ncb - pier.or.th · ncb มีจ านวนทั้งหม - 68 ราย ประกอบ...
TRANSCRIPT
บทความนเปนบทความชนทสองของชดบทความ1
“มมมองสนเชอธรกจไทยจากขอมลรายสญญา” โดยใชขอมล
สนเช อธรกจรายสญญาของบรษทขอมลเครดตแหงชาต
จ าก ด (National Credit Bureau หร อ NCB) ซ งรวบรวม
บญชสนเชอของลกคาทเปนองคกรธรกจจากสถาบนการเงนท
เปนสมาชกของ NCB ทงหมดมาตงแตป พ.ศ. 2550 การใช
ประโยชนจากขอมลจลภาคทมความละเอยดรายบญชสามารถ
แสดงใหเห นถงพฒนาการของตลาดสนเช อไทย ความ
หลากหลายทงในมตของสถาบนการเงนและในมตของบรษทผ
ขอสนเชอแตละราย ตลอดจนความแตกตางของธรกจทมและ
ไมมสนเชอ
ณ เดอนมนาคม พ.ศ. 2559 สถาบนการเงนทเปนสมาชก
NCB มจ านวนทงหมด 68 ราย ประกอบดวยธนาคารพาณชยไทย
และตางชาต บรษทเชาซ อ บรษทบตรเครดต สถาบนการเงน
ขอคดเหนทปรากฏในบทความนเปนความเหนของผเขยน ซงไมจ าเปนตอง
สอดคลองกบความเหนของสถาบนวจยเศรษฐกจปวย องภากรณ
เฉพาะกจ และบรษทประกน โดยผใหสนเชอรายใหญทสด 3
อนดบแรก คอ ธนาคารพาณชยไทย บรษทเชาซอ และบรษท
ประกน ทงในดานจ านวนบญชสนเชอและมลคาสนเชอคงคาง
รวม (ตารางท 1) มบญชสนเชอรวมกนมากกวา 1 ลานบญช
และมยอดสนเชอคงคางมากกวา 7 ลานลานบาท ครอบคลม
ประเภทสนเชอประเภทตาง ๆ ไดแก 1. เงนกทวไป 2. เงนกระยะสน
เชน ตวเงนในประเทศ 3. สนเชอเชาซอ 4. เครดตการคา เชน
ตวเงนสงออกน าเขา และ 5. credit line เชน เงนเบกเกนบญช
(overdraft หรอ O/D) และบตรเครดต
ในระยะเวลา 10 ปท ผานมา ตลาดสนเชอธรกจใน
ประเทศไทยมการขยายตวอยางตอเนอง ทงในแงของจ านวน
บรษททไดรบสนเชอ (extensive margin) และมลคาสนเชอท
แตละบรษทไดรบ (intensive margin)
จ ำนวนบรษททไดรบสนเชอเพมมำกขนเฉลยรอย
ละ 5.6 ตอปในชวง 10 ป จ านวนบรษททมสนเชอในป 2550
นนมเพยงประมาณ 131,000 บรษท และเพมขนเปน 2 แสน
กวาบรษทในป 2559 (เสนทบในรปท 1) แตเนองจากจ านวน
สถาบนการเงนทสงขอมลให NCB เพมขนจาก 46 เปน 68
แหงในชวงดงกลาว เพอดวาการเพมจ านวนของผไดรบสนเชอ
ไมไดมาจากการท NCB มสมาชกเพมขน รปนจงแสดงเสนประ
ทนบเฉพาะบรษททก จากสถาบนการเงนทเปนสมาชกของ
NCB ตงแตตนจนถงขอมลลาสดระหวาง พ.ศ. 2550-2559
ซงเสนประและเสนทบกใหภาพทคลายกนมาก ซงสะทอนวา
สถาบนการเงนหลก ๆ ทปลอยสนเชอธรกจเปนสมาชกของ
NCB มาตงแตตน นอกจากน เมอเปรยบเทยบจ านวนบรษทท
ไดรบสนเชอในป พ.ศ. 2550 และป พ.ศ. 2559 โดยแยกตาม
มลคาสนเชอคงคาง พบวามจ านวนบรษททไดรบสนเชอเพมขน
ในทกชวงมลคาของสนเชอ โดยกลมทมจ านวนบรษทเพมขน
มากทสดคอกลมทมยอดสนเชอคงคางประมาณ 1 ลานบาท
