TRƯỜNG HÈ KHOA HỌC VIỆT NAM 2017

5th Vietnam Summer School of Science

Thời gian:

3 ngày: 5, 6, 7 tháng 7 năm 2017

Địa điểm:

Đại học Quy Nhơn và

Trung tâm Quốc tế Khoa học và Giáo dục Liên ngành (ICISE),

Quy Nhơn, Bình Định

Các đơn vị tổ chức và tài trợ chính

I. GIỚI THIỆU

ĐỘNG LỰC và MỤC TIÊU

Trường hè Khoa học Việt Nam (Vietnam Summer School of Science - VSSS) được thành

lập với mục tiêu truyền cảm hứng, khuyến khích và hỗ trợ các sinh viên và nhà nghiên cứu trẻ

say mê con đường nghiên cứu khoa học, có ý định theo đuổi con đường nghiên cứu trong tương

lai. VSSS là một hoạt động phi lợi nhuận, thuần túy học thuật được tổ chức thường niên. Các bài

giảng của VSSS bao gồm các nội dung về hành trang cơ bản về nghiên cứu, các phương pháp

luận và kỹ năng nghiên cứu trong cả các lĩnh vực khoa học tự nhiên, kỹ thuật cũng như khoa học

xã hội, kinh tế.

NGƯỢC DÒNG THỜI GIAN

Trường hè Khoa học là sáng kiến của một số nhà nghiên cứu trẻ (TS. Giáp Văn Dương,

TS. Lưu Quang Hưng và TS. Ngô Đức Thế) với kỳ vọng truyền cảm hứng cho giới trẻ Việt Nam

trên con đường nghiên cứu khoa học. TS. Ngô Đức Thế và TS. Lưu Quang Hưng là cựu sinh

viên và đã/đang là cán bộ khoa Toán Cơ Tin học và Khoa Vật lý, Trường Đại học Khoa học Tự

nhiên, ĐHQGHN, đồng thời hiện là thành viên của Câu lạc bộ Nhà khoa học ĐHQGHN (VSL).

TS. Giáp Văn Dương là cựu sinh viên và giảng viên của Đại học Bách khoa Hà Nội, hiện là giám

đốc GiapSchool. Từ những ngày sơ khai, trường hè đã liên tục nhận được sự ủng hộ của cán bộ

trẻ Đại học Quốc gia Hà Nội, đặc biệt là TS. Trịnh Thị Thúy Giang, Phó Chủ tịch VSL, Trưởng

phòng TCCB, trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQGHN.

Trường hè lần thứ nhất được tổ chức tại Trường Đại học Khoa học Tự nhiên vào tháng

8/2013, thu hút 180 hồ sơ đăng ký tham dự. Đã có 80 học viên được lựa chọn tham gia VSSS’01

từ việc chấm điểm 180 hồ sơ đăng ký. Trong hai ngày tổ chức, Trường hè lần thứ nhất diễn ra

với 10 bài giảng từ 6 giảng viên trẻ, đều là những người từng học tập và làm nghiên cứu từ nước

ngoài, với nội dung trải từ nền tảng khoa học, phương pháp luận khoa học, cùng với các kỹ năng

chuẩn bị cho sự nghiệp nghiên cứu (chuẩn bị hồ sơ xin việc, xin học bổng, phương pháp công

bố khoa học,...). Ngay từ lần tổ chức đầu tiên, Trường hè đã nhận được những phản hồi tích cực

đến từ cộng đồng sinh viên trẻ yêu thích nghiên cứu liên quan tới mục tiêu, nội dung cũng như

phương pháp giảng dạy theo mục tiêu truyền cảm hứng.

Tiếp nối từ thành công của VSSS’01, Trường hè lần thứ hai được tổ chức với quy mô lớn

hơn tại Đại học Quốc gia Hà Nội vào hè 2014, trong ba ngày từ 20-22/8/2014. Trường hè lần thứ

hai đã thu hút hơn 500 hồ sơ đăng ký tham dự, và số lượng học viên được chọn tham dự đã tăng

lên 220 học viên. Số lượng bài giảng đã tăng lên 23 bài giảng đến từ 18 diễn giả với nội dung

mở rộng sang lĩnh vực khoa học xã hội, kinh tế. Một số cựu học viên VSSS’01 thành công được

mời tham dự để chia sẻ kinh nghiệm thành công, Năm 2015, Trường hè lần thứ 3 lại tiếp tục

được tổ chức thành công tại Hà Nội từ 24-26/8 với hơn 200 sinh viên tham dự. Bên cạnh 13 bài

giảng cơ bản, Trường hè lần thứ ba còn tiếp tục được hoàn thiện với các bài học nhóm tương

tác giữa các nhóm học viên, nhằm rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm và hợp tác. Trường hè lần

thứ tư thu hút được con số 500 hồ sơ xét tuyển để chọn được 250 em. Chi tiết hình ảnh xin xem

thêm Phụ lục.

Qua bốn lần tổ chức, VSSS đã nhận được nhiều phản hồi tích cực từ các học viên tham

dự, bày tỏ sự ủng hộ về hoạt động. Một số học viên đã đạt được nhiều thành tích trong học tập

và nghiên cứu, cũng như thành công trong việc tìm kiếm các học bổng du học, và đã chia sẻ rằng

những thành công bước đầu của họ có một phần từ những cảm hứng và kinh nghiệm được

truyền từ Trường hè. Một số cựu học viên thành công đã được mời tham dự Trường hè nhằm

chia sẻ các kinh nghiệm thành công với các học viên khác như các ví dụ tiêu biểu.

