newspaper redesign

52

Upload: tim-hoelscher

Post on 09-Mar-2016

241 views

Category:

Documents


2 download

DESCRIPTION

Redesign of the Dutch newspaper NRC Handelsblad

TRANSCRIPT

Page 1: Newspaper redesign
Page 2: Newspaper redesign

OppO

siti

e ha

rdne

kkig

én

zw

ak

Page 3: Newspaper redesign

in de stad waar kansen en stemmingen zo snel OppO

siti

e ha

rdne

kkig

én

zw

ak

Page 4: Newspaper redesign

in de stad waar kansen en stemmingen zo snel wisselen, is het verleidelijk de dag van Vertrek een cruciale overwinning voor de egyptische op-positie te noemen. Op het tahrirplein in kairo, de plaats waar het regime van president hosni

Mubarak en de oppositie de laatste dagen hun strijd om de macht concentreren, werd gisteren de volgens velen grootste demonstratie voor het vertrek van Mubar-ak gehouden. het tekent de vastberadenheid van de honderdduizenden demon-

stranten dat ze twee dagen van straatterreur negeerden en na het vrijdagse middaggebed massaal naar het plein stroomden. het pro-Mubarakkamp, dat de afgelopen dagen slag leverde met aanhangers van de oppositie, was in veel lagere aantallen opgekomen dan eerder afgelopen week. Barricades

rondom het tahrirplein, opgeworpen door demonstranten, moesten eventuele aanvallers tegenhouden, maar het bleef relatief rustig. het leger is in vergelijking met vorige da-

gen zichtbaarder op straat. het bemant con-troleposten en heeft niet alleen meer tanks opgesteld. de oppositiebeweging, een nog al-tijd weinig georganiseerde groep organisaties en individuen, buigt niet voor intimidatie. dat

is een les die Mubarak moet verontrusten. Vorige week vrijdag nog regende het stokslagen, traangas en kogels van de oproerpolitie. daarna verdwenen de uniformen van de straat, en de plunderaars

kwamen. afgelopen woensdag en donderdag namen de geronselde burgers en als burgers vermomde agenten het initiatief over. ze vochten met stokken, molotov cocktails en messen om de macht op het tahrirplein, maar wisten

het niet in te nemen. Mubarak zal na de vreedzaam verlopen demonstratie van gisteren met iets nieuws moeten komen. in kairo is het tahrirplein nu ongeveer de veiligste en meest georgani-seerde plek. Militairen omringen het gebied, en controleren de ingangen. daarbuiten is de stad een jungle, waar mensen niet meer weten wie ze moeten vertrouwen en wie bij welk kamp hoort.

het is Verleidelijk de dag Van Vertrek een cruciale OVerwinning VOOr de egyptische OppOsitie te nOeMen

Page 5: Newspaper redesign

in de stad waar kansen en stemmingen zo snel wisselen, is het verleidelijk de dag van Vertrek een cruciale overwinning voor de egyptische op-positie te noemen. Op het tahrirplein in kairo, de plaats waar het regime van president hosni

Mubarak en de oppositie de laatste dagen hun strijd om de macht concentreren, werd gisteren de volgens velen grootste demonstratie voor het vertrek van Mubar-ak gehouden. het tekent de vastberadenheid van de honderdduizenden demon-

stranten dat ze twee dagen van straatterreur negeerden en na het vrijdagse middaggebed massaal naar het plein stroomden. het pro-Mubarakkamp, dat de afgelopen dagen slag leverde met aanhangers van de oppositie, was in veel lagere aantallen opgekomen dan eerder afgelopen week. Barricades

rondom het tahrirplein, opgeworpen door demonstranten, moesten eventuele aanvallers tegenhouden, maar het bleef relatief rustig. het leger is in vergelijking met vorige da-

gen zichtbaarder op straat. het bemant con-troleposten en heeft niet alleen meer tanks opgesteld. de oppositiebeweging, een nog al-tijd weinig georganiseerde groep organisaties en individuen, buigt niet voor intimidatie. dat

is een les die Mubarak moet verontrusten. Vorige week vrijdag nog regende het stokslagen, traangas en kogels van de oproerpolitie. daarna verdwenen de uniformen van de straat, en de plunderaars

kwamen. afgelopen woensdag en donderdag namen de geronselde burgers en als burgers vermomde agenten het initiatief over. ze vochten met stokken, molotov cocktails en messen om de macht op het tahrirplein, maar wisten

het niet in te nemen. Mubarak zal na de vreedzaam verlopen demonstratie van gisteren met iets nieuws moeten komen. in kairo is het tahrirplein nu ongeveer de veiligste en meest georgani-seerde plek. Militairen omringen het gebied, en controleren de ingangen. daarbuiten is de stad een jungle, waar mensen niet meer weten wie ze moeten vertrouwen en wie bij welk kamp hoort.

het is Verleidelijk de dag Van Vertrek een cruciale OVerwinning VOOr de egyptische OppOsitie te nOeMen

Page 6: Newspaper redesign

Op wegen in de stad verrijzen controleposten van beide kampen, die willekeurig auto’s controleren. Op de 26 juli-brug richtten aanhangers van beide kampen hun eigen controlepost in, broederlijk naast elkaar. aanhangers van Mubarak maken onverminderd

jacht op buitenlanders. gisteren waren er, net als de dag ervoor, tientallen arrestaties van met name journalisten. arrestaties worden soms door straatbendes verricht, soms door agenten in burger, en soms door het leger, dat dat naar eigen zeggen doet om buitenlanders te beschermen. Buitenlanders, journalisten in het bijzonder, zijn volgens de egyptische regering de bron van alle problemen. de meesten zitten niet meer in het hart van de stad, maar zijn overgebracht naar een veiliger hotel, ruim een kilometer van het tahrirplein. ze worden, als ze zich op straat vertonen, mishandeld of opgepakt. de afgelopen dagen over-kwam dit vrijwel iedere journalist die zich buiten waagde. een zweedse journalist ligt zwaargewond in het ziekenhuis. het re-gime van Mubarak wankelt. de protesten zijn ook buiten kairo massaal, onder meer in alexandrië, waar gisteren tienduizenden mensen op de been waren. Voor morgen, dinsdag en vrijdag zijn weer grote demonstraties aangekondigd. tegelijkertijd blijft de oppositie ook zwak. ze wil niet onderhandelen met het regime, maar demonstreren heeft Mubarak niet weg gekregen. Minis-ters zeiden giste- ren dat hij zeker niet weg zal gaan. er is nog steeds geen oppositieleider. Mohamed el Baradei is vol demon-stranten op tahirplein willen snel weer aan het werk velen, met name buiten egypte, het gezicht van de oppositie. Maar ook tijdens de demonstratie van gisteren liet hij zich niet zien. het grootste probleem was al dinsdag te merken, toen zich circa een miljoen mensen verzamelden op tahrirplein. er waren studen- ten, bakkers, chauffeurs, accountants – allemaal mensen met

het l

and

Van

de ja

-kn

ikke

rs

Page 7: Newspaper redesign

Op wegen in de stad verrijzen controleposten van beide kampen, die willekeurig auto’s controleren. Op de 26 juli-brug richtten aanhangers van beide kampen hun eigen controlepost in, broederlijk naast elkaar. aanhangers van Mubarak maken onverminderd

jacht op buitenlanders. gisteren waren er, net als de dag ervoor, tientallen arrestaties van met name journalisten. arrestaties worden soms door straatbendes verricht, soms door agenten in burger, en soms door het leger, dat dat naar eigen zeggen doet om buitenlanders te beschermen. Buitenlanders, journalisten in het bijzonder, zijn volgens de egyptische regering de bron van alle problemen. de meesten zitten niet meer in het hart van de stad, maar zijn overgebracht naar een veiliger hotel, ruim een kilometer van het tahrirplein. ze worden, als ze zich op straat vertonen, mishandeld of opgepakt. de afgelopen dagen over-kwam dit vrijwel iedere journalist die zich buiten waagde. een zweedse journalist ligt zwaargewond in het ziekenhuis. het re-gime van Mubarak wankelt. de protesten zijn ook buiten kairo massaal, onder meer in alexandrië, waar gisteren tienduizenden mensen op de been waren. Voor morgen, dinsdag en vrijdag zijn weer grote demonstraties aangekondigd. tegelijkertijd blijft de oppositie ook zwak. ze wil niet onderhandelen met het regime, maar demonstreren heeft Mubarak niet weg gekregen. Minis-ters zeiden giste- ren dat hij zeker niet weg zal gaan. er is nog steeds geen oppositieleider. Mohamed el Baradei is vol demon-stranten op tahirplein willen snel weer aan het werk velen, met name buiten egypte, het gezicht van de oppositie. Maar ook tijdens de demonstratie van gisteren liet hij zich niet zien. het grootste probleem was al dinsdag te merken, toen zich circa een miljoen mensen verzamelden op tahrirplein. er waren studen- ten, bakkers, chauffeurs, accountants – allemaal mensen met

het l

and

Van

de ja

-kn

ikke

rs

Page 8: Newspaper redesign

een baan, die, zo zeiden ze, ook zo snel mogelijk weer aan het werk wil- len. egypte ligt al twee weken plat, handel ligt stil, salarissen worden niet uitbetaald. er komt een dag dat de honderdduizenden op tahrirplein gewoon weer geld moeten verdienen. en het is de vraag of die dag voor of na Mubaraks vertrek valt.de honderden

ja-knikkers in en om het dorp waren een voor een stilgevallen en onttakeld. schuin tegenover de kerk staat er nog een – voor de sier en de nostalgie. „ik vond ’t wel erg stil hoor, toen ze weg waren”, zegt een stamgaste van

