“nanoteknolojİlerİn toplum ve ekonomİ dİnamİklerİne etkİsİ”

1O. Güvenen, 2009 / IX

““NANOTEKNOLOJİLERİN TOPLUM VE NANOTEKNOLOJİLERİN TOPLUM VE EKONOMİ DİNAMİKLERİNE ETKİSİ”EKONOMİ DİNAMİKLERİNE ETKİSİ”

Prof. Dr. Orhan GüvenenProf. Dr. Orhan Güvenen


S,E: Sosyo-Ekonomik Olguların toplumun gelişme ve refahına etkileri

Z: Zaman

1800 2050

Bilim, Teknolojiler, İnovasyon, Üretim, Talep Bilim, Teknolojiler, İnovasyon, Üretim, Talep Yapısı,Yapısı,

Karar Sistemleri ve Stratejik ÖngörüKarar Sistemleri ve Stratejik Öngörü

Buhar gücü kullanımı

Bilişim Teknolojileri

kullanımı

Gelecek on yıllarda nanoteknolojilerin,

biyoteknolojilerin ve genom projelerinin kulanımı

Sosyo-Ekonomik sistemin yapısal eğilimi


STRATEJİ, HEDEF, GENEL STRATEJİ, HEDEF, GENEL YORUMYORUM

2009 yılında, Türkiye’nin dünya ve dünya karar 2009 yılında, Türkiye’nin dünya ve dünya karar sistemi sürecinde yeri nedir, 2020 – 2030’larda ne sistemi sürecinde yeri nedir, 2020 – 2030’larda ne olabilir?olabilir?

Bu soruyu, çok kapsamlı; bilim düzeyi, teknolojiler, Bu soruyu, çok kapsamlı; bilim düzeyi, teknolojiler, matematik, tarih, kültür, sanat, ekonomi, hukuk yapısı, matematik, tarih, kültür, sanat, ekonomi, hukuk yapısı, değerler sistemi ve birçok konuyu kapsayan bilimlerarası bir değerler sistemi ve birçok konuyu kapsayan bilimlerarası bir metodoloji ile yorumlayan bir çalışma ile cevaplamak metodoloji ile yorumlayan bir çalışma ile cevaplamak mümkün olabilir. Bu çalışma yapıldıktan sonra, binlerle mümkün olabilir. Bu çalışma yapıldıktan sonra, binlerle denklemi içeren bir model çalışmasi ile, nicelik boyutunu denklemi içeren bir model çalışmasi ile, nicelik boyutunu daha da açıklığa ve 2020-2030 lari kapsayan stratejiler daha da açıklığa ve 2020-2030 lari kapsayan stratejiler üzerinde çalışmak mümkün olabilir.üzerinde çalışmak mümkün olabilir.

Bu nitelikte bir çalışma, dünya ve Türkiye dinamiklerini Bu nitelikte bir çalışma, dünya ve Türkiye dinamiklerini mümkün olan düzeyde açıklıkla anlamayı ve yorumlamayı mümkün olan düzeyde açıklıkla anlamayı ve yorumlamayı gerektirir.gerektirir.



2009 Türkiye’sini, zaman dinamiğinde belirleyen, 2009 Türkiye’sini, zaman dinamiğinde belirleyen, temel açıklayıcı değişkenler üzerinde birlikte temel açıklayıcı değişkenler üzerinde birlikte düşünmeye çalışalım:düşünmeye çalışalım:

1500 lerde başlayan “bilim devrimi”ne, bir dünya devleti 1500 lerde başlayan “bilim devrimi”ne, bir dünya devleti olmasına rağmen, Türk-Osmanlı İmparatorluğu’nun gerekli olmasına rağmen, Türk-Osmanlı İmparatorluğu’nun gerekli önemi vermemesiönemi vermemesi

Matbaanın, üç yüz yıl geç kullanılmaya başlanmasının bilim Matbaanın, üç yüz yıl geç kullanılmaya başlanmasının bilim ve bilgi akışına olumsuz etkisive bilgi akışına olumsuz etkisi

““Sanayi devrimi”nin dışında kalmamızSanayi devrimi”nin dışında kalmamız

Bilim süreci ve teknolojilerde geri kalmaBilim süreci ve teknolojilerde geri kalma



1900-1923 arası 5 milyon insan kaybettik. Büyük bir 1900-1923 arası 5 milyon insan kaybettik. Büyük bir trajedidir. Ayrıca, bu sürede 5 milyon kmtrajedidir. Ayrıca, bu sürede 5 milyon km22 toprak kaybettik, toprak kaybettik, bu 5 milyon kmbu 5 milyon km22 yaklaşık, dünya petrol rezervlerinin %55, yaklaşık, dünya petrol rezervlerinin %55, dünya doğalgaz rezervlerinin %60’nın olduğu topraklardır.dünya doğalgaz rezervlerinin %60’nın olduğu topraklardır.

Sosyal sermaye oluşmadı. İmparatorluk üretim yapısını, Sosyal sermaye oluşmadı. İmparatorluk üretim yapısını, temelde yönettiği toplumlara bırakmıştır.temelde yönettiği toplumlara bırakmıştır.

