44

İçİndekİler 1. ÜNİTE: TÜRK EDEBİYATINA GİRİŞ

TÜRK EDEBİYATINA GİRİŞ / EDEBİYAT - GÜZEL SANATLAR/EDEBİYAT BİLİM İLİŞKİSİ/EDEBÎ METİN ................................. 11

EDEBÎ AKIMLAR ........................................................................ 21

2. ÜNİTE: ŞİİR

ŞİİRDE AHENK .......................................................................... 27

SÖZ SANATLARI ........................................................................35

İSLAMİYET ÖNCESİ ŞİİR ...........................................................45

GEÇİŞ DÖNEMİ ..........................................................................47

ANONİM HALK ŞİİRİ ...................................................................51

ÂŞIK TARZI HALK ŞİİRİ ÂŞIK EDEBİYATI SANATÇILARI ........55

DİNÎ TASAVVUFİ HALK ŞİİRİ VE SANATÇILARI .......................61

DİVAN ŞİİRİ .................................................................................67

DİVAN EDEBİYATI SANATÇILARI .............................................73

ŞİİRDE YAPI/KARMA ..................................................................79

TANZİMAT ŞİİRİ ..........................................................................87

SERVETİFÜNUN/FECRİÂTİ ŞİİRİ ..............................................95

MİLLÎ EDEBİYAT DÖNEMİ ŞİİR .............................................. 101

CUMHURİYET DÖNEMİ ŞİİR

SAF ŞİİR ANLAYIŞI ..................................................................107

MİLLÎ EDEBİYATIN ZEVK VE SANAT ANLAYIŞINI

SÜRDÜREN ŞİİR ......................................................................111

I. YENİ (GARİP) ŞİİRİ ................................................................115

II. YENİ ŞİİRİ .............................................................................119

GARİP DIŞINDA YENİLİĞİ SÜRDÜREN ŞİİR ..........................123

DİNÎ DEĞERLERİ, GELENEĞE DUYARLIĞI

VE METAFİZİK ANLAYIŞI ÖNE ÇIKARAN ŞİİR .......................127

TOPLUMCU ŞİİR (1923-1960 VE 1960 SONRASI) ..................131

1980 SONRASI ŞİİR .................................................................137

CUMHURİYET DÖNEMİ HALK ŞİİRİ ........................................141

CUMHURİYET DÖNEMİ ŞİİR KARMA .....................................145

3. ÜNİTE: HİKÂYE

HİKÂYE - HİKÂYENİN YAPI UNSURLARI -

HİKÂYEDE ANLATIM TEKNİKLERİ - HİKÂYE TÜRLERİ .........155

DEDE KORKUT HİKÂYELERİ -

HALK HİKÂYELERİ - MESNEVİLER - CENKNAMELER ..........171

TANZİMAT VE SERVETİFÜNUN DÖNEMİ’NDE HİKÂYE ........181

MİLLÎ EDEBİYAT DÖNEMİ’NDE HİKÂYE .................................189

CUMHURİYET DÖNEMİ HİKÂYE

1923-1940 DÖNEMİ HİKÂYE ....................................................193

1940-1960 DÖNEMİ HİKÂYE ....................................................199

1960 SONRASI HİKÂYE - KÜÇÜREK HİKÂYE ........................205

4. ÜNİTE: ROMAN

ROMAN - ROMANIN YAPI UNSURLARI -

ROMANDA ANLATIM TEKNİKLERİ - ROMAN TÜRLERİ ........ 213

TANZİMAT DÖNEMİ'NDE ROMAN ......................................... 223

SERVETİFÜNUN DÖNEMİ'NDE ROMAN ............................... 231

MİLLÎ EDEBİYAT DÖNEMİ’NDE ROMAN ................................ 237

CUMHURİYET DÖNEMİ ROMAN

1923-1950 ARASI ROMAN .......................................................245

1950-1980 ARASI ROMAN .......................................................251

1980 SONRASI ROMAN ...........................................................263

TÜRK DÜNYASI VE DÜNYA EDEBİYATINDA ROMAN ...........273

5. ÜNİTE: MASAL - FABL - DESTAN - EFSANE

MASAL - FABL - DESTAN - EFSANE .......................................281

