necip fazıl kısakürek - İmam-ı rabbani - mektûbat - sadeleştirme.pdf

8/10/2019 Necip Fazl Ksakrek - mam- Rabbani - Mektbat - Sadeletirme.pdf

1/167


2/167

MAM-I RABBAN - MEKTBAT/ DN VE TASAVVUF

ESER80

lk Basm Tarihi : 1956

4. Basm / Austos 2005

b.d. yaynlar: 76Bask: Eko Matbaas

b. d. yaynlarKurucusu: Necip Fazl Ksakrek

Sahibi: Mehmed KsakrekYayn sorumlusu: Suat Ak

Genel Koordinasyon (Eser Kullanm ve Telif Haklar)Sorumlusu: Emrah Ksakrek

Datm sorumlusu: Osman Ksakrek

Her hakk mahfuz ve "b. d. yaynlar"na aittir.

b. d. yaynlar, Ankara C. Vilyet Han 10/3Caalolu stanbul

Telefon: (0212) 5285551-5125922-5110873

www.necipfazil.com.tr/ www.buyukdogu.com.tr

ISBN 975-8180-62-2


3/167

MEKTBATI TAKDM

Allah ve Resulnn kitaplarndan sonra dinin en byk eseriMektubat- mam-Rabbani...

Eser sahibi, kinci Bin Yln Yenileyicisi eyh Ahmed-i Faruk-i Serhend (mam-Rabbani) Hazretleri de, resuller, nebilerve sahabilerden sonra mmet kadrosunun en byk ferdi...

Baz maruf ve avam diline dm din byklerine nispetleancak havs tabakasnn tand bu byk zt, umumplana karan ilk teebbs de Byk Doudan...

Byk Dou, bu aziz teebbse 1945den sonraki ikincidevresinde balad ve bugne dek kinci Bin YlnYenileyicisine ait mektuplardan sistemsiz ve nizamsz,kark ve rastgele semeler takdim etti ve yce eseri

btnletirmeyi istikbale brakt.

Denilebilir ki, bu teebbsten sonra mam- Rabbani zevkihayli yaylm, umumilemi ve Mektbatn kitaplk aptaksm tercmelerine kadar giriilmitir.

Ne are ki,bu teebbsten sonra mam- RabbaniHazretlerine layk, yahut layk olamamaya layk bir slup veanlay, hibir kalemde belirememitir.

Byk Douculardan mam- Rabbaniye sarlmay Allah veResulne sarlmann en mkemmel art bilmelerini, olanca


4/167


5/167

bykten devirdii ilim... Onyedi yanda tamamlanantahsil... Edebiyata byk alaka ve istidat... Esiz zeka,

muhteem belgat, parlak fesahat, keskin gr, bandakitacn elmaslar... Bu srada (Tehlil Risalesi), (Rafizileri RedRisalesi), (Nbvvetin spat Risalesi) kaleme alnyor.

leride, dnya apndaki (Mektbat)n ncleri...*Genliinde merak tek: Tasavvuf, marifet, hakikat... Ve buiin mektebi tarikat... Hususiyetle Naklik...

Okumad kitap kalmyor.

Fakat kitap, kelimeler, harfler, sadece gnein aynadaaksi... Gnei bulmak lazm... Reetenin kendisi, kaddev deildir. ilata... la da mrit...*Babasnn vefatndan sonra Hacca gitmek zere Serhendekyor, Delhiye uruyor. Orada Muhammed Bkibillh...

te Mrid...

Bir anda kalbini saran feyz...

Hacc tamamlayaym da dnmde hizmetine gireyim veartk yanndan ayrlmayaym diye dnrken, gnltutumas o hle geliyor ki, Hacdan vazgeiyor ve eyhebalanp kalyor. Tam iki ay...

eyhinin etei dibinde geirdii zaman bu kadar... ki ayiinde yle hallere eriiyor ki, bakalarnnki ses hzysaonunki k srati...

stadndan emir alyor:

-Yolun tam icazetini aldn... Memleketine dn ve radhalkan kur! Bundan byle senin eteklerine yapsnlar!..

*Yzgeri Serhend... eyhi, yola denlerden ounu, onunarkasndan Serhende gnderdi.


6/167

te rad edicilerin rad edicisi, mam- Rabbni,

Mceddid-i Elf-i San, eyh Ahmet-i Faruk-i SerhendHazretleri...*Dnya eteklerinde...

Hatta eyhi bile...

Muhammed Bkibillah Hazretleri Delhiden kalkp Serhendegeldi ve eski mridinin kapsndan girdi. Ahmed, ieride,

kalbine eilmi, kendi halinde...

-Rahatsz etmeyin, diyor; ben darda beklerim.

Biraz sonra mam- Rabbni darya kyor:

_Kim var orada?

-Benim; fakir Muhammed Bki...

mam- Rabbni Hazretleri, krk ve dkk, mrid klkl vedk halli, bir kede bekleyen stadn hrmetlekarlayp ba keye oturttu.*Muhammed Bkibillah Hazretlerinin mridlerinden SeyyidMuhammed Numan:

-mam- Rabbniye balanmam emrolunca, byme,bunu yapamayacam ve kalbimin kendi kalbine karolduunu syledim. eyhim kzd: Sen Ahmedi nesanyorsun? Onun gne kalbi bizim gibi binlerce yldzrter! buyurdu; Teslim ol!*eyh Muhammed Bkibillah:

-Kalblere deva, gnllere ifa olan bu tohumu, Semerkand

ve Buharadan getirip Hindistann bereketli Topranaektim. steklilerin yetiip kemale ermesi iin uratm.Ahmed her dereceyi ap stnlklerin sonuna varnca da,


7/167

kendimi aradan ektim ve isteklileri ona braktm.*

Nak...Kadir...

et...

Shreverd...

Kbrev...

Yollarn daha niceleriyle beraber kuts nefeslerindetopladlar...*(Mektubat)da buyurduklar gibi:

Bir mrakebe n... Allah Resl tecelli ediyorlar...

-Sana, imdiye kadar hi kimseye verilmeyen izni vermeegeldim.

Ve ilave ediyorlar:

-Sen hangi cenazenin namaznda bulunursan o affedilecekve cennete girecektir.*eyh Hasan (Gavs):

- mam- Rabbni; mahbubiyet makamnn sahibi vehidayet meclisi krssnn ziyneti, ferdiyet derecesininehli, kutbiyet mertebesinin reisi...*Haklarndaki Mceddid-i Elf-i Sni tabiri MevlnAbdlhkim (Syalkt) tarafndan... Kendilerini ilk defa

kinci Bin Yln Yenileyicisi ilan eden, bu zat...

kinci Bin Yl, topyekun zaman da iine alarak, AllahnResulne bal... eyh Ahmed Faruk Hazretleri ise,topyekun zamann Sahibine tam teslimiyet halinde, Ona ait


8/167

ller ve hikmetlerin kinci Bin Ylda Yenileyicisi... Byleolunca, daima babu emrinde, en byk birliin

kumandan, mam- Rabban hazretleri... Zamanmz onunarmasn tayor. Daha alt yz sene tayacak... Aradakiasr yenileyicileriyse, hep onun emrinde; ve hep onunemrinde kalacak...

Bu, mam- Rabbnyi anlamaya doru bir d ldr.*Buyuruyorlar:

-Kyamet gnne kadar bu yola girecek olanlar, tek tekgrdm ve bildim. Allahn izniyle hepsinin ismi ve cismibana bildirildi. Bu yola gireceklerin de batanbaa atetenkurtulacaklar bana mjdelendi.*Peygamber Mjdesi:

mmetimden (Sla) lakapl birisi gelecektir. Onunefaatiyle Cennete ok kimse girecek...

Sla; arasn bulmak, birletirmek, vasletmekten geliyor. O,veliler velisi, Vahdet-i vcut meselesini dibine ve kknekadar hal ve fasl etti ve eriatla tarikat birletirdi.*Tasavvuf alimleri ve kendi yaknlar arasnda, mam-Rabban Hazretleri, (Sla) diye anldna ve kendilerindenevvel hi kimseye bu taklmadna gre, ite Peygamber

mjdesinin mazhar!..

Bir mektubunda buyuruyor:

-Beni iki derya arasnda sla eden Allaha hamd ederim.*eyhlislam Ahmed Cmi:-Allah her drt yz senede bir, Ahmed isimli bir kulunabyk ihsanlar verir ve bu ihsanlar herkes grr.

Yine eyhlislam Ahmed Cmi:


9/167

-Benden sonra Ahmed isminde on yedi kii gelir. Bunlarnsonuncusu bin tarihinden sonradr ve en by odur.

mam- Rabbanden drt ksur yl evvel syledi bu szler...*Zikir halkasnda gibden bir nida duyuyorlar:

-Sana ve kyamet gnne kadar seninle bana ynelecekolanlara mafiret ettim.*lk halifeleri eyh Numan, ryasnda Allahn Resulyle Ebu

Bekir Hazretlerini gryor.

Kainatn Efendisi, Ebu Bekir Hazretlerine diyorlar ki:

-Numana haber ver; kim Ahmedin makbuliyse, benim demakbulm, Allahn da... eyh Ahmedin istemediini ben deistemem, Allah da ...*Mridlerinden biri ryasnda Hzr gryor ve el almakistiyor:

Ald cevap:

-Sen yle birine balsn ki, irad sana ve btn alemeyeter!*Seyyid Salih:

-eyh Ahmed Faruk Hazretleri beni bir i iin uzaka biryere gnderediler. YoldaLilfi suresini sk sk okumamemrettiler, ve eer bir skntya urayacak olursam,kendilerine, isimleriyle nida etmemi tembihlediler. Yoldassz bir sahraya dtm. allklardan mthi bir canavarkt. Hemen, Efendimi isimleriyle imdada ardm.Canavar bir anda durdu, geriye dnd ve koarak kayboldu.Yoluma devam ettim.

*(Ravt-tl slm) sahibi:


10/167

-eyh Ahmed Faruk Hazretlerinin, kendilerinden sonradnyada iki byk harikalar kald. Biri Mektubat... Ondaki

hikmet ve hakikat derecesine kimse ulaamad. br deocuklar... Hibir baba, oullarna bu derecede tesiredemedi ve onlar kendi dengine karamad.

Bata, kaniyle olduu kadar ruhiyle de babasnn mirass,Altun Silsile iinde mukaddes emanetin ilk defa babaelinden alcs eyh Muhammed Masum Hazretleri... Hepsiyedi oul...*

Mrakabede kendilerine, Kadir nisbetini veren eyh zuhuredip, omuzlarna Abdulkadir Geylan Hazretlerinin hrkasnkoyuyor. Kadirlik feyzi iinde uarlarken hatrlarna birincelik geliyor:

-Ben Nak yoluna balym. imdi de beni Kadirilik banntecellileri sarmakta... Sakn bu hal Nak bykleriniincitmesin?..

O zaman, zerinde ne kadar ba varsa hepsinin birdenbyleri tecelli edip bir azdan hitap ediyorlar:

-eyh Ahmed bizdendir!

Ana cadde Naklik... Her nisbetten de kendilerine bireryol...

Btn yollar Romaya kar sz madde lsne gre dibir lftr; asl btn yollar, ruh yollar mam- Rabbanyekar.*eyhin uzaktan cazibesine tutulanlardan biri, gnlerce yolalp Serhende geliyor. Kasabaya akam st vard iineyhi rahatsz etmek istemiyor ve bir tandnn evinemisafir oluyor.

Gece, tandiyle eyhten konuuyorlar. Meer bu tandk,mam- Rabbanyi inkar edenlerdenmi... Kt konuuyor.


11/167

Ertesi sabah, uzaklarn yolcusu huzurda... mam- RabbanHazretleri, hibir sz almadan buyuruyorlar:

-Gece, evinde misafir kaldn adam sana, bizim hakkmzdabir sr yalan syledi.*Kendilerine kinci Binin Yenileyicisi ismini veren byk zatda balangta inkar edenlerden... Ryasnda kendisineokutulan bir ayet, gzlerini ve ruhunu yle ayor ki, mam- Rabban Hazretlerinin delisi, divanesi oluyor...*

Hastalandlar, ceviz istediler. Bir kab iinde, yanbalarnaceviz konuldu. Eleriyle kab kartrdlar ve ancak birtanesini yediler ve buyurdular:

-Bu cevizleri aln! Hastalara verirsiniz...

Cevizden yiyen her hasta iyi oldu.*Seyyidlerden, Kainatn Efendisine bal mukaddes slaledenbirisi, Muaviye Hazretlerine dmanlk edermi... Bir gn buseyyid, (Mektubat) okurken orada Muaviyeninmethedildiini grr ve fkeyle (Mektubat) yere atar. Ayngnn gecesi, ryasnda, mam- Rabban Hazretlerini...Seyidi kulandan tutmu, haykryor:

-Cahil! Szmze ve lmze gvenmiyorsun, yle mi?Gel, seni, ceddin ve Peygamber Evinin temsilcisi Hazret-i

Aliye gtreyim de iin gereini ondan ren!

Huzura kyorlar. Peygamber Evinin temsilcisi ve gyakendisine sevgi iddia edilerek kprtlen Muaviye nefretininvesilesi, Byk mam, buyuruyorlar:

-Sakn Allah Resulnn sahabilerine dmanlk etme!Peygamber dostlarna atan ve eyh Ahmedin bu davadakihak lsn dinlemeyen, felakettedir.

Peygamber Evinin temsilcisi byk sahabi, ayrca mam-Rabbanye emir veriyorlar:


12/167

-Bu cahil, szden anlamyor. Gsne vurun da akl bana

gelsin ve tvbe etsin!..Emir yksek yerden geldii iin yerine getiriliyor. mam-Rabban Hazretleri Seyidin gsne vuruyor.