1923 – 1938 arasında, Türkiye’nin 15 yıllık ortalama milli 1923 – 1938 arasında, Türkiye’nin 15 yıllık ortalama milli gelir büyüme hızı %7.2 dir. Cumhuriyet Tarihi’nin hiçbir gelir büyüme hızı %7.2 dir. Cumhuriyet Tarihi’nin hiçbir döneminde, bu düzeyde 15 yıllık büyüme ortalaması döneminde, bu düzeyde 15 yıllık büyüme ortalaması yoktur. Sermayenin ve daha önemlisi sosyal sermayenin yoktur. Sermayenin ve daha önemlisi sosyal sermayenin yok denecek düzeyde olduğu dönemde, bu başarı yok denecek düzeyde olduğu dönemde, bu başarı gerçekleştirilmiş, önemli altyapılar sağlanmış ve gerçekleştirilmiş, önemli altyapılar sağlanmış ve Türkiye’nin gelecek on yıllarını ve 20. yüzyılı Türkiye’nin gelecek on yıllarını ve 20. yüzyılı belirleyebilecek strateji ve uygulama, düşünme temel belirleyebilecek strateji ve uygulama, düşünme temel altyapısı oluşturulmuştur.altyapısı oluşturulmuştur.



Türkiye’nin, yarım yüzyılı aşan bir süredir, Türkiye’nin, yarım yüzyılı aşan bir süredir, Cumhuriyet’in kurucusu Mustafa Kemal Cumhuriyet’in kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün, müstesna bir yetenekle Atatürk’ün, müstesna bir yetenekle belirlediği, öngördüğü hedef ve stratejileri, belirlediği, öngördüğü hedef ve stratejileri, dünya düzeyinde, ekonomi, eğitim, değerler dünya düzeyinde, ekonomi, eğitim, değerler sistemleri boyutunda başarı ile sistemleri boyutunda başarı ile gerçekleştirildiğini söylemek, gerçeği gerçekleştirildiğini söylemek, gerçeği zorlamak olacaktır.zorlamak olacaktır.



Bu belirtilen hususların, Türkiye’de Bu belirtilen hususların, Türkiye’de nanobilim ve nanoteknolojilerin, nanobilim ve nanoteknolojilerin, biyoteknolojilerin, genom biyoteknolojilerin, genom projelerinin sağlayabileceği katma projelerinin sağlayabileceği katma değerlerle ne ilgisi olabilir ?değerlerle ne ilgisi olabilir ?


TÜRKİYE MİLLİ NANOTEKNOLOJİ TÜRKİYE MİLLİ NANOTEKNOLOJİ STRATEJİSİSTRATEJİSİ

Bu sorunun kısa cevabı : Sanayi devrimi dışında kalmayı, Bu sorunun kısa cevabı : Sanayi devrimi dışında kalmayı, çok büyük maliyetlerle ödeyen ülkemiz, önümüzdeki 5 çok büyük maliyetlerle ödeyen ülkemiz, önümüzdeki 5 yılda, 2014 yılı sonunda, nanobilim ve nanoteknolojilerde yılda, 2014 yılı sonunda, nanobilim ve nanoteknolojilerde dünyanın ilk onlarına girebilirse, aynı hatayı tekrar dünyanın ilk onlarına girebilirse, aynı hatayı tekrar etmemiş olur. “Türkiye optimali” kapsamında bir strateji etmemiş olur. “Türkiye optimali” kapsamında bir strateji ve yönetimle, dünyada, sistemi takip eden değil, sistemin ve yönetimle, dünyada, sistemi takip eden değil, sistemin belirlenmesinde etkin olan bir ülke konumuna gelebilir. belirlenmesinde etkin olan bir ülke konumuna gelebilir. Belirtilen bu hedefin zorluğunun bilincindeyiz. Belirtilen bu hedefin zorluğunun bilincindeyiz.

Türkiye ve dünyada nanobilim ve nanoteknoloji, Türkiye ve dünyada nanobilim ve nanoteknoloji, biyokteknooji, genom projelerinde uluslararası düzeyde biyokteknooji, genom projelerinde uluslararası düzeyde çok değerli bilim insanlanlarımız var. Devlet, hükümet, çok değerli bilim insanlanlarımız var. Devlet, hükümet, milli savunma, iş dünyası, sivil toplum kuruluşları milli savunma, iş dünyası, sivil toplum kuruluşları toprağımızın tüm evlatları, bu bilim insanlarına karar, toprağımızın tüm evlatları, bu bilim insanlarına karar, azim, süreklilikle, en üst düzeyde maddi ve manevi azim, süreklilikle, en üst düzeyde maddi ve manevi desteği vermesi gerekir. Bu ikinci sanayi ya da bilgi desteği vermesi gerekir. Bu ikinci sanayi ya da bilgi devrimi ki, birincisinden çok daha önemlidir; toplum ve devrimi ki, birincisinden çok daha önemlidir; toplum ve ekonomi yapısının tüm alanlarını kapsamaktadır.ekonomi yapısının tüm alanlarını kapsamaktadır.


“ “ TÜRKİYE MİLLİ NANOTEKNOLOJİ TÜRKİYE MİLLİ NANOTEKNOLOJİ STRATEJİSİ ”STRATEJİSİ ”

VEVE

“ TÜRKİYE NANOTEKNOLOJİ VAKFI ” “ TÜRKİYE NANOTEKNOLOJİ VAKFI ”

Türkiye’nin, belirtilen hedefi gerçekleştirecek beyinleri Türkiye’nin, belirtilen hedefi gerçekleştirecek beyinleri vardır. Yurtiçinde ve yurtdışındaki bu çok değerlerli vardır. Yurtiçinde ve yurtdışındaki bu çok değerlerli insanlarımızın büyük azmi de vardır. Gerekli olan 5 insanlarımızın büyük azmi de vardır. Gerekli olan 5 yılda, Türkiye’nin nanobilim ve nanoteknolojiye, milyar yılda, Türkiye’nin nanobilim ve nanoteknolojiye, milyar doları aşan; kamu, üniversite, ordumuz, özel sektör, sivil doları aşan; kamu, üniversite, ordumuz, özel sektör, sivil toplum kuruluşları ve insanımızın hep birlikte çalışarak toplum kuruluşları ve insanımızın hep birlikte çalışarak kaynak ayırmasıdır. Konu, Türkiye’nin geleceği ile ilgili kaynak ayırmasıdır. Konu, Türkiye’nin geleceği ile ilgili bir milli strateji konusudur.bir milli strateji konusudur.


