nghe thuat quyen ru (robert greene)
DESCRIPTION
asdsfTRANSCRIPT
-
Ngh thut
quyn r
The Art of Seduction
Robert Greene
-
2
-
3
ROBERT GREENE
NGH THUT
QUYN R
The Art of Seduction
Nguyn Th Kim Anh dch
Nh xut bn Tr
2009
-
4
-
5
MC LC TM TT T\C PHM 8
LI CM N 29
LI NI U 30
PHN 1: KIU NGI QUYN R 46
M nh}n ng 49
K n chi phng ~ng 78
Ngi tnh l tng 105
Ngi thch n din 132
Ngi t nhin 159
Ngi {n b{ m d|ng 187
Ngi {n b{ duyn d|ng 207
Ngi c uy tn 235
Ngi sao 288
Ngi khng quyn r 307
Nn nh}n ca ngh thut quyn r: mi t|m loi 329
PHN 2: QU\ TRNH QUYN R 352
-
6
Giai on 1: Phn tch - khi gi s quan t}m v{ mong mun 355
1. Chn nn nh}n ph hp 357
2. V to cm gi|c an to{n tip cn gi|n tip 373
3. Ph|t nhng tn hiu kh hiu 390
4. T ra l{ th mi ngi mun chim hu - to th tam gic 411
5. To nhu cu khi gi lo lng v{ bt m~n 426
6. L{m ch ngh thut t|c ng 443
7. i v{o t}m hn 460
8. To c|m d 476
Giai on 2: |nh lc hng to thch th v{ kh hiu 498
9. L{m h hi hp tip theo s l{ g? 500
10. Dng sc mnh hy hoi ca li ni g}y m h 518
11. t}m n tiu tit 548
12. Th ha s hin din ca bn 572
13. T ra yu t bng s mong manh c ch 589
14. Xa b ranh gii c mun v{ hin thc mt o gi|c ho{n ho 606
15. C lp nn nh}n 630
Giai on ba: V|ch ng - g}y n tng mnh bng nhng bin ph|p c bit 651
-
7
16. T chng t mnh 653
17. To hiu ng hi tng 669
18. Khi dy mong mun vt r{o v{ cm k 699
19. S dng nhng con mi tinh thn 720
20. S kt hp gia tha m~n v{ s au n 736
Giai on 4: Ngh thut chinh phc v{ duy tr tnh cm 757
21. Cho h c hi thua k theo ui s b theo ui 759
22. C|m d th x|c 781
23. L{m ch ngh thut tn cng t|o bo 805
24. Thn trng vi hu qu 823
Ph lc A: Mi trng quyn r - Thi gian quyn r 855
Ph lc B: C|m d nh nh{ng l{m th n{o b|n bt c c|i g cho cng chng 870
-
8
TM TT TC PHM
Quyn r l{ mt dng s}n khu ngo{i i, l{ ni gp g gia o
nh v{ hin thc, l{ mt dng la di, nhng con ngi thch c
dn lch hng, h kh|t khao c ngi kh|c quyn r. H~y vt
b ht nhng khuynh hng o c, h~y l{m theo trit l vui v
ca ngi quyn r, ri bn s thy qu| trnh cn li d d{ng v{ t
nhin. Ngh thut Quyn r nhm trang b cho bn v kh thuyt
phc v{ hp dn ngi kh|c, nhng ngi xung quanh bn t
t mt kh nng chng c m{ khng hiu nh th n{o v{ ti sao
iu li xy ra. N l{ ngh thut chin u trong thi i tinh t
ny.
Mi cuc quyn r c hai yu t bn phi ph}n tch v{ thu hiu:
th nht l{ chnh bn v{ bn c g quyn r; th hai l{ con mi v{
nhng h{nh ng c th p tan phng v ca h khin h phi
u h{ng. V vy, Ngh thut Quyn r c chia l{m hai phn.
Phn th nht, Kiu Ngi Quyn r, m t chn loi ngi
quyn r, cng thm Ngi khng Quyn r (anti-seducer).
