ს ა რ ჩ ე ვ ი

1 ბოლშევიზმი2 რამ დაშალა სსრკ?3 ნაციზმი და რასიზმი4 პროვინციალიზმი5 ედიკა და მისი სამყარო6 ეტაპი7 დიმა8 ომარ ჰაიამი და ეროტიკა9 ერმილე10 ქართული ხალხური ზღაპარი11 კომპიუტერის ხანა12 ნოდარ ჯინჯიხაშვილი13 ბადრი14 დიდბუნებოვანი

ბ ო ლ შ ე ვ ი ზ მ ი

ar arsebobs, pasuxismgeblobis grZnobis mqone xalxiT dakompleqtebuli partia, romelic, marto SeZlebs aiRos Tavis Tavze, qveynis marTvis mTeli pasuxismgebloba, am qaotur situaciaSi. -aris aseTi partia, es aris bolSevikebis partia. SesZaxa duJmomdgarma, demagogma. swored amaze ityvian, mada, WamaSi modiso. misma patronebma, (romlebic, TviTonვე iyven motyuebulebi da mZimeTac daujdaT es motyueba) daafinanses, ruseTs omi waagebineo. magram მოხსა ისე რომ, pirvelma msoflio omma Seiwira 8 milioni adamianis sicocxle da samive imperia: ruseTis, germaniis, avstro-ungreTis.

ram daawyebinaT erTmaneTSi omi? mizezi gaxda erchercog ferdinandis mkvleloba saraevoSi. vin Seqmna es scenari? realurad vis interesebSi iyo yovelive es? vin daajaxa erTmaneTs ori ambiciuri CerCeti, ramac gamoiwvia am masStabis kataklizmebi? raime Zala marTavs yvelafers, SemTxveviT xdeba yvelaferi, yovelive windawin aris gawerili, Tu denTis kasrze vzivarT yvelani da sakmarisia viRac erTi aranormaluris neba da viquxebT? ruseTSi nikoloz meoris gadayenebidan, arasrul erT weliwadSi, Zalaufleba ხელთ igdes bolSevikebma. ra dRe ayares xalxs, jerac ბოლომდე არ არის გარკვეული და kidev Sesaswavlia. germaniaSi 10-15 weliwadSi, Zalaufleba დაეუფლენ nacistebი da bolSevikebis xelSewyobiT, dapirispirebiT, provocirebiT, Tu saerTod am Qqveynad arsebobiT, raც dRe ayares evropas, da ara marto evropas, mTel msoflios, ის iarebi dResac ar aris moSuSebuli, da verc verasodes moSuSdeba. ar miTxraT ebraelebma, Tavisi piradi mosazrebebis gamoo. iqneb ebraelobac iseTive erchercogi ferdinandia?

რ ა მ დ ა შ ა ლ ა ს ს რ კ ?

1988 welia. raikomebi myarad dganan fexze, yovel SemTxvevaSi, ase gvegona. vin iwinaswarmetyvelebda, sam weliwadSi, sabWoTa kavSiri daiSleba da kompartia kanongareSeT gamocxaddebao. cota iman damaeWva, sabWoTa presaSi 1985 wlidan, aradamaxasiaTebelma informaciebma iwyes beWdva. “ogoniokSi”, “aifSi”, da “izvestiaSic” ki, iseTi statiebi ibeWdeboda, sul cota xnis win, mis avtors an fsiqiatriulSi “mkurnaloba” ar ascdeboda, an raime ufro qmediTi zomis “RonisZieba.” yvelaze metad damafiqra iman, rom satirul Jurnal “krokodilSi”, romelSic, ramdenic gindoda SegeZlo geoxunja kapitalistebze, maT Cvevebsa da qcevebze, “koka-kolaze”, saReW rezinze, xolo sabWoTa realobis gacinvis yvelaze maRali done iyo sawyobis gamge, qorvaWari ან deklasirebuli elementi_loTi, daiwyo beWdva feletonebma, s a b W o T a eqimze, s a b W o T

a maswavlebelze da mkrexeloba iqamde mivida, Tqven warmoidgineT, თვით კომპარტიის r a i k o m z e c ki. yvelam, yvelaferi mSvenivrad icoda, magram xmamaRla iTqva: katini, molotov-ribentropis paqti, 1937 weli, gulagi, golodomori, ავღანეთი, agresia, gaTiSuli adamianis bolo ori-sami weli saxelmwifos saTaveSi yofna. codvas ver davideb vTqva, organizebuli iyo-Tqo yvelaferi, magram, sadaveebis miSveba rom zevidan xdeboda, TvalnaTliv Canda. SeiZleba, aseTi radikaluri cvlilebebi arც undodaT, magram, vinc jins boTlidan uSvebs, imdeni tvini mainc unda hqondes, mixvdes, rom Sedegebi gauTvlelia. xalxma xmamaRla, iseT Temebze daiwyo msjeloba, adre rom CurCuliT uziarebdnen, isic, mxolod axlobels. gavrceleba iwyo am saxis iumorma: absoluturi simarTlea, yvelgan sjobs, sadac Tqven ara xarT; საბWoTa kavSirSi, yvelaferi droebiTia, problemebis garda; es bolo dakvirveba, sabWoTa eris, aseve droebiTis, sibrZnes eyrdnoba. aseTi eri, aRar arsebobs, magram problemebi, yofil ssrk-s teritoriaze, giyvardes imdenia. გერონტი ქიქოძემ ოციან წლებში ბრძანა: ბოლშევიკებს, მხოლოდ და მხოლოდ დრო დაამარცხებსო. სრულიად ვეთანხმები, მაგრამ ბოლშევიზმს ??

ნ ა ც ი ზ მ ი დ ა რ ა ს ი ზ მ ი

ნაციზმსა და ნაციონალობას შორის მსგავსება, ჩამოჰგავს მიქარვას და ქარვას Soris msgavsebas. Zalzed bevri verc mixvdeba, Tu რაზე aris საუბარი. bevr enaze, es meore ori sityva, sul sxvadasxvagvarad Jღeრs da sruliad ikargeba ყოველგვარი azri. nacizmi, rasizmi aris Wiri, romelic dResdReobiT mkurnalobas ar eqvemdebareba. ra droc ar unda gavides, ra preparatebic ar unda Seqmnas kacobriobam, Tu ki ar dadginda am daavadebis gamomwvevi realuri mizezebi, nebismieri mcdeloba daemsgavseba kosmetikur remonts, mxolod garegnuli, moCvenebiTi rezultatiT. igi elodeba sasurvel moments, Zalas, finansebs, rom gamohyos Tavi da dagvanaxos, ra ubedurebis motana SeuZlia. mas ar gaaCnia არც zusti koordinatebi, arc feri. Savi an yviTeli rasizmi, absoluturad ar gansxvavdeba TeTri rasizmisagan. uSecdomo prognozirebac კი Znelia, magram aqvs wanamZRvrebi, romelzec, RmerTma nu qnas da, “post faqtum” ityvi: es rogor ver SevamCnieo.

