new รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. ·...

58
โครงการ ปฏิบัติงานดานวิชาการถอดบทเรียนองคกร ปกครองสวนทองถิ่นในการจัดการเรื่องความ ปลอดภัยทางถนน โดย วรภา เตชะสุริยวรกุลและคณะ พฤศจิกายน 2550 รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ

Upload: others

Post on 14-Oct-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

โครงการ

ปฏบตงานดานวชาการถอดบทเรยนองคกร

ปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความ

ปลอดภยทางถนน

โดย

วรภา เตชะสรยวรกลและคณะ

พฤศจกายน 2550

รายงานวจยฉบบสมบรณ

Page 2: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

รายงานผลการปฏบตงานฉบบสมบรณ

โครงการ “ปฏบตงานวชาการถอดบทเรยน องคกรปกครองสวนทองถนในการจดการ

เรองความปลอดภยทางถนน”

โดย นางสาววรภา เตชะสรยวรกลและคณะ เดอนพฤศจกายน พ.ศ. 2550

สนบสนนโดย

ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) แผนงานศนยวชาการเพอความปลอดภยทางถนน

มลนธสาธารณสขแหงชาต(มสช.)

Page 3: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

หนา 1 / 13

สารบญ

ความเปนมา

กรอบแนวคด ยทธศาสตร 5E

ความส าเรจของทองถน

- การใหบรการฉกเฉน EMS ครบวงจร

- วศวกรรมจราจรเพอแกไขปญหาจดเสยง

- อบต. กบการอบรมอาสาสมครชาวบาน การมสวนรวมของประชาชน

ทศนะภาครฐและหนวยงานฝายปกครอง

ขอเสนอ เพอ “ทองถน - ชมชน - ถนนปลอดภย รวมใจลดอบตเหต”

บทสรป

Page 4: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

หนา 2 / 13

ความเปนมา

พระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน

พ.ศ. 2542 และพระราชบญญตระเบยบบรหารงานบคคลสวนทองถน พ.ศ. 2542 ไดก าหนดใหมการถาย

โอนภารกจ งบประมาณ และบคลากรใหทองถนเพมมากขน และองคการปกครองสวนทองถนหลายแหง

เรมใหความส าคญกบการพฒนาคณภาพชวตของประชาชนในทองถนของตนเองโดยใชงบประมาณทได

เพมมานนมากยงขน รวมไปถงบทบาทในเชงการสนบสนน สงเสรม จดการ โดยเฉพาะในเรองของการ

จดการเพอความปลอดภยทางถนน

คณะท างานสนบสนนการด าเนนงานปองกนและแกไขปญหาอบตเหตทางถนนในจงหวดน ารอง

(สอจร.) โดยการสนบสนนงบประมาณจากส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) ท

ไดใหการสนบสนนการด าเนนงานปองกนและลดอบตเหตในระดบพนท ชวงระยะเวลากวา 2 ปทได

ด าเนนการ พบวา องคกรปกครองสวนทองถน (อปท.) หลายแหงไดเขามามบทบาทในการสนบสนนการ

ด าเนนการเพอลดปญหาอบตเหตในทองถนจนประสบความส าเรจในระดบหนง จงควรทจะมการบนทก

ประสบการณขององคการปกครองทองถนเหลานเปนบทเรยน เพอเรยนรประสบการณการขบเคลอนงาน

ปองกนและลดอบตเหตในระดบทองถน ตลอดจนบทบาทขององคกรปกครองสวนทองถนตอความส าเรจ

ในการด าเนนการน ประกอบกบการประชมสมมนาอบตเหตแหงชาต ครงท 8 ทจดขนระหวางวนท 10-12

ตลาคม 2550 ไดชประเดนส าคญ “ทองถน - ชมชน - ถนนปลอดภย รวมใจลดอบตเหต” จงสมควรทจะได

เผยแพรประสบการณเหลานอยางกวางขวาง เพอใหเครอขายและผสนใจ ไดน าประสบการณ แนวคด การ

ด าเนนงาน ไปปรบปรง ตอยอด และพฒนาใหเหมาะสมกบทองถนของตนตอไป

Page 5: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

หนา 3 / 13

ดงนน เพอบนทกและรวบรวมประสบการณของ อปท และเผยแพรไดตามเปาหมายดงกลาว

แผนงานศนยวชาการเพอความปลอดภยทางถนนจงมอบหมายใหนางสาววรภา เตชะสรยวรกลและคณะ

เปนผศกษาและบนทกบทเรยน รวมทงรบผดชอบจดท าเอกสาร เพอการเผยแพรดงกลาว

วตถประสงค

เพอถอดบทเรยนขององคกรปกครองสวนทองถนตอการจดการเรองความปลอดภยทางถนนจน

ประสบความส าเรจในระดบหนง

เพอวเคราะหปจจยและเงอนไขทน าไปสความส าเรจ

เพอจดท าเปนเอกสารเผยแพรในการประชมสมมนาอบตเหตแหงชาต ครงท 8 “ทองถน -

ชมชน - ถนนปลอดภย รวมใจลดอบตเหต” ระหวางวนท 10-12 ตลาคม 2550

ขนตอนการท างาน

รวบรวมขอมลโดยการสมภาษณเจาะลกจากแหลงขอมลทก าหนด ตามกลมเปาหมาย โดยเปน

การถอดบทเรยนชมชนทองถนทปฏบตจรงในพนท 3 แหง รวมทงนกวชาการทเกยวของและผบรหาร

องคกรปกครองสวนทองถน

Page 6: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

หนา 4 / 13

กรอบแนวคด ยทธศาสตร 5E

การด าเนนขององคกรปกครองสวนทองถนภายใตยทธศาสตร 5 E เปนทมาของ (ราง) ขอเสนอเพอ “ทองถน - ชมชน - ถนนปลอดภย รวมใจลดอบตเหต” ดงน

(ราง) ขอเสนอเพอ “ทองถน - ชมชน - ถนนปลอดภย รวมใจลดอบตเหต”

1. ทองถน-ชมชนมแผนปฏบตการเพอปลกจตส านกใหเยาวชนตระหนกในเรองความปลอดภย สงเสรมวนยจราจร พรอมทงจดใหม

การบรรจเรองความปลอดภยในการใชรถใชถนน เปนหลกสตรทองถนในสถานศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน

2. องคกรปกครองสวนทองถน กรมทางหลวง กรมทางหลวงชนบท ควรด าเนนการสงเสรมกระบวนการออกแบบถนนทค านงถงวถ

ชวต และประโยชนของชมชนสองขางทาง โดยน าหลกวชา การจดการเพอความปลอดภยในการใชรถใชถนน ( Road Safety Audit) มาเปน

เครองมอในการยกระดบมาตรฐานความปลอดภย

3. มการพฒนามาตรฐานการปองกนอบตภยทางถนนและระบบจงใจใหแตละทองถนน าไปด าเนนการ โดยเนนการมสวนรวมกบภาค

เครอขาย ในการส ารวจและแกไขจดเสยง พฤตกรรมเสยงตางๆ จดท าระบบขอมลการเกดอบตเหตจราจรในพนท และมการตรวจสอบความ

ปลอดภยบนทองถนนอยางตอเนอง

4. รฐบาลและทองถนตองรวมกนสงเสรมสนบสนนระบบขนสงสาธารณะ เพอเปนทางเลอกทดแทนการใชรถจกรยานยนตและ

รถยนตสวนตวโดยไมจ าเปน โดยค านงถงบรการทครอบคลมและเชอมโยงทวทกภมภาค ประชาชนสามารถเขาถงและใชบรการได

โดยสะดวก ปลอดภย และใหความส าคญกบคณภาพชวตของประชาชนมากกวาความคมทนทางเศรษฐกจเทานน

5. สงเสรมและพฒนาศกยภาพทองถนมบทบาทในการสนบสนนการใหบรการฉกเฉน ( Emergency Medical Service: EMS) เพอให

ประชาชนสามารถเขาถงบรการตามมาตรฐานขนพนฐาน ทงน โดยมการออกแบบกลไกสนบสนนดานงบประมาณทเหมาะสม ทงจาก

หนวยงานรฐและภาคทเกยวของ

6. สนบสนนบคลากรทองถนใหมสมรรถนะในการปองกนและแกไขปญหาไดอยางมประสทธภาพ

7. มกลไกประสานงานความปลอดภยทางถนนขององคกรปกครองสวนทองถนเพอประสานและเชอมโยงการท างานของทกหนวยท

เกยวของ และด าเนนการแกไขปญหาอยางจรงจงและตอเนอง

ยทธศาสตร 5 E (Enforcement, Education, Engineering, EMS, Evaluation)

อปท.

ชมชนทองถน

Page 7: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

หนา 5 / 13

ความส าเรจของทองถน

การศกษาครงนคดเลอกเฉพาะการถอดบทเรยนจากองคกรปกครองสวนทองถนตอการจดการ

เรองความปลอดภยทางถนนจนประสบความส าเรจในระดบหนง โดยมประเดน 3 หวขอ คอ

1. การใหบรการฉกเฉน EMS ครบวงจร โดย องคการบรหารสวนจงหวดภเกต

2. วศวกรรมจราจรเพอแกไขปญหาจดเสยง โดย เทศบาลนครขอนแกน

3. อบต. กบการอบรมอาสาสมครชาวบาน การมสวนรวมของประชาชน ทกงอ าเภอหนองนาค า

จงหวดขอนแกน

1. การใหบรการฉกเฉน EMS ครบวงจร โดยองคการบรหารสวนจงหวดภเกต

ลกษณะเดนทท าใหการใหบรการฉกเฉน EMS ครบวงจรประสบความส าเรจ

ผลกดนใหชมชนและคนในทองถนเกดส านกรวมกน

การรณรงคและใหความร ขนตอนการท างาน EMS อยางครบวงจร

สรางเครอขายและใชทรพยากรรวมกน

ลดขนตอนการสอสารและพฒนาคณภาพของบคลากร

การจดกจกรรมเพอปองกนอบตเหตกอนเกดเหต เพราะ EMS เปนปลายทางของปญหา

Page 8: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

หนา 6 / 13

ผงแสดงการปฏบตงาน EMS ครบวงจร

2. วศวกรรมจราจรเพอแกไขปญหาจดเสยง โดย เทศบาลนครขอนแกน

ลกษณะเดนทท าใหวศวกรรมจราจรเพอแกไขปญหาจดเสยง ประสบความส าเรจ

ความรบผดชอบเสนทางคมนาคม - ถนนสายหลก สายรอง

ส ารวจเสนทาง การใชรถ ใชถนน อยางสม าเสมอ

การท างานลวงหนา เชน ใกลโรงเรยน งานเทศกาล เปนตน

ระบบขอมลการเกดอบตเหต คนหาและขจดจดเสยง โดย Road Safety Audit

ปรบปรงและพฒนาเสนทางรถ

ตดตามผลและสรป

3. อบต. กบการอบรมอาสาสมครชาวบาน การมสวนรวมของประชาชน ทกงอ าเภอหนองนาค า

จงหวดขอนแกน

ลกษณะเดนทท าใหอบต. กบการอบรมอาสาสมครชาวบาน ประสบความส าเรจ

เจบปวยฉกเฉน

หรอ อบตเหต

ศนยรบแจงเหต

และสงการ (รพ.วชระ)

First responder โทรแจง 1669

เจบนอย แจงหนวยงานพนฐาน ไดแก มลนธ อบจ. อบต. และ เทศบาล

ออกไปรบผปวย

10 นาท

เจบมาก แจงหนวยงานระดบสง เชน โรงพยาบาลวชระ และของเอกชนอนๆ มการตดตามผล

เปนระยะสน-ยาว 1 วน และ 1 อาทตย

Page 9: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

หนา 7 / 13

o เกดความรวมมอระดบชมชน อบต. สถานต ารวจภธร กงอ าเภอหนองนาค า อาสาสมครรกษา

ความปลอดภยประจ าหมบาน (อ.รปม.) และต ารวจอาสา

o ปจจบนมอาสาสมครทผานการอบรมแลวกวา 400 คน (2 คน :100 คน)

o การฝกอบรม 3 ระยะ คอ พนฐาน ปฏบตงาน และทบทวน

o สมาชกมส านกและใหความรวมมอ ปรบลดพฤตกรรมเสยงภยบนถนน

o ลดความสนเปลองงบประมาณ เนองจากไดรบความรวมมอจากชมชน

ทศนะภาครฐและหนวยงานฝายปกครอง

เนองจากการบนทกประสบการณของทองถนน มงเนนไปทการด าเนนงานขององคการปกครอง

สวนทองถนทประสบความส าเรจ แตสงทไมอาจละเลยคอ ความเหนของภาครฐและหนวยงานฝาย

ปกครองทเกยวของกบองคการปกครองสวนทองถนในระดบตาง ๆ เพอความสมบรณของภาพรวม

ทงหมด ทศนะจากหนวยงานตาง ๆ มดงน

- ทศนะของอธบดกรมสงเสรมการปกครองทองถน กระทรวงมหาดไทย (นายสมพร ใชบางยาง)

คนท างานหลกโดยตรงในเรองนคอกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย (ปภ.).กรมฯ เกยวของใน

แงของการเชอมโยงขอมลและกระตนใหองคกรทองถนตนตว เนองจากพบวาปญหาการท างานทเกดขน

คอ องคกรปกครองสวนทองถนไมคอยใหความรวมมอกบปภ.โดยตรง จงตองผานมายงกรมฯ ซงกรมม

หนาทสงเสรมและสนบสนน ออกระเบยบและบรหารจดการตามทปภ.เสนอมา เชน สนบสนน

งบประมาณในการท างาน

ยทธศาสตรของกรมทผานมาท างานภายใตยทธศาสตรรกษาความสงบ ซงเปนนโยบายของ

กรมการปกครอง และ ปภ. โดยใหถอวา เรองของสาธารณภยทเกดขนในทองถนถอเปนปญหาเรงดวน

ส าคญทตองแกไขเปนอนดบแรก เชน น าทวม อบตเหตครงใหญตางๆ ทองถนกจะสนบสนนในเรองของ

Page 10: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

หนา 8 / 13

งบประมาณ//การจดซออปกรณ สวนยทธศาสตรเชงรกของกรมฯ คอ เขาไปกระตน/ใหขอมลกบองคกร

สวนทองถนตางๆ ในเรองน

หากเปรยบเทยบเมอยงไมมการรณรงคเรองความปลอดภยทางถนน ในอดตมแผนงานเกยวกบ

ความปลอดภยอย แตไมไดเนนเรองการจราจรเปนหลก เมอมวาระแหงชาต เรองความปลอดภยบนทอง

ถนน-แผนงานของ สสส. กชวยกระตนใหทองถนเกดการตนตวอยางและเหนความส าคญมากขนอยาง

เหนไดชด

แผนงานสงเสรมเรองนในอนาคต คอ เพมการสงเสรมและสนบสนนการแกไขปญหา โดยสงท

ควรท าคอการประชาสมพนธเพอสรางจตส านกใหกบคนในชมชน ทงน อยากไดความคด หรอ

ขอเสนอแนะจากหนวยงานตางๆ ใหขอมล หรอท าคมอแจงกรมวา หนวยงานทองถนควรท าอะไร//

จดการปญหาอยางไร

- ทศนะของรองเลขาธการ สถาบนพระปกเกลา (รองศาสตราจารย วฒสาร ตนไชย)

องคกรปกครองสวนทองถนไมมอ านาจหนาทโดยตรงในการแกไขปญหาน เนองจากอบตเหต

เกดขนจากหลายสาเหตรวมกน ส าหรบทองถนมอ านาจหนาทในการกอสรางและรบโอนอ านาจเรองการ

บ ารงรกษาทาง การจดระเบยบชมชนและการจดผงเมองเทานน อาจกลาวไดวา ทองถนท าหนาทเปน

ผสนบสนนการท างานของสวนกลาง เนองจากไมไดรบอ านาจโดยตรง ในปจจบนทองถนเขามามสวน

รวมในการจดการปญหาดวยการพยายามรณรงคใหประชาชนหนมาใหความส าคญเรองการลดอบตภย

โดยทองถนควรตรวจสอบและเฝาระวงอยางสม าเสมอ รวมถงตรวจสอบสภาพถนนหลงจากเรมใชงาน

ดวย

ในดานการใหทองถนเขามามอ านาจในการออกกฎหมายเพอแกไขปญหาน เหนวา มความ

จ าเปนตองพจารณาใหชดเจนตงแตมลเหตของอบตเหต จากนนจงวเคราะหวามกฎหมายขอใดบางท

Page 11: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

หนา 9 / 13

เกยวของ เชน หากเปนทองทเทศบาล ทองถนเองกนาจะมอ านาจในด าเนนการออกกฎตางๆ ไดเอง เพอให

