Edebiyat bahçesinden bir meyve...

LETÂİFNÂME’DENSEÇMELER

Lâmiî Çelebi

5

İÇİNDEKİLERÖnsöz ................................................................................................................................................. 9Lâmiî Çelebi (1473 – 1532) ................................................................................11Letâifnâme ..............................................................................................................................13Tevekkül Eden Sahabi .............................................................................................15Hz. Yahya (a.s.) ile Hz. İsa (a.s.) .................................................................16Hz. Ali (k.v.)’nin Cevabı .........................................................................................17Allah Dostunun İkazı ................................................................................................17Allahü Teâlâ’ya Ne Cevap Vereceksin? ............................................18Kümeyl’in Dirâyeti.......................................................................................................19Hazırcevap Tûsî ...............................................................................................................20Ya Nasıl Gideydim? .....................................................................................................21Usta Şair .....................................................................................................................................21Şairin Hüneri .......................................................................................................................22Dünya Kelamı Etmeyen Adam ...................................................................23Kötü Huylu Komşu ......................................................................................................25Fatih ile İranlı Tüccar ...............................................................................................26Hürmüz ile Büzürcmihr .......................................................................................28Kâdı ile Derviş ....................................................................................................................29Karaman’ın Koyunu ..................................................................................................30

6

Kula Kulluk Edilmez ..................................................................................................32Ev Halkından Bana Ne! ..........................................................................................33Gidişin Müjde Olmasın .........................................................................................33Kısa ve Öz ..................................................................................................................................34Akıllı Deli ...................................................................................................................................36Hüvesine Göre Darabesi Var..........................................................................37Şehrin Delisi Kim? ........................................................................................................37Deli ile Karısı ........................................................................................................................38Arsız Deli ....................................................................................................................................39Evini Yakan Deli ...............................................................................................................41Tatlıcı Dükkânındaki Deli ..................................................................................42Bakkal Dükkânındaki Deli ................................................................................43Arkadaşını İyi Seç! .........................................................................................................44Lutfu da Hoş Kahrı da .............................................................................................45Dünya'nın Dengesi .....................................................................................................45Boş Kafatası............................................................................................................................46Eşeğini Kaybeden Deli............................................................................................47Sonunda Buraya Gelecek....................................................................................48Buradaki Ölünün Hesabı Görüldü ........................................................48Bu Kafatası Kimin? .......................................................................................................49Deli Oldun Kurtuldun .............................................................................................50Sen Teraziyi Kurana Kadar ...............................................................................51Zavallı Kayışın Halini Gördün mü?.......................................................52Ne Kadar Dayak Yiyeceksin Kim Bilir? .............................................52Bulur Ama Neden Sonra ......................................................................................53Buna da Şükür! ..................................................................................................................54Sen Canlarını Al Ben de İmanlarını .....................................................55Deliden Al Haberi ..........................................................................................................56Emrindekilere İyi Davran ...................................................................................58Ovaya Değil Çöle Döndürürsün ................................................................59

7

Cahilin Fendi .......................................................................................................................60Yarım Doktor Candan Eder .............................................................................62Doktorunu Gönder ......................................................................................................62Çare Bulunamayan Hastalık ..........................................................................63Okunmayan Mushaf .................................................................................................64Müneccimin Sonu ........................................................................................................65Tarbek-i Horasanî .........................................................................................................65Pinti Hamit’in Cimriliği ........................................................................................70Cimriden Dost Olmaz .............................................................................................71Bu Paraya Bu Kadar! ..................................................................................................72Onun Oğlu Daha Büyük .......................................................................................73Beynamazla Yolculuk ...............................................................................................75Ya Beynamazlığı Terk Et Ya da Mahalleyi ....................................77Şeytanın Resmi .................................................................................................................77Ruhun Çirkin Olmasın! ..........................................................................................78Hırsız ve Fakir .....................................................................................................................79Gündüz Bulamıyorum ...........................................................................................80Bu Cenaze Bize mi Gidiyor? ............................................................................80Şairin Korkusu ...................................................................................................................81Soğuk Şiirler ..........................................................................................................................82Savul Bağırsağım! ..........................................................................................................82Babanı Düşte Gördük ..............................................................................................83Tilki ile Horoz......................................................................................................................83Tilki ile Kurt ...........................................................................................................................85Nasipsiz Tilki........................................................................................................................87Tilki ile Keklik ......................................................................................................................87Aslan ve Tilki ........................................................................................................................89Aslan, Kurt ve Tilki .......................................................................................................90Üç Akbaba ................................................................................................................................91İki Tilki ..........................................................................................................................................92

