Öğretmenlere sporcular gibi koçluk edilirse, yeni edindikleri becerileri uygulamaya koyacaklardır. (Joyce & Showers)

Mustafa BalkaşEnka Okulları

Koçluğun Koçluğun Öğrenmeyi Geliştirmedeki Öğrenmeyi Geliştirmedeki

YeriYeri

Konuya ilişkin araştırmalar Eğitim türlerine göre öğrenilenlerin aktarımı

Akran koçluğuGordon’un beceri gelişimi merdiveniUygulama eğimiDeğerlendirme/Koçluk hattıİlkeler ve KabullerKoçluk becerileri Gözlem öncesi & Gözlem sonrası toplantı (örnek video)

Oturumun AnahatlarıOturumun Anahatları

Araştırmalar ve öğretmenlerin tecrübeleri, öğretmenlerin - tecrübeleri ve beceri düzeyleri ne olursa olsun - en iyi, başka profesyonellerle birlikte ortak planlama yaptıkları ve sorun çözdükleri bir bağlamda mesleki açıdan geliştiklerini ortaya koymaktadır.

Kaynak: For the Love of Learning (Öğrenme Aşkına), Kraliyet Komisyonu’nun Raporu, 1995.

Öğretmeyle ilgili ders tipi çalıştaylar:

Bilgi vermek açısından iyidir.

Amaç, değerlerde ve davranışlarda

değişikliğe yol açmak olduğunda ise yetersizdir.

Meyer Jon’a & Tara Gray. An Innovation in Teaching (Öğretimde Bir Yenilik).

Joyce ile Beverly’nin (1980) yürüttüğü araştırma,

denetimin ve hizmet içi eğitimin,

öğretmenin öğretimindebir değişime yol açmada

etkili olmadığını ortaya koymaktadır.

Araştırmalar, öğretmenlerin beceri gelişiminin, pratik ve geribildirim fırsatı sağlandığında, önemli ölçüde arttığını ortaya koymaktadır.

Munro, P. ve Elliott, J. (1987). Instructional Growth through Peer Coaching (Akran Koçluğu Yoluyla Öğretimde Gelişim) Spencer, P.A. Improving Teacher Evaluation. (1992). (Öğretmenin Değerlendirmesini Geliştirme) Joyce, B. ve Showers, B. (1982). The coaching of teaching. (Öğretimde koçluk)

Sağlanan Eğitim Beceri Gelişimi Derste Doğru Kullanım

Kuram/Bilgi %5 0 to %5Kuram/Örnekleme %50 %5Kuram/Örnekleme/Pratik/Geribildirim

%90 %5

Kuram/Örnekleme/Pratik/Geribildirim/Koçluk

%90 % 75 - 90

Kaynak: The coaching of teaching (Öğretimde koçluk). Joyce ile Showers 1993.

Eğitim Türlerine Göre Öğrenilenlerin AktarımıEğitim Türlerine Göre Öğrenilenlerin Aktarımı

Bilgi

Örnek

Pratik

Gözlem

Geribildirim

Bir Beceriyi ÖğrenmekBir Beceriyi Öğrenmek

İki denk arasındaki – birinin, kendinibireysel ve mesleki açıdangeliştirmeye adadığı ilişkidir.

Akran KoçluğuAkran Koçluğu

Öğretmenlerin – değerlendirmenin aksine - konuya ilgi duyan bir eş ile

birlikte öğretimle ilgili deneyde bulunup öğretim konusunu tartışabileceği

bir forum sağlar. Munro & Elliot 1987.

Akran KoçluğuAkran Koçluğu

Bir akran koçluğu programındaki öğretmenler,

öğretime dair “motivasyonlarının

arttığını ve ilgilerinin yenilendiğini” bildirmişlerdir.

Menges, R.J. (1987) Colleagues as catalysts for change in teaching (Öğretimde değişiklik için katalizör olarak meslektaşlar).

Akran KoçluğuAkran Koçluğu

Okulda çalışan herkes haftada bir

kez gözlemlenmelidir ve

geribildirim edinmelidir.

En usta ve profesyonel eğitimciler, koçluğa en çok ihtiyaç duyanlardır.(Tiger Woods sendromu)

Azami düzeyde faydalı olabilmesi için,

geribildirim kesin, açıklayıcı ve olumlu

olmalıdır.