Page 9: Newspaper redesign

een baan, die, zo zeiden ze, ook zo snel mogelijk weer aan het werk wil- len. egypte ligt al twee weken plat, handel ligt stil, salarissen worden niet uitbetaald. er komt een dag dat de honderdduizenden op tahrirplein gewoon weer geld moeten verdienen. en het is de vraag of die dag voor of na Mubaraks vertrek valt.de honderden

ja-knikkers in en om het dorp waren een voor een stilgevallen en onttakeld. schuin tegenover de kerk staat er nog een – voor de sier en de nostalgie. „ik vond ’t wel erg stil hoor, toen ze weg waren”, zegt een stamgaste van

Page 10: Newspaper redesign

d’aole kroeg. achter de ruit op het plein staat de ornamentele ja-knikker in het halfduister. Overdag

Page 11: Newspaper redesign

d’aole kroeg. achter de ruit op het plein staat de ornamentele ja-knikker in het halfduister. Overdag

Page 12: Newspaper redesign

bew-eegt het stalen ding zijn hoofd hamer-

end op en neer, monotoon en kop- pig, ’s avonds na winkelsluiting-stijd houdt hij er abrupt weer

Page 13: Newspaper redesign

bew-eegt het stalen ding zijn hoofd hamer-

end op en neer, monotoon en kop- pig, ’s avonds na winkelsluiting-stijd houdt hij er abrupt weer

Page 14: Newspaper redesign

mee op. Met dit erfstuk van de naoorlogse olieboom moest schoonebeek het sinds 1996 stel-len. Maar nu, vanaf 2011, zal het stroperige restant ruwe olie op 800 meter diepte alsnog worden gewonnen – met torenhoge pompinstallaties die in niets op ja-

Page 15: Newspaper redesign

mee op. Met dit erfstuk van de naoorlogse olieboom moest schoonebeek het sinds 1996 stel-len. Maar nu, vanaf 2011, zal het stroperige restant ruwe olie op 800 meter diepte alsnog worden gewonnen – met torenhoge pompinstallaties die in niets op ja-

Page 16: Newspaper redesign

knikkers lijken. de oliewinning in zuidoost-drenthe wordt hervat. in de ondergrond zitten nog 120 mil-joen winbare vaten olie met een ‘straat- waarde’ van 12 miljard dollar (8 miljoen euro, bij het hui-dige recordprijspeil van 100 dollar per vat). reden genoeg voor een

Page 17: Newspaper redesign

knikkers lijken. de oliewinning in zuidoost-drenthe wordt hervat. in de ondergrond zitten nog 120 mil-joen winbare vaten olie met een ‘straat- waarde’ van 12 miljard dollar (8 miljoen euro, bij het hui-dige recordprijspeil van 100 dollar per vat). reden genoeg voor een

Page 18: Newspaper redesign

nieuwe belofte van de naM om de komende vijfentwintig jaar te blijven.

anni

e M

.g.

krijg

t haa

rte

ntOO

nste

l-rust en stilte naMen de laatste jaren hand OVer hand tOe

leef

tijd

sdis

-cr

iMin

atie

in

de

supe

r-

Page 19: Newspaper redesign

nieuwe belofte van de naM om de komende vijfentwintig jaar te blijven.

anni

e M

.g.

krijg

t haa

rte

ntOO

nste

l-

het letterkundig Museum in den haag wordt aangeklaagd. symbolisch. de reden

is het pantheon dat het opstelde met honderd auteurs die de geschiedenis van de

nederlandse letteren schreven.

sinds donderdag houden drie avonden lang bekende namen uit de Vlaamse en neder-

landse literaire wereld pleidooien in het antwerpse letterenhuis. ze eisen eerherstel

voor zes schrijvers die volgens hen onterecht over het hoofd zijn gezien. donder dag

werden annie M. g. schmidt en patricia de Martelaere pos- tuum verdedigd. de

aanklacht: miskenning door het letterkundig Museum. de onpartijdige rechter van

dienst, philip fredriks, presentator van het groot dictee der nederlandse taal, had

zich voor de gelegenheid in toga gehuld. de jury – het publiek – mocht aan het eind

van de avond bepalen wie van de twee auteurs een tijdelijke tentoonstelling krijgt in

den haag.

ter verdediging van annie M. g. schmidt betrad biografe joke linders het spreekges-

toelte. haar argumenten zijn literair, maar ook emotioneel. annie zelf zou het niet

vreemd hebben gevonden dat ze niet is opgenomen. ze zag zichzelf als „een schrijf-

fout”, „het kind dat buiten wacht en niet mee mag doen met zakdoekleggen”.

Maar kun je iemand die een hele generatie, van Benali tot zwagerman, leerde lezen,

uit de

canon houden? Veranderde schmidt met haar mateloze tolerantie niet de denkwijze

van velen? getuige en illustratrice gerda dendooven, schreeuwt uit: „is iets pas

literatuur als de lezers groter dan 1,5 meter en ouder dan 15 zijn?”

het pleidooi voor de Vlaamse patricia de Martelaere verloopt met iets minder humor,

maar even vurig. De Martelaere, naast schrijfster ook filosoof, praatte niet graag

publiekelijk over haar werk en is minder bekend bij de gemiddelde lezer. Maar haar

afkeer van de media maakt haar werk volgens haar verdedigster, elisabeth leijnse,

hoogleraar nederlandse letterkunde in namen, zeker niet minderwaardig. haar

waalse studenten, onbe- zoedeld door het ‘imago’ van de nederlandstalige schrijvers,

verkiezen de Martelaere immers boven reve en nescio. en blijft het niet een beetje

vreemd dat in de commissie die de lijst opstelde maar één Vlaming zat, en dan nog een

die in utrecht werkt?

dan volgt de stemming. annie M. g. schmidt haalt vier stemmen meer op dan patricia

de Martelaere en dwingt zo een tentoonstelling af in den haag.

rust en stilte naMen de laatste jaren hand OVer hand tOe

leef

tijd

sdis

-cr

iMin

atie

in

de

supe

r-

Page 20: Newspaper redesign

in p

arijs

? lO

Op d

e di

cta-

tOr-

rOut

e

anni

e M

.g.

krijg

t haa

rte

ntOO

nste

l-

leef

tijd

sdis

-cr

iMin

atie

in

de

supe

r-

Page 21: Newspaper redesign

in p

arijs

? lO

Op d

e di

cta -

tOr-

rOut

e

anni

e M

.g.

krijg

t haa

rte

ntOO

nste

l-supermarkten lappen cao-voorschriften van jonge werknemers veelvuldig aan hun laars. dat blijkt uit onafhankelijk onderzoek in opdracht van cnV dienstenbond. supermarktketens zouden miljoenen euro’s verdienen

door medewerkers onder de 24 jaar niet of te weinig te betalen voor gewerkte uren. de bond noemt de resultaten verontrustend: leeftijdsdiscriminatie komt op grote schaal voor, jong personeel wordt gedwongen ui-

terst flexibel te zijn en veiligheidsafspraken laten te wensen over. CNV-bestuurder Fedde Monsma vindt de praktijken „stuitend en schandelijk”. Volgens een woordvoerder van het Vakcentrum, de brancheorganisatie

voor zelfstandige levensmiddelenwinkeliers, herkennen werkgevers zich niet in wat er in het rapport is gesteld. Monsma zegt dat er misbruik van de wet flex en zekerheid wordt gemaakt. „na drie contracten vlieg je

eruit, ondanks dat je drie jaar blijkbaar prima gewerkt hebt; voor jou weer goedkopere jongeren.” Onder de supermarkt-cao vallen 250.000 werknemers, tachtig procent is jonger dan 23 jaar. (novum)

leef

tijd

sdis

-cr

iMin

atie

in

de

supe

r-

Page 22: Newspaper redesign

de parijzenaars in het chique noorden van het 16de arrondissement zouden er niet eens zo gek van opkijken. de breedste laan van parijs, door actievoerders ooit

omgedoopt tot avenue des dictateurs, is een van de

favo-riete schuil-

moorden voor ver-dreven autoritaire leiders. Omar Bongo

(gabon), denis sassou nguesso (congo-Brazzaville), paul Biya (kameroen), Mobutu sese seko (zaïre), saddam hoessein (irak), félix houp- houët-Boigny (ivoorkust), jean-claude duvalier (haïti) – het is slechts een greep uit de namen van potentaten die in dit westelijke deel van de franse hoofdstad hun al dan niet terecht verworven

BaBy dOc uit haïti, Ben ali uit tunesië, MuBarak uit egypte? in parijs zijn ze Buren. en chirac wOOnt OM de hOek gratis in een flat Van de liBanese ex-preMier.

Page 23: Newspaper redesign

de parijzenaars in het chique noorden van het 16de arrondissement zouden er niet eens zo gek van opkijken. de breedste laan van parijs, door actievoerders ooit

omgedoopt tot avenue des dictateurs, is een van de

favo-riete schuil-

moorden voor ver-dreven autoritaire leiders. Omar Bongo

(gabon), denis sassou nguesso (congo-Brazzaville), paul Biya (kameroen), Mobutu sese seko (zaïre), saddam hoessein (irak), félix houp- houët-Boigny (ivoorkust), jean-claude duvalier (haïti) – het is slechts een greep uit de namen van potentaten die in dit westelijke deel van de franse hoofdstad hun al dan niet terecht verworven

BaBy dOc uit haïti, Ben ali uit tunesië, MuBarak uit egypte? in parijs zijn ze Buren. en chirac wOOnt OM de hOek gratis in een flat Van de liBanese ex-preMier.

