nagasako kaj la 97-a japana kongreso - jei › evento › 2010-10_jek97... · kaj vi trovas tri...
TRANSCRIPT
La Revuo Orienta 2010 junio -18-
Venu al la 97-a Japana Esperanto-Kongreso en Nagasako!
Nagasako kaj la 97-a Japana Kongreso
En 1902 alphonse MiStLER, kiu venisel Francio al Nagasako, prezentisEsperanton unuafoje en Japanio. Se li nefarus ĝin, la japana Esperanto-movadoŝanĝiĝus kompare kun la ĝisnuna histo-rio; nia movado eble pli malfrue dis-volviĝus. tial ni japanaj esperantistojdevas danki lin. Ja, Nagasako estas lapatrina urbo de japanaj esperantistoj.
Kaj la urbo Nagasako estis konstruitasub la influo de eŭropaj kristanoj en la16-a jarcento. tial multaj japanaj kajeŭropaj kristanoj loĝis en Nagasako. Seden la epoko Edo (1603-1868) kredo jekristanismo estis malpermesata. Sedmultaj kristanoj en Nagasako ne forĵetissian kredon. tial kristanoj estis perseku-tataj de la reganto. En 1873, kiam lakredo de kristanismo estis denove per-mesata post longa malpermesado, multajsin kaŝintaj kristanoj reaperis. tial mul-taj kristanaj preĝejoj troviĝas en
Nagasako.Kaj ‘Dezi-
ma’, artefaritainsuleto enNagasako tro-viĝis kiel nurunu fenestro alaliaj landoj enla epoko Edo.Nur nederlan-
danoj kaj ĉinoj estis permesataj porkomerci kun japanoj. Novaj aferoj, kiel
moderna medicino, estis enkondukitajtra Dezima. Kaj multaj japanaj junajeminentuloj, inkluzive de SaKaMoto
Ryôma (1836-1867), venis al Nagasakopor gajni novajn informojn pri la mondoen la epoko Edo. Do, tial Nagasako estasja historia urbo.
Kaj en Nagasako troviĝas multajbongustaj manĝaĵoj: ‘Ĉanpon’ (nudelo),‘Ŝippoku’ (luksa manĝaĵo por regali),‘Kastera’ (spongo-kuko), kaj aliaj. Kiamvi venos al Nagasako, vi povos manĝiilin.
La temo de la kongreso estas“Esperanto ŝanĝas la mondon, ankaŭvin!”
Do, vi venu al Nagasako, kaj vi ŝanĝuvin al bela kaj vigla esperantisto perEsperanto!
Japanaj esperantistoj, bonvolu veni alvia patrina urbo Nagasako kaj ĝuuNagasakon!
Koreaj esperantistoj, bonvolu veni alNagasako por la venonta KomunaEsperanto-Kongreso de Japanio kaj Kor-eio en 2011, kaj ĝuu Nagasakon!
aliaj tutmondaj esperantistoj, bonvoluveni al bela, paca, internacia kaj interesaurbo Nagasako kaj ĝuu Nagasakon!
Ni bonvenigos vin!Do, bonvolu vidi la hejmpaĝon de la
97-a Japana Esperanto-Kongreso (http://esperanto.jp/jek10n/) por ekscii plimulte pri la kongreso!
poŝtmarko kun desegnaĵode Dezima
La Revuo Orienta 2010 junio -19-
Ĉirkaŭ la gubernio Nagasako estasmaro krom la loko apud la gubernioSaga en la oriento. En la gubernio estasmultaj insuloj. inter ili tusima, iki kajGotô estas iom grandaj insuloj. troviĝasmultaj malgrandaj insuloj. La nombro dela insuloj estas 971 (la plej multaj enJapanio; inter ili nepriloĝataj insulojestas 898). En Nagasako nenie troviĝasloko kie estas pli ol 15 km fore de mor-bordo. oni facile komprenas kiel multeda malgrandaj insuloj apartenas al lagubernio Nagasako. Do la longeco de lamarborda linio de la gubernio estas 4203km (en 2008). hokkaido havas 2978 kmda marborda linio escepte de la nordajkvar insuloj. Kvankam la grandeco deNagasako estas nur dudekono dehokkaido, tamen ĝia marborda linioestas ja ĉirkaŭ 1.4 oble pli longa olhokkaido. tio dependas de la grandanombro da insuloj kaj ankaŭ rias-mar-bordo (tre komplika kiel la marbordo deRía en hispanio).
