İnfektif endokardit tanısı kan kültürünü ne kadar …...•a reçine sistemleri bir miktar...

42
İnfektif Endokardit Tanısı: Kan Kültürünü Ne Kadar Doğru Alıyoruz? Dr Gökhan AYGÜN Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD

Upload: others

Post on 15-Mar-2020

7 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır

İnfektif Endokardit Tanısı: Kan Kültürünü Ne Kadar Doğru

Alıyoruz?

Dr Gökhan AYGÜN

Cerrahpaşa Tıp Fakültesi

Tıbbi Mikrobiyoloji AD

Page 2: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır

İnfektif Endokardit

• Seyrek fakat mortalitesi yüksek bir klinik tablo:

* 3-7/100.000 kişi/yıl (1.3-11)

Page 3: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır
Page 4: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır
Page 5: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır

Türkiye’de İE

Page 6: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır

İE değişimler !

• Epidemiyoloji değişiyor:

* S.aureus (Özellikle gelişmiş ülkelerde)

*Altta yatan hastalık olmadan İE artıyor

* İleri yaşlarda İE

* Cerrahi tedavi gereken hasta artıyor (% 50)

* Klinik yansımalar çeşitleniyor

Page 7: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır

İE değişimler !

• Tanı yaklaşımı gelişiyor:

* Moleküler temelli tanı (PCR)

* Radyolojik yaklaşım (MR, CT, 3D EKO)

* Nükleer tıp yaklaşımları

• Tedavi : Daptomisin!

Page 8: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır

İE değişmeyenler!

• Temel tanı yaklaşımı hemokültür!

• Modifiye Duke kriterleri !

• Tedavi yönlendirilmesinde etken ve antibiyotik duyarlılık testleri belirleyici!

Penisilin MIC ile doz

Vankomisin MIC artışı

Page 9: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır

İE Tanı: Modifiye Duke

• S.aureus!

Page 10: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır

Endokardit tanısında HK

Page 11: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır

Endokardit tanısında HK

• En az üç set, farklı venlerden ilk ve son set arasında en az 1 saat aralık olmasına dikkat ederek (AHA, ESC)

• Akut endokardit? Bir saat içinde 2 set HK Subakut/kronik endokardit ? En az altı saat içinde üç set (BSAC)

Page 12: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır

Hemokültür

Page 13: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır
Page 14: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır

IDSA/ASM Rehber

Page 15: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır

Hemokültür

Page 16: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır

Doğru HK ?

• Etkeni saptamak:

Volüm!

ANTİBİYOTİK !!!

• Kontaminasyon!!!

Page 17: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır

Kan kültürü seti

• Bir girişim ile alınan ve iki şişeye aktarılan kan

• Her şişeye 10 ml !!!

• Şişelerden biri aerop/biri anaerop!

*** Anaerobik şişeler pnömokok gibi bazı bakteriler için daha iyi üreme olanağı sağlar

Page 18: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır

Kan kültürü : zamanlama

• Ateş en yüksek seviyede ?

• Titreme aşamasında ?

* Pediatrik çalışmalar ateşin önemli olmadığını gösteriyor!

İE tanısında ateşten baımsız en az 1 saat aralıklı (devamlı bakteriyemi ?), akut olgularda en kısa zaman diliminde !!!

Page 19: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır

Hemokültür

• Volüm kritik öneme sahiptir! (10 ml)

• HK antibiyotik öncesi alınmalıdır

• Sadece kateterden alınan HK kontaminasyon yönünden risklidir

• Kateter ucu HK yokluğunda anlamlı olmaz

• Arter kanı daha iyi bir seçenek ? Değil.

Page 20: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır

HK-Cilt antisepsisi ?

Page 21: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır

HK-Cilt antisepsisi

• Rehber önerileri (KLİMUD):

Önce alkol (% 70 izopropil) ile temizlik, iyot tentürü ya da klorheksidin ile antisepsi. Kuruma beklendikten sonra işlem!

Klorheksidin ve iyot tentürü (%2) en ideal antiseptiktir. (2 ay altında çocuklarda riskli)

Page 22: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır

HK- Kanın şişeye inokülasyonu

• Şişenin enjeksiyon bölgesindeki kapak kısmı dezenfekte edilir!