Chương trình Trường hè các năm đều được cập nhật trên website truonghekhoahoc.org,

nơi các học viên có thể ghi danh. Tất cả các bài giảng đều được chia sẻ và cập nhật online sau

Trường hè. Một mạng lưới cựu học viên trên Facebook với hơn 800 cựu học viên đã được thành

lập với nhiều học viên đang theo học và nghiên cứu tại nhiều quốc gia trên thế giới.

ĐỐI TƯỢNG THAM DỰ

Đối tượng tham dự VSSS là sinh viên (đại học, sau đại học), các giảng viên, nhà nghiên

cứu trẻ (học viên), những người đang cần trang bị các kiến thức nền tảng về phương pháp luận,

kỹ năng và kinh nghiệm nghiên cứu cho sự nghiệp tương lai. Trường hè mở hoàn toàn miễn phí

cho mọi học viên tham dự. Các học viên hoàn thành khóa học sẽ được cấp chứng chỉ chứng

nhận tham dự Trường hè. Để được chọn, ứng viên cần nộp hồ sơ trực tuyến, bao gồm CV và

thư ứng tuyển trình bày năng lực và mong muốn của bản thân. Ban tuyển chọn sẽ chấm hồ sơ

và lựa chọn những ứng viên thích hợp nhất mời tham dự Trường hè.

TÀI CHÍNH

Nội dung của Trường hè Khoa học được đảm trách bởi Ban Chương trình. Các giảng

viên được mời tham dự Trường hè đều tham gia một cách tình nguyện, không nhận bất kỳ thù

lao nào ngoài một số hỗ trợ nhỏ cho đi lại (nếu có thể). Học viên tham dự Trường hè không phải

đóng bất cứ chi phí nào. Ban Tổ chức mong muốn có đủ tài chính hỗ trợ một phần chi phí đi lại

và ăn ở cho các học viên xuất sắc có hoàn cảnh khó khăn từ các địa phương xa tới tham dự.

Qua ba lần tổ chức, Trường hè đã nhận được sự hỗ trợ tài chính (cho giảng đường, thiết bị trình

chiếu và/hoặc chi phí nước uống giải lao) từ các đơn vị đăng cai địa điểm tổ chức.

Trong 4 lần tổ chức những năm qua, chúng tôi xin cảm ơn sự tài trợ và hỗ trợ một phần

về tài chính hoặc cơ sở vật chất từ: Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà

Nội, Rencontre du Vietnam Foundation (Quỹ Gặp gỡ Việt Nam của GS Trần Thanh Vân), Viện

Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR, VNU), Trung tâm Nghiên cứu Chính sách và Phát

triển (DEPOCEN), Mạng lưới Học giả Việt Nam, Alpha School và SmartSkill, Tập đoàn Trung

Nguyên, Quỹ học bổng DPG. Về cá nhân, trường hè nhận được sự tài trợ của: GS Trần Thanh

Vân (Quỹ Gặp gỡ Việt Nam), PGS. Vũ Minh Khương (Singapore), GS. Nguyễn Văn Thọ (Nhật

Bản), GS. Phạm Xuân Yêm (Pháp), TS. Nguyễn Đức Thành (Viện trưởng VEPR), TS. Nguyễn

Ngọc Anh (Giám đốc DEPOCEN), Ông Đặng Lê Nguyên Vũ (Tổng giám đốc Tập đoàn Trung

Nguyên), TS. Trịnh Thúy Giang (Trường phòng Tổ chức, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên,

ĐHQGHN), TS. Nguyễn Thanh Bình (Trường phòng Chính trị và CTSV, Trường Đại học Khoa

học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội), PGS. TS. Nguyễn Hoàng Hải (Phó giám đốc ĐHQGHN),

PGS.TS. Lê Quân (Phó giám đốc ĐHQGHN), PGS.TS. Nguyễn Anh Tuấn (Phó hiệu trưởng

Trường Đại học Thủ đô) và nhiều cá nhân khác.1

GIẢNG VIÊN

Tại mỗi kỳ tổ chức, BTC VSSS mời một số lượng giảng viên tham gia giảng dạy, là những

nhà khoa học có kinh nghiệm, có tuổi đời và phong cách truyền đạt trẻ trung, truyền cảm hứng,

với các bài giảng có nội dung theo định hướng ban đầu của Trường hè. Hồ sơ tóm tắt về giảng

viên và bài giảng được cập nhật trên website (http://www.truonghekhoahoc.org/).

II. TRƯỜNG HÈ KHOA HỌC LẦN THỨ 5, 2017

Trường hè Khoa học lần thứ 5 sẽ được tổ chức vào hè 2017 (tuần đầu tháng 7/2017)

trong 3 ngày. Trong suốt 4 ký tổ chức qua, trường hè nhận được sự hỗ trợ lớn nhất đến từ Đại

học Quốc gia Hà Nội thông qua trường Đại học Khoa học Tự nhiên và Câu lạc bộ Nhà khoa học.

Kể từ năm 2016, VSSS đã nhận được tư vấn tổ chức và hỗ trợ từ tổ chức Gặp gỡ Việt Nam

(Rencontre du Vietnam) và sẽ được tổ chức trong khuôn khổ hàng năm dưới sự bảo trợ của quỹ.

THỜI GIAN, ĐỊA ĐIỂM

Ngày Thứ tư, 5/7/2017

Thứ năm, 6/7/2017

Thứ sáu, 7/7/2017

Địa điểm

Đại học Quy Nhơn và Trung tâm Quốc tế Khoa học và Giáo dục liên ngành (ICISE)

Quy Nhơn, Bình Định.

