nen 5152-symbolen binnen autocad - · pdf filenen 5152-symbolen binnen autocad...

38
NEN 5152-symbolen binnen AutoCAD Afstudeeropdracht in het kader van de cursus AutoCAD System Manager. Auteur: Begeleid door: E. van den Eijnde R. Boeklagen

Upload: trannga

Post on 11-Mar-2018

237 views

Category:

Documents


3 download

TRANSCRIPT

NEN 5152-symbolen

binnen AutoCAD

Afstudeeropdracht in het kader van de cursus AutoCAD System Manager.

Auteur: Begeleid door: E. van den Eijnde R. Boeklagen

Voorwoord 

 Na  enkele  jaren  in  de  bouw  te  hebben  gewerkt, werd  het  tijd  om mijn  lat wat  hoger  te 

leggen. Mijn grote  interesse  is en blijft de computer en zo ben  ik ongeveer anderhalf  jaar 

geleden  op  zoek  gegaan  naar  een  baan  waarbij  ik  mijn  hobby  met  mijn  werk  kon 

combineren. Als beginnend AutoCAD tekenaar was mijn basiscursus AutoCAD 2D voldoende, 

maar het bedrijf zocht  iemand die meer gespecialiseerd  is  in het programma AutoCAD. Dit 

was  voor mij  een  schitterende  kans,  die  ik  niet moest  laten  gaan.  Zodoende  heb  ik  op 

internet  rondgekeken  naar  het  aanbod  van  geschikte  cursussen.  De  cursus  ACE  System 

Manager sprak me aan omdat  ik me zo verder kon gaan verdiepen  in AutoCAD. Nadat het 

bedrijf waar  ik werkzaam ben haar goedkeuring had gegeven ben  ik dus ook met een  lach 

naar elke cursusdag geweest. R. Boeklagen is een enthousiaste docent die zijn stof goed over 

kan brengen met hier en daar een grapje.  

 

 

Erik van den Eijnde 

Maart 2008 

 

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 2 

 

Inhoudsopgave 

                         Pagina  

1. Inleiding                      4 

2. Nelissen ingenieursbureau                6 

3. Probleemstelling                  9 

4. Oplossingen                  11 

4.1 Mogelijke oplossingen              11 

4.2 Gekozen oplossing               14 

5. Het programma                 15 

6. Toekomstige uitbreidingen             22 

7. Samenvatting                  23 

8. Nawoord                    24 

  Bijlagen 

1: Codes                      25 

2: Literatuurlijst                   28 

3: Installatie instructies                29 

 

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 3 

 

1. Inleiding 

 Leonardo da Vinci (1452‐1519) heeft  in de vijftiende eeuw de beginselen van het technisch 

tekenen gelegd. Vroeger gebeurde dit voornamelijk op een  tekentafel  (of  tekenschot). De 

tekentafel  bestaat  uit  een  te  kantelen  houten  tekenblad,  bevestigd  op  een  in  hoogte 

verstelbaar onderstel, zoals te zien is op afbeelding 1. Met behulp van linialen, gradenbogen 

en een potlood werden de technische tekeningen gemaakt.  

 

Afbeelding 1: tekentafel (links een moderne, rechts een ouderwetse) 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Vanaf  ongeveer  1960  kwamen  er  computerprogramma’s  ter  beschikking  om  technische 

tekeningen te maken, zoals Computer Aided Design  (CAD). Hierdoor konden de technische 

tekeningen sneller worden gemaakt en gemakkelijker worden veranderd (bijvoorbeeld met 

behulp  van  de  optie  Copy  &  Paste  of  de  optie  Delete).  Sinds  1980  zijn  er  programma’s 

ontwikkeld waarmee men  zelfs 3D  tekeningen  kon maken. Dit betekent dat het  klassieke 

technisch tekenen met de hand op een tekentafel langzaam verdrongen is door moderne en 

vernieuwde systemen als CAD en CAM (Computer Aided Manufacturing).  

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 4 

In de loop van de tijd heeft het technisch tekenen zich dus ontwikkeld tot een geavanceerde 

techniek. De tekentafel is bijna volledig vervangen door computers met speciaal ontworpen 

hard‐ en software.  

