NECİP FAZIL KISAKÜREKNECİP FAZIL KISAKÜREK

HAYATIHAYATIŞİİRLERİŞİİRLERİŞİİR HAKKINDAKİ DÜŞÜNCELERİŞİİR HAKKINDAKİ DÜŞÜNCELERİTİYATROLARI İLE DİĞER ESERLERİTİYATROLARI İLE DİĞER ESERLERİBİRKAÇ ŞİİR ÖRNEĞİBİRKAÇ ŞİİR ÖRNEĞİ

HAYATIHAYATI

1903’te İstanbul’da doğdu. Babası 1903’te İstanbul’da doğdu. Babası Abdülbâki Fâzıl Beydir. İlk ve orta Abdülbâki Fâzıl Beydir. İlk ve orta öğretimini İstanbul’da yaptı. İstanbul öğretimini İstanbul’da yaptı. İstanbul Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümüne girdi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümüne girdi ise de, bitiremeden ayrıldı. Bir ara ise de, bitiremeden ayrıldı. Bir ara hükümet hesabına yüksek öğrenim hükümet hesabına yüksek öğrenim görmek üzere Paris’e gidip Sorbon’a görmek üzere Paris’e gidip Sorbon’a devam etti. Fakat burayı da bitiremedi.devam etti. Fakat burayı da bitiremedi.

İstanbul’a döndükten sonra bankalarda İstanbul’a döndükten sonra bankalarda memur olarak çalıştı. Bir ara Güzel memur olarak çalıştı. Bir ara Güzel Sanatlar Akademisi ile Devlet Sanatlar Akademisi ile Devlet Konservatuarında Türkçe Öğretmenliği Konservatuarında Türkçe Öğretmenliği yaptı. Nihayet memurluktan ayrılarak yaptı. Nihayet memurluktan ayrılarak gazeteci ve yazar oldu. gazeteci ve yazar oldu.

ŞİİRLERİŞİİRLERİ

Necip Fazıl Milli Mücadele devri Necip Fazıl Milli Mücadele devri sonlarında tanınmaya başlayan sonlarında tanınmaya başlayan şairlerdendir. Şiirlerini 1922 yılında şairlerdendir. Şiirlerini 1922 yılında yayımlamaya başladı. İlk şiir kitabı yayımlamaya başladı. İlk şiir kitabı Örümcek Ağı’nı 1925’te bunu takip eden Örümcek Ağı’nı 1925’te bunu takip eden Kaldırımlarda 1928 de çıktı.Kaldırımlarda 1928 de çıktı.

Bundan sonra yayınladığı kitaplar daha Bundan sonra yayınladığı kitaplar daha önceki kitaplarında çıkmış şiirlerinden önceki kitaplarında çıkmış şiirlerinden yaptığı seçmelerle yenilerini de eklemek yaptığı seçmelerle yenilerini de eklemek suretiyle meydana gelmiştir.suretiyle meydana gelmiştir.

Bu şekilde bastırdığı üç eserinden birincisi Bu şekilde bastırdığı üç eserinden birincisi Ben ve Ötesi, ikincisi Sonsuzluk Kervanı Ben ve Ötesi, ikincisi Sonsuzluk Kervanı ve üçüncüsü de Çile’dir. Şiirler birincisinde ve üçüncüsü de Çile’dir. Şiirler birincisinde yazıldıkları yıllara göre sıralandıkları halde yazıldıkları yıllara göre sıralandıkları halde ikinci ve üçüncüde konularına göre ikinci ve üçüncüde konularına göre sıralanmışlardır.sıralanmışlardır.

ŞİİR HAKKINDAKİ ŞİİR HAKKINDAKİ DÜŞÜNCELERİDÜŞÜNCELERİ

Şair son iki kitabının önsözlerinde bu Şair son iki kitabının önsözlerinde bu kitaplarına aldığı şiirlerinden gayrısının kendisi kitaplarına aldığı şiirlerinden gayrısının kendisi ile artık ilgisi kalmamış olduğunu bildirir. Yine ile artık ilgisi kalmamış olduğunu bildirir. Yine bu önsözlerde ayrıca Ben ve Ötesi’nin yayım bu önsözlerde ayrıca Ben ve Ötesi’nin yayım tarihi olan 1932’den sonra şiirden çok siyasi ve tarihi olan 1932’den sonra şiirden çok siyasi ve dini konularla ve bu arada tiyatro eserleri dini konularla ve bu arada tiyatro eserleri yazmakla ilgilenmesini dikkate alanların yazmakla ilgilenmesini dikkate alanların kendisine yönelttikleri “Şiiri bıraktığı” ithamını kendisine yönelttikleri “Şiiri bıraktığı” ithamını şiddetle rededer ve sanat anlayışındaki şiddetle rededer ve sanat anlayışındaki değişikliği de şöyle izah eder.değişikliği de şöyle izah eder.