Page 24: Newspaper redesign

elk

geBa

ar

telt

wan

t de

rec

hter

is

alt

ijd in

Be

eld

Page 25: Newspaper redesign

fortuin investeerden in een prestig-ieus pied-à-terre. al mogen het er voor som-migen ook meer zijn. Voor Bongo stopte de teller bij 39. het is duidelijk goed leven tus-sen de consulaten en ambassades. hier geen Monoprix of buurtslager, maar le cercle de foch, een privéclub met sauna, gymzaal, cin-ema en het grootste privézwembad van par-ijs. het is een deftige buurt waar je graag je betere vrienden uitnodigt, of iets koopt voor je kinderen die, zoals het hoort, in parijs stu-deren. ’s nachts zoeken ze decadent vertier in le duplex, een protserige discotheek in de

schaduw van de arc de triomphe. het le- ven in de beste buurten van parijs is goed, en veel van de heersers uit frança-frique voelen zich hier thuis. la prox-imité, de culturele ‘nabijheid’, lokt hen naar hier. wie geld heeft, kan in parijs binnen het half uur de sleutels van een nieuwe ver- blijfp-laats bemachtigen.franse politici leg-gen hun zelden een duimbreed in de weg.

elk

geBa

ar

telt

wan

t de

rec

hter

is

alt

ijd in

Be

eld

Page 26: Newspaper redesign

liVe-VerslaggeVing dOOr caMera’s en sMartphOnes in de rechtszaal VerhOOgt de druk VOOr rechters en Officieren

het is tamelijk saaie televisie. pVV-voorman geert

wilders zal zich maandag opnieuw beroepen op zijn

zwijgrecht als de strafzaak tegen hem wordt hervat.

hoogstens legt hij een korte verklaring af. en inhoudelijk

wordt de zaak nog niet besproken. partij- en mogen al-

leen verzoeken indienen voor de rechtszaak.

toch zendt de nOs de eerste regiezitting en het besluit

dat de rechtbank een week later neemt over de verzoeken, live uit. de hele dag op nederland 1 en op

het digitale kanaal journaal 24. dat gebeur- de ook tijdens de eerste behandeling van de zaak, die

op 22 oktober abrupt eindig- de met wraking van de rechtbank.

Maar dat het live wordt uitgezonden is bijzonder: normaliter worden alleen aanklacht, requisitoir,

pleidooi en vonnis geregistreerd. dat staat althans in de persrichtlijn van de raad voor de recht-

spraak. Ook wordt de verdachte niet in beeld gebracht, maar alleen de professio- nele

deelnemers aan een proces, zoals ad- vocaten en rechters.

de amsterdamse rechtbank vond echter dat dit proces gediend was bij volledi- ge

openheid omdat een politicus werd vervolgd om diens uitlatingen. en de verdachte

had geen bezwaar. integendeel.

Voor de rechters had de grote aandacht in de media onvoorziene gevolgen, conclu-

deerde een commissie onder leiding van buitenstaander rien Meijerink half januari.

hij kreeg de opdracht de organi- satie van het proces te evalueren, na het onbevre-

digende voorlopige einde.

de live-uitzendingen en het getwitter leidden tot „onevenredig grote druk” op de

rechters, concludeerde Meijerink. Ook in hun vrije tijd konden zij zich nauwelijks

onttrekken aan het proces. de rechters hadden een mediatraining gekregen

maar waren toch onvoldoende voorbereid op „de politieke betekenis” die aan hun

woorden en daden werd gegeven. ze ervoeren het als frustrerend dat

ze niet konden reageren op in hun ogen onjuiste of eenzijdige bericht-

geving. Bram Moszkowicz, advocaat van wilders, reageert zuinig op

de bevindingen van Meijerink.

„het is des rechters tegen druk te kunnen en recht te spreken, met

of zonder camera erbij.”

Meijerink stelde voor een klankbord te organiseren voor rechters in

dit soort grote zaken. Ook moeten er meer woordvoerders beschik-

baar zijn om besluiten van rechters toe te lichten of „publicitatie

tegendruk” te geven in talkshows.

het is niet duidelijk in hoeverre deze

aanbevelingen worden opgevolgd voor het hervatte proces. namen van de extra woordvoerders of persrechters die uitleg kunnen geven namens de

rechterlijke macht, waren vrijdag nog niet bekend. en dat terwijl er dit keer nog meer media aanwezig zullen zijn, zoals de noorse, ierse, zweedse en

italiaanse televisie. waarom de aandacht nu groter is, weet de rechtbank niet.

Het Wilders-proces is ook uitzonderlijk omdat er getwitterd en ge-sms’t mag worden vanuit de zaal. Officieel mag er nooit mobiele apparatuur mee de

rechtszaal in, zegt woordvoerder Michiel Boer van de raad voor de rechtspraak. „Vooral om de privacy van verdachten te beschermen.” Met de meeste gsm’s kunnen geluid en beeldopnamen worden ge- maakt. Maar bij journalisten wordt het gebruik van laptops en smartphones

„oogluikend toegestaan”, zegt Boer. „zij hebben een maatschappelijke taak: informeren van het publiek zodat de rechterlijke macht controleerbaar wordt.”

de raad voor de rechtspraak adviseert rechtbanken over mediabeleid, maar rechters beslissen over orderegels in de zaal. dat leidt soms tot verwarring. Bij de rechtszaak tegen sander V., inmiddels veroordeeld voor de moord op zijn buurmeisje Milly Boele, stond de rechtbank

in dordrecht toe dat in de zaal op laptops werd gewerkt, maar mochten mobiele telefoons niet worden gebruikt. daardoor ontstond de vreemde situatie dat er wel getwitterd werd vanaf laptops, maar dat dat niet mocht vanaf een mobiele tele- foon. Om aan die ongelijkheid een

einde te maken, verbood de rechtbank het twitteren toen maar helemaal. en dát besluit werd op advies van de raad voor de rechtspraak later weer ingetrokken. twitteren is door zijn directheid een geval apart, zegt Boer. „soms moet de ene getuige op de gang wachten tijdens de

getuigenis van de ander. dan kan er dus niet getwitterd worden.” dit jaar wordt de persrichtlijn uit 2008 geëvalueerd en waar nodig aangepast. Maar Boer heeft niet de illusie dat daarmee de kous af is. „de ontwikkelingen in nieuwe media gaan zo snel, dat wij niet altijd overal een

pasklaar antwoord op hebben.”

Page 27: Newspaper redesign

„duvalier is ons niet tot last, je moet die zaken niet overdrijven”, suste voormalig president françois Mitterrand ooit om de kritiek te pareren op het ver-blijf van ‘Baby doc’ in frankrijk. hoewel zijn asielaanvraag werd geweigerd, kon de ex-president van haïti twee decennia lang in frankrijk leven als ‘de best bescher-mde sans papier’

‘rechter MOet tegen druk van het land, pende-lend tussen zijn villa aan de côte d’azur en zijn appartement aan de avenue foch. zijn inkopen bij lou-is Vuitton op de na-bijgelegen champs-elysées betaalde hij contant.

liVe-VerslaggeVing dOOr caMera’s en sMartphOnes in de rechtszaal VerhOOgt de druk VOOr rechters en Officieren

het is tamelijk saaie televisie. pVV-voorman geert

wilders zal zich maandag opnieuw beroepen op zijn

zwijgrecht als de strafzaak tegen hem wordt hervat.

hoogstens legt hij een korte verklaring af. en inhoudelijk

wordt de zaak nog niet besproken. partij- en mogen al-

leen verzoeken indienen voor de rechtszaak.

toch zendt de nOs de eerste regiezitting en het besluit

dat de rechtbank een week later neemt over de verzoeken, live uit. de hele dag op nederland 1 en op

het digitale kanaal journaal 24. dat gebeur- de ook tijdens de eerste behandeling van de zaak, die

op 22 oktober abrupt eindig- de met wraking van de rechtbank.

Maar dat het live wordt uitgezonden is bijzonder: normaliter worden alleen aanklacht, requisitoir,

pleidooi en vonnis geregistreerd. dat staat althans in de persrichtlijn van de raad voor de recht-

spraak. Ook wordt de verdachte niet in beeld gebracht, maar alleen de professio- nele

deelnemers aan een proces, zoals ad- vocaten en rechters.

de amsterdamse rechtbank vond echter dat dit proces gediend was bij volledi- ge

openheid omdat een politicus werd vervolgd om diens uitlatingen. en de verdachte

had geen bezwaar. integendeel.

Voor de rechters had de grote aandacht in de media onvoorziene gevolgen, conclu-

deerde een commissie onder leiding van buitenstaander rien Meijerink half januari.

hij kreeg de opdracht de organi- satie van het proces te evalueren, na het onbevre-

digende voorlopige einde.

de live-uitzendingen en het getwitter leidden tot „onevenredig grote druk” op de

rechters, concludeerde Meijerink. Ook in hun vrije tijd konden zij zich nauwelijks

onttrekken aan het proces. de rechters hadden een mediatraining gekregen

maar waren toch onvoldoende voorbereid op „de politieke betekenis” die aan hun

woorden en daden werd gegeven. ze ervoeren het als frustrerend dat

ze niet konden reageren op in hun ogen onjuiste of eenzijdige bericht-

geving. Bram Moszkowicz, advocaat van wilders, reageert zuinig op

de bevindingen van Meijerink.

„het is des rechters tegen druk te kunnen en recht te spreken, met

of zonder camera erbij.”

Meijerink stelde voor een klankbord te organiseren voor rechters in

dit soort grote zaken. Ook moeten er meer woordvoerders beschik-

baar zijn om besluiten van rechters toe te lichten of „publicitatie

tegendruk” te geven in talkshows.

het is niet duidelijk in hoeverre deze

aanbevelingen worden opgevolgd voor het hervatte proces. namen van de extra woordvoerders of persrechters die uitleg kunnen geven namens de

rechterlijke macht, waren vrijdag nog niet bekend. en dat terwijl er dit keer nog meer media aanwezig zullen zijn, zoals de noorse, ierse, zweedse en

italiaanse televisie. waarom de aandacht nu groter is, weet de rechtbank niet.