 

Het tekenen van elektrische installaties gebeurde al snel met speciaal ontwikkelde symbolen 

(vroeger  gebuikte  men  hiervoor  sjablonen).  Zo  heeft  elke  elektrische  component  een 

symbool met een bepaalde maat van grootte. Deze symbolen en groottes staan genoteerd in 

het normenboek, zodat deze symbolen door  iedereen op dezelfde manier kunnen worden 

gebruikt  en  het  voor  iedereen  dus  duidelijk  is  wat  het  symbool  precies  voorstelt.    Het 

tekenen van de elektrotechnische symbolen kan tegenwoordig worden gedaan met behulp 

van een extra programma, bijvoorbeeld Stabicad  (zie afbeelding 2). Dit programma wordt 

naast  het  tekenprogramma  AutoCAD  gebruikt  om  het  invoegen  van  symbolen  te 

vergemakkelijken. De symbolen zijn al voorgetekend en kunnen met een extra venster in de 

technische tekening in AutoCAD gesleept worden. Hierdoor staat het symbool meteen in de 

juiste grootte in de technische tekening.  

 

Afbeelding 2: Stabicad met rechts onderin de symbolen 

 

 

  

Dit programma, Stabicad,  is tot op heden één van de betere programma’s waarmee je snel 

elektrische installatiesymbolen tekent. Vele bedrijven in Nederland en België maken gebruik 

van Stabicad, zoals onder andere: installatiebedrijven, ingenieursbureaus en adviesbureaus.  

 

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 5 

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 6 

 

2. Nelissen ingenieursbureau 

 Het bedrijf Nelissen BV bestaat sinds 1991 en is sindsdien uitgegroeid tot een snel groeiend 

bedrijf met ongeveer 50 werknemers. Nelissen ingenieursbureau is een onafhankelijk bureau 

op het gebied van onder andere  installatietechniek, bouwfysica, akoestiek, brandveiligheid 

enz. Met de vele opdrachten die het bedrijf krijgt, staan ze voor:  

• Hoogwaardige kwaliteit 

• Hoog niveau van werknemers 

• Duidelijke communicatie 

• No‐nonsens advies 

• Afspraak is afspraak 

• Meedenken in het ontwerpteam 

 

Nelissen BV heeft een aantal bekende gebouwen gemaakt waaronder Erasmusgebouw RUN 

(Nijmegen), universiteitsgebouw voor geneeskunde, gezondheidswetenschappen en psychologie (Maastricht), het van Abbemuseum (Eindhoven), Scheikundige Technologie TU 

(Eindhoven), hogeschool Windesheim (Zwolle). In afbeelding 3 ziet u een aantal voorbeelden van 

projecten.  

                

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 7 

  Afbeelding 3: voorbeelden van projecten                        

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 8 

 Binnen Nelissen BV ben ik werkzaam als tekenaar. Mijn werk bestaat uit het ontwerpen, 

lichtberekeningen maken en tekenen van elektrotechnische installaties. De ontwerpers zijn 

verantwoordelijk voor de uiteindelijke tekening. De ontwerpers kunnen met eventuele 

vragen bij de projectleiders terecht. In afbeelding 4 ziet u een organogram van Nelissen BV.  

 

Afbeelding 4: organogram van Nelissen BV 

 

 

 

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 9 

 

3. Probleemstelling 

 AutoCAD  is het basisprogramma waarmee men allerlei soorten  technische  tekeningen kan 

maken. Als men in AutoCAD bijvoorbeeld een plattegrond heeft geladen moeten hierin nog 

de installatiesymbolen verwerkt worden. In Nederland worden standaard symbolen gebruikt 

volgens de standaard NEderlandse Norm (NEN). De NEN  is sinds 2000 ontstaan tussen een 

samenwerking  van  de  het  Nederlandse  Normalisatie‐instituut  en  de  Stichting  NEC 

(gespecialiseerd  in  de  normalisatie  van  ICT  en  elektrotechniek). De NEN  beheert  op  vele 

uiteenlopende  gebieden  voor Nederland  geldende normen. De  symbolen  voor  technische 

tekeningen en elektrotechnische symbolen zijn ondergebracht in de NEN 5152. Afbeelding 5 

laat enkele voorbeelden van NEN 5152 symbolen zien. 

