mushnee book tariq last edition، محمد آصف محسنی

109
1 ن الرحيم الرحم بسم ادد ىالوددل ى الحمدد ة ددل عهدد علممددد دددل عل لددديم ن اىدددسولا الدددبب اىدحب ىهد الدب الودل ى علدسول الم ىوي ا. دد لددزاس ټددزړ ز ددد وين زىالز اسلم لړدى اى اى لب شد غزاسز لدر ټيدزفدت ا. د ک دز د ځيودلدب مدز لدتر م لي اىمن مدرىن،چد اىلم ړنسلم اد ب ب عد ظمتدب وى ىلر ز ؛کدزلزلرب کل لدر ز د لددز ب ادد ي عظمددړددزاپ دردد دبلز للدز وځدب ىڅيد ؛چد ادز لدزىالز اسلم د زلز ل . ود دزىالي ا د ا ۀ ولدز اى ، چد دد ددو ددبز دادد ىمدډ وىړ فيددر ندد ددددب ى دددت ا. ددددر داددددددددزي ب اى الد ى،چديد ديد ن ځد ىلزلدادن ټدزړ فيدرد يدو دبز دکىاد کدد ا وځددب ازلددز،چ ددب لددبفزت ا

Upload: ali-mehman-nawaz

Post on 25-Dec-2015

112 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

محمد آصف محسنی ټول زړه سواندي مومنين د نړۍ د مسلمانانو يووالى غواړي او له شخړو او اختلافاتو سر ټکوي. ځينو پدې لار کې ستر ګامونه ګاللي او ګروهمن دي،چې اوسمهال مسلمانان بايد باعظمته ژوند ولري؛نو ددې موخې د سرته رسولولپاره لومړى بايد د خپل پخواني عظمت د منځه تللو لاملونه وڅيړي؛چې يو لدې لاملونو د نړۍ د مسلمانانو يووالى دى. د يووالي معنا دا نۀ ده، چې د ډلو او وګړيو په منځ کې دې هېڅ ډول فکري اختلاف نه وي. او موږ بايد پر دې وسوسې ځان ککړ نکړو،چې د اسلام د دين د لارويانو په مينځ کې ټول فکري اختلافونه له منځه يوسو،چې دا کار ناشونى دى او زموږ ټول زحمتونه به توى شوي وي او ټاکلې موخې ته به هم ونه رسېږو او وضع به لاپسې کړکېچنه شي. د يووالي معنا داده،چې په لومړي پړاوکې اندونه او نظرونه په سمه توګه څرګند شي او هغه ټکي،چې مسلمانان پرې يوه خوله وي وپېژندل شي او د امکان تر حده د لوريو په مينځ کې تېروتنې له مينځه ولاړې او له موهومو اختلافاتو مخنيوى وشي.

TRANSCRIPT

1

بسم اهلل الرحمن الرحيم

علدددل عهددد ةالحمددد هلل ى ودددل ىال ددد

الددد ان اىدددسول لددديم علدددل ددد م م

الم ددسول ى علددل الددب الو هدد ب ى اىددح بب

.ا ىوي

وين دددد زټدددزړ س لدددزا ددد

غزاس اى لب شدړدى اى ل سلم ز ازىال

ځيودز دد ال ک دد . ا ت فد ز لدر ټيدز

،چدد مددرىنمن لي اى لددتر م ز ددب مدد ل

ظمتدب وى د عب ب اد سلم ن ړاىلم

ال ز لدر ب کلدزلزلر ک ؛ ز ىلر

رددپ دړددزا ي عظمدد ادد ب لددز د

ادز لدد ال ؛چد ىڅيد وځدب للدز لز ددب

. ل لز ز د سلم ز ازىال

، چدد ولددز اى ۀ ا دد اددزىالي ودد

ال ندد ډ وىړ فيددر ىمداددز دددب ددو دد

اى ددددزي ب ادددد دددددر ال . ا ددددت ددددب ى

ىلزلدد ځدد ن يددد يدى،چدد الدد

کىادد ز دددب يددو دد ټددزړ فيددر اددن

ا ت فز دددب لدددب وځدددب ازلدددز،چ ا ددد ک

2

اى زي ټزړ حمتز ب بدب دز ل شز

شددز ى اى ټدد ل ددز ددب بددب نددم ى ددب

.ږى اى ىضع بب دس د چوب شي کل

ا ،چددد ددددب لدددز د ادددزىالي وددد

ى ددب اى ظرى ددب دددب لددمب زمددب ادداى دد

څرمودد شددي اى نکددب ټيي،چدد سددلم ن

ژ ددد ړ شددددي اى ددددرال ادددز زلدددب ى ىد

ا يددد ن دددر حددد لزکادددز ددددب يدددو ددد

سال اى لددب زنز ددز ىرى ودد لددب يوځددب

.ا ت ف ز ړويز ىشي

ب ادز دب ىام دداى ددب مد ى ټييدز د لد

لب ز ي اى دب ا ص لدر ب بپ لر س

م ک ىشي اى ا ت في ټييز دب نيلدب

ک د ىال ال ىاس لزکال از بپ مرىندز

.لريز ۀاز بپ ال ى د اى

ۀ مين از ع لم در از سلد مدرىنمن د

ىمڼي؛ ددز ادد ا شددي ب ددپ ددى اى

دددز شدددي ددددر نمددد ال سلددد مدددرىنمن

ي اىددد ال زمددب ع يدد ال لددب دد ىک ىمودد

.ى د ا لري ى ړويز

3

ددددب ددددزي ال ىى زضددددز مدددد ز ددددب

ا شددز،چ رلدد دد لر ددب ى دى؛ ددز دد

،چ ىک ددږ ال شددز ىکىلددتم ددز ددب

ا لييودب نمد ال . سلم ز ادزىال

، چد د ال شدزال اب کاىس د ى ال ک لو

شي ب اى لوي ددب دو دب لز د دداى

يي ددب يي دب زمدب بيد ن دد اى م ټ

لدب بد دب ىام ددداى د ا ت فدي سد پ

يمګد ي ىى کىښ ب د اى نکب ى د بدب

لدددزا سدددلم ن ددددز شدددي،چ ب س

اىلدددوم ربګودددم اى شدددړدال ټدددزل بدددد

بوسټب اى کىغ ىال اى جرس ا ن دب؛

بلي دزني اى در از او ب لزنوب

ادددددب يدددددل لدددددب ادى ال لييوددددد څ.

ى د غزاس ،چ ال دز دب ددب کلد

ادددد لددددويز ى ددددد اى ا لييوددددب ال

. سدددلم ز ادددزىالي ىلددديلب ىمرځدددز

لييودددب راىلدددب کال ب اددد ىىاادددز،چ ا

ت ب دب بڼب دب ک وبب چ پ شدز ځل

زا ىکځر ڼ ړ دب ن٢٧٣١ راى ازځپ د

4

ځيوددددز دددددب اى ددددزي .ندددم رددددر شددددزال

اىلددويز دد ز شددرااسز دددب ب اىغزښددتو

د يزى لر ا نکدب دتدتز وبد س

. ک ز يوزالز ب ىسا ال زى

ا ب ا م الوضپ ي ام ا حس ن

( ىلل اهلل عليدب ى للدب ) بپ م الوهيين

علميب حز

د کمهددددددر ا ددددددر ىک ي شدددددد ٢٧٣١

(کبيع ا ىړ ٢٣ – ٢١) بړتزک ى د

ىف حسويل حم

5

لرېز

ددد سددلم ز دددب عمددز ي زمددب

ت فز ددب دددب څلددزکى بر ددز دددب ددو دد ا

: چ اىاشپ شز ،

......... اى اکا اي،ل ي ژا ،ليب = ٢

،ياارا ددددد، يافکددددد ليدددددب لي لدددددي، =١

... اى ر ،يد ست

. ب يشوليستي ا ت ىاازال چ

يدددز ي اى يهيلدددز ا ت ،چددد ددددب = ٧

.ږ رى ال ي ټزلوز ر لترمز ېو

هليکدد ز رلددز دددب دزندد ن نهي، ددب = ٤

؛ ددز لوګددر ىاچز الدد ي کى دد دددر دد

ى د بز م وىلز دب ېاى ک لز دب دزک

ر ا ړويز يد ل شدي ېىس اى ر و

.مزا ال هر ال رب الر اى

ىاددم ع ددپ اىاک ک غ ددر الدد ي

حيز تز دددز ىا مودددز ي اى ضددد الددد

وځدددب ىسلدددز لرددد ک هددد ک ،چددد ال

حيز تز ددز دددب شددتزن دد بددب سددلم ن

6

. نديډ لددب ندم يمرغددم ى د ان شددي

نمددددددددددددددددددددددددددد ا حيز تز دددددددددددددددددددددددددددب

کا از، لزازازن،ىکځردددد ڼز اى لددددز لددددب

کال ردددددپ د اتددددد اى اددددد دددددزکى

سدلم ز ب ښي ک اى ب ت ک مټز

الد ادز .اچدز دب دو د ا ت فد

اىلددددويز څلزاتددددتز ليدددد ک ټزلوددددب

زا دددددز شدددددتزن شدددددي حيز تز ددددز اى ن

ال،چ دد ال د ځ ودز ن زا ى دز غم

ږ اى ا وددزي اددز يليددزن ددب نددم ددب کلدد

ښدددمو ز ادددز اىلدددول ىادددال الددد

. ليسب

دددر دوځددز ادد شددرږى الدد ي ددد ب ادد

شددي ن زا ى ددز اى حيز تز زب لددب ىلددتر

اى اىلددوي ټددزړ ددزچوي ن زا ى ددب دددب دد

ا غدد شددي،چ سددلم ن يمرغددم ددب

ال بدددد رغيز ددددددر چ څدددددز ،ىکلدددد ږ

بيددد تودددب ( ىا مدددن حيز تز دددب )جرسلددد

شددي؛ ز الدد ي لددمز ر لز د بددب ى

. ز سال شي

7

ال ي د اىلويز مڼز ن زا ى ز

: ىس اغ زال ا

نکدددز الددسب لددترى ىلتز ددز دددب ى -٢

. ب تپ

زچويدز ازلترى ىلتز ز رلز م ى د -١

ن زا ى ز ب لترم يزلي،چ در رلد

.ىلي ال ا ى يسي

سلم ن چ از بپ اوي ىکى دب -٧

دددب څرمودد ى ز ز ددز ادد دددب نکددز دد

. و اچزلي

کغودد ځزا ز ددز لددب مدد ى نلددز ځلددز -٤

ي ددد دددب د ېلددب دد الدد ړويددز اى

.ىکىلتب د ړ

ددددب ځ ودددز زچويدددز ن زا ى دددز ددد -۵

شتمويز کاټزليد ړ اى نکدز اىلسدز ز

ا يددز ف لدد ىال اى ددزکى الدد ي

دددددز ب ز لدددددب دددددد ددددد ړ ليدددددب ىن زا

بوګ اال،افک ست ن اى ځ و افرا اي

چدددددد الدددددد ي ا ړ حدددددد. ن زا ى ددددددب

ن زا ى دددددددز شدددددددتموي دددددددد ټزلدددددددز

8

ع دددب ب اددد ز حدددی ،چددد سدددلم

.ىىاشپ شي

الددد ي دددد يلدددز څ مددد اى ! ندددز

؛بلي ۀ د ځ وز ن زا ى دز ځ ز ب ازا

. د ټزلز سلم ز حی

اددز ا ىمد يز،ټددزلويزى اى لي لددي ا -١

.لب وځب لپ

،ىدددددب الدددد ي ټزلوددددز دددد ف لدددد -٣

زحيز تز دد ز،ب و اتددب اى لدد لم ز دد انل

. ړ و ب کا

اى ىلتز دددددز اى لدددددو ک ړز ز ددددددب -٣

ىل دب ب ځ اب ا اک جزسښدتز ز د

شدددددتمويز لګدددددزړ اى ال ددددددب ځددددد ،چ

ږ ىلددددلزدر دددددرالدددد ي چدددد کى ىلګ

.لګز ايد رى لز

سلم ن ددر لدتز زى ا تدب شدزړ ليدب -۹

.د لرزک ، کا لي اى ال زک

سدددلم ز ددددب څرموددد ز ز دددز -٢۱

کا و ب زړ،چ دب بي بيد ر و جګدال

9

ان ند ا دتيم ا دب ىاحد ى ا د .)ا ىاودز

(کبيم ف زن

څلزک وىړ لمز ب لب دړزا کانيسد

يو ادز يو وز دزن ز د ىس ى اى ال ل

ن لددددب ددددن اددددز،چ اى ددددپ نمدددد ا

الددددد ي ا ددددد ىاوددددد څتدددددزى ييز

زلتز ځ موزاى ځ لدي ب ر ي ز اى لږ ل

ال لدرب ر ددر .ىا موز لب شر ز شي

ددب زي ال ي ا ازىالي دلي زړ

ددب اددز لييوددب رددر دددال ى چدد ا

اىي ال ا دد جزسادد ى دددر کى چدد کى

ا لييودددددب لزلدددددتز ييز ب ب ددددددزنيددددد ى

.ىسا ال زى

لز د څرر ل

دب ال نهز ز جرس

10

ن اى لږ ،چ ال ان ير ټزړ دزن

ىددلل اهلل عليددب ى ) حضددر ديکمهددر ا ددر

دددددددددددددر لددددددددددددوتز ى س اى ( الددددددددددددب

ع ا ى،ا يز،لي ل ،ايت دددد ،ټزلو

ز اىدددلي لدددرچيوب نمددد ا ى ااىعهددد ال

لب التثو ب ب څيزى ب اى سلم ن نم

ت ب اى لو وي؛ ز ا ت دب څب د

؟

يددو دد ا ددت ى سددلم ز دددب

: جرس لر

لددز د ا ددت حضددر ديکمهددر ا ددر

کحل ىکىلدتب ر( ىلل اهلل عليب ى الب)

ځيوددددد . اددددد ځ او لددددتي ددددددب نيلدددددب

ىدلل اهلل )،چ حضر ديکمهر ا ر يىاا

ۀد ال اس ز ځد ګد دن د ( عليب ى الب

لل اى ا چدد کال ادد سددلم ز ى ښددز

دب بيد بوي زىح با ځيب يدر غ س اچزل

د کاټدزړ "لد يوب " څررمد دب ل ع ى

شددزړ اى اددز ددن ادد ليوددب اى ىا مددن دددب

ځيوددد ت ددد حضدددر . حيدددټ ىټ دددب

11

رددپ ( ىدلل اهلل عليدب ى الدب )ديکمهدر ا در

ژ د لل ځ او لتل اى ىىي ليدز دب ىکد

لددرغدى ب بنکددب لددب غددز حيمدد ب ادد اى ى

.ى شي

څر ګدددب اک ىړ ړ ددد ا ا دددت نکدددب

(٢) ؟ د ال نيلب ييی لز لرى

ز ال ک ىکىلتب درا ب اس ز ب ديد ا ؛؟

دددړ اى دددب الدد ي ټزلوددب دد دددب ددزکا

چ دد ىس ، سر دد بڼدد کاښددي ک شددز

ر لترمز دږ اى الزال ا ر وب دزک اغ

الدد دد شدديع اى دددب لددب نمدد ال ځ اددب

ب کاديدد ا ى ب ددپ جرا ز دد دددب ز ددز سددون

.شزړ

ن اى لدوتز ل ،چ لب ير ىام ا ت ا

ىا اىلددب ب ادد سددلم ز مټددب ا يسددت

ىا اى الهتدب لد ال دد طنکب اد الدتوه

دزن ب از ش تب ىى ال ي ع لم ز

اى نددددرال ولدددد رلدددد دددددزن اى ى ۀ دددد

ن اى لددددوتز لالددددت ا لددددب ړدددد لددددب يددددر

اى مټدددب دزک ددددب زلدددب اى ددددد ال و الدددت

12

ر يدد ع ادد ى دددب فرىعددز اى ف ددب دد

ا ت کا و ب شز اى ال ي نهز ب

. کادي ا شزړ

. لوتز اثه لتز ز ندم سدرد

ثدد ړ دددب زمددب اددز زضددز ،چ دددب اددز

کىاا کاغل ى ،ځيوز دزند ز دب بدب

ددددرال ادد لب اى عمدددپ بددب دددب اثهدد کلدد

ى دزند ز ؛ ز نم ا ح اټ زکڼب مىاج

لل دددددب کلددددد لل اى دددددب ددددد ىکلددددد

ى ۀى ؛ زددددب تهدددر را دددب بدددب ىک دددب ددد

ۀ ب ح ىک لل،چ د ال زمب ا کل

مګدال ې لتب ک. اى عمپ درال ى شز کلز

نددم ب ادد دددب ددد دد ى يسددز اى نکددب ددپ

نکب ى لي لدي اى ټدزلويزى عزا لدز

دددب ددد دد يزلددز لددر دزندد ز بشددر

زي التوه ط . اى عزا ف احس ل

ۀ زى يي دزن ن ا س ن ىى،چ نکز

لپ دب للز لدب ا سد ي عزا ودز ښ اي

. ىمڼز الاى احس ل ز لر

13

ن اى لددوتز الدددتوه ط اى للددب يددر ! نددز

نم اک ګددددب نکددددب ى دددد لي لددددي اى

ټزلويزى شدرااسز ددب دد د يزلدز لدر

ودز لدب دزن ز بشر احس ل ز اى عزا

ا لب ب ب پ ان دو دب کاغلدي ،چد

ب ا غيدر هي دي اى د ىس ۀ ا چ ک

فيدددر ) ال ېدددىمڼدددپ شدددي؛ځيب ا ى د

( ز د راد ړ اغ زدير،احس ل اى چ د

اى ا غيدر . اى ى بب بشر دب وى ى

ز بشر هي ځ ګد ب ؛ ز څدب

چددد دددد ي اددد اددد دددد اى ىاوددد

م دددپ شدددز ، ى رغو اى بددد ېاددد ز

: زکال لزنو ،چ ا

ديددددر لددددز د عدددد ز ليددددز اى عدددد لم،

، رشد اى د دددب دب د نهي شددرا ز

بدد ځ اددب دده ،چدد ىسى دد نهي

ا ت فددددددد ز دددددددب ادددددددي لمدددددددن ىنلددددددد

شدددړدال، ربګوم اى دددزک م تدددت اددد

سددلم ز وى دد ادد کا ددو ددب ددد اى

الهتب ب د ودل لدب . راخ د

14

ن لر يوب ى ؛ ز ز بد ک لدر اى

ړويز ىس نم ؛ ز دب ودل اد لدب

زکى د نهز ز لدر ښدموي ى ؛ زبيد بدب

ى ال دهز ز لز دب . سر ک ى

لددددددددز د ددددددددپ ادددددددد ليددددددددز :