Birinci sanayi devrimini algılamayarak bir imparatorluk Birinci sanayi devrimini algılamayarak bir imparatorluk kaybettik, ikincisini algılamama ve en iyiler arasında kaybettik, ikincisini algılamama ve en iyiler arasında olmamamız farklı düzeylerde çok yüksek maliyet ve alternatif olmamamız farklı düzeylerde çok yüksek maliyet ve alternatif maliyetler getirebilecektir.maliyetler getirebilecektir.

Çözüm: Türkiye’nin, dünyanın en iyilerini hedefleyen bir Çözüm: Türkiye’nin, dünyanın en iyilerini hedefleyen bir “Türkiye Milli Nanoteknoloji Stratejisi”ni en kısa sürede “Türkiye Milli Nanoteknoloji Stratejisi”ni en kısa sürede oluşturması ve en iyiler düzeyinde olma hedefini oluşturması ve en iyiler düzeyinde olma hedefini gerçekleştirmesidir.gerçekleştirmesidir.


VEVE



Dünyayı yönlendirenleri takip eden değil, yönlendiren olmamız Dünyayı yönlendirenleri takip eden değil, yönlendiren olmamız gerekir. Bu husus bilim, azim, çok çalışma, inanç, süreklilik, bilinç gerekir. Bu husus bilim, azim, çok çalışma, inanç, süreklilik, bilinç ve dünya dinamiklerini çok iyi anlamakla gerçekleştirilebilir.ve dünya dinamiklerini çok iyi anlamakla gerçekleştirilebilir.

““Türkiye optimali” elbetteki çok kapsamlı ve çok boyutlu; bilim, Türkiye optimali” elbetteki çok kapsamlı ve çok boyutlu; bilim, teknolojiler, ekonomi, siyasi irade, değerler sistemi, etik, kültür teknolojiler, ekonomi, siyasi irade, değerler sistemi, etik, kültür v.b. konunun gelişmesini gerektirir. Nanobilim ve v.b. konunun gelişmesini gerektirir. Nanobilim ve nanoteknolojilerin önemi; çok sektörlü, çok faktörlü verimlilik ve nanoteknolojilerin önemi; çok sektörlü, çok faktörlü verimlilik ve katma değer artışı sağlayarak, sistemde katalizörlük yapabilecek, katma değer artışı sağlayarak, sistemde katalizörlük yapabilecek, “matematiksel kaos” oluşturacak, üst strataya geçmesini “matematiksel kaos” oluşturacak, üst strataya geçmesini sağlayabilecek nitelikte, bir alt küme olmasıdır.sağlayabilecek nitelikte, bir alt küme olmasıdır.


VEVE



Nanoteknoloji, biyoteknoloji, genom projeleri Nanoteknoloji, biyoteknoloji, genom projeleri alanlarında ; araştırma, uygulama, üretim, alanlarında ; araştırma, uygulama, üretim, talep, finans ve yatırımlarda, Türkiye düzeyinde, talep, finans ve yatırımlarda, Türkiye düzeyinde, üniversitelere, ulusal araştırma merkezlerine, üniversitelere, ulusal araştırma merkezlerine, firmalara, sivil toplum kuruluşlarına, bireylere firmalara, sivil toplum kuruluşlarına, bireylere bilgi ve mali destek sağlayabilecek, “Türkiye bilgi ve mali destek sağlayabilecek, “Türkiye Nanoteknoloji Vakfı” ’nın kurulması da, “Türkiye Nanoteknoloji Vakfı” ’nın kurulması da, “Türkiye Optimali” ’nin gerekli bir koşuludur.Optimali” ’nin gerekli bir koşuludur.


VEVE



Her asırda iki kez insanoğlunun refahını artıran bilim ve teknolojideki gelişmeler

Devrimsel GelişmelerDevrimsel Gelişmeler

Kaynak: Norman Poire, Merrill Lynch

14O. Güvenen, 2009 / IX 14

BİLİM, TEKNOLOJİLER, İNOVASYON, BİLİM, TEKNOLOJİLER, İNOVASYON, TALEP YAPISITALEP YAPISI,, ÜRETİM ÜRETİM STRATEJİLERİ STRATEJİLERİ, , DEĞER SİSTEMLERİ, KÜLTÜRDEĞER SİSTEMLERİ, KÜLTÜR, ETİK, ETİK VE VE

KARAR SÜREÇLERİKARAR SÜREÇLERİ

GÜÇ VE PARANIN GÜCÜNÜN YÖNLENDİRDİĞİ SOSYO-EKONOMİK

SİSTEMLER

S1

S2

DDÜNYA DİNAMİKLERİÜNYA DİNAMİKLERİ

S2: 2009’da dünya dinamiklerini belirleyen temel vektörlerS1: “İnsanlık Optimali” ni hedefleyen, olması gereken (normativ) dünya