Het Wilders-proces is ook uitzonderlijk omdat er getwitterd en ge-sms’t mag worden vanuit de zaal. Officieel mag er nooit mobiele apparatuur mee de

rechtszaal in, zegt woordvoerder Michiel Boer van de raad voor de rechtspraak. „Vooral om de privacy van verdachten te beschermen.” Met de meeste gsm’s kunnen geluid en beeldopnamen worden ge- maakt. Maar bij journalisten wordt het gebruik van laptops en smartphones

„oogluikend toegestaan”, zegt Boer. „zij hebben een maatschappelijke taak: informeren van het publiek zodat de rechterlijke macht controleerbaar wordt.”

de raad voor de rechtspraak adviseert rechtbanken over mediabeleid, maar rechters beslissen over orderegels in de zaal. dat leidt soms tot verwarring. Bij de rechtszaak tegen sander V., inmiddels veroordeeld voor de moord op zijn buurmeisje Milly Boele, stond de rechtbank

in dordrecht toe dat in de zaal op laptops werd gewerkt, maar mochten mobiele telefoons niet worden gebruikt. daardoor ontstond de vreemde situatie dat er wel getwitterd werd vanaf laptops, maar dat dat niet mocht vanaf een mobiele tele- foon. Om aan die ongelijkheid een

einde te maken, verbood de rechtbank het twitteren toen maar helemaal. en dát besluit werd op advies van de raad voor de rechtspraak later weer ingetrokken. twitteren is door zijn directheid een geval apart, zegt Boer. „soms moet de ene getuige op de gang wachten tijdens de

getuigenis van de ander. dan kan er dus niet getwitterd worden.” dit jaar wordt de persrichtlijn uit 2008 geëvalueerd en waar nodig aangepast. Maar Boer heeft niet de illusie dat daarmee de kous af is. „de ontwikkelingen in nieuwe media gaan zo snel, dat wij niet altijd overal een

pasklaar antwoord op hebben.”

Page 28: Newspaper redesign

‘rechter MOet tegen druk kunnen, OOk Met

caMera’

juist omdat ze zo op elkaar lijken, lenen hun gezichten zich goed voor een studie in gelaatsuitdrukkingen. er zijn verschillen, dat is duidelijk. Minder duidelijk is de oorzaak van die verschillende uitdrukkingen. die ligt in de dames besloten. de situatie waarin zij zich bevinden is im- mers voor ieder van hen gelijk.

Maar nu die verschillen, van links naar rechts: 1. laatste oortje versnoept 2. ik weet niet wat me te wachten staat maar het wordt vast leuk 3. kom jij maar eens hier, lekkertje 4. ja, wat? Voor meer uitleg vatbaar dan de meest rechtse dame kan een mens nauwelijks kij- ken. sterft ze van spanning of van verveling? welli-cht toch het eerste. ze staat met lege handen en dus lijkt zij degene die de onderscheidingen zal aanreiken. het uitreiken is vast voorbehouden aan een hoger geplaatste, in een saai pak.nu het niet-menselijke aspect van deze compositie van zuurstokkleuren in wit. wat intrigeert zijn de veertjes in de lucht, althans daaraan denk je meteen, door

de pluimen op de mutsen. daarna denk je aan een zwerm sprinkhanen die over drie seconden die pluimen gaan kaalvreten. dit zijn misschien wat malle associaties. Maar het vergt nadere in- spectie, misschien wel ski-ervaring om de insectenplaag op de achtergrond thuis te kunnen brengen. als alles om je heen wit is, raak je gedesoriënteerd. dat is hier ook een beetje het geval: je ziet niet dat de vier kazachstaanse vrouwen aan de voet van een helling staan, waarvan de bodem her en der door het dunne laagje sneeuw steekt.

One

day

fOr

her

spOr

t in

Be

eld

„powned vindt het makkelijk om uit de staatsruif te eten, maar het schept ook verplicht-

interne hilversumse kwestie. woordvoer-der freek Manche:

Page 29: Newspaper redesign

jacques chirac, oud-president en -burgemeester, kijkt vanuit zijn riante appartement aan de Quai Voltaire uit over de seine en het louvre op de rechte-roever. hij woont er gratis, een vrienden-dienst van de zoon van Rafik Hariri, de vroegere premier van libanon. chirac

juist omdat ze zo op elkaar lijken, lenen hun gezichten zich goed voor een studie in gelaatsuitdrukkingen. er zijn verschillen, dat is duidelijk. Minder duidelijk is de oorzaak van die verschillende uitdrukkingen. die ligt in de dames besloten. de situatie waarin zij zich bevinden is im- mers voor ieder van hen gelijk.

Maar nu die verschillen, van links naar rechts: 1. laatste oortje versnoept 2. ik weet niet wat me te wachten staat maar het wordt vast leuk 3. kom jij maar eens hier, lekkertje 4. ja, wat? Voor meer uitleg vatbaar dan de meest rechtse dame kan een mens nauwelijks kij- ken. sterft ze van spanning of van verveling? welli-cht toch het eerste. ze staat met lege handen en dus lijkt zij degene die de onderscheidingen zal aanreiken. het uitreiken is vast voorbehouden aan een hoger geplaatste, in een saai pak.nu het niet-menselijke aspect van deze compositie van zuurstokkleuren in wit. wat intrigeert zijn de veertjes in de lucht, althans daaraan denk je meteen, door

de pluimen op de mutsen. daarna denk je aan een zwerm sprinkhanen die over drie seconden die pluimen gaan kaalvreten. dit zijn misschien wat malle associaties. Maar het vergt nadere in- spectie, misschien wel ski-ervaring om de insectenplaag op de achtergrond thuis te kunnen brengen. als alles om je heen wit is, raak je gedesoriënteerd. dat is hier ook een beetje het geval: je ziet niet dat de vier kazachstaanse vrouwen aan de voet van een helling staan, waarvan de bodem her en der door het dunne laagje sneeuw steekt.

One

day

fOr

her

spOr

t in

Be

eld

Page 30: Newspaper redesign

gezO

cht:

allO

chtO

ne

tV-g

aste

n

One

day

fOr

her

ing om alloch-tonen op tele-visie te tonen. een beleid dat tot voor kort geruis-loos werd ingevoerd, totdat het sat-irische nieu-wsprogramma pownews het donderdag hekelde in de rubriek: ‘een neger omdat het moet’.Volgens het ministerie

van Ocw, met wie de npO de overeenkomst sloot, is dit een

„het ministerie vraagt van de pub-lieke omroep om representatief te zijn voor iedereen die in nederland woont. hoe die omroep dat doet is aan de om-roep zelf. Ocw legt geen percentages en dergelijke op.”kroeze van de npO: „de publieke omroepen hebben dit zichzelf tot doel gesteld, er is geen sprake van een ‘allochtonenquotum’ en we leggen niets op. we hechten aan de autonomie van de om-roepen en aan de journalistieke

Page 31: Newspaper redesign

zou er aan- vankel-ijk slechts een jaar verblijven, als tus-senoplossing, maar woont er ondertus-sen alweer een jaar of vier. het aanvan-kelijke gemopper is verstomd.Met een beetje ge-luk kun je chirac overdag met zijn echtgenote Ber-nadette langs de seine richting eif-feltoren zien wan-delen, een gezonde promenade van ruim een half uur. dan passeren ze op de Quai d’Orsay het 400 vierkante meter grote appartement dat Bongo ooit als dank voor bewezen diensten kreeg van de directie van ol-iemaatschappij elf, toen nog een staats-bedrijf.in de tweede helft van de jaren

gezO

cht:

allO

chtO

ne

tV-g

aste

nvrij- heid van de pro-grammamakers.” Vol-gens kroeze geeft de npO wel advies aan de omroe- pen: „Bijvoor-beeld om eens andere

„het ministerie vraagt van de pub-lieke omroep om representatief te zijn voor iedereen die in nederland woont. hoe die omroep dat doet is aan de om-roep zelf. Ocw legt geen percentages en dergelijke op.”kroeze van de npO: „de publieke omroepen hebben dit zichzelf tot doel gesteld, er is geen sprake van een ‘allochtonenquotum’ en we leggen niets op. we hechten aan de autonomie van de om-roepen en aan de journalistieke

Page 32: Newspaper redesign

gezO

cht:

allO

chtO

ne

tV-g

aste

n

de g

renz

en

Van

aMst

er-

daM

Page 33: Newspaper redesign

negentig werd duidelijk dat elf een instrument was geweest voor omkoping, fraude, luxe-etentjes, ap-partementen voor maîtresses, ges-joemel met kredi-etkaarten en alle mogelijke ‘vrienden-diensten’. de schim-mige praktijken van het establishment werden genadeloos blootgelegd, de top-man en minister van Buitenlandse za-ken, roland dumas, veroordeeld.toenmalig onder-zoeksrechter eva joly, nu europarle-mentariër voor de franse groenen, meent dat het systeem dat de corruptie toen mogelijk maakte, groten- deels on-veranderd is ge-bleven.

gezO

cht:

allO

chtO

ne

tV-g

aste

nvrij- heid van de program-mamakers.” Volgens kroeze geeft de npO wel advies aan de omroe- pen: „Bijvoorbeeld om eens andere dan de ge- bruikelijke witte netwerk-en aan te spreken.”dominique weesie, voor-zitter van powned, meent dat zijn omroep de plicht heeft om allochtonen te ‘turven’. Volgens kroeze gaat het echter om een advies, bedoeld om te motiveren: „een tip om eerst eens te inventaris-eren hoe je het doet.” Volgens weesie bestaat er ook een richtlijn: „in-dien u niet zeker bent van de etnische afkomt van de

gre

nzen

Va

n aM

ster

-da

M

Page 34: Newspaper redesign

in de tOp 100 Van Meest geziene tV-gasten staan zi

jn n

u w

el

Bere

ikt

Page 35: Newspaper redesign

niet dat de fransen niet soms in hun maag zitten met de concentratie aan ver- dachte (ex-)lei-ders in hun land. te-gen Bongo, nguesso en téodoro Obiang Mbasogo (equa-toriaal guinee) is, na lang aarzelen, een onderzoek ge-start na een klacht van drie niet-gou-vernementele or- ganisaties (ngo’s) waaronder de lokale af- deling van trans-parency internation-al. frankrijk heeft zich sinds de jaren zestig schaamte-loos gecompromit-teerd door samen te werken met verdachte leiders, meent advocaat guy aurenche, voorzitter van de ngo ccfd-terre solidaire. Officiële reden: de stabiliteit in de re-

in de tOp 100 Van Meest geziene tV-gasten staan

de tv-gast, informeer dan naar de achternaam van de vader of de moeder.” kroeze zegt daar niets van te weten: „Misschien is dat mondeling gezegd. het is geen beleid.”het idee van pownews dat ze meer sMats moeten laten zien – een afkorting van surina- mers, Marokkanen, antil-lianen en turken – komt uit het concessiebe-leidsplan 2010-2016 van de npO: „in het realiseren van een rep-resenta- tiever aanbod en bereik richten we ons vooral op vrouwen en op allochtonen. Binnen deze laatste groep leg-gen we de nadruk op de vier grootste groepen

een groep aangeschoten jongeren ging vorig jaar op koninginnedag met de trein naar amsterdam. „ter hoogte van de westergasfabriek zagen de jongens dat het feest daar al bezig was. eén van hen trok aan de noodrem om er naar toe te kunnen lopen”, vertelt een woord-voerder van spoorbedrijf ns. het treinverkeer rond amsterdam was voor uren ontregeld.het incident is voor burgemees- ter eberhard van der laan een be- langrijke aanleiding om op de ko- zi

jn n

u w

el

Bere

ikt

Page 36: Newspaper redesign

slechts Vijf allOchtOnen.

