muzeum pałac w rogalinie - instytut...
TRANSCRIPT
Muzeum Pałac w Rogalinie
T R U D N O Z A P A L N E
Tkaniny dekoracyjne
do rewitalizowanych
obiektów zabytkowych
P odczas rewitalizacji obiektów zabytkowych konieczne jest zachowanie
ich historycznego stylu. Zabytkowe dekoracyjne materiały włókiennicze, wykonane
z włókien konwencjonalnych, należały do najmniej trwałego wyposażenia wnętrz.
Najczęściej uległy całkowitemu zniszczeniu, a informacje na ich temat dostępne
są tylko w przekazach ikonograficznych.
Ze względu na ochronę dziedzictwa kulturowego i poprawę bezpieczeństwa,
podczas rekonstrukcji historycznych tkanin obiciowych i dekoracyjnych
można nie tylko odtworzyć ich wzornictwo, ale zapewnić dodatkowe właściwości.
Materiały takie powinny charakteryzować się trudno zapalnością, szczególnie,
że aktualne funkcje użytkowe obiektów zabytkowych często znacznie odbiegają
od ich pierwotnego charakteru.
Współczesne osiągnięcia inżynierii materiałów włókienniczych umożliwiają
projektowanie i wykonanie replik tkanych materiałów włókienniczych
o właściwościach dostosowanych do ich przeznaczenia, w tym spełnienie kryteriów
trudno zapalności, ograniczonej emisji produktów spalania i wysokiej
trwałości użytkowej.
W Instytucie Włókiennictwa od wielu lat prowadzone są prace obejmujące
opracowanie i wykonanie trudno zapalnych replik tkanin dekoracyjnych
przeznaczonych do wnętrz rewitalizowanych obiektów zabytkowych.
Z powodu braku pierwotnego kompletnego włókienniczego wystroju
pomieszczeń, projekty plastyczne obejmujące strukturę i kolorystykę
opracowywane są na podstawie wiedzy z zakresu historii sztuki, zachowanych
elementów wystroju, archiwalnych zdjęć i innych materiałów ikonograficznych.
Projekty plastyczne i techniczne tkanin wykonywane są w systemie CAD/CAM,
a do wytwarzania tkanin o zaprojektowanych rozwiązaniach strukturalnych
stosowane są specjalne surowce włókiennicze.
Warunkiem zastosowania w obiektach historycznych materiałów włókienniczych
o charakterze odtworzeniowym jest spełnienie wymagań stawianych
przez konserwatorów dzieł sztuki i muzealników oraz kryteriów dotyczących
właściwości palnych i użytkowych. Dlatego też takie projekty realizowane
są w ramach interdyscyplinarnej współpracy specjalistów z zakresu inżynierii
materiałowej, ochrony przeciwpożarowej, konserwacji zabytków oraz historyków sztuki.
Zaprezentowane w niniejszym katalogu tkaniny są efektami takiej współpracy.
Zapraszamy do współpracy z Instytutem Włókiennictwa.
Muzeum Narodowe w Poznaniu -- Pałac w Rogalinie
2 3
Muzeum Pałac w RogalinieMuzeum Narodowe w Poznaniu -- Pałac w Rogalinie
Tkaniny odtworzeniowe do wyposażenia wnętrz wykonano
w ramach projektu: Rewaloryzacja i modernizacja
zespołu pałacowo-parkowego w Rogalinie,
oddziału Muzeum Narodowego w Poznaniu
-- II etap w ramach działania 11.1. „Ochrona i zachowanie
dziedzictwa kulturowego o znaczeniu ponadregionalnym"
XI priorytetu „Kultura i dziedzictwo kulturowe"
Programu Operacyjnego „Infrastruktura i Środowisko”
Rezydencja w stylu barokowo-klasycystycznym zbudowana w drugiej połowie XVIII wieku jako rodowa siedziba Kazimierza Raczyńskiego
3
Muzeum Pałac w Rogalinie
Meble tapicerowane -- tkanina meblowa z wykorzystaniem fragmentu wzoru adamaszku ściennego
4
Muzeum Narodowe w Poznaniu -- Pałac w Rogalinie
5
Aktualny wygląd salonu gobelinowego,według projektu Macieja Putowskiego
Projekt rekonstrukcji całkowitego
wzoru (56 x 220 cm),opracowany na
podstawie materiałów ikonograficznych, nawiązujący
wzornictwem do tkanin adamaszkowych z XVIII w.,typu damasco della palma.