،ځ موي اى ددر دزني، ىس مټب ا ستوب

. هر ليز ىا موي

ليدددز ښدددي ک اى دددپ اددد ىادددم

زا ى دددز ب تددد ک ددددب ز دددب لدددترى ن

و بددد لدددزنوب ،چددد ىلسدددز ز دددر

ا ودد يي ديدد ا ددز اى اددز لدد ووددم

مددددزىکال ددددز اى لددددب دددد نهي لييدددد

ال ىى. نم مټددددددددب ا لدددددددديا ت فدددددددد ز

ۀ دددد[ ددددهز ز اى ىلتز ددددز لددددزنوز]

و ددب ک ديد ا زلدز ازاځ انهز ر

ى يد ؛بلي در کىغدزى اى زکى دز بسي

ا نم ي دزکال د اى ب هر سلم ن

دزي اد . ىاچدزړ جود را لب ازبپ لر دد

لتدب الددو ى لددب کاىسلددز رېددږى اى ددد ال

نيلب وېرال د ىسال اىا ال ندم ردرال شدز

15

چدد د دددي ي ثدد ړ دددب زمددب،ىاا

اد نکدب بدپ ن کىا ن ليدم لدر اى

ىادد ن دددب رلددز داددز دد لرمددي دد ن ک

ن ل ودد ، د ددي دد ن کىادد ن يددر

د ي د ن کىاد ز حوظ ىس ي لر

ب لري لرزکال اى وځدپ کىا مڼي،چد

شددي ب لدد ال ټزلددز څلددزکى دد نهز ز اى

. د ن کىاد ن ددب دشدرد زمدب دد ک

ټددزړ انددپ لددو د کمهددر لددب زاىددهز بدد

لددب بد يودب لددر اى بيتزلدر ا در لدب انددپ

را دز زىدح ب اټزړ انپ شديع غ لي ز

. ک ى ز

:ا اش

وين زبړ ک دب ىحيح د لدب ا المد (.٢)

ع اشدد بددي بددي څړددب کىاادد ددز ،چ

ي شتز ددزکال ى ر شرږ( ک)حضر علي

( کض)لددب لددز د ليوددب حضددر ابددزبير

ددرلددر بي دد ى يددد اى بددي بددي فدد م

ب ادد ليددز دددب ټيوګدد ک داودد ىکىلددت

. ىبي ب غ س تز

16

ىام څرر ل

شي ب اى لوي م ټيي

شي ب اىلوي دب ال سد الز د ادز

: زلب

:دب ع ا ى -(:الف)

. د ا دي ا دال -٢

لددب بدد لل اى اهلل دد ځ هددز اددزا-١

بددپ چدد عهدد ددزړ شددرک اى نکددب

. ىىځي بم ن درال لب ال سل

17

. ا شراک لر -٧

. ۀ ا ذا کک ىس -٤

. اى پ ر لب اب ،ا لي ا -۵

ا ،ع لم،ي ک، را ، ړت ک،لدددميع١

،

.ب ير اى در ټزلز څيزى ز دز

. ټزړ څ زى ب ا دي ا د -٣

. ا وى -٣

. ا ، تيلم اى ى ق -۹

ۀ دد جددزس شددز دد ا لددب اجددزاىى څړددب -٢۱

.

(٢) ۀ ا جسم اى جسم ي -٢٢

. ۀ ا د تزځ -٢١

ۀلدب رلدز ړلزيد ز لدر مد د ا -٢٧

؛بلي ىجز ا زجز ا ز لب ىجدز

. پ څړب ب

. حپ ږ ۀ ا دب نيډ شي -٢٤

بدد يدد اى بلددب رددپ ځ دد بدد دد ا -٢۵

.غوي

. ټزړ ړلزي ا ب اسان -٢١

18

ن اى لددوتز ،چدد دد ا دددب لدددب يددر -٢٣

. ړ شز ؛ ز ا لمب ى ز وىړ ښز

. عرش، رلي اى لزد حوزظ حی -٢٣

يدددد اى نکددددب ت بز ددددب،چ لددددب -٢۹

ن لددر د کمهرا دز اى ددب در بيد يدر بالم

يدد ،چ دددر ىکىلددتي د کمهددر حضددر

شددز دد ړ ( ىددلل اهلل عليددب ى الددب) حمدد

. مڼز يويکښت

ىح حی اى عليب الس در ا هي ىى -١۱

ىددلل اهلل عليددب ى ) حضددر د کمهددر ا ددر

. داو ىکىلتب ىح بو شزال ر( الب

الن دد ا دد اى عمددپ دددر ليددر -١٢

ز دب ندر اى هز لو در سلم

. ى ح

الدد دادددزاړ ادددن اى يددد دددر -١١

دي ادن شدم رړ دږ اى بدب ال کالد اب ددز

دزک ټدزړ ا اد ن وسدز اى بلب ال ب

. ۀعمپ زلز ىس

[ ان ال ان عو اهلل ا ل ]

. يز ر ا در رلز بو م ز -١٧

19

دد ک ب د ا ا سد ز کښدزى -١٤

اى ىک دب اد څلي س ن غزک دد اى لر

ب اددد ددداى ليدددز هدددز ددد ىک دددد

کال ږلي ( علي م الس )ا هي ب کلز ن اى

. ړ د الاى الم ي شرااع ا در

ږ ېدزالي اى د لدب هلدب ا ب -١۵

،ځيو ددر ځيودز ۀټزړ ا هي ب از ش تب

لددددک الرلددددپ فضددددلو ] ددددزکى غددددزک

[ب ض م علل ب ض

ټدددزړ [ ودددرق بدددين احددد دددن کلدددلب ] -١١

ک دد ى ىس ( علددي م السدد )هددرانمد ک

.

(. ١)ځيو د کمهران اىلل ال ز -١٣

ى دد دددب رادد ى لددر الدد دددب -١٣

شرا نيډ وىړ بد لزن شدي کا د

ب اد اى څب دب ب ب،چ ال حيم دد

. ر اب درال ټيو ى کېږى

يي ىکځد لدزاړ اى جدزاب اى -١۹

عملز ددز لددپ ټددزړ حددی اى ا سدد ن بددب

.د ال ىکځ کاد څ ږ

20

؛بلي ۀکىحددددد ي دددددادددددزاځ ددددد -٧۱

. نم جسم ي

يودب اى جود لرد دب ويوز ؤ -٧٢

. ى لر ب نم و کى تز

ن اى لدددددوتز ددددد ى لددددددب يدددددر -٧١

متز ز دب ب ب،چ ع ابز ز اى جو

.څب ىاپ شز ټزړ در حی

. بر ي د حی -٧٧

. لمشو ع -٧٤

ن اى لددوتز ،چدد بر ددي لدددب يددر -٧۵

ټدزړ اد ي د دب ب ب څب لز د کاغلد

. وي

بلدددپ ۀ سدددلم ن ددد وير، بلدددب يي تددد -٧١

. ږ

سلم ن ځد ن اى د ړ حتدر اى -٧٣

.ج از درال ر

زحيددددددد اى ] شددددددد در لمدددددددب -٧٣

اى دزړ ايراک اى اعترا [ کل ل

( ىدددلل اهلل عليدددب ى الدددب )د کمهدددر ا دددر

.اى کښتي مڼپ لم څيزى ب کاىس

21

اى دراتددددددددتز،الت ازدددددددددر ا ،-٧۹

.لرړ الم ي ت بز ز اام ن

د ا وى د ددزړ دز اى دد ددزړ -٤۱

اى ا ز اى نر څزک ټ ل ټب لر

. لکى ىک زى ي

ا هيددددددددد ىى دددددددددزا حدددددددددی -٤٢

. اىنم اک ګب اىلي ىى را نم

ىددلل اهلل )ن ددرام د کمهددر ا ددر ليددر -٤١

لرد دز اىنديډ وىړ ( عليب ى الب

ديدد ا ۀ مددزال اى ادد زال ديدد ک دد

. د

:دب فرىعز ( ب)

ىاشد لمدز ددب څلزک ( اىلن ک تدب ) -٢

. وځب ى تب فرض يل عتز ز د

ى ک تددددب لدددد ک لمددددز ،څلددددزک

ک تب لرتين، څلزک اګر، کال

ک تددددددب ښدددددد اى څلددددددزک ک تددددددب

لدب دد زالي اى ؛ دز لمدز لدړز ن

. زکى شرااسز لر

22

دب لم ځب يهلب، هب ،څ کى خ -١

هدب ږ اى دد ندم دخ ددب دب هب ح ل

.ښړ ږ

.جو ال لمز ىاج د -٧

دب نر د ړ د کىو ددب ي شد د -٤

. کىو يزړ ىاج

فسر د لز ز ىک زړ اى -۵

. ىک زړ ىاج

.در نر شتمن حج زړ ىاج -١

غويمتز ز اىځيو زکى څيزى ز دب -٣

.ىک زړ( من)دوځمب

اى ررىلز لرد ک ج د ال ف -٣

.ىاج

.در ييز ا ر اى لب ب از وع ىاج -۹

دددد غسدددپ، ون اى ښدددړزړ ىاجددد -٢۱

.

دددب لدد ا سددتلز اى اچزلددز دد بيددد -٢٢

. زړ

23

غيهد ، دزړ، ، وځل بپ لدري ى -٢١

زکلګزړ،بدددددپ دددددب اددددد ن کلدددددزړ اى بددددد

.مز ز ب وع شز

کادددد اى ب اىى ر ،ىو ددددب،ځ ن ښددددز -٢٧

.لز زسړ وع شز

وددع ال ادد زېځيودد لددر دد ،لزاط اى -٢٤

.شز

.ښځ ب ا لب حر ز لتر ى د -٢۵

بيع،اج ک ، ضدد کبب اى ا شدد ن ددزکال -٢١

. ل اى کا دال ىک دال لم

ددد اىښددځ يدد د دددب ىا دد -٢٣

دددړ اى دد ق لددب کال نکددز يدد د

ي ع ددزک دزړ در زړ اى

.

ا ،ي دددددد ص اى ضددددددم تز ز -٢٣

.ح ى ىدب ب ب ال ي حيمز ز دلي زړ

ن اى لددوتز لددب ړدد يددرا ل يددر -٢۹

اى دددددزک الددددد ددددددب لدددددلګز ز . ىاشدددددپ

ىاجه ، حر ددددد اى ىضددددد ي احيددددد

شددتب،چ حووددي ف ددب اى ج وددر ف ددب دددرال

24

اىي ىالدي از زلب ؛ ز لتب بحټ

(. ٧)ب هلب ا شز کاىس ل

:ا اش

اددز شددم ر دد ا دددر ،لددب شددي ب ى بدد (٢)

.جسمي ي اپ

ا يدددب ى ددددب ع يددد اىلدددل ال ز دددب ( ١)

حضدددر ) : د کمهدددران غدددب دوځدددب ودددب

حضددر زلددل، ابددرانيم، حضددر ددزد،

حضدر عيسدل اى حضددر حمد علددي م

ددز ،چدد ا ټددزړ لددب ددزکى د کمهرا(السدد

غزک ؛ ز دب انپ لوتز د ال نيلدب

ا ت

ددددددد ال بدددددد ب : وبدددددد سن ا ى ددددددب ( ٧)

حمددد جزا کويدددب دوځګدددز ف ددد

25

تدد ب ىلددزل ،چ دددب دتددتز وبدد سړ شددز

ل کېم څرر

شي ب اى لوي ر و ا ت في ټيي

و ىاسى ددد انهز دددر لتدددب دددزي

:ىبوسټيزى ا ت ف ز ب اش ک ز

الحمدد اهلل شددي ب اى لددوي دددب يددو

دد الدد ي ع ادد ى دددب اىددزلز دد

ع اد ى ادزاځ ا ت شدتب اى ( ٢)

ا دت شدتب اى ا سلز جز څز دب

: ا دب ذنن څب،چ

ددد ا يلدددم ددددب وسدددير ددد -٢

.ا ت

26

ا ددددت ددددد ال دددد ،چدددد -١

يي ددد ددددب ىکځ بدددب دددز وين ددد ا

انددپ ]اشدد عر ادد ؟ىاوددي اى ددب ددب

ددددر ليددد لز ت ددد [ لدددوتز ا ثراددد

اندپ لدو ادز شدم ر ؛ ز شي ب اى

تزلددب اى ځيودد اشدد عر ليددب فرادد ]

ة اادددددر ديدددددد شدددددلم ىجددددد

نفزلسد ياى ف[ ت ب دب الم ک

لي ى مرىنمن ۀ ا دب ازاځ ۀ

ع پ لدب ړد حد ړ نکب؛بلي

.ڼياى شز م

، دد ا ذا ددي ىددو ليددب علددم -٧

يننکب ث لز دب عد اىوى ي ک ،

اى ادددد ادددد دددددر ذا ذا دددد ا

ظدددددر شدددددي ب لدددددز د. ىک اددددد

نيلددددب ال وي؛ ددددز انددددپ لددددو ددددد

ا ت لدر اى ا ثدر اشد عر نکدب

.بزلي ىک ا ا در ذا

دد شدد زک ي ا دددب شددي ب اى لددو -٤

اى اسى دب ن د حرادف ل ،چ دب يدر

27

ا ول لدزک ز ب اد دم اى ال؛شدز ۀ

شددم رځيوددزچ ؛ ز ۀوېددر شددز دد

،چد ال ي ړ د ا وېر لږ

الن ځيودد ااتز ددب ددم شددز اى ليددر

نکب کىااتز دب بدزلي،چ الو هرال

ددددب تددد بز ز ددد کا ي شدددي ب اى لدددو

شدددد ن کىااتز ددددب ؛ ددددز اغلددددي

ۀد ىس ز ع لم ز ا ىاسى لزک

ا ىک دب ځزابز دب ىک دد ر اى د

[ىا لب لح فظزن] .

تهدددددرى دددددز کىااتز دددددب،چ -۵

لدددددددب حضدددددددر لدددددددو ى ز لدددددددب کال

څړددب ( ىددلل اهلل عليددب ى الددب )ديکمهددر

ح دد ادد ال ىاس لددزککىاادد شددز

ځيوز کىاا زى ييز ددب ؛ ز بزلي

نيلددب ىاسى لددزکى دددب ع لمدد ز دد

ن کاىادد شددم را ددت شددتب،چ اددز

اد کىغ دن از شم راى مڼيکښتيوي

ا ا ددت انددپ ،چ ددزړ بددزلي

28

علدددم ددددب ز کجددد لب ى لدددوتز اىشدددي

. ع لم ز نم شتب

ا اندددپ ټدددزړ ىدددح بب عددد ړ -١

ادد ښددب اى اى ادد ځيودد . لددوتز هددر

ى ، ا شدي ب ځيوي زک ا انلدب

چن اى اىي بحدټ اادز دد . ظر

.

