nâng cao kỹ năng và hiệu quả thuyết trình
TRANSCRIPT
1
TS. Lê Văn Hảo
33
Bài giảng nhằm mục tiêu cung cấp các hướng dẫn cần thiết để trên cơ sở đó thực hành nâng cao kỹ năng và hiệu quả thuyết trình trong các trường hợp khác nhau.
Đối tượng của bài giảng là sinh viên bậc đại học và những ai quan tâm đến việc nâng cao kỹ năng và hiệu quả của thuyết trình.
(Có thể tiếp cận file ppt này tại trang web của Phòng ĐBCL&TT, mục Diễn đàn đổi mới PPGD – Tư liệu tham khảo – PPGD)
444
“Public speaking is not a talent – it is a skill.”Unknown
“The human brain starts working the moment you are born and never stops until you stand up to speak in public.” George Jessel
55
“According to most studies, people’s number one fear is public speaking. Number two is death.”Jerry Seinfeld
666
1. BƯỚC CHUẨN BỊ
777
Buổi thuyết trình nhằm mục đích gì?VD: - Giới thiệu một sản phẩm, chuyên đề
- Bảo vệ một đề tài NCKH/khóa luận tốt nghiệp
Các mục tiêu cần đạt được?VD: - Giúp khách hàng hiểu rõ các tính
năng của một sản phẩm và chế độ hậu mãi
- Giới thiệu các nội dung cốt lõi của chuyên đề/đề tài NCKH/khóa luận tốt nghiệp
888
Trình độ của đối tượng nghe? Lứa tuổi? Số lượng người tham dự? Mong muốn của người nghe?
“The simplest way to customize is to phone members of the audience in advance and ask them what they expect from your session and why they expect it. Then use their quotes throughout your presentation.”Alan Pease
999
Có đủ chỗ ngồi cho người nghe? Bố trí chung của phòng họp? Các phương tiện hỗ trợ trình bày và trao
đổi? Các tài liệu có sẳn cho người nghe? Phòng họp có kết nối internet? Sự tác động của môi trường chung quanh
(âm thanh, mùi vị, người qua lại, …)? ......
101010
Chọn phương pháp trình bày phù hợp với mục tiêu, đối tượng người nghe, điều kiện cơ sở vật chất (powerpoint, bảng-phấn, chỉ có bục thuyết trình, …)
Chuẩn bị nội dung trình bày phù hợp với phương pháp trình bày
1.4 Chuẩn bị nội dung trình bày
11
Xây dựng nội dung trình bày theo một câu chuyện (story) khi có thể“Bộ não của chúng ta có khuynh hướng ghi nhớ những câu chuyện có kịch tính, cao trào tốt hơn là những lời nói suông. Chính vì vậy, hãy xây dựng kịch bản cho bài thuyết trình của bạn như một câu chuyện, có mục tiêu, có cao trào, có đấu tranh và có kết quả”. (http://kynangthuyettrinh.edu.vn/)
121212
Chuẩn bị đa dạng các tài liệu, công cụ hỗ trợ (tờ rơi giới thiệu, sách tư liệu, bút laser, phần mềm minh họa, video, thiết bị minh họa, …)
“It takes one hour of preparation for each minute of presentation time.”Wayne Burgraff
131313
Trang phục có phù hợp với mục đích, mục tiêu, đối tượng người nghe?
Lưu ý để tránh các “sự cố” về trang phục
141414
Trình bày trước ở nhà để tính thời gian Thu âm/thu hình để nghe/xem lại và tự điều
chỉnh Trình bày trước trong nhóm bạn để thêm tự
tin, cùng nhau rút kinh nghiệm
“There are always three speeches, for every one you actually gave. The one you practiced, the one you gave, and the one you wish you gave.”Dale Carnegie
151515
2. BƯỚC TRÌNH BÀY
161616
Khai thác tối đa các hình thức ngôn ngữ trong khi thuyết trình (lời nói, điệu bộ, ánh mắt, …)
Luôn tạo ra sự tương tác với người nghe (thông qua ánh mắt, trao đổi, …)
1717
Biết pha trò/hài hước đúng lúc
“Once you get people laughing, they’re listening and you can tell them almost anything.” Herbert Gardner
181818
Dùng cách diễn đạt càng đơn giản càng tốt Đến sớm để chuẩn bị và tìm hiểu môi trường,
người nghe, … Tìm cách gây sự chú ý của người nghe ngay
từ lúc đầu (VD: đề cập một sự kiện có liên quan) Thể hiện nhiệt huyết về nội dung thuyết trình
“The audience only pays attention as long as you know where you are going.”Philip Crosby
1919
Tuyệt đối không đọc nguyên văn slide/tài liệu có sẳn
20
Làm quen với thính giả, mời họ cùng tham gia trình bày, hỗ trợ bạn khi cần.