1 Xin liên hệ với BTC Trường hè về vấn đề tài trợ: Giáp Văn Dương (giapvan@gmail.com), Lưu Quang Hưng (luuquanghung@gmail.com), Ngô Đức Thế (ndthe82@gmail.com) và Nguyễn Tô Lan (lanhannom@gmail.com)

CHƯƠNG TRÌNH GIẢNG DẠY

Day 1: Fundamental of science

8:00 – 12:00 AM – Wed 5 July 2017

Scientific research and academic freedom – Dr. Giap Van Duong

This lecture will provide you essentials about science. What distinguishes

science from other fields? Milestones in the history of science development.

Roles of academic freedom in fostering science.

Science and pseudo-science discussions – All lecturers

This interactive discussion is to answer: Are horoscope, fortune-telling, Books of

Changes, etc. science? How to understand science correctly?

14:00 – 18:00 AM – Wed 5 July 2017

Research from phenomena to applications – Dr. Nguyen Duc Dung

This lecture will guide you a detailed process of a research, from sketching ideas,

proposing research questions to implementing the study.

Searching for truth and critical thinking – Dr. Nguyen To Lan

This lecture will teach you an essential method in science, which is not only

applicable for our study but also benefit your life.

How is history written? – Dr. Tran Trong Duong

This lecture will help you understand the myths and manifestations of history that

we are seeing, and how it differs from what actually happened.

Teamworking

Students are divided into teams for completing homework, discussing lectures

and maintaining crushed friendships.

Day 2: Research & academic skills

8:00 – 12:00 AM – Thu 6 July 2017

How to write a scientific article – Dr. To Mai Huong

This lecture will guide you on writing an academic paper: where to start, how to

write a literature review, how to develop contents, which journal to submit, and

how to reply to reviewers.

Ethnics, paradigms, and citations – Dr. Dang Van Son

This lecture will teach you moral principals in doing research, what is the

paradigm with famous examples, and how to avoid it through proper

paraphrasing and citations.

Correlation and causality in research – Dr. Nguyen Ngoc Anh

This lecture will provide you how to identify causes and consequences of

research results.

14:00 – 18:00 AM – Thu 6 July 2017

Preparation for admission and scholarship – Dr. Luu Quang Hung

This lecture will basically guide you how to prepare and apply for postgraduate

admissions oversea.

Scholarship applying experiences – Nguyen Quynh Anh, Nguyen Dinh Anh

This lecture will share real successful experiences in applying for admission and

hunting scholarships.

Teamworking

Teams discussing lecture topics and prepare for contests.

Day 3: Research in motions

8:00 – 12:00 AM – Fri 7 July 2017

A voyage through the changing climate – Dr. Luu Quang Hung

The lecture will help you know more about the Earth and its climate system as

we observe daily, how it has been changing over the course of time, and how

scientific research attributes to understand it.

An economic research (TBA) – Dr. Nguyen Duc Thanh

This lecture will teach you principal about Vietnam economics.

Teamworking

Teams discussing lecture topics and prepare for contests.

14:00 – 18:00 AM – Fri 7 July 2017

Discussion on Industry 4.0 – Dr. Giap Van Duong, Dr. Dang Van Son

The interactive discussion is about Industry 4.0 and how can we catch up with it.

Research contest: Scientific research – Dr. Nguyen Duc Dung

The research competition among all teams to apply their skills in addressing

given research questions.

BAN TỔ CHỨC

Ban cố vấn

GS. Jean Trần Thanh Vân, Quỹ gặp gỡ Việt Nam, Pháp

Ban chương trình

TS. Giáp Văn Dương, Giapschool

TS. Lưu Quang Hưng, NUS, Singapore

TS. Ngô Đức Thế, Manchester, Vương quốc Anh

TS. Trịnh Thị Thúy Giang, VNU

TS. Nguyễn Thanh Bình, VNU

Ban tổ chức địa phương

TS. Nguyễn Tô Lan, VASS

TS. Nguyễn Thanh Sơn, ICISE

TS. Nguyễn Đức Dũng, HUST

TS. Trần Trọng Dương, VASS

Đỗ Hoàng Nam, VSL/VNU

Giảng viên

TS. Nguyễn Ngọc Anh, DEPOCEN

TS. Trần Trọng Dương, VASS

TS. Giáp Văn Dương, GiapSchool

TS. Nguyễn Đức Dũng, HUST

TS. Lưu Quang Hưng, NUS

TS. Tô Mai Hương, VAST

TS. Nguyễn Tô Lan, VASS

TS. Đặng Văn Sơn, VNU

TS. Nguyễn Đức Thành, VERP, VNU

TS. Phạm Thị Nga,

Nguyễn Đình Anh, VNU

Nguyễn Quỳnh Anh, HTU

ĐỐI TƯỢNG THAM DỰ

150 học viên xuất sắc nhất được mời tham dự VSSS’05 từ việc lựa chọn hồ sơ được nộp

trực tuyến. Ứng viên cần nộp CV và thư ứng tuyển. Các thí sinh được chọn sẽ nhận được thư

mời tham dự chính thức thông qua e-mail. VSSS’05 sẽ hỗ trợ một phần chi phí đi lại cho một số

lượng nhất định học viên xuất sắc có hoàn cảnh khó khăn từ các địa phương xa tham dự. Hồ sơ

đăng ký tham dự bao gồm thư ứng tuyển (cover / motivation letter), Lý lịch cá nhân (curriculum

vitae) và phiếu đăng ký dự tuyển (application form) và nộp hồ sơ trực tuyến.

PHỤ LỤC 1

Một số hình ảnh trường hè các năm

Trường hè 2013. Participants and lecturers of the first summer school of science to be held at

Thuong Dinh Campus, College of Science, Vietnam National University, Hanoi during 5-6

August 2013.