حضددددددددددددر انددددددددددددپ لددددددددددددو -٣

( ىدددلل اهلل عليدددب ى الدددب )ديکمهرا دددر

حددی ىى ددز لودد زو لددتي څلزکماځ

ا دددر ديکمهدددر مڼدددي اى شدددي ب اددد

دددب ددزک م ( ىددلل اهلل عليددب ى الددب )

ځدد ګدال دزکال ىلددن مز ددز ا دد ز

بزلي

ا يددب لددب دلددز جهددر اى ا تيدد ک -٣

ړتد ک دب رلز د ز ا س ن شي ب

د ددد ( يا سددد ) اى اشددد عر بدددزلي

ا ا س ن بزلي،چ لزکال ب لب ا

. ل ازاځ

29

شددد زک ع لمددد ن ا ز اندددپ لدددوت -۹

دب ف ي چ ع سلم ن: يىاا

ابددز ] دد نهز ز ى سدد لز دد څلددزک

حمددد بدددن ،حويودددب، لک بدددن ا ن

[ ا کاددن اى احمدد بن حوهددپ،کح م اهلل

چد شددي ب ا څړدب کى ى دد حد ړ

ن مز دددزى ىلددد اندددپ ب تدددز يىااددد

ا ددددد ز لددددددب ظراددددددز ب ادددددد کى

اندپ لدوتز ځيود ع لمد ن ؛ زىشي

څلددزکى دددب اددزاځ الدد ي نهز ددب

ۀ دد وح ددراى کاااسدد ک دد نهز ز

.مڼي

:ا اش

الددددددد ي اىدددددددزړ،چ ټدددددددزړ ( ٢)

سددددلم ن دددددرال اددددز زلددددب اى

ړدددد لف ادددد دددد فر بلددددپ ددددږ ا

اى دددددز . زحيددددد ، هز ، :

30

اددن ضددرىکا نددم دددرال شددز،چ

.ىک ا دى

لڅلزک څرر

ب ىامب توب ټييز يا ت ف ز

؛ځيب ۀ لز د ټيل ى ر م -٢

بيړددي ث بدد يلددم ىددو ددب دد ا

ر جزادي ېد وسير اد و ل و اى.

31

اى علمي هر ،چد ى در دد ىس

. ۀ

ږ ى ېدد ىاددم ټيددل بددب يي دد ددب در -١

وي،چد د ا ي ټزړ ا الد

.لي ړ ږ ۀ

ذا ددي ىددوتز ز عيويدد اى ادد دددر -٧

کزدددددزال ا ذا ب دددد ال اددددي ادددد

ۀ العلمي سلب ،چ ع لک در

ندم ليدز ددب دو د ږ اىدزن

ۀ دددددهز ز اى شدددددړدى دددددپ ددددد

ددب ؛ ز ا زضز بب ل مرځ

ږ ى اى ظدددددر ېددددد تددددد بز ز ددددد در

. ا ز اجت ک ى زى ى

دددب څلددزک ټيددل دد ب ادد دد -٤

نليددر ز ع لمدد ن ادد ىاسى لزک. ى دددى

ال وددي اى ددد ۀ حراددف دد اىسې ددب اى

ودددي ۀنيلددب کاغلددي کىااتز ددب نددم دد

وودد ټيوګدد ک ددز ،چ الاىټددزړ ددد

الن، ددددد ا يدددددرلن اى ددددددرليدددددر

غدرض ىا سى؛ ز ځيود دزند ن اى

32

،چددد ز ټيوګددد ک ددد الدددد ى ددد ان

ددددر مرىندددب حرادددف بدددپ لدددزک

اددز عربددي نيلددب الاى ددد ددد ددزکن

زا لددړ کاځددز اى افرا يدد ز ددن

حتددل ځيودد . و لددهبر ېددى دد و

رش ېد يدرلن ى شي ب ز ،چ ا ع

؛بلي څلزاتدد لددر کال ۀلددر کال دد

ا دددب کښددتي ،چ دد هددر .

.

ددددب زک دددز ددد سدددلم زشدددي ب

رام سړ شتب اى دب ړتلوز يرلن

زا ى ددز ليددب عراق،ااددران الدد ي ن

اى لهودد ن دد چدد پ شددز اى يسددم

در اىلدب زک ،چ از شي ب بدب ندم

ى ۀيدرلن د ىلر ک زڅلزاتت الدزک

؛ ددز کىغددز اى زکى ددز (٢)ليدد ل

اى ځيوددد . بددد اک نمکسددد دددز

کال ال ددددر اىلددددب دددددزکال لددددب نمدددد

ز د د ىکال اچدز ليز دب لدترم

لز ؛ دددددددددز ب اددددددددد زغ نکدددددددددز اى

33

اىښدي دز رغم سلم ز در ب

ىاښ اى دددز سددلم ن ب ادد لددب . دددى

عهدددددر ىا لي،چددددد کىغ دددددن ال

څر ګددب زنددز ي ا ت فدد ز ددب لمددن

اى ى . بز تدز الىني اى لدک ددر

لب ړد اى ا لتر ي ا

ب لر ز اا ددر س ب ر ا نم ديسز

ال ،چد ۀ لزا ى دزن ز اساوب د

. ټم ى د ن ان دلزکى ييز

ددددددب نيلدددددب ب اددددد ي ددددددوځم ټيددددد-۵

انپ لدوتز ردپ کىااتز دب ،چ ىىاام

ب ىددح د لددتب اى ددزکى دد کاټددزړ ددد

لدب اندپ بيتدز څړدب ددب ى اى شي ب د

اکب ب اى زکى ت بز ز کاټزړ د

بلدد ولدد دددر را ددب اىنددر ولددب .