Seyydi, uyannca, gsnde mthi bir sz Ve kalbindederin bir nedamet, yeni bir anlay ve tvbe istei...imam-Rabbannin mbarek ellerinden pmee koan ve bir dahabu eli brakmayan Seyyid...

*lk genlik alarnda yazdklar risalede sonra, tamolgunluk devirlerinde, yalnz mektup yazmakla, suallerecevap vermek ve hakikati tamimlendirmekle yetindiler.Sonradan bunlar toplanp (MEKTBAT) tekil etti veinsanolunun en stn eseri oldu.

Mektubat cilddir ve esas Farsadr. inde birka Arapamektup da vardr. Btn Slam dillerine tercme edilmitir.*mam- Rabbannin anlatlmaz bykln yine eserianlatr:

(Mektubat)n getirdii, kinci Binin Yenileyicilii apndakiyenilik; Vahdet-i Vcud meselesini akln son haddiyletesbit etmesi; ve Muhyiddin-i Arab hazretlerinin yanlanlalan ve eserle messiri bir gsterdii vehmine dlen

Vahdet-i Vcud davasn tam geree balamasdr.

-Allah, telerin tesinde, telerin tesinde; telerintesinde...

Yani, nerede onu buldum ve tehis ettim sanrsan onun datesinde, namtehani tesinde...

Mehur dstur;

-Ne ki, o zannedersin; zannettiin o ey, ona perdedir.


13/167

Bylece:

-Heme ost deil; Heme ez ost Her ey o deil; herey ondan...

(Mektubat), kinci Bin Yla girerken bir bir fesada bulananslam hakikatinin en mahrem inceliklerini, kinci Bin YlnYenileyicilii haysiyetiyle billrlatrm; ve datln,kayboluun, kaybediliin son haddinde, her eyi merkezxdetoplam ve kazandrm, muazzam eser...

l:

-Allah ve Resulnn kitaplarndan sonra dinin en bykeseri Mektubattr.*lahi tecellilere; ve mam- Rabban Hazretlerininbyklne ve derecesine ait btn ller (Mektubat)da:

-Allah bana rahmetiyle tecelli etti; rametinden baka hibirey gremedim. Kahriyle tecelli etti; kahrdan baka hibirey gremedim.*Mrid, eyhine yle balanmaldr:

-Gassl (ykayc) elindeki l gibi...*Mihnet ve strap m dediniz:

- Mihnet ve strap, akn levazmndandr. aresizkatlanlacak Yoksulluk, dert ve gam... Bunlar Lazmdr.Dost, sevdiini, kendisinden baka her eyden kesilmi vesyrlm grmek ister. Bu makamda huzur, huzursuzlukta;karar, karaszlkta; rahat, rahatszlkta... Bu makamdanefse are aramamak, kendisini mihnet ve strababrakmaktr ki, devann t kendisi... O zaman da insan,kendisini sevgiliye smarlam ve brakm olur; devlet

bundadr. Devlet, ondan ne gelirse raz olup onu kabuletmektedir.*


14/167

Yaknlk, sadece yaknlk:

- Bu yolun divaneleri, elde ettikleri hibir yaknlkla tesellibulamazlar. yle bir yaknlk isterler ki, uzakla benzer; veyle bir visal dilerler ki, gurbeti andrr olsun. Yoksayaknla benzer ve visali andrr gurbetlerden ne fayda?..*Ve tek yol:

- erif ve latif mektubunuz, zayf ve nahif klenize ulat.Sevenlerimiz bilsin ki, Allah ehlinin (Fen) diye

isimlendirdii ve tabi lmde evvel gelen lmlelnmedike kusd alemine ykselmek mmkn deildir.Yoksa kalb, btl dnya mabudlar ve nefs putlarnatapmaktan kurtulamaz. slamn hakikati ve imann kemalinede eremez.*En byk mesele:

-Vahdet-i vcud ve Zat tecelli davasnn belirttiinisbetlerle Allah arasnda hibir mnasebet olmad, bizce,yaknin yakni halinde sabittir. Hak ehlince oktan beribilindii gibi, ihata ve yaknlk ancak ilimledir; ve Allahhibir eyle ittihat halinde deildir. Vcudu vcib olann,vcudu mmkn olanla ittihad muhaldir. Gariptir ki,Muhiddin-i Arab ve ballar, Allaha (Mutlak mehul) derler,onu hibir hkmle mahkum bilmezler de, byleyken Zatihata, yaknlk ve mahiyet ispatna kalkarlar. Bu, byk bir

yanltr ve Allahn zatn tehis yolunda yersiz bircesarettir.*Nihayet

-Bu dava, bu fakire pek giran gelmekteydi. Bana en bykstrab veren bu trl tevhid ifadesinin verasndaki sonhakikati ve o hakikatin ulvlii henz kavrayabilmideildim. Allaha btn kalbimle ynelerek yalvardm ki,

bendeki ilm ve er inan kaybolmasn; ve ben, en ilerikeif noktasndan bu inan gerekletireyim... Duam kabuledildi. nmde hibir hicap kalmad, hakikat bana olduu


15/167

gibi grnd. Grdm ki, alem, sfat kemallerinaynalarndan ibarettir ve ilahi isimlerin zuhuruna yerdir.

Yoksa, (vahdet-i vcut)cularn vehmettii gibi, (Zahir) ile(Mazhar), (Glge) ile (vcut), birbirinin ayn deildir.*Deryadan daha ne gstereyim?.. Ha birka damla, hadnyann tayamayaca kadar su...

(Mektbat): nsann; insan ruhunun, ilahi hikmetlerin vetelerin, riyaz bir kesinlikle izilmi toporafyasdr.*

Buyurmulardr li:

-Daha stmde bir ok derece var... Oralara ancak sertterbiye, Celil terbiyesiyle, bela ve mihnetle ykselinebilinir.

Ve buyurmulardr ki:

-Elli ile altm yam arasnda zerime trl belalaryaacak

Dedikleri gibi oldu.

Zamann padiah, insana mahsus ulvlik sfatlarnn,zerinde misilsizlie kavutuu bu veliler velisini hapse att,bir kalede iki, sene hapsetti.*Bir ok alim ve eyh taslann etraf kendilerinden zlp

mam- Rabban Hazretlerinin evresinde toplanmayabalamt. Bu akn, bu kk insanlar telaa drd.Veliler velisi hakknda bir kin, kskanlk, iftira frtnasdrkoptu.

-Cneyd, Beyazid gibi bykleri inkar ediyor, onlar aagryor!

Buradan da iftira, u nazik noktaya evrildi:

-Hkmeti tanmyor! Ben hkmet, mkmet tanmamdiyor!


16/167

Zamann Sultan Selim Cihangir, btn etrafyla Rfz...

Bundan da faydalandlar; ve sultana mam- RabbanninRfzlik aleyhindeki mektuplarn gsterip:

-te!

Dediler.

Sultan, kendisine secde edilmesinin caiz olduuna dairelinde bir fetva, olunu mam- Rabbaniye gnderdi.

-Bu fetvay dorularsan kurtulacaksn!

Cevaplar:

-nsan, byle bir fetvay dorulamas iin lmlekorkutulacak olursa (evet!) diyebilir, izin vardr; fakatgerek din ls ve izinden faydalanmakszn azimet ruhu,sultana secdenin caiz olmadn sylemektedir. Ecel gelincede zaten kimse kimseyi korkutamaz.

Ve kaleye hapis...

mam- Rabbannin etrafnda btn zindan Mslman...Kalenin muhafzna kadar... Nihayet sultan, ettiine piman,zindan kapsn ayor ve byk velden af diliyor.*

Hicri 1031 Safer aynn 28inci Sal gn, yeniledikleri asrnbanda, gzleri bu asrn Muhammed nuru karartanzulmetlerinde, btn dnyaya veda ettiler. Fakat yle birnur iplii braktlar ki, karanlk btn fezay tsta onu yinebir paket iinde sarar ve ebediyet istilasn karanlabrakmaz.

Galib, Allah; ve ebediyet, nur...*

Vefatlarnda, Hindistan usulnce ellerini gslerindebirletirip baladlar. Biraz sonra ellerinin titredii,kmldad, ban gevettii, zd ve serbest kald


17/167

grld. mam- Rabban hazretleri, kollarn, Slamadetince yanlarna uzattlar be ylece hareketsiz kaldlar.

Bu kck riayette, kinci Bin Yln Yenileyicisine ait, enbyk hakikat ve marifet iinde, eraite noktas noktasnabal olmann ne harikulade misali var!.. Kerametin st!..*O, Peygamber yolundan kl kadar darya sekmedi veyalnz bu srr talim etti.*Alayisiz, gsterisiz, kerametin belirtilmesini hiyanet bilen,

eraitten baka mizan ve l tanmayan, bo ve manasztek kelimesi ve hareketi olmayan, dardan sarp ve kurugrnp de ieriden avizelerinin her mumunda bir gneprldayc sarayn sahibi, bykler by...*

Keifte, Allahn Resulne mam- Rabbanyi soruyorlar; veemir zerine onun Allah telerin tesinde dsturunuokuyorlar.

Kainatn Efendisi, bu dsturu kere okuyorlar vebuyuruyorlar:

-mmetimin iinde var m onun gibisi?..

mmetin, sonsuzluk mmetinin, Peygamberi gzylegrenlerden sonra en by...*

mam- Rabban Hazretlerinden birka kol sonra, kurtulukervannn kol balarndan olarak gelen Mevlana HAlidHazretlerinin Farisi Divanndan:

Rabbim;

O sonsuzluk yolcusu,

lim sahiplerine ba,

Gzle grlmez, aklla erilmez srlar kayna,


18/167


19/167

Kleleriniz iinde aas Ahmed, emrinize uyarak size kendiperian hallerini arzetmek kstahln gsterir. Yolculukta o

kadar Zhir ismi belirdi ki, btn eyada, her eyin haderevesi iinde hs tecelli zuhura geldi. Hususiyle kadnklnda... Belki bunlarn ayr ayr btn paralarnda...

Bu tecellilerin sevkiyle yolumuzun ballarna o kadar boyunedim ki, nasl arzedeyim, bam kaldramaz oldum. Buklkta zuhur baka hibir yerde olmad; bu klkta tecellieden gzellikler ve acayip belirtiler, hibir zuhurnoktasndan kt grlmemi yle eyler ki, byklerimin

karsnda utancmdan su kesildiimi sandm.

Yine her yiyecek, iecek ve giyecekte ayr ayr beliren ylelezzetlerle karlatm ki, alarak meydana getirilenlezzetlerin tesinde bile mevcut deildi. Tatl sudan ac suyakadar her eydeki fark byleydi. Belki her tatl eyde, birderece farkla baka bir husus kemal vard; yle bir sr veincelik var ki bu tecellide, huzurunuzda olsaydm belkianlatmaya imkn bulurdum. Fakat yaz ile bildirmeyegcm yetmez.

Bu tecelliler iinde, gnlme Refik-i l dilei, Allahistemek arzusu dt. Bu duyguya, elimden geldii kadarkar durdum ve iltifat etmedim. Fakat bir an geldi ki,malup oldum ve arem kalmad. O aralk bildim ki, butecelli, Allah tenzih etmek nispetine aykr deildir ve ruhda ayn nisbete baldr. Zahir ise bu nisbete asla iltifat

gstermez. te bu nisbete yabanc, ondan bo ve mahrumolan zahir, bende, bildirdiim tecelli ile ereflendi.Gerekten grdm ki, i lem, gzn hedefi kaybetmesiilletine uramaz ve btn grnrlerin bilgisinden kanr.

te, oklua ve iyilie bakan zahir, bu tecellilerlemutlulua ermitir.

Bir zaman sonra da gnl, bu gizli tecellilere ynelip

aknlk ve bilgisizlik iinde kendi haline dald ve sanki butecelliler meydana gelmemi gibi oldu. Ondan sonra hususibir yokluk zevki balad ve bu dnn arkasndan gelen


20/167

taayyn- ilm bilgi ile beliri bu yoklukta kayboldu. Ozaman da slamiyetin eserleri meydana kmaya ve gizli

irkin yklma alametleri grlmeye balad. Veamellerimdeki kusurlar, niyetlerimi ve duygularmsulamak duygusu, kulluk ve yokluk farikalar yenidenzuhura gelmeye koyuldu.

Allah, sizin gibi bir bymn tevecchleri bereketiyle,beni, kulluun hakikatine erdirsin ve ak yolundaykseltsin...

Ykseldiim birinci mertebede mesafeyi anca, sonnoktann stne eriip sonsuzluk yeri olan oradan, alttaraflar grmek nasip oldu. Bazlarnn makamn bu yerdengrmek istedim; yneldim ve grdm. O kiileri, evk, zevkve mekn bakmlarndan birbirlerinden farkl buldum.

Yine ykseldiim baka bir mertebede, byk eyhleri,Ehl-i beyt Peygamber evi ballarnn imamlarn, drtbyk halifeyi, Allah Resulne has makam ve br neb veresulleri ve son nokta st lemlerdeki melekleri grdm.Son noktann stnde yle ykseliler oldu ki, topranmerkezindeki son noktaya veya pek yaknna, t ayh-Nakibend hazretlerinin makamlarna kadar eritim. Omakamn stnde baz eyhler vard. O makamlar veyaonun biraz stnde bulunuyorlard. eyh Maruf (Kerh) veeyh Ebusaid (Harraz) gibi. Orada grdm eyhler omakamla ayn hizada, bir ksm da o makamn ta

merkezinde idiler. O makamn altnda Alddevle ve eyhNecmeddin-i (Kbr) gibilerin, stnde de Ehl-i Beytinyerleri vard. Drt byk halifenin makamlar, hepsininstndeydi. Neb ve resullerin makamlar, derecelerinegre, Resuller Resulnn yanndayd. Byk meleklerinmakamlar br yanda ve o makamdan ayryd. FakatKaninatn Efendisine ait olan, btn makamlarnstndeydi.