เหมาะสมตอความตองการของทองถน

การจดตงศนยรกษาความปลอดภยบนทองถนนในแตละทองถนนน ควรเปนหนาทของ

สวนกลาง และส าหรบเรอง EMS ทกวนน มอาสาสมครปองกนบรรเทาสาธารณภยประจ าแตละทองถน

อยแลว ซงสวนใหญเปนงานกชพมากกวาการรกษาพยาบาล โดยการอบรมอาสาสมครควรครอบคลมถง

เจาหนาทของมลนธตางๆ ดวย ไมเฉพาะอาสาสมครทองถนเทานน

อยากใหทบทวนวธการศกษาวจยตางๆ ทเรามกเททงหมดลงไปในทองถน ซงอาจเปนการผลก

ภาระใหแกทองถนแบกรบมากเกนไป เนองจากหลายเรองควรเปนอ านาจหนาทของสวนกลางมากกวา

- ทศนะของนายกสมาคมสนนบาตเทศบาลแหงประเทศไทย (คณวจย อมราลขต)

เหนวาผน าในชมชนตางกตระหนกถงหนาทความรบผดชอบในการสรางความปลอดภยทางถนน

อยแลว แตตองการใหเกดความรวมมอกนจากสวนกลางทมนโยบายและหลกการปฏบตไดผาน

กระบวนการรวบรวมความคดเหนจากทองถนเขาไปดวย โดยเฉพาะอยางยงในชวงตนของการราง

นโยบายออกมา เพอไดรบขอมลเปนฐานในการระดมความคดตอไป ควรพฒนาเปน MOU รวมกน

สวนการใหความรทกษะในการใชรถใชถนน ควรมมาตรฐานและการรองรบส าหรบกรณทม

กฎหมายใหมๆ ออกมา หรอ เสนทางทปรบเปลยน เพราะบางครงคนในชมชนทองถนยงไมเขาใจหรอไม

รสญลกษณจราจรใหมๆ ทไมมอกษรไทยก ากบ ควรมการประชาสมพนธและอบรมใหทราบ

ส าหรบกลมเสยงทนาเปนหวง คอ กลมวยรนทใชรถใชถนน แมจะมขอบงคบอยแลว แตการดแล

และควบคมเปนไปอยางล าบากและเกดการตอตานงายมาก ทงๆ ทเปนกลมเสยงทสรางปญหาตอตวเอง

และสงคมคนใชรถใชถนนดวย รฐบาลค วรมวธสงเสรมใหกลมวยรนเกดจตส านกในการใชถนน

สาธารณะดวย ปจจบนบทลงโทษยงไมจรงจงเหมอนตางประเทศ

Page 12: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

หนา 10 / 13

สวนการปองกนในภาพรวม เหนวาประชาชนมสวนรวมและเขาใจอยแลว ถามการรณรงคและ

สนบสนนงบประมาณใหเกดการสรางสรรคโครงการตางๆ เพอความปลอดภยของชมชนในระยะยาว

-ทศนะของนายกสมาคมองคการบรหารสวนต าบลแหงประเทศไทย (นายนพดล แกวสพฒน)

อบต.มการใหความส าคญตอปญหาน เนองจากการจราจรเกยวของกบชวตและความปลอดภย

ของประชาชน เหนไดจาก ปจจบน ทองถนนไดมาตรฐานมากขน เนองจากมการพฒนาและให

ความส าคญเรองการสรางถนนมากกวาในอดต อยางไรกตาม อบตเหตบนทองถนนถอเปนเรองปรกต

ธรรมดา อบต. จงท าไดเพยงใหบรการประชาชนแกปญหาอบตเหตบนทองถนน ดวยการจดท าปาย

เครองหมายจราจรตางๆ แจงเตอนประชาชนขณะใชถนน ซงชวยลดอบตเหตได

ทผานมา สมาคมอบต. ไดท าหนาทประสานกบหนวยงานราชการตางๆ ทเกยวของ โดยรณรงค

ขอความรวมมอจากสมาชกซงเปนอบต.ทวประเทศ ในการรวมแกไขปญหาอบตเหต ซงทกฝายตาง

วางแผนรวมกน วางระบบการด าเนนงานชดเจน ทงน หนวยงานทองถนเองกมงบประมาณรองรบแลว

1. การใหความรภายในโรงเรยนและชมชนเกยวกบสญญาณจราจรตางๆ เนองจากชาวบานทอย

ในพนทมกไมเขาใจความหมายของปายจราจร โดยเฉพาะบนเสนทางหลวง ซงมกฎระเบยบตางออกไป

จากถนนในทองถน

2. การรณรงคใหผขบขทกคนสวมหมวกนรภยทกครงทใชรถใชถนน

3. การรณรงคพเศษในชวงเทศกาลส าคญๆ เชน วนสงกรานต วนขนปใหม โดย อบต. เขาไปม

สวนรวมในการท างานกบเจาหนาททวประเทศ ทงในแงของการสนบสนนวสดอปกรณ และเสรมดวย

อาสาสมคร

การบนทกและเชอมโยงขอมลเกยวกบพนทเสยงทมกเกดอบตเหตบอยครง เปนประโยชนมาก

แตปจจบนยงถอวาขาดตกบกพรอง หากประสานภาพรวมไดชดและมประสทธภาพกวาน จะมประโยชน

มาก

Page 13: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

หนา 11 / 13

ดานการมสวนรวมตอการออกกฎหมายนน เหนวาควรมการอบรมสรางความรความเขาใจแกคน

ในทองถนเปนล าดบแรก เนองจากทผานมา รฐใหบรการไมทวถง ชาวบานในชนบทมกไมไดรบบรการ

อยางเทาเทยมกบผคนตามเมองใหญๆ ทผานมา มเพยงหนวยงานทท าหนาทบงคบใชกฎหมายเทานน แต

ไมมการใหค าแนะน าแกประชาชน

ส าหรบ EMS ขณะน มอบต.จ านวน 800 แหง ทน ารางโครงการอาสาสมคร EMS ไปทดลอง

ปฏบต แตทวายงขาดการฝกอบรมเทาทควร ควรมบคลากรและสวนราชการทมความรความสามารถมา

อบรมใหแกอาสาสมครเหลานน เพอความเขาใจในภารกจ เชน การชวยเหลอ การปฐมพยาบาลเบองตน

สวนอปกรณและเครองมออ านวยความสะดวก อาจตองเพมจ านวนรถกชพมากขน เพราะถอเปนสงจ าเปน

ขาดแคลน ขณะทจ านวนรถกภยกลบมมากกวา ไมสมดลกน

ขอเสนอ เพอ “ทองถน-ชมชน-ถนนปลอดภย-รวมใจลดอบตเหต

1. ทองถน-ชมชนมแผนปฏบตการเพอปลกจตส านกใหเยาวชนตระหนกในเรองความปลอดภย

สงเสรมวนยจราจร พรอมทงจดใหมการบรรจเรองความปลอดภยในการใชรถใชถนน เปน

หลกสตรทองถนในสถานศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน

2. องคกรปกครองสวนทองถน กรมทางหลวง กรมทางหลวงชนบท ควรด าเนนการสงเสรม

กระบวนการออกแบบถนนทค านงถงวถชวต และประโยชนของชมชนสองขางทาง โดยน า

หลกวชา การจดการเพอความปลอดภยในการใชรถใชถนน (Road Safety Audit) มาเปนเครองมอ

ในการยกระดบมาตรฐานความปลอดภย

3. มการพฒนามาตรฐานการปองกนอบตภยทางถนนและระบบจงใจใหแตละทองถนน าไป

ด าเนนการ โดยเนนการมสวนรวมกบภาคเครอขาย ในการส ารวจและแกไขจดเสยง พฤตกรรม

Page 14: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

หนา 12 / 13

เสยงตางๆ จดท าระบบขอมลการเกดอบตเหตจราจรในพนท และมการตรวจสอบความปลอดภย

บนทองถนนอยางตอเนอง

4. รฐบาลและทองถนตองรวมกนสงเสรมสนบสนนระบบขนสงสาธารณะ เพอเปนทางเลอก

ทดแทนการใชรถจกรยานยนตและรถยนตสวนตวโดยไมจ าเปน โดยค านงถงบรการทครอบคลม

และเชอมโยงทวทกภมภาค ประชาชนสามารถเขาถงและใชบรการไดโดยสะดวก ปลอดภย และ

ใหความส าคญกบคณภาพชวตของประชาชนมากกวาความคมทนทางเศรษฐกจเทานน

5. สงเสรมและพฒนาศกยภาพทองถนมบทบาทในการสนบสนนการใหบรการฉกเฉน ( Emergency

Medical Service: EMS) เพอใหประชาชนสามารถเขาถงบรการตามมาตรฐานขนพนฐาน ทงน

โดยมการออกแบบกลไกสนบสนนดานงบประมาณทเหมาะสม ทงจากหนวยงานรฐและภาคท

เกยวของ

6. สนบสนนบคลากรทองถนใหมสมรรถนะในการปองกนและแกไขปญหาไดอยางมประสทธภาพ

7. มกลไกประสานงานความปลอดภยทางถนนขององคกรปกครองสวนทองถนเพอประสานและ

เชอมโยงการท างานของทกหนวยทเกยวของ และด าเนนการแกไขปญหาอยางจรงจงและตอเนอง

บทสรป

ในการประชมสมมนาระดบชาต เรอง อบตเหตจราจร ครงท 8 เมอวนท 10-12 ตลาคม 2550

ผเขารวมสมมนาไดแก ผบรหาร นกวชาการ ผปฏบต และผมสวนไดเสยจากทกหนวยงานทงภาครฐและ

เอกชน ซงในเวทสมมนา ผบรหาร นกวชาการ และผปฏบต กไดทราบนโยบายของรฐบาลในการปองกน

และแกไขปญหาอบตเหตทางถนน ไดรวมเสนอนโยบายสาธารณะ รวมทงแนวทางการสนบสนนเพอให

นโยบายบรรลเปาหมาย สามารถลดความสญเสยทเกดจากอบตเหตทางถนนลงได และยงเปน เวทใหผ

Page 15: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

รายงานสรปส าหรบผบรหาร

หนา 13 / 13

ปฏบตไดมโอกาสแลกเปลยนเรยนรประสบการณ เทคนค วชาการ และน าความรไปพฒนาใหเหมาะสม

ในแตละพนท ในการสมมนามการบรรยายเรองการยกระดบบทบาทขององคกรปกครองสวนทองถนใน

การสรางความปลอดภยทางถนน การเสวนาเรอง ทศทาง อนาคต ของกระบวนการปองกนอบตเหตจราจร

ของไทย ในป 2551-2552 การบรรยายเรองสถานการณและแนวโนมการเกดอบตเหตจราจรของประเทศ

ไทย การยกระดบประสทธภาพและมาตรฐานของกชพต าบล สาระและความกาวหนาของ พรบ.ระบบ

บรการการแพทยฉกเฉน เปนตน

ประสบการณความส าเรจขององคการปกครองทองถน ทไดถอดบทเรยน เหลาน ไดเปนสวนหนง

ของเอกสารในการประชมสมมนาระดบชาต เรอง อบตเหตจราจร ครงท 8 เมอวนท 10-12 ตลาคม 2550 ท

เมองทองธานดวย ถอไดวา ไดบรรลวตถประสงคทไดถายทอดการเรยนรประสบการณการขบเคลอนงาน

ปองกนและลดอบตเหตในระดบทองถน ตลอดจนบทบาทขององคกรปกครองสวนทองถนตอความส าเรจ

ในการด าเนนงานเรองความปลอดภยทางถนนแลว

Page 16: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

0

สารบญ

ทมา 1

กรอบแนวคด ยทธศาสตร 5E 3

การถอดบทเรยน 4

- การใหบรการฉกเฉน EMS ครบวงจร 5

ประมวลภาพกจกรรมตวอยางทพฒนาและสรางสรรค

- วศวกรรมจราจรเพอแกไขปญหาจดเสยง 18

ประมวลภาพกจกรรมตวอยางทพฒนาและสรางสรรค

- อบต. กบการอบรมอาสาสมครชาวบาน การมสวนรวมของประชาชน 29

ประมวลภาพกจกรรมตวอยางทพฒนาและสรางสรรค

ความคดเหนและแรงผลกดนจากหนวยงานรฐและปกครอง 33

สรปการถอดบทเรยนองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการ 38

เรองความปลอดภยทางถนน

ผลสรปการระดมความคดเหนรางขอเสนอ 41

ภาคผนวก 42

Page 17: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

1

ทมา

ตามทรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 ไดก าหนดใหรฐมการกระจายอ านาจใหแก

ทองถนและอกทงพระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวน

ทองถน พ.ศ. 2542 และพระราชบญญตระเบยบบรหารงานบคคลสวนทองถน พ.ศ. 2542 ไดก าหนดให

มการถายโอนภารกจ งบประมาณ และบคลากรใหทองถนเพมมากขน

อยางไรกด นบตงแตการถายโอนอ านาจ มกพบวางบประมาณภายใตความรบผดชอบของ

องคการปกครองสวนทองถน หลายแหงยงคงใหความส าคญกบการแกไขปญหาและพฒนาเชง

โครงสรางตามความจ าเปนของทองถนนนๆ แตขณะเดยวกนหลายทองถนเรมใหความส าคญกบการ

พฒนาคณภาพชวต ของประชาชนในทองถนของตนเองมากยงขน รวมไปถงบทบาทในเชงการ

สนบสนน สงเสรม จดการ โดยเฉพาะในเรองของการจดการเพอความปลอดภยทางถนน

จากการด าเนนงานของคณะท างานสนบสนนการด าเนนงานปองกนและแกไขปญหาอบตเหต

ทางถนนในจงหวดน ารอง (สอจร.) โดยการสนบสนนงบประมาณจากส านกงานกองทนสนบสนนการ

สรางเสรมสขภาพ (สสส.) ทไดใหการสนบสนนการด าเนนงานปองกนและลดอบตเหตในระดบพนท

กวา 2 ปทผานมาพบวา องคกรปกครองสวนทองถนหลายแหงไดเขามามบทบาทในการสนบสนนการ

ด าเนนการเพอลดปญหาอบตเหตในทองถนจนประสบความส าเรจในระดบหนง ประสบการณของ

องคการปกครองทองถนเหลาน จงมความส าคญและนาจะบนทกไวเปนบทเรยน เพอเรยนร

ประสบการณการขบเคลอนงานปองกนและลดอบตเหตในระดบทองถน ตลอดจนบทบาทขององคกร

ปกครองสวนทองถนตอความส าเรจในเรองน ประกอบกบการ สมมนาระดบชาต เรอง อบตเหตจราจร

ครงท 8 ทจะจดขนระหวางวนท 10-12 ตลาคม 2550 น ไดชประเดนส าคญ “ทองถน - ชมชน - ถนน

ปลอดภย รวมใจลดอบตเหต ” จงสมควรทจะไดเผยแพรประสบการณเหลานอยางกวางขวาง เพอให

เครอขายและผสนใจ ไดน าแนวคดไปพฒนาใหเหมาะสมกบพนทอนตอไป

Page 18: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

2

ดงนน เพอบนทกและรวบรวมประสบการณของ อปท และเผยแพรไดตามเปาหมายดงกลาว

แผนงานศนยวชาการเพอความปลอดภยทางถนนจงมอบหมายใหนางสาววรภา เตชะสรยวรกลและ

คณะ เปนผศกษาและบนทกบทเรยน รวมทงรบผดชอบจดท าเอกสาร เพอการเผยแพรดงกลาว

วตถประสงค

เพอถอดบทเรยนขององคกรปกครองสวนทองถนตอการจดการเรองความปลอดภยทางถนนจน

ประสบความส าเรจในระดบหนง

เพอวเคราะหปจจยและเงอนไขทน าไปสความส าเรจ

เพอจดท าเปนเอกสารเผยแพรใน การสมมนาระดบชาต เรอง อบตเหตจราจร ครงท 8

“ทองถน - ชมชน - ถนนปลอดภย รวมใจลดอบตเหต” ระหวางวนท 10-12 ตลาคม 2550

ขนตอนการท างาน

รวบรวมขอมลโดยการสมภาษณเจาะลกจากแหลงขอมลทก าหนด ตามกลมเปาหมาย โดยเปน

การถอดบทเรยนชมชนทองถนทปฏบตจรง ในพนท 3 แหง รวมทงนกวชาการทเกยวของ และผบรหาร

องคกรปกครองสวนทองถนหวกาวหนา

Page 19: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

3

กรอบแนวคด ยทธศาสตร 5E

การด าเนนขององคกรปกครองสวนทองถนภายใตยทธศาสตร 5 E เปนทมาของ (ราง) ขอเสนอเพอ “ทองถน - ชมชน - ถนนปลอดภย รวมใจลดอบตเหต” ดงน