BİLİM, TEKNOLOJİLER, İNOVASYON, BİLİM, TEKNOLOJİLER, İNOVASYON, ÜRETİM, TALEP YAPISI ZİNCİRİ, KARAR ÜRETİM, TALEP YAPISI ZİNCİRİ, KARAR

SİSTEMLERİ VE STRATEJİK ÖNGÖRÜSİSTEMLERİ VE STRATEJİK ÖNGÖRÜ

Bilimsel araştırma, teknoloji, inovasyon, ürün, Bilimsel araştırma, teknoloji, inovasyon, ürün, talep zincirinin etkinliği, dünya düzeyinde talep zincirinin etkinliği, dünya düzeyinde katma değer oluşturabileceğimiz bilim ve katma değer oluşturabileceğimiz bilim ve teknoloji alanında dünyanın en seçkin teknoloji alanında dünyanın en seçkin üniversite ve kurumları, üniversiteler, kamu, iş üniversite ve kurumları, üniversiteler, kamu, iş dünyası ile sürekli etkileşimde hedef ve dünyası ile sürekli etkileşimde hedef ve stratejilerini gerçekleştiren stratejilerini gerçekleştiren “Ulusal Araştırma “Ulusal Araştırma Merkezleri” Merkezleri” ’ni ülkemizde kurmakla ’ni ülkemizde kurmakla mümkündür.mümkündür.

Bu yaklaşım, kaynak kullanımının etkinliği, Bu yaklaşım, kaynak kullanımının etkinliği, verimliliğin üstel bir fonkiyonda gelişmesi, verimliliğin üstel bir fonkiyonda gelişmesi, ispat edilmiş bir stratejidir.ispat edilmiş bir stratejidir.


DÜNYA VE TÜRKİYE’DE NANOTEKNOLOJİ YAYINLARI

Kaynak: Nanotecnología en España, 2006.


TÜRKİYE’NİN NANOTEKNOLOJİDEKİ YERİ

Önemli nanoteknoloji araştırmalarının %50 yakınını Prof. Salim Çıracı ve grubu tarafından yapılmıştır.


TÜRKİYE’NİN BİLİM VE TEKNOLOJİDEKİ YERİ

1995-2004 (10 yıl) arasında SCI dergilerinde yayınlanan makalelerin tümü

Stanford Üniversitesi, Türkiyeden 3 kattan daha fazla etkili araştırma yapıyor. Türkiye’nin h-indeksinin 60’ı, uluslararası ortak çalışmaların sonucunda elde edilmiştir.

h-indeks: Bir araştırmanın uluslararası camiada ne kadar etkili olduğunu gösteren değer


TUBTUBİİTAKTAK TARAFINDAN TARAFINDAN ÜNİVERSİTELERE VERİLEN AR-GE ÜNİVERSİTELERE VERİLEN AR-GE

DESTEĞİDESTEĞİ

YılProje Sayısı

Proje Bütçleri*

Ortalama Proje Bütçeleri**

Tamamlanmış Projeler

Yıllık Harcama

Proje Başına Ortlama Yıllık

Harcama

2000 843 13,2 15,7 297 5,4 6,42001 1,001 15,8 15,8 242 6,7 6,72002 1,242 22,6 18,2 263 8,9 7,22003 1,227 28,9 23,5 370 9,1 7,52004 1,353 37,3 27,5 337 13,2 9,82005 2,353 176,4 75,0 426 52,8 22,42006 3,091 329,1 106,5 559 157,1 50,82007 3,363 445,2 132,4 907 134,4 40,02008 3,165 456,0 144,1 1,239 147,2 46,5

* Million YTL (2008)** Thousand YTL (2008)

20O. Güvenen, 2009 / IXKaynak: Eurostat


DÜNYADA NANOTEKNOLOJİ YATIRIMLARIDÜNYADA NANOTEKNOLOJİ YATIRIMLARI

Bütün dünyadaki toplam yatırım (2005): 6 milyar dolar Avrupa Birliği: 4.8 milyar avro Güney Afrika: 170 milyon dolar (önümüzdeki 3 yıl için) İsrail: 230 milyon dolar (önümüzdeki 5 yıl için): 45 şirket kuruldu Ulusal Kanser Enstitüsü (ABD): 143 milyon dolar (5 yıl için)


NANOTEKNOLOJİ HANGİ ALANLARI ETKİLEYECEK?

Kaynak: EmTech Research 2005


NANOTEKNOLOJİNİN 2006-2011 YILLARINDA SANAYİDE UYGULANMA

ORANLARI

Kaynak: Future Trends Forum (TFT), 2006


KÜRESELLEŞME VEKÜRESELLEŞME VESTRATEJSTRATEJİİK ÖNGÖRÜK ÖNGÖRÜ

ABD yıllık GSYİH ABD yıllık GSYİH = = 14.2 trilyon dolar* trilyon dolar* Çin Çin = = 7.97.9 Japonya Japonya = = 4.34.3 HindistanHindistan = 3. = 3.44 AlmanyaAlmanya = = 2.92.9 RusyaRusya = = 2.32.3

...... TürkiyeTürkiye = = 1.031.03 trilyontrilyon dolar dolar

Avrupa Birliği (2Avrupa Birliği (277 ülke) = 1 ülke) = 144..77 trilyon dolar trilyon dolar

* Satın alma gücü paritesi* Satın alma gücü paritesi

World Development Indicators Database, World Bank, 2009


Dünyada nanoteknoloji ürünlerinin pazar payı 2004 yılında Dünyada nanoteknoloji ürünlerinin pazar payı 2004 yılında 13 milyar dolar düzeyindeydi. Bu payın, 2014 yılında 2.6 13 milyar dolar düzeyindeydi. Bu payın, 2014 yılında 2.6 trilyon dolar düzeyinde gerçekleşeceği öngörülmektedir.trilyon dolar düzeyinde gerçekleşeceği öngörülmektedir.

