neuromobilizacje - vitalmedic.plvitalmedic.pl/vitalmedic/wp-content/uploads/2017/06... · •...
TRANSCRIPT
NEUROMOBILIZACJE
Każde przemieszczenie w przestrzeni kończyn,tułowia , zmiana czynności narządu pociąga zasobą zmiany długości , objętości i naprężenianie tylko mięśni, ścięgien, więzadeł, powięzi alerównież, położonych poza osiami ruchu w stawie,nerwów i naczyń krwionośnych.
Wszystkie zmiany zachodzące w organizmie,zmuszają nerwy do akceptacji nowych warunków.
CECHY TKANKI NERWOWEJ
Układ nerwowy charakteryzuje się następującymi
cechami :
• Ciągłość tkanki nerwowej
• Ciągłość przewodnictwa impulsu
• Ciągłość przekazywania napięć i sił mechanicznych wzdłuż całego swojego przebiegu
Np. zgięcie grzbietowe stopy powoduje przeniesienie napięcia na kanał kręgowy w rejonie lędźwiowym
W obrębie struktur nerwowych istnieje całyszereg mechanizmów adaptacyjnych do siłnapinających.
Rdzeń kręgowy przesuwa się w stosunku doopony twardej, włókna nerwowe w stosunkudo endoneurium, a poszczególne pęczki ślizgająsię względem siebie w nerwach, rozładowującnapięcia mechaniczne.
Falisty przebieg aksonów pozwala na pewien zakresrozciągania i kompresji. Dochodzi wtedy do ruchuwzdłużnego wewnątrz nerwu i wobec tkanekotaczających.
Naczynia krwionośne , bezpośrednio związane
z nerwami, przebiegając faliście zabezpieczajądostarczenie odpowiedniej ilości krwi
w każdej sytuacji.
Odpowiednie zawieszenie nerwu w tkance łącznejpozwala mu na pewien ruch poprzeczny.
Mechanizmy adaptacyjne rdzenia :
• Rozwijanie, „odkręcanie” się aksonów
• Ruch opon i rdzenia względem siebie
• Obecność płynu mózgowo – rdzeniowego jako amortyzatora
Włókna nerwowe, dzięki falistemu przebiegowi
i sprężystości, mogą być w pewnych granicachrozciągane. Także skośne wcięcia osłonki mielinowejpozwalają na pewien zakres wydłużania.
Skupiając się w pęczki, otoczone są onerwiem(perineurium), które spełnia funkcję ochronną imechaniczną.
Uprzednio przedstawione mechanizmyzapewniają układowi nerwowemumożliwość stałej adaptacji do ciągłychzmian obciążeń mechanicznych
i całościowo określane są mianemNEUROMECHANIKI.
• Te właściwości tkanki nerwowej pozwalają na sprawny przepływ impulsów elektrycznych.
Nadmiernie rozciągnięty nerw?
• Rozciągnięcie nerwu o 8% jego długości wywołuje zaburzenia troficzne, zaś o 15% grozi zaburzeniami strukturalnymi.
• Działające siły mechaniczne wpływają na zmiany ukrwienia oraz unerwienia struktur układu nerwowego, zaburzają przewodnictwo aksonalne.
• W latach 90 XX w. australijski terapeuta David Butler zaprezentował oryginalną metodę badania oraz znoszenia zaburzeń przesuwalności tkanki nerwowej względem innych tkanek.
• Zaburzenia neuromechaniki to zmiany plastyczności układu nerwowego, zmniejszenie zdolności do przesuwania względem struktur otaczających, rozciągania czy napinania samej tkanki nerwowej oraz nieprawidłowości procesów fizjologicznych .
Objawy zaburzeń neuromechaniki :
• Przeczulica tkanek powierzchownych
• Dolegliwości bólowe o różnym natężeniu
• Zmiany neurowegetatywne
Objawy te można zaobserwować główniew tzw. punktach napięcia.Są to miejsca, w których utrudniony jest ruch tkankinerwowej.
Do typowych rejonów, w których spotykane jestpowyższe zjawisko należą (wg Butlera) wszelkiegorodzaju tunele kostne czy mięśniowe, rozgałęzieniaukładu nerwowego, okolica głowy kościpromieniowej, pierwszego żebra, odcinek szyjny (C5 –C7), piersiowy (Th5 – Th7) i lędźwiowy (L4 – L5)kręgosłupa.
