**NDIHMA E PAR;TRAUMA E ORGANEVE DIGJESTIVE

Prof. Assoc. Dr. Avdyl KrasniqiQKUK; Klinika e Kirurgjis

**DEFINICIONINdihma e par sht shkathtsi e dhnjes s ndihms urgjente n vendin e akcidentit, bazuar n parimet e pranuara t mjeksis, me mjetet dhe materialin q ka qlluar n disponim n at koh. sht metod e aprovuar e trajtimit t rastit urgjent para se ai t merret nn prkujdesje t mjekut.

**QLLIMI I NDIHMS S PARTrajtimi adekuat i rastit urgjent me qllim t: Mbajtjes s jets;Parandalimit t prkeqsimit t gjendjes s saj;Promovimit t shrimit n fazn e cila mund t jet periudha m kritike.

**Parimet e ndihms s par n vend t ngjarjesQllimet kryesore

Stabilizimi, jo shrimi

FAZAT E NDIHMS S PARFAZA ZERO: VLERSIMI DHE MENAXHIMI I HAZARDITFAZA 1: VSHTRIMI PRIMARA:(AIRWAY) RRUGT E FRYMMARRJES B:(BREATHING) FRYMMARRJAC:(CIRCULATION) QARKULLIMI

FAZA 2:MENAXHIMIFAZA 3: FOKUSIMI N LNDIME SIPAS SISTEMEVE

FAZA 3: FOKUSIMI N LNDIME SIPAS SISTEMEVEFokusimi n lndimet tjera;Fillohet nga koka dhe shkohet teposhtDeformiteteNdieshmriGrvishtjeLndime tjera

**FAZA 3: FOKUSIMI N LNDIME SIPAS SISTEMEVEABDOMENIEvaluimi i abdomenitinspektimi pr plagt, grvishtje, distenziontonet e peristaltiks s zorrvembrojtja muskulareGjakderdhjet e brendshme shokuKockat e pelvikut

**

Figure 6-3Prkufizimi i abdomenitDiafragma

Muri perparem i abdomenit

Eshtrat e pelvikut

Shtylla kurrizore

Muskujt e barkut dhe ijeve

Figure 6-3

figure 13-23Anatomia e siperfaqs s abdomenit KuadrantetSiprm djatht, majtPoshtmdjatht, majt

Ksifoidi

Simfiza pubis

Umbilikusi

figure 13-23

**

**Lndimet m t shpeshta t trafikut Trauma e koksTrauma kurrizoreTrauma e gjoksitTrauma abdominaleTrauma gjymtyreve (ekstremiteteve)

**Mekanizmi i lndimitModeli i lndimit n aksidente t trafikutKokaGjoksiAbdomeniKofsha

**Mekanizmi i lndimitModelet e lndimit n aksidente me kmbsor

*

Lndimet abdominaleMund t shkaktojn dmtime t organeve t brendshme dhe gjakderdhje nga vazot e mdha t gjakutZorrt dhe organet tjera abdominale mund t dalin jasht nga plagt e hapuraNdihma mjeksore duhet ofruar menjiherGjakderdhja, shoku dhe dmtimi organeve mund t shkaktojn vdekje brenda nj kohe t shkurt

**Trauma barkutTrauma e mbyllurTrauma deprtuese (shpuese)

Lendimet e mbyllura te abdomenitZorraMezenteriumi

Lndimet abdominaleShenjat dhe simptometDhimbje e fort abdominale dhe ndieshmri n dhimbjeDalja organeve jasht apo plag t hapuraNauzea dhe vjellja (posarisht gjak)Shtangimi muskujve abdominal Simptomet e shokut

Lndimet abdominale- simptomet dhe shenjat Barku I fryr dhe forma e rregulluarGrvishtje n bark dhe regjionin e ijeveNdieshmri dhe dhimbje n palpacionDhimbja edhe n regjionet jasht vendit t lndimitDhimbja referuese n rajonin e krahutMbrojta muskulare Pozita e fetusit; kmbet e lakuara n gjunj dhe kofshPulsi periferik i dobsuar Muri I barkut I shtanguarNauzea, vjellja, hematemezaFrymmarrja shpejtuar, siprfaqsorePulsi shpejtuarPlag t hapura dhe penetrueseDalja organeve-zorrs jasht prmes plags s hapurGjaku n urinMolisje e prgjithshme e skajshmeEtjaShtypja e ult e gjakut

*

**Para dhnjes s ndihms s parVlersimi i Vendit

Bni kontrolln pr t gjitha rreziqet

**

**

**Vlersimi i vendit t ngjarjesPrioriteti absolut n kujdesin Paraspitalor

Siguria n radh t par

Heronj t vdekur nuk mund t shptojn jetra

*Shrbimet e emergjencsEmri dhe numri telefonitTrego vendin e sakt t akcidentitLlojin e incidentitSerizitetin e incidentitNumrin e t lnduarvedoher duhet dhn informacionet n vijim:

MOS NDRPREJ TELEFONIN DERISA T THON T NDRPRESH !*

Lndimet abdominaleNdihm parVendosja e pacientit n ba t rrafsht n pozit n shpinVendosja e jastekut apo rollns nn gjunj pr t ndihmuar relaksim t muskujve Koka dhe shpatullat ngriten pr t ndihmuar frymmarrjenLargohen rrobet prreth plags apo organit t dalur jasht Mbulimi i organeve me fasha t mdha sterile t lagura me tretje fiziologjike apo uj

Nuk duhet:Me sondue plagn dhe As me provue per te nxjerr trupat e huaj nga barkuNse ndonj organ sht shkputur nga trupi, merre me duar t, dorza sterile (mundsisht) dhe vendose mbi barkun e pacientit.

**

Lndimet abdominaleNuk duhet tentuar pr t rivendosur organet e dalura jasht Asgj per goje t lnduarit I lnduari mund t ankohet pr etje t theksuarBuzt dhe gjuha dhe hapsira e gojs duhet t njomet me lecka t ftohta me uj t ftohtMenjiher t krkohet ndihma mjeksore

Plagt e abdomenitm t rnda t barkut jan ato ku objektet penetrojn murin e abdomenit dhe shpojn organet e brendshme apo ent e mdha t gjakut.N kto raste gjakderdhja mund t jet shum e rnd dhe vdekjeprurse.**

Shkaktart tjer

*Evisceracioni organeveS pari masat emergjencs mjeksore, pastaj:1. Mbulohet organi dalur me mbules sterile t lagur me tretje apo uj steril mundsisht. 2. Mbi mbules vendoset material plastik apo t ngjashm pr t mbajtur t njomur dhe t ngroht. 3. Parandalimi shokut, monitorimi shenjave vitale t t lnduarit.

KURR MOS PREK ORGANET E DALURA DHE MOS TENTO KTHIMIN E TYRE N BARK.

**

- Mbulo me fash sterile t lagur- MOS RIVENDOSRrjedhje e lart e oksigjenit Qasje intravenoze- Transport i shpejtTrauma deprtuese (shpuese)

**Shenjat dhe simptometDhimbjeNgurtsiaMbrojtje

TrajtimiRrjedhje e lart e oksigjenitQasje I.V.- Transport i shpejtTrauma e topitur

PYETJE?**

******