ف دددي ا ت فز دددز عمدددپ يدددز اى

څدددب چددد لتدددب . علددد نمددد اغددد

چد ا څرمود ، شز نکب ا ىا

کىااتز دددددز ددددددب ادددددزاځ ا دددددت

دددب را دب دد ز الدو ى اى نکد

34

الکىااتز دز ددزک دب اى ا ک دب رلب

اس العلددم دددزک دددب ز؛بلي کجدد لۀ دد

دب کىااتز ز ا ت لر ؛ اځيب

س لد اندپ رېد و. ؛بلي لدږ ۀوېر

لدددب ال رلدددز کاىاددد ز لدددب ک لدددوتز

لدددب حضدددر ديکمهدددر څړب،ىدددح بزا

څړدددب ( ىدددلل اهلل عليدددب ى الدددب )ا دددر

،چددد شدددي ب نمددد ا دددد کىااددد

اندپ ال س ل رلز کاىا ز لدب ک

. د کىاا څړبلب ا ز بيتز

ادز ولدب ا بب څز ر غدزک ى چد

شدددددي ب اىلدددددوي يراددددد ع لمددددد ن

[لرى يدددددي وددددد ال دددددږ ] ددددد لالم

ر ېددو بددب اچدد کىااتز ددب کاټددزړ د ،

ب ادد ال؛ ددز دددر .ى ادد کىااتز ددب

يږى،چ شدددي ب اى لدددو لزغددد ۀى ددد

ۀ ى ىس د کىااتي ت بز ب کاټزل

ب ز الاى . ر ېو دي اى ا ت

کىاادد دددب لددو دد ددد ى ،چدد

لدب ا دت کىااد ود ا ت

35

اى م نم ا ىام ټيد ۀلر از

،چ دي ى ر ا ت شتب ا

کىااتز دز ددب ود دب بلب ىاود رلدب

.ر ا ت شتبې ى ر و

دددب وى دد دد ) دد ړ٢٧۵۵ دد دددب

دب دب ادز تد ب ىلييدب ( ټ ان م

ددر بي ددي زلسدد اىدددب بددپ دد

چددد پ ړيددد نکدددب ازځدددپ لدددب لدددر

ر ېددددو تدددد ب دددد الىليدددد اى ددددد

لددب ا دد ال لددب ک ى کىااتز ددب شددي ب

حمدددددددددددددددددددددد ب ير اى ا دددددددددددددددددددددد

څړدددب ( علي م السددد )ج ورىددد ق

بي دددددي ى،چددددد ىکىااددددد دددددد

،چددد ى دددد زلسددد ددددر ددد يز دددب

لددد هدددز کىااتز دددب لدددب ديکمهدددر

څړدددب ( ىدددلل اهلل عليدددب ى الدددب )ا دددر

بد ير اى ا د ؛بلي لدب ا د حمد ۀ

ب ؛ ز دب نککىاا د ى ق څړب

شددددي ب ى ددد دددد دددددز شددددز ،چ

الاىلددوي کىااتز ددب څددز ر لددر ددږ

36

حتددل ا،چدد دددب الودد لز دد نددم

لددب دددب د الددب دد . تبلددر اددز شدد

ل شدزکال در بي ي زلسد لدر

اندددپ بيتدددز کاغلدددي لدددب ددد ىکىلدددتب

ىک اد زالي جمل دب الکىااتز ز از

هدز )ا د ج ورىد ق :]لر ى ودپ

،چد [ ىالي( کىاا اح اثز دب

انددپ لددوتز لددب کىااتز ددز لددر ،چ دددب

رلددددددب را ددددددب ادددددد لددددددب حضددددددر

( ىدددلل اهلل عليدددب ى الدددب) ديکمهرا دددر

اس ىلګز ، دد نم کىاادد ددد څړددب

ال؛ځيددب دددر ب ى ولبجملددنکددب ىکلددر

چدددد انددددپ بيتددددز ى څددددب مددددرىنمن

ىلل اهلل ) ديکمهرا ر ا ز ىالي

اى .لدب لدوتز اد ىالد ( عليب ى الب

زي انپ : ينيلب ا ى ق ىاا الد

زچددد ىاادددز لدددب رلددد څدددب,ادددز ۀکائ ددد

دلرى ز څړب اد ىاادز،چ نکدز ندم

. د کىاا لب کلزړ اهلل څړب

37

دد ک ز اى( ١)ف دد دد ک

ټيوګد ک دز ،چ دب کاټزلدز ح اثز ز

يشددددي ب اىلددددوي اددددزىال ا چدددد ک

. بوس

(کض)ىب ىدددددح ب شدددددرږ ټيددددد -١

ا ددب اندپ لدوتز د ،چ ل ع ا

الح اد يابدن ابد اى سلب څ دړ شز

ج اله غ ددب شدرحب د تزلي

ا زضدددز ى ليلز دددز اى شدددزان ددددب

اى انددددپ لددددوتز اىي څ دلدددد

. ع لمدد ز ظرادد ادد کا ا سددت

ۀټددددزړ اىددددح ب عدددد ړ دددد ازشددددم ر

ىح بز ادب ،چ ىاا ؛بلي مڼي

اىددددد ل )اىدددددپ (ادددددز) عددددد ال

چددد د ددد چددد ا ؛ دددز(ال لددد

. شي ث بت در ع ال

ى دددب ب ىددح ب : يشددي ب علمدد ىاادد

دد لددز د ب ادد نددر مڼلددز عدد ال

بي اىړ شي د څ د ىوى اىىمد

بحدز ) د ددب چ . يض ى ىشي ال

38

دد ال بد ب ت ب د ( فل علم الرج ړ

. د څرمو ى

عدد ال جراوزلردد کز يدد لز د

اىدددپ لدددب يدددرلن دددرام څړدددب ي دددب

ک لدمز الاس ټدزلويز الد .کاىسى

لدددب افدددراط اى ىاس لدددزک ا ،چددد

وو ى ددد [ وبددم غلددز اىبدد ] وددرا

ىددح ب دددب ک دد ى ادد ا شدد زکاى

ازا اى نکب دب ش ن چ د اى ب ا

،چ څړدب ) زک س ن لب ا حسين

ۀ د غدزک ى (ل ځزا ز ښ غلي جوت

(ىلس بى لک ج لو م ا ).مڼي

ىددلل )ديکمهددر ا ددر لددوي ن ب ادد

ىلدن زک م اىلب لب ( اهلل عليب ى الب

لددر (علددي م السدد ) مز ددز ا دد ز

چدد نکددز اىښدديي ۀى دد ي يودد يبدد

ۀږ ؛ ز رګددد ن ال ددد بيددد پفضددد ا

ىن بيدددد ن حتددددل ددددن نددددم.څرمودددد ى

ت بز دددب لدددري ى ددد نکدددز ددددب

. تدد ب الشددي ب ىالسددوب لييددي ليددب

39

اندپ لدوتز ټدزړ ع لمد ن چد ا ح ړ

کمهددر د دددب اددز زلددب اى اجمدد لددر

لددب انددپ ( ىددلل اهلل عليددب ى الددب )ا ددر

ځيوددز .بيتددز لددر يوددب ىاجدد مڼددي

ازا ،شمر اى ال زکى دب د

:يځيودددد ىاادددد. ت بز ددددب لييلددددي

ردپ ييدب ددب ددزک حضدر حسدين

(. ب هلل وب زذ)ىىوړ شز

دسدد ىشددي ب مدد ن ب ادد دددب لودد ى

د ىس عمدپ ال ،چد يىاا ۀب ک ى د

شددز ،چ دددب سددلم ز دد ز ا دداغ

يوددد ړمز دددب ىشددديو ړ اى اددد

. در ادز لدزنوز دب ندم ک اىاک شددز

لتب شي ب م ز ب اع ن دز ،چ

ىاددپ کاشدد اوز دسدد بدد ک دددب لودد

دددد اځ اددددزحددددرا اى ا حيددددم

شدي ب ع لمد ن اد وېر شم ربلي؛ۀ

ب هر عدزا ب اد ى شي ب .نم وي

ى ،چد شدي ب د ب دد ى ال ټيي

) مددددد ز ددددددب تددددد بز ز فتدددددز

40

ت ددددددد اوز زضددددددديح المسددددددد اپ

بدد ک ىددح بز دسدد ادددب ( ىمددزکئ

ا دز ؛ ىک ددړ شدز ۀىالز اج د

ىالز ب ديد ښدب ىادپ ب ک څب چ

. ى شز

چ ع بحثز ز د الب، اى کاړي

چد ددز شدز، ب اد النر څب ى دد

سددلم ز رلموځددي شددړدال، يو

الددد حتدددل ىاوددد زاددد اى اى

مزىک زړ،چ ددب ندر دب ى لدب

هير حر ز مڼپ دږ اىشديس ن

. لز زغۀب اددددددد سدددددددلم ن ى ددددددد

غدددددددددزک ي سدددددددددلم ز ادددددددددزىال

اددددددز بددددددپ چدددددد ب ادددددد ا ، ک

. احس ل ز لب کاد کى وو ى د

(کد)از شي ب بب نم ا ابزحويودب

يدد اى نم اک ګدب ى عمدپ فتدز رد

( ) از لوي بب ندم ا د ج ورىد ق

ز دددددز ي ل ؛ ز س شددددي ى ظدددددر رددددد

ب ادد زمددب شددرا ز دددب سددلم ز

41

ا ابزحويودب ا ج ورى ق اى

الددد ي علمدددي ى ىشدددي ا ک ددد ى

شړ يتز ز دب ىسا د ال بد اعتود اي

اددددز بددددپ ښدددد اي،چ ۀ ددددى شددددي اى

لم از شي،چ ا ټيوي احس ل

.(٧) عمپ دزنم اى

اىددپ : يدددب اکىادزنوددب دد ىاادد

علمددي . وېددر ز دد ىمددد اغ ز دداغ ر

ا ددددت دددددب اىددددپ دددد ا ددددت

،چدد ديدد شددړد اى ىاوددب زا ددب

اس دددددددب ززيت دددددد شددددددتب؛ ز شړ

دددد ا ددددت ىمددددد ا ددددت دددددب

بد ب الدد ز؛ ېږى ي د ،چ

ىلدددز اى ا حتددد طاى ځيدددر ب اددد وېدددر

شدددرا ز لدددب لدددري ى ددد نهز ز

وو ى دددى دد ا دددب دددب ټيوګددب ب ادد

يدددددرلن ددددد سدددددلم ز دددددب حيدددددم

ود کى ددب د اا ز دسد ز ،چ

ب ک ب ىاا ،چ نکز نم لت ل

اادددد . ىااددددي ۀى دددد دددد ا ددددب بدددد ک

42

ال ،چد لد ۀ سلم ز دب ديد ک د

ز وويز چد کى دب رل بحييم ب حيم

! مټب ىا لي؟

شي ب اىلوي دب و د در ټزلدز -٣

فد ددب نيلدب چن ا دت د

الدد لددب لز داددز ى تز ددز ،چدد

ي ،چدد ا شدد لر ىا کان سدد

اى سدلم ن ل ز ل ا ىا ا ب ى

اندپ . اوغدزکړ شدز ى ب فل ال ا ت

ىددلل اهلل )ا ددر ديکمهددر: لددو ىااددي

رددپ ددن ددز ځدد ګدال ( عليددب ى الددب

ۀ ددددددددد لو لدددددددددتاىىدددددددددي اى ځ

( کض) ليز حضر ابزبير،لټ ل

ال ليوب ددب زمدب ىټ دب اى بيد اد ک

کاشد ان وب زک ندم ىټ دپ اى لود

،چددد غدددزک اى افضدددپ ودددب څلدددزک

شددي ب ت دد ،چدد . ىددح ب ا

دد ا لددب هددز دددب شدد ن ا دد

لددکچدد ا ۀ ددا ت دد بي ، لددزک

( ک)،حضدددددر علدددددي اددددد ىټ ي

43

( ىدددلل اهلل عليدددب ى الدددب )کمهرا دددر د

نيلددددب لددددب الاى ددددد و لددددت اځ

څړدب ( عليب ى الدب ىلل اهلل )ا حضر

حضدددر دددراى وېدددر دددزص کاغلدددي

ىکىلددددتب ا دددد اددددزلن ( )علددددي

کى اددد کلدددي،چ اددد دددب ځددد وز

.ب جهىا

ز ددددب دددد کاړي اى لييودددد ال

؛بلي ۀعلمددددي بحثز ددددز څيدددددړ دددد

،چدد دړ اوددب و ز ددرادد ىاسى لزک

شددددددددړدال اى بدددددددد بيوم کا مدددددددد اى

سلم ن لب ادز بدپ لدر کا دږ ال شدي

دد لددب هدد لک ي چدد کىاى دددب ا ت فدد

. ړويز ىشي

انددددپ لددددوتز ددددز اچدددد اللددددز د

ع لمد ز لدب ظدر فد ددب اىددزلز

رړ م؛بلي دددب فرىعددز دد شدد ۀ دد دد

ړ لف د ال چ کى ږ ؛ځيب

فرض دئ،چد . ۀىس يوير ن

ددددب اى لاىاکېددد ى يۀ ا دددت ددد

44

اس لر ،چد الفرعي سل ددزک الاز

لددب درا دد لدديو دد ک اس الدددب ب ادد

للم دددددي اجدددددران . ىا سدددددتپ شدددددي

څددددزک،چ اجددددر ىاحدددد ىللمړسددددل

لددر اى اجددر ح ي دد ددب ىکلددي ى

ادز ب اد اى از اجر لر رى ؛ ز چ

. مڼز ۀ ى ددبپ

دد ىاددم ا چدد ددب لددب لددترمز

ددددى ىاودددز،چ شدددي ب اللدددر الددددر

لوددد کاشددد اوز لدددب فتدددب ا يددد ک

اتددددددراع اليددددددز اى ټددددددزړ دددددددر

ا ددددر ،چ حضددددر ديکمهددددر ددددز

کحلدددد ددددر( ىددددلل اهلل عليددددب ى الددددب)

ىکىلدددتب ليدددز لدددب حضدددر ابدددزبير

لر بي ى د بيد ا لدب ىادم (کض)

م اىبيد ېد ليوب لر ىکىلتب ا لدب ک

ادددد لددددب څلددددزک ليوددددب لددددر بي دددد

اددددز څرمودددد بيړددددب ا لددددب چدددد ى د،

ال اى ا يدد ک ددر دد کاړي ىاي يدد

. شي

45

ا ت ددد بي ياندددپ لدددو فددد ال ددد

مڼي،چدد مودد دد ا لددب ۀ دد دد

څددزک دددر فدد ټ ددپ ال ددب اللددزک

يددب نکددز لددب ظددر شددز ى ؛ ددز ځ

چد ۀ د د ف ادز ا ت د بي

سلب ا ت دي ا شي؛بلي الدر

ر بي دددد ا يدددد دددددنکددددز ليددددز

ۀ هدرال څدزک ويدر د ال،چ ل ز

اللوي ز لد شي ب م ن ځيب ؛ ز

بب ويدر ۀ اى ۀ ع وير شز

ال اس دددب ال لدددشدددي؛ ز اندددپ لدددو

ااددم ى ندم شددي ب ى دب . ى ۀ د ا ېتدمن

ددد ىس ددز ددزص،چ لت لدد

،ښددد اي اندددپ لدددوتز لدددب ظدددر

ل لب اس ب م دب ىمڼدپ شدي؛ ز

لدب اندپ بيتدز کى ا چ اندپ لدو

ااددد ددددب .مڼدددم دددبادددددددد يز ؛ دددز

ظددر ا ددت شددتب؟ ع لمدد ز دد

ي ىددددر اى :دددددب ى وىلددددب دزنددددب

ىس لددددزا دددد ىاددددم الددددد . ددددر

46

ددپ اىشددرع لددب ع ؛ ددز لددز د

. ۀدد دلز

ک اى څزلددز تدد اددز د ددر فدد

ال لددب يددر شددز اى ددر اىلددب دددزک

څ د د لرد ک کال حدی ع لم ز ب

عزا ز) ىکغلي ۀچ کال دب ي

؛ ددز ب ادد بدد ځ اددب دد (ږ ېدددر

،چدد دددب ع يدد دد رددپ نددر يدى ى

ىاد مڼز اىا ښمن ى ر ړ لف

زي ب ادد دد نهي ړدد لوين لددب دد .شدددى

ا ىمڼدز بڼشدى اى رپ ىکى ۀى بځ

ز ال لدب اى ب ا ر ال ي ضزابس

.ازبپ لر م ک ى دى

د ن ددب لدب ظدر ى ا شي ب

ان ۀ ز ږ ؛ شم رړ اىزلز

) ا ددد زلدددب ا وددد ؛. اىدددزلز ددددب

لدب وير شدي ب څړب( علي م الس

. لب ان څړب ال ۀىځي ب نه

لدب لوي ز ب ىاام ب لت ل لدب ظدر

ث بتب شز دزي ۀ انپ بيتز کى

47

ز ب هر لرى؛ ز شي ب،چ لب انپ

بيتدددددددز کى ددددددددر ځددددددد ن ىاجددددددد

الشدي ب دد . مڼد ۀددد د ،نکز مڼي

نيلدددب ددددر نکدددز کىااتز دددز الدددت ړ

کاغلدي اى ز ،چ لت لد لدب کال

بشدرد لد کىااتز ز الدو اى ال

ددزک مڼي؛ دز دب ى ددر ح ددب ک اى

ح ي ړ لود للي ى ؛ ز ل

رى دددي ى ؛ ددددز دددزئ اى دددب ۀ ددد

دب .ىس ا ب بدزل ب لتزن ښموم اى

ت اجت لب ىايع لر از ش ن

ى؛ ز ى اجر لر اى ب لب ىايدع لدر

بد ر ،چ ړ لف ى؛ ز از اجر لر

ا در کمهدر لدب د ز دب ازلزک ى ىاس

څړدددب کى ( ىدددلل اهلل عليدددب ى الدددب)

ى را ددزب ،چدد انددپ لددو ىددح ب

اى شددددي ب انددددپ بيتددددز لددددب کال دددددب

دسد ( ىلل اهلل عليب ى الب)ا حضر

.کىان

48

ليددب چدد زشدد ړ ټددک نددم :وبدد سن)

(:يىاا

ک غدددزاس ددددب ندددر ادددز ۀ دددز س

ن

ددددد لدددددت هدددددرال چددددد لز دددددب

ال دک ګ ک

فير ز ب وسی اى ا ب ړدب

دددى دددزک وي س لدد ددر وېددر حدد

اى شړدى ىسال لب وځدب ىس

اى ىاس لددزک لددر کا ددږ ال ددز اى

ب ک اىاکى الهتددب د الد ي ىکىلدم

لزلددددتز ددددب دددد ا سددددلم ن

در اددز لددزنوز لددب شددر ادد ز اى

. ز ىل ي

الد ي " نيلبدب يا م ټي ب-٣

تدد ب " ددب تودد ىن بيدد زحيدد اى

اىي ،چ ا زضددز دددب دد لددزلى

": ت ب د کاغلدي الد ،دړ شز څ

ا س ز د زدب ب ب،چ اش عر

دددر ددز وسددير مددرىنمن ددب لتددب

49

دددزش ذىيدددي ى ددد کىړ شدددي لدددب نکدددب

،چ ا تيدددد ک لددددر بددددب اس ىلګددددز

." ع ي لر الا يب در

سلد الددب نيلدب د يټي م -۹

لدددز د ا چددد : دددب د لر دددب ى ددددئ

شدد زکى ف ددي دد نهز ز ا ح دد ک

.دب نيلب ز تهر ليپ شتب

انددددپ لددددوتز ځيوددددز ىاددددم اچدددد

ع لمددددد ز ندددددم ددددددب څرموددددد فتدددددز

،چدد لددب څلزکمز ددز دد نهز ز ىک د

. لم اجت نم ب ال

عليددب ) م اچدد ا دد ج ورىدد ق ېدد ک

( اهلل کحمد )ا ابزحويودب (الس

ى اى علمي اى وز د اد الت

څړدب وېدر لدزس ( کد)لب ا د ابزحويودب

علمددي دد لددږ ددر لددږ ددز ادد ى،اى

دم (لدب ا د ز ) څلزکمز ز نهز ز

انددپ لددو لددب ښدد اي،چ ۀ دد ى؛ ددز ۀ دد

کى ددددر ىددد ق څړدددب ا ددد ج ودددر

.د ى ب يز

50

ک د ى شي ب مد ن ب اد حوودي ف د

ى ددد اى لددوي ن نددم ب ادد دددر ج وددر

.ف ب اعترا ى د

ف ددب عمددپ ر ددب لددوي ن انددپ بيتددز ددد

ردددب ۀ ددد ال دددر اليز ؛ دددز شدددي ب

لدب ږ ؛ اځيب لوي ز ب انپ بيتز

. ث بتب شز ۀ کى اس ي ف

اندددپ لدددو ددددر څلزکمز دددز ددد نهز ز

عمددپ ددزړ جدد از بددزلي، ددز شددي

ا نددر . يىمڼددلددم شددي ب عمددپ نددم

شديخ حمدز اکىاښد دړزا ي شدر

شددلتز نددم ا شدد ن فتددز ىک ددد ى

:چ ،شز پدزښت ىنکب اى

چد اځيو لک د ال ع ي ، "

لدر ب لدم ادي عه ز ب اى د ل

کلزل ى ؛ ز څلزکمز ز ش زکى

ددد نهز ز لدددب احيددد ز ب اددد کى

ى د دد ال څلزکمز دز د نهز ز د

ۀاى ا اب شي ب ز د ا يب شي ب

اا ل ا ظر دب . ا ستپ شز

51

ددددزک زمدددب و ،چددد لدددب ا يدددب اى

ا اددب دد نهز ز کى لددب اددن لددر

ز ض ا لر ؟

لدب ازاځ ال رپ کىا ن: ځزاب

اس ۀدر کى باز ځ ګد نه

ا د د ؛بليددددد ندددددر سدددددلم ن ددددد

،چ شي،چ نر ن لب احيد ز

ى کى شدز کىاا زمب بلمدب

ى د اى څدزک،چ ال څلزکمز دز

نهز ز کىا ن ى ، ز شي بدپ

ج وددددددر . دددددد ن ددددددب نددددددم ىاىس

ن ،چ اثول عشدر ا د ي ددب

ن ش زک زکى اندپ لدوتز

دددزړ دد نهز ز ددددب شدد ن دددرال کى

ددز ځيددب سددلم ن ؛شددرع جدد از

اددز ب اد دددر ال ح ي دد ددز شددي اى

ىسا دد ال دد رځدد ګد دد ن ددد

؛ ا ځيدددب ددد ا ادددن اى يدددد ى

ددب ادز ځد ګد د ن نکب شدرا

دددددړ شددددز اى اددددز ۀدددددزکال دددد

52

دددددب ا ح ددددد ک اى ځدددد ګد ددددد ن

ټزلددز . شددياحتيدد ک دد بددب نددم کا

دد نهز ز ى دد ان ت دد ان اى

اجت ا لز ا دب کب ک د

اى اجت د څزک چ ظدر . يهزړ

ا شد لدب ندر د ؛ دز د ۀ ى ان

لي اى لب ف ي احيد ز اد ب نه

کى ى د ،ددددددد ال ځدددددد دددددد

عه ز ز اى لز دب دو د دز

." زد ر شتب

( حمز شلتز لليک)

ا دددد کاړي فتددددز ،چ الدددد

اى ال ښمو ز م اد د دد

دددزل اددد ت دددهيوز اى ځ ليددد ز

ىکټر ددال کبيدع ا ىړ ددب اىلسدمب

ي نرال دب ښ ک ىک د ي ٢٧٣٣در

لددب ددزا ا شدد ړ ز شددز اى ا نددر

فتددز رادد بددين دد ان الدد ي

لر وشي لي حم ي يمدي دب ددب

شددددز ،چ ىلددددر کړکلددددمي زمددددب

53

اکالت را دب کلمي الو ى اد

الددد لدددترى دددزي . ز ددد دددد

. لي کىد کى ىاادز ز در لريڅع لم

لييلدددز ددددر ددد ړ هدددر لييوددد ال

بيد شز ،چ اکالت را نل ځلد

دب ي نر اى لزکاب ديپ شدز اى

ا ندددددر حتدددددر شدددددر اى راددددد

نددم ىکلددر دددد ټددزلو داددزال

څب ز ړي دب اک ن . و وب د

زا ى ز ع لم ز از څلزاتتز ن

د ليک لليک د،چ دب د درېي

لدددب څلزکمز دددز بددد اددد اندددپ لدددوتز

ا يدددددددددب ى ددددددددد نهز ز شدددددددددي ب

ن ، ا ادددددب ددددد ن اى اب ضددددديب

الدد ي دد ن ادد نددم لددب تهددرى

نيلدب دزکى نهز ز ىمڼپ،چ د ال

الددد ي ا ددد ))ب ددد دددز لز

.((ل دلي زړ ت ب ىلز لازال

ف ي فرىع ( ب)

54

سدددد ي علز ددددز دددد دددددب ټزلددددز ا

ع لمد ز ددب ددو د ظدر ا ددت

ع لمددد ز فيرى دددب نکدددز . شدددتب

نمددد ا . پ دددپ ب دددرى ددددب شددد ن ب دددڅ

فيدر ا ت فد علمدي ا ت فد ز

بشر لدب پ مرځي اى ا بب نيډ لب

ا،چدد اددزاځ ۀ دد. پ شددي ددب وى دد

ف ددي شددي ب اى لددوي دددب ددو دد

ظدددر ا دددت سددد لز ددددب نيلدددب

اى حتل لوي ع لم ز تب،دب رلب ش

ددزکى دد نهز ز دددب ددو دد نددم ا

ددب ى شي ب علم ىشتب ش ن ا ت

ا . ا ددت شددتب ددو دد نددم ظددر

بددپ اددز يلددب نددم ا ت فدد بددب نيڅ

ددپ شددي؛ ز شددي ب اى لددري ى

دد ا ا ددت ىلدد لددوي دددب ددو

زالي پ مرځي ااد ا ښموم اى لرې

؟ نددر سددلم ن ۀوىړ ددم ع لددي دد اددز

ب د اى للزک د ز،مرىنوزب ا رلز

ىلر ؛ ددز ح دد دددب شددرعي ح دد

55

اى دد ځ ددپ شددړيک دد ب ادد

ا لددمب ،چدد دددر . شددي دد ک ىړ ۀى دد

ز ا دددر اى لدددب بددد از ودددع ىاجددد يدددي

د ب اد ى؛ ز دب لييوز اى ىاود ى

ا يددددد زا تز دددددب ددددددب دددددد ددددد

س لدد ز اح بددپ اددز ى يسددز،چ

ى ددلز اى ښددموم ديدد ا کاددد کى

ردددپ ددد ن اثهددد . دددپ شدددي

لرددددد ک دددددز شدددددز،چ ت بز دددددب

ىلييز؛ ددددز ب ادددد دددددب لييوددددز دددد

احتيددددد ط ى دى،چددددد ښدددددموم اى

دددب الدد . دد ى راړزالي ددپ شددي

فتز ا ت شدرىعي لدر

ۀاددز څرمودد اى دد اى ټددزړ ع لمدد ن ادد

زمددددب دددددب ى يي ىاي يدددد ېددددا ي ک

ا ددددت اچزى ييديژ ي؛ ددددز شددددر

،چ ړدب اد مدن ښد ليز دب

.ى يزړ شي ب ا

56

ندددددر ىکځ ددددددب مڼدددددز (٢) :ا اشددددد

وسدير وبد س اى يدرلن جز ز ز

ددب اى ږ ،دب ف حز ىاپ دږ

لپ مز دز ف ي،ا يدي اى د کاړي

الددددددت ړ اى ال تددددد بز ز ددددد ددددددر

. ږ التش

ددب لهودد ي شدد زک عدد لم ک ددب ف (١)

