new saqartvelo - regionica - july 2017.pdfdan bi o ag ro war mo e bis sam s a xu ri mu sa obs, rom...
TRANSCRIPT
agraruli
saqarTvelo
agronius.jiagronius.ji vb[tlts vbofc9 vbof lfufgeht,s lf ufufs,j,s smdtvb[tlts vbofc9 vbof lfufgeht,s lf ufufs,j,s smdty=y=
Newახალიახალი
სამეცნიერო-საინფორმაციო ჟურნალი #7 (75), სამეცნიერო-საინფორმაციო ჟურნალი #7 (75), ივlისიივlისი, 2017, 2017ISSN 1987-8729ISSN 1987-8729
თბილისი, წერეთლის გამზ. 142, მე-2 სართ., ოთ. #15ტელ/ფაქსი: 2 341 678; მობ: 597 170 772, 597 170 702, 597 170 706ელ. ფოსტა: [email protected]
Tbilisi, wereTlis gamz. 142, me-2 sarT., oT. #15Tbilisi, wereTlis gamz. 142, me-2 sarT., oT. #15
tel`faqsi: 2 341 678; mob.: 597 170 706, 597 170 702tel`faqsi: 2 341 678; mob.: 597 170 706, 597 170 702
el. fosta: el. fosta: [email protected]@gmail.com
kuprofiqs 30 dispersikuprofiqs 30 dispersi
Wraqis, fomofsisis, fitoftorozis, alternariozisa da Wraqis, fomofsisis, fitoftorozis, alternariozisa da qecis winaaRmdeg Zlier moqmedi franguli preparatiqecis winaaRmdeg Zlier moqmedi franguli preparati
ივლისი, 2017 axali agraruli saqarTvelo
სა რე დაქ ციო კო ლე გი ა: შო თა მა ჭა რაშ ვი ლი (მთ. რედაქტორი),ნუგ ზარ ება ნო ი ძე, რეზო ჯაბნიძე, მიხეილ სოხაძე, თამარ სანიკიძე, რუსუდან გიგაშვილი (კონსულტანტი), თეონა ნოზაძე, ნოდარ ბრეგვაძე, ბექა გონაშვილი, გიორგი ბარისაშვილი (მევენახეობა-მეღვინეობის რედაქციის რედაქტორი), თამ თა გუ გუშ ვი ლი (ინგლ. ვერს. რედაქტორი).
editor of English version Tamta Gugushvili
სა მეც ნი ე რო საბ ჭო:აკადემიკოსები, მეც ნი ე რე ბა თა დოქ ტო რე ბი, პრო ფე სო რე ბი:რე ვაზ მა ხა რობ ლი ძე (თავმჯდომარე),გურამ ალექსიძე, ზაურ ფუტკარაძე, ნო დ-არ ჩხარ ტიშ ვი ლი, ნუგზარ ებანოიძე, პა ა ტა კოღუაშვილი, ელგუჯა შაფაქიძე, შოთა ჭალაგანიძე, ზვი ად ბრეგ ვა ძე, ელ გუ ჯა გუ გუშ-ვი ლი, გოგოლა მარგვე ლა შვი ლი, ანა გულბანი, ლევან უჯმაჯურიძე, ზა ურ ჯუ ლუ ხი ძე, ზუ რაბ ჯინ ჯი ხა ძე, ქრისტო კახ ნიაშვილი, ადოლ ტყე შე ლაშ ვი ლი, ნატო კაკაბაძე, კუ-კუ რი ძე რი ა, კა ხა ლაშ ხი, ჯემალ კაციტაძე, ნუკრი მემარნიშვილი, ნიკოლოზ ზაზაშვილი, მიხეილ ჭიჭაყუა, დავით ბოს ტა შვილი, იოსებ სარჯველაძე, ნუგზარ სარ ჯ ვე ლაძე, თენ-გიზ ყუ რაშ ვი ლი, ანატოლი გიო რგაძე, ლევან თორთლაძე, ზურაბ ლოლაძე, კო ბა კო ბა ლა ძე.
გამომცემელი:“აგრარული სექ ტო რის კომ პა ნი ე ბის ასო ცი ა ცი ა” (ასკა); Association of Agrarian Sector Companies (ASCA).
საქართველოს რეგიონული ეკონომიკური პრიორიტეტების კვლევითი ცენტრი „რეგიონიკა”;Regionica — Georgian Research Center for Regional Economic Priorities.რე დაქ ცი ის მი სა მარ თი:თბი ლი სი (0114), გორგასლის ქ. # 51/53ტელ/tel: +995 (032) 2 90-50-00 599 16-18-31Tbilisi (0114), Gorgasali str. #51/53
www.agronews.gewww.agronews.geელ-ფოსტაელ-ფოსტა: : [email protected]@gmail.com
saqarTvelos erovnuli biblioTeka „ივერიელი” (ციფრული ბიბლიოთეკა)
www.dspace.nplg.gov.ge ახალი აგრარული საქართველო დააკაბადონა გიორგი მაისურაძემჟურ ნა ლი ხელ მ ძღ ვა ნე ლობს თა ვი სუ ფა ლი პრე სის პრინ ცი პით. The journal acts in accordance with the principles of free press.© სა ავ ტო რო უფ ლე ბა და ცუ ლი ა.All rights reserved.რეფერირებადია 2011 წლიდან
დაიბეჭდა შპს „გამომცემლობა გრიფონში”
ახა ლი აგ რა რუ ლი სა ქარ თ ვე ლო
AKHALI AGRARULI SAQARTVELO(New Agrarian Georgia)
ყო ველ თ ვი უ რი სა მეც ნი ე რო-სა ინ ფორ მა ციო ჟურ ნა ლი.
Monthly scientific-informative magazineMonthly scientific-informative magazine
ივლისი, 2017 წე ლი.
#7 (75)
nomerSi waikiTxavT:nomerSi waikiTxavT:
ro gor mo vam za doT
ni a da gi bi op ro duq te bis
sa war mo eb lad
sa qar T ve los sof lis
me ur ne o bis mec ni e re ba Ta
aka de mia - 60 (1957-2017)
ПЕРЕТРАВНІСТЬ ТА БАЛАНС АЗОТУ МОЛОДНЯКУ СВИНЕЙ ПРИ ЗГОДОВУВАННІ БАКТЕРІАЛЬНОГО ПРЕПАРАТУ
di di mec ni e ris ki dev er Ti
aRi a re ba
ro gor veb r Zo loT
sety vas?
qar Tu li Rvi no Ce xe Tis
sa er Ta So ri so ga mo fe na ze
gaqvT kiTx va veterinarTan?
...sa qar T ve los
did sa eq s por to
po ten ci als vxe dav
war ma te bu li aka ro lo gi
bre Te li fer me ri
gaqvT kiTx va agronomTan?
li mo nis in feq ci u ri
da a va de ba mal se ko, anu
xme la
44
66
88
1212
1616
1919
2626
2727
3131
3232
3232
3333
1313Ca is plan ta ci e bis re a bi li ta cia qar T ve li mo sax le o bis ga re Se Zir Si ve mcda ri pro eq tia
mi u xe da vad sa xel m wi fos mi er am
dar g Si gan xor ci e le bu li ara er-
Ti prog ra mi sa, bo lo 25 wlis gan-
mav lo ba Si Ca is plan ta ci e bis far-
To bi in ten si u rad mcir de bo da da
sa bo lo od dar gi sru li ga nad gu-
re bis wi na Se dad ga.
ასკა
ASCA
me ve na xe o ba da meR vi ne o ba sa qar-
T ve lo Si 8000 wlis wi naT da i ba da.
va zi sa da Rvi nis kul tu ra swo red
am ers ekuT v nis, rac bo lo wleb Si
msof lio me ve na xe o bi sa da meR vi-
ne o bis wya roa.
va zis qar Tu li ji Se bis klo nu ri se leq cia
1717
sa qar T ve los mecxo ve le o ba Si sa na Se ne mu Sa o bis aR d ge nis sa kiTxis T vis
ara mar to si la ma ze! es cxo ve-
le bi Tu frin ve le bi Cve ni mar Ce-
na le bi ari an: swo red se leq ci is
Se de gia is, rom 1 fu ri we li wad Si
iw ve lis 10 to na da met rZes.
2020
ა
ASCA
www.worldtechnic.gewww.worldtechnic.ge
WORLD TECHNICWORLD TECHNICმსოფლიო ტექნიკამსოფლიო ტექნიკა
4 ივლისი, 2017axali agraruli saqarTvelo
ბიოფერმერის გვერდიბიოფერმერის გვერდი
naT lad ga mo ik ve Ta da Zne li mi-
sax ved ri aRar aris Tu ra zi a ni
mo aqvs ada mi a nis janm r Te lo bi-
saT vis mi ne ra lu ri sa su qe biT da
Sxam qi mi ka te biT mi Re bul pro-
duq tebs.
bi o war mo e bis mi mar Tu le biT
ev ro pa sa da msof li os sxva gan-
vi Ta re bul qvey neb Si uk ve 20-25
we li wad ze me tia in te nsi u rad
mu Sa o ben da gan sa kuT re bul yu-
radRe bas eq ce ven bi op ro duq ci is
war mo e bas. ev ro pi sa da sxva qvey-
ne bis ba zar ze uk ve iyi de ba ser-
Ti fi ci re bu li bi op ro duq te bi,
rom le bic di di po pu la ro bi Tac
sar geb loben da „moTxov na mniS v-
ne lov nad aWar bebs war mo e bas“, is
bev rad uf ro Zvi rad iyi de ba, vid-
re Cve u leb ri vi, in ten si u ri we se-
biT, Sxam-qi mi ka te biT war mo e bu li
sak ve bi pro duq ti.
bo lo wleb Si sa qar T ve lo Si me-
ur ne e bi bi op ro duq te bis war mo-
e biT da in te res dnen. ma ga li Tad,
Rvi nis war mo e ba Si „kav kas ser tis“
ofi ci a lu ri mo na ce me biT re gis-
t ri re bu lia 10-12 meR vi ne, xo lo
kon ver si is pe ri ods ga dis ki dev
ram de ni me.
ssip sof lis me ur ne o bis sa mec-
ni e ro-kvle vi T cen t r Si 2014 wli-
dan bi o ag ro war mo e bis sam s a xu ri
mu Sa obs, rom lis fun q cia sa mec-
ni e ro-praq ti ku li da ga mo ye ne-
bi Ti kvle ve bis gan xor ci e le ba,
ad gi lob ri vi da im por ti re bu li
war mo e bis bi op re pa ra te bis, bi os-
ti mu l a to re bis, bi o hu mu sis, ver-
mi kul tu ris, kom pos tis ga moc da
da mec ni e ru lad da sa bu Te bu li
das k v ne bis da re ko men da ci e bis
ga ke Te baa. dRe is mdgo ma re o biT
sa mec ni e ro-kvle vi Ti cen t ris bi-
o ag ro war mo e bis sac del ba zeb ze
40-mde da sa xe le bis bi op re pa ra-
te bi ic de ba, ad gi lob ri vi war mo e-
bis bi op re pa ra te bi dan aR sa niS na-
via Sps „je o fer ti is“ — bi o sa su qi
„baq to fer ti“, „je o si“, hu mi nur-
or ga nul-mi ne ra lu ri sa su qi „ag-
ro vi ta“; Sps „bom sis“ — bi o sa su qi
„bom si“; Sps „bi o ag ros“ („or ga-
ni ka; „bi o ka te na;“ „fi to ka te na“;
„le pe di ni“) da sxva.
sa qar T ve lo Si, kas pis mu ni ci pa-
li te tis te ri to ri a ze 2015 wels
war mo e ba Si Se vi da bi o sa su qe-
bis mwar mo e be li qar xa na, rom lis
war ma do ba we li wad Si sa Su a lod
100-120 aTa si to naa. igi mTli a nad
qar Tuli ned le u lis ba za ze am za-
debs or ga nul-hu mi nur sa su qebs,
rom le bic re gis t ri re bu lia bi o-
ag ro war mo e ba Si ga mo sa ye neb lad,
maT So ris: baq te ri ul or ga nul-
mi ne ra lu ri mik ro e le men te bis
Sem c ve li sa su qi „baq to fer ti“,
hu mi nur or ga nul-mi ne ra lu ri
sa su qi „je o fer ti“, si li ka tu ri
mik ro sa su qi „je o si“, ase ve qar x-
nis la bo ra to ria mu Sa obs axa li
bi o sa su qe bis mi Re ba ze, rac mi sa-
sal me be lia.
ro gor un da ga mo vi ye noT bi o sa-
su qe bi, bi os ti mu l a to re bi? ro-
mel ni a da geb ze, ra pe ri od Si ra
do ziT, ra va deb Si, ro go ria ma Ti
mar gi qme de ba, ra pro ce se bi mim-
di na re obs ni a dag Si ma Ti ga mo ye ne-
bis dros, es sa kiTxi srul yo fil
kom p leq sur Ses wav las mo iTxovs.
nu ga vi gebT ise, rom bi o sa su qi
yov lis Sem Z lea, pi ri qiT — bi o-
sa su qis ga mo ye ne bis Sem Tx ve va Si
uf ro me ti sif r Txi liT un da mo-
viq ceT, rad gan bi o ag ro war mo e-
bis gan vi Ta re ba Se saZ le be lia iq,
sa dac mi waT moq me de bis ma Ra li
kul tu raa. swo red aseT Sem Tx ve-
va Si vRe bu lobT ma Ral Se degs. Tu
war mo vid genT ra mdgo ma re o ba Sia
Cvens qve ya na Si ni a da ge bi, ro go-
ria da sa rev li a ne bis xa ris xi, ro-
go ria ni a da gis na yo fi e re ba, mi si
struq tu ra, wle bis gan mav lo ba-
Si ro gor bin Zur de bo da ga re mo
qi mi u ri da sin Te zu ri sa Su a le-
be biT, pes ti ci de bis da fun gi ci-
de bis War bi ga mo ye ne biT, wyle bSi
ga re mos da bin Zu re bam, ni a da ge bis, wyle bis, sak veb-pro duq teb Si ga re mos da bin Zu re bam, ni a da ge bis, wyle bis, sak veb-pro duq teb Si pes ti ci de bi s dag ro ve bam da sxva mra val ma faq tor ma ka cob ri o ba pes ti ci de bi s dag ro ve bam da sxva mra val ma faq tor ma ka cob ri o ba di di sir Tu le e bis wi na Se da a ye na. mTel msof li o Si naT lad ga mo-di di sir Tu le e bis wi na Se da a ye na. mTel msof li o Si naT lad ga mo-ik ve Ta qi mi u ri me To de bis ga mo ye ne bis al ter na ti u li gze bis Zi-ik ve Ta qi mi u ri me To de bis ga mo ye ne bis al ter na ti u li gze bis Zi-e bis auci leb lo ba da bi o ag ro war mo e ba ze ga das v lis gar dau va li e bis auci leb lo ba da bi o ag ro war mo e ba ze ga das v lis gar dau va li moTxov ni le ba.moTxov ni le ba.
ro gor mo vam za doT ni a da gi ro gor mo vam za doT ni a da gi bi op ro duq te bis sa war mo eb ladbi op ro duq te bis sa war mo eb lad
5ივლისი, 2017 axali agraruli saqarTvelo
ბიოფერმერის გვერდიბიოფერმერის გვერდი
Ca Jo ni li qi mi u ri nar Ce ne biT, ro-
gor aris deg ra di re bu li da ga mo-
fi tu li Cve ni ni a da ge bi, naT lad
da vi na xavT ro go ri prob le mis
wina Se vdga varT. amas ema te ba isic,
rom moS li li da ugu le bel yo fi-
lia ni a da gis da mu Sa ve bis da Tes-
l b run vis sis te me bi, ara vin zru-
navs ni a da gis na yo fi e re bis amaR-
le ba ze, qve ya na Si da bal do ne zea
ag ro no mi u li cod nis do ne, mi wis
me sa kuT rem ar icis, ro gor mo epy-
ros mi was, ro gor iz ru nos ni a da-
gis na yo fi e re bis amaR le ba ze.
bu neb ri vi da ga sa ge bia, rom yve-
las surs rac Se iZ le ba swra fad
mi i Ros ux vi mo sa va li da Ta nac
bi o lo gi u rad suf Ta pro duq ti,
mag ram ris xar j ze xde ba ma Ra li
mo sav lis mi Re ba, amas nak le bad
aq ce ven yu radRe bas. bev ri fiq-
robs ux vi mo sav lis mi Re bas mxo-
lod ji Si a ni Tes li ga na pi ro bebs.
mar Ta lia ji Si a ni Tes li erT-er-
Ti kom po nen tia ma Ra li mo av lis
mi Re bis saq me Si, mag ram ara er Ta-
der Ti. ma Ra li da xa ris xi a ni mo-
sav lis mi Re ba Se iZ le ba ma Sin, ro-
de sac ni a da gi srul yo fi ladaa
gana yo fi e re bu li da ji Su ri ag-
ro teq ni kiT gaT va lis wi ne bu li
sa mu Sa o e bi dro u lad da xa ri s xi a-
nad ta rde ba.
bi o ag ro war mo e ba Zal zed Sro-
ma te va di da Zvi ri si a mov ne baa, is
mo iTxo vs gar k ve ul cod nas, ami-
tom sa Wi roa spe ci a lis te bis mi er
biome war me o bis msur vel me ur-
ne eb Tan re gu la ru lad Ca tar des
eq s ten ci e bi, tre i nin ge bi, se mi-
na re bi, sxva das x va Te o ri u li da
praq ti kul saq mi a no be bi da ara
ise, ro gorc dRes xde ba, roca ga-
mo di an te le vi zi iT da sxva das x va
sa in for ma cio sa Su a le be biT arak-
va li fi ci re bu li spe ci a lis te bi
da iZ le vi an mcdar rCe vebs bi op-
re pa ra te bis da ni Snu le ba sa da mis
ga mo ye ne ba ze.
sa qar T ve lo Si, ro gorc mci re-
mi wi an qve ya na Si Tu gvin da, rom
sof lis me u rne o ba war ma te bu li
iyos, bi op ro duq te bis war mo e ba ze
ga das v la swo ri gzaa. Tu gvsurs
sa er Ta So ri so ba zar ze dam k vid-
re ba, sa qar T ve lo Si me ur ne eb ma
xa ris xi a ni bi op ro duq te bi un da
awar mo on. amis sa Su a le bas gvaZ-
levs sa qar T ve los ni a da gur-kli-
ma tu ri pi ro be bi, mik ro zo ne bi,
mag ram nu ga vi gebT ise, TiT qos da
bi o ag ro war mo e ba ad vi li saq mea.
ro gorc ze moT aR v niS neT, Cve-
ni ni a da ge bi da bin Zu re bu lia, da-
sa rev li a ne bu lia, ga mo fi tu lia
da Tu yve la fe ri Ta vi dan swo rad
ar da i geg me ba. ara fe ri ga mog vi-
va. Cvens pi ro beb Si bi op ro duq te-
bis mi Re ba Se saZ le be lia da viwyoT
kon ver si is pe ri o dis gas v lis Sem-
deg (2-3 we li). ma nam de, sa nam bi-
op ro duq te bis war mo e ba ze ga da-
valT, Sem de gi ag ro teq ni ku ri Ro-
nis Zi e be bis ga ta re baa sa Wi ro:
ni a dag ze, sa dac va pi rebT bi op-
ro duq te bis war mo e bas, auci le-
be lia ga keT des misi srul yo fi li
ana li zi, Sem d gom ni a da gi mo ix nas
srul siR r me ze (i mis gaT va lis-
wi ne biT Tu ro mel kul tu reb ze
viwyebT mu Sa o bas er T w li a ni, Tu
mra val w li a ni vadiT) Se ta ni li iq-
nas bi o sa suqe bi re ko men di re bu li
do ziT, Ca tar des kul ti va ci e bi
moTxov ni le bis mi xed viT da da i-
Te sos mTli a ni mo Tes vis kul tu-
re bi: xor ba li, qe ri, Svri a, Wva vi
da sxva im miz niT, rom ma Ti mo-
sav li a no ba (ga Tib va) mox des rZi-
sebris sim wi fis fa za Si, an ki dev
moTxov ni le bis da ni a da gur-kli-
ma tu ri pi ro be bis gaT va lis wi ne-
biT da i Te sos mra val w li a ni da
er T w li a ni sak ve bi ba la xe bi: ion-
ja, es par ce ti, sam yu ra, ko in da-
ri, sa Ti Tu ra da sxva. aR niS nu li
ba la xe bis Tes va Se saZ le be lia na-
rev Si. ma Ti ga Tib va un da mox des
dro u lad, Sem Wid ro e bul va deb-
Si, sru li yva vi lo bis fa za Si im
miz niT, rom maq si ma lu rad Se vam-
ci roT da sa rev li a ne ba.
ze moT aR niS nul Ro nis Zie beb-
Tan Se da re biT ni a da gis na yo fi-
e re bis amaR le bis, sa re ve leb Tan
brZo lid yve la ze swra fi ag ro-
teq ni ku ri Ro nis Zi e ba bi o sa su qeb-
Tan er Tad aris par ko sa ni kul tu-
re bis Tes va: mu xu do, cu lis pi ra,
os pi, cer c vi, soia da sxva. aR niS-
nu li par ko sa ni kul tu re bi Se saZ-
le be lia da i Te sos na rev Si Svri as-
Tan er Tad. par ko sa ni kul tu re bi
ro de sac mi aR weven sruli yva vi-
lo bis fa zas un da mox des maTi
Ca Cex va ni a da gis Tef Se bi a ni mZi me
an zem Zi me kul ti va to riT da Sem-
d gom Ca ix nas ni a dag Si. aseT Sem Tx-
ve va Si amaR l de ba ni a da gis na yo fi-
e re ba da mi ni mu mam de Sem ci r de ba
da sa rev li a ne ba. ase ve ni a da gi ga-
mo Ta nab r de ba da ga iw min de ba nar-
Ce ni pes ti ci de bi sa da Sxam qi mi ka-
te bi dan.
aR niS nu li Ro nis Zi e bis ga ta re-
ba Se saZ le be lia mra valw lo van
nar ga veb Si. xe xi lis da va zis rig-
Ta So ris sa si dera to kul tu re-
bis Tes vas (bi o sa su qeb Tan er Tad)
da mis Ca ke Te bas ni a dag Si udi de si
mniS v ne lo ba eni We ba.
ase Ti Ro nis Zi e be bis Ca ta re bis
Sem d gom Seg viZ lia vi fiq roT qve-
ya na Si bi o ag ro war mo e bis gan vi Ta-
re bis per s peq ti va ze.
ado l tye Se laS vi li,ado l tye Se laS vi li,s`m mecnierebaTa doq to ri;s`m mecnierebaTa doq to ri;
goCa wereTe li,goCa wereTe li,s`m mecnierebaTa doq to ris`m mecnierebaTa doq to ri
6 ივლისი, 2017axali agraruli saqarTvelo
sa qar T ve los sof lis me ur ne-
o bis mec ni e re ba Ta aka de mia aris
TviT mar T va di sa mec ni e ro da we-
se bu le ba, sru li av to no mi u ri
uf le be biT da sa xel m wi fos da-
fi nan se biT, qve ya na Si ag ra rul
mec ni e re ba Ta pri o ri te tu li mi-
mar Tu le be bis gan m sazR v re li, sa-
mec ni e ro-kvle vi Ti sa mu Sa o e bis
ko or di na to ri, mTav ro bis mec-
ni e ru li mrCe ve li ag ra rul sa-
kiTxeb Si.
sa qar T ve los sof lis me ur ne o-
bis mec ni e re ba Ta aka de mia Ca mo ya-
lib da 1957 wlis 12 de kem bers da
mi si pir ve li pre zi den ti iyo aka-
de mi ko si mi xe il ni ko lo zis-Ze sa-
baS vi li (1900-1979 ww).
1957 wels aka de mia aer Ti a neb da
14 nam d vil wev r sa da 8 wevr-ko-
res pon dents.
Sem d gom Si qvey nis ag ra rul mec-
ni e re bas 1971 wlam de xel m ZR va ne-
lob da sa qar T ve los mec ni e re ba-
Ta aka de mi is sof lis-me ur ne o bis
gan yo fi le ba. 1971 wels sa qar T ve-
lo Si Ca mo ya lib da sru li ad sa kav-
Si ro sof lis me ur ne o bis mec ni-
e re ba Ta aka de mi is ami er kav ka si is
re gi o na lu ri gan yo fi le ba, rom-
lis aka de mi kos-mdiv nad da i niS na
aka de mi ko si iva ne xox lo vi (1908-
1983). 1983 wels gan yo fi le bis
aka de mi kos-mdi va ni, xo lo Sem deg
Tav m j do ma re gax da akad. va le ri-
an met re ve li.
sa qar T ve los mi nis t r Ta sab Wos
1990 wlis 29 oq tom b ris #615 dad-
ge ni le bis sa fuZ vel ze Se iq m na sa-
qar T ve los sof lis me ur ne o bis
mec ni e re ba Ta aka de mia da mis pre-
zi den tad air Ci es aka de mi ko si va-
le ri an met re ve li (1917-2004). Sem-
deg wleb Si aka de mi is pre zi den te-
bi iy v nen aka de mi ko si na po le on
qar qa Sa Ze (2004-2005), aka de mi ko si
So Ta Wa la ga ni Ze (2007-2012); 2013
wli dan aka de mi is pre zi den tia
aka de mi ko si gu ram aleq si Ze.
1991 wli saT vis aka de mi is sis te-
ma Si fun q ci o ni reb da: sa mec ni e-
ro-kvle vi Ti in s ti tu ti — 14, sa-
mec ni e ro cen t ri — 6 da sac de li
sad gu ri — 3;
1992 wlis 1 ian v ri saT vis sof-
lis me ur ne o bis mec ni e re ba Ta aka-
de mi is sis te ma Si da saq me bu li iyo
1007 mec ni er-Ta nam S ro me li, maT
So ris 33 — mec ni e re ba Ta doq to-
ri (3,7 %) da 516 — mec ni e re ba Ta
kan di da ti (51,2 %); as pi ran tu ra Si
iricxe bo da 92 as pi ran ti, maT So-
ris — 40 das w re bul swav le ba ze, 52
— da us w re bel swav le ba ze.
dRe i saT vis sa qar T ve los sof-
lis me ur ne o bis mec ni e re ba Ta
aka de mi is Se mad gen lo ba Sia aka de-
mi is nam d vi li wev ri (a ka de mi ko si)
— 30, aka de mi is wevr-ko res pon-
den ti — 3.
sa qar T ve los sof lis me ur ne o-
bis mec ni e re ba Ta aka de mi is mec ni-
e rTa mo na wi le o biT sa qar T ve lo-
Si Seq m ni lia sa sof lo-sa me ur neo
kul tu re bi sa da pi ruty vis axa li
ji Se bi, kve bi sa da ga da ma mu Sa ve-
be li mrew ve lo bis aTe u lo biT
axa li, kon ku ren tu na ri a ni pro-
duq cia; sa qar T ve lo Ca is mov la-
moy va nis, kre fis da ga da mu Sa ve bis
sa man qa no teq no lo gi e bis sam Sob-
loa, am mi mar Tu le biT Seq m ni lia
50-mde axa li man qa na da teq ni ku-
ri sa Su a le ba, ro mel Ta av to re bi
aka de mi is wev re bi gax l d nen;. aq ve
un da aRi niS nos, rom msof li o-
Si xor b lis ar se bu li 23 ji Si dan
sa qar T ve lo 14 ji Sis sam Sob loa.
ase vea me ve na xe o ba Si, me xi le o ba Si
(va zis, xi lis ji Se bi) da sxva, ra-
sac msof li o Si Se iZ le ba ana lo-
gic ar ga aC n des.
aka de mia wev ria da Ta nam S rom-
lobs 20-mde sa er Ta So ri so or ga-
ni za ci as Tan. aka de mia aris ev ro-
pis sof lis me ur ne o bis, sur sa Tis
da bu ne baT sar geb lo bis mec ni e re-
ba Ta aka de mi e bis kav Si ris wev ri;
mniS v ne lov nad ga far Tov da Ta nam-
S rom lo ba ucxo e Tis sa mec ni e ro
cen t reb Tan. aka de mia wev ria sa er-
Ta So ri so or ga ni za ci e bis CGIAR, GFAR, FAO, ICARDA, CACAARI, CIMMYT, ICRISAT, BIOVERCITY, CIP, BACSA da aq ti u rad mo na wi le obs
maT mu Sa o ba Si.
aka de mi is wev re bi mo na wi le o-
ben da mox se ne biT ga mo di an aSS-Si,
ita li a Si, sa ber Z neT Si, bul ga-
reT Si, Ce xeT Si, es pa neT Si, por-
იუბილე
sa qar T ve los sof lis me ur ne o bis sa qar T ve los sof lis me ur ne o bis mec ni e re ba Ta aka de mia - 60 mec ni e re ba Ta aka de mia - 60 ((1957-20171957-2017))
wleuls sa qar T ve los sof lis me ur ne o bis mec ni e re ba Ta aka de mi as wleuls sa qar T ve los sof lis me ur ne o bis mec ni e re ba Ta aka de mi as da ar se bi dan 60 we li us rul de ba.da ar se bi dan 60 we li us rul de ba.