(ราง) ขอเสนอเพอ “ทองถน - ชมชน - ถนนปลอดภย รวมใจลดอบตเหต”

1. มการจดตงศนยความปลอดภยระดบทองถน โดยก าหนดใหการแกปญหาอบตเหตจราจรเปนภาระกจส าคญของทองถน เพอใหมการบรณาการการท างานของทกหนวยทเกยวของ และการด าเนนการแกไขปญหาเรองนอยางจรงจง ตอเนอง

2. มการพฒนามาตรฐานการปองกนอบตภยทางถนนและระบบจงใจใหแตละทองถนน าไปด าเนนการ รวมไปกบ การส ารวจและขจดจดเสยงตางๆ โดยจดท าระบบขอมลการเกดอบตเหตจราจรในพนท และมการตรวจสอบความปลอดภยบนทองถนนอยางตอเนอง

3. ทองถน-ชมชนมแผนปฏบตการเพอปลกจตส านกใหเยาวชนตระหนกในเรองความปลอดภย พรอมทงจดใหมการบรรจเรองความปลอดภยในการใชรถใชถนน เปนหลกสตรการศกษาในสถานศกษาทสงกดทองถน

4. เพอสงเสรมบทบาทของทองถนในการปองกนและแกไขปญหาไดอยางมประสทธภาพมากขน ควรศกษาบทบาททพงประสงคของทองถน รวมไปกบการศกษา-ทบทวนขอกฎหมายและการบงคบใช ในสวนทเกยวของกบความปลอดภยทางถนน

5. หนวยงานทเกยวของกบการสรางถนน ประกอบดวย องคกรปกครองสวนทองถน กรมทางหลวง กรมทางหลวงชนบท มการด าเนนการทสงเสรมกระบวนการหรอการออกแบบถนนทค านงถงความตองการ (ปลอดภย ? ) และประโยชนของชมชนสองขางทาง มการน าหลกวชา Road Safety Audit มาเปนเครองมอในการยกระดบความปลอดภย (ตลอดจนถงการบ ารงรกษา มการก าหนดใหในสญญา หรอ ขอตกลงเพอปฏบตงานตองมการระบลงไปในสญญาวาถนนทสรางตองค านงถงความปลอดภย )

6.รฐบาลกลางและทองถนตองรวมกนสงเสรมสนบสนนระบบขนสงมวลชน เพอเปนทางเลอกทดแทนการใชรถจกรยานยนตและรถยนตสวนตวโดยไมจ าเปน โดยการบรการตองมลกษณะบรการทครอบคลมทวทกภมภาค ประชาชนสามารถเขาถงและใชบรการไดโดยสะดวก ปลอดภย และค านงถงคณภาพชวตของประชาชนมากกวาความคมทนทางเศรษฐกจเทานน

7.สงเสรมและพฒนาศกยภาพทองถนในการใหบรการฉกเฉน (Emergency Medical Service : EMS) เพอใหประชาชนสามารถเขาถงบรการตามมาตรฐานขนพนฐาน ทงน โดยมการออกแบบกลไกสนบสนนดานงบประมาณทเหมาะสม ทงใหตามจ านวนประชากร และจายคาตอบแทนตามภาระงาน โดยค านงถงฐานะการคลงของทองถนนนๆ ควบคไปดวย

4. มการศกษา-ทบทวนขอกฎหมายและการบงคบใช ในสวนทเกยวของกบความปลอดภย เพอลดความซ าซอน และ สงเสรมบทบาทของทองถนในการปองกนและแกไขปญหาไดอยางมประสทธภาพมากขน

5. หนวยงานทเกยวของกบการสรางถนนประกอบดวย องคกรปกครองสวนทองถน กรมทางหลวง กรม

ยทธศาสตร 5 E (Enforcement, Education, Engineering, EMS, Evaluation)

อปท.

ชมชนทองถน

Page 20: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

4

การถอดบทเรยนวชาการ

ขนตอนการท างานเปนการรวบรวมขอมลโดยสงเจาหนาทวจยลงพนทและสมภาษณเจาะลก

จากแหลงขอมลทก าหนดตามกลมเปาหมาย เนนการถอดบทเรยนชมชนทองถนทปฏบตจรง ทงทเปน

หนวยงานทองถนและหนวยงานราชการทปฏบตงานในพนท รวมทงหนวยงานอสระทมความเกยวของ

กบการปฏบตงานเพอความปลอดภยทางถนน ตลอดจนการสมภาษณนกวชาการทเกยวของ รวมทง

ผบรหารองคกรปกครองสวนทองถนหวกาวหนา

การศกษาครงนคดเลอกเฉพาะการถอดบทเรยนจากองคกรปกครองสวนทองถนตอการจดการ

เรองความปลอดภยทางถนนจนประสบความส าเรจในระดบหนง โดยมประเดน 3 หวขอ คอ

1. การใหบรการฉกเฉน EMS ครบวงจร

องคการบรหารสวนจงหวดภเกต

2. วศวกรรมจราจรเพอแกไขปญหาจดเสยง

เทศบาลนครขอนแกน

3. อบต. กบการอบรมอาสาสมครชาวบาน การมสวนรวมของประชาชน

กงอ าเภอหนองนาค า จงหวดขอนแกน

Page 21: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

5

การใหบรการฉกเฉน EMS ครบวงจร โดยองคการบรหารสวนจงหวดภเกต

จากการลงพนทไดท าการสมภาษณผทเกยวของกบการใหบรการฉกเฉน EMS ครบวงจร ดงน

องคการบรหารสวนจงหวดภเกต

ส านกงานสาธารณสขจงหวดภเกต

โครงการ สอจร. (ภาคใต)

ส านกงานปองกนและบรรเทาสาธารณภย จงหวดภเกต

สถานต ารวจภธร

กรมการขนสง

นายแพทยโกศล แตงอทย

ทปรกษา นายกองคการบรหารสวนจงหวดภเกต

นายแพทยโกศลมขอเสนอแนวคดการจดการเรอง “ความปลอดภยทางถนน ” เปนอยางด วา

ภเกตเปนหนงในจงหวดน ารองของโครงการแกไขปญหาอบตเหตทางถนน (สอจร.) โดยมการแนะน า

ยทธศาสตร 5E เปนเครองมอในการพฒนาโครงการ ไดแก Enforcement, Education, Engineering,

EMS, Evaluation เหนวาควรพจารณา Enforcement ซงเปนตวแปรทส าคญทสดในการ พฒนา

มาตรฐานความปลอดภยทางถนนสมาตรฐานสากล

ลกษณะเดนทท าใหการใหบรการฉกเฉน EMS ครบวงจรประสบความส าเรจ

ผลกดนใหชมชนและคนในทองถนเกดส านกรวมกน

การรณรงคและใหความร ขนตอนการท างาน EMS อยางครบวงจร

สรางเครอขายและใชทรพยากรรวมกน

ลดขนตอนการสอสารและพฒนาคณภาพของบคคลากร

การจดกจรรมเพอปองกนอบตเหตกอนเกดเหต เพราะ EMS เปนปลายทางของปญหา

Page 22: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

6

ทานระบวา หากไมเขาใจขอนอยางชดเจน ขออนๆ ยอมไมอาจเปนไปได นนคอ ผปฏบตการ

ทกภาคสวนตองท าความเขาใจทงโครงสรางภาพรวมของโครงการดงกลาว ศกษาบทบาทหนาทหรอ

แนวทางการท างานของแตละฝาย เรยนรขอมลของโครงการใหกระจางกอนลงมอปฏบตงานจรง

ส าหรบสงทควรใหการสนบสนนเพมเตมแกหนวยงานในทองถนเปนอนดบแรกคอ การจดตง

“ศนยความปลอดภยระดบทองถน” โดยก าหนดให “การแกปญหาอบตเหตจราจร” เปนภารกจส าคญของ

ทองถน เพอใหมการบรณาการการท างานของทกหนวยทเกยวของ และการด าเนนการแกไขปญหาเรอง

นอยางจรงจงและตอเนองตอไป ไมใชมวแตตความขอกฎหมาย ซงนาจะเปนลกษณะของการทบทวนขอ

กฎหมายและการบงคบใชมากกวา โดยเฉพาะอยางยง ขอกฎหมายทเกยวของกบความปลอดภยของ

การจราจรบนทองถนน

สงส าคญล าดบถดมาคอ การจดท าระบบฐานขอมลและแลกเปลยนขอมลระหวางเครอขาย เพอ

หาสาเหตและแนวทางการแกปญหา และจดท าเปนนโยบายรวมระดบจงหวดทชดเจน ไมวาจะเปน

แนวคดหลกในการแกปญหา รปแบบโครงสรางการท างานทสมพนธกบแนวความคด และบคคลหรอ

องคกรผรบผดชอบทเหมาะสมกบภารกจ ซงนายแพทยโกศลใหความส าคญกบฐานขอมลสวนนมาก

ทงน ตงแตตวขอมล การระดมความคดเพอหาสาเหตและแนวทางการแกปญหาจากขอมลทมอย

ตลอดจนจดท าในรปของนโยบายลายลกษณและสงการผรบผดชอบ ทงหมดทกลาวมานจะตอง

ด าเนนการโดยค านงถงหลกแหงความเปนจรงเปนพนฐาน

เมอหนวยงานในทองถนปฏบตไดดงน มาตรฐานความปลอดภยทางถนนของแตละทองถน

(แผนยอยในพนท) จะไดรบการพฒนาสความเปนสากลตอไป โดยผนวกมาตรฐานความปลอดภยทาง

ถนนระดบจงหวดไวดวยในทกๆ ดาน (หรอแผนรวมของจงหวด) ซงถอเปนการด าเนนการควบคกนไป

นอกเหนอจากการส ารวจ ตรวจสอบ ซอมบ ารง และขจดจดเสยงบนทองถนน

สนามทภเกตคอตวอยางทชใหเหนวา นอกจากภยธรรมชาตแลว ถนนหนทางยงเปนอกบรเวณ

ทเกดผลตอเนองและกลายเปนอบตเหตได

อนง เพอเปนการสงเสรมบทบาทของทองถนในการปองกนและแกไขปญหาอยางม

ประสทธภาพมากขน ระดบทองถนเองควรศกษาบทบาทหนาททตนตองการปฏบต โดยพจารณา

Page 23: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

7

เทยบเคยงกบภาพรวมทงหมด การท าเชนน ยงเปนการกระตนการมสวนรวมของหนวยงานตางๆ ใน

ทองถน และยงสงผลใหทองถนเรมทจะประเมนศกยภาพของตนเอง มสทธเลอกบทบาทหนาทของ

ตวเอง ทงน แตละทองถนตองตระหนกถงมาตรฐานความปลอดภยสากลและไมสงผลกระทบหรอ

เบยดเบยนผอนเปนส าคญ ทเหลอคอการสรางแรงจงใจ

ทปรกษานายกองคการบรหารสวนจงหวดภเกตยงเสรมดวยวา ทผานมา แม หนวยงานท

เกยวของกบการสรางถนน ไดแก องคกรปกครองสวนทองถน กรมทางหลวง และกรมทางหลวงชนบท

จะด าเนนการสงเสรมและออกแบบเสนทางโดยใสใจความปลอดภยและประโยชนของชมชนสองขางทาง

แลว อาท การน าหลกวชา Road Safety Audit มาเปนเครองมอในการยกระดบความปลอดภย แตความ

พยายามทงหมดกลบไมเหนผล สาเหตอาจเปนเพราะไมมการน าความรดงกลาวมาปฏบตอยางจรงจง

สวนการสงเสรมและพฒนาศกยภาพของทองถนในการใหบรการฉกเฉน ( Emergency Medical

Service: EMS) เพอใหประชาชนเขาถงบรการพนฐานทไดมาตรฐานนน ส าหรบนายแพทยทานน ถอ

เปนการแกปญหาทปลายเหต ทงการใหบรการดงกลาวกยงไมเพยงพอตอความตองการของผคนใน

ทองถน เฉพาะจงหวดภเกต ประชากรทเขามาอาศยจรงกบตวเลขในยอดทะเบยนราษฎรไมสอดคลอง

กน กลาวคอ ผพ านกอาศยจรงในจงหวดมจ านวนมากกวายอดทขนทะเบยนไว คนตางแดนทเขามา

อาท นกทองเทยว และแรงงานตางถน เพราะฉะนน การใชเกณฑจ านวนประชากรเปนตวแปรหนงใน

การพจารณาจดสรรงบประมาณสรางศนยบรการฉกเฉนและจายคาตอบแทนบคลากรทเกยวของจงเปน

เรองทผดไปจากความเปนจรง แตถาคดจะจายคาตอบแทนตามภาระงานกไมดอก เพราะงานทเกดขน

เปนงานปองกนทตองปฏบตตลอดเวลา แตกลบประเมนผลของงานไมได หากนบจ านวนครงอาจนบได

ไมมาก ทงน ไมไดหมายความวาบคคลผนนไมท างาน ผลกคอ การจดสรรงบประมาณแบบนไม

เหมาะสม หากจะปรบกใหพจารณาตามปจจยพนฐานของทองถนทมสสนตางกนนาจะเหมาะสมกวา

อยางไรกตาม การใหบรการฉกเฉนในชมชนทผานมายงคงประสบอปสรรคบางประการ

อยางเชนโครงสรางบรหารจดการยงขาดความชดเจนเทาทควร อ านาจหนาทบางหนวยงานเกดการ

ซ าซอนจนกอปญหา เมอเปนเชนน จ าตองมการทบทวนโครงการน โดยพจารณาอยางระมดระวง เรม

Page 24: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

8

จากการเปลยนจดมองปญหา แทนทจะมองจากสวนกลางลงมา คณะกรรมการพจารณาควรมองปญหา

จากจดยนของทองถน พดอกอยางคอ ใหทองถนเปนศนยกลาง ท าการปรบปรงทงแนวคด วธการ และ

รปแบบการใหบรการทเหนวานาจะเหมาะสมกบลกษณะของชมชนนนๆ ในระยะสน อาจเรมตนดวยการ

จดแบงประเภทของรถพยาบาลออกเปน รถใชงานทวไป รถส าหรบกรณฉกเฉน และแยกรถพยาบาล

ส าหรบขนยายผปวย หรอบรรทกศพแยกออกตางหาก และหากเปนไปได นาจะมรถฉกเฉนและ

เจาหนาทประจ าอยทจดเสยงหรอจดเกดเหตบอยๆ มากกวามาเตรยมการอยทโรงพยาบาล

นโยบายและหลกการปฏบตระดบทองถน คณหมอมองวาไมมความแตกตางกน เพราะการ

บรหารงานขององคกรทองถนยงไมคอยใหความส าคญแกเรอง “ความปลอดภยทางถนน ” เปนเรอง

เรงดวน สวนมากมกเนนงานโครงสรางพนฐาน เชน สาธารณปโภค ใหแกประชาชนใชบรโภค ทงการ

กระจายอ านาจระหวางสวนภมภาคกยงไมชดเจนเทาทควร

การปฏบตกบคนในทองท ทานชวานาจะมการอบรมใหแกพวกเขามากขน ถขน มฉะนนจะยาก

ทจะท าใหพวกเขาเปลยนทศนคต

ดานเจาหนาทเกดการเปลยนแปลงอยางมนยยะส าคญ เพราะในชวงเรมตน ระบบบงคบสงการ

ยงไมสะดวก มความซอนเหลอมกนจากโครงสรางการบรหารจดการทไมชดเจน ซงวนน มการเพมขด

ความสามารถดขน สวน EMS มการแบงโซนแยกตามทองถน ปกตท าไดดมาก แตพอรวมตวชวงเกด

เหตการณใหญๆ ปญหากยงคงอย การสงการตามระบบยงคลมเครออยมาก ไมรวาใครตองฟง

ใคร หรอตามใคร เปนความสบสนอลหมาน

นอกจากน นายแพทยโกศล ยงเสนอแนะเพมเตมดวยวา “โครงการรถเมล อบจ. ” ระบบขนสง

มวลชนทองถนทเรมมาได 4 ปแลวนน คอตวอยางในการอบรมพนกงานขบรถทนาจะขยายผลหรอสาน

ตอ อกเรองคอการตดตงไฟฟาสองสวางบนทองถนนนน ทจรงกส าคญ แตทส าคญกวานาจะอยท “วนย”

