nâzım hikmet - son Şiirleri (1959-1963)
TRANSCRIPT
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
1/99
. i
,t
{ .
tl
0ts0
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
2/99
soN
$iiRLERi
Nizrm
Hikmet
(Selanik,
20
Kasrm
1901
-
Moskova,
3
Haziran
1963)
Bal.rriye
Mektebi'ni
bitirdi
(1919),
Harnidiye
Kruvazciriine
stajyer
bahriye
subayr
olarak
atandr.
1920'de
sa$trk
kumlu
karanyru
asiier-
likten
grkartrldr.
ocak
7927'de
Milli
Mr.icaclele'ye
katrlmak
rizere
Anadolu'ya
gegti.
Cepheye
grinderilmedi,
bir
srire
Bolu,da
rJiret_
menlik
yaptrktan
sonra
Eyhil
1921,,de
Batum
iizerinden
Moskov a,ya
gitti,
Do$u
Emekqileri
Komunist
Universitesi,nde
(KUTV)
okuju.
1924'de
Trirkiye'ye
dondu,
bir
yrl sonra
yeniden
Moskova,ya
gitti,
1928'e
kadar
kaldr.
1928'de
dondLigrinde
bir siire
tutuklu
Uiar.lit_
leri
ile ilgili
agrlan
pek
gok davada
beraat
eden NAzrm
Hiknret,
1933'den
baglayarak,
193B'e
kadar
,gizli
6rgi)t
kurmak,,
suqlarrndan
tutuklandrktan
sonra,
bu
tarihte
,,orduyu
ve
donanmayr
isyana
teg_
vik
suElanndan
tutuklandi
ve toplam
28
ytl
4 ay
hapis-cezasrna
mahkfim
edildi.
14
Temmuz
1_950,de
grkan
Cenel Ai
yasisr,ndan
ya_
rarlanarak,
15 Temmuzda
serbest
brrakrldr.
yasal
olarak
vtikiimliilri-
Eri
olmamasrna
kargrn,
askerli$i.e
karar
ahnmas'rr
hayairna
ycinerik
bir telrdit
gcirdri$ri
igin17
Haziran
1951,de
istanbul,din
uy.ridr,
Ro-
manya
rizeri'den
Moskova'ya
gitti.
25 Temmuz
1951 tariiri.cle,
Ba_
kanlar
Kurulu
kararryla
Tiirk
vatandaghgrndan
grkartrldr.
ohirntine
kadar
pek gok
iilkeye
seyahatier
yaph,
konferanslar
verdi,
qiirlerini
okudu.
Moskova'da
Novodevigiy
Mezarh$r,nda
gomrihidrir.
$iir
yaznraya
191,4'tebaglayan
NAzrm
Hikmet,in
ilk
giiri,
Mehmed
NA_
zrnr
imzasryla
( HAIA
Servilerde
A$hyorlar
m1,)
3 Ekim
l91g'de
yeni
Mecnun'da
yayrmlandr.
7927
-
7924 yrllarr
arasrnda
Moskova,da
cigre_
nim
gcirtirken
tanqh$r
Rus
futiiristleri
ve konstriiktivistleri'den
esinle-
nerek,
klasik
giir
kahplarrndan
sryrrlmrg,
ozgrir, yeni
bir
giir
dili
ve
biqi_
mi
geliqtirmeye
baqladr.
Bu
iik
gahgmalanndan bazrlan
Aydtnl*
dergi_
sinde
yayrmlandr.
ilk qiir
kitabr,
Giinegi lgenlerin
Tiirkiisi
1928,de
B a-
kfi'da
yayrmlandt.
1.929'da
istanbui'da
basrlan
Bj5
Sattr,
edebiyat
gev-
releri'de
genig
bir yankr
uyand'dr.
Zamanla,
tam
anlamryla
kiasik
de
denilemeyecek
ama
biqimsel
bakrmda.
daha
az
deneysei
bir giir
dili
geliqtirdi.
Halk giirinin
de
do$u
giirinin
de
Eaidag
bir
giirden
odln
ver_
meden
nasrl
kullanrlaca$rni
gcisterdi.
Edebiyahn
yanrsrra,
tiyatro
ve sinema
da
NAzrm
Hikmet,in
ilgi
ala_
nrna
girmigtir.
Moskova'da
bulunduiu
yilla4,
bu
iki
sanat ttiir.inde
Ruslarrn
rinctihik
etti$i ga$a
uygun
diigmektedir.
pek
gok
filmin
se-
naryolanm
yazdr,
gekirnierinde
katkrda
bulundu.
Gazete
yaztlan,
romanlarr,
oykrileri,
Eevirileri
de
olan
Ndzrm
Hikmet,in
yaprtlau,
1938'den
1.965
yllrna
dek
Trirkiye,de
yasaklandr.
1965,den
biglaya_
rak,-
geqitli
basrmlan
yaprlan
yaprtlarr,
,,britiin
yaptlarl,
kapsimrn_
da,
bir
araya
getirildi.
Yapr
Kredi
yayrnlarr,
bu
,,tri[iyatr,,
yeni.ien
gcizden
geqirerek
yayrmlamaktadrr.
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
3/99
Nkzrm
Hilcrnet'i:n
Y
KY'
deki
6
t
eki
kit
aPI
ar
t :
iirler
-1
(zooz)
835
Sattr
jokond
ile
SI-YA-U
Varan
3
1 +1=1
Sesini
KaYbeden
ehir
Siirler
-2(zooz)
'
Be,,erci
Kendini
Niqin
Oldiirdit?
Cece
Celen
Telgraf
Portreler
Thranta-Babu'Ya
MektuPlar
Simavne
Kadrsr
O lu
eyh
Bedreddin
Destant
eyh
Bedreddin
Destanr'na
ZeYl
iirler
-
3
booz)
KuvAYi
MilliYe
Saat
i1-22
iirleri
Dort
HaPisaneden
Rubailer
Siirler
-
4
booz)
Yatar Bursa
Kalesinde
Siirler
-5
(zooz)
Mcnrleketimden
i
nsan
Manzaralarr
iirler
-
6
(zoaz)
Yeni
iirler
iirier'7
(zooz)
Son
iirleri
iirler
- 8
(zooz)
Ilk
iirier
il
NAZIM HIKMET
SON
IIRLERI
(79se-7963)
iirler
:
7
OTT9
istRt'tguL
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
4/99
Yapr
Kredi YaYrnlan
-
1584
Biitiin
Eserleri
-
7
Son
iirleri
(1959-1963)
/
NAzrm
Hikmet
Edittir:
Giiven
Turan
Tasarrm:
Nahide
Dikel
Baskr:
Euromat
Sanayi
Caddesi,
No.
17
34510
Qobangegme-Yenibosna/istanbul
1. Baskr:
istanbul, Ocak
2002
7. Baskr:
isianbul,
Ekim
2006
ISBN 975-08-0379-5
@
Yapr
Kredi
Kriltiir
Sanat
Yayrncrhk
Ticaret
ve
Sanayi
A. .
Aral*
2001
Biitiin
YaYrn
haklan sakhdrr'
Kaynak
gtisterilerek
tamtm
iqin
yaprlacak
krsa ahnhlar
drgmda
yayrnJmrn
yazrh
izni olmaksrzrn
higbir yolla
goSalhlamaz.
Yapr Kredi
Kiilitir
Sanat
Yaytncrhk
Ticaret
ve
Sanayi
A' .
Yapr Kredi
Kirltiir Merkezi
istiklal
Caddesi
No.285
Beyoflu 34433
Istanbul
Telefon:
(0
212)
252 47 00
(pbx)
Fak:
(0
2'12) 293 07
23
http:
/
/ww.yapikrediyayinlari.com
e-posta:
ykkultur@ykykuitur'com-tr
internet
satrg
adresi:
http://yky.estore.com.tr
www.teleweb.com'tr
Igindekiler
i t
Yine
lyimserlik
Usttine
10
.
Izmirli
Te men
11
.
Asker
KaEagr
72
.
Bu
Vatana
Nasrl
Krydrlar?
13
.
Ciderayak
74
o
Kore'de
Olen
Bir
Yedek
Subaylmrzrn
Menderes'e
Soyledikleri
/Diyet
76
o
lSrrma
gibi
krzlarl
76.
Hasret
77
.
ehir
Akpam
ve
Sen
18
r
Srcaklarda
79
.
[Sen
benim
sarhoglufiumsun]
79
.
[Bu dtinyada
ne gok
grizel
kadrn
varl
20
.
iki
Sevda
22
.
lBerlin'de
Astorya
Lokantasr'ndal
23
.
[20-30
kilometrede
bir]
24
.
lBiliyorum
artrk iyice
biliyoruml
25
.
lBritrin
kaprlarr
kapah
tistr.imel
26
.
Gazete
Foto raflarr
Ustrine
32.
ehftler
33
.
lSeni
driptintirtim]
lBitkiler
ipeklisinden
dalh
budakhsrnal
[Crilti
m,
iki gcizti
mrin
bebe il
Dorthik
[Yeryriztine
tohum
gibil
Ug
Leylek
Lokantasr
[Aya
gidilecek]
lMerih'e
giden kosmos
gemisinde
turistlerl
lAk
bir
karanfil
gibi
Eatlayrp
da
gekirdekl
[Kafamr
Elkanp
dolaba
kilitlesem
bir
haftah rnal
fLaypzigli
kzlarrn
bacaklarr
gayetle
guzeu
[Kar
kesti
yolu]
Yera'ya
Ruhun
Sabah
Karanh r
Ctiney
Da lannrn
Hatrrasrnda
Kalan
Geceleyin
Bakri
Lenin'le
Lenin
Ustrine
Vrladimir
iliq'le
Konuguyorurn
Salatahk
34.
35.
95'
36.
37.
38.
38.
39.
39.
40.
4I
.
42,
43.
45.
46t
47.
48.
50.
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
5/99
51
o
[Kadrnrm
Brest'e
kadar
benimle
geldil
52
.
lKrrdrlar
tazecik
Yeqil
dallarrmrzrl
53
.
ilk
RomaAkqamrm
54
.
Beyaztt
MeYdanrndakl
Olii
55
.
Vera'mn
Uykudan
UYanryt
g6
o
[Ayrrhk
demir
qubuk
gibi
sallanryor
havadal
57
.
Yera'ya
58.
YazYa$muru
59
.
[Seviyorum
seni
ekmeii
tuza
banrP
Yer
gibil
59
r
[Her
gtiniim
mis
gibi
diinYa
kokan
bir
kavun
dilimil
60
.
[$u
kargrki
rgtklara
iner
bu
asfaltl
61
.
[Uyandr.m
bu
sabah
da]
62
o
[Durup
dururken
iqimde
bir
geYler
koPuP
trkrYor
bofiazrmrl
63
r
[Sabah
saat
altr]
6g
.