Trường hè 2014. Participants and lecturers of the second summer school of science to be held

at Le Thanh Tong Campus, College of Science, Vietnam National University, Hanoi during 20-

22 August 2014.

Trường hè 2015. Participants and lecturers of the third summer school of science to be held at

Smart Skills Center, Hanoi during 24-26 August 2015.

Trường hè 2016. Participants and lecturers of the second summer school of science to be held

at Le Thanh Tong Campus, College of Science, Vietnam National University, Hanoi during 26-

28 July 2016.

PHỤ LỤC 2

Một vài con số từ trường hè từ phản hồi của cựu

học viên*

Đối tượng tham dự Trường hè Khoa học

Phân bố tuổi của học viên tham dự Trường hè Khoa học

* Phân tích kết quả từ 534 cựu học viên các trường hè từ 2013 – 2016

Phản hồi từ Cựu học viên: “Tình yêu của bạn đối với nghiên cứu khoa học sau khi học

Trường hè Khoa học”

VÀI LỜI CẢM NHẬN CỦA CỰU HỌC VIÊN VỀ TRƯỜNG HÈ

Lê Khánh Linh (học viên VSSS’04-2016): “Em rất cám ơn các anh chị tổ chức trường hè đã cho

em biết nhiều điều về khoa học. Từ sau trường hè, em đã cố gắng nhìn nhận sự việc khách quan

hơn và nhận ra nhiều điều trong cuộc sống mà em cứ hay bỏ qua.”

Nguyễn Thị Thiện (học viên VSSS’04 – 2016): “Trường hè là nơi truyền cảm hứng nghiên cứu

khoa học”

Nguyễn Thị Phương Linh (học viên VSSS’04 – 2016): “Trường hè khoa học là chương trình

tuyệt nhất mà em tham gia, em cảm thấy rất may mắn khi ngày hôm đó em đã quyết định đăng

kí, nhờ một chị tham gia trường hè mùa 3, em đã biết đến trường hè và tham gia, trường hè giúp

em có nhiều cái nhìn mới về phản biện, nhất là lúc 2 anh Giáp Dương và anh gì đó em quên mất

tên, nhưng quả thực 2 anh đã cho em thấy về quá trình phản biện mà không có chút cảm xúc cá

nhân nào ảnh hưởng, phản biện khách quan luôn, tranh luận xong 2 anh vẫn vui vẻ bình thường

và rất thoải mái vì đã giải quyết được vấn đề. Cảm ơn tất cả các anh chị trong trường hè, nếu có

đủ điều kiện, em mong rằng sẽ là thành viên kì cựu năm nào cũng được tham gia trường hè. Cảm

ơn anh chị rất nhiều ạ!.”

Nguyễn Thị Thu An (học viên VSSS’04 – 2016): “Là một trong những học viên của Trường hè

khoa học lần thứ 4, em học trường hè ngay sau khoảng 1 tháng em tốt nghiệp Đại học – khoảng

thời gian đấu tranh giữa việc tiếp tục tìm kiếm cơ hội làm nghiên cứu hay một công việc khác có

thể tạo thu nhập. Nhưng khi được tiếp xúc với những người làm khoa học chuyên nghiệp, những

con người nhiệt huyết khi có thể đứng trao đổi với học viên gần 12 tiếng mỗi ngày về đạo đức

nghiên cứu cũng như phương pháp khi tiếp cận với các vấn đề thì nó thực sự là nơi em được

truyền lửa và tiếp thêm động lực rất nhiều để kiên định theo đuổi con đường làm nghiên cứu khoa

học chuyên nghiệp. Đó cũng là lý do vì sao mà khác với các bạn sinh viên khác sau khi ra trường

thay vì tìm kiếm việc làm, em xin làm thực tập sinh nghiên cứu không lương cho một tổ chức phi

chính phủ để lấy thêm kinh nghiệm khi triển khai một nghiên cứu, để xem nó có gì khác khi mình

làm nghiên cứu trên trường. Cũng thật may mắn khi em kết thúc đợt thực tập, em đã được nhận

vào Viện nghiên cứu tâm lý người sử dụng ma túy - PSD (doanh nghiệp xã hội) vì một lý do lớn

nhất là họ cho rằng em có đam mê với công việc làm nghiên cứu. Mục tiêu em đặt ra trong 2 năm

tiếp theo là giành được một suất học bổng để du học bậc Master. Em cũng chưa biết con đường

sắp tới sẽ như thế nào, chỉ biết mình sẽ làm những gì mình cho là từng bước một, bắt đầu từ việc

thi IELTS chẳng hạn.”

PHỤ LỤC 3

Hồ sơ một số giảng viên trường hè

NGUYEN NGOC ANH (1971) owned his Bachelor of Arts (honors) from Hanoi Foreign Trade University in

1993, and his Master and PhD degrees both from Lancaster University (UK) in 1997 and 2002, respectively.

He has been an officer at the Department of Asia-Pacific Affairs and the Department of Europe and North

America of the Ministry of Trade (1995-1996, 1998-1999, 2005), a postdoctoral/research fellow at

Lancaster University (UK, 2002-2004), and a lecturer at Hanoi School of Business (2004-2008). His

professional career embraces positions such as senior researcher at National Council for Science and

Technology Policy (2005-2008), chief economist at Development and Policies Research Center (2005-

now), and advisor to the Economic Committee of the National Assembly (2008-now). His foci are

international business and economics.