Bu izaha göre; kendisinin fikir ve ideoloji Bu izaha göre; kendisinin fikir ve ideoloji yolundan varmak istediği gaye ile şiirin yolundan varmak istediği gaye ile şiirin esas gayesi arasında herhangi bir ayrılık esas gayesi arasında herhangi bir ayrılık yoktur. Zira şiirde yalnız kendisine değil yoktur. Zira şiirde yalnız kendisine değil aynı zamanda Allah’a bağlıdır.aynı zamanda Allah’a bağlıdır.

Şair şiir sanatı hakkındaki düşüncelerini Şair şiir sanatı hakkındaki düşüncelerini daha etraflı bir şekilde Çile’nin sonuna daha etraflı bir şekilde Çile’nin sonuna koyduğu poetika bölümünde anlatır. Bu koyduğu poetika bölümünde anlatır. Bu düşünceleri şöyle özetlemek mümkündür. düşünceleri şöyle özetlemek mümkündür.

Şair sınırlı bir duygulanma çerçevesinde Şair sınırlı bir duygulanma çerçevesinde kalmayan üstün idrak seviyesine erişen ne kalmayan üstün idrak seviyesine erişen ne yaptığının yanında niçin ve nasıl yaptığını yaptığının yanında niçin ve nasıl yaptığını da bilen ve mutlak hakikati arayandır.da bilen ve mutlak hakikati arayandır.

Şiirde buna paralel olarak varlığı çeviren Şiirde buna paralel olarak varlığı çeviren sırların ve güzelliklerin yolundan giderek sırların ve güzelliklerin yolundan giderek Allahı yani mutlak hakikati arama işidir. Bu Allahı yani mutlak hakikati arama işidir. Bu işi başarabilmek için şiirin yürüdüğü yol ise işi başarabilmek için şiirin yürüdüğü yol ise en sarp fakat en kestirme yoldur.en sarp fakat en kestirme yoldur.

Şiiri teşkil eden başlıca iki iç unsur vardır: Şiiri teşkil eden başlıca iki iç unsur vardır: his ve fikir. Şiir düşüncenin his ve fikir. Şiir düşüncenin duygulaşmasından ve duygununda duygulaşmasından ve duygununda düşünceleşmesinden doğar. Yani his ve düşünceleşmesinden doğar. Yani his ve fikrin esrarlı bir şekilde birleşmesinden fikrin esrarlı bir şekilde birleşmesinden doğar.doğar.

Böyle bir muhtevadaki şiirin başlıca Böyle bir muhtevadaki şiirin başlıca hususiyet ve mümtâziyeti ise hakikati hususiyet ve mümtâziyeti ise hakikati aramada kullandığı metot dan doğar. aramada kullandığı metot dan doğar. Ancak şiirin teşekkülü için sadece Ancak şiirin teşekkülü için sadece gayesinin belli olması bir muhtevaya ve bir gayesinin belli olması bir muhtevaya ve bir metoda sahip bulunması yetmez. Aynı metoda sahip bulunması yetmez. Aynı zamanda büyük bir sanat gücü içinde zamanda büyük bir sanat gücü içinde verilmeside gerekir.verilmeside gerekir.

Her sanat eserinde olduğu gibi şiirdeki iç Her sanat eserinde olduğu gibi şiirdeki iç ve dış yapılar arasında da bir ahenk ve dış yapılar arasında da bir ahenk sağlanması şarttır. Çünkü bunlar sağlanması şarttır. Çünkü bunlar birbirinden ayrılamayacak olan unsurlar birbirinden ayrılamayacak olan unsurlar aynı bütünün parçalarıdır.aynı bütünün parçalarıdır.

Şiirin mahiyetini iç unsurlarını gayesini Şiirin mahiyetini iç unsurlarını gayesini yürüdüğü yolun özelliklerini iç ve dış yürüdüğü yolun özelliklerini iç ve dış yapıları arasındaki bağlılığı belirttikten yapıları arasındaki bağlılığı belirttikten sonra şair şiirin, sosyal hayat, din ve sonra şair şiirin, sosyal hayat, din ve müspet ilimler ile olan münasebetlerini ve müspet ilimler ile olan münasebetlerini ve devletin şairi desteklemesi gerektiği devletin şairi desteklemesi gerektiği hakkındaki düşüncelerini de şöyle özetler.hakkındaki düşüncelerini de şöyle özetler.