7ივლისი, 2017 axali agraruli saqarTvelo
იუბილე იუბილე
tu ga li a Si, Tur qeT Si, saf ran-
geT Si, ior da ni a Si, azer ba i jan Si,
som xeT Si, ya za xeT Si, uz be keT Si,
Tur q me neT Si, ru seT Si, uk ra i nasa
da sxva qvey neb Si mowyo bil sa er-
Ta So ri so kon g re seb ze, sim po zi-
u meb ze, kon fe ren ci eb ze da ga mo-
fe neb ze, xo lo aka de mi a Si bo lo
xu Ti wlis gan mav lo ba Si sis te-
ma tu rad tar de ba sa er Ta So ri so
sa mec ni e ro kon fe ren ci e bi, rom-
leb Sic mo na wi le o ben Re bu lo ben
20-mde sazR var ga re Tuli qvey nis
ga mo Ce ni li mec ni e re bi.
aka de mi is mi er ga for me bu lia
ur Ti er T Ta nam S rom lo bis xel-
Sek ru le be bi be la ru s is res pub-
li kis, Ci ne Tis da ko re is res pub-
li kis erov nul da sof lis me ur ne-
o bis mec ni e re ba Ta aka de mi eb Tan,
po lo ne Tis, uk ra i nis, mol do vas,
ya za xe Tis, ta ji ke Tis, azer ba i-
ja nis da sa qar T ve los ag ra ru li
mi mar Tu le bis sa mec ni e ro cen t-
reb Tan, sa mec ni e ro-kvle viT in s-
ti tu teb Tan, uni ver si te teb Tan
da sa sof lo-sa me ur neo sa war mo-
eb Tan, Jur nal „axal ag ra rul sa-
qar T ve los Tan“ da te le vi zia „sa-
fe ra vi tv“-Tan.
sa qar T ve los sof lis me ur ne o-
bis mec ni e re ba Ta aka de mi as Ta vi si
ar se bo bis man Zil ze aka de mi ko se-
bi sa da wevr-ko res pon den te bis
mi er sul ga moq vey ne bu li aqvs
7790-ze me ti sa mec ni e ro naS ro mi,
maT So ris 203 mo nog ra fia da 155
sa xel m ZR va ne lo, 380 ga mo go ne ba
da pa ten ti; aka de mi is mec ni e rTa
mi er mem ce na re o ba sa da mecxo ve-
le o ba Si ga moy va ni lia 25 axa li
ji Si, mi Re bu li aqvT 131 ser Ti fi-
ka ti ra ci o na li za to rul wi na da-
de ba ze.
aR niS nu lis gar da, uka nas k nel
pe ri od Si sa qar T ve los sof lis
me ur ne o bis mec ni e re ba Ta aka de mi-
is mi er Ca ta re bul iq na mTe li ri-
gi sxva mniS v ne lo va ni sa mu Sa o e bi,
ro mel Ta Se de geb ma sa xel m wi fos-
Tan Ta nam S rom lo bis mya ri sa fuZ-
ve li Se uq m na mas, ra Ta ag ra ru li
mec ni e re bis Ta na med ro ve miR we ve-
bi war ma te biT iq nes re a li ze bu li
praq ti ka Si.
mim di na re etap ze aka de mi a Si
fun q ci o ni rebs Svi di sa mec ni e ro
gan yo fi le ba, rom le bic amu Sa ve-
ben Sem deg prog ra mebs prio ri te-
te bis mi xed viT:
ag ro no mi u li dar gis efeq ti a-
no bis amaR le ba in s ti tu ci o na lu-
ri da struq tu ru li re for me bis
gan xor ci e le bis sa fuZ vel ze;
mecxo ve le o bis pro duq te bis
war mo e bis axa li prog re su li teq-
no lo gi e bis da teq ni ku ri sa Su a-
le be bis da mu Sa ve ba da da ner g va
fer me rul me ur ne o beb Si eko lo-
gi u rad suf Ta pro duq ci is war mo-
e bi saT vis;
sa sof lo-sa me ur neo kul tu re-
bis mov la-moy va nis re sur s dam zo-
gi prog re su li, eko lo gi u rad ga-
mar T le bu li sa man qa no teq no lo-
gi e bis da teq ni ku ri sa Su a le be bis
da mu Sa ve ba da da ner g va fer me rul
me ur ne o beb Si;
ad gi lob ri vi mce na re u li da
cxo ve lu ri war mo So bis ned le u-
lis ga da mu Sa ve bis Ta na med ro ve
teq no lo gi e bis da mu Sa ve ba kve bis
pro duq te bis usaf r Txo e bis uz-
run vel yo fis miz niT;
in s ti tu ci o na lu ri da struq-
tu ru li re for me bis gan xor ci e-
le bi sa da ma Ti Se de ge bis ana li zis
sa fuZ vel ze war mo e bis eko no mi ku-
ri efeq ti a no bis amaR le bis mec ni-
e ru li uz run vel yo fa;
ris kis Se fa se bis pro ce du re bis
mec ni e ru li ar si;
bu neb ri vi da xe lov nu ri tyis
eko sis te mis gav le na ni a da gis Zi-
ri Ta di Tvi se be bis di na mi ka sa da
kli ma tis for mi re ba ze.
bo lo xu Ti wlis gan mav lo ba Si
aka de mi a Si mom za de bu lia “sof lis
me ur ne o bis gan vi Ta re bis stra te-
gia 2015-2020 wleb Si”, “sa qar T ve-
los me ab re Su me o bis gan vi Ta re-
bis kon cef cia 2012-2025 wleb Si”,
sam Tav ro bo prog ra me bi: “mar c-
va li”, “me xi le o ba, Ta na med ro ve
mdgo ma re o ba, per s peq ti ve bi”, “ag-
ra ru li seq to ris sa in Jin ro-teq-
ni ku ri mom sa xu re bis srul yo fa”,
80 praq ti ku li xa si a Tis re ko men-
da ci a sof lis me ur ne o bis sxva-
das x va dar gisa Tvis; Ta na med ro ve
ino va ci u ri teq no lo gi e bis gan-
sa xor ci e leb lad aka de mi a Si mom-
za de bu lia 22 mok le va di a ni da 3
grZel va di a ni sa in ves ti cio pro-
eq ti, rom le bic Se saZ le be lia in-
ves to re bis Za lisx me viT da i ner-
gos sof lis me ur ne o bis sxva das x-
va dar g Si.
aka de mi a Si fun q ci o ni rebs fer-
mer Ta da spe ci a lis t Ta kva li fi-
ka ci is amaR le bis da ag ro bi om ra-
val fe rov ne bis sa ko or di na cio
cen t re bi, ag ra ru li mec ni e re bis
gan vi Ta re bis xel Sem wyo bi fon di,
ga mom cem lo ba “ag ro”, sa mec ni e ro
bib li o Te ka da sa mec ni e ro miR we-
ve bis am sax ve li da eq s po nate bis
ga mo fe na.
gi vi ja fa ri Ze,gi vi ja fa ri Ze,ssmm aka de mi is vi ce-pre zi den ti;ssmm aka de mi is vi ce-pre zi den ti;
el gu ja Sa fa qi Ze,el gu ja Sa fa qi Ze,akademikosi, ssmm aka de mi is aka-akademikosi, ssmm aka de mi is aka-
de mi u ri de par ta men tis uf ro si.de mi u ri de par ta men tis uf ro si.
8 ივლისი, 2017axali agraruli saqarTvelo
В результаті досліджень встановлено, що згодовування Пробіолакту в раціонах свиней на вирощуванні покращує перетравність протеїну на 4,3 % та клітковини на 3,3 %. Досліджуваний препарат сприяє підвищенню рівня утриманного азоту в тілі на 7,8%, що супроводжується зменшенням виділення кількості його з калом на 12,0% та сечею на 9,1%. Ключові слова: пробіотик,
Пробіолакт, відгодівля, свині, перетравність, баланс азоту, згодовування
Поживні речовини корму надходять в травний тракт переважно у вигляді складних органічних сполук. В такому вигляді вони не можуть безпосередньо всмоктуватися в кров і використовуватися для власних потреб. Тому в травному тракті поживні речовини кормових мас піддаються механічному,
хімічному, біологічному впливу, що сприяє їх перетворенню на прості сполуки, які надходять в кровоносну та лімфатичну систему через слизову оболонку шлунково-кишкового тракту. Такі прості сполуки використовуються організмом для власних потреб, зокрема підтримання процесів життєдіяльності, формування продукції. В цілому це називають процесом травлення поживних речовин корму. В результаті перебігу травлення не ввесь корм повністю перетравлюється і засвоюється організмом. Неперетравні речовини з залишками соків та калу виводяться з організму [3, 4]. Часто з ціллю покращення перетравності поживних речовин та підвищення ефективності використання кормів для одержання максимальної продуктивності в годівлі тварин використовують кормові добавки різного походження. Однією з нових біологічно
активних добавок з пробіотичною дією є Пробіолакт, створений працівниками науково-біотехнологічного підприємства „БТУ-Центр” (м. Ладижин Вінницької області), ефективність якого в свинарстві ще не досліджувалася.Тому метою роботи даної роботи
було дослідити вплив згодовування різних доз Пробіолакту на перетравність поживних речовин корму та баланс азоту в тілі молодняку свиней на вирощуванні.Методика досліджень. Для
досягнення поставленої мети було проведено балансовий дослід на свинях великої білої породи в умовах свинокомплексу ТОВ «Липовецьке» м. Липовець Вінницької області. За принципом аналогів було відібрано дві групи тварин по чотири голови в кожній [6]. Перша група була контрольною. Схема досліду наведена в таблиці 1. Дослідження були проведені
в умовах фізіологічного двору. Кожну тварину утримувалали індивідуально, в спеціально обладнаній клітці. Поросятам контрольної групи згодовувався основний раціон господарства, а до
УДК: 636.085.2:591.133.11:636.4.053:636.087.7
ПЕРЕТРАВНІСТЬ ТА БАЛАНС АЗОТУ МОЛОДНЯКУ СВИНЕЙ ПРИ ЗГОДОВУВАННІ
БАКТЕРІАЛЬНОГО ПРЕПАРАТУОДНІЄЮ З НОВИХ БІОЛОГІЧНО АКТИВНИХ ДОБАВОК З
ПРОБІОТИЧНОЮ ДІЄЮ Є ПРОБІОЛАКТ, СТВОРЕНИЙ ПРАЦІВНИКАМИ НАУКОВО-БІОТЕХНОЛОГІЧНОГО ПІДПРИЄМСТВА „БТУ-ЦЕНТР”, ЕФЕКТИВНІСТЬ ЯКОГО В СВИНАРСТВІ ЩЕ НЕ ДОСЛІДЖУВАЛАСЯ.
კვლევაკვლევაИССЛЕДОВАНИЕИССЛЕДОВАНИЕ
9ივლისი, 2017 axali agraruli saqarTvelo
раціону дослідних тварин додатково вводили Пробіолакт у кількості 1,5 г на голову за добу. Годівля тварин за період досліду
нормувалась згідно встановлених норм, з врахуванням віку, живої маси, середньодобових приростів. До складу основного раціону входили найбільш типові для центрального лісостепу України корми.
Під час облікового періоду було організовано цілодобове чергування, відбирались зразки калу та сечі, з яких формувались середні проби та відправлялися в лабораторію для проведення досліджень. Також у цей період фіксувалась динаміка зміни живої маси тварин.Лабораторні дослідження
відібраних зразків проводились за методиками зоохімічного аналізу [2, 5]. Біометричну обробку цифрового матеріалу за М.О. Плохінським [ 7].Результати досліджень.
Поживність основного раціону свиней під час проведення досліду становила 2,1 корм. од. та 201 г перетравного протеїну. Тваринам згодовували дерть пшеничну – 0,20 кг, дерть ячмінну – 0,80 кг, дерть кукурудзяну – 0,30 кг, сою екструдовану – 0,25 кг, зелену масу конюшини – 1,30 кг. В структурі концентровані корми займали 89,60%, зелені корми – 10,40%. На 100 кг живої маси припадало 3,95 кг сухої речовини, енергетична поживність якої складала 1,3 корм. од.Вміст клітковини в сухій
речовині раціону складав 7,30%. Забезпеченість незамінними амінокислотами становила: лізину – 0,80%, метіоніну і цистину – 0,54%. Співвідношення між кальцієм і фосфором було на рівні 1,3:1,0.Під час проведення балансового
досліду середньодобові прирости тварин контрольної групи в середньому становили 456 г. Введення до складу раціону Пробіолакту сприяло підвищенню середньодобових приростів у свиней дослідної групи на 37 г або
8,1% (P<0,01). При цьому витрати корму на одиницю приросту зменшилися на 7,5% (табл. 2).Як свідчать результати
досліджень, показники перетравності поживних речовин корму у свиней узгоджуються з підвищенням їх продуктивності. Із таблиці 3 видно, що при згодовуванні Пробіолакту практично за всіма коефіцієнтами
перетравності у тварин дослідної групи одержано плюсові показники. Так згодовування пробіотичного
препарату в кількості 1,5 г на голову за добу підвищує перетравність сухої речовини, органічної речовини та жиру від 1,5 до 3,0 %, а також вірогідно збільшується перетравність протеїну 4,3 % (P<0,01) та клітковини на 3,3 % (P<0,05).
Таблиця 1.Схема балансового досліду
*ОР – основний раціон
1 (контрольна)2 (дослідна)
44
ОР*ОР
ОРОР + Пробіолакт 1,5 г на голову за
добу
ОРОР + Пробіолакт 1,5 г на голову
за добу
Попереднійперіод, 8 діб
Обліковийперіод, 8 діб
Підготовчий період, 2 доби
Кількість тварин, гол.
Групи
Таблиця 2.Продуктивність молодняку свиней на вирощуванні при проведенні
балансового дослідження, М±m, n=4
Примітка: *P<0,05, **P<0,01, ***P<0,001
Початкова жива маса, кгКінцева жива маса, кгТривалість періоду, дібПриріст живої маси: загальний, кгсередньодобовий, г± до контролю, г – " – , %Витрати корму на 1 кг приросту, корм. од.
Продуктивність молодняку свиней
41,00±0,4144,65±0,41
83,65±0,04
456±5--
4,65
41,25±0,3745,20±0,40
83,95±0,05**
493±6**+37+8,14,30
1 група(контрольна)
2 група(дослідна)
Показник
კვლევაკვლევაИССЛЕДОВАНИЕИССЛЕДОВАНИЕ
1 група(контрольна)
2 група(дослідна)
Показник
Попереднійперіод, 8 діб
Обліковийперіод, 8 діб
Підготовчий період, 2 доби
Кількість тварин, гол.
Групи
Витрати корму на 1 кг приросту, корм. од.
Початкова жива маса, кгКінцева жива маса, кгТривалість періоду, дібПриріст живої маси: загальний, кгсередньодобовий, г± до контролю, г – " – , %
10 ივლისი, 2017axali agraruli saqarTvelo
Центральним ланцюгом білко-вого обміну є азот як постій на і актерна ча стина протеїну. Дефіцит протеїну веде до порушення обміну речовин і зниженню продуктивності тварин. При цьому зростають затрати на ви ро бництво продукції, тому вив ч е н ня обміну азотистих речовин, їх за своєння організмом тварин являє собою значну господарську цінність [1]. Дослідження балансу азоту
вказують на значно краще вико-ристання його тваринами дослідної групи. Про це свідчать показник утримання його в тілі, де у свиней
другої групи він був більший на 7,8% (P<0,05). Таким чином відбулось ві рогідне зменшення виділення кількості його з калом на 12,0 % та сечею на 9,1% відповідно (P<0,05).
ВИСНОВКИ: 1. Згодовування Пробіолакту в
раціонах свиней на вирощуванні покращує перетравність протеїну на 4,3 % та клітковини на 3,3 %.
2. Досліджуваний препарат сприяє підвищенню рівня утриманного азоту в тілі на 7,8%, що супроводжується зменшенням
виділення кількості його з калом на 12,0% та сечею на 9,1%.
БОЙЧУК В.М.БОЙЧУК В.М., , викладач Технологічно-викладач Технологічно-
промисловий коледж. Вінницького промисловий коледж. Вінницького національного аграрного національного аграрного
університетууніверситетуe-mail:[email protected]:[email protected]
КУЧЕРЯВИЙ В.П., КУЧЕРЯВИЙ В.П., доктор сільськогосподарських доктор сільськогосподарських
наук, професорнаук, професорВінницький Національний Вінницький Національний
аграрний університетаграрний університетe-mail: [email protected]: [email protected]
ЛІТЕРАТУРА1. Бірта Г.О. Рівень використання
поживних речовин корму та ба ланс азоту, кальцію, фосфору в органі змі свиней / Г.О. Бірта // Вісник Полтав-ської державної аграрної академії. – 2009. – № 1. – С. 66–69. (9 ю)
2. Влізло В.В. Лабораторні методи досліджень у біології, тваринництві та ветеринарній медицині / В. В. Влізло, Р. С. Федорук, І. Б. Ратич та ін.; за ред. В.В. Влізла. - Львів, СПОЛОМ, 2012. - 761 с.
3. Головіков А. Н. Физиология сельськохазяйственных животных / А. Н. Головіков, Н.У Базанова., З. К Кожебеков.; под ред. А. Н. Голикова.. 3-е издательство переработ. и доп. – М.: Агропроминздат, 1991. – 432 с
4. Заєць А. П. Перетравність поживних речовин і баланс азоту при згодовуванні свиням зерна кормових бобів та сої нової технології обробки / А.П. Заєць // Корми та кормовиробництво. – 2008. – Вип. 63. – С. 210-215
5. Козырь В.С. Практические методики исследований в животноводстве: учебное пособие/ Під. ред. В.С. Козыря. – Днепропетровск: Арт-Пресс, 2002. – С. 79 – 97.
6. Овсянников А.И. Основы опытного дела в животноводстве / А.И. Овсянников. - М.: Колос, 1967. – 804 с.
7. Плохинский Н.А. Руководство по биометрии для зоотехников: учебное пособие / Н.А. Плохинский. – М.: Колос, 1969. – 352 с.
Таблиця 3.Показники балансового досліду, М±m, n=4
Суха речовинаОрганічна речовинаПротеїнЖирКлітковинаБЕРБаланс азотуПрийнято азоту з кормом, гВиділено: з калом, гіз сечею, гВиділено всього, гПеретравлено, гУтримано в тілі, г% від прийнятого% від перетравленого
Коефіцієнти перетравності поживних речовин, %
62,0±1,0269,6±1,2074,9±1,3439,4±0,9929,9±0,8863,2±1,11
37,48,3±0,359,8±0,21
18,1±0,3229,1±1,0019,3±0,3551,6±1,9966,3±2,88
65,1±3,1071,3±1,26
79,2±1,23**41,2±0,6833,2±0,85*63,9±1,24
37,07,3±0,25*8,9±0,26*
16,2±0,36**29,7±0,9920,8±0,45*56,2±1,4570,0±1,99
1 група(контрольна)
2 група(дослідна)
Показник
კვლევაკვლევაИССЛЕДОВАНИЕИССЛЕДОВАНИЕ
Суха речовинаОрганічна речовинаПротеїнЖирКлітковинаБЕР
Прийнято азоту з кормом, гВиділено: з калом, гіз сечею, гВиділено всього, гПеретравлено, гУтримано в тілі, г% від прийнятого% від перетравленого
1 група(контрольна)
2 група(дослідна)
Показник
11ივლისი, 2017 axali agraruli saqarTvelo
reziumereziume
uak: 636.085.2:591.133.11:636.4.053:636.087.7 uak: 636.085.2:591.133.11:636.4.053:636.087.7
mo ne le ba da azo tis ba lan si go Web Si baq te ri u li pre pa ra tiT kve bis dros mo ne le ba da azo tis ba lan si go Web Si baq te ri u li pre pa ra tiT kve bis dros
v. n. bo i Cu ki, v. p. ku Ce ri a viv. n. bo i Cu ki, v. p. ku Ce ri a vi
pro bi o ti ku li moq me de bis erT-erT Zi ri Tad bi o lo gi u rad aq ti ur da na mats pro bi o laq ti war mo ad gens.
igi Seq m ni lia sa mec ni e ro-bi o teq no lo gi u ri sa war mos “btu-centr”-is Ta nam S rom le bis mi er da mi si efeq ti-
a no ba me Ro re o ba Si aqam de ga mo uk v le vi iyo.
kvle vis Se de gad dad gin da, rom Ro re bis ra ci on Si pro bi o laq tis Car T va aum jo be sebs pro te i nis mo ne le-
bas 4,3%-iT, uj re da ni sas ki 3,3%-iT. sak v le vi pre pe ra ti xels uwyobs sxe ul Si azo tis Se ka ve bis zrdas 7,8%-
iT, ra sac Tan ax lavs mi si ga na val Si ga mo yo fis 12,0%-iT, xo lo Sar d Si 9,1%-iT Sem ci re ba.
sak van Zo sity ve bi: sak van Zo sity ve bi: pro bi o ti ki, pro bi o laq ti, su qe ba, Ro ri, mo ne le ba, azo tis ba lan si, kve ba.
РЕЗЮМЕ УДК: 636.085.2:591.133.11:636.4.053:636.087.7
ПЕРЕТРАВНІСТЬ ТА БАЛАНС АЗОТУ МОЛОДНЯКУ СВИНЕЙ ПРИ ЗГОДОВУВАННІ БАКТЕРІАЛЬНОГО ПРЕПАРАТУ
В.М.БОЙЧУК, В.П.КУЧЕРЯВИЙОднією з нових біологічно активних добавок з пробіотичною дією є Пробіолакт, створений працівниками науково-
біотехнологічного підприємства „БТУ-Центр”, ефективність якого в свинарстві ще не досліджувалася.В результаті досліджень встановлено, що згодовування Пробіолакту в раціонах свиней на вирощуванні покращує
перетравність протеїну на 4,3 % та клітковини на 3,3 %. Досліджуваний препарат сприяє підвищенню рівня утриманного азоту в тілі на 7,8%, що супроводжується зменшенням виділення кількості його з калом на 12,0% та сечею на 9,1%. Ключові слова: пробіотик, Пробіолакт, відгодівля, свині, перетравність, баланс азоту, згодовування.
РЕЗЮМЕ УДК: 636.085.2:591.133.11:636.4.053:636.087.7
ПЕРЕВАРИМОСТЬ И БАЛАНС АЗОТА МОЛОДНЯКА СВИНЕЙ ПРИ СКАРМЛИВАНИИ БАКТЕРИАЛЬНОГО ПРЕПАРАТА
В.Н. БОЙЧУК, В.П. КУЧЕРЯВЫЙОдной из основных биологически активных добавок с пробиотическим действием является Пробиолакт,
который создан работниками научно-биотехнологического предприятия „БТУ-Центр”, эффективность которого в свиноводстве еще не исследовалась.В результате исследований установлено, что скармливание Пробиолакта в рационах свиней на выращивании
улучшает переваримость протеина на 4,3 % и клетчатки на 3,3 %. Исследуемый препарат способствует увеличению уровня удержанного азота в теле на 7,8%, что сопровождается уменьшением выделения количества его с калом на 12,0% и мочой на 9,1%. Ключевые слова: пробиотик, Пробиолакт, откорм, свиньи, переваримость, баланс азота, скармливание.
SUMMARY UDC: 636.085.2: 591.133.11: 636.4.053: 636.087.7
DIGESTIBILITY AND NITROGEN BALANCE OF YOUNG PIGS WHEN FEEDING A BACTERIAL PREPARATION
V.M. BOYCHUK, V.P.KUCHERIAVY
Probiolact is one of the new biologically active additives having a probiotic effect. It was created by the employees of the research biotechnological enterprise “BTU-Center”. The effectiveness of application of this preparation for pig breeding has not been studied yet.
As a result of the research it has been found that Probiolact fed in the diets of growing pigs improves digestibility of protein by 4.3% and fi ber by 3.3%. The preparation studied contributes to increase in the nitrogen level in the body by 7.8%, which is accompanied by the decrease in the excretion of its content with feces by 12.0% and urine by 9.1%.
Key words: probiotic, Probiolact, fattening, pigs, digestibility, nitrogen balance, feeding.
კვლევაკვლევაИССЛЕДОВАНИЕИССЛЕДОВАНИЕ
12 ივლისი, 2017axali agraruli saqarTvelo
ღვაწლიღვაწლი
prof. p. nas yi daS vi lis sa mec ni-
e ro naS ro me bi exe ba xor b lis, si-
min dis, qe ris, tri ti ka les, lo bi-
os da sxva kul tu ra Ta ge ne ti ku ri
re sur se bis ge ne ti kuri da se leq-
ci u ri Rir se bis Ses wav las, maT
evo lu ci as, for ma Ta war moq m nas,
se leq ci is me To di kis sa kiTxe bis
da mu Sa ve bas, sa qar T ve los pi ro-
be bi saT vis in ten si u ri mi waT moq-
me de bi saT vis var gi si ji Se bis da
hib ri de bis mi sa Re bad sa se leq cio
sawyi si ma sa lis Seq m nas. mis ga mok-
v le veb Si mniS v ne lo va ni ad gi li
uka via xor b lis, tri ti ka les da
si min dis kul tu ris ga mo ye ne bi Ti
bo ta ni kis, ge ne ti kis, se leq ci is,
me Tes le o bis da mem ce na re o bis sa-
kiTxebs.
prof. p. nas yi daS vi lis naS ro meb-
Si far To daa war mod ge ni li xor b-
lis se leq ci u ri Ses wav lis Se de ge-
bi. mkvle va ris Zi ri Ta di yu radRe ba
ga max vi le bu lia im mi mar Tu le biT,
rom mi Re bu li iq nas sawyi si sa se-
leq cio ma sa lis far To speq t ri,
ro mel Ta ga mo ye ne ba uz run vel-
yofs xor b lis in ten si u ri ji Se bis
mi Re bas. Sro meb sa da mo nog ra fi-
eb Si naC ve ne bia, rom am hib ri du li
ji Se bis mo na wi le o biT mi i Re ba ise-
Ti sa xe o ba Ta So ri si da sa xe o bis Si-
ga per s peq ti u li rbi li xor b lis
for me bi, rom le bic pro duq ti u-
lo bis yve la maC ve neb liT sjo bia
Ta vi anT sawyis ji Sebs da maT So ris
xor b lis le gen da rul jiS be zos-
taia 1-ac. mis mi er mi Re bu li 1200-
ze me ti for ma ga da ce mu lia ru se-
Tis mem ce na re o bis in s ti tut Si da
ina xe ba msof lio ge no fon d Si.
prof. p. nas yi daS vi lis oc da aT-
w li a ni moR va weo ba Tav moy ri lia
mo nog ra fi a Si „xor b lis se leq cia
sa qar T ve lo Si“ da „Межвидовая гибридизация пшеницы“. am mo-
nog ra fi eb Si aC ve na, rom xor b lis
uZ ve les ji Sebs dRem de ar da u-
kar gavT Ta vi an Ti mniS v ne lo ba,
ro gorc sa xe o ba Ta So ri si, ase ve
sa xe o bis Si da hib ri di za ci i saT-
vis Zvir fas ma sa las. ga mov le ni-
li aqvs sawyi si for me bi, ro mel Ta
hib ri di za ci a Si ga mo ye ne ba uz-
run vel yofs Zvir fa si ge no ti pe-
bis mi Re bas. mos kov Si ga moq vey ne-
bul mo nog ra fi as ma Ra li Se fa se ba
mis ces ga mor Ce ul ma tri ti ko lo-
geb ma: p. Ju kov s kim, l. de kap re le-
viC ma, v. me nab dem, m. iakub ci ner ma,
n. du bi nin ma, a. fi la ten kom da sxv.
prof. p. nas yi daS vi li 2006 wli-
dan, mi u xe da vad asa ki sa, aq ti u rad
moR va we ob da qvey nis ag ra ru li mi-
mar Tu le bis sa ka non m deb lo ba zis
Ca mo ya li be ba Si. mi si uSu a lo xel-
m ZR va ne lo biT da mo na wi le o biT
mi Re bu lia ag ra ru li dar gis yve-
la ka no ni. si cocx lis bo lom de
xel m ZR va ne lob da sa qar T ve lo Si
sa sof lo-sa me ur neo kul tu re bis
jiS Ta ga moc das da gav r ce le bas.
prof. p. nas yi daS vi lis sa mec-
ni e ro naS ro me bis gan xil vi dan
gan sa kuT re bul yu radRe bas im-
sa xu rebs sa mi Zi ri Ta di mo men-
ti: pir ve li — kom p leq su ro ba da
kvle vis far To di a pa zo ni, ro me-
lic mo i cavs ga mo ye ne biT bo ta ni-
kas, fi lo ge ne ti kas, sis te ma ti kas,
sa xe o bis Si da da sa xe o ba Ta So ris
hib ri di za ci as, ci to-ge ne ti kas,
se leq ci as da me Tes le o bas. es ki
mi u Ti Tebs mkvle va ris did eru-
di ci asa da naS rom Ta Ses ru le bis
ma Ral mec ni e rul do neze. me o re
mo men ti — Ta vi si kvle vis mi za ni
da uq vem de ba ra sa sof lo-sa me ur-
neo mce na re Ta war mo So bis, fi-
lo ge ne zis da se leq ci is yve la ze
aq tu a lur sa kiTxebs. me sa me — gan-
sa kuT re biT aR sa niS na via is faq ti,
rom mis ir g v liv yo vel T vis iyo
mra val ricxo van mo wa fe Ta jgu fi,
rom leb sac as wav li da ara mar to
in di vi du a luri a ramed er Tob li-
vi kvle vis siy va ruls da mo po ve-
cno bi li mec ni e ri, pe da go gi da sa zo ga do moR va we, axal gaz r da spe ci a lis t Ta da mec-cno bi li mec ni e ri, pe da go gi da sa zo ga do moR va we, axal gaz r da spe ci a lis t Ta da mec-ni er Ta mra va li Ta o bis aR m z r de li, sa qar T ve los mec ni e re ba Ta erov nu li aka de mi is da ni er Ta mra va li Ta o bis aR m z r de li, sa qar T ve los mec ni e re ba Ta erov nu li aka de mi is da sof lis me ur ne o bis mec ni e re ba Ta aka de mi is aka de mi ko si, fa zi kis mec ni e re ba Ta aka de mi-sof lis me ur ne o bis mec ni e re ba Ta aka de mi is aka de mi ko si, fa zi kis mec ni e re ba Ta aka de mi-is aka de mi ko si, ag ra ru li ga naT le bis sa er Ta So ri so aka de mi is aka de mi ko si, sa qar T ve los is aka de mi ko si, ag ra ru li ga naT le bis sa er Ta So ri so aka de mi is aka de mi ko si, sa qar T ve los mec ni e re bis dam sa xu re bu li moR va we, sa qar T ve los sa xel m wi fo pre mi is la u re a ti, sof lis mec ni e re bis dam sa xu re bu li moR va we, sa qar T ve los sa xel m wi fo pre mi is la u re a ti, sof lis me ur ne o bis mec ni e re ba Ta doq to ri, pro fe so ri pet re pav les Ze nas yi daS vi li av to ri da me ur ne o bis mec ni e re ba Ta doq to ri, pro fe so ri pet re pav les Ze nas yi daS vi li av to ri da Ta na av to ria qar Tul, ru sul da in g li sur eneb ze ga moq vey ne buli 750-ze me ti sa mec ni e ro Ta na av to ria qar Tul, ru sul da in g li sur eneb ze ga moq vey ne buli 750-ze me ti sa mec ni e ro naS ro misa, ro mel Ta sa er To mo cu lo ba aRe ma te ba 550 na beWd Ta baxs. av to ri da Ta naav to-naS ro misa, ro mel Ta sa er To mo cu lo ba aRe ma te ba 550 na beWd Ta baxs. av to ri da Ta naav to-ria 10 mo nog ra fi is, 4 sa xel m ZR va ne losi da 12 dam x ma re sa xel m ZR va ne lo si. p. nas yi daS vi li ria 10 mo nog ra fi is, 4 sa xel m ZR va ne losi da 12 dam x ma re sa xel m ZR va ne lo si. p. nas yi daS vi li av to ri da Ta na av to ria 14 me To du ri xa si a Tis naS ro mis, 6 re ko men da ci is da 4 aR mo Ce nisa.av to ri da Ta na av to ria 14 me To du ri xa si a Tis naS ro mis, 6 re ko men da ci is da 4 aR mo Ce nisa.