Yeni stratejiler öğrenmek istemek

Tıkanmışlıktan, çıkmazdan kurtulmak

Alışkanlıklara bakmak ya da stratejileri değiştirmek

Koçluğun getirdiği gelişim, şu şekillerde Koçluğun getirdiği gelişim, şu şekillerde olabilir:olabilir:

Yetenekli olduğunun farkında değil Becerisi

olduğunun farkında değil

Becerisinin olmadığının farkında değilBilmediğinizi

bilmezsiniz

Becerisinin olmadığının

farkındaBeceriniz

olmadığını keşfedersiniz

Becerisi olduğunun farkında

Yeni bir beceri edinir ve derse girersiniz – rahat hissetmezsiniz

Gordon’un Beceri Gelişimi MerdiveniGordon’un Beceri Gelişimi MerdiveniÖğretim SanatıÖğretim Sanatı

Uygulama EğimiUygulama Eğimi

Mükemmelİyi

Koç, bu zor zamanda coşturan kişidir

İnsan beyninin öğrenmesi ve en iyi biçimde işleyebilmesi için:

Tehditin bulunmaması İçeriğin anlamlı olması Seçeneklerin sunulması Yeterli zaman tanınması Zengin bir ortam sunulması İşbirliğinde bulunulması Hemen geribildirim sağlanması Ustalığa sahip olunmasıBütün bunlar bir koçluk ortamında mevcuttur. Susan

Kovalik (1987)

DeğerlendirmeDış Kriterler Okulun kriterleri

Denetim

Mentorluk

Akran KoçluğuÖğretmenin seçtiği kriterler

Değerlendirme/Koçluk Değerlendirme/Koçluk HattıHattı

Koçluk edilen kişi, bozuk değildir, onarılmaya, düzeltilmeye ihtiyacı yoktur. Yalnızca gelişmek, daha iyi hale gelmek ister.

Koç, soruları sorar; cevaplar ise koçluk edilen kişidedir.

Güç, ilişkidedir, koçta değildir.

İlkeler ve Kabullerİlkeler ve Kabuller

İlişki, koçluk edilen kişiye göre belirlenir, biçimlendirilir.

Koçluk edilen kişi sorumlu olandır; ilişki, koçluk edilen kişinin istediği sonuçlara ulaşması üzerine odaklanır.

Koçluk oturumlarındaki bütün sohbetler, özel ve gizli kalır.

İlkeler ve Kabullerİlkeler ve Kabuller

Koç, koçluk ettiği kişinin, her zaman için gelişmeye, amacına ulaşmaya ve başarıya doğru yol almasını sağlar.

Toplantıların odak noktası, koçluk edilen kişi üzerindedir – gündemi, koçluk edilen kişi belirler.

Koç ile koçluk edilen kişi, daha önceden ayarlanan toplantılara zamanında katılmayı kabul eder.

İlkeler ve Kabullerİlkeler ve Kabuller

İletişim, her zaman açık, dürüst ve samimi olmalıdır.

Koç ile koçluk edilen kişi, çözmeye çalışmadan önce, sorunu belirme konusunda anlaşmaya varırlar.

İlkeler ve Kabullerİlkeler ve Kabuller

Koçluk ilişkisinde bir şey yürümüyorsa, koçluk edilen kişi, aradaki güveni sağlam tutmak için,

bunun farkına varır varmaz, bu konu hakkında konuşma

sorumluluğunu taşır.

İlkeler ve Kabullerİlkeler ve Kabuller

Koçluk edilen kişi, kendisi açısından iyi yürüyen şeyleri paylaşma sorumluluğunu taşır.

Koç, tarafsız, nesnel ve destekleyicidir.

Koçluk edilen kişi, önerilere, değişikliklere ve gelişime açıktır.

İlkeler ve Kabullerİlkeler ve Kabuller

Koç, koçluk ettiği kişi istemedikçe, yargıda bulunmaktan, değerlendirmekten, eleştirmekten, tavsiyelerini, görüşlerini paylaşmaktan kaçınır.

Koçluk edilen kişi, değişmek, gelişmek, beceri ve davranış öğrenmek için gerekli çalışmaları yapmayı kabul eder.

İlkeler ve Kabullerİlkeler ve Kabuller

Açık uçlu sorularKapalı uçlu sorularUyumlu olmakTeyit edici açımlamalarDinleme becerileri

Koçluk BecerileriKoçluk Becerileri

Gözlem öncesi görüşme

Gözlem sonrası görüşme

Soru sorma becerileri, koçluk edilenin gündemini öğrenmenize yardımcı olur:

◦Koçluk edilen kişi ne düşünüyor, niyeti nedir?

◦Ne isteniyor ya da neye ihtiyaç duyuluyor?

◦Belirli biçimde davranmasının sebepleri nelerdir?