Projekt Anna Morawska (IW), nadzór artystyczno-historyczny
Norbert Zawisza
Salon Gobelinowy -- Muzeum Narodowe w Poznaniu -- Pałac w Rogalinie
Fot. ze zbiorów Muzeum Pałac w Rogalinie
Muzeum Pałac w Rogalinie
Fragment tkaniny ściennej
Salon Herbowypo rewitalizacjiwedług projektu Macieja Putowskiego
7
Wzór adamaszku typu domasco della palma
o kompozycji jednoraportowej osiowej (56 x 190 cm).
Projekt Anna Morawska (IW), nadzór artystyczno-historyczny
Norbert Zawisza
Muzeum Narodowe w Poznaniu -- Pałac w Rogalinie
6
Fragment tkaniny ściennej
Salon Herbowypo rewitalizacjiwedług projektu Macieja Putowskiego
Salon Herbowy -- Muzeum Narodowe w Poznaniu -- Pałac w Rogalinie
Fot. ze zbiorów Muzeum Pałac w Rogalinie
Muzeum Pałac w Rogalinie
8
Zrekonstruowane wnętrze Salonu Herbowego z fryzem herbowym stanowiącym integralną część dekoracji salonu
Projekty wzorów herbowych -- Anna Morawska (IW), konsultacje Norbert Zawisza
Fot. ze zbiorów Muzeum Pałac w Rogalinie
9
Fryzherbowy, fragment
herbu Ogończyk
Materiał ikonograficzny
-- fryz herbowy, jeden
z zachowanych fragmentów
Muzeum Narodowe w Poznaniu -- Pałac w Rogalinie Salon Herbowy -- Muzeum Narodowe w Poznaniu -- Pałac w Rogalinie
Muzeum Pałac w Rogalinie
10
Aktualny wygląd sypialni hrabiego E. A. Raczyńskiego według projektu Macieja Putowskiego
Sypialnia Hrabiego -- Muzeum Narodowe w Poznaniu -- Pałac w Rogalinie
Fot. ze zbiorów Muzeum Pałac w Rogalinie
ProjektAnny Morawskiej (IW)
opracowany na podstawie
przekazu ustnego określającego
charakter tkaniny. Nadzór
artystyczno-historyczny -- Norbert Zawisza
Fragment tkaniny ściennej w sypialnihrabiego E. A. Raczyńskiego
11
Muzeum Narodowe w Poznaniu -- Pałac w Rogalinie
Muzeum Pałac w Rogalinie
12
Sypialnia Róży, projekt wnętrza Maciej Putowski
Sypialnia Róży -- Muzeum Narodowe w Poznaniu -- Pałac w Rogalinie
Fot. ze zbiorów Muzeum Pałac w Rogalinie
13
Fragment bordiury -- tkanina drukowana, wzorowana na tkaninie dekoracyjnej de Lasalle. Projekt wzoru -- Małgorzata Lambrecht-Reich.
