HỌCCÁCHTIÊUTIỀNĐừngđểcháytúivì“bócngắncắndài”

YOU’REBROKEBECAUSEYOUWANTTOBETácgiả:LarryWinget

BảnquyềntiếngViệt©2010CôngtySáchAlphaNghiêmHuyềndịch

NhàXuấtbảnLaoĐộng–XãHội

Ebookmiễnphítại:www.Sachvui.Com

LờitựaCầm trên taycuốnsáchnày,hẳnbạn sẽngạcnhiênvới tiêuđềcủanó?

Họccáchtiêutiền,bạntừngnghelầnnàochưa?Mọingườivẫnchorằngtiêutiềnlàmộtviệchếtsứctựnhiênvàdễnhất

trầnđời.Chúngtachitiềnchonhữngnhucầucánhân:thựcphẩm,quầnáo,giảitrí,…Quantrọnglàbạncótiềnhaykhông?Bạnkiếmtiềnnhưthếnào?Và, làmthếnàođểkiếmđược thậtnhiều tiền?Khiđãcó tiền thìviệc tiêutiềnthậtđơngiản!!!Nếubạntừngsuynghĩnhưvậythìviệcbạn“vungtayquátrán”cũnglàđiềudễhiểu.Tiềnbạc luôn làmột trongnhữngvấnđềquan trọngcủacuộcsống.Có

thể,tiềnkhônglàmụctiêuhàngđầuđốivớibạn,nhưngtiềnlạicótácđộngđếnhầuhếtmọikhíacạnh trongcuộcsống,nhữngướcmơ,dựđịnh trongtươnglaicủabạnđềuítnhiềuchịusựchiphốicủađồngtiền.Nghecóvẻtotátquáphảikhôngbạn?Vậyhãynghĩđếnnhữngviệcđơngiảnhơnnhưmuađồăn,quầnáo,xăngxe;đichơi,đixemphim,điănnhàhàng;theohọcbậcđạihọc,sáchvở,dụngcụhọctập…tấtcảđềucầncótiền.Tiêutiềnlàmộthànhđộngquáđỗibìnhthường,nhưngkhôngcónghĩalàmọingườiđềuđãbiếtcáchtiêutiền.TácgiảLarryWinget–diễngiả,ngườidẫnchươngtrìnhtruyềnhìnhnổi

tiếngtạiMỹ–quanhiềutrảinghiệmquýbáu,đãđemđếnchongườiđọccáinhìnmớimẻvàthựctếvềcáchquảnlýchitiêucánhân.Cùngvớilốidiễnđạtthẳngthắnnhưngkhôngkémphầnhàihước,Larryđãđưangườiđọctừbấtngờnàyđếnbấtngờkháctronghànhtrìnhkhámphásựthật“xấuxí”vềtiềnbạc.Ôngchỉrarằngchínhcáchchitiêucùnglốisuynghĩcủamọingườivềvấnđềtiềnbạc,chứkhôngphảinguyênnhânnàokhác,đãkhiếnhọlâmvàotìnhcảnh“cháytúi”vànợnầnchồngchất.Trongcuốnsáchnày,LarryWingetđưaranhữngphươngpháprõràng,cụ

thểvàdễápdụngđểkiểmsoátchitiêu.Đólànhữngviệclàmhếtsứcđơngiảnnhưngmanglạihiệuquảbấtngờ,nhưbỏtruyềnhìnhcáp,hạnchếđiănnhàhàng,dọndẹpnhàcửa,…haynhữngviệclàmmangtínhdàihạnnhưlênkếhoạchchitiêuhàngtháng,chuyểnsangmộtcănhộmới,dạydỗconcáivề tài chính… Xen kẽ là những bài tập thực hành nho nhỏ, những câuchuyện,vídụđơngiảnvàgầngũi,giúpngườiđọchiểurõhơnvềthựctrạngtàichínhcủabảnthânvàcóthêmđộnglựcđểthoátkhỏitìnhtrạngkhókhăn.Bạnđangcómộtcôngviệckiếmsốngnhưngbạngặpkhókhăntrongviệc

vươnlênmộttầmcaomới?Bạnmongmuốntựchủvềtàichính?Bạnđangngậptrongđốngnợnầnvàloayhoaytìmcáchthoátra?Bạnchinhiềuhơnthuvàkhôngthểtìmracáchđểchấmdứt?Họccáchtiêutiềnchínhlàgiảiphápchonhữngvấnđềđó.

Chúng tôi xuất bản cuốn sáchnàyvớimụcđíchgiúpbạnhiểu thêmvềlĩnhvựctàichínhcánhâncũngnhưnhanhchóngcóđượcphươngphápquảnlýchitiêuhiệuquả.Xintrântrọnggiớithiệucùngbạn.

Tháng06năm2010CôngtySáchAlpha

GiớithiệuSựkhácbiệtgiữanghèođóivàkhánhkiệtTRƯỚC KHI BẮT ĐẦU, HÃY CHẮC CHẮN RẰNG CHÚNG TA

HIỂUNHAU.Theotôi,bạnkhánhkiệtvìbạnmuốnthế.Đừngchỉtríchtôibởicâunói

này.Xinđừngnóirằng,“Larry,vậynhữngngườinghèothìsao?Họkhônghềmuốnbịkhánhkiệt.”Đúnglàmộtcâuhỏihay.Bạnhoàntoànđúng.Tôikhôngnóivềsựnghèo

túng.Tôi thấynghèo túng làmột tìnhcảnh rất tồi tệ.Chúa Jesusđãnói: “Sự

nghèo túng sẽ bám riết theo bạn.”Và chúng sẽ luôn theo bạn. Có nhữngngườiđangsốngtrongnhữngxãhộivàđấtnước,nơihọkhôngcócơhộiđểtiếnlênvàtấtcảnỗlựccủahọchỉđơngiảnlàđểtồntại.Họkhôngcóđủlươngthựcđểănhaysốngkhỏemạnh, thậmchíhọkhôngcókhảnăngđểchămsócchínhbảnthânhọ.Vậy chúng ta hãykhởi đầubằng cách suy luận theohướngnày, bạn sẽ

thoátkhỏi lốisuynghĩcũvàhiểuđượcnhữnggì tôiđangđềcậpđến.Tôikhông viết cuốn sách này cho những người nghèo túng trên thế giới. Tôichắcchắnrằngviệcgiúpđỡnhữngngườithựcsựnghèotúngcóýnghĩahơnnhiềusovớiviệcđưachohọmộtcuốnsách.Bằngkhôngđóchỉlàmộtsựxúcphạmđốivớihọmàthôi.Tôiđangnóivềsựtúngquẫn,sựkhánhkiệt.Sựtúngquẫnkhôngphảilà

mộttìnhcảnhgiốngnhưnghèotúng.Khánhkiệtlàhoàncảnhkhibạnkhôngkiếmđượctiềnmàlạichitiêuvượtquámứcthunhập,vàbạn“cháytúi”.Tôikhôngthểngăncảnđượcsựnghèotúngmặcdùtôirấtmuốnlàmđiềuđó.Tôicógiỏicũngkhônglàmđượcđiềuđó.Tôichỉcóthểngăncảnđượcsựtúngquẫn.Đólànhữnggìcuốnsáchnàyhướngđến.Hãyđọcnóvàtìmraphươngphápđểcảithiệntìnhcảnhcủabạn.Khiđó,bạnsẽkhôngbaogiờrơivàotìnhcảnhtúngquẫnnữa.Bạncóthểtiếnlênphíatrướcvàsốngcuộcsốngmàbạnmongmuốn.Tôi sẽchỉchobạncách thứcđạtđượcđiềuđó,từngbướctừngbướcmột.Tôiviếtcuốnsáchnàychonhữngngườibìnhthường,cómộtcôngviệcđể

kiếmsốngnhưngdườngnhưkhôngthểkhấmkhálênđược.Nếubạnmongmuốntrởthànhngườigiàucó,nhưnggiấcmơgiàusangcủabạnlạikhôngthểtrởthànhhiệnthực;nếubạnsẵnsàngvậtlộnvớicuộcsốngđểgiànhsựtựchủvềtàichính;nếubạnđangchìmngậptrongnợnầnvàkhôngthểthoátkhỏivòngquayhếthóađơnnàyđếnhóađơnkhác;nếubạnchi tiêunhiềuhơnthunhậpvàkhôngthểtìmracáchđểchấmdứttìnhtrạngđó,thìcuốn

sáchnàychínhlàmónquàdànhchobạn!Bạnsẽcầmnólênchứ?

Bâygiờ,hãyquaylạitiêuđềcủacuốnsáchChắcchắnbạnđãđọctiêuđềcủacuốnsáchnàyrồi.Phải“Họccáchtiêu

tiền”.Bạn“cháytúi”vì“bócngắncắndài”.“Saoanhcóthểnóithế?Anhcònchưabiếttôilàaicơmà!Anhđừngcó

ngồimộtchỗnóirằngtôimuốnbịrơivàocảnhkhánhkiệtkhichẳngbiếtgìvềtôicả!”Đâychínhlàcáchtôibiếtđiềuđó:Nếubạnkhôngmuốnrơivàocảnhkhánhkiệt,bạnsẽkhôngthểbịkhánh

kiệtđược.Điều này rất đơn giản. Những gì bạn nói về mong muốn của bạn đều

khôngcóýnghĩa.Khihànhđộngcủabạnmâuthuẫnvớilờinói,thìlờinóicủabạnchưahẳnđãlàđiềutệnhất.Đâycó thể làmộtý tưởngmớichobạn.Điềunàykhông thànhvấnđề!

Sắpxếpmụcđíchsonghànhcùngvớihànhđộngsẽgiúpchúngta làmtốthơn.Đó là chìakhóađểkhơidậy tiềmnăngcủabạn,giúpbạn thoátkhỏicảnhnợnầnvàtiếnlênphíatrước.Bạncóthểhọcđượcđiềunày,nhưngđổilạibạnphảitừbỏmộtsốthứ.

HãydừngviệcsuynghĩmìnhlàmộtnạnnhânBạnkhôngđángbịkhiểntráchvìtìnhcảnhcủabạn.Khánhkiệtkhônglén

lútậpvàobạntrongđêmtối.Mộtđốngnhữnghóađơnchưathanhtoánsẽkhông lộ diệnnếubạnkhông chúý tìmkiếmchúng.Bạn cũngkhôngđộtnhiênbịtụtlạiđằngsau.Bạnchọncáchtiêutiềntheocáchbạnđãlàm.Cuộcsốnglàsựphảnchiếunhữnggìbạnđãlựachọn.Nếubạnmuốncó

mộtcuộcsốngtốthơnthìhãylựachọntốthơn.Khibạncólựachọnđúngđắn,bạnsẽthấyrằngviệccôngnhậnnhữngthànhcôngsẽdễhơnnhiềusovớiviệcphànnànvớingườikhácvềnhữngthấtbạicủamình.Nếu bạn không còn hy vọng cải thiện tình hình tài chính củamình, thì

cuốnsáchnàychínhlàmộtsựkhởiđầutuyệtvờidànhchobạnđấy!

Larry,tạisaotôinênnghetheoanh?TôicómộtchươngtrìnhtruyềnhìnhtrênkênhA&Emangtên“Ngườitiêu

dùngthôngthái”(BigSpender),chươngtrìnhnóivềnhữngngườibịrơivàokhủnghoảngtàichínhdothóiquenchitiêuvượtquákiểmsoát.Tôiđãphảiphụckích,bắtquảtanghọgiữanhữngcuộcchơitốnkémvàchohọđốimặtvớimớlộnxộnmàhọvừatạora.Tôiđiểmquatìnhtrạngtàichínhcủahọrồiđưaramộtkếhoạchquayvòngtiềnvàcảithiệncuộcsốngcủahọtrướckhimọithứsụpđổ.Chươngtrìnhnàykhôngphảilàmộtchươngtrìnhvềđầutư,vềthịtrườngchứngkhoánhayvềbấtkỳgiảipháptàichínhtinhvinào.Nóchỉtậptrungvàogiảicứuconngườikhỏihốsâumàchínhhọđãđàoratrướckhibiếnnóthànhnấmmồchônvùichínhcuộcsốngcủahọ.Córấtnhiềuchươngtrìnhdạycáchthứcđầutưvàđầutưvàocáigìnhằm

manglạilợiíchtàichínhchobạn.Nhưngđókhôngphảilànhữnggìtôiđanglàm.Tôibuộcmọingườiphảiđốimặtvớihoàncảnhcủamình,sauđóđưachohọmộtkếhoạchcụthểđểcảithiệntìnhcảnhngaytứcthì.Đólàphươngpháplàmviệccủatôi,vàđócũngchínhlànhữnggìtôilàmtốt.Thựctế,tấtcảnhữnggìtôibiếtvềtiềnlàlàmthếnàođểkiếmtiền,làmthếnàođểtiêutiềnvàlàmthếnàođểchắcchắnrằngtôi luôncórấtnhiềutiền.Đóchẳngphảilànhữnggìbạnmuốnbiếtsao?Đóchẳngphảilànhữnggìbạnđangcầnnhưngkhôngcósao?Tôicượclàtôiđúng.Tuynhiên,điềuquantrọngkhôngkémlà:tôiđãtừngkhánhkiệt.Thựcsự

khánhkiệt.Tôikhánhkiệtđếnnỗitôikhôngthểquantâmđếnbấtcứđiềugìkhác.Saunàytôisẽkểchobạnchitiếttìnhcảnhcủatôikhiđóvàtôiđãđốimặt

vớinónhư thếnào,nhưng tôi liệtkênhững lýdocơbảndướiđâyđểbạnhiểuvìsaobạnnênnghetheotôi:Tôilớnlêntrongmộtgiađìnhnghèokhó.Tôiquyếtđịnhsaunàymìnhsẽtrởnênthậtgiàucó.Tôiđãgiàucó.Tôibịphásản.Tôihọcđượcnhiềuđiềutrongtìnhcảnhđó.Tôitrởthànhmộttriệuphú.Tôitintưởngrằng,cuộcsốngcónhữngchuỗithấtbại–thànhcông–thất

bại–thànhcông.Trongthếgiớithựctại,khôngcóchiếcthìabạc,haychiếcdùvàng,cũngkhôngcóbánh từ trên trời rơixuốngvàkhôngcókếhoạchlàmgiàunhanhchónglạitrởthànhhiệnthực.Khôngcógìngoàicôngviệc:làmviệcdựatrênsuynghĩcủamình,làmviệcdựavàochínhbảnthânmình,

vàsauđóchỉviệclàmnhưvậy!Tôibiếttôiđangnóivềvấnđềgì.Tôiđãlàmđược.Vàtôicóthểdạybạn

cáchlàmđượcđiềuđó.

VàilờinhắcnhởTôikhôngphảilàngườihaynóinhữngđiềunhàmchán,sáorỗng,nhưng

tôiphảinóimộtđiềurằng,bạncóthểlàmbấtcứđiềugìchỉcầnbạncóquyếttâm.Tôi làngười rấtchămchỉ.Tôiđã làmviệccật lực.Có lẽbạnsẽcảmthấykhóchịukhiđọcnhữnggì tôinói.Tôikhôngphải làngườibạnđangtiếnđếnphíabạn,vòngtayquavaibạnvànói:“Đượcrồi,mọithứsẽổncảthôi”.Tôi là ngườimàbạn sẽ tới gặpkhimọi thứđã sụpđổvàbạnđangtuyệtvọng.Tôibiếtcảmgiác tuyệtvọngđóvì tôiđã từngđốimặtvớinó.Thậtkhủngkhiếp!Vàđiềucuốicùngbạnmuốnlàmộtvòngtayđộngviên,nhữnglờikhuyênnhủđểlạcquanhơn.Tôitinrằngbạnmuốncócâutrảlờithựcsựvàquyếttâmtừbỏnhữngđiềunhỏnhặtđểcóđượcchúng.

NhữngđiềukhôngcótrongcuốnsáchnàyĐâykhôngphảilàmộtcuốnsáchđầutư.Tôi không biết nhiều về đầu tư để có thể viết nênmột cuốn sách. Tôi

khôngbiếtthịtrườngchứngkhoánhoạtđộngnhưthếnàovàtôicũngkhôngquantâmtớiđiềuđó.Tôithuênhữngchuyêngia,nhữngngườithậmchícòngiàucóhơntôiđểtưvấnvềđầutư.Khibạncótiền,bạncũngnênlàmnhưvậy.Đâykhôngphảilàmộtcuốntruyệnngụngôn.Nógiốngnhưnhữngcuốnsáchdạybạnphươngpháplàmgiàuvàgợiý

chobạncáchsốngcủangườinghèotúng.Tạisaolạiphảilàmviệcvấtvảđểtrở thànhmột triệu phú và rồi lại phải sống giống nhưmột người nghèotúng?Đâulàđộngcơthúcđẩytrongtrườnghợpnày?Tôicũngkhôngđịnhnóivớibạnrằng“Tôimuốngiàucó”giốngnhưmột

sốtácgiảkhác.Sựthựclàdùhọmuốnhaytôimuốnđiềugìđichăngnữacũngkhông thể thayđổiđượcbạn, chođếnkhichínhbạnmuốn trở thànhngườigiàucó.Trong cuốn sách này, tiền không phải làmột khái niệmmang tính tinh

thần.Tôisẽkhôngdạybạnpháttriểnnhậnthứcvềsựphátđạthayvượtxahơn

nữa.Vàtôikhôngđịnhkhuyênbạnđặttaylênngựchaylênđầuvànhắcđinhắclạisựquyếttâmgiốngnhưmộtsốtácgiảkhácđãlàm.Mặcdùtôihoàntoàntintưởngvàonhữngđiềuđó,nhưngcuốnsáchnàykhôngphảilàloạisáchnhưvậy.Nhữnglờicamkếtquảlàrấttốt,nhưngchỉnóithôithìsẽkhôngthểthay

đổiđượccuộcsốngcủabạn.Bạncóthểnói“Tôiphảigiàucó,tôiphảigiàucó,tôiphảigiàucó”chođếnkhikhuônmặtbạnchuyểnthànhmàucủatiền,nhưngchođếnkhibạndừngnhữngviệclàmngungốcvớitúitiềncủamìnhvàbắtđầusửdụngtiềnthôngminhhơn,bạnsẽvẫnchỉlàmộtkẻkhánhkiệt.Sựquyếttâmmàthiếuhànhđộngchỉđơnthuầnlàtựđánhlừabảnthânmàthôi.Hầuhếtmọingườiđềukhôngthểnhậnbiếtđượccáchtiếpcậnnàybởivì

rấtkhótìmthấychúngtrongnhữngcuốnsáchđó,ápdụngchúngvàothựctếcònkhókhănhơn.Khibạnđangphảicốgắngtìmraphươngánđểgiữchiếcôtôđãgắnbó10nămvớibạnkhỏibịthuhồi,bạnkhócóthểmơvềchiếcLimousinecùngtàixếmàbạnmuốnsởhữu.Vàđểchứngminhchođiềunày,hãylấyvídụtừcuốnsáchnổitiếngThe

Secret–dùđãtrởthànhcuốnsáchkèmDVDphổbiếntrênthếgiớinhưng

tôikhônghoàntoàntánthànhvớivấnđềcuốnsáchđưara.TriếtlýcơbảncủaTheSecretlà:Nhữnggìbạnnghĩvànóisẽtrởthànhhiệnthực.Điềuđórấttốt,nhưngnóchỉlàmộtphầncủacâuchuyện.“Mộtbímật”chỉcungcấpchobạnmộtnửakiến thức thìcũngvô íchmàthôi.Bạnmuốnbiếtbímậtthựcsự?Nóởđâycơ:Hãyđứngdậyvàlàmngaynhữnggìbạnđangnghĩvàđangnói.Chúngsẽbiếnthànhhiệnthực.Hãy nói vớimột vài người, họ có thể nghĩ việc họ giàu có có nhiều ý

nghĩanhưkhibạnnghĩmìnhcânđốivàkhỏemạnh.Trongtrườnghợpnàođó,bạnphảibỏquekemxuống,đặtthânhìnhbéophìcủabạnlênghếsofavàtậpvàiđộngtác.HãynghĩmìnhmảnhmaivàănmộthộpbánhTwinkiesrồixemmìnhđãgiảmđượcbaonhiêucân.Hãynghĩmìnhgiàucóvàphungphíkhoản tiềnvayđượcvàogiàydép,vàocácbữaănởnhàhàngvàxemnhữngthứđómanglạichobạnđiềugì.Nếubạnhànhđộngtráingượcvớinhữnggìbạnnghĩ,bạncóthểsẽcókếtthúctồitệhơn.Bímậtthựcsự!Hãyđứngdậyvàlàmngaynhữnggìbạnđangnghĩ,đangnói.Chắcchắn

chúngsẽtrởthànhhiệnthực.Bạncócầncuốnsáchnàykhông?Bạnchitiêunhiềuhơnsốtiềnbạnkiếmđược?Bạnlolắngvềhàngchồnghóađơnphảithanhtoán?Bạnđangphải”giậtgấuvávai”?Bạncómộtđốnghóađơnchưathanhtoán?Thẻtíndụngcủabạnchẳngcònxunào?Bạnđangcóvấnđềvềmuasắm?Bạnkhôngcótítiềntiếtkiệmnào?Bạn nợ nần nhiều hơn khả năng bạn có thể kiếm tiền để trang trải các

khoảnđó?Bạnpháthoảngvớinhữngtrườnghợpkhẩncấp,bấtngờlàmảnhhưởng

đếntúitiềncủabạn?Nếuquênchưathanhtoánmộthóađơn,bạncóbịxiếtnợhaykhông?Bạnmấtkhảnăngkiểmsoátviệcchitiêucủabảnthân?Nếubạntrảlời“có”vớichỉmộttrongsốnhữngcâuhỏitrên,thìbạncần

phảiđọccuốnsáchnày!

Đóchínhlàcôngviệc!Từhoàncảnhphảixoaysở,đốiphóđểhướngtớimộtcuộcsốnggiàucó,

tốtđẹphơnngườikháclàmộtquátrìnhrấtkhókhăn–thựcsựkhókhăn.Từphásảnvàkhánhkiệttôiđãtrởthànhmộttriệuphú,nhưngmỗibướcđiđềukhókhănđốivớitôi.Đếnnayvẫnvậy,mỗibướcđivẫnrấtkhókhăn,nhưngtôitinmìnhhoàntoàncóthểlàmđược.Nhữngnguyêntắctôiđưaratrongcuốnsáchnàychínhlànhữngnguyên

tắcmàtôiđangsửdụngvàvẫnthấysựthửtháchtrongđó.Giàucókhôngđếnvớibạnmộtcáchdễdàng trừphibạn làconcủaTrumphay làngườimanghọHilton.Phầnlớnchúngtakhôngsinhratrongnhữnggiađìnhgiàucónhưvậy.Chúngtaphảilàmviệcđểcóđượcnó.Cuốnsáchnàychỉđơngiảnviếtvềcôngviệc.Tôikhônghềtôvẽnóđâunhé.Nhữngcuốnsáchkhôngthểbiếnbạn thànhngườigiàucó, tấtnhiênrồi.

Nhưngdùbạncóthíchhaykhông,nhữngđiềucáccuốnsáchthườngđềcậpđếnvẫnluôncótácdụnggiúpđỡbạntrongcôngviệc.Điềuđángbuồnlàđasốmọingười ápdụngnhững lời khuyênđượcđưa ra trongcác cuốn sáchkhông đúng thời điểmhay không phù hợp với nỗ lực của họ để đạt đượcmongmuốn.Tôikhôngđưaranhiềucamkếttrongcuộcsốnghaytrongcáccuốnsáchcủatôi.Nhưngtôiđảmbảomộtđiềurằng:Nếubạntậptrungđọchếtcuốnsáchnàycùng tôi, tìmracáccông thứcvàdámlàmnhữnggì tôiyêucầu,chắcchắncuộcsốngcủabạnsẽkhấmkháhơn.Cóthểbạnsẽkhôngtrởthànhmộttriệuphú,haydùchỉlà“nghìnphú”,nhưngchắcchắntúitiềncủabạnsẽrủngrỉnhhơnhiệnnay.Tôicamđoanđấy.

ĐiềucuốicùngĐây làmộtcuốnsách thựchành.Bạnsẽ thấycó rấtnhiềuô trống.Hãy

điền vào các ô trống đó. Bạn nên tích cực đọc và thực hiện theo nhữnghướngdẫnđượcđưaratrongcuốnsáchnàyvìnósẽgiúpbạncóđượctàisảnthựcsự.Bạnkhông thể thànhcôngmộtcáchbịđộng.Tôikhôngnghĩbạncũngsẽđọccuốnsáchnàymộtcáchthụđộng.Nhiệm vụ đầu tiên của bạn là cầmmột chiếc bút ghi nhớ để đánh dấu

nhữngđoạnmàbạnmuốnghinhớ.Thứhai,hãylấymộtchiếcbútchìhaybútbivàđặtbêncạnh.Thứba,hãyđiềncâutrảlờicủabạnvàocácôtrốngtrongkhiđọcsách.Nếubạnbỏ qua côngviệc trên, tức là bạn đanggian lận với chính bản

thânmình,vànếunhưvậy,bạncũngđãđốixửvớicáccơhộicủabạntheocáchđótừrấtlâurồi.Giờchúngtacùngbắtđầunhé.Vànhưtôithườngnóitrênchươngtrình

truyềnhìnhBigSpendercủatôi:Mọithứsắpsửatrởnênxấuxírồiđấy!

PHẦNI.VÌSAOBẠNCHÁYTÚI

1.CácvấnđềliênquanđếntiềnBạnmuốnchấmdứtcảnhcháytúivàbắtđầu làm lạimọi thứđể trở

nênkhấmkháhơn?Thậtnhảmnhí!

(Vâng,nhưtôiđãcảnhbáobạnrồiđấy.Tôikhônghaynóivòngvođâu.Đóđúnglàmộtsựsỉnhụckhákhóchịu.Hãytựchomìnhmộtđặcânvàkhắcphụcđiềuđó.Bạnđanggặpvấnđềrắcrốivàbạncầnsựgiúpđỡ,haybạnsẽkhôngđọccuốnsáchnàyđểbắtđầuvớinó.Chúngtasẽcùngđọcsáchvàcùnggiảiquyếtvấnđềcủabạnnhé.Hãylắngnghenhữnggìtôinói.Xétchocùng,tôiđãtrảiquanhữnggìbạnđangphảitrảiqua,giờđâytôiđãvượtquanóvàtrởthànhngườigiàucó).Bạnmuốnbịcháytúibởivìbạnđangthựcsựbịcháytúi.Nếubạnmuốn

chấmdứttìnhcảnhtúngquẫn,bạnphảilàmmộtđiềugìđó.Nhưngbạnđãkhông làm gì cả, điều đó cho thấy bạn khôngmuốn ổn định tình hình tàichínhcủamình.

ĐừngnóivớitôibạnmuốngìBởivìtôiđãbiếtbạnmuốngìrồi.Bạnmuốncuộcsốngcủabạnchínhxác

nhưnóđangdiễnra.Bạnmuốntrởthànhmộtngườichỉbiếtkiếmtiềnvừađủsống,bởivìbạn

đangsốngnhưvậy.Bạnmuốntrởthànhmộtngườiluônthanhtoánhóađơnmuộn,bởivìbạn

đangđúnglàngườinhưvậy.Bạnmuốntrở thànhmộtngườichuyênđixinxỏngườikhác,bởivìbạn

đanglàmnhưvậy.Bạnmuốntrởthànhngườimuasắmnhữngthứxaxỉvượtquákhảnăng

chitrảcủabạn,bởivìbạnđanglàmnhưvậy.Bạnmuốn sở hữumột chiếc ôtômà bạn phải rất khó khănmới có thể

thanhtoánđược,chỉvìnókhiếnbạncảmnhậnđượcchínhmình,bởivìbạnđanglàmnhưvậy.Bạnmuốnmặcnhữngbộđồthờitrangnhấtthayvìchitrảcáckhoảntiền

thuêcủamình,bởivìbạnđanglàmnhưvậy.Bạnmuốnchitiêuhơnlàtiếtkiệm,bởivìbạnđanglàmnhưvậy.Bạnmuốnănởnhữngnhàhàngsangtrọngthayvìtiếtkiệmđểloviệchọc

hànhcủaconcái,bởivìbạnđanglàmnhưvậy.Mọingườithườnglàmnhữnggìmàhọthích.Đợimộtchút.Bạnhãylàm

mộtbài tậpnhỏnàynhé:Hãynhìnxungquanhbạn.Bạncó thấycánh taycủaaiđóđanglămlămkhẩusúngchĩavàođầubạnđểbuộcbạnlàmnhữngviệcmàbạnđanglàmkhông?Nếukhôngcóaiépbạn,thìchínhbạnđãtựlàmviệcđóbởivìbạnmuốnthế.Điềunàycũngrấtđơngiảnthôi.Nào,bâygiờhãy tiến lênphía trướcvànổigiậnvới tôivềnhữnggì tôi

vừanói.Thựctế,tôimuốnbạnnổigiận.Tronglúcđó,hãynghĩvềđiềunày:Bạnnổigiậnvớitôivànhữnggìtôivừanóihaybạnnổigiậnvớichínhbạnbởivìbạnbiếtrằngtôinóiđúng?

“Tôithựcsựkhôngmuốngiàucó,tôichỉmuốncuộcsốngsungtúchơn”Sungtúccónghĩalàbạnkhôngcảmthấythiếuthốnnhưngđồngthờibạn

cũngkhôngcảmthấymọithứquátuyệtvời.Hầuhếtmọingườiđềucócuộcsốngsungtúc.Đóchínhlàvấnđề.Nhữngngườisungtúc,khấmkhákhôngcảmthấycuộcsốngtồitệđếnmứccầnphảithayđổi,nhưngcũngkhôngcảmthấycuộcsốngtốtđẹpđếnmứcphảithựcsựcốgắngđểtậnhưởngnó.Dùthếnàothìtươnglaicủahọcũngđãđượcsốphậnđịnhđoạt.Conngườikhôngbaogiờtạorasựthayđổikhihọđãcảmthấythoảimái,

sungtúc.Bạnphảicảmthấykhôngsungtúcđểtạoramộtsựthayđổitíchcựctrongcuộcsốngcủamình.Vàmụcđíchcủacuốnsáchnàychínhlàlàmchobạncảmthấykhôngthoảimái,sungtúc.Bạnsẽkhôngbaogiờthayđổichođếnkhibạncảmthấykhôngthoảimái,

sungtúc.

“Larryà,tiềnkhôngquantrọngđốivớitôi”Ồđúngrồi.Mọingườithườngnóinhưvậyđểbàochữachosựthậtlàhọ

khôngcótiền.Trênthựctế,tôibiếtcórấtítngườidámnóithẳngrằngmìnhđangbịcháytúi.Đốivớihầuhếtmọingười,tiềnrấtquantrọng.Người không có tiền không thể giúp đỡ bất kỳ ai.Bệnh viện được xây

bằngtiền.Cáctổchứctừthiệnđượctàitrợbằngtiền.Nhữngngườivôgiacưđượcchămsócbằngtiền.Vìthế,hãykiếmmộtíttiềnđivàbạncóthểkhẳngđịnhđượcvaitròcủamình.Bạncótráchnhiệmkiếmtiềnchobảnthânbạnvàchocảthếgiới.Hãytưởngtượngđiềunày:Bạnđangngồitrênghếsôphaxemtintứcvề

mộtthảmhọa.MộtthảmhọanàođónhưcơnbãoKatrinachẳnghạn,vàbạnmuốngiúpđỡnhữngnạnnhâncủacơnbão.Bạnmuốnviếtmộttờsécmộtnghìnđô-lahaymườinghìnđô-la,thậmchícóthểchỉmườiđô-lamàthôi,nhưngbạnkhôngthể–vìbạnđangbịcháytúi.Khibạngiàucó,bạncóthểlàmviệcnàymàchẳngphảisuynghĩgì.Điềugìtốtđẹphơn–chờđợiđượcgiúpđỡngườikháchaycókhảnănggiúpđỡngườikhác?“NhưngLarryơi,tôisẽgửinhữngsuynghĩtốtđẹpcủatôiđếnhọvàcầu

nguyệnchohọ.”Tốtthôi.Hãygửinhữngsuynghĩtốtđẹpcủabạnvàhãycầunguyệnbởi

vìchúngcũngrấtquantrọng.Nhưng,sauđóhãykýmộttấmséc.Thếgiớicầnnhữngsuynghĩtốtđẹpcủabạn,nhữnglờicầunguyệncủabạnvàcảtiềncủabạnnữa!“Hãytiếptụcthànhcông,chỉnhữngngườithànhcôngmớicóthểgiúpđỡđượcngườikhác.”

—TiếnsĩRobertSchuller

TiềnđịnhnghĩaconngườibạnLờituyênbốtrêncủatôicóthểsẽkhiếnmộtsốngườirấtkhóchịuvàhọ

cóthểchotôilàngườinôngcạn,thamlamvàrấtnhiềuýnghĩxấuxakhácnữa.Tuynhiên, chodùbạncóphảnđối thếnàođi chăngnữa thì tôinghĩrằngtôivẫnđúng.Nămnay,khinghĩvềDiddyhayP.DiddyhayPuffDaddy,dùtênanhta

làgìđinữa,bạnnghĩđólàmộtngườiMỹgốcPhi,mộtngườilàmtròtiêukhiển,mộtngôi saođiệnảnhhaymộtnhânvậtquan trọng trong làng thờitrang?Haybạnnghĩngayđó làmộtngườigiàucó?Tôiđoánchắcbạn sẽnghĩngayđếngiatàicủaanhta.Anhtacóphảilàmộtngườitốthaykhông?Hayanhtachỉ làmột tayxuẩnngốc?Đừngcườinhạotôinhé– tôikhôngbiếtanhtalàaiđâu.Tôichỉbiếtrằnganhtarấtgiàucó.KhinhắcđếnDonaldTrump,điềugìngaylậptứcđịnhnghĩaconngười

ôngtatrongsuynghĩcủabạn?Máitóccủaôngta?Cáctòacaoốccủaôngta?ChươngtrìnhtruyềnhìnhTheApprentice (Ngườihọcviệc)củaôngta?Tôirấtlấylàmtiếcrằng,nhữngđiềunàykhônghềxuấthiệnđầutiêntrongýnghĩcủabạnkhibạnnghĩvềTrumpđâu.Điềuđầutiênxuấthiệntrongtâmthứccủabạnđólà tiềncủaôngta.Ôngtarấtgiàucó.Cócảmtìnhhayáccảmvớiông ta,nhữngcảmxúcnàychỉxuấthiệnsaukhibạnnghĩông tagiàunhưthếnào.TiềnđịnhnghĩaconngườiDonaldTrumpvớimỗichúngta.Tiềnquyếtđịnhkhuvựcbạnlớnlên.Nóquyếtđịnhquầnáobạnmặctới

trường. Tiền thường xuyên quyết định bạn của bạn là ai và những ngườikhácsẽđốixửvớibạnnhưthếnào.Tiềnquyếtđịnhbạncóthểtheohọcđạihọchaykhông.Tiềnquyếtđịnhngôinhàbạnsống,loạixehơibạnsửdụngvàquầnáobạnmặc.Nóquyếtđịnhbạnđượcmộtbácsĩriênguytínhaymộtôngthầylangbămchămsócsứckhỏe.Nóquyếtđịnhbạncókhảnăngthuêmộtluậtsưriênggiỏinhất,haychỉcókhảnăngthuêmộtluậtsư“rẻtiền”đểtưvấnchobạncácvấnđềvềluậtpháp.Nóquyếtđịnhtấtcảcácnhàhàngmàbạnđến,tấtcảcáccửahàngmàbạnvàovàtấtcảcáchoạtđộnggiảitrícủabạn.Tiềnthậmchícònquyếtđịnhkíchthướcphầnmộchívàchấtlượngchiếcquantàimàbạnđượcchônsaukhiquađời.Bạntựhỏiđiềuđócócôngbằnghaykhôngư?Chắcchắnlàkhôngrồi.

Nhưngcuộcsốngvốndĩđãluônkhôngcôngbằngrồimà.Đólàsựthật.Tôikhôngtạoraluậtlệ,tôichỉcốgắngtìmracácluậtlệđó,sốngtheochúngvàvượtquachúngđểđạtđượcmụctiêucủatôimàthôi.Đối với bản thân tôi, tiền đã định nghĩa cuộc sống của tôi. Cuộc sống

nghèokhổ, túng thiếucủagiađình tôiđã tạonênconngười tôingàyhôm

nay.Nóthúcđẩytôilàmviệcchămchỉhơntấtcảnhữngngườikhácvàgiúptôitrởthànhsốmộttrongbấtcứviệcgìtôilàm,vìvậytôiđãkiếmđượcrấtnhiềutiềnvàgiờđâytôiđãthoátkhỏicảnhtúngthiếu.Bịphásảnkhiếntôithậmchícòncónhiềuquyết tâmhơnnữa trongviệc làmgiàu trở lại.Giờđây,khiđã trởnênkhágiả, tiềnđãgiúp tôicóđượcsự tínnhiệmđể thựchiệnmộtchươngtrìnhtruyềnhìnhvềtiềnvàviếtsáchvềcáchđểđạtđượcthànhcông.Tôicó thànhcông trongcác lĩnhvựckháccủacuộcsốnghaykhông?Tấtnhiênlàcórồi.Tôicònlàmộtngườichồngtốt,mộtngườichacótráchnhiệmvàmộtngườiconcóhiếu.Tôilàmộttaygolftầmtầm,mộtngười trang trínội thấtxuất sắcvàmột tayđầubếpđángnểđấy.Tôicònthiếtkếủngcaobồichoriêngmìnhvà tôicó thểquétsơnnhàcửađẹpvànhanhhơnbấtkỳaimàtôibiết.Tôicórấtnhiềuđiềukhácngoàisựgiàucó.Nhưngtiềnvẫnđịnhnghĩacuộcsốngcủatôi.Tiềncũngđịnhnghĩacuộcsốngcủabạn.Bạncóđồng tìnhvớiquanđiểmcủa tôikhông?Đừngbaogiờnói rằng

tiềnkhôngphảilàvấnđềvớibạnnhé.