حم جزا کويددددب لييل ،چدددد دددددب

ف کلي وبب دب ااران لب څلزکى ځلدز

تد ب ال غسد ال ا ب چد پ شدز

ىليددددد دتددددتز وبدددد س حمدددد ا ددددزک

تدزک دد چد پ شددز د ،چد دددب د

دد ړ دددب ٢٧٣١اى ځيودد بر دد ادد دددب

زا ىکځر ڼدددددب ددددد ندددددم ردددددرال دددددن

نم اک ګددب لددوي اى شدددي ب .شددز

ز کاټزلددددز اى چدددد پ مدددد ى حدددد اثز

عمليب ال ي انهز ديزلدتزن

.کىا ب دازاړ ر ز لب لزک

ب بړددددد ک ددددد ادددددز حددددد اټ دددددد (٧)

دددددب ت ددددد :کاغل ،چددددد ىاادددددي

57

اجت لب ىايع لر از ش ن ى؛ دز ى

اجر لر اى دب لدب ىايدع لدر ړد لف

ى؛ دددز ادددز اجدددر لدددر اى ددددب ندددر حددد ړ

ت دددب رددپ ىددحيح اجت دد

. ىک

58

دوځم څرر ل

يض ى

ى زلي ړ،چ شي ب اى لدوي الد

ان دب اىزلز اى نم اک ګب ع اد ى

ادزاځ دب وېدر بر دب د ادز زلدب اى

د ا ددت لر ،چدد ددزي ټييددزددب ددز

د؛ دددز ىجزسجددد س ىسا ددد از ندددم ىک دددب

بددددددد لدددددددب ددددددد دزنم،غرىک اى ځيدددددددب

ښموم، د بي لتحيز تز ز لب ل

ۀزالي بپ نيډ پ ىى ولز لرې اى ال

زلددز دد نهز ب ب ددر لددترمز ددږ اى

يددرلن دددب حيددم لددب ازبددپ لددر سددلم ن

ز و ن ( ا م المز وزن ا ز .)ىکى ب

(. ب ضد م اىليد ب دض )ازبپ ىلدت ن

ادزىالي ددب نيلدب ى سدلم ز لتب

: چ اڅيدى، زک عزا پ نم

لز د اچ ال ښدمو ز الد

ال اى لددب نددر لدد د مزىکلددز لردد ک دد

الاى . کال برادددد ددددب چمتددددز لدددد

59

وي ى د د و ز ب کلي ى لر ک دب

دددد نهي ا ددددت ىک ددددب اددددز غددددزک ک

دپ ال ز اد ښي ک ؛ ز ود ک اى ز ىکا د

دب اى. دلل ب ټيوګب ا ت ىنلز

اى ددد نهي ددده ز ددددب شدددز کاىاښ

دزي ؛ ز ب ا دز شز،چ لز ب ى تلز

ال اى حم شدرا ځ ړهر بب

ز اى ان ښدمو ز لي اد څکادر ض

.ى ز ز ب بب ز ک دس اىاک د

زا ى ز ال ن ىام اچ ن دب وېرى

څلزکمدددز ي ز ددد شدددي ب اى اندددپ لدددوت

نهز ددددب مدددد وى دددد ددددز اى الدددد ي

زا ى ب لب ايت اى علمي اس دب وېدر ن

الىکىلتب د اى ا ب ىلتز دب ددر

الى ،چد لد ب اد ا ز نڅب. ا من ى

اىب لددز اى ددب دد ن دددب کا ځدد ن بح لتدد

ردپ دز ؛شدړد ى دى ب لدب ازبدپ لدر

زبدپ څدب ي در دب بدب م رغزا لب بد ن

ۀ دد ک لددر دد ال ددب ددب ى کاىس ؛ځيددب ددد

ۀلدوي ن اى د ۀشي ب م ن لب وځدب ځدي اى د

60

سدرال ي ! نز. لب وځب ځي با نهز

ا ود يدز ؛ى ر نزالړسدران المهين

اى ا دددرى اددد ن بدددب دددز ددددب بر دددب شدددز

ا،چددددد ى ،چددددد اڅرموددددد اددددد ن

ت دددهيوز ددددب نيلدددب ىددد ق ىاي يددد

لددم دددب ىىکىک ىي ز ؛ ددز ددب اىي دددب ا

فض اى دز در لديزک د ال مد

دد ک ى دى؛ ددز ددز شددز رلددز ليددز

ب دد دديمرغددم يددز اى ا ددرى

.ى دى

(وب سن) :حمز ب ب ىااي

دددددرى جوهز ل و ز ږ دددددب ىکک د

ښب ج بددددددددب ىکىکلددم سددددلم ن کا

ز د ال ي ج ن کاغز دب ادز ر

زکج ن چ د کىښ ن نکب ج ن کا

حددددددددددددددددددمز ب اثربي ب ى

دب ښدددددددددددد غلي ديم ب ا فک ن کا

61

ک بوسټيز ازىالي

ازىالي غزک ک ا ،چ دب ظر

زال لب وځدب ېب بيوم اى لر ،ىنمز ب شتب

بز شددي اى دددب ددږ سشددي اى ادد لددږ رلدد ى

شددي ب اى لددوي زا ى ددز دد الدد ي ن

شددي،چ ديدد ال الدد کلدد جددزس

شدددددددي ب اى لدددددددوي لهددددددد ن ددددددددب مددددددد

ح اټ، وسير اى ع ا ى ددال ف ،

بددب اوددي علز ددز کال اللدد . لددر ددد ر

زى يي دب غزک زمدب ازبدپ ىديژ دي

دب ازبپ لب ع اد ى بدب هدر شدي اى ازبدپ

ا ب، وسدددی اى دددزکى . شدددي بدددب کا دددږ ال

اودددي . علز دددز ت بز دددب ب اددد ادددز شدددي

چ رددپ ،اللدد بدد علز ددز ددزى يي

ددزکى دد ن څلددزک مددز ي علددز ىااددي

ع ا ، وسددير ) دد نهز ز څلددزک ت بز ددب

62

نددم ب ادد اسدد دددب ( ،ف ددب اى حدد اټ

زمب ىىااي اى نم ا اودي دز يي بدب

سددددلم ز کا لددددز يي شددددران ى اى

زا دددب کابدددزلي اى ي لدددک بدددب ادددزىال

لزلدتز ب هر اى در از لب لزنو ،

ټيوګدب ب دد ببوي هز ز و لب ا ز اى

.سي يب ى ړ

هرال د

):شي ب ا لب دلز کال فريد *

ى شدي ب،چ شدي ب ا يب اثو عشراب(٢

63

ن شي ب څلدزک ا د ا اب( ١) بر ب غټب

علددي بددن الحسددين )څلددزک ا دد ددر وددي اى

ادددد بن علددددي ىکىلددددتب ( عليددددب الدددد

شددي ب شددرږ الددم عيليب(٧)ا دد وددي

( )ا دد ج ورىدد ق ددرا دد ن وددي اى

ى ىکىلدددتب الدددم عيپ اى اددد نکدددب

اى ى الددددم عيليب . حمددد ا دددد ودددي

ځيوز دزکى څد ګز ددب نيلدب وېدرال ز نک

. زکال هرال نم شتب

شددي ب مدد ن ى سددليب اس ددب ددلددب ف

،چ (انپ ح اټ) اىزلي اى ا ه ک :لر

اى .شدددتب زديرى دددب ز و ددد څي ى دددر

.لږ ي سلی ا ه ک

: ى ولدد دلددز لددوي ن ع ادد ى لددب

اشدد عر ،چ ا ثرادد اى تزلددب،چ

اىي ښدددد اي وېددددر لددددږ ى اى ى ع لددددي

ندم ب اد مدب ولدب ېالهتدب ادز ک . احي وي

. درال اض فب شي،چ ىن بي ن

دددددر څلزکمز ددددز لددددوي ن ف دددد دلددددز لددددب

ي،شددددددددددد ف يحووي، لي) ددددددددددد نهز ز

64

يلدددي اچ ددددب اىاشدددپ شدددز ،( حوهلدددي،

اى ا ثرا ن زا ى ز حووي ن

.ب ر اجت نم ويب وېرال ا لب نه

ىا ددد کبيدددم ىاحددد بان نددد ا دددتيم ا ددد

ف عه ىن

د لتب ى انپ بيتز دب ىح

65

اى

. شي ب ىدب اح اثز اىح بز

ا ى ب

لزلددتز ييز ادددددددد دزندددددد ى

سددددد اى للددردددددد ک انلهيتدددددز علدددددي م ا

ددددر ددد ( کضدددل اهلل عدددو م)ىددددددح بز ا

انددددددددددپ لدددددددوتز دددزي لرددد ک ددددزن

کڼ از کلد لب اح اثز دباى شي ب ى

66

تل ،چ لتب ا بزلز ل ال لييو

.لر پ رر شي

الحيديم ال دم حد الحم اهلل الزاحد ا

ال دن عدز ج لدب ا دب لدم الد ىلم ازلد ،

ىلدم ايدن لدب : ال عرفود ىاح ا يدب ب زلدب

. وزا اح

ىال ددد ىالسددد علدددل هيدددب المسددد

ال ان لباالمزا ابل ال لم حم ىعلل

:ىک فل ح م

ا مدد ارادد اهلل ليدد ن عددويم الددرجن انددپ

.الهي ىاس ر م س يرا

: ىعلل اىح بب ال ان ح م ال رلن ب زلب

حم کلدزړ اهلل ىلد ان دب اشد اب علدل

اليودد ک کحمدد ب بيددو م ددرانم ک دد لدد ا

فض ن اهلل ىکضزا لديم نم فدل اهتکز

ذلک ثل م فدل . ىجزن م ن اثر الس ز

.التزک ى ثل م فل الو يپ

67

ال هر رل

ټددزلويز اى اددزال زا دد لددي دددددب ن ددب

ۀ دب ى د ىس اندپ اى اى ک شي دلي ع ال

لدي . شدي سى بدب لر کړ شدي؛ ز ددر خ

،چد ددب ازىالي لب لترى عزا لز از ا

شددي ب اى لددوي دددب ددو دد زا دد ددن

س شدددي،چ ى وددد نم لدددب وځدددب ددد ىس

دزنددددد ز اى زيويدددددز لدددددزنوز، وب ر

ت هب اى دم علمدب اد ز لدب هلدب ددر

؛ ددز ال دد ى ال لاىسېدد لي ددد

مددب اددز دددب اىددزلي ز اىاک ک ا ،چدد

اى ع ادد ى ي ادز بددپ لدب ا دد ى ز ددبدپ ىديژ

هددر شددي،چ دددب اوددي اى الدد ي مدد ى

سى ددب يو عدد ز اددز دد ىاسى لزکيددټي

ددب دو شي،چ ى دز ى د اى د ال

. ا ت ټيدي فرعدي اى د څيدز

عدد وي اى ا يددي کىږى،چ در دددزن

ړ بدب ىاسى نهز ز کىا ز ږ ال د

چ ا ک لدب ب ى ؛ ز اساوب ، لو ى

چ لددر شددي، ر وس ددي اى زلددز کى

68

ب اد د مد ددب لدز د اى ى ز ي ىا

مد ن لدر کا دږ ال ز نهي ع لا ىاسى لزک

اى ، ودب وشي اى ددب ردپ دو د زيل

ليدز دب ،چد بيد ى يو ع ديد ا د

. ديو ع ىک

مددال مېد ک نهي ع لم ز اى ليزلب ب

ا شدي ردپ د ن دولب نم شتب،چ د

شددي ب اى ، کىادد ز ددب يو عدد ىک ددد

لددم دددب کى، اوي ىکىيزالېددلددوي دددب ږ

لي لددي،ټزلويز زا دددب دداى ن ټيوګتدد

اى يا لد ىى ب د دد ىس ى د اى بي کغ

لدزسى اى شدي ب اى لدوي کىا ا د بنک

دد نهي ځيددب ؛ ددز دددى ى دد ان

ع لمددد ن اى لدددب دزنوتز ز دددز فددد کغ شدددز

رددپ دد ن لددب اىددزلز اى سدد ن ب ادد

ددز شدي،چ الع ا ى هدر ى اى ددر

زا لددي ددن اددن ټيوګتدد اى الدد

اودددددددي و نکدددددددز دددددددر ب دددددددمټدددددددز

ىکىکىلي، ىلددتي اىمدد دد ک الدد لددب

اى .شددي کىا اى ښدد ددد ېل لددر ظددر

69

ىاس نهز ددب الدد ي اى شدديع اى

ىاس . سون کىا ن ىاس سدلم ن

د ا ول در ا ع ي لر اى يدرلن

الددد دد اى ىاجدد ا هدد مڼددي اى

( هدز اى د - زحيد ) ان ددر اىدزلز

اى دددددددددددددددددددددددددددددر مددددددددددددددددددددددددددددرىنمن

ديکمهرا ز،کلز ز،الددم ي تدد بز ز اى

اى اددن ضددرىکا . اامدد ن لددر درېتددتز

،حدددددددددددددددج مدددددددددددددددز ، کىو ليدددددددددددددددب ل

اى لددب ا ددر ييز،ج ، دد ، من،در

څب،چ دب يدرلن اى لدوتز وي اى ب از وع

دددد حددددرا شددددز ،حرا ادددد مڼددددي ليددددب

لدددز ، دددزسړ شراب، لدددر ز غزښدددب

، اى لددددزاط اى دددددب بىځدددد ن ښددددز،سړ ز

فرىعدد ز دد ا ددت نکددب څددب ،چدد

ددر چدز اجت د ت اوز لب اس دب

بوس و ب کاغلي اى ادن کىاد ز دب

ددب ت دد ىايددع . کلددز ۀ ددز ادد ن دد

رى وب ى اى ا ا ال س بی فتز ىک د

اجر ى د بدب ى اى يز دب د ى ؛ ز

70

ندر ا سد ن ددر ردپ ىي . ا شي الدر

دزک ددب څددب شددي ىلدد دددد اى لددب رلدد

. ز

71

ىهي،غ لي اى و ک

ز نهز ب،چ لب د لدب شدي ب اى

ر کاىلي؛ دز د لوي در ځ فض ر

ۀز ب ددب شدي ب اى اندپ لدو د د ا نه

شدي ب اى لدوي ع اد ى ددب . رړ ږ شم

لدر ادز د ليزىزټاىزلز اى شرا دب

لوي اى شي ب لدتز ز لدب ب در . زلب

شدي ب اى لدوي ع لمد ز اى . ال رپ شدز

اىاک ک دزن ز ب دي ک ،چ ىک دب

ا لددتز ز ليددب لددر ن ! نددز. ديدد ا ددد

ا دب ش ن وسی اى علم لدب کال ب اد

بشدرد ب نشي،چ سلم ز عملي

.ى ز يکىغتي

هر شي ب مد ز اى ځيوز ب الب د دب

اى ب ر ي يو و ګويباى ر لوي ز ښموي

: لز ب لر

ي لز ب ب ر

، و ک اى الدد ښددمو ن ز ددب ل ب ر ددي

، چ ال مزىک يد اى الد ي

شدددددتمويز اى زلزښدددددييل زا ى دددددز ن

72

ددب ز دب اد ددب وىړ وىړ ز ز دز ب تلز

اى لسدد دزنب، يددپ دددب يکددب اى ادد نددم

ن اد ز اى اد ندم دز ىک مزىک اامد

لددب کال، سددلم ن لددب اددز مز دد ى زاىولز

ود ق اىبد بيوم ړمز دب اى پ د ب ببل

؛ ز اى اددد شددديو ياددد ديددد شددديو ل

ز دددد ا تدددپ وېددددر دددددب سدددلم ځګدددب

وريدددددب ىاچدددددز اى "،چددددد شددددد زک

ع پ لر هد ک اى الل . " د ىحيز

؛ځيددددب الز ن ر ىنددددپ وېددددر لددددتز وغدددد

بد ا لدي لر ،چد ب ر ي ن وېرال د سد

اامدد ن ى دد ا ز ددب مددزىک اودد ز اى

ج لزلدم اىحتدل ندم ى ىک ز اى ا

لددي مټددز ددز ررىلددز اى لددب وز ا ز بدد ل

ب چمتدددز لددد ، ى دددلدددر ي ددد

رددددپ , ررى دددد لددددر , شدددديي لددددر

يال ټردز اى دزيال دز د راکب ب ن اي دد

اد رپ ټزړ شدر چ اح ړ ز ال هر

.لل در ديسز دلزک

پ و و

73

،چددددد کال ولددددد ددددد دددددپ دددددد ال

:لز ،چ ا ب ب سلم ن لب ازبل

ان ال دز ر م دزنب،ل ، ت هب-٢

ب ددب د اى ځ مي ا ن،چ دز اى وىو

ح ب نهي هز ز ب لمن ىني اى ب

ز اى ان،چدد هددر عددزا بدد کال دد

يود اى حهدد سدلم ز دددب دو دد

اسىلدل در ښدموم اى فسد ى پ

ى شر وېر اغيز ن و کى لب شر .

