natura 2000 alanlarının belirlenmesi ve tayin süreci ......natura 2000 hakkındaki bulgaristan...

Natura 2000 Gerekliliklerinin Uygulanması İçin Ulusal Doğa Koruma Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi

Natura 2000 Alanlarının Belirlenmesi ve Tayin Süreci – Bulgaristan Örneği

Ventzislav Vassilev, REC – Bulgaristan 30 Ocak- 1 Şubat 2018


AB’ye Katılım Öncesi Bulgaristan’daki Koruma Alanları

20. Yüzyıl başları – Ormanlar ve avcılık hakkında kanunlar

1928 – flora ve faunanın korunmasına ilişkin bilimsel yaklaşım

1931 – Istıranca Dağı’nda ilk doğa rezervi “Silkosia”

1934 – ilk milli park “Vitosha”

1976 – çevre korumasına ilişkin ilk uzman çevre kurumu olan Komitenin kurulması

1991 – KA’lar ülkenin %2’sini kaplıyor

1998 – Mevcut IUCN kategorilerine ilişkin koruma kategorilerini getiren Korunan Alanlar Kanunu

2000 – KA’ların kapsama alanı %5’e çıktı

2017 – KA’ların kapsama alanı %6’ya çıktı


AB’ye Katılım Öncesi Bulgaristan’daki Koruma Alanları

3 Milli park

11 Tabiat parkı

55 Rezerv

35 Sürdürülen rezerv

349 Tabiat anıtları

536 Korunan peyzajlar

Yönetim idareleri:

Çevre ve Su Bakanlığı / Ulusal Doğa Koruma Kurumu

Milli /tabiat parkları müdürlükleri

14 Bölgesel çevre müfettişliği


AB Mevzuatıyla uyumlaştırma

AB Kuş ve Habitat Direktiflerinin hükümleri, Biyolojik Çeştililik Kanunu’na (2002, son değiştirilme 2016) dahil edildi. Natura 2000 için yasal dayanak oluşturuyor.

Habitat Direktifinin 6.3 Maddesi uyarınca Uygunluk Değerlendirmesi yapılması, Çevre Koruma Kanunu (2002, son değiştirilme 2017) ve belirli yönetmeliklerce düzenlenen ÇED ve ÇD’ye entegre edilmiştir.

Natura 2000, 2000/60/AT Sayılı SÇD uyarınca Su Kanunu’na da entegre edilmiştir.

Yönetim planlaması özel bir yönetmelikle düzenlenmiştir.

Natura 2000 hakkındaki Bulgaristan mevzuatı, Korunan Alanlar Kanununun yerine geçmemektedir. Milli parklar, rezervler ve anıtlar kendi rejimleri ile yönetilmeye devam etmektedir.

Natura 2000 mevzuatı ile ikame edilen ve Korunan Alan Kanunundan çıkarılan tek Korunan Alan kategorisi tampon bölgelerdir.


Bulgaristan’da Natura 2000’in oluşturulmasına ilişkin zaman çizelgesi

2002 – AB Habitat Direktifi ile uyumlu olarak Biyolojik Çeşitlilik hakkında Kanun. Natura 2000’in kurulmasını sağlar.

2003-2007 – Natura 2000 alanlarının belirlenmesi ve temel çalışmalar

2008 – Natura 2000 alanlarının listesi, BG Bakanlar Konseyi ve Avrupa Komisyonu tarafından onaylanıyor. Ağ, ülkenin %34’ünü kaplıyor.

2009-2013 – İlave deniz alanlarının belirlenmesi

2009 – günümüz: Çevre Bakanı alanlar için münferit kararnameler yayınlar

2012 – Ulusal İletişim Stratejisi

2014 – Habitat haritalama ve Elverişli Korunma Durumunun belirlenmesi

2014 – Öncelikli Eylem Çerçevesi

2015 – İlk yönetim planları yayınlandı

2017 – Ulusal Yönetim Yaklaşımı


Natura 2000 – Ulusal Korunan Alanlar AB’deki ortak yaklaşım, milli parklar ve diğer ulusal olarak korunan alanların Natura 2000 ile birlikte varlığını sürdürmesidir

Ulusal KA’lar Natura 2000

Kapsam %6, MP’ler hariç genellikle küçük alanlar. Konumsal bağlantı yok

Kapsam %34, ulusal KA’ların çoğu ile örtüşme; büyük alanlar; konumsal bağlantı var

KA kanunu, Yönetim PLanları yönetmeliği Biyoçeş. kanunu, YP’ler hakkında yönetmelik; Uygunluk Değerlendirmesi yönetmeliği, diğer kanunlarla entegrasyon (sektörler, finansman ve bölgesel kalkınma)

Milli parklar ve rezervler devletin mülkiyetinde Arazi mülkiyetini değiştirmeye gerek yok

Biyolojik çeşitlilik, ekosistemler, peyzajar ve tabiat anıtlarının korunması. Önceden belirlenmiş kısıtlamalar; MP, R, TA’lar için yönetim planları