Główne przyczyny zaburzeń neuromechaniki :
1. czynniki wewnętrzne: wystąpienie
• Krwiaka
• Obrzęku
• Deformacji lub zmian ustawienia elementów kostnych
• Podrażnienie struktur okołostawowych
• Zmiany nowotworowe
• Zwłóknienie tkanki łącznej
• Przeciążenia kompensacyjne wynikające z ograniczenia ruchomości
• sklejenie opony twardej
Główne przyczyny zaburzeń neuromechaniki :
2. czynniki zewnętrzne:
• długotrwale utrzymywana nieprawidłowa pozycja (np. w czasie pracy w czasie snu) powodująca ucisk tkanek powierzchownych.
Neuromobilzacja
Jest to mobilizacja układu nerwowego:
• Odtwarzająca prawidłową neuromechanikę, czyli adaptację układu nerwowego do ciągłych zmian mechanicznych zachodzących w organizmie
• Odtwarzająca prawidłowe mechanizmy fizjologiczne
Miejsce neuromobilizacji w systematyce fizjoterapii
• Techniki neuromobilizacji są zaliczane do metod fizjoterapeutycznych czyli do metod leczenia ruchem
• Neuromobilizacja jest jedną z wielu metod terapii manualnej zajmujących się tkankami miękkimi –tkanka nerwową i tkankami otaczającymi układ nerwowy
• Kinezyterapia pod red. A. Zembatego; Kasper; 2003.
• Encyklopedyczny słownik rehabilitacji pod red. Gałkowski T., Kiwerski J., PZWL, Warszawa 1986
• Kokosz M. (dysertacja doktorska) pt: Metody kinezyterapeutyczne, ich klasyfikacja i skuteczność w świetle studiów bibliograficznych; AWF Katowice, 2001, Biblioteka Naukowa.
• Neuromobilizacje są rodzajem terapii manualnej, w której na układ nerwowy działa się bezpośrednio, "przez pociąganie nerwu", w celu usprawnienia jego elastyczności i ruchomości.
• Postępowanie takie ma na celu normalizację zakłóconej pobudliwości i intensywności procesów nerwowych, a przez to pełniejsze przekazywanie informacji w organizmie i usprawnienie procesów naprawczych, gojących.
• Często pozwala ono na, nieomal natychmiastową, poprawę funkcji i zlikwidowanie bolesności oraz na szybszą regenerację podrażnionych tkanek w tych sytuacjach, w których u podłoża patologii występuje zaburzenie czynności
Rodzaje mobilizacji :
1) Mobilizacje rozciągowe (napięciowe) – polegają na przemieszczaniu zewnętrznym i wewnętrznym struktur nerwu (nerw porusza sie wraz z osłonką i tk.miękkimi). Pozwalają znormalizować nadmierne napięcie nerwu uniemożliwiające wykonanie ruchu np.: w skrajnym zakresie.
2) Mobilizacje ślizgowe – polega na ruchu aksonu względem osłonki. Przywracają właściwą ruchomość nerwu względem tkanek otaczających
Dla dokładnej oceny funkcji układu nerwowego należy posłużyć się specjalistycznym badaniem:
Przewodnictwa nerwowego:• W czasie wykonywania badania pacjent ma zamknięte oczy. O ile istnieje
możliwość należy dokonać porównawczej oceny na stronie zdrowej. Podczas badania analizowane są następujące wrażenia:
- czuciowe
- bólowe
- wibracyjne
- propriocepcji
- jednoczesnego rozróżnienia podwójnego dotyku
Następnie dokonywana jest ocena funkcjonalna mięśni unerwianych przez dany nerw
• poprzez:
- testowanie mięśni wskaźnikowych
- sprawdzenie odruchów mięśniowych
• Jako kolejne wykonuje się testy napięciowe nerwów kończyn górnych, dolnych i tułowia.
• Przeprowadzona szczegółowa ocena pozwala przejść do właściwej terapii.
• ULTT 1 –n. pośrodkowy• ULTT 2- n. promieniowy• ULTT 3 – n. łokciowy• SLR • LLTT1 n. kulszowy z nerwem piszczelowym• LLTT2n. kulszowy z nerwem strzałkowym
• TEST NAPIĘCIOWY SŁUŻĄCY OCENIE NERWU UDOWEGO• SLUMP TEST
Neuromobilizacja:
• Pozycja zabiegowa określana jest dodatnim testem napięciowym, lub dodatnim testem ruchomości
• mobilizujemy dystalnie od miejsca bólu
IMPULSACJA W TERAPII BUTLERA
Agresywność wykonywania technik musi byćdostosowana do aktualnego stanu pacjentai nigdy nie może być odbierana przez niego jakocoś nieprzyjemnego.
Ilość, czas i częstotliwość zabiegów jestdobierana odpowiednio do pojawiających sięreakcji.
Zwykle ilość powtórzeń waha się od 10 do 60,a czas pojedynczego naciągania wynosi odjednej do kilkunastu sekund.