[Laypzig'de
bir
Yafmur
yafiryor
incecikten]
6{
o
[insanlarrn
ttirkiileri
kendilerinden
guzell
55
e
[1960
gtiztinde
LaYPzig
de
Astorya
Oteli'ndel
66
r
Krrktncr
Yrhmrz
67
.
lUstrimtize
yazdrklarrmrn
68.
68.
69.
70.
hepsi
yalanl
Yamyamlar
Yolculuk
Piri
Reis'in
Hartasr
Kosmosun
Kardegli$i
Adrna
72
.
Saman
Sansl
86
.
Havana
Roportajr
97
.
ICiindc
kag
rnilYon
insan
olur
Yeryiiziindel
97
r
[Yaimurun
iginde
Beriin'de
qafakl
98
.
Bir
$ehirde
TrrarnvaYlarla
Yaprimrg
Gece
Gezintileri
.
Usttine
101
.
Yaprak
Dokiimti
102
.
Bir $ehir
103
.
lCeliyor
srram]
103
.
[Hog
geldin
bebek]
104
.
Otobiyografi
197
r
[Tagtandt
tunqtandt
alqrdandrl
108
.
YrlbaqrAiact
111
r
[Bir
qeyler
yazmahYrm]
112
.
Hiirriyet
Kavgasr
113
.
Niyazalant
Somurgesi
114
r
[Yagrm
altmrpl
115
o
[Kogmaca
oynayahm
Gtizin'cigiml
116.
Teftig
117
.
KadrnlarrmrzrnYiizleri
113
o
[Yrkarrdln
biittin
havuzlarrnda
Roma
gehrininl
119'
Asya-Afrika.Yazarlarrna
1.21.
.
Gizenga'yr
Oldiirecekler
122
.
Yoldagrm
121
.
Severmiqim
Me$er
129
.
liri
iri
damlaiarryia
Y.rgmur
tizum
salkrmrYdrl
130
.
Vera'nrn
Rcsmi
131
'
Yagmurun
Altrnda
132
o
[Krrmrzr
sarr
yegil
balonlarda
Eocuk
qrghklarryla
gtinegJ
133
.
Tarusa
Yolu
134.
ispanya
135
.
lDrinyayrverelim
qocuklara
hiq
deiilse bir
grinltiirinel
136
r
$ehir
Sokaklannda
Koylri
Askerler
137
.
tafik
Memurlarr
137
.
[Sibirya
rrmaklannda
buzlar
Eozrildti
goktanl
138
.
Evler
139
.
[Ohim
dtigtincesinden
soyunduml
140
.
Aradrklarrn
141
r
[Qrnar
olsam
dinlensem
golgesindeJ
141
o
lFasulya
gibi ya;ryorum
son zamanlarda]
142
.
[Yoruldun
a$rrh$rmr
tagrmaktanl
142
r
[Btitrin
kaprlar kapah
inik
biitlin
perdelerl
143
.
Romanya'ya
Dair
Lirik
Roportaj
146
.
Neyi Bildirir
Sayrlar
150
.
Vatan
Haini
151
.
Aqhk
Ordusu Yrirr.iyor
152
.
Trirkiye iqEi
Srnrfina
SelAm
153
.
Gayya Kuyusu
154
.
Nerden
Gelip
Nereye
Gidiyoruz?
158
.
[Saint-Micl-rel
nhtrmmda
beginci
kattan
grkar
yolal
158
'
[Cok
mu
gegti
aradan
az
mrl
159
.
[Bir
anda pargalanan
binlerce
grinegin
yangmrydr
buJ
169
r
[Bir
krz
vardr Japonya'da]
161
.
KocalmaiaAhgryorum
767
.
[Biz
drinyayrz]
762
.
Tanganika
Roportajr
777
.
$ayp
KalmaUsttine
178
.
tserlin
Mektubu
1
178
.
Berlin
Mektubu
2
180
.
Berlin
Mektubu
3
181
.
Ozlem
782.
Cenaze Merasimim
i33
.
[Delikanh
melezdi]
185
.
Bahar Ya$murlan
187
.
Radyoaktiviteli
Ya$murlar
Usttine
1BB
.
1
Mayrs'ta
Krzrl
Meydan
189
.
1
Mayrs
196
.
[Dtiglerin
hrzryla
aktrm]
191
.
Mayrsrn 17'pinde
792.
Yera'ya
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
6/99
yiNp
iyivsnnlir
usruxs
Saihirmda
agrldr kosmos
yoltl
Moskova'da
aqrhg torenindeyim.
Avucumda
bir
qocu un
sarrqrn eli,
bir yrlbagr
aiacr cintindeyim.
Biliyordum,
ya;rna bile gelmeden,
gcizlerinde
srrqa toplar yanan
Eocuk,
yolcu frizeleri
gtineqe
doiru,
yrldrzlarrn
arasrndan,
bahklar
gibi
sessiz sedasrz
akrp
gidecek.
Ama fr.ize
yolcularr yola
qrkabilecek
mi
pasaportsuz?
Bilet
olacak
mr? Parayla mr
alacaklar?
Ve
uzakla
grp
karpuzlaqrr,
elmalagrrken
drinyamrz,
rstrratosferde
savag
ftizelerine
mi rastgelecekler?
Beni ilgilendiren bavullarrnrn
egyasr depil,
ytireklerinin
yiikri.
Korkuyorlarsa
kimden, neden, nigin,
nasrl?
Ya
para hrrsr?
Emir verme merakr?
Ytiztine
yrlbagr
a acrrun telli pullu
aydrnhir
vuran
gocuk,
belli,
bilmiyorum
neden, ama
belli
yagayacak benden iki
kere
gok.
Kosmosa
filan
gidip gelecek.
i9
bunda degil.
Yerytizti
nd
e gci
recek
mucizen
in
bri yti
Stinti
:
tek insan milletini
prrrl prnl.
Ben iyimserim,
dostlar,
akarsu gibi...
7.'1,.'1959,
Moskova
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
7/99
izvrinli
rnivtst'l
Krqlamrz
gomiihince
karanhia
inecefim
sokaia
Penceredeh'
Bir
saat
iqinde
vannm
dafa'
Gel
da a
qrkalrm
izmirli
ie men'
Karrgryor
bir
Yezit
her
EeYime,
dolara
satrhP
olmek
neYime?
Bir gift
de sciztim
var
Adnan beyime
Gel
daia
grkahm
izmirli
teimen'
Kuvayr
MilliYe
kanr
damarda,
asker
ocafrnln
anr
damarda,
bekler
biziyizbin
yifit
da larda'
Gel
da a
qrkahm
izmirli
te men'
1959
ASKER
KAQAGI
Koyrin
evleri karanhk,
gokte
yrldrz
prr
prr eder.
Ben bir asker
kaqairyrm,
Gelin, bana bir
tas
su
ver.
Neyleyim, kusura
bakma,
elleri krnasrz
Gelin,
galar
asker
kaqaklarr
kaprlarr
geceleyin.
Koyde bebeler
aihyor,
uyku uyutmuyor
aqlrk.
Yaramr
sanvet bacrm,
jandarmalarla
Earprgtrk.
Gozleyip
durur yolumu
emzikli bir
kadrncairz.
Biz on kere on bin Memet,
on kere on bin kaga rz.
Bu
y arayr sardrn, bayrm,
ya yriregimin yarasr?
Ayyrldrzr esir etti
Amerikan
bandrrasr.
Koyrin
evleri karanhk,
gokte yrldrz prr prr
eder.
Ben
bir asker
kaga ryrm,
Gelin,
bana bir tas su
ver
26Ocak1959
(
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
8/99
BU VATANA
NASIL
KIYDILAR
insan olan vatanrnr
satar
mr?
Suyun
iqip ekn'reiini
Yediniz.
Dtinyada
vatandan
aziz
geY
var
mr?
Beyler
bu vatana
nasrl
krYdrnrz?
Onu
didik
didik
didiklediler,
saqlanndan
tutup
stiriiklediler,
gotrirtip
kAfire
:
Btryur...
dediler.
Beyler
bu
vatana
nastl
krYdrnrz?
Eli
kolu zincirlere
vurulmug,
vatan
qrrrlgrplak yere
serilmiq.
Oturmug
gtifstine
Teksash
qavLlg.
Beyler
bu
vatana
nasri
krYdrnrz?
Gtinti
gelir
Earh
dtizrine
qevrilir,
giinii
gelir hesabrnrz
gorultir.
Grimi
gelir sualiniz
sorulur
:
Beyler
bu
vatana
nasrl krydrnrz?
1959
cinnRayar
Giderayak iglerim
var
bitirilecek,
giderayak.
Ceylam
kurtardrm
avclnln
elinden
ama daha baygrn
yatar
ayrlamadr.
Kopardrm
portakah
dahndan
ama kabuiu
soyulamadr.
Oldum yrldrzlarla
hagrr negir
ama saylsr bir tamam
sayrlamadr.
Kuyudan qektim
suyu
ama
bardaklara
konulamadr.
GtiLller
dizildi
tepsiye
ama
ta$tan
fincan
oyulamadr.
Sevdalara
doyulamadr.
Giderayak
iglerim
var bitirilecek,
giderayak.
Haziran1.959
73
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
9/99
KORE'DE
OITU
BIRYEDEK
SUBAYIMIZIN
MENDERES'g
soYI-EnirLsRi
DiYET
Gcizlerinizin
ikisi de
yerinde,
Adnan
Bey,
iki g
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
10/99
).
)T
,F
Srrma
gibi
krzlar
bu
Avrupa
gehrinde
bizim
grprtrk
terliklerle
geziyot-
Hava
agtr
igimdeki
istanbul
tizerinde.
Bir
selvi,
bir
gegme, Uskridar.
Koqtumsa
da
yetigemedirn
iskeleden
kalktr
vaPur.
HASRET
Yriz
yrl oldu
yiiztinti
gcirmeyeli,
belini
sarmayah,
gciztimin
iqinde
durmayah,
akhnrn
aydrnhirna
sorular
sormayalt,
dokunmayah
srcakhirna
karnrntn.
Ytiz yrldrr
bekliyor
beni
bir
gehirde bir
kadrn'
Aynr
daldaydrk,
aym
daldaydrk.
Aynr daldan
dtigtip
ayrrldrk.
Aramrzda
yiiz
yilltk
zarr.ar;
yol
ytiz
yill*.
Yiiz
yrldrr alacakaranhkta
koguyorum
ardrndan.
1959,
30
Haziran,
Laypzig
t6
6
Temmuz
959
77
EHIR
AK AM
VE
SEN
Koynumda
grnlqrplaksrnrz
gehir.akgam
ve
sen
aydrnhirnrz
yriziime
vuruyor
bir de saElannrzrn
kokusu.
Bu
qarpan
yrlrek
kimin
sesleri soluklarrmrzrn
tistrinde
kr.it ktit atan
.-
senin mi
gehrin
mi
akqamrn
mt
yoksa benimkisi
mi?