* Tercihen alkol ya da KH (iyot önerilmez)

• Şişelere enjekte edilirken iğne ucu değiştirilmez! (Yaralanma riski! Yararı???)

Page 23: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır

HK- Özel sistem

Page 24: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır

HK-laboratuvara doğru...

• Şişeler en kısa zamanda cihaza ulaşmalı ve değerlendirmeye alınmalıdır!

• HK şişeleri oda ısısında saklanmalıdır !

• Kan alınan şişeler asla etüve ya da buzdolabına konulmamalı ve oda ısısında saklanmalıdır !

• Laboratuvara ulaşan bilgi yeterli olmalı örnek «saygılı» olmalıdır!

Page 25: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır

Yeterli Bilgi – Saygılı Örnek

Page 26: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır

HK-laboratuvarda

Page 27: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır

HK-laboratuvarda

• Yeni sistemlerde 5 gün inkübasyon yeterli! • Brucella dahil uzamış inkübasyon gerekli değil! • HACEK/AACEK için besiyeri uygun • Abiotrophia/Granulicatella ürer (pasajda dikkat!) • Candida için uygun! • Propionibacterium (Cutibacterium) acnes bazen

14 gün inkübasyon gerektirebilir! • HK sinyal vermese de katı besiyerine kültür ? (CLSI önerilir! BSAC gereksiz !)

Page 28: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır

Kültür negatif İE (%2-%40)

• Antibiyotik kullanımı nedeniyle !!!

• Kültürde üretilemeyen etkenler:

C.burnetii

Bartonella

T. whipplei

Mycoplasma

Chlamydia/Chlamydophilia

Page 29: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır

Antibiyotik nedeniyle kültür negatif

• AB reçine sistemleri bir miktar faydalı

• Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır.

• Süre : antibiyotik, tedavi süresi, etken ile bağlantılı

• 7- 10 gün antibiyotiksiz süre sonrası HK

Page 30: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır

Gerçek kültür negatif endokardit?

Page 31: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır

Yeni tanı yaklaşımları

• MALDI-TOF

• FISH

• PCR temelli hızlı tanı sistemleri

Hızlı, geniş spektrumlu, özgül, duyarlı…

Ekonomik?

Standartizasyon ?

Page 32: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır
Page 33: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır
Page 34: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır
Page 35: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır
Page 36: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır

HK yerine moleküler tanı ?

• İE için çok ideal bir ilgi alanı.

• Hızla gelişiyor

• Kan ve kalp kapağı örnekleri!

• Standartizasyon?

• Özellikle direkt kan ve serumda düşük sensitivite? Kapak örneklerinde etkin yaklaşım!

Page 37: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır
Page 38: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır

Kontaminasyon

• Tanım: Klinik uyumsuz! Tek şişe/set? • CLSI en çok % 3 kontaminasyon kabul edilebilir! • En sık kontaminasyon etkenleri: * Koagülaz negatif stafilokok * Viridans grubu streptokoklar * Micrococcus spp. * Bacillus spp * Propionibacterium acnes

Page 39: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır

• Kateterlerden örnek alma

• Antisepside alkollü preparatlar! (KH/alkol)

• Steril eldiven ???

• İğne değişimi gereksiz

• İlk olarak HK şişesine

• Monitörizasyon

• Eğitim

Page 40: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır

Yetkin/sertifikalı (!) laboratuvar uzman-çalışan-örnek alan!(flebotomist)

Page 41: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır

Sonuç

• HK infektif endokardit tanısında hala en önemli tanı ve yönetim ögesi

• HK alınması boyutunda sorunlar devam ediyor.

• İnfektif Endokardit multidisipliner çalışma alanı olarak

• HK alımında eğitimli kişilerin (flebotomist) etkin rol oynaması faydalı bir bakış açısı

• Moleküler tanı.... Gelecekte !

Page 42: İnfektif Endokardit Tanısı Kan Kültürünü Ne Kadar …...•A reçine sistemleri bir miktar faydalı •Mümkünse antibiyotik kesilerek bir süre sonra kültür tekrarlanır

Soru-Katkı ?

• Teşekkürler !!!