La supozata loĝantaro estas 1 431 000(en feb. 2010). La problemo estas, ke la
loĝantoj en malproksimaj insulojduoniĝis dum lastaj 40 jaroj. Ĉar 90% dajunuloj kiuj finis lernadon en altlernejojen insuloj foriris al urbaj distriktoj porhavi laborojn.
En la gubernio estas varme, ĉar lavarma marfluo enfluas de la sud-okci-dento. Do diferenco inter varmo kaj mal-varmo estas malgranda.
Ŝipkonstruado, fiŝkaptado kaj turismoestas tri grandaj industrioj en Nagasako.
La ŝipkonstrua industrio en Nagasakoevoluis ĉirkaŭ la bona haveno deNagasako. La Ŝipkonstruejo de Mitsu -bishi kaj aliaj mezaj kaj malgrandaj ŝip-
Pri la gubernioNagasako
Pri Nagasako
la gubernio Nagasako
Koran antaŭdankon !(MoRiwaKi Yasumasa)
（要約）長崎は日本へエスペラントを紹介したミスレルがいた町。日本のエスペラ
ンティストにとって「ふるさと」です。ぜひ長崎に来て，第 97 回日本大会に参加してください！ （盛脇保昌）
Tusima
Gotô
la urbo ●Nagasako
iki
la montoUnzen
●
La Revuo Orienta 2010 junio -20-
farejoj sin trovas en la urbo Nagasakokaj ĝiaj antaŭurboj.
La marindustrio estas la due granda enJapanio. Ĉar por tio Nagasako estasfavora pro multaj insuloj kaj golfetoj kajvarma marfluo de tusima.
En Nagasako sin trovas multaj karak-terizaj festoj, kulturaj instalaĵoj kaj his-toriaj heredaĵoj. Do multaj turistoj vizi -tas Nagasakon. Jen estas turismaj lokoj:
La Ĝardeno deGlover, ĉinaj tem-ploj, Katedralo deôura, Katedralo deurakami, Ponto deokulvitroj, Kastelode Simabara ktpktp.
Estas festivalo dela Sanktejo deSuwa en la urboNagasako ĉiujare en
9-11 de oktobro. urbanoj de Nagasakonomas la festivalon “okunĉi”, kiu signi-fas tagojn por Sanktejo. Ĝi estas nomataankaŭ unu el la tri grandaj festivaloj enJapanio.
Nagasako havis fenestron unu solanen Japanio, malfermatan al la mondo eĉen la tempo de la sinizolado de Japanio.Do ĝi povis okupi originalan prosperonkaj specialan pozicion por ekonomio kajkulturo. Kaj ĝi kreskis kiel komerca urbokiu estis plena de ekzotikismo porjapanoj.
La 17-an de novembro1990, la MontoFugen en unzen (40 km oriente de laurbo Nagasako) erupciis. Poste okazis
kelkfojaj erupcioj. Vere 13 lafaj volbaĵojestiĝis post la unua lafa volbaĵo aperintaen la 20-a de majo 1991. La plej alta vol-baĵo estis nomata “heisei-Sinzan” kiusignifas novan monton en la erao heisei.tiu nova monto estas 1483 metrojn alta,la plej alta montopinto en Nagasako. tioestas memoro de nova reviviĝo kaj lakatastrofo kiu daŭris dum ses jaroj. LaMuzeo Memore al Katastrofo de laMonto unzen estas vizitinda.
(FuKahoRi Yoshifumi)（要約）島
��嶼��
の数（971,うち無人島898）は全国一位。造船，水産，観光が三大産業である。日本三大祭の一つである長崎市諏訪神社のお祭り「くんち」の最終日が今回の長崎日本エスペラント大会の初日あたる。雲仙普賢岳の噴火は記憶に新しい。 （深堀義文）
Ni rekomendas 2 turismojn el 52piediroj “Saruku”. (“Saruku” signifasvagadon en la dialekto de Nagasako.)1 La vojo Ryôma
Piediro N-ro 12: De la bushaltejo“Kazagasira（風頭）” al la templo “Kôei-zi（光永寺）” tra la vojo Ryôma（龍馬）,kiu gvidas vin al teramati, estas ĉirkaŭ2 km (90 aŭ 150 minutoj por turismo) davojo.
oni povas vidi Mitsubishi-ŝipkonstru -ejon ĉe alia bordo kaj havenon deNagasako.