Nanoteknolojinin, bütün endüstri alanlarını etkileyeceği düşünüldüğünde toplum ve ekonomi yapılarına etkileri kaçınılmaz olacaktır.

Gelişmiş ülkelerde nanoteknoloji kritik ve öncelikli alan olarak desteklenmektedir.

İsrailde, nanoteknoloji şirketleri katma değeri yüksek ürünlerle ekonomiye önemli katkı sağlamaya başlamıştır.

Çin önümüzdeki yıllarda 1 milyon nanoteknoloji uzmanı yetiştirmek için program başlatmıştır.

GLOBAL EKONOMİ VE GLOBAL EKONOMİ VE NANOTEKNOLOJİ ETKİLEŞİMİNANOTEKNOLOJİ ETKİLEŞİMİ


BİLİM METODOLOJİSİ VEBİLİM METODOLOJİSİ VESTRATEJİK ÖNGÖRÜSTRATEJİK ÖNGÖRÜ

Yirminci yüzyılda ve yirmibirinci yüzyılda Yirminci yüzyılda ve yirmibirinci yüzyılda bilim metodolojisinin, özellikle sosyal bilim bilim metodolojisinin, özellikle sosyal bilim metodolojisinin altküme ve kısmi tahlil metodolojisinin altküme ve kısmi tahlil yaklaşımı uyguladığı bilinen bir olgudur.yaklaşımı uyguladığı bilinen bir olgudur.

Altküme ve kısmi tahlil yaklaşımı kısa Altküme ve kısmi tahlil yaklaşımı kısa dönemde toplum ve ekonomi yapılarının dönemde toplum ve ekonomi yapılarının incelenmesinde belirli çözüm getirmekle incelenmesinde belirli çözüm getirmekle beraber, özellikle orta -uzun dönemde beraber, özellikle orta -uzun dönemde mekanist, “ kısa dönemci ” ve genelde mekanist, “ kısa dönemci ” ve genelde yüksek alternatif maliyet oluşturan bir yüksek alternatif maliyet oluşturan bir konumdadır.konumdadır.



SOSYO EKONOMİK SİSTEMLERİN YAPISAL SOSYO EKONOMİK SİSTEMLERİN YAPISAL ÖZELLİKLERİ :ÖZELLİKLERİ :

Matematiksel karmaşıklıkMatematiksel karmaşıklık Matematiksel kaos Matematiksel kaos BelirsizlikBelirsizlik



G: G: Genel sistem Genel sistem etkileþimietkileþimi

E: E: Ekonomi ya da Ekonomi ya da

diğer sosyal diğer sosyal bilimlerbilimler


Bilişim TeknolojileriBilişim Teknolojileri Malzeme TeknolojileriMalzeme Teknolojileri NanoteknolojilerNanoteknolojiler Genetik ve BioteknolojiGenetik ve Bioteknoloji Enerji TeknolojileriEnerji Teknolojileri Çevre TeknolojileriÇevre Teknolojileri Tasarım TeknolojileriTasarım Teknolojileri Beyin Simülasyon TeknolojileriBeyin Simülasyon Teknolojileri ......

TEKNOLOJTEKNOLOJİİLER VE LER VE KARAR SÜREÇLERKARAR SÜREÇLERİİ ETK ETKİİLEŞLEŞİİMMİİ


Teknolojiler, Teknolojiler, (Nanoteknolojiler(Nanoteknolojiler,, Bilişim Teknolojileri, Bilişim Teknolojileri, vb.) :vb.) :Çok FaktörlüÇok Faktörlü, Çok , Çok SektörlüSektörlü Verimlilik Verimlilik ve ve Gelişme EtkileşimiGelişme Etkileşimi

Veri, bilgi, teknoloji yöntemi

Gelişme süreci

Veri, bilgi, bilişim ağları

Bilim, teknoloji, bilgi ve bilinç toplumu

Sermaye ve sosyal sermaye birikimi

Bilim, teknoloji, bilgi, bilinç toplumu ve öngörülü algılama

Teknolojilerin etkin kullanımı, çok faktörlü ve çok sektörlü verimlilik ve büyüme

TEKNOLOJTEKNOLOJİİLER VE LER VE KARAR SÜREÇLERKARAR SÜREÇLERİİ ETK ETKİİLEŞLEŞİİMMİİ



Küreselleşme ~ Mali piyasalarda ve Küreselleşme ~ Mali piyasalarda ve daha az düzeyde reel ekonomide daha az düzeyde reel ekonomide küreselleşmeküreselleşme

Dünya toplam yıllık GSYİH = 6Dünya toplam yıllık GSYİH = 600 trilyon dolar (satın alma gücü trilyon dolar (satın alma gücü paritesi, 200paritesi, 20099))

Bir günde, dünya düzeyinde, mali Bir günde, dünya düzeyinde, mali piyasalarda ortalama 3 trilyon dolar piyasalarda ortalama 3 trilyon dolar düzeyinde işlem yapılmaktadır.düzeyinde işlem yapılmaktadır.