Nghin cu nhng loi ngi n{y gip bn nhn thc c thuc
tnh quyn r vn c trong bn l{ g v l{ nhng vin | tng c
bn trong quyn r. Phn th hai, Qu| trnh quyn r, gm hai
mi bn th thut v{ chin lc s hng dn bn l{m th n{o
b ba m, ph| v th chng i, tin bc mnh m trong quyn
r, v{ dn d con mi u h{ng. Cu ni gia hai phn l{ chng
b{n v mi t|m loi nn nh}n b quyn r mi mt loi thiu
mt iu g trong cuc sng, trong lng c mt khong trng
m{ bn c th b lp. Bit c mnh ang quyn r loi ngi
-
Tm tt t|c phm
9
no gip bn vn dng tng trong c hai phn. Nu b qua bt
k phn n{o trong quyn s|ch n{y, bn s ch l{ mt ngi quyn
r khng ho{n ho.
Tinh thn gip bn tr th{nh mt ngi quyn r tuyt vi l{ tinh
thn bn c cun s|ch n{y. Nh{ vn Ph|p Denis Diderot ~ tng
vit, Ti cho php t}m hn ti t do theo ui tng khn
ngoan hay ngu ngc u tin khi n xut hin, ging nh trn i
l de Foy con ngi thanh nin phng ~ng trong ta theo s|t gt
mt c g|i l{m tin n{o , sau b theo mt c kh|c, tn
cng tt c bn h ri chng gn kt h vi g c. Suy ngh ca
ti chnh l{ nhng c g|i l{m tin. ng l{ ng mnh b quyn
r bi nhng tng, theo ui bt c iu g l{m ng thy hng
th cho n khi mt c|i kh|c hay hn n vi ng, suy ngh ca
ng b nhim mt dng th vui nhc dc. Mt khi bn ~ bc v{o
nhng trang s|ch n{y, h~y l{m nh Diderot khuyn: h~y mnh
b quyn r bi nhng c}u chuyn v{ nhng tng, h~y u
c ci m v{ suy ngh i hoang. Dn dn bn s thy th thuc c
n{y thm v{o da tht mnh v{ bn s bt u xem mi th l{ ngh
thut quyn r, k c c|ch ngh v{ c|ch bn nhn th gii.
c tnh tt nht chnh l{ l{m tng nhu cu quyn r.
- Natalie Barney
-
Ngh thut quyn r
10
PHN I
KIU NGI QUYN R
M NHN NG
Ngi {n ng thng b nng bi trng tr|ch m{ h phi g|nh
vc - lun phi chu tr|ch nhim, bit t ch v{ hiu l l. M Nh}n
Ng l{ hnh nh tuyt vi nht trong tr tng tng ca ngi
{n ng v n{ng em n cho h mt s gii tho|t ho{n to{n khi
nhng r{ng buc ca cuc sng. Trong s hin din y dc vng
ca n{ng, ngi {n ng cm thy nh mnh c a n a ht
ca nim kho|i cm thun ty. Trong mt th gii m{ ngi ph n
thng qu| rt r nht nh|t trc hnh nh nh th, h~y hc cch
iu khin dc vng ca ngi {n ng bng c|ch hin th}n th{nh
hnh nh trong tr tng tng ca h.
K N CHI PHNG NG
Ph n khng bao gi cm thy ho{n to{n tha m~n vi cm gi|c
c ngi kh|c thm kh|t v{ khen ngi. H mun c quan t}m,
ch nhng {n ng thng li qu| th v{ l~nh m. K n Chi
Phng ~ng chnh l{ hnh nh tuyt vi trong tr tng tng ca
ngi ph n v khi anh ta mun mt ngi ph n n{o , cho d
trong gi}y l|t ngn ngi, anh ta vn s i n cng tri cui t
tm ra n{ng. C th l{ anh ta khng chung thy, bt lng v{ bt
chp o c, nhng nhng c im y ch c{ng t im thm cho
nt quyn r ca anh ta. Khng ging nh bao g~ {n ng thng
tnh v{ thn trng kh|c, K n Chi Phng ~ng c nng lc quyn
r v tn, l{ n l cho tnh yu i vi {n b{. Thm v{o , c mt
-
Tm tt t|c phm
11
iu c{ng l{m tng thm cho s quyn r ni ting ca anh ta: c
qu| nhiu ph n khng th cng li m lc ca anh ta, v{ iu
c nguyn nh}n ca n. im yu ca ngi ph n l{ thch nghe li
ngon ngt, v{ K n Chi Phng ~ng chnh l{ thin t{i trong vic
s dng ngn t y sc quyn r. Anh ta khi dy nhng ni kh|t
khao b nn trong lng ngi ph n bng c|ch gieo v{o lng h
cm gi|c an xen gia s nguy him v{ nim thch th ca chnh
mnh.