(รปท 2)
ส ำหรบบรษททไดรบสนเชอ มลคำสนเชอเฉลย
ของแตละบรษทเพมสงขน เมอเรยงล าดบบรษทตามมลคา
สนเชอคงคางจากนอยสดไปหามากสด เชน บรษทล าดบท
ตารางท 1 – ประเภทของสถาบนการเงนทเปนสมาชก NCB
ทมา: ค านวณจากขอมล NCB มนาคม 2559
รปท 1 – จ านวนบรษททมสนเชอ
ทมา: ค านวณจากขอมล NCB 2550-2559
10th percentile มยอดสนเชอคงคางประมาณรายละสองแสน
บาท สวนบรษทล าดบท 90th percentile มยอดสนเชอคงคาง
สงถงรายละ 35 ลานบาท เมอเปรยบเทยบยอดสนเชอคงคาง
ตอบรษทในป พ.ศ. 2550 และป พ.ศ. 2559 เฉพาะบรษททม
สนเช อในทงสองป (รปท 3) พบวา ยอดสนเชอคงคางของ
บรษทล าดบท 10th percentile มคาใกลเคยงกนในป พ.ศ. 2550
และป พ.ศ. 2559 แตบรษททมสนเชอขนาดใหญมยอดคงคาง
เพมขนมากถงรอยละ 143 หรอเพมขนเฉลยรอยละ 9-15 ตอป
ในชวงเวลาเดยวกน ซงสะทอนใหเหนวาระดบการกระจกตว
ของสนเชอมแนวโนมทสงขน
สถำบนกำรเงนท เปนสมำชกของ NCB มควำม
แตกตำงของกลยทธในกำรใหสนเช อ นอกจากสถาบน
การเงนมความหลากหลายทงในดานขนาด (เลก กลาง ใหญ)
และประเภทของสถาบนการเงน (ธนาคารพาณชย บรษท
ประกน บรษทบตรเครดต เปนตน) แลว สถาบนการเงนตาง ๆ
ยงมความแตกตางของกลยทธในการใหสนเชอดวย ซงขอมล
จาก NCB แสดงใหเหนวาธนาคารมกล มลกคาเปาหมาย
แตกตางกน ยกตวอยางธนาคารพาณชยขนาดเลกจ านวน 2
รายทมสวนแบงในตลาดสนเชอใกลเคยงกน (1.4% และ 1.1%)
รายหนงเนนลกคารายใหญ สวนอกรายหนงเนนลกคารายยอย
โดยลกคาสนเชอสวนใหญของธนาคารแหงแรก (S1) มยอด
สนเชอคงคางรายละกวา 24 ลานบาท ในขณะทลกคาสวนใหญ
ของธนาคารอกแหงหนง (S2) มสนเชอเพยงรายละ 4 แสนบาท
(รปท 4) ในท านองเดยวกน ธนาคารพาณชยขนาดใหญแตละ
แหงมกล มลกคาท แตกตางเชนกน หากพจารณาธนาคาร
พาณชยขนาดใหญจ านวน 2 รายทมสวนแบงตลาดใกลเคยง
กน (19.6% และ 19.9%) พบวาลกคาสวนใหญของธนาคารแหง
แรก (L1) มการกระจายตวแบบระฆงคว า และมสนเชอรายละ
ประมาณ 9 ลานบาท สวนอกแหงหนง (L2) เนนทงลกคาราย
เลกทกเพยงรายละ 2 แสนบาท และลกคารายใหญทกรายละ
รปท 2 – การกระจายตวของจ านวนบรษททไดรบสนเชอแยกตามมลคาสนเชอคงคาง
ทมา: ขอมล NCB 2550 และ 2559
รปท 3 – ยอดสนเชอคงคางตอบรษท
ทมา: ขอมล NCB 2550-2559
กวา 9 ลานบาท เหนไดจากลกษณะการกระจายตวของบญช
สนเชอแบบทวฐานนยม (bimodal) (รปท 5)
เกอบครงหนงของบรษททกยมมบญชสนเชอเพยง
บญชเดยว โดยประเภทของสนเช อทบรษทใชมากท สด 3
อนดบแรก ไดแก เงนกทวไป (รอยละ 34) สนเชอเชาซอ (รอย
ละ 33) และเงนเบกเกนบญช (รอยละ 25) และส าหรบบรษทท
มบญชสนเชอมากกวา 1 บญช ผลตภณฑสนเชอทบรษทกลมน