 

Afbeelding 5: enkele voorbeelden van NEN 5152 symbolen 

 

 

 

 

 

Deze  NEN‐symbolen  kan  men  niet  uit  AutoCAD  zelf  halen.  In  AutoCAD  staan  wel 

elektrotechnische  symbolen, maar deze  zijn volgens de Amerikaanse norm en als men die 

zou gebruiken zou de tekening meteen worden afgekeurd. Voor het  invoegen van de NEN‐

symbolen heeft men bijvoorbeeld een programma als Stabicad nodig. Het voordeel is dat het 

werken  met  AutoCAD  en  Stabicad  snel  is,  het  is  gebruiksvriendelijk,  eenvoudig  en  de 

Nederlandse normen worden gebuikt. Maar er hangt ook een groot nadeel aan: men moet 

voor elke pc twee dure licenties hebben, een voor AutoCAD en een voor Stabicad. Bij grote 

bedrijven betekent dit dat men voor elke pc apart twee licenties moet kopen, waardoor de 

kosten voor dat bedrijf enorm oplopen.  

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 10 

Om de kosten  zo  laag mogelijk  te houden moet er gekeken worden naar een goedkopere 

oplossing.  Dit  kan  bijvoorbeeld  een  applicatie  voor  AutoCAD  of  een  geheel  nieuw 

programma zijn.  

De applicatie of het programma moet  in  ieder geval snel, gebruiksvriendelijk en eenvoudig 

zijn. Tevens moeten ook de elektrotechnische  symbolen volgens de NEN‐standaard  in een 

database  staan.  Ook  zou  het  prettig  zijn  als  er  door  een  klik  op  een  knop meteen  een 

materialenlijst tevoorschijn zou komen met daarop alle benodigde materialen en de daarbij 

horende (totaal)prijs.  

 

Er moet  dus  gezocht worden  naar  een  goedkoop,  snel  en  gebruiksvriendelijk  programma 

waarbij het onderhoud minimaal is. Daarnaast is het wenselijk dat er snel een materialenlijst 

uitgedraaid zou kunnen worden.   

 

 

 

 

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 11 

 4. Oplossingen 

 

Zoals er bij de probleemstelling werd verteld is het probleem de kosten van de twee licenties 

voor de programma’s (AutoCAD & Stabicad) per pc. Er moet dus gezocht worden naar een 

soortgelijk AutoCAD/Stabicad programma dat ongeveer dezelfde mogelijkheden biedt. Een 

programma  waarin  de  standaard  elektrische  installatiesymbolen  gemakkelijk  uit  een 

database  te halen  zijn. Waarbij  snelheid en gebruiksgemak van belang  zijn en waarbij het 

uitwisselingen van tekeningen gemakkelijk gaat. 

 

4.1 Mogelijke oplossingen 

 

• Een mogelijke oplossing is het gebruik van een gratis tekenprogramma. Via Google™ 

is  er  een  gratis  tekenprogramma  beschikbaar,  genaamd  Sketchup.  Dit 

tekenprogramma  heeft  veel  minder  mogelijkheden  dan  AutoCAD  en  omdat  de 

meeste tekenkamers gebruik maken van AutoCAD is dit geen optie.  

 

• Een  andere  oplossing  is  het  verruilen  van  Stabicad met  een  andere  applicatie  die 

langs  AutoCAD  werkt.  Bijvoorbeeld  met  het  programma  Nordinet,  dit  is  een 

soortgelijk  programma  als  Stabicad.  Nordinet  werkt  ook  met  standaard 

elektrotechnische  installatiesymbolen.  De  kosten  van  Nordinet  zijn  gelijk  aan  de 

kosten van Stabicad. Aangezien we op zoek zijn naar een goedkopere oplossing is dit 

geen optie.  

 

• Als oplossing kan men Stabicad weglaten en het stand‐alone draaien van AutoCAD. 

Maar aangezien de standaard elektrische installatiesymbolen bij AutoCAD niet in een 

database aanwezig zijn is dit ook geen optie.  

 

• Verder  bestaat  er  de  mogelijkheid  om  een  programma  en  een  bibliotheek  met 

standaard symbolen in AutoCAD te maken. Dit lijkt vooralsnog een goede optie.  