GIAP VAN DUONG (1976) got his Bachelor of Engineering from Hanoi University of Technology in 1999,

Master of Engineering from Chonbuk National University (South Korea) in 2002 and PhD from the Vienna

University of Technology (Austria) in 2006. He was a postdoctoral researcher at Vienna University of

Technology (Austria, 2006-2007) and University of Liverpool (UK, 2007-2010), prior to joining the National

University of Singapore (Singapore, 2010-2012) as a research scientist. His areas of expertise consist of

magnetic materials, material physics and nanophysics. In 2013, he returned to Vietnam to start his

education projects, including GiapSchool, Books4Experts and Books4Children.

TRAN TRONG DUONG (1980) has worked as a researcher at The Institute of Sino-Nom Studies,

Vietnamese Academy of Social Sciences since 2007, and as a lecture at Hanoi Academy of Buddhism since

2010. He graduated with the Bachelor and Master of Linguistics and Literature in 2002 and 2005,

respectively, from the Colleague of Social Sciences and Humanities, Vietnam National University, Hanoi.

He received the Ph.D. degree of Linguistics and Literature from the Graduate Academy of Social Sciences

in 2011. His major is historical linguistics, religious symbolics, and Vietnamese medieval history

NGUYEN DUC DZUNG (1979) graduated from Vietnam National University, Hanoi with the Bachelor of Science

degrees (from Honors Program) in 2001, respectively. He was then awarded PhD degree in physics from the

Osaka University (Japan) in 2009. He worked as a lecturer at Vietnam National University Hanoi (2001-2005),

research associate at Osaka University (2009-2010), research scientist at Vietnam Standard and Quality

Institute (2010-2012) prior to joining Hanoi University of Science and Technology as a lecturer. His research

interests involve transmission electron microscopy and nano-ananlysis applied to nanomaterials, and

technology transferring.

DINH HONG HAI (1970) got double bachelor degrees from Hanoi University of Industrial Fine Arts in 1996

and Vietnam National University Hanoi in 1998. He gained his Master of Philosophy program from

University of Delhi (India) in 2006. He has studied at Harvard University (USA, 2008-2010) and defended

his PhD dissertation at the Graduate School of Social Sciences in 2011. He also worked as a research

fellow at the Chinese Academy of Social Sciences (China, 2006-2007). He is now an associate professor

at Vietnam National University Hanoi. His research fields are arts, humanity, anthropology and related

social sciences.

LUU QUANG HUNG (1982) completed his Bachelor of Science (from Honors Program) at Vietnam National

University, Hanoi in 2004 and PhD from Kyoto University (Japan) in 2012. He has been a lecturer at Vietnam

National University, Hanoi (2004-2008), a doctoral fellow at University of Queensland (Australia, 2005)

and a project researcher at Kyoto University (Japan, 2011-2012). Since 2012, he has joined the National

University of Singapore (Singapore) as a research fellow. His research interest involves physical

oceanography and climate change. He is a founder of Sakura Scholarship Foundation (2010) and Orchid

Scholarship Foundation (2012) to encourage poor, talented and passionate high-school students in Vietnam.

NGUYEN TO LAN (1981) obtained her Bachelor and Master degrees in Linguistics and Literature from

College of Social Sciences and Humanities, Vietnam National University Hanoi in 2003 and 2006

respectively, and graduated from another Bachelor program in Chinese Linguistics from College of

Languages and International Studies at the same university in 2007. She then received the Ph.D. in

Linguistics and Literature from the Graduate Academy of Social Sciences in 2012. She has been working

as a researcher at the Institute of Sino-Nom Studies, Vietnamese Academy of Social Sciences since

2004. In 2010, she received an ASIA Fellows Award to carry out a comparative study of Vietnamese

traditional performance and Cantonese Opera in China. She was also a visiting scholar at Harvard-

Yenching Institute (2013–2014). She has given various lectures at universities in China, Taiwan, Hong

Kong, Japan and the USA on theatre literature, folk performance, traditional customs, and the

interactive relationship between Vietnam, China, Japan and Korea from transculturation studies perspective.

DANG VAN SON (1981) holds a PhD, supported from Marie Curie FP6 program, from the University of

Birmingham (UK) since 2011. He was an honour researcher at the University of Birmingham (6 months)

and consultant at Coated Conductor Cylinders Ltd (Malvern, UK). He is currently FP7 Marie Curie

research fellow (Experienced Researcher-ER, Postdoc) in Inorganic Chemistry department, Ruhr-

University Bochum, Germany. Dr Dang research interests include high temperature superconductor

(HTS) applications for long-length coated conductor, flux pinning centres for HTS and modelling of flux

pinning centres. Current project includes high K dielectric ultra-thin films for next generation of

electronic devices involving chemistry precursor and thin film deposition by Atomic layer deposition

(ALD) and Metal-organic chemical vapour deposition (MOCVD).

NGUYEN DUC THANH (1977) earned his PhD. in Development Economics from National Graduate

Institute for Policy Studies (GRIPS), Tokyo, Japan in 2008. He is Director of VEPR and member of the

Economic Advisory Group to the Prime Minister of Vietnam. Dr. Thanh was a senior researcher in the

Policy Advisory Group at the Ministry of Finance from March 2007 to September 2008. In July 2008,

he co-founded the Vietnam Centre for Economic and Policy Research (VEPR) at University of Economics

and Business, Vietnam National University, Hanoi, and has been acting as VEPR’s Director and Chief

Economist since then. Since September 2011, Dr. Thanh has been a member of the Economic Advisory

Group to the Prime Minister of Vietnam. He has been teaching macroeconomics at leading universities

in Vietnam, and publishing extensively in academic journals and is involved actively in the country’s

policy debates. He is the founder and chief editor of the influencing Vietnam Annual Economic Reports, which are widely recognized in

the economic research and policy making profession. The Report has been annually published by VEPR since 2009. Dr. Thanh is a member

of the East Asian Economic Association. He is currently a member of the Policy Advisory Committee of the Organization for Vietnam

Young Entrepreneurs, and economic adviser to several policy research programs, business associations, commercial banks, investment

funds and TV channels.