La vendejo de kajtoj “ogawa”, kiu sin
invito al la piediro“Saruku”
Katedralo de Ôura
La Revuo Orienta 2010 junio -21-
trovas ĉe la enirejo de la parko “Kaza-gasira”, havas domon, kie materialoj prikajtoj de Nagasako estas kolektitaj, kajtie oni povas ĝui diversajn kajtojn deNagasako.
unue oni trovas la tombejon de uENo
hikoma（上野彦馬）, kiu estas konata kiella unua fotisto en Japanio. apude tro-viĝas la statuo de SaKaMoto Ryôma.oni trovas ankaŭ la literaturan monu-menton de Iranta Ryôma de la verkistoSiba Ryôtarô.
En la vojo al “Kameyama-Syatyû” (亀山 社 中 Firmao de Kameyama), restaspostsigno de la forno por “porcelanaĵojde Kameyama（亀山焼）”, kaj la Memor -domo de la firmao, kaj la postsigno de larestoracio “Ryôrin-tei（良林亭）”, kie onikuiris eŭropan kuiraĵon unuafoje enJapanio. troviĝas ankaŭ la sanktejo“wakamiya-inari” kiu estas konata prila “take-n-Gei（竹ん芸）” (aŭ akrobatadosur longaj bambuoj).
La postsigno “Kameyama-Syatyû”estas konata la loko (vidu p.23) pro launua kompania sistemo en Japanio. tujproksime vi trovas modelon de “botojde Ryôma”. De tie ankaŭ vi povas rigar-
di same kielRyôma panora-mon de la havenode Nagasako.
Vi alvenas alteramati, kaj vitrovas multajntemplojn ĉi tie.Multaj ŝtonajpontoj en
Nagasako estis konstruitaj por iri al ĉiujtemploj.
Fine vi povas ekscii ĉe la templo“Kôeizi（光永寺）” ke FuKuZawa Yukitistudis nederlandan sciencon tie ĉi dumunu jaro. Vi povas trovi ankaŭ la ponton“Megane-basi”, se vi paŝas ĉirkaŭ 5 mi -nutojn malsupren al rivero.
2 La Vojo de Sintial Ĝardeno de Glover
Piedirado N-roj 2 kaj 1: De urba hos-pitalo de Nagasako al Katedralo deôura, aŭ al Ĝardeno de Glover (グラバー園), tra kelkaj lernejoj en higasi-Yamatekaj Konfucea Maŭzoleo (孔子廟), estasĉirkaŭ 4 km (180 minutoj por turismi) davojo.
trairante tra holanda-Saka (aŭ Neder -landa Deklivo オランダ坂) vi trovas lalernejon Kassui-Gakuen（活水学園）, kajankaŭ estas la lernejo Kaisei-Gakuen（海星学園）, kie laboris Mistler, kiu enkon-dukis Esperanton unuafoje al Japanio,kaj poste vi trovas Konfucean Maŭ-zoleon. Ĉe la vojo vi trovas nederlandandefluilon（オランダ溝）, kiu estas triangu-la. Kaj tie vi povas ekscii ankaŭ diferen-con inter franca kaj angla brikmuroj.
Konfucea Maŭzoleo estis konstruitade ĉinoj elmigrintaj en Japanion en1893, kaj ĝi estas nur unu en Japanio. Sevi havas kelkan tempon, bonvolu enirien ĝin.
trairante la tramhaltejon isibasi, vitrovas deklivan lifton, kiun la urboNagasako konstruis unuafoje en Japanio.Vi povas eniri en Ĝardenon de Glover,
La Revuo Orienta 2010 junio -22-
uzante du liftojn deklivan kaj ortan.“Rest-domo de Minami-yamate（南山
手レストハウス）” estas ripozejo, kaj unuel plej malnovaj okcidenteskaj domoj enNagasako. tie ĉi estas ankaŭ la ekspozi-ciejo por la heredaĵoj de modernaj indus-trioj. La havena panoramo estas tre bona.