TiềnluônluônlàvấnđềĐôi lúc con người thường trông đợi quá nhiều vào tiền bạc.Họ không

nhậnrarằng,córấtnhiềuthứmàtiềnkhôngthểgiúpđượchọ.Tiềnkhôngmanglạihạnhphúcchobạn.Nhữngngườihạnhphúcluôncảmthấyhạnhphúcbấtkểhọcótiềnhaykhông.Hạnhphúc làmột lựachọn.Đừng trôngđợiquánhiều rằng tiềnbạcquyếtđịnhviệcchúngtahạnhphúchaykhông.Cónhữngngườigiàucóvàrấthạnhphúc,nhưngcũngcónhữngngườigiàucólạibấthạnh,chỉcóđiều,họbấthạnhtrongmộthoàncảnhtốthơnmàthôi!Tiềnkhôngmuađượcbạnbè.Bạnmà tiềncó thểmuađượckhônghẳn làmộtngườibạn thựcsự.Khikhôngcòntiềnbạc,nhữngngườibạnđócũngrađi.Tuyvậy,tiềncũngcóthểmuatìnhbạn.Bạnkhôngtintôisao?HãyvàobấtkỳsòngbạcnàoởLasVegasvàquansátnhữngôngchủgiàucó luôndánmắtvàođôi taycủahọ.Nhữngcôgáiquyếnrũ,xinhđẹpluônngồibêncạnhhọ,cáccôbịlôicuốn,hấpdẫnbởinhữngcáibụngto,nhữngcáiđầuhóivànhữngcáirăngvàngcủanhữngôngchủgiàucóđó.Vìthế,nếubạnđangtìmkiếmmộttìnhbạnhờihợtthìtiềncóthểgiúpbạn.Tìnhbạnthựcsựkhôngbaogiờđượcđembánhaymuacả.Tiềnkhônggiảiquyếtđượcnhữngvấnđềcủabạn.Khi bạn có nhiều tiền không có nghĩa là bạn có ít đi vấn đề khó khăn.Những điều tồi tệ xảy ra với người giàu có cũng giống như với nhữngngườikhácmàthôi.Nhữngngườicónhiềutiềncũngvẫnphảilolắng.Đôikhi,họthậmchícònlolắngvềtiềncủahọnhiềuhơnlàchúngta.Cótiềnkhôngcónghĩalàbạncóthểthanhtoánhóađơnđúnghẹn.Nhữngngườiluônthanhtoáncáchóađơnđúnghẹnvìhọlàngườiluônđúng hẹn.Nếu bạn không thanh toán hóa đơn đúng hẹn khi bạn khánhkiệt, thìbạncũngsẽkhông thanh toánchúngđúnghẹnkhibạngiàucó.Cáctờbáođăngtảiđầyrẫynhữngcâuchuyệnvềcácngôisaotruyềnhìnhgiàucónhưngkhôngđóngthuếthunhậphayđangbịkiệntụng,bởivìhọkhôngthanhtoántiềncôngchoquảngiahaychitrảcáchóađơncủahọ.Nhữngngười này cókhảnăng làmnhữngviệcđúngđắn; họ chỉ khôngphảilàkiểungườihaylàmnhữngviệcđúngđắnmàthôi.Tiềnkhôngkhiếnbạntrởthànhngườigiàulòngnhânáihơn.Nhữngngườigiàulòngnhânáilàmtừthiệnbấtchấpthunhậpcủamình.Tôi thấy rất thú vị khi biết rằng những người độ lượng nhất, tính theophần trămsố tiềnbố thí trên thunhập, lànhữngngườicó thunhậpvừaphải.Hãyhỏimộtngườiphụcvụquầyrượuhaymộtnhânviênphụcvụbànxemaichohọtiềnboanhiềunhất.Anhtasẽtrảlờirằngkhôngphảilàmộtgãgiàucó,gọimộtchaiDomPérignon,màlàmộtgãbìnhthườngcó

mộtcôngviệcbìnhthường.Tiềnkhôngchobạnmộtcuộchônnhânhạnhphúchơn.Mặcdùnhữngvấnđềliênquanđếntiềnbạclànguyênnhânsốmộtdẫntớicácvấnđềtronghônnhân,tuynhiêncónhiềutiềncũngkhôngthểbảođảmchobạnmộtcuộchônnhânhạnhphúc.Córấtnhiềulýdokhácnhaudẫnđếnmộtcuộchônnhânkhônghạnhphúc.Tôiđãnóichuyệnvớinhiềucặpvợchồngmàvớihọ,vấnđềduynhấttrongmốiquanhệchínhlàtiền.Sẽkhôngmấtnhiềuthờigianđểnhậnrarằng,tiềnchỉlàmộtvấnđềrấtnhỏtrongsốnhữngkhúcmắccủahọ.MộtcặpvợchồngmàtôitừngnóichuyệntrongchươngtrìnhBigSpenderđãhẹnhòvàđínhhôn10năm,nhưnghọchưabaogiờnóichuyệnthẳngthắnvớinhauvề tiềnbạc.Họlênkếhoạchcholễcướimàkhônghềcóchúttiềntiếtkiệmnàocả.Họsốngnhờvàocáckhoảnvayngắnhạn,họcórấtnhiềuhóađơnphảithanhtoán,họcònnợtiềnthuênhànhiềutháng,vàmỗinămhọchitiêuvượt10nghìnđô-lasovớikhoảnthunhậpcủahọ.Thậmchíxeôtôcủahọcònbịthuhồinữa.Vậymàhọlạichorằng,vấnđềduynhấtlàhọkhôngkiếmđủtiền.Nhưngtheotôi,họcóvấnđềvềsựcamkếtthìđúnghơn.Họđãsốngcùngnhau10nămmàchưalàmlễcưới.Họ chưa từngnói chuyện thẳng thắnvề tiềnbạc.Họkhông có cácquyđịnh,khôngcónhữngràngbuộcvềtráchnhiệm,bởivìhọkhôngbaogiờlolắngvềviệcthanhtoáncáchóađơnvàtrảtiềnthuêđúnghẹn.Cặpđôinàycónhữngvấnđềlộnxộnởmọikhíacạnh,vậymàhọlạiđổlỗichotiềnbạchơnlànghiêmtúcnhìnnhậnlạibảnthânhọ.Tôirấtlấylàmtiếcnếuđâylàhoàncảnhcủabạn.Hãytìmvàilờihướngdẫnvàđốimặtgiảiquyếtcảhaivấnđềlà tàichínhvàmốiquanhệcủabạn.Tiềnkhônggiúpbạnthànhcông.Thànhcôngcóýnghĩanhiềuhơn tiềnbạc.Thànhcôngbaogồm tấtcả.Thànhcônglàcónhữngmốiquanhệtốtđẹp,cócôngviệctốt,vàcósứckhỏe.Cótiềnkhôngcónghĩalàthànhcôngnhưngđểthànhcôngthìchắcchắnphảicầnđếntiền.Tiềnkhônglàmchobạntrởthànhmộtngườitốthơn.Nếu bạn làmột người khó tính khi bạn khánh kiệt, bạn sẽ vẫn làmộtngườikhótínhkhibạngiàucó,hoặcbạncóthểtrởthànhngườikhótínhchỉtrongnhữngviệcliênquanđếntiền.Trongcuộcsống,cóngườitốtvàkẻxấu.Đólàsựthật.Nhữngngườitốtluônthanhtoánhóađơncủahọ.Họlàngườiđộlượng.Họlàmnhữngviệcđúngđắnbấtchấpmọihoàncảnh,dùchocóaithấyhaybiếtvềđiềuđóhaykhông.Họlàmviệcchămchỉ.Họlànhữngngườichínhtrực,thậtthà.Họchấphànhđúngnhữngcamkếtvàbổnphậncủahọ.Họ có trách nhiệmvới những lời họ nói và nhữngviệc họ làm.Họ

luônquantâmđếngiađìnhcủamình.Ngườixấukhônglàmnhữngviệcnày.Mỗingườimộttínhcách,vìđólàconngườimàhọlựachọn.Tiềnkhôngthểthayđổiconngườithậtcủabạn.Bạnlàchínhbạnbởivìđólàlựachọncủabạn,chứkhôngphảivìbạncóbaonhiêutiền.Tiềnphóngđạimọithứ.Có tiềngiốngnhưcầmmột chiếckính lúp soi vàomọikhía cạnh trongcuộcsốngcủabạn.Nếubạnlàngườitốt–dùcótiềnhaykhôngbạncũngsẽ làmnhững việc tốt, thậm chí bạn còn làmnhiều việc tốt hơn khi cónhiềutiền.Nếubạnlàmộtgãxấutínhthôlỗ,bấtlịchsự,kiêucăngthìbạnvẫnmãi là người như vậy ngay cả khi bạn có tiền hay không; tiền chỉkhiếnbạnđượcchúýhơnmàthôi.Trong thực tế, sự phóng đại là điều đã khiến cho tiềnmang tiếng xấu.Chúngtaxemgươngnhữnggãgiàucónhưngthoáihóatrêntruyềnhìnhvàchúngtađổlỗichotiềnđãkhiếnhọtrởthànhnhữngkẻngungốc.NếuParis,BritneyvàLindsaykhônggiàucó,họvẫnsẽgâyracácvụđâmxevàvẫncónhữnghànhđộngngungốc.Bạnchỉkhôngbiếtđiềuđómàthôi.Khibạnthấynhữngngườigiàucólàmnhữngđiềungungốcthìđừngđổlỗichotiềncủahọ.Tiềnkhônglàmchobạnngungốc;nóchỉkhiếnchohìnhảnhcủabạnđượcchúýhơnmàthôi.“Trongcuộcsống,tiềnkhôngphảilànguồngốccủamọiđiềusaitrái.”

—MalcolmForbes

Tiềncóthểlàmgì?Tiềnsẽchophépbạnchitiêukhibạnmuốnvàkhibạncần,tiềngiúpbạn

cósựbảođảmvềtàichính.Đólàtấtcảnhữnggìtiềncóthểlàm.“Chờđã!Đólàtấtcảnhữnggìtiềncóthểlàmư?Anhđãđưaramộtdanhsáchdàidằngdặcvềnhữngđiềutiềnkhôngthểlàmđược,vậymàanhchỉđưarađượcmộtcâuvềnhữnggìtiềncóthểlàmư?”Vâng,đúngthế.Tấtcảnhữnggìtiềncóthểlàmchobạnđólàchobạnmột

chúttựdovàmộtchútyênbìnhtrongtâmtrícủabạnmàthôi.Hãytintôiđi,điềunàyđãđủlàmchotiềntrởnênquantrọngrồi!“Nhưngbạnkhônghiểu!”Vàbâygiờbạnđangmuốnđưaralýdophảikhông?Ồđừnglàmvậy,chỉ

tốncôngvôíchmàthôi.Bạnbiếttạisaokhông?Tôicóthểluônthấymộtaiđónghèokhổhơnbạn,

mộtngườinàođócónhữngvấnđềnangiảihơnvấnđềcủabạn,nhưnghọvẫnnỗlựctìmkiếmmộtconđườngđểđiđếngiàucóvàthànhcông.Nếumộtngườicóthểlàmđượcđiềuđó,thìngườikháccũngcóthể,phảikhông?

Mộtvàilýdothôngthườngbiệnminhchocảnhcháytúi“Tôilớnlêntrongnghèokhó.”Việccó tiềnhaykhôngkhôngphảidomôi trườngbạnsốngquyếtđịnh.

Córấtnhiềungườikiếmđượcnhiềuhơnhàngtriệuđô-lasovớitàisảnhọđượcthừakế.Rấtnhiềutriệuphúlớnlêntrongnghèokhổ.Nhưtrườnghợpcủa tôi chẳnghạn:Tronggiađình tôikhôngaigiàucócả.Ông tôi làmộtdiễnviênxiếc,ônglàmviệcchomộtđoànxiếclưuđộngvớimộtcongấu,mộtconkhỉvàmộtconngựakéonhỏ.Saunày,ôngsốngởmộtcáikhophíasaumộtcửahàngbánđồgiadụng.Cònchamẹtôikhôngbaogiờcónhiềutiền.Vậymàtôivẫngiàucó.Vấnđềkhôngphải làcáchbạnbắtđầunhư thếnàomà làcáchbạnkết

thúcnhưthếnào.“Chúasẽchucấp.”Nóirađiềunàygiốngnhưbạnđinghỉmàquênkhóacửanhà.Điềunày

khônghềthôngminhchútnào.Bạnhãycứnghĩnhưvậy,cònChúasẽnghĩbạnthậtngungốc.Chúađãchucấpchobạnkhảnăngkiếmsống.ĐừngđổlỗichoChúavềhoàncảnhcủabạnhaymongmuốnChúasẽchỉchobạnmộtkhobáu.Thayvàođó,hãythôilườibiếngvàbắttayvàolàmviệcđinào!VàtrongkhichúngtađangnóichuyệnvềChúa,chúngtahãyđiđếnmột

lýdothôngthườngkhác:“ĐólàýmuốncủaChúa.”KhôngcóvịChúatrờinàobạntônthờlạimongmuốnbạnbịkhánhkiệt

cả.NếubạnnghĩChúamuốnbạncháytúithìbạncầnmộtvịChúakhác.Saukhiđọcmộtsốcuốnsáchtiêubiểuvềcáctôngiáotrênthếgiới, tôicóthểkhẳngđịnhrằng,tôikhônghềtìmthấybấtcứđiềugìchothấyChúamuốnbạncháytúicả.ĐừngbaogiờtinrằngChúamuốnbạnsởhữuíthơnnhữnggìbạnđangcó.“Tôilàmộtngườimẹđơnthân.Tôilàmviệcrấtvấtvả.Côngviệchàngngàycủatôilàđilàm,vềnhà,chuẩnbịbữaănchocáccon,tắmrửavàđingủ.”Đâyquảlàmộttìnhhuốngkhókhăn.Tôibiếtcórấtnhiềungườiởtrong

hoàncảnhnàyvà tôi lấy làm tiếcvềđiềuđó.Nhưngbạncó thểvượtquahoàncảnhcủamìnhnếubạnmuốn.Có rấtnhiềubậcchamẹ thayvìchấpnhậnhoàncảnh,đãcốgắnglàmlụngnhiềucôngviệccùngmộtlúcđểnuôinấngconcái,dùvấtvảhọvẫnhọc tập,đọc thêmsáchvởđểcó thểvữngbướctiếntớitươnglaivàtrởnêngiàucó.Bạncũngcóthểlàmđượcđiềuđó,nếunóthựcsựcóýnghĩavớibạn.Vìvậy,tôisẽkhôngchophépbạntiếptục

ởtronghoàncảnhkhókhănđólâuhơnnữa.Tôihiểuvàthôngcảmvớibạn,nhưngsauđó tôisẽhỏibạn:“Sau tấtcảnhữngviệcđãdiễnra, tuần trướcbạnđãbỏrabaonhiêugiờđểxemtruyềnhình?Bạnkhôngthểsắpxếpthờigianđểđọcmộtcuốnsáchư?Bạnđãlàmđượcviệcgìđểnângcaogiátrịcủabạntrongmắtôngchủhayvớichínhbảnthânbạn?Bạnkhôngthểhọcđượcmộtkỹnăngnàođó?”Tấtcảchúngtađềunghĩrằngchúngtalàmviệcrất chămchỉ, vìvậychúng takhôngcó thờigianchobấtkỳviệcgìkhác.Vâng, theomột nghiên cứu về sự tiêu thụ truyền thông đại chúngmà tôiđượcbiếtthìtrungbìnhmộtngườiMỹbỏra:65ngàytrongmộtnămngồitrướcvôtuyến,41ngàytrongmộtnămngheđài,7ngàyngồilướtInternet,7ngàyngồiđọcbáo,7ngàyngồinghenhạc.Chừngđóthờigianlàquáđủđểđọcmộtcuốnsách, thamgiamộtkhóa

học,hay làmmộtviệcgìđócó íchchobản thânbạn.Mộtđiềugìđógiúpbạnnângcaogiátrịcủabảnthântrongcuộcsống.“Nếubạnchămsóctríóccủabạnthườngxuyênnhưbạnchămsóccáidạdàycủabạn,thìbạnsẽkhôngbaogiờphảilolắngvềviệcchămsóccáidạdàycủabạn,ngôinhàcủabạnhayquầnáobạnmặctrênngười.”

—AlbertEinsteinTôithừanhậnrằngcórấtnhiềungườilàmviệcchămchỉmàvẫnkhông

thểgiàucóđược.Chamẹtôiđãlàmviệcvấtvảđểnuôinấngtôi,vìvậytôikhông thể thờ ơ với những người làm việc chăm chỉmà vẫn nghèo khó.Nhưng tôi sẽkhông tập trungvàonhữngngườinhưvậy.Vìkhôngchỉ cứlàmviệcchămchỉlàcóthểgiàucó.Sựgiàucóbắtđầubằnglàmviệcchămchỉnhưngnócònđòihỏinhiềuhơnthếnữa.Nóđòihỏibạnluônsẵnsànglàmbấtcứviệcgìđểtiếnlênphíatrước.Patrick,contraitôi,làmộtnhàthiếtkếthờitrang.Nólàmviệcrấtchăm

chỉ.Ngay từkhibắtđầu tìmviệc làmđểkiếmsống,nóđãhọccách sốngbằngviệcchi tiêu tiếtkiệmnhất có thể.Nó làmviệc từ8đến20giờmộtngày.Nóhọccáchchitiêuchoănuốngchỉvới12đô-lamộttuần,muasắmởnhữngcửahànggiárẻ.Maymắnthay,nócóthểtựmayđượcquầnáo!KhithamgiamộtchươngtrìnhthờitrangởLasVegas,trongkhicácđốitáccủanónghỉởnhữngcănhộsangtrọngtạiMandalayBayvàCaesar’sPalacethìnónghỉtạiHowardJohnsonvớigiá39đô-lamộtđêm,ởchungphòngvớimộtngườibạnvàănbánhgạo,thịtbòkhô,kẹosôcôlavàuốngsođagiámộtđô-lamuaởnhữngcửahànggiárẻ.Bâygiờnókiếmtiềnrấtgiỏivàtôitinrằngnósẽ trở thànhtriệuphútrongvàinămtới.Nhưngnó thanhtoáncác

hóađơnvànộpthuếrấtđúnghạn.NócònhọctiếngTrungQuốc,tiếngTâyBanNhavàcảtiếngNhật,vìvậynócóthểgiaotiếpvớicácnhàcungcấpvàcáchãngthờitrang.Giờđây,nótựtinrằngnósẽkhônggặpthấtbạitrongkinhdoanhnữavìnóđãcóđượcnhiềubàihọctừthươngtrườngrồi.Nócóthểtậphợpchúngvàviếtthànhmộtcuốnsách,vàhãytinnóđi,mộtngàynàođónósẽviếtmộtcuốnsáchthậtsựđấy.Thực ra tôikểcâuchuyệnvềcon trai của tôiđểcó thểgắnkếtvớicâu

chuyện của Joel – người làm cùngPatrick. Joel chuyển từGuatemala đếnMỹvớimongmuốncóđượcmộtcuộcsốngtốthơnchogiađìnhmình.AnhtanhậnlàmcôngviệcmayquầnáotạimộtnhàmáymaylớnởLosAngeles.Côngviệccủaanhtabắtđầutừ7giờsángvàkếtthúcvàolúc5giờchiều.Sauđó,anhtađixebuýtvềnhàdùngbữatốicùnggiađình.Đến7giờtối,anhtalạibắtmộtchuyếnxebuýtkhácđếnrạpchiếuphimnơianhtanhậnlàmnhânviênsoátvéđếntận10giờtối.Sauđó,anhtabắtmộtchuyếnxebuýtkhácđếnchỗcủaPatrick,nơianhtangồibênchiếcmáykhâuchođếntận1giờsánghômsauđểmayhàngmẫuchoPatrick.Sauđó,Patricksẽchởanhtavềnhà.Anhtalàmviệcnhưvậycảtuần.TheoPatrick,Joelkhôngbaogiờphànnànvàluônhạnhphúc,phấnkhởivàcảmthấyrấtbiếtơnvìanhtacóthểlàmbacôngviệccùngmộtlúc.Nhưvậyanhtacóthểgiúpgiađìnhmìnhcócuộcsốngthoảimáihơn.CóhàngtriệucâuchuyệngiốngnhưcâuchuyệncủaJoelvàchúngkhiến

tôikhôngthểchấpnhậnđượcnhữngngườiluônthanphiềnvềsốphậncủahọ,vềviệchọđãlàmlụngchămchỉnhưthếnàotrongcôngviệcduynhấtcủamình.Bạnlàmnhữngviệcphải làmbởiđólàđiềuđúngđắn,điềunênlàmchogiađìnhbạnvàchochínhbảnthânbạn.Bạnlàmcôngviệcđóbởivìbạnmongmuốnkiếmtiềnnhiềuhơn,bởibạncóthểlàm.Rấtkhótìmthấythànhcôngvà sự thịnhvượng,nhưngnếubạn thật sựcốgắng thìđiềuđókhôngquákhókhăn.Thànhcôngđòihỏisựchămchỉvàtinhthầnsẵnsànglàmmọicôngviệccầnthiếtđểđạtđượcmụctiêu.“Tôixứngđángđượctiêutiềntheocáchtôimuốn!”Tôitinbạnxứngđángcóđượcsựđảmbảovềtàichính,cómộtchúttiền

tiết kiệm và có thể sử dụng tiền củamìnhmột cách thoảimái.Bạn xứngđángđượcthưtháiđầuóc.Vớihaicâunóinày,tôiđãvừachứngminhđượcrằngtôinghĩchobạnnhiềuhơnbạnnghĩchochínhbảnthânmìnhấychứ.“Tôiđãthụtlùilạiphíasauquáxađểcóthểtiếnlênphíatrước.”Không,bạnkhônghềthụtlùi.Cuộcsốngcóthểcóđôichútkhắcnghiệt

vớibạnvàmọithứcóthểthựcsựảmđạm,nhưngbạnluôncóthểtiếnlênphíatrước.Tôikhôngcóýđịnhxúcphạmbạnkhinóirằngcuộcsốngsẽrấtdễdàng.Đôilúc,việckhuiranúinợnầncủabạnđểgiảiquyếtvàtiếnlên

phíatrướccóthểlạitốthơn.Nhưnghãynhớđiềunày:Bạncóthểlàmđượcnếubạnmuốnlàmviệcđó.Bạncóthểkhôngcókhảnănglàmchocuộcsốngcủabạnhoànhảonhưngchắcchắnbạncó thể làmchonó trởnên tốthơnhiệntại.Lỗilớnnhấtmàbạncóthểmắcphảilàtinrằnghoàncảnhcủabạnlàhoàntoànvôvọng.Nókhônghềvôvọngbởivìbạncòncósựgiúpđỡcủanhữngngườikhác.Hãyđốimặtvànhậnlấytráchnhiệmcủabạn,sauđóbắttayvàocôngviệcđểthayđổinó.Hãytintưởngvàobảnthânbạn.Bạnvẫnđangđọccuốnsáchnàyđấychứ?“Tôikhôngbiếtlàmcáchnàođểcóthểtrởnênkhấmkháhơn.Chưacóaitừngnóivớitôivềđiềunày.”Mộtngườiphụnữkểvớitôirằngchacôấytừngnói,chỉcầnconmặcmột

bộđầmthậtđẹp,đeođồnghồhiệuRolexvàláimộtchiếcxeMercedesthìkhông có gì phải lo lắng cả. Tôi nói với cô ấy rằng cha cô ấy thật ngốcnghếch khi nói như vậy.Theo tôi, dạy bảo con cáimột điều gì đómà lạihoàntoànkhônghiểubiếtvềđiềuđóthìđúnglàmộttội lỗi.Tôicảmthấytiếcchongườiphụnữnày– trongvàiphút.Côấychừng30 tuổi rồi.Đếnmộtthờiđiểmnàođó,bạnnênbiếtrằngđiềugìlàđúng,điềugìlàsai,bấtchấpchamẹbạnđãlàmđiềuđóhaytừngnóivớibạnvềđiềuđóhaychưa.Tôiđãtừnggiúpmộtcặpvợchồngkhác–họnóivớitôirằngcảhaibên

chamẹhọđềukhônggiàucó,vìvậyhọcũngsẽkhông thểgiàucóđược.Vâng,lýdonghecũngcóvẻhợplý.Nhưngđóchỉlàkếtcụccủanhữngkẻngudốt,họbịphásảnvớihàngđốngnhữnglýdokhácnhau.Tôihiểutấtcảchúngtađềuchịuảnhhưởngcủamôitrườngsinhsốngởmộtmứcđộnàođó.Điềunàyđúngchotớikhibạnkhoảng30tuổi;bạnnênnhìnxungquanhvàtìmrađiềugìđóchobảnthânbạn.Khibạn35tuổimàvẫnđổlỗichochamẹmìnhthìbạncầnnghiêmtúcxemxétlạibảnthân.“Tôikhônggiỏitínhtoán.”Mộtanhchàngnóivớitôilýdoanhtakhôngthểthanhtoáncáchóađơn

củamìnhlàvìanhtakhônggiỏitínhtoán.Đâyquảlàmộtlýdokhôngthểchấpnhậnđược.Đặcbiệt làkhi chàng trainàychỉ làmviệc có9giờmộttuần!Tínhtoánkhôngphảilàvấnđềcủaanhta.Côngviệcmớichínhlàvấnđềcủaanhta.Tínhtoánhóađơnkhôngphảilàmônđạisốcaocấp,chỉđơngiảnlàviếtraconsốbạnkiếmđược,rồiviếtxuốngphíadướiconsốbạnđãchitiêu.Nếuconsốởphíatrênnhỏhơnconsốởphíadướithìđúnglàbạnđangcóvấnđềvềchitiêurồiđấy.“Đólàlỗicủacáccôngtythẻtíndụng.”Bạn có tin không, đây làmột trong những lý do phổ biến nhấtmà tôi

thườngnghethấy.Mộtngườiphụnữđãnóivớitôirằng,lýdocôấychìmngậptrongnợnầnvàđangtrênbờvựcphásảnlàvìcáccôngtythẻtíndụng

liêntụcgửichocôấynhữngmẫuđơnlàmthẻtíndụngđãđượcphêduyệttrước.Côấynóirằnggiámàhọkhônggửinhữngláthưđóchocô,thìcôấyđãkhôngcảmthấynhưbịbắtbuộcphảicầmnhữngtấmthẻđólênvàmuasắmmọithứ.Bởivậy,côấycótới57thẻtíndụngcùngvớikhoảnnợlêntới100nghìnđô-la.Cáccôngtythẻtíndụngkhôngphảichịutráchnhiệmchohoàncảnhcủa

bạn,màchínhlàbạn.Khinhữngmẫuđơnđượcgửitớihòmthưcủabạn,bạnđừngmởrađọc.Đừngđiềnthôngtinvàođómàhãyxéchúngđi.“Đồđạclêntiếng.”Đúng,chúngsẽlêntiếng.Nhưngnếubạnkhôngthểkiểmsoátđượccuộc

sốngvàđangđổlỗichohoàncảnhtúngthiếucủabạn,thìbạnđanglừadốichínhbản thânmìnhđấy.Tôibiết điềugì đangxảy ra.Khi tôi đanghoàntoàn cháy túi, thì chú chó của tôi bị thương ở chân và để chữa lành vếtthươngđó,tôiphảimất1200đô-la–sốtiềnquálớnmàlúcđótôikhôngthểcóđược.Vậyđólàlỗicủachúchókhiếntôicháytúi?Liệucóphảithếgiớinàyđangquaylưnglạivớitôivìtôikhôngcótiền?Hayđólàlỗicủabácsỹthúyvìđãđòimứcgiáquácaođểchữa lànhvết thươngchoconchócủatôi?Không,đó là lỗicủa tôivì tôicháy túi.Bạnnợnầnquánhiềudobạnkhôngkiểmsoátđượcchitiêucủamình.Khimộtviệckhẩncấpđộtngộtxảyra,bạnnêncómộtkhoảntiếtkiệmtrongtayđểcóthểxửlýtìnhhuống.“Nhưng,nhưng,nhưng…”Đừng nói “nhưng”mà hãy thừa nhận rằng lý do bạn không có tiền tiết

kiệmđểđốiphóvớinhữngtìnhhuốngkhẩncấplàvìbạnđãtiêukhoảntiềnđóvàonhữngthứkhácrồi.Bạnđãkhôngtiếtkiệmmộtchútnào,đólàmộtkhoảncầnthiếtmàđánglẽbạnnêncó.Đókhôngphảilàlỗicủatìnhhuốngkhẩncấpmàchínhlàsailầmtồitệcủabạn.“Giácảmọithứđềurấtđắt.”Tôibiếtgiácảthịtrườngchứ.Tôicũngbiếtgiácủamộtbìnhgasvàmột

bình sữa như thế nào. Tôi không phải là người không bao giờ đi chợ vàkhôngchúýđếngiácả.Tôicũngđichợ,đếncửahàngrauquảvàcũngđổxăngxehàngngàygiốngnhưbạnthôi.Nhưngtôicamđoanvớibạnrằnggiácảmọithứđềukhôngquácaođâu.Mọithứluôncógiáđúngvớigiátrịthựccủanómàthôi.Hơnnữa,bạnkhôngthểkiểmsoátđượcgiácả thị trường.Thayvìkêuca,thanvãn,hãychuyểnsangđốiphóvớinó.Vấnđềcủabạnkhôngphảilàgiácảthịtrường;vấnđềởchỗbạnkhôngkiếmđủtiềnđểmuanhữngthứbạnmuốn.Bạnkhôngthểđiềuchỉnhđượcgiácả,bạnchỉcóthểđiềuchỉnhđượctiềncủabạnmàthôi.“Tôikhôngcócôngviệcvớimứclươnghấpdẫn.”Tôirấtghétkhinghethấyaiđónóinhữngđiềungungốckiểunhư:“Tất

nhiênlàanhtagiàucórồivìanhtalàmộtbácsỹmà.”;hay“Côấycócôngtyriêng,vìvậyđừngthắcmắctạisaocôấylạiđixeMercedes.”;“AnhấylàmộtcầuthủbóngchàynênanhấyđixeLamborghini làđiềuđươngnhiênmà.”Côngviệccủabạnkhônggiúpchobạngiàucó.Cónhữngbácsỹ,nhasỹ, luật sưvà rất nhiềugiámđốc công ty cũngbị khánhkiệt đấy chứ.Vàcũngcónhữngtàixếxetải,quảngiavàcôngnhânnhàmáygiàucóđấychứ.Tôiđãtừnggiúpđỡmộtluậtsưvàmộtngườimôigiớithếchấpđangtrênbờvựcphásản.Tôicũngtừnglàmviệccùngvớinhữngngười làmtronglĩnhvựcbảohiểmthếchấp,họcũngbịkhánhkiệtvàthẻtíndụngcủahọthìrỗngkhông.Thậmchítôicòntừnggiúpmộtkiểmtoánviênchưahềcómộttậpséccánhânnàocả.Bạncónhậnthấysựtrớtrêutrongcáctrườnghợpnàykhông?Côngviệcvàtiềnbạckhôngliênquannhiềuvớinhau.Đừngđổlỗichocôngviệcvềtìnhhìnhtàichínhnghèonàncủabạn.Đókhôngphảilàlỗicủacôngviệcbạnđanglàmmàchínhlàlỗicủabạn.“Nhưngtôikhôngcóbấtkỳkỹnăngnào.”Đâylàlỗicủaai?Hãytrangbịchomìnhmộtvàikỹnăngđichứ.Hãyđọc

mộtcuốnsách, thamgia lớphọcbuổi tốihaytheohọcmột lớphàmthụ…Córấtnhiềucáchđểtrangbịchomìnhcáckỹnănglàmviệc.Thậmchícòncóvàiphươngphápđượcdạymiễnphínữa.Ngoàira,bạnđãcómộtsốkỹnăngđểlàmviệctốthơnrồi.Bạncóthểkiếmđượcmộtcôngviệclàmthêmvớinhữngkỹnăngbạncó.Nếubạnchorằngsựbảođảmvềtàichínhlàđiềuquantrọngđốivớibạn,bạnnênsẵnsànglàmbấtcứviệcgì.

BạnđãbiếtmìnhcầngìđểlàmviệctốthơnChỉcóbalýdokhiếnmọingườikhônglàmviệchiệuquả.Đólàsựngu

ngốc,lườibiếngvàkhôngchútâmvàocôngviệc.Vậylýdocủabạnlàgì?Đầu tiên, bạn không ngu ngốc. Bạn có thể làm những điều ngu ngốc

nhưngbạnkhôngngungốc.Aicũngbiếtcóítnhấtmộtviệchọcóthểlàmtốthơn,làmnhiềuhơnvàcóđượcnhiềuhơn.Hãyđểtôichứngminhđiềunàychobạnthấy.Tôimuốnbạnquansátmộtvàilĩnhvựctrongcuộcsốngcủabạnvàviếtramộtviệcmàbạnbiếtmìnhcóthểlàmtốthơn.Tôisẽgiúpbạnbằngcáchđưaramộtvídụ.Tôimuốnbạnđưatrườnghợpcủabạnvàosauvídụcủatôi.Hãylấymộttrườnghợpthậtđặcbiệtnhébởivìbạnbiếtrõvềbảnthânmìnhhơnbấtcứaimà.VIỆCLÀMCẢITHIỆNKẾTQUẢCỦATÔI:TRONGCÔNGVIỆC.Larry:Tôicóthểlàmviệcbấtkỳlúcnàomiễnlàhọtrảcôngxứngđáng

chotôi.Tôi:………VỚIGIAĐÌNH.Larry:Tôicóthểkhôngxemtivinữa,thayvàođólàchămsócgiađình

tôi.Tôi:………VỚIMỘTNGƯỜIQUANTRỌNG.Larry:Tôicóthểkhenngợicôấyvềmộtviệcgìđóhàngngày.Tôi:………ĐỂTRỞTHÀNHMỘTNGƯỜICHA/NGƯỜIMẸTỐTHƠN.Larry:Mộtngàytôicóthểdànhítnhấthaimươiphútđểtròchuyệnvới

cáccontôivềnhữngđiềuchúngquantâm.Tôi:……

…VỚISỨCKHỎECỦABẢNTHÂN.Larry:Tôicóthểănítđivàtậpluyệnnhiềuhơnmộtchútmỗingày.Tôi:………ĐỂTRỞNÊNSÁNGSUỐTHƠN.Larry:Tôicóthểđọcmộtcuốnsáchhướngdẫncáchđểthànhcông.(Tin

vuiđây,cuốnsáchnàycũngđángquantâmđấy!)Tôi:………VỚIVỐNLIẾNGCỦAMÌNH.Larry:Tôicóthểngừngmuasắmnhữngthứkhôngthựcsựcầnthiết.Tôi:………Bạnvẫnđangtheodõichứ?Bạnbiếtcóthểlàmtốthơnítnhấtmộtviệc

trongmỗi lĩnh vực tôi vừa liệt kê. Bạn thậm chí còn biết bạn có thể làmnhữngviệcgìđểcảithiệntìnhtrạngtàichínhcủamình.Vấnđềkhôngphảilàbạnkhôngbiếtnênlàmgì,bạnđanglườibiếng,rấtlườibiếngmàthôi!Vàbạnkhôngchútâm.Tôikhôngthểhiểunổitạisaomộtngườibiếtcáchlàmviệc tốthơnnhưng lạikhông làmđiềuđóvì chínhbản thânmìnhhaygiađìnhmình.

Lýdocủabạnlàgì?Liệutôicóbỏsóttrườnghợpcủabạntrongbảngliệtkêcáclýdocủatôi

không?Cóthểlắmchứ.Cólẽtôiphảiviếtđếnmộttrămtrangsáchthìmớicóthểliệtkêhếtlýdomọingườiđưarađểbiệnminhchohoàncảnhtúngthiếucủamìnhấychứ.Ngoàicáclĩnhvựcmàtôiđãliệtkê,bạncũngcóthểthêmvào:

Vậyđâulàtrườnghợpcủabạn?Nhữnglýdobạnbiệnminhchocảnhtúngthiếucủabạnlàgì?Hãyviếtchúngraởbảngsau:BẢNGLIỆTKÊNHỮNGLÝDOVÌSAOTÔICHÁYTÚI:…………Khôngcầnnhìnvàonhữnggìbạnvừaviếttôicũngcóthểkhẳngđịnhcó

mộtvấnđềtrongbảngliệtkêcủabạn.Bạnkhôngchútâmvàonó.Điềunàylàsựthật.Bảngliệtkênhữnglýdobiệnminhchotìnhcảnhtúngthiếucủabạnthựctếchỉcầnlàmộtbảngliệtkêrútgọn.Nóchỉnêncómỗitêncủabạntrongđómàthôi.Tạisaobạnkhôngquaylạivàthêmtêncủabạnvàonhỉ?“Con người thường không muốn chịu trách nhiệm về những khó khăn

trongcuộcsốngcủamình.Họdễdàngđổlỗichohoàncảnh,chonhữngngườixungquanh,nhữngsựkiệnkháchaythậmchílàđổlỗichoChúavềnhữngthấtbạicủahọ.”

—TiếnsỹWayneW.DyerTrongchươngtiếp theo,chúngtasẽcùngtìmrabiệnphápđểchấmdứt

việcđưaracáclýdobiệnhộchobảnthânvàbắttayvàogiảiquyếtnhữngvấnđềđangthựcsựcảntrởbạntiếnlên.

2.VấnđềthựcsựcủabạnĐiềugâysốclớnBạnkhôngcóvấnđềvềtiềnbạc.“Tôikhôngcótiền,vớitôiđólàcảmộtvấnđề.”Việckhôngcótiềnlàhệquảcủatấtcảnhữngvấnđềkháccủabạn.Bạn

đangcóvấnđềvềtưtưởng.Nhữngvấnđềvềtháiđộ,vềlòngtựtrọng.Bạnthật lười biếng. Bạn không có nguyên tắc. Bạn không có mục tiêu. Bạnkhôngchútâmvàonhữngviệcưutiêncủamình.Vấnđềlớnnhấtcủabạnkhôngphảilàtrongvíhaytrongtàikhoảnngân

hàngcủabạncóbaonhiêutiền.Vấnđềlớnnhấtlàởchínhsuynghĩcủabạn.Bạnsẽgiảiquyếtđượcvấnđềtiềnbạckhibạngiảiquyếtđượcnhữngvấnđềkhác.Đólànhữngđiềuchúngtasẽbànđếnngaysauđây.

Hãyquảnlýcáchchitiêucủamìnhđểlàmgiàu“Larry,điềunàynghechẳngkhônngoanchútnào.Anhkhôngthểquảnlýcáchchitiêucủamìnhđểlàmgiàuđược.Chitiêukhôngphảilànguyênnhânkhiếntôikhánhkiệt!”Khôngphảiđâu.Chínhchitiêuđãkhiếnbạnbịkhánhkiệtđấy.Chitiêu

vàonhững thứkhôngcần thiếtđãkhiếnbạn lâmvàocảnh túng thiếu.Khibạnhọccáchchitiêuhợplýthìbạnsẽgiàucó.“Hầuhếtmọingườiđềubiếtcáchkiếmtiềnnhưngkhôngphảiaicũngbiếtcáchtiêutiền!”

—HenryDavidThoreauTôi từng nói chuyện với một cặp vợ chồng trong chương trình Big

Spender,ngườivợcótủquầnáotrịgiá600nghìnđô-la.Đókhôngphảilàdolỗiinsáchđâubạnạ.Côấycótủquầnáo,dàydépvàtúixáchtrịgiá600nghìnđô-la.Côấycótớihơn400đôigiàyhànghiệuvàbangăntủđầyquầnáođược chia theo cácnhãnhiệu thời trangkhácnhau!Cặpvợ chồngnàykhôngcónhàởcủariêngmình.Họtiêutốnnhiềutiềnhơnkhoảnhọkiếmđược.Tìnhhìnhtàichínhcủahọrấtthảmhại.Vìtiếtkiệmtiềnđểmuanhà,họphảisốngnhờnhàmẹcôấy,trongkhimẹcôấysốngcùngvớibàngoại.Nhưnghọlạitiêutấtcảsốtiềnmàhọdànhdụmđượcđểmuanhàvàonhữngđôigiàyvànhữngbộquầnáohànghiệu,khôngmộtthứnàocóýnghĩalâudàichocuộcsốngcả.Đánglẽhọphảitrả200nghìnđô-latiềnthuênhàmỗinămnhưnghọlạikhôngmấtkhoảntiềnđó.Vậymàhọchẳngđểdànhđượcchút nàođểmuamột ngôi nhà cho riêngmình.Việc tiêuphakhông “giếtchết”túitiềncủabạnnhưngtiêutiềnvàonhữngthứvôbổthìhoàntoàncóthể.“Hãygiữchiếcvítrongtầmkiểmsoátcủabạn,hoặcbạnsẽbịngậpđầutrongnhữngmónđồvôbổ.”Tôibiết, chi tiêu làmộtphần tấtyếu trongcuộc sống.Đốivới tôi cũng

vậy,tôikhôngbaogiờngừngchitiêungaycảkhitôihoàntoànkhánhkiệtvàphásản.Thếnhưng, tôikhôngtiêu tiềnvàonhữngthứkhôngcógiá trịchotươnglai.Ănnhàhàng?Chúngtôikhôngđilâurồi.Muasắmquầnáomới?Chúng tôikhông làmviệcđó.Truyềnhìnhcáp?Chúng tôikhôngsửdụngtừlâu.Haivợchồngtôithốngnhấtrằng,chúngtôisẽchỉtiêutiềnvàomộtviệcduynhất,đólà:đểtrởnênkhônngoan,sángsuốthơn.Tôiđãmuarất nhiều sách. Tôi có thể bỏ quamột bữa ăn, không xem tivi, nhưng tôikhôngthểbỏquamộtvụđầutưpháttriểntrítuệcủamình.Tôibiếtrằngđầutưchothànhcôngsẽchokếtquảtốtđẹp.Vàđúngnhưvậy.Sau20nămvàvớigầnbốnnghìncuốnsách,tôiđãhọchỏiđượcnhiềuđiều!Họctậpkhông

phảilàmộtkhoảnchitiêu,đólàmộtkhoảnđầutưdàihạn.

