nekrotİzan enterokolİt
DESCRIPTION
NEKROTİZAN ENTEROKOLİT. Prof. Dr. Sema AYDOĞDU EgeÜTF Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Beslenme Bilim Dalı - 2006. Güzelim Karşıyaka. Sunum Yol Haritası. NEK tanımı Neonatal NEK Diğer nedenler Patogenez Klinik bulgular Tanı araçları Tedavi Son sözler. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
NEKROTİZAN ENTEROKOLİTNEKROTİZAN ENTEROKOLİT
Prof. Dr. Sema AYDOĞDUProf. Dr. Sema AYDOĞDU
EgeÜTF EgeÜTF
Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Beslenme Bilim Dalı - 2006Beslenme Bilim Dalı - 2006
Sunum Yol HaritasıSunum Yol Haritası
NEK tanımıNEK tanımı Neonatal NEKNeonatal NEK Diğer nedenlerDiğer nedenler PatogenezPatogenez Klinik bulgularKlinik bulgular Tanı araçlarıTanı araçları TedaviTedavi Son sözlerSon sözler
Güzelim Güzelim KarşıyakaKarşıyaka
Nekrotizan Enterokolit (NEK)Nekrotizan Enterokolit (NEK)
Özellikle Özellikle İnce Barsağın Son Kısmıİnce Barsağın Son Kısmı
veveKolonun ProksimaliniKolonun Proksimalini
TutanTutanNekroz, Hemoraji, Perforasyon Nekroz, Hemoraji, Perforasyon
İle Gidenİle GidenCiddi Bir Tıbbi Süreç…Ciddi Bir Tıbbi Süreç…
Nekrotizan Enterokolit (NEK)Nekrotizan Enterokolit (NEK)
Pediatri PratiğindePediatri Pratiğinde
ÖncelikleÖncelikle
YD Yoğun Bakım ÜnitelerininYD Yoğun Bakım Ünitelerinin
ÖzellikleÖzellikle
Prematür Bebeklerin Sorunu…Prematür Bebeklerin Sorunu…
Nekrotizan Nekrotizan EnterokolitEnterokolit
Çok zorda! Çok zorda!
Normal KolonNormal Kolon
NEKNEK
Aman Tanrım Bu Ne ANARŞİ…Aman Tanrım Bu Ne ANARŞİ…
Nekrotizan Enterokolit (NEK)Nekrotizan Enterokolit (NEK)
Yenidoğan Döneminden İtibaren Sıklığı
Giderek Azalmakla BirlikteHer Yaşta Görülebilen Ciddi Bir Sorundur…
!
Nekrotizan EnterokolitNekrotizan Enterokolit
Literatürde; Neonatal NEK Seriler Halinde
Çocuk ve Erişkin Yaş GruplarındaTek Tek Olgu Sunumları
Kısıtlı Sayıdaki Olgu Serileri
!??
NEONATAL NEK
YD Yoğun Bakım Ünitelerinin En Sık Rastlanan
Tıbbi ve/veya Cerrahi Aciliyet Gösteren Gastrointestinal
Sorunlarından Biridir…
NEONATAL NEK
Akut Sürecin Yönetimi Pediatrik Gastroenterolojiden
çok Yenidoğan Bilim Dalının
ve İlgili Çocuk Cerrahlarının
Denetimindedir.
NEONATAL NEK
Pediatrik Gastroenterologlar Akut NEK’in Yönetiminden
çokKısa Barsak Sendromu
Barsak Striktürü gibi
Komplikasyonlarıyla Uğraşırlar…
NEK ve YD Dönemi NEK ve YD Dönemi
Barsak PerforasyonuBarsak Perforasyonu
Akkiz Akkiz
Kısa Barsak Sendromunda Kısa Barsak Sendromunda
En Sık Neden… En Sık Neden…
NEK ve YD Dönemi NEK ve YD Dönemi
YD Yoğun Bakım Ünitelerinde YD Yoğun Bakım Ünitelerinde Sıklık Sıklık
%%1-5 Arasında…
Ciddi Morbidite ve Mortalite (%30-50)
Nedeni….