6. ÜNİTE: TİYATRO

TİYATRO - TİYATRO TÜRLERİ - TİYATRO TERİMLERİ .........291

GELENEKSEL TÜRK TİYATROSU ..........................................297

TANZİMAT - SERVETİFÜNUN TİYATROSU ............................301

MİLLÎ EDEBİYAT DÖNEMİ’NDE TİYATRO ..............................309

CUMHURİYET DÖNEMİ’NDE TİYATRO ..................................313

TİYATRO KARMA .....................................................................319

7. ÜNİTE: ÖĞRETİCİ METİNLER

ÖĞRETİCİ METİNLER ..............................................................325

TANZİMAT DÖNEMİ'NDE ÖĞRETİCİ METİNLER ...................337

SERVETİFÜNUN - FECRİÂTİ DÖNEMİ’NDE ÖĞRETİCİ

METİNLER ................................................................................339

MİLLÎ EDEBİYAT DÖNEMİ'NDE ÖĞRETİCİ METİNLER ...........341

CUMHURİYET DÖNEMİ'NDE ÖĞRETİCİ METİNLER ...............343

KAVRAM SÖZLÜĞÜ ................................................................345

KAVRAM HARİTALARI ............................................................347

CEVAP ANAHTARI ..................................................................378

4. 1980 sonrası Türk edebiyatına damga vuran isimler-den biri olan yazar; ilk dönem eserlerinde köy ger-çekliğini, köyden kente göç edenleri, çarpık kent iliş-kilerini, bu çarpıklaşmanın getirdiği yabancılaşmayı, yabancılaşan bireylerin içsel yolculuklarını ve yoksul insanları işledi. Türk edebiyatında daha çok, gerçek-çi ve toplumcu gerçekçi bir bakış açısıyla işlenen bu konuları genellikle gerçeküstücü bir yaklaşımla ele aldı. Postmodernizm akımının özelliklerinin görüldü-ğü Sevgili Arsız Ölüm adlı romanıyla isminden söz ettirdi.Bu parçada hakkında bilgi verilen sanatçı aşağı-dakilerden hangisidir?A) İnci Aral B) Pınar Kür C) Latife Tekin D) Buket Uzuner

E) Nazlı Eray

1. Tezkire kelimesinin asıl kullanılış yeri şair biyogra-fileridir. Şair tezkireleri veya kısaca tezkireler, gerek kendi asırları gerek günümüz için sade bir biyografi olmaktan öte bir anlam ifade eder. Bu eserler o dev-rin şairlerini, edebiyatçılarını toplu ve müstakil olarak içine alan yegâne eserlerdir. Tezkirelerin gayesi dev-rin şair ve edebiyatçılarını tanıtmaktır. İlk Türk tezki-recisi 15. yy. büyük Çağatay şairi Ali Şir Nevai, eseri de ---- adlı eserdir. Osmanlı sahasında ilk tezkire, Edirneli Sehi Bey’in yazdığı ---- adlı eseridir.

Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağı-dakilerden hangisi getirilmelidir?A) Mecalisü’n-Nefais – Meşairü’ş-ŞuaraB) Heşt Behişt – Mecalisü’n-NefaisC) Mecalisü’n-Nefais – Heşt Behişt D) Mir’at-ı Şiir – Adab-ı Zurefa E) Tezkiretü’ş-Şuara – Heşt Behişt

8. (I) Karagöz, bir gölge oyunudur; bu oyun, deriden kesilen ve tasvir adı verilen birtakım şekillerin (in-san, hayvan, bitki, eşya vb.) arkadan ışıklandırıl-mış beyaz bir perde üzerine yansıtılması temeline dayanır. (II) Giriş, muhavere, fasıl ve bitiş olmak üzere dört bölümü vardır. (III) Karagöz oyunu-nun ana karakterleri Karagöz ve Hacivat’tır. (IV) Oyunda ayırıcı özellikleriyle dikkat çeken başka tipler de vardır: Tuzsuz Deli Bekir; zengin, mi-rasyedi, çıtkırıldım bir tiptir ve İstanbul ağzıyla konuşur. (V) Kastamonulu, Rumelili, Bolulu gibi İstanbul’a iş aramaya gelmiş veya meslek edin-miş, yerleşmiş taşralı tipler vardır; Çelebi, Frenk ve Zenne de oyundaki önemli tipler arasında yer alır. (VI) Yardak, Karagözcünün isteği doğrultu-sunda, perde gazelleri, şarkılar, türküler okur, tef çalar. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisinde yanlış bir bilgi verilmiştir? A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI.