Ak;am
nerde bitiyor nerde baghyor
gehir
qehir
nerde bitiyor sen
nerde baghyorsun
ben
nerde bitip nerde baghyorum?
9 Temmuz 1959
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
11/99
SICAKLARDA
Bu srcaklarda
seni
dtigr.imiyorum
grplakhSrnr
boynunu
bileklerini
minderde
ak bir
kug gibi yatan ayaSrnr
senin
sciylediklerini.
Bu
srcaklarda
seni dtiErintiyorum
bilmiyorum
akhmda
en
qok kalan ne
gciztimrin
cinrine
gelen
boynun mu
bileklerin
mi
qrplak
aya rn
mr
bana benim olurken soylediklerin
mi?
Bu sarr srcaklarda seni dr.igtintiyorum
bu
sarr
srcaklarda
bir
otel odasrnda seni
drigtiniip
yalmzhirmr
soyunuyorum
biraz
da
6hime
benzeyen
yalmzh rmr.
10 Temmuz
1959
r8
79
{-*)F
Sen
benim
sarhoglu umsun
ne
ayrldrm
ne ayrlabilirim
ne ayrlmak
isterim
,
bagrm
airr
dizlerim
narefalmrrs
tistr-im
bagrm
qamur
iginde
yanrp
sonen
rgrirna
drige kalka giderim.
)F
{- {-
Bu
dtinyada
ne
gok
grizel
kadrn
var
krzlar
hele.
Otelin
balkonuna
grk
seyret
ihtiyar.
Bir yandan giir
ddktrir
birbirinden
aydrnhk
bir
yandan
yarundaki
oh.imle
sohbet
eyle.
10 Temmuz
1959
1,2Temmuz'1.959
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
12/99
IKI
SEVDA
Bir
gciniilde
iki
sevda
olamaz
yalan
olabilir.
ehrinde
soguk
yafimurlarrn
gece
otel odasrnda
srrttistti
yattyorum
gcizlerim
tavana
dikili
bulutlar
gegiyor
tavandan
rslak asfaltr
geqen
kamyonlar
gibi airr
ve saida
uzakta
ak bir
yapr
yiiz
kath
belki
tepesinde
altrn
ifne
parhyor.
Bulutlar
geEiyor
tavandan
karpuz
kayrklan
gibi
gr.ineg yukhi
bulutlar'
Oturmugum
cumbaya
ytiztime
sulartn
rgr[r
dilgtiyor
bir
rrmak
kryrsrnda
mtylm
bir deniz
krYrsrnda
mr?
O
tepsideki
ne
o
gtilhi tepsideki
yer
gileii
mi
kara
dut
mu?
Fulya
tarlasrnda
mryrm
karh
kayrn
ormanrnda
mr?
Giiliip
aihyor
sevdi im
kadrnlar
iki dilde.
Dostlar
nasrl
bir
araya geldiniz?
Birbirinizi
tanrmazsrnrz.
Nerde bekliyorsunu
z
benl?
Beyaat'ta
Qrnarh
Kahve'de
mi
Gorki Parkr'nda
mr?
ehrinde
sofuk yaimurlarrn
gece
otel odasrnda
srrtrishi
yatryorum
gozlerim
yanryor
gcizlerim
alabildiiine
aErk
bir
hava
gahndr
armonikle
baqladr utla
bitti.
igimde
sarma
dolag karmakarrqrktr
biiyrik uzak
iki
gehrin
hasreti.
Frrlamak
yataktan
kogmak
altrnda
yaimurun
istasyona
kogmak
-
Stir kardeEim
Makinist
gcittir
beni
oraya.
-
Nereye?
17
Temmuz7959
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
13/99
Berlin'de
AstorYa
Lokantaslnda
bir
garson
krz
vardr,
gumtig
damlasr
gibi bir
ktz'
Yriklti,
a$rr
tepsilerin
usttinden
gliltlmserdi
bana'
Yitirdi$irn
memleketin
krzianna
benzerdi'
Ama bilmem
ki
neden
gozlerinin
altr
qtiriirdri
kirni
kere'
Nasibolmadr
baktr$r
masalara
bir
tr-irlii
oturamadrm'
Bir
giin
bile
oturmadr
baktrirm
rnasalara'
Yagh bir
adamdr.
Hastaydr
da
sanrrsam,
Perhiz
Yemekleri
Yerdi'
Ytiziime
kederli
kederli
dalmayr
bilir
Almanca
bilmezdi
ama'
Uq
ay,
tiE
ovrin
geliP
gitti,
sonra
kayboldu.
Belki
memleketine
d onmtig
belki
donmeden
olmr'i
qttir'
23
Temmuz
1959
***
20
-
30 kilometrede
bir
r.ishine
milyarlarca
yidrz
ya ryormug
gibi
milyarlarca
yaprairn
arasrndan
geEiyor
tiren.
z0 -
30
kilometredc
bir
yeqil bakrr
krilAhh
kuleler
gegiyor
vagonun
iginden
kederli
arduvazlar
krpkrzrl
kiremitler
kiremitler vernikli
gibi
de
parhyor,
balkonda
bir kadrn
mavi mayolu
sangrndr
satltyorum
sokaklar
tertemiz
ama
rssrzca
renkli
gfineqler
gibi yanan
saksrlar.
20 -
30 kilometrede
bir
fabrikalar
buram
buram
Temmuz
yapraklarr
rgrkla qiqip
kabarmrg.
igimde
telAq
varrp
gcirememek
gortip
kahrolmak
telAgr.
20 -
30 kilometrede
bir
motorlu tekerlekleriyle
asfalt
prnl
prrrl
ekinler
srrma kuqak
gibi
ve
milyarlarca
yaprairn
arasrndan
geqiyor tiren
sonra
anslzln Vrltava
suyunull
tizerinde
arasrnda
koprtilerle
heykellerin
kararmrg
grimriqten
bir
gehir.
Orda
dtinya
grizelim
komtir
gozhi
bacrm
yrizii
kAattan
ak
oltiyor kanserden
28
yagrnda.
25
Temmuz
1959
23
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
14/99
**)&
Biliyorum
artrk
iyice
biiiYorum
bu
garda
tirenden
bir daha
iniqimde
ne
gcizlerini
gcireceiim
bacrm
aklarr
siitmavi
kara
gcizlerini
ne de
parrltryr
briytik
kaprurn
drErnda
taglar
aiaglar
camlar
insanlarrn
Yizti
siinmtiq
olacak
gcizlerin
gehrin aydrnhirnr
topra$rn
altrna
gottirr-ip
-
mezarhkta
goktan
qtirr.imtigttir.
Biliyorum
artrk
iyice
biliYorum
biliyorum
1
hiqbir
Eey
bildiiim yok
belki
ben
gok daha once
bir
daha
higbir
garda
higbir
tirenden
ir-rmeyeceiim
bilmiyorum
srra
hangimizin
bacrm
seninki
kanser
benimki
ytirek
infarktr
bilmiyorumbilmiyorum
ama
yine
de ciyle
geliYor
ki
bana
bu
garda
bir
daha
inigimde
tirenden...
Bir grin
fazla
yagamak
l-ratta senden
Bairgla
alEakhirmr
bacrm.
29Temmuz1959
24
25
{. * >F
Bittin kaprlarr kapah ristrime
btitrin
perdeleri
inik
ne bir
mendil
mavilik
ne
bir avuq yrldtz.
Bizi burda
mr
bashracak oltim
bizbw
gehirden
grihim
Erkamryacak
mryltz?
3 Aiustos 1,959,
Laypzig
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
15/99
G AZETE FOToCRAFLART
usruNp
1
Kara Yara
Birinci
sayfada yatryor iki sritun tistrine
iki
qrplak
yavrucuk,
birinci sayfada iki
sritun
ristr.ine
bir
avug
kemik deri.
Delinmiq
patlamrg
etleri.
Biri
Diyarbakrrh, Erganili
biri.
Kollarr
bacaklarr kargacrk
burgacrk,
kafalan
kocaman,
afirzlan korkunq
bir
haykrrrgla
aErk,
birinci sayfada tagla
ezilmig
iki
kurbafacrk.
iki kurbagacrk
kara
yarah iki
yavrum
benim.
Yrlda kim bilir kag
bininiz
acr suya
bile doymadan gelip gidiyor...
Ve
mtistegar
bey
:
(Kara
Yaraya tutulasr)
Endigeye
mahal
yok,
diyor.
3 Agustos 1959
z6
1n
2
Emniyet Mtidiirii
Guneg bir yara
gibi
agrlmrg
gokte
akryor
kanr.
Uqak alanr.
Kargrlayrcrlar, eller
gobekte
:
coplar,
cipler,
hapisane
duvarlan,
karakollar
ve dara$aElarrnda sallanan
ipler
ve siviller goze
gortirrmez
ve bir
qocuk
iqkenceye
dayanamadr
attr
kendini Emniyet'te uqrincti
kattan.
Ve
iqte
Emniyet Mtidr.iru
bey
uqaktan
iniyorlar
Amerika'dan
dontiyorlar
mesleki tetkikattan.
incelediler uyku
uyutmamak
usullerini
ve
memnun kaldrlar
pek
hayalara
ba$anan elektrottan
ve bizdeki tabutlu.klarrn
risttine
bir
de
kor-rferans vererek
aqrkladrlar
faydalarrnr
koltuk
altlanna
kaynar yumurta
koymanrn,
boyun derisini
kibritle
ince ince
yakrp
soymanrn.
Emniyet
Mtidtini bey ugaktan
iniyorlar
Amerika'clan
donr.iyorlar
ve
coplar
cipler
ve dara$aglartnda
salianan
ipler
tistat
dcindri diye
seviniyorlar.
1959
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
16/99
.)
Aclnan
Bey
Trirktiler soylendikge
Trirk
diliyle
Seni
seviyorum giiltim,
denclikqe Tiirk diliyle
Ttirk diliyle
griltiniip
Trirk
diliyle airtlar yakrldrkqa,
Adnan Bey,
ben arrrl.rcairm,
anrlacak
Ttirk
diliyle
size
sdvri'qiim
Thrlalarrmrza
girrnig degil sizin gibisi
yab;rn
domuzunun.
$el-rrimiz
g6rmrig defil yangrnrn sizcten kanhsrm.
Bir
adrnrz
var,
Adnan Bey,
adrn'uza benzeyen.
Dilimiz kuruyor dilimizi konugtuiunuz iqin.
Bitten,
aghktan,
srtmadan betersiniz.
Yriz
Ttirkiye
olsa
elinizden de gelse
yiiztirrr-i de
zirrcire
vunrr
ytiz
kere
satarsrnrz.
Milletimin
en
talilrsiz
gecesi
ana
rahmine
di
gtriirintiz
gecedir.