iyo periodebi, epidemiebs mihqonda uamravi adamianis sicocxle, vidre ar iqna SemuSavebuli maT winaaRmdeg brZolis absoluturad efeqturi meTodebi, dayrdnobili WeSmarit codnasa da materialur SesaZleblobebze. exla gikvirs kidec, Tu ra ioli yofila kacobriobis nomer pirveli mtris damarcxebaო. aseTi nomer pirveliNmteri, gvyolia, gvyavs da gveyoleba, magram swored adamianis modgmaSia Cadebuli genetikuri kodi warmoudgenel siZneleTa daZlevis. sabolood, rom borots keTili sZlevs, eWvic ar mepareba, magram, rodis? Cvens enaSi, nacia ,ნაციონალური, Semosuli sityvებია da aqvთ zusti Sesatyvisები- ერი,erovnulი. visac Tavisi eri ar uyvars, igi, miTumetes, sxvisas ver Seiyvarebs. igi mowyvetilia realobas da Tavisi warumateblobis mizezebs eZebs yvelgan, sakuTari Tavis garda. komunisturi ganukiTxaobis periodSic ki moRvaweobდა da bevri dResac moRvaweobs, xalxi, vinc nebismier ers daamSvenebs da dasdebs pativs. (ar CamovTvli, Tavi ar momeWras da vinme ar gamomrCes, imdenni arian). იმ enaze, romelzec erovnuloba iTargmneba nacionalurobad, SesaZloa ormagi wakiTxva moxdes am mcnebis: pirveli saxiT, Cveulebrivad, rasac araviTari საერთო ara aqvs sxva eris dakninebasTan; meore saxiT ki, mxolod sakuTari eris aRiarebaდ, ნაციონალისტობად, rac qarTveli adamianis bunebaSi arasodes debula, arc devs da arc arasodes moikidebs fexs. eriskacoba arasodes yofila sxvisi eris damcirebiT nasazrdoebi, igi suldgmulobda da suldgmulobs, sakuTari eris siyvaruliT, oRond garSemomyof erTa upirobo pativiscemiT. jer marto vaJa-fSavelas msoflmxedveloba rad Rirs, Sors rom ar wavideT. brZanebT, es literaturaa da ara damamtkicebeli sabuTio. ar dageTanxmebiT_ literaturaSi, mwerlis mier, aisaxeba eris damokidebuleba imaze, rac idealad miaCnia da swrafva am idealisken.

-----მხოლოდ yovlad uvicebi amayoben ararsebuli upiratesobebiT. es etyoba, raRac saburvelia, Tavisi araraobis dasafaravad, rodesac sxva ara aqvT ra satrabaxo.

or gamoTqmas kategoriulad ar veTanxmebi, romlebic gansakuTrebiT xSirad ocdameerTe saukuneSi ixmareba. es SesaZloa gamoiwvia azris mowodebis gaadvilebam, raSic gadamwyveti roli iTamaSes esemesma, anu mokle Setyobinebebma, sxva axsnas ver vpoulob: saqarTvelov, furTxis Rirsi xar, Sen!!!; exla gavige, ra damplebi vyofilvarT, qarTvelebi; ki magram , rac Seexeba pirvels, es ixmara akakim, konkretuli situaciidan gamomdinare da hqonda Tu ara, masac ki, amis Tqmis ufleba, kidev sakiTxavia. Sen kidev, ramdeni rame ar mogewoneba, anda bazarSi SaSkvlavs rom Semogapareben, rehanis magivrad, Tu es gamoTqma

ixmare, eWvs Sevitan Senს enis siRatakeSi, an kulturaSi, an ganuviTarebulobaSi da an kidev, raRac uaresSi. rac Seexeba meores, Tu Sen Tavs gulisxmob, Cven ras gverCi? rac ginda, roca ginda, is gaige da ifiqre, es Seni nebaa, oRond mxolobiT ricxvSi. ise, orives gamoyenebis xelwera, erTi wyarodan wamosuls hgavs. ---- მეხუთე kolonis erovnuloba moCvenebiTia, igi Semofarglulia mxolod sapasporto sivrciT, rac kargaT mogexsenebaT, raoden pirobiTia ocdameerTe saukuneSi. vinmem Seuracxyofa ar momayenos da erTi wamiTac ar ifiqros , mexuTe kolonaSi araqarTvels vgulisxmobde. iseve, rogorc damnaSaveobas, mexuTe kolonasac ar gaaCnia erovneba. is arsebobs yvela qveyanaSi, legalurad Tu aralegalurad, erTi saerTo deviziT: r a k a r g i a i i i q.

პ რ ო ვ ი ნ ც ი ა ლ ი ზ მ ი

პროვინციალიზმი, არა გეოგრაფიული , არამედ ბიოლოგიური მცნებაა. გადის ინდივიდუალურად ადამიანზე. შესაძლოა მსოფლიოს სულ ცენტრში დაიბადო-აღიზარდო , და გოიმად დარჩე. ანდა პირიქით, ყველაზედ მიყრუებულ ადგილას, მაგრამ შინაარსითა და ა ზ რ ო ვ ნ ე ბ ი თ, ისეთი მდიდარი, არავის დაუდო ტოლი. უაზრო კამათის მოყვარული შემომედავება, ის მაინც იცი, საიდან წამოვიდა სიტყვა გოიმიო? ვიცი, ბატონო, ვიცი. ვხმარობ დღევანდელი მნიშვნელობით.

e d i k a d a m i s i s a m y a r o

edika Tvlis Sinaganad, rom qveyana misi survilebis dasakmayofileblad aris Seqmnili, xolo xalxi, arsebobs misi brZanebebis usityvod Sesasruleblad. eeh, jer kidev SoTam brZana: Cven, kacTa, mogca qveyana, gvaqvs uamravi feriTa. sad ginda iseTi ქვეყანა naxo, rom erT yaidaze iyos yvela moWrili da Sens yovel kaprizs usityvoT ემორჩილებოდეს? amitom imTaviTve man

irgvliv Semoikriba, iseTebidan Semdgari wre, romelTa sxvisagan ganmasxvavebeli ძირითადი Tviseba, misდაmi loialoba iyo. roca igdo Zalaufleba xelSi, TiTqmis yvela potenciuri metoqe mospo, zogi moralurad, zogi Zalauflebis borotad gamovenebiT, zogic saeWvo damTxveviT, fizikurad. nebismier partiul Tu sameurneo maRal Tanamdebobaze, miuxedavad profesionaluri Tavsebadobisa, an saerTod codnisa, daიniSna erTguli kadrebi, მisiვე garemocvidan. rasakvirvelia ver moabavdnen Tavs da imdenad ukan wavida saqme, iZulebuli gaxda isini moexsna, magram mosaxsneli iyo TiTqmis yvela da swored maSin ამუშავდა karuselი, romelic karuselis mogonebamde, didi xniT adre iqna gamoyenebuli. petres adgilze iniSneba pavle, pavles adgilze petre; WiWikos Tanamdebobaze biWiko, biWikosaze-WiWiko. skola rom daemTavrebina, eWvi maqvs, rom ara, ecodineboda, S e s a k r e b T a g a d a n a c v l e b i T, j a m i a r i c v l e b a. swored erT-erTi mizezi egec gaxda, rom Rvinis samSoblo, uxarisxo Rvinis, dasacini, mwarmoebeli gaxda. sidarbaislis, WeSmaritebis, pirSi Tqmis, maRali gemovnebis msurveli ( ხაზს ვუსვამ, msurveli, ara maTi mqone) mmarTveli zeda fena, gardaiqmna sicancaris, uvicobis, mliqvnelobis, umdablesi gemovnebis moqadaged da Semsruleblad. droTa ganmavlobaSi, loialoba gadavida monur morCilebaSi, vinaidan mona darwmunebulia, rac ar unda daaSavoნ, man, an misma axloblებma, vidre Tavis patronis erTgulia, araferi ar emuqrebaთ. es realur cxovrebaSi iZens iseT maxinj gamovlinebebs, rom cxovrebis xaliss gikargavs. bayayis saarsebo garemo aris Waobi, igi im haeriT suldgmulobs, iq grZnobs Tavs yvelaze ukeT, surs Waobi iyos rac SeiZleba didi. TavianTi beladis თვისებებზე dayrdnobiT, romelsac ar SeuZlia arseboba normalur adamianur garemoSi, bayayebi, uqmnian mas misi arsebobisTvis yvelaze sasurvel pirobebs, vinaidan danamdvilebiT ician, uimisoT, arc maTi arsebobaa SesaZlebeli. მარტო erTi, fizikurad ver SeZlebდა yvelafris damyayebas, mas unda irgvliv ertyaნ yurmoWrili dammyayeblebi, rom Seiqmnas iluzia mainc, maTi didi raodenobisა, arada, arc თუ ise bevrni arian.