และ ”ทกษะ” ของคนในชมชน ดงนน การจดอบรมพนกงานหรอเจาหนาทสถานประกอบการเรอง “วนย

การจราจร ” และ “การปฐมพยาบาลเบองตน ” เพมเตม เพอชวยลดปญหาการจราจรและพรอมใหการ

สนบสนนประชาชนในชวงเวลาคบขน นาจะเปนกจกรรมหนงในโครงการน และหากเปนไปไดอก การ

จดอบรมวนยการจราจรใหแกผขบขจกรยานยนตรบจางกนาจะชวยบรรเทาปญหาจราจรไดอกทางหนง

Page 25: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

9

คณหมอโกศลสงทายใหเนนตวงานและความรวมมอมากกวางานสอสารประชาสมพนธทไมเกด

ประโยชนกบชมชน และเปนงานผวเผน ชวครชวคราว ไมถาวร นาจะน างบประมาณดงกลาวมาจด

ระเบยบโครงสรางการท างานทชดเจน ไมวาจะเปนอ านาจหนาท บทบาท ล าดบขนตอนการท างานทจะ

ชวยใหงานทประสานระหวางกนเดนไปอยางสะดวกและมศกยภาพเพมขน

นายแพทยววฒน ศตมโนชญ

รองนายแพทยสาธารณสขจงหวดภเกต

ส านกงานสาธารณสขจงหวดภเกต และผจดการโครงการ สอจร. (ภาคใต)

แนวคดการจดการเรองความปลอดภยทางถนนจากยทธศาสตร 5E ทผานมา (Enforcement,

Education, Engineering, EMS, Evaluation) รองนายแพทยสาธารณสขทานนชวาตองใหความส าคญ

กบ Enforcement (หรอ Empowerment) เปนอนดบแรก โดย เรงขอความรวมมอจากทกภาคสวน ย า

เตอนใหทกหนวยงานตระหนกวา ปญหาอบตเหตบนทองถนนนน ไมใชปญหารายวนทเราคนชน หรอ

รบรเพยงระดบเหตการณปกต สงทควรจะเปนคอ การชใหเหนวาปญหานมทมาหรอแบบแผนของการ

เกด ซงเราเรยกวา การมองในระดบปรากฏการณ คอพจารณามลเหตของแตละกรณจนหาปจจยรวม

และรางเปนแบบแผน ซงถอเปนกระบวนการพฒนาความรทประสานงานรวมกบคนในแตละทองถนทว

ประเทศ จากนนจงน าความรดงกลาวมาประมวลผลเพอสรางแผนภมของภาพรวมทงหมด เกดเปน

นโยบายรวมกนทกระดบ ตงแตชมชนถงระดบประเทศ ทกสวนมเปาหมายรวมกน เดนไปในทศทาง

เดยวกน

นายแพทยววฒน ย าวา กระบวนการทงหมดจ าตองเรมตนจากการรณรงคใหชวยกนคด ชวยกน

ท างาน แลกเปลยนประสบการณและความร ผลกดนใหผคนและองคกรในทองถนเกดส านกในปญหา

รวมกนหรอความรสกรวมของทองถน ซงจากจดนเอง ชมชนจงนาจะเรยกหาสทธและการมสวนรวมใน

การลดปญหาการจราจร เมอทกคนเหนแนวทางรวมกนแลว จงเรมขบคดปญหา จากจดเลกขยายเปน

ภาพกวาง น าภาพยอยของแตละทองถนมาประมวลผล ประกอบตอจนกลายเปนภาพรวม เปนบทสรปท

Page 26: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

10

ใกลเคยงกบความเปนจรง ซงกาวหนา และนาจะไปไกลกวากฎขอบงคบในกฎหมายทพสจนแลววาไม

ไดผลในทางปฏบต

กระบวนการสรางวฒนธรรมการท างานรวมกนขางตนควรด าเนนไปพรอมๆ กบการรณรงคลด

อบตเหตบนทองถนน สวนการวางระบบจราจรและเทคโนโลยการออกแบบพนผวถนนใหตอบสนองการ

ใชงานอยางปลอดภยสงสดนน นบวาส าคญไมแพกน เพยงแตเปนอกประเดนทหนวยงานทเกยวของ

ตองรบไปดแลและพฒนา (เกยวกบเรองน ผจดการโครงการ สอจร. ประจ าภาคใต กลาววา ประเทศไทย

ยงขาดแคลนความรและสถาบนวชาการเฉพาะดานทศกษา ตดตามอยางตอเนอง เพอน าความรใน

หองทดลองมาปรบใชในสงคม)

สวนการสงเสรมและพฒนาศกยภาพของทองถนในการใหบรการฉกเฉน ( Emergency Medical

Service: EMS) นายแพทยววฒนเสรมวา ถงแม EMS จะเปนการแกปญหาทปลายเหต แต หนวยงานท

เกยวของกควรใสใจ เจาะจงพฒนาคณภาพของ “งานบรการ ” มากกวาการเพมปรมาณบคลากรโดยไม

จ าเปน รวมทงงานสรางเครอขายเชอมโยงเพอชวยเหลอกนตามความถนดเฉพาะดานของแตละ

หนวยงาน โดยท าควบคไปกบการรกษามาตรฐานคณภาพงานบรการอยางตอเนอง เออใหประชาชน

เขาถงบรการตางๆ ไดอยางทวถง เชน ความคลองแคลววองไวในการรบเรองฉกเฉน ทงงานจดการ การ

สอสาร และความช านาญของบคลากร ( First Responder) ตลอดจนการบรการผปวยในสถานพยาบาล

อยางถกทและถกเวลา เพอลดปญหาการขนยายคนไขทอาจท าผดวธ เสยเวลา และเพมงานโดยไม

จ าเปน

สถานการณปจจบนนบวามความกาวหนาขน ทงการมสวนรวมของประชาชน ( มผใชบรการ

ฮอตไลนเพมขนถงรอยละ 30) และเครองมอสอสารทอ านวยความสะดวกตางๆ นอกจากน ในชวง

เทศกาลวนหยด ทกทองถนตนตวมากขนในการรณรงคความปลอดภย เชน การรณรงคลดเหลา

นยาม EMS ในความเขาใจของทานคอ การใหบรการฉกเฉนแกชมชน กอนการรกษาใน

สถานพยาบาล ซงเปนการท างานรวมกนระหวางภาครฐและชมชน โดยมเครอขายเสรมประสานการ

ท างาน แลกเปลยนความรและประสบการณ รวมมอกบโครงการรณรงคลดอบตเหตทงจากสวนกลาง

Page 27: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

11

และชมชนจนเกดกระแส เกดพลงในการด าเนนโครงการเพอใหบรรลเปาหมาย และหากเกดปญหา

ระหวางการท างานยอมถอเปนเรองธรรมดาทตองหนหนาเขาหากนดวยไมตร มธรรมะเปนแนวทางใน

การเรยนรรวมกน ไมวาผลจะส าเรจหรอลมเหลว ตลอดจนยนดกบความส าเรจทไดรบ และหมนทบทวน

เปาประสงคใหญรวมกน รวมทงค านงถงความตงใจดของทกคนทขนอาสารบใชชมชนและสงคม

ขนตอนของการใหบรการฉกเฉน EMS แบบครบวงจร คอ

เหนไดวามาตรฐานการใหบรการฉกเฉนของจงหวดภเกตนน ไดก าหนดระยะเวลาการ

ปฏบตงานไมเกน 10 นาท โดยใชการประสานงานจากศนยกลางและหนวยปฏบตงานอยางแขงขน

เจบปวยฉกเฉน หรอ อบตเหต

ศนยรบแจงเหต และสงการ (รพ.วชระ)

First responder

โทรแจง 1169 เจบนอย แจงหนวยงานพนฐาน ไดแก มลนธ อบจ. อบต. และ เทศบาล

ออกไปรบผปวย

10 นาท

เจบมาก แจงหนวยงานระดบสง เชน โรงพยาบาลวชระ และของเอกชนอนๆ

Page 28: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

12

อรณ เกดสม หวหนาส านกงานปองกนและบรรเทาสาธารณภย จงหวดภเกต แนวคดการจดการดานความปลอดภยทางถนน หากจะพฒนามาตรฐานความปลอดภยทางถนน

หนวยงานในทองถนควรไดรบการสงเสรมในการ จดตงศนยความปลอดภยระดบทองถน โดยก าหนดให

การแกปญหาอบตเหตจราจรเปนภารกจเรงดวนของทองถนทตองปฏบตอยางจรงจงและตอเนอง

รวมทงเปนภารกจรวมระหวาง ทองถน ตอไปถงระดบอ าเภอและจงหวด โดย สสส.เปนตวเชอมตอ คอย

ประสานงาน ทส าคญ ตองเนนกจกรรมรวมกนของคนในทองถน ไมใชจ ากดการรณรงคแตเพยงในรว

โรงเรยนหรอสถานศกษา และขอบงคบใชในกฎหมาย (พระราชบญญตการจราจร) โดยเฉพาะวฒนธรรม

การปกครองดวยการอางกฎหมายโดดๆ อาจไมไดผลในบางพนท

อรณ เกดสม เหนดวยกบการทรฐบาลกลางและทองถนรวมมอกนสงเสรมและสนบสนนใหมการ

ใชระบบขนสงมวลชน โดยเฉพาะเมองทองเทยวอยางภเกต ควรมรถสามลอถบรบจาง เพอเปน

ทางเลอกทดแทนการใชรถจกรยานยนตและรถยนตสวนตว ซงพาหนะทางเลอกดงกลาวยงชวยลด

มลพษทางเสยงและอากาศดวย

หวหนาฯ ย าวา ระบบขนสงมวลชนทดไมจ าเปนตองมเครองยนตทเนนความเรวและแรง หรอม

ขนาดใหญทเกนความตองการของทองถน

สวนการสงเสรมและพฒนาศกยภาพทองถนในการใหบรการฉกเฉน ( Emergency Medical

Service: EMS) เพอใหประชาชนเขาถงบรการตามมาตรฐานขนพนฐาน จ าเปนตองสนบสนนดาน

งบประมาณทเหมาะสมตามจ านวนประชากรในทองถน โดยมงนโยบายสงเสรมงานวชาการจาก

สวนกลางรวมทงใหผวาราชการจงหวดเปนตวขบเคลอน และจดบรรยากาศความรวมมอในทองถนให

ด าเนนการไปในทศทางเดยวกนอยางมเอกภาพ

คณคาของงานบรการฉกเฉนอยทสามารถเพมศกยภาพในการใหบรการทางการแพทยไดอยาง

มคณภาพ รวมทงบคลากรและอปกรณเครองมอแพทยตางๆ ทไดมาตรฐาน รวดเรว และมประสทธภาพ

สงตอขอมลผปวยไดทนททตองการ นอกจากน ระบบการก ากบและพฒนาคณภาพกชดเจนและ

สม าเสมอขน ตลอดจนชวานาจะมการแขงขนการปฐมพยาบาล เพอกระตนใหเกดการซอมใน

Page 29: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

13

สถานการณสมมตบอยขน ทงการเคลอนยายผปวย การชวยเหลอผบาดเจบ และการเคลอนยายอปกรณ

ส าหรบงานจราจร (ปรกตจะซอมเพอเตรยมรบมอในชวงเทศกาลเทานน) พฒนาศกยภาพของคนใน

ชมชน ซงหากไดผล รฐอาจจะขยายโครงการใหครอบคลมทกจงหวด ทวภมภาค และประเทศ ไปถง

ระดบนานาชาต

ขนตอนการท า EMS แบบครบวงจรของส านกงานปองกนและบรรเทาสาธารณภย คอ

นอกเหนอจากผลงานเดนๆ ในเรองการท า EMS แบบครบวงจรแลว หวหนาทานนยงตองการ

รณรงคใหผขรถจกรยานยนตสวมหมวกนรภย รณรงคผานสอโฆษณา และลงพนทเพอเผยแพรความร

ในเรองการจราจร โดยเฉพาะเลอกกลมเปาหมายผททกคนใหการยอมรบและความเคารพเชอถอ

(influencer) ซงหากไดผลยอมถอวาเขาถงเปา ตรงกลมเปาหมาย ไมสมเหวยงแหอยางไรจดหมาย ทงน

ควรมการปรบเปลยนคานยม ประเพณ และกระแสสงคมเชงสรางสรรคควบคกนไปดวย

พ.ต.ท. ธวฒน เลยมสวรรณ สารวตรจราจรสถานต ารวจภธร อ าเภอเมอง จงหวดภเกต พ.ต.ท. ธวฒน เหนความเปลยนแปลงของปรมาณอบตเหตในจงหวดภเกต ภายหลงจากทเกด

โครงการแกไขปญหาอบตเหตทางถนนในจงหวดน ารอง (สอจร.) ตามยทธศาสตร 5E ความ

เกดเหต

แจงเหต

ส านกงานปองกนและบรรเทาสาธารณภย

ภเกต รวมปฎบตการในพนทเกดเหต

แจงประสานงานหนวยงานทเกยวของ - ศนยนเรนทร

น าสงโรงพยาบาล ตรวจตดตามผลในชวง 30 วน

ตรวจตดตามผล 1 – 7 วน

Page 30: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

14

เปลยนแปลงทเกดขน อาท ประสทธภาพทเพมขนของศนยความปลอดภยระดบทองถน ทงองคการ

บรหารสวนต าบลและระดบจงหวด

สวนบทบาทของต ารวจในพนทมการรวมมอกนในการก ากบดแล ตรวจตราตามทองถนนมาก

ขน ทงทางแยกและทางโคง หากตองการการสนบสนนจากสวนกลางเพมเตมกนาจะเปนประเดน

“งบประมาณ” และการใหการอบรมวนยจราจรตงแตวยเดก เชน การจ าลองสถานการณการใชรถใชถนน

ในโรงเรยนตงแตชนประถมศกษาปท 1จากจกรยานถงจกรยานยนต เปนการใหความส าคญกบการปลก

ฝงจตส านก ใสใจทตนเหต และการฝกปฏบตจรง มากกวาการตามจบ หรอเอาผดฐานกระท าการฝาฝน

กฎหมาย พรบ. การจราจร อนเปนการแกปญหาทปลายเหตแลว

อยางไรกด แมจะมการเชอมโยงระหวางหนวยงานภาครฐมากขน แตระหวางราชการกบชมชน

ยงถอวานอยอย ดงนน จงจ าเปนตองเนนการรวมมอกนระหวางภาครฐและชมชนมากขน ประสานงาน

กนถขน ไมเฉพาะแตในชวงเทศกาล หรองานตดตงปายสญญาณจราจรของต ารวจ ชาวบานกนาจะมา

ชวยกนวางแผนหรอใหขอมล เพอประโยชนของผใชรถใชถนนเปนส าคญ

สวนความคดและความรวมมอทมประสทธภาพ ทานย าอกครงวาจ าตองมงบประมาณสนบสนน

การจดซอวสดอปกรณอ านวยความสะดวก ซงปจจบนยงถอวาขาดแคลน เชน ทกวนน หนวยงาน

ต ารวจตองจดซอหาหลอดเปาตรวจวดปรมาณแอลกอฮอลของผขบขเอง

สวนการใหบรการฉกเฉน ( EMS) ถอวามสวนชวยงานบรการทางการแพทยทมความซบซอนได

อยางมคณภาพ บคลากรมทกษะเพมขน พรอมท างานไดตลอดเวลา หากจะเพมควรเปนรถพยาบาล

หรอรถทมสญญาณไฟฉกเฉน ( siren) ในจดใหญๆ ทมกเกดอบตเหตบอยครง และการ เพม

เครอขายสญญาณวทยของต ารวจ

นอกจากน EMS ยงชวยใหระบบการรบสงผปวยและขอมลจากจดเกดเหตสะดวกรวดเรวยงขน

มการสงตอผปวยกลบไปรบบรการอยางตอเนองทหนวยใกลบาน และพรอมสงขอมลแผนการรกษา

ตอไปยงโรงพยาบาลและสถานพยาบาลแหงอนไดอยางทนทวงท ซงสรางความพงพอใจใหแกประชาชน

โดยเฉพาะนกทองเทยวชาวตางประเทศทมมากมายในจงหวดภเกต งานทเหลอ นอกจากการพฒนา

บคลากรในสถานพยาบาลอยางตอเนองแลว การท างานเผยแพรประชาสมพนธกส าคญไมแพกน เชน

Page 31: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

15

การสงขาวกระตนเตอนสงคมผานสถานวทยชมชน การรณรงคลดอบตเหตดวยแผนปายโปสเตอรและ

สอสงพมพของทองถน เปนตน หากท าเชนนได EMS จงจะชวยลดยอดผเสยชวตจากอบตเหตบนทอง

ถนนไดอยางถาวร นอกจากงานใหบรการแบบครบวงจรแลว พ.ต.ท. ธวฒน เลยมสวรรณ ยง

เกยวของกบโครงการลดอบตเหตดานอนๆ อกสองสวน ไดแก งานดานวศวกรรมจราจรในจงหวด

(Engineering) และการบงคบใชกฎหมาย (Enforcement)