Tkanina ścienna
Bukiety Różdrukowana
metodąręcznego
sitodruku,projekt
MałgorzataLambrecht
-Reich
Muzeum Narodowe w Poznaniu -- Pałac w Rogalinie
Muzeum Pałac w Rogalinie
Drukowana tkanina ścienna według kolorystyki określonej na podstawie ustnego przekazu (materiały źródłowe Muzeum Pałac w Rogalinie)Druki wykonano w Akademii Sztuk Pięknych im. W. Strzemińskiego w Łodzi
14
Muzeum Narodowe w Poznaniu -- Pałac w Rogalinie
15
Sypialnia Heleny Raczyńskiej -- Muzeum Narodowe w Poznaniu -- Pałac w Rogalinie
Fot. ze zbiorów Muzeum Pałac w Rogalinie
Muzeum Pałac w Rogalinie
16
Muzeum Pałac Herbsta w Łodzi -- neorenesansowa willa wybudowana w latach 1875-1877
Muzeum Sztuki w Łodzi -- Pałac Herbsta
Tkaniny odtworzeniowe wykonano w ramach projektu
Modernizacja Rezydencji Księży Młyn (Muzeum Sztuki w Łodzi).
Fundusze europejskie dla rozwoju regionu łódzkiego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską
z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
oraz budżetu samorządu województwa łódzkiego
- z Regionalnego Programu Operacyjnego
Województwa Łódzkiego w ramach osi priorytetowej
III Gospodarka, innowacyjność, przedsiębiorczość,
Działanie III.5 Infrastruktura turystyczno-rekreacyjna.
1717
Salon Lustrzany -- Muzeum Sztuki w Łodzi -- Pałac Herbsta
Muzeum Pałac w Rogalinie
18
Muzeum Sztuki w Łodzi -- Pałac Herbsta
Tkanina ścienna
19
Replika tkaniny uwiecznionej na fotografii,
przedstawiającej wnętrze salonu
z początku XX wieku.
Tkanina nawiązująca do stylu rokoko,
prezentuje wzór roślinny
w układzie sieciowym.
Projekt plastyczny tkaniny ściennej Maria Cybulska
Salon Lustrzany -- Muzeum Sztuki w Łodzi -- Pałac Herbsta
Muzeum Pałac w Rogalinie
20
Fragment tkaniny ściennej
Projekt wzoru tkaniny ściennej Maria Cybulska
Tkanina wzorowana na chińskim adamaszku z epokiMing ze zbiorów Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku
Salon Orientalny -- Muzeum Sztuki w Łodzi -- Pałac Herbsta
21
Salon Orientalny -- Muzeum Sztuki w Łodzi -- Pałac Herbsta
Muzeum Pałac w Rogalinie
22
Główna sala kinowa kina Iluzjon. Projekt sali Tadeusz A. Żera.Pokrycie elementów akustycznych ścian zrekonstruowaną tkaniną. Fot. ze zbiorów Filmoteki Narodowej -- Kino Iluzjon, fot. Danuta Matloch
Projekt plastyczny Anny Morawskiej (IW) powstały na podstawietkaniny oryginalnej
Kino Iluzjon dawne kino Stolica
-- warszawskie kino studyjne Filmoteki Narodowej
23
Fragmenty oryginalnej i zrekonstruowanej tkaniny Kolumny znajdującej się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie i Centralnym Muzeum Włókiennictwa w Łodzi.
Projekt Zofia Matuszczak-Cygańska, Spółdzielnia Artystów Ład, około 1955
Kino Iluzjon -- Warszawa
Muzeum Pałac w Rogalinie
24
Aktualny wygląd sali im. A. Radziwiłł. Ściany pokryte zrekonstruowaną tkaniną. Fotografia udostępniona dzięki uprzejmości Ministerstwa Edukacji Narodowej.
Archiwalna fotografia Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w Warszawie, lata 30 XX w. Narodowe Archiwum Cyfrowe, syg. 1-K-7314-2.
Tkanina metrażowa (rekonstrukcja)Szachownica /romby,pierwotnie tkanina wykonana w latach 30. XX w. w Spółdzielni Artystów Ład, według projektu Heleny Bukowskiej.Fragmenty oryginalneji zrekonstruowanej tkaninyznajdują się w zbiorachCentralnego MuzeumWłókiennictwa w Łodzi.