Nhàtriệuphú“bamươinghìnđô-la”Khicòn làmộtcậubé, tôiđãdànhdụmtừngđồngxumộtđểmuamấy

chúcácảnhnướcmặntừmộtmẩuquảngcáotrênbìasaumộtquyểntruyệntranh.Trôngchúngrấtđángyêu–nhữngsinhvậtnhỏbéhạnhphúc,vuivẻvàbơi tungtăngdưới lànnước.Tôi(vàhàngtriệucậubékhác)đềukhámphárarằngnhữngsinhvậtbénhỏtuyệtvờinơibiểnkhơimàchúngtôiđangmongmỏi có được chỉ làmột con tôm nướcmặn bẩn thỉu bơi lung tungtrongmộtbìnhnướcbẩnkhônghơnkhôngkém.Tôiđãrấtthấtvọngnhưngtôicũnghọcđượcmộtbàihọcquýgiá.Mọithứkhônggiốngnhưnhữnggìđượcquảngcáo.Còn đây là câu chuyện củamột nhà triệu phú “Bamươi nghìn đô-la”.

Chắcbạnbiếtkiểutriệuphúnày:mộtgãkiếmđược30nghìnđô-lamỗinăm.Anhtaluôncốgắngđểcóvẻbềngoàivàcócuộcsốnggiốngnhưmộtnhàtriệuphú.Anhtacómộtcôngtylàmăntốt,mộtcặpkínhrâmgiá300đô-lavàđỗchiếcxeAMCGremlincủamình trênphố trướcmộtquánbar sangtrọngdànhchogiớisànhđiệu,vàgiácảcaonhấttrongthànhphố,rồiđivàonhư thể anh ta sở hữu quán bar đó. Khi thanh toán, anh ta rút chiếc thẻMasterCardrađểgâyấntượngvớinhữngngườixungquanh.Đúngnhưcâunói:“Trămvoikhôngđượcbátnướcxáo.”Nhàtriệuphú“Bamươinghìnđô-la”luôncốgắngthểhiệnmìnhlàmột

ngườigiàucóhơnlàlàmviệcđểtrởthànhtriệuphúthựcsự.Chỉkhianhtanỗlựckiếmtiềnnhưcốgắngtỏralàngườigiàucóthìmongmuốnlàtriệuphúcủaanhtamớitrởthànhhiệnthực.

TheođuổitiềnGiốngnhư trongmộtbộphimvề tộiphạm,hoạtđộngchính trịhaymột

âmmưugiếtngười,mụcđíchchínhtrongnhữngtrườnghợpnàythườnglà“tiền bạc”. Tiền cho chúng ta thấy điều gì thực sự có ý nghĩa quan trọngtrongcuộcđờicủabấtcứai.Bạncóbiếtcáchchitiêucủabạnvànhữngvậtdụngbạnmuanóilênđiềugìvềbạnkhông?Mộtlần,khilàmviệcvớimộtgiađình,tôiđãhỏingườicharằnganhcó

yêu quý con trai của mình không? Anh ta khẳng định điều đó là đươngnhiên.Nhưng tôi khôngnghĩvậy.Tôinóivới anh ta rằng tìnhyêu anh tadànhchonhữngđiếuthuốclácònlớnhơntìnhyêuanhtadànhchocontrai,vìanhtatiêutốnchothuốclánhiềuhơnkhoảnanhtađầutưchotươnglaikhỏemạnhcủacontraianhta.Sauđótôicầmlấybaothuốclácủaanhta,némxuốngsànnhàvàgiẫmnátchúngdướiđôigiàycaobồicủamình.Anhtađãsốckhinghethấynhữngđiềutôinói!Tôithíchđiềuđó.Vàtôiđãđúng.Những gì bạn cho là quan trọng đối với bạn đều không quan trọng, hànhđộngcủabạnluônchotôithấymộtsựthậtngượclại.Khitheođuổitiềnbạc,bạnsẽbiếtmộtngườithựcsựyêuthíchcáigì.Nếubạntiêuhàngtrămhaythậmchíhàngnghìnđô-lavàoviệcmuasắm

đểkhẳngđịnhrằngbạntrôngthậtđẹpvàthờitrangthìchứngtỏvẻbềngoàirấtquantrọngđốivớibạn.Điềuđótốtthôi,nếubạncóđiềukiện.Nhưngnếubạnlàmviệcđóthayvìmuasắmnhữngvậtdụngcóíchhaytiếtkiệmtiềnchotươnglai,hayđầutưchoviệchọchànhcủaconcái,tứclàbạnđãđảolộnthứtựnhữngđiềuquantrọngtrongcuộcsốngcủabạn.Tôiđãhỏimộtanhchàngđangnợnầnchồngchấtrằngđiềugìquantrọng

đốivớianhta.Anhtatrảlời:“Vuivẻ,giađìnhvàvợ.”Tôibănkhoăntạisaoanhtalạicóvấnđềkhókhăn?Anhtaưutiênsựvuivẻhơntấtcảmọithứtrongcuộcđờimình.Vàđóchínhlànơianhtađãđổtiềnvào.Anhtanợtiềnchovayhỗ trợ sinhviên, nợ tiềnngười thân tronggia đìnhvànợ tiền rấtnhiềungườikhácnữa;vậymàanhtavẫnkhôngngừngtiêutiềnvàođồđạc,vàonhữngchiếc tivimànhìnhplasmavànhữngbuổi tiệc tùngvớinhữngngười bạn thân củamình, thậmchí anh ta chưabaogiờ lo lắngvề cái túiđựngđầyhóađơnthanhtoáncủamình.Tôibiếtmột cặpđôikhácđã tiêu tốn70nghìnđô-la chođámcưới của

mình.Sauđó,họphảidùngđếnsốtiềndànhdụmmuanhàtrongbanămđểthanhtoánchobữatiệcđámcướiđócùngnhữnghóađơnthẻtíndụngkhácnữa.Tôinóivớihọrằngtronglễkỷniệm30nămngàycướicủahọ,họcóthểbậtsâm-panhvàuốngmừngvềviệccuốicùnghọcũngđãthanhtoánhếtcáckhoảnmàhọđãchichoviệctổchứcđámcưới.

Bạnnghĩrằngtôiphảnđốinhữngđámcướiđắtđỏvàấntượngư?Khônghề,nhưngđốivớicặpđôiđó,sốtiềnhọtiêutốnchođámcướivượtquákhảnăngtàichínhcủahọ.Mộtngàyhạnhphúccùngvớivàibứcảnhđẹpvàrồisauđólà30nămtrảnợthậtkhôngđángchútnào.Bạnphảisắpxếpthứtựưutiêncủamìnhtrướckhilậpkếhoạchchitiêu.

Bạncầnviếtradanhmụcliệtkêchínhxácnhữngđiềuquantrọngnhấtđốivớibạn.Bạnđãcódanhmụcnàychưa?“Tôikhôngcó.”Bạnđangcóvấnđề rồi đấy!Bạnkhôngcódanhmục liệt kê.Chúng ta

chuẩnbịsắpxếplạinóbâygiờđây.Bạnhãylậpmộtdanhsáchnhữngđiềuquan trọng với bạn.Hãyviết ra tất cả nhữnggì bạn nghĩ là thực sựquantrọngtrongcuộcsốngcủabạnnhé.ĐIỀUGÌQUANTRỌNGĐỐIVỚIBẠN?………Rất tốt,đó lànhữngđiềuquan trọng trongcuộcsốngcủabạn.Giờđây,

bạnhãyxemlạinhữnghóađơnmuahàngvàviếtnhữngthứbạnđãbỏtiềnramua.Sauđó,bạnsẽbiếtđiềugìthựcsựquantrọngđốivớimình.…………………Bạnthấycósựkhácbiệtnàogiữahaidanhmụcliệtkêtrênkhông?Giờ

bạnđãsẵnsàngđểsắpxếplạicáchànhđộngcủamìnhtheothứtựưutiênchưa?

LàmgiàudễhơnbạnnghĩĐâylàcáchtôiđãlàm:Tôiquyếtđịnhphảilàmgiàu.Tôiđưaraquyếtđịnhnàynăm13tuổi.Lúcđótôiđanghọclớptám,tôi

thườngmặc chiếc quần bòmàuxanh sẫmđi học.Nókhôngphải là chiếcquầnhiệuLevi’sgiốngnhưcủanhữngcậubạntronglớp.Nólàchiếcquầnhiệu Roebucks. Bạn có biết cái tên Roebucks không?Hầu hếtmọi ngườichưatừngnghenóiđếnnó.Nólànhãnhiệuquầnbòcủanhữngnăm1960tronghệthốngcửahàngbánlẻSears.ChatôilàmviệcchoSears,Roebucksvàôngđượchưởngchếđộmuagiảmgiá,vìvậytôiphảimặcloạiquầnbòrẻnhấtmàchúngtôicóthểmuađượcvớimứcchiếtkhấucao.Chamẹtôichỉcóthểsắmchotôimộtchiếcquầnbòmàthôi.Chiếcquầnbòcủatôicómộtvếtmàiráchtrênmộtbêntúi.Vấnđềlàở

chỗ,chínhvếtmàiráchđóđãthểhiệnrằngtôichỉcómộtchiếcquầnbò.Rồimộtngày,mộttrongnhữngđứabạncùnglớpnóivớitôirằng:“Winget,hìnhnhưngàynàocậucũngchỉmặccómộtcáiquần thôi.Cậukhông thểmuathêmmộtcáiquầnbònữaà?”.Cậubạnđónóitrướcmặtrấtnhiềungườivàquan trọngnhất là có rất nhiều bạn gáimà tôi chưa làmđiều gì để lại ấntượngcả.Tôicốgắngcườiphálênvànóirằngtôicórấtnhiềuquầnbòvàbằngmọicách,tôiđãmàixéđểtấtcảchúngcócùngvếtráchgiốngnhau.Nhưngtôivẫnnghèo.Tôibiếtđiềuđóvàmọingườicũngbiếtđiềuđó.Chamẹtôilànhữngngườituyệtvờivàhọluôncốgắnglàmnhữngviệccóthểcho tôi; nhưng điểmmấu chốt, tôi vẫn làmột thằng bé nghèo chỉ cómộtchiếcquầnbòxanhmặcđến trườnghàngngày.Tôighétđiềuđó.Tại thờiđiểm đó, khi còn học lớp tám trường trung học cơ sởAliceRobertson, ởMuskogee,Oklahoma,LarryWingetđãquyếtđịnhrằngmìnhsẽtrởnêngiàucó.Mặcdùtôivẫnchưacóýtưởngcụthểgìvềviệclàmgiàunhưthếnào,nhưngtôibiết tôisẽ làmbấtcứđiềugìđểkhôngrơivàocảnhnghèo túngmộtlầnnữa.Tôikhôngthểchịuđựngđượccảmgiácbẽbàngcủasựnghèotúngvàđểngườikhácbiếtvề tìnhcảnhcủamình.Quyếtđịnhđóđãđịnhhướngcuộcđờitôi.Hiệntạitôiđãgiàucó.Tôiđãmấthơn30nămđểbiếnđiềuđóthànhhiệnthực.Saukhiđưa raquyếtđịnh làmgiàu, tôibắtđầuhànhđộng.Tôiđãđịnh

hìnhtrongtâmtrímìnhgiàucólàthếnào,cảmgiácgiàucóvàmùivịcủanórasao.Tôiviếtmọithứragiấy.Tôilậpcácdanhmụcchitiếtvềcuộcsốngsaunàycủatôinhưthếnào,vềnhữnggìtôimuốncó.Tôikhẳngđịnhđólàsựgiàucó.Điềuđầutiêntôinóivàomỗibuổisánglà:“Tôihạnhphúc.Tôikhỏemạnh.Tôigiàucó.”Bâygiờtôivẫnlàmvậy.Tôiđánhdấumọithànhcôngcủamình.Tôidừngviệctậptrungvàonhữnggìtôikhôngcó,màtậptrungvàonhữnggìtôiđangcó.Dùkhôngcónhiều,nhưngtôiluônsẵnsàng

làmbấtcứđiềugìđểcảithiệntìnhtrạngđóvàcóđượcnhiềuthứhơn.Vàđiềugiúpbạntiếnlênphíatrướcmàhầuhếtmọingườiđềukhôngsẵnsàngthựchiệnđólàlàmviệc,làmviệcchămchỉ.Làmviệcvìbảnthânbạnvàvìcuộcđờibạn.Khihọcđạihọc,tôiđãlàmthêmvàiviệcđểkiếmtiền.Tôigiâmcànhcây

cảnhvàbánchúngtrênđoạnđườnggầnnhàvàonhữngngàycuốituần.Tôicònmócdâychỉnhiềumàusắcthànhnhữngchuỗitrangsứcđểbánnữa.Cácđầungóntaycủatôibỏngrộpvìtôimócdâylàmđồtrangsứcquánhiều.Tôicòntrựcđiệnthoạitừ10giờtốiđến7giờsáng.Sauđó,tôimấtmộtgiờđểláixeđếntrườngvàhọctừ8giờsángđến3giờchiều.Tôivềnhàvàchợpmắt khoảng hai tiếng, sau đó dậy và làm bài tập, rồi làm vòng trang sứctrongkhoảnghaigiờđồnghồ.Tôicóđangkhoácláckhôngvậy?Đôichútthôi.Tôitựhàovềđiềunày,vềnhữngviệctôiđãlàm.Tôiđãrấtchămchỉvànỗlực.Tôithườngxuyêncảmthấymệtmỏi,nhiềulúcmuốnnổtung.Nhưngtôi luônsẵnsàng làmbấtcứđiềugìđểcóđượcnhiều thứhơn trongcuộcsống.Khinhìnlại,tôinhậnrarằngtôichưabaogiờquágiỏiđểlàmbấtcứviệcgìđểthayđổihoàncảnhcủamình.Cónhiềungườiđãlàmđượcnhiềuhơntôivàvượtquanhữnghoàncảnhtồitệhơntôiđểtrởnêngiàucó.Hãydừngviệcsuynghĩrằngbạnkhác,haycâuchuyệncủabạnkhônggiúpbạntrởnêngiàucó.Câuchuyệncủabạn,không tínhđếnnócó thể tệnhư thếnào,thìnócũngkhôngphảilàđộcnhấtvônhị.Tôi có thể cá rằnghiệngiờbạnđang thất vọngphải không?Bạnmong

muốnnhiềuhơnlàviệccómộtgãnàođónóivớibạnrằnghãyquyếtđịnhtrởnên giàu có, hãy gạt bỏ con người lười biếng trong bạn, hãy đứng lên vàhành động để đạt đượcmục tiêu. Bạnmuốn cómột chiến lược làm giàunhanhchóng.Nhưngtôikhôngcóthứđó.Tôichỉđơnthuầnmuốngiàucó,tôiquyếtđịnhmìnhphảitrởnêngiàucóvàtôisẵnsànglàmviệcthậtchămchỉvànhiềuđếnmứccầnthiếtđểbiếnđiềuđóthànhsựthật.

TạisaoQuantrọnghơnLàmthếnào!“Mộtngườiluônbănkhoăntìmcâutrảlờichocâuhỏi‘tạisao’trongcuộcsốngcókhảnănggiảiquyếthầuhếtnhữngcâuhỏi‘làmthếnào’.”

—FriedrichNietzscheTrongphầnhaicủacuốnsáchnày,bạnsẽhọcđượcphươngphápđểxác

địnhcácmụctiêucủamình.Tôisẽcungcấpchobạncácbướcđểbiếnchúngthànhhiệnthực.Nhưngnếuchỉbiết“làmthếnào”màkhôngbiết“tạisao”thìchỉcóthểtạoramộtchútítkhácbiệtmàthôi!Tạisaolàđộngcơ,làsựkhíchlệvà làđiềukhiếnbạnluôngắnbótheođuổicôngviệcngaycảkhibạnkhôngthíchnó.Làmthếnàolàcôngviệc.Tạisaolàlýdođểlàmcôngviệcđó.Tạisaotôigiàucó?Tôiđãnợbảnthântôisựgiàucó.Tôiđãnợgiađình

tôiđiềukiệnsốngđầyđủ.Tôimuốngiàucó.Tôibiếttôicóthểbiếnđiềuđóthànhhiệnthực.Tôikhôngmuốnbẽmặtvìcóíthơnnhữnggìtôicóthểcó.Tôimuốnbiếtrằngtôicóthểđạtđượcbấtcứđiềugìmàtôiquyếtđịnhđạtđược.Tôimuốnsốngsungtúchơngiađìnhtôi trướcđây.Tôimuốnđidulịch,ởtrongnhữngkháchsạnsangtrọngvàdùngbữaởnhữngnhàhàngnổitiếng.Tôimuốnmuasắmtạinhữngcửahàngxahoavàláinhữngchiếcxelàmngườikhácsửngsốt.Tôimuốnnhữngđứaconcủatôiđượchọcởbấtkỳngôitrườngnàochúngthích.Tôimuốnvợtôicóbấtcứthứgìcôấythích.Tôimuốncómộtngôinhàmànhữngngườikhácnhìnvàophảitrầmtrồ.Tôimuốnmìnhcóthểgiúpđỡnhữngngườikhácbằngviệclàmtừthiệntheotráitimmáchbảo.Đâychỉlàmộtlượngrấtítnhững“tạisao”củatôithôi.Cònbạnthìsao?TẠISAOBẠNMUỐNGIÀUCÓ?…………………

PHẦNII.LÀMTHẾNÀOĐỂKHẤMKHÁHƠN

(THẬMCHÍCÓTHỂTRỞNÊNGIÀUCÓ!)3.HãyxácđịnhbạnđangởđâuTrongtấtcảnhữngngườitôiđãtưvấnvềtiềnbạcvàcácvấnđềvềtiền

bạc,chưacómộtai–ýtôilàchưamộtngườinào–biếtđượcrằnganhtađãkiếm được bao nhiêu tiền và anh ta đã nợ bao nhiêu tiền. Bạn không thểthoátkhỏi tình trạngkhánhkiệtvà trởnênkhấmkháhơnchođếnkhibạnbiếtđượcbạnsẽphảilàmviệccùngvớiđiềugì.Đâylàlúcđểchỉrachínhxácbạnnợbaonhiêurồi.Bạncầnlậpmộtbảngthốngkêtừngkhoảnnợvàbạnđangnợnhữngai.

Dùchỉvayônganhvợvàiđô-lathìbạncũngphảiđưavàodanhmụcnày.Bạncũngnênviếtracáckhoảnchitiêuhàngthángcủamình.Bạntiêutiềnvàobấtkỳthứgì,từrauquả,xăngdầu,đếnănnhàhàng,đixemphim,chămsócvậtnuôivàtấtcảnhữngthứkhác,cũngđềuphảiđưavàodanhsáchnày.Đừngchỉviếtranhữnggìbạnnghĩlàbạnsẽtiêu;hãybắtđầu

Bâygiờlàlúcbạnchỉrachínhxácsốtiềnbạnkiếmđược.

Đángbuồnthay,consốtổngphíatrênthườngkhôngcaobởihầuhếtmọingườikhôngcónhiều tiền trong tay.Vìvậy,chúng tahãy tiếnđếnconsốthựcsựmàbạncó.

Nàochúngtahãylàmmộtbàitoáncơbảnnhonhỏsaunhé:Thunhậphàngtháng:…Chiphíthâmhụthàngtháng:…Bứctranhtàichínhcủabạn:…Lờikhuyên thực tếcủa tôi là:consố trêncùngphải lớnhơnconsố thứ

hai,cónhưvậybạnmớicóđượcmộtkhoảntiếtkiệmhàngtháng.Nếuhiệntại,thunhậpmỗithángcủabạnthấphơnkhoảnchitiêuthìbạnđangtrongtìnhcảnhthựcsựtồitệđấy.Nócũngcónghĩalàbạnkhôngthanhtoánnổicáchóađơncủamìnhhoặclàbạnđangphảisốngnhờvàocácthẻtíndụng.Bạnthấyrấtbấtngờphảikhông?Tôiđãđưarabàitoánnàyvớirấtnhiều

ngườivàtôichưagặpaikhôngbịsốctrướcchiphíthâmhụthàngthángcủahọcả.Họnghĩrằnghọchỉtiêuvượtquákhoảnthunhậpcủamìnhkhoảngmộtnghìnđô-lamỗi thángmàthôi.Tôiđãngồivớihọvàchỉchohọthấyrằng,dựavàocáckhoảnchi thực tếcủahọ,họđangchi tiêuvượtquá thunhậptớigầnbảynghìnđô-lamỗitháng.Nếu khoản chi tiêu vượt quá thu nhập thì cuộc sống của bạn sẽ không

đượcbảođảm.Vậythì,bạnđãchitiêuvượtquáthunhậpbaonhiêu?Hãyviếtnóra:………Nếubạnkhônglâmvàocảnhthâmhụtđóthìkhoảntiềnbạnkiếmđược

nhiềuhơnkhoảnbạnchitiêubaonhiêu?Hãyviếtnóra:………ĐIỀUNÀYKHIẾNBẠNCẢMTHẤYTHẾNÀO?Biếtđượcbạncảmthấythếnàovàolúcnàyrấtquantrọng.Hãydànhmột

vàiphútvàviếtranhữngcảmxúccủabạnsaukhikhámphárabứctranhtàichínhthựcsựcủamình.……………………

Hãychịutráchnhiệmvềtìnhcảnhcủabạn.Hãykinhquasựhốihận!Tôi muốn bạn nghĩ rằng: “Khỉ thật, mình đúng là một tên ngốc!” Tôi

muốnbạncảmthấyănnăn,thấymìnhnhưmộtkẻkhờdạivìđãtựđẩymìnhvàotìnhcảnhnày;tôimuốnbạnkhóclóc,nóilờixinlỗivàcảmthấykhôngcókẻnàotrênhànhtinhnàyngudốthơnmình.Tôimuốnbạnđiđếntrướcgươngvànhìnlạibảnthânvớinhữnggiọtnướcmắtđanglăndàitrêngươngmặtvàchấpnhậnmộtsựthậtlàbạnphảichịutráchnhiệmvềtấtcảcácvấnđềcủabạn.Tôimuốnbạnphảicảmthấytổnthương,mộtsựtổnthươngthậtsự!Tạisaoư?Bởivìđó làsự thật.Nếubạnđangchi tiêunhiềuhơnkhoản

bạnkiếmđược,bạnđangngậpđầungậpcổtrongnợnầnvìbạnkhôngthểkiểmsoátđượcthóiquenchitiêuvàkiếmđượcíthơnbạncóthể,khiấybạnxứngđángphảinhậnhìnhphạtvìsựlựachọncủamình.Tôitinrằngnỗiđaulàđộngcơthúcđẩytốthơnrấtnhiềusovớisựthỏamãn.Bạnkhôngtinư?HãysuynghĩvềnhânvậtJackBauertrongbộphimtruyềnhình24.Tôirấtthíchbộphimnàyvàcóthểbạncũngđãxemrồi.Nếuchưaxem,bạnchỉcầnbiết rằngJackBauer làmộtngườiưasửdụngbạo lực.Bạn thửhìnhdungtìnhhuốngnàynhé:JackBauerngồitrênmộtchiếcghếvànóivớibạnrằng:“Hãynóichotôibiếtquảbomnguyêntửởchỗnào,tôisẽthưởngchoanhmộtkỳnghỉthúvịởTahiti”;hoặcanhtatróibạnvàomộtchiếcghế,taylămlămmộtcặpdao trướcmặtbạnvàđedọarằng:“Hãynóicho taobiếtquảbomnguyên tửởđâu?Bằngkhông tao sẽ cắt từngngón taymàyvànhìnmàychảymáuđếnchết,”trongtrườnghợpnàobạnsẽcócâutrảlờinhanhvàtrungthựcnhất?Hãyxemtôicóýgì?Đauđớnluônlàđộngcơthúcđẩytốthơnsựthỏamãn.Hơnnữa,cảmgiáchốihậnlàbiểuhiệnđầutiêncủatinhthầntráchnhiệm.

Khi bạn cảm thấy tồi tệ vì đã làm điều gì đó, tức là bạn đang chịu tráchnhiệmvềhànhđộngđó.TrongsêritruyềnhìnhthựctếA&EcủatôitrênchươngtrìnhBigSpender,

tôiđốithoạivớikhángiảvềnhữngvấnđềtàichínhcủahọ.Mộtvàingườitrongsốhọđãbậtkhóc.Tôicảmthấythíchthúkhihọkhóc.Thựctế,khôngphảivìtôilàmộttayhốngháchchỉthíchnhìnthấynướcmắttrênkhuônmặtngườikhác,màvìđiềuđócho tôi thấy rằngcuốicùnghọcảmnhậnđượcnhữngsailầmcủahọ.Họđangcảmthấyhốihậnvớinhữngquyếtđịnhtrướcđâycủamình.Khiđiềuđóxảyra,tứclàhọđãbắtđầuthayđổirồi.Trongmộtchương trình, tôi chia sẻvớimộtgã lườibiếng.Anh ta luôn

dựadẫmvàochamẹvàngườivợchưacưới.Anhtaláichiếcxeđăngkýtên

vợchưacưới.Anhtasửdụngthẻtíndụngcủacôấybởivìthẻtíndụngcủaanhtađãbịkhóa.Anhtacũngdùngmộtthẻtíndụngkhácmangtênmẹanhta,chuyênđểmuaxăng.Anhtasốngvớivợchưacướitrongngôinhàcủacôấyvàanhtakhôngđónggópmộtđồngnàovàongôinhàhaythanhtoánbấtkỳ khoản chi tiêu nào trong gia đình.Hầu như bữa nào anh ta cũng ăn ởngoàibởivìanh takhông thíchnấuăn,ăn thứcăn thừahay thứcănđônglạnh.Anh ta làmột người đàn ông trưởng thành nhưng hành động khôngkhácgìmộtcậubéhưhỏng.Tôichỉchoanhtathấynhữngsailầmcủaanhtavàmắngmỏanhtabằngnhữngcâunóimàanhtaxứngđángđượcnghe.Tôithậtkhôngchịunổianhchàngnày.Tôiđãlàmchoanhtakhócnứcnởvàcuốicùng,anhtaphảithừanhậnsailầmcủamình.Điềuđókhiếnanhtađau khổ.Cuối buổi quay phim đó, anh tamuốn bỏ cuộc, không thamgiachươngtrìnhnữa,anhtakhôngmuốnxuấthiệntrêntruyềnhìnhnhưmộtkẻtồitệhayngungốc.Vấnđềởchỗnào?Anhtalàmộtgãtồitệvàđãrấtngungốc.Tôinóivớianhta,trongkhikhôngcóconđườngnàođểthayđổiquákhứ,sẽkhôngaichỉ tríchanhta làkẻtồi tệnếuanhta thayđổihoàntoàntrongtươnglai.Tôiđãchoanhtacơhộiđểthấymìnhnhưmộtngườianhhùng thay vìmột gã tồi tệ.Anh ta đã làmđược việc khó khăn nhất: chịutráchnhiệmvềnhữnggìmìnhđãlàmvàcảmthấyănnănvềnhữngsailầmđó.Sựthanhthản,dùlàtronglúckhókhăn,cũngkhôngbaogiờkhókhănnhưlúcbanđầu,đóchínhlàmộtbướcđiquyếtđịnh.Trongtrườnghợpcủatôi,khithấymìnhđãđếnđườngcùng,tôitìmgặp

mộtvịluậtsưchuyênvềphásản.Vịluậtsưđógiảithíchsaukhiđãxemxéttrườnghợpcủatôirằng,tôithựcsựkhôngcósựlựachọnnàokhác.Bởivìdùtôisởhữu15%cổphầncủacôngty,cùngsựsẵnsàngkýgiấyvaynợcủatôi, bao gồm cả sự bảo đảm của cá nhân tôi chomỗi khoản vay đó cũngkhông thể vực dậy công việc kinh doanh của công ty, số phận của tôi đãđượcđịnhđoạt.Vìvậy,cuốicùngtôiphảiđếnphiêntòaphásản.Nếubạnchưabaogiờởtrongtìnhcảnhđó,hãytintôiđi,bạnsẽkhôngmuốnđếnđóđâu.Mộtvàichủnợcủatôithậmchícònkéođếnphiêntòađểđòinợtôi.Tôiđãphảinóichuyệnvớihọvàtrảlờicáccâuhỏicủahọ.Tôiđãnhìnthẳngvàomắthọvàthừanhậnvớihọcũngnhưvớitấtcảmọingườitrongphòngxửánrằng,tôilàmộtkẻvôcôngrồinghềvàkhôngthểtrảtiềnchohọnhưtôiđãhứatrướcđây.Mộtsốngườithậmchícònlahétvàomặttôivàchửimắng.Tôikhôngcócâutrảlời.Đầuóctôiđangthõngxuốngquáthấpđếnnỗitôithậmchíkhôngthểngướcnhìnvượtquabànchâncủamình.Tôicảmthấynhụcnhã.Tôiđãđẩygiađìnhmìnhxuốngdốc,đánhmấtsựtínnhiệm,vàtựmangcôngvácnợvàomình.Bàiviếtvềsựphásảncủatôiđượcđăngtrênmộttờbáo.Tấtcảnhữngngườitôiquenbiếtđềubiếtnhữnggì tôiđãlàm.Tôibịquylàngườithuacuộcvàkẻthấtbại.Tôikhôngbiếtcócảmgiác

nàotồitệhơnthếhaykhông.Tôiđứnggiữahaisựlựachọn:dầmmìnhtrongtìnhcảnhđóhayvượtquanó.Vàtôiquyếtđịnhphảivượtquanó.Tôinhịnnhụcvàđilàm,làmbấtkỳviệcgìcóthểđểkiếmtiền.Sựbẽbàngđãthúcđẩytôi.Nỗiđaukhiphảitrảiquađiềuđóđãkhiếntôi

nhậnrarằngtôisẽkhôngbaogiờđốimặtvớicảmgiácđólầnnữa.Mộtlầnnữatôicamkếtsẽtrởnêngiàucó.Hãycảmnhậnnỗiđau,sựbẽbàng,ânhận.Nhậnbiếtđượchậuquảcủa

việcchitiêuquáđàđãảnhhưởngđếnbảnthânvàgiađìnhbạnnhưthếnào.Nhậnbiếtđượcsựthiếutinhthầntráchnhiệmcủabạnđangảnhhưởngtớicuộcsốngcủabạnnhưthếnàotrongmộtkhoảngthờigiandàitốtđẹp–cóthểlàmãimãi.Saukhibạncảmthấyănnănhốihận,hãylausạchnướcmắt,nuốtnóvào

trongvàgiậndữvớinhữngđiềumìnhđãlàm.Sựtứcgiậncóthểlàmộtcảmxúclànhmạnhkhiđượcdùngvớimụcđíchthúcđẩybảnthânbạnhànhđộngtíchcực.Trởnêntứcgiậnvàđứnglênchiếnđấu.Vâng,tôinóilàchiếnđấu.Bạnđang trongmột trậnchiến.Bạncần tôi luyệnsự tự tincủamìnhcùngvớisự tứcgiận.Hãy tứcgiậnvìbạnđã làmrối tungmọi thứ lên.Hãy tứcgiậnvìbạnđãkhôngkiềmchếđượclờinóikhimởmiệngvaytiềncácchủnợ.Hãy tứcgiậnvớichínhbản thânbạnvềnhữngsai lầmcủamình.Hãybuồnrầu,tứcgiậnvàrồitiếnlêncùngvớichúng.Đâylàquátrìnhtiếntriểncảmxúccủabạnđểbạncóthểthayđổivàtiến

lênphíatrước:Ănnăn→Tứcgiận→Quyếttâm!

HãythànhthậtNếubạnđãlậpgiađìnhvàvợchồngbạnđanggặpkhókhănvềtàichính

thìđâylàlúcthànhthậtvềtấtcảcáckhoảnchitiêucủabạn.Khôngcóđiềugìphảigiấugiếmcả.Bạncầnbiếthaibạnđangởđâu,vìvậyhãythànhthậtvàđốimặtgiảiquyếtđiềuđó.Tôiđãnóichuyệnvớimộtcặpvợchồngđanggặpvấnđềvềtàichínhthực

sự. Cô vợ là người nghiệnmua sắm. Chồng cô ấy chỉ biết đượcmột vàikhoảnnợcủavợmình,hoặccóthểlàanhtatựsuyluậnra.Saulưngchồng,côtavaymẹmình30nghìnđô-lađểbùđắpvàocáckhoảnchitiêutrongthẻtíndụngcủamình.Anhchồngkhôngbiếtgìvềviệcnày.Tôiđãvạchtrầnmánhlớicủacôvợtrongchươngtrìnhcủatôivàanhtađãrấttứctối.Nếutôiởtrongtrườnghợpđó,tôicóthểdungthứchohầuhếtnhữngviệclàmcủacôtangoạitrừsựdốitrávàlừagạtcóchủtâm.Cácbạncầncùngnhaugiảiquyếtvấnđềcủabạnvìnórấtphứctạp.Một

ngườikhông thểgiảiquyếtmộtmình.Nếuchỉ cómộtngười cốgắnggiảiquyếtvấnđề,thìngườicònlạicóthểsẽbắtđầucảmthấybựcbộivớingườikiavàmốiquanhệsẽtrởnêncăngthẳng.Khitôibịphásảnvàphátđiênlênvìđiềuđó,vợtôivàtôicùngnhìnnhận

vấnđềrồichúngtôilàmviệccùngnhauđểvượtquatìnhcảnhlúcbấygiờ.Chúng tôi nói chuyện cởimởvới nhau như chưabao giờ cởimởnhư thếtrướcđây.Chúngtôivẽratừngbướcđivàlênkếhoạchthanhtoánnợnầnchocácchủnợ.Tìnhcảnhkhókhănđãgiúpchocuộchônnhâncủachúngtôibềnvữnghơn.Trênthựctế,nólàmộttrongsốnhữngđiềuđãgiúpchúngtôigiữvữngđượcmốiquanhệquathờigiankhókhănkhichúngtôiphảiđốimặtvớirấtnhiềuvấnđề.

BiếtđượcbạnmuốnởvịtrínàoTôiđãlàmviệctrongmộtcôngtytưvấngần20năm.Trongkhoảngthời

gianđó,tôiđãnóichuyệnvớihàngnghìnngười,mỗingườimộthoàncảnh.Tôinhậnđượchàngtrămláthưmỗitháng,họthườnghỏitôicáchlàmchocuộcsốngtốthơn.Hầuhếtmọingườichỉkểlể,thanvãnrằngcuộcsốngcủahọ tồi tệ đến thếnào.Họkhông thực sựmuốn cómột cuộc sống tốt hơn.Thựctế,tôihồiâmchohầuhếtnhữngngườinàyvớitưcáchcánhân.Câuhỏiưathíchmàtôithườnghỏihọlà:“Bạnđãcókếhoạchgìchocuộcđờicủabạn chưa?Bạnđãbaogiờviết ra rằngbạnmuốnbị khánhkiệt chưa?Rằngbạnmuốnbịmắckẹttrongmộtđốngnhữngviệcrắcrốikhôngcókếtthúc chưa?Rằng bạnmuốn bịmắc kẹt trongmột cuộc hôn nhân dang dởchưa?Rằngnhữngđứaconcủabạntrôngnhếchnhác,bẩnthỉuchưa?”.Tôibiếtcâutrảlờicủahọsẽlà:“Không,tấtnhiênlàkhôngrồi!”.Rồitôihỏilại,“thếkếhoạchthựcsựcủabạnlàgì?”Vàtôicũngbiếtcâutrảlờichocâuhỏinàyrồi.Họkhôngcókếhoạchnàocả.Khôngaitrongsốnhữngngườitôigiúpđỡtrongchươngtrìnhtruyềnhình

củatôiđãtừngviếtramộtkếhoạchchocuộcđờicủahọcả.Dùchỉlàmộttấm thẻcókhổ3cm×5cmvớimộtcâuviết trênđócũngkhôngcó.Khôngmộtghichú.Khônggìcả.Vàhọbănkhoăntạisaocuộcsốngcủahọlạibấthạnhđếnvậy?Điềuđó

chẳng phải là hiển nhiên sao?Họ không có kế hoạch biến cuộc sống củamìnhtrởthànhmộtcáigìđó.Cònbạnthìsao?Chẳngaikếhoạchđểtrởnênkhánhkiệt.Khánhkiệtxảyrakhibạnkhôngcókếhoạch.Bạnmuốnkiếmđượcbaonhiêutiền?…Bạnmuốncóbaonhiêutiềntrongtàikhoảntiếtkiệm?…Bạnmuốncóbaonhiêutiềnđểlàmtừthiện?…Bạnmuốncóbaonhiêutiềntrongtàikhoảndànhchogiáodục,hayquỹ

dànhchocáctìnhhuốngkhẩncấp,……Bạnmuốnănmặcnhưthếnào?…

…Bạnmuốnđidulịchởđâu?…Bạnmuốnănởnhữngnhàhàngnhưthếnào?…Bạnmuốnláiloạixenào?…Bạnmuốnsởhữunhữnggì?…Bạnmuốnsốngtrongngôinhànhưthếnào?…Bạnmuốnsốngtrongkhuphốnào?…Bạnsẽcónhữngthứđóngaybâygiờ.Vậybạnmuốncónhữnggì?Bạn

muốnsốngmộtcuộcsốngnhưthếnào?Hãyviếtnóra:…………Đólàtấtcảnhữngmongmuốntrongcuộcsốngcủabạn.Bạncũngcóthể

trở thànhngườigiàucóbởivìbạnmuốngiàucó–nhưngchỉkhibạnsẵnsànghànhđộngmàthôi.

HãyxâydựngmộtkếhoạchhànhđộngđểcóđượcnhữnggìbạnmuốnChỉbiếtbạnmuốngì thôichưađủ.Nếubạnchỉ tập trungvàonhữnggì

mìnhmuốn,cóthểbạnsẽkếtthúcvớinhiềumongmuốnhơnnữamàthôi.Bạnphảicómộtkếhoạchhànhđộng:nhữnggìbạncóthểlàmhàngngàyđểđưabảnthânbạntiếngầnđếnmụctiêucủamình.Điềunàyrấtquantrọngvớibạnđểbiếtbạnmuốngìtrongtươnglai,nhưngbâygiờbạncầntậptrungnănglượngvàohiệntại.Luônluôntựhỏibảnthâncóthểlàmđượcnhữnggìngaybâygiờđểchắcchắnbạncómộttươnglainhưbạnmongmuốn.KẾHOẠCHHÀNHĐỘNGCỦATÔI:………………Công bằngmà nói, chắc chắn bạn không viết được nhiều trong khung

trốngphíatrênvìđơngiảnlàbạnkhôngbiếtphảibắtđầutừđâu.Khôngsao.Tôisẽgiúpbạnđiềunày.Hãyđọcphầntiếptheonhé.