OnweerstaanBaar araBisch prOtest

‘de hOreca heeft dat uurtje echt

nOdig OM de kOsten te

dekken’

apOl

aire

w

erel

dOrd

ealleen ayatollah khamenei en premier Berlusconi hoefden er gisteren niet lang over na te denken. Volgens de opperste leider van iran is de revolte een uiting van „islamitisch bewustzijn”. Volgens de premier van italië

moet democratisering van egypte zich voltrekken „zonder breuk met de wijze” Mubarak.

Maar buiten de arabische wereld voelen regeringsleiders zich ongemakkelijk over de lange politieke doodsstrijd van Mubarak.

het westen blijft er opzichtig blijk van geven klem te zitten tussen de stabiliteit van de dictatuur, die het decennialang om geopolitieke reden min of meer heeft gesteund, en de onzekere toekomst van een democratie, die

het de burgers in egypte om ideologische redenen niet kan ontzeggen. zo riepen de europese regeringsleiders gisteren de autoriteiten in kairo op het „overgangsproces nu te starten”. Bijna een kopie van de woorden die

president Obama in de Verenigde staten ook sprak.

hoewel de eu ruimte heeft – haar invloed in de regio is toch klein – lijkt ze vóór de schermen voorzichtiger dan de Vs, waar vicepresident Biden zijn ambtgenoot suleiman in directe termen voorstelde een militair gedra-

gen regering te formeren. de Vs geven hoe dan ook niet op en lijken een scenario te hebben. als de desertie uit ambtenarenapparaat en partij

intussen echt vaart krijgt, kan Mubarak weg, zonder dat zijn systeem in elkaar stort.

Maar de behoedzaamheid beperkt zich niet tot de scheidende westerse bondgenoten van Mubarak. in china worden de beelden uit kairo, die

herinneringen oproepen aan het Tiananmenplein in 1989, nauwkeurig gefilterd en kiezen de autoriteiten ook instinctief voor continuïteit. Mu-

baraks oude dreigement ‘stabiliteit of chaos’ is ook het chinese dilemma. in rus- land waarschuwde het kremlin plichtmatig tegen buitenlandse

inmenging. Maar president Medvedev sprak ook over een „legale vreedzame oplossing”. en in kazachstan, een energiereus die soms abus-

ievelijk als ‘verwegistan’ is geridiculiseerd, koos presi- dent nazarbajev gisteren voor de vlucht naar voren door plots presidentsverkiezingen uit

te schrijven voor 3 april. wie zijn er nog meer nerveus? chávez, loekasjenko, karimov?

dit ongemak komt voort uit onzekerheid: over het verleden, over de islamitische eman-

cipatie of de eigen toekomst. Maar er is één rode draad: angst voor het wegvallen van

machtscentra. zelfs de multipolaire wereld, die volgens de opkomende naties als china

zou volgen op de homogene wereldorde die in de jaren negentig toch niet bleek op te

doemen, bestaat nu niet echt.

geconfronteerd met de ambities van de arabische burgerij

lijkt er eerder sprake van een apolaire wereldorde. er komt

een moment van orde. en dan komt er in de magnetische

velden ook weer tekening. het is onduidelijk welke kant

die dan op wijzen. Maar dat egypte er grote invloed op zal

hebben, staat bijna vast.

Page 37: Newspaper redesign

gio bewaren. lees: invloed behouden en de franse econo-mische belangen in de regio veilig stellen. dat zorgt volgens au- renche wel voor terugh-oudendheid bij de franse justitie, die niet snel durft op te treden tegen figuren die vermoedelijk met ongeoorloofde middelen eigendom- men hebben geko-cht in frankrijk.Bongo, tot 2009 president van ga-bon, financierde campagnes van franse politici en gaf zo gestalte

wat aurenche het „omgekeerd kolo-nialisme” noemt. in zijn statige heren-

wringen zich langs talloze kraamp-jes, blijven hangen bij de vele podia en raken veelal bene- veld door de drank. als de treinreizigers naar huis gaan, raken ze bij de stations in een soort trechter.„de grenzen van wat deze stad aan kan zijn bereikt”, schrijft Van der laan aan de raad. en er is weinig

nodig om die te overschrijden, leert het voorval met de noodrem. en leert de chaos op koninginnedag in 2001, toen dronken feestvierders op het spoor gingen lopen en zo het

slechts Vijf allOchtOnen.

allochtonen in ne-der-land: nederlanders van turkse, Marokkaanse, surinaamse en antil-liaanse afkomst.” an-deren gebrui- ken de afkorting Mast of Mats. dit betekent overigens niet dat an- dere allo-chtonen niet meetellen, zoals weesie van powned denkt.de aVrO heeft extra subsidie gekregen om te onderzoeken hoe de omroep meer allochtonen kan trekken. Verder wil de aVrO naar het filmmu-seum in het amsterdamse Vondelpark verhuizen, in de hoop op meer contact met langs wandelende allochtonen. directeur willemijn Maas: „het gaat vooral om het vinden

van andere netwerken, via sleutelfiguren in allo-chtone gemeenschappen. we vragen bij hen naar de

ninginnedag van dit jaar de grote evenementen een uur eerder te la- ten eindigen – om veiligheidsrede- nen. een groot deel van de amster- damse gemeenteraad – VVd, d66 en groenlinks – bleek daar afgelo- pen week niet veel voor te voelen – om dezelfde redenen.het debat over koninginnedag, dat over tien dagen wordt voortge- zet, draait om ‘crowd control’. Op kon-inginnedag zijn er elk jaar ongeveer 800.000 mensen in amsterdam op straat, van wie de helft van buiten de stad komt. die mensen schu-ifelen door vaak smalle straten,

OnweerstaanBaar araBisch prOtest

‘de hOreca heeft dat uurtje echt

nOdig OM de kOsten te

dekken’

apOl

aire

w

erel

dOrd

e

Page 38: Newspaper redesign

rOtest cOnfrOnterend VOOr hele wereldrOtest cOnfrOnterend VOOr hele wereldapOl

aire

w

erel

dOrd

ege

en

e

Maa

r

De ‘stagflationisten’ hebben het pleit verloren. De wereld

ervaart nu inflatie en dat is zeker een zorg. Maar de inflatie

vloeit voort uit een groei die steeds sterker lijkt te worden

en uit een monetair beleid dat veel te soepel lijkt voor een

wereldeconomie die zich aan het herpakken is. het risico

bestaat dat de prijzen van olie en andere grondstoffen nu net

als in 2008 steeds verder uit de pan rijzen, maar deze keer

niet meer zo snel zullen dalen.

Ben Bernanke, de president van de federal reserve

(de amerikaanse centrale bank, kortweg fed) kan niet

verantwoordelijk worden gesteld voor de sociale onrust in

ont- wikkelingslanden. Maar er is wel een verband tussen een

zeer flexibel monetair beleid en hoge

grondstoffenprijzen en aandelenkoersen. de fed heeft met

succes een ultra-soepel monetair beleid gevoerd om een

tweede depressie af te wenden. Maar de jongste geldinjectie

van 600 miljard dollar in de economie lijkt een overdosis aan

behoedzaamheid, waarvan de inflatiebevorderende invloed

wijdverbreid is.

een olieprijs van bijna 100 dol- lar per vat wakkert de geldont-

waarding in de wereldeconomie aan. politieke onrust is ook

een factor, maar van secundair belang. de prijzen van voedsel

en andere basisproducten – die minder ge- voelig zijn voor

de onrust in het Midden-Oosten – gaan immers ook omhoog.

Omvangrijke mon- diale prijsstijgingen zijn nu een groot

risico. de oorzaak? de economieën van de Verenigde staten

en de meeste andere westerse landen zijn gaan meedoen aan

het groeifestijn van de opkomende landen. in januari deed

de amerikaanse dienstensector het bijvoorbeeld weer net zo

goed als in augustus 2005.

hierin schuilen problemen voor zowel de ontwikkelde als de

opkomende economieën. zoals plaatsvervangend gouverneur

charles Bean van de Bank of england deze week opmerkte,

kan een centrale bank – als de externe inflatie heel sterk

is – weinig anders doen dan de binnenlandse bronnen van de

inflatie harder aan te pakken, zelfs in een nog maar zwakjes

opkrabbelende economie als die van engeland. jean-claude

trichet, de president van de euro pese centrale Bank, heeft

de rente op 3 februari niet verhoogd, en zinspeelde erop dat

de door de energieprijzen aangewakkerde inflatie van voorbij-

gaande aard zou zijn. de australische centrale bank heeft

zojuist haar groeiverwachting voor de komende jaren naar

boven bijgesteld. de rente stijgt over de hele wereld. china,

india en Brazilië hebben de monetaire teugels aangetrokken,

en indonesië doet dat nu ook. het westen zal moeten volgen.