Ministerstwo Edukacji Narodowej
gmach wybudowany w latach 30. XX wieku przy alei J. Ch. Szucha w Warszawie
25
Projekt plastyczny
odtworzonego wzoru
DorotaTaranek
Fragmentodtworzonej
tkaninyw stylu
Art Deco
Ministerstwo Edukacji Narodowej -- Warszawa
Muzeum Pałac w Rogalinie
Muzeum Kinematografii -- Pałac Karola Scheiblera w Łodzi
26 27
Tkaniny odtworzeniowe do wyposażenia pałacu wykonano w ramach akcji:
COST C-17 „Built Heritage: Fire Loss to Historic Building"
Neorenesansowy Pałac Karola Scheiblera powstały w latach 1884-1887 -- obecnie Muzeum Kinematografii
Muzeum Kinematografii -- Pałac Karola Scheiblera w Łodzi
Muzeum Pałac w Rogalinie
28
Muzeum Kinematografii -- Pałac Karola Scheiblera w Łodzi
Tkanina neostylowa (kreacja konserwatorska) w stylistyce wschodniej -- mauretańskiej
według projektu Anny Morawskiej (IW). Konsultacje Małgorzata Wróblewska-Markiewicz
Neostylowa tkanina
na portiery drzwiowe (kreacja
konserwatorska)w stylistyce
mauretańskiej
Dwustronny charakter
tkaniny ma szczególne znaczenie
w ekspozycji jako
portiera przejściowych
drzwi do sali balowej
Projekt plastyczny tkaniny zasłonowej
Anny Morawskiej (IW), konsultacje Małgorzata
Wróblewska-Markiewicz
Pokój Mauretański -- Muzeum Kinematografii -- Pałac Karola Scheiblera w Łodzi
Fot. ze zbiorów
Muzeum Kinematografii
w Łodzi
29
Muzeum Pałac w Rogalinie
Tkanina neostylowa w stylistyce renesansu francuskiego
(rekonstrukcja oryginalnej tkaniny XIX-wiecznej,według archiwalnej fotografii)
30 31
Podstawą do opracowania projektu plastycznego tkaniny ściennej byla zachowana czarno-białadokumentacja fotograficzna z połowy XX wieku i zachowane stałe wyposażenie pomieszczenia. Projekt plastyczny tej tkaniny wykonany przez Jana Dominikowskiego odzwierciedla ornament rysunku widoczny na fotografii.
Archiwalne zdjęcie z okresu międzywojennego ze zbiorów Muzeum Kinematografii w Łodzi
Aktualny wygląd biblioteki
Tkaniny do dekoracji okna:tkanina zasłonowa, podszewkowa,
i tkanina firankowa -- muślin
Projekt plastyczny wzoru tkaniny ściennejJana Dominikowskiego, odzwierciedlający ornament widoczny na archiwalnej fotografii
Biblioteka -- tkanina zasłonowa.Ten element dekoracji wnętrza nie zachował się w żadnej postaci ani przekazie. Do założeń konserwatorskich i wzorniczych przyjęto więc koncepcję, że tkanina zasłonowa zdobiąca trójarkadową loggie i umieszczone w niej okno będzie tkaniną ściśle skoordynowaną z tkaniną ścienną z powtórzeniem schematu wzoru, lecz o zredukowanym motywie i kolorystyce. Dominującym elementem wzorniczym pozostaje dalej jedwabisty, błyszczący wzór ornamentu.
Muzeum Pałac w Rogalinie
Tkaniny do dekoracji oknien w Saloniku Pani Domu
-- tkanina zasłonowa, podszewkowa,i tkanina firankowa -- muślin
32
Tkanina ścienna w Saloniku Pani Domu nie zachowała w żadnej postaci materialnej. Punktem odniesienia do sporządzenia założeń konserwatorskich projektu plastycznego i projektu technicznego była czarno-biała dokumentacja fotograficzna z lat 60-tych XX wieku. Na podstawie tej dokumentacji w założeniach konserwatorskich określono charakter tkaniny jako barwnie tkany adamaszek.