Reakcje pozabiegowe
• Reakcje po prawidłowo wykonanym zabiegu
– Zmniejszenie bólu
– Zmniejszenie sensytyzacji obwodowej - czyli obniżenie progu pobudliwości nocyceptorów
– Obniżenie aktywności motoneuronów gamma (regulują pobudliwość wrzecion mięśniowych) - obniżenie napięcia mięśniowego
– Zmniejszenie wydzielania noradrenaliny i ATP- zmniejszenie napięcia tkanki łącznej
– Polepszenie ukrwienia
– Poprawa przewodnictwa nerwowego
NERWY KOŃCZYNY GÓRNEJ
http://eorthopod.com/hand-anatomy/ Dostęp 2017-06-07
pośrodkowy
łokciowy
promieniowy
• Nerw pośrodkowy:
– nerw pośrodkowy jest wyczuwalny w kanale nadgarstka.
– nerw pośrodkowy jest wyczuwalny przyśrodkowo od ścięgna m. dwugłowego
– nerw pośrodkowy jest łatwo namacalny w ramieniu, szczególnie wyprostowanym.
http://anestezjologiaregionalna.pl/sonoanatomia/konczyna-gorna-2/Dostęp 2017-06-07
pośrodkowy pośrodkowy
Ból i parestezje (drętwienie, mrowienie)
NERW POŚRODKOWY ULTT1Upper Limb Tension Test
P.w:- obniżenie (depresja) barku- odwiedzenie ok.90 stopni- rotacja zewnętrzna ramienia- wyprost w st. Łokciowym- supinacja przedramienia- zgięcie grzbietowe nadgarstka- wyprost palców
Zdjęcia z kursu wg koncepcji Platsmanna
• Nerw promieniowy:– n. promieniowy powierzchniowy można wyczuć na bocznej i
brzusznej części kości promieniowej i brzusznej części kości promieniowej jeśli wychodzi pomiędzy m. ramienno-promieniowym a ścięgnem ECRL (ekstensor carpii radialis longus)
– n, promieniowy jest wyczuwalny na górnej części głowy kości promieniowej, przez tkankę
– n. promieniowy jest wyczuwalny w spiralnej bruździe poniżej głowy bocznej m. trójgłowego ramienia.
http://anestezjologiaregionalna.pl/sonoanatomia/konczyna-gorna-2/Dostęp 2017-06-07
promieniowypromieniowy
Ból i parestezje (drętwienie, mrowienie)
NERW PROMIENIOWY - ULTT2P.w:
- obniżenie (depresja) barku
- rotacja wewnętrzna ramienia
- wyprost w st. łokciowym
- pronacja przedramienia
- zgięcie dłoniowe nadgarstka
Zdjęcia z kursu wg koncepcji Platsmanna
Nerw łokciowy:– w łokciu jest wyczuwalny w bruździe łokciowej.
http://demotywatory.pl/2202664/Nerw-lokciowy
Dostęp 2017-06-07
http://anestezjologiaregionalna.pl/sonoanatomia/konczyna-gorna-2/Dostęp 2017-06-07
łokciowy
łokciowy
Ból i parestezje (drętwienie, mrowienie)
Nerw łokciowy:
• n. łokciowy wyczuwalny w kanale Guyona i przyśrodkowo do haczyka k. haczykowatej
http://slideplayer.pl/slide/817577/
Dostęp 2017-06-07
NERW ŁOKCIOWY ULTT3P.w:- obniżenie (depresja) barku- rotacja zewnętrzna ramienia- odwiedzenie- zgięcie w st. łokciowym- suplinacja przedramienia- zgięcie grzbietowe ręki
Zdjęcia z kursu wg koncepcji Platsmanna
• Nerw kulszowy i jego gałęzie:
– nerw piszczelowy jest wyczuwalny w tylnej części kanału stępu
– nerw piszczelowy – w tylnej części kolana przez tkanki miękkie
– nerw podeszwowy (sural n.) można wyczuć na bocznej części stopy z tyłu za kostką boczną na łydce wzdłuż ścięgna Achillesa.
– nerw kulszowy można wyczuć pomiędzy guzem kulszowym, a krętarzem większym. jest on położony w 1/3 dystansu od guza kulszowego.
http://neurologia.mp.pl/choroby/150605,rwa-kulszowa dostęp 2017-06-07
Nerw kulszowy oddaje następujące gałęzie:
• ze składnika piszczelowego:
– gałęzie mięśniowe
• do połowy bliższej mięśnia półścięgnistego,
• do mięśnia półbłoniastego i części przywodziciela większego,
• do połowy dalszej mięśnia półścięgnistego oraz głowy długiej mięśnia dwugłowego uda,
– gałęzie stawowe – do tylno-przyśrodkowej części stawu kolanowego,
• ze składnika strzałkowego:
– gałąź mięśniową – do głowy krótkiej mięśnia dwugłowego uda,
– gałąź stawową – do części tylno-pobocznej stawu kolanowego.