Küreselleşmenin olumsuz etkilerini minimum, olumlu Küreselleşmenin olumsuz etkilerini minimum, olumlu etkilerini maksimum düzeye yönlendirebilecek strateji etkilerini maksimum düzeye yönlendirebilecek strateji ve karar süreçleri, dünya dengeleri kapsamında ve karar süreçleri, dünya dengeleri kapsamında önemli bir sorumluluktur.önemli bir sorumluluktur.

Küreselleşmenin gelir düzeyi yüksek ve yoksul Küreselleşmenin gelir düzeyi yüksek ve yoksul ülkelerde etkileri : 6.5 milyar dünya nüfusunun %40’ülkelerde etkileri : 6.5 milyar dünya nüfusunun %40’a a yaklaşan oranyaklaşan oranı günde 2 dolar altında bir gelirle ı günde 2 dolar altında bir gelirle yaşamaktadır.yaşamaktadır.

Bilişim ve teknoloji olanaklarına erişim ve etkin Bilişim ve teknoloji olanaklarına erişim ve etkin kullanımında 6.5 milyar insan ve 200 ulus – devlet kullanımında 6.5 milyar insan ve 200 ulus – devlet düzeyinde büyük dengesizlik mevcuttur.düzeyinde büyük dengesizlik mevcuttur.

Dünya nüfusunun %20’si, dünya gelirinin %85’ine Dünya nüfusunun %20’si, dünya gelirinin %85’ine sahiptir. Küreselleşme son 20 yılda, gelir dağılımının sahiptir. Küreselleşme son 20 yılda, gelir dağılımının bozulmasını arttırmıştır.bozulmasını arttırmıştır.



GEREKLGEREKLİİ YERKÜRE SAYISI YERKÜRE SAYISI

Kaynak : Dennis Meadows, 2005


Türkiye – Dünya Etkileşimi ve Türkiye – Dünya Etkileşimi ve Stratejik ÖngörüStratejik Öngörü

2009, 2010, 2025, 2040, 2050, ... 2009, 2010, 2025, 2040, 2050, ...

A.B.DÇİNHİNDİSTANJAPONYARUSYA FEDERASYONUBREZİLYAGÜNEY AFRİKA....DİĞER BÖLGESEL ENTEGRASYONLAR...

DİĞER ULUS DEVLETLER

...

TC

AB


Karar Süreçleri,Karar Süreçleri,Stratejik Planlama – Simülasyon Model Stratejik Planlama – Simülasyon Model

Sistemi ve Sistemi ve Türkiye – Dünya EtkileşimiTürkiye – Dünya Etkileşimi

TÜRKİYE – DÜNYA ETKİLEŞİMİNDE TÜRKİYE – DÜNYA ETKİLEŞİMİNDE TEMEL KAVRAMLARTEMEL KAVRAMLAR

Çoğulcu ve katılımcı demokasiÇoğulcu ve katılımcı demokasi ““Hukuk” ’un üstünlüğüHukuk” ’un üstünlüğü Teknik devletTeknik devlet Bilgi ve iletişim teknolojilerinin etkin Bilgi ve iletişim teknolojilerinin etkin

kullanımı, çok faktörlü verimlilik ve kullanımı, çok faktörlü verimlilik ve büyümebüyüme

İnsan, doğa hakları ve sorumluluklarıİnsan, doğa hakları ve sorumlulukları Uluslararası kurallarUluslararası kurallar Çevre ve doğaÇevre ve doğa Bilgi ve bilinçBilgi ve bilinç İnsani gelişmeİnsani gelişme

Dünya(6.7 Milyar)

Dünya(6.7 Milyar)

Türkiye(74 Milyon)

Türkiye(74 Milyon)


TÜRKİYE’DE, NANOTEKNOLOJİDE İNOVASYON, ÜRETİM, TÜRKİYE’DE, NANOTEKNOLOJİDE İNOVASYON, ÜRETİM, YÜKSEK KATMA DEĞER, TALEP VE SEKTÖRLER ARASI YÜKSEK KATMA DEĞER, TALEP VE SEKTÖRLER ARASI

ÇOĞALTAN KATSAYISININ GERÇEKLEŞTİRİLMESİÇOĞALTAN KATSAYISININ GERÇEKLEŞTİRİLMESİ

Nanoteknoloji; nano ölçekte malzemelerde Nanoteknoloji; nano ölçekte malzemelerde mikroelektronik ve nanoteknoloji uygulamalarında mikroelektronik ve nanoteknoloji uygulamalarında enerjide, tıp, sağlık, ilaç sanayi, bioteknoloji, savunma enerjide, tıp, sağlık, ilaç sanayi, bioteknoloji, savunma sanayi, uzay, robotik, çevre, v.b. uygulamalarında sanayi sanayi, uzay, robotik, çevre, v.b. uygulamalarında sanayi ve toplum yapısında çok faktörlü, çok sektörlü ve toplum yapısında çok faktörlü, çok sektörlü verimlilik, yüksek katma değer, sektörler arası çoğaltan verimlilik, yüksek katma değer, sektörler arası çoğaltan katsayısı oluşturabilecek “katalizör” niteliğe sahiptir. katsayısı oluşturabilecek “katalizör” niteliğe sahiptir. Sanayide nanoteknoloji firmalarına sermaye akışı ve Sanayide nanoteknoloji firmalarına sermaye akışı ve “ulusal nanoteknoloji stratejisi” kapsamında kamu AR-“ulusal nanoteknoloji stratejisi” kapsamında kamu AR-GE yatırımlarının sağlanması büyük öneme haizdir.GE yatırımlarının sağlanması büyük öneme haizdir.