1959
28
29
4
Afunet
EninYalman
Selinikli
Osman Efendi
keskin
muhasebecilerdendi
ama o da
yanrldr
omrtinde
bir
kere
yanhq
bir tohum
atrp
rahm-i
madere.
Bu
tohum
dtinyaya
Erkrp
insan
biEimini
aldrysa da,
boyu
da
bir
karrq
kaldrysa
da,
oyle
haltlar
yedi, oyle iqler
karrgtrrdr
ki
scivdtiler kabrinde
bile babasr
Osman Efendiye.
Osman Efendi,
Ahmet
Emin
adrnr takmrgh
tohumuna,
Ahmet
Emin,
Yalman'hfr
kattr
buna
ve Ahmet Emin
Yalman
cince Alaman
oldu sonra
Amerikan.
Ona gore her
devirde,
her
zaman
satrlacak
bir gazeteydi
Vatan
ve hazret
sattl vatanl.
Hapse
atacaklarmrg
Ahmet Emin
Yalman'r
Amerikana
yaranmaktaki
rekabet
yr.izrinden.
Hapisteki
hrrsrzlara
acryorum
ben,
ahlAklarr
bozulacak
Emin
Beyle
aynr damda yagayarak...
1959
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
17/99
5
Refik Koraltan
Tekstilde
umutsuz durum.
Bir
igsiz kezzap igti.
Bir
milyon
qocuk
okuldan
mahrum.
Kara yara Mardin'e
gegti.
Grev yapan
iggiler
yakalandr.
Koylti,
Eiftliklerin
ekinini
yakryor...
Bir
gazete sayfasrnda
baghklann arasrndan bakryor
baqkan
baqkan
Refik
Bey,
bel bel bakryor.
Briyrik
Millet Meclisi'nin
sal-ribi
giisteriyor
suratrnr milletime
bilmem neyini
gcisteren bir
deli gibi.
Biliyoruz,
odur
kr.igtik daflarr
ve dailarrn do$urdufu
fareleri
yaratan
ve Debreli
Hasan gibi
martini
atan.
Biliyoruz,
tutmug
elinden Amerikan
:
Yrini
ya Refik
kulum,
demig
ve
Refik Bey ytirr.imrig,
gcibeii
kendinden bir
kang
onde,
diz
kapaklanna kadar
kana
batarak,
milli
qerefimizin
kemikleri iisttinde.
Biliyoruz,blliyoruz,
bu
vatanrn
anaslnr a$latan
bir
ismet,
bir
Adnan,
bir de
Koraltan.
3o
7959
Korktr
Korkuyor
Adnan
Menderes
oltilerden
korkuyor.
Kore
dailanndan geliyor
kimi
apaqrk g6zleri
dumanh
kaytan
bryrklarr kanh
yaglarr
yirmi.
Korkuyor Adnan
Menderes
oltilerden
korkuyor
hele
gocuk
oltilerinden.
Karlnlarr
davul gibi, boyunlan gcipten
ince,
krnyorlar Adnan
Beyin
nlutfak
camlarrnr
her gece mezarlarrndan qrkrnca...
Kqrkuyor
Adnan
Menderes
dirilerden korkuyor
hele
gankhlardan
hele kasketlilerden.
Kasketliler
hayrnr
bairglamayr
bilmez.
Korkuyor
Adnan
Menderes
kocaman
yanaklarr
sarkryor
ya[h,
sarr.
Korkuyor
Adnan
Menderes
tiE
saata indi
uykusu.
Korkuyor
Adnan Menderes
hiqbir korkuya
benzemez
halkrnr
satanrn
korkusu.
-t959
3L
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
18/99
$EHITLER
$ehitler,
KuvAyi
Milliye
gehitleri;
mezardan
qrkmantn vaktidir
$ehitler,
KuvAyi
Milliye
qehitleri,
Sakarya'da,
inonti'nde,
Afyon'dakiler
Dumluprnar'dakiler
de elbet
ve
de Aydrn'da,
Antep'te
vurulup
dtiqenler,
siz toprak
altrnda
ulu
kciklerimizsiniz
yatarstnrz
ai
kanlar
iEinde.
$ehitler,
KuvAyi
Milliye
gehitleri,
siz toprak
altrnda
derin
uykudayken
dtigmanr
Eairrdrlal,
satrldrk,
uyamn
Biz
toprak iistiinde
derin uykulatdayv,
kalkrp
uyandrrrn
bizi
uYandrrrn
bizi
$ehitler,
Kuvdyi
Milliye
qel-ritleri,
mezardan
grkmantn
vaktid
ir
7959
12
))
***
Seni
dtiqrinrirtim
anamrn
kokusu
gelir burnuma
dr.inya
grizeli
anamrn.
Binmiqin
athkarrncasrna iEimdeki
bayramrn
fir
donersin
eteklerinle
saElarrn
uEugur
bir yitirip bir
bulurum
al al olmug ytizrinri.
Sebebi ne
seni bir brgak yarasr
gibi hatrrlamamrn
sen bciyle uzakken
senin
sesini duyup
yerimden firlamamrn
sebebi
ne?
Diz goktip
bakarrm
ellerine
ellerine
dokunmak isterim
dokunamam
arkasrndasrn
camrn.
Ben
bir
gagkrn
seyircisiyim
gtihim
alacakaranhfrmda
oynadrirm
dramrn.
7
Afustos
1959
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
19/99
,T
)f
)s
Bitkiler
ipeklisinden
dalh budakhsrna
hayvanlar
triyhistinden
pullusuna
evler
krl
Eadrrrndan
beton-armesine
dletler
uqa rndan
trrag
makinesine
kadar
bir de denizler
bir de
bardaktaki
su
bir de
yrldrzlar
bir de
da lartn
uykusu
bir
de
her
geyle
her yerde karmakarrgrk insan
yani ahnteri
yani
kitaplardaki yalan
yani doiru
yalan
yani
dost dtigman
yani
hasret sevinE
keder
gelip
geqtim kalabahirn
iginden
gelip
geqen kalabahkla
beraber.
14 Agustos
1959
34
35
**)F
Gtihim, iki
goztimrin
bebefi
cilmekten
korkmuyorum,
oknek
arrma
gidiyor,
onuruma yediremiyorum
olmeii.
DORTLUK
Yeryiiziine
tohum gibi
saqmrgrm oltilerimi,
kimi
Odesa'dayatar,
kimi
istanbul'da,
Prrai'da kimi.
En
sevdi im
memleket
yerytiLztidrir.
Srrarn gelinc
e y eryriz:iiyle
orttin
rizerimi.
15
A ustos 1959
16
A ustos
1959
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
20/99
Uq
LEYLEK
LOKANTASI
Prra 'da
Ug
Leytek
Lokantasr'nda
buluqurduk.
imdi,
bir yol
ktyrsrnda,
gozlerim
kapah
duruyorum
sen bir
ohim boyu
benden
uzak.
Belki
Prrai'da
Ug
Leylek
Lokantasr
yok,
ben uyduruyorum.
Prrai'da
UE Leylek
Lokantasr'nda
bulugurduk.
Soylerdim
iEimden senin
ytiziine
bakarak
ttirktilerin
ttirkr.istinti
Srileyman
peygamberin.
Prrai'da
UE Leylek
Lokantasr'nda
bulugurduk.
imdi,
bir
yol kryrsrnda,
gozlerim kapah
duruyorum,
sen
bir
cihim boyu
benden
uzak
bir
krrrk aynadastn
Earpuk
Eurpuk.
Prrai'da
Uq Leylek
Lokantasr'nda
bulugurduk.
Ah
bacrm,
vah Sonya Danyolova
higbir
gey
unutulmuyor
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
21/99
Merih'e
giden
kosmos
gemisinde
turistler
yeryriztiyce
yazrlmrq
giirler
okuyacak.
Her sdzri
beste
beste,
renk
renk,
kat
kat
agarak
en srrh
gekirdege
ulaqabilecekler.
'F*'F
)F
)F
)F
Ak
bir karanfil
gibi
Eatlayrp
da
Eekirdek
atom
bahgelerine
ytiniyiince
aydrnhk,
yalnrz
merakhlarr
defiil,
btitr.jn
insanhk
qiirin
aynasrnda
kendini
seyredecek.
Arahk
1959
Arahk
1959
38
)F*X
Kafamr
qrkarrp
dolaba kilitlesem
bir
haftahfirna
karanhfina
boq
bir
dolabrn
omuzlarrma
bir
qmar
diksem kafamrn yerine
uyusam golgesinde bir haftahirna.
)F*.*
Laypzigli krzlarrn bacaklarr gayetle
grizel
etekleri
de
gayetle
krsa
cimnimtin bu
kadar gerilerde kaldrirnr
gormezdim
Laypzigli
krzlann
bacaklarr
bdyle uzak
olmasa.
1 959
1959
39
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
22/99
i**
Kar kesti yolu
sen yoktun
oturdum
karqrna
dizristii
seyrettim
ytiztinti
gcizlerim
kapah.
Gemiler
gegmiyor uqaklar
uEmuyor
sen
yoktun
karqrnda
duvara
dayanmrgtrm
konugtum konuglum
konugtum
aizrmr
aqmadrm.
Sen
yoktun
ellerimle
dokundum
sana
ellerim ytiztimdeydi.
Arairk 1959
40
41.
VER,ryYA
Bir agag var iqimde
fidesini getirmigim
grinegten.
Sahnrr yapraklarr ateg bahklar
gibi
yemigleri kuglar gibi
otrigrir.
Yolcular ftizelerden
goktan
indi
iqimdeki
y/,drza.
Dtigrimde
igittiiim
dille
konuquyorlar,
komuta,
bobtirlenme,
yalvanp yakarma yok.
iqimde
ak bir yol
var.
Karrncalar buiday
taneleriyle
bayram
grfihklarryla
kamyonlar gelir
geger
ama
yasak,
geqemez
cena.ze
arabasr.
iEimde mis
kokulu
krzrl bir
gril gibi
duruyor
zaman.
Ama bugrin
cumayrmg, yarrn
cumartesiymiq,
qofum gitmig
de azrm
kalmrg,
umurumda
deiil.
75.1.7960,
Kislovodsk
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
23/99
RUHUN
Ruhun
bir
rrmaktrr,
gr.ihim,
akar
yukarda dafrlann
arasrnda,
dailarrn
arasrndan
ovaya
doiru,
ovaya
doim, ovaya
kavugamadan
bir
ttirlti,
bir
trirhi
kavugamadan uykusuna
soititierin,
genig
koprti
gcizlerinin
rahathirna,
sa2irklara,
yeqil
bagh
ordeklere,
diizhiklerin
yumugak
kederine kavuqamadan,
kavugamadan
ayrqr$rndaki
buiday tarlalartna,
ovaya
do$ru
akar,
akar
yukarrda dailarrn
arasrndan,
bir
yrirlan bir dagrlan bulutlan
sririikleyip,
geceleri iri
iri
yrldrzlart
tagryarak,
dagbaqr
yrldrzlarrnr,
mavi gtineqlerini de
dafbagr
karlartnrn,
akar
kopriklene
koptiklene,
dibinde
ak
taglarr
kara taglara
kangtrrrp,
akar akrntrya
karqr ytizen
bahklarryla,
donemeqlerde
kugkulu,
uqurumlara
dtigrip
gahlanarak,
kendi
uiultusuyla
deli divane
akar
yukarda
dailarrn arasrndan,
dailann
arasrndan ovaya
doiru,
ovaya
doiru, ovayr
kovalayrp
ovaya
kavugamadan
bir
tr.irlti.