Zalauflebis gulisTvis, zemdgomთ, vis xelSic iyo misi qveynis saTaveSi dgoma, yovelTvis fexqveS egeboda. aravis moridebia, arc aravisi Sercxvenia, arc Svilebis, arc meuRlis, rom dainaxa TviTmfrinavidan gamosul, უკვე ამ ქვეყანაზე არმყოფ , breJnevs, sawvimari ar ecva, farTხa-furTxiT gaixada sawvimari TviTonac, miugdo amalas da ise eaxla. xalxze arafers vambob, xalxi sul mudam fexebze ekida. am JestiT, TiTqos მას და მის გარემოცვას uTxra, -თქვeni yurmoWrili mona var, yovelTvis da yvelaferSi თქვen gbaZavთო. ვითომ Wkvianuri, momavalze gaTvlili qcevaa, rac dividends aucileblad mogcems, magram....rogors? aseT mliqvnelur saqciels, gonieri adamianis qmedebad, Tvlis mxolod da mxolod misi, კომპლექსებით, ეგზომ საფუძვლიანათ დახუნძლული ,

garemocva, რომელმაც , დანამდვილებით იცის, უედიკოთ, ზედაპირზე, მათი ბუნდღლაც არ იქნება( დანატოვარნთ, გიყვარდეს იმდენს) --- დაnarCeni samyaro ki aRiTqvams, rogorc yovlad uuflebo monis qcevas, rasac araferi ara aqvs saerTo, ara Tu gonierebasTan, aramed kacobasTan, sakuTar Rirsebis grZnobasTan. amis Semxedvare, mxolod imaze fiqrob, axalgazrda Taobam, romelmac magaliTi unda aiRos ufrosebisgan, netav ar ucqiros, Tu Seni qveynis yvelaze didi Tanamdebobis piri, rogor emsgavseba, satiral-sasacilo anegdotis personaJs, mama kurdRels, Tavisive baWiis TandaswrebiT, daTvma, ბიოლოგიური მოთხოვნილების დაკმაყოფილების მერე, roმ hkiTxa: kurdRelo! balani gcviva? Semdgomi gagrZelebiTurT.

e t a p i

ar vici, damTxvevaa, kanonzomiereba, Tu me vaaxloveb , vakavSireb, an vTxzav, magram, is rom Cemi cxovrebis axali etapi iwyeba mniSvnelovani movleniT, ganvlili ambebi midasturebs (mciredi cdomilebiT). aravis egonos, vfiqrobde, dedamiwa Cems irgvliv brunavs, an mze mxolod Cem gasaTbobad amodis, ubralod, mgoni adamianis goneba isea mowyobili, mis Tavze rac xdeba, wina planze daayenos da yvelasaTvis TvalSisacems daukavSiros. ---- ედikas arsebobam, daakanona Cemi ukana planze yofna. mosvla saqarTvelos saTaveSi, 1972 wels, daemTxva sammarTvelos ar Seqmnas, romlis ufrosic unda vyofiliyavi. 1972 weli imiTac aris CemTvis RirsSesaniSnavi, rom mTeli samxedro komisariati meZebda, rogorc dezertirs. saqme is gaxlavT, 26 wlis vxdebodi da CemTvis samxedro samsaxuris gadavadeba aRar SeiZleboda. wina wlis Semodgomaze da mimdinaris zamTarSi, daRestanSi, koCubeiSi, saavadmyofos varemontebdiT, Tan bevr ramesac axals vaSenebdiT, gazafxulisTvis unda mogveswro, amdenad 3-4 Tve saxlSi ar Camovsulvar. movidodnen, daRestanSiao, ojaxis wevrebi pasuxobdnen. ifiqres imalebao, da Tu ara, Cemi axlobeli, warsulSi “dinamos” fexburTeli, nomal maisuraZe, romelmac „Camiwyo„ jaridan sruli ganTavisufleba, wamabunZulebdnen, sadac jer ars. wasvla, 1985 wels, ssrk-s sagareo saqmeTa ministrad, daemTxva mTavari inJinrobidan sammarTvelos ufrosad Cems ar gadasvlas, razec ukve SeTanxmebulebi viyaviT. ufross 1985 wlis 7 ianvars usruldeboda 60 weli da naTqvami hqonda, erT dResac ar gavCerdebi, fizikurad ise gamovifiteo, magram 3 ianvars iseT SarSi gavexvie, kinaRam yvelaferi ukan damrCa. ჩამოსვლამ, 1992 წელს, ხომ სულ დააგვირგვინა ყველაფერი, და არა მხოლოდ ჩემთვის, არამედ, ცოტა იმედგაჩენილი მთელი ერისთვის. ----აr ifiqroT, edikaze garTuleba aqvs da imitomac ყველაფერს მას ukavSirebso. magas aრ vicnob da arc minda vicnobde. ubedurs, uvicobiT Tu Segnebulad, imdeni codva miuZRvis eris winaSe, misi danatovari, mravali Taoba, ver gamoisyidis. bevri codva, bolomde, jer kidev ar aqvs gaTviTcnobierebuli xalxs. ase rom, gasaSaveblad, Cemi mimateba ar Wirdeba. naTqvamia, Tqma iolia,

vinc ar ibrZvis, imas arc Wrilobebi aqvso, magram, mTavaria vis mxareze ibrZvi. yvelafers emateba zRvars gadasuli ambiciuroba da karieristoba, Torem magas vin ekiTxeboda, saqarTvelos bedi kremlSi wydeboda da wydeba. iqac waiyvanes, rogorc nebismieri brZanebis Semsrulebeli, magram ver gaTvales: ambiciurobam sZlia da sakuTari TamaSi mounda. es ki ver apaties მათ, visac realurad uWiravs Zalaufleba ruseTSi. gorbaCovma misca interviu, მგონი “aif”-s, 1993-94 wlebSi. WiqiT xelSi, sadRegrZeloebs ki kargs warmoTqvamdao. ar gagecineba. sadRegrZelos iseTs vityvi, nefertiti avatiro, politikosma eg unda Tqva?