Kuş ve Habitat Direktiflerindeki türler ve habitatların korunması. Esnek rejim; Yönetim planları (zorunlu değil)

MP müdürlükleri ve bölge müf. yönetiyor Yeni yönetim yaklaşımı (2017)


Alanların belirlenmesi (2002 – 2007)

Alan belirleme, iki paralel sürece ayrıldı– ÖKA’lar ve öTÖA’lar

• İlk listede, toplam kapsama %30 olmak üzere 114 ÖKA ve 225 öTÖA bulunuyordu

• 2007’de BG, toplam kapsama %34 olmak üzere 114 ÖKA ve 228 öTÖA içeren bir listeyi AK’ye iletti.

• Şu anda: toplam kapsama %34 olmak üzere 119 ÖKA ve 233 öTÖA

• Tüm ÖKA’lar münferit kararnamelerle belirlenmektedir.


ÖKA– belirleme kriteri

Kuş Direktifi hükümleri: “Ek I’de yer alan türler özel koruma tedbirlerine tabidir… Üye Devletler, deniz ve kara alanında bu türlerin korunması için, özellikle sayı ve boyut olarak en uygun alanları özel korunan alan olarak belirlemelidir.” (Md. 4).

Üye Devletler, Özel Korunan Alanları (ÖKA’lar) “listede yer alan hassas türlerin populasyonlarının %1’i” veya “göçmen su kuşları için uluslararası öneme sahip sulak alanlar” gibi bilimsel kriterler uyarınca belirler. Üye Devletler en uygun olan kriterleri seçebilir, fakat hem sayı hem de yüz ölçümü olarak “en uygun alanların” belirlenmesini temin etmelidir. Alana özgü veriler Standart Veri Formları (SVF) kullanarak, Komisyon’a iletilmektedir.

Üye Devletlerin sağladığı bilgilere dayanarak AK, bu türlerin korunması için tutarlı bir ağ oluşturmak için belirlenen alanların yeterli olup olmadığına karar verir.


ÖKA – Bulgaristan’da tanımlama kriteri

Bulgaristan Biyolojik Çeşitlilik Kanunu gereğince, Natura 2000’e öncelikli olarak dahil olacak alanlar şunlardır: ulusal korunan alanlar, Ramsar alanları, ÖKA’lar, Corine alanları ve Biyosfer Rezervleri

Biyolojik çeşitlilik kanununun Ek 2’si, Kuş Direktifi Ek I’de listelnen ve Bulgaristan’da yer alan 110 kuş türünü içerir.

Ramsar alanları ve Ek I’de olmayan göçmen türler için de önemli olabilecek alanlar ÖKA olarak belirleniyor. ÖKA belirlenmesi için 76 göçmen türü içeren ulusal bir talimat vardır. Kriterler büyük oranda Önemli Kuş Alanları (ÖKA) için kriterlere dayanmaktadır.

Source of images: © BSPB


ÖKA – Bulgaristan’da tanımlama kriteri

Bulgaristan’da, Natura 2000’in kurulmasından çok önce, 1997 yılından bu yana BirdLife Interntional kriterleri uyarınca 114 Önemli Kuş Alanı (ÖKA) oluşturuldu:

• Kategori A – Kuş popülasyonları için uluslararası öneme sahip alanlar

• Kategori B – göçmen/kışlayan türlerin biyocoğrafya populasyonunun %1’i

• Kategori C – Avrupa kuşları için önemli alanlar

• Popülasyonların sürdürülmesi için yeterli alan boyutu

• Farklı coğrafik özelliklere sahip alanlar

Önemli Kuş Alanlarının çoğu bilimsel envanter çalışmasından sonra (2002-2005) Özel Korunan Alan olarak teklif edildi, tür listelerinin Kuş Direktifi Ek I’I uyarınca revizyonu ve sınırların revizyonu

Bulgaristan Kuşları Koruma Derneği tarafından ÖKA tanımlanmasına yönelik ulusal proje yapıldı.


TÖA– tanımlama süreci

Habitat Direktifi hükümleri:

• Üye Devletler öncelike, ülkelerinde var olan Ek I’de yer alan her bir habitat tipinin ve Ek II’de yer alan her bir türün kapsamlı değerlendirmesini yapar.

• Topluluk açısından önemli alan önerileri (öTÖA) listelerini iletir. Alana özgü veriler SVF kullanmak suretiyle Komisyona iletilir ve alanın boyutu ve konumunun yanı sıra söz konusu alanda bulunan türler ve/veya habitat tipleri gibi bilgiler içermek zorundadır.

• Her bir Üye Devlet tarafından yeterli derecede yüksek kaliteli alanların önerilip önerilmediğine karar vermeyi amaçlayan bilimsel seminerler her bir biyocoğrafya bölgesi için düzenlenir.