Kislovodsk, 3
$ubat
1960
42
43
SABAH
KARANLIdI
Sabah
karanh$rnda
telgrra f d irekleri,
yol.
Sabah
karanhirnda
aynasl
parlayan
konsol
masa
terlik,
egyalar birbirini
yeniden gcirtip
tanrr.
Odamrzda sabah
karanh$r
bir
yelken
gibi aydrnlanrr.
Odamrzda
prrlanta
yrizr-ik
gibidir
mavi serinlik
Yrldrzlar afanr odamrzda.
Qok
uzakta,
gokytizrindeki
derenin dibinde aiarrr
taqlar.
BaEr
yastrktad rr griltimtin
alabildiiine
genig
kugttiyr.i yastrktadrr ba
qr.
Elleri
iki ak
lAle
gibi yorganrn
iisttindedir.
Saqlannda kuglar
otriLgmefie baqlar.
Sabah
karanh$rnda aiaqlarr,
fabrika
bacalanyla
qehir.
Sabah karanhirnda
aiaqlar
rslakhr
fabrika
bacaiarr
srcak
Sabah
karanhirrlda
asfaltr okqayarak
ilk
adrmlar
odanrrzdan geger
ilk
motor
u$ultusu
ilk
kahkaha
ilk
kuftir,
seyyar bcirekqinin
camekAmndaki
bugu
stitqriye
giren
qizmeli qofor
komgulann
ailayan
qocuiu
mavi
afiqteki
grivercin
vitrindeki
manken
sarr iskarpinleri ayairnda
ve sandal
aSacrndan
Qin
yelpazeleri
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
24/99
ve
krrmr2t o
kahn
a zrbir
tanemin
ve brittin
uyanrglarrn
en mutlulart
en
tazeleri
odamrzdan
geEer
sabah
karanhitnda.
Sabal-r
karanhirncta
radyoyu aqarrm
:
Dev adh
madenlerle
dev
sayrlar
birbirir-re
kartgrr
petrol
kuyulan
mrsrr tarlalarryla
yarlqlr
Lenin
nigam alan
qoban
(resmini
ilk
sayfalarda
gorn-rr.igtim
kahn
bryrklarr
sarkrk
kara)
konugur
geng krz
gibi srkrhp
utanaraktan.
Gegilir
kutuplardan
gelen haberlere
sonra bu sabah
saat altrda
tigtincr.i suputnik
donerken
yeryrizrinti
8879 kere
agrlrr
yas
trkta kocaman
gozler i grilltimtin.
Dumanh
dai gdlleri
gibidirler
hentiz.
iqlerinden
mavi bahklar
geger
krvrltrlarla
diplerinde yeqil
gamlar durur
bakarlar
derin dtimd tiz
niyalarrmn sonu
sabah
karanhirnda
prnl ptrrl
vurur
aydrnlanrrrm,
kendi
kendimi
gcirtip
yeniden
tanrrtm
kryasrya
bahtiyanmdrr
aztctk
utantrrm
ama
azrctk.
Yolculufa hazrr bir yelken
gibidia
aydrnhk
bir yelken
gibi
sabal-rleyin
odamrzda
kara
nhk.
Gtiltim
Erkar
yataktan
bir kayrsr gibi
qrplak.
Mavi afipteki
guvercin
gibi aktrr
sabah
karanhfrnda yatak.
44
1960
ubat,
Kislovodsk
45
GUNEY
DAGLARININ
HATIRASINDA
KALAN
Kuzeyden
indim
bu gr.iney daflarrnrn memleketine ikinditizeri.
Yanrmda genE,
ak
bir
kadrn
vardr,
ytiztine
mavi
bir
tanyeri gibi
qekilmig
olan gozleri,
dtimdriz, saman sarrsr saqlarryla...
Kuzeyden
indim bu griney dailannrn memleketine
ikinditizeri.
Bu dailaa
insanlarrn,
ineklerin, kamyonlarrn
arasrnda yagtyorlardr,
so ritler, elmalar, megeler
ve
qam
aiaElarryla
ve artrk
yanrmdaki ak kadrnrn
saman sansr saqlarryla,
kaplanlar ve
alabahklarla beraber.
Bu
daflar,
karhydrlar, grinegliydiler, krrmrzr ve koyu
yegildiler,
yrkrlmrg
hisarlarr
vard r.
Bu
dailar,
okul defterlerinin yapraklarr
arasrnda yaqryorlardr,
sanatoryumlarrn ve devlet ma azalarrnrn iqinde,
krvrrm krvrrm
asfalt yollarla tahta
kcipnilerin arasrnda.
Bu da 1a1,
vurulmuq
yaban
kegilerinin
yarasrnda,
ve gcillerin
dibinde
yagryorlardr
ve
artrk
bir kadrn vardr,
ytiztine mavi
bir
tanyeri gibi
qekilmig
gozleriyle
ak bir
kadrn
ve
artrk
biliyorum
yalnrz bu
mavi tanyeri
kalacak
akhnda
bu
gtiney
da larrnrn.
4
ubat
1960, Kislovodsk
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
25/99
GEcELEYiit
narU
Geceleyin
yidrzstza[rr
denizekadar
geceleyin
zifiri
karanhkta
grineqli
buSday
tarlasrdrr
Bakr-i
qehri'
Tepedeyim,
avuq
avu
garPar ytizr.irne
rqrk
taneleri,
l-ravada
rast
peqrevi
Bo[aziEi
sularr
gibi
akar'
Tepedeyim,
uzakla
grr
uqsuz
bucaksrz ay'rrhkta
bir
sal
gibi
yiireiim
gider amlann
otesine
yrldrzsrz
airr
denize
kadar
zifiri
karanhkta.
1960,
$ubat,
Bakri
46
47
LENIN'LE
Yazrn
gr.in rgrirna
dalar gitri
hayatrn
iqine dalmak,
'NiEin
drinyaya
geldim,
niEin
yagryorum?"un
kargrhfrnr buknak,
geng
kalnrak gelen grinler gibi
genq
kalmak
gelen
grinlerle
beraber,
genE
kalmak,
bir toprak
yegil,
bir
bayrak
krzrl,
bir
grivercin
ak,
Lenin'le
aym
hirkriden,
aynr
rrmaktan,
aynr siperden/
aynr
yapr yerinden olmak...
1960
$ubat,
Moskova
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
26/99
LENIN
usruNn
vneuivtin.iliq'
lE
KONU9UYORLIN4
Lenin, diyorum
da,
Vrladimir
ilig,
iqimde
bir
ral-rathk,
bir
gtiven
:
kendime,
insanlara,
topra a,
bir ugsuz
bucaksrz
sevinq...
Lenin,
diyorum
da,
Vrladimir
iliq,
bir
bayrak,
bir
mavilikte,
kr2rl
bir gtil
gibi
aqlyor,
elmalar
saErhYor,
qocuklar
:
ak,
kara, san,
gtile
oynaga
topluyor
elmalan...
Lenin,
diyorum
da,
Vrladimir
iliq,
Lenin,
diyorum
ve 40
yrldrr onun
pegince
parti
biletimle
gidiyorum.
Ytireiim aizrmda
qrkanm kargrsrna
her seferinde,
ama
oniinde yere
kapanmak
gelmez
iEimden.
Uludur,
alabildiiine
ulu,
ama
ezilmem
ululuiuyla,
elimden
tutar,
geker beni
yukarrya
kendine
doiru.
Biliyorum,
Vrladimir
ilig,
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
27/99
SALATALIK
Avluda dizboyu
kar
lapa
lapa
da ya$ryor
hzrnr
alamadr
sabahtan
beri
bir
ttirli.
Mutfaktayrz.
Masada, mugambantn
tistiinde
bahar,
masada,
mugambanrn
tistrinde
korpecik
bir
salatal*
Eiqeii
burnunda,
ptltr-irhi.
Qepqevre
oturmug bakryoruz
ona,
qavkr
vuruyor
yiiztimtize
yumugacrk
bir tazeliktir
kokuyor
bir
tazelik.
Qepgevre
oturmug
baktyoruz ona
gagkrn
dtiqtinceli
iyimser.
Rriyada gibi bir halimiz
var.
Masada, muqambanrn
tisttinde
umut,
masada, mugambanrn
r.isttinde gtizel grinler
yegil bir
giinegle yriklti
bir
bulut
yaklagan sabrrsrz
zrimrtit
bir kalabahk
agrhp
saqrlacak
sevdalar
masada, mugambantn
tistiinde
korpecik
bir
salatahk
qiqeii
burnunda,
pr.ihirhi.
Avluda
dizboyu kar
lapa
lapa
dayafiryor
hrzrm
alamadr
sabahtan beri
bir ttirlti.
Ekber tsabayef'e
Mart1,960,
Moskova
5o
5a
***
Kadrnrm
Brest'e kadar
benimle geldi,
indi
tirenden
peronda
kaldr,
uialdr, ufaldr, ufaldr,
ugsuz bucaksrz
mavilikte
buiday tanesi
oldu,
sonra
raylardan
bagka
gey
goremedim.
Sonra,
Leh
topralrndan seslendi karqrhk
veremedim.
"Nerdesin
gtih.im, nerdesin?"
diye
soramadrm,
"Yanrma
gel " dedi, yanlna varamadrrn,
hiq durmayacakmrg gibi
gidiyordu
tiren,
bofuluyordum
kederden.
Sonra,
kumlu
toprakta kar parqalan
qtiruyordu,
sonra,
birden
anladrm
ki,
kadrnrm beni goniyordu,
"Beni
unuttun
mu,
beni
unuttun
mu?" diye soruyordu,
ballarsa
gamurlu grplak
ayaklarryla gokytizlinde yriniyordu.
Sorrra,
yidtzlar
inip
kondu telgrraf tellerine,
karanhksa
yafmur gibi
garpryordu
tirene,
kadrnrm
telgrraf
direklerinin altrnda duruyordu,
koynumdaymrg
gibi de yr-ireii
kr'it
kr-it
vuruyordu,
direkler gelip geqiyordu
o
krmrldanmryordu yerincien,
hiq durmayacakmrq
gibi
gidiyordu
tiren
bofuluyordum
kederden.
