new enzymen hoofdstuk 6 - scaldalab.scalda.nl/pdf/h6 enzymen.pdf · 2015. 3. 9. · enzymen...
TRANSCRIPT
![Page 1: New ENZYMEN Hoofdstuk 6 - Scaldalab.scalda.nl/pdf/H6 Enzymen.pdf · 2015. 3. 9. · ENZYMEN Hoofdstuk 6 opbouw en werking mechanisme Invloeden op de enzymactiviteit Temperatuur pH](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071219/6057f86f20dc315bf4670c75/html5/thumbnails/1.jpg)
Hoofdstuk 6 ENZYMEN
![Page 2: New ENZYMEN Hoofdstuk 6 - Scaldalab.scalda.nl/pdf/H6 Enzymen.pdf · 2015. 3. 9. · ENZYMEN Hoofdstuk 6 opbouw en werking mechanisme Invloeden op de enzymactiviteit Temperatuur pH](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071219/6057f86f20dc315bf4670c75/html5/thumbnails/2.jpg)
opbouw en werking mechanisme
Invloeden op de enzymactiviteit
Temperatuur
pH
Enzym-substraatconcentratie
Remstoffen
Naamgeving
Toepassing mogelijkheden enzymen
Spijsverteringsenzymen
H6 ENZYMEN
![Page 3: New ENZYMEN Hoofdstuk 6 - Scaldalab.scalda.nl/pdf/H6 Enzymen.pdf · 2015. 3. 9. · ENZYMEN Hoofdstuk 6 opbouw en werking mechanisme Invloeden op de enzymactiviteit Temperatuur pH](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071219/6057f86f20dc315bf4670c75/html5/thumbnails/3.jpg)
http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20100721_enzymen0
1
VIDEO ENZYMEN
![Page 4: New ENZYMEN Hoofdstuk 6 - Scaldalab.scalda.nl/pdf/H6 Enzymen.pdf · 2015. 3. 9. · ENZYMEN Hoofdstuk 6 opbouw en werking mechanisme Invloeden op de enzymactiviteit Temperatuur pH](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071219/6057f86f20dc315bf4670c75/html5/thumbnails/4.jpg)
ACTIVERINGS ENERGIE
Activeringsenergie = energie die nodig is om een reactie te activeren
Meeste chemische reacties verlopen langzaam
of vinden niet plaats onder standaard condities
![Page 5: New ENZYMEN Hoofdstuk 6 - Scaldalab.scalda.nl/pdf/H6 Enzymen.pdf · 2015. 3. 9. · ENZYMEN Hoofdstuk 6 opbouw en werking mechanisme Invloeden op de enzymactiviteit Temperatuur pH](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071219/6057f86f20dc315bf4670c75/html5/thumbnails/5.jpg)
WERKING VAN EEN KATALYSATOR
Katalysator = stof die de activeringsenergie verlaagt
![Page 6: New ENZYMEN Hoofdstuk 6 - Scaldalab.scalda.nl/pdf/H6 Enzymen.pdf · 2015. 3. 9. · ENZYMEN Hoofdstuk 6 opbouw en werking mechanisme Invloeden op de enzymactiviteit Temperatuur pH](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071219/6057f86f20dc315bf4670c75/html5/thumbnails/6.jpg)
Meeste chemische reacties in de cel verlopen niet vanzelf
Enzymen zijn de katalysatoren (biokatalysatoren)
Reactiesnelheden verhoogt met factor 106 tot 107°
WERKING ENZYM
![Page 7: New ENZYMEN Hoofdstuk 6 - Scaldalab.scalda.nl/pdf/H6 Enzymen.pdf · 2015. 3. 9. · ENZYMEN Hoofdstuk 6 opbouw en werking mechanisme Invloeden op de enzymactiviteit Temperatuur pH](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071219/6057f86f20dc315bf4670c75/html5/thumbnails/7.jpg)
WERKING ENZYM
![Page 8: New ENZYMEN Hoofdstuk 6 - Scaldalab.scalda.nl/pdf/H6 Enzymen.pdf · 2015. 3. 9. · ENZYMEN Hoofdstuk 6 opbouw en werking mechanisme Invloeden op de enzymactiviteit Temperatuur pH](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071219/6057f86f20dc315bf4670c75/html5/thumbnails/8.jpg)
SLEUTEL - SLOT MODEL
Enzym – substraat complex is een specifieke binding
Splitsing:
http://www.bioplek.org/animaties/moleculaire_genetica/sheet_maltase.html
Synthese
http://www.bioplek.org/animaties/enzymen/enzym.swf
![Page 9: New ENZYMEN Hoofdstuk 6 - Scaldalab.scalda.nl/pdf/H6 Enzymen.pdf · 2015. 3. 9. · ENZYMEN Hoofdstuk 6 opbouw en werking mechanisme Invloeden op de enzymactiviteit Temperatuur pH](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071219/6057f86f20dc315bf4670c75/html5/thumbnails/9.jpg)
SPLITSING MALTOSE DOOR ENZYM
MALTASE