Poste, vi malsupreniras la deklivanvojon “Kinen-zaka”, kiu estis konstruitaper ŝtonaj pavimoj antaŭ la jaro 1880,kaj vi trovas tri konstruaĵojn: budhismatemplo “Myôkô-zi（妙行寺）”, ŝintoismasanktejo “Ôura-Suwa-zinzya” kaj “Kat-edralo de ôura”. oni nomas tiun ĉilokon “triangula Zono por Preĝi”.
Katedralo de ôura estas la plej malno-va gotika konstruaĵo en Japanio. Vipovas vidi belan vitralon kaj viziti laĉambron de kristanismaj materialoj ĉitie.
Vi povas vidi belan ĝardenon kajekscii kiel vivis familianoj de Glover enpasintaj tagoj en la Ĝardeno de Glover.
aliaj kelkaj domoj kun materialoj kajmalgrandaj muzeoj troviĝas en tiu ĉiloko. Ne pretervidu ilin!
(Kacuta Kihei)
（要約）52 もある長崎さるくコースのうち，厳選した「龍馬通り」と「新地からグラバー園への道」について紹介した。
（勝田基平）
Ĉar Nagasako en la tempo de naciasinizolado estis unika fenestro malfer-mata al okcidento, diversaj eksterlandajsciencoj kaj teknikoj envenis traNagasako. tial multaj granduloj, kiujposte kondukis Japanion al modernigo,vizitis la urbon por studo. unu el ili estisSaKaMoto Ryôma.
Ryôma havas eĉ nun nacian populare-con pro sia aktiva agado kiel ĉefa per-sono de la redono de la regpotenco altennoo kaj sia tro libera karaktero.
En 1835, li naskiĝis kiel la dua filo desamuraj-kamparano kiu estis la plejmalalta samuraja klaso en la feŭdo detosa (la nuna gubernio Kôti).
Post ekzercado de skermarto kajkanonarto en Edo(nuna tokio), lirevenis al la hejm-loko tosa kajaliĝis al rojalismapartio.
Li forlasis lafeŭdon en 1862kaj fariĝis disĉip-lo de Katu
Kaisyû kiu estisvasalo de la ŝoguno
Nagasako kajSaKamoTo Ryôma
SaKamoTo Ryôma
la domo de Glover
La Revuo Orienta 2010 junio -23-
de tokugawa, kaj li havis internaciansenson kaj novan ideon pri la fondo dela moderna ŝtato.
Li envenis en Nagasakon en1864, kajfondis en 1865 “Kameyama-Syatyû”,kiu estis la unua komerca kompanio,
ricevinte sub-tenon de ladaimio deSatu ma kajde la familioKozone（ 小曽 根 ） kiuestis riĉakomercis toen Nagasako.Li apogisr e n v e r s -movadon deŝoguna regis-
taro fare de ladaimioj de
Satuma kaj tyôsyû per aĉeto de mili-toŝipoj aŭ pafiloj kaj fine atingis laredonon de la regpotenco.
La vestiĝo de la “Kameyama-Syatyû”estis restaŭrita en 2009 kaj estas malfer-mata kiel la “monumenta domo de laKameyama-Syatyû”.
Plue, estas fonditaj en la urbo kelkajaliaj monumentaj domoj kiel “admi -nistrejo de Nagasako, Ryôma-denkan” ,“Matinaka Ryôma-kan ” k.a.
unu vojo, 2.7 kilometrojn longa trakelkaj lokoj ligitaj al Ryôma, estis nomi-ta “La vojo de Ryôma en Nagasako” kajĝi estas amata de loĝantoj kaj turistojkiel promenejo. (NaKao Satoshi)
（要約）幕末の志士，坂本龍馬（1835〜1867）は長崎にも縁が深く，彼が設立した日本最初の商社「亀山社中」をはじめとする数多くの遺跡は，観光ルートとして整備され，親しまれている。 （中尾 憲）
La plej antaŭa fronto de Japanio por internacia interfluo
Nagasako situas proksime de Ĉiniokaj Koreio, kaj tial en pasinteco homoj,kiuj volis iri al ambaŭ landoj, unue tra-pasis Nagasakon. Kenzui-ŝi (Misio alSui-Dinastio, Ĉinio) kaj Kentô-ŝi (Misioal tang-Dinastio, Ĉinio) iris al Ĉinio trala insuloj de Gotô (okcidenta insularo,ĉefe el kvin insuloj). Kaj la korea kul-turo eniris tra la insuloj de tusima(norda insularo).