di di mec ni e ris ki dev er Ti aRi a re badi di mec ni e ris ki dev er Ti aRi a re ba
13ივლისი, 2017 axali agraruli saqarTvelo
Ca is war mo e ba Si sa qar T ve los
msof li o Si me-5 ad gi li eka va, ex-
la ki me-10 ad gi li gvi ka via. qve-
ya na Si fun q ci o ni reb da 150 Ca is
pir ve la di ga da mu Sa ve bi sa da 22
ga dam wo ni (dam fa so e be li) fab-
ri ka. ase ve, kol me ur ne o beb sa da
sab Wo Ta me ur ne o bebs hqon daT
Ta vi an Ti mik ro Ca is fab ri ke bi,
ro mel Ta ricx vi 120 iyo. Zi ri Ta-
di fon de bis Ri re bu le ba me Ca i e-
o ba Si Se ad gen da 1 mlrd. 525 mln.
ma neTs; fon du ku ge ba — 1,1 ma neTs;
fon d te va do ba — 0,97 ma neTs; Sro-
mis na yo fi e re ba — 14000 ma neTs;
ren ta be lo ba — 75%; Ca is ned le u-
lis war mo e ba sa Su a lod 580 aTas
to nas Se ad gen da; Ca is sa heq ta ro
mo sav li a no ba ki 90-100 c`ha So ris
mer ye ob da, rac, ra Tqma un da, ar
iyo da de bi Ti maC ve ne be li, mag ram
amas moi Txov da sa kav Si ro mTav-
ro ba.
mi u xe da vad sa xel m wi fos mi er am
dar g Si gan xor ci e le bu li ara er-
Ti prog ra mi sa, bo lo 25 wlis gan-
mav lo ba Si Ca is plan ta ci e bis far-
To bi in ten si u rad mcir de bo da da
sa bo lo od dar gi sru li ga nad-
gu re bis wi na Se dad ga. amis mi zezs
er Tis mxriv — sa xel m wi fo qo ne-
bis, ker Zod, ga dam mu Sa ve be li sa-
war mo e bis pri va ti ca ci is war mar-
T vis dros daS ve bu li se ri o zu li
Sec do me bi, xo lo me o res mxriv,
me Ca i e o bis dar gis gan vi Ta re bis
aras wo rad da geg mi li sa xel m wi-
fo Tu ara sam Tav ro bo seq to ris
prog ra me bi war mo ad gens. ker Zod,
ar gan xor ci el da Ca is foT lis
war mo e bi sa da ga da mu Sa ve bis in-
teg ri re bu li, er Ti a ni sa war moo
cik lis xel Sem wyo bi sis te mu ri
progra me bi, rac Se saZ le be li iyo
mxo lod Ca is foT lis war mo e ba Si
sa sof lo-sa me ur neo ko o pe ra ci-
is xel Sewyo bis da ko o pe ra ti vis
far g leb Si ga dam mu Sa ve bel sa war-
mos Tan in teg ri re bis, anu ver ti-
ka lu ri in teg ra ci is xel Sewyo bis
gziT. aR niS nul sa xel m wi fo prog-
ra meb Si or aTe ul mi li on lar ze
me ti da i xar ja Ca is ga dam mu Sa ve-
be li sa war mo e bis xel Sewyo ba ze,
ro ca cal ke, sa er Ta So ri so or-
ga ni za ci e bis mxri dan xde bo da Ca-
is plan ta ci e bis re a bi li ta ci is
da fi nan se ba. swo red ase Ti ga u az-
re be li, ara sis te mu ri po li ti kis
Se de gia, rom ar gan xor ci el da me-
Ca i e o bis dar gis efeq tu ri or ga-
ni za ci u li mowyo ba, ro me lic upi-
ra te sad ori en ti re bu li iq ne bo da
dar g Si da saq me bu li aTiaTa so biT
ღვაწლიღვაწლი
bu li ga mok v le ve bis Se de ge bis Ta-
nab rad ga na wi le bis prin cips. mis
sa mec ni e ro naS rom Ta Ca mo naT val-
Si um rav le so ba Si Ta na av to re bad
axal gaz r de bi gvevlinebian.
prof. p. nas yi daS vi li da jil-
do e bu li iyo mTav ro bis mra va li
jil do Ti, ro go ri caa Sro mis wi-
Te li dro Sis or de ni da Rir se bis
or de ni. yve la ze di di jil do im
axal gaz r da Ta o be bis is siy va ru-
lia, ro mel sac im sa xu reb da Ta vi-
si er T gu li da da u Ra la vi Sro miT.
ba to no pet re, Tqven ara so des da-
gi viwyebT sa qar T ve los sa sof lo-
sa me ur neo dar g Si moR va we mec ni e-
re bi, stu den te bi da fer me re bi.
am sa ma ga li To siy va ru lis ga mo-
Za xi lia sa qar T ve los sof lis me-
ur ne o bis mec ni e re ba Ta aka de mi is
2017 wlis 21 Te ber v lis ga dawy ve-
ti le ba ag ra rul dar g Si 2016 wlis
sa u ke Te so sa gan ma naT leb lo xa si-
a Tis naS ro mad p. nas yi daS vi lis da
c. sa ma daS vi lis wig nis „kul tu-
rul mce na re Ta me Tes le o ba Tes l-
m cod ne o bis sa fuZ v le biT“ da sa xe-
le ba. am wig n ze mu Sa o bis dros max-
sen de ba ba to ni pet res Wkvi a nu ri
da brZnu li rCe ve bi, ro mel Ta gaT-
va lis wi ne bi Tac SeZ lo am sa xel-
m ZR va ne lom ase Ti aRi a re ba. di di
mad lo ba, Ce mo aR m z r de lo mas wav-
le be lo, Tqven ma zrun vam mi miy va na
am war ma te bam de. prof. p. nas yi daS-
vi lma, Rir se u lma ada mi a nma mniS-
v ne lo va ni ro li Se as ru la Cve ni
qvey nis ag ra ru li mec ni e re bis gan-
vi Ta re ba Si. mi si kva li sa mu da mod
dar Ce ba sa qar T ve los is to ri a Si.
cot ne sa ma daS vi li,cot ne sa ma daS vi li,pro fe so ripro fe so ri
Ca is plan ta ci e bis re a bi li ta cia qar T ve li Ca is plan ta ci e bis re a bi li ta cia qar T ve li mo sax le o bis ga re Se Zir Si ve mcda ri pro eq tiamo sax le o bis ga re Se Zir Si ve mcda ri pro eq tiame Ca i e o ba sa qar T ve los eko no mi kis wam y va ni dar gi iyo, sa dac ga-me Ca i e o ba sa qar T ve los eko no mi kis wam y va ni dar gi iyo, sa dac ga-
su li sa u ku nis 80-ian wleb Si Ca is mwva ne foT lis (ned le u li) war-su li sa u ku nis 80-ian wleb Si Ca is mwva ne foT lis (ned le u li) war-mo e ba sa da Ca is sam rew ve lo ga da mu Sa ve ba Si da saq me bu li iyo 170-180 mo e ba sa da Ca is sam rew ve lo ga da mu Sa ve ba Si da saq me bu li iyo 170-180 aTa si kom li. Ca is plan ta ci e bis far To bi 73.0 aTas heq tars Se ad gen-aTa si kom li. Ca is plan ta ci e bis far To bi 73.0 aTas heq tars Se ad gen-da. me Ca i e o ba ze mo di o da sof lis me ur ne o bis mTli a ni pro duq tis da. me Ca i e o ba ze mo di o da sof lis me ur ne o bis mTli a ni pro duq tis 18%, mi Re bu li mo ge bis 40%, xo lo sam rew ve lo pro duq ci is war mo e ba-18%, mi Re bu li mo ge bis 40%, xo lo sam rew ve lo pro duq ci is war mo e ba-Si Ca is pro duq ci is wi li 12% aR wev da.Si Ca is pro duq ci is wi li 12% aR wev da.
მეცნიერის აზრითმეცნიერის აზრით
14 ივლისი, 2017axali agraruli saqarTvelo
მეცნიერის აზრითმეცნიერის აზრით
ada mi a nis eko no mi ku ri da so ci a-
lu ri in te re se bis dak ma yo fi le-
ba ze da mxo lod am g ziT aR niS nul
pro eq tebs Se eq m ne bo da mdgra di
si cocx li su na ri a no bi sa da in-
ten si u ri gan vi Ta re bis sa fuZ v-
le bi. imis ga mo, rom Ca is foT lis
war mo e bi dan mo sax le o bam ver mi i-
Ro adek va tu ri sar ge be li, mox da
Ca is plan ta ci e bis ga daw va da am
mi web ze sxva kul tu re bis gan Tav-
se ba. Se de gad mi vi ReT uk va lod
da uSe de god gam q ra li ram de ni me
aTe uli mi li o ni la ri sa xel m wi-
fo Tan xa da aTi a Ta so biT heq ta-
ri Ca is plan ta ci i dan dar Ce ni li
mxo lod 8 aTa si heq ta ri da es xde-
ba ma Sin, ro de sac msof li o Si Ca is
pro duq ci a ze moTxov na yo vel w-
li u rad 2-3 pro cen tiT iz r de ba.
gan sa kuT re biT di di moTxov naa
nak leb ko fe i ni an Ca i ze, ro me lic
Zi ri Ta dad swo red sa qar T ve lo Si
iwar mo e ba.
dRes, ro de sac qve ya na Si met-
nak le bi aq tiuro biT mim di na re-
obs sa sof lo-sa me ur neo ko o pe-
ra ti ve bis Seq m nis pro ce si, me Ca-
i e o bis dar gis gan vi Ta re bis sa-
xel m wi fo prog ra mis dawye ba iyo
ime dis mom ce mi, rom bo los da bo-
los ga tar de bo da re for mis tu-
li po li ti ka da ag ro sam rew ve lo
in teg ra ci i sa da ko o pe ri re bis
for me bis ga mo ye ne biT mox de bo da
me Ca i e o bis dar gis ra ci o na lu ri
or ga ni za ci u li mowyo ba. sam wu-
xa rod, un da iT q vas, rom am mxriv
mo lo di ni ar ga mar T l da. prog-
ra mis bi u je ti da geg mi li iyo 3.5
mln la ris ode no biT, rom lis aT-
vi se bis efeq ti a no ba da ba lia, ra-
sac ga na pi ro bebs prog ra ma Si ise-
Ti nor me bis ga uT va lis wi neb lo ba,
rac mor ge bu li iq ne bo da be ne fi-
ci a re bis, gan sa kuT re biT sa sof-
lo-sa me ur neo ko o pe ra ti ve bis Se-
saZ leb lo beb ze.
mniS v ne lo va nia, rom sa sof lo-
sa me ur neo ko o pe ra ti ve bis sa xiT
dRes qve ya na Si uk ve ar se bobs ise-
Ti or ga ni za ci ul-sa mar T leb ri vi
for ma, ro me lic ori en ti re bu lia
ara da qi ra ve bu li Sro mis, ara med
sof lad mcxov re bi mo sax le o bis
Sro mi Ti re sur sis ka pi ta li za ci-
a ze da sa me war meo gan vi Ta re bis
sti mu li re ba ze, rac ar se bul pi-
ro beb Si war mo ad gens ma Ti Se mo-
sav le bis mniS v ne lo va ni zrdis,
ad gil ze eko no mi ku ri da so ci a-
lu ri gan vi Ta re bis re a lu ri per-
s peq ti vis Seq m nis da re gi o neb Si
um Zi me si de mog ra fi u li mdgo-
ma re o bis ga jan sa Re bis yve la ze
karg sa Su a le bas. ase Ti ti pis sa-
me ur neo sis te ma Si ko o pe ra ti vis
Ti To e u li wev ri Se mo sav le bis
gaz r dis miz niT da in te re se bu lia
awar mo os uf ro me ti ra o de no bi-
sa da ma Ra li xa ris xis pro duq cia
da ama ve dros aq ti u rad aris Car-
Tu li ga da ma mu Sa ve be li sa war moo
pro ce se bis teq ni kur-teq no lo-
gi ur srul yo fa Si, sa bo loo pro-
duq ci is re a li za ci a Si da anxor-
ci e lebs er Ti a ni sa war moo cik lis
mo ni to rings sa me war meo saq mi a no-
bis yve la do ne ze. me ur ne ob ri o bis
es for ma er Tis mxriv — sa fuZ vels
uq m nis Sem d gom etap ze sa sof lo-
sa me ur neo war mo e bis kon cen t-
ra ci is uf ro ma Ra li (me o re, me-
sa me) do nis mqo ne ko o pe ra ci u li
for me bis Seq m nas, xo lo me o res
mxriv — qmnis ag ra rul sa war mo Ta
da fi nan se ba Si axa li, efeq tu ri
ele men te bis Se ta nis mo ti va ci as.
sa qar T ve los ag ra ru li seq to ris
ar se bu li mdgo ma re o bi dan ga mom-
di na re, rac Zi ri Ta dad da kav Si-
re bu lia 800000-mde mci re mi wi a ni
fer me ris mci re mas S ta bi an sa me-
ur neo saq mi a no bas Tan, mxo lod
ko o pe ra ci u li, anu eko no mi ku ri
da so ci a lu ri so li da ro bis sis-
te mis xel Sewyo biT aris Se saZ le-
be li re gi o neb Si si Ra ri bis daZ-
le vi sa da jan sa Ri sa Su a lo fe nis
Ca mo ya li be bis rTu li pro ce sis
gan xor ci e le ba.
„Ca is plan ta ci e bis re a bi li ta-
ci is prog ra mis“ mi xed viT, (cit.):
„sa re a bi li ta cio sa mu Sa o e bis Ta-
na da fi nan se ba gan xor ci el de ba
mxo lod im Sem Tx ve va Si, Tu sa mu-
Sa o ebs Se as ru lebs sa a gen tos mi er
wi nas war Ser Ce u li re a bi li ta ci is
gan ma xor ci e leb li kom pa ni e bi-
dan erT-er Ti.“ sa sof lo-sa me ur-
neo sta tu sis mqo ne ko o pe ra ti-
ve bis Sem Tx ve va Si mi zan Se wo ni li
da auci le be li iyo, rom sa re a-
bi li ta cio sa mu Sa o e bi Se es ru-
le bi naT Tvi Ton ko o pe ra ti vebs,
ra sac isi ni ga na xor ci e leb d nen
mxo lod sa ku Ta ri me pa i e e bis Sro-
mi Ti re sur se bis ga mo ye ne biT, yo-
vel g va ri ga samr je los ga re Se,
rac prog ra miT gaT va lis wi ne bul
mniS v ne lo van sa xel m wi fo Tan xebs
ga mo i ye neb da im re a lu ri prob le-
me bis mo sag va reb lad (nak ve Te bis
Se mo Rob va, sa su qe bis da Sxam qi mi-
ka te bis Ses yid va da sxva), ra zec
ko o pe ra ti vebs ma Ti SezRu du li
Se saZ leb lo be bi dan ga mom di na re,
Wir de baT qme di Ti fi nan su ri dax-
ma re bis aR mo Ce na. mi Tu me tes, rom
xSir Sem Tx ve va Si (gan sa kuT re biT
fer do beb ze gan la ge bu li Ca is
plan ta ci e bis pi ro beb Si) es sa mu-
Sa o e bi Se sas ru le be lia mci re me-
qa ni za ci i Ta da xe liT.
SezRu du li ma te ri a lu ri re-
sur se bis pi ro beb Si ko o pe ra ti-
ve bis me pa i e e bis Sro mi Ti re sur-
se bis sti mu li re ba da amoq me de ba
mim di na re pe ri od Si war mo ad gens
yve la ze mniS v ne lo van faq tors,
ro mel mac je ro va ni asax va un-
da hpo vos Se sa ba mis sa xel m wi fo
prog ra meb Si. ga we uli sa re a bi li-
ta cio sa mu Sa o e bis Ses ru le ba ze
gan xor ci el de bo da mo ni to rin-
gi sof lis me ur ne o bis „pro eq te-
bis mar T vis sa a gen tos“ mxri dan,
xo lo ssip „sa sof lo-sa me ur neo
ko o pe ra ti ve bis gan vi Ta re bis sa-
15ივლისი, 2017 axali agraruli saqarTvelo
მეცნიერის აზრითმეცნიერის აზრით
a gen tos“ mxri dan maT mi marT ise-
dac xor ci el de ba mo ni to rin gi.
ko o pe ra ti ve bis am mniS v ne lo va ni
re sur sis ar da nax va (Seg ne bu lad
Tu Se ug neb lad) da ga mo u ye neb-
lo ba im Ta viT ve war mo ad gen da
sa xel m wi fo fu la di re sur se bis
ara ra ci o na lu ri gan kar g vis wi na-
pi ro bas.
gar da ami sa, aR niS nu li sa mu Sa-
o e bis ko o pe ra ti ve bis mi er Ses-
ru le bis Sem Tx ve va Si SesaZ le be li
iyo aR niS nu li Tan xa sru lad mi-
mar Tu li yo uSu a lod sa re a bi li-
ta cio Ro nis Zi e beb ze, rom lis sa-
er To Ri re bu le ba re a lu rad 2-3-
jer aRe ma te ba sa xel m wi fo prog-
ra miT gaT va lis wi ne buli Tan xe bis
mo cu lo bas, xo lo plan ta ci e bis
re a bi li ta ci is miz niT cal ke kom-
pa ni is Ser Ce va da mas ze am sa mu Sa-
os da kis re ba nak le ba de feq tu ria,
rad gan is ga da ix dis dRg-s, sa Se-
mo sav lo da mo ge bis ga da sa xa debs,
rac niS navs, rom sa xel m wi fo da-
fi nan se bis (2500 la ri 1 heq tar ze)
sul mci re me oTxe di ga da sa xa debs
mox mar de ba. mar Ta lia, es Tan xa
sa bo lo od sa xel m wi fo bi u jet Si
aisa xe ba, mag ram prog ra ma Si mo na-
wi le su bi eq te bis T vis mniS v ne lo-
van da na kargs war mo ad gens.
ama ve prog ra miT, (cit.): „ko o-
pe ra tivs un da hqon des sak ma ri si
fu la di sax s re bi (sa ku Ta ri Ca is
plan ta ci is re a bi li ta ci is Sem Tx-
ve va Si sa re a bi li ta cio sa mu Sa o e-
bis ara nak leb 20 % da prog ra mis
far g leb Si ija ris uf le biT mi sa-
Re bi sa xel m wi fo sa kuT re ba Si ar-
se bu li Ca is plan ta ci is Sem Tx ve-
va Si — ara nak leb 10%) sa re a bi li-
ta cio sa mu Sa o e bis sa ku Ta ri Ta-
na mo na wi le o bis da sa fi nan seb lad,
rac da das tu re bu li un da iyos
amo na we riT`cno biT ban ki dan an ga-
riS ze Tan xis ar se bo bis Se sa xeb.“
ko o pe ra ti vis Ta na mo na wi le o-
bis Se sa ba mi si Tan xis ar se bo bis
ban kis amo na we riT da das tu re ba
prob le ma tu ria, rad gan ko o pe-
ra ti ve bi praq ti ku lad im yo fe bi-
an star tap-is mdgo ma re o ba Si da
ma Ti ab so lu tu ri um rav le so ba
ga nic dis fi nan su ri re sur se bis
mwva ve de fi cits. prog ra miT ga-
uT va lis wi ne beli sa re a bi li ta-
cio Ro nis Zi e be bi saT vis sa Wi ro
fi nan su ri sax s re bis mo bi li ze-
ba-mo Zi e bas Tan er Tad, prog ra miT
gaT va lis wi ne bu li mi ni mum 5 heq-
ta ri Ca is plan ta ci is re a bi li ta-
ci a Si Ta na mo na wi le o bis T vis maT
da ma te biT Wir de baT 2500 la ri.
aR niS nu li Tan xe bi ko o pe ra ti ve-
bis um rav le so bas ar ga aC nia, xo-
lo ko mer ci u li ban ke bi am miz niT
ar ga ce men ses xebs Tun dac im mo-
ti viT, rom re a bi li ta ci is pro-
ce si mo i cavs 2-3-wli an pe ri ods,
rom lis gan mav lo ba Si ko o pe ra ti-
ve bi iq ne bi an ga dax di su u na ro ni.
sa sof lo-sa me ur neo ko o pe ra-
ti ve bis mniS v ne lo va ni na wi li ver
mi i Rebs mo na wi le o bas „Ca is plan-
ta ci e bis re a bi li ta ci is prog-
ra ma Si“ imis ga mo, rom maT Ta vi si
ko o pe ra ti vis far g leb Si ara aqvT
da geg mi li ga dam mu Sa ve be li sa-
war mos mowyo ba, rad gan amas isi-
ni geg ma ven sxva ko o pe ra ti veb Tan
er Tad re sur se bis ga er Ti a ne biT
me o re do nis ko o pe ra ti vis far-
g leb Si, mas S ta bu ri war ma do bis
sa war mos Seq m nis gziT, rac war-
mo e bis kon cen t ra ci i sa da sa xel-
m wi fo sax s re bis ra ci o na lu ri
ga mo ye ne bis Tval saz ri siT uf ro
mi zan Se wo ni li da mxar da sa We ria,
vid re prog ra ma Si mo na wi le yve la
ko o pe ra ti vis mi er cal- cal ke ga-
dam mu Sa ve be li sa war mo e bis Seq m na.
Ca moT v li li mi ze ze bi dan ga mom-
di na re aS ka raa, rom sa sof lo-sa-
me ur neo ko o pe ra ti ve bis um rav-
le so ba ver mi i Rebs mo na wi le o bas
Ca is plan ta ci e bis re a bi li ta ci is
sa xel m wi fo prog ra ma Si. ma Sa sa da-
me, ad re gan xor ci e le bu li prog-
ra me bis msgav sad, es prog ra mac
gaT v li lia di di far To be bis mqo-
ne in di vi deb ze an Sps-eb ze, rom le-
bic mxo lod da qi ra ve bu li Sro mis
ga mo ye ne ba ze ari an ori en ti re bu-
li da yve la ze uares Sem Tx ve va Si
sxva qvey ne bis kom pa ni e bis mo zid-
va ze, maT T vis sa xel m wi fo mi we bis
ga da ce ma ze, ra sac auci leb lad
mohy ve ba ucxo qvey nis mo qa la qe e-
bis ma si u ri Se mo di ne ba sa me ur neo
sa mu Sa o eb Si ma Ti da saq me bis mo ti-
viT da im te ri to ri eb ze ma Ti mud-
mi vi dam k vid re bis miz niT.
ko o pe ra ci u li pro ce sis mniS v-
ne lo bis ara sa Ta na do Se fa se bi dan
da xSir Sem Tx ve va Si ig no ri re bi-
dan ga mom di na re, uk ve aRar aris
ga sak vi ri „sa par t ni o ro fon dis“
da sa qar T ve los mTav ro bis aq ti-
u ri mxar da We ra ma Ca i e o bis dar g-
Si Ci nu ri kom pa ni e bis Se moy va nis
Ta o ba ze, rac gu lis x mobs maT ze
sar geb lo bis uf le biT 12 aTa si
heq ta ri Ca is plan ta ci is ga da ce-
mas, rac auci leb lad ga mo iw vevs
qve ya na Si Ci ne li mu Sa xe lis Se moy-
va nas da maT da sax le bas da sav leT
sa qar T ve los Ca is plan ta ci e bis
gav r ce le bis te ri to ri eb ze, gu-gu-
ri is, sa meg re lo sa da ime re Tis ri is, sa meg re lo sa da ime re Tis
re gi o neb Sire gi o neb Si, da es xde ba ma Sin, ro-
de sac mar to lan Cxu Tis mu ni ci-
pa li tet Si uk ve Seq m ni lia Ca is
foT lis mwar mo e be li 19 sa sof-
lo-sa me ur neo ko o pe ra ti vi. es
yve la fe ri aCens sa fuZ v li an eWvs,
rom pro eq ti Ta vi dan ve mi zan mi-
mar Tu lad iq na da geg mi li ise Ti
di za i niT, rom ga ran ti re bu li yo-
fi li yo mi si wa ru ma teb lo ba, ra Ta
no men k la tu ru li ko ruf ci u li
in te re se bi dan ga mom di na re mom x-
da ri yo ad gi lob ri vi mo sax le o bis
Se saZ leb lo be biT sa me war meo gan-
vi Ta re bis per s peq ti vis dis k re-
di ti re ba da am gziT Seq m ni li yo
ucxo u ri kom pa ni e bis Se moy va ni sa
da maT ze aTa so biT heq ta ri qar-
Tu li mi we bis ga da ce mis mo ti va-
cia.
in ves ti ci e bi sof lis me ur ne-
o ba Si Za li an did sif r Txi les
da siR r mi se ul ga a na li ze bas mo-
iTxovs, ra Sic upir ve les yov li sa
ga saT va lis wi ne be lia ad gi lob-
ri vi mo sax le o bis da mo ki de bu le-
ba da mza o ba gan sa xor ci e le be li
16 ივლისი, 2017axali agraruli saqarTvelo
მეცნიერის აზრითმეცნიერის აზრით
pro eq te bis mi marT. me Ca i e o bis
dar g Si sa sof lo-sa me ur neo ko o-
pe ra ti ve bi Se iq m na swo red im miz-
niT, rom mo sax le o bam mo ax di nos
Ca is plan ta ci e bis re a bi li ta cia,
ma Ral xa ris xi a ni Ca is foT lis
war mo e ba, ga da mu Sa ve ba da am gziT
Se iq m nas Se mo sav le bis zrdi sa da
ad gi leb ze so ci a lur-eko no mi ku-
ri gan vi Ta re bis per s peq ti va. ga u-
ge ba ri da yo vel g var ra ci o na lur
azrs mok le bu lia, Tu ra tom ar Se-
iZ le ba, nac v lad qvey nis er T-er-
Ti Se mo sav li a ni dar gis mar T vis
sa da ve e bis ucxo ur kom pa ni eb ze
ga da ce mi sa da ucxo to mis ada mi a-
ne bis Ca mo sax le bi sa, bo los da bo-
los xe li suf le ba en dos sa ku Tar
mo sax le o bas, rom lis gar k ve u li
na wi li iZu le bu lia me zo bel qvey-
neb Si wa vi des Ca is foT lis sak re-
fad, ro ca ga az re bu li, uSu a lod
pro duq ci is mwar mo e bel ada mi-
a neb ze gaT v li li prog ra me bis
gan xor ci e le bis Sem Tx ve va Si ar-
se bobs sa ku Tar qve ya na Si ma Ti da-
saq me bi sa da Se mo sav le bis zrdis
re a lu ri per speq ti va.
sa bo lo od isev miv di varT mTa-
var sa kiTx Tan, rom ag ra ru li
seq to ris da fi nan se ba mniS v ne-
lov nad aris da mo ki de bu li rig
kon k re tul sa kiTxeb ze, ro mel Ta
So ris yve la ze mTa va ria da fi nan-
se bis mim Re bi su bi eq tis swo rad
gan sazR v ra, rac uz run vel yofs
fi nan su ri da or ga ni za ci u li re-
sur se bis ra ci o na lur ga mo ye ne-
bas da efeq tur mar T vas.
aR niS nu li prob le mis sis te mu-
ri ga dawy ve ta xels Se uwyobs me-
Ca i e o bis dar g Si me ur ne ob ri o bi-
saT vis sa Wi ro pi ro be bis Seq m nas,
Zli e ri ko o pe ra ci u li ga er Ti a ne-
be bis Ca mo ya li be bas, mo sax le o bis
aq ti vo bis gaZ li e re bas, sa me ur neo
saq mi a no ba Si maT ma sob riv Car Tu-
lo bas, aR war mo e bis mas S ta be bis
ga di de bas da kon ku ren tu li ga-
re mos for mi re bas, rac sa bo loo
an ga ri SiT Seq m nis myar ga ran ti ebs
mo sax le o bis so ci a lur-eko no mi-
ku ri gan vi Ta re bis T vis.
ra Tqma un da, Sps-eb sa da mo ge ba-
ze ori en ti re bul sxva sa me war meo
for mebs Ta vi si ad gi li da mniS v-
ne lo ba ga aC nia sa baz ro eko no mi-
kis pi ro beb Si, mag ram Tu ar se bobs
so ci a lur-eko no mi ku ri gan vi Ta-
re bis sxva, uf ro Zli e ri mo ti-
ve bi da Se sa ba mi sad prog ra me bi,
rom le bic ze moq me de ben sa zo ga-
do e bis mra val ricxo va ni wev re-
bis, ro gorc sa me war meo su bi eq-
te bis eko no mi kur da so ci a lur
gan vi Ta re ba ze, ma Sin sa xel m wi fos
mxri dan am mi mar Tu le ba Ta ig no-
ri re ba, an ma Ti gan xil va Sps-ebi sa
da mo ge ba ze ori en ti re buli sxva
sa me war meo for me bis, maT So ris
ucxo u ri kom pa ni e bis in te re se bis
pa ri te tu lad, un da Ca iT va los
ro gorc uke Tes Sem Tx ve va Si ga u-
az re be l, xo lo uares Sem Tx ve va-
Si kar gad ga az re bul „Sec do mad“.