NEK ve YD DönemiNEK ve YD Dönemi
Gestasyonel Yaş Küçüldükçe Gestasyonel Yaş Küçüldükçe
NEK NEK
Görülme Sıklığı Görülme Sıklığı
ArtmaktaArtmakta
NEK ve YD DönemiNEK ve YD Dönemi
NEK’li Bebeklerin NEK’li Bebeklerin %10’u%10’u
PolisitemiPolisitemiSiyanotik Kalp HastalığıSiyanotik Kalp Hastalığı
GastroşisizGastroşisizVolvulusVolvulus
Kronik Diyare vb. Sorunlu Kronik Diyare vb. Sorunlu Term Yenidoğanlar… Term Yenidoğanlar…
Neonatal NEKNeonatal NEK
Yaşamın Yaşamın
3-10. Günleri Arasında…3-10. Günleri Arasında…
İlk 24. saatte İlk 24. saatte
3. ayda 3. ayda
Bildirilen Olgularda Var… Bildirilen Olgularda Var…
Neonatal NEKNeonatal NEK
Neonatal NEK’li Neonatal NEK’li
olguların olguların
%95’i%95’i enteral beslenen bebekler…enteral beslenen bebekler…
Neonatal NEKNeonatal NEK
Prematüriteden Prematüriteden
Sonra Sonra
En Büyük Risk FaktörüEn Büyük Risk Faktörü
Enteral Beslenme Enteral Beslenme
Neonatal NEKNeonatal NEK
MotiliteMotilite
SindirimSindirim
EmilimEmilim
Kan DolaşımıKan Dolaşımı
Mukozal Permeabilite Mukozal Permeabilite
İmmatüritesiİmmatüritesi
NEK İçin Risk Faktörleri…NEK İçin Risk Faktörleri…
Neonatal NEKNeonatal NEK
Prematürelerde Prematürelerde
Yüksek Volümlü-Hipertonik BeslenmeYüksek Volümlü-Hipertonik Beslenme
Mukozal Kan AkımınıMukozal Kan Akımını
İntestinal Motiliteyi İntestinal Motiliteyi
Olumsuz EtkilerOlumsuz Etkiler
NEK’e Eğilim Yaratır…NEK’e Eğilim Yaratır…
Neonatal NEKNeonatal NEK
Anne Sütü İçeriği Anne Sütü İçeriği MakrofajlarMakrofajlarSalgısal IgASalgısal IgA
LizozimLizozimLaktoferrin Laktoferrin Hipotonik Hipotonik
NEK Riskini Önemli ÖlçüdeNEK Riskini Önemli ÖlçüdeAzaltır…Azaltır…
Neonatal NEKNeonatal NEK
Enteral beslenmeEnteral beslenme
Lokal hiperemi Lokal hiperemi
OO22 dağılımı ve tüketiminde artış dağılımı ve tüketiminde artış
Prematürlerde Prematürlerde
Beslenme ve lokal kanlanmaBeslenme ve lokal kanlanma
İmbalansıİmbalansı
Hipoksik Mukozal HasarHipoksik Mukozal Hasar
Neonatal NEKNeonatal NEK
Hipoksik Mukozal HasarHipoksik Mukozal Hasar
MalabsorpsiyonMalabsorpsiyon
Mukozal ÜlserasyonMukozal Ülserasyon
Mukozal Permeabilite ArtışıMukozal Permeabilite Artışı
Bakteriyel TranslokasyonBakteriyel Translokasyon
Neonatal NEKNeonatal NEK
Motilite BozukluğuMotilite Bozukluğu
Karbonhidrat Malabsorpsiyonu Karbonhidrat Malabsorpsiyonu
İntestinal Bakteriyel Gaz Oluşumuİntestinal Bakteriyel Gaz Oluşumu
DistansiyonDistansiyon
Neonatal NEKNeonatal NEK
Dilate Barsak Ansları Dilate Barsak Ansları
Lokal Kan Akımının AzalmasıLokal Kan Akımının Azalması
Mukozal Bütünlüğün BozulmasıMukozal Bütünlüğün Bozulması
Enteral Gaz Enteral Gaz
Lümenden Barsak Duvarına GeçerLümenden Barsak Duvarına Geçer
Pnömotosis İntestinalisPnömotosis İntestinalis