![Page 10: New ENZYMEN Hoofdstuk 6 - Scaldalab.scalda.nl/pdf/H6 Enzymen.pdf · 2015. 3. 9. · ENZYMEN Hoofdstuk 6 opbouw en werking mechanisme Invloeden op de enzymactiviteit Temperatuur pH](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071219/6057f86f20dc315bf4670c75/html5/thumbnails/10.jpg)
Groepjes
Invloed temperatuur
Invloed pH
Invloed van de substraat-enzymconcentratie
remstoffen
10 min verdieping individueel
5 min doorspreken met groep
20 min nummers bij elkaar
OPDRACHT VIERTALLEN
![Page 11: New ENZYMEN Hoofdstuk 6 - Scaldalab.scalda.nl/pdf/H6 Enzymen.pdf · 2015. 3. 9. · ENZYMEN Hoofdstuk 6 opbouw en werking mechanisme Invloeden op de enzymactiviteit Temperatuur pH](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071219/6057f86f20dc315bf4670c75/html5/thumbnails/11.jpg)
Invloed van zuurgraad (pH)
Invloed van Temperatuur
Invloed van Enzymsubstraat concentratie
Invloed van remstoffen
ENZYMACTIVITEIT
![Page 12: New ENZYMEN Hoofdstuk 6 - Scaldalab.scalda.nl/pdf/H6 Enzymen.pdf · 2015. 3. 9. · ENZYMEN Hoofdstuk 6 opbouw en werking mechanisme Invloeden op de enzymactiviteit Temperatuur pH](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071219/6057f86f20dc315bf4670c75/html5/thumbnails/12.jpg)
Optimum curve
INVLOED VAN TEMPERATUUR
![Page 13: New ENZYMEN Hoofdstuk 6 - Scaldalab.scalda.nl/pdf/H6 Enzymen.pdf · 2015. 3. 9. · ENZYMEN Hoofdstuk 6 opbouw en werking mechanisme Invloeden op de enzymactiviteit Temperatuur pH](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071219/6057f86f20dc315bf4670c75/html5/thumbnails/13.jpg)
In actief
enzym
denaturatie
RUIMTELIJKE STRUCTUUR ENZYM
![Page 14: New ENZYMEN Hoofdstuk 6 - Scaldalab.scalda.nl/pdf/H6 Enzymen.pdf · 2015. 3. 9. · ENZYMEN Hoofdstuk 6 opbouw en werking mechanisme Invloeden op de enzymactiviteit Temperatuur pH](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071219/6057f86f20dc315bf4670c75/html5/thumbnails/14.jpg)
Optimum is verschillend voor verschillende enzymen
INVLOED ZUURGRAAD OP ENZYM
![Page 15: New ENZYMEN Hoofdstuk 6 - Scaldalab.scalda.nl/pdf/H6 Enzymen.pdf · 2015. 3. 9. · ENZYMEN Hoofdstuk 6 opbouw en werking mechanisme Invloeden op de enzymactiviteit Temperatuur pH](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071219/6057f86f20dc315bf4670c75/html5/thumbnails/15.jpg)
INVLOED SUBSTRAAT- EN
ENZYMCONCENTRATIE
Er treedt Verzadiging op
![Page 16: New ENZYMEN Hoofdstuk 6 - Scaldalab.scalda.nl/pdf/H6 Enzymen.pdf · 2015. 3. 9. · ENZYMEN Hoofdstuk 6 opbouw en werking mechanisme Invloeden op de enzymactiviteit Temperatuur pH](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071219/6057f86f20dc315bf4670c75/html5/thumbnails/16.jpg)
Competitieve remming (reversibel remming)
INVLOED VAN REMSTOFFEN OP ENZYMEN
![Page 17: New ENZYMEN Hoofdstuk 6 - Scaldalab.scalda.nl/pdf/H6 Enzymen.pdf · 2015. 3. 9. · ENZYMEN Hoofdstuk 6 opbouw en werking mechanisme Invloeden op de enzymactiviteit Temperatuur pH](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071219/6057f86f20dc315bf4670c75/html5/thumbnails/17.jpg)
NON- Competitieve remming (irreversibel remming)
INVLOED VAN REMSTOFFEN OP ENZYMEN
![Page 18: New ENZYMEN Hoofdstuk 6 - Scaldalab.scalda.nl/pdf/H6 Enzymen.pdf · 2015. 3. 9. · ENZYMEN Hoofdstuk 6 opbouw en werking mechanisme Invloeden op de enzymactiviteit Temperatuur pH](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071219/6057f86f20dc315bf4670c75/html5/thumbnails/18.jpg)
Stap 1 - Opdracht: Kies een artikel per tweetal
Stap 2 - Artikel samenvatten Lees het artikel door (15 min) – globaal (ga niet in op details)
Maak een samenvatting van 2 zinnen van elke alinea
Omcirkel of Streep in het artikel de belangrijkste punten aan. (alles wat te maken heeft met enzymen)
Stap 3 - Beantwoord de volgende vragen adv de samenvatting Wat is het doel van het onderzoek?