Se sa ba mi sad, mTav ro bi sa da sa par-
t ni o ro fon dis ase Ti po li ti ka
ara na ir ga mar T le bas ar eq vem de-
ba re ba, ro gorc sa xel m wi fo re-
sur se bis ra ci o na lu ri gan kar g-
vis, ase ve erov nu li in te re se bis
dac vis Tval saz ri siT.
pa a ta ko Ru aS vi li, pa a ta ko Ru aS vi li, ekon. mecn. doq to ri, pro fe so riekon. mecn. doq to ri, pro fe so ri
sety va, wig n Ta-wign „bib li a Si“
uf lis mi er, eg vip tis ur Ci fa ra-
o nis das jis er TerT sa Su a le ba-
daa mox se ni e bu li: „Zal ze ma ga ri
iyo sety va, mi si msgav si ar mo su la
eg vip tis qve ya na Si, rac iq xal xi
sax lobs“. ga mos v la 9. 24. ico da ra
amis Se sa xeb, Cveni wi na pari cdi-
lob da uf lis es ris x va ar ga mo-
ew via, ami tom ad re ga zafxu lis
er Ti dRe amo ir Cia (a Rar max sovs
es dRe) da da a we sa „ko xin j ro bis“
dRe sas wa u li. am dRes ikiTxe bo-
da Se sa ba mi si loc ve bi, ik v le bo da
Se sa wi ra vi sak la vi da am bob d nen
saTxo var-sa ved re bel sadReg r-
Ze lo ebs imis Se sa xeb, rom ufals
sof lis baR-ve na xe bi saT vis ko xi
(sety va), aeri de bi na. Ce mi bav S vo-
bis mex si e re bas 3-4 ase Ti dRe sas-
wa u li Se mor Ca. Sem deg ki nel -ne-
la da vi viwyeT tra di ci u li me-
To di da sety vas Tan brZo la teq-
ni ku ri sa Su a le be biT da viwyeT,
ro me lic dRem de wa ru ma teb lad
grZel de ba da sul uf ro met da
met mi li o nebs va tanT qars, rom-
lis da xar j va, al baT, za ra lis
anazRa u re bi saT vis uf ro met sar-
ge bels mo u tan da me ve na xe sac da
xe li suf le ba sac. di di va Ja wer da:
„mo na, var mo na, bu ne bis Ta vi ara
maqvs brZo li sa“-o. kar gi iq ne ba,
Tu di di mgos nis am Se go ne bas ga-
vi Ta vi sebT da teq ni ku ri brZo lis
sa Su a le beb Tan er Tad Zvel tra-
di ci ul me Tod sac aR vad genT.
ro gor veb r Zo loT sety vasro gor veb r Zo loT sety vas??sa qar T ve lo Si da ev ra zi is im qvey neb Si, sa dac me ve na xe o ba far-sa qar T ve lo Si da ev ra zi is im qvey neb Si, sa dac me ve na xe o ba far-
To daa gav r ce le bu li, tra di ci u lad xSi ria sety va. iq m ne ba STa beW-To daa gav r ce le bu li, tra di ci u lad xSi ria sety va. iq m ne ba STa beW-di le ba, TiT qos ve na xi am sti qi as Tvi Ton izi davs.di le ba, TiT qos ve na xi am sti qi as Tvi Ton izi davs.
გამოხმაურებაგამოხმაურება
17ივლისი, 2017 axali agraruli saqarTvelo
გამოხმაურებაგამოხმაურება
Jur nal „axali ag ra ru li sa qar-
T ve lo“-s 5(73) no mer Si ga moq vey-
n da we ri li: „ro gor veb r Zo loT
sety vas“, sa dac gan xi lu lia is sa-
Su a le be bi, rom li Tac dRes msof-
lio eb r Z vis sety vas. yve la es
sa Su a le ba rom Zvi ri da ara e feq-
tu ria, naT lad aC ve na gan v lil ma
wleb ma. ro ca ba de- da nad ga re biT,
TviT m f ri na ve biT da qi mi u ri yum-
ba re biT veb r Z viT sety vas, ar un-
da dag va viwy des, rom sa bo loo
mi za ni xi lis moy va naa da es xi li,
oq ros fa sad ar un da da vis vaT.
ba de- da nad ga riT da xu rul ve nax-
Si teq ni kam un da imu Sa os, ami tom
ga da xur vis si maR le 2,5-3 met ri
un da iyos. Tu ga viT va lis wi nebT,
rom sety vas qa ri ax lavs da sety va
gam ru de bu li tra eq to ri iT cvi va,
ase Ti ga da xur va efeq tu ri ver iq-
ne ba, ami tom ve na xi mTli a nad un da
ga da i xu ros, ro me li ga da xur vac,
gar da siZ vi ri sa, sxva prob le-
ma sac qmnis: ker Zod, dag ro vi li
sety vi sa gan ba dis gan Ta vi suf le-
ba. rac Se e xe ba imas, rom sa qar T-
ve lo Si sety vis wi na aR m deg msof-
lio ga moc di le bas ar iye ne ben
(ba de- da nad ga re bis sa xiT), amis
mi ze zi jer er Ti, mi si ara e feq tu-
ro baa da me o re, siZ vi re, rom lis
Se Ze na 40-TeT ri a ni yur Z niT Se uZ-
le be lia.
ise, ro gorc bev ri sxva en Tu zi-
as ti, di di xa nia vfiq rob am prob-
le mis ga dawy ve ta ze. mu Sa o bis
dros Ce mi mi za ni sety vis wi na aR-
m deg brZo lis ise Ti efeq tu ri da
iafi sa Su a le bis Seq m na iyo, rom-
lis Se Ze na-da mon ta Je bas qar T ve-
li gle xi rom SeZ leb da. amas Ta na-
ve, es kon s t ruq cia ve nax Si teq ni-
kis mu Sa o bas rom ar Se a fer xeb da.
amo ve di iqi dan, rom sety vas Tan
brZo lis mi za ni mo sav li sa da ram-
de ni me sa ma mu le rqis ga dar Ce naa,
ami tom Ce mi pro eq tiT, 20-25 sm. si-
ga nis ba diT, mxo lod va zis mtev-
ne bi ixu re ba mtev ne bi dan 35-45
sm-is si maR le ze. ase Ti ga da xur va
mwkri vebs So ris manZils 40-50 sm-
iT am ci rebs da teq ni kas mu Sa o ba-
Si xels ar Se uS lis. am pro eq tiT
ase ve Se iZ le ba teq ni kis mu Sa o bis
dros asa ke ci ba de da mon taJ des. am
ga da xur viT rqe bis zrda ar izRu-
de ba. mar Ta lia, sety va rqis Ta vebs
da a zi a nebs, mag ram rqa ze nam x re vis
kvir tis, an me re wels ga saS le li
kvir tis gaR vi ve ba prob le mas ar
war mo ad gens da da zi a ne bu li rqa
sak mao fo Tols da is xavs imi saT-
vis, rom yur Z nis da mwi fe bas prob-
le ma ar Se eq m nas. ase Ti ga da xur va
5-6-jer iafia dRes ar se bul ana-
lo geb Tan Se da re biT.
ro gorc a Rv niS ne, sa qar T ve-
lo Si am prob le ma ze bev ri en Tu-
zi as ti mu Sa obs. kar gi iq ne ba, Tu
Se sa ba mi si sa xel m wi fo struq tu-
re bi, Tun dac sof lis me ur ne o bis
sa mi nis t ros „kvle vis sa mec ni e ro
cen tr i“, da in te res de ba am prob-
le miT da Sek rebs am en Tu zi ast
mec ni e rebs. er T ma ne Tis pro eq-
te bis gac no biT da ma Ti dax ve wis
Se de gad dar w mu ne bu li var, ise Ti
pro eq ti da i de ba, ro me lic bev rad
uke Te si, iafi da mi sa Re bi iq ne ba
ro gorc qar T ve li, ise sazR var ga-
re Te li me ve na xi saT vis.
Jo ra gab ri Wi ZeJo ra gab ri Wi Ze
1200 heq ta ri sa ner gi sa da 1400 heq-
ta ri sa Zi ris meS ve o biT, ro me lic
jam Si 4000-mde kom bi na ci as mo i cavs,
„ra u Se dos“80 mi li o nam de va zis nam-
ye ni ner gis war mo e ba Se uZ lia.
sa ner gis mi wa, Se sa ba mi si kli ma-
ti, ko o pe ra ti vis wev re bis pro fe-
si o na liz mi pir ve li xa ris xis nam-
ye ni ner ge bis 75%-iani ga mo sav li-
a no bis sa Su a le bas iZ le va, Tum ca,
va zis qar Tu li ji Se bis klo nu ri se leq ciava zis qar Tu li ji Se bis klo nu ri se leq cia„ra u Se dos“ is to ria 1933 wels da iwyo, ro de sac por de no nes pro-„ra u Se dos“ is to ria 1933 wels da iwyo, ro de sac por de no nes pro-
vin ci is (fri u li-ve ne ci a) ju li as re gi o nis pa ta ra so fel Si ram de-vin ci is (fri u li-ve ne ci a) ju li as re gi o nis pa ta ra so fel Si ram de-ni me ojax ma Seq m na ko o pe ra ti vi, ro me lic Sem deg msof li o Si me ve-ni me ojax ma Seq m na ko o pe ra ti vi, ro me lic Sem deg msof li o Si me ve-na xe o bis um s x vi le si ga er Ti ane ba un da gam x da ri yo. ko o pe ra ti vis im na xe o bis um s x vi le si ga er Ti ane ba un da gam x da ri yo. ko o pe ra ti vis im 250 wev ris wya lo biT, rom le bic am Ja mad ag r Ze le ben mu Sa o bas, is to-250 wev ris wya lo biT, rom le bic am Ja mad ag r Ze le ben mu Sa o bas, is to-ria kvlav grZel de ba. ma Ti mi za ni mor fo lo gi u ri, ge ne ti ku ri ma xa-ria kvlav grZel de ba. ma Ti mi za ni mor fo lo gi u ri, ge ne ti ku ri ma xa-si a Teb le bi Ta da sa ni ta ru li nor me bis dac viT msof li os 30-ze met si a Teb le bi Ta da sa ni ta ru li nor me bis dac viT msof li os 30-ze met Rvi nis mwar mo e beli qve ya nis T vis sa u ke Te so pro duq tis mi wo de baa.Rvi nis mwar mo e beli qve ya nis T vis sa u ke Te so pro duq tis mi wo de baa.
აღიარებააღიარება
18 ივლისი, 2017axali agraruli saqarTvelo
აღიარებააღიარება
am maC ve ne bel ma 90%-sac Se iZ le ba
ga da a War bos saukeTeso Sem Tx ve-
va Si: ase Ti miR we ve bi sxva gan war-
mo ud ge ne lia.
gan v li li 90-wli a ni is to ri is
man Zil ze sa ner ge me ur ne o ba „ra-
u Se do“ msof li o Si yve la ze mniS v-
ne lo va ni va zis sa ner ge gax da.
2002 wli dan sa ner gem da ma te biT
„UNI EN ISO 9001“ — xa ris xis sis-
te ma da ner ga. es ser Ti fi ka ti im
ge ne ti ku ri da sa me di ci no dax ma-
re bis pa kets ema te ba, ra sac ita-
li is ka non m deb lo ba sTa va zobs
va zis sa ner ge ebs.
VCR-is klo nu ri se leq cia-is klo nu ri se leq cia
si ax le e bis cod na ne bis mi er Rvi-
nis mwar mo e bel qve ya na Si win s v li-
sa da ga far To e bis me qa niz mia, sa-
ner ge ki da ar se bis dRi dan axa li
ji Se bis ga moc dis, Sej va re bis, ga-
mor Ce vi sa da gan xor ci e le bis ino-
va ci u ri teq ni kis dax ve wis miz niT
sxva das x va uni ver si te teb Tan da
kvle viT in s ti tu teb Tan Ta nam S-
rom lobs, ra mac ga na pi ro ba ki dec
1965 wels eq s pe ri men tu li cen t-
ris Seq m na, rom lis mi za ni ita li a-
Si yve la ze far Tod gav r ce le bul
va zis ji Seb ze klo nu ri se leq ci is
prog ra me bis gan xor ci e le ba iyo.
1969 wels Se ir Ca 51 klo ni se ri-
i dan „Ra us ce do“, 90-wli a ni mu Sa-
o bis gan mav lo ba Si ki maT ricxvs
ki dev axa li se ria da e ma ta sa xel-
wo de biT „VCR“ — ge ne ti ku rad
suf Ta, umaR le si sta tu sis mqo ne
saR vi ne da sa suf re va zis ji Se-
bi, rom le bic war ma te biT moh yavT
ita li a Si, es pa neT Si, por tu ga li-
a Si, yo fil iugos la vi is qvey neb Si,
Ce xe Tis res pub li ka Si, sa ber Z neT-
sa da sa qar T ve lo Si. am Ja min de li
mo na ce me biT, 400 klon ze me ti se-
ri i dan „VCR“ ita li is erov nul
re es t r Sia Se ta ni li da iq ar se bu-
li mo na ce me bis 30% Se ad gens.
sa bo loo ga dawy ve ti le bis mi Re-
ba Si, ro me lic xa ris xis ga um jo be-
se bas em sa xu re ba, Ser Ce u li klo ne-
bis mik ro meR vi ne o ba mniS v ne lo van
rols Ta ma Sobs, ro me lic yo vel w-
li u rad VCR-is eq pe ri men tul ma-
ran Si mzad de ba, rac eno lo gi u ri
po ten ci a lis kon t ras tu li Se fa-
se be bis sa Su a le bas iZ le va.
am Ja min de li kvle vi Ti saq mi a no-
ba, kli ma tis cvli le bis, ga re mos
mdgra do bis gaT va lis wi ne biT, sa-
zo ga do e bis moTxov ne bis da sak-
ma yo fi leb lad axa li ji Se bi sa da
sa Zi re e bis ga moy va nis ke naa mi mar-
Tu li.
qar Tu li ji Se biqar Tu li ji Se bi
me ve na xe o ba da meR vi ne o ba sa qar-
T ve lo Si 8000 wlis wi naT da i ba da.
va zi sa da Rvi nis kul tu ra swo red
am ers ekuT v nis, rac bo lo wleb Si
msof lio me ve na xe o bi sa da meR vi-
ne o bis wya roa.
qar Tu li Rvi no e bis ma Ral xa-
risxs, ro me lic da ye ne bu lia ro-
gorc tra di ci u li qvev ris ga mo-
ye ne biT, ase ve msof li o Si cno bi li
stan dar tu li (ev ro pu li) me To-
diT, uz run vel yofs yur Z nis Se sa-
niS na vi Tvi se be bi, ro me lic mi i Re ba
nam ye ni ner giT ga Se ne bu li ve na xe bi-
dan, msgav sad im ner ge bi sa, ro mel-
sac sa ner ge „ra u Se do“ gvTa va zobs.
swo red am mo saz re bi dan ga mom-
di na re, VCR-ma uka nas k ne li ram de-
ni me wlis gan mav lo ba Si ga na xor ci-
e la kon k re tu li klo nu ri se leq-
ci is prog ra ma, ro me lic mi mar Tu-
li iyo qve moT Ca moT v li li va zis
klo nu ri ga um jo be se bi sa ken: sa fe-
ra vi, rqa wi Te li, aleq san d ro u li,
xix vi, mwva ne ka xu ri, mu ju re Tu li,
oja le Si da wu lu ki Zis TeT ra.
mi la nis uni ver si te ti sa da me-
ba Re o bis, me ve na xe o bi sa da meR-
vi ne o bis in s ti tu tis mkvlev ris
d. maR ra Zis Ta nam S rom lo biT, da-
ax lo e biT 10 wlis win Se mow m da
mo niS nu li ji Se bis sawyi si ma sa-
la. se leq ci is pro ce sis sawyi si
eta pi mo i cav da sa ni ta rul kon t-
rol sa da ela i za tests, PCR-isa
da in deq si re bul xe-mce na re ebs,
ro mel Ta meS ve o biT Se saZ le be li
gax da va zis ise Ti vi ru se bis Se-
mow me ba, ro go re bi caa: foT le bis
dax ve vis ga mom w ve vi vi ru si (LR I da II), foT lis ma ra o seb ri ga dag-
va re bis vi ru si, ara bu li mo za i kis
vi ru si da va zis vi ru si A (GVA).
mxo lod amis Sem deg Se ir Ca jan-
m r Te li klo ne bi. va zis ji Seb ze
dak vir ve biT, ma Ti ag ro no mi u li
VCR 37
aprilis Sua ricxvebiaprilis Sua ricxvebi
saSualosaSualo
ZlieriZlieri
saSualo-dabalisaSualo-dabali
kloni mdidari kloni mdidari
aromatuli profiliT, aromatuli profiliT,
yvavilebisa da xilis yvavilebisa da xilis
tonebiT, rbili da tonebiT, rbili da
dabalansebuli gemoTidabalansebuli gemoTi
VCR40
aprilis I`II dekada aprilis I`II dekada
sagvianosagviano
saSualosaSualo
saSualosaSualo
kloni kargi kloni kargi
polifenoluri polifenoluri
struqturiTa da struqturiTa da
damaxasiaTebeli damaxasiaTebeli
aromatuli profiliT aromatuli profiliT
VCR104, VCR105, VCR106, VCR107
aprilis Sua ricxvebiaprilis Sua ricxvebi
saSualo-sagvianosaSualo-sagviano
saSualosaSualo
saSualosaSualo
klonebi SesaniSnavi klonebi SesaniSnavi
mJavianobiT, sain te r-mJavianobiT, sain te r-
e soa agreT ve cqriala e soa agreT ve cqriala
RvinisaTvis sabaziso RvinisaTvis sabaziso
dabalansebuli ar o-dabalansebuli ar o-
matuli maxa siaTeb.-iTmatuli maxa siaTeb.-iT
VCR41, VCR42, VCR110
aprilis Sua ricxvebiaprilis Sua ricxvebi
saSualo-sagvianosaSualo-sagviano
saSualo`maRalisaSualo`maRali
maRalimaRali
klonebi maRali mJavia-klonebi maRali mJavia-
n obiT, SesaniSnavi n obiT, SesaniSnavi
po lifenoluri po lifenoluri
stru qturiTa da stru qturiTa da
kompleqsuri ar oma-kompleqsuri ar oma-
tuli ma xa sia Te blebiTtuli ma xa sia Te blebiT
xixvixixvialeqsandroulialeqsandroulirqawiTelirqawiTelisaferavisaferavi
klonebi
zrdis siZliere
klonebiklonebi
zrdis siZlierezrdis siZliere
19ივლისი, 2017 axali agraruli saqarTvelo
აღიარებააღიარება
da eno lo gi u ri ma xa si a Teb le bis
Se mow me biT mik ro meR vi ne o bis spe-
ci fi ku ri pa ra met re bis sa fuZ-
vel ze Se saZ le be li gax da yve la
ji Si sa da klo nis srul yo fi li
su ra Tis Seq m na. ker Zod, Se ir Ca
klo ne bi ise Ti wam y va ni maC ve neb-
le bis mi xed viT, ro go re bi caa:
ge mu ri Tvi se be bi, ba lan si da kom-
p leq su ri aro ma tu li pro fi li.
da ma te bi Ti in for ma cia am ji Se bis
Se sa xeb Se giZ li aT ixi loT qve viT.
mi ze zi, ra to mac VCR-ma da iwyo
qar Tu li ji Se bis klo nu ri se leq-
cia, iyo mom x ma re bel Ta di di da in-
te re se ba qar T ve lTa da kav ka si is
sxva re gi o nis mcxov rebTa mxri dan,
ro mel Tac sur daT ma Ra li ag ro-
no mi u li da eno lo gi u ri pa ra met-
re bis mqo ne jan m r Te li klo ne bi.
„ra u Se dos“ se leq ci u ri sa mu Sa o-
e bi grZel de ba da uax lo es mo ma-
val Si ze moT Ca moT v lil ji Sebs
sxva qar Tu li va zis ji Se bi da ma Ti
klo ne bi da e ma te ba.
ste fa no ba tis te la,ste fa no ba tis te la,ko o pe ra tiv ra u Se dos sa ner ge ko o pe ra tiv ra u Se dos sa ner ge
me ur ne o ba (me ur ne o ba (VCRVCR););
Ta mar maR ra Ze, Ta mar maR ra Ze, Sps „Ta ma ris va zi“Sps „Ta ma ris va zi“
ga mo fe na yo vel w li u rad tar de-
ba da mi si mas S ta be bi sul uf ro da
uf ro iz r de ba. sa qar T ve los mxa-
re pra Ris ga mo fe na ze nam d vi lad
Rir se u lad war s d ga, ra zec isic
mety ve leb da, rom qar Tul sten d-
Tan yo vel T vis xal x m rav lo ba da
di di in te re si aRi niS ne bo da. Cve-
ni mxri dan war mod ge ni li gvqon da
“ENPARD-is” pro eq tis far g leb Si
da fi nan se bu li ko o pe ra ti ve bis
Rvi no e bi ime re Ti sa da ra Wis re gi-
o ne bi dan: aleq san d ro u li, Cxa ve-
ri, cic qa, co li ko u ri, ocxa nu ri
sa fe re da cic qa sa da ocxa nu ri
sa fe res ku pa Ji. gar da ami sa, ga mo-
fe na ze war mod ge ni li iyo Wa Wa da
qar Tu li oja xu ri bren dic.
Cvens mi er war mod ge ni li Rvi no-
e bi da ye ne bu li iyo qvev r Si, ri Tic
ga mo fe nis vi zi to re bi gan sa kuT-
re biT in te res de bod nen. mo sul
stum rebs Rvi nos sTa va zob d nen
pro eq te bis: „PIN-isa“ da „el ka nas“
Ta nam S rom le bi. gar da sas me li sa
vi zi to rebs sa Su a le ba hqon daT
gac no bod nen bi o lo gi ur me ur ne-
o baTa aso ci a cia el ka nas pro eq-
tis far g leb Si ga mo ce mu li naS-
roms — „Rvi nis da ye ne ba qvev r Si“
qar Tu li Rvi no Ce xe Tis sa er Ta So ri so ga mo fe na zeqar Tu li Rvi no Ce xe Tis sa er Ta So ri so ga mo fe na zemim di na re wlis 29-31 ma iss Ce xe-mim di na re wlis 29-31 ma iss Ce xe-
Tis de da qa laq praR aSi ga i mar-Tis de da qa laq praR aSi ga i mar-Ta Rvi nis sa er Ta So ri so ga mo fe-Ta Rvi nis sa er Ta So ri so ga mo fe-na _ „na _ „WI NE PRAGUE 2017“.“.
VCR35 VCR66aprilis I`II dekadaaprilis I`II dekada
saSualosaSualo
saSualosaSualo
maRalimaRali
klonebi yvavilebis klonebi yvavilebis
aromatis profiliT, aromatis profiliT,
mJavianobisa da mJavianobisa da
saneleblebis saneleblebis
surnelebis doniTsurnelebis doniT
VCR34aprilis Sua ricxvebiaprilis Sua ricxvebi
sagvianosagviano
saSualosaSualo
saSualosaSualo
kloni wiTeli xilis kloni wiTeli xilis
aromatiT, daxvewili aromatiT, daxvewili
gemoTi da muqi wiTeli gemoTi da muqi wiTeli
SeferilobiTSeferilobiT
VCR38aprilis Sua ricxvebiaprilis Sua ricxvebi
saSualo-sagvianosaSualo-sagviano
saSualosaSualo
saSualosaSualo
kloni saintereso kloni saintereso
polifenoluri polifenoluri
struqturiT, wiTeli struqturiT, wiTeli
xilis aromatiTa da xilis aromatiTa da
mudmivi gemoTimudmivi gemoTi
VCR64aprilis II`III dekadaaprilis II`III dekada
saSualosaSualo
saSualosaSualo
saSualosaSualo
kloni xilis kloni xilis
aromatebis profiliT, aromatebis profiliT,
saneleblebis saneleblebis
surnelebiTa da surnelebiTa da
mJavianobis kargi doniTmJavianobis kargi doniT
wulukiZis TeTrawulukiZis TeTraojaleSiojaleSimujureTulimujureTulimwvane kaxurimwvane kaxuri
klonebi
zrdis siZliere
potenciali
zrdis siZlierezrdis siZliere
klonebiklonebi
potencialipotenciali
20 ივლისი, 2017axali agraruli saqarTvelo
in g li sur, fran gul da ger ma nul
eneb ze. qar Tul stends am S ve neb da
qvev ri, or Si mo da qvev ris sar cxi.
ga mo fe nis msvle lo bis dros
dam yar da ara er Ti sa in te re so
kon taq ti, rac imeds gvaZ levs vi-
fiq roT, rom Ce xe Tis ba zar ze qar-
Tul tra di ci ul Rvi nos nam d vi-
lad aqvs mo ma va li. gar da Ce xe Ti sa
da qar Tu li mxa ri sa, ga mo fe na ze
war mod ge ni li iyo: sam x reT af ri-
kis, es pa ne Tis, saf ran ge Tis, ita-
li is, av s t ri is, ger ma ni is, un g re-
Ti sa da sxva qvey ne bis Rvi no e bi.
gvin da gan sa kuT re biT aR v niS-
noT, rom qvev r Si da ye ne bu li Rvi-
nis cno ba do ba msof li o Si sul
uf ro da uf ro iz r de ba da iZens
po pu la ro bas. qar Tu li mxa ri saT-
vis nam d vi li mo u lod ne lo ba iyo
Ce xeT Si, mo ra vi is mxa re Si „qvev ris
klu bis da ar se ba“, ro me lic ama ve
ga mo fe na ze iyo war mod ge ni li sa-
qar T ve lo dan Ca ta nil qvev reb Si
da ye ne bu li Rvi niT. in for ma ci-
as Ce xe Tis qvev ris klu bis Se sa-
xeb uax lo es pe ri od Si Se mog T ava-
zebT.
qvev r Si da ye ne bu li Rvi no gar-
da qvev ris klu bi sa cal ke ul pi-
re b sac hqon daT war mod ge ni li. am
ga re mo e bam ki dev er Txel dag va-
na xa, rom Cve ni qvev ri da qvev r Si
da ye ne bu li Rvi no msof lio Rvi-
nis sam ya ros T vis gan sa kuT re bu l
in te ress war mo ad gens, rac, me o re
mxriv, er Ti o rad zrdis Sanss, ra-
Ta Cven Cve ni Rir se u li pro duq-
ci iT da vim k vid roT adgili Rvi-
nis msof lio ba za rSi.
gi or gi ba ri saS vi li,gi or gi ba ri saS vi li,mcxe Ta, 2017 w.mcxe Ta, 2017 w.
პროფესიონალის თვალითპროფესიონალის თვალით
sa qar T ve los mecxo ve le o ba Si sa na Se ne mu Sa o bis sa qar T ve los mecxo ve le o ba Si sa na Se ne mu Sa o bis aR d ge nis sa kiTxis T visaR d ge nis sa kiTxis T vis
se leq cia, mec ni e re ba Tu...se leq cia, mec ni e re ba Tu...
((we ri li meorewe ri li meore))
gagrZeleba. dasawyisi #6gagrZeleba. dasawyisi #6
kiTx veb ze, ra Se de gi Se iZ le ba
mog v ces se leq ci am?.. Rirs ki am
Te mis ir g v liv aJi o ta Jis atex va?..
aris ki es saq me in ves ti ci e bis Rir-
si? iq neb sjobs ga mo vi ye noT msof-
li os wam y van qvey neb Si ga moy va ni-
li ji Se bi da ar gvWir de ba zed me ti
„Ta vis tki vi li“? pa su xi cal sa xaa:
se leq ci is ga re Se war mo ud ge ne lia
prog re si, cxo vel Ta pro duq ti-
u lo bi sa da na yo fi e re bis zrda,
ag reT ve war mo e bu li pro duq ci is
xa risxis, ga re mo sad mi adap ta ci is
una ri sa da jan m r Te lo bis mdgo ma-
re o bis ga um jo be se ba.
miv y veT Ta n mim dev ro biT:
sxva das x va sa in for ma cio wya ro-
Si, in ter net-ga mo ce meb Si, Jur-
na leb sa Tu ga ze Teb Si Sex v de biT
uam rav ma sa las, sa rek la mo kli-
pebs, moy va ru lis mi er ga da Re bul
su ra Teb sa da vi de o kad rebs ... da
Tva li dag r Ce baT ise Ti si la ma zea;
di ax, ge Tan x me biT, Cve u leb ri vi
Zro xaa, Ro ria, cxva ria, qa Ta mia...
mag ram... isi ni im sa xu re ben mnax ve-
le bis aR ta ce bas, maT sa er To mo-
wo ne ba sa da uam rav ko men tars... sa-
oc rad di di an mci re zo mis, ori-
gi na lu ri for me bis, fe ris, ga mo-
xed vis Tu „in te leq tis“ ga mo... da,
ro gorc we si, ar kiTxu loben, Tu
vin, ris fa sad, an ro gor SeZ lo am
yve laf ris Seq m na?
ara mar to si la ma ze! es cxo ve-
le bi Tu frin ve le bi Cve ni mar Ce-
na le bi ari an: swo red se leq ci is
Se de gia is, rom 1 fu ri we li wad-
Si iw ve lis 10 to na da met rZes, 1
nez vi (mi si STa mo mav lo ba, ase ve
we li wad Si,) gvaZ levs 1,5-2,0 to-
na xorcs, 1 de da li debs 260-300
kvercxs, 1 cxva ri ipar savs 8-10 kg-
ze met matyls da mSve ni e ri qso vi-
liT gvmo savs, da a.S. di ax, di ax, es
mecxo ve le o baa da es yve la fe ri
cxo ve leb Tan mi zan mi mar Tu li sa-
se leq cio-sa na Se ne mu Sa o bis Se de-
gia.
es mSve ni e ri ar se be bi, es mar Ce-
na le bi, arc po li ti ko se bis, arc
iuris te bis, arc eqi me bis daTqven 1. 1. mkiTxvelTa interesis dasakmayofileblad gTavazobT zogierTi aseTi cxove-mkiTxvelTa interesis dasakmayofileblad gTavazobT zogierTi aseTi cxove-
lis`frinvelis fotosuraTs (sur. 1).lis`frinvelis fotosuraTs (sur. 1).