ใช สวนใหญกประกอบดวย เงนกทวไป สนเชอเชาซอ และเงน
เบกเกนบญชเชนกน โดยรอยละ 14.3 มบญชเงนกท วไป
รวมกบเงนเบกเกนบญช รอยละ 13.1 มบญชเชาซอเพยงอยาง
รปท 4 – เปรยบเทยบการกระจายตวของมลคาสนเชอตอบรษทของธนาคารพาณชยขนาดเลก 2 แหง
ทมา: ขอมล NCB 2559
รปท 5 – เปรยบเทยบการกระจายตวของมลคาสนเชอตอบรษทของธนาคารพาณชยขนาดใหญ 2 แหง
ทมา: ขอมล NCB 2559
เดยวแตมหลายบญช และรอยละ 10.1 มทงบญชเงนกทวไป
เงนเบกเกนบญช และบญชเชาซอ เปนตน (รปท 6)
สนเชอธรกจของบรษทสวนใหญกระจกตวอยกบ
ผใหกเพยงรำยเดยว รอยละ 74 ของบรษททจดทะเบยนใน
ประเทศไทยมสนเชอจากสถาบนการเงนเพยงแหงเดยว โดย
บรษททมบญชสนเชอเดยวกจากสถาบนการเงนแหงเดยวโดย
ปรยายซงคดเปนรอยละ 46 ของบรษททกยมทงหมด สวนอก
รอยละ 28 มบญชสนเชอมากกวา 1 บญชแตเปนลกคาสนเชอ
ของสถาบนการเงนเพยงแหงเดยว หรอคดเปนกวาครงของ
บรษททมบญชสนเชอมากกวา 1 บญช (ตารางท 2) ซงขอเทจจรง
น สะทอนวาการใหสนเชอของไทยสวนหนงยงมลกษณะเปน
relationship-based lending นนคอ ธนาคารกมกจะใหสนเชอ
กบลกคาทรจกกนอยแลว และไมมประวตผดนดช าระหน หรอ
ตนทนทางธรกรรม (transaction costs) กบสถาบนทางการเงน
เพยงแหงเดยวต ากวาตนทนทางธรกรรมกบสถาบนทางการเงน
หลายแหงคอนขางมาก
จ ำนวนสถำบนกำรเงนทใชบรกำรโดยบรษททม
สนเชอหลำยบญช ขนอยกบประเภทของผลตภณฑสนเชอ
(รปท 7) เชน รอยละ 93 ของบรษททมบญชเงนกทวไปหลาย
บญช และรอยละ 75 ของบรษททมบญชเงนกทวไปและเงน
เบกเกนบญช จะมสนเชอจากสถาบนการเงนเพยงแหงเดยว
ซงอาจเปนเพราะวาบญชเงนกทวไปมความคลมเครอสงกวา
รปท 6 – ประเภทของสนเชอทบรษทใชเมอแบงกลมบรษทตามจ านวนบญชสนเชอ
หมายเหต: GL=general loan (ทวไป), HP=hire purchase and leasing (เชาซอ), OD=overdraft
(เบกเกนบญช), CC=credit card (เครดตการด), DB=domestic bill (ตวเงนในประเทศ)
ทมา: ขอมล NCB 2559
ตารางท 2 – สดสวนบรษทตามจ านวนบญชสนเชอและจ านวนสถาบนการเงนทมสนเชอ
ทมา: ขอมล NCB 2559
สนเช อประเภทอ น ๆ relationship-based lending จ งม
ความส าคญ ในทางกลบกน มากกวารอยละ 95 ของบรษททม
บญชเชาซอรวมกบบญชสนเชอประเภทอน ๆ มสนเชอจาก
สถาบนการเงนมากกวาหน งแหง ซ งไมเปนท นาแปลกใจ
เนองจากสนเชอเชาซอสวนใหญเปนการเชาซอรถยนตและม
สถาบนการเงนหลากหลายจ านวนมากทใหสนเชอเชาซอ โดย
แตละแหงมความสมพนธเฉพาะกบธรกจผขายรถยนตตาง ๆ กน
ในบรรดำบรษทท จดทะเบยนในประเทศไทย ม
จ ำนวนเพยงรอยละ 31 เทำนนทมสนเชอจำกสถำบนกำรเงน
เม อศกษาฐานขอมล NCB ควบคกบฐานขอมล Corporate