დ ი მ ა

დიმა ბათიაშვილს დავუახლოვდი მას მერე, რაც ინსულტმა დამჩაგრა. ვინაიდან ერთ ეზოში ვცხოვრობდით, მანამდეც ვიცნობდი, მაგრამ შორიდან. პირველად, ყურადღება მან, ჩემი სკოლის მოწაფეობისას მიიპყრო, კალათბურთის, ყველასაგან განსხვავებული, ულამაზესი თამაშით. ამ ასაკში, არა თუ ექვსი-შვიდით, ერთი წლით უფროსიც კი დიდათ გეჩვენება, პირდაღებული მივჩერებოდი, ამ უფროსმა კაცმა, სად ისწავლა ასე მაგრად თამაში-მეთქი. არც ვერის პარკის, არც უნივერსიტეტის დახურულ დარბაზებში, ამ დონეზე არავინ თამაშობდა. „დინამოს„ თამაში კი, ჯერაც არ მქონდა ნანახი. მრავალი წლის შემდეგ, სამოციან წლებში, „ჰარლემ გლობტროტერსის„ ჩამოსვლამ თბილისში, გამახსენა დიმას თამაშის სტილი. ალბათ სადმე ნახა, და ამერიკელ კალათბურთელებს ბაძავდა-თქო. მაშინ ვერც კი გავაცნობიერე, რომ უნიჭიერეს ადამიანთან მქონდა საქმე. ტალანტით კი, გამჩენი უფრო ხშირად, მხოლობით რიცხვში არ აჯილდოვებს ადამიანს. პირველივე გასაუბრება, სასიამოვნო სიურპრიზი აღმოჩნდა ჩემთვის. ხუთნი ვისხედით, ქუჩაში გამოტანილ, კაფეს მაგიდასთან. ისინი საუბრობდნენ, მე ჯერ, გარკვევით, ლაპარაკიც არ შემეძლო და არც ვერეოდი. სვამდნენ ლუდს, თან სხვადასხვა თემას ეხებოდნენ, დაწყებული, ამინდზე, მარტით, დამთავრებული ემანუილ კანტით. შეუდარებლად, ყველაზე ნაკლებს, ლაპარაკობდა დიმა. მთელი მისი ლაპარაკი, იფარგლებოდა დელიკატურ, არათავსმომხვევ შესწორებებში, თუკი მოუხნავში გადადიოდნენ. ოთხივე იყო ბოჰემის საკმაოდ ცნობილი წარმომადგენელი, სამივე, დიმას ჩართვებს ცოტა ქედმაღლურადაც უსმენდა, (ალკოჰოლის მიღება, უკვე საფუძვლიანად ჰქონდა დაწყებული) მაგრამ ალბათ იცოდნენ, რა დონის ინტელექტის პატრონთან ჰქონდათ საქმე და შესწორების შესწორებას, ვერ ბედავდნენ. მარტო რომ დავრჩით, ყავარჯნები არ აგვერიოსო. (ორივე ხელის ყავარჯნით დავდიოდით) მოვიხედე და დავინახე, კედელთან გვერდიგვერდ მიყუდებული ორი ზუსტად ერთნაირი ყავარჯენი. გეხუმრე, არ გეწყინოსო. ის დღე იმითაც დამამახსოვრდა, ერთ ადგილზე გაჩერების, პირადი რეკორდი დავამყარე--ერთი საათი. საქმე იმაშია, რომ, რაც ეს ჯანდაბა დამემართა, და წამლების მოქმედებამაც გაიარა,მას მერე ოთხი წლის მანძილზე ერთ ადგილზე დიდი ხნით ვერ

ვჩერდებოდი, ღამე ვერ ვიძინებდი, მთელი ღამე წინ და უკან დავდიოდი, უნივერსიტეტის საყდრიდან, სტუდქალაქამდე და უკან. „ბიგ-ბენში„ შევდიოდი, „ქემელს„ ბიჭებისთვის, „ტიკ-ტაკს„ გოგონასთვის ვიღებდი. დავდგებოდი ერთ-ერთ განათებულ ვიტრინასთან (ვიტრინების ჩალეწვის ხანა უკვე გასული იყო, ალბათ არასასურველი მეპატრონეები ან არ დარჩნენ, ან საერთო ენა გამონახეს მსხვრეველებთან), ვტკბებოდი ლამაზი ასორტიმენტით და ვიხსენებდი დროს, როდესაც ერთ-ერთი, არცთუ უკანასკნელი მყიდველ-მომხმარებელი, მეც ვიყავი. ექვსჯერ რომ ავიდ-ჩამოვიდოდი, თენდებოდა, კანტი-კუნტად,ხალხიც ამოძრავდებოდა და იწყებოდა ახალი დღე. ათ საათამდე, უნივერსიტეტის ბაღში დავდიოდი, შემდეგ დაღლილი ვბრუნდებოდი სახლში, იმ იმედით, რომ დამეძინებოდა. მერე ჩემი მეგობრის მანქანაზე, სპიდომეტრით ავზომეთ და გამოვიდა იქით და აქეთ სამი კილომეტრი. ესე იგი, ერთ ღამეში გავდიოდი თვრამეტ კილომეტრს. რა ფორესტ გამპი და რა მე. შესაძლოა ამანაც მიშველა, მაგრამ იმ ანეგდოტისა არ იყოს---გამოგლევიათ, ბატონოო---ეტყობა ამოვწურე ჩემი ცხოვრების ლიმიტი სიარულში და მოძრაობა მიჭირს. ისე, ერთ ადგილას როცა ვერ ვჩერდებოდი, ღმერთს შევთხოვე, ისე ნუ მომკლავ, ჩემ მეგობრებთან, ორი-სამი საათით ყოფნის ბედნიერება მომანიჭე-მეთქი. ეს კი ამისრულა, მაგრამ დანარჩენ თხოვნებზე, ჯერჯერობით თავს იკავებს. ნელ-ნელა დიმა და მე ისე დავახლოვდით, რომ დავინახავდი, ქუჩის მეორე მხრიდან გადავდიოდი, მის სანახავად. შენი ძმა და შენი დეიდაშვილი თამაშობენ ჩემ კინოში, მართალია, პატარა როლებში, მაგრამ, ხომ იცი გადამღები ჯგუფის ამბავი, გადაღება რომ დავამთავრეთ, მეორე დღესვე, ისე დამაკლდა თვითოეული, სახლში ვურეკავდი, მოსაკითხად, როგორა ხართ-მეთქი.

უზომოდ გავიხარე და არა მხოლოდ იმიტომ, რომ ჩემიანები გაიხსენა, უფრო

მისი მეხსიერების ადექვატურობის გამო. ფილმი „არასერიოზული კაცი„ 25 წლის

წინ გადაიღეს, ჩემი ძმა, 20 წელია ზემო ვაკეში გადავიდა საცხოვრებლად,

კარგი, მაგრამ, დეიდაშვილი საიდან ახსოვს, ალბათ ეხლახან ნახა ჩემი ძმა და

მეხსიერებაში აღიდგინეს-მეთქი. ინტერესის გამო, გადავურეკე ჩემ ძმას, დიმას

როდის ელაპარაკე-მეთქი. დიმა არ მინახია ათ წელზე მეტია, ისე თუ საქმე გაქვს,

შენ ეზოში არ ცხოვრობს, მე მეკითხებიო, გაიკვირვა.

აი მაშინ დავაფიქსირე პირველად,რომ გამორჩეულ ადამიანთან მქონდა საქმე.

არ გინდა, 25 წლის წინ გადაღებულ ფილმში, ეპიზოდური როლების

შემსრულებლები გახსოვდეს, იმ როლების შემსრულებლების ახლობელს ესაუბრო

და ნათესაური კავშირები ზუსტად მიუთითო? აბა გია ფერაძეზე, რამდენი

ემახსოვრება, წარმოიდგინეთ. ერთად-ერთი, მიკვირდა, საიდან უნდა მცოდნოდა

გადამღები ჯგუფის ამბავი, რომელი რეჟისორი მე მნახა-მეთქი.

ისე, ნიკალა თუ სვავდა, რა, ვერ დახატა მეთევზე და მეეზოვე, ან ირემი?

ორასი წლის შემდეგაც, რომ ნახოს ვინმემ „არასერიოზული კაცი„ იმას კი არ იტყვის, ბათიაშვილი ბევრს სვამდაო, მარტო იმას იტყვის, მართალია, ინდივიდუალური, ბოლო მოდელის სუპერჟმაპადაქტილი მყავს, სადაც მინდა, როცა მინდა, ვისთანაც ერთად მინდა, ნებისმიერ სამყაროში ვიმოგზაურებ, მაგრამ ადამიანების თვალთახედვა და პრობლემები ამ ორას წელიწადში, მგონი იგივე დარჩა, არ შეცვლილა და თან რა ბრწყინვალე, რეალისტურ ფილმებს იღებდნენო. უამრავი მაქვს დიმაზე საოცარი გასახსენებელი, მაგრამ შემდგომში იყოს. ეხლა კი ომარ ჰაიამის რობაიით დავასრულებ: ღვინოვ, შვების ჩემის წყაროვ ჩემო გიჟო მეგობარო, ოღონდ შენ გსვა და ვისაც ჰსურს, მთათხოს: „ ფუ, რა ბილწი ხარო!„ იმდენი ვსვა უნდა ღვინო, რომ ისიც კი, ვინც მე მყვარობს, მეძახოდეს: „ღვინის ტიკო, აქეთ საით ყოფილხარო?„