Page 39: Newspaper redesign

rOtest cOnfrOnterend VOOr hele wereld

aan huis in de rue dosne, ook al vlak-bij de avenue foch, ontving hij in 2007 presidentskandi-daten sarkozy en Bayrou, en later zowat de halve regering van pre-mier françois fillon.er zijn recentere voorbeelden. de nieuwe minister van Buitenlandse zaken Michèle alliot-Marie vloog tijdens de kerstvakantie nog met het privéjet van aziz Miled, een za-kenman met nauwe relaties met Ben ali. toen de tunesische president wankelde,

stelde de minister voor om franse ex-pertise inzake veilig-

specifieke wensen van die doelgroepen en proberen daar op in te spelen. zo proberen wij meer al- lochtonen te krijgen in bijvoorbeeld eenVandaag en tussen kunst en kitsch.” een ander voor-beeld dat Maas noemt is zóóó moslim: „Via twitter hebben we daarmee een hele andere doelgroep bereikt.”de krO zegt tot de ‘ko-pgroep’ te horen in het streven naar diversiteit. woordvoerder debbie de wagenaar: „we geven workshops aan manag-ers en redacteuren om met andere ogen te leren kijken. Bij Brandpunt zoeken we nu een alloch-tone redacteur en we wil-len zeven allochtone hoog

stagiaires uit de Mast-markt halen. wat betreft diversiteit scoren we heel

treinverkeer lamlegden. „dat is nog steeds een schrik- beeld”, zegt raadslid Marco de goede van groenlinks. „Maar het is de vraag hoe reëel dat is.”want na 2001 liepen de bezoeker-saantallen terug en nam amster-dam tal van maatregelen om de bezoekersstroom te beheersen, zoals plattegronden voor bezoek-ers, digitale wegwijzers voor routes en een verdeling van de reizigers over de verschillende stations. de laatste jaren komen er echter weer meer bezoekers. zo lag het aantal treinreizigers vorig jaar eenvijfde hoger dan in 2008.het kost veel tijd om die weer naar huis te brengen, leert een rekensom van de ns. het spoorbe- drijf kan elk uur 50.000 passagiers verwerken en heeft voor de ge- raamde 250.000 passagiers dus vijf uur nodig. doordat de normale dienstregeling eindigt om één uur ’s nachts moeten de evenementen om acht uur afgelopen zijn, een uur eerder dan voorheen.Van der laan wil de ns zijn zin geven en daarbij ook de eindtijd

van het feest op het Museumplein vervroegen van tien naar negen uur. radio 538, organisator van dat festijn, voelt daar niet veel voor.

rOtest cOnfrOnterend VOOr hele wereldapOl

aire

w

erel

dOrd

ege

en

e

Maa

r

Page 40: Newspaper redesign

geen

st

agfl

a-ti

e M

aar

Max. €110.

000,- ze trekken niet met fakkels door de straten, ze gooien niet met stenen. ze imponeren minder dan de fans van adO

den haag, maar het legioen supporters van het gemeentemuseum den haag is wel groter.

de kunstsector heeft een nieuw argument gevonden tegen de plannen van het kabinet om te bezuinigen op de

kunstsubsidies: schouwburgen, musea en concertzalen trekken veel meer bezoekers dan het, eveneens gesub-

sidieerde, betaalde voetbal.

Page 41: Newspaper redesign

heid ten dienste te stellen van Ben ali. het kwam haar op harde kritiek te staan van de linkse oppositie.de clan rond Ben ali bleek in vastgoed-beleggingen niet onder te doen voor meer zuidelijke afri-kaanse leiders. wie een Ben ali-route uitstippelt, komt langs trekpleisters als de eiffeltoren en de champs-elysées en statige lanen als de avenue kléber en uiteraard de avenue foch.het parket van par-ijs is nu een onder- zoek gestart naar de manier waarop de clan Ben ali-trabelsi al die rijkdommen heeft verworven. Maar zelfs als er een on- derzoek komt, bestaat de

met programma’s als de reünie, de wande- ling, uit de kast, spoorloos, goudmijn en puber- ruil.”frans jennekens is pro-jectleider diversiteit van de ntr, een omroep die tot specifiek doel heeft om culturele diversiteit in de programma’s te tonen: „Bijna alle publieke insti-tuten hebben de opdracht om representatie van alle belastingbetalers na te streven, dat is niets bij- zonders. pownews be-schouwt dat als een plicht en maakt zich ervan af met een typische blanke autochtonengrap. wij zien het als een creatieve uitdaging.”de ntr doet dat door specifieke programma’s van allochtone snit te maken, zoals dunya en desie en zo: raymann. „Maar ook in jeugdpro-gramma’s als spangas en klokhuis laten we een afspiegeling van de veelkleurige samenleving zien.” als voorbeeld van extra inspanning noemt

„het sturen van de menigte gaat beter met een extra uur, doordat bezoekers vóór het vertrek meer gespreid door de stad gaan”, zegt een woordvoerder.coalitiepartijen VVd en groen- links en oppositiepartij d66 zijn gevoelig voor dit argument, bleek afgelopen week. Maar bij het raadsdebat donderdag gooide Van der laan een troefkaart op tafel. uit rapporten van de ns en het crisis Onderzoeksteam zou zonneklaar blijken dat de veiligheid is gediend bij vervroeging van de tijden. de raad krijgt die informatie‘de horeca heeft dat uurtje echt nodig om de kosten te dekken’volgende week. „het is goed mo- gelijk dat die rapporten mij over- tuigen”, zegt de goede.zijn collega gerolf Bouwmeester (d66) is daar minder zeker van. „de argumenten moeten wel heel sterk zijn, want de horeca heeft dat uurtje echt nodig om de kosten te dekken.” klopt, zegt een woord- voerder van horeca nederland. „cafés moeten een vergunning aanvragen, een podium bouwen,

een dj of een band inhuren en noem maar op.” dat wordt betaald uit de consumpties van klanten. daarom steekt het de caféhouders dat

geen

st

agfl

a-ti

e M

aar

Page 42: Newspaper redesign

fc k

unst

Ve

rsla

at V

V sp

Ort

Met

3-1

infl

atie

Benno tempel, de directeur van het gemeentemuseum den haag, was misschien wel de eerste die de vergelijking tussen kunst en voetbal maakte. in december, aan de vooravond van

het tweede kamerdebat over de kabinetsplannen voor de bezuinigingen in de cultuursector, maakte hij bekend dat meer dan 460.000 mensen een bezoek hadden gebracht aan een

van de haagse gemeentemusea. „we trekken meer bezoek dan een voetbalclub”, zei tempel. navraag leert dat hij doelde op adO den haag, dat afgelopen seizoen 204.505 kaartjes

verkocht. de woorden van tempel in december hadden direct effect, want staatssecretaris halbe zijlstra (VVd, cultuur) zelf herhaalde de vergelijking in het debat.

ad ’s-gravesande, voorzitter van kunsten ’92, stuurde vorige

-

Page 43: Newspaper redesign

jennekens een website van het historische pro-gramma andere tijden, die erop is gericht om ver-halen van allochtonen te vinden. „dat leidt bijvoor-beeld tot een aflevering over de eerste gastarbei-ders.” in de ntr-show zo: ray-mann zoemt de camera altijd in op gemengde stelletjes in het pub-liek. hoort dat bij het diversiteitsbeleid? jen- nekens: „nee, we hebben geen deurbeleid, ieder-een is vrij om een kaartje te kopen. dat de regis-seur gemengde stelletjes kiest, komt eerder door de algemene neiging om mooie vrou- wen in het publiek te filmen. Dat zie je ook bij tennis.”

kans dat Ben ali, naar het voorbeeld van duvalier, straks toch in frankrijk kan verblijven. de kans dat le cercle de foch hem dan toegang tot het zwembad weigert, is nagenoeg nihil.

bezoekers bij supermarkten grote hoeveelheden bier inslaan. Van der laan heeft al aange- kondigd dat de één-persoon-één- consumptie-regel streng zal wor- den gehandhaafd, omdat dron- kenschap een gevaar is voor de openbare orde. super-markten die een klant te veel drank verkopen, worden aangepakt.de drankbeperking en de ver- vroeging van de tijden lijken een voorbode van veel ingrijpender maatregelen. „Voor de veiligheid [...] zou het goed zijn wanneer het gemiddeld aantal feestvierders met een kwart zou verminderen”, schrijft Van der laan. dat komt later dit jaar op de politieke agenda.

fc k

unst

Ve

rsla

at V

V sp

Ort

Met

3-1

week een brief aan premier rutte, waarin hij schreef: „er

gaan jaarlijks drie keer zoveel mensen naar het theater als

naar het betaalde voetbal.” kunsten ’92 baseert zich op de

cijfers van de koepelorganisaties van schouwburgen, festi-

vals en poppodia. samen verkopen zij 17,5 miljoen kaartjes.

die zijn niet allemaal voor het theater, maar wel allemaal

voor de podiumkunsten, en dat was wat ’s-gravesande

bedoelde.

die 17,5 miljoen zijn ook nog niet alles, want daarbij zijn de

podia die niet zijn aangesloten bij de koepels, 40 procent

van de markt, niet meegerekend. Op basis van bevolkings-

onderzoek komen de koepels op tussen de 20 en 25 miljoen

podiumbezoekers per jaar. het betaald voetbal trekt per

infl

atie

Page 44: Newspaper redesign

een

hOOf

d-dO

ek V

er-

BOd,

hee

l eu

rOpe

es

seizoen ruim 7 miljoen bezoekers, meldt knVB expertise. Maar de woordvoerder van de knVB vindt het geen goede vergelijking. „als je de hele cultuursector meerekent, moet je ook andere sporten

dan voetbal meetellen. Bovendien is voetbal niet alleen een sport die je in het stadion bekijkt, maar ook op de televisie. als je dat zou meerekenen, is het bereik van voetbal vele malen groter dan

alleen de bezoekers in het stadion.” Maar kijk je puur naar de eindstand van de wedstrijd podia versus stadions, dan wint de cultuur het met 3-1 van de sport.