.

حضددددددر ديکمهددددددر ى : ىددددددهي ن -١

يتدز اى دب انپ ب( ىلل اهلل عليب ى الب)ا ر

کىغ اى ندر وىړ نکز دب کىا ز دس

ځيود بد ي ب ى شد . يلري لرزکال ىاا

هددر لددک الدد مز دد ن ددز ،چل ټددزړ

انددپ لددو بددب نمدد ا شدد ن ى ؛ ددز ځيددب دددب

ىسا دد ال بدد ر سل ددب زمددب انددپ لددوتز ددد

چد ىدهي ن وېدر لدږ اى ا حد ړ . مزک

ىدلل اهلل عليدب ى )انپ لو د کمهر ا ر

ددددز اى ال انددددپ بيتددددز ک دددد ى ( الددددب

74

، ز زلددبادداددي لي هددزا ىلددتم دددر ىاج

دد ا زضددز ل يوددب ال ددزي بددب ددد چدد

.ىب دث بت

ى اندددپ بيتدددز ا ددد ز : ليددد ن غ -٧

ددددزل دددر ( کدددزذ بددد هلل) ر هدددب الزنيددد

زىددددح بادزک ددددب ىس اى ي ددددرا الدددددزک

. را ز ب احترا ي ز

ددز شددي،چ نددر لددوي الدددر ب ب ادد يشد

ولدب دزچوم ، ىدهي ن ادز ۀ ىهي د

زا د دب از عربدي ن ا مد ،چل وېر

اى نکددددددز افرا ددددددي ږ دددددد اىلدددددد

ددد ددب وېددر ا ز ددب يف دد ليتز ز الدد

ب ا دز شدل،چل ددب اى لوي ن نمکلزلي

. زکن غ لي ن در ورشي ب ن

ليددب څر ګددب،چل ىددهي ن دددب انددپ لددوتز

ى ب يغ ليددد ن ندددم ددددب شددد لر ،اس الددددزک

ي سدلم ن ا ى دب دز . اس لدر الددزک

دددى اى ىلزلددز ددب ادد ولدد لددب ځ ددب لددرال

ال دزک ندم کا دږ بدب وېدر يسدز؛ ز ۀغزي ى د

.شز

75

زضز بوسټيز اى کاد کى ي

ان دب الحم اهلل دب شي ب اى لوي

دددد [ زحيدددد ، هز اى دددد ]اىددددزلز

ا ت شتب؛ ز دب څب ،چل ا ت

لدوي اى ] اى سلم ن ا دب ىى بر ز

اشددلي، انددپ بيتددز اى ىددح بز ى [شددي ب

. سلب

کى ( کض)انپ لو ىح بب را ز

( ىلل اهلل عليب ى الب) ز اى ا حضر

ا ىدددح بز را دددز لدددب کال اددد اح ادددټ

. کاىس

شددددي ب انددددپ بيتددددز کى ددددز اى

ح اثز دب ( ىلل اهلل عليب ى الدب )ا حضر

. کاىس ال اندپ بيتدز ا د ز لدب ک ا

. ا زدير نم شي ب اى لوي چ لب اک

.ز ب د ى دئ ينيلب ال ټي الد

ىاسى ولز وېر ح اثز ب ددب الود لز اى -٢

ح اثز ز ال ؛ځيب ش ن ول از

اىددددددددلل لددددددددرچيوب اددددددددز اى نکددددددددب

76

اى ( ىدددلل اهلل عليدددب ى الدددب )ا حضدددر

دب را دب اى کىااتز ز پازاځ زدير

. ۀ لتز ز ب ز ز ،چل ا

زمدب اىغزڅدب ټزړ ح اثز دب ددب يس دي -١

کاىا ز رى ود اى کاکلي لي اى ۀ

کىغ ال احدد اثز ددزدير ددپ شددز

حد اثز ز اى ځيدب ددب کاټدزړ شدزاز ؛ ز

فرىعددز دددب حتددل شددي ب اى لددوي عملددي

اى) دددزدير تددد بز ز ددد ندددم حددد اثز ز

.مز ږ ر لتر ( کض

ب دب از ن ى اى ب دب ىاسى -٧

د دزني ، واو ودي ، ، کاىا ز ىث يد

ۀاى مدددزىک حددد اټ ددددب اعتهددد ک اى ددد

ز لدر اى ا ندم ادز د اغاعته ک د ىس

مي بحټ چ ب ا وېر وىړ ظر اى عل

.شيى ټيوګ ک درال

اد ب دب را ب د ستلزيکا لو -٤

بدددددددددد بيوم ددددددددددپ ا ت ظددددددددددر

ز سد الز دد لدد ب شي،ا سد ن ددب ب

دب ټدزل ز چ ر بي دب . ظر ا ت لر

77

ادز ددب د فرىعز اى ان دب اىزلز زمب

پ ا ىااي،چل ب ا ادز بدپ عى ؛ ز ا

. ک ى ى دى ا

زالي ددپ مرځددي څدب چدد شددړدال اى لرېد

بددپ لدددزک لددزک اددز ،چدد نکددب ا

ړيدد ددز ز لددري ى ى ددد اى لدد

غ ليدد ز اى ىددهي ز دد ک ىىاددپ،چ ا

ليدددددب درلږاددددد لي تدددددب ىک دددددب ې اى.

چددددددد ا لدددددددب اچدددددددز يدددددددپ اىک،چدددددددل

زا ددال ، سددلم ز اى لددب الدد ي ن

. ي ز لر افک ست ن

78

ن ي انپ بيتزلدب ير

اى اىح بز

اى ټدزړ سدلم ن يرلن الم ي تد ب

ادددد وي،يددددرلن نددددم انددددپ بيتددددز دددد

ىدح بز ا ىلم ځل اى نم اد درنيزمد ک

شدددي ب ددددر ال ؛ دددز ځيدددبلدددت اوب دددد

ىح بز ک ى ى دد ا زلف ،چ

اى انددپ لددو نددم يلددف ،چدد لددب انددپ

.بيتز لر يوب ىلر

ا ىدح بز ددب نيلدب (ااد ٢۱۱ زبدب ) ن اير

: ىااي

ب زن األى لدددددزن دددددن اليم ددددد جران ىالس ددددد

ىاأل ک ىال ان ا ه زنم بإحيسد ن ک ضدي

الل ددب عددوي مي ىکضددزاي عويددب ىلعدد ل ددمي جو دد

يددر حيت دد األ ي دد ک لدد ان في دد لبدد ا

79

جراوز اى " :وب س ذلک اليوزي الي ظيم

اى ا دد کى لددز د ي ړيتدد ن اى نکددز ،

چدددد دددددب ييددددز دددد دددددب نکددددز دسدددد

( ندم )ى سړ، ا لب نکز زښ اى نکدز

لب ااب زښ شزړ،نکز ب ا جود

ب غز ب يد ک دد ، چد در ى دز د ال اد

ىا ل ب ږ اى پ بب دي اىلد ږ اى ا

"!لتر برا

ځيدب ؛ دز ۀ وير د باات شي ب ل النيډ

ىلددي،چ شددي ب ا واو ددن انددپ لددو ال

ددددب ااددد ددد اشددد ک ددددا شدددزاز مددد ن

ددز اى نکددز عددز ىددح بز ک دد ى ا

لن اندپ اى نم اک ګدب يدر ىس اى لتر بدزلي

: بيتز دب نيلب ىاېي

إ م ارا الل دب ليد ين عدويم الدر جين لنيدپ

(٧٧/احزاب)ا اليهيي ىاس ر مي سي ير

؛ب شيب ا ازاځ غزاس چد ": وب س

" هدز دزک م =اندپ الهيد "لدب لد

موددد لدددرال دددد اى بشدددرد دليتدددي اى

." . زلر څلي د

80

لدهب ود و ((کجدن )) چټلي اىمو

؛چ انپ الهي رال د ک اىلدز ر شدز

.

چدد لددب ړ ، انددپ لددوتز کىااتز ددز

سلد لدب اندپ بيتدز شي ىىاپىکىلتب بب

ف مدددب، ،علدددل ا دددر ، حضدددر د کمهدددر

ټزلز دب لر الچ ) حسين اى حسن،

( ىلل اهلل عليب ى الب ا حضر

؟ ز شدي لترم دټد باات ل ال ز لوي

ىک ز ،چ انپ لدو وا ب ى ز شي ب

لددب ړدد ديکمهددر اادد يرل ددي ال نمدد

ز ددب انددپ بيتدد( هلل عليددب ى الددبىددلل ا)ا ددر

ىدح بز ک د ىال اچ اندپ شديع . مزک

مدزک اى اندپ ى د ظر ز اى ىک ب ددب ک

لو نم انپ بيتز ک د ىال دز اى ىک دب

دب کى ظر مزک ؛ ز شي ب اى لوي ددب

الد ي ؟لاد لدتز ز څدب و بلدب

ىکىکىلم، ىلتم، يرغزښدددددددددددددتو اى

مدد ک دددب ک دد ددز بددپ ودد شددتب؟

در اددددز دددب دددد اى دزنم،اح م

81

نکدددز لدددب ز ىاک دددز بددد اى زلمسدددز ز

.شتب و بپ څب ک الد

ان نددد ا دددتيم ا دددب ىاحددد ىا ددد کبيدددم

ىاعت ددمزا بحهددپ اهلل جمي دد ى .ف عهدد ىن

ا مدد المز وزن ا ددز ف ىددلحزا . وريددزا

.بين ا زايم

انپ انددددپ لوتز دب اح اثز

بيتز

ع لمدد ز لددب يدد انددپ لددوتز انددپ ب

هددرال اللددتر دد لددر اى ددزي ظددر

ب اندپ لدوتز لدب تهدرى تد بز ز اثه

څلزات ح اثز ب کاټدزړ دد ،چد ال

ادزىالي جدرسال دب يو کاز ىاسى لز

. دس ټيوګ شي

در الوهددل (: ي اهلل عو دد کضد )عدن ع شددب

ى عليدب غد ا _ ىلل اهلل ى عليدب ىالدب لدلم

دددرط رحدددپ دددن الشددد ر ا لدددز ،ف ب

الحسن بن علل ف لب،ثم ج ب الحسين بن

ثددددم جدددد ب ف مددددب .علددددل فدددد پ ددددب

ا مد : ف ل ،ثم ج ب علدل ف لدب،ثم يد ړ

82

ارا اهلل لي ن عويم الرجن اندپ الهيد

ىددددددحيح سددددددلم ) .ى اس ددددددر م س يددددددرا

۵٢/٢۹٤)

:يا المز وين ع اشب بي بي ىاا( ٢)

ىددلل اهلل عليددب ى )ر کمهددر ا دد اددز لدد ک د

چرودب دزکى ىېتدت ز ب در کاىى اى ( الب

اى لىکىلتب ا حسدن کاغد در ن ى ،ا

ا حضددددر نکددددب ددددر چرودددد دددد ال وددددب

ا حسدين کاغدل اى نکدب ااس ،ىکدس

ددر چرودد دد ال وددب ااس ،ىکدسدد اددي

چرود نم ر اف مب بي بي کاغلب اى نکب

ى ددر ا ىکدسد علدي کاغدل استب ال وز

: ىىادپ نکب ا نم چروب ىاچزلدب اى بيد اد

ا م ارادد اهلل ليدد ن عددويم الددرجن انددپ

.الهي ى اس ر م س يرا

( ٢۹٤/ ٢۵ىحيح سلم ټ: ) ىمزک ب

شز کىاا دب از حضر ابزنرار لب (١)

حسددن ادد حسددين : حدد اټ دد کاغلي،چدد

ددزک کاى يسددتب اى ددزل ددب ادد اددز

( ىلل اهلل عليب ى الدب )زس ،ديکمهر ا ر ىې

83

سدددتب اى ىک دددب اددد دددزل کاىىا لدددب ب نکددد

ى يب ړ حم ل ،چ دزن ږال ۀاا : ىىاپ

. زک ؟ ۀ

مڼددددب ٢٤٢٤ىددددحيح بړدددد ک ): ىمددددزک ب

نمدد ا شدد ن ت ب الز دد بر ددب حدد اټ،

٢٤١۱ ددددب دددل ىدددحيح بړددد ک کىااددد

اى ىددحيح سددلم زمڼدد ١۹٤٧اى شددم ر

لد دد نددم کاغلدد دددب لددز ا لسددم ټددزک

).

شز حد اټ کىاا دب از ابزنرار لب (٧)

ىدلل اهلل عليدب ى )د کمهر ا ر : کاغلي

نکدب اد حسن ددددر غد س ي ىاچز، ( الب

ددددددددددددب! ااب: ىا ىىاپ دددددزچ د اى

ښدددب ىمڼدددب اى نکدددب ندددم ښدددب ىمڼدددب،چ ا

.لدر چ يوب ى ىک

(ح اټمڼب ١۱٢١ىحيح بړ ک ) :ىمزک ب

ا چدد کىاادد لددب حضددر لدد ( ٤)

بود ى م ا د ى لز ا ابو ب:اا ړ شز

..... ى س ب ى س ب م

84

( ىددددددلل اهلل عليددددددب ى الددددددب )ړ اهلل کلددددددز

ف مب،حسدن اى حسدين کاىغزښددتپ ،علي

. ا دددد انددددپ ! ب اادددد:ىاددددپ اىىادددد

ټزک،اد کېدم ٧١ ج ع ر ) :ئىمزک

( خ دب لمز الو ى

ال ځد ګد اى لدتر ب ز ا ح اټ انپ بيت

.ث بتز فض اپ

کىاادد (کض)حضددر ابددل لدد ي لددب ( ۵)

ىددلل اهلل عليددب ى )يدد ړ کلددزړ اهلل : چدد

الحسددن ىالحسددين لددي شدده ب انددپ ( الددب

(ىددلل اهلل عليددب ى الددب )کلددزړ اهلل . ال وددب

حسدددن اىحسددين جوتدددي ځزا ددد ز : يىاادد

.ښ غلي

( خ ١١٧ج ع التر :) ىمزک ب

کلزړ اهلل : چ ابل نرار کىاا لب( ١)

ج ور ىلي ،چ دب جود د لدب : ىىاپ

.لر الز بدرېتتز

( خ١١٧ج ع التر ) :ىمزک ب

کىاادد حضددر ا لددل ابدن ددر لدب ( ٣)

( ىدددلل اهلل عليدددب ى الدددب ) ا حضدددر چددد

85

ادم ب حسديو لدب اى د لدب حسين :ىىاپ

نکددب ښددب ىمڼي،چدد لددب حسددين ال دد ا

حسددين دد لددب ؛ ددز ىلددتي ىادد ر لدد

. بځزځ

(١١۵ج ع التر ) :ىمزک ب

ح اه ددب : ىااي (کض)حضر براب( ٣)

( ىلل اهلل عليب ى الدب ) لزلب ا حضر

. ا لب ام اى ب لب : علي ب ىىاپ

(.١۵۵١مڼب ىحيح بړ ک ) :ىمزک ب

حضددر لدد پ لدد ع کىاادد ددز ( ۹)