265. sayfa - 4.soru2019 - AYT

2019 - AYT

2019 - AYT

294. sayfa - 8.soru

333. sayfa - 1.soru

ÖSYM SINAVLARINDATAM İSABET

105

HIZ

VE

RENK

TURUNCU HIZ TESTİÖSYM TARZI SORULAR

MİLLÎ EDEBİYAT DÖNEMİ ŞİİR

■ 2

. ÜNİ

TEŞİ

İR

12 DK

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI HIZ VE RENK SORU BANKASI

1. “Evet, benim her şi’rimde yılan dişli diken var; “Sizler gidin bal verecek yeni açmış gül bulun. “Belki benim acı sesim kulakları tırmalar; “Sizler gidin, genç kızların türküsüyle şen olun.“Zavallı ben, elimdeki şu üç telli saz ile“Milletimin felâketli hayatını söyleyim; “Dertlilerin gözyaşını çevrem ile sileyim!..”

Mehmet Emin Yurdakul’un Benim Şiirlerim adlı eserinden alınmış bu dizelerden hareketle Millî edebiyat şiiri ile ilgili olarak aşağıdakilerin hangi-si söylenemez?

A) Şiir, sanatsal gücü gösterme aracı kabul edilmiştir.

B) Yalın ve anlaşılır konuşma dili, şiire cümle şeklin-de yerleşmiştir.

C) Sözcük ve ses tekrarlarıyla ahenk sağlanmıştır.

D) Halk şiir geleneğine özgü biçimsel yapıda deği-şikliğe gidilmiştir.

E) Dilin alıcıyı harekete geçirme işlevinden yararla-nılarak “hareketlilik” hissettirilmiştir.

2. Döndüm baktım, bir Kırgız

Elbiseli güzel kızDurmuş bakar yanımdaŞimşek çaktı canımdaGüldü, dedi: “Türk beyiTanıdın mı geyiği?Kimse beni bu devdenAlamazdı ancak senKaya deldin, dağ yardınGeldin beni kurtardın.”Ah o imiş anladımSevincimden ağladım.

Bu şiirle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy-lenemez?

A) Türk masal geleneğinden, motif ve unsurlarından faydalanılmıştır.

B) Sanat kaygısı ile mecazlı, süslü ve sanatlı bir dil kullanılmıştır.

C) Doğrudan anlatım cümlesine yer verilmiştir.

D) Millî ölçü olarak bilinen hece ölçüsünden yararla-nılmıştır.

E) Millî edebiyatın sanat ve düşünce anlayışını yan-sıtmaktadır.

3. I. Metin Denizlerden Esen bu ince havâ saçlarınla eğlensin. Bilsen Melâl-i hasret ü gurbetle ufk-ı şâma bakan Bu gözlerinle, bu hüznünle sen ne dilbersin! Ne sen, Ne ben, Ne de hüsnünde toplanan bu mesâ, Ne de âlâm-i fikre bir mersâ Olan bu mâi deniz,Melâli anlamayan nesle âşinâ de-ğiliz.

II. MetinBaşka sanat bilmeyiz karşımızda dururken Yazılmamış bir destan gibi Anadolu’muzArkadaş, biz bu yolda türküler tuttururken Sana uğurlar olsun... Ayrılıyor yolumuz

Numaralanmış metinlerle ilgili aşağıdaki yargıla-rın hangisi yanlıştır?

A) I. şiir aşk, tabiat, musiki ve sembollerle zengin-leşmiş; bireysel duyarlılıkta yazılmış öz şiir örne-ğidir.

B) II. şiir milliyetçi şiir geleneğine uygun biçimde sade dil ve hece ölçüsüyle kaleme alınmıştır.

C) Her iki şiirde de edebî sanatlar kullanılarak an-lam kapalılığı amaçlanmıştır.

D) Her iki şiirde de tam ve zengin kafiyeler kullanıl-mıştır.

E) II. şiirde dönemin siyasal, sosyal ve kültürel zihni-yet unsurunu yansıtan bir kaygı dile getirilmiştir.