Page 45: Newspaper redesign

een

hOOf

d-dO

ek V

er-

BOd,

hee

l eu

rOpe

esal

geM

ene

dire

cteu

rseizoen ruim 7 miljoen bezoekers, meldt knVB expertise. Maar de woordvoerder van de knVB vindt het geen goede vergelijking. „als je de hele cultuursector meerekent, moet je ook andere sporten

dan voetbal meetellen. Bovendien is voetbal niet alleen een sport die je in het stadion bekijkt, maar ook op de televisie. als je dat zou meerekenen, is het bereik van voetbal vele malen groter dan

alleen de bezoekers in het stadion.” Maar kijk je puur naar de eindstand van de wedstrijd podia versus stadions, dan wint de cultuur het met 3-1 van de sport.

Page 46: Newspaper redesign

albana Muja (29) valt op als ze in tirana over straat loopt. de docente frans draagt een hoofddoek die tot over haar schouders valt, versierd met een bruine kanten rand boven haar blauwe ogen. hoewel 70 pro-cent van de albanezen zichzelf moslim noemt, zijn hoofddoeken hier

zeldzamer dan in een nederlandse stad. Mannen en vrouwen zitten samen in cafés en dragen strakke sexy broeken. het ministerie van Onderwijs overweegt nu, tot ontsteltenis van hoofddoekdragers en geestelijken, op lagere en middelbare scholen een verbod op

religieuze symbolen in te voeren, inclusief hoofddoeken. Buurland ko-sovo, waar de meerderheid van de bevolking ook etnisch albanees en moslim is, heeft dat ruim een jaar eerder al gedaan. „hoofddoeken passen niet in ons seculiere onderwijs”, zei minister Myqerem tafa. in Bulgarije, met een etnisch turkse minderheid van 10 tot 15 procent van

de bevolking, dubt de regering al jaren over hetzelfde. het debat in deze landen contrasteert met de praktijk in de delen van Bosnië-herzegovina waar vooral moslims wonen. de afgelopen jaren trok het hoger onderwijs in sarajevo veel vrouwelijke turkse studenten, omdat ze op Bosnische scholen gewoon hun hoofd-doek mochten dragen, maar op turkse niet.albanezen lijken af en toe druk- ker met het ontkennen van een islamitische identiteit dan met het bevestigen ervan. toen Muja voor een hoofddoek koos wilden haar ouders, hoewel haar vader zich ook moslim noemt, haar drie jaar lang niet meer thuis hebben. cadeautjes die ze hun stuurde kwamen ongeopend retour. „ze zei- den dat ik ze vast had gekocht met geld uit saoedi-arabië, terwijl ik gewoon werkte.” een leraar sleurde haar aan haar arm zijn klas uit.„Moslims hier zijn niet de mos- lims zoals amerikanen en europe- anen ze uit irak kennen”, zegt Ble- dar zaganjori , chef nieuwsdienst bij top channel, het grootste com- merciële tv-kanaal. „na moskeebezoek drinken ze een borrel. ze eten varkensvlees.” „de discussie over het hoofddoekverbod is hysterisch,” zegt politicoloog Blendi kajsiu, een moslim met een katho- lieke vriendin. „het is een oplossing die nog naar een probleem zoekt. sinds de val van het communisme is iedereen hongerig om te laten zien hoe europees ze zijn. wie hier de hoofddoek

een hOOfddOek Op straat is OngeBruikelijk

Page 47: Newspaper redesign

albana Muja (29) valt op als ze in tirana over straat loopt. de docente frans draagt een hoofddoek die tot over haar schouders valt, versierd met een bruine kanten rand boven haar blauwe ogen. hoewel 70 pro-cent van de albanezen zichzelf moslim noemt, zijn hoofddoeken hier

zeldzamer dan in een nederlandse stad. Mannen en vrouwen zitten samen in cafés en dragen strakke sexy broeken. het ministerie van Onderwijs overweegt nu, tot ontsteltenis van hoofddoekdragers en geestelijken, op lagere en middelbare scholen een verbod op

religieuze symbolen in te voeren, inclusief hoofddoeken. Buurland ko-sovo, waar de meerderheid van de bevolking ook etnisch albanees en moslim is, heeft dat ruim een jaar eerder al gedaan. „hoofddoeken passen niet in ons seculiere onderwijs”, zei minister Myqerem tafa. in Bulgarije, met een etnisch turkse minderheid van 10 tot 15 procent van

de bevolking, dubt de regering al jaren over hetzelfde. het debat in deze landen contrasteert met de praktijk in de delen van Bosnië-herzegovina waar vooral moslims wonen. de afgelopen jaren trok het hoger onderwijs in sarajevo veel vrouwelijke turkse studenten, omdat ze op Bosnische scholen gewoon hun hoofd-doek mochten dragen, maar op turkse niet.albanezen lijken af en toe druk- ker met het ontkennen van een islamitische identiteit dan met het bevestigen ervan. toen Muja voor een hoofddoek koos wilden haar ouders, hoewel haar vader zich ook moslim noemt, haar drie jaar lang niet meer thuis hebben. cadeautjes die ze hun stuurde kwamen ongeopend retour. „ze zei- den dat ik ze vast had gekocht met geld uit saoedi-arabië, terwijl ik gewoon werkte.” een leraar sleurde haar aan haar arm zijn klas uit.„Moslims hier zijn niet de mos- lims zoals amerikanen en europe- anen ze uit irak kennen”, zegt Ble- dar zaganjori , chef nieuwsdienst bij top channel, het grootste com- merciële tv-kanaal. „na moskeebezoek drinken ze een borrel. ze eten varkensvlees.” „de discussie over het hoofddoekverbod is hysterisch,” zegt politicoloog Blendi kajsiu, een moslim met een katho- lieke vriendin. „het is een oplossing die nog naar een probleem zoekt. sinds de val van het communisme is iedereen hongerig om te laten zien hoe europees ze zijn. wie hier de hoofddoek

een hOOfddOek Op straat is OngeBruikelijk

Page 48: Newspaper redesign

wil verbieden doet dat alleen om het westen te laten zien hoe westers hij is.”een verbod zou juist een probleem veroorzaken, voorspelt kaj- siu. „je dwingt meisjes met een hoofddoek om naar een islamiti- sche school te gaan, terwijl ze secu- lier onderwijs willen.” Onder Bulgaars-turkse tieners wint de hoofddoek aan populariteit, in reactie op een aantal schooldirecteu- ren die meisjes verboden er een op school te dragen.sterker nog dan in Bulgarije werd religie in albanië tijdens het communisme uitgebannen. partij- leider enver hoxha liet vanaf 1967 priesters die weigerden te verkla ren dat god dood was, voor een vuurpeloton zetten. in de stad skodra stond een antireligiemuseum, waarin geloof werd beschreven als een verschijn-sel uit het verleden. in de collectie zaten onder andere een bijbel met een pistool erin en opengesneden heiligenbeelden, zodat mensen konden zien dat ze waren gevuld met stro.

na de omwenteling werd alba- nië overspoeld door missionarissen. jehova’s en Mormonen waren populair onder jongeren. kajsius buurman was een ameri-kaanse jehova’s getuige, vertelt hij. „dat soort mensen waren fascinerend omdat ze uit het westen kwamen. ze hadden popmuziek bij zich. Met hen kon je engels oefenen.” nu het weer mag, noemen veel mensen zich ‘religieus’. Maar fanatiek zijn ze niet. Ongevraagd vertellen albanezen graag dat in het land, ondanks de italiaanse bezetting, na de tweede wereldoorlog meer joden waren dan daarvoor. er zijn veel moskeeën, maar er staan ook christelijke kerken op prominente ple-kken. Op begraafplaatsen liggen moslims, katholieken en joden naast elkaar.intellectuelen in albanië en kosovo kiezen vaak openlijk voor het katholicisme. de bekendste al- banese schrijver, ismail kadare, raadde zijn landgenoten dat kort na het einde van de dictatuur ook aan: als ze wilden geloven, was het katholicisme de meest europese variant. de vorige kosovaarse president, ibrahim rugova, bekeerde zich tot het katholicisme. Betrouwbare statistieken ontbreken, maar in kosovo zijn de geruchten al jaren hardnekkig dat velen zijn voorbeeld volgen. Midden in het centrum van de hoofdstad pristina wordt de laatste hand gelegd aan een reusachtige katholieke kerk.albana Muja wijt de plannen voor het hoofddoekverbod aan een minderwaardigheidscomplex. haar landgenoten zijn zich volgens haar zo bewust van het nega- tieve imago van armoede, achterlijkheid en criminaliteit, dat ze het liefst ontkennen wie ze zijn. „Mijn broer die in het buitenland werkt, zegt daar meestal dat hij pool of Bulgaar is.” eerder dan trots een tolerante europese versie van de islam uitdragen, ontkennen alba- nezen dat ze moslim zijn, een religie die wordt geasso-cieerd met terrorisme en achterlijkheid.Muja vindt dat vrouwen met hoofddoeken en mannen met baarden – „zelfs als ze een europese baard hebben” – in albanië worden gediscrimineerd. „we zijn al naVO-lid, we staan op de drempel van de eu. hier heerst het misver- stand dat islam daarmee onvere- nigbaar is. Maar er zijn echt wel grotere problemen in al-banië die onze eu-toetreding vertragen.”