ULUSAL NANOTEKNOLOJİ HEDEFİULUSAL NANOTEKNOLOJİ HEDEFİ

Belirtilen hususların, Türkiye’de nanobilim ve Belirtilen hususların, Türkiye’de nanobilim ve nanoteknolojilerin, biyoteknolojilerin, genom nanoteknolojilerin, biyoteknolojilerin, genom projelerinin sağlayabileceği katma değerlerle ne ilgisi projelerinin sağlayabileceği katma değerlerle ne ilgisi olabilir ?olabilir ?

““İkinci sanayi devrimi” olarak nitelendirilebilecek İkinci sanayi devrimi” olarak nitelendirilebilecek “nanobilim-nanoteknoloji” dinamiğinde, çok faktörlü “nanobilim-nanoteknoloji” dinamiğinde, çok faktörlü çok sektörlü verimlilik sonucu, ülkede büyüme, gelişme çok sektörlü verimlilik sonucu, ülkede büyüme, gelişme olasılığının yüksek olacağını belirtmek, hata payı sınırlı olasılığının yüksek olacağını belirtmek, hata payı sınırlı bir varsayım olacaktır.bir varsayım olacaktır.

Sanayi devrimi dışında kalmayı, çok büyük maliyetlerle Sanayi devrimi dışında kalmayı, çok büyük maliyetlerle ödeyen ülkemiz, önümüzdeki 5 yılda, 2014 yılı sonunda, ödeyen ülkemiz, önümüzdeki 5 yılda, 2014 yılı sonunda, nanobilim ve nanoteknolojilerde, dünyanın ilk onuna nanobilim ve nanoteknolojilerde, dünyanın ilk onuna girebilme hedefini gerçekleştirmiş olursa, “Türkiye girebilme hedefini gerçekleştirmiş olursa, “Türkiye optimali” kapsamında bir strateji ve yönetimle, dünya optimali” kapsamında bir strateji ve yönetimle, dünya dinamiklerinin bilincinde, kendi stratejisinin dinamiklerinin bilincinde, kendi stratejisinin belirlenmesinde etkin bir ülke konumuna gelebilir.belirlenmesinde etkin bir ülke konumuna gelebilir.


Türkiye’nin bu hedefi gerçekleştirecek bilim insanları vardır. Türkiye’nin bu hedefi gerçekleştirecek bilim insanları vardır. Yurtiçinde ve yurtdışındaki bu çok değerlerli insanlarımızın Yurtiçinde ve yurtdışındaki bu çok değerlerli insanlarımızın büyük azmi de vardır. Gerekli olan: araştırma, patent, büyük azmi de vardır. Gerekli olan: araştırma, patent, inovasyon, üretim ve talep süreci, üretim ve sanayi inovasyon, üretim ve talep süreci, üretim ve sanayi stratejilerinde, nanobilim ve nanoteknolojiye gerekli stratejilerinde, nanobilim ve nanoteknolojiye gerekli yatırımı, kamu, üniversite, özel sektör, sivil toplum yatırımı, kamu, üniversite, özel sektör, sivil toplum kuruluşları ve insanımızın, birlikte çalışarak sağlamasını kuruluşları ve insanımızın, birlikte çalışarak sağlamasını temin etmektir.temin etmektir.

““Türkiye optimali” elbetteki çok kapsamlı ve çok boyutlu; Türkiye optimali” elbetteki çok kapsamlı ve çok boyutlu; bilim, teknolojiler, ekonomi, siyasi irade, kültür, eğitim, bilim, teknolojiler, ekonomi, siyasi irade, kültür, eğitim, değerler sistemi v.b. konunun gelişmesini gerektirir. değerler sistemi v.b. konunun gelişmesini gerektirir. Nanobilim ve nanoteknolojilerin önemi; çok sektörlü, çok Nanobilim ve nanoteknolojilerin önemi; çok sektörlü, çok faktörlü verimlilik ve katma değer artışı sağlayarak, faktörlü verimlilik ve katma değer artışı sağlayarak, sistemde katalizörlük yapabilecek, matematiksel kaos sistemde katalizörlük yapabilecek, matematiksel kaos sağlayarak “üst strataya” geçmesini sağlayabilecek nitelikte, sağlayarak “üst strataya” geçmesini sağlayabilecek nitelikte, bir alt küme olmasıdır.bir alt küme olmasıdır.

““Türkiye Milli Nanoteknoloji Stratejisi” ve “Türkiye Türkiye Milli Nanoteknoloji Stratejisi” ve “Türkiye Nanoteknoloji Vakfı”. Bu iki yapının en kısa sürede Nanoteknoloji Vakfı”. Bu iki yapının en kısa sürede gerçekleşmesi “Türkiye Optimali” ’nin gerekli koşuludur.gerçekleşmesi “Türkiye Optimali” ’nin gerekli koşuludur.

ULUSAL NANOTEKNOLOJİ HEDEFİULUSAL NANOTEKNOLOJİ HEDEFİ

EKLEREKLER


NANOTEKNOLOJİDE YENİ NANOTEKNOLOJİDE YENİ HEDEFLERHEDEFLER

Bazı öneri ve yorumlar:Bazı öneri ve yorumlar:

Dünyanın en etkin ülkeleri düzeyinde araştırma, Dünyanın en etkin ülkeleri düzeyinde araştırma, yayın, teknoloji, inovasyon, patent, ürün ve talep yayın, teknoloji, inovasyon, patent, ürün ve talep gerçekleştirmek.gerçekleştirmek.