NGO DUC THE (1982) graduated from Vietnam National University, Hanoi with the Bachelor and Master of

Science degrees in 2004 and 2006, respectively. He then obtained his PhD from University of Glasgow

(UK) in 2010. He worked as a research fellow at Vietnam National University, Hanoi (2004-2006 and 2010),

Toyota Technological Institute (Japan, 2010-2011) and National University of Singapore (Singapore, 2011-

2013). He is continuing his postdoctoral study at Technical University of Denmark (Denmark, 2013-now).

His research interests include magnetic materials, nanophysics and electron microscopy. In 2013, he

initiated the Science Summer School to inspire and support young Vietnamese researchers pursuing

academic careers.

PHỤ LỤC 4

TIA SÁNG

Khơi gợi và nuôi dưỡng tình yêu khoa

học trong giới trẻ

31/08/2016 10:49

TS. Ngô Đức Thế và TS. Lưu Quang Hưng, hai nhà nghiên cứu Việt Nam ở nước ngoài, đã chia

sẻ với Tạp chí Tia Sáng những suy nghĩ và mục tiêu mà họ hướng đến khi thành lập Trường hè

Khoa học, một khóa học diễn ra vỏn vẹn vài ngày mỗi năm nhưng bước đầu đã thực hiện được

điều họ mong đợi: góp phần khơi gợi và nuôi dưỡng tình yêu khoa học trong các bạn trẻ.

Những ngày đầu gian nan

Khi còn cùng làm việc tại Đại học Quốc gia Singapore (NUS), ba nhà khoa học trẻ Ngô Đức Thế,

Lưu Quang Hưng và Giáp Văn Dương luôn băn khoăn về sự thờ ơ của giới trẻ với khoa học và

nghề nghiên cứu. Những câu hỏi ấy vẫn luôn được gợi lên trong những cuộc thảo luận về khoa

học của họ với nhóm các đồng nghiệp người Việt ở NUS. Làm gì để cổ vũ giới trẻ có thêm dũng

khí theo đuổi con đường nghiên cứu đầy chông gai mà chính bản thân họ cũng đang phải đối

mặt?

Khi chia tay nhau ở Hà Nội để chuẩn bị mỗi người tới một phương trời mới, cả ba cùng tìm thấy

câu trả lời cho băn khoăn này, đó là tổ chức một lớp học dành cho những sinh viên yêu thích

khoa học nhằm trang bị những kỹ năng và hành trang cơ bản từ những trải của những người đi

trước. Xa hơn, trường hè còn có thể truyền thêm nhiệt huyết và nuôi dưỡng tình yêu dành cho

khoa học của các bạn trẻ. Trường hè Khoa học Việt Nam (Vietnam Summer School of Science,

VSSS) đã ra đời vào tháng 8 năm 2013 trong hoàn cảnh đó.

Trong quá trình chuẩn bị tổ chức, hàng loạt những vấn đề đã lần lượt nảy sinh: để thu hút các

em quan tâm hơn đến khoa học thì cần những nội dung bài giảng gì; thời lượng bao nhiêu là phù

hợp cho khóa học; lấy ở đâu ra kinh phí (dự kiến hàng chục triệu) để mở lớp khi chẳng ai sẵn

lòng tài trợ cho ý tưởng họ chưa nhìn thấy, thậm chí là lĩnh vực chẳng mang lại tác dụng quảng

bá gì với doanh nghiệp; liệu các bạn trẻ sẽ đón nhận ra nó sao, có sinh viên nào thật sự quan

tâm đến lớp học như vậy không khi luôn có hàng trăm hoạt động khác hấp dẫn hơn? Tìm đâu ra

sinh viên chỉ trong vòng có vài tuần trong bối cảnh các em đang đều về quê nghỉ hè? Rất nhiều

những câu hỏi khác những người tổ chức phải tự đặt ra cho mình và loay hoay tìm giải pháp.

Thật may, ý tưởng của nhóm đã nhận được sự ủng hộ nhiệt thành của lãnh đạo trường Đại học

Khoa học tự nhiên Hà Nội, đặc biệt là của TS. Trịnh Thị Thúy Giang. TS. Giang là người đã giúp

kết nối với lãnh đạo nhà trường nhằm hỗ trợ cơ sở vật chất, đồng thời bảo lãnh về nội dung để

Trường hè có thể đi vào hoạt động từ con số 0 tròn trĩnh.

Trường hè khoa học đầu tiên đã diễn ra trong hai ngày, mùng 5 và 6 tháng 8 năm 2013. Một lớp

học ấm cúng với 80 học viên ưu tú nhất được chọn từ hơn 180 hồ sơ nộp trực tuyến. Sáu giảng

viên trẻ (nhóm ba người đầu tiên cùng với ba giảng viên đại học trẻ khác, PGS.TS. Ngô Đức

Thành, TS. Phạm Thái Sơn và ThS. Hồ Huyền) thay nhau giảng 6 bài. Số lượng các bạn trẻ đăng

ký học vượt xa mong đợi ban đầu của họ, góp phần tạo nên một không khí lớp học sôi nổi chưa

từng có. Suốt hai ngày liên tiếp, các bài giảng diễn ra từ 8h sáng tới 7h tối nhưng không học viên

nào bỏ về giữa chừng, thậm chí đa phần còn nán lại với nhiều câu hỏi và thảo luận cùng các

giảng viên.