จาตรงค แกวกส ผตรวจการกรมการขนสง จงหวดภเกต

กนกวรรณ เจรญลมประเสรฐ หวหนาฝายวชาการขนสง จงหวดภเกต

ทงสองทานไดรบทราบขาวเกยวกบโครงการแกไขปญหาอบตเหตทางถนนในจงหวดน ารอง

เทาทมการน าเสนอผานทางสอประชาสมพนธและการประชมเทานนเอง โดยเขาใจวาโครงการวจย

หวขอดงกลาวจะท าการศกษาการลดการเกดอบตเหตภายในจงหวด และมการรวมมอกบหนวยงาน

หลายฝาย ซงเทาทสงเกตพบวา โครงการน ารองดงกลาวไดผลเพยงชวงเทศกาลเทานน และหากเปนไป

ได อยากใหพฒนาสภาพถนนหนทาง และตรวจสอบสภาพถนนอยางสม าเสมอ หากสกหรอกควรแกไข

โดยเรว ทงน เขาใจวามระเบยบราชการบญญตไวแลว เพยงแตไมมการปฏบตอยางจรงจง

ยงกวานน ระบบขนสงมวลชนควรไดรบการปรบปรง เกบรวบรวมขอมล และรณรงค

ประชาสมพนธโครงการนใหมากขน โดยประสานงานกบต ารวจจราจรและหนวยงานทเกยวของอนๆ

รวมทงจากสวนกลางดวย ซงขณะน แมจะมการท างานรวมกนระหวางหนวยงานหลายฝาย แตการ

รวมมอกนยงเปนลกษณะการสงการโดยปราศจากการสอบถามความตองการของคนในทองถน อกทง

บางกรณ ผวาราชการจงหวดกบอธบดกรมขนสงทางบกกมค าสงไมตรงกนดวย ทงน ในสวนของการ

ใหบรการความรและการศกษา ทงสองเหนวา ตอนน สถานการณยงไมนาเปนหวงเทาใดนก เพราะม

เนอหาบรรจอยในหลกสตรตงแตชนอนบาลแลว รวมไปถงในหมเดกวยรน เชน โครงการสนามจราจรท

ใชอบรมเยาวชนทวประเทศ

Page 32: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

16

นอกเหนอจากการใหบรการ EMS แบบครบวงจรแลว ทงคยงมสวนในงานตรวจสอบยานยนต

ทงรถจกรยานยนตและรถโดยสารขนาดใหญ ดวยเทคโนโลยทส านกงานกรมการขนสงประจ าจงหวด ทง

ยงมหนาทอบรมผยนขอสอบใบอนญาตขบขฯ โดยจะแทรกเรองจตส านกและความปลอดภยทางถนน

โดยเฉพาะในชวงเทศกาล รวมไปถงการจดตงหนวยเคลอนทตรวจสอบสภาพรถขนาดใหญตามเสนทาง

ตางๆ ทเหลอคอความจรงจง การกระจายการจดการสทองถนผรปญหา และงบประมาณจากสวนกลาง

การท า EMS ครบวงจร คอ • หนวยงาน ระบบและอปกรณมความพรอม • ทกษะเจาหนาทในการชวยเหลอดเยยม • ภาคประชาชนรวมมอและใสใจ • ขนตอนการใชบรการทถกตองเหมาะสม • สามารถเพมขดความสามารถในเชงการปองกน

Page 33: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

17

ประมวลภาพกจกรรมตวอยางทพฒนาและสรางสรรค

การแขงขนปฐมพยาบาลเนองในวนปฐมพยาบาลโลก เพอกระตนใหกดการตนตวในการ

พฒนาทกษะการชวยเหลอ องคความรและการประสานงานทดระหวางหนวยงานและองคกร

ตางๆ รวมทงกระชบความสมพนธของเจาหนาทและประชาชน

ใหชมชนรวมกนคด รวมกนท าและวางแผนรบมอกบภยทจะเกดขน เรมตนระดบชมชน

และขยายผลสกลมยอยของแตละสงคม เชน กลมผน าชมชน กลมแมบาน ฯลฯ

Page 34: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

18

วศวกรรมจราจรเพอแกไขปญหาจดเสยง โดยเทศบาลนครขอนแกน

จากการลงพนทไดท าการสมภาษณผทเกยวของกบวศวกรรมจราจรเพอแกไขปญหาจดเสยง ดงน

เทศบาลนครขอนแกน

ขนสงจงหวดขอนแกน

ศนยอบตเหตและวกฤตบ าบด โรงพยาบาลขอนแกน

สภฐวทย ธารชย (วทยา ธารชย - นามเดม) รองปลดเทศบาลนครขอนแกน รองปลดฯ สภฐวทย รบรและเหนการตนตวเรองความปลอดภยทางถนนของคนในจงหวดมาก

ขน หลงจากทมโครงการแกไขปญหาอบตเหตทางถนนในจงหวดน ารอง (สอจร.) อาท การประสานงาน

กนอยางใกลชดและตอเนองระหวางหนวยงานตางๆ ทงในระดบทองถนและกบสวนกลาง จนกระทง

ไดรบรางวลมากมายในระดบประเทศ เชน รางวลจากขบวนแหชดยมทต ชดขนศก ซงเปนกจกรรมหนง

ในโครงการรณรงคเมาไมขบ อกทงเหยอทเคยประสบอบตเหตกยงออกมารวมขบวนแห โดยทานย าวา

เนองจากอบตเหตสวนใหญเกดบนทองถนน ดงนน หนวยงานทรบผดชอบจงตองใหความส าคญกบ

ความปลอดภยทางถนนเปนล าดบตน ๆ ของมาตรการอนๆ ในการลดอบตเหต

ลกษณะเดนทท าใหวศวกรรมจราจรเพอแกไขปญหาจดเสยง ประสบความส าเรจ

• สรางส านกรบผดชอบของทกหนวยงานทเกยวของกบเสนทางคมนาคม ทงในระดบ

ถนนสายหลก สายรองและถนนในชมชน

• ส ารวจเสนทาง การใชรถ ใชถนน อยางสม าเสมอ สรางระบบการท างานลวงหนา

เพอปงกนภยทางถนนทอาจเกดขนได เชน ใกลโรงเรยน งานเทศกาล เปนตน

• จดระบบขอมลการเกดอบตเหต คนหาและขจดจดเสยง โดยใชการท างานรวมของ

หนวยงาน เทคโนโลยสารสนเทศ เจาหนาทและประชาชน

• ปรบปรงและพฒนาเสนทางรถ ตดตามผลและสรป

Page 35: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

19

จากแนวคดดงกลาวจงจ าเปนตองมการจดตงศนยความปลอดภยในทองถนเปนล าดบแรก ถด

มาจงเปนเรองการปลกจตส านกใหแกเยาวชนและบคคลทวไป รวมทงเจาหนาททเกยวของทกระดบเหน

ความปลอดภยในการใชรถใชถนน เพอการเรยนรรวมกนของคนในทองถน ซงเปนแนวทางในการ

พงตนเองเพอความยงยน แทนทจะรอความชวยเหลอจากสวนกลางอยางทเปนอย ทงน สมควรเพมโทษ

ผเมาแลวขบใหหนกยงขนและทนสมย มการลงมอปฏบตอยางจรงจง เชน การยดใบขบข และตดแตม

ทานรองปลดฯ มองวา ปจจบน เจาหนาทยงคงปลอยปละหละหลวมกบการลงโทษผฝาฝน

นอกจากน ปจจยภายนอก เชน สภาพถนนกตองไดรบการออกแบบอยางถกตองเหมาะสมกบ

การใชงาน ตลอดจนการดแลรกษารวมกน หมนซอมบ ารงใหมสภาพสมบรณบนพนฐานของ

ประสบการณและความรทางวชาการ ทเหลอคอการสนบสนนระบบขนสงมวลชนเพอเปนทางเลอก

ทดแทนพาหนะสวนตว และการพฒนาประสทธภาพของการใหบรการฉกเฉน (Emergency Medical

Service: EMS)

นโยบายและหลกการปฏบตจากสวนกลางนน ทานรองกลาววา ตอใหมความชดเจนและ

ตอเนองเพยงใดกไรความหมาย ถาหากขาราชการและคนในทองถนนงเฉย ไมตระหนกในเรองน และ

หากเจาะจงเฉพาะประเดนเทคโนโลยวศวกรรมจราจรในงานความปลอดภยบนทองถนน รองปลดคน

เดมชวา จ าเปนตองปรบปรงเครองมอสอสารใหทนสมยกวาเดม บคลากรผเชยวชาญเฉพาะดานกควร

ไดรบการอบรมหรอผานการดงาน มความมนใจในการปฏบตงาน และหากไดรบรางวล ผปฏบตงานก

ควรไดรบรางวลนนดวยตนเอง

ในแงกลไกการใชวศวกรรมจราจรในบรเวณจดเสยง นบวาชวยเพมระดบความปลอดภยทาง

ถนนไดมาก เชนความรวมมอจากโรงพยาบาลขอนแกนทประสานงานอยางมคณภาพ ทงยงไดขอมลมา

วเคราะหเพอหาจดเสยง และด าเนนการแกไขปญหา เชน การตดตงปายจราจรในต าแหนงทถกตอง

ปรบปรงระบบสญญาณไฟและไฟกระพรบ (ไฟสเหลอง) เตอน ใหสอดคลองตอสภาพจรงของแตละแยก

แตละบรเวณ รวมทงตดตงหมดกระพรบทชวยไดมากในการใชรถใชถนนยามค าคน เชน งานทาส ตเสน

ใหแจมชดเสมอ

Page 36: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

20

อยางไรกด ขอมลงานวศวกรรมเหลาน จะไดผลกตอเมอมสวนรวมของประชาชนดวยเสมอ โดย

อาจแบงออกไดเปนสองลกษณะคอ เชงรบ ใหจดเจาหนาทประชาสมพนธ จดท าปายรณรงค ตาม

มาตรการ “3ม 2ข 1ร ” ตดตงตามถนนสายหลกและสายรองภายในเขตเทศบาล งานเชงรก ตองจดชด

รณรงค “เมาไมขบ” อาท ทผานมา ทางเทศบาลมการจดกจกรรมใหอาสาสมครจากสมาชกเทศบาลนคร

ขอนแกน แตงกายเปนยมทตบาง ชดขนศกบาง ออกเดนขบวนถอปายรณรงคในศนยบรการผขบข เปน

ทสนกสนานและไดผล นอกจากน ยงจดชดรณรงคเมาไมขบ ขบวนเหยอ “เมาแลวขบ ” ขบวนแหงาน

ประเพณและในงานประชมชมชนในเขตเทศบาล

อกลกษณะคองานปองกน ควรจดศนยบรการนกเดนทางรมถนนมตรภาพ โดยใชก าลงสมาชก

อปพร. คอยใหบรการในชวงปใหม (7 วนอนตราย)

สวนทเกดจากการการพฒนาระบบจราจร-วศวกรรมจราจร เพอลดอบตภยทางถนน นน สามารถ

แบงลกษณะโครงการออกเปน 2 ลกษณะ ไดแก โครงการเชงรบ สงใหสมาชก อปพร. เทศบาลนคร

ขอนแกน รวมทงเจาหนาทประจ าศนย อปพร. จดตงศนยบรการ จดพกรถ หองน า จดอ านวยความ

สะดวก บรการน าดม และแนะน าเสนทางการเดนรถ ตลอดจนจดตงหนวยบรการฉกเฉนหรอหนวย

เคลอนทเรวเมอไดรบการแจงอบตเหต ณ ส านกงานฝายปองกนและบรรเทาสาธารณภย

ส าหรบลกษณะโครงการเชงปองกน คอการจดเจาหนาทเทศกจและการจราจร ตรวจสอบปาย

จราจร จดท าปายเครองหมายจราจร สญญาณไฟจราจรตามถนนทกสายในเขตเทศบาลนครขอนแกน

และทส าคญ ส านกการชางตองเอาใจใสแกไขจดเสยงและจดลอแหลมทจะเกดอบตเหต รวมถงพยายาม

งดการซอมและสรางถนนทกสายในเขตเทศบาลนครขอนแกนในชวงเทศกาล

การท างานยอมมอปสรรคเปนเรองธรรมดา การด าเนนโครงการลดอบตภยทางถนนกเชนกน ใน

ดานกจกรรมรณรงค บคลากรทปฏบตงานหรอท างานภายใตค าสง ตองมจตส านก รกในงานทท า ม

ความตระหนกและเสยสละ หวใจส าคญคอ “การให ” โดยมงท างานทมคาดวยการชวยเหลอผอน ทงน

บคลากรอาสาฯ ควรท างานอยางตอเนอง เพราะเมอโครงการไดรบรางวล เขากจะเกดความภาคภมใจใน

ความมานะและผลของงาน ใหคนท างานไปรบรางวลดวยตวเอง ไมเปนกงวลในระดบผบงคบบญชาท

Page 37: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

21

ทกวนนยงบกพรอง ผน าองคกรทองถนบางรายยงเฉอย ไมสนใจงานสาธารณะประโยชน ซงเทากบเปน

การดถกคณคาของตวเอง

ในดานความรวมมอ มการรวมแรงรวมใจกนหลายระดบ อาจเรยกไดวาเปนการท างานแบบ

บรณาการ ภายใตวตถประสงคเพอพฒนาความปลอดภยทางถนน ซงแตละหนวยงานมหนาท

รบผดชอบของตน ดงเชน สอจร. ขณะน ถอวาก ากบการด าเนนนโยบายไดดแลว มทศทางและ

เปาหมายชดเจน ซงองคกรทเกยวของหรอหนวยอนๆ กกาวเดนสจดหมายอยางไมหลงทศ

สสส. ผใหทนสนบสนน ทผานมา ไมวาจะเปนงบประมาณการท าเสอแจก จดหารางวลมาแจก

และการสรางองคกรภาคประชาชน สสส.กใหความชวยเหลอมาโดยตลอด ดานภาคประชาชนเองกม

อาสาสมครมาท างานดวยใจ เปนงานอาสาฯ ทยงยน

อนทจรง หากแตละองคกรหรอหนวยงานทเกยวของปฏบตงานอยางเขมแขงกจะเปนการ

ปองกนอบตเหตในตว และเมอเสรมการประสานงานทมประสทธภาพ โครงการใดๆ ยอมส าเรจ และหาก

เปนไปได กรมปองกนอบตภยควรออกกฎหมายสงเสรมความรวมมอระหวางองคกรและมลนธ ซงวาไป

แลว ปจจบน การท างานของมลนธตางๆ ยงปฏบตดวยศกยภาพระดบหนงเทานน หากแตยงขาดทกษะ

การจดการหรอจดระเบยบงานทสมบรณ ทงน อาจเปนผลสบเนองมาจากมลนธเหลานท างานดวยความ

ทอแท ขาดก าลงใจ เหนวาภารกจเหลานเปนงานทถกลม ไมมเกยรตหรอศกดศรเหมอนงานอนๆ ซง

ตองเรงเปลยนทศนคตดงกลาว

ในฐานะตวแทนจงหวดน ารองของโครงการ สอจร. นอกเหนอจากผลงานทโดดเดนในการใช

หลกวศวกรรมจราจรอยางจรงจงควบคกบการมสวนรวมของประชาชนแลว ทานรองปลดฯ ยงเสรมวา

นาจะมโครงการรณรงคปลกจตส านกผานกจกรรมสนกๆ ผอนคลาย แตไดสาระ เชน กจกรรมทเรยก

ความสนใจของประชาชนในทองถนไดมากคอ การรณรงคแตงกายชดแฟนซ ชดยมทต ชดขนศก หรอ

อะไรกไดทเกยวของกบโครงการ งานวฒนธรรมเหลานมเนอหาสาระใกลตวประชาชนและสรางความ

สนใจไดมากดวย

Page 38: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

22

อรรถ ศรส ารวล ขนสงจงหวดขอนแกน พชต ศรสวาง นกวชาการขนสง 8 ว.

