NASYONALISMO NG TSINA

MGA PANGYAYARI NA NAGANAP SA TSINA

May Fourth Movement 1919Sun Yat-sen 1911

Rebolusyong Double Ten 1911

Pagtatag ng Koumintang 1911

Rebelyong Boxer 1899Hundred Days Reform 1898

Rebelyong Taiping 1850

Pananakop ng Japan 1937

Pagtatapos ng Long March 1935

Long March 1934

Chiang Kai-shek 1925

Namatay si Sun Yat-sen 1925

Itinatag ang CCP 1921

Rebelyong Taiping

• Sanhi: patuloy na kahirapan ng mga Tsino dulot ng mga Europeo at pagkamuhi sa dinastiyang Manchu• Taiping – “Dakilang Kapayapaan”• Hung Hsiu-Chuan (1850-1864)–pinuno ng rebelyong Taiping

Hung Hsiu-Chuan

• panatikong Katoliko• kamag-anak si Hesus• tagapagligtas ng tao• magtatag ng makalangit na kaharian• nasakop ang Nanking at ginawang kabisera

Resulta ng Rebelyon

• hindi nag tagumpay• nagtulungan ang mga dayuhan at dinastiyang

Manchu• nagtagal ng 14 na taon ang rebelyon• nagpakamatay si Hung• mahigit 20 milyon ang nasawi

Hundred Days Reform

• panunumbalik ng kapangyarihan sa pamamagitan ng reporma at modernisasyon

• Kuang Hsu• pagsasaayos ng pamahalaan• pagpapalakas ng ekonomiya• modernisasyon ng hukbo

Kuang Hsu

• nabahala ang maraming opisyal kay Kuang Hsu• hinikayat na palitan ang emperador• Empress Dowager Tzu Hsi• ipinakulong si Kuang Hsu

Empress Dowager Tzu Hsi

Rebelyong Boxer

• patuloy na katiwalian• pagsiklab ng kaguluhan sa Tsina• itinatag ang Society of Harmonious Fist o I Ho

Chuan/ “Boxer” (1899)• patalsikin ang mga “Foreign Devils” sa Tsina• pinaslang ang halos 240 na dayuhan • pagpuksa sa Katolisismo

• inatake ang Beijing• pinatay ang mga dayuhan at

kinatawan ng ibang bansa• nagpadala ng 20,000 hukbo sa

pamumuno ni Marshall Alfred Waldersee

Marshall Alfred Waldersee

• iniligtas ang mga dayuhan• nilupig ang mga Boxers• tumakas si Empress Dowager at pinalitan ni Pu Yi• paglagda sa isang kasunduan• Boxer Protocol– 333 milyong dolyar bilang bayad-pinsala– bitayin ang mga rebelde– pagbawal sa pagbuo ng Tsina ng mga militar– kalakalang pabor sa mga dayuhan

Marshall Alfred Waldersee

Henry Pu Yi

Pagsikat ni Sun Yat-sen

• tatlong prinsipyo–San Min Chu-I (Nasyonalismo)–Min-Tsu-Chu-I (Demokrasya)–Min-Sheng-Chu-I (Kabuhayan)

• layuning buhaying muli ang bansang Tsina• pabagsakin ang dinastiyang Manchu

Pagsikat ni Sun Yat-sen• nagbigay pag-asa sa mga Tsino• ipinanganak sa pamilya ng magbubukid• nag-aral sa Hawaii• nagtapos bilang doktor• itinatag ang samahang Kuomintang at Hsing-

Chung Hui• reporma sa bansang Tsina

Rebolusyong “Double Ten”

• October 10, 1911• protesta ng mga mag-aaral at sundalo• pabagsakin ang dinastiyang Manchu• naging matagumpay• pagsilang ng Republikang Tsino

ANG REPUBLIKA NG TSINA 1911

Pagsilang ng Republika ng Tsina

• Disyembre 29, 1911• itinalagang pansamantalang pangulo si Sun

Yat-sen• “Ama ng Republikang Tsino”• tumagal sa katungkulan sa loob ng 6 na linggo• Yuan Shih-kai– isa sa mga dating opisyal ng dinastiyang Manchu

Yuan Shih-kai

• bumagsak nang tuluyan ang 2000 taong pamamahala ng mga dinastiya sa Tsina

• Bumaba sa tungkulin si Pu Yi• idineklara ni Shih-kai ang sarili bilang diktador• nagsagawa si Sun Yat-sen ng rebelyon noong

1913• nabigong mapag-isa ni Sun Yat-sen ang Tsina

PAGSILANG NG KOMUNISMO SA TSINA

Pagsilang ng Komunismo sa Tsina

• Unang Digmaang Pandaigdig• nasakop ng Germany ang ibang bahagi ng

Tsina• nakipag-alyansa ang Tsina sa Britain• Kasunduang Versailles– ipinagkaloob sa Hapon ang mga nakuhang

teritoryo– nauwi sa demonstrasyon

May Fourth Movement

• 3000 mag-aaral ang nagtipun-tipon• Beijing 1919• “ibagsak ang mga imperyalistang mga

Europeo”• “iboykot ang Hapon”• nakilala si Mao Zedong (Mao Tse-tung)• itinatag ang Chinese Communist Party (CCP)

1921

PAMUMUNO NI CHIANG KAI-SHEK

Pamumuno ni Chiang Kai-shek

• 1925 – namatay si Sun Yat-sen– liver tumor 58 taong gulang

• naging marahas laban sa Komunista• tinalo ang mga komunista• naging pangul ng Nationalist Republic ng Tsina• patuloy na kahirapan• naganap ang Shanghai Massacre

Nationalist VS Communist

• naganap ang digmaang sibil• nabiging mataboy ang mga komunista• lumusob si Chiang Kai-shek kasama ang

700,000 na sundalo• natalo ang komunista• naganap ang “Long March” – mula Kiangsi hanggang Shensi

ANG TSINA NOONG IKALAWANG PANDAIGDIGANG DIGMAAN

Tsina VS Hapon

• 1937• sinakop ng Hapon ang Tsina• nagkaisa ang mga Komunista at Nationalista• tinawag na United Front

United Front• hiwalay na nilabanan ng Kuomintang at

Komunista ang mga Hapon• nagtapos ang pag-kakaisa dahil natapos na

ang digmaan• patuloy na naglaban ang Kuomintang

(Nasyonalista) at Komunista– Kuomintang – U.S.A.– Komunista - Russia

Pagwagi ng Komunista sa Tsina• ipinalaganap ni Mao ang patakarang “Ang

Bagong Demokrasya”– makapagtatag ng ekonomiyang sosyalista

• ang masang Tsino ay kumampi kay Mao• nagwagi noong Oktubre 1, 1949• tinawag na People’s Republic of China• tumakaw si Chiang Kai-shiek sa Formosa na

Taiwan sa kasalukuyan

ANG TSINA SA ILALIM NI MAO ZEDONG

RESULTA NG PROGRAMA

•pagkaunti ng mga ani•pagkagutom ng mga Tsino• sanhi ng pagkatanggal sa

pwesto ni Mao

PAGBUBUOD

• Ideolohiya ang naging batayan ng nasyonalismo sa Tsina. nabuo ang dalawang magkasalungat na kilusan: Ang Demokrasya at Komunismo