Sonra
birden
anladrm
ki,
yrllardrr,
ama
uzun yrllardrr
bu tirende
ya9lyorum.
-
ama, bunu
nasrl, neden
arrladrirma
hAld
gaqryorum
-
ve
hep
aynr briytik, aym umutlu
ttirkriyii
sciyleyerek
sevdi$im
gehirlerle
sevdi$im
kadrnlardan
boyuna
uzaklaqryorum
ve
hasretlerini
etimin
iqinde igleyen
bir
yara gibi
taqryorum
ve bir yerlere yaklapryorum, bir yerlere
yaklagryorum.
Mart
1960" Akdeniz
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
28/99
**rl-
Krrdrlar tazecik
yegil
dallarrmrzr
Krrdilar
kitap
tutan eilerimizi
Kanrna
girdiler
Eocuklartmrzrn.
1960,
Nisan
52
53
it-x
RorvrAAKgAMrM
Sarr srcak
kocaman
rslak
bir
Eigek
krrmrzr
bahklar
yosunlarrn
arasrnda
karrncalar
prrrl prnl
kara
gcizlti
telAgh
karrncalar
ve
grnarlarla
tag
beygirler
srrrlsrklamdr
bir
kadrn
gcirdim
elleri
kalEasrnda
bagrnda
Eamagrr
sepeti
bir
kadrn
gordtim
crgara
iEiyor
60 modeli
Ford
arabasrnda
bir
kadrn gcirdr.im
otobtis
durairnda
glzleri
kapah
dokunsan
aglayacak
dort bir
yantm
rgrl rgrl
camdl
ve
camlar hep
birden
bairrrp qairrryordu
nisandr
akgamdr
yaimur
yairyordu
esmer
ayaklarr grplak
bir
yaimur
yaimur
yairyordu cimrtimtin
ilk Roma
akgamrna
.
ve ilk
gemsiyesine
omn-imtin
gemsiyem
ihtiyardr
bana
onu geng
bir
sosyalist
verdi
san;rn
sol
bir
sosyalist
bir komtinist
mi
tingine
gidiyordum
qemsiyem
bahtiyardr
bahtiyardrm
Roma
rslak
bir
duvardr
ve
artrk bu
duvarda
bir
tek
afiq
vardr
gitti im
mitingin
afigi.
Nisan
1960, Roma
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
29/99
BEYAZIT
MEYDANI'NDAKI
OLU
Bir olti
yatryor
on
dokuz
yagrnda
bir
delikanh
giindtizleri
gtineqte
geceleri
yrldizlann
altrnda
istanbul'da,
Bey
azft
MeYdanr'
nda.
Bir
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
30/99
Ayrrhk
demir
gubuk
gibi sallanryor
havada
garpryor
yiietime
ytiztime
sersemledim
kaqryorum
ayrrhk
kovahyor
beni
yolu
yok
elinden
kurtulmanrn
dizlerim
kesildi
yrkrlacafirm
ayrrhk
zaman
deiil yol
degil
ayrrhk
aramtzda
bir
kdpri.i
krldan
ince krhqtan
keskin
krldan
ince
krhgtan
keskin
aynhk
aramrzda
bir koprti
seninle
diz
dize
otururken
de
6}{.aziran1950
Berlin
-
Moskova
uqak
56
VERA YA
Moskova nrn 11
0
kilometre doiusunda
Oka
rrmafrndan
ciirendim giimiiq
ttirktisiiLnri rrmaklarrn
durup dinlenmeden
akrp gitmenin
ululuiunu
rrmak gemilerinden
suya drigen rgrklarrn
gafrrsrnr
uzaklara
Oka
rrmafrndan oirendim hasretlerinin
dalgrn
delililini.
Yaz
geceleri
Oka
rrmair
ince
kumlarr ve sedefleriyle
ak
bir
kadrnr
yrkayarak
aktr odamda
kahn
ktitriklerinin
arasrndan.
Yaz geceleri
drigmedi
dallarrndan
zamanlarrn yapraklarr
gitmeden
gittim adrnr hAlA bilmediiim topraklara.
16
Temmuz
1960
57
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
31/99
YAZ
YAGMURU
Bir
yaz'yaftmuru
yaidr
iqime
ezildi
iri
tiztirn
taneleri
camlarrmda
gozleri
kamaqtr
yapraklanmrn
Bir
yaz
yaimuru
yagdr
iqime
gtimiig
gtivercinler
uqtu
damlanmdan
koqtu yalnayak
topraSrm
Bir
yaz ya$muru
yaidt
iqime
tlramvayrma
atladr
bir
kadrn
ak
baldrrlan
rslak
Bir
yaz yaimuru
yaidr
igime
iqimdeki
kederi
serinletmeksizin
Bir yaz
yaimuru
ya[dr
igime
anslzrn
baqladr
dindi ar"rsrzrn
eski
yerinde
duruyor
srcakhk
kor demiryolunda
pash
kahn
4
Afustos
1960
58
*{-tf
Seviyorum
seni ekmeii
tuza banrp yer
gibi
geceleyin
ategler
iqinde
uyanarak
a$zrmr
dayayrp
musluia su
iqer
gibi,
airr
posta
paketini,
neyin
nesi
belirsiz,
telAqh, sevinqli,
kugkulu
aqar
gibi,
seviyorum seni
denizi ugakla
ilk.defa
geqer
gibi.
istanbul'd a
yumugacrk karartrken
ortahk
iqimde
krmrldanan
bir
geyler
gibi,
seviyorum
seni "Yagryoruz
gok grikiir "
der
gibi.
)F )F
)F
27
A$ustos 1960
29 A$ustos
1960
Her
grintim mis
gibi dr.inya
kokan
bir
kavun
dilimi
senin
saYende.
Br.ittin yemigler
elime
gr.inegtenmigim
gibi uzamyor
senin
sayende.
Senin
sayende
yalnrz umutlardan
ahyorum
bairmr.
Yiirefimin
gahgr
senin
sayende.
En
yalnrz
akgamlarrm
bile duvannda
gr.ilen
bir
Anadolu kilimi
senin
sayende.
$ehrime
ulaqmadan
bitirirken
yolumu
bir gtil bahgesinde
dinlendim
senin sayende
Senin sayende,
iEeri sokmuyorum
en
yumugak
urbalarrnr
giYiP
btiyrik
rahathfa
gairran trirkrileriyle
kaprmr
Ealan
oltimti.
59
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
32/99
,F )F
)F
u
karqrki
rgrklara
iner bu
asfalt.
inekler
riger
riEer ytiklenrniq
kamyonlara,
sallanryor
baglarr
a rr,
rahat.
u
kargrki
rgrklara
iner
bu asfalt.
inekler tiger
tiEer
ytiklenmip
kamyonlara,
karasr, alacasr,
sarrsr.
HiE kimse anlatamaz
onlara
:
mezbahaya
gidiliyor
gece yarlsr.
u
kargrki
rgrklara
iner bu
asfalt.
inekler
riger
tiEer
ytiklenmig
kamyonlara,
sallanryor
baglarr
a rr,
rahat.
1
Eyltil1960
6o
6r
***
Uyandrm
bu
sabah
da
ve
ytirtidti
ristrime
do ru
karmakarrgrk
:
duvar,
battaniye,
cam
ve plastik
ve tahta
ve
tavana
vuran
kararmrq
pSrimrigten
rgrk.
Ve
ytirtidti
tistrime
bir trramvay
bileti
ve dtigdmrin
bu yana
drigrip
scinen
yansr
ve otel
odasr
denen driqman
memleketi,
bir
giirden
riE
satrr
ve bir saman
sansr.
Yrirridri tistrime
doiru
ak almyla z,arnan
ve
anrlar ya murlu
ve boqluiun
yatakta
ve
haber
ikimizden
ve
aynhirmrzdan.
Uyandrm
bu sabah
da.
6Eylm1960
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
33/99
)F
'F
IF
Durup
dururken
iqimde
bir
qeyler
kopup trkryor bofiazrmt,
durup
dururken
srqraylp
kalkryorum
yanda
brrakrp
yaztrr.,
durup
dururken
riiya
gortiyorum
bir otelde,
holde, ayakta,
durup
dururken
garplyor
alntrna
kaldrnmdaki
a aq,
durup
dururken
bir
kurt uluyor aya
kargl bahisrz,
ofkeli,
ag,
durup
dururken
yrldrzlar
inip
sallamyor
bir bahEede,
saltncakta,
durup dururken
mezardaki
hAlim geqiyor
akhmdan,
durup
dururken kafamda
bir
gr.inegii
duntan,
durup
dururken
hiq
bitmeyecekmig
gibi
bailanryorum
bagladrirm
grine,
ve her seferinde
sen
Etktyorsun
suyun
yrizrine...
8
Eyltil
1960
6z
*{->t
Sabah saat
altr.
Agtrm grinrin kaprsrnr girdim iEeri,
kargrladr beni pencerede genE
mavinin
tadr,
aynada alnrmrn
dtinden kalma
qizgileri
ve ensemde bir kadrn sesi ayva triyti gibi yumugak
ve radyoda memleket haberi
ve artrk oburlufum
dolup dolup tagarak
kogacaSrm a aEtan
aiaca
saatlerin yemiq bahqesinde
ve gtineq batacak yavrum
ve
umuyorum, gecenin
citesinde
bekliyecek beni
yeni
bir
mavinin tadr, umuyorum...
**)F
Laypzig'de
bir yaimur
yairyor
incecikten,
y afiry
oruz vitrinler,
aiaqlar,
insanlar,
bir
de
otomobillerin
hrzr,
bir
de
geqmig
zamanlar,
bir de saman sartst,
bir
de
ben
yaSryoruz yaian yaimurla
beraber
incecikten.
14
Eyltil
1960
18 Eyltil 1960
63
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
34/99
***
insanlann
ti.irktileri
kendilerinden
gr-izel,
kendilerinden
umutlu,
kendilerinden
kederli,
daha
uzun
omr.irhi
kendilerinden.
Sevdim
insanlardan
gok
ttirktilerini.
insansrz
yagayabildim
tuirktisriz
higbir
zaman.
Hiqbir
zaman beni
aldatmadr
trirktiler
de.
Ttirkrileri
anladrm
hangi
dilde
soylenirse
soylensin'
Bu
dtinyada
yiyip
iqtiklerimin,
geziP
tozduklarrmrn,
gortiP
iqittiklerimin,
dokunduklarlmrn,
anladrklarrmrn
hiqbiri,
hiqbiri,
beni
bahtiyar
etmedi
tr.irkriler
kadar'..