Profile and Financial Statement (CPFS) ของกระทรวงพาณชย
ทรวบรวมงบการเงนของนตบคคลทจดทะเบยนในประเทศไทย
รปท 7 – สดสวนบรษททกจากสถาบนการเงนเพยงแหงเดยว จ าแนกตามพอรตสนเชอ
หมายเหต: GL=general loan (ทวไป), HP=hire purchase/leasing (เชาซอ), OD=overdraft
(เบกเกนบญช), CC=credit card (เครดตการด), DB=domestic bill (ตวเงนในประเทศ)
ทมา: ขอมล NCB 2559
รปท 8 – สดสวนของจ านวนบรษททมสนเชอตอจ านวนบรษททงหมด
ทมา: ขอมล NCB และ CPFS 2558
ท าใหสามารถวเคราะหการใชบรการในตลาดสนเชอของภาค
ธรกจ (participation) และสามารถเปรยบเทยบลกษณะของ
บรษททมสนเช อและบรษททไมมสนเช อได โดยในป พ.ศ.
2558 บรษทจดทะเบยนในประเทศไทยเพยงรอยละ 31 เทานน
ทมสนเชอจากสถาบนการเงน ในทางกลบกน บรษทมากกวา
2 ใน 3 ไมมการกยมจากสถาบนการเงนเลย ซงบรษทเหลาน
ประกอบดวยทงบรษททไมตองการขอสนเชอและบรษทท
ตองการขอสนเชอแตไมไดรบอนมตดวย
บรษทขนำดใหญมโอกำสสงกวำทจะมสนเชอเมอ
เทยบกบบรษทเลก เมอจดกลมบรษทตามรายรบโดยกลมท 1
คอ กล มบรษทขนาดเลกทสด (1st revenue decile หรอม
รายรบประมาณ 1 แสนบาทตอป) ถงกลมท 10 คอกลมบรษท
ทขนาดใหญทสด (10th revenue decile หรอมรายรบ 200
ลานบาทตอป) รปท 8 แสดงใหเหนวากวารอยละ 83 ของ
บรษททอยในกลมรายรบสงสดมสนเชอจากสถาบนการเงน
ในขณะทสดสวนดงกลาวคดเปนเพยงรอยละ 7 ส าหรบบรษท
ทอยในกลมรายรบต าสด
สนเชอเปนแหลงเงนทนส ำคญของบรษทเลก ซงตำง
ไปจำกธรกจขนำดใหญทมแหลงเงนทนอน ๆ นอกเหนอจำก
เงนกจำกสถำบนกำรเงนดวย รปท 9 แสดงสดสวนของ
มลคาสนเชอจากสถาบนการเงนตอหน สนท งหมดจากงบ
การเงน (total liabilities) โดยพจารณาเฉพาะบรษทท ม
หนสน (liabilities) หากเรยงตามขนาดบรษทจากเลกไปใหญ
พบวาบรษทใหญมสดสวนของมลคาสนเชอตอหนสนทงหมด
นอยกวาบรษทเลก โดยส าหรบบรษททอยในกลมรายรบสง
ทสด พบวามลคาสนเชอคดเปนเพยงรอยละ 33 ของหนสน
ทงหมด ในทางกลบกน ส าหรบบรษททอยในกลมชวงรายรบ
ต าทสด พบวาหนสนทงหมดมาจากสนเชอจากสถาบนการเงน
ดงนน ถงแมวาบรษทขนาดเลกบางแหงสามารถเขาถงบรการ
ในตลาดสนเชอได แตบรษทขนาดเลกเหลานกยงมขอจ ากด
ทางการเงนสงกวาบรษทใหญ สวนบรษทขนาดเลกท ไม
สามารถสนเชอไดกมแนวโนมวามความยากล าบากในการ
เขาถงแหลงเงนทนอน ๆ เชนกน
กำรไดร บส นเช อจำกสถำบนกำรเง นช วยลด
ขอจ ำกดในกำรลงทนของบรษทได ในทางทฤษฎเศรษฐศาสตร
นน การจะดวาบรษทเผชญกบขอจ ากดในการลงทน (financial
constraint) หรอไม สามารถดไดจากอตราผลตอบแทนการ
ลงทน ซงอาจวดไดจากสดสวนของก าไรตอมลคาสนทรพย