L5-S1
• Ból kręgosłupa w odcinku lędźwiowym i lędźwiowo-krzyżowym
• Ból promieniujący wzdłuż kończyny dolnej, przez pośladek, tylno – boczną stronę uda, podudzia, kostkę boczną do pięty i bocznej powierzchni stopy
• Wzmożenie napięcia mięśni przykręgosłupowych po stronie ucisku korzeni nerwowych
• Osłabienie zginaczy stawu kolanowego oraz mięśni poniżej stawu kolanowego
• Brak odruchu skokowego
• Upośledzenie czucia w obrębie podudzia i stopy
• Brak zgięcia podeszwowego
Wychodzi z dwóch-trzech najwyższych korzeni w odcinku krzyżowym - S1 do S3Nerw
S1-S3
• LLTT1 - NERW KULSZOWY I PISZCZELOWY
NERW KULSZOWY I PISZCZELOWY LLTT1Lower Limb Test
P.w:
- zgięcie w st. biodrowym
- wyprost w st. kolanowym
- zgięcie grzbietowe stopy
Zdjęcia z kursu wg koncepcji Platsmanna
L4-L5
• Ból kręgosłupa w odcinku lędźwiowym i lędźwiowo-krzyżowym
• Wzmożenie napięcia mięśni przykręgosłupowych po stronie ucisku korzeni nerwowych
• Ból promieniujący wzdłuż kończyny dolnej, na poziomie połowy uda kieruje się bardziej bocznie promieniując przez przednią powierzchnię podudzia do palucha
• Osłabienie odruchu skokowego
• Upośledzenie czucia w obrębie podudzia i stopy
• Niedoczulica i parestezje głównie w obszarze palucha
• Niedowłady i zaniki mm strzałkowych oraz zginaczy grzbietowych stopy i palców
• Brak zgięcia grzbietowego stopy
• Wychodzi dwóch najniższych korzeni L4 i L5
• LLTT2 - NERW KULSZOWY I N. STRZAŁKOWY WSPÓLNY
NERW KULSZOWY I N. STRZAŁKOWY WSPÓLNY LLTT2
P.w:
- zgięcie w stawie biodrowym
- przywiedzenie w stawie biodrowym
- rotacja wewnętrzna w stawie biodrowym
- wyprost w st. kolanowym
- zgięcie podeszwowe stopy
Zdjęcia z kursu wg koncepcji Platsmanna
NERW UDOWY
P.w:
-leżenie przodem
-zgięcie w st. kolanowym
-ruch : stopa do pośladka
Zdjęcia z kursu wg koncepcji Platsmanna
Test zawieszenia – opona twardaTest „Slump”) i neuromobilizacja opony twardej
Tego testu używa się wtedy, kiedy inne leczenie nie przynosi
efektów. Korzysta się tutaj z faktu, że opona twarda i jej otaczający korzeń
nerwowy może się poruszać.
Sposób postępowania:
1. Pacjent siedzi z nogami w rozkroku i z rękami za plecami.
2. Pacjent pochyla tułów aż do pozycji zawieszenia (“na więzadłach”, bez udziału mięśni)
3. Następnie badający powoli prowadzi głowę pacjenta w pozycję zgięciowa aż do pojawienia się napięcia (pytamy o jakiekolwiek symptomy)
Zdjęcia z kursu wg koncepcji Platsmanna
Test zawieszenia – opona twardaTest „Slump”) i neuromobilizacja opony twardej
4. Dalej pacjent podnosi wyprostowaną kończynę w kolanie ( najpierw po stronie niebolesnej, potem po drugiej stronie) (pytamy o jakiekolwiek symptomy)
5. Na końcu pacjent wykonuje ruchy kończyn bilateralnie
6. W celu różnicującym można teraz odchylić głowę do tyłu
Zdjęcia z kursu wg koncepcji Platsmanna
• Normą bywa ból/pieczenie w okolicy Th8, Th9, pod kolanem i na tylnej powierzchni uda, pewne ograniczenie zgięcia kolana, zgięcia grzbietowego stopy oraz zmniejszenie powyższych symptomów przy wyprostowaniu głowy.
• Zawsze należy porównywać jedną stronę z drugą.
SLUMP TEST
• Test zawieszenia może być terapią:
- rytmiczne prostowanie nogi
- zginanie głowy pacjenta