20
Eyliil
1960
64
*X-)t
7960
gnznnde
Laypzig'
de Astorya
Oteli'nde
dordrimtiz
aynr yatakta
yattrk
dcjrdtimriz holde
dolagtrk
yan yana
dordrimriz
yemek
yedik
aynr tabaktan
dordtimriz
diz
dize dinledik
aynr radyoyu
d
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
35/99
KIRKINCI
YILIMIZ
Hepimiz
krrk yrl
cince
doiduk,
krrk
yrl cince
sabahleyin
krrk yrl 6nce
gtin
rgtrken
Bedreddin'in
iznik
Gcilti'nde
qamh bellerinden
birinde
Koroilu'nun
ve Sibirya'dan,
esirlikten
dcinen
Bolgevik
Osman
pusuya
drigtirtirken
Urfa
yolunda
seher,
vakti
Frransrzt.
Hepimiz krrk
yagrndayrz
yirrnisine
basantmrz
da
altmrgrnl
gegenimiz
de
atrhp
cilenimiz
de
istanbul'da
Miduriyet
penceresinden
Bu
krrkrncr yrhmrzda
ne bir
ormantz
ne
gose
boyunda
tek
ttik
kavak aiacr
bir
tarlayrz tohumu
sagrlmtg.
Hepimiz
krrkrna
bastrk
bu
sabah
hapiste
yatanrmtz,
igyerindekilerimiz,
muhacirimiz.
Hepimiz
krrkrna
bastrk
bu
sabah.
Yoldaqlar
yeni yeni
yrllara
25
Eyltil
1960
66
)F
'F
)F
Usttimtize
yazdrklarrmrn
hepsi
yalan
onlar olan
deiil
olmasrnr
istediklerimdi
aramrzda
onlar
ulagrlmaz
dallarrnda
duran
hasretlerimdi
onlar
susuzluiumdu
dtiglerimin
kuyusundan qekilmiq
rqria
gizdi$im
resimlerdi
onlar.
Ustrimtize
yazdrklanmrn
do$ru
hepsi
gtizelli$in
yani
bir yemig
sepeti
yahut krr
sofrasr
sensizliiim
yani
qehrin
son kdgesinde
son
sokak feneri
olugum
krskanrqrm
seni
yani gozr.im
ba$h
kogugum geceleyin
tirenlerin
arasrnda
bahtiyarhirm
yani
bentlerini
yrkrp
akan
gtinegli
rrrnak.
Usttimrize
yazdrklarr'mrn
hepsi
yalan
tistrimtize
yazdrklarrmrn
doiru
I'repsi.
30 Eylril
"1960,
Laypzig
67
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
36/99
YAMYAMLAR
Masam,
kdatlarrm,
yazr
makinam,
iishim
bagrm
kan
iEinde,
kan
iqinde
kaldrnmlarr
geqtiiim
qehirlerin,
duvarlarda ellerimin
izleri
kan
iginde,
yarmrqrm
gcipstimti
yiire imi
yiyoruz
bir
di;iyle
beraber.
Mektup
yaz,telgraf
Eek,
telefon
et,
geliyorum, geliyorum, geliYorum
de,
ciltim,
uslandrr
beni.
YOLCULUK
Bir
gair
yolculuk
ediyor
bir
denizinde
drinYamrzrn
bakarak
bir
Yrldrza.
Yolculuk ediyor
gairin
biri
Yrldrzlardan
birinde bir
denizde
bakarak
dtinYamrza.
Yolculuk
ediyor
gairler
denizlerinde
k6inatln
bakarak
birbirine.
25 Ekim
1960
1960,
Akdeniz
68
69
PIRI REIS'IN
HARTASI
Piri Reis
driglerimizi
Eizmiq
hartasrna
boyamrg
serin deniz sabahlarrmn renkleriyle.
Piri
Reis
driqlerimizi
qizmiq
hartasrna
goz gormemig,
el deimemig
yrldrz hevenkleriyle.
'
Piri Reis driglerimizi
gizmig
hartasrna
varrlan kryrlardan
ayak
basmamrg kumsallara
do ru
hayrrsrz
adalarla yegil
papaianlann
arasrndan
bill0r
kcigklere
giden yolu.
Reis'in hartasrnda krtalardan
btiytik
boynuzlu
bahklar
ve timsah
bagh
maymunlar
yanardaglardan
iri
Reis'in
hartasrnda
yelkenliler
ytirek kadar
ama
bahklarla maymunlar yutamryor
yelkenlileri.
Yolculuklar
baqlamaz yrirek
qairrmasa
akrl yorulabilir,
yrlabilir,
ama yiireiin srrtr gelmez
yere.
Yelkenljlerle
gid iliyor kosmosa
Piri Reis'in
hartasrnda ytizen ytirek kadar yelkenlilerle.
29 Arahk 1960, Moskova
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
37/99
KOSMOSUN
KARDE$LIGI
ADINA
Kosmosta
bizden
bagka
dtigiinen
var mr
var
bize
benzer
mi
bilmiyorum
belki
bizden
gtizeldir
bizonabenzer
meseiA
ama
qayrrdan
nazik
belki
de
akarsuyun
qavkrna
benzer
belki
qirkindir
bizden
karrncaya
benzer
meselA ama
tlraktorden
iri
belki
de
kapr grcrrtisrna
benzer
belki
ne
grizeldir
bizden
ne
de
qirkin
belki
trpatrp bize
b enzer
ve yrldrzlardan
birinde
hangisinde
bilmiyorum
yrldrzlardan
birinde
konugacak
elEimiz
hangi
dilde
bilmiyorum
yrldrzlardan
birinde
konugacak
elqimiz
onunla
Tovarig
diyecek
soze bu
scizle
baglayacak
biiiyorum
Tovarig diyecek
ne ris
kurmafa
geldim ylldrzrna
ne
petrol
ne
yemig irrrtiyazr
istemefe
Koka-kola
satacak
da
de$ilim
selAmlamaya
geldim seni
yeryrizti.
umutlart
adrna,
bedava
ekmek
ve bedava
karanfil
adrna
7o
77
mutlu
emeklerle
mutlu
dinlenmeler
adrna
YArin
yanairndan
gayrr her yerde
her
geyde
hep beraber
diyebilmek
adrna
evlerin
yurtlann
dtinyalarrn
ve
kosmosun kardegli$i
adrna.
13
Nisan
'1961,Paris
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
38/99
SAMAN SARISI
Vera Tulyakova'ya
derin saygrlarrmla
I
Seher
vaktr
habersizce
girdi gara
ekspres
kar igindeydi
ben paltomun
yakasrnl kaldrrmrq
perondaydrm
peronda benden
baqka
da
kimseler
yoktu
durdu
dntimde
yatakh vagonun
pencerelerinden
biri
perdesi arahktr
geng
bir kadrn uyuyordu
alacakaranhkta
alt ranzada
saqlan
saman sarrsr kirpikleri
mavi
krrmrzr
dolgun
dudaklarrysa
grmarrk
ve
somurtkandr
rist ranzada
uyuyanl
gciremedim
l-rabersizce
usulcacrk
grktr
gardan
ekspres
bilmiyorurn
nerden
gelip
nereye
gitti ini
baktrm arkasrndan
tist
ranzada
ben
uyuyorum
Vargova'da
Biristol
Oteli'nde
yrllardrr biiyle
derin uykulara
dalmrghirm
yoktu
oysa
karyolam
tahtaydr dardr
genE
bir kadrn
uyuyor
bagka bir
karyolada
saElarr
saman sansr kirpikleri
mavi
ak boynu uzundu
yuvarlaktr
yrllardrr
boyle
derin uykulara dalmrghir
yoktu
oysa karyolasr
tahtaydr dardr
vakrt hrzla
ilerliyordu
yaklaqryorduk
gece
yanlarrna
yrllardrr
bciyle
derin uykulara
dalmrghfrmrz
yoktu
72
/)
oysa
karyolalar
tal-rtaydr dardr
iniyorum merdivenleri
dordtincri kattan
asansor bozulmuq yine
aynalarrn
iqinde iniyorum
merdivenleri
belki
yirmi yagrmdayrm
belki
ytiz yaqrmdayrm
vakrt l-rrzla ilerliyordu
yaklaqryorduk
gece
yarrlarrna
r-igtincti katta
bir kaprnrrl otesinde bir kadm griltiyor
sai
elimde kederli
bir
gtil
agrldr afrr
afrr
Kribah
bir balerinle
karqrlaqtrm
ikinci katta karh
pencerelerde
taze esmer bft
yalaza
gibi
geqti
alnrmrn
iizerinden
gair
Nikolas Gilyen
Havana'ya
dondr.i
qoktan
yrllarca Avrupa ve Asya otellerinin hollerinde
oturup
iEtikti
yrrdum
yudum
gehirlerimizin
hasretini
iki
gey
var ancak ohimle unutulur
anamf
zrn
yljzljyle
gehrimizin
yr.izti
kaprcr
uiurladr beni
gocuiu
geceye
batrk
ytirtidtim
buz gibi esen yelin
ve
neonlann
iginde ytirtdtim
vakrt
hrzla
ilerliyordu yaklagryordum
gece
yarrlanna
qrktrlar
cintime
ansrzln
oralart
giindiiz gibi
aydrnhktr ama onlan benden baqka gciren olmadr
bir mangaydrlar
krsa
konqlu
qizmeleri
pantolonlarr ceketleri
kollarr kollarrnda
gamah haq iqaretleri
elleri
ellerinde
otomatikleri
vardr
omuzlarr
miiferleri
vardr ama
baglarr
yoktu
omuzlarryia
miiferlerinin
arasr
bogluktu
hattA yakalarr boyunlan vardr ama baqlarr yoktu
cjltimlerine
a lanmayan askerlerdendiler
yrirtidrik
korktuklarr
hem
de hayvanca korktuklarr belli
gozlerinden belli
d
iyemem
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
39/99
baglarr
yok ki
gcizleri
olsun
korktuklan
hem
de
hayvanca
korktuklan
beili
belli
gizmelerinden
korku
belli
olur
mu
qizmelerden
oluyordu
onlannki
korkularrndan
ateg
etmeie
de
baqladrlar
attstz
arasrz
brittin
yaprlara
btittin
tagrt
araqlanna
buttin
canhlara
her
sese
her
krvrltrya
ateg
ediyorlar
hattA
$open
Sokailnda
mavi
bahkh
bir afiqe
ateq
ettiler
ama
ne bir
srva
parEasl
drigiiyor
ue
bir
cam
krrrhyor
ve
kurgun
seslerini
bendel-r
baqka
duvan
yok
oltiler
bir
SS
mangasr
da
olsa
oltiler
oldtiremez
ciltiler
dirilerek
oldr'inir
kurt
olup
elmantn
iqine
girerek
ama
korktuklarr
hem
de
hayvanca
korktuklarr
beili
bu
gehir oldiiniln remig
miycli
kendileri
oldr.iriilmeden
once
bu
gehrin ken rikleri
birer
birer
krnhp
derisi