21ივლისი, 2017 axali agraruli saqarTvelo
პროფესიონალის თვალითპროფესიონალის თვალით
war mo id gi neT, arc yve laf ris m-
cod ne Jur na lis te bis cod ni Ta da
gar jiT aris mi Re bu li`ga moy va ni-
li... es zo o teq ni kos-se leq ci o-
ner Ta mra val sauku no va ni ga moc-
di le bis ga az re bis, ma Ti mra va li
Ta o bis mux l Ca ux re li Sro mi sa da
Se moq me de bi Ti az rov ne bis na yo-
fia, ba to ne bo, rom leb zec dRes
ara vin ar sa ub robs da am ter mi nis
ga go ne ba zec „suf Ta pro fe si is“,
mag ram, swo red rom SezRu du li
az rov ne bis ma vans sa xe ze Ri mi lic
ki ga dah k ravs...
di ax, di ax, aris ase Ti pro fe sia,
zo o teq ni kos-se leq ci o ne ri, ro-
mel sac Se uZ lia Cve u leb ri vi, ri-
gi Ti, araf riT ga mor Ce u li cxo ve-
li dan, is to ri u lad sak ma od mok-
le dro Si, uke Tu ra m de ni me wel Si,
sru li ad gan s x va ve bu li, sa o ca ri
ier-sa xi sa Tu sa sur ve li Sed ge ni-
lo bis pro duq ci is mom ce mi STa-
mo mav lo ba mi i Ros...
Se de gis mi saR we vad se leq ci o-
ners ar sWir de ba ra Rac ze bu neb-
ri vi Za la da arc ko per fil dis
„ma gia“! di ax, di ax... es miR we va dia
mxo lod ni San-Tvi se ba Ta mem k vid-
re o bi sa da cva le ba do bis ka non-
zo mi e rebe bis cod na ze da fuZ ne-
bu li mi zanmi mar Tu li da Ta va u-
Re be li Sro miT, mag ram sa Wi roa
dro da ki dev... co ta iR ba li.
Tu ra Se uZ lia cod nis sa fuZ-
vel ze Seq m nas ada mi a nis Se moq me-
de biT ma az rov nebam, mo giTx robT
aseT Sem Tx ve va ze, Se saZ loa le-
gen da ze, ro mel zec sak ma od xSi-
rad we ren zo o teq ni ku ri mec ni e-
re bis is to ri i sad mi miZR v nil pub-
li ka ci eb Si:
XVIII sa u ku nis me o re na xe var Si,
in g lis Si cxov rob da mecxo ve le-
fer meri ro bert bek ve li, ro mel-
mac Ta vis mo wa fe eb Tan Carlz da
ro bert ko lin jeb Tan er Tad sa-
fuZ ve li da u do cxo vel Ta mo Se ne-
bis Ta na med ro ve mid go mebs da me-
To debs, zo ga dad am pro ce sis mi-
zan mi mar Tu lad mar T vis cod nas;
maT mi er ga moy va ni li iq na Zro xis,
Ro ri sa da cxvris sak ma od ma Ral-
p ro duq ti u li ji Se bi, ris ga moc
im pe ri ods uwo de ben ev ro pu li
mecxo vele o bis oq ros xa nas.
cxvris erT-er Ti ji Sis ga moy-
va na ze mu Sa o bi sas bek vel ma Ta vis
me go bars, skul p tors, Se uk ve Ta
qan da ke ba, Tan aux s na, Tu ro go ri
ga reg no bis un da iyos is (cxva ri).
ra m de ni me xnis Sem deg xe lo van-
ma dam k veTs mi ar T va na mu Se va ri.
am uka nasknel ma da aT va li e ra, Se-
a qo... „swo red ase Ti min do da“...
mad loba uTx ra da Se sa ba mi si
anazRa u re bac ga dau xa da...
1. 1. wyaro: wyaro: http://unnatural.ru/top-10-gigantskie-zhivotnye; http://www.twitmail.com/email/ http://unnatural.ru/top-10-gigantskie-zhivotnye; http://www.twitmail.com/email/ 160722850/89/160722850; http://www.vancats.ru/Podvor_KRS_Porodi_Belgian_Blue_Cattle.htm; 160722850/89/160722850; http://www.vancats.ru/Podvor_KRS_Porodi_Belgian_Blue_Cattle.htm; https://www.factroom.ru/facts/5323; http://svinovodstvo.blogspot.com/2010/12/blog-post_21.html; https://www.factroom.ru/facts/5323; http://svinovodstvo.blogspot.com/2010/12/blog-post_21.html; https://www.fl ickr.com/photos/joss-winn/9393069863; http://onfermer.ru/kury/kitajskie-shelkovye/.https://www.fl ickr.com/photos/joss-winn/9393069863; http://onfermer.ru/kury/kitajskie-shelkovye/.
sur. 1. se leq ci is zo gi er Ti Se de gisur. 1. se leq ci is zo gi er Ti Se de gi2
1. yvelaze maRali Zroxa (simaRle mindorSi 198sm); 2. belgiuri jiSis Zroxa, sxeulis 1. yvelaze maRali Zroxa (simaRle mindorSi 198sm); 2. belgiuri jiSis Zroxa, sxeulis
beWisa da gavis midamoSi gaormagebuli kunTebiT; 3. vietnamuri „balaxismWameli“ beWisa da gavis midamoSi gaormagebuli kunTebiT; 3. vietnamuri „balaxismWameli“
Rori; 4. r. bekvelis mier gamoyvanili lesterSiruli jiSis cxvari da 5. misi Rori; 4. r. bekvelis mier gamoyvanili lesterSiruli jiSis cxvari da 5. misi
matyli; 6. saudis arabeTSi gamoyvanili cxvris jiSi „imedi“; 7. rekorduli, 2 m-ze matyli; 6. saudis arabeTSi gamoyvanili cxvris jiSi „imedi“; 7. rekorduli, 2 m-ze
meti sigrZis kudiani qaTami (iaponia); 8. CineTSi gamoyvanili „abreSumis“ qaTami.meti sigrZis kudiani qaTami (iaponia); 8. CineTSi gamoyvanili „abreSumis“ qaTami.
22
33
55
88 77
11
44
66
22 ივლისი, 2017axali agraruli saqarTvelo
პროფესიონალის თვალითპროფესიონალის თვალით
ara, ara... amiT ar mTav r de ba es
is to ria, mTa va ri wi naa... xe lo va ni
Se e kiTxa dam k veTs, rom ase Ti ier-
sa xis, grZel maty li a ni, „ku lu le-
bi a ni“ cxva ri mas ar una xavs da sa-
i dan...? bek vel ma Se awy ve ti na kiTx-
va da ga nu mar ta — ase Ti cxva ri
me un da Sev q m na... da Seqmna ki dec:
ga mo iy va na skul p tu ris iden tu ri
ga reg no bis cxva ri, les te ru li
(les ter Si ru li) ji Si, ro mel mac
im dros udi de si ro li Se as ru la
sa fe iq ro mrew ve lo bis gan vi Ta re-
ba Si da dRe sac aSe ne ben bri ta neT-
Si (sur. 1).
amis Se sa xeb kar gad ici an maT, vinc
Ta vi an Ti Sro mi Ti Tu Se moq me de bi-
Ti saq mi a no ba mi uZR v nes sa sof lo-
sa me ur neo mecxo ve le o bas. mag ram
amas vwer imaT sa yuradRebod, vinc
mecxo ve le o ba Si „qu Ci da naa mo su-
li“ da Ta vi si „pro fe si o na liz miT“
gva wo nebs Tavs!
amas Tan, maT sa qeb rad vity vi: me-
gob re bo! mi ve sal me bi Tqve n Tav-
da de bas da mi xa ria, rom cdi lobT
mecxo ve le o ba Si Ca doT Sro ma da
sa ku Ta ri of liT na Sov ni fu li.
di di mad lo ba amis T vis, mag ram...
me ti yu radRe biT mo e ki deT yve la-
fer amas, vi na i dan eko no mi ku rad
mom ge bi a ni mecxo ve le o ba ga ci-
le biT rTu li sa mar Ta via, bev rad
uf ro Rrma da yov lis mom c vel
cod nas mo iTxovs, vid re, vTqvaT,
rZis ga da mu Sa ve ba, an xor ci dan
Zex vis dam za de ba.
ara da ara! ara vi Tar Sem Tx ve-
va Si me ar vak ni neb am uka nas k ne li
mi mar Tu le bis pro fe si o nal Ta
Sro mas da, Tu gne bavT, Se moq me de-
bas. mag ram, ga da mu Sa ve bis gan gan-
s x va ve biT, mecxo ve le o ba Si saq me
gvaqvs cocxal or ga niz m Tan, rac
mo iTxovs sa xe o bis bi o lo gi i sa
(1) da ji Su ri Tvi se be bis cod nas
(2), sak veb war mo e bi sa (3) da asa kis,
sqe sis, fi zi o lo gi u ri mdgo ma re-
o bi sa da pro duq ti u lo bis do nis
Se saty visi kve bis pi ro be bis uz-
run vel yo fas (4), teq ni ku ri sa Su-
a le be bis mar T va-mom sa xu re bas (5),
ni a dag cva le ba di ga re mos moq me-
de biT ga mow ve u li fi zi o lo gi u ri
mdgo ma re o bi sa da jan m r Te lo bis
ris ke bis gaT va lis wi ne bas (6) da...
mra val sxvas; Tan un da vi co deT,
rom na xi ri, kol ti, jo gi, fa ra,
gun di... Sed ge ba in di vi de bis gan da
Ti To e ul maT gans, di ax, di ax... yo-
vel cxo vels Tu frin vels Ta vi-
si „Se xe du le ba“ da „moTxov ne bi“
aqvs ga re mo ze;
sir Tu le mdgo ma re obs ima Sic,
rom mecxo ve le o ba mTe li wlis mecxo ve le o ba mTe li wlis
man Zil ze, yo vel dRi u ri 24 sa a Ti-man Zil ze, yo vel dRi u ri 24 sa a Ti-
a ni Sro maa, ar cnobs das ve ne bis a ni Sro maa, ar cnobs das ve ne bis
dRe ebs da dRe sas wa u lebs, di las dRe ebs da dRe sas wa u lebs, di las
da sa Ra mos, si ci ves da sicxes, da sa Ra mos, si ci ves da sicxes,
dars Tu av dars, da ki dev, ne bis mi-dars Tu av dars, da ki dev, ne bis mi-
er pi ro beb Si mo iTxovs sa mu Sa o Ta er pi ro beb Si mo iTxovs sa mu Sa o Ta
Ses ru le bis dad ge ni li gra fi kis Ses ru le bis dad ge ni li gra fi kis
mkac rad dac vas;mkac rad dac vas; yve la fe ri amis
gaT va lis wi ne baa sa Wi ro, vid re
Tqven ga dawy vet deT am mi mar Tu-
le biT saq mi a no bis dawye bas.
amas Tan, Tqven un da gyav deT sa-
Ta na dod mom za de bu li sa Su a lo
pro fe si u li ga naT le bis spe ci a-
lis te bi, ada mi a ne bi, ro mel Tac
ici an yve la fe ri es da zed mi wev-
niT zus tad da pa su xis m geb lo bis
grZno biT as ru le ben Ta vi anT mo-
va le o bas.
kiTx va ze, ari an ki dRes ase-
Ti gu lan Te bu li ada mi a ne bi da
Tan pro fe si o nale bi? Ce mi pa su xi
cal sa xaa — nak le bad! mag ram Se gax-
se nebT, Tqven ama Sic un da Ca doT
in ves ti cia. zo ga dad Tu vity vi,
ag ra rul seqtor Si, gan sa kuT re-
biT ki, mecxo ve leoba Si kva li fi-
ci u ri kad re bi msof lio prob le-
maa. sa qar T ve lo Si yve la fer amas
ema te ba isic, rom es spe ci a lo ba
mi viwye bu lia da ig no ri re bu lia,
vi na i dan Sro mis ba zar ze mu Sa obs
prin ci pi: „sjobs mo i Zio praq ti-
ku li ga moc di le bis mecxo ve le,
Se da re biT iafad Se u Tan x m de mas
da...“. aqe dan iwye ba yve la fe ri is,
rac sWirs dRes Cvens mecxo ve le-
o bas....
mag ram da vub run deT me o re we-
ri lis Te mas:
vid re sa se leq cio-sa na Sene mu-
Sa o bis mowyo bis sis te ma ze, sa xel-
m wi fo da ker Zo struq tu reb ze
uf le ba-mo va le o be bis ga da na wi-
le ba sa da pa su sis m geb lo ba ze da-
viwyeb de sa u bars, pa su xi min da
gav ce zo gi er Ti Ce mi ko le gis, ag-
reT ve sam Tav ro bo struq tu ra Si
mo mu Sa ve ba to ne bis mo saz re bas,
mo wi na ve mecxo ve le o bis qvey neb Si
miR we u li Se de gis, ma Ral p ro duq-
ti u li ji Se bis Se moy va nis efeq-
tu ro bas Tan da amis sa fuZ vel ze
sur sa TiT qvey nis uz run vel yo-
fis prob le mis ga dawy ve tas Tan
da kav Si re biT.
udavoa, rom am qvey neb Si mi Re-
bul ga moc di le bas Cven T vis udi-
de si mniS v ne lo ba aqvs da ma Ti
mu Sa o bis prin ci pe bis, cxo vel Ta
mo Se ne bis sis te me bis, sqe me bis Tu
ile Te bis, ag reT ve Se fa se bis me-
To de bis ga zi a re ba Tu sa xel m ZR-
va ne lod aRe ba auci le be lia da
es sa sur ve li Se de gis mi Re bas er-
Tiorad da aC qa rebs.
amas Tan, miR we u li Se de ge bis
pir w min dad gad mo ta na mxo lod
na wi lob ri va daa mi sa Re bi! saq me
is aris, rom pir da pir gad mo ta na,
anu iq ga moy va ni li, e.w. se leq ci-
onire bu li ji Se bis ma sob rivad
Se moy va na da ad gi lob ri vi su la-
do bis Ca nac v le ba, rac mo iTxovs
cxovel Ta mov la-Se nax vi sa da kve-
bis teq no lo gi e bis pir w min dad
ko pi re bas, upir ve le sad yov li sa
eko no mi ku rad ar aris ga mar T le-
bu li, vi na i dan amas ga nuzom lad
di di re sur se bi das Wir de ba;
23ივლისი, 2017 axali agraruli saqarTvelo
პროფესიონალის თვალითპროფესიონალის თვალით
sar Zeo meZ ro xe o bis ma ga liT ze
mo vi tan mar tiv ga an ga ri Se bas:
2016 wlis da sawyi sis T vis sa qar-
T ve lo Si gvyav da 650,3 aTa si su li
fu ri, ro mel Ta sa Su a lo mo naw-
ve li iyo 1344 kg rZe da, am de nad,
qvya na Si va war mo ebT 676,5 aTas to-
na rZes. amas Tan, Si da baz ris (mo-
sax le o ba + vi zi to re bi) sru lad
da sak ma yo fi leb lad yo vel w li u-
rad gvWir de ba da ax lo e biT 1,2-1,3
mln to na rZe, ro me lic fu re bis
ar se bu li su la do bis Se narCu ne-
bi sas Se iZ le ba mi vi RoT sa Su a lo
mo naw ve lis 2000-2200 kg-mde gaz-
r diT.
kul tu rul sar Zeo ji Seb ze
ori en ta ci is Sem Tx ve va Si, mok le
va da Si (3-5 we li) rZis war mo e bis
aR niS nul do nem de gaz r da Se saZ-
le be lia da ax lo e biT 100 aTa si
su li uSo be lis da`an fu ris Se-
moy va niT da ad gi lob ri vi ge no-
fon dis Ca nac v le biT. Tan ki dev,
Se de gis mi Re bis wi na pi ro baa Se-
moy va ni li su la do bis sa Su a lo
wli u ri mo naw ve li ar iyos 4500 kg
rZe ze nak le bi, xo lo ad gi lob ri-
vi su la do bis mo naw ve li ga i zar-
dos gra fi kiT 14 kg`we li wad Si,
ro gorc es Cems wi na we ril Si iyo
naC ve ne bi1.
mag ram dav T va loT ra daj de ba
yve la fe ri es „si a mov ne ba“;
mar ti vi ma Te mati ku ri ga an ga ri-
Se ba gviC ve nebs, rom 100 aTa si fu-
ris Se moy va na da sa Wi ro in f ras t-
ruqtu ris mowyo ba mo iTxovs 1 mi-
li ard do lar ze met in ves ti ci as.
maT So ris:
1. yo ve li 1 su li sa na Se ne uSo be-
lis Ri re bu le ba (tran s por ti re-
bis CaT v liT) 3-3,5 aTa si do la ria,
anu 100 aTa si su lis Se mo say va nad
dag v Wir de ba 300-350 mln$;
2. Se moy va ni li 1 fu ris mov la-
Se nax vis op ti ma lu ri pi ro be bis
uz run vel sa yo fi in f rastruq-
tu ris (sad go me bi, saw ve li dar-
ba zi-sar Ze ve Ti, sa sawyo bo me ur-
ne o ba da sxv.) mo sawyo bad sa Wi roa
da ax lo e biT 3-3,5 aTa si do la ri,
anu 100 aTa si su li saT vis 300-350
mln$;
3. fer me bis mom sa xu re bis T vis
sa Wi ro teq ni kis (m.S. sak veb war mo-
e bis T vis, sak ve bis kve bis wi na Sem-
za de bi sa da da ri ge bis, anar Ce ne-
bis ga ta na-ga uv neb lo bis da sxv.
sa mu Saoebis Ca sa ta reb lad) Se-
sa Ze nad sa Wi ro iq ne ba ara nak leb
250-300 mln$;
4. ama ze da ma te biT, auci le be-
lia sak ve bi kul tu re bis ma Ra li
xa ris xis sa Tes le ma salis Se mo ta-
nis, ag reT ve zo gi erT ga uT va lis-
wi ne be l xar jeb ze in ves ti ci e bis
auci leb lo ba, rac, sa va ra u dod
100-150 mln$ iq ne ba.
mag ram es xom qvey nis TiT q mis na-mag ram es xom qvey nis TiT q mis na-
xe va ri wlis bi u je tis to lia! di-xe va ri wlis bi u je tis to lia! di-
ax, asea da aq mxo lod di di ra o de-ax, asea da aq mxo lod di di ra o de-
no biT in ves ti ci e bis sa Wi ro e ba ar no biT in ves ti ci e bis sa Wi ro e ba ar
aris prob le ma; saq me is aris, rom aris prob le ma; saq me is aris, rom
va lu tis udi de si na wi lis, da ax-va lu tis udi de si na wi lis, da ax-
lo e biT 85-90% da me tis ga di ne ba lo e biT 85-90% da me tis ga di ne ba
mox de ba qvey ni dan, aqe dan ga mom-mox de ba qvey ni dan, aqe dan ga mom-
di na re Se de ge biT.di na re Se de ge biT.
am de nad, ev ro pu li ji Se bis ma-
sob ri vad Se moy va na, ga sa ge bi mi-
ze ze bis ga mo, ar aris prob le mis
ga dawy ve tis er Ta der Ti da arc
efeq tu ri gza. amas Tan da kav Si re-
biT me ara er Txel ga mo miT q vams
eW vi, mag ram, sa kiTx ze pa su xi uf-
ro da ma je re be li rom iyos, mo vi-
tan ga e ros sur sa Ti sa da sof lis
me ur ne o bis or ga ni za ci is mi er
msof li os xu Ti kon ti nen tis qvey-
neb Si Ca ta re bu li fer me re bis,
mecxo ve le o bis dar g Si praq tiko-
si spe ci a lis te bi sa da mec ni e re-
bis ga mo kiTx vis Se de ge bi dan amo-
na rids.
das mu li iyo sakiTx vi — Se e fa-
se bi naT ad gi lob ri vi da Se moy va-
ni li ji Se bis mniS v ne lo ba sa ku-
Ta ri qvey nis`re gi o nis sa sur sa To
prob le mis ga dawy ve tis saq me Si.
Se de ge bi (cxri li 1) cal sa xad gve-
ub ne ba, rom Zro xis, cxvre bi sa da
Txe bis Sem Tx veva Si ga mo kiTxu-
le bi upi ra teso bas ani We ben ad-
gi lob riv ji Sebs, xo lo Ro ris,
SemTxve va Si pa su xi um niS v ne lo
gan s x va ve biT in t ro du ci re bu li
ji Se bis sa sar geb lod iyo.
es Se de gi ki dev er Txel adas tu-
rebs mo saz re bas, rom prob le mis
ga dawy ve tis nak le bad mtkiv ne u-
li, ga ci le biT iafi da ioli gza
aris sa na Se ne-sa se leq cio progra-
me bis gan xor ci e le biT ad gi lob-
ri vi ge no fondis mi zan mi marTu-
lad ga um jo be se ba.
aris me o re gza, Se mo ta ni li
Rrmad ga yi nu li sper miT ad gi-
lob ri vi su la dobis ga na yo fi e-
re ba da mi Re bul Ta o ba Si pro duq-
ti u lo bis po ten ci is ga um jo be-
se ba. di ax, es sak ma od mim zid ve li
da efeq tu ri Ro nis Zi e baa da dRes
mas mi mar Tavs wvri l Tu sa Su a lo
fer mer Ta na wi li, mag ram aseT Sem-
Tx ve va Si pa su xi ga sa ce mia kiTx va-
ze, pir ve li Ta o bis mi Re bis Sem deg
ra ga va ke ToT?, ra mi mar Tu le biT
wa vi deT?, ro gor mo va Se noT I (an
mom dev no) Ta o bis naj va ri su la-
do ba?
anu, kvlav miv di varT sa se leq-
cio-sa na Se ne saq mi a no bis mo wes-
ri ge bis auci leblo bam de. saq me is
aris, rom cxo vel Ta iden ti fi ka-
ci is, sa na Se ne aR ricx vi a no bis mo-
1. 1. Jurnali „axali agraruli saqarTvelo, 2017 w. ivnisi, #60 (74), „saqarTvelos Jurnali „axali agraruli saqarTvelo, 2017 w. ivnisi, #60 (74), „saqarTvelos
mecxoveleobaSi sanaSene muSaobis aRdgenis sakiTxisTvis (werili pirveli)“, gv. 22-27;mecxoveleobaSi sanaSene muSaobis aRdgenis sakiTxisTvis (werili pirveli)“, gv. 22-27;
24 ივლისი, 2017axali agraruli saqarTvelo
პროფესიონალის თვალითპროფესიონალის თვალით
wes ri ge bis, sxva-
das x va ge ne ra ci is
Ta o be bis sa me ur-
neo da pro duq ti-
u li Ri re bu le-
be bis Se fa se bis,
ma Ti ga darCe vi sa
da Ser Ce vis ga re Se
Se de gi faq tob ri-
vad nu lis to li
iq ne ba;
ras iZ le va sa-
se leq cio Ro-
nis Zi e be bi? ama ze
amom wu rav da da ma je re bel pa suxs
iZ le va msof li os wam y va ni mecxo-
ve le o bis qvey ne bis ga moc di le ba
— ro gor, ra gze bi Ta da sa Su a le-
be biT gax da Se saZ le be li mo sax le-
o bis sur sa TiT mo ma ra ge bis prob-
le mis ga dawy ve ta.
aq da Sem d gom ma ga li Tad avi Reb
is ra e lis sar Zeo meZ ro xe o bis ga-
moc di le bas1;
cno bi lia, rom am qve ya na Si ad-
gi lob ri vi da mas ku ri (si ri u li)
ji Sis Zro xis hol S ti nur Tan STan-
T q mi Ti Sej va re biT ga moy va ni lia
is ra e lu ri hol S ti nu ri ji Si, ro-
mel Ta fu re bis sa Su a lo mo naw vel-
ma 2014 wels 12083 kg rZe Se ad gi na.
ro gor gax da es Se saZ le be li?
Tval sa Ci no e bis T vis da mas ku ri ji-
Sis gar daq m nis, anu hol S ti nu ri
ji SiT mi si STan T q mis eta pe bi naC ve-
ne bia me-2 suraT ze, xo lo fu re bis
sar Zeo pro duq ti u lo bis zrdis
di na mi ka asa xu lia di ag ra ma ze.
mo na cem Ta ana li zi Tval naT liv
gviC ve nebs, rom cxo ve le bi gar da-
iq m nen ara mxo lod ga reg nu lad,
ara med Se ic val nen Tvi sob ri vad;
ker Zod, 1939 wli dan gan v li li 75
wlis man Zil ze fu re bis sa Su a lo
wli u ri mo naw ve li ga i zar da 8246
kg-iT, anu sa Su a lod 110 kg-iT we-
li wad Si;
ra Tqma un da, miR we u li mxo lod
se leq ci is Se de gi ar aris. cxo vel-
Ta ga dar Ce va-Ser Ce vis pro cess Tan
sdev da Rrma mec ni e ru li kvle ve bi,
sa mec ni e ro-sa warmoo cde bi da mi-
Re bu li Se de ge bis kri ti ku li ana-
lizi, maT sa fuZ vel ze ki xorci el-
de bo da or ga ni za ci ul-sa in Jin ro
sa mu Sa o e bi, sak ve bi ba zis gan m t ki-
ce bi sa da kvebis pi ro be bis ga um-
jo be sebis ken mi mar Tu li Ro nisZi-
e be bi, ra mac uz run vel yo cxo ve-
le bis bi o lo gi u ri Ta vi se bu re be-
bis Se sa ba mi si mov la-Se nax vi sa da
kve bis pi ro be biT uz run vel yo fa.
ga sa ge bad rom vTqvaT, cxovel Ta
ge ne ti ku ri po ten cia uz run vel-
yo fi li iq na Se saba mi si ga re mo Ti
da Se deg mac ar da a yov na.
mi u xe da vad ase Ti STam beW da vi
miR we ve bi sa, sa seleq cio pro ce-
1. 1. madlobas vuxdi Cems kolegebs, akademikos Tengiz yuraSvils madlobas vuxdi Cems kolegebs, akademikos Tengiz yuraSvils
da profesor levan TorTlaZes, romlebic saqarTveloSi israelis da profesor levan TorTlaZes, romlebic saqarTveloSi israelis
saelCos programa „maSavis“ farglebSi imyofebodnen israelSi da am saelCos programa „maSavis“ farglebSi imyofebodnen israelSi da am
qveynis sarZeo meZroxeobis ganviTarebis istoriasa da Tanamedrove qveynis sarZeo meZroxeobis ganviTarebis istoriasa da Tanamedrove
tendenciebze momawodes masalebi.tendenciebze momawodes masalebi.
sur. 2. damaskuri (siriuli) Zroxidan israelur holStinur jiSamde
cxri li #1cxri li #1
adgilobrivi da Semoyvanili genetikuri adgilobrivi da Semoyvanili genetikuri
resursebis mniSvnelobis Sefaseba. resursebis mniSvnelobis Sefaseba.
(wyaro: (wyaro: The State of the World’s Animal Genetic Resources for Food and Agriculture. http://www.fao.org/
docrep/010/a1250e/a1250e00.htm)
adgilobriviadgilobrivi
SemoyvaniliSemoyvanili
adgilobriviadgilobrivi
SemoyvaniliSemoyvanili
adgilobriviadgilobrivi
SemoyvaniliSemoyvanili
adgilobriviadgilobrivi
SemoyvaniliSemoyvanili
4545
4646
3737
3636
4848
4747
4646
4343
3,53,5
3,03,0
3,03,0
3,23,2
3,43,4
2,02,0
3,33,3
1,91,9
1414
1515
1313
1414
1616
1515
1515
1515
3,53,5
2,42,4
2,82,8
2,92,9
3,43,4
1,81,8
3,13,1
1,61,6
Sefaseba*
cxvari
Txa
saxeoba
m. S. evropa da
* qulebis mniSvneloba: 1. araviTari; 2.dabali; 3.saSualo; * qulebis mniSvneloba: 1. araviTari; 2.dabali; 3.saSualo;
4.saSualoze maRali; 5.didi. 4.saSualoze maRali; 5.didi.