ทงหมด(return on assets หรอ ROA) หากปราศจากขอจ ากด
ดานการลงทนแลว ROA ของทก ๆ บรษทควรทจะมคาเทา ๆ
กนโดยมคาใกลเคยงกบตนทนทางการเงน เนองจากหาก
บรษทใดม ROA สงกวาตนทนทางการเงน บรษทนนสามารถ
ไดรบก าไรเพมขนโดยการกเงนเพอมาลงทนเพมเตม แตจาก
รปท 9 – สดสวนของสนเชอจากสถาบนการเงนตอหนสนทงหมด
ทมา: ขอมล NCB และ CPFS 2558
รปท 10 พบวา ROA ของบรษททไมมสนเชอมคาสงกวา ROA
ของบรษททไดรบสนเชอในทก ๆ ชวงขนาดบรษท ซงสะทอน
ใหเหนวาการไดรบสนเชอจากสถาบนการเงนอาจชวยลด
ขอจ ากดในการลงทนของบรษทได (อยางไรกตาม ROA ทสง
ของบางธรกจนน อาจสะทอนถงผลตอบแทนความเสยง หรอ
risk premium ทสงกวาของธรกจนน ๆ ดวย)
ขนำดบรษทใหญเปนตวบงชทส ำคญวำบรษทม
สนเชอจำกสถำบนกำรเงน ในขณะทอตรำก ำไรสงไมไดกำ
รนตวำบรษทจะมสนเชอเสมอไป รปท 11 แสดงสดสวนของ
บรษททมสนเชอและไมมสนเชอโดยเรยงล าดบตามรายรบและ
อตราก าไร ซงอตราก าไรเปนตวชวดตวหนงทสะทอนผลตภาพ
ของบรษทจากนอยทสด (กลมท 1) ถงมากทสด (กลมท 20)
พบวาบรษททมสนเช อในรปดานขวากระจกตวอย ในกล ม
บรษทขนาดใหญแตมอตราก าไรปานกลาง ในทางกลบกน
บรษททไมมสนเช อในรปดานซายกระจกตวในกลมบรษท
ขนาดเลก แตแยกเปน 2 กลมดวยกน กลมแรกมอตราก าไรต า
สวนกลมทสองมอตราก าไรสง เปนขอสงเกตทนาสนใจวา
เพราะเหตใดบรษทในกลมหลงซงมผลตภาพดและมศกยภาพ
รปท 10 – สดสวนของก าไรตอมลคาสนทรพยทงหมด (Return on Assets: ROA)
หมายเหต: สดสวนทแสดงไดก าจดผลของความแตกตางระหวางอตสาหกรรม (ระดบความละเอยด 4-digit ISIC)
แลว เสนประแสดง confidence intervals ดรายละเอยดไดจาก Paweenawat et al (2018)
ทมา: Paweenawat et al (2018) โดยใชขอมล NCB และ CPFS 2558
รปท 11 – สดสวนของบรษทแยกตามรายรบและอตราก าไร
ทมา: ขอมล NCB และ CPFS 2558
ทจะเปนลกคาสนเชอทดได จงไมเขามาใชบรการในตลาด
สนเชอ
สนทรพยถำวรมควำมสมพนธกบกำรมสนเชอ
ธรกจ หากเปรยบเทยบสดสวนของสนทรพยถาวรตอ
สนทรพยทงหมดของบรษททมสนเช อและไมมสนเช อจาก
สถาบนการเงน รปท 12 แสดงใหเหนวาบรษททมสนเชอนาจะ
มขอจ ากดดานการลงทนนอยกวาบรษททไมมสนเชอ เพราะ
สามารถน าเงนไปลงทนในสนทรพยถาวร แตในอกมมหน ง
ภาพน อาจจะแสดงวาบรษทท ม ส นทรพยถาวรมากกวา
สามารถขอสนเชอไดมากกวา เพราะสามารถน าสนทรพยถาวร
ไปเปนหลกประกนเงนกได
บรษทอำยนอยมโอกำสต ำกวำทจะมสนเชอจำก
สถำบนกำรเงนหำกเทยบกบบรษทท อำยมำก ร ปท 13
แสดงจ านวนบรษทในฐานขอมล CPFS และ NCB โดยแยก
ตามอาย ในฐานขอมล CPFS บรษททมอายนอยกวา 5 ปม