Voor welke industrie/ richting wordt dit onderzoek gedaan?
Welke rol spelen enzymen in het onderzoek?
Wat hopen ze te bereiken in de toekomst?
Stap 4 – Deel het met de klas; verwerk de vragen in je verhaal
ENZYMEN IN DE INDUSTRIE
![Page 19: New ENZYMEN Hoofdstuk 6 - Scaldalab.scalda.nl/pdf/H6 Enzymen.pdf · 2015. 3. 9. · ENZYMEN Hoofdstuk 6 opbouw en werking mechanisme Invloeden op de enzymactiviteit Temperatuur pH](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071219/6057f86f20dc315bf4670c75/html5/thumbnails/19.jpg)
ENZYMEN IN DE INDUSTRIE
http://www.schooltv.nl/beeldbank/clippopup/20060411_appelsap01
![Page 20: New ENZYMEN Hoofdstuk 6 - Scaldalab.scalda.nl/pdf/H6 Enzymen.pdf · 2015. 3. 9. · ENZYMEN Hoofdstuk 6 opbouw en werking mechanisme Invloeden op de enzymactiviteit Temperatuur pH](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071219/6057f86f20dc315bf4670c75/html5/thumbnails/20.jpg)
OEFENINGEN
Vraag 1
Vraag 2: stencil opdracht
![Page 21: New ENZYMEN Hoofdstuk 6 - Scaldalab.scalda.nl/pdf/H6 Enzymen.pdf · 2015. 3. 9. · ENZYMEN Hoofdstuk 6 opbouw en werking mechanisme Invloeden op de enzymactiviteit Temperatuur pH](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071219/6057f86f20dc315bf4670c75/html5/thumbnails/21.jpg)
Vertering van eiwitten begint in de maag
SPIJSVERTERINGS ENZYMEN VERTERING VAN EIWITTEN
voedseldelen
maagportier
vrijkomen maagsap
maag
maagwand
maagsapklieren
vrijkomen maagsap
pepsinogeen pepsine
(actief
enzym) HCl slijmkliercellen
1 Pepsinogeen en HCl komen vrij in de maag
2 HCl zet pepsinogeen om in pepsine
3 Pepsine activeert meer pepsinogeen en start zo een kettingreactie. Pepsine start de vertering van eiwitten.
![Page 22: New ENZYMEN Hoofdstuk 6 - Scaldalab.scalda.nl/pdf/H6 Enzymen.pdf · 2015. 3. 9. · ENZYMEN Hoofdstuk 6 opbouw en werking mechanisme Invloeden op de enzymactiviteit Temperatuur pH](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071219/6057f86f20dc315bf4670c75/html5/thumbnails/22.jpg)
SPIJSVERTERINGS ENZYMEN VERTERING VAN EIWITTEN
![Page 23: New ENZYMEN Hoofdstuk 6 - Scaldalab.scalda.nl/pdf/H6 Enzymen.pdf · 2015. 3. 9. · ENZYMEN Hoofdstuk 6 opbouw en werking mechanisme Invloeden op de enzymactiviteit Temperatuur pH](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071219/6057f86f20dc315bf4670c75/html5/thumbnails/23.jpg)
Vertering van koolhydraten begint in de mond
SPIJSVERTERINGS ENZYMEN VERTERING VAN KOOLHYDRATEN
Speeksel bevat het enzym amylase, dat een deel van het zetmeel (amylose) in het voedsel afbreekt tot maltose (een disacharide). Amylase is werkzaam bij een pH van ongeveer 6 tot 7,5. Het pH optimum is 6,6.
In de twaalfvingerige darm wordt opnieuw amylase toegevoegd. Dat is pancreas amylase uit het pancreassap.