Açık uçlu ve kapalı uçlu sorularAçık uçlu ve kapalı uçlu sorular

Soru sorulan kişi, zihnindekileri ifade etme, neye önem verdiğini açıklama fırsatına sahip olur.

Bu sorular, çok çeşitli karşılıklar verilmesine olanak tanır, düşünceleri, duyguları, fikirleri özgürce paylaşma fırsatı tanır.

Açık uçlu sorularAçık uçlu sorular

Gerçeklerin arkasında yatan hikayeyi öğrenmek açısından faydalıdır.

Sebepleri, varsayımları, bir durumun ya da bilginin arka planını öğrenmek için faydalıdır.

Açık uçlu sorularAçık uçlu sorular

Kişinin cevabını, birkaç sözcükle sınırlar.

Evet/hayır cevabı ya da kısa cevap verilmesini sağlar.

Kesin bir bilgi vermek gerektiği zaman kullanılır.

Doğrudan belirli bir nokta üzerinde odaklanınız ve kişinin ayrıntıya girme olanağını sınırlayınız.

Kapalı uçlu Kapalı uçlu sorularsorular

“Öğrencilerinizin çoğunun sizi takip ettiğini nerede hissettiniz?”

◦(Bu kapalı uçlu soruya cevap olarak belirli bir zaman ya da olay –kısa bir cevap- verilebilir.

Örneğin: Posterleri astıktan hemen sonra)

Bir koçun, koçluk ettiği kişiye Bir koçun, koçluk ettiği kişiye sorabileceği sorabileceği kapalı uçlukapalı uçlu sorulara örnekler sorulara örnekler

“Ali o akıllıca sözü söylediğinde, ne tür duygular hissettiniz?“◦(“Kızgın, sinirli” – kısa ve öz bir cevap)

Bir koçun, koçluk ettiği kişiye Bir koçun, koçluk ettiği kişiye sorabileceği sorabileceği kapalı uçlukapalı uçlu sorulara örnekler sorulara örnekler

“Alternatif cevapları prova etmek ister misiniz?”

◦(“Evet." “Hayır." “Şimdi değil." “Olabilir.")

Bir koçun, koçluk ettiği kişiye sorabileceği Bir koçun, koçluk ettiği kişiye sorabileceği kapalı uçlu kapalı uçlu sorulara örneklersorulara örnekler

“Sınıftaki öğrencilerin tümüyle mükemmel bir göz teması kurduğunuzu biliyor musunuz?” "Teşekkür ederim.")

“Ayşe’nin sırasına yaklaştığınızda, çalışmasına tekrar devam ettiğini fark ettiniz mi?” (“Evet!")

Bir koçun, koçluk ettiği kişiye sorabileceği Bir koçun, koçluk ettiği kişiye sorabileceği kapalı uçlu kapalı uçlu sorulara örneklersorulara örnekler

“Dersinizde kendinizi en başarılı hissettiğiniz an hangisidir?” “Neden?”

“Dersinizde kullandığınız hangi stratejileri geliştirmek istersiniz?" “Neden?”

Kapalı uçlu soruyu takip eden açık Kapalı uçlu soruyu takip eden açık uçlu soruuçlu soru

“Bir öğretmen olarak güçlü yönleriniz nelerdir?”

“Dersinizin başarılı geçtiğini nasıl anlarsınız?”

“Yıl için belirlediğiniz gelişme alanları nelerdir?”

Bir koçun, koçluk ettiği kişiye Bir koçun, koçluk ettiği kişiye sorabileceği sorabileceği açık uçluaçık uçlu sorulara örnekler sorulara örnekler

"Koçluğun öğretiminiz açısından faydası sizce ne olacaktır?”

“Müfredat olmasaydı, ne öğretirdiniz? Neden?”

“‘İyi’ dersi nasıl tanımlarsınız?”

Bir koçun, koçluk ettiği kişiye Bir koçun, koçluk ettiği kişiye sorabileceği sorabileceği açık uçlu açık uçlu sorulara örneklersorulara örnekler

“Öğrenci olsaydınız, öğretmeninizin nasıl olmasını isterdiniz?”

“Size en çok nasıl yardımcı olabilirim?”

“Bugünkü başarınıza neyin katkıda bulunduğunu hissediyorsunuz?”

Bir koçun, koçluk ettiği kişiye Bir koçun, koçluk ettiği kişiye sorabileceği sorabileceği açık uçlu açık uçlu sorulara örneklersorulara örnekler

“Eğitim-öğretim yılının sonuna geldiğinizi tasavvur ediniz. Yıl hakkında ne söylemek istersiniz?”