DAMASCUS COW
F1 CROSS (50%)
F2 CROSS (75%)
F3 CROSS (87.5%)
LATER GENERATIONS
TYPICAL ISRAELI-HOLSTEIN COW HOLSTEIN-FRIESIAN BULLS
DUTCH BULL(ISRAELI)
DUTCH BULL(ISRAELI)
DUTCH BULL(IMPORTED)
DUTCH BULL(IMPORTED)
saxeobasaxeoba
m. S. evropa dam. S. evropa da
TxaTxa
cxvaricxvari
Sefaseba*Sefaseba*
25ივლისი, 2017 axali agraruli saqarTvelo
პროფესიონალის თვალითპროფესიონალის თვალით
si ar Sewyveti la, pi ri qiT, axa-
li codni sa da ga moc di le bis sa-
fuZvel ze is uf ro Rrmavde ba da
far Tov de ba;
am qve ya na Si sa se leqcio mu Sa o-
bis Zi ri Ta di da ma xasi a Te be li ni-
Sa nia sa na Se ne bir T vis fure bi dan
mi Re buli sa xa re e bis, mo mava li
ku ro-mwar mo eb le bis ni San-Tvise-
ba Ta kom p leq sis mi xed viT mkac ri
wun de ba. amis ma gali Ti asa xu lia
me 3 su raT ze: aq Cven vxe davT, rom
120 aTa si hol S ti nu ri fu ri dan
mo ma va li ku ro-mwarmo eb le bis mi-
sa Re bad ga mo yo fi lia 300 eli tu-
ri fu ri. maT gan mi Re bu li 150 sa-
xa reebi dan 1 wlis asa kam de ga mo i-
wu ne ba 90 su li, xo lo dar Ce ni li
60-dan iRe ben sper mas da maT afa-
se ben STa mo mav lo bis xa ris xiT.
ase Ti ga moc dis Sem deg sa na Se-
ned, anu mo ma va li aR war mo e bis T-
vis ito ve ben mxo lod 20 ga ma um-
jo be se bels, xo lo ma Ti STa mo mav-
lo bis ma sob ri vad gav r ce le bas
uz run vel yofs sa de de su la do-
bis 100%-iT xe lovnu rad ga na yo-
fi e re ba.
me-3 su ra Ti dan ase ve Cans, rom
is ra e le li se leq ci o ne re bi gan-
sa kuT re bul yu radRe bas uT mo-
ben da mas ku ri Zro xis „sis x lis“
Ta o bidan Ta o ba Si Se nar Cune bis
pro g ra mis ganxor ciele bas, ra Ta
ga mo iricxos ga re mo sad mi, anu am
qvey nis kli ma tu ri pi ro bebi sad-
mi to le ran to bis Se suste ba1, ami-
saT vis ki yo vel w liurad mo ma va-
li ku ro-mwar mo eble bis de de bis
ga sana yo fiereb lad ga mo yo fili 7
ku ro-mwar mo eb li dan ad gi lobri-
vi, da mas ku ri ji Sis „sisxlis“ ma-
ta re be lia 4 su li (ga dar Ce u li
20-dan 4 sa u ke Te so ku ro).
ra uj de baT aR niS nu li sqe miT
sa ku Ta ri na xi ris ga um jo be se ba
fer me rebs?
kvlav, Tu avi RebT is ra e lis ma-
ga liTs, vna xavT, rom da ax lo e biT
im de ni, ram de nic ixar je ba cxo-
vel Ta ve te ri na rul mom sa xu re-
ba ze; ker Zod, sa na Se ne mu Sa o bis
ser vi si mo i cavs cxo vel Ta mom Se-
neb lo bis sis te mis fun q ci o ni re-
ba sa da fure bis xe lov nu r ga na yo-
fi e re bas, ag reT ve ji Sis mom Se ne-
bel Ta aso ci a ci is mom sa xu re bas,
rom lis fun q ci e bi naC ve ne bia me-4
su raT ze.
ni San dob li via, rom yve la es
ser vi si fa si a nia da fer mers jam-
Si uj de ba 149 l rZis Ri re bu le bis
eq vi va len ti Tan xa, Ta vis mxriv ki
amis sa fa su rad fer me re bi sa Su a-
lod Re bu lo ben na xi ris sa Su a lo
mo naw ve lis 110 kg yo vel w li ur
zrdas xolo da ma te biT jan m r Tel
da teq no lo gi u rad ga um jo be se-
bul Ta o bas!
mo ta nil in for ma ci a ze da ma te-
biT min da mkiTx vel Ta yu radRe ba
mi vab y ro imas, rom mi u xe da vad ase-mi u xe da vad ase-
Ti mi ze ru li da na xar je bi sa, rac Ti mi ze ru li da na xar je bi sa, rac
Se ad gens sa Su a lod erTi fu ri dan Se ad gens sa Su a lod erTi fu ri dan
war mo e bu li rZis 1,2%-s, sa se leq-war mo e bu li rZis 1,2%-s, sa se leq-
cio mu Sa o bas sa xel m wi fo as ti mu-cio mu Sa o bas sa xel m wi fo as ti mu-
li rebs (mar Ta lia um niS v ne lod) li rebs (mar Ta lia um niS v ne lod)
sub si di e biT!sub si di e biT!
amas Tan da kav Si re biT uri go ar
iq ne ba mi mo vi xi loT, Tu ra mxar-
da We ra aqvs sa xel m wi fos mxri dan
sa se leq cio mu Sa o bas msof li os
sxva das x va qve ya na Si. pa su xi ara-
er T g va ro va nia:
zo gi erT qve ya na Si pro ce si Se-
mo i far g le ba bi u je ti dan in f ras-
t ruq tu ri sa da sa na Se ne mecxo ve-
leobis sis te mis fun q ci o ni re bis-
T vis sa mu Sa o e bis da fi nan se biT (1),
zo gi erT qve ya na Si sa na Se ne mu Sa o-
ba da mas Tan da kav Si re bu li kvle-
ve bi (progra me bi) an ma Ti na wi li
fi nan s de ba bi u je ti dan (2), zo gi-
erT qve ya na Si ki sa xel m wi fos fi-
nan sur mxar da We ras sa er Tod ara
aqvs ad gi li (3);
1. 1. amave mizans emsaxureba originaluri konstruqciis sadgomebi, sadac cxovelebi amave mizans emsaxureba originaluri konstruqciis sadgomebi, sadac cxovelebi
uzru nvelyofili arian gamagrilebeli sistemebiT — haeris ventilaciiTa da civi uzru nvelyofili arian gamagrilebeli sistemebiT — haeris ventilaciiTa da civi
wylis SxapiT, agreTve papanaqeba sicxisas mzis radiaciisgan damcavi saSualebebiT.wylis SxapiT, agreTve papanaqeba sicxisas mzis radiaciisgan damcavi saSualebebiT.
sur. 3. israelur holStinur jiSTan sanaSene muSaobis sqemasur. 3. israelur holStinur jiSTan sanaSene muSaobis sqema
israelSi furebis saSualo wliuri monawvelis dinamika israelSi furebis saSualo wliuri monawvelis dinamika 1939-2014 wlebis periodSi1939-2014 wlebis periodSi
wlebiwlebi
mo
na
wv
el
i,
kg
mo
na
wv
el
i,
kg
26 ივლისი, 2017axali agraruli saqarTvelo
1. Cems qaT mebs TiT q mis aRar aqvT bum bu li; arc 1. Cems qaT mebs TiT q mis aRar aqvT bum bu li; arc amo u vi daT da rac hqon daT, er T ma neTs ac lid nen. amo u vi daT da rac hqon daT, er T ma neTs ac lid nen. ra aris amis mi ze zi da ra Se iZ le ba miv ceT?ra aris amis mi ze zi da ra Se iZ le ba miv ceT?
Tqven mi er wa moW ri li prob le ma mi ne ra le bis did
de fi cit ze mi u Ti Tebs, rac sak ve bi dan mi ne ra le bis
ara sak ma ris ma mi wo de bam ga mo iw via. am dros sa Wi roa
miv ceT sak veb Si „ga na su per vi ti“ an „kal fos to ni ki“.
pa ra le lu rad wyal Si -„vi ta mi ni AD3E“.
2. vcxov rob ker Zo sax l Si, sa dac di di ezo 2. vcxov rob ker Zo sax l Si, sa dac di di ezo gvaqvs. bo lo dros xSi rad gvstum ro ben da u pa ti-gvaqvs. bo lo dros xSi rad gvstum ro ben da u pa ti-
Je be li stum re bi — usax l ka ro ZaR le bi da ka te bi. Je be li stum re bi — usax l ka ro ZaR le bi da ka te bi. ra sa Su a le be bi ar se bobs maT da saf r Txo bad?ra sa Su a le be bi ar se bobs maT da saf r Txo bad?
ga yid va Sia GO OFF! DOG da OVER GO OFF! CAT — po-
lo nu ri sa Su a le be bi, rom le bic af r Txobs ZaR l sa da
ka tas ak r Za lul ad gi leb Si na di ro bis Sem Tx ve va Si. ma-
Ti Se Ze na Se saZ le be lia „ro qis“ ve taf Ti aq Si (Tbi li si,
qe Te van wa me bu lis #91-is mo pir da pi re mxa re. met ro
— sam go ri). ma Ti ezo Si mos xu re bis Sem deg iq m ne ba gar-
k ve u li aro ma ti zire bu li ga re mo, ro me lic am cxo ve-
lebs af r Txobs. vi ye nebT ram de ni me dRis gan mav lo ba-
Si, sa nam ZaR li an ka ta ar ga da eC ve va mav ne Cve vas.
3. ro gor mi va wo do Cems xbos ma ril Tan er Tad mi-3. ro gor mi va wo do Cems xbos ma ril Tan er Tad mi-ne ra le bi da vi ta mi ne bi? Tu geq ne baT ase Ti kom p-ne ra le bi da vi ta mi ne bi? Tu geq ne baT ase Ti kom p-
rub ri kas uZR ve ba „mo mav lis fer me ri“rub ri kas uZR ve ba „mo mav lis fer me ri“
g a q v T k i T x v a v e t e r i n a r T a ng a q v T k i T x v a v e t e r i n a r T a n ??
mog v we reT an da re keT, tel.: 595 80 80 81; el.fos ta:mog v we reT an da re keT, tel.: 595 80 80 81; el.fos ta: in fo@ag ro.gein fo@ag ro.gepa suxs mi i RebT Jur nal „axa li ag ra ru li sa qar T ve los” sa Su a le biT.pa suxs mi i RebT Jur nal „axa li ag ra ru li sa qar T ve los” sa Su a le biT.
ვეტერინარის გვერდივეტერინარის გვერდი
პროფესიონალის თვალითპროფესიონალის თვალით
sa xel m wi fo sa da ker Zo struq-
tu rebs So ris efeq tur ur Ti er-
To ba ze mo vi tan ra mo de ni me ma ga-
liTs:
1. av s t ra li a Si1. av s t ra li a Si sa mec ni e ro-sam-
rew ve lo kvle vi Ti or ga ni za ci-
e bis ga er Ti a ne bis (CSIRO: -Com-mon we alth Sci en ti fi c and Industrial Re se arch Organisation) far g leb Si
kvleve bi, m.S. mecxove le o ba Si sa-
na Se ne saq mi a no bis sa mu Sa o eb Tan
da kav Si re bu li, fi nan s de ba sa xel-
wi fo bi u je ti dan;
2. aSS-Si 2. aSS-Si mecxo ve le o ba Si sa na-
Se ne saq mi a no bas ewe vian mwyob rad
or ga ni ze bu li ker Zo struqtu re-
bi (jiS Ta aso ci a ci e bi, xe lov nu ri
ga na yo fi e re bis cen t re bi da sxv.),
ro mel Ta saq mi a no bas ko or di na-
ci as da mo ni to rings uwevs sof-
lis me ur ne o bis de par ta men tis
(USDA) ge ne ti ki sa da fi zi o lo gi-
is in s ti tu ti.
3. ger ma nia: 3. ger ma nia: sar Zeo meZ ro xe o ba-
Si sa na Se ne saq mi a no bas Tan da kav-
Si re bul sa kiTxebs ko ordi naci as
uwe ven jiS Ta aso ci a ci e bi da ga e-
rTi a ne be bi, xo lo mom Se neb le bi-
sa da xe lovnu ri ga na yo fi e re bis
sam sa xu re bis gan da mo u ki deb lad
mu Sa obs „rZis re gistra ci is“ sa-
xel m wi fo-sa kon t ro lo 12 aso ci-
a cia1;
4. is ra el Si 4. is ra el Si sa xel m wi fo mxar da-
We riT fun q ci o ni rebs “mer Ze ve o-
bis sab Wo”, ro me lic mu Sa obs e.w.
„rZis ka no nis” moTxov ne bis Se sa-
ba mi sad da are gu li rebs mer Ze ve-
o bis in dus t ri as, ag reT ve aya li-
bebs qvo te bis re Jims;
5. lat vi a Si 5. lat vi a Si mecxo ve le o bis saq-
mi a no bas are gu li rebs sa xel m wi-
fo mxar da We riT Seqmni li sof lis
me ur ne o bis Ta nam S romlobis sab-
Wo, ro me lic aer Ti a nebs 67 sa sof-
lo-sa me ur neo or ga niza ci as da
war mo ad gens am sfe ro Si da ka ve-
bul 14200 fer mers.
Se iZ le ba am Ca mo naT va lis gag r-
Ze le ba, mag ram, vfiq rob, mo ta ni-
lic sak ma ri sia sa er To mdgo ma re-
o ba sa Tu ten den ci eb ze das k v ne bis
ga sa ke Teb lad.
sa qar T ve lo Si dRe is T vis am saq-
mi a no ba ze pa su xis m geb lo bis am Re bi
ker Zo struq tu re bi, vfiq rob, ar
aris. ga sa ge bi mi ze ze bis ga mo, sa-
va ra u dod, arc ucxo e li ker Zo in-
vesto re bi aiRe ben amas Ta vis Tav ze.
am de nad, ar se bu li mdgo ma re o bis
gaT va liswi ne biT, pir ve l pe ri od-
Si, am saq mi a no bis mo sa wes ri geb lad
sa Wi ro iq ne ba sa xel m wi fos mxri dan
mniS v ne lo va ni Za lis x me va.
am sa kiTx ze Cems mo saz re bebs ga-
gac nobT mom dev no we ril Si.
giuli gogoli,giuli gogoli,soflis meurneobis soflis meurneobis
mecnierebaTa doqtorimecnierebaTa doqtori
gagrZeleba Semdeg nomerSigagrZeleba Semdeg nomerSi
1. 1. wyaro: wyaro: http://www.ggi.de/en/holstein-breeding/organization/ http://www.ggi.de/en/holstein-breeding/organization/
sur. 4. cxovelTa veterinarul momsaxurebasa da sanaSene muSaobis servisze sur. 4. cxovelTa veterinarul momsaxurebasa da sanaSene muSaobis servisze
gaweuli xarjebi (israelis magaliTi)gaweuli xarjebi (israelis magaliTi)
12083 l12083 lwliuriwliuri
monawvelimonawveli
11784 l. m.S. 11784 l. m.S. 11 aTas kg-ze 11 aTas kg-ze
metimetisasaqonlosasaqonlo
rZerZe
27ივლისი, 2017 axali agraruli saqarTvelo
rub ri kas uZR ve ba „mo mav lis fer me ri“rub ri kas uZR ve ba „mo mav lis fer me ri“
...sa qar T ve los did sa eq s por to ...sa qar T ve los did sa eq s por to po ten ci als vxe davpo ten ci als vxe dav
HACCPHACCP-is sa er Ta So ri so ali an sis war mo mad gen lis Se niS v ne bi da re ko men da ci e bi-is sa er Ta So ri so ali an sis war mo mad gen lis Se niS v ne bi da re ko men da ci e bi
ინტერვიუინტერვიუ
ვეტერინარის გვერდივეტერინარის გვერდი
leq ti Zro xis T vi sac, ra Ta mi si wve la do ba gav zar-leq ti Zro xis T vi sac, ra Ta mi si wve la do ba gav zar-doT?doT?
gvaqvs sa lo ki ma ri le bi, rom le bic Se mu Sa ve bu lia
ro gorc xbo e bis, ase ve — Zro xe bis T vis. aris spe ci a-
lu ri for ma ba gu ri kve bis mo zar dis T vis Se sa ba mi si
sa xel wo de be biT: KALFOSH, MINERAL DA EQSPERT
blo ke bi. 3 da 5kg-iani Se fuT viT.
4. zafxu lis pe ri od Si Cems cxo ve lebs ne bis mi-4. zafxu lis pe ri od Si Cems cxo ve lebs ne bis mi-e ri Wri lo ba da ga na kaw ri da mu Sa ve bis ga re Se e ri Wri lo ba da ga na kaw ri da mu Sa ve bis ga re Se uCir q de baT. ra xsna ria am dros Wri lo bis ga saw-uCir q de baT. ra xsna ria am dros Wri lo bis ga saw-men dad cxo vel TaT vis sa sur ve li da ro me li an ti-men dad cxo vel TaT vis sa sur ve li da ro me li an ti-bi o ti kis ga ke Te baa sa Wi ro?bi o ti kis ga ke Te baa sa Wi ro?
ar se bobs sa de zin feq cio xsna ri „iod ze fi“ („ro-
qis“ ve taf Ti a qi), ro me lic sa u ke Te sod amu Sa vebs
Wri lo bebs, Cir qo va ni Wri lo be bis dros ki sa u ke-
Te sod moq me debs sa i neq cio an ti bi o ti ki „pen beq si“.
5. xSi rad, ro ca vaq ci nas va ke Teb qaT meb ze, frin-5. xSi rad, ro ca vaq ci nas va ke Teb qaT meb ze, frin-vel Ta ume te so ba me xo ce ba. var Cev, Ta vi Se vi ka vo vel Ta ume te so ba me xo ce ba. var Cev, Ta vi Se vi ka vo ac ris gan Tum ca, gar k ve u li na wi li ma inc kvde ba. ac ris gan Tum ca, gar k ve u li na wi li ma inc kvde ba. ro gor mo viq ce?ro gor mo viq ce?
vaq ci na cia tar de ba mxo lod jan m r Tel frin vel-
ze; Tqven ax denT vaq ci na ci as da a va de bul an imu nu-
rad da sus te bul frin vel ze, ami to maa sa sur ve li
vaq ci na ci am de de hel min Ti za cia (Wi a ze da mu Sa ve ba
— „fen beq si“), an tis t re su li sa Su a le be bi sa da vi-
ta mi ne bis nak re bis sas mel wyal Si mi ce ma vaq ci na-
ci am de da Sem deg („da si“, „Cik to ni ki“, „aval p re mi-
u mi“).
kro nen ber g ma qar T ve li
me war me e bis T vis HACCP-is
sa er Ta So ri so ali an sis mi-
er ak re di ti re bu li 3-dRi-
a ni kur si Ca a ta ra, ris Sem-
de gac mo na wi le eb ma ga i a res
tes ti re ba da HACCP-is sa-
er Ta So ri so ali an si sa da
aida hos uni ver si te tis ser-
ti fi ka ti ga da e caT. aR niS-
nu li ser ti fi ka ti uf le-
ba mo si le bas ani Webs mflo-
bels sa ku Tar sa war mo Si
Ta vad da ner gos aR niS nu li
stan dar ti da ga da am za dos
Ta nam S rom le bi. Te o ri u li
kur sis Sem deg kro nen ber-
g ma mo i na xu la sa war mo e bi,
ro mel Tac moq me di ka non m-
deb lo biT HACCP-is stan-
dar ti un da hqon deT.
jef kro nen ber gi me o red
stum rob da sa qar T ve los. is
2 wlis wi na Tac im yo fe bo da
Cvens qve ya na Si da fer me re-
bis T vis Te o ri u li da praq-
ti ku li me ca di ne o be bi Ca a-
ta ra.
ro gor afa sebs sa er Ta So-
ri so ali an sis in s peq to ri
sa war mo eb Si ar se bul vi Ta-
re bas, ra sxva o bas xe davs
2 wlis wi nan del da dRe-
van del vi Ta re bas So ris,
ram de ni we li wa di sWir de-
ba qve ya nas has pis stan dar-
teb ze ga das v lis T vis da ra
re ko men da ci ebs aZ levs is
xe li suf le bas da me war me-
ebs? gTa va zobT eq s k lu zi-
ur in ter vi us jef kro nen-
ber g Tan.
`mo mav lis fer me ris” mow ve viT `mo mav lis fer me ris” mow ve viT ACDI/VOCA `fer me ri `fer me ri fer mers” prog ra mi sa da heq se fe ris“ pro eqt „fer mers” prog ra mi sa da heq se fe ris“ pro eqt „MOLI ka xeT-ka xeT-Si“ mxar da We riT sa qar T ve lo Si 10 dRis gan mav lo ba Si im-Si“ mxar da We riT sa qar T ve lo Si 10 dRis gan mav lo ba Si im-yo fe bo dayo fe bo da HACCP-is sa er Ta So ri so ali an sis in s peq to ri, -is sa er Ta So ri so ali an sis in s peq to ri, aida hos uni ver si te tis pro fe so ri jef kro nen ber gi. mas aida hos uni ver si te tis pro fe so ri jef kro nen ber gi. mas sa qon li sa da frin ve lis sa sak la o eb Tan, rZi sa da xor cis sa qon li sa da frin ve lis sa sak la o eb Tan, rZi sa da xor cis pro duq te bis, ase ve, sa kon dit ro da sxva sak veb m war mo eb-pro duq te bis, ase ve, sa kon dit ro da sxva sak veb m war mo eb-leb Tan da ga dam mu Sa veb leb Tan ur Ti er To bis 30-wli a ni leb Tan da ga dam mu Sa veb leb Tan ur Ti er To bis 30-wli a ni ga moc di le ba aqvs. aris aSS-Si sak ve bis usaf r Txo e bis ga moc di le ba aqvs. aris aSS-Si sak ve bis usaf r Txo e bis dac vis kon t ro lis ali an sis wev ri.dac vis kon t ro lis ali an sis wev ri.
2013 wli dan sur sa Tis uv neb lo bis ko deq-2013 wli dan sur sa Tis uv neb lo bis ko deq-
siT ga ni sazR v ra, rom cxo ve lu ri war mo So-siT ga ni sazR v ra, rom cxo ve lu ri war mo So-
bis pro duq te bis mwar mo eb le bis T vis has pis bis pro duq te bis mwar mo eb le bis T vis has pis
stan dar tis da ner g va sa val de bu loa, ro me-stan dar tis da ner g va sa val de bu loa, ro me-
lic Za la Si 2015 wli dan Se vi da.lic Za la Si 2015 wli dan Se vi da.
HACCPHACCP aris saf r Txis ana li zi da kri ti- aris saf r Txis ana li zi da kri ti-
ku li sa kon t ro lo wer ti le bis mik v le va-ku li sa kon t ro lo wer ti le bis mik v le va-
do bis sis te ma. mi si da ner g vis Sem Tx ve va Si, do bis sis te ma. mi si da ner g vis Sem Tx ve va Si,
war mo e bis ne bis mi er etap ze, Se saZ le be lia war mo e bis ne bis mi er etap ze, Se saZ le be lia
po ten ci u ri saf r Txe e bis wi nas war ga mov le-po ten ci u ri saf r Txe e bis wi nas war ga mov le-
na, ma Ti Sem ci re ba, an pre ven cia. yo ve li kon-na, ma Ti Sem ci re ba, an pre ven cia. yo ve li kon-
k re tu li sa war moo xa zis Ses wav li sa da ana-k re tu li sa war moo xa zis Ses wav li sa da ana-
li zis sa fuZ vel ze xde ba mas Si ise Ti sta di-li zis sa fuZ vel ze xde ba mas Si ise Ti sta di-
e bis ga mov le na, ro mel zec ra i me Sec do mam, e bis ga mov le na, ro mel zec ra i me Sec do mam,
ga uf r Txi leb lo bam, Sem Tx ve vi To bam an sxva ga uf r Txi leb lo bam, Sem Tx ve vi To bam an sxva
ga re mo e bam Se iZ le ba sa bo loo pro duq ti da-ga re mo e bam Se iZ le ba sa bo loo pro duq ti da-
a zi a nos — da a bin Zu ros da ga a fu Wos. yo ve li a zi a nos — da a bin Zu ros da ga a fu Wos. yo ve li
ase Ti eta pi sa bo loo pro duq tis uv neb lo-ase Ti eta pi sa bo loo pro duq tis uv neb lo-
bis T vis „kri ti kul wer tils“ war mo ad gens. bis T vis „kri ti kul wer tils“ war mo ad gens.
ami tom sa val de bu loa mud mi vi (has pis Se sa-ami tom sa val de bu loa mud mi vi (has pis Se sa-
ba mi si) kon t ro lis gan xor ci e le ba.ba mi si) kon t ro lis gan xor ci e le ba.
28 ივლისი, 2017axali agraruli saqarTvelo
— ba to no, jef, Tqve ni ori ve vi-— ba to no, jef, Tqve ni ori ve vi-
zi tis dros aq ti u rad imu Sa veT zi tis dros aq ti u rad imu Sa veT
fer me reb Tan. ram de nad Se ic va-fer me reb Tan. ram de nad Se ic va-
la 2 wlis gan mav lo ba Si qve ya na Si la 2 wlis gan mav lo ba Si qve ya na Si
vi Ta re ba sur sa Tis uv neb lo bis vi Ta re ba sur sa Tis uv neb lo bis
stan dar teb Tan da kav Si re biT da stan dar teb Tan da kav Si re biT da
ra Zi ri Tad aq cen teb ze ga a max vi-ra Zi ri Tad aq cen teb ze ga a max vi-
leb diT yu radRe bas?leb diT yu radRe bas?
— pir vel rig Si, mad lo ba min da
ga da gi xa doT, rom Tqven Tan sa ub-
ris sa Su a le ba mo me ca. es Ce mi me o-
re vi zi tia sa qar T ve lo Si, am je ra-
dac Ca mo ve di, rom sam dRi a ni ak re-
di ti re bu li „vor q So fi“ Ca me ta-
re bi na qar T ve li me war me e bis T vis,
HACCP-is ser ti fi ka tis aRe bi Ta
da da ner g viT da in te re se bu li
sxva ka te go ri is ada mi a ne bis T vis.
tre nin gi Ca tar da kaW re Tis pro-
fe si ul ko lej Si usa id-is mi er da-
fi nan se bu li „fer me ri fer mers“
prog ra mi sa da ac di/vo ca-s ro gorc
va Sin g to nis, ase ve ad gi lob ri vi
ofi sis mxar da We riT.
rac Se e xe ba Se kiTx vas, ra gan s-
x va ve ba da vi na xe 2 wlis wi nan del
da wle van del swav le bebs So ris?
pir vel rig Si, un da aR v niS no, rom
am Te mis mi marT me war me e bi sa da
ag ra rul sfe ro Si mo mu Sa ve ada-
mi a ne bis in te re si bev rad gaz r di-
lia. gan sa kuT re biT mi ve sal me bi
im faqts, rom am je rad me ca di ne o-
bas es w re bod nen ara mar to me war-
me e bi da spe ci a lis te bi, ara med
sur sa Tis uv neb lo bis sam sa xu ris
war mo mad gen le bi/ in s peq to re bi
da sa in for ma cio-sa kon sul ta cio
sam sa xu ris Ta nam S rom le bi, rad-
gan 2 wlis wi naT am sam sa xu ris war-
mo mad gen le bi ar gves w re bod nen.
Za li an emo ci u ri iyo, ro ca yve la
sa Wi ro rgo li erT ma gi das Tan iyo
Sek re bi li da msje lob da HACCP-
is sa kiTxeb ze. es iyo yve la ze pro-
duq ti u li Sex ved ra, rac ki sa qar-
T ve lo Si Ca mi ta re bia. am de nad,
Za li an po zi ti u ri mux ti vig r Ze ni.
— ra o den mniS v ne lo va nia sa-— ra o den mniS v ne lo va nia sa-
xel m wi fos Se sa ba mis uwye beb Tan xel m wi fos Se sa ba mis uwye beb Tan
me war me e bis Ta nam S rom lo ba? ra me war me e bis Ta nam S rom lo ba? ra
kon k re tu li ga moc di le bis ga zi a-kon k re tu li ga moc di le bis ga zi a-
re ba Se giZ li aT am mxriv?re ba Se giZ li aT am mxriv?
— am ori rgo lis ur Ti er T Ta-
nam S rom lo bi sa da ko o pe ri re bis
ga re Se Se uZ le be lia HACCP-is
war ma te bu li da ner g va sa qar T ve-
lo Si. sur sa Tis uv neb lo bis in-
s peq to re bi uf le ba mo sil ni da
val de bul ni ari an, mWid rod iTa-
nam S rom lon me war me eb Tan, sur-
sa Tis uv neb lo bis dar gis sxva
war mo mad gen leb Tan, sak veb ga dam-
mu Sa veb leb Tan, rom war ma te biT
da i ner gos HACCP-is prin ci pe-
bi, ra Ta uf ro me ti ga naT le ba da
cod na mi i Ros qar T vel ma me war mem
mo sam za de be li prog ra me bis da sa-
war mo Si sa ni ta ria-de zin feq ci is
Se sa xeb, rac auci le be lad da sa-
ner gia. vfiq rob, sa nam ra me re gu-
la ci as mov TxovT da da va we sebT,
fer me ri sa Ta na dod un da ga da vam-
za doT da uf ro me ti cod na da in-
for ma cia mi va wo doT, rom Ta vad
dar w mun des HACCP-is auci leb-
lo ba sa da mniS v ne lo ba Si.
— Tqven sur sa Tis uv neb lo bis — Tqven sur sa Tis uv neb lo bis
in s peq ti re bis gar da di di ga moc-in s peq ti re bis gar da di di ga moc-
di le ba gvaqvs sa eq s ten cio saq mi-di le ba gvaqvs sa eq s ten cio saq mi-
a no ba Si. ram de nad mniS v ne lo va nia a no ba Si. ram de nad mniS v ne lo va nia
dRes Cve ni qvey nis T vis Se sa ba mi si dRes Cve ni qvey nis T vis Se sa ba mi si
rgo li iyos Zli e ri. ase ve, ra ro-rgo li iyos Zli e ri. ase ve, ra ro-
li un da Se as ru los ker Zo eq s ten-li un da Se as ru los ker Zo eq s ten-
ci am da ra - sa xel m wi fom?ci am da ra - sa xel m wi fom?