![Page 24: New ENZYMEN Hoofdstuk 6 - Scaldalab.scalda.nl/pdf/H6 Enzymen.pdf · 2015. 3. 9. · ENZYMEN Hoofdstuk 6 opbouw en werking mechanisme Invloeden op de enzymactiviteit Temperatuur pH](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071219/6057f86f20dc315bf4670c75/html5/thumbnails/24.jpg)
SPIJSVERTERINGS ENZYMEN VERTERING VAN KOOLHYDRATEN
![Page 25: New ENZYMEN Hoofdstuk 6 - Scaldalab.scalda.nl/pdf/H6 Enzymen.pdf · 2015. 3. 9. · ENZYMEN Hoofdstuk 6 opbouw en werking mechanisme Invloeden op de enzymactiviteit Temperatuur pH](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071219/6057f86f20dc315bf4670c75/html5/thumbnails/25.jpg)
Vertering van vetten begint in de twaalfvingerige darm
In de twaalfvingerige darm monden 2 buisjes uit waardoor
de spijsverteringssap wordt aangevoerd dat een rol speelt
bij de twaalfvingerige darm
1. Gal – een bruingroene bittere vloeistof gemaakt in de lever en
bewaard in de galblaas. Gal maakt van grote vetdruppels zeer
kleine vetdruppels (= een emulsie) waardoor de enzymen er beter
bij kunnen.
2. pancreassap (alvleessap) bevat een enzym (lipase) dat vet
afbreekt tot glycerol en vetzuren
SPIJSVERTERINGS ENZYMEN VERTERING VAN VETTEN
![Page 26: New ENZYMEN Hoofdstuk 6 - Scaldalab.scalda.nl/pdf/H6 Enzymen.pdf · 2015. 3. 9. · ENZYMEN Hoofdstuk 6 opbouw en werking mechanisme Invloeden op de enzymactiviteit Temperatuur pH](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071219/6057f86f20dc315bf4670c75/html5/thumbnails/26.jpg)
Vertering van vetten begint in de twaalfvingerige darm
SPIJSVERTERINGS ENZYMEN VERTERING VAN VETTEN
Gly
cero
l
Vetzuur
Vetzuur
Vetzuur
Lipase
Vet Vetzuren en
Glycerol
Vetten (lipiden) Opgebouwd uit een glycerolmolecuul en drie vetzuurmoleculen = Triglyceride
![Page 27: New ENZYMEN Hoofdstuk 6 - Scaldalab.scalda.nl/pdf/H6 Enzymen.pdf · 2015. 3. 9. · ENZYMEN Hoofdstuk 6 opbouw en werking mechanisme Invloeden op de enzymactiviteit Temperatuur pH](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071219/6057f86f20dc315bf4670c75/html5/thumbnails/27.jpg)
Klasse Werking Kenmerkende reactie
EC 1
Oxidoreductasen Katalyseren redoxreacties
AH + B → A + BH (gereduceerd)
A + O → AO (ge-oxideerd)
EC 2
Transferases
Katalyseren de overdracht van
een functionele groep van het
ene molecuul naar het andere
molecuul
AB + C → A + BC
EC 3
Hydrolasen
Katalyseren de hydrolytische
splitsing van stoffen AB + H2O → AOH + BH
EC 4
Lyases
Voegen toe of verwijderen
groepen voor de vorming van
dubbele bindingen
RCOCOOH → RCOH + CO2 of [X-A-B-Y] →
[A=B + X-Y]
EC 5
Isomerasen
Katalyseren de omvorming van
een verbinding in een isomere
structuur
AB → BA
EC 6
Ligasen
Verbinden twee moleculen ten
koste van een ATP-molecuul (niet
bij Rubisco) synthese reactie
X + Y+ ATP → XY + ADP + Pi
6 GROEPEN ENZYMEN (KLASSIFICATIE)
![Page 28: New ENZYMEN Hoofdstuk 6 - Scaldalab.scalda.nl/pdf/H6 Enzymen.pdf · 2015. 3. 9. · ENZYMEN Hoofdstuk 6 opbouw en werking mechanisme Invloeden op de enzymactiviteit Temperatuur pH](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071219/6057f86f20dc315bf4670c75/html5/thumbnails/28.jpg)
EC-nummer
Zij worden ook geklasseerd met een nummering: het EC -nummer (Enzyme Commission number). Dit nummer is gebaseerd op de chemische reacties die ze katalyseren. Het EC-nummer bestaat uit 4 getallen en begint met een cijfer dat één van de zes bovenstaande hoofdgroepen (of klassen) aanduidt. De twee hieropvolgende getallen bepalen de subgroep en de sub-subgroep. Het laatste getal tenslotte bepaalt specifiek het enzym in de sub -subgroep waarover het gaat. Een voorbeeld is katalase, aangeduid met "EC 1.11.1.6", dit wil zeggen dat het tot klasse 1 (de oxidoreductasen) behoort, in de subgroep 11 (met een peroxide als acceptor), in de sub-subgroep 1 (er is maar één subgroep in 1.11), en het gaat hier om het 6de enzym (katalase)
EC NUMMER