Şiir bir cemiyetin yaşayışındaki karışık Şiir bir cemiyetin yaşayışındaki karışık olaylarla ilgilenerek onun bütün mazisini olaylarla ilgilenerek onun bütün mazisini ihtiva eden, halini gösteren ve ihtiva eden, halini gösteren ve istikbalinden haber veren harikulade bir istikbalinden haber veren harikulade bir rüyadır.rüyadır.

Şiir sosyal hayatın her sahasına ait bütün Şiir sosyal hayatın her sahasına ait bütün davaların, dertlerin, hamlelerin, davaların, dertlerin, hamlelerin, bunalımların, ihtirasların şair denilen tek bunalımların, ihtirasların şair denilen tek bir fert üzerindeki kaynaşma zeminidir. Bu bir fert üzerindeki kaynaşma zeminidir. Bu sebeple cemiyet hayatı ile çok yakından sebeple cemiyet hayatı ile çok yakından ilgilidir.ilgilidir.

Dinin olmadığı yerde hiçbir şey yoktur. Dinin olmadığı yerde hiçbir şey yoktur. Bilen ve bilmeyen her fertle hepimiz bu Bilen ve bilmeyen her fertle hepimiz bu dünyaya Allahı aramaya, bulmaya, onun dünyaya Allahı aramaya, bulmaya, onun sırları ve hikmetleri etrafında körebe sırları ve hikmetleri etrafında körebe oynamaya ve ona ibadet etmeye geldik oynamaya ve ona ibadet etmeye geldik şeklinde dini görüşlerini belirtir.şeklinde dini görüşlerini belirtir.

Müspet ilimlerin insan ruhunda açtıkları Müspet ilimlerin insan ruhunda açtıkları gedikleri ancak şiir kapatabilir. Aksi halde gedikleri ancak şiir kapatabilir. Aksi halde insan, git gide bir robot olmaya insan, git gide bir robot olmaya mahkumdur. Nitekim 19. Asrın ikinci mahkumdur. Nitekim 19. Asrın ikinci yarısından itibaren başlayan ruh ve fikir yarısından itibaren başlayan ruh ve fikir buhranı, şiir ve fikirle buhranı, şiir ve fikirle doldurulamamasından doğmuştur.doldurulamamasından doğmuştur.

Bütün güzel sanatlar gibi, şiirde devlet eli Bütün güzel sanatlar gibi, şiirde devlet eli ile mutlaka müessese haline getirilmelidir. ile mutlaka müessese haline getirilmelidir. Sanatkar ve şair, geçim derdini Sanatkar ve şair, geçim derdini düşünmeksizin düşünebilmek, duyabilmek düşünmeksizin düşünebilmek, duyabilmek ve yazabilmek için devletten para almalı ve yazabilmek için devletten para almalı ve buna karşılık milli kitaplığı ve buna karşılık milli kitaplığı zenginleştirecek eserlerini verebilmelidir.zenginleştirecek eserlerini verebilmelidir.

Son devir Türk şiirinin en kuvvetli Son devir Türk şiirinin en kuvvetli liriklerinden biri olan şairdeki bu yeni sanat liriklerinden biri olan şairdeki bu yeni sanat anlayışı, 1932-38 yılları arasındaki anlayışı, 1932-38 yılları arasındaki dönemde yavaş yavaş gelişir. Bu müddet dönemde yavaş yavaş gelişir. Bu müddet yerden göklere götüren yolun aranması ile yerden göklere götüren yolun aranması ile geçer ve nihayet onu ancak tam dini geçer ve nihayet onu ancak tam dini imanla bulunabileceğini anlar.imanla bulunabileceğini anlar.

Şairin, “Sanat” adlı şiirinde bu görüşünü Şairin, “Sanat” adlı şiirinde bu görüşünü buluruz: buluruz:

Anladım işi: Sanat Allahı aramakmış.Anladım işi: Sanat Allahı aramakmış. Marifet bu, gerisi yalnız çelik-çomakmış.Marifet bu, gerisi yalnız çelik-çomakmış. Şeklinde formülleştirdiği bu davranış Şeklinde formülleştirdiği bu davranış

aslında tasavvufun davranışından başka aslında tasavvufun davranışından başka bir şey değildir. Bu onun şiiri hangi yolla bir şey değildir. Bu onun şiiri hangi yolla bulacağını ve yazacağını belirtir. bulacağını ve yazacağını belirtir.