“Değiştirme gücünüz olsaydı, eğitim-öğretimde neyi değiştirirdiniz?”

Bir koçun, koçluk ettiği kişiye Bir koçun, koçluk ettiği kişiye sorabileceği sorabileceği açık uçlu açık uçlu sorulara örneklersorulara örnekler

Bu sorular sizin Bu sorular sizin aleyhinize aleyhinize işleyebilirişleyebilir

Neden öyle yaptınız?

Ona daha farklı nasıl davranabilirdiniz?

“Ne”, “Nasıl”, “Neden/Niçin” soruları, - özellikle de otorite sahibi olarak

değerlendirilen bir kimse tarafından sorulduğunda -

kişinin zihninde bir hata yaptığına,

başının dertte olduğuna dair

bir zan ile bağlantılandırılabilir.

Ortada bir “hata” olduğunu ima ettiğinize dair bir çıkarımda bulunulmasını

engellemek için

olumlu hususlarla

ilgili

“neden/niçin” soruları sorunuz.

Koç: “Neden 2. Dünya Savaşı’ndan bir şarkıyla başladınız?"

Öğretmen: “Bunun öğrencilerin beklemediği bir şey olacağını ve onların dikkatini çekeceğini düşündüm."

Koç: “Gördüğüm tam da bunun olduğuydu. Birkaç öğrenci, güldü ve onlar da şarkıyı söylemeye devam ettiler. Bu, beyinle çok uyumlu bir şey: müzik var, eğlenceli ve tehditkar değil."

Olumlu bir sonucu olan Olumlu bir sonucu olan “neden/niçin” sorularına bir örnek“neden/niçin” sorularına bir örnek

Sesinizin tonunun,

beden dilinizin ve bir soruyu

soruş şeklinizin başkaları üzerinde

müthiş bir etkisi vardır.

Uyumlu OlmakUyumlu Olmak

Koçluk edilen kişiye, söylediğini tekrar ederek açımlamaktır.

Koçun dinlediğini gösterir.

Koçun, koçluk edilen kişinin kullandığı sözcük dağarcığının ve ifadelerin aynısını kullanmasına olanak tanır.

Teyit Edici AçımlamaTeyit Edici Açımlama

Koçluk Edilen:“Sarah geç kaldığında, gerçekten çok sinirlendim”

Koç: “Kızdınız.” (Tutumu, duyguyu teyit eder.)“Çok sık geç kalıyor.” (Bilgiyi teyit eder.)

Teyit Edici Açımlama ÖrnekleriTeyit Edici Açımlama Örnekleri

Bilgileri, tutumları/duyguları yansıtan teyit edici açımlamada kullanılan sözcüklere örnekler:

“... (olduğunu) hissediyorsunuz”“... (olduğunu) söylüyorsunuz”“... (olmasını) öneriyorsunuz ...”“Anlatmak istediğiniz şey şu ...”“Söylediklerinizden anladığım şu ...”“Bundan çıkardığım/anladığım şu ...”“Sizi sinirlendiren şu ...”

Teyit Edici AçımlamaTeyit Edici Açımlama

Bir koç için en önemli beceri, gerçekten dinleme becerisidir

Dinleme BecerileriDinleme Becerileri

Covey, dinlemeyi beş seviyede tanımlar:

Kulak asmamak: dinlemek için herhangi bir çaba göstermemek

Dinlermiş gibi yapmak: dinliyormuş gibi görünmek

Seçici dinleme: ilginizi çeken kısımları duymak

Dikkatle dinleme: kullanılan sözcüğe odaklanmak

Empatik dinleme: kalbiyle ve ruhuyla (canı gönülden) dinlemek ve karşılık vermek

Gözlem Öncesi Görüşme

Gözlem

Gözlem Sonrası Görüşme

Gözlem öncesi görüşme

Koçluk süreci, koç ile koçluk edilen kişi arasında bir dizi sohbeti kapsar.

Öncelikle, “gözlem öncesi görüşme” dediğimiz sohbet

gerçekleşir.

Gözlem Öncesi Gözlem Öncesi ToplantınınToplantının HedefleriHedefleri

YaratıcıSorular

Kişiselleştirilmiş sorular

Odak

Gündem

Vizyon - MisyonStrateji – Müfredat (Eğitim-Öğretim Programı)

Taktikler – Ders PlanıEtkinlikler/İşlemler – Öğretim Becerileri

Değerlendirmeye yöneliksorular

Koçluk edilen kişinin, koçtan gözlemlemesini istediği şey, kişinin tam olarak ne tür bir geribildirim beklediği belirlenir

Koçluk edilen kişinin geliştirmek ya da güçlendirmek istediği davranışlar ya da teknikler belirlenir

Kişinin gündemini ortaya çıkarmanın ötesinde, koçluk edilen kişi, stratejilerinin, davranışlarının ardındaki vizyonunu, misyonunu, inançlarını ortaya koymalıdır

Gözlem Gözlem ÖncesiÖncesi ToplantınınToplantının Amaçları Amaçları

Gözlem öncesi görüşme

Gözlem sonrası görüşme

Herşeyi biraraya getirir.