4. Aşağıdakilerden hangisi Millî edebiyatın dil ve sanat anlayışı ile eser veren sanatçılardan biri değildir?

A) Faruk Nafiz Çamlıbel

B) Mehmet Emin Yurdakul

C) Ziya Gökalp

D) Cenap Şahabettin

E) Ali Canip Yöntem

3

259

HIZ

VE

RENK

TURUNCU HIZ TESTİÖSYM TARZI SORULAR

1950-1980 ARASI ROMAN

■ 4

. ÜNİ

TERO

MAN

12 DK

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI HIZ VE RENK SORU BANKASI

51950-1980 ARASI ROMAN

1 ve 2. soruları aşağıdaki parçaya göre cevap-layınız.

Bak anam, sana gözel gözel açayım. Köy sırrı ama sen bizim sırdaşımız ol. Seksen evli Karataş'ın üç evi iyidir. Her gün üçüne de kadı gelse, ağırlanır. Yağı, tuzu, eti, sütü bulunur... Yedi evi de şöyle böyle. Bun-lar da iyi sayılır... Bu yedinin altında elli ev var, bir pabucu dört kişi ortak giyer. Ölmeyecek kadar kal-dırır, ölmeyecek kadar yerler. Biz onlardanız. Irazca dedin mi, Kara Bayram dedin mi, biziz; onlardanız! Bizim altımızda yirmi bir ocak tüter, gör ne ocak, ne ocak! Ocak demeğe dilin varmaz. Ocak demek caiz değildir. Ocakların nasıl tüttüğünü bilen bilir! Açlıktan nefesleri kokar, hem de nasıl kokar, bilen bilir! Şimdi tosunum, bunu dememin nedeni, bizi anlayasın! Te-pedeki üç evden birini görüp Karataş’ın hepsi böyle sanmayasın! İnsan dediğin türlü türlüdür.

1. Bu parçayla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi söylenemez?

A) Toplumcu gerçekçi romancıların çokça işlediği yoksulluk teması işlenmiştir.

B) Yöresel ağız özelliği gösteren kelime ve ifadeler-den yararlanılmıştır.

C) Diyaloglara yer verilen parçada betimlemelerden yararlanılmıştır.

D) Köy yaşamında karşılaşılan toplumsal sorunlar dile getirilmiştir.

E) Yazar söyleyişini Irazca adlı roman kahramanına emanet etmiştir.

2. Bu metnin alındığı roman aşağıdaki sanatçılar-dan hangisine aittir?

A) Talip Apaydın B) Kemal Bilbaşar

C) Abbas Sayar D) Sadri Ertem

E) Fakir Baykurt

3. Edebiyatın, kendi deyişi ile “halktan kopmayan ka-nadından” olmak isteyen Talip Apaydın her zaman geçerli olacak sanatını, halkı anlatan, halka dayalı ve halkı biçimlendiren sanat olduğu görüşündedir ve bu görüşüne uygun romanlarında köyün ve köylünün çeşitli sıkıntı ve sorunlarını dile getirmiştir.

Bu parçadan hareketle Talip Apaydın hakkında aşağıdakilerden hangisi kesin olarak söylenebi-lir?

A) Eserlerinde romantizmin etkileri görülür.

B) Belgelere dayalı tarihî romanlar kaleme almıştır.

C) Eserlerinde psikolojik tahlillere yer verir.

D) Toplum için sanat anlayışıyla hareket etmektedir.

E) Üslupçu bir sanatçıdır, dil ve anlatıma önem verir.

4. Cemo’yu ben büyütmüşüm. He vallaha. Anasız bü-yütmüşüm hemi de onu. Kör etmemişim, topal et-memişim. Dişi kurt gibi yavuz, ceylan gibi tez ayak etmişim. Gözüm gibi korumuşum, gözüm gibi sakın-mışım. Anasından yadigâr idi bana. Hık demiş bur-nundan düşmüş anasının.

Kemal Bilbaşar’ın bir romanından alınan bu par-çadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söyle-nemez?

A) Kahraman kişinin bakış açısı ile oluşturulmuştur.

B) Konuşma dilinin özelliklerinden faydalanılmıştır.

C) Benzetme ve mecazlarla anlatıma canlılık ka-zandırılmıştır.

D) Geriye dönüş tekniğinden faydalanılmıştır.

E) Farklı yapı özelliklerine sahip cümleler kullanıl-mıştır.

5. I. Yaşar Kemal Ağrı Dağı Efsanesi

II. Kemal Tahir Sağır Dere

III. Mahmut Makal Bizim Köy

IV. Samim Kocagöz Dolu Dizgin

V. Kemal Bilbaşar Sarı Traktör

Yukarıdaki yazar eser eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.