En Nagasako oni faris internacian
komercon kun Ĉinio de antaŭe. La kul-turo de Ĉinio venis en Nagasakon kaj doen Nagasako tro-viĝas ĉinaj domoj.
La unua kristanis-ma misiisto estisFrancisco DE
XaViER, portugalo,kiu kun aliaj venisal Japanio en 1549.La portugaloj ege Francisco DE XaViER
Vestiĝo de Kameyama-
Syatyû
La Revuo Orienta 2010 junio -24-
propagandis kristanismon, kaj komencela regantoj akceptis tion, sed en 1612 laregistaro de Edo (nuna Tokio) deklarismalpermeson de kristanismo kaj decidisekzili ĉiujn misiistojn. Male, nederlan-danoj, kiuj venis al Japanio pli poste olportugaloj, ne propagandis sian religionkaj havis intereson nur pri internaciakomerco. Tial estis permesate al ili venial Japanio.
El kvin velŝipoj, kiuj ekiris de Neder-lando la 27-an de julio 1598, nur unuvelŝipo “De Liefde” povis alveni al lahaveno de Usuki (en la nuna gubernioOoita) la 19-an de aprilo 1600. Tio estisla unua renkontiĝo de nederlandanoj kunjapanoj. En 1602 Nederlando establisVOC (la Unuiĝinta Orienthinda Kom-panio) kaj en 1609 estigis sian oficejonen la urbo Hirado en la gubernioNagasako. En 1639 la registaro de Edopermesis, ke nur nederlandanoj kaj ĉinojfaru internacian komercon kun japanoj.Kaj en 1641 nederlandaj komercistojestis translokitaj al Dezima, artefaritamalgranda insulo en Nagasako, kaj en ĝiloĝis nederlandanoj kaj japanaj oficistoj,kiuj kontrolis ilin. Pro ĉi tiu faktoJapanio havis meriton “gajni freŝdatajninformojn pri Eŭropo”, kaj Nederlandohavis meriton “havi grandan profitonaĉetante arĝenton kaj argilaĵojn”. En tiutempo Japanio produktis trionon daarĝento en la tuta mondo.
La oficiroj de la ŝipo “De Liefde” estisbonvenigitaj de la registaro de Edo.William ADAMs, kiu informis al lareganto TOKUgAWA Ieyasu pri inter -
naciaj aferoj en Eŭropo, estisgrave dungita.
En Dezima en Nagasakonederlandanoj faris internaciankomercadon dum 218 jaroj(1641 ~ 1859) kaj pli ol 700nederlandaj ŝipoj venis al tiuinsuleto. Dezima ludis esen-can rolon kiel la malfermitasola fenestro de Japanio al la Okcidento,tra kiu novaj scioj kaj kulturoj eniris enJapanion.
Popoloj en Nagasako nomis eŭropa -nojn, eĉ ne nederlandanojn “Oranda-san” (s-ro/s-ino Nederlando).
Ĉar nederlandanoj alportadis multajneŭropajn aĵojn al Japanio dum multajjaroj, ne malmultaj nederlandaj vortojeniris en la japanan lingvon. Mi skribastiujn vortojn japane (en latinaj literoj),nederlande kaj Esperante.