Hak, her iin zn ve gereini bilir; ne zaman istersem,Allahn ltfiyle ykselebiliyordum. Bazen bu hal, istemedende oluyor. Bazen de olanlar hatrmda kalmyor. Ne kadar


21/167

hatrlamak ve arz etmek istesem kbil olmuyor. Zira ylehaller oluyor ki, gze hakir grnmekle beraber, yazmay

deil, ancak istifar gerektiriyor. Mektubumu kalemealrken hatrmda olan baz eyleri, bu bakmdan kstahlkolur kaygsiyle yazamadm.*Molla Kasm Aliye ho bir hl, kendini kaybetme halihakimdir. O, btn cezve makamlarnn stne kt. O,asldan bildii sfatlar da kendisindeyken kendinden ayr venefsini btn sfatlardan bo grmee balad. O, sfatlarlakaim olan nuru bile, kendinden ayr ve kendisini o nurun

baka tarafnda grme makam...

br arkadalarn halleri de gnden gne gzellemektedir.nallah yaknda uzun uzadya arz ederim.

Cilt: 1 - Mektup: 2

(Yine eyhi ve irad edicisine yazlmtr...)

Ballarnzn en aas olan Ahmed'in diyecekleri udur ki,Mevlana ah Muhammed, Ramazana yakn istihare emrinibildirdi. Lakin Ramazan ay gelinceye kadar bu ie frsatbulamadk. Vaktin hep ayn hal zerinde gemesiyle deteselli bulmak zorunda kaldk. Tevecchlerinizinbereketleriyle ilahi inayetler o trl birbirini takip etti ki, arz

olunabilmeleri imkanszdr.

Mesnevi:''Her ne kadar baz hallerin aa vurulmaskstahlkla vnme gibi dursa da, madem ki beniyerden kaldran ahtr, bam feleklerden de yukaryaykselebilir.''

Rebilahir aynn sonlar... Hususi devaml hal (beka-y has)

ile her vakit iin ereflendirildim.

Zat tecellinin balangc, eyh Muhiddin-i Arabi


22/167

hazretlerindendir. Beni bulduum halden alp kendimegetirdiler ve o halden yine manevi sarholua, kendini

kaybetme durumuna geirdiler. ni, klarda bana, arabiilimler, garip bilgiler, esrarl anlaylar bahettiler. Herderecede, o makamn devam iin gereken ihsanlardabulundular. Hususiyle grnen eylerin iyzlerinigsterdiler.

Mbarek Ramazan sekizinde, beni, ''beka'' derecesiyleereflendirdiler ki, zerime ylan ihsanlar dilegetirebilmek haddim deil...

Bilinen bir eydir ki, istidadn sonu bu makam kadardr.Hale uygun olan ulama, kavuma (vasl) bu makamda elegeer. Cebze hali de bu makamda tamamlanp, ondansonra Allahta yok olmak, (seyr-i fillah) balar.

te bu haller zuhura geldi.

Yokluk (fena) hali stn olduka ''beka'' sfat o nisbetteyksek, ''beka'' hali stn bulduka da, ayklk ve kendindeolma vasf o kadar kuvvetli olur. Ayklk, kendimde olmastn kaldka da, kalbe dolan ilim ve marifet daima eriateuygun kar. Bu trl ayklk (saha), kemal halinde nebileremahsustur. Onlardan gelen bilgiler din llerini erevelerve onlarn ilahi zat ve sfatlar zerinde bildirdikleri,inanlmas gereken itikat temellerini gsterir. eriatnzahirine an kk aykrlk, sahibinde, mutlaka manevi

sarholuk halinden bir para kalmas yznden olur.

Bu acize doan bilgiler, umumi olarak eriat ilminin incedeninceye aklanmas ve bildirilmesi olmutur ki, d bilgiyi ibilgi haline getirmek ve ilim yoliyle kabul edilen eyleri keifyoliyle gerekletirmek gibi bir nimete yol amtr. Bylecebyk eriat bilgileri ksalp zlemi, ksa ve z halindeolanlarsa genileyip derinlemitir.

Eer bu bahsi incelersem sonu gelmez. Kula haddini bilmekgerektir.


23/167

Cilt: 1 Mektup: 3(Yine eyhi ve rad edicisine... )

Arzetmek istediim udur ki, buradaki istekli dostlar da,oradaki yola girmi arkadalar gibi, fert fert, birermakamda hapsedilmi bulunuyorlar. Bulunduklarmakamlardan kendilerine yol vermek ok g; zaten okuvvet de bizde mevcut deil, meerki Hak, sizin gibi

byklerin tevecchleriyle yol asn ve ilerleme nasipetsin...

Arkadalardan biri, bulunduu dereceden geip Zat tecellimakamnn balangcna erimi ve hali ok gzellemitir.O, bu fakirin izindedir ve bir kere daha edeceimiz himmetemit balamtr. Bunu bylece bilmesi, kendisi iin nebyk kazan!..

Msra: Herkes bir ey iin didinir durur.

Yksek ahsnzdan gizli olmadn bildiim halde bunlarnisimlerini kaydetmeye cesaret gsteremedim.

Mir Seyyid Hseyin, kendi almalarnda yle bir tecelli ilekarlam: Bizim kapmza geldiini grm. Ona bu,hayret kapsdr! Demiler. Kapdan ieriye gz atnca

ieride, yksek ahsnzla bu aciz bendeyi grm. Kendisieikten ieriye atmak iin btn gcn kulland haldeayaklarn kmldatamam...

CLT: 1 - MEKTUP: 4

(eyhine...)

Hizmet edicileriniz arasnda en dk derecede olann


24/167

arzetmek istedii:

Mbarek eiinizdeki hizmet edicilerin hallerinden, feyz alpverme yoliyle haber sahibi olamyor ve daima bekliyoruz.

Mbarek Ramazan tebrik ederim.

Bu ay, messir ve esere ait btn kemalleri toplaycdr. Bu

ay, asln dairesi iindedir ve hi bir glge ona yol bulamaz.Kainat, zaman ve mekan bakmndan ilk olu, onunglgesidir ve Kur'ann indii zaman erevesi olarak ''ombarek ay ki, Kur'an onda nazil oldu'' mealindekiayete uygun bir stnle sahiptir. Btn hayr vebereketleri ereveleyici ay... Bir yl btn iinde kime birhayr ve bereket erise ve o nimetler hangi yoldan gelsedaima bu ayn nihayetsiz bereketler dnyasndan bir damlaolarak zuhur eder. Bu ay iinde toplayclk, verimcilik btnsenenin toplayc ve verimci olmasna; bu ay iindedanklk ve ksrlk da yine btn senenin danklk veksrlna sebeptir. Ne mutlu o kimseye ki, Ramazanngelmesiyle saadet kazanr ve oru ayn kendisinden razeder. Ne yazk o kiiye ki, mbarek ayn kendisinden razolmamasiyle hayr ve bereketinden yoksun kalr.

O ayda Kur'an hatmenin snnet oluundaki hikmet, belki

asli-zata mahsus, yahut zilli-glge kemallerin her cihettenzuhuru iindir. Ramazan aynda Kur'ana kapanmay usuledinen kimse, umulur ki, o ayn gndzlerine aitbereketlerinden mahrum kalmaz. Bu ayn gndzlerine aitbereketler ayr, gecelerine mahsus bereketler ayrdr. Bubakmdan iftarda eline abuk tutmak ve sahur vaktiniuzatmakta faideler vardr. Bylece gece ve gndznbirbirinden ayrlmas, birbirine karmamas ve ayr ayryaanmas kabil olur.


25/167

Yukarda dokunulan birinci nokta, ''Hakikat-i

Muhammedi'ye- Peygamberimize mahsus hakikat''denibarettir. Bu hakikatin sahibine salat ve selam olsun... Bunokta, zata mahsus kabiliyeti gsterir ki, bazlarnca, btnsfatlarla hallenmek iin zata mahsus diye belirtilmitir.

Yine yukarda iaret edildii gibi Kur'an hakikatnn verimiolan zati (messire bal) ve uuni (esere bal) kemaller,bir ksmiyle ilmi ller ve sfat ereveleri iindedir.Bunlar, Allah ile sfatlar arasnda bir berzah, geittir ki,

onlarla sfatlanmak imkan dairesi iindedir. Hakikatlerineitli oluu, br Peygamberlerin hakikatleriyleMuhammedi hakikatin nisbet ve itabari kyasndan dolaydr.Muhammedi hakikat asla ve zata nisbetiyle yine glgemakamnda ise de, nefsin kt sfatlar bu hakikate yolbulamad iin arada perde yok gibidir. Bu yzden deMuhammedi hakikat ve ayn merep zerinde olanlarnhakikati, zat kabiliyete ynelmitir. Ve ite bu kabiliyet, zatile br kabiliyetler arasnda berzah mevkiindedir.

Baz byklerin ls udur ki, sfatlar erevesi ancak ilkadmn atlaca basamaktr ve merdivenin son basamazati kabiliyetin eiidir. phesiz ki, bu mekann sahibi deKainatn Efendisi'dir. Bu kabiliyetle sfatlanmak,vcudsuzlua, bu hal de Muhammedi hakikate engeldir,diye hkmedenler olmutur.

Muhammedi hakikat ki, zat ile mcerret itibarmevkiindedir; gzden silinmesi mmkn, hatta vaki birkeyfiyettir. Sfatlanma kabiliyeti de berzahlk olmakhususiyeti bakmndan kendisinde sfatlarn rengi vardr veo darda, glge vcutla mevcuttur. Bu vcudun ortadankalkmas mmkn deildir. Bu bakmdan, Zati sfatlarla, busfatlara brnm olanlar arasnda perdenin vcudunahkmedilmitir.

Buna benzer hkmler ve asl ile glgenin toplanma noktaszerinde bir takm fikirler ok grlmtr.


26/167

Kutupluk makam, glge hakikatlerine ait bilgilerininceliklerine kaynaktr. Ferdiyet dairesi de, asl'a ve Zat'a

mahsus daire bilgilerinin aydnlanmasna vastadr... Asl ileglgenin aralarn semek ve ayrd etmek ancak bu ikidevletin toplanmasiyle olur. Onun iindir ki, baz eyhler,stn-birinci derecelik kabiliyete ''taayyn- evvel - ilkbeliri'' derler ve onu Zat'a nisbetle glge bilecekleri yerdeZati tecelliyi o kabiliyet tarafndan grlebilir bir keyfiyetsanrlar,

Bu etin mesele, tahkik ettiim gibi ve izah erevesine

alabildiim kadardr.

Allah, hakk yerine getirir ve doru yola gtrr.

Sz fazla uzatmak kstahlk ve edebe aykrlktr.

Cilt: 1 Mektup: 5

(Hoca Burhan eyhinin mbarek eiine gnderirken, bazhallerini bildirmek iin yazdklar mektup...)

Hizmet edicileriniz arasnda en aa derecedeki insannbildirmek istedii:

Hcegn (Nak bykleri) yolunu anlatmak iin bir risale

kaleme alnp takdim edilmitir. Mbarek nazarlarnzaarzedilmesi dileimizdir. Risale msvedde halindedir veHoca Burhan ni olarak yola kt iin temize ekilmesi iinfrsat bulunamamtr. mkn bulunsayd daha bakabilgilerin msveddeye eklenmesi uygun olurdu.

Bir gn Silsile-tl-Ahrr isimli kitab okurken byle birrisaleyi kaleme almak ve yksek huzurunuza takdim etmekemeline dtm. T ki, o kitapta bulunan bilgilerden

fazlasn bana emredesiniz de risalemizde bir ziyadelikbelirsin... Risalemiz Silsile-tl Ahrrn ilavesi olabilir veyabizimkinden baz noktalar seilip ona eklenebilir.


27/167

Fazla cret edebi tarmaktr.

*Hoca Burhan u esnada gzel bir hl ve i stndedir.Cezbe makamna uygun olan nc seyrden pay almtr.Geim noktasndan alk olduu artlar bozuk ve gnlkrk olduu iin yanmza gelmitir.

Buyuracanz her emir mbarek olsun...

Cilt: 1 - Mektup: 6

(Cezbe, slk -yola giri-, cemal sfatlar, fena ve bekaalemleri, Nakilik yolunun stnl hakkndaki bumektupta eyhlerine hitap etmektedir.)

Bendenizlerin en hakiri Ahmed arzeder ki, mutlak mridolan Allah, yksek tevecchlerinizin bereketiyle, cezbe veslk yollarnn ikisiyle birden, cemal ve celal sfatlarnn daher biriyle ayr ayr bu kulunu terbiye buyurdular. u andabende cemal celalin, celal de cemalin ayndr.