4.LàmthếnàođểthoátkhỏinợnầnGiờlàlúcdànhchocácngónnghềthựcsự.Đâylàthờiđiểmbạncần

cóhànhđộngnàođóthựcsựchocuộcđờibạnvàchotươnglaitàichínhcủabạn.Nếubạnmuốngiảiquyếtnhữngkhoảnnợnầncủabạntrướctiênthìđiều

đóthựcsựkhôngquákhókhăn.Nóthểhiệnởhaiđiềusau:Bạnphảiđồngthờigiảmchitiêuvàtăngthunhập.Bạnnênlàmtheohướngnàoư?Cảhaihướng.Đểthựcsựtrởnênkhấmkháhơn,bạnphảichitiêuítđivàkiếmtiềnnhiềuhơn–sẽchẳngíchgìnếubạnchỉthựchiệnmộttronghaibiệnphápnày.Đâylàcácbướchànhđộngbạnnênápdụngngaybâygiờđểgiúpbạnlàm

đượcđiềuđó:

Dừngviệcchitiêu.NguyênlýcáihốKhibạnthấymìnhđangởtrongmộtcáihố,hãydừngngayviệcđàohố.Sẽkhôngcóýnghĩagìkhichìmsâuhơntrongnợnầncả.Vìvậyđừngtự

làmmìnhngậptrongnợnầnhơnnữa.Hãylấplạicáihốsâuđó.Hãychấmdứtviệctiêuphavàonhữngthứvôbổ.Hãychỉtiêutiềntrongnhữngtrườnghợpcầnthiết.Vậyđâulànhữngtrườnghợpcầnthiết?Chỗở.Tiềnthuênhàcủabạn.Khoảnnàycótínhhữudụng.Thựcphẩmthiếtyếu.Điềunàycónghĩalàănuốngdèsẻn…tạinhà!Cáchóađơn.Đólànghĩavụvàbổnphậncủabạn.Bạnphảithanhtoán

chonhữnggìbạnđãsửdụng.Đâylànhữngtrườnghợpcầnthiết:mộtmáinhàđểở,đồănđểphụcvụ

chocáidạdàycủabạnvàthoátkhỏicảnhnợnần.Vàhãynhớrằng,khôngđượcphépphátsinhmộtkhoảnnợmớinào!

CầncómộtcuốnsổghichéphàngngàyĐểnhậnbiếtđượcmứcđộchitiêucủabạnthìbạncầncómộtcuốnsổghi

chép chi tiêu hàng ngày.Hãy lấymột cuốn sổ trắng haymột cuốn sổ ghichépgáyxoắnnhỏ.Ghingàytheodõilêntrêncùngvàkẻhaiđườngthẳngđứng.Viếtranhữngkhoảnbạnchi tiêuvàgiácảchínhxáccủanhữngthứbạnmua.Theodõitừngđồngbỏratừtúicủabạntrongtừngngày.Theodõicácloạichitiêuhàngngàycủabạn,nhưgas,đồăn,quầnáo,nhàở,cácvậtdụngthiết thực,bảohiểm,giải trívàsựngudốt.Vâng,sựngudốtcũnglàmộtloạichitiêu.Tấtcảchúngtađềucónhữngkhoảnchitiêuhếtsứcngungốc.Khibạnbắtđầutheodõicáckhoảnchitiêungungốccủamìnhvàthấychúnglàmtăngtổngsốtiềnchitiêucủabạnnhưthếnàovàocuốitháng,bạnsẽgiảmđượckhoảntiềnchitiêuđótrongthángtiếptheo.MỘTTRANGGHICHÉPTHEODÕI(MẪU)

HãycắtbỏcácthẻtíndụngBạnbiếtrằngvớiviệcchitiêukhôngkiểmsoát,cácthẻtíndụngcủabạn

sớmmuộncũngsẽbịkhóa.Đâylàđiềuhiểnnhiênvàbạncóthểđãtưởngtượngranó.Vìvậy,hãydừnglạingaylậptức;hãycầmkéovàtiếnđếnvítiềnhayhầubaocủabạnvàbắtđầucắt.Cắttấtcả,chỉgiữlạimộttấmthẻđềphòngtrườnghợpkhẩncấpxảyra.Vàbạncũngnênnhớrằng,mộtcuộcdạophốkhôngphảilàmộttìnhhuốngkhẩncấp.(Cólầntôiđãnóivớimộtngườiphụnữrằngcôấyphảicắtbỏcácthẻtíndụngcủacôấynhưngcóthểgiữlạimộtcáiphòngtrườnghợpkhẩncấp.CôấygiữlạithẻNeimanMarcusBựcthật!Tấtcảnhữnggìtôicóthểlàmlàlắcđầuvàbảocôấycắtbỏtấmthẻđó.) Bạn nên giữ lại một trong số những thẻ như: Visa, MasterCard,AmericanExpresshayDiscover.Mộttấmthẻmàbạncóthểsửdụngtạibấtkỳnơinàokhibạngặptìnhhuốngthựcsựcấpbách–Tôiđangnóivềcáctrườnghợpnhưgãychân,chảymáu,mộttrườnghợpnàođóđòihỏisựchămsóccủabácsỹ.Tôikhôngchốnglạithẻtíndụng.Tôicũngcóvàithẻđấychứ.Nhưngtôi

thanhtoánchúngngaykhicóhóađơn.Đólànguyêntắc.Nếubạnkhôngthểthanh toán chúng khi có hóa đơn, hay ít nhất là trong tháng tiếp theo, thìđừngghinợchonó.Sựcânđốithuchicũsẽthuhútrấtnhiềusựchúýcủabạn.Hãynhớ,tôikhôngkhuyênbạnloạibỏthẻtíndụng.Tôichỉnóibạnnên

cắtbỏnóthôi.Nếubạncóvấnđềtrongviệcsửdụngthẻtíndụng,thìcắtbỏnócónghĩalàbạnsẽkhôngcóthẻtíndụngđểmangtheomìnhđikhắpnơivà bạn sẽ không thể sử dụng chúng để rồi lại làm tăng các khoản nợ củamình.Không có thẻ tín dụng thì cũng không thể sử dụng chúng.Rất đơngiản.

NhữngconsốquantrọngtrongcuộcđờibạnLạthật,nhữngconsốnàykhôngphảilàchỉsốIQcủabạn(giảsửchỉsố

IQcủabạnđạtđượcconsốcóbachữsốrồi).Nhữngconsốnàylàsựđánhgiámứcđộtíndụngcủabạn.Cóhaiđiềubạncầnphảicó:Mộtlàdanhtiếngcủabạnvàhailàsựđánh

giátíndụngcủabạn.Bạncóthểpháhỏngcảhaitrongchốcláthoặclàbạncóthểsẽkhôngbaogiờcólạiđượccảhaiđiềunày.Điểmsốtíndụngcủabạnquyếtđịnhbạncóthểvayđượctiềnhaykhông,

nếubạnđượcvaytiềnthìbạncóthểvayđượcbaonhiêuvàmứclãisuấtbạnsẽphảitrảchokhoảnvayđó.Điềunàyrấtquantrọng.Theothờigian,nócóthểvừatiếtkiệmchobạnhàngtrămnghìnđô-lacũngcóthểlấyđicủabạnhàngtrămnghìnđô-la.Thậmchínócóthểảnhhưởngtớiviệcbạncóviệclàmhaykhông.Ôngchủtrướcđâycủabạnsẽkhôngthểnóivớitôirằngbạnlàmột người có trách nhiệm hay không trên phương diện pháp lý, nhưngđiểmsốtíndụngcủabạnthìcóthể.Hãybảovệđiểmsốtíndụngcủabạnbằngmọigiá.Nósẽtheobạnmãimãiđấy.Mộtđiểmsốtíndụngthấpkhôngbaogiờthựcsựbuôngthabạn.Bạncó

thểhànhđộngtừngbướcđểnângcaonóvàcácsắpxếp,phânloạitồitệrốtcuộc cũng sẽmất đi; nhưng nếu những người cho vay tìm hiểu kỹ càng,nhữngvếtnhơkhôngđángkểnàycũngsẽvẫnởđógiốngnhưmộtđámmâyđenchephủbạn.Chúý:Rấtkhóđểđưarachobạnmộtconsốcụthểtạonênmộtbảngxếp

hạngtíndụngtốt.Cácđiểmsốxếptheodãysốtừ350(hiếmcó)đếnhơn800(hiếmtươngtự).Tôichorằngconsốbạncầnnênởkhoảnggiữa600điểm,nhưvậybạncóđủđiềukiệnđểcóđượcmộttỷlệlãisuấthợplýchokhoảnvaymuaxehaymuanhàrồi.Nhưngsựdaođộngtrongkhoảng20điểmtheocảhaichiềuđềucóthểtạonênmộtsựkhácbiệtlớnvớisốtiềnbạnphảitrảchokhoảnnợcủamìnhtrongsuốtcuộcđời.Mụctiêuđặtralàbạncầnphảiđượcxếphạngkhoảng700điểm.

HãylàmviệcvớicácchủnợSailầmphổbiếnnhấtmàmọingườithườngmắcphảivớicácchủnợlà

khôngnóichuyệnthẳngthắnvớihọ.Cácconnợthườngtránhnécáccuộcđiệnthoạivàcốtìnhlờnhữngláthưcủahọđi.Hãydừngngaynhữnghànhđộngnhưvậy.Hãychủđộnggiaothiệp,nóichuyệnvớihọ.Đúngrồi,hãynhấcđiệnthoạilênvànóichuyệnvớihọ.Điểmsốtíndụngđượcđánhgiáởkhíacạnh:sựsẵnsàngvàkhảnăngchi

trả.Nếubạnchưathanhtoáncáchóađơncủamình,lúcđóbạnhãygiảithíchvớicácchủnợrằngbạnchưacóđủtiềnđểtrảchohọ.Hãyđểhọbiếtrằngbạn luôn sẵn sàng trả tiềnhọngaykhibạncó thể.Hãynóivớihọvềkhảnăngchitrảcủabạnvàđàmphán,thươnglượngmộtcáchkhônkhéonhấtcóthểvìviệctrảnợcủabạn.Đừng thuêaiđógọiđiệnchochủnợcủabạn.“Cácbácsỹcủachủnợ”

nàysẽrấtvuivẻgọiđiệnchochủnợcủabạnđểthươnglượngthaychobạn,nhưng họ không làm việc nàymiễn phí đâu. Bạn chắc chắn phải trảmộtkhoảntiềncôngvàđôikhikhoảntiềnđócũngtươngđốilớnđấy.Bạnmuốnbiếttạisaohọlạiđòitiềnthùlaocaođểlàmviệcđóư?Bởivìhọbiếtbạnkhôngmuốnlàmviệcđónhưthếnào.Đừngtrảtiềncôngchomộtaiđóđểdọndẹpsựbừabộndobạngâyra.

HãygạtlòngtựtrọngsangmộtbênKhimộtchủnợgọiđiệnđòinợbạnvìđãđếnhạnphảitrả,đừngbaogiờ

tỏ ra lo lắngđể tránhbịchỉ trích.Đây làmột sai lầm lớnmàhầuhếtmọingườiđềumắcphảikhiđốimặtvớicácchủnợ.Bamươinămtrước,tôilàmviệctạiphòngkinhdoanhcủaSouthwestern

Bell,côngviệccủatôilàgọiđiệnchokháchhàngvàyêucầuhọthanhtoánhóađơnđiện thoại.Tôi thườngphảinhậnnhững tiếng lahét,chửibớicủamọingườitrongkhitôichỉyêucầuhọthanhtoánhóađơncủahọmàthôi.Tôihọcđượcvàiđiềuvềviệc thanh toán cáchóađơn từ côngviệcđó.

Nếumộtngườithanhtoánchậmnóivớitôisựthậtvàthừanhậnrằnganhtađangngậptrongnợnần,nhưnganhtasẵnsàngchịutráchnhiệmthanhtoánhóađơnđó,rằnganhtarấtxinlỗivàgửitôimộtkhoảntiềnbấtkỳ,dùlàrấtít,thìtôisẽkhôngcắtđiệnthoạicủaanhta.Nếuanhtanóidốitôithìlầntới,khianhtavớitaylấycáiđiệnthoạiđểgọi,anhtasẽkhôngnghethấytiếngchuôngquaysốquenthuộcbêntainữa.Đừngquênrằngviệcthanhtoánhóađơnchậmtrễlàsailầmcủabạn,chứ

khôngphảisailầmcủachủnợ.Cácchủnợchỉđanglàmcôngviệccủahọkhicốgắngthunợtừbạnmàthôi.Côngviệccủahọlàđòinợ.Họđãphảinghenhững lời lamắng,những lờinóidốivàmọi lýdomà tôiđãđưa ratrongcuốnsáchnày.Bạnhãyvuivẻvớihọ.Hãyđithẳngđếnchỗhọvàgửihọmộtíttiền.Đừngbaogiờhứahẹnvớihọnhữngđiềubạnkhôngthểthựchiệnđược.Hãyhợptácthayvìchốnglạihọvàbạncóthểthấylàmviệcvớihọdễdànghơnbạnnghĩ.Bạncầncácchủnợcủabạnởbênmình,vìvậyđừngxalánhhọ.Bạncóthểthửbiệnphápnày:Hãytrảchủnợcủabạnmộtkhoảntiền,dù

chỉlàmộtít.Bạnhãytrảởmứcnhiềunhấtcóthểđốivớinhữngkhoảnvaycótỷlệlãisuấtcaonhất.Khoảnvayvớimứclãisuấtthấpnhấtthìtrảkhoảntiềnítnhất.Hãyđảmbảorằngmọichủnợđềuđượctrảmộtkhoảnnàođó.

Cảnhbáo!Thoátkhỏinợnầnlàmộtquátrìnhchậmchạp!Thoát khỏi nợ nần và yên tâm vềmặt tài chính làmột quá trình chậm

chạp.Giốngnhưviệclúndầnvàonợnần,thoátkhỏinócũngphảimấtmộtkhoảngthờigiannhấtđịnh.Đừngchánnảnvàvỡmộngbởivìbạnsẽphảimấtrấtnhiềuthờigianvàcôngsứcvàoviệctrảnợ.Điềunàycónghĩalàbạnsẽmấtrấtnhiềuthờigiantrướckhibạncóthểkiếmđượcmộtkhoảnvốnkhakháđểgửingânhàng.Cơhộilàbạncótỷlệlãisuấtgửirấtcaovàhầuhếtcáckhoảnchitrảcủabạnsẽlấytừtiềnlãi.Đừngtừbỏ.Bạnđãtựmìnhtiếnsâuvàoconđườngnợnầnvàbạnsẽphảitựmìnhtìmraconđườngđểthoátkhỏinó.

HãysửdụngmộtcuốnlịchtheodõiHãydùngmột cuốn lịch cónhữngôvuông trống tođể có thểviết vào.

Hãyđánhdấuvàongàymàtừnghóađơnđếnhạnthanhtoán.Khibạnthanhtoán,hãyviếtchữĐÃTHANHTOÁNbằngmựcđỏtrongôtrốngđó.Tôisẽkhôngphải trợgiúpbạnnữakhibạn cómộtquyển lịch cónhiều chữĐÃTHANHTOÁNviếtbằngmựcđỏ.Nósẽgiúpbạnngủngonhơn, tôichắcchắnđiềuđóđấy.Hãythanhtoánsòngphẳngchonhữnggìbạnđãsửdụng.Nóthểhiệntính

chínhtrựccủabạn.Thanhtoánchậmcáchóađơnsẽkhiếnbạntrởthànhkẻnóidối.Côngty thẻ tíndụngđãđồngýkéodài thờihạn tíndụngcủabạncònbạnđồngýthanhtoánvàomộtngàynhấtđịnhnàođó.Thậmchíbạncònkýmộthợpđồngvớihọvàcamkếtsẽtuânthủcácđiềukhoảncủahợpđồngđó.Nếubạnkhônglàmđược,tứclàbạnđãnóidối.Điềunàyrấtđơngiản.Bạnđãkhôngthựchiệnđúngcáccamkếtcủabạnvớicôngtythẻtíndụng.

TRANGLỊCHTHEODÕIMẪU

HãythanhtoáncáchóađơnngaykhichúngđượcgửitớiĐừngđểdồncáchóađơnlạivàthanhtoánchúngcùngmộtlúc.Đầutiên,

nóchỉlàmộtviệcvặt.Vàtấtcảchúngtađềucốgắngtránhphảilàmnhữngcôngviệcvặtquánhiều.Thứhai,bạnkhócóthểthanhtoánhếtmộtchồnghóađơncùngmộtlúcvìsốtiềnphảitrảquálớn.Thayvàođó,khimộthóađơnđượcgửitới,bạnhãythanhtoánnóngaylậptức.Việcđóchỉmấtvàiphútvàsẽmanglạichobạncảmgiácvừathựchiệncôngviệctheocáchbạnvẫnlàmđềuđặnđểthoátkhỏinợnần,giốngnhưhầuhếtcáccôngviệccơbảnmàbạnvẫnlàmhàngngày.

HãythanhtoántừngkhoảnnhỏchocáckhoảnnợcủabạnĐâylàmộtbíquyếtmàtôihọcđượctừnhiềunămtrướckhitôinợnầnrất

nhiềungườivàrấtnhiềutiền.Khimộthóađơnđượcgửiđến,chúngtahãygiảsửđólàmộthóađơnthẻtíndụngnhé,hãythanhtoánmứccaonhấtbạncó thểở thờiđiểmđó.Tuynhiên,hãy saochépmộtbiênbảnchứngnhậnphầnđãthanhtoáncủahóađơnđó.Thựctếlàbạnnênsaochépravàibản.Sauđó,khibạncóthêmmộtchúttiềnnữa,hãyviếtmộttấmséckhácvàgửisố tiềnđóđi.Vâng,việcnày sẽhơiphiềnhàmột chútvàbạn sẽphải chithêmmộtkhoảnnhỏđểmuaphongbì, temvàchiphíđểsaochépcácbảnchứngnhậnthanhtoán.Nhưngchỉmấtcó50xuđểthanhtoánthayvì10hay20đô-latiềnthanhtoánbằngtàikhoảncủabạn.Tôiđãtừngtrảhaihaybakhoảnthanhtoánnhỏmộtthángchomộthóađơnbởivìtôinhậnrarằngtôisẽkhôngmất20đô-laphíchuyểntiềnbằngtàikhoản.Vìvậy,tôibuộcmìnhlàmnhưthếtrướckhiđiềukháccóthểxảyravàtôisẽtiêumấtkhoảntiềndànhđểthanhtoánchohóađơnđó.Bạncóthểchianhỏkhoảnnợcủabạnvàthanhtoándầntừngkhoảnmột,khiđóbạnsẽkhôngbịlôicuốnvàoviệctiêutiềndànhđểtrảnợchomộtđiềukhácnữa.Hãydànhtoànbộthunhậpsẵncóđểthanhtoáncáckhoảnnợcủabạn.

ĐừngnghĩrằngbạncóthểvaymượnđểthoátkhỏinợnầnHãy thận trọngvới sự cámdỗvay tiềnđể thanh toánnợ.Chúng tađều

thấy hấp dẫn trước việc cầm cố, thế chấp nhà ở để trả nợ, trongmột vàitrườnghợp,điềunàykháhợplý.Khibạnthếchấpnhàở,tứclàbạncómộtkhoản tiền để trang trải nợ nần, đó làmột việc làm đúng đắn.Nhưng chỉtrongtrườnghợpbạncóthểkiểmsoátđượcbảnthânvàkhôngmắcnợthêmkhoảntíndụngkhôngchắcchắnnàonữa;hoặcnếukhôngbạnsẽcókếtthúcđúngnhưvịtrílúctrướccủabạn,rõràngđiềunàythậttồitệ.Sốliệuthốngkêchothấy,khoảngmộtnửasốngườicầmcốnhàởđểvaynợđềukhôngthanhtoánđượchếtcáckhoảnnợcủahọ,màngượclại,họkếtthúcởđúngvịtríhọđứngtrướcđâykhihọthếchấpnhàđểvaynợ.Họvẫngiữthóiquensửdụngthẻtíndụngbạtmạngvàthếlàcáchóađơnthanhtoánlạităngdầnlêncộngvớimộtkhoảnnợcầmcốnhàở,họkhôngnhữngkhôngthểtrảhếtnợmàcòncónguycơbịthuhồinhà.Tốthơnbạnnêngiữnguyêncáckhoảnnợcủamìnhvàtrảchúngngaykhicóthể.

ĐừngvaymượncủanhữngngườithântronggiađìnhhaybạnbèBạnbè,giađìnhvàtiềnbạckhôngnêndínhdángtớinhau.Vaymượntiền

củanhữngngườithântronggiađìnhhaybạnbècóthểgiúpbạnthanhtoánmộthóađơn,nhưngchắnchắnbạnsẽmấtđimộtngườibạnhaygâyrasựoánhậntronggiađình.Thậmchíngaycảkhicóngườiđềnghịgiúpđỡbạnthìlờikhuyêncủatôivẫnlàkhông.Bạnđãtạoramộtmớhỗnđộnthìchínhbạnphảidọndẹpmớhỗnđộnđó.Saunàybạnsẽcảmthấyvuivẻvàtựhàovìđãtựmìnhgiảiquyếtđượcvấnđềđó.

KhôngnênlựachọnphásảnđểkếtthúcmọiviệcTôivừaxemmộtchương trìnhquảngcáo trên truyềnhìnhvớihìnhảnh

mộtvịluậtsưchuyênvềphásảntươicườinói:“Nếubạncóquánhiềuhóađơnvàkhôngcóđủtiềnđểthanhtoánchúngthìphásảnchínhlàcâutrảlờidànhchobạn.”Tôicóthểnóivớibạnrằng,đóhoàntoànlàmộtlờinóidối.Phásảnlàmộtcâutrảlời.Thậmchínócóthểlàcâutrảlờicủabạn.Nhưngnókhôngthểlàcâutrảlờiđầutiêncủabạnđược.Nhữngmẩuquảngcáonhưtrênthườngcuốnhútmọingườivìchúngđưa

ramộtgiảipháprấtđơngiản.Conngườiluônmuốncómộtgiảiphápđơngiản.Theokinhnghiệmcủatôi,phásảnkhôngdễdàngchútnào.Phásảncóthể làmột biện pháp giúp giải quyết tình cảnh khó khănmột cách nhanhchóng nhưng thực tế, nó không giải quyết được tình huống theo bất kỳhướngnàocả.Mộtnghiêncứuđãchỉrarằng,khoảngmộtnửanhữngngườituyênbốphásảnđềuđãtuyênbốphásảnnhiềnhơnmộtlần,điềunàychứngminhrằngphásảnkhôngthểgiảiquyếtđượcgốcrễcủavấnđề.Thóiquencủahọvẫnkhông thayđổivàhọ lạikết thúc trongmớhỗnđộnnhư trướcđâymàthôi.Phásảnkhôngthayđổihànhvicánhân.Chođếnkhibạnhànhđộngkhácđibằngviệcgiảmbớtchitiêu,kiếmtiềnnhiềuhơnvàtiếtkiệm,nếukhông,bạnsẽvẫnmắcphảivấnđềtrướcđâycủabạn.Tôibiết rằngnhiềungườikhi rơivào tìnhcảnh túng tiềncó thể trởnên

liềulĩnh.Tôibiếtphásảndườngnhưlàlựachọnduynhấtcủabạn.Tôibiếtrằngcónhiềungườikhôngbiếtphảilàmgìkhácđểgiảiquyếtvấnđềngoàigiảipháptuyênbốphásảnnhằmtìmkiếmmộtvịtrímớiđểbắtđầu.Nhưnghãylàmtấtcảnhữngđiềubạncóthểđểtránhtrườnghợpphásản.“NhưngLarry,anhcũngđãtừngtuyênbốphásảnmà.”Hãytintôiđi,tôikhôngbaogiờquênđượcrằngtôiđãtừngtuyênbốphá

sản.Đãgần20nămrồi,mỗikhitôimuốnmuamộtngôinhàhaylàmbấtkỳviệcgìbằngtíndụng,chúnglạinhanhchóngnhắcnhởtôivềtrảinghiệmđó.Cóthểsẽcóngườikhuyênbạnrằngtìnhtrạngphásảnrồicũngsẽquađi.Nhưngởmộtkhíacạnhnàođó,phásảnkhônggiảiquyếtđượctriệtđểvấnđềcủabạn.Hiểutheocáchkhác,dưâmcủaviệcphásảncóthểbámđuổibạntrongsuốtquãngđờicònlại.Trườnghợpphásảncủabản thân tôi làkếtquảcủamộthọatđộngkinh

doanh.Khiđó,tôilàgiámđốcvàlàcổđôngcủamộtcôngtynhỏ.Tôisẵnsàngkýtênmìnhvàogiấyvaynợngânhàngvàcácthủtụcthuế,lấytưcáchcánhâncamkếtchokhoảntiềnvaymàcôngtykhôngthểtrảđược.Côngtyđóphásảnvìrấtnhiềulýdo,trongsốđócũngkhôngloạitrừsựngudốtcủacánhân tôi.Tôiđãphạmrấtnhiềusai lầm,nhưng tôichịu tráchnhiệmvềnhữngsailầmđóvàchấpnhậnhậuquả.Tôisasútnhanhchóngsaukhicông

typhásản.Nhưngítnhấttôisasútkhôngphảivìviệcchitiêuquánhiều!Nếubạncóthểtránhgiảiphápcuốicùngnàybằngcáchgiảmchitiêuvà

kiếmtiềnnhiềuhơn,thìbạncótráchnhiệmvớichínhbảnthânbạnđểlàmviệcđó.Trongchươngtiếptheo,tôisẽchỉchobạnthấynhữngthayđổinhỏcóthểmanglạinhiềutiềnhơnbạnnghĩ.

5.LàmthếnàođểcắtgiảmchitiêuvàtăngthunhậpCáchduynhấtđểkiếmđượcnhiềutiềnhơn là tiêunhiềuhơn.Điều

nàynghecóvẻlạ,nhưngđólàcáchcuộcsốngvậnhànhmà.Bạntiêuđivàsauđóbạnkiếmlại.Nhưngđầutiênhãycứtiêutiềnđiđã.Sauđóbạnhãytìmcáchkiếmlại.Khôngcòncáchnàokháccảđâu.Rấtnhiềungườiđãđếntrướcmặtgiámđốccủahọvànói:“Nếuôngtrảlươngchotôinhiềuhơnthìtôi sẽ làmviệc tốt hơn.”Theo tôi, tốt nhất cácvị giámđốcnên trả lời là:“Nếuanhlàmviệcnhiềuhơnthìtôisẽtrảlươngchoanhcaohơn.”Nguyênlý này có tác dụng trongmọi lĩnh vực của cuộc sống. Bạn không thể cónhiềuthờigianđểchămsócgiađìnhchođếnkhibạntừbỏnhữngviệckhác.Bạnkhôngthểkhỏemạnhhơnchođếnkhibạntừbỏnhữnggìđanglàmbạnyếu đi.Và bạn không thể khấm khá hơn cho đến khi bạn sẵn sàng từ bỏnhữngviệcđanglàmbạncháytúi.

Bạnsẵnsàngtừbỏđiềugì?Bạn có sẵn sàng từbỏmột chút thời gianxem tivi?Một chút thời gian

dànhchogiađình?Thờigianđểngủ?Muasắmquầnáo?Điănnhàhàng?Đimuasắm?Chơigolf?Haythămhỏibạnbè?Hãy cho tôi biết chính xác bạn có thể từ bỏ những gì để vừa làm việc

nhiềuhơnvừahọchỏinhiềuhơn–bấtkỳđiềugìkhôngcầnthiết.DANHMỤCNHỮNGVIỆCTÔISẴNSÀNGTỪBỎ:………………………………

MọithứđềuđánggiáĐừngnghĩrằngmộtviệcnàođólàquátầmthườngđểcóthểtạonênmột

sựkhácbiệtnhé.Mọithứtrongcuộcsốngcủabạnđềucóthểđưabạntiếngầnhơnhoặckéobạnraxavịtríbạnmongmuốncóđược.Khôngcógìlàvônghĩacả.Mỗicuốnsách,tạpchívàchươngtrìnhtruyềnhìnhđềucóthểđưabạnđếngầnhơnhaytrôixahơnmụctiêucủabạn.Mỗingườibạncủabạnđềucóthểgiúpbạntiếngầnhơncácmụctiêucủabạnnhưngcũngcóthểđẩybạnraxachúng.Chúngtahãyquansátnhữngviệcbạnnêntừbỏđểgiúpbạntiếngầnhơnvớimụctiêulàgiảiquyếtnhữngvấnđềvềtàichínhnhé.

HãycắttruyềnhìnhcápChiphíchotruyềnhìnhcáptrungbìnhkhoảng100đô-lamỗitháng;1200

đô-lamộtnămcũnglàmộtconsốkhôngnhỏtrongquátrìnhchitrảnợnầncủabạnphảikhông?Hãycắtngaytruyềnhìnhcáp.Bạnhoàntoàncóthểlàmđượcđiềuđó!Tôibiết,bạnsẽngaylậptứcđưaracâuhỏi,bạnsẽsốngthếnàonếuthiếu

kênh HBO? Bạn hoàn toàn có thể. Tôi đã nói với một anh chàng trongchươngtrìnhBigSpenderrằnganhtaphảitừbỏtruyềnhìnhcápvàanhtađãrấttứcgiậnvớitôi.Anhtanóiđólàmộtviệclàmkhôngcầnthiết.Tôiđoánanh tanghĩ rằngcôngviệcmới làđiềuquyếtđịnhbởivì anh tađang thấtnghiệp.Anhtacótruyềnhìnhcápnhưnglạikhôngcóviệclàm.Anhtatứcgiậnvàquátvàomặttôi:“Tôinghenóianhtừngbịphásản.Anhđãlàmgìchứ?”Tôitrảlờianhtarằngtôiđãbánmáuđểlấytiềntrảtiềnthuênhà,vàtấtcảnhữnggìtôiđanglàmlàgiúpanhtathoátkhỏitìnhcảnhcháytúi,vìvậytốthơnlàanhtanênnghetheolờikhuyêncủatôi.Vàanhtađãlàmtheolờitôi.Hãylắngnghevàquansátbấtkỳthứgìbạncóthểnhìnthấy.Hayhãytừ

bỏtruyềnhìnhnóichung.MộtngườiphụnữtrongchươngtrìnhBigSpenderđãrấtkhóchịukhitừbỏchiếctivicủamình,côấygàothétvàkhóclócvềđiềuđó.Saumộtthángsốngkhôngcótivi,côấynóivớitôirằngthậmchícôấykhôngmuốncónónữa.Côấyvàgiađìnhđãngồiđọcsáchcùngnhau,chơitròchơi,đidạovànóichuyệnvớinhau.Giađìnhhọgầngũinhauhơnbởicáitiviđãkhôngcòn.

HãysửdụngmộtchiếcxerẻhơnTôiđãlàmviệcvớimộtngườiđànôngmàchỉriêngtiềnthuênhàcủaanh

tađãlà1.800đô-lamỗitháng.Chiphíchochiếcxecủaanhtalàhơn900đô-lamỗitháng.Thựctế,anhtanghĩrằngđiềuđócũngchẳngsao;chỉmộtthángtrước,chiphíchochiếcxecủaanhtalêntới1.200đô-la.Lờikhuyêncủatôidànhchoanhtalàhãygiảmchiphíchoxehơixuốngmức200đô-lamỗitháng.Tôibiếtanhtađangchóngmặtvớikhoảntiềnvaymuaxe,vàtôithựcsựkhôngquantâmđếnviệcliệuanhtacóphảiláichiếcxevớimứcchiphí200đô-lamỗithángtrong15nămtớihaykhông…Nhưnghiệntại,anhtacầntiềnmặtđểthanhtoáncáchóađơnkhác.Tôikhôngquantâmbạnlàai–nhưng tôinghĩbỏ ra50%thunhậpchomộtchiếcxehơi thì thật làngungốc.Phảimấtđếnchínlầngiaodịchvớiđạilýbánhànganhtamớicóthểtìmđượcmộtngườicókhảnănggiúpđỡmình.Cuốicùnganh tacũngcóđượcmộtchiếcxerẻhơncùngvớikhoảntiềnthừacủachiếcxehơiquáđắttiềnmàanhtađãcácthêmvào.Vàanhtađãkéodàithờigiananhtaphảithanhtoán.Vàingườicóthểchorằngviệcbánmộtchiếcôtôđắttiềnnhưvậylàmộtbiệnphápngungốc.Tôikhôngđồngý.Việclàmđómanglạichoanh ta 500 đô-lamỗi thángmà anh ta đang rất cần.Khi đó anh ta có thểthanh toáncác thẻ tíndụngcómức lãisuất30%.Anh tacũngcó thể thựchiệnđượccáccôngviệcbắtbuộckhác.Bạnbịcuốnhútvàsẵnsàngcácthêmtiềnđểsởhữumộtchiếcxehơiđắt

tiền,nhưngbạnsẽkhôngcóđủtiềnđểthanhtoánchonhữngchiphícủanó,vìvậy,hãytìmmộtchiếcxephùhợpvớitúitiềncủabạn.Hãyvượtquabiểutượng địa vị ngu ngốc và bạn sẽ nhận ra rằng, khi ở trong tình cảnh khókhăn,bạnkhôngcầnmộtbiểutượngđịavị,bạnchỉcầnmộtphươngtiệnđểdichuyểnmàthôi.

HãybánnhàhoặctìmthuêmộtcănhộrẻhơnTôibiếtđây làmộtquyếtđịnhquan trọng,nhưngđôi lúcnó lại rất cần

thiết.Nhữngngườichovaythườngcóxuhướngrấtnhiệttìnhchomọingườivaytiềnđểmuanhà,vàhiệngiờnhữngngườinàykhôngcóđủkhảnăngđểchitrả.Họđãvaymộtkhoảntiềnmuanhàvớilãisuấttiềnvaybằng0vàchỉphảitrảtiềnlãitínhtrêntiềnvay,nhưnghiệngiờtiềnvốncủahọsắpsửacạnkiệtvàđơngiảnlàhọkhôngcótiền.Nếubạnđangởtrongtrườnghợptươngtự,bạnnênbánngôinhàđóvàtìmmuamộtcănhộkhácrẻhơn.Cóthểbạnđãkhôngcókhảnăngchitrảchongôinhàkhibạnmuanó;nếubạnvaytiềntheocáchnày,đólàmộthànhđộngngungốc!Vìvậy,hãychấmdứtnhữngtổnthấtnày,rútrabàihọcvàthayđổi.Cũngcóthểbạnđãvaytiềnvớihợpđồngthếchấpcólãisuấtcóthểđiềuchỉnh(ARM),vàbạnbiếtbạnkhôngthểthanhtoánđượckhoảnnợmớicaohơn.Nếubạnkhôngmuốnngôinhàcủabạnbịtịchthuđểthếnợ,hãybánngaykhivẫncòncơhội.Bạncóthểbángiáthấpnếuthịtrườngđìnhtrệ,thậmchíbạncòncóthểbịmấtđimộtkhoản tiền.Điềunàyquá tệ.Hãynóichuyệnvớimộtchuyêngiabấtđộngsảnvàvớicôngtythếchấpcủabạnđểtìmrabướcđitiếptheotốtnhấtchobạn.Tiệnđây,khinhắctớichuyêngiabấtđộngsản,tôikhuyênbạnnêntìmmộtngườicókinhnghiệmkinhdoanhtrongnhiềumảnghơnlàchỉvềnhàđấtvàhiểubiếtcácthủtụcgiấytờ.Tôiđangnóivềmộtngườiđãcókinhnghiệmbuônbán trên thị trườngvà có nhiều bạn bè kinh doanh cho vay.Ngườinàycóthểcùnglàmviệcvàgiúpbạnthoátkhỏimớhỗnđộndobạngâyra.Nếubạnthuênhà,chỉcầntìmthuêmộtcănhộrẻhơnvàchuyểnđếnđó.

Bạncảmthấykhókhăn,khôngthuậntiệnư?Bạnbănkhoănviệclàmnàycócầnthiếthaykhôngư?Tấtnhiênrồi.Chuyểnđếnmộtngôinhàmới,bạnsẽtiếtkiệmđượcmộtkhoản tiềnđángkểvàgiúpbạn tiếngầnđếnmục tiêuthanhtoánnợnầnhơn.

HãytừbỏsửdụngInternetđườngtruyềntốcđộcaoTôirất tiếc.Nếubạnđangđauđầuvềtàichínhvàkhôngthểthanhtoán

cáchóađơn,hãyxemxétlạiđườngtruyềnInternet.Vàlàmơnđừngnóivớitôirằngbạncầnnó.TrừphibạnkiếmsốngnhờInternet,cònkhôngthìbạnkhôngcầnnó.Nókhôngphảilàmộtthứthiếtyếu.Bạnchỉthíchnó,thíchsửdụngnó.Nó làmộtphương tiệngiải trí.Mộtcuốnsáchcũngvậy.HãysửdụngInternetthôngthườngchođếnlúcbạncóthểdễdàngchitrảchonó.

HãybỏđiệnthoạibànTôi biết tôi vừa yêu cầu bạn thay đổi đường truyền Internet của bạn,

nhưngchỉvìhầubaocủabạncóthểđangởtrongtìnhtrạngtrốngrỗng.Vìvậy,hãysửdụngđiệnthoạidiđộngvàcắtđiệnthoạibànđi.

LênmộtkếhoạchsửdụngđiệnthoạidiđộngmớiHãybỏramộtvàiphút,suynghĩxembạnnênlàmgìvớichiếcđiệnthoại

di động để giảm bớt số tiền bạn phải thanh toán hàng tháng cho nó. Bạnkhôngcầntảinhạcchuông,hìnhnền.Bạnkhôngcầntrảlờiemailbằngđiệnthoại di động. Bạn chỉ cần thực hiện các cuộc gọi cần thiết – đặc biệt lànhữngcuộcgọiđườngdàivànếubạn sửdụngđiện thoạibàn,bạn sẽmấtthêmmộtkhoảnphụphídịchvụ.Cuộcgọicầnthiếtđầutiênbạnnênthựchiệnlàgọichonhàcungcấpdịchvụđiệnthoạidiđộngđểcắtbớtcuộcgọitrongkếhoạchcủabạn.

CắtgiảmchiphíbảohiểmHãygọichođạilýbảohiểmcủabạnvàđưaracáckhoảncóthểcắtbỏ.

Hãy thay đổimột số hạngmục trong các gói bảo hiểm của bạn.Hãy làmnhữngviệcgiúpgiảmchiphíchobạn,nhưthayđổihạngmụcbảohiểmnhàđất, xe cộ,…Hãy thay đổi tất cả – nhưng vẫn giữ lại bảo hiểm, chỉ làmnhữnggìbạncóthểđểgiảmchiphímàthôi.

DừngviệcđiănnhàhàngTôi đã từng nhắc đến việc này, và bây giờ tôi muốn nhắc lại lần nữa.

Dườngnhưmột trongsốnhững lýdochínhkhiếnmọingườikhôngcóđủtiềnđểthanhtoáncáchóađơncủamìnhlàvìhọđiănhàngquánhiều.TạisaohọkhôngcóđủtiềnđểtrảtiềnthuênhàhaythanhtoántiềnmuaxehơinhưnglạiluôncóđủtiềnđểđiănởBigMac?Đừngnóivớitôirằngănhàngchotiện.Cácquánănnhanhhiếmkhinhanhchóngvàthựcsựchẳngthuậntiệnchútnàokhiphảixếphàngchờđợichỉđểmuamộtsuấtănnhanhkhônghềtốtchosứckhỏecủabạn.

HãydừngviệcđichơiBạnkhôngcótiềnđểtụtậpvànhậunhẹtvuivẻvớibạnbèsaugiờlàm

việc.Vậythìđừngtụtậpnữa.Bạnkhôngcótiềnđểđichơigolfhayđiăntrưa cùngbạnbè, đồngnghiệp.Bạnkhông cónhiều tiềnđểđi xemphim,thậm chí bạn không có tiền để thuê đĩa phim về xem. Vậy thì đừng làmnhữngviệcđó.Bạnkhôngcótiềnđểmuavésố,cóthểlạitốt,bởidùsaothìbạncũngchẳng thể trúngsốđược.Giờđây,bạnkhôngcó tiềnđểchi tiêuvàobấtkỳ thứgìkhôngcần thiết.Mộtngàynàođó,bạncó thể làmtấtcảnhữngđiềunày,nhưnghiệntạithìbạnkhôngthể.Giờlàlúcbạnphảichitrảmọikhoảnphídonhữngsailầmtrongquákhứcủabạngâyra.