BURIKI (blik, lado)PENKI (pek, farbo)INKI (inkt, inko)RAKETTO (raket, rakedo)KONPAsU (kompas, kompaso)PONPU (pomp, pumpilo)RENZU (lens, lenso)RETTERU (letter, etikedo)YOTTO (jacht, jakto) BIsUKETTO (beschuit, biskvito)HAMU (ham, ŝinko)TYOKOREETO (chocolade, ĉokola-
do)KOOHI (koffie, kafo)BIIRU (bier, biero)Ankaŭ eŭropa medicino estis alportita
al Japanio de nederlandanoj. Fama
William AdAms
La Revuo Orienta 2010 junio -25-
japana kuracisto SuGita Genpaku(1733~1817) tradukis nederlandan me -dicinan libron Ontleedkundige Tafelen
en la japanan kun la titolo de Kaitai-sin-
syo en 1774, kies fonto estis Anatomische
Tabellen en la germana.Germana kuracisto Philipp Franz VoN
SiEboLD estas bone konata en Japanio.Li venis al Dezima kiel kuracisto en1823. Dum sia restado li esploris multepri Japanio, kaj reveninte hejmen, liverkis serion de 7 dikaj libroj NIPPON
(Japanio) pri tiamaj diversaj aferoj priJapanio kaj aliajn librojn pri japanaj ani-maloj kaj plantoj. Li eĉ nomis novspe-cion de hidrangeo “hydrangeaotakusa”, ĉar karesnomo de lia japanaedzino estis otakisan (oficiala nomoestis KuSuMoto taki)
En la epoko Edo multaj gubernioj(nomata ‘han’) sendis eminentulojn alNagasako por gajni novajn informojn prila mondo. (MoRiwaKi Yasumasa)
（要約）長崎は，遣隋使，遣唐使の昔から大陸との交流があり，鎖国中は海外との唯一の窓口となり，国際交流が盛んだった。今でも異国情緒豊かな町である。
（盛脇保昌）
Je 11:02 antaŭtagmeze de la 9-a de laaŭgusto en 1945, la lasta jaro de la DuaMondmilito, la usona aerarmeo faligisunu atombombon al la urbo Nagasako.tiu bombo mortigis ĉirkaŭ 74 000 da
urbanoj (tiamaj loĝantoj en la urboNagasako estis 240 000). Ĉirkaŭ 36% dakonstruaĵoj estis defaligitaj komplete aŭparte. Siatempe oni antaŭvidis, keherbaĵoj ne kreskos dum 75 jaroj.
La atombombo al Nagasako estis elplutonio 239. Estis dirite, ke la potencode la atombombo al Nagasako “FatMan” estas 1.5-oble pli forta ol tiu alhiroŝimo: “Little boy”.
Divers-specaj aĵoj estas ekspoziciatajen la atombomba Muzeo de Nagasako.Dokumentoj, fotoj kaj komentariaj pa -neloj estas ekspoziciataj laŭ la temoj de“la 9-a de aŭgusto 1945”, “realaj faktojde damaĝoj pro la atombombo” kaj “ porla mondo sen nuklea armilo”. Estasekspoziciataj en la muzeo, “parto de dis-falinta konstruaĵo, translokita”, “la hor-loĝo kies montriloj haltis je 11:02” kajaliaj. oni povas tuŝi ankaŭ kelkajn interla multaj eksponaĵoj. ili esprimas silentela suferon kaj mizeron pro la atombom-bo.
La Pac-parko estas ĉe la centro de laeksplodo kaj la najbara altaĵo. oni povaseniri senpage. Sur tiu altaĵo staras grandastatuo nomata “ Statuo en preĝo depaco”, farita de KitaMuRa Seibô（北村
Nagasako kaj atombombo
La Revuo Orienta 2010 junio -26-
西望）. La statuo simbolas “amon de Diokaj korfavoron de budho”. La dekstramano kiu estas levita alten signifasminacon de atombombo kaj maldekstramano, kiu estas etendita horizontale, sig-nifas pacon. La iomete fermitaj okulojsignifas preĝon por la ripozo de animojde la viktimoj de la atombombo. antaŭla granda statuo situas la placo kie ĉiu-jare okazas la memorig-konsola ceremo-nio por la animoj de atombombaj vikti-moj en la 9-a de aŭgusto, la tago de laatombombo en Nagasako. Ĉirkaŭ laaltaĵo troviĝas 15 monumentoj (simbolopor paco) kiuj estas dediĉitaj de diversajlandoj en la mondo.
(FuKahoRi Yoshifumi)（要約）原爆落下中心地一帯が平和公園
になっている。原爆資料館，北村西望作の平和記念像がある。 （深堀義文）
“La Sonorilo de Nagasaki”En la 97-a Japana Kongreso en
Nagasako oni kantos la kanton “LaSonorilo de Nagasaki”, esperantigitan deKoNiSi Gaku. temas pri NaGai takasi(1908~1951), unu el atombombitoj enNagasako. Nagai studis medicinon enMedicina Kolegio de Nagasako. Li estisbaptita pro la influo de la fianĉino. antaŭla eksplodo de la atombombo li estis stu-danta radioterapion, kaj suferis proleŭkemio.
La 9an de aŭgusto 1945 atombombaatako okazis en Nagasako. tiam li estisen kliniko de la medicina kolegio, 700metrojn de la eksplodcentro. Kvankamli estis terure vundita, li pene kuracis
atombombitojn. Kelkajn tagojn postlonga kuracado, reirinte hejmen li trovisnur ostojn de la edzino en kuirejo.