ىدلل اهلل عليدب )ا در حضر د کمهر: چ

دب ه لد بدب : يهدر ددب ىکځ ىىادپ ( ى الب

براد بدب اد ،چ ا زرغ نکب ب ىک ب

ا اىکلزړ زښ ، نکب .دب بر ب د

اى دددد ا اى نکددددب کلددددزړ نددددم نکددددب

ددد فيدددر لدددک شدددر دددد ال. زښدددز

ي؟ دب ىک دد شد چىى،چ ال ب رغ بدب

چدد ،لدد ک ټددزړ اىددح ب دددب نکددب نيلددب ى

( ىددددلل اهلل عليددددب ى الددددب )د کمهددددر ا ددددر

ددب ؟ ىک ددب ىىاددپ شددز ر علددي چ:ىىاددپ

86

ا حضدددر اددد ددددر . ږ ېلدددترمب اددد دددزي

اى تدددل ى ساللدددترمب رلددد دددزل

حضدر علدي لدترمب ىک ب ا ع ى دد

ليدب چد لدب شدز لم لتي ال کىغدب

رغ دددبيددد ادددي ىک دددب ب ،ي ز ۀ ى ددد اددد ندددم

ز لدر بدب لب نک: حضر علي ىىاپ.ىک د

( سددلم ن) دددب څ ددرږ ،چدد لددب ددزي ىجوګ

( ىدددلل اهلل عليدددب ى الدددب) ؟ ا حضدددر شدددي

يهددددر ) ددددب ىک ځددددب،چ ىکىدددددب : ىىاددددپ

الدد نکددز ږال،بي ىکىکلدد( ا ز ا ددز

ادد هددر د ،چدد دددرال اى لددب نکددب بلددب ددب ى

دب ا لزمو ب د ا لدت . ږ ىاجه

بب دب چ ب کښز ب ى د ؛ ز ا لب کال

ا اىښدد ن )اىښدد ز ز ىاتددتز ى کى لددر ددر

. نم غزک ى ( دب عربز اک ښتمن ى

ىددحيح بړدد ک ج دد تدد ب ):ىمددزک ب

(٢١/٢٣۵مڼب، ىحيح سلم ١٣٤٣

دددب فددزق ږى،چ حضددر علددي ټددزړ دددزن

،چدد فددتح د يهددر دد ال دد زمددب

. يهر در ف ح ش زک شز

87

(کضدل اهلل عو د ) بدي بدي ع اشدل لب (٢۱)

ىددلل اهلل )د کمهددر ا ددر : چدد کىاادد

داودد دد کىغ دددر دد ړ (عليددب ى الددب

ۀاادد زښددب دد : فدد م بددي بددي ددب ىىاددپ

بدي جوتي ښځز ا ز وب ښدځز ا ،چ

ىدددحيح بړددد ک ) :ئىمدددزک ؟ىلددد ا بدددي

ټ مڼب،ىحيح سدلم ٧٤١١ ت ب ز و يه

٢٣ /۵١)

کىاادددد (کض)حضدددر سدددزک لدددب ( ٢٢)

ىددلل اهلل )ا ددر حضددر ديکمهددر چدد ،

ىجدز ادز ف مدب د : ىىادپ ( عليب ى الدب

ټزټب ،چ چ دب غزلب د ؛ دز بدب اد

ام دب غزلب د

ىدددددددحيح بړ ک ،فضددددددد اپ ):ىمدددددددزک ب

(مڼب ٧۵٢۱ال ح بب

حضدددر کىااددد چددد لددد لدددب ( ٢١)

( ىددددلل اهلل عليددددب ى الددددب )د کمهددددر ا ددددر

ا رضدل ان ] : ب ىىاپ( ک)حضر علي

ااد .[بموزلدب ند کىن دن زلدل يزن ول

88

ىلدد ا ا ،چدد ددب دد ددب الدد ۀ ددزښ دد

ليب ن کىن،چ زلل ب ى؟

مڼدددددب ٧۵۱٧ىدددددحيح بړددددد ک ) :ئىمدددددزک

سدددلم ددددب اى ( فضددد اپ ال ددد حهب تددد ب

ا ا ددب هددل ب دد : ىددحيح دد ادد ز

ا وشتب ؛ ىکىلتب هي ر ا،چ ز

حضددر زلددل لددب وزلتز ددب،چ ددز

ند کىن زندم شدتب؛ دب ب ى، زا ن کىن

ځيدب چد ؛ لرالر هدب هدز هي ى اى دب

.ام ني م الوهي

حد اټ ددب حضر اد ابدن اکيدم ( ٢٧)

ىددلل اهلل )کلددزړ اهلل ددر دد کاغلددي چدد

يد اى د او ددب ادز ىکځ ( عليب ى الدب

در اىبز و غ سال دب، د ا يو

:او ى د ى ثو اى ىو ىکىلتب ا ا

دز ش نم لت لد ددب شد ن ! ا ليز

س شدم ىلب ل ژ ال بشر ام اى (از)

څيزى ددب کا ددب ادد ښدديلي لدد ددب ى اى

ددد ا تددد ب ،چددد ادددزاي. درېدددږ

کښزى ب اى کڼد اى وګدزل ددرال دي

89

. انپ بيد :ىىاپ ياى بي اىلګزئ

د ا دب حی لد دب انپ بيتز رلز

چد ىاک ىىالدب ا جملب ا کال . )ا ى ب

(ئ دد ا لردد ک دد انددپ بيدد ن ددر يددد

ددب ( حدد اټ کاى ) ا بددن اکيددم ،ح ددين

( ىددلل اهلل عليددب ى الددب ) د کمهددر : ىىاددپ

ادد ښددځ ادد دددب انددپ بيدد څددزک ؟ اى ا

ښدځ اد : ؟ ا ىىاپ ۀانپ بيتز

ندم ددب اندپ بيتددز د کاځي؛ دز اندپ بيدد

حرا ددب الب سدد ن ،چدد ىدد يب دددر نکدد

نکدز څدزک ؟ : ،ح ين ىىاپ شزال

ړ، لړ، ع يدددپ لنکدددب علدددل : اددد ىىادددپ

: ح دين ىىادپ . ړ لړ اى عهد ي ل ج ور

، ادددد دددددر ى ټزلددددز ىدددد يب حرا ددددب

.نز:ىىاپ

(٢٣۹-۵٢/٢٣۱ىحيح سلم ) : ىمزک ب

ااد چد ا : عمر بن ابل للمب ىاادي (٢٤)

عدويم الدرجن اندپ ا م اراد اهلل ليد ن )

ا لددلمل بددي (الهيد ى اس ددر م س يدرا

ىدلل اهلل )بي ددب دزک ددر ديکمهدر ا در

90

ددددددددد ړ شدددددددددز؛ دددددددددز ( عليدددددددددب ى الدددددددددب

کاىغزښددددددتپ ن،حسددددددين،ايف مب،حس

ىاچزلب،حضدر علدي الاىاز چروب ا در

،نکدب اد ندم ددب چرودب د ا شد ب ى س ى

ا دد! ب اادد: وددب ااسدد اى ىادد ىىاددپ

،چټلي درال لدرال دد اى دد ک انپ بي

اا ندم لدب : بي بي ىىاپ ا د ،ا للم

يدب ىلل اهلل عل) لر ام؟ ديکمهر ا ر ى

يدب اى ب ځد ن دب ځد لدرال :ىىاپ( ى الب

( ٧/۹١ټزک ج ع ر ) ا

بدددن جو ،يددد ړ کلدددزړ حهشددديعدددن (٢۵)

اددم لددب دد اى لددب علددل علددي ( ص)اهلل

دز ؛ دز دړرلدب اد ا ا ۀ څړب لباى

.علي

(٧/١٢٤ج ع ر ): ىمزک ب

: دب از کىاا ىاپ شدز ح اوب لب( ٢١)

ىددلل اهلل عليددب ى )حضددر ديکمهددر ا ددر

ا ...... ان ندد ا لددک لددم اوددزړ : ىىاددپ( الددب

ړي ددر ن شر ر ى ،چ درېتتبنکب

لدددب ددد ا اددد اجددد .کا دددز ى ۀ ددد ددد

91

ا دب کاچدز اى ب،چ در د لد ى ىغزښت

چدد ف مددب بددي بددي جودد کا ددد ، ېددر

اى حسددن اى حسددين جودد بددي بددي ښددځز

٧جددد ع ر ددد )ز ښددد غلي يددد لم

( . ١١١/ټزک

: عه الس بن ال ل ال رى ىااي( ٢٣)

علي بن زلل الرض لب رپ دد ک زلدل

لدب ردپ دد ک ،ج ور بن حمد لب بن ج ور

لددي بددن علب رددپ د ک،علددي بددن الحسددين

ىدلل )ديکمهدر چد کىااد دز ابيس ل

ا امددد ن رفدددب : ىىادددپ( اهلل عليدددب ى الدددب

. ب ال ل ى يزړ ب اللسد ن ى عمدپ ب ک د ن

اىى ) دب ا الدو :بي ابدز ال دل ىىادپ

ا دد ز ز ز ددب،ا کضدد ،ا زلددل

لم،ا ددد ج ودددر ىددد ق، ا ددد حمددد

ب ير،ا دددددددددد اددددددددددن ال بدددددددددد ان،ا

زدددر اددز ليددز ي چدد ( علددي حسددين،ا

.کىغ ک بب شي شي؛ ز

( خ ١۵ ج ع ر لراز ىمزکئ )

92

لدددب : حضدددر بدددراب بدددن عددد ب ىاادددي ( ٢٣)

لدر حدج ( ىلل اهلل عليدب ى الدب )کلزړ اهلل

سى ددب ک د لم ځدب ى ب ( الز ا ح )

( ک)بيدد ادد حضددر علددي . ىېددب ى ک دد

السدددد اى : ي ى يددددز اى ىادددد ىىاددددپ

ااد ؤ و ز دب ؛ن دن ا وسد م ز ويب لم

! ندز :ام؟ ټزلز ىىادپ ۀ ى رځ زغزک

اددم؟ ټزلددز ۀب غددزک دد ددز ن ددب رنکدداادد

نکدددب چددد ىلدددي ( علدددي)نز؛ دددز ا : ىىادددپ

لب ىلدت ز ! بىلي ام اا ا ،چ

لر ا ىلتي ى د ،اى لدب ښدمو ز لدر

( خ ٢٢١ –ج ع ر )ىلب اا ښمن

دددب کىاادد دد عمددران بددن ح ددين ( ٢۹)

ىدلل )ا در چد د کمهدر ا حد ړ : غلدي کا

دددر څ ددرال غزلدد تدد ( اهلل عليددب ى الددب

؟ لب علدي څدب غدزاسئ : ىاپ ياى ال ښي کې

؟ ب؟ لب علدي څدب غدزاس بلب علي څب غزاس

د ر نکب ام اى عليلب اى لب علي

ىکىلددددددددددتب نددددددددددر ددددددددددز ن ىلدددددددددددي

( ١٢٧/ټزک٧ ر .)

93

کلددددزړ اهلل :يىاادددد( کض)ابددددن عمددددر (١۱)

حسدددن اى : ىىادددپ( ىدددلل اهلل عليدددب ى الدددب )

حسين ى جوتي ځزا ن اى د ک ا لب

لددون ابددن جددب لددراز ) غددزک اىسى

(مڼب -٢٤٤

ا عه اهلل ىا ز کلدزلب ا :ى عن علي (١٢)

ددد ال ددد ای ا ا هر، ا زل ددد ب ددد ا

. اب،ىدددلي يهدددپ الوددد ي لدددهع لدددوين

ددد ا بوددد ، : ضدددر علدددي ىااددديح

ديکمهددر ىکىک اى ىدد ای ا هددر اددم،اى ر دد

کىغ دددددن ا هدددددر ادددددزاځ ىکىلدددددتب

ر ليدز اىى ىکځد ىسى هدل اى ز ،

. لمز د

ددددب ( دددب مڼدددب حددد اټ ٢١ نمکدددب تددد ب )

تدد ب دد ل يددپ شددز ،چ ال ىاادد

کىاا الو ىحيح اى کاىا ن ا ث ب

ت کک د لدب م ا ح اټ دب س اى ح

: اى ىالددددي ادددد کىاادددد ددددد و دددد ړ

.ىحيح علل شرط الشيړين

94

ىدلل اهلل )کلدزړ اهلل لدب ا بن اکيدم (١١)

کلددزړ اهلل کىاادد د ،چدد (عليددب ى الددب

حضدددددددر (ىدددددددلل اهلل عليدددددددب ى الدددددددب )

: حسددين ددب ىىاددپ علي،ف م ،حسددن اى

لر ددب جود د ى ؛ دز کڅزک،چ

ر ددب جود د ادم اى دب څدزک بب نم ىکل

کلر دب لزلب ى ؛ ز بب نم ىکلدر

ز ې لددون ابددن جددب لددر)دددب لددزلب دد اددم

( مڼب ٢٤۵

دددب اددز کىاادد دد ابددن ع ددر دد (١٧)

( ىدلل اهلل عليدب ى الدب )لب کلدزړ اهلل : يىاا

در لدد انددپ بيتددز څر ګددب ،پدزښددتى ددز

کى ىىااز؛ځيددددددب دددددد ا ىالي،چدددددد

: ىادپ ىاد ! کى ىىاادز څر ګب ددر لد

ړ حمدد مدد ل ددم ىددپ علددل حمدد ى لال

ړ ابدددرانيم ا دددک لىدددلي علدددل ابدددرانيم ى

ړ لالل م بد کک علدل حمد ى .حمي ي

ړ ل حمدددد مدددد ب ک دددد علددددل ابددددرانيم ى

ىحيح بړ ک )ابرانيم ا ک حمي ي

(ح اټ مڼب ٧٢۹۱ ا هي ب ت ب

95

،چد د ىااي( کض) ا ابن کجب (١٤)

( ىددددلل اهلل عليددددب ى الددددب )مهددددر ا ددددر د ک

در د کى ىىااد : کا ب ا ىىاپ:دزښتبى

الل دم : اى دب ع نڅب ى دئ اى ىىااد

لدون سد ل ).ړ حمد لىپ علل حمد ى

دزک الدو اى دب نم ال ت ب– ٧/٤۹

( اى توز ب ىمزکئ

لددب د کمهددر ا ددر ( ) حضددر علددي ( ١۵)

د :کىاا ز ( ىلل اهلل عليب ى الب)

لب انپ بيتدز اى نکدب ( نالزا ر)

ددد جددزس دد ک بددب دد ا دددب اددز شددرب دد

( مڼب ٤۱٣۵لون ابن جب )

لدددب کلدددزړ اهلل :لدددب ا دددن کىااددد ( ١١)

دزي : د ىاىکاد ړ ( ىلل اهلل عليب ى الدب )

جودد لددر اکان اددز ا ددن عهدد المسل

،حسن ،حسدين،اى ج ور علل، مز ،ح ،

(ح اټ مڼب ٤۱٣٣ن جب لون اب)

لب د ک لر : ج بر ابن لمرة ىااي( ١٣)