HãydừngviệcđiđếnthẩmmỹviệnBạnhãyhọccáchtựnhuộmtócvàsơnmóngtay.Cóthểtrôngsẽkhông

đượcđẹpnhưđilàmởtiệmnhưngbạncầntiềnchonhữngviệckhác.Vàhãyquênhoàn toànviệcchămsócsắcđẹpởcác thẩmmỹviệnhayspa.Đó làmộtkhoảnchitiêukhôngcầnthiết.Đã có vài người phụ nữ trong chương trình truyền hình của tôi không

đồngtìnhvớigợiýnày.Thếcũngtốt.Vậythìđừnglàmtheogợiýcủatôivàhãysốngnhờvàokhoảntiềnbạnvaytừmộtaiđó.Điềugìsẽlàmchobạncảmthấytốthơn,dịchvụsơnsửamóngtayhaycómộtkhoảntiềnđểthanhtoánnợnần?Nếucâutrảlờicủabạnkhôngphảilà“Thanhtoánnợnần,”thìbạnvẫnchưasẵnsàngđểtiếnlênphíatrướcđâu.

KhôngthamgiacâulạcbộthểhìnhnữaCórấtnhiềuphươngpháprènluyệnsứckhỏeđểbạncóthểtựthựchànhở

nhàmàkhôngcầnphảiđếnphòngtập.Tôiđánhgiácaoviệctậpluyệnthểdục.Tôitinrằngnógiúpchúngtakhỏemạnhvàgiữgìnsứckhỏe,nhưngnócũnglàmộtsựsaxỉkhôngcầnthiếttrongkhibạnvừacóthểtậpluyệnlạivừacóthểtiếtkiệmtiền.Thayvìđếnphòngtập,bạncóthểđibộ,chạy,bếcon,đidạo trongcôngviêncùngconcái,…Bạncó thể tứcgiậnvàkhôngđồngtìnhvớitôiởđiểmnàynếubạnmuốn.Nhưngmộtngườicócơthểthựcsựkhỏemạnhsởhữuthẻthànhviêncâulạcbộthểhìnhcóthểsẽđồngtìnhvớilờikhuyênnày.Chỉnhữngkẻbéophìmớiphátđiênlênnếuphảitừbỏthẻthànhviêncâulạcbộthểhìnhcủamình,mặcdùthậmchíhọcònchưakhệnệvácthânxácụchịchbướcquacửaphòngtậphàngthángtrời.Hãytừbỏnó,hãyđibộvàdànhtiềnđểtrảnợ.“Nhưngtôiđãmuathẻthànhviênvàkýhợpđồngvớiphòngtậprồi”.Tôi

đã nghe câu nói này rất nhiều rồi. Hãy gặp và nói chuyện với giám đốcphòngtập,giảithíchrõhoàncảnhcủabạn.Đừnglolắnghayengại;vớitấtcảnhữnggìbạnbiết,ônggiámđốcphòngtậpcóthểcũnggiốngnhưbạnmàthôi.Chỉcầnnóivớiôngtarằngbạnkhôngthểchitrảchothẻthànhviêncâulạcbộthêmđượcnữavàbạncầnchấmdứthợpđồng.Chỉđơngiảnvậythôi.Vìvậy,bạnhãylàmviệcđóngayđi.

HãybỏthuốcláVớigiábốnđô-lamộtbaothuốc,thóiquenhútmộtbaomỗingàysẽtiêu

tốncủabạn1.460đô-lamộtnăm.Nếubạnhútthuốctrong40nămthìconsốđó sẽ là58.400đô-la.Nếubạngửivào tàikhoản tiếtkiệmchưa tính thuế1.460đô-lamỗinăm,vớimứclãisuấtđượcbảođảmlà8%/năm,bạnsẽcóhơn400.000đô-lakhinghỉhưuhaychotươnglaicủaconcái,haycũngcóthểđơngiảnchỉđểbạntậnhưởngtuổigià.Đâylàcâuhỏidànhchonhữngngườinghiệnthuốclá.Việchútthuốccó

íchlợigìkhông?Điềugìquantrọnghơn:tươnglaitàichínhchoconcáibạnhaythuốclá?Điềungungốcnhấttrongsựchitiêunàycủabạnchínhlàbạnđangtựgiếtchếtbảnthânmình.Hãytừbỏthuốclávàtiêutiềnvàonhữngviệcđảmbảochotúitiềucủabạn,vàđểkhôngbịchếtsớm.

Hãylênmộtkếhoạchchocuộcđờibạn!Giờđây,bạnđãbiếtmộtvàithứnêntừbỏ,thậmchíbạnđãcómộtdanh

sách những việc bạn sẵn sàng từ bỏ, bạn phải làm việc gì đó để thay thếnhữngviệcnày.Nếubạnkhôngbiếtlàmgìđểlấpđầynhữngkhoảngtrốngbạn vừa tạo ra, thì bạn có thể thay thế chúng bằng nhiều công việc khác,những việc trước đây bạn chưa từng làm qua hoặc những việc bạn làmkhônggiỏi lắm.Hãy thay thế thờigianxemtivicủabạnbằngmộtkhoảngthờigianđọcsách.Nếubạnđãsẵnsàngtừbỏviệcđiănhàngthìbạnnênbiếtmộtvàicửahàngtạpphẩmđểbạncóthểđimuasắmvànấunướng.Nếubạn từ bỏ việc đimua sắm thì bạn sẽ làm gì để thay thế?Đến thư viện?Luyệntậpthểthao?Vàgìnữa?Hãynhớmộtquyluậtvậtlýphátbiểurằng,“tựnhiênkhôngthíchchânkhông”.Nếubạntạoramộtkhoảngtrốngtrongcuộcđờibạnthìbạncầncómộtđiềugìđóđểlấpđầykhoảngtrốngđó.Bạnphảichịutráchnhiệmtrongviệclấpđầykhoảngtrốngmàbạnđãtạora.“NhưngLarryơi,tấtcảnhữngđiềunàychỉnhưmộtsựhysinh!”Đúngthế,vậythìđừnglàmnhưthếnữa.Đừnghysinhphongcáchsống

củabạnvàhãysốngtheocáchmàbạnvẫnsốngtừtrướcđếngiờ.Điềunàyphụthuộcvàobạn.Đểcóđượcnhữnggìbạnchưabaogiờcóvàkiếmđượcnhữngthứbạn

chưabaogiờkiếmđược,bạnphảilàmviệcgìđómàbạnchưabaogiờlàm.

LàmthếnàođểkiếmtiềnBạnkhôngthểlàmratiền.Bạnchỉcóthểkiếmtiền.Đừngbaogiờnói:“Tôicầnlàmratiền.”BạnkhôngphảilàBộTàichính

vàbạncũngkhôngthểintiềnkhibạncần.Bạnphảikiếmtiền.Vàđócũnglàcáchtiềnđếnvớibạn.Thaychocâuđó,hãynóirằng:“Tôiphảikiếmđượcnhiềutiềnhơn.”

KiếmnhiềutiềnhơnHãynhớtôiđãnóivớibạnrằngchỉcóhaicáchđểcảithiệntìnhtrạngtài

chínhbiđátcủabạn:hoặcgiảmchitiêuhoặctăngthunhập.Vừarồitôimớichỉnóivềkhíacạnhgiảmchitiêu,giờlàlúctôinóivềkhíacạnhtăngthunhập.Điềunàycónghĩa làbạncần làmthêmmộtcôngviệcnữa.Đôikhi,mộtcôngviệcgiúpbạnxoaysởvớicuộcsốngvàcôngviệckiasẽgiúpbạnkhấmkháhơn.“Cáigì?Côngviệcthứhaiư?Anhkhôngmuốntôisốngnữaà?”Thực tế,đâychính lànhữnggì tôimuốnbạncó.Tôimuốnbạncócuộc

sốngkhôngphảilolắngđếnviệcchitrảhếthóađơnnàyđếnhóađơnkhác.Tôimuốnbạncómộttươnglaikhôngphảilolắngvàbănkhoănlàmthếnàođểthanhtoáncáchóađơn.Mộtcuộcsốngthựcsự.Đócũnglàcuộcsốngmàbạnmuốn. Và nếu bạn phải làm thêmmột công việc nữa để biến nhữngmongmuốncủabạnthànhhiệnthựcthìhãyhànhđộngđi.Khitôikhánhkiệtvàphảivậtlộnvớicuộcsống,tôiđãthắtnútdâyđểlàm

đồtrangsức,cắttỉacây,sơnnhà,quétsànnhàvàthậmchílàbánmáu.Bạnsẽlàmnhữnggìcuộcsốngđòihỏikhibạnbịbắtbuộc.Thậmchíkhilàđãmộtngườigiàucó,tôivẫnluôntìmcáchkiếmđượcnhiềutiềnhơnnữa.Chỉtrongvàinăm trở lạiđây, tôiđãbuônbánnhàvà sởhữumộtcông ty sảnxuấtthuốclálưuđộng.Tôi luôn ngạc nhiên về những người có năng lực nhưng lại đang thất

nghiệpvàchưacóviệclàm,họkhôngtựnấunướngbởivìhọchorằngviệcđókhôngxứngtầmvớihọ.Nếutôicócáchóađơnđểthanhtoán,cócácloạihànghóatạpphẩmđểmuasắmvàcóconcáiđểlolắng,thìkhôngcógìlàkhôngxứngtầmđốivớitôicả.Khôngcócôngviệclươngthiệnnàolạidướitầmđốivớitôi.Mớiđây,khitôiđangngồidùngbữavớivợtôitạimộtnhàhànglớnngoài

trời tạiGaslampQuarterởSanDiego thìmột anh chàngđiquavà lục lọithùngrác.Córấtnhiềuđiềuđãxuấthiệntrongđầutôi:Anhtalàngườivôgia cư và đang tìm thứ gì đó để ăn; hoặc anh ta đang tìm kiếmmột điếuthuốchaymộtlonbiakháchchưauốnghết;tìnhcảnhcủaanhtathậttồitệ,đó là sai lầmcủachínhanh ta– trongphútchốc, tất cảnhữngđiềuđóvànhiềuđiềunữađềunảyratrongtâmtrítôikhitôinhìnthấyanhtasụcsạothùngrác.Sauđó,tôinhậnrarằngthựctếanhtatìmvàlấyracácvỏchaisodanhựa,hộpnhômvàđựngchúngtronghaicáitúilớnmàanhtacó.Saumộtvàigiây,anhtachạyđếnthùngráctiếptheo…Vâng,anhtachạy.Anhtađanglụclọi,tìmkiếmđồvậtcóthểtáisửdụngvàanhtadichuyểnnhanhnhấtcóthểđểlấyđượcnhiềuchaihộpnhấtcóthể–vìvậy,hầunhưchắc

chắnanhtacóthểkiếmtiềnởnhàhàngnày.Anhchàngnàyđãcómộtcôngviệc.Chắc chắnđây khôngphải là côngviệc anh tamuốn làm trước đây,thậmchíhiệntạianhtacóthểcũngkhôngthích,nhưngđólàcôngviệcmàanhtacóthểlàmđượcvàanhtađanglàmcôngviệcđó.Tôicảmphụcanhchàng này.Anh ta không đi ăn xin hay nhặt nhạnh đồ ăn thừa (ít nhất làkhông làmnhưvậy trướcmặt tôi);anh tađangcốhết sứcxoaysởvà làmnhữngviệcanhtacóthểđểkiếmtiền.Anhtacóthểlàmđượcgìhơn?Chắcchắnlàkhôngrồi.Tôikhôngbiếtcuộcđờicủaanhchàngnàynhưthếnào.Anh tacó thể làngườivôgiacưvàđây làcáchanh takiếm tiềnđểsống.Đâycũngcóthểlàcôngviệcthứhaihaycôngviệcthứbacủaanhta.Điềuquantrọnglàanhchàngnàysẵnsànglàmcôngviệcmàhầuhếtchúngtađềukhônglàm.Cònbạnthìsao?Bạncósẵnsànglàmthêmmộtcôngviệcnữađểcóthểnhanhchóngthanh

toánhếtcáchóađơnkhông?Nếubạnkhôngsẵnsànglàmbấtcứđiềugìđểtiếnlênphíatrướcthìbạnkhôngxứngđángtiếnlênphíatrước.Hầuhếtmọingườiđềukhôngmuốnkiếmnhiềutiềnhơn.Họchỉmuốncó

nhiềutiềnhơn.TôichắcrằngbạnđãtừngướcBàtiênTiềnbạcsẽlẻnvàongânhàngvàoban đêmvà để lại trong tài khoản của bạn thật nhiều tiền.ThậmchícảBàtiênRăngcũngmongmuốnbạnđểlạimộtcáirăngđểđổilấytiềnmà.Bạnđểlạichiếcrănggãycủamình;BàtiênRăngsẽđểlạichobạnmộtđồngxunhỏ.ĐócũnglàcáchmàBàtiênTiềnbạcsẽlàm:BạntừbỏmộtviệcnhỏvàBàtiênTiềnbạcsẽđểlạichobạnmộtíttiền.Mọingườiđềucóthểlàmmộtviệcgìđó.Mỗingườiđềucómộtkỹnăng

để làmviệcgìđó.Mọingườiđềucó thể làmnhiềuhơnnhữnggìhọđanglàm.Cóthểbạnkhôngthíchcôngviệchiệntạinhưngbạnvẫncóthểhoànthànhnó.Trênthựctế,córấtnhiềucáchkiếmtiềnnhưngmọingườithườngkhôngsẵnsànglàmbấtcứviệcgìđểkiếmtiền.Cuộcsốngkhôngđượctạorabởinhữnggìchúngtacóvàkhôngcó–mà

nóđượctạorabởinhữnggìchúngtasẽcóvàsẽkhôngcó.Nhânđây…vàđâylàMỘTPHẦNRẤTQUANTRỌNG:Kiếmnhiềutiềnhơnkhôngphải làmộttấmgiấyphépchophépbạnchitiêunhiềuhơn.Sẽlàvôíchnếubạnkiếmthêmđược500đô-lamỗithángnhưng lại tiêu hơn 600 đô-lamỗi tháng.Tôi đã làm việc cùng vớimộtngườiphụnữcólàmthêmmộtcôngviệcnữađểchitrảchothóiquenmuasắmcủacôấy.Nhưngcôấylạicóthóiquenchitiêunhiềuhơnkhoảntiềncôấykiếmđượcvàthóiquennàykhôngthayđổi.Nhưvậy,côngviệcthứhaicủacôấychỉchophépcôấychi tiêuvượtquákhảnăngởmứccaohơnthunhậpmàthôi.Thunhậpphụmàbạnkiếmđượclàđểchitrảnhằmgiảmbớtnhữngkhoảnnợcủabạn,vì thếbạncó thể tiếtkiệmvà thanh

toánnợnầnrồisốngcuộcsốngkhôngcăngthẳngvàlolắngvềviệctiêuphavượtquákhảnăng.Đôilúc,cócôngviệcthứhaicóthểvẫnchưađủ.

BánvậtdụngNếubạnđangrấtcầntiềnmặtđểchitrảchonhữngkhoảnnợcủamìnhthì

hãybánmộtsốvậtdụngcủabạnđi.Khitôituyênbốphásảnvàđanggặpvấnđềthựcsựvềtàichính,tôiđãbánmọithứ.Vợtôivàtôiđồngývớinhaurằng,chúngtôisẽbántấtcảmọithứ,chỉtrừcặpnhẫncưới.Thậmchítôicònbáncảchiếcghếsôphavàbộghếởphòngkhách.Chúngtôiphảingồitrênnềnnhà.Tôighétđiềuđó.Nólàmtôicảmthấythậtnhụcnhã.Nhưngtôiđãlàmviệcđó.Tôiphải làmthế.Tôicầntiềnmặtđểchi trảchocáccamkếttrước đây của tôi.Đối với tôi, các cam kết có ý nghĩa nhiều hơn các vậtdụng.Bạn hãy bắt đầu bằng việc bán những đồ giải trí của bạn. Lúc đó bạn

khôngcòncóthờigianchơinữa–đólàlúccấtđiconngườingungốctrongbạn.Hãytừbỏduthuyền,xemôtô,xeôtôcắmtrại,xebốnbánh,cácdụngcụ tập thểdục–dùsao thìbạncũngkhôngsửdụngnhữngđồnày thườngxuyênlắm,dụngcụcâucá,dụngcụđisăn,nhữngcâygậyđánhgolf,xelướtsóngvàxeđạp.“NhưngLarryơi,nhữngthứnàylàsởthíchcủatôi.Tôiyêunhữngđồvậtnày.”Thậttệquá.Bạncóthểmuanhữngđồvậtmớingaykhibạnthanhtoánhếtcáchóađơnvàbạnđãổnđịnhtàichính.Tiếptheo,hãyđivàonhàkho.Phásảnlàkếtquảcủanhữngthứtíchtrữ

trongnhàkhocủabạn.(Tôicálàbạnkhôngbiếtbạnbịphásảnlàdocáinhàkho củabạnđúngkhông?Tôi đánh cuộc rằngđây là nhữngvật dụngbạnkhôngdùngđếnvà sẽkhông sửdụng.)Hãy lôihết chúng rangoàivà sẵnsàngbánchocácnhàkhohaykýgửiởcửahàngnàođó.Sauđó,hãyquansátkỹđồđạccủabạn.Bạncóthựcsựcầnchiếcghếđó

không?Hãynghiêmkhắcvớibảnthânbạn…bạncórấtnhiềuhóađơncầnthanhtoánđấy!Hãysuynghĩvềphươngánbánvậtdụngchocácgara,cácxưởng,kýgửi

hànghóa,đặtởhiệucầmđồ,bánhàngquamạngeBay,…Đóchỉlànhữngnơiđểbắtđầu.Hãydán thôngbáobánvậtdụngcủabạn tạinơi làmviệc.Hãysángtạovàhãybánhếtđi!Tôibiếtrấtkhóđểtừbỏnhữngđồvậtmàbạnyêuthích.Nhưngđâylàlúc

bạn thích thoát khỏi nợnần hơn là thích những vật dụngmà bạn sở hữu.Chúngchỉlàđồvậtmàthôi!Đừngtiếcchúngnữa–điềuđóthậtkhôngtíchcựcchútnào.Đặcbiệt,nếubạnđanggiữchúnglạinhưmộtbiểutượngcủasựthànhcông.Điềuđókhôngcònphùhợpvớihiệnthựchoàncảnhcủabạn.

BiểutượngthànhcôngcủacánhântôiKhibắtđầukiếmđượcmộtchút tiền, tôimuốntự thưởngchobản thân.

Tôiđãđểconngườiđầnđộntrongmìnhchemờmụctiêulàmgiàu,tôiquyếtđịnhmuamộtchiếcôtômuitrầnhiệuPorscheCarreretuyệtđẹp.Tôicócầnnókhông?Không.Nhữngphầnthưởnghiếmkhilàvậtdụngcầnthiết;hầuhếtchúngluônlànhữngthứbạnmuốnsởhữu.Tôimuốncónó,vìthếtôiđãmuanó.Liệutôicóvấnđềgìkhimuanókhông?Chắcchắnlàkhôngrồi.Tôicóđủtiềnmuanó.Nếubạngiốngtôi,tôigợiýbạnnênlàmđiềutươngtự. Đó là biểu tượng thành công của tôi. Khi bạn làm tốt công việc, bạnmuốncómộtphầnthưởngvàtôinghĩbạnnêncónó.VấnđềởđâylàvớichiếcPorsche:nókhôngphảilàloạixethiếtthựcnhất

trênthếgiới.Bạnmuanókhôngphảiđểsửdụng,bạnmuanóbởivìbạncóthểmuavàbởivìnócónhãnhiệuPORSCHEởmuixe.Nhữngcâygậyđánhgolf,chúchóBull,nhữngmónđồtạpphẩmvànhữngcáivalikhôngthểđểvừa vào chiếcPorsche.Chiếc xe đó không để được thứ gì khác ngoại trừngườiláixevàmộtngườibạnnhỏbé.TrongkhitôithíchchiếcPorschecủamìnhvàthíchláinó,thìtôicònbachiếcxekhácnhưngkhônghềdùngđếnchúng.Haivợchồngtôicótấtcảbốnchiếcxevàhầunhưlúcnàotôicũngđilại.Biểutượngcủatôivềsựthànhcôngđãchínhthứctrởthànhbiểutượngcủasựdưthừa.Tấtnhiên,mộtchútdưthừanhỏkhôngphảilàđiềuxấunếubạncókhảnăng thanh toánchonó–và tôi có thể.Tôi chỉ thấy thíchkhinghĩrằngtôicókhảnăngsởhữumộtchiếcxetuyệtđẹpchodùtôiđãtừngláinóhaychưa.Điềunàycóýnghĩavớibạnkhông?Tôichắcchắnlàcó…trongchốclát.Saumộtthờigian,tôihầunhưkhôngláinónữa.Thựctế,tronghainăm,

tôiđãláichưađến700dặm.Điềuđócónghĩalàtôiláinóchưađến30dặmmộttháng!Trongkhinằmbẹptronggara,mộtbộlốpxeđãbịmụcnát.Tôiphảinạpđiệnchoxethìnómớicóthểchạyđược,vìbìnhắcquyhếtđiệnkhikhôngđượcsửdụng.Vợtôikhuyêntôinênbánnóđi.Tôitừchối.Nhưngrồimộtngày,saukhithaymộtbộlốpmớivànạpđầybìnhắcquychonó,cùngvớiviệcphảiđivòngquanhngắmnómỗingàyrồibướclênmộttrongbachiếcxekhác,tôinhậnrarằngbiểutượngcủatôivềthànhcôngđãvượtxabiểutượngcủasựdưthừavàtrởthànhbiểutượngchosựngudốtcủatôi.Vìvậy, tôiđãbánnó.Tôikhôngcầnphảichứngminhthànhcôngvớibảnthânmìnhhayvớibấtkỳngườinàokhácthêmnữa.Tôikhôngcầnmộtvậtđểnhắcnhởrằngtôiđã làmtốtviệcgìđó trongquákhứ.Hiệngiờ, tôi láimộtchiếcxetảinhỏvàkhôngcầnđểýxemngườikhácnghĩgìvềnó.Bạnthấykhông?Sâuthẳmtrongtôivẫnlàmộtanhchànglỗmãng!Mộtlần,mộtphụnữtrongchươngtrìnhtruyềnhìnhcủatôicóbộsưutập

giày trịgiágần20.000đô-la.Côấyyêunhữngđôigiàycủamình.Nhưngcăncứvàothunhậpvànhữnghóađơnkháccủacôấy,tôinhậnthấycôấykhôngcókhảnăngchitrảchothóiquenmuasắmgiàydépcủamình.Tôinóivớicôấyrằngcôấycầnbánsốgiàydépđóđiđểtrảnợ.Côấytừchốithẳngthừng.Anhtraicôấyđềnghịmualạitoànbộsốgiàydépcủacôấy,nhờvậycôấycóthểtrảhếtnợ.Mộtlầnnữa,côấylạitừchối.Nhữngđôigiàycủacôấyđãchuyểntừbiểutượngcủasựthịnhvượngvàdưthừasangbiểutượngcủasựngudốt.Mộtngườiphụnữkháctrongchươngtrìnhcủatôicóhơn200đĩaDVD–

rất nhiều trong số đó chưa bao giờ đượcmở ra. Cô ta chỉ thích sưu tầmchúng.Tôikhuyêncôấybánchúngđiđể thanh toáncáchóađơn,mộtbộsưu tập hóa đơn cũngphongphúkhôngkémbộ sưu tậpDVDcủa cô ấy!Nhưng cô ấy chỉ bán đi 15 chiếc.Cô ấy nghĩ rằng những cái đĩa khác là“điểmnhắmđếncủacácnhàsưutầm”.NhữngchiếcđĩaDVDkhôngbaogiờlàmục đích của các nhà sưu tầm cả. (Nhân đây, khi làm việc với nhữngngườiđanggặpnhữngvấnđềthựcsựvềtiềnbạc,tôiđểýthấyhầuhếthọđềucómộtbộsưutậpđĩaDVDkhổnglồ.Vìvậy,nếubạntựthấymìnhđãcóquánhiềuđĩaDVD,bạnnêndừnglạivàsuynghĩvềđiềuđó!)Bạncóthựcsựkhácbiệtvớihaingườiphụnữnàyhayvớitôikhông?Bạn

khôngcónhữngđồvậtbiếntừbiểutượngcủasựthànhcông, thịnhvượngtrởthànhmộtbiểutượngcủasựdưthừavàrồitrởthànhbiểutượngcủasựngungốc chứ?Tôiđã cómột chiếcPorsch.Vớimộtquýbà, đó có thể lànhữngđôigiày.Vớingườikhác,đócóthểlànhữngchiếcđĩaDVD.Cònvớibạnthìsao?Đólàthứgìvậy?Hãyviếtchúngra:…………………Bâygiờ,hãylậpmộtdanhsáchtấtcảnhữngvậtdụngkhácmàbạncóthể

bánđi.Khinàobạnhoànthànhdanhsáchđó,hãyđimộtvòngquanhnhàvàbổsungvàodanhsáchđó.Quathựctếkiểmchứng,tôibiếtcóthểbạnsẽchỉthulạiđượckhoảng10xutrênmộtđô-latiềnbánmỗimónđồđómàthôi.Tôibiết,bạnsẽthắcmắcngayrằng:“Tôiđãtrả400đô-lađểmuanómànay

tôichỉcó thểbánđược40đô-la thôiư?”Điềuđó làdĩnhiên.Tôi rất tiếc.Nhưngýtôilàbạncần40đô-lađóđểtrảnợ.Bạncũngcầnmộtsựkhởiđầumới rõ ràng.Từbỏnhữngmónđồđangkéobạn lấnsâuvàonợnần.Giảiquyếtnhữngcảntrởtrongcuộcđờibạnbằngviệcgiảiphóngbảnthânkhỏinhữngvậtdụngvôbổ.Khibạnlàmđượcviệcđó,bạnsẽtạoramộtkhoảngtrốngchonhữngthóiquenmớivàlốisuynghĩmớisẽgiúpbạntiếnlênphíatrước.MÓNĐỒMÀTÔICÓTHỂBÁNNGAYBÂYGIỜ:………………………………………………

6.NhữngđiềumàhầuhếtmọingườiđềubỏquaChắcchắntôisẽkhônglàmbạnngạcnhiênvớibấtkỳđiềugìtôigợiý

theoquanđiểmnày.Quanđiểmcủatôikhôngcógìcaosiêuđâubạnạ.Nếubạnxemchươngtrìnhcủatôitrêntivi,bạncóthểđãnghequahầuhếtcácgợiýtôitừngđưararấtnhiềulầnrồi.Bạnchỉchưaápdụngchúngmàthôi.Trongchươngnàychắcchắnsẽcómộtýtưởngmàbạnchưatừngnghenóitới–ýtưởngcóthểsẽlàmbạnngạcnhiênnhưngcũngcóthểbạnsẽcholàtầmthườngvàvônghĩa.Nhưngýtưởngnàycóthểtạonênsựkhácbiệtgiữaviệcổnđịnh,chấpnhậncuộcsốngvàtiếnlênphíatrước.Hãyđọctiếpvàbạncóthểtạoranhữngthayđổicóảnhhưởngtolớntới

tương lai tài chínhcủabạn.Nếubạnápdụngnhữngý tưởngnày, tôi camđoanbạnsẽgiảiquyếtđượcvấnđềcủamìnhvàvữngbướctiếnlên!

HãychuyểnsangdùngtàikhoảntiềnmặtRấtnhiềungânhàngchokháchhàngsửdụngtàikhoảntiềnmặt,theođó

nósẽgiớihạnsốtiềntrongmỗitấmsécbạnviếtvàgửinhữngxulẻtrongsốtiềnđóvàomộttàikhoảntiếtkiệm.Nếubạnviếtmộttấmsécrút18,37đô-la,thìsẽcó63xuđượcgửivàomộttàikhoảntiếtkiệm.Bạnsẽngạcnhiênkhithấyconsốtrongtàikhoảntiếtkiệmnàytăngnhanhnhưthếnào.

HãynộpthuếGiốngnhưtấtcảmọingười,tôicũngphànnànđôichútmỗikhiphảinộp

cáckhoảnthuếcánhân.Tôinhớmộtnămkhitôikhôngphảinộpthuế.Bạncótưởngtượngđượctrườnghợpđókhông?Khôngcókhoảnthuếnàophảinộpcả.Vàdứtkhoáttôikhôngmuốnmìnhphảitrảiquamộtnămnàonhưnămđónữa.Bạnbiếttạisaokhông?Tôikhôngkiếmđượcchúttiềnnàocả!Tôichỉcốgắngnhắcnhởbảnthânrằngtôithíchnhữngthứmàtôiphảinộpthuế cho chúng. Tôi thích những con đườngmà tôi lái xe hàng ngày, tôithíchcảnhsátvàđộicứuhỏa.Tôikhôngtứctốivớitấtcảnhữnggìmàtôiphảinộpthuế.Nhưngsẽcólúc,bạngặpphảicáimaylẫncáikhôngmay,vànộpthuếlàmộttrongnhữngkhoảnnày.

HãytìmmộtgiámđốcngânhànggiỏiHãytìmhiểutêngiámđốcngânhàngcủabạn.Hãychắcchắnrằnggiám

đốcngânhàngcủabạncũngbiếttênbạn.Hãyđếnchinhánhngânhàngnơibạnđăngkýdịchvụvàgặpmộtaiđó.Giảithíchbạnlàaivàbạnmuốnđiềugì.Việcnàysẽkhákhókhăn.Tôicũngthườngcóvấnđềvớiviệcnàybởivìởcácngânhàng,mọingườithườngđếnrồiđi,vàhầuhếtcácbộphậnđềukhôngquantâmđếnbạnhaytiềncủabạn.Hãytiếptụchỏichođếnkhicóaiđótrảlờibạn.Hãynhớrằng,họcầnnhữnggiaodịchcủabạn.Thậmchínếubạnlàmộtkháchhàngtồithìhọvẫnkiếmđượctiềntừphídịchvụchiphiếucủabạn.

HãynhặtnhạnhtừngđồngxumộtTiềnlãimỗithángcủamộtđô-lalàmộtxu.Bạnhãygomgópchúnglạivà

bỏvàotúi.Mỗingàytôiđểraítnhấtlàmộtxu.Tôicómộtcáilọtovàtôiđãbỏđầytiềnxumàtôinhặtđượctrênphốmỗinăm.Nhặtnhạnhtừngđồngxulàmộtcáchnhắcnhở tôi rằng tiền rấtquan trọng.Nócũng làbằngchứngchứngminhrằngtiềnluônchảyvàocuộcsốngcủabạn;bạnchỉcầnchúývàsẵn sàng nhặt từng đồng xu mà thôi. Tôi nhìn thấy mọi người bước quanhữngđồngxutrênphố.Cóthểhọkhôngnhìnthấychúng.Tôithìnhìnthấyhết.Tôiđãtựrènluyệnkhảnăngpháthiệnratiềnởbấtcứnơinàonóxuấthiện.Thậmchí20nămtrướctôicòncầunguyệnrằng:“Tiềnsẽđếnvớitôitừmọihướng.”Vànóđãứngnghiệm.Điềuướcnàycũngsẽứngnghiệmvớibạnđấy.Bạnchỉkhôngtựrènluyệnđểpháthiệnrađiềuđó,vàbạncóthểkhôngsẵnsàngápdụngcácbướcnàyđểgiànhđượclợithếtronghoàncảnhnày.Hoặccóthểbạnnghĩsốtiềnđóquánhỏ,khôngđángquantâm.Khôngsốtiềnnàolà tầmthườngcả.Nósẽtănglên–dùmỗilầnchỉ tăngmộtxuthôi.Tôibiếtrằngnhặttừngđồngxukhônggiúptôitrởnêngiàucó.Nhưngsau

khinhặtchúnglên,tôisẽcónhiềutiềnhơntrướckhitôinhặtnó,vàđócũnglàmụcđíchcuốicùngmàtôiluônhướngđến.Khicònlàmộtcậubé,mộtlầnchatôiđãhỏitôirằng:“Nếutathuêcon

làmvàtađồngýtrảgấpđôilươngcủaconsaumỗingàycôngconlàmviệcchota,nhưngngàycôngđầutiêncủaconchỉlàmộtxu–ngàythứhaisẽlàhaixu,ngàythứbalàbốnxuvàcứthếtiếptục–consẽchấpnhậnlàmcôngviệcnàychứ?”Tôivộivàngtrảlời:“Không!Khôngđờinàoconlạilàmcôngviệclương

thấpnhưvậyđâu!Conđánggiáhơnmộtvàiđồngxucỏnconđóchứ.”Sauđó,chatôigiảithíchvớitôirằngtôisẽgiàucónhanhchóngnhưthếnàonếutôiđồngýlàmcôngviệcđó.Ôngấylấymộttờgiấyvàbảotôitựtìmhiểuđiềuđó.Tôiđãlàmtheo.Đâylànhữnggìtôiđãtìmra:

Điềukinhngạcđốivớimộtthằngbénhưtôi lúcđó,vàchođếntậnbâygiờ,đólàtốcđộtăngchóngmặtcủatiền.Trongkhithunhậpthựctếkhôngthểtăngnhanhnhưvậy,bạnhãynhớrằngmộtsựkhởiđầukhiêmtốnkhitiếtkiệmvàchitiêutrongtầmkiểmsoátsẽgiúpbạnthoátkhỏinợnầnmộtcáchnhanhchóng.(Nhânđây,khinàođó,nếumộtngườiđưaralờiđềnghịnàychobạnthìhãyđồngýngaynhé!)

TíchtrữtiềnmặtĐiềutốtnhấtcũnglàđiềutệnhấtvềtiềnmặtlàmộtkhinóđilàsẽđihẳn!

Vớimộtthẻtíndụng,bạncóthểdễdàngvượtquagiớihạnchitiêucủabạn.Thậmchívớimột thẻ tíndụng,chắnchắnngânhàngcủabạnsẽchophépbạnvượtquagiớihạn là con sốkhông,và rồighi sổnợchobạnvaymộtkhoảnlớnđểlàmviệcđó.Điềunàykhôngxảyravớitiềnmặt.Đâylàviệcbạnnênlàm.Bạngiớihạnchitiêuchohàngtạphóavàthực

phẩmphụhàng tháng là 200đô-la.Vậyhãy lấymột phongbì vàghi chữTẠPPHẨMlênđó.Khithựchiệngiaodịchtạingânhàng,hãyrúttiềnmặtởtàikhoảnvàbỏ200đô-lavàophongbìđó.Khiđếncửahàngtạpphẩm,bạndùngphongbìnày,vàchỉphongbìnàythôi,đểthanhtoánchosốhànghóabạnmua.Khitiêuhết200đô-lanày,bạndừngngayviệcmuatạpphẩmcũngnhư việc ăn uống củamình lại.Hãy áp dụng cách này đối với tất cả cáckhoảntiềnmặttrongtúibạn.Cácphongbìđầytiềnmặtlàcáchtốtnhấtđểchitiêuchođếnkhibạnkiểmsoátđượccáchchitiêucủamình.

HãytiếtkiệmtiềnlẻKhimuamột thứgìđóvà trảbằng tiềnmặt, tôikhôngbaogiờsửdụng

tiềnlẻ.Tôiluônđưamộtđô-lavànhậnlạitiềnthừa.Khivềđếnnhà,tôibỏsốtiềnlẻđóvàomộtvỏchaimộtlítvàđểtrongphòngriêng.Mộtchaimộtlítchứađượcsốtiềnlẻtrịgiákhoảng400đô-la.Thôngthường,tôisửdụngsốtiềnnàyđểmuamộtmónđồtôi thích.Trongnhữngngàytúngtiềnnhưtrướcđây, tôidùngnóđể thanh toánmộthóađơn.Hãy thửápdụnggợiýnàycủatôinhé.Chỉcầnbỏramộtđô-lađểthanhtoánchomộtthứgìđóvàtiếtkiệmkhoảntiềnlẻcònlại.Bạnkhôngquênnóvàkhichiếcbìnhcủabạnđầytiền,bạncóthểdùngnóđểlàmmộtđiềugìđóđángkểđấy.

HãyđimuasắmvớimộtdanhsáchhànghóacầnmuavàmộttúitiềngiớihạnHầuhếtcáchoạtđộngmuasắmđềukhôngđượclênkếhoạchvàdựtrù

trước về tài chính. Phải chấm dứt điều này ngay.Hãy lậpmột danhmụcnhữngđồdùngbạncầnmuavàsốtiềnbạnphảichichochúng,vàlàmđúngtheodanhmụcđó.Đừngthayđổidanhmụcvìbấtcứlýdogì.Mỗilầnđếnquầythungânthanhtoán,khibỏđồrakhỏigiỏhàng,hãykiểmtralạidanhsáchvàloạibỏnhữngthứkhôngcótrongdanhmụchànghóacầnmuacủabạn,hãybảonhânviênthungânbỏchúngsangmộtbênbởivìbạnđãthayđổiýđịnh.Đâykhôngphảilàmộttròchơi–đâylàmộtcuộcchiến.Bạncótrongtayquyluậtđểchiếnthắngcuộcchiếnnày,đóchínhlàlàmtheodanhmụchànghóađã lênkếhoạchtrướcvàdựtrù tàichínhchodanhmụcđó.(Đểbiếtthêmvềviệclêndựtrùtàichínhchodanhmụchànghóacầnmua,bạnhãyđọcchương7nhé!)

Hãyxâydựngmộttấmđệmantoàn.Tiếtkiệm!Tiết kiệmphòng những trường hợp khẩn cấp.Các nhà tư vấn tài chính

luônkhuyênbạnnêncótàikhoảntiếtkiệmbảođảmchitiêuchocuộcsốngcủa bạn trong vòng sáu tháng.Điều đó là không thể đối với hầu hếtmọingười.Theo tôi, tàikhoản tiếtkiệmbảođảmchi tiêuchocuộcsống trongvòngmột tháng làmức tối thiểu vừa đủ.Hãyđể nó ramột chỗvà khôngđụngvàonóvìbấtcứlýdogì.Nhânđây, thẻ tín dụngkhôngphải là nguồn cung cấpđầu tiên củabạn

trong trườnghợpcần tiềnkhẩncấp.Tiềnmặtmới lànguồncungcấpđầutiên.Mộttấmthẻtíndụng“sạchsẽ”khôngcónghĩalàbạnđãsẵnsàngchotrườnghợpkhẩncấp.Vàđừngnghĩrằngbạnkhôngphảilàngười”miễndịch”vớinhữngtình

huốngkhẩncấpnhé.Aicũngcó lúc thấtnghiệp.Cáccông tycũngcó lúclàmănthualỗ.Cáctrườnghợpcấpcứucũngcóthểxảyra.Chamẹcóthểbịốmvì tuổigiàvàbạnphảicó tráchnhiệmchămsóchọ.Nhữngđiềutồi tệthường rất hay xảy ra với những người tốt. Tôi biết điều đó.Vì vậy, hãychuẩnbịthậtkỹcàng.Trongmộtchươngtrìnhtruyềnhình,tôiđãtraođổivớimộtcặpvợchồng

khôngcótiền,khôngnghềnghiệp,hóađơnnợnầnchồngchấtvàkhôngcókếhoạchgìđểcảithiệntìnhcảnhđó.Họkhôngđồngtìnhvớimọigợiýcủatôi,songhọlạiđồngýápdụngkếhoạchcủatôitrong30ngày.Mộtphầnkếhoạchcủatôilàcấtđi200đô-lađểphòngtrườnghợpcầntiềngấp.Họmuốntiêukhoảnđóvàoviệcmuamộtmónđồngộnghĩnhhơnnhưnghọvẫnlàmtheogợiýcủatôi.Trướckhitôicóthểtrởlạiđểxemhọđãsốngthếnàoquamộtthángápdụngkếhoạchcủatôi,chacủaanhchồngđãbịmộtcơnđautimvàphảinhậpviện.Maymắnthay,anhtacókhoảntiềntiếtkiệm200đô-lađóđểbayvềnhàvàchămsóccha.Anhchàngnàykhôngưagìtôihaycácýtưởngcủatôiđốivớivấnđềtàichínhcủaanhtachođếnlúcđó.Khichúngtôiquaytrở lạichươngtrình,anh tabậtkhóc thúnhậnrằng,nếukhôngcó200 đô-la đó thì anh ta đã không thể về chăm sóc chamình. Lúc đầu tôikhôngcóhyvọnggìchocặpvợchồngnàyvàcho tương laicủahọ– tuynhiên,sựkiệnđóđãlàmthayđổihọvàhiệngiờhọđanglàmviệcrấttốt.Đừngchờđợikhitìnhhuốngkhẩncấpxảyrathìmớinhậnrarằngbạncần

mộtkhoản tiềnđểphòng.Hãy chuẩnbị ngay từbâygiờ.Hãymởmột tàikhoảntiếtkiệmchỉđểphòngtrườnghợpkhẩncấpvàthêmvàođómộtvàiđồngđô-lamỗikhibạncóthể.Đâykhôngphảilàmộtmóntiềndànhđểnghỉngơihaytiếtkiệmchovui.Móntiềnnàylàđểdànhchotrườnghợpkhẩncấpxảyđếnvàkhibạncầnsựgiúpđỡ.