จ านวนมากทสด และจ านวนบรษทลดลงในกลมบรษททมอาย
ส งข น เม อเปรยบเทยบกบจ านวนบรษทท มสนเช อจาก
รปท 12 – สดสวนสนทรพยถาวรตอสนทรพยทงหมด
หมายเหต: สดสวนทแสดงไดก าจดผลของความแตกตางระหวางอตสาหกรรม (ระดบความละเอยด 4-digit ISIC) แลว
เสนประแสดง confidence intervals ดรายละเอยดไดจาก Paweenawat et al (2018)
ทมา: Paweenawat et al (2018) โดยใชขอมล NCB และ CPFS 2558
รปท 13 – จ านวนบรษทในฐานขอมล NCB และ CPFS
โดยแยกตามอาย
ทมา: ขอมล NCB และ CPFS 2558
ฐานขอมล NCB แลว พบวากลมบรษททมอายนอยกวา 5 ป
กลบเปนกลมทมสดสวนการมสนเชอธรกจต าทสด โดยอาจม
สาเหตมาจากปญหาความไมสมมาตรของขอมลขาวสาร
(information asymmetry) กลาวคอเนองจากบรษทในกลม
นเพงกอตงไดไมนาน ท าใหสถาบนการเงนมขอมลเกยวกบผล
การด าเนนงานหรอความนาเช อถอทางการเงน (credit
worthiness) ไมเพยงพอทจะประเมนความเสยงของบรษทใน
กลมน ทง ๆ ทบรษททเรมกอตงมกตองการเงนทนในการขยาย
กจการในชวงปแรก ๆ
นอกจำกน อำยของบรษทมควำมสมพนธกบ
ประเภทสนเชอทบรษทม โดยบรษททอำยนอยมกมสนเชอ
เชำซอมำกกวำบรษททอำยมำก แตเมอบรษทอำยมำกขน
จะมสดสวน credit line มำกขน อาท เงนเบกเกนบญชและ
บตรเครดต (รปท 14) ซงรปแบบดงกลาวอาจสะทอนทงอป
สงคและอปทานของตลาดสนเชอธรกจ กลาวคอ ความตองการ
ใชสนเช อประเภทตาง ๆ อาจเปลยนแปลงไปตามวฏจกรชวต
(life cycle) ของบรษท โดยบรษทในชวงเรมตนกจการเนนไป
ทการลงทนเพอขยายกจการ จงมสนเชอเชาซอมากกวาสนเชอ
ประเภทอน ในขณะทบรษททอายมากกวาใชสนเชอในการ
ด าเนนกจการของบรษท จงใชเงนกระยะสน หนการคา และ
บตรเครดตเพมขน นอกจากความตองการทางธรกจทแตกตาง
ไปตามชวงอายของบรษทแลว ประเภทสนเชอทตางกนในแต
ละชวงอายบรษทเปนผลจากปจจยดานอปทานของผปลอย
สนเชอ ไดแก ปญหาความไมสมมาตรของขอมลขาวสาร โดย
การปลอยสนเชอใหบรษททมอายนอย สถาบนการเงนอาจมอง
วาการปลอยสนเชอประเภทเชาซอทมวตถประสงคชดเจนและ
มสนทรพยค าประกนมความเสยงต ากวาสนเชอประเภทอน ๆ
เปนตน
เมอเปรยบเทยบสดสวนกำรมสนเชอรำยอตสำหกรรม
ภำคกำรผลตมสดสวนของบรษททไดรบสนเชอสงทสด สวน
รปท 14 – อายของบรษทและสดสวนตามจ านวนบญช
สนเชอประเภทตาง ๆ
ทมา: ขอมล NCB 2559
รปท 15 – สดสวนของบรษททมสนเชอจากสถาบนการเงน
ทมา: ขอมล NCB และ CPFS 2558
ภำคอสงหำรมทรพยและภำคบรกำรมสดสวนต ำทสด โดย
ภาคการผลตมสดสวนของบรษททไดรบสนเชอถงรอยละ 46
ของจ านวนบรษทในภาคการผลตทงหมด คดเปนสดสวนทสง
กวาคาเฉลยประเทศทอยเพยงรอยละ 31 สวนภาคอสงหารมทรพย
และภาคบรการมสดสวนเพยงรอยละรอยละ 17 และ 18 ตามล าดบ