ددب ( اهلل عليددب ى الددب ىددلل )د کمهددر ا ددر

96

ۀ ا د ک ددب لدر ب ى د : ىىادپ ىکغلز اى ىا

ودب سدلم ز د ىلدن څز دبکليږ ،

ىدلل )ىکىلدتب ا حضدر ،ر شي د لو ب

ۀڅددب ىىاددپ،چ ىا دد دد ( اهلل عليددب ى الددب

،کا ب اددد پدزښدددتى ددد ړ لدددب دددد کېدددىک

چدد ا ټددزړ بددب لددب : ا حضددر ىىاددپ: ىىاددپ

ىددحيح سددلم، ت ب ا دد کة )شددز ى يرا

ا ح اټ دب ړتلودز الدو ى ( شرږ ټزک

اى وىړ وىړ توز ددز ددد انددپ لدددوتز ددددب

ادددزاځ . شدددز کىااددد تددد بز ز ددد

دددب ا ددز ( کض)لددمرة سددلم ا لددب جدد بر ابددن

ددب ىدحيح . دد کى کىاا ب ب لز

زړ ک ادز اد ى ح اثز دب احيد ب

، دب ا ټدزړ شدز کىاا دب ت ب

لدب در ح اثز ب کاټدزړ دى؛ دز ددب ښدي ک

ابددن . ددب کلددي دددزل ددزا ر اى ددزب دسدد

دددخ ددد ٢٣ح دددر شددد ف ي ىدددزاعی ددددب

يدد ړ ا مددب ىدد ک الحدد اټ مددع :ىااددي

علل ىحتب،ىاک ن رق ع ا ا رجدب

..... ن لددک السددرقالشدديړ ن ى غيرنمدد فمدد

97

لدز د حد اټ چد ,ا ز ىالدي

دددر لددمزالي ( لودد ىلددن وددب ) بر دد

لدز کى کىااد ب ب ،چ لدب از زلب ادز

اى بړ ک اى سدلم اى دزکى ددب ردپ شز

اندپ ځيدب ؛ دز ت بز ز ثه د

دددر لددب دسدد ىالدد حدد اټ لددوتز ع لمدد ن

ک بدددن شدد ر ا اىحدد اټ اددد اددز زلدددب

دددب سددو هيددر شديرىاب المددل فددر ىي

: کىاا دز ،چ لب اب ل ي ک

( ىددلل اهلل عليددب ى الددب )لددب کلددزړ اهلل ددزي

دخ دزي دب دد اى لر لمز ى د،بيد اد

دب ل انپ بيتز ثد ړ : ىاپ ىاي

الددرا يلز يدددب شدد ن اى دددب بودد بيددد ددزد

دد ردددب شدد ن ؛ ددز ىک حسددل دد

وګددددزل دددد ىکىلددددتب دددددر انددددپ بيتددددز

ا د ن د لدب ځزځ دب شد ان اکىلګزئ،

شدد ، الندديډ لددب بدد ک ؛ ز لدد بددب

ب د ک؟ دم ا مدب ! اد کلدزړ اهلل : ىىاپ شز

اىيدد ړ ددن اثو عشددر ددن انددپ بيتددز : يدد ړ

ىلل اهلل عليدب ى )عتر ل ،ا و ا حضر

98

ا ن ىلدن ( ىکىلتب ر: )ىىاپ( الب

ا چد ) زلب عتدر اد اندپ بيتد وب

ى؛ ز ځيب د ا ۀلر کا سو الور ىي

دخ ۹٣۱ټدزک، ١ح اټ لب عه ا ا زاک

.کا ستل ( ز چ پ)

( ىدلل اهلل عليدب ى الدب )کمهر ا در د( ١٣)

دب ل ال څب !ا ليز: يىاا

ا وم؛ ز نيڅيلب بدب بد ىړ ب ىتزېدر

ب اى ددد ،نکب ددد ا تددد شددد کال

.اندددددددددددددددپ بيددددددددددددددد اى عتدددددددددددددددر

وزال مددد ړ اى سددد ي ر ،):ئىمدددزک

( ٤٤ لز د ټزک خ نو

لدو ى ب اى توز دب شدم ر ا ح اټ نم مد

،چددد ا ىااي بدددن ح دددر شددد ف ي الدددر اى

کىااد ىدح بز ا ح اټ لب شلز څړب وېدرى

ىلدن : دز د کاغلد زاى دب ځيودي ت . د

نايدددر .اوتريددد حتدددل ادددر ا علدددل الحدددزض

ږ ل د ب ۀ د بڅيلدب لدب ادز بلد ن د انپ باى

99

لدر ادز ځد کا د ((حزض زثر))څز دب

.شي

دب ب د انپ بيتز ث ړ زد ( ١۹)

؛ ز ړک شددزر څدزک،چ ديد لد شد ن

لددددر الاى څددددزک،چ ددددر ړىوغدددزکړ شددددز

احد اټ ندم مد )؛ ز غرق بدب شدي غدىى

( توز ب اى لو ى ب لر شم ر

ىدلل )کلدزړ اهلل :ىااد ا بن اکيدم (٧۱)

چدد غددزاس څددزک :ىىاددپ (الددباهلل عليددب ى

شد ن دد دب ش ن وى ى د اى ددب

لر يش کا جو نميشويشي اى دب

کالر و وب د ؛ ز لب ،چ ا ايشي

ىلددددتي العلددددي بددددن ابيس لدددد لددددر

لب نم لد بد کال ى د ؛ځيب نکب بب

حدد م ا حدد اټ دددب سددت کک دد ) يددد

،اى د اى ىدددحيح اددد مڼلددددل ددد ىااددد ک

فضدددد اپ هيددددر ابددددز يم دددددب هرا ددددي

اى ت ددل دددب وزال مدد ړ دددب بر ددب ىددح بب

اى اد ابدن سدر ( کا ا سدتل د

100

دددز دددر ددد حضدددر علدددي ددددب کىااددد

. شز ا نما ځزځ ىکىلتب

الو ز ا ن نپ ا کض (:ص)يزلب (٧٢)

تددل ددن ددن الکرق،ىانددپ بيتددل ا دد ن

ا ت ،ف ذا لوت يهيلب دن ال درب

.) ا تلودددزا ف ددد کىا دددن حدددزب ال بلدددين

کىا الحددد م فدددل سدددت ک ب ىىدددحح

( علل شرط الشديړين مد فدل ال دزاعی

لددددددتزک ځميددددددي اىلددددددي ى يي لددددددب

دد اى انددپ بيدد ز دد لدد ي لز ددغري

ز دد لدد ي بنددم دد ا دد لددب ا ت فدد

ددد لدددر ،چددد لدددب اندددپ بيتدددزټهر ز عربددد

بدب مز ړ لو ى د ؛ ز ابلين دب

. ى

چد لدب د ا عد څدزک ا کىا (٧١)

ى ى د ؛ ز لب ا بب ا ا ع دد

څددددزک،چ لددددب علددددي ادددد نددددم کىا اى

؛ ز لب بب ا ا ع دد ا ع ى د

ددددب سدددت کک حددد م ز دددبکىاات ا )ى

ددخ دد اى ذنهددي دددب رددپ ٢١٢ کېددم ټددزک

101

اددد کا ا سدددتل اى ىاسلوددد از ددد

شددرى ز ىددحيح مڼلددل رد اى سددلمبړدد ک

.)

ىددلل اهلل )ابددن عهدد ي لددب ا حضددر ( ٧٧)

: زکىاادددددددددد دددددددددد ( عليددددددددددب ى الددددددددددب

،علي،حسن،حسين اى حسين ب ودب

.از ز ن اى لريڅلي اى

ع ياوددددددددددددددددددددددددددددد ب): ىمدددددددددددددددددددددددددددددزک ب

المز ،فراا السددددددددددمسين، ابن ابددددددددددل

(الح ا ج اله غ شرحب

ا ددر الړسيدد عددن ا ددن مدد فددل ( ٧٤)

ىدلل اهلل عليدب )ا حضدر ،چ ال زاعی

علدي ابدن دد ڼ دز ز ن :ىال ( ى الب

.ابيس ل ىلتل

کى ابدددددددن لدددددددم ک مددددددد فدددددددل ( ٧۵)

يدد ړ ال لددي ( کض)ال ددزاعی،عن ابدد بير

( ىددلل اهلل عليددب ى الددب)لددب کلددزړ اهلل (: ک)

ب څددزک بدب لددب دددپ ىددرا د ىاکادد ړ،نيډ

لزېدد ير چد علددي ىک دب ا ز؛ر شدي

.اج ىک د

102

مد فل ال دزاعی : ىىاپ( ص) يزلب( ٧١)

دب ا يسم ى څزک،چ د :

لب انپ بيتز لدر يودب ىلدر د ا بدب اد

. غزکځز ى ى دب

٤۱ددب ت ب ي ضل عي ض شو ( ٧٣)

ا حضدددر : ،چ ز شدددکىااددد ددد دددخ

ړ ل : ىىاددددددپ( ىددددددلل اهلل عليددددددب ى الددددددب )

د ژ دددب ( ىدددلل اهلل عليدددب ى الدددب ) حمددد

ړ ل لددددددب. ى لددددددب اىک ىدددددد ړ

لر ىلدتي ( ىلل اهلل عليب ى الب) حم

ړ حمد لاى لدب ړ ېد ر ىراط در ددپ

. ز اتزب بلر ىلتي لب ع اب

لدب ( ٧/٢٧٣)ح م دب ست کک ( ٧٣)

کا کىااد ( ىلل اهلل عليب ى الب)ا حضر

اى سددلم بړدد ک ادد چ لددو ل،ا سددت

علدي :اى نکدب ا،چد شرااسزلدم ردد

شددز ىاددپ ددب ک څيزى ددب دد دددب حددی

اى نکددددددب سددددددلم ز لددددددي چدددددد :

، ت ي ز ا ددددددددددددددددددد اىښددددددددددددددددددد غلل

. "ي الکرالمح لين"

103

( ىدددلل اهلل عليدددب ى الدددب) ا حضدددر ( ٧۹)

يي دد دددب ىکځ بددب دددر اى علددي : ىااددي

.ا ح از

( ١/٢۵٣ وزال م ړ ):ىمزک ب

حضددر لددلم ن ف کلددي لددب حضددر (٤۱)

کىااد ( ىلل اهلل عليب ى الب)د کمهر ا ر

ددد لدددزک دددب څدددزک ! ا لدددلم ب: دددز

ف م لر يوب ىلر ؛ ز دب جود د بدب

لددددر ى اى ددددب څددددزک ىکلددددر يوددددب کا

ىلر ؛ دددددز ځددددد بدددددب ادددددي ى ى ، ا

ز لدددب فددد م لدددر يودددب ددددب لدددل! لدددلم ب

ځددد از ز دددي ا سددد ن دددب مټدددب کلدددز ،دب

ددب داوب،يهر، عملز دز ددب للز،حشدر اى

الدددپ ىددراط ددي بددب ا سدد ن ددب الدد تي ى

ددد لدددزک ف مدددب لدددب چددد کاضدددي ى ، دددب

ىلددم اى لددب چدد ، اکاضدي الى ؛ دز بددب ددر

کاضدي الچ کاضي شم؛ ز ا بدب در

دز بدب ؛ب د لد غز ر د لدزک دد ى ب چ

چ اددم اى دددر چدد ، ب ددد لددغز راددي ددد

غضد ى دد الب شم؛ ز ا بب ددر لغز

104

چد ،افسدزي ى الدر نکدب ! ا للم ب

در ف م ، نک در ى علي اى نک

.ر ى د اى دلزا ز الدر اى

، 46 /1 تددددددپ ددددددزاک ي ) :ىمددددددزک ب

، يدددددزان ا عتددددد اړ 6/151 کالموثدددددزک

(5/58 کاخ بک ا 2/515

اثز از بر ب ،چ اح ا نکز هز

اد ز ىانپ لوتز حتر ز حد اثيوز اى کا

.کىاا د

د الب اچ انپ لو انپ بيتز ښدمو ن

ين ؛بلي انددپ بيتددز ىلت ن، ړل دد ۀ دد

.اى در فض الز ا ي اپ

شدددي ب ى ددددب کىااتز دددز ددد ا ىدددح بز

را ز

زىدح ب ا ( ) زي لدب ا د ج ودر ىد ق

لدز،چ ا کا ى کىااتز ب نيلب را ز دب

،چدد ددزي انددپ لددو ى ب ادد ىددحيح

ددز شدي دز زکى دب لو ىکىک ب ددب ال

دددددړ دددددزکال ى اى کىغ چدددد دددددب شددددي ب

ز اى لګدد ۀىاي يدد لددر اس دد ،لب شددز

105

اددز لددب ب اد ب اىلددر ىکىڼدد ک لدز ىاس

بددپ لددر ىلددتي اى مدد دد ک ى د ،چدد

ا ،چ ال عظم ز د دد شدي

. ز ب نم کاز ىاسى لز

( ) و ددزک ابددن حدد لددب ا دد ىدد ق ( ٢)

ا دددب ک: پدزښدددتىڅړددب حددد اټ ددددب نيلدددب

ىلل اهلل عليدب )څب،چ کلزړ اهلل : ىىااب

ىددلل اهلل ) حضددر لىددح بز لددب ا( ى الددب

دد ااد کښدتي اى ا اىک( عليب ى الب

؟ ىاددد اددد ىکددددزکال دلدددي دددب کىغ

؛ دددز دددددب :ى دددي ىاددددپ . کښددددتي : ىىادددپ

حد اثز ز د ىلدد ا دت کا ديد ا شددز؟

ږال،چ ادز ىدح بي ددزن ۀاا : ىا ىاپ

دددب ( ىددلل اهلل عليدددب ى الددب ) حضدددر لبددب

اى پدزښددتکا لددب اى څددب دددب بدد ب بددب ادد

بددب ادد (ىددلل اهلل عليددب ى الددب )ا حضددر

ځزاب ىااب بيد بدب اد ىک دب الد ځدزاب

. ىااب،چ لز د ځزاب ا سخ ى

( ٢/١۵اىزړ فل ) :ىمزک ب

106

ۀبحددټ دد سددخ ز ددب ب دد ح اثدد اللدد

دددب علددم ف دد اىدزلز ا ب ادد ،چد

ا ؛بليل ز دب د بر ب د ىڅ ددړ شدي

ىدح ب،چ لدب ا ،چ ا د ىد ق نکدب

ادددد ( ىددددلل اهلل عليددددب ى الددددب)ا حضددددر

دد ، دد ای ب ب دپ کىااتز دب کىاادد

ل ا د اى ح اثز ز ا ت ع

سدخ ز ؛بلي نکد ۀ نکد کىغدزال د

حدددد اټ دربوسدددد ! نددددز. مڼلدددد

.ىح بب را ب ا کاتتوي ىمڼز

نشدد بددن لدد لم دددب ( )ا دد ىدد ق ( ١)

ىددلل اهلل ) کلددزړ اهلل : تهددر دد ىااددي

ا ددب ىى، وددبادد کان ىلددن ک ( عليددب ى الددب

ى اى ى ک يددد ، ددد او ودددب ک

ټزلددز اى ددد ال ىى (ا ا شددز ) ک ل دد ب

ۀ دد،حرىک ۀ رجي، دد ۀيدد ک ى، دد ۀ دد دد

ټزلز بدب اى ال. کا ى ۀاى تزلي

شددر اى ىکځدد وسړ اى لددب ااددب بددب ادد

شدز ،چ مهير ال ر ، ړي غزښتپ

. لددددددد اددددددد ىا لدددددددي وىو ى دددددددزک

107

لددب الړ دد ړ ددب ٧۱۵ /١١الهحدد ک ):ىمدزک ب

( کا ا ستپ شز

اندددپ بيتدددز ددد اندددپ ياىي چددد دددز

وېدر الچد دزي در ) لوتز دب ح اثز ز د

ىاى ا دد ىدد ق دددب ى ( ىا سددتپلددږ کا

؛ ز دز شدز در ىح بز ا اثز حا

لدوي ږى ز کىغ،چد ددب شدي ب اى دزن

دسددد ددددړ ږ ،ټدددزړ بددد بوسدددټب اى بددد

الد کىغ ى دزکال دب شي ب. اک ښتب

ىدح بز الب څلدزکى ب ،چ ى شز دړ

ا کىغ . دد فر مڼددي( ددزذ بدد هلل) ددزک ټددزړ

شددم ر نکددب ى دد کلددزا ږ ،چدد وېددر

ىددددح ب ىددددوين،جمپ اى ددددرىان دددددب ا

( )جوګز ددددددز دددددد حضددددددر علددددددي

لددر علددل ړدد لويوز دددر ضدد لددب حضددر

ړددزکى ع لمدد ز دد کاخ اى اى . ى سىى

جوګز دز ال ىح ب ددب نمد ادب مزانم ا

اادد ا بددب زلددب . شدد ي ان نددم شددزړ دد

ى ،چ شي ب نکز فر ىمڼي؟

108

سى ا س ن ددر څوګب مزک ،چ ى

چددز هددرى ا تددب ددز ؟ دددب کىغ وددز اى دز

اندپ بيتدز ،چ ددړ شدز لوي ز ددزکال

. لب فض الز ويدر ښمو ن اى ا ا

حدد اثز ز دددب کاىسلددز ىر دد ا ټددزړ کىغ

لدوي ؛ دز ځيدب .شدزړ لر دب څرمو ب پ

ن ىاودددددد لددددددب ړدددددد لاى شددددددي ب يددددددر

ب ادد اوددي ىکى ددب ( ا مدد المز وزن ا ددز )

ى ود عزا )ن حيم لدب ړد لاى ير. ى

ب ادددد لددددب ( فتوشددددلزا ى دددد ن کاحيددددم

،چ مدزىک رلموځي شړدى وو ى د

د ى زا ى)حيم لدب ړد ن لير اى ي ش

ب اد ددب درنيزمد ک ( علل الهدر ى الت دز

لددب اددز بددپ لددر مدد ک چدد کى دد اى ښددز

.ى د

ان نددد ا دددتيم ا دددب ىاحددد ىا ددد کبيدددم

ف زن

نم ال ىکځ دب نيلب

بپ ىالس

( ١۹) ړ ىک ٢٧٣١

109