yr'izilmemiq
miydi
derisinden
kitap
kabr yaprlmamrg
mrydr
yairndan
sabun
saglanndan
sicim
ama
igte
duruyorclu
kargrlarrnda
gecenir1
ve
buz
gibi
esen
yelin
iginde
sr-
cak bir
firancala
gibi
vakrt
hrzla
ileriiyordu
yaklaqryordum
gece
yarrlanna
Belveder
yolunda
dtiqilndum
Lel'rlileri
kahraman
bir
mazurka
oynuyorlar
tarihleri
boyunca
Belveder
yolunda
dtiqtindrim
Lehlileri
bana
ilk
ve
belki
de son
niqanrmr
bu
sarayda
verdiler
tcjren
men-turu
aqtr
yaldrzh
ak
kapryr
girdim
biiytik
salona
genq bir
kadrnla
saglan
saman
sansr
kirpikleri
mavi
ortahkta
da
ikimizden
baqka
kimseler
yoktu
bir
de
akvareller
bir
de incecik
koltuklar
kanapeler
bebekevlerindeki
gibi
ve
sen
bundan
dolayr
74
75
bir
resimdin
agrk
maviyle
qizilmig.belki
de bir
tag bebektin
belki
bir
prrrltrydrn dtiglimden
damlamrg sol
mernemin
usttine
uyuyordun alacakaranhkta alt
ranzada
ak
boynun uzundu yuvarlaktr
yrllardrr
boyle derin uykulara
dalmrghirn
yoktu
ve
iqte
Krrakof
gehrinde Kapris Barr
vakrt
hrzla ilerliyor
gece yanlanna
yaklagryoruz
ayrrhk
masanln
ristrindeydi
kahve bardafrnla
limonatamrn
arasrnda
onu
oraya
sen
koydun
bir
taq
kuyunun dibindeki
suydu
bakryorum
e$ilip
bir koca
kiqi
grihimsriyor bir buluta
belli
belirsiz
sesleniyorum
seni yitirmig
geri
dcinriyor sesimin yankrlan
ayrrhk
masanrn ristr.indeydi
ogara paketir-rde
gozhiklti
garson
getirdi onu
ama
sen
rsmarladrn
krvnlan
bir
dumandr.gcizlerinin
iqinde
senin
clgaranln ucunda
senin
ve hoqqa kal demefe
hazrr olan
avucunda
ayrrhk
masanrn ristr.inde dirsefini dayadrlrn
yerdeydi
akhndan geqenlerdeydi
ayrrhk
benden gizlediklerinde gizlemediklerinde
aynhk
rahatlrf,
rndaydr senin
senin giivenindeydi
bana
briyrik
korkundaydr ayrrhk
birdenbire
kaprn
aqrlrr
gibi sevdalanlnak
birilerine
ansrzrn
oysa
beni seviyorsun ama bunun
farkrnda
deiilsin
ayrrhk
bunu
farketmeyiqir-rdeydi senin
aynhk kurtulmugtu yergekiminden
airrhir yoktu
triy
gibiydi diyemem
ttiLyrin de airrhir
var
aynhfrn
afrrhgr
yoktu
ama kendisi vardr
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
40/99
vakrt
hrzla
ilerliyor
gece yarrlarr
yaklagryor
bize
yrirtidtik
yilrdrzlara
de en Ortagag
duvarlannrn
karanhirnda
vakrt
hrzla
akryordu
geriye
doiru
ayak
seslerimizin
yankrlarr
san srska
kcipekler gibi
geliyordu
ardrmrzdan
koguyordu ontimiize
Yegelon
Universitesi'nde
geytan
taglara ttrnaklannt
batrra
batrra dolaqr-
yor
bozmaia
gahgryor
Kopernik'in
Araplardan
kalma
usturlabrnt
ve
pazar
yerinde
bezzazlar
gar;rstnln
kernerieri altrnda
rok end rol oynu-
yor
Katolik
cifrencilerle
vakrt
hrzla
ilerliyor
gece
yarrlanna yaklaqryoruz
vuruyor
bulutlara
krzrltrsr
Nova
Huta'nrn
orda
kciylerden
gelen genq
igqiler
madenle
birlikte
ruhlarrnr
da alev
alev
dciktiyor
yeni
kahplara
ve ruhlarrn doktimli
madenin
doktimtinden
bin
kere
zordur
Meryem
Ana
kilisesinde
qan
kulesinde saat
baglarrnr
qalan
borazan
gece
yarlslnl
qaldl
OrtaEaidan
gelen
qrihir
ytikseldi
gehre
yaklagan
drigmanr
verdi
haber
ve
sustu
grrtlafrna saplanan
okla
ansrzrn
borazan
iE rahathfryla
oldri
ve
ben
yaklagan
dtiqmanr
gortip de
haber veremeden
oldr.irtilmenin
actsr*
m dtigiindtim
vakrt
hrzla ilerliyor
gece yartlarr
rqrklartnr yeni
sondiirmtiq bir
vapur
iske-
lesi gibi arkada
kaldr
seher
vaktr
habersizce
girdi gara
ekspres
yafmurlar
igindeydi
Ptrag
bir goltin dibinde
giimtiq
kakma
bir sandrktr
kapairnr
agtrm
iEinde
genE bir
kadrn uyuyor
camdan
kuglarrn arasurda
76
saElarr
saman
sarrsr
kirpikleri
mavi
yrllardrr
boyle derin
uykulara dalmrghir
yoktu
kapadrm kapair
yrikledim
sandrSr yrik vagonuna
habersizce
u-sulcacrk
qrktr
gardan
ekspres
baktrm
arkasrndan kollarrm
iki
yamma
sarkrk
yaimurlar iqindeydi Prrag
sen
yoksun
uyuyorsun
alacakaranhkta
alt
ranzada
iist
ranza
bombog
sen
yoksun
yeryriziintin
en
grizel
gehirlerinden
biri
bogaldr
iqinden
elini qektiiin
bir
eldiven
gibi bogaldr
sondti artrk
seni
gormeyen
aynalar
nasrl
scinerse
yitirilmig
akgamlar
gibi
Vrltava suyu
akryor kcipnilerin
altrndan
sokaklar bombog
btittin
pencerelerde perdeler inik
trramvaylar
bomboq geqiyor
biletqileri vatmanlarr
bile
yok
kahveler
bombog
lokantalar barlar
da 6yle
vitrinler
bombog
ne kumag
ne
krristal
ne
et ne
garap
ne bir kitap ne
bir
gekerleme
kutusu
ne
bir karanfil
qehri
duman gibi
saran
bu yalnrzhirn iginde
bir koca kigi yalnrzhkta
on
kat
artan ihtiyarh rn kederinden
silkinmek
iqin
Lejyonerler Kcip-
rtisri'nden
martrlara
ekmek atryor
gerefinden genq
ytireiinin
kanrna batrrrp her
lokmayr
vakrtlarr
yakalamak istiyorum
parmaklanmda kahyor
altrn tozlan hrzlarrnrn
yatakh
vagonda bir kadrn uyuyor
altranzada
77
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
41/99
yrllardrr
boyle
derin
uykulara
dalmrqhfr
yoktu
saqlan
saman
sarrsr
kirpikleri
mavi
elleriyse
giimiiq
gamdanlarda
mumlardt
rist
ranzada
uyuyam
goremedim
ben
defilim
bir
uYuYan
varsa
orda
belki
de
tist
ranza
bog
Moskova'Ydr
tist
ranzadaki
belki
duman
basmrg
Leh
toPrairnt
Birest'i
de
basmtq
iki
gundiir
uqaklar
kalkrp
inemiyor
ama
tirenler gelip
gidiyor
bebekleri
akmrq
gozlerin
iEinden
geqiyorlar
Berlin'den
beri
kompartrmanda
bir
baqtmaytm
karh
ovalarrn
guneqiyle
uyandrm
ertesi
sabah
yemekli
vagonda
kefir
denen
bir
qegit ayran
iqtim
garson
krz
tanrdr
beni
iki
piyesimi
seYretmiq
Moskova'da
garda
genq
bir
kadrn
beni
kargrladr
beli
karrnca
belinden
ince
saqlarr
saman
sarrsr
kirpikleri
mavi
tuttum
elinden
Yririidiik
yiinidtik
gr'ineqin
altrnda
karlarr
qrtrrdata
qrtrrdata
o
yrl
erken
gelmigti
bahar
o
gtr-tt ,
Qobanyrldrzrna
haber
uqurulan
gtinlerdi
Miskova
bahtiyardr
bahtiyardrm
bahtiyardrk
yitirdimseniansrzrnMayakovskiAlanr,ndayitird'imansrzlnsenioysa
anslzrn
defil
giinkti
once
yitirdim
avucumda
elinin
srcakhirnr
senin
sonra
elinin
yumuqak
airrhirnr
yitirdim
avucumda
sonra
elini
ve
aynhk
parmaklarrmrzrn
birbirine
ilk
defiiginde
baglamrqtr
qoktan
78
ama
yine
de ansrzrn
yitirdim seni
asfalt
denizlerinde
otomobilleri
durdurup
baktrm iqlerine
yoksun
bulvarlar
karlr
seninkiler
yok
ayak
izleri
arasrnda
botlu iskarpinli
qoraph
qrplak
senin
ayak izlerini
birde tanrrrm
milisyonerlere
sordum
gormediniz mi
eldivenlerini
qrkarmrgsa
ellerini gormemek
olmaz
elleri
gtimrig
qamdanlarda
mumlardrr
milisyonerler
btiyrik
bir nezaketle kargrhk
veriyor
gormedik
istanbul'da
Sarayburnu
akrntrsrnr
qrktyor
bir romorkrjr
ardrnda tiE mavna
gak
gak ediyor da vak vak
ediyor
da
martr kuqlarr
seslendim
mavnalara Krzrl Meydan'dan
romorkortin
kaptanrna
sesleneme-
dim
qinkti
makinasr
oyle gtimbtirdtiyordu
ki
sesimi
duyamazdr
yorgundu
da kaptan
ceketinin
driimeleri
de kopuktu
seslendim
mavnalara
Krzrl
Meydan'dan
gormedik
girdim
giriyorum
Moskova'nrn
britr.in
sokaklarrnda
britrin
kuyruklara
ve
yalntz kadrnlara
soruyorum
yr.in bagorttih i gr-iler
yrizlti
sabrrh
sessiz
kocakarrlar
al yanakh kopqa
burunlu tazeler
qapkalan
yegil
kadife
ve geng
krzlar
tertemiz
srmsrkr
gayetle
de
qrk
belki
korkunE
kocakarrlar
bezgin tazeler gapgal
krzlar
da var
ama onlar-
dan bana ne
gtizeli
kadrn
milleti
erkeklerden once gcirtir
ve unutmaz
gormediniz
mi
saqlarr saman
sarrsr kirpikleri mavi
-
7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)
42/99
kara
paltosunun
yakast
ak
ve
sedef
driimeleri
kocaman
Prrai'da
aldr
gormedik
vakrtlarla
yarr ryorum
bir
onlar
one
geqiyor
bir
ben