natura 2000-netwerk historische fortengordels van antwerpen als vleermuizenhabitat
TRANSCRIPT
Natura 2000-netwerk
Historische fortengordels van Antwerpen als
vleermuizenhabitat
17 soorten
Elke soort heeft
een complexe leefwereld
zomer
winter
Kwetsbaar?
netwerk van habitats
nodige rust
Vlaamse en Europese bescherming
Habitatrichtlijn (1992)
soortenbesluit Vlaamse Regering (mei 2009)
Vleermuizen... kleine natuurpracht!
Specifieke ecologische en
klimatologische
omstandigheden
> 50% in forten
in nagenoeg alle forten
‘aanzuig’effect
1 + 1 = meer!
SBZ
19 forten + 1 schans
Vleermuizen en forten
Inrichting: tocht beperken luchtvochtigheid (ca. 90%) rust garanderen
(half september – half mei) hanggelegenheid
Met aandacht voor: stabilisatie van de gebouwen waardevolle
historische aspecten ruimen stortafval voorkomen vandalisme en verstoring omkeerbaar houden van niet-historische aanpassingen herstel van historisch uitzicht of functies
Elk is fort is uniek, dus maatwerk!
Vleermuizen in een monument
Eigendom van het Agentschap voor Natuur en Bos
Beheer ifv natuur en monument
>1000 vleermuizen
Stabiliseringsprojectmet Europese steun:
toegangsbrug binnenplein officierslokalen kruitkamer liftkokers LHC en RHC reduit ...
Fort van Steendorp
Eigendom van militaire overheid
Overeenkomst voor gebruik door de militaire overheid,het belang als monument, en inrichting voor vleermuizen.
Omkeerbare, zonder schade Afsluiten door herkenbare baksteen Plaatsing deuren, bevestiging zonder gaten Herstel toegangen, verwijderen betonstenen Herstel toegang afwateringskanaal rechtse escarpe keelfront Herstel muur RHC
Fort van Schoten
privé-eigendom
Hoofdfrontgedeelte ingericht voor vleermuizen (2000)
3 containers afval legerkachel,
onderstel kipwagentje terugplaatsen ramen waar mogelijk knelpunten veiligheid opgelost te bezichtigen op aanvraag en tijdens
activiteiten
medegebruik visserij, café,
monumentenvereniging, bungalows
Fort van Bornem
Voor...
... na
Origineel onderstel
wagen
kolonie watervleermuizen
inrichting ramen, hergebruik originele kozijnen
Fort van Bornem
Habitatrichtlijngebied: Speciale Beschermingszone (SBZ)‘Historische fortengordels van Antwerpen als vleermuizenhabitat’
voor bijlage II-soorten: ingekorven vleermuis & meervleermuis Verslechtering van het leefgebied voorkomen en verstoring vermijden Gunstige staat van instandhouding van de soorten
Steendorp, Schoten, Bornem, ...
Eigendom van militaire overheid medegebruik als vleermuizenbestemming
Inrichting voor vleermuizen (2003): ruimen gracht tochtgaten en scheuren dichten uitgraven van verzand afwateringskanaal herstel van afwateringskanaal holle bakstenen
Toegankelijk bij evenementen rondleidingen over vleermuizen en historiek
Fort van Brasschaat
Fort van Brasschaat
Fort van Brasschaat
Fort van Brasschaat
Privé-eigendom Vleermuizenbestemming, natuurgebied
Toegankelijk bij evenementen Rondleidingen over vleermuizen en historiek
Fort van Oelegem
Eigendom van Stad Mortsel Bezoekerscentrum, technische & groendienst,
cultuurdienst, verenigingen,... Vleermuizen aanwezig Geen Speciale Beschermingszone Interactie bij uitvoering van renovatiewerken
Fort 4 - Mortsel
... behoren niet tot de SBZ ‘historische fortengordels als habitat’: Brasschaat SBZ ‘Klein en Groot Schietveld’ Oelegem SBZ ‘Bos- en heidegebieden ten oosten van Antwerpen’ Fort 4 geen SBZ
Toch gerichte bescherming:Habitatrichtlijn, bijlage IV-soorten
watervleermuis, baardvleermuis, Brandt’s vleermuis, franjestaart, ingekorven vleermuis, gewone grootoorvleermuis, grijze grootoorvleermuis, gewone dwergvleermuis, meervleermuis, Bechsteins vleermuis, enz.
inclusief rust- en voortplantingsplaatsen te allen tijde en overal strikte bescherming
Soortenbesluit van de Vlaamse Regering (mei 2009) alle vleermuizensoorten te allen tijde en overal in Vlaanderen verboden te bejagen, te vangen, in gevangenschap te houden of te doden,
de woon- of schuilplaatsen van vleermuizen te beschadigen of met opzet te verstoren, de dieren te vervoeren, te verhandelen of kosteloos af te staan.
Brasschaat, Oelegem, Fort 4,...
Het fort behoort niet tot de Speciale Beschermingszone: Passieve bescherming:
strikte bescherming van de aanwezige vleermuizen en hun verblijfplaatsen Overal: forten, bunkers, (kerk)zolders, ijskelders, huizen,... Kan randvoorwaarde vormen bij plannen, activiteiten, werken.
Het fort behoort wel tot de Speciale Beschermingszone: Actieve bescherming:
goede staat van instandhouding van de soorten primeert Geen reservaat, wel belangrijke resultaatgebonden voorwaarden Passende beoordeling Dialoog – beheerplan – overeenkomst
Samenspraak vanaf het niveau van conceptvorming is aanbevolen.
Het verschil tussen SBZ en géén SBZ?
Vleermuizen én monument én verenigingen én recreatie én ....
Co-existentie
In tijd overwintering (half september – half mei) zomerkolonies (mei – augustus) jachtgebied (april – oktober) zwerm- en paargedrag (augustus – september)
In ruimte
Voorbeelden van bestaande co-existentie in forten: opslagplaats, gemeentediensten, parkfunctie, educatieve ruimten of
bezoekerscentra, verenigingsruimte, natuurgebied, erfgoed, musea, sportaccommodatie, militair gebruik, publieke evenementen, bungalowpark, schietclub, motorsporten, dancing, airsoft, mountainbike, café, visserij, enz.
Vleermuizen in een monument
Initiatief gemeente,ism: natuurgidsen, Natuurpunt,ANB, historische gidsenwerkgroep
Afstemming historisch/natuur: Welke delen Bemiddeling inrichting gebouw:
vocht/geen vocht Renovatiewerken dak
Fort 5 - Edegem
Fort van Kessel
Samenwerking:
gemeente Nijlen, Gidsenwerking Fort Kessel,
Natuurpunt, Agentschap voor Natuur en Bos
Hoofdfuncties natuur en monument
Inrichting en educatie
Beperkt recreatief medegebruik
LIFE-project BatAction
Fort van Kessel
Fort van Kessel
Fort van Kessel