HãyquênđinhữngtấmvécàotrúngthưởngkhimuahàngTôi biết đây làmột lời báng bổ đối với rất nhiều người. Tuy nhiên, sử

dụngnhữngtấmvécàotrúngthưởngkhimuahàngkhôngphảilúcnàocũnglà căn cơ tiết kiệm.Đôi khi nó có thể rẻ thật. Songkhoảng thời gian bạndùngvàoviệccàothẻmaymắnđểcótấmphiếumuahàngcóthểgiúpbạnchitiêuthôngminhhơnhoặckiếmđượcnhiềutiềnhơn.Khi tôimuốnmuamột thứ gì đó đang được bán giảm giá, hoặc tôi có

phiếumuahàngvàcóthểmuanhữnggìtôimuốnvớimứcgiárẻhơnthìtôichắcchắnsẽtậndụngngayphiếumuahànghaychươngtrìnhgiảmgiáđó.Thậtngungốcnếubạnkhông tậndụngcơhộimuanhữnggìbạnmuốnởmứcgiáthấphơnkhicóthể.Tuynhiên,đâykhôngphảilànhữngđiềutôimuốnđềcập.Tôiđangnói

đếnnhữngngườiluônthayđổidanhmụcnhữnggìhọmuốndựavàochươngtrìnhgiảmgiáhoặcphiếumuahàng.Tôibiếtcónhiềungườiquyếtđịnhnơidùngbữadựavàotậpphiếumua

hàng của họ.Bạnmuốn ăn tối ở nhà hàngTrungHoa, nhưngbạn cómộtphiếumuapizzagiảmgiánênbạnsẽchỉănpizza.Nhưvậy,bạnchorằngmìnhđã tiết kiệmđượcmột khoản.Bạnđangkìmnén sự thèmmuốn củamìnhvàgiải quyết nó ít hơn là bạnxứngđángđượchưởng.Bạnđangđểkhoản tiền được giảmgiá quyết định cuộc sống của bạn và cho phép bảnthânmìnhtrởthànhnạnnhâncủamộttấmphiếumuahàngngungốc.Bạnsẽkhôngtiêutiềntheocáchđóchứ?Hãythừanhậnrằngtìnhcảnhcủabạnlàdosailầmđángnguyềnrủacủachínhbảnthânbạn,vàrồicamkếtvàliêntụccamkếtvớibảnthânmìnhsẽkiếmtiềnđểsốngtheocáchbạnmuốn.

ĐừngmuahàngtheolôTôi thíchhệ thốngcửahàngSam’sandCostco.Tôi thíchđibộdọccác

gianhàngvàngạcnhiênvớinhữngmónhànggiảmgiámàbạncóthểmuaởđó.Bạncóthểtiếtkiệmtiềnthựcsựtạihệthốngcửahàngnày.Nhưnghãycẩnthận!Bạncóthểthấydườngnhưbạnmuađượcmọithứvớigiáhời,vìnórẻhơngiácảbạnthườngmua,nhưngđừngcólúcnàocũngchútâmvàohànggiảmgiá.Vìhànghóarẻhơnrấtnhiềukhimuacảlố,dođómọingườithườngcóýđịnhmuanhiềuhơnsốlượnghọcầnvàrốtcuộcsẽtiêunhiềutiềnhơn.Tôikhôngquantâmđócóphảilàcáchmuasắmcủathếkỷnàyhaykhông,nhưngkhôngaicầnmộtlốbốnchainướcsốtcàchuanấmmộtlúccả.Trừnhữngmónđồcần thiếtmàbạnsửdụngnhanhchóngvà liên tục,nhưgiấyvệsinh,nếukhôngbạnđangtrảquánhiềutiềnkhimuahàngvớisốlượnglớnđấy.

HãyđọcsáchNămngoáibạnđãđọcbaonhiêucuốnsáchgiúptựrènluyện,sáchkinh

doanhhaylịchsử?Vâng,chúngtahãymởrộngphạmvitìmhiểunhé!Nămngoáibạnđãđọcbaonhiêucuốnsáchthuộcbấtkỳthểloạinào?Đâylàmộtcâuhỏidễ,khôngđòihỏimộtcâuchuyệnhaybấtkỳlýdonào

–chỉcầnđưaramộtconsố.Vìvậy,consốđólàbaonhiêu?Hãysangbướctiếp theo.Hãyviết ra têncáccuốnsách tựrèn luyện,sáchkinhdoanhhaytiểusửmàbạnđãđọctrongvòng12thánggầnđây.DANHMỤCCÁCSÁCHTÔIĐÃĐỌC:Họccáchtiêutiền……………Khôngcógìtrongdanhmụccủabạnư?Vậythìbạnthựcsựkhôngquan

tâmđếnviệccải thiệncuộcsốngcủabạnrồi.Bạnkhônghànhđộngđểtrởnêngiàucóhơn.Bạnphảihọc tậpđểđạtđượcnhữnggìbạnmuốn.Hoàncảnhcủabạn,đặcbiệtlàtìnhcảnhtàichínhcủabạn,sẽtiếnbộngaysaukhibạntiếnbộ.Con số thú vị: một nghiên cứu của chính phủMỹ cho thấy 46 – 51%

ngườiMỹởđộ tuổi trưởng thànhđọcvàviết chưa thành thạocómức thunhậpthấphơnmứcthunhậpcủangườinghèo.Mọithứtrongcuộcsốngsẽtrởnêntốthơnkhibạntiếnbộhơn,vàkhông

điềugìtrongcuộcsốngtrởnêntốthơnchođếnkhibạntiếnbộhơn.“Nhưngtôichẳngcóthờigianđểđọcsách!!!”Chắcchắnlàbạncó.Mộtngườinhậntiềntrợcấpxãhộicóthờigiantrong

ngàycũngbằngvớimộtnhàtriệuphú.Vấnđềkhôngphảiởchỗbạncóbaonhiêuthờigian;vấnđềởchỗbạndànhrabaonhiêuthờigianchoviệcđọcsách.Tôiđãđọcgầnbốnnghìncuốnsáchtrong20nămgầnđây.Tôiđãchăm

chỉđọcsáchtrongthờigiantôikhánhkiệtvàhiệngiờ,khiđãgiàucótôivẫngiữthóiquenđó.Nhưngđặcbiệtkhitôikhánhkiệt,tôitìmkiếm,đọctừmọinguồncó thểđể tìm raphươngphápcómột cuộc sống tốthơn.Nếucuộcsốngcủabạnkhôngnhưnhữnggìbạnmuốnởbấtkỳkhíacạnhnào,bạnnênlàmnhữngviệctươngtựnhưtôiđãlàm.Khibạnthấymộtviệcgìđóquan

trọngđốivớimìnhthìbạnsẽcóthờigiandànhchonó.Tinvui làhiệngiờbạnđangđọcmộtcuốnsách.Nhưngđâymớichỉ là

mộtcuốn.Tôi thừanhậnrằngđây làmộtcuốnsáchhaynhưngbạnkhôngthể chỉ dừng lại ởmột cuốn sách hay.Bạn cần tìmkiếmnhiều cuốn sáchtuyệtvờikhác.Hãyđọcvàicuốnsáchhayvềtriếtlýlàmgiàu,như:ThinkandGrowRich(Cáchnghĩđểthànhcông)củaNapoleonHill,ManifestYourDestiny(Chứngtỏbảnthânmình)củaTiếnsỹWayneW.Dyer,CreatingAffluence(Tạoracủacải)củaDeepakChopra,YouWereBornRich(Bạnlànhàtriệuphúthiênbẩm)củaBobProctor,WhyYou’reDumb,SickandBroke…andHow toGetSmart,HealthyandRich!(Tạisaobạnnghèo…vàphươngphápđểtrởnênthôngminh,khỏemạnhvàgiàucó!)củaRandyGage.Saukhiđãđọcvàicuốnsáchvềtriếtlýlàmgiàuthìđãđếnlúcbạncầncó

một vài lời khuyên thực tế để trở nên giàu có.Tôi có thể đưa ra cho bạnnhữnglờikhuyênlúcbạnkhánhkiệtcũngnhưbịphásản,vàgiúpbạncóítvốnđểbắtđầuxâydựngsựnghiệpvàtrởnêngiàucó,nhưngbướctiếptheohoàntoànphụthuộcvàobạn.Đểđiđếnbướctiếptheo,hãyđọcnhữngcuốnsáchsau:RichDad,PoorDad(Chagiàu,Changhèo)củaRobertT.Kiyosaki,StartLate,FinishRich (Khởi đầumuộn vẫn thành công lớn) củaDavidBach,NeverEatAlone(Khôngbaogiờđiănmộtmình)củaKeithFerrazzi,TheMillionaireZone(Vùngtriệuphú)củaJenniferOpenshaw,GoPutYourStrengthstoWork(Hãyvậndụngsứcmạnhcủabảnthân)củaMarcusBuckingham.Vàđểthànhcôngtrongcuộcsốngvàcôngviệc,hãyđọccảnhữngcuốn

sáchcủaLarryWinget,đặcbiệtlàcáccuốn:It’sCalledWorkforaReason!YourSuccessIsYourOwnDamnFault(Hãylàmviệcvàthànhcông!),ShutUp,StopWhiningandGetaLife(Hãychấmdứtphànnànvàbắtđầumộtcuộcsốngthậtsự).Đọcsáchgiúptănggiátrịcủabảnthânbạn–cơbảnlàgiátrịthựccủabản

thânbạn–nhưngcũnglàgiátrịcủabạnđốivớinhữngngườikhác.Bạncànghiểubiếtnhiềuthìbạncàngcógiátrị.NhưtácgiảnổitiếngJimRohnnói:“Nếubạnhiểubiếtnhiềuhơnthìbạnsẽsốngtốthơn.”

HãythayđổicáchnóicủabạnNếubạnluônsuynghĩnhưmộtngườiđangkhánhkiệt,nóigiốngnhưbạn

đangkhánhkiệtvà làmnhữngviệcmàmộtngườikhánhkiệtvẫn làm, thìbạnsẽkhánhkiệtthựcsự.Đâylàcâunóitôimuốnbạnthayđổi:“Tôikhôngcóđủkhảnăng…”Nếubạnnóirằngbạnkhôngcóđủkhảnăngđểlàmviệcgìđóthìbạnsẽ

khôngbaogiờcókhảnănglàmđượcđiềuđó.Câunói“Tôikhôngcóđủkhảnăng”khiếnbạntrởthànhmộtnạnnhân.Giácảcủahànghóakhôngbiểulộrằngbạncó thểcónóhaykhông.Đókhôngphải làhoàncảnhcủabạnvàchúngtađềubiếtđiềuđó.Bạnđanglàmchủmọiviệc.Vìvậy,hãynóigiốngnhưbạnđanglàmchủmọiviệc.Bạnhãynói:“Tôikhôngcóýđịnhchitiềnđểmuamónđồđóngaybâygiờ.”Dùbạnkhôngcótiềnđichăngnữa!Câunóinàygiốngnhưmộtlờinhắcnhởrằngchitiêulàmộtsựlựachọn.Toànbộ cuộc sống của bạn là những sự lựa chọn.Bạnkiểm soát những sự lựachọncủabảnthânmình.Đólàvịtrícủaquyềnlựcchứkhôngphảivịtrícủanạnnhân.Hãynóitheocáchbạnđangkiểmsoátmọilựachọncủamình…

HãygiảmcânvàdọndẹpnhàcửaNếubạnđangchitiêuvượttầmkiểmsoátcủabạnthìrấtcóthểcáckhía

cạnhkháctrongcuộcđờibạncũngđangvượttầmkiểmsoátcủabạn.Hãyđểtôichiasẻvớibạnnhữngquansátcủatôinhé.-Nhữngngườikhôngkiểmsoátđượcchi tiêucũng thườngkhôngkiểm

soátđượcchếđộănuống.Nhữngngườitiêunhiềuthườngănuốngnhiều.-Nhữngngườikhôngkiểmsoátđượcchi tiêucũng thườngkhôngkiểm

soátđượccácmốiquanhệ.-Nhữngngườikhôngkiểmsoátđượcchitiêuthườngkhôngchịudọndẹp

nhàcửagọngàngvàgiữchoxehơisạchsẽ.Thiếu kỷ luật trongmột lĩnh vực gần như luôn thể hiện ở các lĩnh vực

khác.Hãyxemcácchươngtrìnhtruyềnhìnhvềdọndẹpphòngvàsắpxếplạiđồđạctrongmộtngôinhà.Cóchươngtrìnhquaynhữngcănphòngmàkhinhómlàmphimđivào,họthậmchíkhôngthểđiqua.Đôikhicónhữngphòngđểđồđạcngổnngangkhắpmọinơivàchỉcómộtlốiđinhỏbẩnthỉu,bụi bặm để đến được chỗ có chiếc giường. Tôi cam đoan với bạn rằng,nhữngngườinàyđanggặpvấnđềvềtiềnbạcvàrấtnhiềungườitrongsốhọcũngbịbéophì.Tôicóthểđiquanhngôinhàcủabạnvàđoánbiếtđượccuốnsổchiphiếu

củabạnrasao.Hãydọndẹpngaybâygiờ.Hãyquansátnhanhxungquanhngôinhàcủabạn.Nócóngănnắpkhông?Sạchsẽkhông?Cáccănphòngvàtủđựngđồtrongngôinhàcủabạnđềuđượcsắpxếpgọngàngchứ?Bộđĩabátcủabạnđềusạchsẽvàđượcđểngănnắptrongtủchứ?Nếunhưvậythìcókhảnăngbạncómộthệthốngkiểmsoát,quảnlýtàichínhrõràng,cẩnthận.Haybạncóhàngđốngquầnáobẩntrênsànnhà?Tấtcảcáctủđựngđồ,

ngănkéotrongnhàbạnđềubừabộn?Garanhàbạnlàmộtbãichiếntrường?Nếuđólàtìnhcảnhcủabạnthìtôiđoánlàbạnkhôngbiếtmìnhcóbaonhiêutiềnvàbạnđangnợnhữngai.Khibạnkiểmsoátđượcmộtlĩnhvựctrongcuộcsốngthìnhữnglĩnhvực

kháccũngsẽđồngthờiđượckiểmsoát.Hãyquảnlý,sắpxếpmọithứtheoýbạnnếucóthểbằngviệckiểmsoáttừnglĩnhvựctrongcuộcsốngcủabạn.

HãyănítđiMộttrongnhữngcáchtốtnhấtvàđơngiảnnhấtđểgiảmcânvàtiếtkiệm

mộtchúttiềnlàănítđi.Tôiđãtraođổivớimộtcặpvợchồngchitiêu20.000đô-lamộtnămvào

việcănuốngvà18.000đô-lamỗinămvàođồtạpphẩm.Chỉchohaingườithôi!Consố38.000đô-lađó tươngđươngvới lươngcủamộtngười trongmộtnăm.Tấtnhiêntôicònchưatínhđếnkhoảntiềnhọchivàocácbữaănnhàhàng,nhưng tôicũngđãgiảmbớtconsốmàhọchi tiêuvàohàng tạpphẩmrồi.Consốđóvẫnquálớn.Khi lậpmột bảngkế hoạch chi tiêu, tôi luônđể lại chomỗi ngườimột

khoảntiềnchitiêuvàođồtạpphẩmlà50đô-lamộttuần.Vàmỗingườicóthểănuốngkháthoảimáivớisốtiềnđó.Tôiđangnóivềmộtchếđộăncólợichosứckhỏe.Nhữngaibiệnluậnrằng,sốtiềnđókhôngthểđủthìchứngtỏhọcóchếđộănuốngchưahợplý.Họmuabánhquyvàđồănsẵnrấttốnkémvàphávỡkếhoạchchitiêucủamình.Tôiđãđicùngmộtphụnữđếncửahàngtạpphẩmđểxemcáchcôấyvẫnđichợ,nấunướngchogiađìnhmình gồmhai vợ chồng vàmột cậu con trai bốn tuổi.Hầu như cô ấy chỉchọnđồănsẵnchocácbữaăn(chúngtathườnggọichúnglà“bữatốitivi”).Côấymuahàngtátúibánhquy,ngũcốcnhiềuđường,sôđa,kẹovàkhoaitây chiên.Giỏhàngcủa cô ấyđãđầymàvẫn chưahề có thức ăn thực sựtrongđó.Thậmchícôấycònmuakhoaitâynghiềnnấusẵn.Cáigìcơ?Tôiđãhỏi,côkhôngthểluộckhoaitâyvàtựnghiềnchúngrahaysao?Vàcôấytrảlờirằngcôấykhôngphảilàđầubếp.Hãytưởngtượngsựkhóchịucủacôấykhitôibắtcôấybỏlạihếtsốđồăntronggiỏvàchỉđượcmuađồăntheo thực đơn 100 đô-lamà tôi đã đưa cô ấy. Tôi đi cùng cô ấy dọc cửahàng,muathịt,cá,raucủ,bánhmìvàngũcốccùngvớirấtnhiềuhoaquả.Tôigiúpcôấymuađầygiỏhàngđồănthựcsựcóthểdùngtronghơnmộttuầnvàkhichúngtôirờicửahàng,côấyvẫncònthừatiền.Haivợchồngcôấysẽphảinấuăn.Giỏđồănnàykhôngdùngtrongnhiềutuần,đúnglàlầnnàyítđồănhơnhọvẫnăntrướcđây.Nhưngđólàmộtđiềutốt.Cảhaingườiđềubéophì,vì thếhọ thậmchísẽphải lênkếhoạchchi tiêuchomìnhvàthươngxótvòngeocủahọmộtchút.Hãynghiêmtúcnhìnlạikếhoạchtàichínhchoviệcchitiêuănuốngcủa

bạn.Tôibiếtchắcchắnbạnkhôngcómộtkếhoạchtàichínhchoănuống,nhưngtừbâygiờtrởđibạnsẽcókếhoạchđó.Bạnchitiêubaonhiêutiềnvàođồănmỗituần?Hãyquyếtđịnhtiêuítđi.Hãysửdụngkếhoạchchitiêu50đô-lachomỗingườitrongmộttuầncủatôi.Hãymuanhữngđồăncólợichosứckhỏemàlạirẻhơn.Hãytựnấuăn,vìnósẽtiếtkiệmchiphíchobạn.Cácbữaănbạnnấusẽtốtchobạn,chogiađìnhbạnvàthậmchíbạncóthể

sẽthíchnấuănđấy.Bêncạnhđó,nếubạnlàngườithừacânthìbạncòncóthểdễdànggiảmcânnữa.

HãynghiêmkhắcxemlạibạnbèmìnhTrongcuốnsáchcủaRandyGage,Tạisaobạnnghèo…vàphươngpháp

đểtrởnênthôngminh,khỏemạnhvàgiàucó!(WhyYou’reDumb,SickandBroke…andHowtoGetSmart,HealthyandRich!),tácgiảđãtríchdẫnlờicủamột tácgiảnổi tiếng,JimRohn,rằngthunhậpcủabạnbằngthunhậptrungbìnhcủanămngườibạnthâncủabạn.Tôitincâunóinàychínhxác.Đó là lý do tại sao tôi cố gắng kết bạn với những người rất giàu có.Bạnkhôngtinvàođiềunàysao?Chúngtahãythửxemxétđiểmnàyngaybâygiờnhé.Tôimuốnbạnviếtratênnămngườibạnthânnhấtcủamình,sauđóviếtrasốtiềnhọkiếmđượcmàbạnbiếtvàtínhraconsốtrungbình.Đừngnhấcđiệnthoạilênvàgọichohọ;bạnbiếtrõhọkiếmđượcbaonhiêumà!

Hãycộngtổngcácconsốđólạivàchiachonăm.Consốtrungbìnhlàbaonhiêu?…Giờthìbạnnhậnracôngthứcnàychínhxácchứ?Bạnthấycâunóicủa

JimRohnthếnào?Bạncóthểsẽmuốnxemlạibạnbècủamình.Điềunàycónghĩalàbạnsẽphảibỏnhữngngườibạncũcủamìnhư?Đócóthểlàmộtý kiến tồi tệ!Nhưng ít nhất hãy cố gắng tìm thêmnhữngngười bạnmới,nhữngngườitiêubiểuchonhữngđiềubạnmuốnnhìnthấynhiềuhơntrongcuộcsốngcủariêngmình.Hãytựhỏibảnthânnhữngcâuhỏidướiđâyvềbạnbècủabạn:Bạn và những người bạn thường nói chuyện gì? Các bạn có chế giễu

nhữngngườigiàucóhaykhông?Cácbạncóhạthấpngườikháckhông?Bạncóchêbai,phànnànvàthanvãnvềcôngviệcvàchorằngcuộcsốngkhôngcôngbằngkhông?Nhữngngườibạncủabạnđọcsáchgì?Nhữngngườibạncủabạnmongmuốngìởbạn?

Nhữngngườibạncủabạngiúpgìchobạntrongcuộcsống?Nếucâutrảlờicủabạnchonhữngcâuhỏinàykhôngphảilànhữngcâu

trảlờimàbạnđặcbiệttâmđắc,thìbạnphảiđốimặtvớimộtquyếtđịnhkhókhăn:hoặclàtiếptụcchơivớinhữngngườibạnnày,nhữngngườiđangníuchânbạnraxamụctiêucủabạn;hoặclàchọnnhữngngườibạnmới,nhữngngườisẽgiúpbạntiếnđếngầnmụctiêucủabạn.Tôibiếtđiềunàykhôngdễdànggì.Nhưngtôicóthểcamđoanvớibạn

rằngnếutôiphảilựachọngiữabạnbèvàsựbảođảmvềtàichínhchogiađìnhmìnhthìtôisẽdằnlòngtừbỏnhữngngườibạnđó.

HãyhàophóngkhichotiềnboavàtựthanhtoánphầncủamìnhBạnmuốnbiếtmộtngườititiệnnhưthếnàoư?Hãydùngbữatốivớihọ

vàxemđiềugìxảyrakhinhânviênphụcvụđưahóađơnthanhtoán.Bấtkỳaikhithấyhóađơnthanhtoánmànóirằng:“Nhưngtôichỉdùngnướclọcthôivìvậysốtiềntôiphảitrảíthơnbạntôihaiđô-la”thìđóđúnglàmộtkẻtitiện.Hãychiahóađơntheođầungườitrongbữaăn,trảphầncủamìnhvàravề.Nhữngngườikeokiệtkhichotiềnboađangtựđánhmấtcơhộiđểcóthể

trởnêngiàucó.Nếubạnkhônghàophóngvớinhữngngườikhácthìnhữngngườikháccũngsẽkhônghàophóngvớibạn.

HãychođimộtchúttiềncủabạnTôibiết.Tôivừakhuyênbạnnêncắtgiảmcáckhoảnchitiêukhôngcần

thiết,ngoạitrừtrườnghợpkhẩncấp,đểtậptrungvàochitrảnợnần,vàđểtiếtkiệmtấtcảnếubạncóthể,naytôilạiđangkhuyênbạnchođimộtchúttiềncủabạn.Bạncó thểcho rằngviệc làmnàychẳngcóýnghĩagìđúngkhông?Bạnhoàntoànđúng.Điềunàyhoàntoànchẳngcóýnghĩagì…trừkhinócótácdụngthựcsự.Khibạnsẵnsàngchiasẻmộtphầnthunhậpcủabạnvớinhữngngườikhácthìsauđónósẽtrởlạivớibạnmộtcáchkỳdiệu.Tôikhôngbiếttạisaonhưngtôihiểuđiềuđóđúng.Minhchứngchoquanđiểmtrên:Saunhữngsai lầmtrongkinhdoanhvàbịphásản, tôi trắng tay.Tôiđã

dừngviệcquyêngóptừthiệnbởitôinghĩtôikhôngcókhảnăngchođimộtchúttiềnnàonữa.Trongkhihầuhếtmọingườiđềuchorằnghànhđộngđólàchínhđáng,nhưngchamẹtôilạibảotôirằng,nếuconcóbấtcứthứgìthìconnênchiasẻvớinhữngngườikhôngcógìcả.Một ngày nọ, khi đang ngồi trong văn phòng, tôi hoàn toàn không thể

cưỡnglạisựthôithúcviếtmộttờsécvàchođimộtchúttiềncủamình.Tôicảm thấy cầnphải chođi 100đô-la.Mặcdùđókhôngphải là số tiền lớnnhưngvàothờiđiểmđóđốivớitôithìđólàmộtconsốkhổnglồ–đặcbiệtvì100đô-lalàconsốlớnhơnkhoảntiềnmàtôiđãgửivàotàikhoảntừrấtlâurồi.Thêmvàođó,tôicóquánhiềuhóađơnvàcáckhoảnphảithanhtoán,lễGiángsinhlạiđangđếngầnvàtôiphảimuaquàchohaicậucontraibébỏng, tôicũngcầnphảichi tiêuvàonhữngviệckhácnữa.Bấtchấpnhữngđiềuđó,tôikhôngthểcưỡnglạiýmuốnlàmtừthiệntrongtôi.Vìvậy,tôilàm theonhữnggìmìnhnghĩvàngay lập tứcviếtmột tấmsécquyêngóp100đô-lachomộttrongnhữngtổchứctừthiệnmàtôiquantâm,chosốtiềnđóvàomộtphongbì,ghiđịachỉvàdántem.Tôisợrằngmìnhsẽsuynghĩlạivềviệclàmđónêntôiquyếtđịnhlấyxevàrabưuđiệngửingaylậptức.Tôicảmthấyrấtthanhthảnkhilàmviệcđó,mặcdùtôikhôngbiếtsẽnóivớivợthếnàovềviệctôiđãlàm.Côấyđangcốgắngxoaysởvớisốtiềnnhỏbécủa chúng tôi để trang trải số lượng hóa đơn khổng lồmỗi tháng, và thậtkhôngdễgìđểgiảithíchvề100đô-lathiếuhụttrongtàikhoản.Tốihômđó,chuôngcửanhàtôireolên.Đólàmộtđốitáccủatôi.Vìhầu

hết các đối tác làm ăn thường không đến tận nhà thế này nên tôi rất bănkhoăn,khônghiểucóviệcgìquantrọngđếnnỗianhtaphảiđếnnhàtôivàotốimuộnthếnày.Tôimờianhtavào.Anhtanóivớitôirằng,cómộtngườivừagọichoanhtađểxóabỏmộtkhoảnnợkhổnglồmàanhtađãnợtrongcôngviệckinhdoanh,vàanhtamuốnchiasẻcơmayhiếmcónàybằngviệcxóanợchomộtsốngười.Sauđó,anhtađưatôibiênbảnghinợvàtuyênbố

sốtiềntôinợanhtađãđượcxóabỏvàchúctôicómộtbuổitốivuivẻ.Tôinhìnvàotờhóađơnnợ,khôngthểnóiđượclờinào,sốtiềnđúngbằng100đô-latôivừalàmtừthiện.Aiđócóthểnóiđólàmộtsựtrùnghợpngẫunhiên.Vàcóthểđúngnhư

vậythật.Nhưngvớihaivợchồngtôi,đólàmộtbàihọcvềviệcđừngbaogiờtừ bỏ việc “cho” người khác, cho dù hoàn cảnh của bạn thế nào đi chăngnữa.Đólàviệcđúngđắnnênlàm.Tôikhông thườngxuyêndẫn lờicủacácnhà thuyếtgiáongoại trừOral

RobertsđếntừTulsa,Oklahoma.Nhữnglờinóicủaôngấysẽkhiếnbạncảmthấythânthiện,hiểurõvềôngấyvàvềchươngtrìnhtruyềnhìnhcủaôngấy.Tôikhôngquantâmmọingườinghĩvềôngấynhưthếnào;đókhôngphảilàquanđiểmcủa tôi.Nhiềunămtrướcđây, tôiđãđọcđượcmộtcâunóicủaôngấy,nóđãthayđổihoàntoàncáchnghĩcủatôivềviệc“cho”ngườikhác:“Bỏquamộtcơhộichongườikháctứclàđãđánhmấtmộtcơhộiđượcnhậnvề.”Liệuđiềuđócóxảyrakhôngkhibạnchođi?Tôicũngkhôngchắcđâu.

Tôikhôngbiếtliệunócóứngnghiệmvớibạnhaykhông.Tôichỉbiếtrằngcáchtốtnhấtđểbắtđầumộtcôngviệcliênquanđếntiền,dùđólàmộtvụđầutưhaychỉđơnthuầnlàchitrảnợnần,làchođimộtíttiền.Cánhântôitinrằng,bạnnênchođi10%sốtiềnmàbạncó,nhưngkhông

phảidànhchonhữnglýdotâmlinhnhưmộtsốngườivẫnhaylàmđâunhé.Vìthếtôikhôngsửdụngtừmộtchútxíu.(Thựctế,tôikhôngmuốnbạnnghĩđếnhaysửdụngtừmộtchútxíunữa).Khinghethấytừmộtchútxíutôinghĩngay đếnmột người thuyết giáo vớimái tóc chải chuốt, hất ngược ra sautheokiểucổđiểntrêntruyềnhình,mặcmộtchiếcáovétmàungọclamvànóivớitôirằng:ChúacầntiềncủatôivàrằngnếutôiđưatiềnchovịthuyếtgiáonàythìôngấybảođảmChúasẽnhậnđượcsốtiềnđó.Vềphầntôi,tôikhôngnghĩChúacần,haythậmchímuốntiềncủabạn.TôikhôngnghĩChúalại quan tâmđến tiền của bạn.Bạnkhôngnên chongười khác bởi vì bạnnghĩChúamuốnbạnlàmnhưvậyhaybởivìnhữngngườikháccần10%đó,mặcdùđúnglàcónhữngngườicầnsốtiềnđóthật.Bạnnênchođibởivìbạncóniềmtin rằngrồisẽcónhiều tiềnhơnđếnvớibạn.Bạncầnchứngthựcđượcsự thật rằngbạncó thểhọccáchsốngbằng90%số tiềncòn lạicủamình.Bạncầnthànhthậtvớibảnthânvềýtưởngbạnsẽgửimộtíttiềnchonhữngngườicầnnóhơnbạn.Tiềnđếnvớibạnvàrồinólạirađi.Nếubạnchưasẵnsàngchotiền“đi”

thìđiềuđócónghĩalàbạnvẫnchưatinrằngtiềnsẽquaytrởlạivớibạn.Nếutaybạnnắmquáchặtđểkhôngthểbỏrathứgìbạncóthìbạnsẽkhôngthểxòetayrađểnhậnvềnhiềuhơn.

Tôixinnhắclạirằngtôikhôngquantâmđếnviệcbạnbịkhánhkiệtnhưthếnào,bạnvẫncóthểtìmracáchđểchođimộtthứgìđó.Chođi cũng làmộtphầnnghĩavụ củaviệc có tiền.Vâng, tôi đãnói là

nghĩavụ.Khibạncótiền,tứclàbạnphảichiasẻmộtphầnvớinhữngngườikhôngcó tiền.Khôngphảidànhchonhữngngườikhánhkiệt trên thếgiớinàybởivìhọvẫncóthểthoátkhỏitìnhcảnhcủamìnhvàlàmviệcđểkiếmtiền,màdànhchonhữngngườinghèotúng,nhữngngườikhôngcócơmayđểsốngtốthơn.

Gấp“mộtBenjamin”lại“MộtBenjamin”làmộttờtiềncómệnhgiá100đô-la.Tôirấtthíchchúng.

Tôicốgắngthuthậpchúngcàngnhiềucàngtốt.Tôiluôngấptừngtờlạivàcấtchúngvàomộtngănkíntrongví.Bạncũngnênlàmnhưvậy.Nósẽgiúpbạncảmthấytốthơnvềtìnhcảnhcủabạn.CómộtBenjamin

trongtúi,bạnsẽcảmthấymìnhlàmộtngườigiàucó.Vàbạnsẽkhôngbaogiờcháytúi.Ngườigiàucó,ngườikhôngbịkhánhkiệthànhđộngrấttựtin.Hãy tin tôi đi, nó sẽ có íchđấy.Nếubạn rơi vào tìnhhuốngkhẩn cấpvàbuộcphảisửdụngnó,thìhãynhanhchóngđểmộtđồngtiềnkhácvàongaykhicóthể.Bạnkhôngthểcấtđi100đô-laư?Vậythìhãybắtđầuvới20đô-lathôi.

Rồisauđótănglên50đô-la,rồi100đô-la.Sốhàngtrămlàmộttờbạckỳdiệu. Dù cho sau này bạn trở nên giàu có thế nào đi nữa, khuôn mặtBenjaminFranklinđangmỉmcườivớibạn sẽvẫn luôn làmchomộtngàycủabạntrởnêntươisánghơn.

Biếtơnvềnhữnggìbạncó“Tôikhôngcónhiềulắm,vìvậytôiphảitỏrabiếtơnvềđiềugì?”Bạn có thể có ít hơn đúng không?Chắc chắn bạn có thể.Hãy nhớ câu

châmngôn:“Tôiđãcảmthấytiếcchonhữngngườikhôngcógiàyđểđi,chođếnkhitôinhìnthấymộtngườikhôngcóchân.”Mọithứđềucóthểtồitệhơnđốivớibạn.Đừngbaogiờnóinhữnglờingungốckiểunhư:“Contrai,mọithứkhôngthểtồitệhơnthếnàyđượcnữa!”.Tintôiđi,nếubạnđãhọcđượcđiềugìđótừcuộcsốngthìđóchínhlànhậnthứcrằngmọithứluôncóthểtrởnêntồitệhơn!Vìvậy,thậmchíkhimọithứđangtồitệvớibạn,hãycảm thấybiếtơnvì chúngkhông trởnên tồi tệhơnnữa.Bạncó trí thôngminhvàkhảnăngđểthayđổimọithứ.Bạncóthểkhiếnchomọithứtrởnêntốthơn.Chỉđiềuđóđãđủđểbạnthấyhàilòngvớinhữnggìmìnhcórồi.Đểnhắcnhởbảnthânbạnvềtấtcảnhữngđiềutốtđẹpmàbạncógiữanhữngđiềutồitệ,tôimuốnbạnlậpmộtdanhsách.Vâng,lạimộtdanhsáchkhác!“Bạncàngcảmthấyhàilòngvớinhữnggìbạncóthìbạnsẽcàngcảmthấybiếtơnnhữnggìmìnhđangcó.”

—ZigZiglarTÔIBIẾTƠNVỀ:……………“Mộttinhthầnkhoankhoáilàmộttinhthầntuyệtvời,thứmàcuốicùngcũngsẽthuhútnhữngđiềutuyệtvờivềphíamình.”

—Plato

SơsuấttàichínhtronggiađìnhTôinhậnđượchàngtrămthưđiệntửtừnhữngngườilolắngvềviệccác

thành viên trong gia đình họ đang có vấn đề về tiền bạc.Một vài thư lànhữnglờikhẩncầusựgiúpđỡtrongtuyệtvọng,rõràngđượcviếtrabằngcảtìnhyêuthươngvànỗiđaukhiphảichứngkiếnngườithâncủahọchịuđựngkhókhăn.Họnóivớitôirằng,họđãcốgắngtìmmọicáchđểgiúpanhem,concáihaythànhviênkháctronggiađìnhhọthoátkhỏitìnhtrạngphásảnnhưngdườngnhưcácbiệnphápđềukhônghữuhiệu.Đâychính là lýdo:Ngườithâncủabạnkhôngmuốnthayđổitìnhcảnhcủamình.Sựthậtđángbuồnlàbạnkhôngthểthayđổitìnhcảnhgiúpanhtađược.Bạnkhôngthểcứuaiđókhingườiđókhôngmuốnđượcgiảicứu.Nhữngngườicầnsựgiúpđỡhiếmkhihiểurõgiátrịcủasựgiúpđỡ.Thậm

chíhầuhếtnhữngngườiđócònkhôngchấpnhậnsựgiúpđỡ.Bạnchỉcóthểgiúpđỡngườikháckhihọmuốnđượcgiúpđỡ.Mộtthànhviênnàođótronggiađìnhđãbaogiờnhờbạngiúpđỡchưa?Ýtôilàmộtsựgiúpđỡlớnhơnviệcvay tiềnđểgiảiquyếtmột chuyện rắc rối.Đãbaogiờcôấynhờbạngiúpcôấythayđổicáchsốngđểkhôngrơivàorắcrốilầnnữachưa?Nếucôấy chưa từng nhờ đến sự giúp đỡ kiểu đó thì có thể cô ấy thực sự khôngmuốn thay đổi cuộc sống của mình. Cô ấy không muốn thoát khỏi cảnhnghèotúng.Côấychỉmuốnđượcbảolãnhmỗikhicôấylâmvàotìnhcảnhkhókhăn,rắcrốimàthôi.Mộtvấnđềkháckhicốgắnggiảicứumộtaiđólàbạnđãlàmchoanhta

ghinhớtrongđầurằnganhtalàmộtnạnnhân.Sautấtcả,bạnchỉgiảicứucácnạnnhânthôiđúngkhông?Bạncũngxácnhậnýnghĩđóvềanhta,điềunàycónghĩalàbạnđốixửvớianhtagiốngnhưvớimộtnạnnhân.Hãydừngviệcđốixửvớingườikhácnhưmộtnạnnhânđi.Thayvàođó,hãyđốixửvớihọnhưnhữngngườicótráchnhiệm,nhữngngườiđãtựgâyrarắcrốivàhọcótráchnhiệmgiảiquyếtcácvấnđềđó.Bạnnêngiúphọgiảiquyếtvấnđềcủahọnếuhọmuốnvàđềnghịbạngiúpđỡ.Nhưnghãyđểhọbiếtđượcgiátrịcủalòngtựtrọngbằngviệcđểhọchịutráchnhiệmchonhữnghànhđộng của họ.Hãynémchohọmột sợi dây, nhưnghãyđể họ tự tìm cáchthoátrakhỏicáihốcủariênghọ.Vìhầuhếtnhữnglờiđềnghịtôinhậnđượcđềuđếntừcácvịphụhuynh

muốngiúpconcáimình,nêntôibiếtvaitròcủacácbạntrongviệcdạydỗconcáivềtiềnbạclàrấtquantrọng.

TrẻconvàtiềnbạcĐiều duy nhấtmà lũ trẻ biết về tiền là những gì bạn dạy chúng.Đừng

trôngmong lũ trẻnhàbạnhọcđượccách tiêu tiềnkhônngoannếuchúngthấybạnphungphívàonhữngmónđồkhôngcầnthiết.Nhữnglựachọncủabạnsẽtrởthànhnhữnglựachọncủachúng.Mỗiđồngtiềnbạntiêuđềuchỉchochúngthấycáchtiêutiềnnhưthếnàovàchúngsẽhànhđộngnhưnhữnggìchúngthấy.

TrẻconnênkiếmtiềnchochínhmìnhHãygiaocho trẻnhữngcôngviệcvặt trongnhàvà trảcôngchochúng.