Nuôi dưỡng tình yêu khoa học trong giới trẻ

Luôn coi trường hè là nơi những nhà khoa học trẻ đi trước thể hiện trách nhiệm dìu dắt những

thế hệ tiếp theo, VSSS đã tập hợp được một bộ khung chương trình giảng dạy với sự tham gia

của những nhà khoa học trẻ có chuyên môn tốt và giàu nhiệt huyết. Lối giảng dạy tươi mới, cởi

mở, đa chiều và phong phú về nội dung là những ưu điểm của Trường hè và may mắn luôn được

các học viên đón nhận. Điều bất ngờ là các giảng viên đều tham gia tự nguyện tham gia, không

đòi hỏi bất kỳ một khoản thù lao nào, chỉ với một mục đích là nỗ lực nuôi dưỡng tình yêu khoa

học trong các bạn trẻ.

Thành công ở lần tổ chức đầu tiên đã thắp lên niềm tin cho nhóm sáng lập tiếp tục duy trì và phát

triển Trường hè. Ngay sau khi chương trình kết thúc, Ban tổ chức đã nhận được những phản hồi

tích cực của cộng đồng bạn trẻ yêu thích nghiên cứu về mục tiêu, nội dung cũng như phương

pháp giảng dạy. Với sự ủng hộ nhiệt thành này, các kỳ trường hè tiếp theo chứng kiến sự mở

rộng quy mô học viên và sự ủng hộ của nhiều nhà khoa học trẻ đang làm việc trong nước bằng

việc cùng tham gia tổ chức giảng dạy như TS. Nguyễn Đức Dũng (Đại học Bách khoa Hà Nội),

TS. Đặng Văn Sơn (Đại học Quốc gia Hà Nội)... Các kết quả tích cực giúp Trường hè nhận được

sự ủng hộ của một số tổ chức khác như Viện VEPR (Đại học Quốc gia Hà Nội), Trung tâm

DEPOCEN, Công ty Trung Nguyên, Công ty AlphaSchool, Công ty AlphaBooks.

Cho đến năm 2016, Trường hè Khoa học đã qua bốn kỳ tổ chức liên tiếp. Số lượng sinh viên

quan tâm các chương trình học của Trường hè ngày một tăng. Mặc dù quy mô lớp học mỗi năm

đã được tăng lên gần gấp ba (trên 200 người) nhưng số lượng hồ sơ nộp hàng năm luôn ở mức

trên dưới 500. Đồng thời, Ban tổ chức cũng nhận được những phàn hồi rất tích cực từ các bạn

học viên về sự thú vị và những điều bất ngờ mà chương trình mang lại.

Vì vậy từ chỗ chỉ gói gọn trong các nội dung về khoa học tự nhiên và kỹ thuật, các bài giảng của

Trường hè đã được mở rộng ra nhiều nội dung về khoa học xã hội, kinh tế, nghệ thuật nhờ sự

tham gia tích cực của nhiều giảng viên mới ở các lĩnh vực này như TS. Nguyễn Ngọc Anh

(DEPOCEN), TS. Nguyễn Tô Lan, TS. Trần Trọng Dương (Viện Nghiên cứu Hán Nôm, Viện Hàn

lâm KHXH Việt Nam), TS. Nguyễn Đức Thành, TS. Phạm Sỹ Thành (Viện nghiên cứu kinh tế

VEPR, đại học Quốc gia HN),.. và nhiều nhiều nhà khoa học khác đang làm việc tại Việt Nam.

Ảnh hưởng của trường hè

Qua bốn lần tổ chức, nội dung khung của trường hè đã được định hình rõ nét. Nội dung chính

bao gồm các bài giảng về: phương pháp luận khoa học, tư duy phản biện, tư duy nghiên cứu, kỹ

năng công bố công trình khoa học, đạo đức của người làm khoa học và cách trích dẫn, các kinh

nghiệm hữu ích nhằm chuẩn bị theo đuổi sự nghiệp nghiên cứu, chuẩn bị hồ sơ xin việc trong

lĩnh vực học thuật, cách tìm kiếm học bổng du học. Bên cạnh dàn bài khung đó, mỗi năm sẽ có

những bài giảng “mềm” mới về khoa học ứng dụng và nghệ thuật.

Kể từ trường hè lần thứ ba (2015), một nội dung mới được đưa vào là tương tác, nhằm rèn luyện

kỹ năng làm việc nhóm và các tình huống khoa học giả định, bất ngờ trở thành nội dung sôi nổi

nhất của kỳ trường hè các năm sau đó. Qua khảo sát sau chương trình, hơn 80% học viên đã

đánh giá các bài tập nhóm và tương tác ở mức độ “rất hữu ích”.

Sau bốn kỳ tổ chức, VSSS đã bắt đầu cho thấy những tác động tích cực của nó lên giới trẻ qua

những phản hồi của các cựu học viên. Gần 80% cựu học viên trả lời rằng tình yêu của họ đối với

khoa học và nghiên cứu khoa học tăng lên rõ rệt, trong đó có gần 25% người đã thể hiện quyết

tâm chuyển sang theo đuổi con đường nghiên cứu khoa học lâu dài sau khi học Trường hè. Ở

góc nhìn khác, bài giảng chia sẻ kinh nghiệm xin học bổng và du học nước ngoài giúp các bạn

có thêm cơ hội du học ở nước ngoài. Qua khảo sát chưa đầy đủ, ít nhất 10% cựu học viên phản

hồi rằng họ đã kiếm được học bổng du học nước ngoài sau khi tham gia học trường hè. Hơn

60% trong số này khẳng định học bổng họ nhận được có đóng góp đáng kể từ các bài học thực

tế tại trường hè. Như vậy, đến nay, trường hè đã giúp ít nhất 50 bạn theo đuổi ước mơ du học

của mình.