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 12 

 

Als wordt gekozen voor de  laatste oplossing, vallen alle kosten van een extra  licentie voor 

Stabicad  weg.  Om  een  programma  en  bibliotheek  binnen  AutoCAD  te maken,  kan men 

kiezen uit twee soorten AutoCAD‐programma’s, AutoCAD en AutoCAD LT (een lichtere versie 

van AutoCAD). In tabel 1 staan de verschillen tussen AutoCAD en AutoCAD LT.  

 

Tabel 1: Verschillen tussen AutoCAD en AutoCAD LT 

 

Onderdeel AutoCAD AutoCAD LT

Dynamic Block Beheer Dynamic Block Viewing Dynamische invoer Layer Express Tools Annotatie (arceren, Mtext, maatvoeren) Conceptuele 3D ontwerpfuncties

Beheer van projecttekeningen (sheet set manager)

Aanpasbaarheid (LISP, ARX, VBA, .Net)

Presentaties

CAD Standards Management

Extractie attribuutdata

Netwerklicenties

 

 

In tabel 1 wordt duidelijk dat men  in AutoCAD LT geen veranderingen kan maken, de optie 

“Aanpasbaarheid  (LISP, ARX, VBA,  .NET)”  is niet aanwezig. Het  is dus niet mogelijk om een 

programma of bibliotheek  toe  te voegen binnen AutoCAD LT. Dit betekent dat er gewerkt 

moet worden met AutoCAD.  

 

Om de NEN‐symbolen  in AutoCAD op  te vragen en  in een  tekening  te plaatsen heeft men 

keuze uit de volgende opties: 

 

• Gebruik maken van aparte knoppen voor elk symbool: dit neemt veel plaats in beslag 

en maakt AutoCAD onoverzichtelijk. 

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 13 

• Gebruik maken  van  enkele  knoppen  die  verschillende menu’s weergeven met  de 

symbolen. Bijvoorbeeld  als men op  een  knop met  een  getekende  schakelaar  klikt, 

verschijnt er een nieuw venster met verschillende schakelaars die  je  in de tekening 

kunt plaatsen. Dit is een langzame, omslachtige oplossing. 

 

• Gebruik maken van een pull‐down menu. Het nadeel hiervan is dat men alleen tekst 

ziet. Om alle namen van symbolen apart te noemen neemt veel plaats  in beslag en 

anders moet er weer een onderverdeling komen wat omslachtig is.  

  

• Gebruik maken van de AutoCAD functie ‘insert Block’: via de browser moet men het 

juiste symbool elke keer opvragen. Dit is een tijdrovende, omslachtige methode.  

 

• Gebruik  maken  van  een  ‘Toolpalette’:  maakt  gebruik  van  tekeningetjes  van  de 

symbolen  (gemakkelijk om  symbool  te  zoeken),  je kunt de  symbolen meteen  in de 

tekening slepen zonder eerst een commando te geven of op verschillende knoppen 

te drukken. Men kan meteen op het gewenste symbool drukken en  in de  tekening 

slepen.  

 

Gezien bovenstaande opties  is het efficiënter om gebruik  te maken van een  ‘Toolpalette’. 

Deze optie neemt weinig plaats  in beslag  in AutoCAD, er zit namelijk een autohide  functie 

op, waardoor het ‘Toolpalette’ inschuift als men het niet gebruikt (zie afbeelding 6).  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 14 

Afbeelding 6: links het ‘Toolpalette’ in AutoCAD, rechts is het ‘Toolpalette’ ingeschoven  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4.2 Gekozen oplossing 

 

Mijn  gekozen  oplossing  is  het  gebruik  maken  van  AutoCAD  met  een  extra  geschreven 

programma. Het merental  van  de  tekenkamers werkt met AutoCAD,  zodat  uitwisselingen 

van  tekeningen  gemakkelijk  gaat.  AutoCAD  is  wereldwijd  bekend  dus  uitwisseling  naar 

andere  landen  gaat ook perfect. Als er een programma  geschreven wordt dan hoeven er 

geen extra software en licenties naast AutoCAD gekocht te worden (bijvoorbeeld Stabicad), 

wat  enorm  in  (toekomstige)  kosten  scheelt.  Het  gebruik  van  AutoCAD  in  plaats  van  een 

ander nieuw programma zorgt ervoor dat niemand een nieuwe cursus hoeft te doen.  