Uzun bir nefis mücadelesinden sonra Uzun bir nefis mücadelesinden sonra varıldığı anlaşılan bu noktaya gelebilmek varıldığı anlaşılan bu noktaya gelebilmek için yayımladığı ilk şiirlerinden başlayarak için yayımladığı ilk şiirlerinden başlayarak onun böyle bir alemin varlığını belli belirsiz onun böyle bir alemin varlığını belli belirsiz sezmekten doğan bir takım korkular, sezmekten doğan bir takım korkular, vehimler, ürperişler içinde olduğu: zihnen vehimler, ürperişler içinde olduğu: zihnen tanrı ile ölümle ölüler, cinler ve perilerle tanrı ile ölümle ölüler, cinler ve perilerle yani “görünmeyen alemle” meşgul yani “görünmeyen alemle” meşgul bulunduğu açıkça görülüyor.bulunduğu açıkça görülüyor.

TİYATROLARITİYATROLARI

Necip Fâzılın şiirden sonra en çok emek Necip Fâzılın şiirden sonra en çok emek verdiği sahada tiyatrodur. 1935’te verdiği sahada tiyatrodur. 1935’te yayımladığı “Tohum” adlı piyesini Bir yayımladığı “Tohum” adlı piyesini Bir Adam Yaratmak, Künye, Sabır Taşı, Adam Yaratmak, Künye, Sabır Taşı, Para,Nam-ı Değer Parmaksız Salih, Reis Para,Nam-ı Değer Parmaksız Salih, Reis Bey, Siyah Pelerinli Adam, Ahşap Konak Bey, Siyah Pelerinli Adam, Ahşap Konak ve Ulu Hakan İkinci Abdülhamit Han takip ve Ulu Hakan İkinci Abdülhamit Han takip etti.etti.

Teknik yönden oldukça kuvvetli olan bu Teknik yönden oldukça kuvvetli olan bu piyeslerde, umumiyetle, birçok şiirlerinde piyeslerde, umumiyetle, birçok şiirlerinde olduğu gibi, zaman zaman maraziliğe olduğu gibi, zaman zaman maraziliğe kadar varan kuruntu ve korku psikolojisini kadar varan kuruntu ve korku psikolojisini başarı ile işlendiği ve bazı metafizik başarı ile işlendiği ve bazı metafizik düşüncelere de yer verildiği görülür.düşüncelere de yer verildiği görülür.

DİĞER ESERLERİDİĞER ESERLERİ

Şair tiyatro kadar olmamakla beraber Şair tiyatro kadar olmamakla beraber hikaye (Birkaç Hikaye-Birkaç Tahlil, Ruh hikaye (Birkaç Hikaye-Birkaç Tahlil, Ruh Burkuntularından) ve hikayelerinden başka Burkuntularından) ve hikayelerinden başka şairin Namık Kemal adlı incelemesi de şairin Namık Kemal adlı incelemesi de Halkadan Pırıltılar, Büyük Doğuya Doğru Halkadan Pırıltılar, Büyük Doğuya Doğru İdeolocya Örgüsü, O ki O Yüzden Varız, İdeolocya Örgüsü, O ki O Yüzden Varız, İman ve Aksiyon, Çöle İnen Nur gibi dini İman ve Aksiyon, Çöle İnen Nur gibi dini ve siyasi konularda yazılmış eserlerde ve siyasi konularda yazılmış eserlerde vardır.vardır.

HIRSHIRS

Sen kaçan yavru bir ceylansın dağdaSen kaçan yavru bir ceylansın dağda Ben peşine düşmüş bir canavarım Ben peşine düşmüş bir canavarım İstersen dünyayı çağır imdada İstersen dünyayı çağır imdada Yeryüzünde bir sen bir de ben varımYeryüzünde bir sen bir de ben varım Seni korkutacak geçtiğim yollar Seni korkutacak geçtiğim yollar Arkandan gelecek hep ayak sesim Arkandan gelecek hep ayak sesim Sarıp vücudunu hayali kollar Sarıp vücudunu hayali kollar Enseni yakacak ateş nefesimEnseni yakacak ateş nefesim

OTUZ ÜÇ YILOTUZ ÜÇ YIL

Otuz üç yıl... Saatim işlemiş ben Otuz üç yıl... Saatim işlemiş ben durmuşumdurmuşum

Gökyüzünden habersiz, uçurtma Gökyüzünden habersiz, uçurtma uçurmuşumuçurmuşum

MERDİVENMERDİVEN

Diyorlar bana... Kalsın şiirde, sözde yerdeDiyorlar bana... Kalsın şiirde, sözde yerde Sen araştır göklere çıkan merdiven Sen araştır göklere çıkan merdiven

nerede?nerede?