9

ÖNSÖZ

Letâif, mizah ve nükte barındıran söz anlamındaki “latîfe” kelimesinin çoğuludur. Letâifnâme ise okuyucu-lara ibret verip yol göstermek için çeşitli hikâyelerin kul-lanıldığı edebî bir türdür. Osmanlı edebiyatının mensur sahası Letâifnâme, Tuhfetü’l-Letâyif, Kitâb-ı Letâyif gibi başlıklar taşıyan bu tür onlarca eser barındırır.

Lâmiî Çelebi’nin Letâifnâmesi de bu türün seçkin örnekleri arasındadır. Müellif, mizah ve nükte barın-dıran çeşitli hikâyeler yardımıyla yol göstermeyi amaçlamıştır. Lâmiî Çelebi, önce insanı, sonra top-lumu yoldan çıkaran kötü huyları eleştirmiş, insa-noğlunda zaafın her zaman olabileceğini örnekleriy-le gözler önüne sermiştir. Komşu hakkı, adalet, kanaat, tevekkül, şükür, yalana kanmamak, kula kul-luk etmemek gibi hasletleri oldukça çarpıcı hikâye-ler yardımıyla öne çıkarmıştır.

10

Bilhassa dindar görünerek makam mevki sahibi ol-muş, bunu başkalarını ezmek için fırsat bilmiş tipleri eleştirmiş, bu kişilerin çoğalması yüzünden toplumla-rın çöktüğüne işaret etmiştir. Hikâyelerinde deliler âle-minin renkli dünyasından sıkça faydalanmıştır.

Hikâyeleri çevirirken Nuruosmaniye Kütüphanesi 4209 numarada kayıtlı, talik hatla yazılmış 275 varaklık yazma nüsha esas alınmıştır. Eserdeki hikâyeler tarafı-mızca sadeleştirilmiş, kıssadan hisse veren manzum kısımlar mensur hale getirilmiştir. Kitabın giriş kısmın-da müellif ve eseri hakkında kısaca bilgi verilmiştir.

Letâifnâme, hem güldüren hem de düşündüren bir ki-taptır. Eser, insanın aciz bir varlık olduğunu, aklını kul-lanmayan insanoğlunun ne hallere düşebileceğini ibret-lik hikâyeler yardımıyla bir kez daha göstermektedir. Lâmiî’nin geçmişten, döneminden ve hayvanlar âle-minden seçtiği hikâyeler, basiret sahibi usta bir kale-min okuyucularına hediyesidir.

Ozan YILMAZ

Gülistan'danSeçmeler

Bağlar Mah. Mimar Sinan Cad. No: 54 Güneşli - Bağcılar / İSTANBUL • Tel: 0212 657 88 00 • www.hasbahcekitap.com

Edebiyat bahçesinden meyveler...

Fars edebiyatının en büyük şairlerinden olan Sadî-i Şirazî’nin (1182-1292) Gülistan’ı asırlarca elden ele, dilden dile aktarılmış, Osmanlı medreseler-inde ders kitabı olarak okutulmuş bir eserdir. Gülistan mütevazı, sakin

ve aşırıdan kaçan bir hayat anlayışının misaller yoluyla kâğıda yansımasıdır. Gülistan’dan seçme hikâyelerin yer aldığı bu kitap da, Osmanlı’nın en meşhur şârih ilim adamlarından Sudî-i Bosnevî’nin

(ö. 1599-1600) kaleme aldığı Gülistan Şerhi’nden derlenmiştir.

Gülistan'dan SeçmelerSadî-i Şirazî

Hazırlayan:Doç. Dr. Ozan Yılmaz

İstanbul 2014Sayfa: 208

Ebat 13.5 x 21

Mesnevi'denSeçmeler

Bağlar Mah. Mimar Sinan Cad. No: 54 Güneşli - Bağcılar / İSTANBUL • Tel: 0212 657 88 00 • www.hasbahcekitap.com

Edebiyat bahçesinden meyveler...