แนวคดการจดการเรองความปลอดภยทางถนน จากยทธศาสตร 5E ทผานมา (Enforcement,

Education, Engineering, EMS, Evaluation) หากจะพฒนาใหมาตรฐานของความปลอดถยทางถนน

เพมขน ควรมการจดตงศนยความปลอดภยระดบทองถนเปนภารกจส าคญอนดบแรก แตตองรวมมอกน

จดตงดวยตนเอง บรหารจดการดวยงบประมาณของทองถน เชน การตดปายรณรงคตามถนนสายรอง

ในทองถน ขณะเดยวกน การปลกฝงจตส านกทดในเรองนใหแกเยาวชนในทองถนกตองท าควบคกนไป

ไมวาจะในโรงเรยนหรอนอกรวสถานศกษา

ถดมา ทองถนตองรวมกนพฒนามาตรฐานการปองกนอบตภยดวยการส ารวจและขจดจดเสยง

ตางๆ ในทองถน บนพนฐานขอมลของทองถน พรอมทงหมนตรวจตรารกษามาตรฐานความปลอดภย

อยางคงเสนคงวา อาจเสรมดวยระบบการจงใจลงไปในทองถนกไมเสยหาย โดยค านงถงขอกฎหมาย

และการบงคบใชควบคกนไป

นอกจากมาตรฐานการจดการและจตส านกแลว คณภาพของถนนและสภาพสญญาณไฟใน

ทองถนกส าคญทตองด าเนนการตามหลกวชาการและคดถงสวนรวมเปนส าคญ ทงสภาพการใชรถใช

ถนนของแตละทองถนกตางกน ควรพจารณาเปนรายๆ ไป เชน ถนนไมขามคลองกบถนนปนซเมนตกม

ความคงทนและลกษณะการใชงานไมเหมอนกน ทางเดนเทากบทางววเดนกตางกน

สวนระบบขนสงมวลชนในทองถน หากเหนวาควรมมากขน ตองระวงภาระหนสนไวดวย เพราะ

หลงจากจดระบบแลว ทองถนยงตองมการบ ารงรกษา สนงบประมาณอยางตอเนอง ไมมทสนสด ทงการ

เขาถงระบบขนสงฯ กไมเทากน

ส าหรบชมชนทแออด นาจะแกปญหาดวยการก ากบการซอขายรถยนตรถจกรยานยนตสวนตว

มากกวา ซงถอเปนการควบคมการใชรถของคนในพนท จ ากดปรมาณยานยนตบนทองถนนไปโดย

ปรยาย เพราะระบบเงนผอนทกวนนหาซอสนคามาครอบครองงายเกนไป มพกตองพดถงภาระหนสน

Page 39: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

23

ในสวนของการพฒนาขนสงจงหวดขอนแกนควรเนนใหชดเจนมากขน ทงนโยบายและการ

บรหารจดการ งบประมาณ ตลอดจนเจาหนาทผตองเกยวของกบสวนตางๆ ในทองถน ตงแตการจดหา

เครองตรวจสภาพรถ การวางระบบคอมพวเตอรอตโนมตทมความละเอยดและรวดเรว พรอมใหบรการ

ตามหนวยงาน การจดระเบยบการขนสง และการบรการประชาชน นอกจากน เครองมอหรออปกรณ

ส าคญทขนสงจงหวดนาจะมคอ เครองตรวจวดปรมาณแอลกอฮอลทไดคณภาพ ซงตองมทขนสงทก

สถานประจ าจงหวด มการตรวจเปนระยะๆ และสม าเสมอ โดยเฉพาะชวงเทศกาล ตองบงคบพนกงาน

ขบรถขนสงทกคนเขารบการตรวจวดกอนขบทกครง ทเหลอคอ เครองตรวจควนด า ซงเดมใชกระดาษ

กรองเปนอปกรณตรวจวด แตตอนน วดคาควนด าจากทอไอเสยไดโดยตรงแลว และหากเปนไปได

ขอมลทงหมดทไดมานาจะมการจดเกบเปนสถตในระบบฐานขอมลออนไลน ทงขอมลทะเบยนรถยนต

และใบอนญาตขบขพาหนะ และเผยแพรสหนวยงานอนๆ ได เชน ยามเกดอบตเหต เราสามารถตดตาม

คนรายและรถยนตคกรณได

ในสวนของภาคประชาชน เปนทนายนดทจงหวดขอนแกนถอเปนจงหวดแรกทมการรณรงค

เรองจราจรและอบตเหตทางถนน และท ามานานแลว เพยงแต สอจร. เพงมารวมมอกบทางจงหวดใน

บทบาทของผสนบสนนงบประมาณโครงการน ารองนตงแตป 2548

ภาพงานบรการและความรวมมอของภาคประชาชนททางจงหวดลงมอปฏบตมามมากมาย

เจาหนาทขนสงทงสองอธบายวา ถงแมจะมการบรรจเรองนในหลกสตรของกระทรวงศกษาธการแลว แต

ขนสงกตองกระตนดวยงานเชงรก ดงเชน การอบรมนกเรยนทเหนชดเจนวาคอกลมผใชจกรยานยนต

เปนจ านวนมาก ทงการตดตอโดยตรงกบทางโรงเรยน จดการจ าลองสนามขบขขนภายในโรงเรยน ม

การสาธตและใหความรทเนนในเรองความปลอดภยทางถนน ไมวาจะเปนการตรวจสภาพรถ ประโยชน

จากการสวมหมวกนรภย ปฏบตตามการรณรงค “เปดไฟใสหมวก ” รวมทงการอบรมกอนการขอ

ใบอนญาตขบขทมการออกหนวยเคลอนทใหบรการตามค าขอของชมชน หรอการบรการรถรบสง

นกเรยน รถสาธารณะ และรถจกรยานยนตรบจาง ออกระเบยบใหขอใบอนญาตเปนครงคราว ทงยงออก

ก าหนดการใหผขบขรถรบจางเขารบการอบรมเปนระยะๆ นอกจากน ทางขนสงยงออกตรวจวดปรมาณ

แอลกอฮอลของคนขบรถขนสงทกเทยวทสถานขนสงดวย

Page 40: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

24

ขนสงยงท างานเชงรกมากกวาเชงรบ เพราะนอกจากทกลาวมาแลว ทางจงหวดยงออกรณรงค

2E คอ Education และ Enforcement มการตรวจใบอนญาตขบข ทะเบยนภาษรถ การจบการดดแปลง

สภาพรถและกรณทอปกรณไมครบ ตลอดจนโครงการ “เพมประสทธภาพผประจ ารถ ” บงคบใหบรษท

ขนสงและหนวยงานทเกยวของเขมงวดกบการขบรถโดยสาร หรอหากหนวยงานไหนมรถประจ าองคกร

เรากจะขอความรวมมอใหสงพนกงานเหลานนมาอบรมในชวงเยน หลงเลกงานราว 2 ชวโมงตอวน ซง

เปนหลกสตรตอเนอง โครงการนยงครอบคลมถงพนกงานขบรถ พนกงานเกบคาโดยสาร นายตรวจ

และทเกยวของทกฝาย

ในสวนของโครงการเชงปองกน ทางขนสงไดประชาสมพนธและขอความรวมมอเฉพาะในชวง

เทศกาล จะรณรงคใหทกคน “ลด” การใชรถขนสง เนองจากมรถยนตบนทองถนนมากแลว ทงยงตงดาน

ตรวจจบลวงหนา กอนวนเทศกาล 7 วนอนตราย เพอใหทองถนคนเคย นอกจากน ยงมการออกตระเวน

ตรวจรถในอรถของผประกอบการตามนโยบาย “ตรวจกอนใช ปลอดภยแนนอน ” และจดตงศนยบรการ

คนเดนทางรมถนนมตรภาพ โดยใชก าลงสมาชกอปพร.คอยบรการในชวงปใหม (7 วนอนตราย)

ปญหาระหวางการด าเนนงานคอ “งบประมาณ ” ททกวนนไดรบการสนบสนนเงนทนจากการ

ประมล “เลขสวย” ของทะเบยนรถ ซงเปนเงนของ “กองทนเพอความปลอดภยในการใชรถใชถนน”

สวนการอบรมเรองความปลอดภยกมอปสรรคเชนกน หากเปนไปได ควรเลอกเวลาและสถานท

จดใหเหมาะสม ชวงเวลาทผเขาอบรมสวนใหญสะดวกทสด เพราะชาวบานทมาอบรมตองสละเวลา

ท างานมา การมาอบรมเทากบเปนการแบงเวลาของเขาใหสวนรวม ซงหากถงกบท าใหประชาชน

เดอดรอน การจดอบรมกปวยการ

ในประเดนความรวมมอเชงบรณาการเพอรวมพฒนามาตรฐานการปองกนอบตภยนน หลาย

หนวยงานเองกมอทธพลไมมากกนอยตอการท างาน ซงพอประมวลไดดงน ส าหรบ สอจร. ควรสง

เจาหนาทไปอบรมทกคน ทงน เพอศกษาตนแบบในการพฒนาบคลากรไปพรอมๆ กน สวน สสส.

องคกรปกครองสวนทองถน และสาธารณสขจงหวด ทง 3 หนวยงานตองรวมมอกนใหการสนบสนน

ทกๆ ดาน โดยเฉพาะงบประมาณ เชน การตรวจวดแอลกอฮอล สารเสพตด ยาบา และการปฐม

Page 41: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

25

พยาบาล ขณะทกรมทางหลวงอาจใหความชวยเหลอเพมเตมในการอนญาตใหตดตงปายถนนหนทาง

และประชาสมพนธโครงการรณรงคความปลอดภยน

และในฐานะตวแทนจงหวดน ารองของ สอจร. นอกเหนอจากผลงานดเดนในเรองการใชหลก

วศวกรรมจราจร ควบคไปกบการมสวนรวมของประชาชนแลว อธยาศยไมตรกอาจชวยลดอตราความ

เสยงทางถนนในพนทจงหวดขอนแกนไดอยางไมนาเชอ อาท การทผวาราชการจงหวดใหความสนใจ

และก าลงใจแกพนกงานทปฏบตหนาทอยางสม าเสมอ ทงเดนทางไปตรวจเยยม ใหความส าคญกบ

คนท างาน ท าไดเชนน พวกเขายอมหายเหนอยและพรอมสานงานตอไดอกอยางเตมท อกประการทอาจ

ชวยบรรเทาอบตเหตทางถนนไดคอ การเขมงวดกบกฎระเบยบ ไมใชอะลมอลวยจนไมอาจแกไขอะไรได

ทงสอเองกไมไดท าหนาทเผยแพรตดตามความคบหนาหรอรวมรณรงคแตอยางใด

ทงทายดวยนยามของค าหลายค า “ทองถน - ชมชน - ถนนปลอดภย - รวมใจลดอบตเหต ” ทงค

ตางอยากให สสส. ใหเงนทนและสงเสรมสนบสนนเรองนเปนอนดบตนๆ การสรางจตส านกถงเรองความ

มวนยเปนสงจ าเปน ใหเลอกระหวางความสะดวก ประหยดเวลาและราคา คนมกเลอกท าแบบน บางครง

ผลตรงขามทเกดขน คอ อนตรายถงชวต แตกลบมองขาม เชน การขบรถเลยวในทหามเลยว ไมอยาก

ออมไกล เพราะสะดวกด ไมเปลองน ามน ใครๆ กท า แบบนถอวามกงาย

สวนการอบรมทพงเปาไปทเดกทไดรบการอบรมความเขาใจนน ปรากฏวากลบไมประสบ

ผลส าเรจ คนใชรถใชถนนเกดความสบสนวาทอบรมมาทงหมดไมชวยอะไรเลย จดเรองวนยเปนเรองท

ตองสรางใหยนยาวและปลกฝงใหเปนหนาทความรบผดชอบใหได

ศรกล กลเลยม พยาบาลวชาชพ ศนยอบตเหตและวกฤตบ าบด โรงพยาบาลขอนแกน พยาบาลผนด ารงต าแหนงงานชมชนในบทบาทของเลขานการโครงการความปลอดภยทางถนน

คอยเชอมประสานหลายฝายตางๆ ทงเทศบาล ต ารวจ และทางจงหวด ซงแนนอน เธอยอมรขาว

โครงการแกไขปญหาอบตเหตทางถนนในจงหวดน ารอง (สอจร.) เปนธรรมดา

ค าถามแนวคดการจดการเรองความปลอดภยทางถนน จากยทธศาสตร 5E ทผานมา

(Enforcement, Education, Engineering, EMS, Evaluation) หากจะพฒนามาตรฐานความปลอดภย

Page 42: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

26

ทางถนนเพมขน พยาบาลศรกลเหนวาสงแรกทจะตองท าคอ เทศบาลและองคกรทองถนควรไดรบการ

สงเสรมในการปองกนและแกไขปญหาดวยการออกตวบทบญญตบงคบใชเฉพาะในทองถน เธอย าวา

“ถากฎหมายไมเขมแขง คนกไมเกดความเกรงกลว”

ขอส าคญในล าดบถดมาคอ การ สงเสรมและพฒนาศกยภาพทองถนในการใหบรการฉกเฉน

(Emergency Medical Service: EMS) เพอใหประชาชนเขาถงบรการขนพนฐาน ทงน ตองมการ

ออกแบบกลไกสนบสนนดานงบประมาณทเหมาะสมตามจ านวนประชากร และจายคาตอบแทนตาม

ภารกจ โดยค านงถงฐานะการคลงของทองถนควบคไปดวย

นอกจากน ควรมการตงศนยความปลอดภยระดบทองถน โดยก าหนดใหการแกปญหาอบตเหต

จราจรเปนภารกจส าคญของทองถน เพอใหมการบรณาการการท างานของทกหนวยทเกยวของ และการ

ด าเนนการแกไขปญหาเรองนอยางจรงจงและตอเนอง

หากเปรยบเทยบภาพรวมของนโยบายและหลกการปฏบตในปจจบนกบชวงหลายปทผานมา

ไมวาจะเปนเรองวสดอปกรณ เทคโนโลยทางวศวกรรมจราจร รวมทงเครองมอสอสารตางๆ พยาบาลผน

เหนวาสวนกลางนาจะสรางความชดเจนดวยการเนนย าใหเรองความปลอดภยดงกลาวเปนนโยบายหรอ

วาระแหงชาต ท าใหเปนยทธศาสตรของประเทศอยางเดนชด ซงทองถนเองกควรมความชดเจนในทาท

วาจะรวมมอปฏบตเชนกน

ดานเทศบาลควรมการด าเนนการเรองสญญาณไฟและกลองโทรทศนวงจรปด แกไขจดเสยง

หรอจดอนตรายในหลายแหง ตลอดจนเครองมอสอสารตางๆ เชน การตงสถานวทยกระจายเสยงให

ทวถงทงเทศบาล และตามปอมต ารวจสามเหลยมทสามารถกระจายเสยงไปได 44 จดในเขตเทศบาล

โดยเจาหนาทเองทงสวนกลางและทกภาคสวนกตองใหความรวมมอมากกวาน และบทบาทของ

ประชาชนผใชรถใชถนน ควรปรบเปลยนพฤตกรรมการใชรถใชถนน เชน การสวมหมวกนรภย

ขอนแกน เปนจงหวดทรเรมท าโครงการท านองนมากอนสวนกลางกวา 20 ป เมอม สอ.จร. ในป

2548 (กรมปองกนอบตภย กอตงขนในป 2546) จงสงใหงานเดมมความชดเจนขน ทางขอนแกนเองกม

การจดเวทแลกเปลยนระหวางจงหวด โดยไดรบการสนบสนนงบประมาณจาก สสส. ทมาเสนอการ

Page 43: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

27

ชวยเหลอใหแกทองถน เออใหเกดโครงการเดนๆ เชน กจกรรมแลกเปลยนความรและประสบการณ

ระหวางกน

ปญหาหรออปสรรคทเกดขนระหวางการด าเนนงานแทบไมปรากฏใหเหน เพราะมการ

ประสานงานแตละฝายอยางด งบประมาณมากนอยไมสงผลกระทบ เนองจากทองถนตงใจรณรงคกนอย

กอนแลว หากกจกรรมใดตองใชงบประมาณพเศษ ทางจงหวดจงจะยนของบประมาณเพอการสนบสนน

ไปยงหนวยงานอยาง อบต. เชน กจกรรมอบรมนกเรยนขบขปลอดภย หากจะแนะน ากนาจะเปนการ

เรยกรองบทบาทหนาทของกรมสงเสรมการปกครองสวนทองถนทควรแสดงออกในการใหความรวมมอ

มากกวาทเปนอย สวนนยาม “ทองถน - ชมชน - ถนนปลอดภย - รวมใจลดอบตเหต ” ในทศนะของ

พยาบาลประจ าโรงพยาบาลขอนแกนหมายถง หากชมชนเหนความส าคญในเรองความปลอดภยและจบ

มอรวมกนระหวางหนวยงานในทองถน ความปลอดภยกจะเกดขน ทงตนเองและครอบครว “ทองถน ”