Nanoteknoloji, biyoteknoloji, genetik ürünlerinin, çok Nanoteknoloji, biyoteknoloji, genetik ürünlerinin, çok faktörlü, çok sektörlü katma değer gerçekleştirmesi, faktörlü, çok sektörlü katma değer gerçekleştirmesi, istihdam sağlaması, toplum değerler sistemine istihdam sağlaması, toplum değerler sistemine “Türkiye optimali” düzeyinde katkı sağlaması“Türkiye optimali” düzeyinde katkı sağlaması

Etik kurallara uyumlu olmasıEtik kurallara uyumlu olması Çevre sorunlarına yapıcı ve olumlu çözüm Çevre sorunlarına yapıcı ve olumlu çözüm

getirebilmesigetirebilmesi Eğitim düzeyini geliştirmesi, bilimlerarası Eğitim düzeyini geliştirmesi, bilimlerarası

metodolojiye katkı sağlamasımetodolojiye katkı sağlaması Nitelikli teknisyenlerin eğitilmesiNitelikli teknisyenlerin eğitilmesi Sorumlu gelişmeyi “Türkiye Optimali” kapsamında Sorumlu gelişmeyi “Türkiye Optimali” kapsamında

sağlayıcı nitelikte olmasısağlayıcı nitelikte olması


NANOTEKNOLOJİRİN DOĞA VE HAYAT NANOTEKNOLOJİRİN DOĞA VE HAYAT ANLAYIŞIMIZI DEĞİŞTİREBİLECEK ANLAYIŞIMIZI DEĞİŞTİREBİLECEK

NİTELİKLERİNİTELİKLERİ

Bazı Örnekler:Bazı Örnekler:

Genom projeleri birkaç on yıl sonra beş neslin Genom projeleri birkaç on yıl sonra beş neslin birilikte yaşayabileceğini öngörüyor. Bu hususun, birilikte yaşayabileceğini öngörüyor. Bu hususun, toplumun tüm katmanlarına büyük etkisi olacağını toplumun tüm katmanlarına büyük etkisi olacağını belirtmek hata payı düşük bir olasılıktır.belirtmek hata payı düşük bir olasılıktır.

ABD ordusunun on yıl içinde, kullandığı ABD ordusunun on yıl içinde, kullandığı malzemelerin önemli bir oranın, nanoteknoloji malzemelerin önemli bir oranın, nanoteknoloji kökenli malzemeyle değiştirilmesi de hata payı kökenli malzemeyle değiştirilmesi de hata payı düşük bir olasılıktır.düşük bir olasılıktır.

Sanayi ve günlük hayattaki uygulamaların, Sanayi ve günlük hayattaki uygulamaların, temelde “paradigma” kayması niteliğinde olacağı temelde “paradigma” kayması niteliğinde olacağı da, aynı şekilde hata payı düşük bir olasılıktır.da, aynı şekilde hata payı düşük bir olasılıktır.


ETİK, EĞİTİM, HAYAT KALİTESİ, ETİK, EĞİTİM, HAYAT KALİTESİ, “İNSANLIK OPTİMALİ”“İNSANLIK OPTİMALİ”

Belirtilen başlık kapsamında geliştirilebilecek bazı konu ve Belirtilen başlık kapsamında geliştirilebilecek bazı konu ve yorumlar:yorumlar:

Çocuklar küçük yaşlarda nanobilim temellerini aktaran eğitim Çocuklar küçük yaşlarda nanobilim temellerini aktaran eğitim verilmesi, bilim ve eğitim düzeyinin gelişmesinde etkin verilmesi, bilim ve eğitim düzeyinin gelişmesinde etkin olabilecektir.olabilecektir.

Etik ve sosyal sorumlulukEtik ve sosyal sorumluluk Bilimlerarası araştırma ve uygulamanın büyük önemiBilimlerarası araştırma ve uygulamanın büyük önemi Kompleks sistemler, belirsizliğin yüksek düzeyde olduğu sistemlerKompleks sistemler, belirsizliğin yüksek düzeyde olduğu sistemler Halkın bilgilendirilmesi ve bilinç oluşturmakHalkın bilgilendirilmesi ve bilinç oluşturmak Bazı nanoteknoloji ürünlerinde toksik nitelik olması, yeni Bazı nanoteknoloji ürünlerinde toksik nitelik olması, yeni

araştırmarı ve koruyucu bilginin verilmesi ve riskin belirlenmesi araştırmarı ve koruyucu bilginin verilmesi ve riskin belirlenmesi sorumluluk ve etik düzeyde büyük önem taşımaktadır (bazı sorumluluk ve etik düzeyde büyük önem taşımaktadır (bazı karbon nanotüpler).karbon nanotüpler).

Fizik bilimleri, mühendislik bilimleri, toplum bilimleri, insani Fizik bilimleri, mühendislik bilimleri, toplum bilimleri, insani bilimleri, bilimlerarası boyutta yorumlamak ve “insanlık optimali” bilimleri, bilimlerarası boyutta yorumlamak ve “insanlık optimali” ’ni, çevre ve etik boyutları sistem dinamiğinde içselleştirmek ’ni, çevre ve etik boyutları sistem dinamiğinde içselleştirmek hedefi.hedefi.

“nanoteknolojİlerİn toplum ve ekonomİ dİnamİklerİne etkİsİ”

Documents