Mesnevi, yazıldığı günden bu yana değerini hep koruyan, hemen her devirde tercüme ve şerh edilmiş klasik bir eserdir. Eser, ebedi mutluluğu tasavvufta arayan, “ölmeden evvel ölme”yi gaye edinmiş

bir velinin, bir büyük âlimin hayata ve insana dair düşüncelerini gönül diliyle yazıya aktarımıdır. Mesnevi’den Seçmeler ise, bu

reçeteden özenle seçilmiş bir güldestedir.

Mesnevi'den SeçmelerMevlana Celaleddin-i Rûmî

Hazırlayan:Doç. Dr. Ozan Yılmaz

İstanbul 2014Sayfa: 160

Ebat 13.5 x 21

Edebiyat bahçesinden meyveler. . . .

HASBAHÇE KİTAPLIĞI

• Pembe İncili Kaftan / Ömer Seyfettin (Haz.: Faruk Çınar-Raşit Baykal)

• Forsa / Ömer Seyfettin (Haz.: Faruk Çınar)

• Kaşağı / Ömer Seyfettin (Haz.: Yasin Özkan-Muhammet Yıldız)

• Yalnız Efe / Ömer Seyfettin (Haz.: Muhammet Yıldız)

• Ömer Seyfettin’den 41 Seçme Hikâye (SET) / Ömer Seyfettin

• Ömer’in Çocukluğu / Muallim Naci (Haz.: Faruk Çınar)

• Osmanlı Fıkraları / Haz.: Ömer Faruk Yılmaz

• Nasreddin Hoca’dan Hikâyeler / Haz.: Muhammet Yıldız

• Ümidin Zaferi / Anonim (Haz.: Kemal Erkan)

• Gülistan’dan Seçmeler / Sadi-i Şirazi (Haz.: Ozan Yılmaz)

• Mesnevi’den Seçmeler / Mevlana Celaladdin-i Rumi (Haz.: Ozan Yılmaz)

• Bostan'dan Seçmeler / Sadi-i Şirazi (Haz.: Ozan Yılmaz)

• Baharistan’dan Seçmeler / Molla Cami (Haz.: Ozan Yılmaz

• Dini ve Ahlaki Hikâyeler (SET) / Haz.: Ozan Yılmaz

• Kelile ve Dimne’den Seçmeler / Beydeba (Haz.: Ozan Yılmaz)

• Siyasetnâme’den Seçmeler / Nizamülmülk (Haz.: Ozan Yılmaz)

• Kabusnâme’den Seçmeler / Keykâvus (Haz.: Ozan Yılmaz)

• Süheyli’den Seçmeler / Süheylî Ahmed bin Hemden Kethüdâ (Haz.: Ozan Yılmaz)

• Letâifnâme’den Seçmeler / Lâmiî Çelebi (Haz.: Ozan Yılmaz)

• Güliver Cüceler Ülkesinde / Jonathan Swift (Haz.: Muhammet Yıldız)

• Güliver Devler Ülkesinde / Jonathan Swift (Haz.: Muhammet Yıldız)

• Güliver’in Seyahatleri / Jonathan Swift (Haz.: Muhammet Yıldız)

• Vatan Yahut Silistre / Namık Kemal (Haz.: Yasin Özkan)

• Ay’a Yolculuk / Jules Verne (Haz.: Muhammet Yıldız)

• Robinson Issız Adada / Daniel Defoe (Haz.: Faruk Çınar)

• On Beş Yaşında Bir Kaptan / Jules Verne (Haz.: Yasin Özkan-Kadir Dikişçi)

• Dünya’nın Merkezine Seyahat / Jules Verne (Haz. Yasin Özkan)

• Oruç Barbaros / Seyyid Muradi Reis (Haz.: Faruk Çınar)

• Hızır Barbaros / Seyyid Muradi Reis (Haz.: Yasin Özkan)

• Balık Kavağa Çıkınca / Haz.: Selman Kılınç

• Dünya’dan Ay’a Seyahat /Jules Verne (Haz.: Mehmet Özbek)

• Mercan Adası / Robert Michael Ballantyne (Haz.: Yasin Özkan)

• Çağlayanlar’dan Seçmeler / Ahmet Hikmet Müftüoğlu (Haz.: Faruk Çınar)