ไมใชอะไรอน นอกจากรฐบาลชมชน (Local Government) สวนชมชนกคอ “คน” หรอประชาชนนนเอง

Page 44: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

28

ประมวลภาพกจกรรมตวอยางทพฒนาและสรางสรรค

การจดโครงสรางองคกรทชดเจน เพอการแกไขและปองกนภยทางถนน มการใหความส าคญ

กระจายอ านาจหนาทความรบผดชอบทด

• การปรบปรงแกไขถนนโยบายและบรณาการ คอ การสรางโครงการปรบปรงโดยยดหลก

วศวกรรมจราจร การเกบขอมลอบตเหต การศกษาพฤตกรรมการใชรถใชถนนทงในชวงเวลา

กลางวนและกลางคน รวมทงสอบถามความเหนจากประชาชนในพนท ท าให อบตเหตลดลงและ

การเดนทางสะดวกขน

โครงสรางองคกร/เครอขายลดอบตเหตจงหวดขอนแกนผวาฯ

คณะกรรมการปองกนอบตภยและแกไขปญหาการจราจร

คณะอนกรรมการปองกนอบตภยจราจร - รองผวาฯ ประธาน- นพ.วทยา ชาตบญชาชย เลขาฯ

คณะท างานดานควบคมวนยจราจรในสถานศกษา

- รองผวาฯ ประธาน- ผอก.เขตพนทการศกษา ขก. เขต 1-เลขาฯ

คณะท างานดานบรหารจดการ

- ปลดจงหวด ประธาน- ปองกนจงหวด เลขาฯ

คณะท างานดานประชาสมพนธและการมสวนรวม

- รองผวาฯ ประธาน- ประชาสมพนธจงหวด เลขาฯ

คณะท างานดานการบงคบใชกฎหมาย

- ผบงคบการต ารวจภธรจงหวดประธาน

- รองผบงคบการต ารวจภธรจงหวดเลขาฯ

คณะท างานดานวศวกรรมและสงแวดลอม

- นายชางแขวงการทางขอนแกนท 1 ประธาน- ผชวยชางแขวงการทางขอนแกนท 1 เลขาฯ

คณะท างานพฒนาระบบขอมลสารสนเทศและประเมนผล

- รองผวา ประธาน- หวหนา ปภ. เลขาฯ

คณะท างานพฒนาระบบดานบรการการแพทยฉกเฉน

- นพ.สาธารณสขจงหวด ประธาน- ผชว สาธารณสขจงหวด เลขาฯ

Page 45: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

29

อบต. กบ การอบรม อาสาสมครชาวบาน และการมสวนรวมของประชาชน โดยกงอ าเภอ

หนองนาค า จงหวดขอนแกน

จากการลงพนทไดท าการสมภาษณผทเกยวของกบการอบรมอาสาสมครชาวบานและการมสวนรวมของ

ประชาชน ดงน

องคการบรหารสวนต าบลบานโคก กงอ าเภอหนองนาค า

สถานต ารวจภธรกงอ าเภอหนองนาค า

เจรญ สงขรณ นายกองคการบรหารสวนต าบลบานโคก กงอ าเภอหนองนาค า โครงการลดอบตเหตทางถนนดงกลาว หากมการจดตงศนยความปลอดภยระดบทองถน โดยก าหนดให

การแกปญหาอบตเหตจราจรเปนภารกจส าคญของทองถน ในแงของการกระจายอ านาจยอมเปน

ปรากฏการณทางสงคมทด สวนการสนบสนนระบบขนสงมวลชนเพอเปนทางเลอก นายก อบต.ทานน

เหนวา ถาม การสนบสนนรถรบสงนกเรยน (ขนสงมวลชน) จากสวนกลางมากขน จะชวยลดการใชรถ

สวนบคคลไดอยางแนนอน แตส าหรบการพฒนาศกยภาพทองถนในการใหบรการฉกเฉน ( Emergency

Medical Service: EMS) ยงคงมเพยงอปกรณ ขาดแคลนพาหนะขนสง

ลกษณะเดนทท าใหอบต. กบการอบรมอาสาสมครชาวบาน ประสบความส าเรจ

• เกดความรวมมอระดบชมชน อบต. สถานต ารวจภธร กงอ าเภอหนองนาค า อาสาสมคร

รกษาความปลอดภยประจ าหมบาน (อ.รปม.) และต ารวจอาสา

• ปจจบนมอาสาสมครทผานการอบรมแลวกวา 400 คน (2 คน :100 คน)

• การฝกอบรม 3 ระยะ คอ พนฐาน ปฏบตงาน และทบทวน

• สมาชกมส านกและใหความรวมมอ ปรบลดพฤตกรรมเสยงภยบนถนน

• ลดความสนเปลองงบประมาณ เนองจากไดรบความรวมมอจากชมชน

• สรางสรรคผลงานใหมๆ รวมกน ท างานแบบบรณาการอยางมความสข

Page 46: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

30

ทงน นายกฯ เจรญ เสรมวา ทผานมามเพยงการอบรม อ.รปม. ซงเทาททราบ ประชาชนกให

ความรวมมอเปนอยางด โดยในการน ทาง อบต.ไดใหทนสนบสนนรวม 300,000 บาท นอกจากน หาก

ถามถงภาพหรอนยามของ “ทองถน ชมชน ถนนปลอดภย รวมใจลดอบตเหต ” ขาราชการทองถนผนให

ค าตอบวา เมอทองถนรวมกบชมชน ถนนหนทางกจะปลอดภย และเมอถนนปลอดภย อบตเหตกจะ

ลดลงเปนธรรมดา แตค าถามคอ หากคนจากถนอนเมาแลวขบ กออบตเหต โดยไมเกยวของกบถนน คน

ทองถนอยางเราจะท าอยางไร ซงประเดนนเปนปญหาทยากจะแกไขไดจรง

พ.ต.ต.ก าจด ดาทมมา สารวตรสบสวนปราบปราม สถานต ารวจภธรกงอ าเภอหนองนาค า จงหวดขอนแกน

สารวตรผนไดยนขาวโครงการแกไขปญหาอบตเหตทางถนนในจงหวดน ารอง (สอจร.) จากการ

ประชมนโยบายและประชมจงหวด ทสงการมาใหปฏบต โดยใหความรวมมอสงเสรมนโยบายจาก

สวนกลางดงกลาวดวยการจดอบรมอาสาจราจรตงแตเดกนกเรยนระดบมธยมศกษา หากนบถงวนน

รวมทงสนจ านวน 16 แหง และจดอบรมโครงการ “คร 5 นาท หนาเสาธง ” โดยจดอบรมใหความรครเพอ

มความสามารถพดในทสาธารณะและมความรเรองความปลอดภยทางถนนพอทจะน าไปถายทอดตอ

ใหแกนกเรยน อยางเรอง 3ม. 2ข. 1ร.1

ดานความรวมมอของประชาชนและหนวยงานรฐ เพอลดอบตภยทางถนนนน ถงวนน มความ

คบหนาบางประการ ไดแก โครงการเชงรบ มการตงดานรวมชวงเทศกาลสงกรานต และวนปใหม

รวมทงสาธารณสข ต ารวจ และอปพร.ตลอดจนการเรยกฝก ซงผทผานการอบรม อ.รปม. ไปแลวกยง

ตองทบทวนความรและทกษะการปฏบตงาน

1 3ม.คอ เมาไมขบรถ สวมใสหมวกนรภยทกครงทขบขหรอโดยสารรถจกรยานยนต และขบขจกรยานยนตอยางปลอดภย ไม

ดดแปลง 2ข. ไดแก คาดเขมขดนรภยทกครงทขบขหรอโดยสารรถยนต พกพาใบขบขทกครงทขบรถยนตหรอรถจกรยานยนต

1ร. คอการขบรถดวยความเรวตามอตราทกฎหมายก าหนด

Page 47: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

31

สวนโครงการเชงรก สถานต ารวจมการอบรม อ.รปม. ซงโดดเดนททกฝายมโอกาสรวมโครงการ

ซงปองกนการเกดอบตเหตไดอยางมประสทธภาพ เชน พอแมทเปน อ.รปม.มาตงดานตรวจ

ดกวยรน พวกเขากจะไมออกไปกอความเดอดรอน หรออยางโครงการผกเสยวชมชนมวลชนสมพนธ

(ชมส.) ซงมหลกการวาดวยการท างานชมชนเพอมวลชนอยางสมพนธกน ทเหลอคอโครงการเชง

ปองกน อาท การอบรมตามโรงเรยน เชน คร 5 นาท ดงทกลาวไปแลวขางตน

ประมวลภาพกจกรรมตวอยางทพฒนาและสรางสรรค

จดตงกลม “ต ารวจอาสา หญง” และอาสาสมครชาวบาน ในการตงดานตรวจ เปนกล

ยทธทใชไดผล เนองจากผหญงมวธสอสารทนมนวลและผใชรถใชถนนจะใหความรวมมอ

มากกวาต ารวจ อกทงสมาขกในขมชนเองจะมอาการตอตานนอยกวา

Page 48: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

32

ประมวลภาพกจกรรมตวอยางทพฒนาและสรางสรรค

Page 49: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

33

ความคดเหนและแรงผลกดนจากหนวยงานรฐและปกครอง

ความคดเหนจากนกวชาการและนกปกครองทมสวนเกยวของกบการจดการและบรหารองคกร

ปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน มดงน

คณสมพร ใชบางยาง อธบดกรมสงเสรมการปกครองทองถน กระทรวงมหาดไทย เรองนเปนอ านาจหนาทของปภ.กรมฯ ไมใชคนท างานหลกโดยตรง กบองคกรปกครองสวน

ทองถนในแตพนท ในแงของการเชอมโยงขอมลและกระตนใหองคกรทองถนตนตว เนองจากพบวา

ปญหาการท างานทเกดขน คอ องคกรปกครองสวนทองถนไมคอยใหความรวมมอกบปภ.โดยตรง จง

ตองผานมายงกรมฯ ซงกรมมหนาท สงเสรมและสนบสนน ออกระเบยบและบรหารจดการตามทปภ.

เสนอมา เชน สนบสนนงบประมาณในการท างาน

ยทธศาสตรของกรมทผานมาท างานภายใตยทธศาสตรรกษาความสงบ ซงเปนนโยบายของ

กรมการปกครอง และ ปภ. โดยใหถอวา เรองของสาธารณภยทเกดขนในทองถนถอเปนปญหาเรงดวน

ส าคญทตองแกไขเปนอนดบแรก เชน น าทวม อบตเหตครงใหญตางๆ ทองถนกจะสนบสนนในเรองของ

งบประมาณ//การจดซออปกรณ

สวนยทธศาสตรเชงรกของกรมฯ คอ เขาไปกระตน/ใหขอมลกบองคกรสวนทองถนตางๆ ใน

เรองน

หากเปรยบเทยบเมอยงไมมการรณรงคเรองความปลอดภยทางถนน ในอดตมแผนงานเกยวกบ

ความปลอดภยอย แตไมไดเนนเรองการจราจรเปนหลก เมอมวาระแหงชาต เรองความปลอดภยบนทอง

ถนน-แผนงานของสสส. กชวยกระตนใหทองถนเกดการตนตวอยางและเหนความส าคญมากขนอยาง

เหนไดชด

ปญหาทเกดขนอาจมสาเหตมาจาก 3 สวนหลกๆ คอ

1. กรมไมมโครงสรางการท างานรองรบเรองนชดเจน งานเรองนเปนหนงในหลายสวนของการ

ท างานของเจาหนาทประจ าซงตองรบผดชอบงานดานอนๆของกรมดวย

2. กรมฯไมมผเชยวชาญเฉพาะในเรองน

Page 50: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

34

3. องคกรปกครองสวนทองถนเปนอสระ กรมมหนาทเพยงสงเสรม และออกระเบยบควบคมการ

บรหารจดการสวนทองถนเทานน

ดงนน แผนงานสงเสรมเรองนในอนาคต คอ เพมการสงเสรมและสนบสนนการแกไขปญหา โดย

สงทนาจะท ากคอ การประชาสมพนธเพอสรางจตส านกใหกบคนในชมชน ทงน อยากไดความคด หรอ

ขอเสนอแนะจากหนวยงานตางๆ ใหขอมล หรอท าคมอแจงกรมวา หนวยงานทองถนควรท าอะไร//

จดการปญหายงไงบาง

รองศาสตราจารย วฒสาร ตนไชย รองเลขาธการ สถาบนพระปกเกลา รองเลขาธการฯ มองวาองคกรปกครองสวนทองถนไมมอ านาจหนาทโดยตรงในการแกไขปญหา

น เนองจากอบตเหตเกดขนจากหลายสาเหตรวมกน ส าหรบทองถนมอ านาจหนาทในการกอสรางและ

รบโอนอ านาจเรองการบ ารงรกษาทาง การจดระเบยบชมชนและการจดผงเมองเทานน ซงอาจกลาวได

วา ทองถนท าหนาทเปนผสนบสนนการท างานของสวนกลาง เนองจากไมไดรบอ านาจโดยตรง

นอกจากน ปจจบนทองถนเขามามสวนรวมในการจดการปญหาดวยการพยายามรณรงคให

ประชาชนหนมาใหความส าคญเรองการลดอบตภย

อาจารยวฒสารชวา เรองนเปนเรองส าคญ ถอเปนหนาทโดยตรงของทองถน โดยทองถนควร

ตรวจสอบและเฝาระวงอยางสม าเสมอ รวมถงตรวจสอบสภาพถนนหลงจากเรมใชงานดวย

ในสวนของการใหทองถนเขามามอ านาจในการออกกฎหมายเพอแกไขปญหาน อาจารยให

ทศนะวา มความจ าเปนตองพจารณาใหชดเจนตงแตมลเหตของอบตเหต จากนนจงวเคราะหวาม

กฎหมายขอใดบางทเกยวของ เชน หากเปนทองทเทศบาล ทองถนเองกนาจะมอ านาจในด าเนนการ

ออกกฎตางๆ ไดเอง เพอใหเหมาะสมตอความตองการของทองถน

สวนการจดตงศนยรกษาความปลอดภยบนทองถนนในแตละทองถนนน นาจะเปนหนาทของ

สวนกลางมากกวา เปนการชวยเหลอทองถนมากกวาการก าหนดกฎเกณฑเพอบงคบอยางเดมๆ

Page 51: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

35

ส าหรบเรอง EMS ทกวนน มอาสาสมครปองกนบรรเทาสาธารณภยประจ าแตละทองถนอยแลว

ซงสวนใหญเปนงานกชพมากกวาการรกษาพยาบาล อยางไรกตาม อาจารยแยงวา การอบรม

อาสาสมครควรครอบคลมถงเจาหนาทของมลนธตางๆ ดวย ไมเฉพาะอาสาสมครทองถนเทานน

อยากใหทบทวนวธการศกษาวจยตางๆ ทเรามกเททงหมดลงไปในทองถน ซงอาจเปนการผลก

ภาระใหแกทองถนแบกรบมากเกนไป เนองจากหลายเรองควรเปนอ านาจหนาทของสวนกลางมากกวา

คณวจย อมราลขต นายกเทศมนตรเทศบาลพนสนคม อ.พนสนคม จ.ชลบร นายกสมาคมสนนบาตเทศบาลแหงประเทศไทย เหนวาผน าในชมชนตางกตระหนกถงหนาทความรบผดชอบในการสรางความปลอดภยทาง

ถนนอยแลว แตตองการใหเกดความรวมมอกนจากสวนกลางทมนโยบายและหลกการปฏบตไดผาน

กระบวนการรวบรวมความคดเหนจากทองถนเขาไปดวย โดยเฉพาะอยางยงในชวงตนของการราง

นโยบายออกมา เพอไดรบขอมลเปนฐานในการระดมความคดตอไป ควรพฒนาเปน MOU รวมกน

สวนการใหความรทกษะในการใชรถใชถนน ควรมมาตรฐานและการรองรบส าหรบกรณทม

กฎหมายใหมๆ ออกมา หรอ เสนทางทปรบเปลยน เพราะบางครงคนในชมชนทองถนยงไมเขาใจ

หรอไมรสญลกษณจราจรใหมๆ ทไมมอกษรไทยก ากบ ควรมการประชาสมพนธและอบรมใหทราบ

ส าหรบกลมเสยงทนาเปนหวง คอ กลมวยรนทใชรถใชถนน แมจะมขอบงคบอยแลว แตการ

ดแลและควบคมเปนไปอยางล าบากและเกดการตอตานงายมาก ทงๆ ทเปนกลมเสยงทสรางปญหาตอ

ตวเองและสงคมคนใชรถใชถนนดวย รฐบาลครมวธสงเสรมใหกลมวยรนเกดจตส านกในการใชถนน

สาธารณะดวย ปจจบนบทลงโทษยงไมจรงจงเหมอนตางประเทศ

สวนการปองกนในภาพรวม เหนวาประชาชนมสวนรวมและเขาใจอยแลว ถามการรณรงคและ

สนบสนนงบประมาณใหเกดการสรางสรรคโครงการตางๆ เพอความปลอดภยของชมชนในระยะยาว

Page 52: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

36

นพดล แกวสพฒน นายกองคการบรหารสวนต าบล ต.ออมเกรด อ.ปากเกรด จ.นนทบร นายกสมาคมองคการบรหารสวนต าบลแหงประเทศไทย อบต.มการใหความส าคญตอปญหาน เนองจากการจราจรเกยวของกบชวตและความปลอดภย