— HACCP-is prog ra ma efeq tu ri
ver iq ne ba, Tu wi na mo sam za de be-
li sa mu Sa o e bi ar ga tar da da ar
da i ner ga sa war mo eb Si. amis T vis
ki fer me rebs un da hqon deT sa Ta-
na do mxar da We ra. Ce mi Se fa se biT,
sa qar T ve lo Si wi na mo sam za de be li
sa mu Sa o e bis Se sa xeb in for ma ci-
is nak le bo ba Se i niS ne ba. mwar mo-
eb leb ma, fer me reb ma sa i dan un da
mi i Ron in for ma cia igi ve sur sa-
Tis uv neb lo bis, hi gi e nis nor-
me bis, mu Sa-per so na lis hi gi e nis
nor me bis, sa war mos Si da di za i nis
mowyo bis, mav neb le bis Tu mRrRne-
le bis wi na aR m deg efeq tu ri brZo-
lis Se sa xeb da sxva? in for ma ci e-
bis mi wo de ba ad re sa tam de Za li an
mniS v ne lo va nia. swo red am kuTxiT
xe li suf le bam un da ga mo xa tos
Ta vi si mza o ba, uf ro me ti sa in-
for ma cio kam pa nia, bro Su re bi,
fla e re bi, in ter ne taq ti vo be bia
sa Wi ro.
Cvens qve ya na Si sa in f ro ma cio-
sa kon sul ta cio cen t re bi aq ti-
u rad ari an Car Tul ni da Ta nam S-
rom lo ben fer me reb Tan, sak veb ga-
dam mu Sa veb leb Tan. yve la Stat Si
Seq m ni lia ase Ti rgo li - eq s ten ci-
is cen t ri, ro me lic in s ti tut Tan
er Tad aris Cab mu li da fer mers
aw v dis yve la sa Wi ro in for ma ci-
as, rac auci le be lia HACCP-is
prog ra mis efeq ti a nad da ner g vi-
sa da mo sam za de be li sa mu Sa os Ca-
ta re bis T vis. Za li an kar gi iq ne ba,
Tu ki sa qar T ve lo Sic sa in for ma-
cio sa kon sul ta cio sam sa xu re bi
HACCP-is prog ra mis sar geb li a-
no bi sa da mo sam za de be li sa mu Sa-
o e bis da geg m vis miz niT fer me reb-
Tan da ag ro me war me eb Tan mWid rod
iTa nam S rom le ben.
— cod nis auci leb lo ba ze bev-— cod nis auci leb lo ba ze bev-
ri vi sa ub reT da Cvens qve ya na Sic ri vi sa ub reT da Cvens qve ya na Sic
am mi mar Tu le biT mo mu Sa ve yve la am mi mar Tu le biT mo mu Sa ve yve la
rgo li Tan x m de ba mis sa Wi ro e ba ze, rgo li Tan x m de ba mis sa Wi ro e ba ze,
Tum ca, ga ci le biT prob le ma tu-Tum ca, ga ci le biT prob le ma tu-
ria sa qar T ve lo Si stan dar te bis ria sa qar T ve lo Si stan dar te bis
da ner g vis T vis sa Wi ro fi nan se bis da ner g vis T vis sa Wi ro fi nan se bis
mo Zi e ba. ram de nad mniS v ne lo va nia mo Zi e ba. ram de nad mniS v ne lo va nia
ar se bob des moq ni li sag ran to da ar se bob des moq ni li sag ran to da
ses xis ga ce mis sis te ma?ses xis ga ce mis sis te ma?
— aSS-Si ar se bobs mTe li ri gi
sa xel m wi fo or ga no e bi, sa a gen-
to e bi, in s ti tu te bi, rom le bic
ga mo yo fen gran tebs da fi nan sur
dax ma re bas uwe ven fer me rebs, me-
war me ebs, rom ma Ti cod na, war mo-
e bis praq ti ka ga um jo bes des. ame-
ri kis sof lis me ur ne o bis de par-
ta men ti gas cems am mi mar Tu le biT
sxva das x va sa xis gran tebs, ase ve
eko no mi ku ri gan vi Ta re bis sa a gen-
to, ro me lic iZ le va gar k ve u li
sa xis fi nan sur dax ma re bas fer me-
ინტერვიუინტერვიუ
29ივლისი, 2017 axali agraruli saqarTvelo
re bis T vis. gan sa kuT re biT aq cen-
tia ga ke Te bu li mci re da sa Su a lo
fer me reb sa da ga da ma mu Sa ve bel
me war me eb ze. ase ve, Sta te bis do-
ne zec aris sa xel m wi fo in s ti tu-
te bi, rom le bic fer me re bis T vis
dax ma re bis sxva das x va prog ra mebs
axor ci e le ben. ma ga li Tad, aida-
hos Sta tis mTav ro bis da fi nan se-
biT Se iq m na ga da ma mu Sa ve be li sa-
war mo da aRi Wur va Ta na med ro ve
sa Su a le be biT. dRes am sa war mos
iye nebs 50 ga da ma mu Sa ve be li me-
war me da sa ku Tar pro duqts qmnis.
auci leb lad un da ga mo i yos spe-
ci a lu ri gran ti mu Sa-mo sam sa xu-
re e bi sa da per so na lis ga da sam-
za deb lad. igi ve sa war moo xa zis
ga u mar Ta o bis Sem Tx ve va Si, am xa-
zis Se sa ke Teb lad mzad un da iyos
pro fe si o na lu ri, kar gad mom za-
de bu li teq ni ku ri per so na li. am
mxriv sa xel m wi fos mo na wi le o ba
da fi nan se bis swo ri mar T va auci-
le be lia. Tu gin daT HACCP-is
prog ra mis war ma te bu li da ner g va,
zus tad un da ico deT, ra Si da xar-
javT fuls, ram den fer mers da-
ex ma re biT da ra Se degs mi i RebT.
es yo ve li ve un da ga we ron da Ses-
ru le ba uz run vel yon sa xel m wi-
fo in s ti tu teb ma. ase ve, efeq ti a-
nad un da ga mo i ye noT is sag ran to
prog ra me bi, ra sac Tqvens qve ya na-
Si sxva das x va do no re bi an xor ci e-
le ben. amis T vis sa Wi roa mWid ro da
aq ti u ri ko or di na cia. me gir CevT,
Seq m naT er Ti sa ko or di na cio sab-
Wo, ro me lic swo red has pis prog-
ra mis da ner g va ze imu Sa vebs.
— Cven qve ya na Si mo sax le o bis 46% — Cven qve ya na Si mo sax le o bis 46%
da saq me bu lia sof lad, ro mel Ta da saq me bu lia sof lad, ro mel Ta
um rav le so ba, met-nak le bad (sa-um rav le so ba, met-nak le bad (sa-
ku Ta ri mox ma re bis T vis Tu sa re-ku Ta ri mox ma re bis T vis Tu sa re-
a li za ci od) Car Tu lia sur sa Tis a li za ci od) Car Tu lia sur sa Tis
war mo e ba Si. gle xu ri war mo e be bis war mo e ba Si. gle xu ri war mo e be bis
kon t ro li ga da va de bu lia 2020 kon t ro li ga da va de bu lia 2020
wlam de, Tum ca, am etap ze cno bi li wlam de, Tum ca, am etap ze cno bi li
ar aris, ra mo de liT api rebs mTav-ar aris, ra mo de liT api rebs mTav-
ro ba moq me de bas. ra re ko men da ci-ro ba moq me de bas. ra re ko men da ci-
as ga u wev diT Tqven?as ga u wev diT Tqven?
— mar Ta lia, sa qar T ve lo Si ame-
ri kis gan sru li ad gan s x va ve bu li
si tu a ciaa, sa dac gle xu ri me ur-
ne o be bis da sof lad da saq me bul-
Ta ricx vi sak ma od ma Ra lia, mag ram
un da vTqva, rom ga mo sa va li ga er-
Ti a ne ba Sia. HACCP-is stan dar tis
da ner g va efeq ti a ni iq ne ba im Sem-
Tx ve va Si, Tu es gle xu ri me ur ne-
o be bi ga er Ti an de bi an, Ca mo a ya li-
be ben ko o pe ra ti vebs da er Tob li-
vi Za le biT SeZ le ben sa war mo e bis
im stan dar te bam de miy va nas, rac
auci le be lia HACCP-is da sa ner-
gad da nor ma lu ri sa war moo pro-
ce sis war mar T vis T vis. ax la xan
vi ya vi mar t vil Si da iq mcxov re bi
gle xe bis mi er Seq m ni li ko o pe ra-
ti vi vna xe. maT SeZ les Se no bis re-
a bi li ta cia — ga nax le ba da ax la
ma Ti mTa va ri mi za ni rZis ga da mu-
Sa ve ba da pro duq te bis war mo e baa.
es aris gza da ga mo sa va li. Tum ca,
isic msme nia, rom sa qar T ve lo Si
ko o pe ra ci is sis te ma ver mu Sa obs.
amas CaR r ma ve ba sWir de ba, me ti
Za lis x me va aqeT un da mi mar ToT.
cxa dia, ase Ti mo cu lo be biT gle-
xu ri me ur ne o be bis ga er Ti a ne bas,
for mi re bis pro cess dro sWir-
de ba, Tum ca, es droc efeq tu rad
un da iyos ga mo ye ne bu li. kar gia,
rom pro ce si dawye bu lia da mo ma-
val Sic gag r Zel de ba. in di vi du-
a lu rad fer me ri, gle xi ver mo-
a xer xebs im Tan xis mo bi li ze bas,
rom sa war mo hi gi e nis sa Wi ro stan-
dar te bam de mi iy va nos. miT uf ro,
rom Tqven gaqvT Se saZ leb lo ba
awar mo oT pro duq ti ev ro pis baz-
re bis T vi sac. es kar gi Se saZ leb-
lo baa da un da ga mo i ye noT.
— ev ro pul qvey neb Si ar se bobs — ev ro pul qvey neb Si ar se bobs
gan s x va ve bu li stan dar te bi sur-gan s x va ve bu li stan dar te bi sur-
sa Tis mci re da msxvi li mwar mo eb-sa Tis mci re da msxvi li mwar mo eb-
le bis T vis, Tum ca, hi gi e nis nor-le bis T vis, Tum ca, hi gi e nis nor-
me bi mci re sa war mo eb Sic da cu lia. me bi mci re sa war mo eb Sic da cu lia.
Se saZ le be lia ase Ti mo de le bic Se saZ le be lia ase Ti mo de le bic
gan vi xi loT?gan vi xi loT?
— sak ma od rTu li pro ce sia. ase
vityo di: me war me e bi, ga dam mu Sa-
veb le bi, rom le bic cxo ve lu ri
war mo So bis pro duq tebs awar mo-
e ben, Seg viZ lia dav yoT or ka te-
go ri ad: ma Ra li da da ba li ris kis
jgu fe bad. is me war me e bi, rom le-
bic awar mo e ben cxo ve lu ri war mo-
So bis pro duqts, iseTs, ro go ric
aris rZis ga da mu Sa ve ba, xor cis,
Tev zis da sxva ma Ra li ris kis Sem-
c vel saq mi a no bas ewe vi an, iq ga-
mar ti ve bu li hi gi e nis praq ti kis
daS ve ba yov lad da uS ve be lia. Se-
saZ le be lia mTe li ri gi gar Tu-
le be bi mi vi RoT: sak ve biT mo wam v-
lis Sem Tx ve ve bi, rad gan al ba To ba
aseT risk-jgu feb Tan sak ma od ma-
Ra lia, xo lo ga mar ti ve bu li hi-
gi e nis praq ti ka Se iZ le ba da i ner-
gos im mwar mo eb le bis, me war me e bi-
sa da ga dam mu Sa veb le bis mi marT,
rom le bic bos t ne u lis an xi lis
war mo e bas Tan aso cir de bi an. ev-
ro kav Sir ma uf ro aq ti u rad un da
iTa nam S rom los sa qar T ve los Tan.
vi ci, rom gaqvT gar k ve u li sag ran-
to prog ra me bi, mag ram es sak ma ri-
si ar aris has pis stan dar te bis
da sa ner gad. ami tom me ti fi nan se-
bi da Za lis x me vaa sa Wi ro sa qar T-
ve los ken. Tqve ni kli ma ti iZ le va
sa Su a le bas, rom me ti da xa ris xi a-
nad iwar mo e bo des. ele men ta ru li
teq no lo gi e bis da ner g va sa Su a-
le bas mog cem daT ev ro kav Si ris
baz reb ze bev ri sa xe o bis pro duq-
ti ga ge ta naT. qar T ve li me war me-
e bi Zi ri Ta dad iye ne ben Ci nur da
Tur qul in ven tars, teq no lo gi-
ebs. uf ro me ti aq cen ti ev ro pul
teq no lo gi eb ze un da ga keT des da
aq sWir de ba qar T vel me war mes ev-
ro kav Si ri dan dax ma re ba. pi ra dad
me sa qar T ve los did sa eq s por to
po ten ci als vxe dav.
ინტერვიუინტერვიუ
30 ივლისი, 2017axali agraruli saqarTvelo
ინტერვიუინტერვიუ
— ras gvety viT pir ve la di pro-— ras gvety viT pir ve la di pro-
duq ci is mwar mo eb leb ze, ra stan-duq ci is mwar mo eb leb ze, ra stan-
dar te biT un da ga kon t rol d nen?dar te biT un da ga kon t rol d nen?
— rac Se e xe ba pir ve lad mwar mo-
eb leb Tan hi gi e nis ga mar ti ve bul
praq ti kas, vity vi, rom Cven ga mar-
ti ve bul praq ti ka Si vgu lis x mobT
karg ag ra rul praq ti kas. me re ra,
rom is pir ve la di mwar mo e be lia.
igi ve sve li wer ti le bis mowyo ba,
mow ve lis dros hi gi e nis nor me bis
dac va, wylis re sur sis swo ri ga-
mo ye ne ba, da a va de be bis pre ven cia
da mar T va, an ti bi o ti ke bis swo ri
ga mo ye ne ba da sxva mis T vis sa val-
de bu loa. ro de sac pi ruty v ze mas-
ti te bis Sem Tx ve va Si an ti bi o ti-
kebs ga mo vi ye nebT, auci le be lia
da yov ne bis pe ri o di iyos da cu li,
rom rZe Si ar mox v des an ti bi o ti-
ke bis nar Ce ne bi. Tun dac na ke lis
kom pos ti re bi sas pro ce si srul-
yo fi lad un da Ca tar des, rad gan
kom pos ti re bis pro ce sis dar R ve-
vam Se saZ le be lia ise Ti sa Si Si baq-
te ria war moS vas, ro go ric aris
eSe ri xia ko li. ase vityo di, is, Tu
pir ve lad mwar mo e bels kar gi ag-
ra ru li praq ti ka ro gor aqvs da-
ner gi li, ga na pi ro bebs ga dam mu Sa-
veb lis stan dar te bis da, sa bo loo
jam Si, qve ya na Si sak ve bis uv neb lo-
bis xa ris x sac. anu HACCP-is prin-
ci pe bi uk ve pir ve lad sa war mo Si,
fer ma Si un da aisa xos. rac Se e xe ba
me o re Se kiTx vas, es ev ro pu li re-
gu la ciaa, rom ne bis mi e ri pi ruty-
vi, sa qo ne li iq ne ba, frin ve li,
Ro ri Tu sxva, auci leb lad, da ba-
de bi dan ve un da aRi ricxos, Ca tar-
des re gis t ra cia, iden ti fi ka cia,
Se sa ba mi si sa yu re niS nis da de ba,
rom mik v le va do ba pi ruty v Tan ga-
ad vil des da es ase ve war mo ad gens
karg ag ra rul praq ti kas, rac sa-
qar T ve lo Si auci leb lad un da
iyos srul yo fi lad gan xor ci e le-
bu li. Cvens qve ya na Si sur sa Tis uv-
neb lo bis da ve te ri na ri is yve la
re for ma am prog ra mis da ner g viT
da iwyo. Tu ki ar geq ne baT iden ti-
fi ci re bis srul yo fi li da efeq-
ti a ni prog ra ma, yve la re for ma
fu Wia da xel me o red geq ne baT igi-
ve gza ga sav le li. ami tom am mi mar-
Te biT Za lis x me va ar da i Su roT.
— ram de ni me qar T ve li me war me — ram de ni me qar T ve li me war me
aSS-Si mecxo ve le o bis da sxva pro-aSS-Si mecxo ve le o bis da sxva pro-
duq ci is eq s ports an xor ci e lebs. duq ci is eq s ports an xor ci e lebs.
cno bi lia, rom Tqve ni mTav ro-cno bi lia, rom Tqve ni mTav ro-
ba im por ti o re bis mi marT am kac-ba im por ti o re bis mi marT am kac-
rebs moTxov nebs. ra kon k re tu li rebs moTxov nebs. ra kon k re tu li
moTxov ne bi iq ne ba da ras ur CevT moTxov ne bi iq ne ba da ras ur CevT
qar T vel me war me ebs?qar T vel me war me ebs?
— ame ri kis mTav ro ba am kac rebs
ka non m deb lo bas im me war me e bis
mi marT, rom le bic eq s ports an-
xor ci e le ben Cvens qve ya na Si da am
ka non m deb lo bas hqvia sur sa Tis
uv neb lo bis mo der ni za ci is aq ti.
min da vur Cio yve la me war mes, ro-
me lic ame ri kis Se er Te bul Sta-
teb Si eq s ports an xor ci e lebs,
da iwyos fiq ri am kon k re tu li ti-
pis HACCP-is da ner g va sa da im in s-
ti tu ci eb Tan da kav Si re ba ze, rom-
le bic am me war me e bis mi er dam za-
de bul pro duq tebs amow me ben. anu
yve la eq s por ti re bu li pro duq ti
un da Se e sa ba me bo des axa li ti pis
HACCP-is stan dar tebs. sur sa Tis
uv neb lo bis mo der ni ze bis aq ti
da fuZ ne bu lia HACCP-is prin cip-
ze da mo vu wo deb Tqvens me war me-
ebs, ifiq ron da Se i mu Sa on ise Ti
ti pis HACCP-is geg ma, ro me lic
mo der ni ze bis aqts Se e saty vi se ba.
spe ci a lu ri swav le bis mo du li
Se mu Sav da ase Ti ka te go ri is me-
war me e bis T vis da am me ca di ne o bas
va ta reb me aSS-Si me war me e bis T-
vis da Se miZ lia dax ma re ba ga vu-
wio qar T vel me war me eb sac, ra Ta
ga dam za de bis Sem deg maT kvlav
hqon deT ame ri ka Si pro duq tis eq-
s por tis Se saZ leb lo ba.
— Tqven 2 wlis gan mav lo ba Si ga-— Tqven 2 wlis gan mav lo ba Si ga-
e ca niT sa qar T ve lo Si sur sa Tis e ca niT sa qar T ve lo Si sur sa Tis
uv neb lo bis mxriv mim di na re pro-uv neb lo bis mxriv mim di na re pro-
ce sebs, bev ri sa war mo mo i na xu leT ce sebs, bev ri sa war mo mo i na xu leT
da bevr me war mes ga u wi eT kon sul-da bevr me war mes ga u wi eT kon sul-
ta cia. ro gor fiq robT, ra dro ta cia. ro gor fiq robT, ra dro
das Wir de ba sa qar T ve los sur sa-das Wir de ba sa qar T ve los sur sa-
Tis uv neb lo bis ev ro pu li stan-Tis uv neb lo bis ev ro pu li stan-
dar te bis da sak ma yo fi leb lad?dar te bis da sak ma yo fi leb lad?
— msxvi li mwar mo eb lebs, rom-
leb sac sak ma ri si fi nan su ri re-
sur si aqvT, ev ro kav Si ri sa da ame-
ri kis stan dar te bis dak ma yo fi le-
ba erT we li wad Sic Se uZ li aT, sa-
Su a lo da mci re zo mis me war me ebs
da fer me rebs ki sa Su a lod 5-dan
10 wlam de pe ri o di das Wir de baT.
Tum ca, esec im Sem Tx ve va Si, Tu ki
Tan mim dev ru li na bi je biT iv liT,
iq ne ba mWid ro ko or di na cia xe-
li suf le ba sa da ker Zo seq tors
So ris, iq ne ba in for ma ci is di di
na ka di. dRes Tqve ni me dia aW re le-
bu li un da iyos am mi mar Tu le bis
ma sa le biT. xe li suf le bam un da
imu Sa os eq s ten ci is gaZ li e re ba ze.
sxva Sem Tx ve va Si ga ci le biT me ti
dro dag Wir de baT. ime di a nad var
gan wyo bi li, rom me ti qar T ve li
me war me da fer me ri SeZ lebs ev-
ros tan dar te bis dak ma yo fi le bas
da ev ro pis baz reb ze gas v las.
— mad lo ba min da ga da gi xa doT — mad lo ba min da ga da gi xa doT
qar T ve li me war me e bis mxar da We-qar T ve li me war me e bis mxar da We-
ris T vis da im mzad yof nis T vis, ra-ris T vis da im mzad yof nis T vis, ra-
sac sa mo mav lod ga mo xa tavT. war-sac sa mo mav lod ga mo xa tavT. war-
ma te bul saq mi a no bas gi sur vebT.ma te bul saq mi a no bas gi sur vebT.
min da mad lo ba ga da vu xa do Usaid-s
fer me ri fer mers prog ra mas, aida-
hos uni ver si tets da aso ci a cia
„mo mav lis fer mers“, rom er Tob-
li vi Ta nam S rom lo biT mox da Ce mi
sa qar T ve lo Si Ca moy va na. mad lo ba
yve la Cem mas pin Zels da tre nin-
gis mo na wi les. imeds vi to veb, er-
Ti agu ri Cvenc dav deT im mniS v ne-
lo van saq me Si, ra sac qvey nis has pis
stan dar teb ze ga das v la hqvia.
ru su dan gi gaS vi li,ru su dan gi gaS vi li,aso ci a cia „mo mav lis fer me ri“aso ci a cia „mo mav lis fer me ri“
31ივლისი, 2017 axali agraruli saqarTvelo
დაავადებებიდაავადებები
„Ce mi mi za ni iyo Se mes wav la ga re-
mos eko lo gi u ri si jan sa Ris Se fa-
se ba ni a dag Si bi na da ri mik ro ar T-
ro po de bis sa Su a le biT, ni a da gis
deg ra da ci is pro ce se bis dro u li
da efeq ti a ni Se fa se bis me To de bi,
ni a da gis, fa u nis struq tu ru li
Ta vi se bu re be bi da cvli le be bi
ni a da gis sxva das x va stres-faq to-
re bis mi xed viT, rad gan ni a da gis
mo ni to rin gi sa da mdgo ma re o bis
Se fa se bis T vis msgav si me To de bis
ga mo ye ne ba sxva me To deb Tan Se-
da re biT efeq ti a ni da iafi sa Su-
a le baa, ro mel sac mTe li qvey nis
mas S ta biT praq ti ku li da ner g vis
di di po ten ci a li aqvs.“
ag ra rul uni ver si tet Si ma gis-
t ra tu ra ze swav lis pe ri od Si ni-
no ni a dag ma da ni a dag war moq m nis
pro ce seb Si uxer xem lo e bis rol-
ma da a in te re sa. aq man mo na wi le-
o ba mi i Ro „Quarry Life Award” kon-
kur siT da fi nan se bul kvle va Si,
ro mel Sic war d ge nil ma pro eq t ma
„ni a da gis fex sax s ri an Ta mra val-
fe rov ne bam da ka ri e re bis re a bi-
li ta ci am“ ga i mar j va da pir ve li
ad gi li aiRo. pro eq tis mi za ni iyo
kav Tis xe vis kir q vi sa da gar dab nis
Ti xis ka ri e re bis re a bi li ti re-
bul te ri to ri eb ze ni a da gis bi na-
da ri mik ro ar T ro po de bis meS ve o-
biT ni a da gis aR d ge ni Ti pro ce se-
bis efeq ti a no bis dad ge na.
ni nom ax la xan ga i a ra tre nin gi
Ci neT Si, hu na nis pro vin ci is qa laq
Can g Sa Si „Tra i ning Co ur se of CHINA-AID Tec h no logy on GREENHOUSE VEGETABLE CULTIVATION FOR GEORGIA”. sas wav lo kur si mo i-
cav da bos t ne u li kul tu re bis
mov la-moy va na-Se nax vis Ta na med-
ro ve teq no lo gi ebs, bos t ne u lis
ga da mu Sa ve bis, tran s por ti re bi sa
da mar ke tin gis sa kiTxebs, ase ve,
mav ne bel-da a va de ba Ta wi na aR m deg
brZo lis Ro nis Zi e bebs, mzis saT-
bu re bis mSe neb lo bis spe ci fi ki sa
da mar T vis sa kiTxebs. ro gorc ni-
no aR niS navs, wle bis gan mav lo ba Si
Ci nu ri mxa ris gan am Tval saz ri siT
dag ro vi li ga moc di le bis ga zi a-
re ba sak ma od mniS v ne lo va nia, rad-
gan mi Re bu li cod na Te o ri u li da
praq ti ku li unar-Cve ve bis zrda Si
da ex ma re ba.
axal gaz r da aka ro lo gi sa mo-
mav lod aR mo sav leT sa qar T ve-
los ari du li da se mi-ari du li
eko sis te me bis jav S ni a ni tki pe bis
bi om ra val fe rov ne bis Ses wav las
(el da ris dab lo bi, Si raq-ga re jis
ze ga ni) geg mavs.
„ni a da gis deg ra da ci is kvle va
da bio-mo ni to rin gi kom p leq su ri
sa mu Saoa, ro me lic, sawyis etap ze,
sa Wi ro ebs bev ri ur Ti er T da kav-
Si re bu li kom po nen tis Ses wav las.
Ce mi mi za nia, jav S ni a ni tki pe bis
sam x reT-aR mo sav leT sa qar T ve-
los ari du li eko sis te me bi saT vis
da ma xa si a Te be li Ta na sa zo ga do e-
be bis ga mov le na; ero zi is gav le nis
Ses wav la jav S ni a ni tki pe bis fa u na-
ze; ga da Zo ve bis gav le nis Ses wav la
ni a da gis fa u na sa da struq tu ra ze;
jav S ni a ni tki pe bis Ta na sa zo ga do-
e be bis struq tu ru li cvli le bi sa
da cal ke ul sa xe o ba Ta da mo ki de-
bu le bis ga mov le na ga u dab no e bis
in ten si vo ba ze; in di ka to ru li sa-
xe o be bis da sa xe o ba Ta kom p leq se-
bis iden ti fi ka cia ni a dag ze moq-
me di stre su li faq to re bis in-
ten si vo bis da gav le nis Se sa fa seb-
lad. kvle vis das ru le bis Sem deg,
da geg mi li maqvs Ta nam S rom lo ba
sa ga re jos da de dof lis wya ros
mu ni ci pa li te teb Tan. mi Re bu li
Se de ge bi da ex ma re baT maT am te-
ri to ri eb ze Ca ta re bu li eko lo-
gi u ri mdgo ma re o bis Se fa se ba Si da
Sem d go mi sa mu Sa o e bis da geg m va Si.
ase ve, da geg mi li maqvs sa mec ni-
e ro vi zi ti ger ma ni a Si go tin ge-
nis ge org av gus tis uni ver si te-
tis io han frid rix blu men ba xis
zo o lo gi i sa da an T ro po lo gi is
in s ti tut Si pro fe sor mark ma ra-
un Tan. kvle vi Ti vi zi tis gan mav-
lo ba Si Se vis wav li mo le ku lu ri
me To de bis ga mo ye ne bas jav S ni a ni
tki pe bis iden ti fi ka ci i saT vis,
rac da mex ma re ba sa xe o be bis rkve-
vi saT vis sa Wi ro Ta na med ro ve me-
To de bis ga mo ye ne ba Si.
kvle vis Se de ge bi war mod ge ni-
li iq ne ba Cems sa di ser ta cio naS-
rom Si „jav S ni a ni tki pe bi, ro gorc
stre su li eko sis te me bis in di ka-
to re bi“ — sa ub robs axal gaz r da
aka ro lo gi.
spe ci a lis ti am Ja mad mu Sa obs
„ha i del ber g ce ment jor ji as“ mi-
er da fi nan se bul pro eq t Si. kvle-
va mim di na re obs mcxe Tas Tan, sof.
sas xo ris te ri to ri a ze, sa dac
un da ga ix s nas „ha i del ber g ce men-
tis“ kir q vis ka ri e ri. am te ri to-
ri a ze Se is wav le ba ni a da gis bi om-
ra val fe rov ne ba. amav d ro u lad,
ni no Car Tu lia So Ta rus Ta ve lis
erov nu li sa mec ni e ro fon dis da
uk ra i nis mec ni e re bi sa da teq no-
lo gi is cen t ris mi er da fi nan se-
bu l pro eq t Si — pes ti ci de bis ze-
moq me de ba ni a da gis eko sis te me bis
fun q ci o ni re ba ze — gav le na ni a-
da gis uxer xem lo Ta fa u na ze. mi si
mi za nia, pes ti ci de bis ze moq me de-
bis Ses wav la jav S ni a ni tki pe bis
fa u na ze, Se wam lul da Se u wam lav
ag ra rul nak ve Teb sa da sa kon t ro-
lo te ri to ri a ze; pes ti ci de bis
gav le nis Ses wav la ni a da gis eko-
sis te mis fun q ci o ni re ba ze; pes-
ti ci de bi sad mi mgrZno bi a re da
mdgra di jav S ni a ni tki pe bis sa xe-
o be bis ga mov le na. aR niS nu li pro-
eq te bis me ne je ria bi o lo gi is mec-
ni e re ba Ta doq to ri, aso ci re bu li
pro fe so ri ma ka mur va ni Ze.
ni no dar gis war ma te bu li spe ci-
a lis tia, ori en ti re bu lia pro fe-
si u li zrdis T vis da ime dov nebs,
rom am mniS v ne lo va ni mi mar Tu le-
biT mo ma val Si uf ro me ti axal-
gaz r da da in te res de ba.