Salonik Pani Domu po pokryciu ścian odtworzoną tkaniną
Archiwalne zdjęcie Saloniku Pani Domu, lata 60-te XX wieku, ze zbiorów Muzeum Kinematografii w Łodzi
Projekt Anny Morawskiej (IW), konsultacje Małgorzata Wróblewska-Markiewicz
Tkanina neostylowa
(rekonstrukcja oryginalnej
tkaniny XIX-wiecznej,
według archiwalnej fotografii)
w stylistyce regencji francuskiej
33
Muzeum Pałac w Rogalinie
34
Kamienica mieszczańska z XVIII wieku
udostępniona do zwiedzania
po pracach rewitalizacyjnych
przeprowadzonych w latach
1993-1998.
35
Muzeum Pałac w Rogalinie
36
Tkanina ścienna barwnie tkana, czterokolorowa osnowa w układzie pasowym Wzornictwo stylizowane na broszowane tkaniny z końca XVIII wieku (rokoko francuskie)
37
Korytarz I -- Dom Uphagena
Muzeum Historyczne Miasta Gdańska -- Muzeum Wnętrz Mieszczańskich
Muzeum Pałac w Rogalinie
Tkanina ścienna -- pastisz neorokokowej jedwabnej, wielobarwnej tkaniny historycznej -- Francja, połowa XVIII wieku, Collection Besselievre, Paryż Konsultacja artystyczna Norbert Zawisza
38
Muzeum Historyczne Miasta Gdańska -- Muzeum Wnętrz Mieszczańskich
Dom Uphagena
Korytarz II -- wystrój wnętrza według projektu Macieja Putowskiego
39
Korytarz II -- Dom Uphagena
Muzeum Historyczne Miasta Gdańska -- Muzeum Wnętrz Mieszczańskich
Muzeum Pałac w Rogalinie
40
Tkanina
adamaszkowa
dwubarwna,
wzór inspirowany
tkaniną historyczną
z końca XVIII wieku
ze zbiorów
Königliches
Kunstgewerbe
-- Museum
w Dreźnie
Muzeum Historyczne Miasta Gdańska -- Muzeum Wnętrz Mieszczańskich
Dom Uphagena
41
Projekty
plastyczne
wzorów
medalionów
Duża Jadalnia -- Dom Uphagena
Muzeum Historyczne Miasta Gdańska -- Muzeum Wnętrz Mieszczańskich
Muzeum Pałac w Rogalinie
Dom Uphagena -- Gdańsk
Adamaszek ścienny jednobarwny wzorowany na tkaninie historycznej
- Prusy druga połowa osiemnastego wieku ze zbiorów Königliches
Kunstgewerbe-Museum w Dreźnie
42 43
Wystrój salonu w stylu Fryderyka Wielkiego
według projektu Macieja Putowskiego
Muzeum Pałac w Rogalinie
44 45
Muzeum Pałac w Rogalinie
4647
Aranżacja wnętrza według projektu Macieja Putowskiego
Gabinet Rektora
Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi
mieszczący się w dawnej willi Oskara Kona z 1903 roku
Muzeum Pałac w Rogalinie
48
Dwubarwna, dwuwątkowa tkanina. Wzornictwo inspirowane osiemnastowiecznymi
wczesnobarokowymi włoskimi jedwabnymi adamaszkami i aksamitami
Muzeum Narodowe w Kielcach -- Pałac Biskupów Krakowskich-- wczesnobarokowa rezydencja pałacowa z pierwszej połowy XVII wieku w Polsce
49
Łódzkie Towarzystwo Naukowe Pokój Biskupi II
Muzeum Narodowe w Kielcach - Pałac Biskupów Krakowskich
Fot. ze zbiorów Muzeum Narodowego w Kielcach
Muzeum Pałac w Rogalinie
50
Dwubarwna, dwuwątkowa tkanina Wzornictwo inspirowane szesnastowiecznymi, późnorenesansowymi toskańskimi jedwabiami, adamaszkami i aksamitami