Đâyphảilànhữngcôngviệcvặtđặcbiệt,khôngphảilànhữngviệcmàcácthànhviêntronggiađìnhvẫnthườnglàm.Làmộtthànhviêntronggiađình,chúngsẽ tựđộng làmnhữngviệcnhưgiúp laubàn,đổchậunước rửabát(thậmchílàrửabát),giúpgiặtquầnáocủachúng,hútbụisànnhà,đổrác,vàtự chăm sócbản thân.Nhữngviệcnàydành cho cảbé trai vàbégái.Tôikhôngđồngtìnhvớiýniệmphânbiệtcôngviệccủabégáivàbétrai.Bétraicóthểgiúpviệcbếpnúcvàbégáicóthểgiúpviệctronggara.Tôiđangnóivềcáccôngviệcvặtxungquanhcácđồvậtthôngthường–cóthểlàrửaxe,cắtcỏhayrửamángnước.Tôikhôngphảichỉrađâulàcôngviệclặtvặt,đólàviệccủabạn.Quanđiểmcủatôilàkhibọntrẻtựbiếtkiếmtiền,chúngsẽbiếttrântrọngcảcôngviệcvàsốtiềnchúngkiếmđược.“Tôimuốnbọntrẻnhàtôigiàucóhơntôi.”Tất cả chúng ta đềumuốn điều đó. Nhưng chúng ta rất dễ sa đà. Bạn

khôngnênchiềubọntrẻbằngcáchmuamọi thứchúngmuốnhaymọi thứchúngkhôngcó.Tôiđãnóichuyệnvớirấtnhiềuôngbố,bàmẹđãnghĩrằnghọthểhiệntìnhyêucủamìnhvớibọntrẻbằngcáchmuachochúngmọithứchúngthích.Tôiđãnhìnthấymộtnhàkhovớihàngtrămmónđồchomộtembémộttuổi.Nhữngbộquầnáochưabócmácvàcôbéđócólẽsẽkhôngbaogiờmặcđếnchúngbởiemlớnrấtnhanh.Tôiđãnhìnthấynhữngngôinhà,nơimàbạnkhôngthểđilạidễdàngởbấtcứcănphòngnàotrongngôinhàđóbởivì có rấtnhiềuđồchơi– trongđócónhiềumónchưabaogiờđượcsửdụng.Trongnhững trườnghợpđó,cácbậcchamẹđềuđãkhôngdànhtấtcảchoviệchọctậpcủaconcái.Khitôihỏivềsựchitiêulốlăngcủahọ,họđãcốgắngthuyếtphụctôirằnghọlàmnhưvậylàvìtìnhyêucủahọđốivớiconcái.Tôiđãnóichuyệnvớinhữngôngbốbàmẹsắpbịtịchthunhàcửavàxe

thếchấp,lúcấyhọvẫncòncốthuyếtphụcbảnthânrằng,việcbỏhàngtrămđô-lamuaquầnáovàđồchơimỗithángchoembémộttuổicủahọlàmộtýtưởnghay.Họmuốnchắcchắnrằngcôbéđượchạnhphúc.Côbémộttuổihạnhphúckhibạnbếcôbélên,ômcôbévàolòngvàchămsóccôbé.Bạncóthểchocôbémộthộpcáctôngđểchơivàcólẽbésẽthíchmàuhồngđấy.Nhữngôngbốbàmẹchỉ tiêu tiềnvàonhững thứkhôngcógiá trị trong

tương lai thì đó không phải là cách thể hiện tình yêu với con cái mình.Nhữnggìhọđang làmchỉ thểhiện tháiđộkhôngquan tâmvà thiếu tráchnhiệmcủahọmàthôi.Họđangcướpđoạtsựgiáodụccủaconcáihọ.Theotôi,đâylàmộthìnhthứccủasựlạmdụngtrẻem.Mộtcâunóikhónghe,tôibiết,nhưngđánhcắptươnglaicủatrẻemlàmộtsựviphạmnghiêmtrọng.

HãydạyconvềtíndụngHãychỉchochúngthấynhữngbáocáotíndụngvàgiảithíchthếnàolàtỷ

lệ lãisuất.Hãynóichochúngbiếtvìsaomàmộtngôinhà trịgiá300.000đô-lanhưngkhitrảtiềnsauhơn30nămthìlạikhôngcòngiá300.000đô-lanữa.Hãynhắcnhởchúngrằng,chúngsẽbịngậptrongnhữnglờiđềnghịlàm

thẻtíndụngngaykhichúngbướcvàotuổi18,vàdạychochúngbiếtnhữngcạmbẫykhilạmdụngthẻtíndụng.Đừngđểconbạnbịmờmắtbởinhữnglờihứahẹngiảdốivềmộtcuộcsốngtốtđẹpmànhữngcôngtycungcấpthẻtíndụngquảngcáo.

Khicácconbạngặpvấnđềvềtàichính,hãygiúpđỡchúng.NhưngkhôngphảimọilúcHãyđể cho conbạnnếm trải nỗikhổ cựcdo cácquyếtđịnh của chúng

manglại.Nhờđó,chúngsẽhọcđượccáchlàmthếnàođểcónhữngquyếtđịnhsángsuốthơn.Hãyđểchochúnglolắngvàcảmthấyhốihậnvềsựchitiêuquáđàcủamình.Hãyđểchúngnếmtrải tìnhcảnhnợnầnvớimộtbộsưutậpcáccuộcgọiđòinợ.Hãyđểchúngtựđốimặtvàđểchúngtrảchậmmộtvàikhoảnnợ.Điềuđósẽtốtchochúng.Nhữngbàihọcchưađượctrảinghiệmtrongthựctếsẽluônchỉlàlýthuyếtsuôngmàthôi.Tuynhiên,đôikhicóthểcómộtlýdochínhđángđểbạngiúpđỡcácconmình.Khibạncóýđịnhgiúpcáccongiảiquyếtvấnđềtiềnbạc,bạnphảiquyết

định xem sự giúp đỡ đó sẽ như làmộtmón quà hay bạn cho chúng vaykhoảntiềnđó.Dùlàcáchnàothìbạnnênnóirõràngvớichúngngaytừđầukhoảntiềnđólàgì.Mộtmónquàsẽdễdànghơnđấy.Nếutheocáchnàythìbạnbiếtđấy,bạnsẽkhôngnhậnlạiđượckhoảntiềnđónữa.Nếubạnchỉđưachúngtiền,chúngcóthểtiêuvàomộtviệckhác,cònhóađơnnợvẫnkhôngđượcthanhtoán.Sautấtcả,chúngvẫnrơivàotìnhtrạngnợnầnbởichúngkhôngthểquảnlýđượctiềncủamình.Khibạndùngtiềncủamìnhđểgiúpchúngthoátkhỏikhókhănvềtiềnbạc,hãykiểmsoáttìnhcảnhcủachúngvàgiảiquyếtkhókhănđó.Gợiýcủatôilà,hãylấyhóađơnnợcủachúngvàtựmìnhthanhtoánchochúng.Nếubạngiúpcácconmìnhbằngviệcchochúngvaytiền,điềuđósẽbiến

bạntrởthànhmộtchủnợ.Hãychắcchắnrằngbạnsẵnsàngtrởthànhmộtchủnợvàhànhđộnggiốngnhưmộtchủnợđốivớicácconcủamìnhtrướckhibạnchochúngvaytiền.Làmộtchủnợcónghĩalàbạnphảiđặtramộthạnđịnhđểđòilạikhoảnchovayđóvàđềnghịconbạnphảituântheohạnđịnhđó.Bạnsẽphảigọirấtnhiềucuộcđiệnthoạiđòinợvàchúngsẽxembạnnhưmộtgãxấuxa.Chúngsẽchơibài“nhưngcon làconcủachamẹmà”vàbạnsẽcảmthấycólỗi.Hoặclàbạnsẽlàmchochúngphátđiênlênvàchúngcũngsẽlàmnhưvậyđốivớibạn.Quanhệgiữabạnvàcácconsẽbịtổnhại,cóthểlàmãimãi,chỉvìtiền.Mộtngườiphụnữtrẻtrongchươngtrìnhtruyềnhìnhcủatôiđãvaychavà

anh traimìnhmột khoản tiền.Khôngnhiều lắm– chỉ vài trămđô-la thôi.Nhưngcôấykhôngtrảkhoảntiềnđóvìcôgặpkhókhănvềtàichính.Côđãngừngmọiliênlạcvớihọtrongnhiềunămchỉvìcôấychưatrảhọvàitrămđô-la.Tôiđãrấtkhókhănmớithuyếtphụcđượccôấygặpchamình.Ôngấyrấtyêucongáimìnhvàcôấycũngrấtyêucha,nhưngchỉmộtkhoảntiềnnhỏđãtrởthànhvậtcảngiữachaconhọ.Thậtđángbuồn.Hãycẩnthậnkhichocácconbạnvaytiền.Hãyhiểungaytừđầurằngviệc

đócóthểsẽkhôngcókếtthúctốtđẹpđâu.Hãysẵnsàngchokếtquảđóvàtựhỏibảnthânxemkhoảntiềnđócóđángđểlàmvậykhông.Cóthểsẽtốthơnnếuchỉđưatiềnchochúngthôi.

HãybỏramộtvàitấmsécContraitôi,Tyler,làmộtcảnhsátởPhoenix,Arizona.Tôirấttựhàovề

nó.Nólàmộtcảnhsátgiỏi,luônlàmrấttốtcôngviệccủamình.Trênhết,nóyêu thíchcôngviệccủamình.Vì saonó lạiyêu thíchcôngviệcđếnvậy?Chínhlànhờtiền.Khicònnhỏ,Tylerkhôngphảilàngườicótráchnhiệm.Nóchơibờilêulổngvàkhônglàmviệcgìthựcsựcả.Nóđãthiđỗvàomộttrườngđạihọcnhưnglạikhôngđihọc,vànócũngkhônglàmviệcchămchỉ.Thayvàođó,nósuốtngàytụtập,tiệctùngvớibạnbè.Vàkhikhôngcótiềnmặtđểtiệctùng,nóviếtséc.Vấnđề làởchỗ tiềnkhôngphải lúcnàocũngđủđể thanh toáncáchóa

đơncủanó.Saumộtthờigian,tôipháthiệnnónợkhoảng800đô-lakýsécvàđanggặpvấnđềthựcsự.Nóđếnphònglàmviệccủatôivàđặttoànbộcáctấmsécnợcủamìnhratrướcmặttôivànói:“Chaà,conđanggặprắcrối.”Saukhixemxéttìnhcảnhcủanó,tôinói:“Ừ,conđanggặprắcrốithậtrồi.”Nónóinóđãquyếtđịnhcầnphảisắpxếp lạicuộcsốngcủamìnhvàmuốnnhậpngũ.Vào thờiđiểmđó,khôngcóbấtkỳhình thứcchiến tranhnàođangdiễnravàtôinghĩđólàmộtýkiếnkhôngtồi.Tôinóivớinórằngtôisẽtrảchonókhoảnnợ800đô-ladochi tiêungungốcnếunógianhậpquânđộivànóđồngý.Tylerlàmộtngườilínhxuấtsắc.Từmộtcậubévôkỷluật,nótrởthànhmộtchàngtraikỷluậtnhấtmàtôitừngthấy.Saugầntámnămtrongquânđội,nóxingiảingũvàtrởthànhcảnhsát.Hiệnnaynóđang làmcảnh sát, tất nhiên rồi.Tại saoư?Bạn có thể cho rằngđó là sốphậncủanó.Cóthểlắmchứ.Nhưngtôitinđólàvìcáctấmséctrịgiá800đô-labịtrảlạitrướcđây.Vâng,tôiđãgiúpnóbằngcáchthanhtoán800đô-lađó.Nhưngnóđãnhậnrasựvôtráchnhiệmcủamìnhvànhậnthứcđượcrằng nó cần phải có những nguyên tắc trong cuộc sống.Nó đã quyết tâmđịnhhướngtươnglaivớikếhoạchổnđịnhlạicuộcsống.Quyếtđịnhđó–quyếtđịnhcóđượcnhờvàomộtvấnđềvềtiềnbạc–đãđịnhhìnhphầncuộcđờicònlạicủanótheomộthướngđirấttíchcực.

HãycùngkýxácnhậnMộtlầnnữatôilạinhắcbạnhãycẩnthận.Tôiđãlàmviệcđóvớicậucon

traicủamìnhvànóđãcóhiệuquả.Nhưngtôithậtmaymắn.Cáccontôicóthểđãgâyrarắcrốivớiviệcchitiêugắnchặtvớicáccôngtythẻtíndụngcủachúng,nhưngchúngkhôngbaogiờnghĩđếnviệcsẽbònrúttiềncủachachúngcả.Đâykhôngchỉlàkếtquảcủamốiquanhệchaconmànócònlàmộtthỏathuậnvềtiềnbạccủachaconchúngtôiđãđượchaibêncùngxácnhận.

ConbạnkhôngcóquyềnđốivớitiềncủabạnkhibạnquađờiMụctiêucủatôilàtiêuđếnđồngxucuốicùngtôicótrongngàycuốicùng

củacuộcđời.Tạisaokhông?Tôiđãkiếmrachúngmà?“Nhưng Larry ơi, để lại tiền bạc cho các con anh làmột việc rất quan

trọngđấy.”Bạn hoàn toàn đúng.Nhưng để lại tiền bạc cho con bạn là việc không

quantrọngchútnào.Quantrọnglàđểlạichochúngniềmtinrằngchúngcóthểkiếmđượctiềnchomình.Điềuquantrọnglàđểchúngbiếtrằngbạnyêuchúngnhưthếnàovàtìnhyêucủabạndànhchochúngđủđểđảmbảobạnđã trangbị cho chúnghành trangkiến thức đầy đủ.Quan trọng là bạn đãchứngtỏkhảnăngcủamìnhtrongcuộcsốngvàpháthuytốiđatiềmnăngcủamìnhđểtrởthànhtấmgươngtốtchochúnghọchỏi.Quantrọnglàbạndạycácconcáchkiếmtiền,tiêutiền,đầutưtiềnvàtậnhưởngnhữngthứmàtiềnmanglạinhưthếnào.Vìvậy,đểlạitiềnbạcchocácconbạnlàmộtviệckhônghềquantrọngchútnào.

NhữngngườinghiệnmuasắmvànhữngngườicókhảnăngchếngựNgườitađimuasắmvìrấtnhiềulýdo.Họmuasắmđểtựcảmthấytốt

hơn,để trở thànhmộtngườikhácvớiconngười thậtcủahọvà thoátkhỏicảmgiácbịépbuộcphảilàmgìđó.Họđimuasắmđểgiảmcăngthẳng,bởivìhọvuivàbởivìhọbuồn.Mộtsốngườiđimuasắmvàtiêutiềnchỉđơngiảnlàdothóiquen.Lýdotôithấyphổbiếnnhấtlàmọingườiđimuasắmđểtrốnthoátkhỏi

cuộcsốngthựctại.Họkhôngmuốnđốimặtvớicuộcsốngthựctạicủamìnhvàmuasắmmanglạichohọsựanủitạmthờitừnhữngmốiquanhệtồitệcủahọ,nhữngvấnđềvềlòngtựtrọng,vàthậmchílàsựtúngthiếutiềnbạccủahọ.Mộtanhchàngnóivớitôirằng,anhtađimuasắmbởinókhiếnanhtacảmthấytốthơnvềsựthậtlàanhtađanggặprắcrốivềtiềnbạc.Nhưnganhtakhônghiểurằng,nhữngvấnđềtiềnbạcđónảysinhbởianhtađimuasắmquánhiều!Cũngcónhữngngườinghiệnmuasắmthựcsự.Trongchương trìnhBig

Spender,tôiđãgặprấtnhiềungườinhưvậy–nhữngngườingàynàocũngđimuasắm.Khôngvìđiềugìcả.Họcảmthấycuộcsốngkhôngcóýnghĩatrừphihọ tiêu tiền.Thậmchíhọcònđặt rađịnhmứcmười lămphútphải rúttiềnratiêumộtlần.Miễnlàtiềnrakhỏitayhọvàvàotaymộtaiđó,vàrồihọnghĩrằnghọđanghàophóngvàsungtúc.Người nghiệnmua sắm cũng giống như người nghiện cocaine vậy. Và

cáchchữatrịcũngtươngtự.Bạnphảiđốimặtvớilờinóithẳngkhónghenàycủatôi.Mộtlần,mộtanhchàngcảnhsátthamgiachươngtrìnhtruyềnhìnhcủatôi.Anhchàngnàykhôngnghiệnthứchấtkíchthíchnàocảnhưnganhtalạithíchđimuasắm.Anhtanóivớitôirằnganhtanghĩphươngphápcainghiệntừtừsẽcótácdụnghơn.Tôihỏiphảnứngcủaanhtasẽnhưthếnàonếumộtngườinghiện thựcsựnóivớianhấyđiều tương tự.“Tôi sẽgiảmliềudùngdầndầnchođếnkhi tôi khôngdùngchútnàonữa.”Anh ta chorằngđiềuđó thậtnhảmnhí.Anhkhông thể tựmìnhcaimuasắmdầndầnđược.Anhchỉcóthểdừngngayviệcđimuasắmthôi.Tôikhôngphảilàmộtchuyêngiavềcainghiện.Nếubạnthựcsựlàngười

nghiện mua sắm, thì bạn cần sự giúp đỡ của chuyên gia. Tìm kiếm trênInternethaygọivàicúđiệnthoạivàtìmmộtaiđóbạncóthểgiãibàyvềthóinghiệnngậpcủamình.Tuynhiên,đừngquávộivãnghĩrằngbạnđãmắcnghiệnchỉbởivìbạn

thíchđimuasắm.Mộtvàingườichỉkhôngcónguyêntắccánhânvàkhôngkiềmchế nổi bản thân đimua sắmnhưmột lý do chohànhđộng của họ.

Dướiđâylàmộtvàiđiềutôinghĩsẽgiúpíchchobạnchodùmứcđộmuasắmcủabạnlàbaonhiêuđichăngnữa.

HãyởxacáccửahàngNếubạnlàmộtngườinghiệnrượuthìsẽkhôngphảilàýkiếnhaykhibạn

bỏthờigianởquánbarphảikhông?Vànếubạnlàmộtngườiănquánhiềuthìbạnnêntránhxatấtcảcáccửahàngbánđồănmàbạncóthểăn,đúngkhông?Vì thế,nếubạncóvấnđềvềmuasắm thìhãyởxacác trung tâmmuasắmvànhữngnơibạncóthểbịcámdỗtiêutiền!Cáccửahàngkhôngphảilànơiduynhấtbạnphảitránhné.HãytránhxacảnhữngkênhmuasắmquatruyềnhìnhvàbánhàngquamạngcũngnhưcácwebsitebánhàngtrênInternet.Tôi đã khuyênmột người phụ nữmắc chứngnghiệnmua sắm rằng, tôi

thậmchíkhôngmuốncôấyđivàotrạmxăngđểtrảtiềnbởivìcôấykhôngthểchỉtrảtiềnmàkhôngmuamộttạpchí,mộtchaiCokehaymộtthanhkẹo.Cácquầybánbấtkỳcácloạihànghóanàocũngcóthểcámdỗcôấy.Thêmvàoviệctìmmộtvàilờitưvấn,tôigợiýbạnnênlàmchủbảnthân,loạibỏmọisựcámdỗngaylậptức.

HãytạochomìnhnhữngthóiquenmớiRấtnhiềungười tiêu tiềndo thóiquen.Họmuađồănmangvềvàocác

buổitốithứba.Họmuacàphêsữatrênđườngđilàm.Vàocácngàythứbảy,họđếntrungtâmmuasắm.Mỗikhikiểmtrahộpthưđiệntử,họlạitranhthủnhấpchuộtvàoeBay,kểcảkhihọkhôngmuốnhaycầnbấtcứthứgì.Đừngbịmắcbẫy.Bạnrấtcầnnhữngthóiquenmớinếunhưhoàncảnhcủabạnđãthayđổi.

Bạnthườngđimuasắmvớibạnbèvàđiăntrưabênngoài,haythườngđinhậusaugiờlàmviệc.Nhưngbạnvừalyhônhayvừaphảitiêumộtkhoảnkhẩncấp,chonênhoàncảnhcủabạnđãthayđổivàbạnkhôngthểtiếptụcnhữngthóiquenmuasắmcủamìnhđượcnữa.Hãygiảithíchvớibạnbèvàtạochomìnhnhữngthóiquenmớithaythếnhữngthóiquenmuasắmtrướcđây.Hãythửđến thưviệnxemsao.Khi tôigợiýmộtngườiphụnữđến thư

viện,côấyđãtrảlờirằng:“Tôiphảilàmgìởđó?”.Tôicườilớn.Tôigợiýcôấycóthểthửtìmmộtcuốnsáchđểđọc.Côấykêulênmộtcáchkinhhãi:“Ôi!Không”.Tôilạihỏi,thếcônghĩsaovềviệcđidạotrongcôngviên?Côấy lắc đầu lè lưỡi. Cô ấy thích đi bộ quanh các khumua sắm lớn nhưngkhôngcóchútsứclựcnàođểđibộquanhcôngviên.Rõrànglàcôấykhôngsẵnsàngđểthayđổibảnthânmình.Tôikhôngthểbảobạnphảilàmgì.Hãytìmmộtviệcgìđóđểlàmđểlấp

đầy thờigianrảnhrỗicủabạnmàkhônglấyđichút tiềnnàocủabạn.Chỉđừngđimuasắm!Hãyđimuasắmvớimộtdanhmụccácmónđồcầnmua,mộtkhoảntiền

vàđicùngmộtngườibạnđểhọgiámsátviệcmuasắmcủabạn!Tôiđãnóiđiềunàyởtrênnhưngtôivẫnnhắclạilầnnữa:Đừng“xarời”

danhmụccácmónđồbạncầnmuahaykhoảntiềnbạnmangtheovìbấtcứlýdogì.Nếubạncảmthấykhôngtựtinkhiđimuasắmmộtmìnhthìhãyđicùngmộtaiđó,ngườinàođócóthểgiúpbạnmuasắmđúngdanhmụcbạnđã lênvànhắcnhởbạn rằngbạnđangở cửahàngđểmuanhững thứcầnthiếtmàthôi.

HãymangtheotiềnmặtTôiđãnóiđiềunàyở trênnhưngnóđặcbiệtquan trọngvớimộtngười

nghiệnmuasắm.Nếubạncó25đô-lađểmuamộtmónquàthìbạnhãybỏ25đô-lavàomộtcáiphongbìvớidòngghichúbênngoàiphongbì:“QUÀTẶNG…”vàchỉdùngkhoảntiềnđóđểmuaquàmàthôi.Bạnsẽdễdàngtiêu40đô-lakhibạnđịnhmuamộtmónquà25đô-lanếubạndùngthẻtíndụnghay thẻghinợ.Nhữngchiếcphongbìcùngvới tiềnmặtsẽgiúpbạnkiểmsoátchitiêucủamình.

Mộtlờikhuyêndànhchonhữngngườinghiệnmuasắmcókhảnăng“cainghiện”Tôi có thể chỉ là một người dẫn chương trình truyền hình có tên Big

Enabler(Ngườicókhảnăngsaikhiến).Dườngnhưhầuhếtnhữngngườiđimua sắmđều cómột người có khả năng sai khiến họ: đó là người có thểkhuyếnkhíchhọtiêutiềnhoặcngăncảnhọkhihọchuẩnbịtiêutiền.Ngườicókhảnăngsaikhiếnđókhôngcócanđảmhaydũngkhíđểnóikhôngvớingườibạnnghiệnmuasắmcủamình.Tôiđãnóichuyệnvớimộtđôivợchồngtrongnămđầutiênhọcướinhau.

Anhấyđưatiềnchovợtiêuvàkhôngthểnóikhôngvớivợvìanhấysợrằngcôấycóthểđánhgiáthấpmình.Anhấymuốnvợmìnhcóbấtcứthứgìmàcôấymuốnvàanhấythườngthứcđêmlàmviệcđểcốgắngtìmcáchchitrảcáckhoảnchitiêucủavợ.Côvợhoàntoànkhôngbiếtrằnghọchỉcáchsựphásảncómột tấmséc thanh toánnữamàthôi.Cuốicùngkhianhấynóithậtvớivợvềcảmgiáccủamình,côvợquảquyếtlàbấtchấpmọihoàncảnhcôấyvẫnyêuanhvàcôấycảmthấyrấthốihậnvìđãtiêuphaquálãngphí.Bạnđừngchiềugiađìnhhaybạnbèmìnhbằngviệcđểhọtựpháhủycuộc

sốngcủahọkhibạncóthểchấmdứtviệcđó.Đókhôngphảilàtìnhyêu.Hãyđưarasựcanthiệpcủacánhânbạnvàđốimặtvớivấnđềnày.Ngườibạnnghiệnmuasắmđócóthểsẽbựctức,kêulavànóivớibạnrằngđókhôngphảilàviệccủabạn.Nhưngmộtngườibạnluônphảithẳngthắnvànóivớibạnmìnhsựthật.Vàcáccặpvợchồngnêncócácbuổinóichuyệncởimởvàcẩnthậnvềtiềnbạc.Nếubạnlàngườicókhảnăngkiểmsoátmộtngườinghiệnmuasắmthì

bạnkhôngthểlàbùnhìnkhingườiđóđimuasắm.Nếubạnlàngườicókhảnăngkiểmsoát,bạnkhôngnênmờingườibạnnghiệnmuasắmđiăntrưa.Bạnkhôngnênrủhọđixemphim.Mỗilầnđicùngngườibạnđó,bạnphảihạnchếsựtiếpxúccủamìnhvớinhữnghoạtđộngảnhhưởngđếnvítiềncủabạnvàngườibạnđó.

7.Hãydànhthờigianlậpngânquỹmới!Đểcóthểkhấmkháhơn,bạnphảicómộtngânquỹdànhchocáckhoản

phảichitiêuđượcviếtragiấy.Trướcđây,bạnchitiêudựatrênnhữngýnghĩbấtchợtnảysinhvànhữngmongmuốntứcthời,rấtítkhibạnsuynghĩxembạncótiềnđểlàmviệcđóhaykhông.Bạncứrúttiềnrachitiêuvàluậnralýdobạntiêukhoảnđódựavàokhảnănggiảiquyếtcủamình.Vàkếtcụclàbạnrơivàocảnhcháytúi.Vìvậy,đórõràngkhôngphảilàmộtkếhoạchtốt.Cuộcsốngcủabạnđangthụtlùi.Bạntiêutiềnvàhyvọngcáckhoảnchi

đó phù hợp với khoản thu nhập củamình.Đã đến lúc bạn phải chấmdứtcuộcsống tụthậucủamìnhrồi.Bạnsẽbắtđầu cuốn sổchi tiêucủamìnhbằngkhoảnthunhậphàngthángcủabạn.Hãychấmdứtcáchsốngtụthậuvàbắtđầusốngtiếnbộhơn.HãyBắtđầutừđiểmkếtthúctrongsuynghĩcủabạn.Đâylàmụctiêucủabạn:Sốngbằngnhữnggìbạnkiếmđược.Khôngcó

thờihạncụthể.Khôngđưaralýdo.Khôngaiquantâmđếnlýdovàvấnđềcủabạn.Ởđây,chúngtađangđốimặtvớinhữngconsốvànhữngconsốthìkhôngcócảmxúc.Chúngchỉlànhữngconsốcầnphảiđượccânbằng.Vàbạnsốngnhờvàonhữngconsốnày.Trongcuốnsáchnày,bạnđãhọcđượccácphươngphápđểgiảmchitiêu

hàng tháng của mình. Bạn thậm chí có thể bắt đầu từng bước thực hiệnchúng.Nếubạnchưaápdụng,bạnnênbắtđầungaytừbâygiờ.Đánglẽbạnnênliênhệvớicáccôngtythẻtíndụngvàcôngtybảohiểmcủamình.Đánglẽbạnnêncắtdâytruyềnhìnhcáptrongnhàvàđiềuchỉnhlạikếhoạchdùngđiệnthoạidiđộngcủamình.Đánglẽbạnnênchấmdứthoàntoànviệcđiănhàngvàgiảmnhữngchi tiêukhôngcần thiết vào cácmặthàng tạpphẩm.Đáng lẽ bạnnênbánnhữngđồ trang trí và những thứmàbạnkhông cần,khôngdùngđếnđểcắtgiảmnợnần.Bâygiờbạnnênsẵnsàngđểlênmộtkếhoạchchongânsáchcủabạn.Chúngtabắtđầutừ:

Thunhậphàngtháng…ĐâylàTẤTCẢnhữnggìbạnphảilàm.Chỉcóthếthôi.Khoảnthunhập

nàyphảiđủđểchitrảtấtcảcáckhoảnchitiêucủabạnvàcònlạimộtchútđểbạndànhdụmvàmộtchútđểchođi.

Consốtổngcộngnàykhôngđượclớnhơnthunhậpcủabạn.Nếunólớnhơnthìbạnphảixemxétvàđiềuchỉnhlạikếhoạchchitiêucủamình.“Nhưnglàmthếnào??!!”Tôikhôngbiếtvà tôicũngkhôngquantâm.Bạnkhôngthể tiếp tục tiêu

tiềnvượtquámứcthunhậpcủamình.Hãycânbằngchúng.Hãygiảmbớtcáckhoảnchi tiêuchođếnkhibạn tìmrađượccâu trả lời.Hoặcbạnphảikiếmđượcnhiềutiềnhơn.Nhưngxinđừngngốcnghếchvàgiảmbớtkhoản

tiếtkiệmđể trả tiềncho truyềnhìnhcápnhé.Hãycắtgiảmcáckhoảnchitiêukhôngcầnthiếtnàyvàsốngbằngnhữnggìbạnkiếmđượcchođếnkhithunhậpcủabạnđápứngđượccáckhoảnđó.Đólànhữngviệcmộtngườitrưởng thànhvàcó tráchnhiệmnên làm.Vàbạnhãy trở thànhmộtngườinhưvậyđi.“Nhưngtôikhôngthểcócuộcsốngtốtvớikhoảntiềnđó”.Một lần, tôi đã nói vớimột người phụ nữ rằng, về già bà ấy có thể sẽ

không có chiếc bánh sandwichmơ ước để ăn hàng ngày đâu. Bà ấy hỏi:“Chiếcbánhsandwichmơướclàgìvậy?”Tôinóivớibàấyrằng,đólàkhibàcóhaimiếngbánhmìvàbàướcgìmìnhcómộtítthịtđểkẹpvàogiữahaimiếngbánhđó.Bàấykhôngnghĩlàtôiđangđùa.Rồibạnsẽtốtthôi.Khoảntiềnđókhônggiếtchếtbạnđâu.Bạnsẽkhông

chếtvìlàmđiềunàychứ?Bạnđừnglolắngvềđiềuđó.Nósẽkhôngkéodàimãiđâu.Đólànhữnggìbạnphảilàmchođếnkhibạnthoátkhỏicảnhcháytúi.Thựctế,điềuđósẽmanglạichobạnrấtnhiềuđiềutuyệtvời.Bạnsẽngủngonhơnkhibạnbiếtrằngđâylà lầnđầutiêntrongmộtthờigiandàibạnsốngbằngnhữnggìmìnhlàmra.Khibạnkiếmđượcnhiềutiềnhơn,cuộcsốngcủabạnsẽdầntốthơn.

LờikhuyênchobạnkhicuộcsốngcủabạnthayđổiHãytìmmộtchuyêngiatưvấnMộtkhicótiền,bạnhãytìmngaymộtchuyêngiavềtàichính.Đâychính

làchìakhóađểtìmramộtchuyêngiagiúpbạn:Hãychắcchắnchuyêngiađólàngườicórấtnhiềutiền.Đừngthuêmộtngườigiúpmìnhquảnlýtiềnbạcnếuhọkhôngcónhiềutiềnbằngbạn.Hãythuêmộtngườithựcsựgiàucóvàthànhcôngđểgiúpbạnquảnlýtiềncủamình.Hãyhỏihọxemhọcóbaonhiêutiềnvàlàmcáchnàohọkiếmđượcsốtiềnđó.Nếuhọkhôngnóichobạnbiếtthìhãytiếptụctìmkiếmchođếnkhibạntìmđượcmộtngườicóthểtrảlờitấtcảcáccâuhỏitrêncủabạn.Bạnkhôngthểmặccảmộtlờikhuyên.Hãysẵnsàngtrảtiềnđểcóđượcmộtchuyêngiatưvấngiỏi.Mộttrongnhữngcáchđểbạnbiếtngườiđócógiỏivềquảnlýtiềnkhônglàxemhọcógiàucóhaykhông!

HãyvuivẻvớitiềncủamìnhKhibạnkiếmtiềntốtvàkiểmsoátđượccáchóađơncủamìnhthìhãytự

mình tậnhưởngđi.Hãyđếnnhữngquánănngonnhấtmàbạncóđủđiềukiệnchi trả.Hãymặctheocáchbạnmuốnvàđeonhữngchiếcđồnghồvàtrangsứcđẹpnhấtmàbạncóthểmua.Hãysắpxếpchomìnhnhữngkỳnghỉtuyệt vời.Hãy quyên góp những khoản tiền lớn cho quỹ từ thiện.Hãy đimat-xabấtcứkhinàobạnmuốn.Đừngcốgắng làmgiàuchỉđểsốngmộtcuộcsốngmàbạncảmthấychấpnhậnđược.Đólàmộtsựxúcphạmđếnsựtiếnbộcủabạn.Chỉcóđiềuđừnglạmdụngsựgiàucócủamình.Luônchắcchắnrằngbạnđanglàmtheocácchỉdẫnnàyđểtiếtkiệmmộtphầnsốtiềnbạnkiếmđượcvàchitiêuíthơnsốtiềnđó.

PHẦNIII.HÃYCHỨNGTỎBẠNCÓTHỂLÀMĐƯỢC

ĐIỀUĐÓ8.TròchuyệnvớinhữngngườibạnthângiàucócủaLarryBạncócảmthấymệtmỏivớinhữnggìtôinóikhông?Thậmchícóthể

bạnkhôngtintôi.Bạncómuốnbiếtbằngchứngthứhaichonhữnggìtôinóikhông?Điềuđóhoàntoàncôngbằngmà.Tôiđãgọichomộtvàingườibạngiàu có củamình để hỏi cách họ đạt được điều đó và đề nghị họ chia sẻnhữngbàihọccủahọ.Bạnnênlàmnhữngđiềutươngtựnhưvậy.Hãygọichomộtvàingườibạnthựcsựgiàucócủamìnhvàđềnghịhọchiasẻcáchthứclàmgiàu.Hãyđợiđã,bạnkhôngcóbấtkỳngườibạngiàucónàoư?Nếubạngiàucóthìchắcrằngbạnsẽcónhữngngườibạngiàucó!Tôiđãchọnranămngườiđểtròchuyệnvìmộtlýdolà:Khôngaitrongsố

họgiàucómộtcáchnhanhchóngcả.Họđềukhởiđầutừhaibàntaytrắngvàgiờhọđềutrởthànhtriệuphú.Tấtcảhọcũngtừngbịkhánhkiệt,tuyệtvọngnhưnghọđãtìmracáchđểlậtngượctìnhthế.Tôikhâmphụcxuấtphátđiểmcủahọvàcáchmàhọđạtđượcvịtríhiệngiờcủamình.Bạnhãyquansátđểtìmrasựtươngđồngvìmỗingườicómộtcâuchuyệnkhácnhau.

JOE–Diễngiảchuyênnghiệp,tácgiả,doanhnhân,giámđốckháchsạn,nhàđầutưbấtđộngsảnGiốngnhư tôi, Joe lớn lên tronghoàncảnhnghèokhóvànay trở thành

một trong sốnhữngchuyêngia tưvấnkinhdoanhvàdiễngiả thànhcôngnhấtnướcMỹ.Joelớnlêntạimộttrangtrạinhỏnuôibòsữavàtrồngcâythuốcláởbang

Tennessee.Anhấychiasẻvớitôirằnganhấytừngnghèotúngnhưngthờiđiểmđó,anhấykhôngthựcsựnhậnrađiềuđó.Anhấymặcquầnáocũcủacácanhtraiđểlại.Mẹanhấychỉmuahàngtạphóavàthựcphẩmgiảmgiá.Còngiađìnhanhấychưamộtlầnđidulịchởđâucả.Hồihọclớpnăm,anhấythíchđọcsáchvàbắtđầuđọccáccuốnsáchvề

JamesBondcủaIanFleming.Anhấykhôngquantâmnhiềuđếncácngónnghềđiệpviêntrongcáccuốnsáchđólắm.Anhấyquantâmnhiềuhơnđếnnhữngnơidiễnracáccâuchuyệntrongcuốnsáchđó.Anhấyđọcvềdulịchvàđặtmìnhvàophong cách sống thượng lưuởnhững thànhphố lớnnhưNassau,NewYork,ParisvàMonteCarlo.Trong suốt những năm trung học, Joe thường bỏ học và lái xe đến

Nashville, cách nhà anh ấy chừng 30 dặm, chỉ để được đi qua nhà ngườihàngxómgiàu cóở thànhphốđó–BelleMeade.Một cậubé16 tuổi taytrắng,từmộtthịtrấnnhỏ,bỏhọcchỉđểđượcnhìnthấynhữngngôinhàtolớn, đắt tiền. Nhưng hơn cả những ngôi nhà đẹp đẽ và việc du lịch đếnnhữngnơi tuyệt vờiởnướcngoài, với Joe, tiềnđem lại sự tựdovà thoátkhỏinhữngmốilotoanhàngngày.Chamẹanhthườngxuyênphảilolắngvề tiền trongsuốtcuộcđờihọ, Joekhônghềmuốncómộtcuộcsốngnhưvậychútnào.Trongthờigianhọcđạihọc,Joeđãthiđạtchứngchỉvềchínhtrịhọc.Anh

đã làmrấtnhiềucôngviệc,nhưnhânviênvănphòng tạiHạviện,sắpxếplịchbiểudiễnchocácbannhạctạicâulạcbộvàobuổitối,vàcuốicùngtrởthànhmột nhânviên bất động sản.Anh thừa nhậnmình rất ghét việc bánnhà.Tuynhiên,mộtngàykhi thamdựmột cuộchội thảovềmuabánbấtđộngsảnvàlắngngheTomHopkins–mộttrongnhữngtêntuổilớncủagiớiđàotạobấtđộngsảnvàdiễngiảchuyênnghiệplúcđó–nóichuyện.TrongkhilắngngheTom,Joeđãnghĩvềcôngviệccũngnhưcuộcsốngcủaông:đikhắpmọinơiđể tổchứcnhữngcuộchội thảovà tậnhưởngnhữngkhoảngthời gian thật đẹp đẽ.Anhquyết định rằngđó là nhữnggì anhmuốn làmtrongtươnglai.Joeđãmấthơnhainămđểchuẩnbị,mộtngàyanhquyếtđịnhtừbỏcông

việc củamình và bắt đầu đến gõ cửa từng nhà, cố gắng thuyết phụcmọingườinhư thểmình làmộtnhàdiễn thuyết thựcsự.Khicóngườihỏianhđangnóivềvấnđềgìvậy?anhchỉtrảlờibằngmộtcâuhỏi:“Ngàithựcsựmuốngìạ?”.Nếuanhcóthờigianđểđọcmộthayhaiquyểnsáchvềbấtkỳvấnđềnào,anhcóthểkếthợpchúnglạiđểtổchứcmộtcuộcthảoluậnvềvấnđềđó.MộtvàingườitráchmắngJoevềviệcanhđangcháytúinhưnglạilãngphí thờigianvô ích, nhưnganh thật sựđang làmviệcđểkiếmsống.Nhưhầuhếtnhữngngườimớikinhdoanhnhỏkhác,Joecốgắnghếtsứcđểsốngvớikhoảntiềnítỏimàmìnhkiếmđược,anhthậmchíchẳngtiếtkiệmđượcchútnàođểtrảtiềnthuếcả.Vìthế,cuốinămđóanhnhậnthấymình,nhưanhdiễntả,“nằmtrênsànnhàtrongtưthếcủathainhi,vớitấmhóađơnthuếtrướcmặtmàtôibiếtmìnhkhôngcócáchnàođểtrả.”Dùđãtìmđủmọicách,Joevẫnmắckẹtvớivấnđềnày.Nhưnganhquyếttâmkhôngtừbỏ,vìvậymọithứcuốicùngcũngđượcgiảiquyết.Joe nói với tôi rằngmột trong những yếu tố quan trọng nhất trong câu

chuyệnthànhcôngcủaanhấylàviệcanhquyếtđịnhmìnhphảiluônchiếnthắngtrongcáccuộccạnhtranh.Phươngphápmàanhthuộcnằmlòngtrongcôngviệcchính là:“Biếtnhiềuhơn, trởnênnhanhhơn,vàphụcvụkháchhàngchuđáohơnđối thủcạnh tranh”.Khimộtcông tyxét tuyểnvị trí tưvấn/diễn thuyết,nhữngđối thủcủaanh thườnggửiđơnxinviệcbằng thưđiệntử,hoặcquadịchvụchuyểnphátnhanh.TrongkhiJoecọhaiđồng5xuvàonhau,muamộtvémáybayvàtựmìnhchuyểnđếncôngtyđó.Chínhvìvậyanhluônnhậnđượccôngviệc.Joelàmviệcchămchỉhơn,họchỏinhiềuhơn và anh luôn bị thôi thúc với ý nghĩmình phải trở nên tốt hơn nhữngngườikhác.Vàothờiđiểmđó,côngviệcchínhcủaJoelànóichuyệnvớinhữngnhân

viên của một loạt hệ thống trường học tại thành phố Mountain, bangTennessee.Buổidiễnthuyếtcóthểdiễnratrongphòngthểthaocủatrườngtrung học dành cho các giáo viên, hay ở những quán cà phê trước nhữngngười côngnhân,nhữngngườigiúpviệc,những tàixế tắcxi– tất cảmọingười.Anhkiếmđược 300đô-lamỗi ngày và anh cảm thấy rất tự hào vìđiềuđó.Joechiasẻ:“Tôicứmêmảilàmviệctrongnhữngkháchsạnxậpxệ,bẩnthỉu;ănđồănnhanhvà trảiquanhiềuđêmxanhà.Tôicứbềnbỉnhưvậy.Khôngcógìhơncả.Trừviệchọchành.Tôiđãđọcmọithứ,mọiloạisáchbáovàđếngiờtôivẫngiữthóiquenđó;từtạpchíkinhdoanhTheWallStreetJournal,đếntạpchíâmnhạc,tạpchíthờitrangArchitecturalDigest,TheEconomist”.Cónhiềungày, Joeđọcnhưnuốt từngchữnăm loạibáokhácnhaumàcộnglạichúngcóthểxếpthànhchồng.Joekểvới tôi rằng,anhkhôngbaogiờ lậpmộtkếhoạchkinhdoanhcụ

thể,nhưnganhvẫnluônđạtđượccácmụctiêucủamình.Anhbiếtchắcchắn

mìnhmuốnđiềugì trongcuộcsốngđểhướngđếnvàgắnmìnhvàovớinóchođếnkhianhgiànhđượcnó.Giờđây,Joelàmộttrongnhữngngườicóthunhậpcaonhấtvàlàdiễngiả

thànhcôngnhấtnướcMỹ.Anhthườngxuyênđếnnhữngđịađiểmmàanhđãđọc trong những cuốn tiểu thuyết của Ian Fleming khi còn nhỏ, và sốngtrongnhữngngôinhàtolớnđắttiềnởNashvillenhưnhữngcănnhàanhđãtừngbỏhọcvàláixeđếnngắmnhìn.