• TÖA listesinin kabul edilmesinin ardından, Üye Devletler bunları en fazla altı yıl içerisinde Korunacak Özel Alan (KÖA) olarak belirlemelidir. Öncelik: en çok tehlike altında olan ve/veya en önemliler.


TÖA– tanımlama kriteri

Habitat Direktifi Ek III:

AŞAMA 1: Ek I’deki her bir habitat tipi ve Ek II’deki her bir tür için (öncelikli habitatlar ve türler dahil) alanların nispi öneminin ulusal seviyede değerlendirilmesi

A. Ek I’deki habitat tipleri için alan değerlendirme kriteri (BG’deki öTÖA “Bilernicite” SVF’sinden örnek):




AŞAMA 1: Ek I’deki her bir habitat tipi ve Ek II’deki her bir tür için (öncelikli habitatlar ve türler dahil) alanların nispi öneminin ulusal seviyede değerlendirilmesi

B. Ek II’deki belirli bir tür için alan değerlendirme kriteri ( BG’deki öTÖA “Bilernicite” SVF’sinden örnek):




AŞAMA 2: Ulusal listelerdeki alanların Topluluk açısından öneminin değerlendirilmesi

1. Aşama 1’de öncelikli habitatlara/türlere sahip olarak tanımlanan tüm alanlar TÖA olarak değerlendirilecektir.

2. Diğer alanların Topluluk açıısndan önemi aşağıdaki kriterlere göre yapılacaktır:

(a) Ulusal seviyede alanın nispi değeri;

(b) Alanın Ek II’deki türlerin göç rotaları açısından coğrafi konumu ve sürekli sınır ötesi bir ekosisteme dahil olup olmadığı;

(c) Alanın toplam yüz ölçümü;

(d) Alanda var olan Ek I doğal habitat tipleri ve Ek II türlerinin sayısı;

(e) İlgili biyocoğrafik bölgeler ve/veya Madde 2’de bahsi geçen sınırlar dahili için alanın genel ekolojik değeri.


ÖKA / TÖA konumsal örtüşme

Alanlar arasındaki muhtemel ilişkiler (11 Tem 2011 tarihli AK kararı)

Durum Alan belirleme ve SVF

Belirlenmiş ÖKA ÖKA için bir form

öTÖA, TÖA veya KÖA. öTÖA/TÖA/KÖA için bir form

öTÖA/TÖA/KÖA’nın yüz ölçümü – belirlenmiş ÖKA ile aynı. Her ikisi için bir form (öTÖA/TÖA/KÖA ve ÖKA)

TÖA ve ÖKA örtüşüyor ama aynı değil: alanlar ayrı muamele görür. Her biri için bir form doldurulur

example


Alanların coğrafi sınırları

Her bir sınıflandırılmış ÖKA’nın sınırı dijital olarak haritalandırılır.

İlk haritalama – tür ve habitat dağılımının arazide gözlemlenmesi, literatür verisi ve ekolojik koşullar hakkında uzman görüşüne dayanır.

Ulusal kadastronun sınırlarına uymak için sınırlar 2005’te revize edildi (her bir parsel %100 dahil edilebilir veya çıkartılabilir).

Zorluk: 2002-2006 döneminde tür dağılımı ve habitat haritalaması için yeterli konumsal veri yoktu. Sonuç: pek çok alanın sınırları kesin veya yeterli derecede gerekçelendirilmiş değil. 2007’den sonra arazi kullanımındaki önemli değişiklikler, ekolojik koşulları da değiştirdi.


örnek


Alanların belirlenmesinde paydaş katılımı


Daha fazla bilgi için kaynaklar

Natura 2000 Referans portalı http://bd.eionet.europa.eu/activities/Natura_2000/reference_portal

Biyocoğrafik seviyede öTÖA ulusal listelerinin değerlendirilmesi için kriterler: https://bd.eionet.europa.eu/activities/Natura_2000/pdfs/Hab.97-2.pdf

Natura 2000 ağ görüntüleyici:

http://natura2000.eea.europa.eu/

Bulgaristan’da Natura 2000 için bilgi sistemi (sadece Bulgarca): http://natura2000.moew.government.bg/

Bulgaristan’da Natura 2000 için interaktif harita (sadece Bulgarca): http://natura2000.moew.government.bg/Home/Map

http://bd.eionet.europa.eu/activities/Natura_2000/reference_portal

https://bd.eionet.europa.eu/activities/Natura_2000/pdfs/Hab.97-2.pdf



http://natura2000.eea.europa.eu/

http://natura2000.moew.government.bg/

http://natura2000.moew.government.bg/Home/Map


İlginiz için teşekkürler! Ventzislav Vassilev

Regional Environmental Center – Bulgaristan

32 Yanko Sakazov str. office 17 ∙ 1000 Sofia ∙ Bulgaria

t +359 2 9835217

m +359 888 351322

e-mail [email protected]

natura 2000 alanlarının belirlenmesi ve tayin süreci ......natura 2000 hakkındaki bulgaristan...

Documents