51
Fot. ze zbiorów Muzeum Narodowego w Kielcach
Pokój Biskupi III Muzeum Narodowe w Kielcach -- Pałac Biskupów Krakowskich
Muzeum Narodowe w Kielcach -- Pałac Biskupów Krakowskich
Muzeum Pałac w Rogalinie
53
Tkanina stylowa projektu Adama Nahlika (secesja francuska)
52
Miejska Galeria Sztuki w Łodzi -- Willa Leopolda Kindermana
53
Nieistniejący wystrój wnętrza klatki schodowej z tkaniną ścienną
Miejska Galeria Sztuki w Łodzi -- Willa Leopolda Kindermana
Przykład architektury secesyjnej 1902-1903
Projekt plastyczny
Adama Nahlika
Muzeum Pałac w Rogalinie
54
Akademia Muzyczna w Łodzi -- Pałac Karola Poznańskiego
Eklektyczny pałac zbudowany w 1904 roku z elementami
w stylu włoskiego renesansu, baroku i secesji
55
Aranżacja wnętrza według projektu Jana Dominikowskiego
Sala Balowa -- Akademia Muzyczna w Łodzi
-- Pałac Karola Poznańskiego
Muzeum Pałac w Rogalinie
Tkanina neostylowa (kreacja konserwatorska) w duchu XIX-wiecznej
tkaniny neorokokowej, według projektu Jana Dominikowskiego
56 57
Sala Balowa -- Akademia Muzyczna w Łodzi
-- Pałac Karola Poznańskiego
Projekty dekoracji okien Jan Dominikowski
Akademia Muzyczna w Łodzi -- Pałac Karola Poznańskiego
Muzeum Pałac w Rogalinie
58
Tkanina neostylowa (kreacja konserwatorska) w duchu XIX-wiecznej
tkaniny w stylu renesansu francuskiego
59
Projekt tkaniny ściennej i dekoracji okien Jan Dominikowski
Sala Klawesynowa -- Akademia Muzyczna w Łodzi
-- Pałac Karola Poznańskiego
Akademia Muzyczna w Łodzi -- Pałac Karola Poznańskiego
Muzeum Pałac w Rogalinie
60
Tkanina neostylowa (kreacja konserwatorska) w duchu XIX-wiecznej
tkaniny w stylistyce klasycyzmu francuskiego -- Ludwik XVI
Projekt tkaniny ściennej i dekoracji okien Jan Dominikowski
Sala Zielona -- Akademia Muzyczna w Łodzi
-- Pałac Karola Poznańskiego
61
Akademia Muzyczna w Łodzi -- Pałac Karola Poznańskiego
Muzeum Pałac w Rogalinie
Tkanina neostylowa -- rekonstrukcja z fragmentu zachowanej
oryginalnej tkaniny XIX-wiecznej w stylistyce Ludwika XVI
Akademia Muzyczna w Łodzi -- Pałac Karola Poznańskiego
62
Tkane obrazy obiektów zabytkowych
Projekty Anna Morawska (IW), Paweł Skórka (IW)
Muzeum Pałac w Rogalinie
druk SAGALARA
Prace związane z tkaninami dekoracyjnymi do rewitalizowanych obiektów zabytkowych
prowadzone były od lat 70-tych w dawnym Instytucie Inżynierii Materiałów Włókienniczych
przez zespół: Bronisław Frydziński, Ewa Grabowy, Maria Karolczak, Anna Morawska, Teresa Pycio,
Paweł Skórka, Jerzy Stępień.
Prace te w zakresie opracowania projektów plastycznych, rozwiązań strukturalno-surowcowych,
funkcjonalizacji i technologii kontynuowane są do chwili obecnej w Instytucie Włókiennictwa
w Zakładzie Naukowym Mechanicznych Technologii i Wzornictwa Wyrobów Włókienniczych
przez zespół: Marek Lao, Anna Morawska, Paweł Skórka, Ewa Witczak.
Muzeum Pałac w Rogalinie