20
212121
Dành một slide để tự giới thiệu bản thân hoặc giới thiệu bằng lời: chỉ cung cấp các thông tin cần thiết.
Có thể để người nghe tự giới thiệu (nếu họ cần thiết phải biết nhau, nếu không quá đông)
222222
2.3.1 Trình bày với powerpoint Lưu ý về cở chữ: đảm bảo người ngồi xa
nhất có thể đọc được. Thông thường: ≥28 Lưu ý về số từ/slide: chọn lọc để đưa các
từ trọng tâm. Viết tắt nếu cần thiết. Thông thường: ≤10 từ/dòng
Chọn số lượng màu, màu chữ và màu nền phù hợp
2.3 Trình bày
232323
Tránh dùng nhiều hiệu ứng trình bày (animation)
Sử dụng hình ảnh để tránh nhàm chán Nêu ý chính trên mỗi slide và giải thích,
không đọc slide Cần khống chế số slide theo thời gian cho
phép. Thông thường: < 40 slides
2424
Chọn vị trí phù hợp
252525
2.3.2 Trình bày với bảng Cố gắng sử dụng nhiều màu phấn Sử dụng không gian bảng hợp lý, mỹ
thuật; tránh xóa nhiều lần Viết cấu trúc nội dung thuyết trình lên
bảng theo cách truyền thống (Phần I, II, III, …) hoặc dùng Sơ đồ tư duy (Mind map)
2626
Ví dụ về Sơ đồ tư duy
272727
2.3.3 Trình bày chỉ với tư liệu Cầm theo cấu trúc nội dung thuyết trình
theo cách truyền thống (Phần I, II, III, …) hoặc theo Sơ đồ tư duy (Mind map)
Cầm theo các tài liệu chi tiết có liên quan
282828
3. BƯỚC KẾT THÚC
292929
Trình bày tóm tắt nội dung thuyết trình (nếu cần)
Đưa ra một vài kết luận quan trọng Giới thiệu một phát biểu/châm ngôn nổi
tiếng có liên quan
303030
Gợi ý một số nội dung cần trao đổi/thảo luận
Có thể đặt câu hỏi cho người nghe (tùy tính chất buổi thuyết trình)
Thành thật, trung thực, cầu thị khi trả lời câu hỏi
3131
Có thể mời người hỏi, người nghe tham gia trả lời câu hỏi
Nhắc lại câu hỏi cho mọi người cùng nghe Ghi lại các câu hỏi. Không nên quá tin vào
“bộ nhớ” của mình!
3232
Khen câu hỏi hay, câu trả lời hay! (tùy trường hợp)
333333
Ra lời kêu gọi hưởng ứng một phong trào (nếu có)
Cảm ơn Ban tổ chức (nếu có), những người hỗ trợ/phục vụ, người nghe
Cung cấp thông tin cá nhân để liên hệ (ĐT, email, địa chỉ cơ quan, …)
3434
“Talk low, talk slow, and don’t talk too much.”
John Wayne
34
35
Một số trang web tham khảo tốt http://kynangthuyettrinh.edu.vn/
38
Thực hành1. Sử dụng sơ đồ tư duy (mind map) để trình
bày (tại lớp) một vấn đề bất kỳ mang tính thời sự.
2. Xây dựng một file PowerPoint (có khoảng 20-30 slides) nhằm chuẩn bị cho một báo cáo về một vấn đề bất kỳ mang tính thời sự. Đối tượng nghe: khoảng 200 SV đại học thuộc tất cả các ngành, các khóa.