Uit  de mogelijke  oplossingen  kunnen we  concluderen  dat  AutoCAD met  een  geschreven 

programma de beste oplossing is voor het probleem. 

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 15 

5. Het programma 

 Op afbeelding 7 kunt u zien hoe de structuur van het programma er uit ziet in de vorm van 

een vereenvoudigd schema.  

 

Afbeelding 7: vereenvoudigd schema van het programma 

       

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 16 

In het  schema  kunt u  zien dat het programma begint met een  algemene  startknop. Deze 

opent een nieuw venster waaruit u uit 3 opties kunt kiezen:  

 

• U kunt drukken op de knop ‘Excel bestand’, hiermee opent u een Excel‐bestand met 

een  overzicht  waarin  alle  gebruikte  installatiesymbolen  staan  vermeld  met  hun 

aantal en (totaal)prijs. 

 

• U kunt drukken op de knop  ‘Excel uitdraai’, hiermee opent u net als de knop  ‘Excel 

bestand’  een  Excel‐bestand met  als  extra  een  print  preview  overzicht waarin  alle 

gebruikte installatiesymbolen staan vermeld met hun aantal en (totaal)prijs. Zo kunt 

u meteen een uitdraai maken van het bestand.  

 

• U kunt drukken op de knop  ‘Sluiten’, hiermee  sluit u het venster en kunt u verder 

gaan met het werken in AutoCAD. 

 De knop ziet er uit zoals in afbeelding 8. 

 

Afbeelding 8: knop 

 

 

 

In  afbeelding  9  ziet  u  het  overzicht  van  de  knop  ‘Excel  bestand’. U  kunt  in  het  overzicht 

precies zien wat er precies gebeurd als u op die knop heeft gedrukt.  

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 17 

Afbeelding 9: overzicht van de knop ‘Excel bestand’ 

  

De  codes die hiervoor  gebruikt  zijn  staan hieronder  vermeld. Dikgedrukt  staat  telkens de 

opdracht die wordt gegeven, met daaronder de gebruikte code die de opdracht uitvoert.  

 

“Open het programma Excel, maar laat het Excel venster niet zien” 

 

Set prgexcel = New Excel.Application 

 

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 18 

“Laat Excel c:\prijslijst\overzicht.xls openen, waarvan het workbook ‘overzicht’ heet en de 

worksheet ‘prijslijst’ heet.” 

 

    prgexcel.Workbooks.Open "c:\prijslijst\overzicht.xls"         Set rekenblad = prgexcel.Workbooks.Item("overzicht")         Set tabblad = rekenblad.Worksheets.Item("prijslijst")  

 

“Voor elk block dat  je vindt  in de modelspace van Autocad, zet  je zijn naam  in het Excel‐

bestand “overzicht.xls” en zet ook de aantallen van dezelfde blocken in het Excel‐bestand 

“overzicht”.” 

 

For Each element In ThisDrawing.ModelSpace  If element.ObjectName = "AcDbBlockReference" Then   Set symbool = element   BlokKomtVoor = False   For i = 1 To AantalVerschillendeBlokken    If symbool.EffectiveName = tabblad.Cells(i, 2).Value Then     tabblad.Cells(i, 1).Value = tabblad.Cells(i, 1).Value + 1     BlokKomtVoor = True    End If   Next i    If Not BlokKomtVoor Then     AantalVerschillendeBlokken = AantalVerschillendeBlokken + 1     tabblad.Cells(AantalVerschillendeBlokken, 1).Value = 1     tabblad.Cells(AantalVerschillendeBlokken, 2).Value = symbool.EffectiveName    End If  End If Next element  custom = blok.GetDynamicBlockProperties For i = 0 To UBound(custom) Set dynblokeigenschappen = custom(i)  Next i  Next blok  

“Laat het venster van Excel zien.” 

 

prgexcel.Visible = True 

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 19 

Na  dit  laatste  commando  ziet  u  een  Excel  bestand  met  daarin  de  gebruikte 

installatiesymbolen  met  aantal  en  (totaal)prijs.  In  afbeelding  10  ziet  u  een  tekening  in 

AutoCAD, met het bijbehorende Excel bestand in afbeelding 11.  