NEK ve YD DönemiNEK ve YD Dönemi
Yaşayan Yaşayan BüyüyenBüyüyen
veveBeslenen Beslenen
Prematürlerin Prematürlerin Sorunu… Sorunu…
YD’de Risk FaktörleriYD’de Risk Faktörleri
HipoksiHipoksi Hipotansiyon Hipotansiyon Kan Değişimi Kan Değişimi Doğum AsfiksisiDoğum Asfiksisi Respiratuvar Distres SendromuRespiratuvar Distres Sendromu Umbilikal KateterizasyonUmbilikal Kateterizasyon
Nekrotizan EnterokolitNekrotizan Enterokolit
Yenidoğan Dönemi Yenidoğan Dönemi
Dışında da Dışında da
Çok Farklı Nedenlerle Çok Farklı Nedenlerle
Karşımıza Karşımıza
Gelebilmektedir… Gelebilmektedir…
Nekrotizan EnterokolitNekrotizan Enterokolit
Yoğun Kemoterapi Alan Yoğun Kemoterapi Alan
Çocuk ve Erişkin Çocuk ve Erişkin
Kanser HastalarıKanser Hastaları
LösemililerLösemililer
Lenfomalılar Lenfomalılar
%3-5%3-5NEK Riski Taşırlar…NEK Riski Taşırlar…
Nekrotizan EnterokolitNekrotizan Enterokolit
Bu DurumBu Durum
Nötropenik TiflitisNötropenik Tiflitis
Nötropenik EnterokolitNötropenik Enterokolit
İleoçekal Sendrom İleoçekal Sendrom
OlarakOlarak
Adlandırılmaktadır. Adlandırılmaktadır.
Nekrotizan EnterokolitNekrotizan Enterokolit
İmmunsüpresif Hastalarda İmmunsüpresif Hastalarda
TİFLİTİS TİFLİTİS
NEK ile Sonuçlanabilir…NEK ile Sonuçlanabilir…
TİFLİTİSTİFLİTİS
NEK’in Bir Evresi…NEK’in Bir Evresi…
TİFLİTİSTİFLİTİS
İmmunsüpressif Tedavi Uygulananİmmunsüpressif Tedavi Uygulanan
Kemik İliği Kemik İliği
veya veya
Solid Organ Nakilleri Solid Organ Nakilleri
(Özellikle İnce Barsak Nakli)(Özellikle İnce Barsak Nakli)
Aplastik AnemiAplastik Anemi
AIDS AIDS
Gibi Süreçlerin Gibi Süreçlerin
Ciddi Komplikasyonu…Ciddi Komplikasyonu…
TİFLİTİSTİFLİTİS
En Önemli Risk FaktörüEn Önemli Risk FaktörüNÖTROPENİNÖTROPENİ
ViralViralFungalFungal
Bakteriyel AjanlarBakteriyel AjanlarSitotoksik AjanlarSitotoksik Ajanlar
TİFLİTİSTİFLİTİS
Mortalite Mortalite
%5-100 Arasında%5-100 Arasında
Ort. %40-50Ort. %40-50
TİFLİTİSTİFLİTİS
Uzun SüreliUzun Süreli Antipsikotik, Nöroleptik Kullanımı Antipsikotik, Nöroleptik Kullanımı
Buerger HastalığıBuerger HastalığıPolimyozitisPolimyozitis
Poliarteritis Nodosa Poliarteritis Nodosa NEK’e EğilimNEK’e Eğilim
Yaratır…Yaratır…
TİFLİTİSTİFLİTİS
Kardiyak Cerrahi Sonrası Kardiyak Cerrahi Sonrası
Sirozlu HastalarSirozlu Hastalar
Pasifikte Yaşayanlar Pasifikte Yaşayanlar
NEK Riski NEK Riski
Taşırlar…Taşırlar…
NEK PATOGENEZİSİNEK PATOGENEZİSİ
Temel SorumluTemel SorumluGastrointestinal KanalınGastrointestinal Kanalın
Toksik ve İskemik SüreçleriToksik ve İskemik Süreçleri
MukozalMukozalVaskülerVasküler
Myenterik Pleksus HasarıMyenterik Pleksus Hasarı
NEK PATOGENEZİSİNEK PATOGENEZİSİ
Çekum öncelikle tutulurÇekum öncelikle tutulur
Nedeni ???Nedeni ???