ო მ ა რ ჰ ა ი ა მ ი დ ა ე რ ო ტ ი კ ა

ვინმე ნაღდად იტყვის, დაბერდა და გამოჩერჩეტდა, რაღა დროის მაგის ეროტიკაა, ან წერაო. რა ვქნა კაცო, გული და თვალი არ ბერდება. ფიზიკურად...რასაკვირველია, მაგრამ მორალურად?... არამც და არამც. რაზეც შემტკიოდა, ისევ იმაზე შემტკივა გული, რაც მომწონდა თვალით, ისევ ის მომწონს, ორთავე მცირედი, არა არსებითი განსხვავებით. ჩამოყალიბების შემდეგ, დიდი ცვლილება ჩემს ლიტერატურულ გემოვნებაშიც არ მომხდარა, უბრალოდ გავიარე ის გზა, რაც თითქმის ყველა ირგვლივმყოფმა გაიარა, წიქარადან დიუმებამდე, იქედან ჯეკ ლონდონის და ოჰენრის გავლით, ვაჟა, გამსახურდია, შექსპირ, ჰემენგუეი, ფოლკნერ, რემარკის ჩათვლით-- ზარატუსტრა-ბუდამდე. შემდეგ მოხდა ვიწრო სპეციალიზაცია: ზოგმა გალაქტიონი და შოთა არჩია, ზოგმა კანტ-ფრეიდი,ზოგმა ჯოის-დოსტოევსკი, ზოგმაც თავისი სპეციალობა. მე შუაში ვიწყე ტივტივტი და ბევრს ამათ, ომარ ჰაიამიც მივამატე. ვიდრე ძირითადზე გადავალ, ჰაიამის ერთ რობაიას მოვიყვან, რაც ამ თემის სავიზიტო ბარათია, ერთგვარი შესავალი:

საცოდავია, ვისაც ტრფობის ჭირი და სნება არ განუცდია, არ ჰქონია ამისგან ვნება, ვისაც ამ ქვეყნად უცხოვრია უსიყვარულოდ --მე ვცხოვრობდიო,--მას ამის თქმის არა აქვს ნება.

ვინაიდან საშვი გვაქვს, შევიდეთ და უფრო ღრმად ჩავწვდეთ საკითხს, რა თქმა უნდა, ჩემი კომენტარებით, მეტი რა საქმე მაქვს, რა. ორ რობაიას შეგახსენებთ, რაც პოეტმა და მოაზროვნემ, საკმაოდ ახალგაზრდა ასაკში შექმნა:

თავს ვიმტვრევდი, ამოცანა თენდება და მამალიც ვერ ამეხსნა ძნელზე ძნელი: ყივის, როგორც რიგია სუყველაფერს რა სჯობს ქვეყნად: რა ატირებს? მწუხარე ახალია ის თუ ძველი? განა უფრო იგია!

ბრძენმა ყურში მითხრა: „რა და, ვაი, როგორ გარბიან ხელით გეპყრას ქალის წელი ჩვენი ყოფნის დღეები, და გაგრძელდეს ერთი ღამე მთელი ღამე წასულა, ისე,როგორც ერთი წელი„ . ჩვენ კი არც გაგვიგია

როდესაც რობაიებს შევეხე, გავაკეთე დიდი სამეცნიერო აღმოჩენა, რაც გადატრიალებას მოახდენს ირანოლოგიაში და რაშიც, უდავოდ, ყველა ირანისტი დამეთანხმება---ომარ ჰაიამი, რობაიებს წერდა ქართულად, მხოლოდ შემდეგ თარგმნიდა, სპარსულად. ერთად-ერთი, იმის აღმოჩენაღა დამრჩა გასაკეთებელი, იცოდა თუ არა ქართული? ბატონმა მაგალი თოდუამ, მიაგნო რა ბუდეს, თავის ნათარგმნებათ შემოგვაპარა. პირველ რობაიას, ბევრი კომენტარი არ სჭირდება, ძალიან-ძალიან-ძალიან უყვარდა ქალები და, საბრალოს, რა უნდა ექნა? მეორეზე, ერთ-ორ სიტყვას ვიტყვი, თქვენის ნებართვით. ნანატრთან ერთად ყოფნისას, შემთხვევით, ფანჯარას რომ გახედავდი, რომელიც სულ ცოტა ხნის წინ, ჩაბნელებული დასტოვე და ეხლა კი მტრედისფრად შემოგანათა, თვალს არ უჯერებდი, წამოხტებოდი, გარეთ გაიხედავდი, შეუძლებელია, დრო ასე ჩქარად არ მიჰქრის, რაღაცაშია საქმე, უნდა გავარკვიო, რა ჯადოშია-თქო. მარტო მაღვიძარას არ ენდობოდი, მონახავდი, სადღაც ნაჩქარევად შეჩურთნულ მაჯის საათს. როცა აღითქვამდი, რომ შვიდი საათი გავიდა, თავი შეგეცოდებოდა....როგორ??? ასე უცებ, კაცოოოოოოო!!!

ე რ მ ი ლ ე

რასაც გადმოვცემ, ყველაფერი, ზოგი ბებიაჩემის და ზოგიც დედაჩემის ნაამბობია, ასე რომ შესაძლოა არაწინასწარგანზრახულ გაზვიადებაშიც შევიტანოთ ეჭვი, რაც ქალებს ახასიათებთ, თუკი საუბარი ეხება მათთვის ძვირფას ადამიანს, განსაკუთრებით მამაკაცს, ოჯახის უფროსს, მამას, რაც ძალზედ ხშირად

იდეალიზებაში გადადის, ამიტომ მე მხოლოდ ფაქტებს მოვიყვან მათი კომენტირების გარეშე. მიუხედავად იმისა, რომ ათი წლის ვიყავი, როდესაც ოთხმოცს გადაცილებული ბაბუაჩემი ერმილე გარდაიცვალა, მისი სიცოცხლის ბოლო ოთხი-ხუთი წელიწადი კარგათ მახსოვს. რაც მთავარია, მისი სიდარბაისლე, ქართველი კაცის ქცევის საზომი, რითაც ფასდებოდა პიროვნების ოჯახიშვილობა, აღზრდა, მოწიფულობა. იმდენი ცოდნა სად მქონდა, შემეფასებინა რად ეკითხებოდა ყველა რჩევას, მაგრამ რომ ეკითხებოდნენ, ამის მომსწრე მეც კი ვარ. იმ წლებში, ქუთაისში, სულ რამოდენიმეჯერ ჩაგვიყვანეს, და ორ-სამჯერ რომ ერთიდაიგივეს შეესწრები, უკვე ბევრია, მითუმეტეს რომ ოდნავ სერიოზულის განხილვას, ბავშვებს არც კი გვასწრებდნენ. ანიჩკა ბებიას ორი მონათხრობი მინდა გადმოგცეთ. პირველი ეხება, უმძიმეს 1924 წელს, როდესაც ბოლშევიკებმა ზესტაფონთან დახვრიტეს სარკინიგზო შემადგენლობა, სავსე ერის ნარჩევი ახალგაზრდა თავადიშვილებით. ერმილემ, ოთხი შვილის პატრონი არ ვიყო, დაღუპულთა სახელზე ერთ მკვლელზე მაინც ვიყრიდი ჯავრს, მარა, დედაბუდიანად ამოგვხოცავენ ეს არაადამიანებიო. მოუშვა წვერი და მიუხედავად იმისა, თავადობაზე არც ქონია პრეტენზია, როგორც ახლობლებს, ისე გლოვობდა, პარაკლისით და მოსახსენიებელ სანთლების ეკლესიაში დანთებით . მაი, დიდი ვაჟკაცობა იყო იმ ხანობას.

არ მიმაჩნია კორექტულად, მაგრამ პარალელი არ გავავლო, არ შემიძლია კატინისა და ამ ტრაგედიებს შორის. ერთი ახალგაზრდის, არათუ ათასების, უდროოდ დაღუპვაც კი უდიდესი უბედურებაა, და არა მარტო ახლობლებისთვის, არამედ მთელი ერისათვის. სიტყვა, გენოციდის, გამოყენებისა არ მერიდება, მიუხედავად იმისა იყო თუ არა იგი შემოსული იმ დროს. რამდენი ადამიანი გაუბედურდა, რამდენმა მშობელმა დაკარგა შვილი, რამდენმა ბავშვმა დაკარგა მამა, რამდენმა მეუღლე, რამდენმა დედმამიშვილი, რამდენმა სატრფომ დაკარგა რჩეული. ვინ ან რით უნდა აგოს პასუხი? არ არსებობს სასჯელი ამ დანაშაულის ტოლფასი. მეორე მონათხრობი ეხება, შეძლებული ხალხის მიზანმიმართულ შევიწროვებას, ღმერთმა არ იცის ვის სასარგებლოდ.

ასთე, სამი-ოთხი წლის მერე, მოგვადგა სამი ყაძახი. ერთს ტყავის რაცხა ეცვა და ლევოლვერი ეკიდა, ორს შინელი და შტიკიანი თოფები. გავუღე კარები და შემოვუშვი. ერმილე ტახტზე იწვა და ისვენებდა. --ერმილე თორთლაძე შენ ხარ? --მაგათ კითხე, ჩემზე უკეთ იციან. წამოდგომას აპირებდა, მაგრამ გამარჯობის გარეშე და ისიც შენობით რომ მიმართეს, წამოწოლილმა უპასუხა. შევხედე, საიდან უნდა იცოდნენ-თქვა, და თოფიანებში, ჩვენი მეზობლის, ამბერკის ზარმაცი მოჯამაგირის, სევასტის შვილები ვიცანი. გაგდებას უპირობდა ამბერკი მოჯამაგირეს, ერმილემ შეიცოდა, წვრილშვილიანად ქუჩაში ნუ გაყრი, ნახევარ ქირას მე გადავიხდი, ნახევარი კაცის საქმეს კი თვითონაც შეგისრულებსო. სამი წელი ინახა, რევოლუციის მერე აღარც მინახია, ყარაულად მოეწყოო არსენალში. -- ოქროები ჩაგვაბარე.

-- რა ოქროები? -- პროლეტარიატის შრომით ქე რომ გაქვს დაგროვილი. -- არასწორად მოუსწავლებიათ გზა. -- ჩვენ თვითონ ვიპოვით. ეძებეს, ეძებეს და ლუსტრაში მართლა არ იპოვეს, სამი ოქროს ხუთმანეთიანი? --ასე გინდოდა ჩვენი გაცურება ხომ? -- ეტყობა, ცხონებული მამაჩემის შენახულია, კი გადავატრიალეთ მთელი სახლი, ვიცოდით რომ ჰქონდა, მაგრამ ვერ ვიპოვნეთ. თქვენმა ალღომ აჯობა. ყველაზე ახალი, 1880 წელს იყო მოჭრილი, ბაბუაშენი ხუთი წლის თუ იქნებოდა მაშინ. წავიდნენ ნაპოვნით კმაყოფილები. ერთი კი დავეჭვდი, მოსამსახურე ქალი ყოველ თვეს ფხიკავს სანთლის ნარჩენებს, რავა ვერ დაინახა-თქვა. ბაბუაშენმა კარადიდან გამომატანინა ორი ფრაკი, აბრეშუმის პერანგები, კრაგები და შიბლეტები, ინგლისური შალის მანტო, ჩემი ციმბირული მელიის შუბა,რამოდენიმე ფრანგული გამოსასვლელი ფეხსაცმელი, საიმედოთ შემაფუთია და ჩულანში ყველაფრის უკან შეინახა. ცუდათ დეიწყეს წანწალი, ამათგან ყოლიფერია მოსალოდნელი, ამაზე არ გაჩერდებიანო. ჩაიცვა უბრალოდ და დაიწყო მეშუშეობა. ვუთხარი, მთელი ქუთაისი გიცნობს,უხერხულია-თქვა. უხერხული შრომა კი არ არის, ბოვშები დაგვემშეს, მაგია უხერხულიო. გარდაცვალებამდე, ცოტა ხნით ადრე, მითხრა: --მეშინია გონება არ ამემღვრას, სულ ბოლოს მინდოდა გამოგტყდომოდი, ის ფული მე ჩავდე, ვიცოდი, რომ მეც მომადგებოდნენ, ხელცარიელი რომ გამეშვა, აღარ მოგვასვენებდნენ, იმდენი დავდე, მაგათ ტვინს რაც ჭირდებოდა, არც მეტი და არც ნაკლები. ყველაზე ძნელი, ბაბუაჩემისდროინდელი ხუთმანეთიანების შოვნა იყო, ერთისთვის, ბაქოშიც კი მომიწია ჩასვლა. აბა ერმილე თორთლაძის ბაღნების გასაზრდელს, სევასტიებს შევაჭმევდი, მაგ ჭკუაზე ვარ, ხომ იცი. არ მინდოდა შენი უსიამოვნებაში გარევა. ერთად-ერთი ის არ მასვენებდა, რომ გატყულებდი. --ვერ მატყულებდი, პირველივე დღეს შემეპარა ეჭვი, მერე და მერე კი სუ თლათ დავრწუნდი, ქუთეისის კი არა, მთელი იმერეთის სტეკლოები რო გესვა, ოთ-ოთხ ბოვშვს ვერ მივცემდით უმაღლეს განათლებას. --შენც კაი ხვითო ხარ, ამდენ ხანს რამ გაგაძლებინა? -- შენ?

დედაჩემის მონაყოლს აღარ გადმოგცემთ, ვინაიდან ნაბოლარა ბავშვის, ისიც გოგოს, ნაამბობში იმდენი იყო ჩაქსოვილი მამის სიყვარული და უსაზღვრო პატივისცემა, რომ იხატებოდა ყოველმხრივ შემკული, აბსოლუტურად იდეალური პირონება, რომელიც უფრო სქემას ჰგავდა, ვიდრე რეალურ ადამიანს.

ქ ა რ თ უ ლ ი ხ ა ლ ხ უ რ ი ზ ღ ა პ ა რ ი

bebia arigebs, ცხოვრების გზაზე, დამოუკიდებლად pirvelad გamsvlel SviliSvils: megobrad is gamogadgeba, sufraze marto rom

dasxdebiT, TviTon puris yuebs mieZaleba, Senken ki rbilebs daawyobso.

vinaidan me, bavSvobidan puris yuebi Zalian miyvarda, Tavis droze ver Cavwvdi Segonebis arss, გადმოცემაში Secdoma მეგონა. kaxeTSi, rTvelSi samni dagvpatiJa Cvenma jgufelma da megobarma. namusianad naSromebma, saRamos gvarianad viqeifeT brwyinvale sufraze. meore dRes, diliT, yvelaferTan erTad, axlad moxarSuli indauri mogvarTves, nasmurebze, nivriani naxarSi gesiamovnebaTo. Cvenma megobarma, romelTanac erTad davdiodiT yovelTvis xaSze, mogviwia puris yuebi naxarSSi CasalbobaT, razec miiRo bebos sayveduri: -eee yuebi, ro stumreb miuCoCe da SenTvi rbilebi daitove, eგe ici xalxii pativiicemaaa? goneba gaminaTda da uceb mivxvdi yvelafers. soflad im dros, da miTumetes, zRaparTa Seqmnis periodSi, ToneSi acxobdnen sami-oTxi kviris samyof purs da inaxavdnen xis skivrSi, romelic mas, marTalia, kargaT inaxavda, magram ranair pirobebSic ar unda amyofo, erTi Tvis win gamomcxvari puri xmeba, kideebi ki gansakuTrebiT. ase, rom SenTvis pativsacem xalxs, rbilis aTvisebaSi, SeZlebisdagvarad ar Seecilebodi.

კ ო მ პ ი უ ტ ე რ ი ს ხ ა ნ ა

alioxinis დროს, rom geTqva, Seiqmneba manqana, adamians WadrakSi daamarcxebso, ukeTes SemTxvevaSi, miunhauzenad mognaTlavdnen. 400 wlis win, rom geTqva, jordano brunos xvedri ar agcdeboda. ukve bobi fiSeris xanaSi, Seiqmna saWadrako kompიuteri, romelic Cemnairebs ki ara, grosmaisterebsac amarcxebs da mis dasajabnad saWiroa, gari kasparovis donis moWadrake. marTalia, me ver moveswrebi, magram teqnika iseTi warmoudgeneli nabijebiT miiwevs win, ukve arsebobs informaciis mopovebis, gaanalizebis, damuSavebis iseTi masStabebi,rom bevr raimes aexdeba farda. miRweulia genetikis doneze mravali sakiTxis dayeneba_gadawyveta. arc ise Soria, dResdReobiT gadauWreli problemebis daZlevis xana. ---- გენმოდიფიცირებაც, კლონირებაც, ისევე ჩადგებიან კაცობრიობის სამსახურში, როგორც ნებისმიერი სიახლე, რომელიც თავის დროზე, უხარისხობის გამო, შიშს და ეჭვს ბადებდა, ხოლო, სულ მცირე ხანში შეუცვლელებათ იქცნენ, უმაგისოთ, როგორ ვარსებობდითო, უკვირდათ. xolo, Tvisobrivad sruliad axalma teqnologiebma, SesaZloa adamiani sul sxva amocanebis winaSe daayenos. es, bolo saukuneebi SeeCvia adamiani, rom diliJanss moyva orTqlmavali, orTqlmavals elmavali, elmavals TviTmrinavi, TviTmfrinavs raketa, raketას--kosmiur sivceTa amTviseblebi. TviT mobilurmac ki sruliad Secvala adamanis azrovnebა და diapazoni. gadaaxta bevr safexurs da SesaZlebeli gaxada erT wamSi gadaWra sakiTxi, rasac uwin, dReebi an Tveebi sWirdeboda, moagvaro adre mougvarebeli

problemebi, eniT gamouTqmeli sixaruli mianiWo axloblebs.

magram,iseve rogorc atomuri energia ar aris adamianis geniis mier მიგნებული da damuSavebuli, kacobriobis mosaspobi iaraRis sawarmoeblad, aseve mobiluric_ sajaSuSod da sisxlis gasaTeTreblad, magram, raT ginda r a a a a.... kompიuterizaciam, kacobriobas iseTi arnaxuli perspeqtivebi Seuqmna, xvalindeli Taoba სრულად Caswvdeba da Rirseulad daafasebs amas.

ნ ო დ ა რ ჯ ი ნ ჯ ი ხ ა შ ვ ი ლ ი

პირველად, როდესაც 2004 წელს, მაქსიმ მოშკოვის ბიბლიოთეკის, რუს მწერალთა საიტზე, აღმოვაჩინე ნოდარ ჯინი, არც მიფიქრია იდენტიფიცირებაზე, ჯინი ფსევდონიმად ჩავთვალე, აღებული არაბული ზღაპრებიდან, უბრალოდ, რუს მწერალს, რატომ დაარქვეს ნოდარი, ეტყობა დედა ჰყავს ქართველი-მეთქი. ცნობისმოყვარეობის გულისთვის, გავხსენი მისი ბიოგრაფია. წერია, ნოდარ ჯინჯიხაშვილი (ჯინი) დაიბადა თბილისში, ამა და ამ წელს. წარმომიდგა თვალწინ ცნობილი მოჭადრაკე, რომან ჯინჯიხაშვილი და უცებ, თითქოს ყველაფერი სიზმარში ხდებაო, დაიწმინდა სურათი, და გუშინდელი დღესავით ნათლად დამიდგა, თითქმის ორმოცი წლის წინანდელი. ტელესტუდიაში, ნაცნობმა დამანახა, კინომსახიობის გარეგნობის ათლეტური აღნაგობის, ახალგაზრდა კაცი, ეს არის ნოდარ ჯინჯიხაშვილი,თბილისის ერთ-ერთი ულამაზესი ქალის, ზიზი ბააზოვას ქმარიო. უფროყურადღებით დავაკვირდი და ნაცნობს ვუთხარი: ასეთი შესახედაობის ადამიანზე, ზიზი, ალალია-მეთქი. მას მერე არც შემხვედრია, ალბათ ისრაელში წავიდა, მეუღლესთან ერთად-მეთქი. განვაგრძე ბიოგრაფიის კითხვა. 1967 წელს, მეუღლესა და ახლადდაბადებულ შვილთან ერთად, გადასახლდა მოსკოვში. ოცდაათი წლის ასაკში, დაიცვა ფილოსოფიაში სადოქტორო დისერტაცია ( საბჭოეთისფილოსოფიაში, ყველაზე ახალგაზრდამ). ეწეოდა ნაყოფიერ სამეცნიერო მოღვაწეობას. 1980 წელს, ოჯახთან ერთად, გადადის საცხოვრებლად ნიუ-იორკში. დიდ წარმატებას აღწევს მწერლობაში. ცხოვრებას იწყებს დიდ ბრიტანეთში. გარდაიცვალა 2002 წელს. უზომოდ დამწყდა გული, ასეთი ნიჭიერი ადამიანი, უდროოდ რად დაიღუპა-მეთქი. დავიწყე მწერლის ერთ-ერთი ნაწარმოების კითხვა. თვალი ვეღარ მოვწყვიტე, სანამ მისი ყველა ლიტერატურული ქმნილება არ წავიკითხე. როდესაც ძალზედ ცუდ განწყობაზე ვარ და ყველაფერი ბევრად მუქად წარმომესახება, ვიდრე რეალობაშია, ბატონ რომა შაქარაშვილის უებარი რეცეპტ-რჩევა-დარიგება ჩამესმის: შავ-ბნელ ფიქრებიდან გადასართველად, მიმართე ავტო-ტრენინგსო. ჩემი ავტო-ტრენინგი იმ ნაწარმოებთა ხელახალი გადაკითხვაა, რომლებმაც ღრმა კვალი დამაჩინეს. უფრო ზუსტად რომ გამოვთქვა, ვრცელი ამონარიდებისა, ამ ნაწარმოებებიდან. ამიტომ, რომ არ ვეძებო, სასთუმალთან მიდევს ვაჟა-ფშაველა,

გალაქტიონი, რუსთაველი, სერვანტესი, ლაო-ძი, დოსტოევსკი, გოეთე, მარკესი, ბულგაკოვი, ფოლკნერი, ბალზაკი, ბრეხტი, კუპრინი, აკუტაგავა, აიტმატოვი, ჰაიამი და ჩემი უფროსი ძმობილების ქმნილებები, რომელთაგან, ზოგი ცოცხალია, ზოგი აღარა. ბოლო თხუთმეტი წლის განმავლობაში, მათ რიცხვს შეემატა მხოლოდდა მხოლოდ ნოდარ ჯინჯიხაშვილი, კაი ბატონო, ნოდარ ჯინი, ისე, როგორც მას იცნობს მსოფლიო. 1997 წელს, ამერიკაში, დაჯილდოვდა, პულიცერის დონის პრემიით, რომანისთვის „მოძღვარი„ შენ კი 2004 წელს იტყობ, მწერლის არსებობას, შე ფსევდო ნაკითხო შენა. გასამართლებელი საბუთი კი მაქვს, მაგრამ ეს შველის?

ისე, წერს მხოლოდ რუსულ ენაზე. ძირითადში ეხება ებრაულ თემებს, მაგრამ არაორთოდოქსალური აზროვნების

გამო, მემგონი ორთოდოქს ებრაელთა წყრომა უნდა დაიმსახუროს; ქართულად რად არ წერო, დააა, განაწყენებულთა სფეროც იზრდება;

რუსებსაც არ უკმევს სათანადოდ გუნდრუკს, როგორც ამას ჩვეულნი არიან.

აქაც ვერ ვხედავ ტაშისცემის დიდ ენთუზიასტებს.

ა პ ა ა ა?

b a d r i

badris daRupvam, cxare cremli adina სრულიად saqarTvelos. sულ ucnobma xalxmac ki, visac araviTari Sexeba ar hqonia masTan, saocrad axlo miitana gulTan da aRiqva, rom dahkarga axlobeli, Tan axlobeli, romelic Zvirfasia ara mxolod misTvis, aramed mTeli erisTvis. misi mimarTebiT დამკვიდრდა adamianis, vaJaseuli, ori umaRlesi Sefaseba:

z o g j e r a T a s s a c o c x a l s a a T j e r s j o b s e r T i m k v d a r i a

c u d a s r a d u n d a m t e r o b a k a r g i a m u d a m m t r i a n i

TiTqos piri Sekreso, ganurCevlad sqesisa, ეროვნებისა, ganaTlebisa, warmomavlobisa, didi da patara, samZimars ucxadebda mis ojaxs da aseve sakuTar Tavsac, esoden aunazRaurebeli danaklisis gamo. niu-iorkSi, viqtor topolerTan telegadacemis dasasruls, gardacvalebamde ramodenime TviT adre, badrim telewamyvans sTxova, neba momeci, gadacema davamTavro Cemi sayvareli leqsiTo: c a_f i r u z, x m e l e T z u r m u x t o C e m o s a m S o b l o m x a r e o შ ე ნ ი ვ ა რ, შ ე ნ თ ვ ი ს მ ო ვ კ ვ დ ე ბ ი შ ე ნ ზ ე დ ვ ე მ გ ლ ო ვ ი ა რ ე ო samSoblo mxarem, sicocxleSi veraferi uSvela, magram rogorc gvCvevia xolme, da ara marto Cven, erma misi dakargva, samasi aTas adamianze bevrad metis, gloviT aRniSna. amdeni xalxi, mxolod merab kostavas dakrZalvas eswreboda.

დ ი დ ბ უ ნ ე ბ ო ვ ა ნ ი

არ ვიცი, შესაძლოა იმიტომ, რომ ნეკროლოგებს ძალზედ იშვიათად ვკითხულობდი, სიტყვა, დიდბუნებოვანი, პირველად შემხვდა შერმადინ სიხარულიძის ნეკროლოგში. ეს იმდენად შეესაბამება მის პიროვნებას, რომ მითხრან ერთადერთი სიტყვის უფლება გაქვს შერმადინის დასახასიათებლადო, არც დავფიქრდები ვიტყვი, დიდბუნებოვანი.

გაზვიადებაში რომ არ ჩამომერთვას, ცხოვრებაში კარგი ხალხის მეტი რა შემხვედრია, მაგრამ შერმადინის სიმაღლის- არც ერთი. უნაკლო ადამიანი არ არსებობს, მაგრამ როდესაც დადებითი, განუზომლად სჭარბობს უარყოფითს, ცოტათი კომპლექსდები კიდეც, გინდა შენც იყო იმ მისაბაძი თვისებების მატარებელი. ერთად-ერთი, ისიც ცოტათი, ფილოსოფიური მიდგომები თუ დაგამშვიდებს: უფალმა ასე ინება; ყველა ერთნაირი ხომ არ იქნება; ორმოცი წლითა ვარ უმცროსი, ალბათ დროთა განმავლობაში, მეც ასეთი გავხდები; არ შველის, თავის მოტყუებაა. განგებამ რაც ინება, ვერ შეცვლი. შესაძლოა, გულმოდგინე წვრთნით და დაუღალავი ვარჯიშით ღონის მომატება, გულწრფელი მოწადინებით კარგის უფრო კარგში გადაზრდა, მონდომებით ცოდნის გაღრმავება, მომჭირნეობით ქონების დაგროვება (გარკვეულ საზღვრამდე). ოღონდ, სავლეს პავლედ მოქცევა, სწორედ ის გამონაკლისია, ძირითად კანონს რაც ასაბუთებს. ხუთი შეძლებული ადამიანი, სულ სხვადასხვაგვარად აღითქვამს ხეიბარ მათხოვართან მიახლოვებას: -ეს ზარმაცი უსაქმური, გაძარცვას მიპირებს; -ხელი გაანძრიოს, არ ექნება სამათხოვროდ საქმე; - სიმულანტობს, როგორც აი ის, გეგმა რომ შეასრულა და ცეკვა-ცეკვით გაუყვა გზას;

- დავეხმარები, ეტყობა ისე უჭირს, სხვა გამოსავალი არა აქვს; - მაპატიე, მეტი არ მაქვს. შესაძლოა, ზუსტი შედარება ვერ შევძელი, მაგრამ, მიუხედავად თეორიული ღრმათცოდნისა, რომ დანამდვილებით დარწმუნებული იყო, ვინც არ იყო დახმარების ღირსი, არც უნდა დახმარებოდა, მე პირადად, ერთი შემთხვევაც არ მახსოვს, ვინმეს რაიმე ეთხოვა და ხელცარიელი წასულიყო. ერთხელ შევაპარე, აკი ბრძანეთ, ესა და ეს, ამის და ამის გამო, სიკეთის ღირსი არ არისო . იმან განსაჯოს, ხელით ზემოთ შემახედა, მე რა უფლება მაქვსო. საოცარი ნაზავი შეიქმნა, მაღალი რელიგიურობის, კომუნისტური გაორებული მორალის, ზევაჟკაცობის, სხვისი გასაჭირის სოლომონისეული გაგების, რადიკალური ზომების მიმღების, ერთმმართველობის, საკუთარი მსოფლმხედველობის გატარების ყველაზე ეფექტურ საშუალებისა ცხოვრებაში, არამოჩვენებითი თავმდაბლობის, სადაც საჭირო იყო, კლანჭების გამომჩენის, მშრომელი ადამიანის უზომოდ დამმფასებლის, ცუღლუტების თავიდან დროულად მომმშორებლის, ვინც გულით უყვარდა, მისადმი ეგზომ სუბიექტურის, თავხედზე პირველი თავზე დამმხურებლის. ამან ყოველივემ, ერთ ადამიანში ჰპოვა აკუმულირება.

კომუნისტების პარტბილეთი ჯიბეში ედო, ხოლო ნათლობის ჯვარი მკერდზე

ეკიდა, როგორც ქართველი კომუნისტების უმეტესობას. ცხოვრებამ გახადა იძულებული , ორენიანობას კარგად დაუფლებოდა. (ორენიანობას და არა ორენოვნებას, რუსულს ისედაც ბრწყინვალედ ფლობდა). მისი ერთ-ერთი პოსტულატი იყო: მე თუ მინდა ჭამა, იმას არ უნდაო? და ცოდვა გამხელილი ჯობია, ხშირად არაფორმალურ ქმედებასაც ახდენდა, ოღონ მთელი პასუხისმგებლობის თავის თავზე აღებით, დააყოლებდა, თან ხელს დაირტყავდა, შერმადინს დიდი კისერი აქვს, ყველაფერს გაუძლებსო. ძალზედ ბევრს უმართავდა ხელს. იცნობდნენ, როგორც მილიონერს. როდესაც გარდაიცვალა, ერთად-ერთი პიჯაკი აღმოაჩნდა სასახლეში ჩასასვენებლად.