''Risale-i Kutsiye''nin baz kntlarnda, kendi akmefhumlarn bu ibaretlerden ayr tutmular ve onlar hayalimefhumlar olarak keydetmiler...

bareler kendi zahirlerine gre mana alr ve olduklarndanbaka trl yorumlanmaya gelmez. Bu anlay bir terbiyeiidir ki alameti, zat muhabbetdir. Bu terbiye zatmuhabbetle gereklemeden elde edilemez ve onsuz hibirey anlalamaz. Zat muhabbet, fena'nn (yok olmann)alametidir ve yok olmaksa masiva alemini (Allahtan gayrolanlar), mahluklar dnyasn unutmaktan ibarettir; tabilgiler gnlden boalp mutlak bilgisizlik zuhura gelinceyekadar... Bu olmadka fena gerekleemez. Bu hayret ve

bilgisizlik halinin de devaml olmas arttr. Bir gelip birgitmesi deil... Gaye beka'dan evvel fena'y tadmak yoluylatam bilgisizlik ve ilgisizliin kendisidir. Beka'dan sonra ise


28/167

cehaletle ilim, bilmemekle bilme bir araya gelir. yle ki,cehalet gznde bir uur ve hayret nazarnda bir huzur,

birbirine perde olmakszn birbirini tamamlar. te bubilgisizlik iindeki bilgiye ve hayretten huzura ''Hakk-el-yakin'' makam denilir ve orada bilgi ve bili, gz ve grbirbirine engel olmaz. Bu bilmeyiin ncesi her bilgi, bucehaletten evvel ki, her ilim deersizdir. lim ister habereve gre dayansn, ister marifet ve hayret yoluyla gelsin,mutlaka sahibinin kendisinden ve iinden gelmelidir. Nazardarda ve ile alakasz olduka verimsizdir. Eer nazarieriye doru ise dardan kesilmelidir ki, netice versin...

ah- Nakibend Hazretleri buyurdular ki:

''-- Allah ehli, fena ve beka mertebelerinden sonra negrrlerse kendilerinde grrler. Anladklar her eyde kendilerindendir. . Hayretleri ise kendivcutlarndandr.''

Bundan aka anlalacak olan, uhud (grme), marifet(bilme ve ileme) hayret (arma, nisbetleri kaybetme)hep kiinin nefsindendir. nsann dndan bunlar mevcutdeildir. Bu hasseden biri darya takldka fena'danpay alnmam olur. Nerede kald beka derecesi? Fena vebeka mertebesinde son had ite bu ie dntr. Bu trlfena mutlaktr ve beka ile beraberdir. Onun iindir ki, Allahehli, fena ve beka ile gerekletikten sonra Nakiliknisbetleri bozulmakszn dary da grme imkanna ererler.

unu da bilmelidir ki, Nakilik nisbeti btn nisbetlerinstndedir.

Bu silsilenin ballarndan bir veya ikisini uzuntecrbelerinden sonra bu nisbetle ereflendikleri vakit,baka silsilerden bahsedilemez. Yani deryaya ulaan havuzugrmez. Bu nisbet Abdlhalik Gucdevani'ye baldr ve onukemale erdiren din eve milletin bekas, ah- Nakibend(Bahaeddin)) Hazretleridir. Halifeleri Alaeddin Hazretleri de

ayn devletle ereflendiklerinden...

Ne garip, ne acayip ilerdendir ki, bu gibi byklere hangi


29/167

bela ve musibet erise ancak sevinmelerine,ferahlamalarna vesile olur. ''Daha yok mu, fazlas yok

mu?'' diye el aarlar. Bela ve musibetin fazlasn isterler vednya matahlarndan ne kaybetseler sadece holanrlar.Ellerini sebepler ve tedbirler alemine uzattklar zaman daaciz ve mutalklarndan baka bir ey gremezler. lk andagsterecekleri hzn hemen kaybolur ve belannkaldrlmas iin edecekleri dua, ''Bana yalvarn!'' emriniveren Allahn emrine uymaktan baka hi bir sebebedayanmaz. Eer duadan muratlar belann kaldrlmas olsada bu yzden hzn ve korkular gese, hemen geriye

dnerler ve byle bir eyi istememi olmak isterler. Ama buhal, yani murada aykr tavr Allah ehlinde manevisarholukta olur. Halka korku, hzn, snma, szlanma,keder ve sevinten gelen edalar bunlara manevi sarholukannda gelir.

Bende de byle oldu. Balangta duadan murat belannkalkmas deildi. Fakat o andaki hal ar bast. Sonrahatrma geldi ki, nebilerin duas da halkn dileklerineuygundur. Bu son hal ile de ereflenip iin hakikatinianlaynca grdm ki, peygamberlerin dualarna da acizlik,ihtiyai, snma, korku ve hzn hakimdir ve sadece emreuymakta bir nevi istina, ihtiyaszlk edas vardr. En bykderece phesiz ki, halktan balayan ve halkta nihayeteerendir.

Bu bahtllar yz gsterdike emrinize uyup arzedeceim.

Cilt: 1 Mektup: 7

(Kendi garip hallerini anlatmak, bunlarn esrarn sormak vebaz istirhamlarda bulunmak zere eyhlerine yazlmtr...)

Bendelerinizin en k Ahmed, arzeder:

Ruhumu uruc (ykselme) yoliyle melekler leminde


30/167

buldum. O makam ki, sonun sonudur, ismine muhteddenir ve bymze (ah- Nakibend Hazretlerine)

mahsustur; ite o makama kadar ykseldim. Orada maddeve madd unsur adna hibir ey gremez oldum vevelilerden bazlarn o makamda buldum. Ve o makamdakendimi btn lemle kaynam hissettim. Hayretedtm. Bu hisse ne kadar yabanc olursam olaym,kendimi aka ve tastamam lemle beraber grdm.

Bu hlin ondan sonra zuhurunda ne kendim kaldm, ne delem... Sade nazarla deil, bilgi ve anlay gzyle de hibir

ey kalmad. Bu son hl devam etmekte ve yerlemigrnmektedir. lemin yaratlm vcudu grlpbilinmekten silindi. Ve o an; o makamda bir yksek kkpeydahland. Makam da, lem gibi yava yava zuhurakt. Kendimi her an ykselir, yukarlara kar buldum.kr abdesti alp kr namaz klnca, daha yksek birmakam belirdi. Yolumuzun (Naklik yolu) drt by iteo makamdayd. Ayrca baz bykler, bu taifenin efendisiCneyd (Badad) de oradayd. Bazlar da daha yukarda...Fakat kkn ayaklarna yapp rtbelerine gre yeralmlard. Ben kendimi o makamdan ok uzak grp aradahibir nisbet kuramadm. Bu vaziyetten o kadar strapduydum ki, deli oluyorum sandm. ektiim acnndehetinden, vcut kalbmn boaldn duyar gibi oldum.Uzun zaman bu halde kaldm. Sonra yksektevecchlerinizin tesiri eriti. Kendimi o makama uygunbulmaya baladm. Kendi yol alm o makama denk ve

yolumu ona ular grdm. Yava yava ilerleyip omakamn yksek noktasna oturdum. Yksektevecchlerinizden sonra hatrma geldi ki, o makam tamkeml noktasdr ve o makama, yola giri (slk)tamamlandktan sonra erilir. Slk derecelerinitamamlamayan cezbe sahibi, o makamdan pay alamaz.Yine dndm ki, bu makama ermek, bymntevecchndeki bereket sayesinde olmutur.

Hazret-i Ali (Allah yzn keremlendirsin) yle buyurdu:

-Gel de sana gklerin ilmini reteyim!


31/167

Baktm ki, br halifeyle beraber, o makamda Hazret-i

Ali de var... Ve bu makam onlara mahsus...Allah hepsinden raz olsun...

Allah her eyi en iyi bilir.

O makamda, kt ahlakn n-be-n uup gittiine ahitoldum. Kt ahlakn bir ksm iplik gibi, bir ksm kurt gibivcudumdan kt. Nihayet bir an geldi ki, kt ahlak adna

bende hibir ey kalmad duygusuna erdim. Byleykenvcudumdan yine bir eyler kp gidiyor.*Arzetmek istediim ikinci nokta:

Baz hastalklar ve iddetli hallerde, bunlarn defi iinynelirken, hastann Allah bilmesi ve yzn onaevirmesi art mdr, deil midir?Reahat isimli kitaba veo kitapta ah- Nakibendden nakledilen lye gre,byle bir uur, hastada art deildir. Bu bahiste yksekgrnz nedir? Allaha ynelmemek bize ho gelmiyor.*nc maruzatm ve sualim:

Huzur gerekletikten sonra, isteklilere (Allaha ermeyolunun ballarna) zikri brakp huzura yapmak mlazmdr, zikre devam etmek mi? Yahut huzurun hangi

derecesidir ki, zikir onda braklabilir. Bazlarn grdk ki,bandan sonuna kadar zikreden geri kalmazlar ve geribraklmazlar. Bylece de i abuk nihayete erer. indorusu nedir ve ne emir buyurulur?*Drdnc sual ve istirhamm:

Hce Ubeydullah (Ahrr) hazretleri, Fkarat isimliteliflerinde son olarak yine zikri emrederler ve yle

buyururlar: Baz maksat ve gayeler vardr ki, zikirsiz elegemez.


32/167

O maksat ve gayelerin neler olduunu gstermenizi ricaederim.

*Beinci istirhamm:

Tarikat bilgi ve llerini renmek isteyen talipler,yemekte ve imekte hesapl ve ihtiyatl olamyorlar. Bunagleri yetimiyor. Byleyken huzur ve kendinden gemehaline erebiliyorlar. Eer kendilerine yeme ve ime lsverilecek olsa yola devam etmemeleri korkusu var... BUmevzuda da emrinizi beklerim.

Fazla kstahlk ettim; edep hatasna dtm; af dilerim.

CLT: 1 - Mektup: 8

(Ayrlma, kendine gelme (sahv) halinin devamllna dair,eyhlerine...)

Ballarnzn en deersizi Ahmed bildirir ki, aykla geerekbeka (devaml hal) ltuf edildiinden beri, garip bilgiler vegrlmedik tecelliler birbirini kovalamaktadr. Fakatbunlarn ou, baz tarikat ulularnn sylediklerine vetariflerine uygun dmyor. ''Vahdet-i vcut'' ve ona baleyhler, bize, halin balangcnda tecelli etti. okluktatekliin mahedesi nasib oldu. Hatta o makamdanykselerek onun zmnnda (perdesi altnda) nice bilgilereerdik. Ama u var ki, o makamn delalet ettii mana bu

bahiste sylenen ve ileri atlanlara uymamtr. Bazbyklerin szlerindeki remzler, ifreler ve iaretler ancakeriatn zahirine uygun dmekle deer kazanabilir. eriatinzahirine en kk aykrlk, ortada hi bir hakikat brakmazve hikmet iddiaclarnn (filozoflarn) akl usullerindenhakikat devirilemez. Snnet ve cemaat ehline aykrlkgsteren baz slam alimlerinin fikirlerine bile, byle iddialarzt der.

O alimler ki:

''Kuvvetin yetmesi fiille meydana kar. Kuvvet fiilden


33/167

evvel deildir; onunla beraberdir. Mkellefiyet,sebeble, ii ileyecek uzuvlarn selametine baldr.''

Derler.

Hakikat, sadece snnet ehli byklerinin erevelediigibidir. Bu makamda ben de kendimi ''ah- Nakibend''hazretlerinin yolunda buldum. Hace Abdlhalik ve eskieyhelerden ''Maruf-u Kerhi'' ve ''Davud-u Tai'' ve ''Hasan-Basri'' ve ''Haibib-i Acemi'' hep ayn hakikat makamnda...

Byle iddialarn neticesi gayeye ve hakikate tam uzaklk veyabanclktr. Bu i tedavi imkanlarn kaybetmitir. Halinbalangcnda, kendilerine engel olan perdeleri, almak vehimmet gstermekle ortadan kaldrmak mmkn olabilirdi.Fakat imdi perdeleri gurur ve byklktr.

Msra:

''Ona ne hekim, ne ila vardr.''

Onlar, Allaha yabanclk ve uzakln son derecesini, ermeve kavuma sanmlar, bu hale ''birleme'' demilerdir.

Heyhat ki, Yusuf ile Zleyha'daki u msralar hal'in takendisini gsterir:

''Bu ses dosttan geldi ve tefin iine dt.

Onun ii tefi ellerde gezdirir ve alarlar.Grmek nerede, gren kim, grlen nerede?''

Ayrca:''O yzn halka gsterir mi hi?Toprak nerede ve Rabbin nerede?''

Ben kendimi ve btn alemi yaratlm, hibir eye gyetmez bilirim; Yaratcy da hereye gc yeter tanrm ve

bundan baka nibet ve manaya yanaamam. Onun aynolmak ve ona ayna olmak diye birey yoktur.


34/167

Snnet ve cemaat ehli bilginlerinin amellerinde su vekusur olsa da, Allah zat ve sfatlar zerindeki inanlar o

kadar gzel ve nurludur ki, sularnn karanl bu kyannda uup gider. Baz sofi geinenler de bunca ileriyazet ekmelerine ramen, iddialarnda devam ettikeonlarn derecelerine ulaamazlar. Bu bakmdan zahiralimlerine ve bu ilmin isteklilerine iimde byk bir sevgivardr. Onlarn gidileri bana ho gelir ve ben, onlarlaberaber olup kendileriyle eriat gereklerini konumay,fkh inceliklerini grmeyi arzularm.

Hakikat udur ki:

Allah, ne alemin ayn, ne de gayr, ne alemle birleik, ne deondan ayr, ne alemi kuatm, ne de ona ilemitir.

Zatlar, sfatlar ve fiiller onun mahluklardr ve nemahluklarn sfat onun sfat, ne de fiilleri onun fiilidir.Fiillerde tesir sahibi Kudret odur ve mahluklarnkudretlerinde tesir yoktur. Snnet ve cemaat ehlikelamclarnn da mezhebi budur.

Allah, mrid (murad edici, dileyici)dir. Bu sfat Kudretmanasndadr; isterse iler, istemezse ilemez, manasnadeil... Baz hikmet iddiaclar ve sofilik taslayanlarn sandgibi, istememek art Allah kayt altna alamaz.

Kaza ve kader davas da, ayniyle eriat lsne uygundur.

Allah kendi mlknde diledii gibi tasarruf edince sana neder?

Bu kyaslara gre hali bildirmek zorunda kaldm ve buyzden kstahla kalktm.

Kul, kendi snrn tanmaldr.

Cilt:1 Mektup: 9


35/167

(Makamdan tenezzl (aalara dme) ve gnah haliylealkal baz tecelliler mevzuunda eyhlerine yazdklar

mektup.)O kimse ki, en aalarda ve sua batm, kt huylu vehline marur, hi alkas yokken keml ve vuslata(ermee) tutkun, ii hep Allaha isyan, ameli de daimastn olan brakmak ve aay tutmaktr; ne yazk ona!..

O kimse ki, halkn nazar ettii yer olmak ister ve halknnazar edecei yeri harap eder; ne yazk ona!.. Himmeti d

perdeye balanm, msivnn (Allahn gayri olan mahlklarleminin) yolda olmutur, sz iine uymaz, hli de hayalzerine dayanr; ne yazk ona!..

Bu vehim ve hayallerden ona ne fayda gelebilir ve byle szve tavrlardan ona hangi keml yolu alabilir? Daima vebalve su zerinde olmak onun vaktinin verimi; anlayszlk vesapklk da sermayesidir.

Bu seciye, fesat ve irretliin balangc, zulm ve isyannkaynadr; ve btn ayplarn yuvas ve btn gnahlarntopland yer... Bylelerinin hayrlar lanete layk veiyilikleri red ve tard olunmaya mstahaktr.

-Nice Kuran okuyucusu vardr ki, Kuran onlaralnet okur!

Ve:

Nice orulular vardr ki, onlara orutan, yalnzsusuzluk ve alk zahmeti eriir.

Melindeki hadsler, bu hllerin adil ahitleridir.

Sonunda hasret, pimanlk ve dvnme, byleleri iindir.Bunlar istifarlar, gnahlar gibi, belki onlardan daha

iddetli bir gnah; tevbeleri de, isyanlar gibi, belkionlardan daha iddetli bir isyandr.


36/167

Bunlar:

-irkinin yapt her ey irkindir!lsnn amaz misalleridir.

Msra:

Buday budaydan bekle; arpadan buday olmaz.

Byle olann hastal kendi zatndandr. la kabul etmez,

dert asldir ve devas imknszdr. Zattan olan ey zattanayrlmaz. Zenci, Habeden nasl uzaklaabilir ki, ikisi deayn renktedirler.

Allah ki, kudreti her eye yeter, onlara zulmetmemitir;belki kendilerine zulmeden yine kendileridir.

Hayrn ta kendisi karsnda errin ta kendisi bulunmaldrki, iyiliin hakikati belirsin... nsan terbiye edenPeygamberler Peygamberinin terbiyesinden geenlerolmaldr ki, bu incelikler meydana ksn...

Her eyin dorusunu bilen, dnmek ve ynelmeye lykyolu gsteren, kendisine bal istikmeti aan, Allahtr.

Cilt: 1 - Mektup: 10

(Yaknlk ve uzaklk, ayrlma ve kavuma ve bunlara bal hllerve faydal bilgiler mevzuunda mridlerine yazdklarmektup...)

Hizmetkrlarnzn en disi, bir mddetten beri eiinizdekihizmet edicilerin hllerinden bilgi alamad iin onlarn salk


37/167

ve safa haberlerini muhakkak ister.Beyit:

"Aziz can yaamakta devam ediyorsa eer amamak lzm...Zira yardan ayrlsa da haberini olsun almaktadr."

Ve siz bymn huzuruna mektupla da olsa kmaklzmdr.

Msra:"Uzaktan sesimi ulatrabilmem yeter!"

Ne acayiptir ki, uzakln nihayetine yaknlk, ayrln sonuna dakavuma deyip, bu kelime klielerinin altnda yaknlk vekavumadan eser bulunmadna iaret edenler olmutur.

iir:"Murada ermek nasl mmkn olabilir ki, arada

dalardan byk engeller ve lp yoklara karmak bile vardr."

Sonsuz hzn ve sresiz dnce, etei tuttuuna gre, muradetmekde, murad olunmak derecesinde bulunanlar bile muradedenin iradesine muhtatrlar. Sevilene de sevmek arttr. Allahnsevgilisi de, murad olunmak ve sevilmek makamndabulunuyorlarken, murad edenler ve sevenlerin yolunda yolgstericiydiler ve beraber yryorlard. Allah Resul daimahznlydler ve aralksz dnce halinde bulunuyorlard. Veyle buyuruyorlard:

"- Hi bir nebiye, bana olduu kadar mihnet

ektirilmemitir."

Sevenler mihnet ykne katlanrlar; lkin sevilenler iinacya katlanmak zordur. Bu meselenin de sonu olmad aktr.

Msra:"Ak hikyesi kesilmez; sonu yoktur.*'

Dilek ve niyazlarm dktm mektubu getiren zat,sevgi ve cezbe haline ermi bir ahs olup, sizin gibi bir ak


38/167

sultannn eiindedir. Hayatta saadet bildii, yalnz sizigrmekten ibarettir ve benden bu mektubun yazlmasn

istemitir.Bu bakmdan daha fazla ileri gitmeyi kstahlk veedeb d saydm iin sktu tercih ediyorum.


(Kendi kusurlarn grme makamnn ele gemesi, eyhEbu Said Hazretlerine ait bir szdeki hikmetin belirmesi, birtakm gnldalarn hlleri ve baz keifler hakknda,mridlerine...)

Her ey meydana kar ve keml belirince ktlk veeksiklik silinir. yilik ve gzelliin tezahr iin ayna arttr.Aynada bireyin grnmesi iin de o eye ihtiya vardr. Byleolunca, hayra er, kemle de noksanlk, ayna yerine geer.

Ne acayip nisbet ki, ktlklerin bu ekilde gsterilmesiadet onlarn medhedilmesi gibi birey oluyor. er, hayra,noksan da kemle bir nevi yardmc olarak meydana kyor.

Kulluk makamnn her makamdan stn olduu

phesiz... Bu mna, hepsinden fazla kulluk makamndakemlini bulur. Sevilenler bu makamda saadete erer, sevenlersebu makamda gz zevkiyle sefa srerler. Sevgiliyle yaknlk veonunla olmaktan zevk duymak sadece kullua mahsus; sevenlerinyaknln salayan grme imtiyaz ise yine kullukla kabildir.

Sevilenlerle sevenlerin bu devlet ve nimete ermeleri de,gnl meydannn sultan, din ve dnyann ycesi, YradannSevgilisi yoliyledir. Bu devlet ve nimete erimek isteyen kimse,

btn midini Allahn fazlna balarken PeygamberlerPeygamberinin izinden gitmeyi ve her noktada O'na tbi olmayesas bilmelidir. Yksek dereceye erimenin art sadece budur.


39/167

Bu yle bir fazldr ki, yalnz Allah verir; byk fazl sahibiAllah...

errin ve noksanln kemlinden murad, zevkle eldeedilen ilimdir, yoksa ktlk ve eksiklikle sfatlanmak deil... Builmin sahibi, Allahn ihlsyla ahlklanmtr. Ve ite bu ilim, oahlkla ahlklanmann meyvasdr. Ktlk ve noksanlk bumakamda yer edinemez. Bu makam, ancak bilginin ona alkabalamasiyle meydana gelir ki, bu bilgi, tam ve hatasz grmeyoliyle haberin ta kendisidir. Ona nisbetle herey ktlktr.Nefs kendi makamna inince (mutmainne-huzur ve sknbulmu) olur. Ama bu hl ve derece kendisinde iyiceyerlemedike ve bu seviye smsk tutulamadka HakknKelmndan nasib alnamaz.

Kendisini Allahn ayn ve sfatlarn Allahn sfatlariylebir bilmek nerede, bu l nerede?.. Allah bu zan ve hayllerin,ok ok stndedir. Byle grler ilhad (Allaha erik koma)drve Allahn isimleriyle sfatlar nnde tecelli etmektedir. Bunlar:

"-Allahn isimlerinde ilhada denlerin terkettiini!"Mealindeki yetin ereveledii zmredir.

Cezbeleri yola girilerinden evvel olanlar sevilmederecesine eriemez. Byleyken sevilmekte yine cezbenin nceliiarttr. Her cezbede sevgilinin makamndan bir pay vardr.O pay olmadan cezbe olmaz. O pay da, gelip geici eylerdenhsl olur, asl ve zat (kendinden) deildir. Mn asl ve zatolunca eyadan herhangi bireyle zeval bulmaz.

yle ki, byle bir cezbe, ancak bunun sonundakine

nasip olur. O, yine de sevenler zmresine olan ban muhafazaeder. Cezbesi yola giriten evvel olanlara, bu mn, arz(dardan) ve gelip geici ekilde uramtr. Bu da yeterderecede deildir. br trl olmas iin tezkiye (temizlenmek)ve tasfiye (szlmek) icabeder. Baz balangta olanlar iinAllahn Sevgilisine uymak netice itibariyle bu mnnndomasna yardm etse de, son durakta bulunanlara Snnetebalanmak ekliyle tecelli eder ve yeter. Sevenlerde de bu

mnnn belirmesi, daima Peygamberlerin Efendisineuymakla meydana gelir.


40/167

En aa kleniz Ahmet arzeder ki, evvelce kendimdegrdm makam, yksek iaretiniz zerine tekrar murakabe

edildi ve halifenin yolu o makamda grld. Fakat o yerdemakam ve yerleme grlemedi. yle mahede edildi ki,Peygamber Evinden mam- Hasan, Hseyin ve Zeynelbidinden bakalar o makamda kalamadlar; blndklerihalde devam salayamadlar.

Ben evvel kendimi o makama uygun grmemitim.Makama uymamak iki trl olur:Birincisi, mnasebet yollarndan birinin almamas...

Bu vaziyette yolun byklerinden biri mnasebeti akabildirecek olursa uzaklk hemen kalkar.kincisi, mnasebetten mutlak olarak uzak bulunmak...

Bu vaziyette uzakln kalkmas iin hibir tedbir faydavermez.

Neticede o makama ulatran yol, iki olarak ve ncsolmayarak meydana kyor:

Birincisi, daima noksann ve kusurunu grmek, hayrlilerde kuvvetli ve azimli davranmak ve kendi niyetlerine

dikkat ve onlar murakabe etmek...kincisi, yola giriin hakikatine erdirici kmil mride

kaplanmak, onun sohbet ve hizmetinde bulunmak...Allah, bize, yksek himmetinizle birinci yolu, istidadmz

nisbetinde ihsan buyurmutur. Her ite kendimi sulandrmdanbaka hibir iyi iim yoktur. yle ki, bu sulandrlar olmasa,huzurum ve kararm gidebilir. Yani kendime atacam bir iolmasa, strabm artabilir. Benden, sa tarafmdaki melein

yazabilecei hibir i ktn gremem. Sa tarafmdaki meleindaima bo ve isiz olduunu grrm. Byle bir insan, Allahanasl lyk olabilir?

Bu duyguya bir kere kaplan, kendisini, kfir vezndktan daha aa bilir.

Cezbe noktas, bizde, Allaha doru seyretmenintamaml iinde nihayete ermiti de, onun baz gerekleri vedallar kalmt. Allahta seyretme makamnn merkezindeki

fena (yokluk) mertebesi de tamam oldu. Bu yokluk mertebesininhlleri ise evvelki mektuplarmda bildirildi. Hce AhrrHazretlerinin "fena iinde fena" dedikleri, bunun nihayetine


41/167

mahsus, zat tecelliden ve Allahta seyretmeden sonra gelen fenamakam da gerekleti.

Beyit:"Kimse iin yoklua erimedike,Allahn kapsna yol yoktur..."

Bu makama eriemiyenler iki zmredir: Biri o makamaynelmi olup da onu istemekten ibaret kalanlar... br, omakama hi ynelmeyenler ve alka gstermeyenler...

Yksek tevecchnzn nisbeti ikinci yoldakilere aittir.Tarafnzdan memur bulunduum emirlerinize uyarakkstahlk gsterdiim iin af dilerim.

Kleniz o makam dnrken, bazlar bazlarndanyksek daha baka makamlar tecelli etti. Krk kalb, yalvarma,snma ve klme sayesinde elde edilen derece, enykseklerden biridir ve bu makam Hazret-i Osman'a hstr, brhalifeler de bu makamdan gemilerdir. Bu makam, tamamlnve irad mertebesinin makamdr.

Bu anlattm makamlarn stnde bir baka makamvardr ki, ona ulanca, Hazret-i mer'e mahsus olduunuanladm. br halifeler de bu makama uramlardr. Onun dastnde Hazret-i Ebubekr'in makam... Ona da erdim ve oradabyklerimizden ah- Nakbend Hazretlerini kendime yoldabuldum. br halifeler bu makamdan da gemilerdi vearalarndaki fark, esasda deil, ancak yryte, geite vekaltayd.

O makamn stnde baka bir makama eriilemedi.Ancak Resullk makam grld ki, Hazret-i Ebubekir'inmakamna yakn ve anlatlamaz ekilde nurn, heybet ve ihtiamsahibi ve hi bir trl hayal edilemez bir makam... Anlald kio makam, sevilmenin, sevgilinin derecesidir ve sonlarnsonudur.

Kendimi o makamda buldum.O makam renk ve nak iindeydi. O makamn

aksetmesinden kendimi de renk ve nak iinde grdm.Ondan sonra bana bir hl oldu. Kendimde ltif bir keyfiyetduymaya ve rzgr gibi, bulut gibi, etrafa yayldm


42/167

hissetmee baladm.Bu hl, fenann gereklemesi ve ilmin tap yaylmas

annda vahdet (birlik) tesi hususi bir gr peydahlanmasndannianedir ve bunun tesinde nazar mevcud deildir.Ne zuhura gelirse arzolunacaktr. Elverir ki, yakne

erimek mmkn olsun... Yoksa arzetmee cret olunamaz.Vahdetin tesinde bu makamn sureti yle mahede

olundu ki, belirsizlik halinde hakikat hereyin tesindedir ve onahibir phe tesir edemez. Grte ne vahdet, ne onun tesi, nede hakikat ismiyle birey malm olmayarak, byle... O makamsadece hayret ve tam cehil mertebesidir ki, grdnden hibirey deitirmez.

Ne arzedeceimi bilemiyorum. Ne desem noksankalacana ve kelimeler ifadeye yetimeyeceine gre... mknvar m?.. Muhakkak olan u ki, hli gereklemitir.

Hakdan istifar ederim ve hlimi anlatrken ona hogelmiyecek kelime ve tbirlerden, bak ve duyulardan Allahasnrm.

imdi bana malm olan, sfatlarn fena bulmasndan

murad, sfatlarn keyfyetlerindeki yok olutur. Ve aralarndakifarkn, ne ynden olursa olsun, kalmaydr. Ve ilim yoliyle hibirtemyize, ayrd edie, ahadiyet (teklik) karsnda yerkalmaydr.

O mertebede yalnz Allah vardr ve onunla beraberhibir ey yoktur. imdi de ve daima yledir.

te bu hlde mna, bir Hadsin erevesi iindetamamiyle tecellisini bulmaktadr.

mit ederim ki, ifadelerimdeki doruluk ve yanllihtar buyururlar.

Sanrm Mevlna Kasm Ali'nin btn makamlardannasibi vardr. Ayrca bu makamdaki baz yol arkadalarmznnasibleri olduu gibi...

Allah, her hlin gereini en iyi bilendir.


43/167


(Mridlerine yazdklar ve hakikat yolunun sonsuzluunu ve onunmutlaka eriat beldesine bal olduunu izah ettikleri mektup...)

Ballarnz arasnda en ciz ve zayf ferd olan Ahmed arzeder:Yollar iinde en hayrls olan yolumuz, yry ve koulann en hzlsiin bile sonsuzdur. Byk eyhler "Meleklerinve ruhun ona ykseldiielli bin yllk gnde" mealini tayan yete gre:- Allah'da seyr elli bin yllk yoldur.Buyurdular.Bu szden muradlar, belki de iin sonunda mitsizlie dp yoldankesilmektir."O Allah ki, onlar mitlerini kestikten sonra yamuru indirir verahmetini yayar."

Neticede asl maksadn meydana gelmesi muhakkaktr.Her eydeki seyirle birlikte doru yoldan gitmek ve iradolunmak isteyen kimseler, bu emellerinde taknlk gsterip sizinyolunuzdan yrmee koyulmulardr. Ama henz bu bendenizo makama lyk olamam ve sadece halkn srar gstermesi

zerine mrvvet borcu ve hay zoruyla sohbete raz olmutur.Balca mesele, evvelce ve defalarla arzolunduu gibi

Tevhit davasdr.Fiiller ve sfatlar asl'a dnp iin gerei belirince bu

halde fazlasiyle keml grlm, fiillerle sfatlar da baka renkalarak her hakikat tek tek meydana kar kmaz ek vepheye yer kalmamtr.

eriatin zahirine aykr den btn keifler, u iki

halden birini ihtar eder: Yanllk veya manev sarholuk eseriolmak... Zira "btn" dedikleri i dnya ile "zahir" ismi verilend lemin, hakikatte birbirinde hibir ayrl ve birbirine kar


44/167

aykrl yoktur. Aralarnda aykrlk olduunu sananlarngr te'vil ve tefsire muhtatr ve bu grleri eriat lsyle

uzlatrmak kat'i bir vazifedir.Ancak nihayete gelenler ve dvann sonuna ulaanlardrki, "btn" lemini eriatin zahirine uygun bulurlar. Aralarndakibtn fark undan ibarettir: Zahir ehlinin usulleri ameli veistidlal yoluna bal, "btn" taifesininkiler ise kefi ve zevkyoluna baldr. te bu uygunluktan baka, her iki tarafnhallerindeki dorulua baka bir iaret mevcut deildir.

Bu incelik benim gsm tazyik ediyor, fakat lisanmanlatmaya yol bulamyor. Nasl izah edebilirim ki, baz hlleriyazmaya asla muvaffak olamyorum. Mektup gerek!.. Bu,uzaklara dm yoksunu, gurbettekilere el uzatctevecchnzden mahrum etmeyiniz ve yolda brakmaynz!


(Yine mritlerine yazdklar bu mektupta, manev yolculuunbaz hlleri ve irad olunmaya istekli bir takm kimselerinvaziyetleri anlatlyor...)

En aa bendeniz Ahmed, evvelce yazd birinci

mektupta biraz belirtilen tecellilerden sonra, btn sfatlantoplayc vcud mertebesinin zahir olduunu arzeder. Bumertebe, kendisine, kara renkli irkin bir kadn eklindegrnmtr. Arkasndan "ahadiyet" mertebesi... O da, geni birduvar stnde oturan uzun boylu bir erkek biiminde grnd.Bu iki tecelliden her biri de, hakkaniyet, adalet ve insafsfatlaryle meydana ktlar. Bu tecelliler, daha evvel olanlaraaykr dyordu ve onlarda, bunlardaki sfatlar mevcut

bulunmuyordu.Bu esnada lm istei yz gsterdi. yle grdm ki, ben

muhit deryasnn sanki kenarndaym ve kendimi sulara atmak


45/167

niyetindeyim. Beni, sulara gmlmekten kurtarmak iin biriple zaptettiler. Hemen anladm ki, o ip, benim, madd

vcuduma bal olmamdan kinayedir. Ben o ipin zlmesini,kopmasn istedim. Ve ite o zaman, zevk yoliyle husus birkeyfiyet sard beni: Gnlmde Allahtan bakasnbulundurmamaya gayret ettim. Ondan sonra Allahn kllsfatlar, onlarn takip ettii mecralar, akt yerler ve zuhurageldii, aa kt noktalar zerinde mahede balad.

Derken bu husus keyfiyet de silinip gitti. Yalnz kllsfatlar kald. Bunlar da kelimelerin stnde bir mahiyet ald veancak mecaz (bir sfatn baka bir sfatla mnalanmas) yoluyleifadesi mmkn bir hl ald. te o zaman tam fenagerekleti.

Bu gereklemeden sonra kendimde ve bakasnda olansfatlar bir tek nizam zerinde birleti ve aralarndaki imtiyazortadan kalkt. te bu ndadr ki, gizli irkin incetezahrlerinden kurtulu nasip oldu. Bu yle bir nd ki, ondane ar kald, ne fer, ne snr... yle ki, yllarca dnsem, bylebir lemden zerre yaratlm olduunu hayal edemezdim.

Peinden, kendi beliriim ve husus ehrem meydanakt. Bu beliri, parampara olmu elbiselerimi giyen bir ahsgibi grnd. Ama onda hakkaniyet unvann bulamadm.Derken o ahsn zerinde bir ince post grdm, kendimi postunayn bulmuken bu defa yabanclk balad. O posttaki nuru damahede ettim. O nur bir saat kadar karar kldktan sonranazardan silindi, arkasndan elbise de ortadan kalkt ve eskibilgisizlik hli avdet etti.

Bu ryann tbirini arzedeyim ki, onun doruluu veyayanll meydana ksn:O suret, sabit ayn, yani zttr. Vcup ve imkn lemleri

arasndaki berzah gibi ki, onun her taraf birbirinden ayr vekemliyle fark ifade edicidir.

Ve o eski elbise ve nur arasndaki post, varlkla yoklukarasndaki geittir.

Evvelki ryalarda, kendimi, varlkla yokluk arasnda

berzah olarak grmtm. Onun zahiri, d leme balyd. Bubak nefsedir ve fark ondan domaktadr. Ama yazdmzaman bu nokta hatrmdan silindi.


46/167

Netice, arada srada zuhura gelen oyunlara ramen,daima hayrettir.

Baz ryalarn tbiri hatra gelse de, daima size yazpsormalym ki, aa hkmlere bal kalmaktankurutabileyim... Yoksa i pek etindir.

Mesnev:"Eer Hak'kn ve onun sekin kullarnn inayetleri

olmazsa, insan padiah olsa defteri simsiyah kalr."

Serhend eyhlerinin ulularndan ve Hac Abdlziz'inhizmetini grenlerden eyh Abdullah Niyazi'nin olu, siziyakndan tanmaktadr. Niyazlarn arzederken ayaklarnzdanptn bildirir. Orada bu erefi stn tarikate balanp dorulukve niyaz ile snmaktadr. Onun istiharesinde de tarikatlemnasebet vardr. Bu taraftaki ballar, kendilerine retilen

zikir ve rabta (hayalen mridin klna brnmek) yoliylehedefi bulduklar gibi, bazlar da rabtalarn ok uzaklardanetmiler ve beraber getirmilerdir. Bazlar huzur ve istirakta,bazlar sfatlan asla vermekte ve bazlar safa haliyle kararklmaktadr.

Molla Kasm Ali, Molla Mevld, Muhammed veAbdlmmin, zahirde cezbe makamndan fark noktasnaermilerdir. Lkin Molla Kasm Ali, makamndan inmee

ynelmitir. Amma, iner mi, kalr m, malm deil...eyh Nuri de noktaya yaklam fakat ulaamamtr.Molla Ahdurrahman dahi noktaya sokulduka sokulmu ve pekaz mesafesi kalmtr. Molla Abdlhdi'de ise huzur ve istirakpeydahlanmtr. O, diyor ki:

- Allah eyada tenzih sfatiyle grrm ve btn fiilleriAllahtan bilirim.

steklilere ve istidatllara feyiz dolup tamas, siz,bymzden gelen devlet ve nimet yzndendir, Ben,cizlerinin, bu terbiye, bu feyiz verme iinde asla bir nasip vealkas yoktur.


47/167

Bir gn bir ryada:- Eer onda sevilmek, sevgili olmak mnas yoksa,

muradna ermei bir hayli etinlemi grmek gerek...Buyurulmutu.O sohbetin sonunu bekliyor ve umuyorum.Bu cr'et ve kstahlm da hep o yzden..


(Mridlerine yazdklar bu mektup, baz ini hallerininbalangcna ait srlardan bahsediyor...)

Bu ciz demek ister ki; o, dilediini arad her yerdekendisini bulmutur. Kendisini istedii zaman da onu buldu. uandaysa, onu kaybedip yine kendisini buluyor. Kaybettiininisteklisi deil, mlik olduu eyin de yokluu kendi dileiolmaktan uzak... Bir makam ki, ilim noktasndan hazrgrnc, zevk noktasndan da huzur verici... Bu makamn dbeka ve ii yokluk zeminidir. Bekada fni ve fenada bak olmannahenk noktas... Bu noktada zevk ve ilim iiedir. Bu noktadabulunann gidii aalara dorudur ve ykselmeye uzaktr.

Onu, kalb yoliyle, kalbin deitiricisi olan Allahagtrmlerdi. Tekrar kalb deitiricisi tarafndan yine kalbmakamna iade ettiler ve ruhunu nefsten korudular. Ruhklarnn nefse galebesinden huzur ve skn meydana geldi.

Sonra nefsin k hareketi, ruh ve nefsi her iki ynden birletiricioldu. Bylece ruh ve nefs arasndaki balayc geit, yni berzahtamamland. Bu tamamlk yznden de, ykseklerden alpaalara verme mertebesi ele geti. Faydalanrkenfaydalandrma ve faydalandrrken faydalanma mertebesi.

Msra:


48/167

"Bu srr zmeye kalkrsan dibini bulamazsn!"

Kalbin sol cenah onun asl makamndan ibarettir ki,kalbde ilk noktadr. Ykseklerden indikten sonra kalb makamnadnlr ki, o da ayr bir noktadr ve kalbin sa ve sol cenahlararasndaki berzah yeridir. Bu hususilii tarikat erbab bilir.Tarikate girmemi olan meczuplar sadece kalb noktasndadrlarve kalbin deitiricisi olan Allaha ermeleri iin yol edebinemuhtatrlar. Bu makamn bir ahsa taallku, onda hl denilenkeyfiyetin meydana gelmesinden dolaydr. Bu noktadamakam ve imtiyaz ayr ayrdr. lk hususlik, cezbe dedikleri,kalbin ekilmi olmasdr. Hs olan beka byle elde edilir vebylece marifete kaynak alr. Kalb ilimlerine ait incelikler,cezbe ve slk (tarikate girme), fena ve beka ve buna benzerhllerin izah "Risale-i Mev'de" adl eserde uzun uzadyagsterilmitir.

Mir Seyyid ah Hseyin aceleyle yola kt iinmektubumu temize ekmeye vakit bulamadm. Yaknda yksekdncelerinizle o eserin eref kazanmasn dilerim.

Aziz Mtevakkf, ykseklerden cezbe makamna inmibulunuyor. Ama yz dnya ynnde deil de, yine yksekleredoru... nk ykselmesi bakasnn delaletiyleydi ve ovastayla cezbe halini bulmutu. Yukardan ini zamannda onunyolda aalk bir ey getirmitir. yle bir nisbet ve


49/167

ballk cevheri ki, ykselme yalnz o tevecchn eseri oldu. Oeser de hl devamdadr. Cezbe nisbetiyse cesette ruh ve

karanlkta k gibi... u var ki, bu cezbe, "Hcegn- NakBykleri" zmresinin dnda olanlara mahsus iptida birhldir. O byklerin cezbesi "Hce-i Ahrr"a mritlerininyolundan erimitir ve ayr bir keml ifade eder. Onlarnhususilii ruhan rya yolundan alm olmaktr. Ayn hlkendilerinin mritlerinde de tecellidedir. Bu cezbenin iradmakamiyle alkas mevcut deildir ve bu makamda ynelidaima yukarya dorudur. Devaml "sekr - mnevi sarholuk"hli de bu makamn icaplanndandr. Cezbe makamlarndanbazsnn slk (tarikate girme) iine bir manii yoktur. Tarikategirdikten sonra kabuln beklemek lzmdr. Fakat bu cezbe,giriten sonra kendi bana olursa kabule mnidir.

Mektubu yazdm zaman bu makamn baz inceliklerigrnd. Sebep ve tesir olmadan tevecch myesser olmaz.Allah, her hlin gereini en iyi bilendir.

Hayli zamandr ki, o azize aaya doru inme hlivki oluyor. Ama belirttiim cezbe makamna giremiyor.

Dank ynelilerle aryor ve o makamn hedefini bulamyor.mit ederim ki, bu karmakark kelimeleri okuduunuzzaman o makama girmesi nasip olur ve "Hce" Hazretlerinintenezzl eriir.


(Yine ykselme ve inme bahsine ait ve yine mridlerineyazlm olan nme...)

Talebeleriniz arasnda en hakirinin maruzat:Mevln Aleddin nvazili ltuf mektubunuzu getirdi.Vaktin icab, bahsedilen mukaddimenin (nsz) zm

olarak baz eyler yazlmt. O yazlanlar tamamlayc bazeyler de hatrdayd. Fakat bunlar kaydetmee frsat olmadan,mektubu getiren zat yollara dt. nallah, ilk frsatta yksek


50/167

huzurlarnza takdim edilir. Gereince i grlmek zeretarikata faydal baz tlerin yazlmas dostlar tarafndan

iltimas edilen ve bylece temize ekilen ikinci risale, ok hzlbir eser...Bu risale kaleme alndktan sonra yle bir tecelli oldu:Allahn Resul, yolumuzun byklerinden bir topluluk

iinde bulunuyorlard. Risaleyi mbarek elleriyle alp kerem veltuflarndan ptler. Sonra da eyhlere gsterip buyurdular:

- te byle inanlarn meydana gelmesi lzmdr. Ve builim sahipleri, nurlu ve imtiyazl kimselerdir.

Bu szlerden sonra da bu tecelliyi herkese bildirmemi,yaymam emir buyurdular.

Msra:"Keremliler iin g i yok!.."

Yksek huzurlarnzdan ayrlp dndmden beriykselmee meylederek irad makamna hi bir yol

bulamaynca bir keye ekilmei ve inzivada kalmay muradedindim fakat istiharem murada uygun dmedi.Gayelerin gayesi olan menzillere ykselme, gayesi ve

sonu olmayan bir eydir.Her an ykselme nasip oluyor ve bizi gtrp

getiriyorlar.Allah her n bir andadr ve bizi btn byklerin

makamlarndan geirmektedirler.

Beyit:"Bu aa mahzenden bir gl gtryorlar, Eldenele, o yksek saraya"

O anlara mahsus bahtllar iinde, byklerinruhaniyetlerine ait mahedelerimi sayarsam ok uzun srer.Beni, btn asi ve glge olan makamlardan glge gibigeirdiler... Grdklerim ve erdiklerimin yazlmas mmkn

deildir. Kabul eden, sebepsiz kabul etsin... Her an ahit olunanvellik ve keml noktalarn saymak kabil olamaz.


51/167

Nihayet Zilhicce aynda, inilen derecelerden geirip kalbmakamna getirdiler ki, ite bu, tamamlanma ve irad ehliyetine

erme makamdr. Ama bu makamn da kemli iin bazhususiyetler lzm...

Msra:"Kolay olmayan ey ne zaman ele geer?"

Murad etmekle o kadar derece almtr ki, eer mridNuh'un mrne malik olsa, kendisine myesser olup olmyaca

bilinemez.Belki bu nokta "murad"a, irade edilene mahsustur;"mrid", irade eden ona eriemez.

Umumiyetle insanlarn ykselebilecei makamn sonu, aslmakamlarnn balangcdr. Bunlar irad dvasnda yol gstericiolamazlar. Bu, Allahn, dilediine verdii bir fazldr. Byk fazlsahibi Allah... Ve ite, tamamlanma ve irada ehliyet kazanmamakamndaki duraklay bu yzdendir. Ve bu makamda

nursuzluk, nurun zuhuru yznden gaibin karanl grndiindir ve baka hibir ey deildir. nsann hayaline gelenhereye itibar edilmez.

Bu dvada zan ve hayalin zarar ise galip ihtimaldir. Bugnl hastasnn halleri bir tarafa, hayl ile emir buyurduunuztopluluun gzle bakmaya bile mecali kalmamtr.

Beyit:

"Ben kaybolmuum, beni aramayn!Kaybolmularla konuulmaz!"

Efendimin gayreti, Allahn kelmn dnmeiemrediyor. Yoksa hikmet ve hakikattan mahrum dedikodularyapmay deil... Kalb makamna inmekse "fark-eya ve hdiseleriayrd etme" makamna nzul etmektir ki, irad makam ite budur.Ve fark, bu makamda, nefsin ruhtan ve ruhun nefsten ayrlmas veyeni nefsin ruhla birlemesidir. Bykler arasndaki "fark" ve"cem" ise yine budur. Bu noktaya gelinceye kadar da ne grlmve sanlmsa hepsi manev sarholuktandr, hakikatla alkas


52/167

yoktur. Bunlar, Hak'k halktan ayr grmei (fark) zannederler,ruhu nefsten ayr bilmei de ayn zanna balarlar. kr ehlinin

bilgileri hep bu kyas stndedir. Halbuki bu makamda hlinhakikati yoktur. Emir Allahtandr. Risalede cezbe ve tarikatakaplansn bu iki makamna ait hakikat yazlmt. Her haldeyksek nazarlarnza demitir.


(Kendi hlleri hakknda mritlerine yazd mektup...)

Hizmet edicilerinizin en aas olan bu ciz, bildirir ki, o,oktan beri duraklama vaziyetindeydi.

Bu mektubu kaleme aldm gn bir tecelli zahir oldu vebulunduum hlden ykselme balayp sona eriti. Fakat erihenz tamamlanmad. O makamn geri kalan ksmlarnda daykseli eseri baki kald ve yksek makamdan inmek iin gayretsarfedildi.

Bundan byle her ne hl zuhur ederse bildirmekvazifemdir.

Nefsiyle uraan i sahibi kendi hlinin gelimesinden

sonra ne yazacak olsa doruya yakn olur.Ykseldikten sonra ini keyfiyetinin meydana gelmesi

ok zordur.

Bu hakir, vcuduna arz olan rahatszlk dolaysiyle zaafa dtiin ini keyfiyetinin zuhurunu idrak edemedi. nallah nasip olur.


53/167


(Renklendirme ve sabit klma ve veliliin derecesi veayrca ilah varln Zat'a nisbetle deersizlii mevzuundamritlerine yazd mektup...)

Abdlahad olu Ahmed isimli bu hizmetkrnz ki,ballarnz arasnda en aasdr ve sulan ok ar olan bir

insandr, kendisinde tecelli eden hlleri mridine kstahabildirmeye cret eder:Allah, beni, yksek tevecchlerinizin bereketiyle bir takm

hllerin fsun ve cazibesinden kurtarnca, (telvin- renklendirmedensonra (temkin- sabit klma) makam ile ereflendirdi. O zamanhayret ve perianlk yz gsterdi. O zaman grdm ki,ulamakdan ayrlk, yaknlktan da uzaklk douyor. Tpk,bilmekten bilgisizlik doduu gibi... "Cehil-ilmi anca meydanagelen hl", elbette ki, halimi arzetmek hususunda bana durgunlukverecekti. Bu yzden yazlamad ve kk, gnlk haberleriarzetmeye cesaret edilemedi. Bununla beraber abucak yle bir hlgrld ki, her emre tek tek alka gstermek kabil olamad ve iiradesini kaybetmi insanlar gibi, nefste teebbse kudret kalmad.

Beyit:'Ben hiim, hiten de aadaym, sen okluksun!Hi olandan, hiten aa bulunandan i gelmez."

Asl mevzuya dnelim:Acayiptir ki, u anda beni "hakk-el yakn-hakikatn iinde

kaybolma" mertebesiyle ereflendirdiler. O makamda bilgi veaynen olu, birbirine perde deildir. Fena ve beka, yokluk vedevaml varlk o makamda birlemitir. Aynen olu, hayret venianszlk da, ilim ve uur iledir, nefs ise yoklukta huzur iindedir.lim ve marifetin varl, yoklukta, belirsizlikten baka bir eye

el uzatmaz.

Msra:


54/167

"Ne acayiptir ki, ben kendimi bilmez bir ermilikteyim."

Allah, kendi sonsuz inayetiyle, kemal derecelerindeterakkiler ltfetmitir.Velilik makamnn st ahitlik makamdr ki, veliliin

ahitlie nispeti gibidir. Belki velayetle ahadetin aras, bu iki tecellieklinin arasndan da aktr.

ahadet makamnn st ise sadakat (sddk) mertebesidir.Bu iki makamn arasndaki keyfiyet, kelimelere smaz veremzlerle belirtilmez. Bu makamn stnde de nebilikten bakamertebe yoktur. Salt ve selmn sahibi nebiler makamiylesddkler makam arasnda baka bir mertebe bulunmay dahakikate uygun; ve olabilmesi muhaldir.

Ara yerde bir baka makamn bulunmasndaki muhalsfat, bize doru ve ak kef ile gsterilmitir.

Allah ehlinden bazlar bu iki makam arasnda bir vastakabul etmiler ve ona "kudret" ismini vermilerdir. Onunla daereflenip o derecenin hakikatna ermilerdir.

Uzun ynelilerden ve sonsuz yalvarlardan sonra

byklerin bahsettikleri tavr ve tarz bize de zahir oldu ve iin sonhakikati ayan beyan belirdi.Evet; ykselme zamannda o makamn ele gemesi,

sddkiyet makamnn husulnden sonradr. Lkin "vasta" tehisi,zerinde dnlecek bir mesele ifade eder. D mnasebetlerdensonra ele geenler, inallah tarafnza arzedilir.

O makam ok yksektir ve onun stnde bir mertebemalm deildir.

Allahn zat zerine vcudunun zaid oluu hak ehli limleri

arasnda bilindii gibi, bize de ayniyle o makamda zahir oldu. Bumakamda, vcudun stne bile ykseli mmkndr. EblmekrimRkneddin eyh Alddevle, baz eserlerinde yle buyururlar:

"- Vcut leminin stnde mlk lemi olan sddkiyet, bekamakamlarndandr ve leme dorudur. Onun nihayeti nbvvetmakamdr ve onda uurluluk ve muvazene kemal halindedir.Yaknlk makamnn bu iki niha derece arasnda berzah olmayaehliyet ve liyakati yoktur. Bu makam mutlak tenzihe (Allah

noksan sfatlardan beri grmeye) baldr ve ykselmenintamamdr. Baka makamlarla da hibir mnasebeti yoktur."

"Aynannkarsnda bir papaan gibiyim...


55/167

Ezelin stad ne syle derse onu hecelemekteyim."

Bu makamda, eriat ilmi, kef olarak tahakkuk eder ki,insan, eriat limlerinin lleriyle kefettikleri arasnda kl kadarfark gremez. Btn elde edilen, ksa bilgilerin uzatlm veinceliklerine kavuturulmu olmasndan ve nazar bilgilerin zarurhale gelmesinden ibarettir.

Byk Hce, ah- Nakibend Hazretlerinden, bir ahs, "tarikategiriten maksat nedir?" diye sorar. Ve u muazzam cevab alr:

"- Ksaca bilineni uzun uzadya bilmek ve aklla bildiinikeifle grmek..."

Evet; bu yolculukta ok bilgiler ve marifetler vardr. Fakatgaye onlar deildir. Asl marifet, onlardan geip sddkiyetmakamna ulamaktadr. Ona ulamadka eriilen hakikatler vevarlan bilgilerden pay alnmaz.

Ama, bu makamn ilim ve marifetle mnasebeti olmadhalde baz Allah ehlinin sadece bu makamn gereklemesinebakmalarndaki hikmet acaba nedir? Bu makam ki, sadece

balanmann ve her lye smsk sarlmann yeridir ve onda,Allah, btn bilgi sahiplerinin stnde bilici bilmek ve ulv eriaterevesi iindeki emirleri hibir ekilde kmldatlamaz grmekvardr. Kader srrndan en ufak meseleye kadar her ey, enkuvvetli nizam iinde halkalanmtr ve hikmetler bedr halindeki aygibi ak ve nur yaycdr.

Keml yolunda eriate aykrlk diye birey hibir suretleolamazken, gariptir ki, bu meseleyi kapal tutarlar ve ilk l olan

"keml, ancak eriate uygunlukla elde edilir" hkmn baaalmazlar. Eer byle bir eye imkn olsayd belki onu rtmekgerekebilirdi. Fakat yoktur! Allaha, iinden ve kanunundan sualsorulamaz.

Kime ve neye, ona teslim olmaktan baka yoldnlebilir? limler ve marifetler Nisan bulutlar gibi yamuryadrr, bulut bitince su kalmaz ve anlamaya almann sonundaanlama aczinin tecellisi balar. Anlama mcerret bir tabirdir ve

nihayeti yoktur. Sultann ihsanlarn ancak onun bendeleriyklenebilir.Gnldeki evkin icab, bu garip bilgileri satrlara


56/167

dkmekti. Ama yardm elvermedi, bu dilek de iinde kald.Sonunda beni yle teselli ettiler: Bu bilgilerin takn ekilde

gelmesinden murad, bir meleke hasl etmektir ve gaye bunlar yazpizmek eklinde ve akl plannda muhafaza etmek deildir. Talebe,ilim ve fazilet mayasn ruhunda tutturmaya bakmaldr; yoksaekil ve kaide ezberciliinde kalmak, hikmetleri kaybetmek olur.

Allah, "hibir eyin kendisine misil olmad ve iitenlegrenin bizzat O olduu" mealindeki yetiyle, tamamlanma vekeml bulmann srrndan bir iaret vermektedir. Mahlklarn iitipgrmesiyle bu iitme ve grmenin hibir alkas olamaz.Kullardaki bir nev vehim, Allahtaki ise mutlak hakikat... Allahtakilh sfat olan iiticilik ve grclkle onun, kulunda mahlkolarak yaratt arasnda, d tabirlerdeki benzerlie ramen ne gibibir fark bulunduunu akla sdrmak muhaldir. Yaratcdaki iitmeve grme, zatiyle kaim iken, kuldaki kendisi gibi mahlktur ve heriki fiil ve sfat arasnda, mahlk olmayanla olan arasndaki farkmevcuttur. yle ki, mahlklarn zat ve sfatlar Allaha nispetlecemat, cansz eya gibidir ve kendi kendilerine hibir eser ve tesirsahibi deildir. Mesel, tata konuma hassasn yaratan Allah,

hakikatte ta cemat ve cansz olmak sfatndan uzaklatrm ve onuasil bir sfatla sfatlandrm deildir. Btn bu arz sfatlar olaniiticilik ve grcl, bylece kuldan nefyetmesi, btn sfatlarnda ayn ekilde bilinmesini gerektirir.

Hak, evvel ilim sfatn yaratt. Daha sonra da bilinen vebilinecekleri ona at. Bylece lah hikmetin cereyan iin ilimsfatn yaratp onu da inkiaf derecelerine balad.

Ayn ekilde, evvel grmei yaratp ondan sonra

gzbebeini ve grlen eye bakmay, daha sonra grmei; ensonra da grlen eyi bilmeyi halketti. te bu lye gre, iitici vegrc ancak odur ki, iitme ve grmesinin kayna bu sfatlarnasl olsun... Byle olmadka, iitici ve grc yok demektir.Byle olunca da, kolayca anlamak kabildir ki, bu sfatlarn aslancak Allah iin sabittir. Kendi bana bu sfatlar ve taallklar iinmecal yoktur. Bundan dolay yet, tenzihi ispat ve sfatlarnmutlak ifadesiyle taalluklar arasndaki benzeyii nefyetmekte...

lim, ite bu velilik makamna uygun olandr. Yani busfatlarn hakikatini ancak Allah iin sabit ve mahlklarda olan,cemad, canszlar soyundan bilmek... Nefsini, iinden su geen oluk


57/167

veya su dolu desti bilmek; olukla destinin suya sahip olmadnanlamak...

kinci ilim, grme makamna uygun olandr. Yani bumevzudaki sfatlan da insanda, cemad, cansz ve hayatsz bilmek..."Muhakkak ki, sen lsn ve onlar ldrler!"

Bu iki makam arasnda da baz farklar grld. Az, oktan birhabercidir; ve bir damla, deniz suyunun nasl olduunugstermee yeter.

Msra: "Hayrl sene, baharndan sezilir."

Yine bu makamn sahipleri, mahlklarn fiillerini de l vecemad soyundan bilirler. u var ki, bu bilgi, o fiillerin -h-Allaha atf mnasna gelmez. Allah, esasta cansz olan mahlk fiilinibizzat icra vehminden mnezzehtir. Bir kimse herhangi bir taoynatsa ve hareket ettirse, bunlar yapan, mutlak mnada kendisidemek deildir. Belki o, tataki hareketin uyandrcsdr ve harekettatadr. Halbuki ta, hem zat, hem hareket olarak cemaddr,byleyken, o hareketten bir insan lse, ldren tatr, denemez; otaa hareket getiren ahs ldrd, denir. eriat limlerinin hkmbu bilgiye baldr. Derler ki: Fiillerin meydana geliindeki varlk,mahlklarn iradesiyle olsa da o fiillerin hedefi Allahn sfatiyledir.O fiillerin, kendi neticeleri zerinde hi bir tesirleri yoktur. O fiiller,yapmack nevinden hareketlerdir. Bu takdirde, fiiller mkfat veya

cezaya nasl mstahak olabilir, sualine yol alacak ve byle biristihkakn uursuz bir maddeyi sorumlu tutmak kadar abes olacaiddia edilecek olursa, cevap udur: Ta ile insan arasnda teklife esasolan sadece kudret ve iradedir, tada ise irade yoktur. u incelikfarkiyle ki, irade sahibi kulun bu iradesini gstermesi yine Hakkniradesiyledir ve kul iradesi Hakknkine nisbetle l gibidir vemahlktur. Ve bu hl sorumlulua mni deildir.

Eer mahlkun kudreti tesir sahibidir, denilecek olursa,kendilerine "Mverannehr" byklerinin u cevab verilir:


58/167


59/167


60/167


(eyh Muhammed Hemekye yazlmtr)

erif ve ltif mektubunuz bu zayf ve nahif abde eriti.Hak, ecrinizi ykseltsin, iinizi hafiflettirsin, gsnzgeniletsin ve zrnz kabul buyursun... nsanln Efendisiyzsuyu hrmetine...

Sevenlerimize malm olsun ki, Allah ehlinin "fena"diye isimlendirdii ve tabi lmden evvel gelen lmlelnmedike kuds lemine ykselmek mmkn deildir.Yoksa, kalp, btl dnya mabudlar ve nefs putlarna tapmaktankurtulamaz. slamn hakikati ve imann kemline de eremez.Bu halle, salam kullarn, insanlar zerine bel yamasnaengel olan din byklerinin velayet derecesine ulamak kabilolamaz.

Bununla beraber "fena" makam, velilik menzillerindeilk admdr. Balangta ele geen keml de, ayniyle geridekalandr. Bu suretle, balangtan sonun hli belli olur.

Msra:"Gl bahemizden baharmz anla!"

Msra:"yi sene baharndan anlalr.

Veliliin, birbirinden farkl ve ayr dereceleri vardr.Zira her peygamberin yolunda husus bir velayet tarzmevcuttur ve bunlardan en stn, Kinatn Peygamberinemahsus olandr. nk Zat tecelli O'nda karar klmtr. Zatdururken, isimlere, sfatlara, hdiselere ve itibarlara deerbiilemez. Byle tecelliler, O'nun izinde bulunanlardadr;vcut ve itibar perdelerinin yanp kl olmas da, O'na bal

makamda zuhur eder. Byle olunca, rlplak erimek vezan d vecde ulamak, akldan syrlp hle yerlemek omakamda hakikatlesin Ve Kinatn Fahrine bal olanlardan


61/167


62/167

Mevln Hazretleri Mesnev'de yle buyuruyor:" Dnya ehline yolu anlatmaya almak ne yazk!..

Ak srr gibi onu gizli tutmal..."

Ben unun iin aklyorum ki, yol grnsn ve onahasret ekenler ynn sesin...

Size ve btn doru yolda gidenlere selm olsun...


(Ruh ile nefs arasndaki alkadan ve baz ini, k,geriye dndrl ve istihlk edili hllerinden bahseden bumektup Lahor'lu Mft eyh Muhammed'e yazlmtr...)

O pk ve mcerred zt tebih ve tenzih ederim ki,nr ile karanl cemedip, cihet ve istikmetten kurtulmuolan imkn hakikatlerle, cihet ve istikmet iindeki mekneyay birbirine yaknlatrm, birbiriyle karlatrmtr. Buyzden, karanlk nura k ve birbirlerine tutkun olmaktantr aralarnda bir imtiza ve incizab domutur. Bylecenr, karanla komu olduu iin cils ziyade ve sefaskemldedir. Ayna misali... Celli ve sf olmas iin evveltopran ve maddenin siyahlk ve kesafetiyle terbiye vemuamele grr. Byle olunca safa bulur ve amurun kesafeti

yolundan gzellii ve deeri artar.te o nr, evvel kendisine zahir olan kuts

mahedeyi unutur ve belki hereyi karanlk isimlisevgilisinin gzliyle grmee balar. Dgrnlerinheykellerine balanmaktan dolay kendi z vcudunu ve ovcudun mahiyetini unutur. Bu yoldan, solun eamet cephesinegeer ve san keramet ve hakikatini kaybeder. Eer bukaplmann darlnda skp kalacak ve kurtulu yolunu

bulamyacak olursa, asl cevher ve istidadn ayak altnaalaca iin ona "yazklar olsun!" demek icabeder. Artk onuniin hsran ve dallet gereklemitir. Eer ulv gayeyi ve


63/167

ebed gzellii bir anda sezip uyanacak olursa kahhar birekilile geriye dner ve u msralar dilinden dnmez:

"Ey benim muradm ve midim; haccm ve ibadetimsenin iin...

Geride kalanlar, ister Allaha, ister taatapsnlar..."

Eer kendisine en gzel yolla alan murad grmekve Hakka ynelmek nasip olursa, bu defa karanlk nura tbiolur ve nurun hkimiyeti altna girer. Ve eer bu yneli,karanl unutacak ve nefsine ait eyleri btn halindeiinden karp atacak dereceye ularsa, nurlarn nuru tecellieder. Ve perdenin tesindeki huzur meydana gelir.

Cesed ve ruh fenasna (yokluuna) ermenin yolu budur.Eer bu yokluktan sonra bir de onda istikrar ele geecek olursasahibine, "vel" isim ve sfat yaktrlabilir. Bu takdirde ovelnin hli, u iki tarzdan biridir:

Ya mahedede istirak (kendinden geme) ve istihlk

(zaptedilmi, akl muvazenesi alnm, harcanm) haldedir.Yahut, halk Hakka davet etmenin makamna erimi

olarak muvazenede, ii Hakla ve d halkladr.Bu makam ise, sa taraftan, iyilerden ve mutlulardan

olma noktasdr.Geri onun iin sa ve sol yok ve makam her taraf

tutmu ise de, uygun vaziyet, her hayrn karargh olan sadr.

Nitekim Allah ehli iin, "iki eli de hayrldr" denilmitir. Veartk ibadet ve kulluk makamnda, karanlk, nur karsndaazalr.

mkn nr ile ruhu ve onun selyetini muradetmekteyiz. Cihet ve istikmetle kaytl olan karanlktan damuradmz nef'stir. Ayn ekilde btn (i) ve zahir (d)danmuradmz, yine ruh ile nefs...

Biri ksa da sorsa:

- Halk davet etmek iin, erdikten sonra geriyedndrlm vellerle, istihlk halinde (yoklua karm vekendisini kaybetmi) evliyay insanlarla temas halinde


64/167

gryoruz. O halde, devaml olarak ynelme ve istihlkhalinde olmann mnas nedir? stihlk edilmilerle, halk

davete mezunbulunanlar arasnda ne fark vardr?Cevab udur:- stihlk hali, ruhun nefs ile beraber yneliinden ve

d lemi kaybediindendir. Ama d dnya uuru, duygular,hasseler, kuvvetler ve uzuvlarla nefsin alkasdr. O alkaybu melekelere kaplmadan muhafaza edebilmek, ancak"mutmainne" derecesine, yni tatmin edilmi ve darda gzkalmam olma seviyesine km olan nefs iindir.

Yahut da o nefs, toplayc, zletirici mnasna(mcmele)dir. Ve artk duygular ve herey onun tafsiltdr.Zira nefsin yrek dediimiz et parasna balan vardr vekalbin maddesi zerinde ruh ile nefs, kalbe ait toplaychakikati meydana getirmek zere balant halindedir. Ruhtangelen fsklar dorudan doruya nefse urar, orada icmale(zlemee, hlsalamaya) kavuur ve nefsten uzuvlarageer. Ruhla nefs, biri brnn icmali olarak anlanca da,

nefsin, istikllini kazanmasnda mahzur kalmaz, nefs ruh olur vesahibi tam muvzene halinde geriye dndrlm ekildehalk irada memur olur. Bylece iki snf vel arasndaki farkmeydana kyor.

unu da bilmek lzmdr ki, snflardan ilki daima manevsarholuk halinde, br ise uur ve temkin vaziyetindedir.

Derece olarak da ilkine eref, ikincisine de fazilet der.

Birinci makamda ak olan velilie kar, ikinci makamdapeygamber hviyetinden bir mna pay vardr.

Allah bizi vellerinin kerametiyle ereflendirsin vePeygambere bal kalmakta daim etsin...

Peygamberimize ve btn peygamberlere ve hepsininyaknlarna ve Allaha yakn olan meleklere ve salih kullara,Kyamet Gnne kadar salt ve selm olsun...

necip fazıl kısakürek - İmam-ı rabbani - mektûbat - sadeleştirme.pdf

Documents