Zayıf lokal sirkülasyonZayıf lokal sirkülasyon
Fonksiyonel özellikleriFonksiyonel özellikleri
ÇEKUMÇEKUM
İleoçekal Valv İleoçekal Valv
Sağlam ise:Sağlam ise:
Biriken gaz, sıvı kolona geçemez Biriken gaz, sıvı kolona geçemez Kolon segmentlerinden genişKolon segmentlerinden geniş Yüksek basınç altında kalırYüksek basınç altında kalır İskemi kaçınılmaz olur… İskemi kaçınılmaz olur…
NEK PATOGENEZİSİNEK PATOGENEZİSİLokal SüreçlerLokal Süreçler
Çekumda distansiyonÇekumda distansiyon Lokal kan akımının bozulmasıLokal kan akımının bozulması Mukozal iskemiMukozal iskemi ÜlserasyonÜlserasyon Mukozal ve submukozal nekrozMukozal ve submukozal nekroz İntraluminal hemorajiİntraluminal hemoraji Bakteriyel invazyonBakteriyel invazyon Transmural penetrasyon ve perforasyonTransmural penetrasyon ve perforasyon PERİTONİT Tablosu…PERİTONİT Tablosu…
NEK PATOGENEZİSİNEK PATOGENEZİSİ
Karın içi basıncı artar Karın içi basıncı artar Mezenter arter perfüzyon bzk. Mezenter arter perfüzyon bzk. Sistemik direnç yükselir Sistemik direnç yükselir Kardiyak atım azalır Kardiyak atım azalır Böbrek perfüzyon bzk. Böbrek perfüzyon bzk.
Sistemik KomplikasyonlarSistemik Komplikasyonlar
NEK PATOGENEZİSİ NEK PATOGENEZİSİ Sistemik KomplikasyonlarSistemik Komplikasyonlar
BakteriyemiBakteriyemi Bakteri endotoksinleriBakteri endotoksinleri Proinflamatuvar sitokinlerProinflamatuvar sitokinler
(bradikinin, TNF, PAF)(bradikinin, TNF, PAF) Manifest SIYSManifest SIYS Vasküler permeabilite artışıVasküler permeabilite artışı Transkapiller sıvı kaybıTranskapiller sıvı kaybı HipotansiyonHipotansiyon HipoksiHipoksi Laktik asidozLaktik asidoz
NEK PATOGENEZİSİ NEK PATOGENEZİSİ Sistemik KomplikasyonlarSistemik Komplikasyonlar
Septik ŞokSeptik ŞokARDS ARDS
Böbrek YetmezliğiBöbrek Yetmezliği
Mortalite Kaçınılmaz Mortalite Kaçınılmaz
Olabilir…Olabilir…
Nekrotizan EnterokolitNekrotizan Enterokolit
DÜŞÜNDÜREN DÜŞÜNDÜREN
KLİNİK BULGULARKLİNİK BULGULAR
NELERDİRNELERDİR
??????
Nekrotizan EnterokolitNekrotizan Enterokolit
Abdominal Distansiyon Abdominal Distansiyon
NEK’in NEK’in
Üniversal Bulgusudur. Üniversal Bulgusudur.
Nekrotizan EnterokolitNekrotizan Enterokolit
Mide RetansiyonuMide Retansiyonu
Dışkıda Gizli Kan PozitifliğiDışkıda Gizli Kan Pozitifliği
Uyarıcı BulgularUyarıcı Bulgular
Neonatal NEKNeonatal NEK
Septik görünüm Septik görünüm Sağ alt kadranda duyarlılıkSağ alt kadranda duyarlılık Barsak seslerinde azalmaBarsak seslerinde azalma Ele gelen kitleEle gelen kitle ApneApne LetarjiLetarji BradikardiBradikardi HipotermiHipotermi
Riskli Büyük ÇocuklardaRiskli Büyük Çocuklarda
Sağ alt kadran ağrısı Sağ alt kadran ağrısı
KüntKünt Kramp Kramp
Ateş YüksekliğiAteş Yüksekliği
Sulu Dışkılama Sulu Dışkılama
Kanlı DışkılamaKanlı Dışkılama
Karın ŞişliğiKarın Şişliği
Bulantı, KusmaBulantı, Kusma
Riskli Büyük ÇocuklardaRiskli Büyük Çocuklarda
Septik görünüm Septik görünüm Sağ alt kadranda duyarlılıkSağ alt kadranda duyarlılık Barsak seslerinde azalmaBarsak seslerinde azalma Ele gelen kitle varlığındaEle gelen kitle varlığında
NEK NEK
Şiddetle Düşünülmelidir…Şiddetle Düşünülmelidir…
NEK’te AYIRICI TANINEK’te AYIRICI TANI
Pseudomembranöz enterokolit Pseudomembranöz enterokolit ((dışkıda klostridium diffisil toksini +) dışkıda klostridium diffisil toksini +)
Barsak duvarına lösemikBarsak duvarına lösemiklenfomatöz infiltrasyonlenfomatöz infiltrasyon
İnfeksiyöz kolit İnfeksiyöz kolit
(bakteriyel, CMV enf.)(bakteriyel, CMV enf.)