Te o na no za ZeTe o na no za Ze
(a ka ro lo gia _ mec ni e re ba, ro me lic Se is wav lis tki pe bis sis te ma-(a ka ro lo gia _ mec ni e re ba, ro me lic Se is wav lis tki pe bis sis te ma-ti kas, bi o lo gi as da maT rols sa xal xo me ur ne o ba Si da ada mi a nis ti kas, bi o lo gi as da maT rols sa xal xo me ur ne o ba Si da ada mi a nis jan m r Te lo ba Si).jan m r Te lo ba Si).
ni no Tod ria sa qar T ve los ag ra ru li uni ver si te tis ag ro no mi u-ni no Tod ria sa qar T ve los ag ra ru li uni ver si te tis ag ro no mi u-li mi mar Tu le bis II kur sis doq to ran tia. pa ra le lu rad, ili as sa-li mi mar Tu le bis II kur sis doq to ran tia. pa ra le lu rad, ili as sa-xel m wi fo uni ver si tet Si _ eko lo gi is mi mar Tu le biT ma gis t ra tu-xel m wi fo uni ver si tet Si _ eko lo gi is mi mar Tu le biT ma gis t ra tu-ris I kur s ze swav lobs.ris I kur s ze swav lobs.
rub ri kas uZR ve ba „mo mav lis fer me ri“rub ri kas uZR ve ba „mo mav lis fer me ri“
war ma te bu li aka ro lo giwar ma te bu li aka ro lo gi
32 ივლისი, 2017axali agraruli saqarTvelo
ფერმერის გვერდიფერმერის გვერდი
„dRes fer me ro ba rTu lia, Sro-
mas Tan er Tad did Tan xebs mo-
iTxovs. pro eqt „da ner ge mo mav-
lis“ xel Sewyo biT mniS v ne lov nad
ga mi ad vil da Ce mi saq mis war mo-
e ba... ro gorc fi nan su ri, ase ve
praq ti ku li ga moc di le biT did
dax ma re bas mi wevs Ce mi oja xi. ma-
ma pro fe si iT ag ro no mia da mis ma
dro ul ma da swor ma rCe veb ma Ce mi
me ur ne o bis war ma te ba ga na pi ro-
ba“, — am bobs fer me ri.
da vi Tis TqmiT, so fel Si axal-
gaz r de bi da in te re se bu li ari an
sof lis me ur ne o biT, Tum ca, isi ni
sak ma ris in for ma ci as ver iRe ben.
„bre Te li axal gaz r de bi Cab mu-
le bi ari an sof lis me ur ne o ba Si.
moh yavT po mi do ri, kom bos to, wi-
wa ka, kar to fi li, vaS li, qli a vi...
mis de ven mecxo ve le o ba sac. sam-
wu xa roa, rom so fel Si si ax le e bi
nak le bad aR wevs. ar gvaqvs axa li
in for ma ci e bi an gvi an vi gebT maT
Se sa xeb. Cven T vis in for ma ci is mi-
Re bis Zi ri Tad wya rod in ter ne ti
rCe ba. so ci a lu ri qse le bi sa da
ag ro Te ma ti kis sa i te bis dax ma re-
biT vi RebT in for ma ci ebs dar g Si
danergili si ax le e bis Se sa xeb“.
axal gaz r da fer me ris TqmiT,
praq ti kul ga moc di le bas Tan er-
Tad di di mniS v ne lo ba aqvs pro-
fe si ul ga naT le bas. am miz niT is
mud mi vad cdi lobs gan vi Ta re bas.
gav li li aqvs tre nin ge bi ro gorc
sa qar T ve lo Si, ase ve — ev ro pa-
Si. Sar San, ho lan di is sa el Co sa da
sof lis me ur ne o bis sa mec ni e ro-
kvle vi Ti cen t ris xel Sewyo biT
ga i mar Ta 5-dRi a ni Wa ge nin gen UR mec ni er Ta sa pa su xo tre nin gi, ro-
mel Sic mo na wi le o ba mi i Res sa mec-
ni e ro-kvle vi Ti cen t ris Ta nam S-
rom leb ma, ag ro no meb ma da fer me-
reb ma. ho lan di el ma spe ci a lis teb-
ma qar T ve lebs mra val w li a ni kul-
tu re bis mi mar Tu le biT sa ku Ta ri
ga moc di le ba ga u zi a res. stum reb ma
da aT va li e res sa ner ge e bi, sa ma civ-
ro me ur ne o be bi da ga ec nen sar ga vi
ma sa lis ser ti fi ci re bis sa kiTxebs.
am tre nin g Si mo na wi le o ba da viT
edi laS vil mac mi i Ro da mo xa ru lia,
rom Ta vi si saq mi a no bas Tan da kav Si-
re biT di di cod na SeeZina. fiq robs,
am kuTxiT mi Re bu li cod na daex ma-
re ba eko lo gi u rad suf Ta da xa ris-
xi a ni pro duq cia mo iy va nos.
da vi Ti dam wyeb fer me rebs ur-
Cevs ar Se Sin d nen, ga be du lad wa-
mo iwyon saq me da sca don sof lis
me ur ne o ba Si fe xis mo ki de ba, rad-
gan es aris sa in te re so da per s peq-
ti u li dar gi. da Tu ada mia ne bi da-
u Ra la vad iS ro me ben da saq mi sad mi
siy va ruls ga mo i Ce nen, war ma te ba-
sac mi aR we ven.
Te o na no za ZeTe o na no za Ze
rub ri kas uZR ve ba „mo mav lis fer me ri“rub ri kas uZR ve ba „mo mav lis fer me ri“
g a q v T k i T x v a a g r o n o m T a ng a q v T k i T x v a a g r o n o m T a n ??
mog v we reT an da re keT, tel.: 595 80 80 81; el.fos ta:mog v we reT an da re keT, tel.: 595 80 80 81; el.fos ta: in fo@ag ro.gein fo@ag ro.gepa suxs mi i RebT Jur nal „axa li ag ra ru li sa qar T ve los” sa Su a le biT.pa suxs mi i RebT Jur nal „axa li ag ra ru li sa qar T ve los” sa Su a le biT.
1. ra pi ro be bia sa Wi ro bad rij nis mo say va nad?1. ra pi ro be bia sa Wi ro bad rij nis mo say va nad?
bad ri ja ni Tbi li kli ma tis moy va ru li mce na rea.
Tes lis gaR vi ve bi saT vis sa Wi roa 24-dan 320C-mde
tem pe ra tu ra. is kar gad iz r de ba sxva das x va ti pis,
gan sa kuT re biT dre na Ji re bul ni a dag ze. ni a da gis
ana li zis Ca ta re ba wi nas wa raa sa Wi ro. Tu PH da ba-
lia, ma Sin dar g vam de ki ris re ko men di re bu li ra o-
de no ba Se aqvT. sa su qe bis ra o de no ba ga ni sazR v re ba
ana li zis mi xed viT. er Ti a ni ra o de no bis 50% ga dar g-
vam de Se i ta ne ba, da nar Ce ni — ga dar g vi dan ori kvi ris
Sem deg. bad rij nis war mo e ba re ko men de bu lia Ci Ti-
lis me To diT. Ci Tils un da hqon des 4-dan 8 foT lam-
de. dar g vi sas mce na re Ta So ris man Zi li un da iyos 60-
70 sm, ri gebs So ris — 100-120 sm. mo sav lis aRe ba xde ba
zafxul Si. um jo be sia Se var Ci oT di lis sa a Te bi.
2. ro gor mrav l de ba Txi li?2. ro gor mrav l de ba Txi li?
Txi li mrav l de ba Tes liT, fes vis amo na ya riT, to-
tis ga daw ve ni Ta da buC qis da yo fiT.
აგრონომის გვერდიაგრონომის გვერდი
25 wlis „mo mav lis fer mer ma“ da viT edi laS vil ma qa re lis mu ni-25 wlis „mo mav lis fer mer ma“ da viT edi laS vil ma qa re lis mu ni-ci pa li te tis so fel breT Si vaS lis ba Re bis ga Se ne ba 3 wlis wi naT ci pa li te tis so fel breT Si vaS lis ba Re bis ga Se ne ba 3 wlis wi naT da iwyo da sak ma od war ma te bu la dac. axal gaz r da fer mers dRes da iwyo da sak ma od war ma te bu la dac. axal gaz r da fer mers dRes vaS lis ba Re bi 4 heq tar ze aqvs ga Se ne bu li da me xi le o bas Tan er-vaS lis ba Re bi 4 heq tar ze aqvs ga Se ne bu li da me xi le o bas Tan er-Tad me bos t ne o ba sac mih yo xe li. da vi Ti pro duq ts ad gi lob riv baz-Tad me bos t ne o ba sac mih yo xe li. da vi Ti pro duq ts ad gi lob riv baz-reb sa da su per mar ke teb Si yi dis. mas surs saq mi a no ba ki dev uf ro reb sa da su per mar ke teb Si yi dis. mas surs saq mi a no ba ki dev uf ro ga a far To os da vaS lis, Jo los, mar wy vis da blis ba Rebi ga a Se nos.ga a far To os da vaS lis, Jo los, mar wy vis da blis ba Rebi ga a Se nos.
rub ri kas uZR ve ba „mo mav lis fer me ri“rub ri kas uZR ve ba „mo mav lis fer me ri“
bre Te li fer me ribre Te li fer me ri
33ივლისი, 2017 axali agraruli saqarTvelo
აგრონომის გვერდიაგრონომის გვერდი
მცენარეთა დაცვამცენარეთა დაცვა
li mo nis in feq ci u ri da a va de ba mal se ko, anu xme lali mo nis in feq ci u ri da a va de ba mal se ko, anu xme la
da sav leT sa qar T ve los sub t-
ro pi keb Si li mo nis da a va de ba —
mal se ko cit ru so van Ta nar ga veb-
Si pir ve lad ga moC n da 1940-1941
wleb Si aWa ra Si -ci xis Zi ris yo fil
sab Wo Ta me ur ne o ba Si, mog vi a ne biT
ki qo bu le Ti sa da ma xa ra Zis yo-
fili me ur ne o bi sa da kol me ur ne-
o be bis cit ru so van Ta nar ga veb Si,
1952 wli dan aR niS nu li da a va de ba
gav r cel da afxa zeT Sic. aR niS nu-
li da a va de bis sa qar T ve lo Si gav-
r ce le bis Se sa xeb ar se bobs mo saz-
re ba, TiT qos da igi Se moh y va cit-
ru so van Ta sar gav ma sa las, ro me-
lic Se mo ta ni li iq na ita li i dan.
zo gi er Ti mo na ce me bis mi xed viT
sa nam sa qar T ve lo Si aR niS nu li
da a va de ba da fiq sirde bo da, ma nam-
de gav r ce le bu li iyo Tur qeT Si
sa qar T ve los mo sazRvre vi la ie-
Teb Si. aR niS nu li dan ga mom di na re,
mec ni er Ta jgu fis va ra u diT da-
a va de ba gav r cel da Tur qe Ti dan,
Tum ca, zus ti cno be bi amis Se sa-
xeb ar mog ve po ve ba. sa qar T ve lo Si
mal se kom ise mo i ki da fe xi, Se iZ-
le ba iT q vas, rom li mo nis nar ga-
ve bi mTli a nad ga a nad gu ra, gar da
me i e ris li mo ni sa, vi na i dan li mo-
ni me i e ri gam Z le aR moC n da aR niS-
nu li da a va de bis mi marT, rac mi si
ge ne ti ku ri Ta vi se bure be biT aris
gan pi ro be bu li. da a va de ba Sem d-
gom wleb Si ise swra fad gav r cel-
da, rom mo e do mTel aWa ras, gu ri-
as, sa meg re los da afxa zeTs.
li mo nis in feq ci u ri xmo ba anu
mal se ko tra qe o mi ko zu li da a va-
de baa, so ko Phoma trac he ip hi la
iW re ba mce na ris gam tar sis te ma Si,
ro gorc ha e ri dan, ase ve ni a da gi-
dan, icno ba so kos mi ce li u miT anu
so kos gu mi seb ri na le qiT, me qa-
ni ku rad wyde ba fes ve bi dan foT-
le bi sa ken wylis mi wo de ba. ama ve
dros so ko ga mo yofs toq si nebs,
rom le bic war mo ad ge nen niv Ti e-
re ba Ta cvlis pro duqts pat ron
mce na res Tan ur Ti er T da mo ki de-
bu le bi sas, ris Se de ga dac iwye ba
mce na ris mo wam v la.
da a va de bis ga reg nu li niS ne bi
pir vel rig Si mJRav n de ba moz ve-
ra anu axal gaz r da mo um wi fe bel
ylor teb ze. da a va de bis pir ve li
ni Sa nia foT le bis qlo ro zu lo ba
(gay viT le ba) da cve na. xis Ser xe vi-
sas foT le bi ad vi lad cvi va, ro-
gorc yun wi a nad, ase ve uyun wod. siy-
viT le foT lis fu Zis mxa res uf ro
Se samCne via, vid re wve ros na wil Si.
foT le bis cve nis Sem deg ylor teb-
ze war mo iq m ne ba mo ya vis f ro-nac-
ris fe ri la qe bi, rom le bic iz r de-
bi an ylor tis gar Se mo, ris Se de ga-
dac wve ros na wi li dan fes vis mi mar-
Tu le biT ylor ti iwyebs Wkno bas.
yve la ze me tad gav r ce le bu lia fes vis amo na ya riT
gam rav le ba. Txi li un da ga Sen des pir ve li an me o re
xa ris xis ner giT. er T w li a ni ner gi un da iyos 50-60 sm,
kar gad gan vi Ta re bu li fes v Ta sis te miT. Stam bis di-
a met ri — 1, 5 sm.
Txi lis dar g vam de um jo be sia ni a da gis mom za de ba.
ni a da gi un da da mu Sav des Rrmad, 45 sm-ze, raTa mce-
na rem fes ve bi kar gad ga ni vi Ta ros. Tu ni a da gis aris
re aq cia Za li an mJa vea, ma Sin ki ri un da Se vi ta noT. ni-
a da gis mdgo ma re o bis ga sa um jo be seb lad sa Wi roa si-
de ra te bi ga mo vi ye noT. kul tu re bi un da Ca ix nas yva-
vi lo bis dros.
sa ga zafxu lo dar g vi saT vis ni a da gi mzad de ba Se-
mod go miT, xo lo sa Se mod go mo dar g vi saT vis — 1,5-2
TviT ad re. um jo be sia Txi li ga Sen des Se mod go miT.
3. ro dis un da Ca va ta roT mwva ne ope ra ci e bi ve-3. ro dis un da Ca va ta roT mwva ne ope ra ci e bi ve-nax Si?nax Si?
mwva ne na wi le bis ope ra ci is mi za nia va zis zrda-
gan vi Ta re bis re gu li re ba, ma Ra li xa ris xis mo sav lis
mi Re ba. ve nax Si ata re ben Sem de gi sa xis mwva ne ope ra-
ci ebs: ylor te bis da nor me bas, va zis ga fur C q v nas,
ylor te bis wve ris wawy ve tas, nam x re ve bis Sec las,
cis gax s nas.
ylor te bis da nor me biT xde ba sxvla Si daS ve bu li
Sec do me bis gas wo re ba. pro ce si or eta pad mim di na-
re obs. pir vel etap ze ax lad gan vi Ta re bu li ylor ti
un da Se e ca los Stambs. me o re etap ze ylor ti Se ec le-
ba yva vi ve le de bis ga mo Ce nis dros, ro ca Se saZ le be li
iq ne ba mo sav li a ni da umo sav lo ylor te bis gar Ce va.
ylor te bis wve ris wawy ve ta — am ope ra ci is mi za nia,
Se a Ce ros va zis in ten si u ri zrda. es ope ra cia tar de-
ba pir vel rig Si im ji Seb ze, rom le bic zed me ti yva-
vil c ve niT xa si aT de ba .
wve ris wawy ve ta — ylor tebs un da mos cil des 3-4 sm
sig r Zis nor Ci wve ris na wi li, ris Se de ga dac ylor-
te bi dro e biT aCe re ben zrdas. sak ve bi ma ra gi xmar-
de ba yva vi le de bis gan vi Ta re bas.
cis gax s na — ga na Te bi sa da aera ci is uke Te si pi ro-
be bis Seq m ni saT vis cis gax s na war mo ebs va zis zrdis
Se ne le bis pe ri od Si, iv li sis me o re na xe var Si. ylor-
te bi un da ga dav W raT ze da mav Tu li dan 4-5 mux lis
Sem deg. cis gax s na un da Ca tar des Zli e ri da sa Su a lo
zrdis vaz ze.
li mo ne bis xme la, anu mal se ko, ro mel sac iw vevs so ko li mo ne bis xme la, anu mal se ko, ro mel sac iw vevs so ko PHOMA TRAC-HE IP HI LA ( (PETRI), pir ve lad aR we ri li iq na xmel Ta Sua zRvis aR mo sav-), pir ve lad aR we ri li iq na xmel Ta Sua zRvis aR mo sav-leT na wil Si, ker Zod, fa u se tis mi er sa ber Z neT Si, kun Zul xir s ze 1894 leT na wil Si, ker Zod, fa u se tis mi er sa ber Z neT Si, kun Zul xir s ze 1894 wels, xo lo 1900 wels „po ro su li“ da a va de bis sa xel wo de biT kun Zul wels, xo lo 1900 wels „po ro su li“ da a va de bis sa xel wo de biT kun Zul po ros ze. Sem deg ki Tan da Ta no biT es da a va de ba aR mo Ce ni li iq na kun-po ros ze. Sem deg ki Tan da Ta no biT es da a va de ba aR mo Ce ni li iq na kun-Zul kvip ros ze, pa les ti na Si, Tur qeT Si (1933 wels) da swra fad mo e do Zul kvip ros ze, pa les ti na Si, Tur qeT Si (1933 wels) da swra fad mo e do xmel Ta Su azR vis pi re Tis qvey neb Si ar se bul cit ru so van Ta nar ga vebs.xmel Ta Su azR vis pi re Tis qvey neb Si ar se bul cit ru so van Ta nar ga vebs.
mal se koTi daavadebuli mcenaris Re-mal se koTi daavadebuli mcenaris Re-ros gadanaWeriros gadanaWeri
34 ივლისი, 2017axali agraruli saqarTvelo
მცენარეთა დაცვამცენარეთა დაცვა
da a va de bis gaZ li e re bi sas igi ga-
da dis mTa var to teb ze da vrcel-
de ba mTels Stam b ze. da a va de bu li
ylor tis gas w v riv da mis gar di-
gar d mo ga na Wer ze Se im C ne va qso-
vi le bis mo wi Ta lo-na rin jis fe ri
Se fer va, rac da a va de bis utyu a ri
di ag nos ti ku ri ni Sa nia. mer q nis
ase Ti Se fer va kar gad Cans jer ki-
dev cocxal ylor t ze, gam x mar
na wil ze ki es Se um C ne ve lia. Zli-
er da a va de bul xe ze da a va de ba na-
yof zec ga da dis, ris Se de ga dac
na yo fi iwyebs cve nas. da a va de bis
sru li iden ti fi ka ci i saT vis auci-
le be lia la bo ra to ri u li kvle va
(so kos ga da Tes va sak veb are ze).
so kos mi ce li u mi vi Tar de ba mce-
na ris mer qan Si da gam tar Wur W leb-
Si, kar gad gan tot vi li ufe ru li
hi fe bis sa xiT. in feq ci is gav r ce-
le bi saT vis did rols Ta ma Sobs
so kos pik ni dialu ri na yo fi a no-
ba, mas Si gan vi Tare bu li spo re biT,
rom le bic mTe li wlis gan mav lo ba-
Si in feqci is wya ros war mo ad ge nen.
Cve u leb riv so kos gan vi Ta re ba zam-
T ris pi ro beb Si mim di na re obs da
axa si a Tebs pe ri o du lo ba. mi si pir-
ve li niS ne bi vlin de ba ga zafxu lis
da sawyis Si (mar ti-ap ri li), Sem deg
Tan da Tan kle bu lobs da zafxul Si
ma Ra li tem pe ra tu ris dros (300C)
so kos gan vi Ta re ba mTli a nad wyde-
ba, Se mod go ma ze ki kvlav prog re-
su lad vi Tar de ba. mTe li ve ge ta-
ci is pe ri od Si mim di na re obs so kos
na yo fi a no bis Seq m na da Se sam C ne via
da a va de bis axa li ke re bi.
mal se ko saT vis iseve, ro gorc
sxva in feq ci u ri da a va de be bi saT-
vis ar se bobs mTe li ri gi faq to-
re bi, rom le bic ga na pi ro be ben mis
gav r ce le ba sa da mav ne o bas. ese nia:
ha e ris ma Ra li te ni a no ba (65-90%),
tem pe ra tu ra (18-280C), li mo nis
ji Se bis mim Re o ba, in feq ci u ri
sawyi sis ar se bo ba. zam T ris yin ve-
bi sa gan da qa ri sa gan da zi a ne bul
mce na re eb Si in feq ci is SeW ra xde-
ba wve ros to te bi dan.
fi to pa To lo geb ma l. yan Ca vel-
ma da q. gi kaS vil ma ga mo ik v li es da
da ad gi nes, rom da sav leT sa qar T-
ve los sub t ro pi kul zo na Si da a-
va de ba mal se ko li mo nis iseT mce-
na re eb ze ga mov lin de ba, ro me lic
in ten si u ri zrdiT xa si aT de ba da
kar gad gan vi Ta re bu li wve ros to-
te bi ga aC nia, rad gan aseT mce na res
ad vi lad azi a nebs yin va, qa ri, mzis
ra di a cia, ro mel Ta ze gav le niT
mce na re sus t de ba. so ko sax l de ba
gan sa kuT re biT moz ve ra to teb ze.
ase Ti ylor te bi xa si aT de ba fa Sa-
ri qso vi le biT, rom le bic ad vi lad
zi an de bi an da ba li tem pe ra tu riT
da qa re biT. pir vel rig Si zi an de ba
ise Ti li mo nis xe e bi, rom le bic ar
ari an da cu li qar sa fa riT. aseT xe-
eb ze da a va de bis pir ve li sim p to me-
bi Se sam C ne via im mxri dan, sa i da nac
qa ris ze gav le nas ga nic dis, vi na-
i dan qa ri iw vevs li mo nis ek le bis
sa Su a le biT foT le bis me qa ni kur
da zi a ne bas, ase Ti da zi a ne bu li ad-
gi le bi ki sa u ke Te so xel Sem wyo bi
faq to ria in feq ci is war mo saq m ne-
lad. gar da ami sa qa ri xels uwyobs
so kos spo re bis gav r ce le bas. iq,
sa dac li mo nis nar ga ve bi Se re u lia
sxva sa xe o bis cit ru seb Tan da da-
cu lia ro gorc qa re bis, ase ve yin-
ve bis ze moq me de bi sa gan, da a va de ba
nak le bad iCens Tavs. mniS v ne lo ba
aqvs ag reT ve sa su qe bis Se ta nis va-
debs, vi na i dan gvi an Se ta ni li sa-
su qi mce na ris zrda-gan vi Ta re bas
axan g r Z li vebs, ris ga moc ylor ti
ver as w rebs mom wi fe bas da da ba li
tem pe ra tu riT ad vi lad zi an de ba,
ris Se de ga dac mas Si ad vi lad iW re-
ba so kos spo re bi.
mi u xe da vad mra va li wlis ga mok-
v le ve bi sa mal se kos wi na aR m deg
brZo lis ra di ka lu ri Ro nis Zi e be-
bi jer je ro biT dad ge ni li ar aris
arc Cven Tan da arc sazR var ga re-
Tis li mo nis mwar mo e bel qvey neb-
Si. brZo lis er Ta der Ti swo ri gza
ekuT v nis mxo lod se leq ci as mal-
se ko gam Z le li mo nis Ser Ce va sa da
ax lis ga moy va na Si.
ga su li sa u ku nis 80-iani wle bis
bo los da 90-iani wle bis da sawyis-
Si li mo nis da a va de ba mal se ko
mo is po sa qar T ve lo Si, rad ga nac
TiT q mis mTli a nad ga nad gur da
mkve ba vi mce na re e bi: uni ka lu ri
li mo nis ji Se bi „qar Tu li“ Ta vi-
si klo ne biT (#54; #212, uek lo),
vi laf ran ka, lis bo ni, ko mu ne, je-
noa da sxve bi. ga dar Ca mxo lod
aWa ra-gu ri a Si, isic mo sax le o bis
sa kar mi da mo nak ve Teb ze er Te u li
eg zem p l a re bis sa xiT.
dRes kvlav aris sa SiS ro e ba imi-
sa, rom da a va de ba mal se ko kvlav
gav r cel des da sav leT sa qar T ve-
los sub t ro pi kul zo na Si, rad ga-
nac so ko Phoma trac he ip hi la kvlav
Se mohy va sazR var ga re Ti dan Se-
mo ta nil li mo nis sar gav ma sa las,
ro me lic ga Se ne bu lia Caq vis sa de-
mon s t ra cio nak veT ze. ami tom di-
di yu radRe baa sa Wi ro. Tu ki ga mov-
lin de ba mal se ko saT vis da ma xa si a-
Te be li pir ve la di sim p to me bi ro-
me li me ji Sis li mo nis mce na re ze,
sa Wi roa mi si amo Re ba ni a da gi dan
da ma Ti ad gil ze daw va. amas Ta na ve,
da uS ve be lia aR niS nu li nak ve Ti dan
li mo nis ner ge bis ga ta na da mis gan
axa li plan ta ci is ga Se ne ba. mar Ta-
lia mal se ko Zi ri Ta dad spo re biT
mrav l de ba da vrcel de ba, Tum ca,
da a va de bis gav r ce le ba Se saZ le-
be lia ve ge ta ci u ri gzi Tac. gan sa-
kuT re bu li yu radRe ba un da mi eq-
ces imas, rom myno bis dros kvir ti
ar iq nas aRe bu li da a va de bu li mce-
na ri dan, ag reT ve ar mox des da a va-
de bul sa Zi re ze sa Ri kvir tis myno-
ba, vi na i dan da a va de ba Ta vi suf lad
vrcel de ba ve ge taci u ri gziT gam-
rav le bis dros (yan Ca ve li, do na Ze).
ci sa na qa Sa kaS vi li,ci sa na qa Sa kaS vi li,sof lis me ur ne o bis aka de mi u ri sof lis me ur ne o bis aka de mi u ri
doq to ri, sa qar T ve los ag ra ru li doq to ri, sa qar T ve los ag ra ru li
uni ver si te tis Ca is, sub t ro pi-uni ver si te tis Ca is, sub t ro pi-
ku li kul tu re bi sa da Ca is mrew-ku li kul tu re bi sa da Ca is mrew-
ve lo bis in s ti tu tis mec ni er-Ta-ve lo bis in s ti tu tis mec ni er-Ta-
nam S ro me li;nam S ro me li;
ne li xal va Si,ne li xal va Si,sof lis me ur ne o bis aka de mi u-sof lis me ur ne o bis aka de mi u-
ri doq to ri, So Ta rus Ta ve lis ri doq to ri, So Ta rus Ta ve lis
sa xel m wi fo uni ver si te tis fi-sa xel m wi fo uni ver si te tis fi-
to pa To lo gi i sa da bi om ra val-to pa To lo gi i sa da bi om ra val-
fe rov ne bis in s ti tu tis mTa va ri fe rov ne bis in s ti tu tis mTa va ri
mec ni er-Ta nam S ro me limec ni er-Ta nam S ro me li
mal se koTi daavadebuli mcenaris mal se koTi daavadebuli mcenaris fo T lis qlorozuli siyviTlefo T lis qlorozuli siyviTle
mal se koTi daavadebuli mcenaris mal se koTi daavadebuli mcenaris ylortis wveros xmobaylortis wveros xmoba
finuri kompania finuri kompania v a l t r a sv a l t r a s me-4 Taobis traqtorebi - me-4 Taobis traqtorebi - sasoflo-sameurneo, sasoflo-sameurneo, sagzao-komunaluri da samSeneblo sagzao-komunaluri da samSeneblo samuSaoebisTvis!samuSaoebisTvis!www.valtra.comwww.valtra.com
Seqmeni momavali Seqmeni momavali saukeTeso traqtorTan saukeTeso traqtorTan erTad!erTad!
YOURYOURWORKINGWORKINGMACHINEMACHINE
www.worldtechnic.ge [email protected] [email protected]℡ ℡ 2 90 50 00 2 18 18 81 2 90 50 00 2 18 18 81
warmomadgeneli saqarTveloSo:
Seqmeni momavali Seqmeni momavali saukeTeso traqtorTan saukeTeso traqtorTan erTad!erTad!
YOURYOURWORKINGWORKINGMACHINEMACHINE
finuri kompania finuri kompania v a l t r a sv a l t r a s me-4 Taobis traqtorebi - me-4 Taobis traqtorebi - sasoflo-sameurneo, sasoflo-sameurneo, sagzao-komunaluri da samSeneblo sagzao-komunaluri da samSeneblo samuSaoebisTvis!samuSaoebisTvis!www.valtra.comwww.valtra.com
www.worldtechnic.ge [email protected] [email protected]℡ ℡ 2 90 50 00 2 18 18 81 2 90 50 00 2 18 18 81
warmomadgeneli saqarTveloSi: