1.0 TUKUTUKU TAUMADA Nai tovo rokovi (“I Tovo”) ni bula vaqasenivuli ena Pasifika ka ra vakarurugi tu ena i soqosoqo ni qasenivuli ena Pasifika (Council of pacific Education: COPE) e i vakaraitaki ni veika uasivi ka vakamareqeti ka yavu dei ni nodra bula na qasenivuli. Nai tovo oqo e i takele ka yavudei ni nodra vakayacora vakavinaka na nodra cakacaka na qasenivuli. Era yalataka na qasenivuli mera vakayacora na nodra i tavi ena veta i cake ni nodra bula ni veiqaravi ena kena tokoni na vuli ka mera kauwaitaka na veiduidui ni veika era sota kaya tiko na gone ka vakakina na duidui ni nodra i vakarau, duidui vaka tagane se yalewa, duidui yabaki ni bula kei na vei duidui tale eso.

Nai Tovo oqo e tokona ka tutaka na vei lawa kei na veiyalayalati ni vei yasa i vuravura me vaka na UN Conventions, na lawa kacivaki ni Education International me baleta na I tovo vakarokoroko vakacakacaka vakakina na vei tuvatuva ni veidinadinati e vauca na Ceva ni Pasifika ena veika vakavuli kei na kena vakaceceretaki na veivakatavulici ena PasifikaNai Tovo oqo e sega ni wili kina na veika vakalawataki ena I vola ni lawa. Ia e namaki vei ira na qasenivuli ni ra na ciqoma ka rokova na veika e sa virikotori koto ena i vakarau se i tovo e volai koto oqo.

E tu na i tavi ni vei koronivuli ni vuli qasenivuli ka vakakina na tabacakacaka ni vuli kei na matanitu mera tuvana nai tuvatuva ni kena vaqaqacotaki na i vakarau ka na tokona na i dusidusi ka koto oqo ena i Tovo

2.0 KENA I VAKAMACALANa i Tovo Rokovi Ni Bula Vaqasenivuli Ena Ceva Ni Pasifika e i dusidusi ni vei vakasama uasivi me veivuke ka tuberi ira na qasenivuli me ra bulataka kina e dua na i vakarau totoka ena nodra cakacaka vaqasenivuli ena vei koronivuli kei na vei vanua ni veivakarautaki se bucibucini ena Ceva ni Pasifika.

3.0 KENA I NAKINa i Tovo

3.1 Me vukea na veika vakamareqeti ena tubera na nodra i vakarau kei na nodra cakacaka na qasenivuli ka na vukea na nodra kauwaitaki ira ka vukei ira taucoko sara na gone ka me taqomaki na nodra bula.

3.2 Me solia e dua na i vakarau ni veiwekani ka tokona cake na nodra tuberi ka vakatorocaketaki na gone.

3.3 Vakaduavatataka na veiwekani vakacakacaka ena nodra bula na qasenivuli.

NA I TOVOROKOVI NI BULA VAQASENIVULI ENA CEVA NI PASIFIKA

3.4 Me vakatubura nodra vakabauti na qasenivuli mai vei ira na lewe ni vanua.

3.5 Me vaqaqacotaka na nodra vakadeitaki na qasenivuli ena nodra cakacaka kei na bula uasivi ena Pasifika

4.0 VEI KA VAKAMAREQETI4.1 O ira era curuma na i tutu vaqasenivuli ena Ceva ni Pasifika e gadrevi me ra

a. vakamareqeta na nodra i tavi na matavuvale kei na i tubutubu ni ra sai matai ni qasenivuli

b. kauwaitaka na bibi ni bula ni gone yadudua ena mata i tikotiko ena Pasifika c. rokovi ira na qase cake kei ira na i liuliu ni mata i tikotiko

d. Tokona, taqomaka ka vulica na vei vakarau , i tovo kei nai vosavosa ni vanua vaka Pasifika

e. Maroroya ka tubera cake na i vakarau ni dina, yalo malua, yalo dei, lewa dodonu, vei saututaki, veirogorogoci, kei na veimaroroi ena Ceva ni Pasifika

5.0 YAVU NI VAKARAU E namaka na mata i lawalawa vaqasenivuli kei ira na lewe ni vanua mera bulataka na qasenivuli e dua na i vakarau ni bula e kilikili. Era vakacabori ira na lewe yadudua ni qasenivuli ena Ceva ni Pasifika me ra tokona na vei ka oqo:

5.1 Nai tavi a. Na nodra bula kei na nodra kauwai na gone.

b. Mera vuli vaka vinaka na gone taucoko.

c. Na nodra vuli tiko ga na qasenivuli ka vakavoutaki ira tiko ga ena cakacaka ni veiv akatavulici.

d. Na dina kei na veidinadinati vakai ira ka vakakina vei ira na lewe ni vanua.

e. Na dodonu ni tamata yadudua mera lewe ni vanua kei na nodra galala.

f. Veirogorogoci vaqasenivuli ena kena vakatorocaketaki na gone.

g. Na veiliutaki maqosa ena vei vakatagedegede taucoko ni veivakatavulici.

5.2 Dina kei na vakarokoroko a. Na noda ciqoma na noda dui valavala kei na noda vakatulewa.

b. Nai vakarau dodonu ni noda veimaliwai vaqasenivuli.

c. Veiciqomi, vei maroroi, veikauwaitaki.

d. Rokovi yadudua na gone kei na mataqali vuvale era gole mai kina.

e. Na rokovi ni nodra i tavi na vuvale kei na lewe ni vanua ena vuli ni luvedra.

f. Rokovi ni tukutuku ni gone kei na nodra maroroi.

5.3 Na dodonu ena tiko veimaliwai a. Kakua na veivakaduiduitaki kei na vakaveitaliataki ni lewa.

b. Taqomaki na veika era taukena na qasenivuli.

c. Taqomaki na veika e vakamareqeti tu ena dodonu vaka tamata.

d. Tokoni na raici ni lewa dodonu ena vanua ni cakacaka.

e. Cakacaka vata ni veirogorogoci kei na veisaututaki.

f. Vakatautauvatataki na veikauwaitaki vei ira taucoko na lewe ni tikotiko veitalia se tagane se yalewa se duidui na yabaki ni bula, duidui I tovo se duidui ni rawa ka