 

Afbeelding 10: tekening in AutoCAD 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 20 

Afbeelding 11: bijbehorend Excel bestand 

 

 

 

Voor de tweede knop die de print preview laat zien zijn de codes hetzelfde, op onderstaand 

commando na. 

 

“Laat de print preview van het Excel bestand zien”  

 

rekenblad.PrintPreview 

 

In afbeelding 12 ziet u het bijbehorende print preview van de AutoCAD tekening in 

afbeelding 10.  

 

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 21 

 Afbeelding 12: bijbehorende print preview 

 

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 22 

 6. Toekomstige uitbreidingen 

 Het programma is in de toekomst mogelijk uit te breiden met de volgende opties: 

• Toevoegen  van  meerdere  NEN‐symbolen:  momenteel  staan  er  alleen  enkele 

voorbeelden  in  het  programma  die  gebruikt  worden  voor  elektrotechnische 

installatietekeningen.  Dit  kan  uitgebreid  worden  naar  alle  elektrotechnische 

symbolen  en  eventueel  aangevuld  worden  met  symbolen  voor  bijvoorbeeld 

werktuigbouwkunde. 

• Toevoegen van een extra knop voor het  instellen van de schaal met het genereren 

van een stempel die de juiste formaat en schaal heeft. 

• Toevoegen  van  een  extra  knop  om  een  armaturenlijst  te  genereren  en  eventueel 

naar Excel of Word te kopiëren. 

• Het  maken  van  een  extra  programma  waarin  je  tekeningen  gemakkelijk  kunt 

ordenen.  

 

Door deze uitbreidingen zou het programma  in de  toekomst op meerdere plekken en nog 

breder kunnen worden ingezet. 

 

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 23 

 

7. Samenvatting 

 Vroeger  werden  alle  technische  tekeningen  met  de  hand  gemaakt  op  tekentafels, 

tegenwoordig  gaat  dit  allemaal  via  de  computer.  Hiervoor  zijn  speciale  programma’s 

ontworpen  zoals  bijvoorbeeld  AutoCAD. Met  dit  programma  kan men  allerlei  technische 

tekeningen maken. Met  behulp  van  een  ander  programma,  zoals  bijvoorbeeld  Stabicad, 

kunnen symbolen in de tekeningen worden gevoegd volgens de Nederlandse normen (NEN). 

Hiervoor zijn twee programma’s nodig en dus ook twee dure licenties per pc. Voor dit dure 

probleem is geprobeerd een oplossing te vinden.  

Als  oplossing  is  gekozen  voor  een  programma  binnen  AutoCAD  zelf,  waarmee  men  de 

standaard Nederlandse  symbolen direct  in de  tekening  kan  slepen. Hierdoor worden  veel 

kosten  bespaard:  bedrijven  hoeven  nog maar  één  licentie  te  kopen  in  plaats  van  twee, 

personeel hoeft niet opnieuw  te worden opgeleid aangezien de meeste  tekenkamers met 

AutoCAD werken en de gemakkelijke onderlinge uitwisseling van tekeningen kan zo blijven 

bestaan.  Deze  kostenbesparende  oplossing  zal  zowel  voor  grote  als  kleine  bedrijven 

financieel  aantrekkelijk  zijn. 

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 24 

 

8. Nawoord 

 Als eerste gaat mijn dank uit naar Nelissen BV, het adviesbureau waar  ik werk. Dankzij dit 

bedrijf  heb  ik  de  cursus  AutoCAD  System manager mogen  volgen  en  heb  ik me  kunnen 

verdiepen in AutoCAD.  

En natuurlijk gaat mijn dank uit naar R. Boeklagen, dankzij zijn uitleg en begeleiding heb  ik 

deze cursus kunnen volbrengen. Elke cursusdag heb  ik met plezier bijgewoond, ook al was 

het was het programmeren niet altijd even makkelijk.  

Zonder enige ervaring  in programmeren  te hebben,  is het me gelukt om het  tekenen van 

technische tekeningen in AutoCAD goedkoper en efficiënter te maken. De reacties van mijn 

collega´s  waren  positief,  dit  is  een  stimulans  geweest.  Kortom:  het  was  een  leuke  en 

leerzame  cursus  waar  ik  in  de  toekomst  veel  aan  heb.