Poste li organizis savogrupon kajklopodis flegi atombombitojn. Li viviskun du infanoj, kiuj ne estis atom-bombitaj, ĉar ili evakuis al fora parenco.ofte suferante pro la simptomo de atom-malsano li vivis en malfacilo, sed farisraporton pri kuracado de la atommal-sano. Li mortis en 1951.
La kanto “La Sonorilo de Nagasaki”estis versita de Satô hatirô kaj kom-ponita de KoSEKi Yûzi. Nagai memverkis la samtitolan eseon en 1949, kajiom poste en la sama jaro oni ekvendisdiskon de la kanto. La libro kaj la kantoestis furoraj siatempe, kaj oni faris ankaŭfilmon. La sonorilo estas tiu en la kate-dralo de uragami, proksime de laeksploda centro. En la ruino de la kate-dralo oni trovis nur tiun sonorilon.
Ĉu ankaŭ vi kantos la kanton en lakongreso? (Doi Ĉieko)
（要約）今回の日本エスペラント大会では『長崎の鐘』が歌われる予定。自ら被爆しながら，救援活動に尽くした永井隆の著書『長崎の鐘』と同名の歌である。
（土居智江子）
En 1902 alphonse MiStLER, (franco)priskribis enkodukan artikolon priEsperanto en Nagasaki press, angla -lingva ĵurnalo. tio estis la unua prezentode Esperanto en Japanio. Misler vizitis
Esperanto-movadoen Nagasako
La Revuo Orienta 2010 junio -27-
Japanion en 1893 kaj li havis okupon enliceo nomata “Kaisei”. Li havis Espe -rantan kurson por 60 lernantoj de sialernejo en 1896.
Nagasaki-Esperanto-Klubo (NEK) es -tis fondita en 1922. oni fondis ankaŭMedicinan Esperanto-Societon. Sasebo-Esperanto-Societo estis fondita en 1923.oni festis la unuan Zamehofan feston en1924 en Nagasako.
Esperanta Movado fariĝis aktiva, ĉaroni enkondukis Esperanton en universi-taton de Nagasako en frua periodo de1930-aj jaroj. En la jaro 1934 la 22-aJapana Esperanto-Kongreso havis lokonen la urbo Nagasako, sub la gvido detaKahaRa Ken. En 1926 la organoVerda hejmo estis eldonita en Nagasako.Estas la foto en kiu taKaDa Kôzi gvidisla kurson de Esperanto en radio-elsenda-do de NhK.
Dum ĉirkaŭ 10 jaroj post la DuaMondmilito la movado estis tute silentaen Nagasako. La 19-an de januaro en1956, unua Esperanta kunveno postmili-ta okazis en la hospitalo de taKahaRa
Ken. 8 esperantistoj kunvenis. tio estisreviviĝo de NEK. Kaj ili decidis kunvenien ĉiu dua merkredo en la hospitalo.Estro estis taKahaRa Ken. Efektivanmovadon respondecis huKahoRi Yoshi-fumi kaj Kacuta Kihei.
La 50-a uK okazis en tokio en 1965.unu usonano, kiu partoprenis la kogre-son, vizitis Nagasakon. (Ni aŭdis, ke liestas la prezidanto de Esperanto-uSa).Li vizitis kelkajn vidindaĵojn. hukahoriinterpretis lian impreson pri la vizito al
Ĝardeno de Glover je televida elsendotV-Nbc. En oktobro de la jaro huka-hori gvidis elementan kurson en YMcakun la enkonduko de taKahaRa Ken.
La Kongresoj de Esperantistoj enKjuŝu, okazis 10 fojojn en Nagasako: en1926, 1934, 1961, 1972, 1978, 1985,1990, 1995, 2001 kaj 2007.
La 59-a Kjuŝua Kongreso okazis enNagasako en 1985. tiam la broŝuroEsperanto en Nagasako (la unua parto)
redaktita de iDEo Motoharu estis donitaal la partoprenantoj kiel kongresa memo -raĵo. huKahoRi Yoshifumi fariĝis laprezidanto de NEK en la jaro.
Kiel la organo de NEK Verda Haveno
(n-ro 1) estis eldonita en 1985. tamen laorgano ĉesis je n-ro 17 en 2001, kajdaŭras interrompo.