(รปท 15) ส าหรบภาคการคาซงเปนกลมธรกจทใหญทสดและ
มจ านวนบรษทมากถงรอยละ 40 ของจ านวนบรษทไทยทงหมด
มบรษทราว 1 ใน 3 ทมสนเชอจากสถาบนการเงน
การศกษาตลาดสนเชอธรกจไทยโดยใชขอมลของบรษทขอมลเครดตแหงชาตแสดงใหเหนวาในชวงระยะเวลา 10 ปท
ผานมา สนเชอธรกจมการขยายตวอยางตอเนองทงในดานจ านวนบรษททมสนเชอและมลคาสนเชอตอบรษท สถาบนการเงนม
การขยายฐานลกคาเพมขนทงรายเลกและรายใหญ อยางไรกตาม บรษททกยมจากสถาบนการเงน คดเปนเพยงรอยละ 31 ของ
จ านวนบรษทนตบคคลทงหมด
ขอมลรายสญญาชดนแสดงใหเหนภาพอยางชดเจนอกสองภาพ ภาพแรกคอ ตลาดสนเชอธรกจไทยนาจะยงมปญหา
asymmetric information ระหวางสถาบนการเงนและผประกอบการ เพราะเมอเปรยบเทยบบรษททมสนเชอและบรษททไมม
สนเชอพบวา กลมบรษทอายนอยกวา 5 ป มสนทรพยถาวรต า มรายรบต า มโอกาสทจะมสนเชอนอยมาก แมบางบรษทจะมอตรา
ก าไรทด ซงขอเทจจรงนอาจจะสะทอนวา สถาบนการเงนไมสามารถประเมนความเสยงของบรษทบางกลมได เชน บรษทตงใหม
เมอผประกอบการยงไมมประวตทงทางการเงนและธรกจ และไมมหลกทรพยมาค าประกน ท าใหสถาบนการเงนไมอยากปลอยก
หรออาจเสนออตราดอกเบยเงนกทสงเพอชดเชยกบความเสยงทประเมนไมได บรษทจงไมสามารถกได
ภาพทสองคอ ส าหรบบรษททมสนเช อจากสถาบนการเงนกมความแตกตางกนคอนขางสง ทงขนาดของสนเชอ
ประเภทของสนเชอทใช เกอบครงของบรษทกลมนมบญชสนเชอเพยงบญชเดยว สวนบรษททมสนเชอหลายบญช จ านวน
สถาบนการเงนทใชบรการมกจะขนกบพอรตสนเชอทบรษทถอ บรษททตองการมเงนกระยะยาวหลาย ๆ บญช มกจะกจาก
ธนาคารแหงเดยว แตหากเปนการถอเงนเบกเกนบญชหลายบญช หรอถอรวมกบสนเชอเชาซอ มกจะใชบรการจากสถาบน
การเงนหลายแหง นอกจากน เรายงพบวาบรษทใหญมชองทางระดมทนหลายชองทาง ขณะทบรษทเลกไมมทางเลอกมากนก
โดยส าหรบบรษทขนาดเลกทมหนสนนน สนเชอจากสถาบนการเงนแทบจะเปนหนสนทงหมดทบรษทม
ปจจบนภาครฐไดตระหนกถงปญหาเรอง asymmetric information และพยายามชวยเหลอบรษทขนาดเลกทไมม
สนทรพยค าประกน เชน มการตงบรรษทประกนสนเชออตสาหกรรมขนาดยอม (บสย.) ในป พ.ศ. 2534 ตงธนาคารเพอการ
พฒนาธรกจขนาดกลางและขนาดยอมแหงประเทศไทยในป พ.ศ. 2545 มการประกาศใช พ.ร.บ. หลกประกนทางธรกจ ในป
พ.ศ. 2558 โดยวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม หรอ SMEs สามารถขอกเงนไดโดยไมตองมอบทรพยสนไวกบเจาหน มสนเชอ
ประชารฐ ซงเปนสนเชอดอกเบยต า นอกจากน ยงมการตงหนวยงานมาชวยประเมนศกยภาพ อบรม และใหค าปรกษาในการ
พฒนาของธรกจและปญหาทางการเงนของธรกจ เชน สถาบนพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม และศนยชวยเหลอ