JOHN–Nhânviênbảohiểm,tưvấntàichínhJohnsốngởFortWorth,Texas.Chaanhlàmộtthợxẻđá,ônglàmviệccả

tuầnđểdànhtiềnhỗtrợchocôngviệcgiảngđạokhôngthuphícủamìnhvàongàyChủnhật.Anhkểvớitôirằngcảgiađìnhanhkhôngaiquenbiếtmộtngười giàu cónàovàmọi người đều làm ra vẻ cho rằngngười giàu có lànhữngngườiđầytộilỗi.Hàngngày,Johnlàmviệccùngchasaugiờtanhọcvàsáungàymộttuần

trongsuốtkỳnghỉhèkể từkhianhhọc lớpmột.Năm14 tuổi, anhđã trởthànhmộtthợxẻđálànhnghềhơnbấtkỳđứatrẻnàocùngtuổi.Côngviệcnàychỉđược trả công theokhối lượngcôngviệc chứkhông tính theogiờlàm,Johnđãhọcđượcmộtbàihọctừhệthốngkinhdoanhtựdonày:Bạnsảnxuấthànghóacàngnhiều,bạncàngkiếmđượcnhiềutiềnchogiađìnhbạn.Thờigianđó, trongmột lầngiađình lâmvào tìnhcảnhkhókhănvề tài

chính,Johnđãhứavớimẹanhấyrằngmộtngàynàođóanhsẽtrởnêngiàucóđểbàkhôngbaogiờphảilolắngvềtiềnnữa.Anhnóiđókhôngphảilàmộtlờihứasuông,màlàmộtlờithềđểtừđóanhcóquyếttâmbiếnnóthànhhiệnthực.Anhnóivớitôirằngtrongtấtcảnhữnglờihứaanhđãthựchiện,lờihứavớimẹanh làphần thưởngvàcũng làniềm tựhào lớnnhất trongcuộcđờianh.Johnvừalàmviệcvừatheohọcđạihọc.Trongsuốtquátrìnhđó,anhthuê

nhữngngườibạnsinhviênlàmviệcchomình.Anhnóirằngđiềukhiếnanhngạcnhiênlàmọingườilàmviệcrấtchămchỉkhihọđượctrảcôngtínhtheogiờlàmviệc,họkhôngbaogiờbiểulộsựquantâmđếntàisảncủaanhhoặclàmtổnthấthoặcthắcmắcvềsựpháttriểntrongcôngviệckinhdoanhcủaanh.Họ chỉmuốn được trả công xứng đáng với công sức của họ.NhưngJohnvẫnmuốntìmhiểunhiềuhơnvềkinhdoanhđểcóthểtrởnêngiàucó.Mặcdùlớnlêntrongnghèokhó,chưabaogiờcótiềntrongtúihaychưa

từngđượcđàotạovềkinhdoanh,tấtcảdườngnhưrấtđơngiảnđốivớiJohn.“Nếutôiđượctrả200đô-lachomộtngàylàmviệcvàtôinợnhữngngườiđãgiúpđỡtôi100đô-la,khiđótôiđãlàmộtnhàkinhdoanhrồi.Cònnếutôiđượctrảcông100đô-lachomộtngàylàmviệc,vàtôinợnhữngngườiđãgiúpđỡtôi200đô-la,thìkhiđótôisẽlàmộtkẻtrốntránh,vìtôikhôngcótiềnđểtrảchohọvàhọcóthểsẽgiếttôibằngcácdụngcụxẻđá”.Chínhvìvậy,Johnđãhọccáchtínhtoánlợinhuậnvànhữngkhoảnthualỗcủamìnhtronghànggiờđểđảmbảoluôncóđủtiềntrảnợchonhữngngườiđãgiúpđỡanh.Johnđặtranhữngmụctiêuchắcchắnvềtàichính,vànếuđạtđượcchúng,anhsẽtựthưởngchomìnhmộtbữatốithịnhsoạnvớimónbíttếttạimộtnhàhàngnổitiếng.Chẳngmấychốcanhsẽđượcănbíttếtmỗitốithôi!

Johnnóirằngphéptoánđơngiảnnhưtrênđểtrởnêngiàucóđãtạochoanhkhảnăngphánđoántuyệtvời.“Nếubạnđangcháytúi,bạnsẽthấygiácủamộtchiếcbánhmỳkẹp thịtdườngnhưrấtđắt.Nếubạncóhàngđốngtiềnthìgiácủachiếcbánhmỳkẹpthịtđóchẳngđánglàbao.”Johnkểrằng,khianhkiếmđượcnhiềutiền,anhthấymọithứdườngnhưrẻhơnrấtnhiều.Trongkhigiácủamộtchiếcbánhmỳkẹpthịthaynhữngloạihànghóakhácvẫngiữnguyên,việccónhiềutiềnhơncólẽđãbiếnmọithứtrởthànhmộtmónhời.Johnquyếttâmxâydựngmộtthếgiớichoriêngmìnhmàởđógiácảcủamọiloạihànghóakhôngcònlàđiềuđángquantâm.Johnquyết định sẽ học tất cảmọi điều về tiền bạc và thành công.Anh

muốnhọctấtcảđểcóthểtìmraconđườnggiúpanhtrởnêngiàucóvàcóđượcnhữngquyếtđịnhđầutưvàosựgiàucóđómộtcáchkhônngoan,sángsuốt.Hiệnnay,anh làmộtchuyêngia tưvấn,hoạchđịnhđầu tư tàichínhchonhữngngườisởhữutàisảncógiátrịvượtmức100triệuđô-la.Johnbịcuốnhútbởinhữngđiểmchungcủasựsungtúcmàanhchứngkiếnkhilàmviệcvớinhữngngườirấtgiàucó.Johntừngnói,đểđạtđượcđiềuđóbạncầnphảicónhữngyếu tố sau:năng lực, sựchămchỉ, tínhkiênnhẫn,phụcvụkháchhàngdựatrênnhucầucủahọchứkhôngphảitheonhucầucủabạnvàhãynhớ,chitiêuíthơnsốtiềnbạnkiếmđược.

BRAD–BradlàlãnhđạomộttrongnhữngvănphòngđầutưtàichínhhàngđầucủamộtcôngtylớnởCanadaBradlớnlêntrongmộtgiađìnhđôngđúc:haianhchịem,ngườimẹđơn

thân,mộtngườidìchưalậpgiađìnhcộngvớiôngbà;tấtcảsốngtrongmộtcănnhànhỏchỉcómộtphòngtắmchungchomọingười.TheoBrad,tronggiađìnhanh,“tìnhyêuthươngthìrấtnhiềunhưngtiềnlạiluônkhanhiếm”.Họcảmthấyđiềuđórõnhấtvàocácbuổimuasắmđồtạpphẩm.Việcđiđếncáccửahàngluôngâyratìnhtrạngcăngthẳngvàbứcbốivìhọkhôngcóđủtiềnđểmuabấtkỳthứgìhọmuốn.Vìvậy,họthườngphảimuabánhmỳcũ,sữabộtvànướccamđóngchai thayvìnướccamtươi.NhữngtrảinghiệmnàyđãkhiếnBradghétthậmtệcảmgiáckhôngcótiền.MộtbướcngoặtdiễnravớiBradkhianhtuyệtthựctrướclễGiángsinh.

Anhnghĩnếuanhtuyệtthực,khôngăngìthìsẽtiếtkiệmchogiađìnhmộtkhoảntiềndànhchongàylễGiángsinh.Saubangàynhịnăn,anhkhôngthểtiếptụcđượcnữavàanhquyếtđịnhrằngsẽkhôngbaogiờđểtiềnsaikhiếncuộcđờimìnhnữa,vàcuộcsốngcủaanhnhấtđịnhsẽquyếtđịnhvấnđềtiềnbạccủaanh.Bradquyếttâmphảitrởnêngiàucó.Anhlàmviệctrongngànhxâydựng

vàsốngtrongmộtcănphòngphíatrênnhàtanglễvớigiáthuê100đô-lamộttháng. Sau đó, anh chuyển sang nghề buôn bán lẻ nên có thể kiếm đượcnhiềutiềnhơnmộtchút,vàvìthếanhcóthểmuasáchvềđọc.Anhđãhọchỏivềsựthànhcôngvàgiàucóbằngcáchđọcítnhất50cuốnsáchmỗinăm.Bradnóianhđãđầutưítnhất100nghìnđô-lavàosáchvàthamdựcáccuộchội thảo.Thậmchí,saukhi trở thànhmộtnhà triệuphú,Bradvẫn tiếp tụcthamdựcácbuổidiễnthuyếtvàcáccuộchộithảođượctổchứctrêntoànthếgiớiđểbàytỏsuynghĩcủamìnhvềnhữngtưtưởngvànhữngnhàlãnhđạovĩ đại của thế giới. Anh bắt đầu làm quen với những người có cùng chíhướng,họcóthểtạođộnglựcvàgâyảnhhưởngđểanhtrởnêntốthơnbằngviệcđặtnhiềuhyvọngvàoanh.Brad tiếp tụcduy trìnhữngchuyếnđi trongvòng25năm.Bạnhãycho

anhấymộtngàycụthể,anhấycóthểnóichobạnbiếthômđóanhấyởđâu,cùngvới ai, nói về chuyệngì và anh ấyđangnghĩgì.Trong thờigian tôiđangviếtcuốn“It’sCalledWorkedforaReason!”,tôiđãgọiđiệnchoBradđểnhờanhấyxemlạimộtbàiphátbiểumàtôiđãđọcchoanhấynghetừ10nămtrướcvàđểnhắctôinhớvềnhữngđiềuđặcbiệtmàtôiđãtừngnói.Chỉmấtchừngvàigiờđồnghồ,tôiđãcómộtdanhsáchnhữngđiềuanhấyđãhọc trong suốt khóa học ngày đó của tôi.Anh ấy cũng nói với tôi những

ngườithamgiakhóahọcđãlàmviệctốtnhưthếnàokểtừđó.Bradcũnglàmộtngườiluônkhaokhátđặtranhữngmụctiêu.Ngàyđầu

nămmớianhthườngngồibênbểbơitrongmộtkhunghỉdưỡngtuyệtđẹpvàlênmộtdanhsáchvềmọiđiềuanhmuốncó trongcuộcsống.Nhữngmụctiêunàybaogồmcả tiềnbạc, sứckhỏe, tinh thần, vềkinhdoanh, sựpháttriểncủacánhân,giađình,nhữngchuyếnđi,vàmọiđiềukhácnảyratrongsuynghĩ của anh ấy.Chúngđượcnêu ramột cách rõ ràng, cụ thểvà anhkhôngngừngnhắclạichúngđểtựgiámsátsựtiếnbộcủamình.Anhcũnghướngdẫncácconanhlàmnhữngviệctươngtựnhưvậy.NếubạnhỏiBradrằngnăm17tuổianhđãmongmuốnmìnhsẽtrởthành

ngườinhưthếnàotrongtươnglai, thìsaukhinghecâutrả lờicủaanhấy,chắcchắnbạnsẽnhậnrarằnganhấybâygiờchínhxácnhưnhữnggìanhấytừnghìnhdungkhiđó.Anhấybiếtmìnhmuốncómộtngườivợnhưthếnàovàgiờvợanhđúngnhưanhấymongmuốn.Anhấybiếtmìnhmuốnconcáisẽtrởthànhngườinhưthếnàovàgiờchúngcũngđúngnhưýmuốncủaanh.Anh ấy cũng sẽ nói với bạn rằng, anh ấymong sẽ có thật nhiều tiền, thậtnhiềuthờigianđểtiêuxàivàanhấycũngmuốnchiasẻthậtnhiềutiềnchonhữngngườicầnchúng.Anhấyđãđạtđượcnhữngđiềuđó.Anhấycũngsẽnóivớibạnrằnganhấysẽkiếmđủtiềnđểkhôngbaogiờphảilolắngvềnónữa.Bradnói:“Mongmuốncủatôirấtrõràng,tôicóthểpháchọachúngnhư

mộthọasỹvậy”.GiờđâyBrad sốngnhưmột ngôi saođiện ảnhdưới lốt củamột gã trai

bình thường.Anhấyyêucuộcsống,giađìnhvàbạnbè.Anhấyđãkhôngbaogiờtừbỏtrongbấtkỳhoàncảnhnàovàanhnói,anhcũngsẽlàmtươngtựnhưvậytrongtươnglai.

PEGGY–NhânviênbấtđộngsảnvàchuyênviênthiếtkếPeggy sinh ra trongmộtgiađìnhnghèokhó.Cha cô làmột “kẻnghiện

rượukhốnkhổ”,nhưngkhiôngtỉnhtáocôlạibịlôicuốnbởisựtựtincủaông.Khi cònnhỏ,mọingười thườnghỏi cô rằng“Lớn lêncháumuốn trởthànhngườinhưthếnào?”.Côấysẽtuônramộtdanhsáchdàinhữngnghềnhư:diễnviên,tiếpviênhàngkhông,vũcông,bácsỹthúy,nhàkhoahọc,nhàkhảocổhọcvàbấtkỳnghềnàomàcôấythấythíchlúcđó.Chacôấynóirằngcôấycóthểtrởthànhbấtkỳngườinàomàcôấymuốnvàcôấyđãtinlờiông.Mọingườiđềukhuyêncôchỉnênchọnmộtnghềthôinhưngchacôchẳngbaogiờgiớihạnnhữngýthíchcủacôấycả.Peggybướcvàotuổidậythìnămcôlên12tuổi,giađìnhcôkhókhănđến

nỗikhôngcóđủtiềnđểmuaáolótchocô.Cảmthấynhụcnhã,côđãtựnhủrằng:“Điềunàysẽkhôngbaogiờlặplạivớimìnhnữa”.Cóthểnói,độnglựcthúcđẩyPeggychínhlàchiếcáolót.Peggytốtnghiệptrunghọcvàothángnămvàlậpgiađìnhvàothángsáu

nămcô18tuổi.Côsinhcontraiđầulòngchỉsáungàytrướckhibướcsangtuổi19.Trongnămnămsauđó,côđãcóthêmhaicậucontrainữa.Năm26tuổi,côlidịchồng,anhtađãnóivớicôrằngnếucôrờibỏanhta,anhtasẽkhôngbaogiờtrảtiềncấpdưỡngcholũtrẻ.Anhtađãlàmnhưvậysuốttámnămsauđó.Peggy chưa từng đi làm việc và cô cũng không có bất kỳ kỹ năng nào

ngoài kỹ năng đánhmáy cô từng học thời trung học. Vì thế cô thuêmộtchiếcmáyđánhchữcũ,luyệntậpkỹnăngnày,nhờđócôđãtìmđượccôngviệcthưkýluật.Saumộttuần,họnóirằngkỹnăngcủacôcònhạnchếvàsathải cô với tiền công của hai tuần làm việc. Nhưng Peggy tự nhủ rằng,“Chẳngsaocả.Mìnhsẽlạikiếmđượcviệcthôi”.Vàcôđãlàmđược.Côtìmđượcmộtcôngviệcmớivớimứcthunhập475đô-lamộttháng.Côkhôngcótrợcấpnuôiconvàtiềnthuênhàmất350đô-lamộttháng.Đểchấmdứttình trạngnợnần, côbán tất cảmọi thứcôcó.Mộtngườiđànôngmàcôđanghẹnhòlúcđóđãdạycôcáchchiabài.Côlàmthêmcôngviệcchiabàivào buổi tối và làm công việc thư ký vào ban ngày. Peggy đã làm cả haicôngviệcđótrongkhicốgắngnuôidạybacậucontrainhỏ.Nhưngcôấyđãsắpxếpđược.“Đólànhữngngàythậtđentốivàgiờđâytôirấtbiếtơnvềmónquàcủasựtuyệtvọnglúcđó.Tôiđãtựnhủmìnhphảitồntạivàtôiđãlàmđượcđiềuđó.”Peggyphảilàmviệccảngàyđêmvìthếlịchtrìnhcủacôkhávấtvả,cuộc

sống trởnênkhókhănđốivớimộtbàmẹcùngbađứa trẻ.Côquyếtđịnh

chuyểnsanglàmnhânviênbấtđộngsảnvìcôngviệcnàykhôngnhữngcókhả năngmang lại nguồn thu nhập caomà thời gian làm việc lại rất linhhoạt.Ítnhấtcôấycóthểlàmviệc80giờbấtkỳtrongmộttuần.Từkhibắtđầucôngviệcmôigiớibấtđộngsản,Peggyđãcóthểtiếtkiệm

chiphísinhhoạt.Vìcôấylàmviệcđểkiếmhoahồngnêncôphảibánmọithứthậtnhanh.Côđãbánđượcmộtngôinhàvớigiá19.500đô-lavànhậnđượcphầnhoahồngtrịgiá585đô-la.Mộtnămsau,cômuađượcmộtngôinhàchoriêngmình,điềuđóthậtvĩđạiđốivớimộtngườiphụnữmàmớichỉhainămtrướcđâythôicònchưacócảxehơiriêng.Giờđây,Peggylàmnhữngviệcmàcôấythích,khôngphảiđểtồntạinhư

trước đây và những việc đó đã giúp đỡ nhiều người biến giấcmơ của họthànhhiệnthực.Côcóniềmyêuthíchđặcbiệtvớicôngviệckinhdoanhbấtđộngsản.Peggyđãkiếmđượcnhiều tiềnhơnsovớikhoảnhoahồng585đô-lađầutiênmàcôkiếmđược.Khoảntiềnhoahồngtrungbìnhmàcôkiếmđược hiện nay vượt quá 20.000 đô-la. Cô sở hữu 15 ngôi nhà, cô thườngmua,nângcấpvàbánnhữngcănnhàkhác.Hiệnnay,Peggyvàcáccộngsựcủacôlànhómđượcxếphàngđầutronglĩnhvựcbấtđộngsảnvàcôcómộtmạnglướitàisảnlêntớitrên2,5triệuđô-la.

RANDYGAGE–Nhàkinhdoanh,tácgiả,tỷphúRandy làcon trai thứcủamộtbàmẹđơn thân,bàđãphảinuôinấngba

đứatrẻbằngviệcgõcửatừngnhàđểbánmỹphẩmAvon.Vìthế,khiAndybắtđầuvớihaibàntaytrắng,sựquyếttâmđãkhiếnanhtrởnêntốthơn.Anhđãgặpmộtvài thất bại trong sựnghiệpnhưnganhvẫnkiên trì, vàkhôngnhững trở thànhmột tỷ phú, anh còn giúp đỡ hàng triệu người đạt đượcthànhcônglớnthôngquanhữngquyểnsách,nhữngbuổihộithảovànhữngkhóađàotạocủamình.YếutốquantrọngnhấtđốivớiRandylàđưaraquyếtđịnhvềviệctrởnên

giàucó.Thậmchíkhicònlàmộtcậubé,anhđãghétcayghétđắngsựnghèokhó và thề rằng anh sẽ có thật nhiều tiền khi lớn lên.Anh nói với tất cảnhữngngườibạncủamìnhrằnganhsẽtrởthànhmộttỷphúkhianh35tuổi.Bạn thửđoánxemanhấybaonhiêu tuổikhiđạtđượcđiềuđó?Bạnđoánđúngrồiđấy:anhấytrởthànhtỷphúnăm35tuổi.Ởđộ tuổi thiếuniên,Randyđãnghiện rượu, sauđó anhnghiệnma túy

nặng.Anhđãbịbuộcphải thôihọcvàvào tùnăm15 tuổivìhàng loạtvụtrộmcắpvàcướpcóvũkhí.Thậmchí trongquãng thờigiankhủnghoảngnày,anhvẫngiữniềmtinrằngmìnhsẽtrởnêngiàucókhitrưởngthành.Randykhôngcómongmuốnhaygiấcmơnàocụ thể, rõ ràng.Anhbiết

rằnganhkhôngcócáinhìnrõràngvềnhữngđiềumàanhhướngđến.Giốngnhưhầuhếtchúngta,anhcũngtinvàonhữngđiềunhưtiền làvậtxấuxa,những người giàu có là những con quỷ dữ, và theo một cách nào đó thìnhữngngườinghèokhổthậtthiêngliêngvàquýgiá.Kếtquảlà,anhcốgắngphấnđấuđểđạtđượcthànhcônglớnvàanhlàm

việcrấtchămchỉ.Nhưnganhgặpthấtbạidùđãnỗlựcrấtnhiều,tấtcảđãpháhủysứckhỏe,cácmốiquanhệvànhiềukhíacạnhkháctrongcuộcsốngcủaanh.Randyphásảnkhicôngtycủaanhbịsởthuếtịchbiênvàđưarabánđấugiávìcáckhoảnnợ.Anhkhôngcòngìcả,khôngxecộ,khôngtiềnbạc,khôngthẻtíndụng,chỉ

còn lạikhoảnnợ55.000đô-la.Anhđãbánđồđạcđể trả tiền thuênhàvàphảinằmngủdướisànnhà.Cuộcsốngcủaanhthậtsựbếtắc.Nhưnganhđãtậpchịuđựngvàlàmquenvớinó,thờigiannàyanhbắtđầucónhữnghìnhdungrõnétvềtươnglai,vềgiấcmơtrongcuộcđờianh.Randyđọchàngtrămcuốnsáchvàghichépnhữngđiềuhaymàanhđọc

đượctronghàngtácuốnsổ.Anhđếncácbuổithảoluậnchuyênđề,cáccuộchộithảovàbắtđầuđánhgiácáchsửdụngthờigiancủamình.Anhquansátnhữngngườimàanhđanglãngphíthờigianvớihọvàquyếtđịnhphảilàmđiềugìđóđểthayđổi.

Anhkhôngengạiphảilàmviệclâuvàvấtvảhơnnhữngngườikhác.Anhđưaraphươngchâm:“Hômnaytôisẽlàmnhữngviệcmàngườikháckhônglàm,vìthếtrongtươnglaitôicóthểlàmnhữngviệcmàngườikháckhôngthểlàm”.Vàanhđãbiếnđiềuđóthànhhiệnthực.Hiệntại,Randyđangsốngtrongcănnhàmơướccủaanhvớinhữngbộ

quần áo được thiết kế riêng và những đôi giầy nhiều hơn cả ở cửa hàngArmani.Anhđãgần50 tuổivàsứckhỏecủaanhcòn tốthơnnămanh20tuổi,anhsắpxếpkếhoạchkinhdoanhcủamìnhxenkẽvớikếhoạchcủabốnđộibóngmàanhthamgia.Randycócảmột“hạmđội”nhữngchiếcxethểthaovàxehơisang trọng,và thứcdậy trênchiếc thuyềnbuồmngắmcảnhngoàivịnh.Mùađông,anhđếnFlorida;cònmùahè,bạnsẽthấyanhởParishoặcCostaRica.Hiệntại,anhđangthựchiệnchuyếnđivòngquanhthếgiớivàhướngdẫnmọingườicáchthứcvươntớithànhcông.

Đólànhữngcâuchuyệnthúvịphảikhông?Tôirấtyêuquýnhữngngườibạnnàyvàcảcâuchuyệncủahọnữa.Bạn

cóthểnóirằngtôilàngườimaymắnvìcónhữngngườibạnnhưthế.Đúngvậy,tôiquảlàngườimaymắn.Điềumaymắnnhấtlàtôicóthểgọiđiệnchohọkhitôigặpkhókhănvànhữngcâuchuyệncủahọluôngiúpíchchotôirấtnhiều.Bạncó thểcho rằngnhữngngườigiàucó, thànhcôngchỉ làdomaymắn,hoặctàisảncủahọlàdothừakếmàcó.Thựctế,cóthểlàhọđãlàmviệccậtlựcđểđạtđượcđiềuđóđấy.Bạnbiếtvìsaokhông?Xungquanhbạnđầynhữngngườinhưvậy.Họcó

thể không phải là những tỷ phú, nhưng tôi có thể bảo đảm với bạn rằngnhữngcâuchuyệnvượtquanghịchcảnhcủahọcóthểkhuyếnkhíchbạnrấtnhiều.Bạn có thể làmột người giống như bất kỳ người bạn nào của tôi. Câu

chuyệncủabạnkhông thểbiđáthayphức tạphơncâuchuyệncủanhữngngườibạnmàtôiđãkểởtrên.Thậmchínếuđiềuđóđúng,thìbạncũngcóthểvượtquanếubạnnhìnvàonhữnggìhọđãlàmvàtíchcựchọchỏinhữngbàihọccủahọ.

LuôncócơhộiđểthànhcôngSaukhiđọchàngtrămtrangtiểusửcủanhữngngườivĩđại, tôinhậnra

mộtđiều rằngnhữngngười thànhcôngrấtgiốngnhau.Nhữngcâuchuyệncủahọchứađựngmẫusốchung.Tấtcảchúngta thườnghướngtớinhữngngườiđặcbiệt.Nhưng theo tôi,chúng tanênxemhọ lànhữngngườibìnhthườnglàmnhữngviệcđặcbiệtthìhơn.Khiđọcnămcâuchuyệnvềnhữngngườibạncủa tôi bạn cónhận thấy

nhữngđiểmtươngđồngkhông?Đâylàmộtsốđiểm:Họđềubắtđầutừhaibàntaytrắng.Họđềuphảiđốimặtvớinghịchcảnhtrongcuộcsống.Họcómọilýdođểbịphásản,nhưnghọđều“từchối”.Họđềuđưaraquyếtđịnhtrởnêngiàucó.Họ đều làm việc chăm chỉ hơn, nhanh hơn và thông minh hơn đồngnghiệpcủahọ.Họđềuhọctậpchămchỉđểthànhcông.Họđềucónhữngmụctiêucụthể.Bạnhãynhìnlạinhữngsựviệcđãxảyratrongcuộcsốngcủabạn.Sauđó,

hãyđọc lạinhữngđiểmmà tôiđãđưa raở trên.Rồibắt tayvào làmviệcngay.Không lýdo.Khôngthanvãn.Hãyđọcnhữngcâuchuyệnở trênđểtruyềncảmhứngchobạnlàmviệctốthơn.Đókhôngphảilàviệcbạnphảitrởnênthôngminhhaytrởnênđặcbiệthơn.Điềuquantrọnglàbạncósẵnsàngbắttayvàolàmviệchaykhông.

Bạncóthểlàmđượcchứ?Tấtnhiênlàbạncóthể.Tôichưatừnggặpbấtcứngườinàokhôngthểlàm

việctốthơn,vàbạncũngkhôngphảilàtrườnghợpngoạilệ.Bạncóthểlàmđược.Nhưngđókhông thựcsự làmộtcâuhỏi.Màcâuhỏi là,bạnsẽ làmđược chứ? Điều đáng nói ở đây là không phải bạn có thể làm được haykhôngmàlàbạnsẽlàmđượchaykhông.Nếubạnđangchánngấyviệcmìnhluônbịtụtlạiđằngsau,bạnsẽthayđổiđiềuđóvàbắtđầutiếnlênphíatrướcchứ?Tôihyvọngrằngbạnsẽquyếtđịnhđược.Tiếnlênphíatrướcđượcbaoxalàtùythuộcvàobạn.Thựchiệntheocác

chỉdẫncủatôibạncóthểtrởnêngiàucó.Nhưngviệcgiàuhaykhôngcòntùythuộcvàobạn.Cótrởthànhtriệuphúhaykhôngcũngtùythuộcvàobạn.Bạnlựachọnviệcápdụngnhữngnguyêntắctrênnhưthếnào.Nguyêntắckhôngbaogiờ thay đổi, chỉ có những con số 0 bạn đặt sau tài khoản củamìnhthayđổimàthôi.Đókhôngphảilàđiềudễdàng.Thithoảngsẽcónhữngđiềugâycảntrở

chobạn.Khôngcógì làhoànhảo.Nhưngviệc trởnêngiàu có có thểđạtđược.Giờđây,bạnbiếtđiềuđónhưthếnàovàsựthậtlànókhôngquákhókhăn.Điềukhókhănlàbạnđạtđượcsựgiàucóởcấpđộnàomàthôi.Khinhìnlạicuộcsống,côngviệcvàtàikhoảnngânhàngcủamình,bạn

cóthểnghĩrằngtrởnêngiàucóhoặctiếntớimột tươnglai tốtđẹphơnlàđiềukhôngthể.Nếubạnnghĩkhôngthể,thìbạnsẽkhôngthểđạtđượcđiềuđó.Đừngsuynghĩtheocáchđónữa.Nếubạnnóirằng,điềuđólàkhôngthểthìnósẽđúngnhưvậy.Bạncũngđừngnóitheocáchđónữa.Nếubạnhànhđộngnhư thể điều đó không thể xảy ra, nó sẽ diễn ra đúngnhư cách bạnhànhđộng.Vìvậy,đừnghànhđộngnhưvậynữa.Để đạt được điều “không thể” thì cần phải có kỷ luật. Kỷ luật đòi hỏi

chúngtaphảilàmviệc–mộtsựcamkếtrõrànghàngngàytronghànhđộngđểđạtđượcthànhcông.Đóchínhlàvấnđềtôimuốnđềcậpđếntrongviệcđưaracácmụctiêu.Bạnđưaraquánhiềuđiểmcầnphảichúýtrongmụctiêudàihạnnhưnglạigầnnhưkhôngchúýđếncáckếhoạchhàngngàyvànhữngviệccầnlàmđểđạtđượcmụctiêu.

BàihọckhôngthểcủatôiTôi lớn lên trongmột trang trại nuôigà có têngọi làHenry.Chúng tôi

nuôihàng trămcongà.Chúngtôicòncócả thỏ,dê, lợn,bò,chimbồcâu,ngựavànhiềuloàichimvàđộngvậtkhácnữa.Mộtngày,mộtconbêđượcsinhra,vàtôi,mộtcậubé,đãcóthểđỡđượcconbêvàbếnóđivòngquanh.Chatôinóinếungàynàotôicũngbếconbêđó,thìkhinólớnlên,tôicóthểvẫnbếđượcnó.Tôiđãnghingờlờinóicủacha.Ônggiảithíchrằngconbêsẽlớnlêntừngngàynhưngnósẽkhônglớnnhanhđếnnỗitôikhôngthểbếnóvàongàytiếptheo.Ôngnóirằngnếutôichỉbỏquamộtngàydùvớibấtkỳlýdonàothìtôisẽkhôngthểlàmđượcđiềuđónữa.Điềunàydườngnhưlàkhôngthểđốivới tôi.Tôinhìnconbòmẹ,nónặngkhoảng250kg.Tôikhôngthểtưởngtượngđượcviệcbếmộtconbò250kg,nhưngtôiluôntintưởngvàochatôi,vìthếtôinóitôisẽlàmđược.Tôibếconbêlênvàtựnhủ,“Ngàythứnhất”.Hômsau,tôirachuồngbòvàbếconbê.Khôngvấnđềgìcả.“Ngàythứhai”.Tôilàmviệcđótrongkhoảngmộttuầnmàkhôngcóvấnđềgìxảyracả.Rồitrờimưa,vàtôibận,tôicònphảiđichơivớilũbạnvàthếlàtôibỏquamộtngày.Saungàyhômđó,tôirachuồngbòvàtôithấythậtkhókhibếconbêlên.

Chatôichỉmỉmcườivànói,“Nếuconmuốnlàmđiềukhôngthể,conkhôngthểbỏquamộtngày”.Rồitôilạibậnviệcvàlỡtiếpngàythứhai.Khitôirachuồngbòvớichatôi,tôiđãkhôngthểbếconbêđólênđược.Dùtôicócốgắngđếnmứcnàotôicũngkhôngthểlàmđược.Cònchatôichỉcườilớn.Nếutôicứtiếptụcbếconbêđóhàngngày,tôikhôngbiếtliệutôicóthể

bếnókhinónặng250kghaykhông.Sautấtcả,thậtkhóđểcóthểômmộtconbòtrên200kgtrongmộtvòngôm.Nhưngtôikhôngbaogiờquênbàihọcđó.Nếubạnmuốnđạtđượcđiều“khôngthể”,bạnkhôngnênbỏlỡmộtngàynào.Đólàsựrènluyệnhàngngày,côngviệchàngngàyđểvươntới,đểđạtđượcnhữngđiềucóthể.Điều“khôngthể”khôngquantâmliệubạncóbậnhaykhông, trời cómưahaykhông, hoặcbạn có cảm thấykhỏe trongngườihaybạnmuốnđichơivớibạnbè,…nóluônđòihỏibạnphảilàmtấtcảnhữngviệcbạncóthểlàmhàngngày.Cóthểviệctrởnêngiàucódườngnhưlàbấtkhảthiđốivớibạn.Tôinhớ

lạicâuchuyệncủatôikhitôiởtronghoàncảnhđó.Kháiniệmbìnhanvôsựcó thể làmộtcáigìđómàbạnkhông thểvòng tayôm lấyđược.Điềuđókhôngquan trọng.Bạnvẫnphải làmviệchàngngày.Bạnvẫnphải tiêu íttiềnđi,tiếtkiệmtiền,trảmộtítnợvàbạnphảilàmđiềuđóhàngngày.Bạnkhôngđượcbỏlỡmộtngàynào.

BàitậpcuốicùngGiờđâybạnbiếtphảilàmđiềugìđểcóthểtrảhếtnợnầnvàtrởnênkhấm

kháhơn.Bạnchỉphảisoạnmộtbảncamkếtsẽlàmviệcđómàthôi.Nhưngmộtbảncamkếtđạtđượcnhữngmụctiêuchỉlàbướcđầuđểcómộttươnglaitàichínhantoàn.Tôimuốnbạnsửdụngnhữngnguyêntắcnàyvàbiếnchúngthànhnguồnđộnglựcđểđạtđượcmụctiêucaohơn:trởnêngiàucó.Bạnxứngđángđạtđượcđiềuđó.Hãynhớ, tôiđã trởnêngiàucónhưthếnào.Tôiđãquyếtđịnhphải trở

nên giàu có. Tất cả những người bạn thân thiết của tôi, Joe, John, Brad,PeggyvàRandy,cũngđưa raquyếtđịnhđó.Giờđâybạncầnphảiđưa raquyếtđịnhcủachínhmình.Hãydành ramộtphútvàviết raquyếtđịnhđể trởnêngiàucócủabạn.

Điềuđóvẫnchưađủnếubạnchỉđểnhữngquyếtđịnhđótrongđầuhoặcnóira.Hãybiếnchúngthànhhiệnthựcbằngcáchviếtragiấy.QUYẾTĐỊNHĐỂTRỞNÊNGIÀUCÓCỦATÔI.……………Bây giờ bạn hãy ký tên vào bản camkết đó.Đây là bản hợp đồng với

chínhbảnthânbạn.Đâycũnglàthỏathuậnmàbạnđangthựchiệnvớichínhbản thânmìnhvà tương lai củamình.Bạnkhôngphải thỏa thuận với tôi.Quyếtđịnhtrởnêngiàucócủabạnchẳngcóýnghĩagìđốivới tôicả.Nóđượcthựchiệnvìchínhbạn.Hãycoiquyếtđịnhnàynhưmộthợpđồngràngbuộc.Bạncóthểnóirằng:“Điềunàythậtngốcnghếch.Aimàbiếtđượctôicó thựchiệnđúng theobảnhợpđồngnàyhaykhôngchứ?”Chỉmìnhbạnbiếtđiềuđóthôi.Bạnlàngườiduynhấtgiámsátbảnthânmình.Vìbạncóthểbỏquabàitậpcuốicùngnày,hãytạmdừng,quaytrởlạivà

viếtquyếtđịnhtrởnêngiàucócủamìnhragiấy.Điềnngàythángvàkýtênvàođó.Vàđừngbaogiờquênrằng:Thỏathuậnlàthỏathuận,phảituânthủthôi.12cáchcủaLarryđểtrảhếtnợnầnvàtrởnênkhấmkháhơn:

1. Biếtbạnđangởđâu.2. Chịutráchnhiệmchotìnhhuống.3. Cảmthấytồitệvìđiềuđóvàtrảinghiệmsựhốitiếc.4. Đưaraquyếtđịnhchomọiđiềuđểtrởnênkhácbiệt.5. Biếtchínhxácbạnmuốntươnglaicủamìnhnhưthếnào.

6. Lậpmộtkếhoạchđểđạtđượcđiềuđó.7. Biếtbạnsẵnsàngtừbỏđiềugìđểđạtđượcđiềubạnmongmuốn.8. Chitiêuíthơnthunhậpcủabạn.9. Hìnhdungranhữngcáchthứcđểkiếmtiền.10. Dừngmọichitiêukhôngcầnthiết.11. Trảnợcàngnhanhcàngtốtvàchỉvaynhữngkhoảnnợdàihạnkhicần

thiết.12. Xâydựngmộttấmđệmantoàn.Tiếtkiệm!

“Hãysốnglâuvàgiàucó.”LờichàocủaThầnLửa,StarTrek

HẾT.