La 25-an de majo en 1990, en lakolumno nomata “ Mizu ya Sora” [sig-nifas {akvo kaj Ĉielo}] de la ĵurnaloNagasaki Sinbun oni skribis priEsperanto kaj pri NEK, responde al ladetala dokumento, de la 66-a Kongresode Esperantistoj en Kjuŝu, sendita dehukahori. La broŝureto Intersteno (『速記』redaktita de hukahori) estis donita alla partoprenantoj kiel kongresa memo-raĵo.
La 4-an de aprilo en 2003 MoRiwaKi
Yasumasa, membro de NEK iris al labiblioteko de la gubernio Nagasako porserĉi la ĵurnalon The Nagasaki Press en1902, kaj trovis la artikolon, pri kiuMistler raportis.
En la kutima kusido de februaro 2009iNuMaRu Fumio sidis kun membroj de
La Revuo Orienta 2010 junio -28-
NEK. Li klarigis kun la dokumento, keNagasako estas la plej proponata urbopor la venontjara (2010) Japana Esperan-to-kongreso. (FuKahoRi Yoshifumi)
（要約）長崎におけるエスペラント運動の紹介。今から 108 年前の 1902 年，アルフォンス ミスレルが長崎プレス（英字新聞）にエスペラントの紹介記事を書いた。今回は，長崎での 2 回目の日本エスペラント大会である。 （深堀義文）
Pri prelegoEn la kongreso YaMaSaKi Yoshihiko,
kiu estas la ĉefadministranto de la kole-gio “Kaisei Gakuen”, prelegos. La kole-gio “Kaisei Gakuen” estas la loko, kielaboris alphonse MiStLER, kiu enkon-dukis Esperanton en Japanion. La prele-ganto parolos pri la kolegio “KaiseiGakuen” kaj la tempo, kiam Mistlerlaboris tie. Vi povos aŭskulti interesanparolon pri la cirkonstancoj, kiamEsperanto venis al Japanio.
(MoRiwaKi Yasumasa)（要約）今回の日本大会では，アルフォ
ンス ミスレルが活動していた海星学園の理事長 山崎善彦氏の講演があります。
（盛脇保昌）
Kongresa memoraĵoSilento de ENDÔ Syûsaku
(ENDoo Ŝuusaku)temas pri kristanismo en Japanio,
kiam ĝi estis malpermesita en la 17a jar-
cento. Du portugalaj pastroj venis alJapanio por havi kontakton kun japanajkristanoj kaj por esplori aferojn pri Pas-tro Ferreira, kiu perdiĝis en Japanio. Postmalfacila ŝipveturado ili venis al Japaniokaj loĝis, sin kaŝinte sub zorgado dejapanaj kristanoj...
Ĉi tie mi ne skribas detale pri la enha-vo de la libro. Ĝi estas romano fikcia sedverkita laŭ realaj okazintaĵoj. Ĝi estiseldonita en 1966, kaj havis grandan repu -tacion. aŭtentikaj kristanoj kritikis lalibron kaj la verkiston, ĉar en ĝi la ver -kisto pritraktas konvertiĝon, kvankam limem estis kristano.
Kiel s-ro Moriwaki skribas sur p.23-24 de ĉi tiu gazeto, Francisco DE XaViER
venis al Japanio kiel misiisto en 1549.Komence regantoj en Japanio estis trefavoraj al kristanismo, sed poste klariĝismalsameco inter pensoj de japanajregantoj kaj kristanaj instruoj. En 1597oni arestis 26 japanajn kristanojn, kiujnoni ekzekutis en Nagasako. Nun estasmonumento por ili en la urbo.
En 1612 kristanismo estis malperme-sita oficiale kaj de tiam okazis subpre-moj, torturoj severaj kaj ekzekutoj. Vere,la tempo estis malfacila por kristanoj enJapanio. “Kial Dio silentas, dum kredan-toj tiel suferas?” tio estas la temo.
La libro estas tradukita en pli ol 13lingvojn. Mi nun esperantigas ĝin.
(Doi Ĉieko)（要約）今年の日本大会の記念品は
『沈黙』（遠藤周作著）のエスペラント訳。キリスト教が禁止されていた時代に日本に来た宣教師たち… （土居智江子）
Pri la 97-a JapanaEsperanto-Kongreso