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 25 

 

Bijlage 1: Codes 

 

De code van de knop Excel bestand:  Public Sub TOCmd_Click()  Dim prgexcel As Excel.Application Dim rekenblad As Workbook Dim tabblad As Worksheet  Set prgexcel = New Excel.Application     prgexcel.Workbooks.Open "c:\prijslijst\overzicht.xls"         Set rekenblad = prgexcel.Workbooks.Item("overzicht")         Set tabblad = rekenblad.Worksheets.Item("prijslijst")  Dim filter(0) As Integer Dim data(0) As Variant Dim dynblokeigenschappen As AcadDynamicBlockReferenceProperty Dim selecteer As AcadSelectionSet  data(0) = "insert" On Error Resume Next  Dim blok As AcadBlockReference For Each blok In selecteer  For Each element In ThisDrawing.ModelSpace  If element.ObjectName = "AcDbBlockReference" Then   Set symbool = element   BlokKomtVoor = False   For i = 1 To AantalVerschillendeBlokken    If symbool.EffectiveName = tabblad.Cells(i, 2).Value Then     tabblad.Cells(i, 1).Value = tabblad.Cells(i, 1).Value + 1     BlokKomtVoor = True    End If   Next i    If Not BlokKomtVoor Then     AantalVerschillendeBlokken = AantalVerschillendeBlokken + 1     tabblad.Cells(AantalVerschillendeBlokken, 1).Value = 1     tabblad.Cells(AantalVerschillendeBlokken, 2).Value = symbool.EffectiveName    End If  End If Next element  

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 26 

custom = blok.GetDynamicBlockProperties For i = 0 To UBound(custom) Set dynblokeigenschappen = custom(i)  Next i  Next blok  prgexcel.Visible = True End Sub    

De code van de knop Excel uitdraai:  Public Sub PrintCmd_Click()  Dim prgexcel As Excel.Application Dim rekenblad As Workbook Dim tabblad As Worksheet  Set prgexcel = New Excel.Application     prgexcel.Workbooks.Open "c:\prijslijst\overzicht.xls"         Set rekenblad = prgexcel.Workbooks.Item("overzicht")         Set tabblad = rekenblad.Worksheets.Item("prijslijst")  Dim filter(0) As Integer Dim data(0) As Variant Dim dynblokeigenschappen As AcadDynamicBlockReferenceProperty Dim selecteer As AcadSelectionSet  data(0) = "insert" On Error Resume Next  Dim blok As AcadBlockReference For Each blok In selecteer  For Each element In ThisDrawing.ModelSpace  If element.ObjectName = "AcDbBlockReference" Then   Set symbool = element   BlokKomtVoor = False   For i = 1 To AantalVerschillendeBlokken    If symbool.EffectiveName = tabblad.Cells(i, 2).Value Then     tabblad.Cells(i, 1).Value = tabblad.Cells(i, 1).Value + 1     BlokKomtVoor = True    End If   Next i    If Not BlokKomtVoor Then     AantalVerschillendeBlokken = AantalVerschillendeBlokken + 1     tabblad.Cells(AantalVerschillendeBlokken, 1).Value = 1     tabblad.Cells(AantalVerschillendeBlokken, 2).Value = symbool.EffectiveName 

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 27 

   End If  End If Next element  custom = blok.GetDynamicBlockProperties For i = 0 To UBound(custom) Set dynblokeigenschappen = custom(i)  Next i  Next blok  prgexcel.Visible = True  rekenblad.PrintPreview  End Sub   

De code voor de knop sluiten:  Private Sub closecmd_Click() 

 

Call gebruikersfrm.Hide 

 

End  Sub

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 28 

 

Bijlage 2: Literatuurlijst 

 • NEN 5152 normenboek 

 

• Boeklagen, R. (2007). AutoCAD 2008: Computer ondersteund ontwerpen. TEC: Twente 

Engineering Consultancy BV, Nijmegen.  

 

• Siler, B., & Spotts, J. (2000). Het complete handboek Visual Basic 6. Academic Service, 

Schoonhoven. 

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 29 

 

Bijlage 3: Installatie instructies  Om alles goed te laten verlopen kopieert u alle bestanden naar een harde schijf. 