Trường cũng thay đổi góc nhìn khác của các em về mặt đạo đức khoa học. Một ví dụ vui gần đây

được dùng như một minh chứng cho sự thay đổi rõ rệt về tư duy của học viên về vấn đề đạo văn.

Rất nhiều học viên sau khi tham dự trường hè viết kèm các trích dẫn nguồn cẩn thận khi viết các

vấn đề xã hội trên facebook của họ. Tất nhiên đây chỉ là một thông tin vui, có thể nói, tư duy phản

biện của các em sau trường hè trở nên rõ nét. Có em đã chia sẻ về quyết tâm theo đuổi con

đường khoa học "Trước khi tới với trường hè, định hướng cho tương lai của mình còn khá đơn

giản, mình định tìm 1 công việc thu nhập cao, có tiền phụ giúp gia đình và đi đây đi đó. Mình từng

là người yêu khoa học, yêu nghiên cứu nhưng không định hướng đó là hướng đi cho mình sau

khi ra trường. Đến trường hè, khi ở giữa môi trường xung quanh toàn người giỏi, toàn con người

của khoa học, tình yêu nghiên cứu chưa bao giờ trỗi dậy trong lòng mình mạnh đến thế. Trước

kia mình chưa bao giờ nghĩ đến việc này, nhưng hôm nay mình đã có thể nói nó ra, cố gắng phấn

đấu vì nó, mình muốn theo đuổi niềm đam mê trong lĩnh vực của mình”. Có bạn còn tâm sự: "Ba

ngày ở đây, nghe những điều chưa-từng-được-nghe, thấy những điều chưa-từng-được-thấy và

học những điều chưa-bao-giờ-học. Ba ngày ở đây là ba ngày được thỏa mãn khát khao tìm hiểu,

được đặt ra những câu hỏi, nhận những câu trả lời và ôm về một mớ khác nhiều hơn... Đi học

Trường hè thực sự là một trong những trải nghiệm đáng nhớ nhất của đời sinh viên. Không chỉ

là khai sáng tri thức, mở mang đầu óc và nhìn thế giới bằng những góc nhìn khác nhau, Trường

hè còn là nơi cho tôi thấy những người trẻ đã và đang sống như thế nào.” Đọc hàng trăm những

cảm nhận tích cực khác của các em về trường hè không khiến giảng viên bồi hồi xúc động, như

"Có thể em chưa thấm được 100% các bài giảng nhưng cái em thấy em nhận được là năng

lượng tích cực lan tỏa từ những trái tim các thầy cô. Trong khoảnh khắc bế mạc, các thầy cô

đứng trên sân khấu, em lại có thêm được quyết tâm rằng 7 năm nữa, em sẽ là người đứng trên

đó, nối tiếp con đường của các thầy cô”.

Trường hè đi về đâu?

Dù mang trong mình rất nhiều nhiệt huyết của những bạn trẻ với khát khao nuôi dưỡng tình yêu

khoa học cho thế hệ sau, trường hè phải đối mặt với rất nhiều thách thức nan giản. Có thể nói,

tài chính vẫn luôn là vấn đề đau đầu với những người tổ chức ngay từ ngày đầu thành lập. Là

một sự kiện tự phát từ những cá nhân, Trường hè được bắt đầu từ con số 0 với những đóng góp

cá nhân của chính những người tổ chức. Sự phát triển về quy mô của Trường hè cũng đi kèm

với đòi hỏi sự tiêu tốn thêm nhiều nguồn tài chính khác đề hỗ trợ các bạn học viên. Dù đã được

Đại học Quốc gia Hà Nội hỗ trợ nhưng các thành viên ban tổ chức Trường hè cũng đã phải tự

nỗ lực rất nhiều để duy trì trường hè suốt 4 năm qua.

Một tin vui đáng khích lệ cũng đến với Trường hè. Năm 2016, lần đầu tiên Quỹ Rencontres du

Vietnam mà đại diện là GS. Jean Trần Thanh Vân tài trợ một khoản tài chính đáng kể (30.000.000

đồng), cùng với đó là sự đóng góp của nhiều trí thức người Việt đang sống và làm việc ở nước

ngoài như GS. Trần Văn Thọ (Nhật Bản), GS. Phạm Xuân Yêm (Pháp), PGS. Vũ Minh Khương

(Singapore) cũng giúp san sẻ bớt gánh nặng tài chính, qua đó giúp cho nhiều học viên ở xa Hà

Nội (chủ yếu là ở các tỉnh miền Trung và miền Nam) được hỗ trợ một phần chi phí đi lại, đồng

thời đem lại phần thưởng nho nhỏ cho cuộc thi nghiên cứu khoa học trong khuôn khổ trường hè.

Qua 4 lần tổ chức, Trường hè đã ghi nhận những tác động tích cực tới lòng yêu khoa học và

quyết tâm theo đuổi con đường nghiên cứu của giới trẻ. Tuy nhiên xét về hiệu quả thì con số 700

học viên đã tham dự trường hè vẫn còn quá khiêm tốn. Vì vậy để phát huy được những mặt tích

cực của nó, trong những năm tiếp theo, mô hình Trường hè Khoa học vẫn cần được hoàn thiện

và cần có sự hỗ trợ nhiều hơn nữa từ xã hội.

Trích Tia sáng

http://tiasang.com.vn/-giao-duc/Khoi-goi-va-nuoi-duong-tinh-yeu-khoa-hoc-trong-gioi-tre-9992