SMEs
อยางไรกตาม จากภาพทเราเหนชวานาจะยงมบรษททประสบปญหาในการพสจนความสามารถในการช าระหนให
สถาบนการเงนเหน สงทจะชวยลดตนทนทงของสถาบนการเงนผใหกและชวยใหผประกอบการทมศกยภาพเขาถงสนเชอ กคอ
การหาวธทประเมนความเสยงของธรกจอยางมประสทธภาพและสงตอขอมลใหสถาบนการเงนอยางโปรงใส ปจจบนรฐบาลได
หวงวาการผลกดนใหธรกจใชงบการเงนทรายงานสรรพากรและยนขอสนเชอเปนบญชเดยวกนจะชวยบรรเทาปญหาตรงนได
นโยบายบญชเดยวนจะเรมมผลบงคบใชในป พ.ศ. 2562 อนทจรง การแกปญหาเรอง asymmetric information ไมใชเรอง
งายเนองจากภาครฐอาจจะไมเขาใจธรกจเทากบผใหกและผขอก ในอนาคตรฐอาจจะมการใหสถาบนการเงนและผประกอบการ
เองมารวมเสนอแนวทางวาอะไรจะเปนตวชวดธรกจทมศกยภาพและความเสยงต าไดโดยตววดนอาจจะตางกนส าหรบภาคธรกจ
ตาง ๆ
นอกจากน ภาพเรองความหลากหลายของบรษทในการใชบรการดานสนเชอย าใหเหนวา การด าเนนนโยบายเพอ
สนบสนนการเขาถงสนเชอของภาคธรกจจ าเปนตองตระหนกถงความแตกตางดงกลาวดวย โดยนโยบายทไดผลดส าหรบบรษท
กลมหนงอาจไมเหมาะสมกบบรษทอกกลมหนง ยกตวอยางเชน การสรางและใช credit scoring มาประเมนความเสยง ซงจาก
บทเรยนในประเทศอน ๆ การมความสมพนธกบสถาบนการเงนหลายแหง utilization rate ทสง และการมสนเชอขนาดใหญและ
ช าระหนทตรงเวลามกจะชวยเพมคะแนน หากเราน าปจจย 3 ปจจยนมาพจารณา บรษทเลกแมจะมประวตช าระหนทดกจะไม
สามารถสคะแนนของบรษทใหญได เพราะบรษทสวนมากกมบญชเพยงบญชเดยว ใชบรการจากสถาบนการเงนแหงเดยว และม
ยอดสนเชอคงคางไมสงเทาบรษทใหญ รฐอาจจะตองพจารณาปจจยอนเพมเตมในการสราง credit score ส าหรบบรษทเลก
เชน การช าระหนคาสาธารณปโภคทตรงเวลา
ทงน ภาพของตลาดสนเชอธรกจทขอมลเครดตบโรไมสามารถตอบได กคอ ความแตกตางระหวางผประกอบการทไม
ตองการสนเชอและผทโดนปฏเสธสนเชอ หรอสนเชอทผประกอบการไดรบในขอมลนนต ากวาสนเชอทผประกอบการตองการ
หรอไม และตนทนทงหมดของการขอสนเชอเปนอยางไร ในบทความชนตอไปในชดบทความน เราจะศกษาเรองความสามารถ
ในการช าระหนของธรกจ หนทไมกอใหเกดรายได และปจจยทเกยวของกบพลวตของหนภาคธรกจของประเทศไทย
Paweenawat, A., J. Pinthong, K. Samphantharak, and N. Wasi. (2018): “Corporate Debt in Thailand: What We
Learn from the National Credit Bureau Data” Discussion Paper, Puey Ungphakorn Institute for Economic
Research, forthcoming.
Topics: Financial Market
Tags: Corporate Debt, National Credit Bureau