 

• Maak een nieuwe map aan in c:\ met als naam “prijslijst” 

• Kopieer het Excel bestand “overzicht”, in de map c:\prijslijst\ 

 

• Start AutoCAD 

• Ga naar tools   Autolisp 

Daar staat het bestand Excel_uitdraai in. Deze opent u.  

 load application 

 

 

 

 

•  Hiermee krijgt u een nieuw scherm, druk daar op contents  add 

U gaat naar de installatiemap “vba”. 

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 30 

A

 

ls het goed is krijgt u onderstaande te zien. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Druk nu 2 maal op close.  

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 31 

 Ga vervolgens terug naar tools 

hee  “palette menu”.  

rukt, dan  komt er een  toolpalette met 3 extra  tabbladen  (230V, 

lpalette staan en druk op de rechter 

op staan want dan komt er een ander menu 

 staan). Kies uit het menu Customize Palettes. 

 options. Waarmee u nu een nieuw venster krijgt. 

 

 

• Druk links op het plusje dat langs Tool Palettes File Locations staat. 

• Druk daarna op Add…   en daarna browse de knop boven Add. 

U krijgt hiermee een nieuw klein venster waarmee je naar installatiemap moet gaan die 

t

• Druk daar eenmaal op en druk dan de ok knop. 

• Druk nu op Apply en daarna de ok knop. 

 

Als u nu op  ctrl + 3 d

beveiliging & data). Ga met de muis boven de  too

muisknop (ga niet met de muis boven een kn

te

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 32 

 

• Druk op de rechtermuisknop  in het volgende venster  in de ruimte waarboven staat 

“palette groups:“ en druk op import. 

• Ga naar de installatiemap palette menu. Dan staan daar 4 mappen en 1 bestand in. 

Pak het bestand “symbolen.xpg” en open deze. 

• k staan van de tool palette. Druk op de rechter 

auwe balk  te  staan  van de  tool palette. 

htermuisknop  in.  En  vink  Auto‐hide  aan  en  Anchor  Left  of 

• Druk daarna op close. 

Ga met de muis boven de blauwe bal

muisknop. Er staat nu een extra keuze bij, genaamd “symbolen”. Druk op die keuze. 

• Herhaal dit door met de muis boven de bl

Druk  nogmaals  de  rec

Anchor Right aan. Dit is een keuze wat de gebruiker het fijnst vindt.  

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 33 

• Ga naar tools   Customize   Import Customizations 

 

• Open een nieuw Customization file, ga naar de installatie map knop menu. 

Pak daaruit het bestandje “materialenlijst”. 

• Druk in het linker venster op het plusje langs toolbars. 

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 34 

• Sleep het bestand materialenlijst van het linker menu naar het rechter menu en laat 

 rechtermenu. 

 

• ls rechtsonder van het venster het pijltje naar rechts staat gericht druk dan 1 maal, 

ls het links staat gericht dan is dit ok. 

 images. 

 van de regel met 3 

bij large image. 

 

het los als je muis boven toolbars zit van het

 

 

• Druk op het tabblad Customize. 

• Druk op all customization files en klik uit de lijst op main CUI file. 

• Klik  op  het  plusje  langs  “toolbars”  en  druk  nogmaals  op  het  plusje  langs 

“materialenlijst” (materialenlijst staat als het goed is onderaan in de lijst). 

• Klik op “matuit”. 

A

a

• In het venster properties , staat onderaan

• Druk op de regel van small  image, er komt nu een knopje rechts

puntjes erin. Druk daar op. 

Ga naar de installatiemap “knop menu” en druk 2 maal op materialenlijst. 

• Doe dit hetzelfde 

• Druk dan op apply en ok. 

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 35 

• Ga met je muis op een willekeurige knop staan en druk dan op de rechtermuisknop. 

•   

 

 

 

 

 

 

 

 Klik in de lijst op materialenlijst.

kunt nu de knop nu neerzetten waar u wilt. 

• Druk op de knoppen Alt + F11 

• In het nieuwe venster gaat u naar tools   references  

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 36 

  

 

• Uit de lijst kiest u voor Microsoft Excel ……….. 

• Vink dit aan en druk op OK. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 37 

 

• Sluit alles af met een kruisje 

 

NEN‐symbolen in AutoCAD, door E. van den Eijnde  Pagina 38