ของประชาชน เหนไดจาก ปจจบน ทองถนนไดมาตรฐานมากขน เนองจากมการพฒนาและให

ความส าคญเรองการสรางถนนมากกวาในอดต อยางไรกตาม อบตเหตบนทองถนนถอเปนเรองปรกต

ธรรมดา อบต. จงท าไดเพยงใหบรการประชาชนแกปญหาอบตเหตบนทองถนน ดวยการจดท าปาย

เครองหมายจราจรตางๆ แจงเตอนประชาชนขณะใชถนน ซงชวยลดอบตเหตได

ทผานมา สมาคมอบต. ไดท าหนาทประสานกบหนวยงานราชการตางๆ ทเกยวของ โดยรณรงค

ขอความรวมมอจากสมาชกซงเปนอบต.ทวประเทศ ในการรวมแกไขปญหาอบตเหต ซงทกฝายตาง

วางแผนรวมกน วางระบบการด าเนนงานชดเจน ทงน หนวยงานทองถนเองกมงบประมาณรองรบแลว

1. การใหความรภายในโรงเรยนและชมชนเกยวกบสญญาณจราจรตางๆ เนองจากชาวบานทอย

ในพนทมกไมเขาใจความหมายของปายจราจร โดยเฉพาะบนเสนทางหลวง ซงมกฎระเบยบตางออกไป

จากถนนในทองถน

2. การรณรงคใหผขบขทกคนสวมหมวกนรภยทกครงทใชรถใชถนน

3. การรณรงคพเศษในชวงเทศกาลส าคญๆ เชน วนสงกรานต วนขนปใหม โดย อบต. เขาไปม

สวนรวมในการท างานกบเจาหนาททวประเทศ ทงในแงของการสนบสนนวสดอปกรณ และเสรมดวย

อาสาสมคร

นายก อบต. นพดลเหนดวยกบการบนทกและเชอมโยงขอมลเกยวกบพนทเสยงทมกเกด

อบตเหตบอยครง ซงปจจบน หลายพนทก าลงด าเนนการอย เชน ในฉะเชงเทรา แตกระนน การ

เชอมโยงขอมลตางๆ ยงถอวาขาดตกบกพรอง นนคอ หากประสานภาพรวมไดชดและมประสทธภาพ

กวาน จะมประโยชนมาก

ในสวนของการมสวนรวมตอการออกกฎหมายนน นายกสมาคมผนเหนวาควรมการอบรมสราง

ความรความเขาใจแกคนในทองถนเปนล าดบแรก เนองจากทผานมา รฐใหบรการไมทวถง ชาวบานใน

Page 53: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

37

ชนบทมกไมไดรบบรการอยางเทาเทยมกบผคนตามเมองใหญๆ ทผานมา มเพยงหนวยงานทท าหนาท

บงคบใชกฎหมายเทานน แตไมมการใหค าแนะน าแกประชาชน

ส าหรบ EMS ขณะน มอบต.จ านวน 800 แหง ทน ารางโครงการอาสาสมคร EMS ไปทดลอง

ปฏบต แตทวายงขาดการฝกอบรมเทาทควร เพราะฉะนน ควรมบคลากรและสวนราชการทมความร

ความสามารถมาอบรมใหแกอาสาสมครเหลานน เพอความเขาใจในภารกจ เชน การชวยเหลอ การปฐม

พยาบาลเบองตน สวนอปกรณและเครองมออ านวยความสะดวก อาจตองเพมจ านวนรถกชพมากขน

เพราะถอเปนสงจ าเปนขาดแคลน ขณะทจ านวนรถกภยกลบมมากกวา ไมสมดลกน

Page 54: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

38

พลงชมชนชวยลดอบตเหต

แนะรฐหนนงบฯ ลดอ านาจ เนนความตอเนอง

ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) และมลนธสาธารณสขแหงชาต (มสช.)

เผยผลการวจยลาสดชศกยภาพองคกรปกครองสวนทองถน (อปท.) ลดอบตเหตทางถนนไดจรงหาก

รวมมอกนรณรงคอยางตอเนอง โดยรฐเปนเพยงผสนบสนนทน โครงการพเศษ และใหบรการการศกษา

อยางทวถง

งานวจยเชงคณภาพในโครงการ “ปฏบตงานวชาการ ถอดบทเรยนองคกรปกครองสวนทองถน

ในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน ” หนงในแผนงานศนยวชาการเพอความปลอดภยทางถนน

งานในก ากบของมลนธสาธารณสขแหงชาต ซงไดรบการสนบสนนงบประมาณจากส านกงานกองทน

สนบสนนการสรางเสรมสขภาพ เมอเรวๆ น พบวา ความรวมมอกนภายในองคกรปกครองสวนทองถน

สามารถเพมมาตรฐานความปลอดภยบนทองถนนได โดยสวนกลางเปนเพยงหนวยเสรมงบประมาณ

ตอเนอง

โครงการดงกลาวไดท าการศกษาในจงหวดน ารอง 2 จงหวด คอ ภเกต และ ขอนแกน โดยรบ

ทนสนบสนนจาก สสส. ผานมาแลวเปนเวลากวา 2 ปเตม ซงวางเปาหมายในการเกบบนทก

ประสบการณและบทเรยนจากการขบเคลอนรณรงคเพอลดอบตเหตทางถนนในทองถน พรอมทงส ารวจ

ผลตอบรบแนวคดการจดตงศนยความปลอดภยระดบทองถน และการใหบรการฉกเฉน หรอทเรยกวา

EMS (Emergency Medical Service) ส าหรบประชาชนในพนท ตลอดจนความชวยเหลอจากงาน

วศวกรรมจราจรตางๆ ซงปรากฏผลความคบหนาเปนทนาพอใจในทศนะของผคนในชมชน

การหนหนารวมมอรวมใจกนยงคงเปนหนทางสความส าเรจในการลดอบตเหตบนทองถนน โดย

เรมตนตงแตการวางแผน ระดมสมอง แลกเปลยนความรและประสบการณอยางใหเกยรต ชวยกน

กระตนเพอนบานและพนกงาน/เจาหนาทในองคกรสวนทองถน มลนธตางๆ ในชมชน ย าเตอนใหทกคน

เหนความส าคญของประเดนปญหา “ความปลอดภยในชวต” ดวยการปลกวธคด ปลกจตส านกทงในเดก

เยาวชน ตลอดจนพลเมองอาวโส ใหคนเหลานเลงเหนภาพรวมของปญหา ความรนแรงหรอวกฤตของ

Page 55: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

39

สถตการเกดอบตเหตทเกยวโยงกบทองถนน กระทงเกดเปน “ส านกรวม ” ของทองถนทคดเหน

เปาหมายหรอภารกจรวม ซงบางครงอาจตองพงระบบการจงใจ ทงน เพอชวยกนเฝาระวงภยบนถนน

ตงแตในครวเรอน ในการด าเนนชวตประจ าวน สอนกนผานสมาชกในครอบครว ญาตมตร และเพอน

บานในละแวก แทรกสาระผานกจกรรมงานบญในวดและในบทสนทนาระหวางเพอนรวมงาน การอบรม

วนยจราจรใหแกผมอาชพขบขรถรบจางเปนระยะๆ ไมรบกวนเวลาท างาน ไปมาสะดวกสบาย รวมทง

อาจสอนเสรมผานบทเรยนในชนของสถานศกษาส าหรบเดกและเยาวชน อยางเชน การจดอบรมขบข

ปลอดภย เปนตน

การไลตามจบและปรบเงนระหวางเจาหนาทต ารวจกบผใชรถใชถนนอยางทเหนและเปนอยจะ

ลดนอยลง หากความรวมมอขางตนสงผลในทางปฏบตอยางคงเสนคงวา และไมแนวา การรเรมรวมมอ

กนจากโครงการน อาจเปนจดเรมตนของกระบวนการสรางวฒนธรรมการท างานรวมกนของคนไทยท

ตกหลนหายไประหวางการพฒนาประเทศทผานมา

สวนประโยชนของงานใหบรการฉกเฉนโดยภาพรวมถอวาเปนอกแนวทางในการรณรงคทไดผล

พอสมควร โดยเฉพาะการเขามาเสรมงานทางการแพทยทยงขาดแคลน ทงบคลากรและทกษะ ระบบ

ระเบยบโครงสรางการท างาน ตลอดจนเครองไมเครองมอทางการแพทยททนสมย และถงแมวา

ประสทธภาพ ความคลองตว รวมทงปรมาณหนวยบรการอาจยงไมไดมาตรฐาน ไมเพยงพอตอความ

ตองการ แตหวใจในงานบรการจ าตองมงไปในทศทางเดยวกน นนคอ การปรบปรงบคลากรและการ

บรการใหไดคณภาพ มากกวาทจะเพมจ านวนคน แตขาดหวใจบรการและความร ทส าคญ งานบรการ

ทางการแพทยฉกเฉนดงกลาวควรด าเนนการใหสอดคลอง ปรบเปลยนกลยทธและแผนงานไดตามเหต

ปจจย คานยม และวฒนธรรมของแตละถนนนๆ โดยไมละเลยความรสกคน ไมดเบาความตงใจของ

อาสาสมครทเสยสละมาชวยงานชมชน

อยางไรกด พนทในโครงการน ารองอยางจงหวดภเกต งานบรการฉกเฉนอาจถกประเมนวาเปน

การแกปญหาทปลายเหต ดวยหนวยบรการทภาครฐจดสรรมาใหนน ไมเพยงพอตอความตองการของ

จ านวนประชากรจรงในพนท เนองจากภเกตเปนจงหวดทองเทยว จงมจ านวนประชากรตอหนวย

ไมตรงกบยอดทจดทะเบยนในส ามะโนประชากร

Page 56: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

40

นอกจากน งานบรการฉกเฉนนยงใหผลลพธเปนฐานขอมลผปวยและสถตการเกดอบตเหต ซง

ชวยยนกระบวนการท างาน ลดอปสรรคในการรบสง และเพมความรวดเรวในการปฏบตงาน เสรม

ประสทธภาพการรบสงขอมลคนไขตอใหแกโรงพยาบาลไดอยางฉบไว แมนย า ผดพลาดนอยทสด

ความรวมมอระหวางหนวยงาน การถอยทถอยอาศยและอธยาศยไมตรของผคน ตลอดจนศนย

ความปลอดภยฯ และงานบรการฉกเฉนยอมไมประสบความส าเรจสมบรณ หากปราศจากการพฒนา

หลกเกณฑในงานวศวกรรมจราจร อาทเชน การขจดจดเสยงทนาจะท าใหเกดอนตราย จดเกบเปน

คลงขอมล การปรบปรงสภาพพนผวถนน การหมนตรวจสอบเปนระยะๆ และสม าเสมอ ไปจนถงการ

ตดตงอปกรณและแนวปองกนเสรมทชวยเพมทศนวสยใหแกผขบข ซงอปกรณดงกลาวยงครอบคลมถง

ไฟจราจรสองสวางและสงอ านวยความสะดวกอนๆ ใหแกผคนทอาศยหรอสญจรไปมาสองขางทางดวย

กฎหมายจราจร ความจรงจงในการตกเตอน จบกม และงบประมาณทอดฉดตรงจากภาครฐ

ยงคงเปนองคประกอบส าคญในการรณรงค แตทส าคญและยงยนกวาคอ ความรวมมอรวมใจกนของทก

ฝายทจะท าความเขาใจเนอหาของโครงการ ศกษาบทบาทหนาทและแนวทางการปฏบตงานของฝาย

ตางๆ ใหกระจางชด และทควรใหความส าคญไมแพกนคอ การใหทองถนเปนฝายเลอก ใหพวกเขาไดใช

สทธตดสนใจในการปองกนและแกไขปญหา โดยกระจายอ านาจสภาคประชาชน เรมตนพจารณาและ

ประเมนสถานการณของปญหาดวยสายตาจากผอยอาศยในชมชน ไมใชสวนกลาง

ทเหลอคอการตระหนกถงวตถประสงคหลกของโครงการระหวางลงมอท างาน ตลอดจนรกษาความตงใจ

จรงในการบรรลผล ทงงานประสาน ตอยอดบทเรยน เชอมโยงและแลกเปลยนขอมลระหวางกนใน

เครอขาย เปนก าลงใจใหกนและกน รวมถงการหมนตรวจสอบจดยน เปาหมาย และวธการน าไปส

เปาหมายนนอยางเสมอๆ ทงหนวยงานภาครฐและทองถนเอง เพอรกษาสมดลของภาระหนาท

รบผดชอบทแบงงานกนท า ซงทงหมดนกเพอปรมาณอบตเหตบนทองถนนทลดนอยลง และเพม

คณภาพชวตของทกคนทกชมชนใหดขนกวาเดมนนเอง

Page 57: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

41

ผลสรปการระดมความคดเหนรางขอเสนอ

ขอเสนอ 7 ประการ

เพอ “ทองถน - ชมชน - ถนนปลอดภย รวมใจลดอบตเหต”

1.ทองถน-ชมชนมแผนปฏบตการเพอปลกจตส านกใหเยาวชนตระหนกในเรองความปลอดภย สงเสรมวนย

จราจร พรอมทงจดใหมการบรรจเรองความปลอดภยในการใชรถใชถนน เปนหลกสตร ทองถนในสถานศกษา

ขององคกรปกครองสวนทองถน

2. องคกรปกครองสวนทองถน กรมทางหลวง กรมทางหลวงชนบท ควรด าเนนการสงเสรมกระบวนการ

ออกแบบถนนทค านงถงวถชวต และประโยชนของชมชนสองขางทาง โดยน าหลกวชา การจดการเพอความ

ปลอดภยในการใชรถใชถนน (Road Safety Audit) มาเปนเครองมอในการยกระดบมาตรฐานความปลอดภย

3. มการพฒนามาตรฐานการปองกนอบตภยทางถนนและระบบจงใจใหแตละทองถนน าไปด าเนนการ โดยเนน

การมสวนรวมกบภาคเครอขาย ในการส ารวจและแกไขจดเสยง พฤตกรรมเสยงตางๆ จดท าระบบขอมลการ

เกดอบตเหตจราจรในพนท และมการตรวจสอบความปลอดภยบนทองถนนอยางตอเนอง

4.รฐบาลและทองถนตองรวมกนสงเสรมสนบสนนระบบขนสงสาธารณะ เพอเปนทางเลอกทดแทนการใช

รถจกรยานยนตและรถยนตสวนตวโดยไมจ าเปน โดยค านงถงบรการทครอบคลมและเชอมโยงทวทกภมภาค

ประชาชนสามารถเขาถงและใชบรการไดโดยสะดวก ปลอดภย และใหความส าคญกบคณภาพชวตของ

ประชาชนมากกวาความคมทนทางเศรษฐกจเทานน

5. สงเสรมและพฒนาศกยภาพทองถนมบทบาทในการสนบสนนการใหบรการฉกเฉน ( Emergency Medical

Service: EMS) เพอใหประชาชนสามารถเขาถงบรการตามมาตรฐานขนพนฐาน ทงน โดยมการออกแบบกลไก

สนบสนนดานงบประมาณทเหมาะสม ทงจากหนวยงานรฐและภาคทเกยวของ

6. สนบสนนบคลากรทองถนใหมสมรรถนะในการปองกนและแกไขปญหาไดอยางมประสทธภาพ

7. มกลไกประสานงานความปลอดภยทางถนนขององคกรปกครองสวนทองถนเพอประสานและเชอมโยงการ

ท างานของทกหนวยทเกยวของ และด าเนนการแกไขปญหาอยางจรงจงและตอเนอง

Page 58: New รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ · 2018. 11. 21. · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการ

____________________________________________________________

สรปการถอดบทเรยนวชาการองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการเรองความปลอดภยทางถนน

42

ภาคผนวก

ขอมลส าคญทควรร

ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) โทร. 0-2298-0500 โทรสาร 0-2298-0499 www.thaihealth.or.th

แผนงานศนยวชาการเพอความปลอดภยทางถนน มลนธสาธารณสขแหงชาต(มสช.) โทร. 0-2511-5855 โทรสาร 0-2939-2122 www.thainhf.org