Gözlem sırasında ne olup bittiği hakkında bilgi alınır.

Koçun geribildirim sağlamasına olanak tanır.

Teşvike ve pekiştirmeye yarar.

Gözlem Sonrası Gözlem Sonrası Toplantının Toplantının AmaçlarıAmaçları

Değerlendirmeden farklıdır.Değerlendirmede, değerlendiren daha çok konuşur.

Koçlukta sorular, öğretmeni sohbete katmak üzere tasarlanmıştır.

Gözlem Sonrası Gözlem Sonrası Toplantının Toplantının AmaçlarıAmaçları

Gözlem sonrası görüşme

Bekleme SüreleriBekleme Süreleria. Bir öğrenciye söz vermeden önce ne kadar bekliyorum? b. Bir öğrenciye söz verdikten sonra ne kadar bekliyorum? c. Bir öğrenci cevap verdikten sonra ne kadar bekliyorum?

Soru TürleriSoru Türleria. Hafızayı kullanmayı gerektiren soruları ve kafa

yormayı gerektiren soruları kaç kez soruyorum?b. Farklı türdeki soruları hangi sırayla soruyorum?c. Bazı öğrencilere belirli tür sorular sorup diğerlerine

sormuyor muyum?

GÖZLEM VE KOÇLUK İÇİN SEÇENEKLERGÖZLEM VE KOÇLUK İÇİN SEÇENEKLER

Sözel Olmayan İletişimSözel Olmayan İletişima. El-kol hareketleri yaparken ne sıklıkla işaret parmağımı öğrenciye

doğrultuyorum ve avucumu açık tutuyorum? b. Ders anlatırken ellerimle ne yapıyorum?c. Herhangi bir öğrenciye hitap ederken alaycı bir ses tonu kullanıyor

muyum? d. Hangi öğrencilerle göz temasında bulunuyor, sınıfın hangi

köşelerine bakıyorum?e. Bir ders saati boyunca sınıfın her köşesine gidiyor muyum?

  İşbirliğine Dayalı Öğrenme Etkinlikleri Sırasında Öğretmenin İşbirliğine Dayalı Öğrenme Etkinlikleri Sırasında Öğretmenin

DavranışıDavranışı

a. Öğrencilere verdiğim farklı etkinlikler için uygun büyüklükte düzenler/gruplar oluşturuyor muyum?

b. Gruplara kişiler-arası bir beceri üzerinde çalışma görevi verdiğimde, öğrenciler, o becerinin kendi gruplarında nasıl görüneceğini ya da nasıl kulağa geleceğini anlıyorlar mı?

c. Yalnızca gerektiğinde mi gruplara giriyorum?d. Grupların kendi sorunlarını kendilerinin çözmesine izin veriyor

muyum? 

Öğrenme Tarzları/ZekalarıÖğrenme Tarzları/Zekalarıa. Sunumlarımla hangi öğrenme tarzlarına ulaşıyorum?b. Sunumlarımla hangi zekalara ulaşıyorum?c. En güçlü (ve en zayıf) olduğum öğretim tarzları nelerdir?d. Ulaşamadığım öğrenme tarzlarına sahip öğrenciler var mı?

Öğrenci DavranışlarıÖğrenci Davranışları

Dikkatin OdaklanmasıDikkatin Odaklanmasıa. Öğrenciler derslere dikkatlerini veriyor mu? Ne zaman?

Hangi öğrenciler?b. Öğrenciler, sıkıldıklarını gösteren sinyaller veriyor mu? Ne

zaman? Hangi öğrenciler?c. Sınıfta ya da sunumlarımda öğrencilerin dikkatlerinin dağılmasına ya

da sıkılmasına sebep olan bir şey var mı?

Öğrencilerin Verdikleri KarşılıklarÖğrencilerin Verdikleri Karşılıklara. Öğrenciler, benim mizahi tutumuma nasıl karşılık veriyorlar?b. Gözümden kaçan olumsuz öğrenci tepkileri var mı?c. Sunumlarımı yaparken öğrencilerin çoğu, dikkatini bana vermiş gibi

görünüyor mu?