jOng

ens

in

slOt

erVa

art

hale

n hu

n sc

hOud

ers

Op

Page 49: Newspaper redesign

wil verbieden doet dat alleen om het westen te laten zien hoe westers hij is.”een verbod zou juist een probleem veroorzaken, voorspelt kaj- siu. „je dwingt meisjes met een hoofddoek om naar een islamiti- sche school te gaan, terwijl ze secu- lier onderwijs willen.” Onder Bulgaars-turkse tieners wint de hoofddoek aan populariteit, in reactie op een aantal schooldirecteu- ren die meisjes verboden er een op school te dragen.sterker nog dan in Bulgarije werd religie in albanië tijdens het communisme uitgebannen. partij- leider enver hoxha liet vanaf 1967 priesters die weigerden te verkla ren dat god dood was, voor een vuurpeloton zetten. in de stad skodra stond een antireligiemuseum, waarin geloof werd beschreven als een verschijn-sel uit het verleden. in de collectie zaten onder andere een bijbel met een pistool erin en opengesneden heiligenbeelden, zodat mensen konden zien dat ze waren gevuld met stro.

na de omwenteling werd alba- nië overspoeld door missionarissen. jehova’s en Mormonen waren populair onder jongeren. kajsius buurman was een ameri-kaanse jehova’s getuige, vertelt hij. „dat soort mensen waren fascinerend omdat ze uit het westen kwamen. ze hadden popmuziek bij zich. Met hen kon je engels oefenen.” nu het weer mag, noemen veel mensen zich ‘religieus’. Maar fanatiek zijn ze niet. Ongevraagd vertellen albanezen graag dat in het land, ondanks de italiaanse bezetting, na de tweede wereldoorlog meer joden waren dan daarvoor. er zijn veel moskeeën, maar er staan ook christelijke kerken op prominente ple-kken. Op begraafplaatsen liggen moslims, katholieken en joden naast elkaar.intellectuelen in albanië en kosovo kiezen vaak openlijk voor het katholicisme. de bekendste al- banese schrijver, ismail kadare, raadde zijn landgenoten dat kort na het einde van de dictatuur ook aan: als ze wilden geloven, was het katholicisme de meest europese variant. de vorige kosovaarse president, ibrahim rugova, bekeerde zich tot het katholicisme. Betrouwbare statistieken ontbreken, maar in kosovo zijn de geruchten al jaren hardnekkig dat velen zijn voorbeeld volgen. Midden in het centrum van de hoofdstad pristina wordt de laatste hand gelegd aan een reusachtige katholieke kerk.albana Muja wijt de plannen voor het hoofddoekverbod aan een minderwaardigheidscomplex. haar landgenoten zijn zich volgens haar zo bewust van het nega- tieve imago van armoede, achterlijkheid en criminaliteit, dat ze het liefst ontkennen wie ze zijn. „Mijn broer die in het buitenland werkt, zegt daar meestal dat hij pool of Bulgaar is.” eerder dan trots een tolerante europese versie van de islam uitdragen, ontkennen alba- nezen dat ze moslim zijn, een religie die wordt geasso-cieerd met terrorisme en achterlijkheid.Muja vindt dat vrouwen met hoofddoeken en mannen met baarden – „zelfs als ze een europese baard hebben” – in albanië worden gediscrimineerd. „we zijn al naVO-lid, we staan op de drempel van de eu. hier heerst het misver- stand dat islam daarmee onvere- nigbaar is. Maar er zijn echt wel grotere problemen in al-banië die onze eu-toetreding vertragen.”

jOng

ens

in

slOt

erVa

art

hale

n hu

n sc

hOud

ers

Op

Page 50: Newspaper redesign

jOng

ens

in

slOt

erVa

art

hale

n hu

n sc

hOud

ers

Op

Page 51: Newspaper redesign

‘de aanBiedingen Van de lidl zijn interessanter’

jOng

ens

in

slOt

erVa

art

hale

n hu

n sc

hOud

ers

Op

‘de aanBiedingen Van de lidl zijn interessanter’ je moet goed zoeken naar egypte in het amsterdamse slotervaart. jongens in glimmende

zwarte jassen met bontkragen vertellen dat vooral hun docenten zich druk maken over de

gebeurtenissen in de arabische wereld. die willen er steeds over discussiëren in de klas. ze

willen weten wat hun leerlingen vin- den. nou, wat vinden ze ervan dan? rot is het natuurlijk

wel dat er nu doden en gewonden zijn in egypte. en ze begrijpen de demonstranten best. als

zij onderdrukt zouden worden, zouden ze ook protesteren. en dan stoppen ze de dopjes van

hun ipod weer in hun oren.

felle protesten in egypte, kort daarvoor in tunesië. het jemenitische volk laat van zich horen,

onrust in jordanië, libanon. hoe

kijken nederlandse moslims tegen die

ontwikkelingen aan? Om daarachter

te komen gaan we naar slo- tervaart,

amsterdam-west, waar een groot deel

van de bewoners van Marokkaanse

afkomst is.

Moslims in slotervaart zijn begaan

met hun broeders in egypte. Maar de

onrust in de arabische wereld mist de

symboliek van de palestijnse kwestie.

daarover wordt met overslaande stem

gediscussieerd. egyptenaren spreken

minder tot de verbeelding.

Page 52: Newspaper redesign

Mohammed Mallaouch (48), die leraar is, legt uit wie zich druk maakt en wie niet. hoe ouder de persoon, hoe drukker hij zich maakt, zegt hij. hij spreekt over

de mannen. de jongeren houden zich vooral bezig met zichzelf en met elkaar, zegt hij. dat hoort ook zo bij pubers. de oudere mannen kijken de hele dag naar

al jazeera en praten daarover in de moskee. „het interesseert ze, maar het is ook sociaal wenselijk gedrag. net zoals jij Boer zoekt Vrouw niet mag missen als

je de volgende dag wilt meepraten.”

Mallaouch organiseert in een pand in de piet Mondriaanstraat huiswerkbege-

leiding voor kinderen, computerlessen voor vrouwen, nederlandse les voor bu-

urtbewoners, theaterlessen voor jongeren. Bijna iedereen is van Marokkaanse

afkomst. zelf vindt hij de roep om democratie in de arabische wereld begri-

jpelijk. „ik vrees alleen dat het te snel gaat. het was heel erg en moet nu in één

keer perfect worden. de verwachtingen zijn te hooggespannen.”

Broederschap en zusterschap zijn sterke concepten binnen de islam, zegt zijn

dochter soulayma Mallaouch (19). Moslims voelen zich automatisch verbonden

met moslims elders in de wereld. daarom zijn nederlandse moslims meer geïn-

teresseerd in eventuele omwentelingen in egypte en tunesië dan in china.

haar vader zegt: „ze voelen zich in nederland aan de kant gezet, dus zijn ze met

hun geest in arabië. ze hebben er ook de tijd voor, want hun vrouw zorgt wel

voor de kinderen, de boodschappen en het eten.” zelf vindt hij het een gotspe

dat mannen in de moskee zich meer opwinden over de opstand in egypte dan

over school, huiswerk en sportclub van hun kinderen.

nourdin el Otmani, eigenaar van de kickboksschool in sloter- vaart – waar veel

Marokkaanse jongens en mannen, maar ook meisjes komen trainen – merkt

geen grote opwinding over het onderwerp. Maar hij wil het best bespreken. dat

kan het beste ná het boksen, zegt hij, als ze uitgeput in de kantine zitten. hij

gebruikt die momenten altijd voor discussie en probeert de jongeren ook wat

uit te leggen. „soms komen ze met complottheorieën. ze denken dat de amerikanen erachter zitten. Of de europeanen.” Vandaag zijn er vooral jonge mannen.

rachid (23) vindt de demonstraties in de arabische landen maar niks. „je mag niet tegen een leider in opstand komen”. Van wie niet? „Van het geloof niet.” saïd

ahmitach (25) verwacht dat de arabieren onderling mot krijgen. „nu is het samen tegen Mubarak. Maar als hij weg is komen de verschillen naar voren.”

en als het de palestijnen waren geweest die in opstand waren gekomen? de jongens gaan rechtop zitten. Bij de palestijnen voelen ze zich meer betrokken. het

conflict is helder. Het sleept al tientallen jaren. Ze kennen het slachtoffer en de dader. Saïd Ahmitach: „De Palestijnen wordt diep onrecht aangedaan door de

Joden. Dat horen we ons hele leven al.” Maar ook dat het conflict minder zwart-wit is dan het lijkt, zegt hij. „Er zijn ex- tremistische Joden en ook hele aar- dige.

net als bij moslims.”

in de kantine zit ook de half-egyptische, half-nederlandse student international Business sherif (22). hij volgt cnn, al jazeera en de nOs. hij weet dat het een

veelbesproken onderwerp is onder moslimjongeren op facebook en twitter. hij begrijpt de opstand van egyptenaren in kairo volko- men. „er is veel armoede,

werk- loosheid en corruptie. Mensen willen dat niet, die gaan zich verzetten.” hij komt regelmatig in egypte en weet dat hij er anders wordt behandeld als hij zijn

nederlands paspoort laat zien (met respect) dan als hij zijn egyptische paspoort toont (onbeschoft). „ik hou niet van onrecht.”

en de vrouwen? wat vinden die? in het pand van Mohammed Mallaouch is de nederlandse les voor vrouwen net afgelopen. soulayma Mallaouch had in de pauze

van les de televisie op al jazeera gezet om discussie te stimuleren.

ze praten over hun kinderen, eten en hun problemen. en over de aanbiedingen bij de lidl en de albert heijn. ze hebben genoeg aan hun eigen besognes. als ze

ook nog over de protesten in de arabische wereld gaan praten, krijgen ze nog meer stress, zeggen ze.

Mijn dochter van tien interesseert het wel, zegt touria jnieh. ze gingen op school geld inzamelen. ik gaf tien euro, maar dat vond ze veel te weinig. zelf vindt

touria jnieh dat Mubarak nog even mag blijven. „hij is al oud. en hij gaat toch wel weg. dan hoeven we nu niet al die slechte woorden tegen hem te zeggen.”

‘de aanBiedingen Van de lidl zijn interessanter’