NEK’te AYIRICI TANINEK’te AYIRICI TANI
Akut apandisitAkut apandisit İnvaginasyonİnvaginasyon
Akut kolonik pseudo-obstrüksiyon Akut kolonik pseudo-obstrüksiyon
İnflamatuvar barsak hastalığıİnflamatuvar barsak hastalığı
NEK ve TANI ARAÇLARINEK ve TANI ARAÇLARI
Direk Karın Grafisi Direk Karın Grafisi Karın USGKarın USG Karın tomografisiKarın tomografisi
(İmmunsüpresif hastalarda)(İmmunsüpresif hastalarda) SigmoidoskopiSigmoidoskopi KolonoskopiKolonoskopi
NEK ve TEDAVİNEK ve TEDAVİ
Bu Hastalığın Bu Hastalığın
Mortalitesini Azaltmada Mortalitesini Azaltmada
En Önemli EtkenEn Önemli Etken
ERKEN TANI…ERKEN TANI…
NEK ve TEDAVİNEK ve TEDAVİ
IV sıvı tedavisiIV sıvı tedavisi Volüm replasmanıVolüm replasmanı Renal perfüzyonun devamlılığıRenal perfüzyonun devamlılığı Oral beslenmenin sonlandırılmasıOral beslenmenin sonlandırılması Nazogastrik drenajNazogastrik drenaj Antibiyoterapi Antibiyoterapi Parasentez Parasentez Cerrahi tedaviCerrahi tedavi
NEK ve KOMPLİKASYONLARNEK ve KOMPLİKASYONLAR
NEK’li Olguların NEK’li Olguların
%50-75’i %50-75’i
Yaşamda Kalmaya Devam Ederler. Yaşamda Kalmaya Devam Ederler. Ancak Ancak
Bunların %50’sinde Bunların %50’sinde
Uzun Dönem KomplikasyonlarUzun Dönem Komplikasyonlar
Gelişir. Gelişir.
NEK ve KOMPLİKASYONLARNEK ve KOMPLİKASYONLAR
En Sık En Sık
İki Komplikasyon İki Komplikasyon
İntestinal Striktürlerİntestinal Striktürler
(%25-30) (%25-30)
ve ve
Kısa Barsak Sendromu Kısa Barsak Sendromu
NEK ve KOMPLİKASYONLARNEK ve KOMPLİKASYONLAR
Striktürler Striktürler
Cerrahi girişim gerekebilir…Cerrahi girişim gerekebilir… Kısa barsak sendromu Kısa barsak sendromu
Uzun süreli EN ve PNUzun süreli EN ve PN
Komplikasyonları ???Komplikasyonları ???
Hayatta kalanlarıHayatta kalanları
zorlu bir süreç beklemektedir.zorlu bir süreç beklemektedir.
SON SÖZLERSON SÖZLER
NEK NEK
Sadece PrematürelerSadece Prematüreler
YenidoğanlarlaYenidoğanlarla
SınırlıSınırlı
Değildir…Değildir…
Her Yaşta Görülebilir…Her Yaşta Görülebilir…
SON SÖZLERSON SÖZLER
Sağlıklı Yaşam Hakkı İçin Sağlıklı Yaşam Hakkı İçin
Erken Tanının Erken Tanının
Kaçınılmaz OlduğuKaçınılmaz Olduğu
Çok Ciddi Bir Çok Ciddi Bir
Tıbbi Süreçdir.Tıbbi Süreçdir.