NGI TNH L TNG
Khi cn tr trung, ai ai cng u c nhng gic m m{ theo nm
th|ng dn dn s tan v v{ phai m. H cm thy mnh b v mng
bi con ngi, s kin v{ thc t m{ hu nh chng ging vi
nhng l tng non tr xa. Ngi Tnh L Tng em n nhng
gic m b tan v ca con ngi v{ t tr th{nh nhng hnh nh
tn ti sut i trong tr tng tng ca h. Bn mong c s
l~ng mn? S mo him? Mi thn giao c|ch cm? Ngi Tnh L
Tng phn chiu o mng trong tr tng tng ca bn. Anh ta
hay c ta l{ mt ngh nh}n to t|c ra o mng m{ bn yu cu, l
tng ha ch}n dung ca bn. Trong th gii thc dng v{ hn
n{y tn ti mt ngun nng lng quyn r v tn lan ta theo mi
bc ch}n ca Ngi Tnh L Tng.
NGI THCH N DIN
Hu ht chng ta ai cng cm thy b r{ng buc vi nhng vai tr
hn hp m{ th gii n{y mong i chng ta m nhn. Chng ta
lun b li cun bi nhng ngi c tnh tnh tht thng v{ kh
hiu hn bn th}n mnh - nhng ngi t to nn c| tnh ca ring
-
Ngh thut quyn r
12
h. Ngi Thch n Din khi ngun cm hng trong lng chng ta
v khng ai ph}n loi c h v{ h em n s t do m{ chng ta
khao kh|t. H hin th}n cho c ph|i nam v{ n; h t t im cho
mnh din mo ring khin mi ngi sng s trc s b n v{ kh
hiu. H cng khi dy tnh c|ch t thn tng ha bn th}n mi
gii tnh: i vi ph n, h tr nn rt n tnh v t}m l, cn i
vi {n ng, h li tr nn nam tnh. Nhng Ngi Thch n Din
c kh nng m hoc v{ quyn r s lng ng o qun chng.
H~y s dng nng lc ca Ngi Thch n Din to ra s hin
din hp dn, m h v{ c th khi dy nhng nim khao kh|t b
nn trong lng nhng ngi kh|c.
NGI T NHIN
Tui th lun l{ thin ng v{ng ngc m{ d hu thc hay v thc
ta u c t|i to li. T Nhin tng trng cho tnh c|ch tr th
v t, trung thc, khng ph trng. Khi c T Nhin, ta cm thy
d chu nh c tr v vi thi tui ngc y. C|i T Nhin c th
bin im yu th{nh c tnh, khin ta cm thng khi n th nghim
mt iu g, hay l{m ta mun bo v v{ gip n. Cng ging nh
a tr, }y l{ iu t nhin nhng i khi li l{ s cng iu, mt
k nng quyn r c thc. H~y |p dng kiu c|ch T Nhin ph|
v v bc phng th t nhin ca con ngi v{ truyn cho h nim
thch th khng t nhin c c.
NGI N B M DNG
Kh nng bit c|ch tr ho~n s tha m~n l{ tn cng ca ngh thut quyn r trong khi ch i, nn nh}n s b bt l{m n l. Nhng Ngi {n B{ m D|ng l{ nhng ch nh}n c khi nht trong tr
-
Tm tt t|c phm
13
chi n{y, lun bit ha }m ti-lui gia hy vng v{ tht vng. H th mi l{ nhng li ha hy vng c tha m~n dc vng, hnh phc, danh ting, quyn lc tt c u mong manh kh nm gi, nhng ri li l{m mc tiu ca h c{ng thm quyt t}m theo ui chng. Nhng Ngi {n B{ m D|ng bn th}n h ho{n to{n y : h khng cn n bn, h dng nh ch ni th, v{ vic h lun chm cht sc p th tht li cun n qu|i n. Bn c mun chinh phc h nhng tht ra chnh h mi l{ ngi nm gi qu}n b{i. Chin thut ca Ngi {n B{ m D|ng l{ khng bao gi cho bn c tha m~n ho{n to{n. H~y bt chc c|ch thay i nng-lnh ca Ngi {n B{ m D|ng v{ bn s gi c nn nh}n b quyn r di gt gi{y mnh.
NGI N B DUYN DNG
Duyn D|ng l{ quyn r khng cn n tnh dc. Nhng Ngi {n B{ Duyn D|ng l{ nhng ngi vn dng thao t|c rt t{i tnh, che y s thng minh ca h bng c|ch to s vui v v{ tha m|i. Phng ph|p ca h rt n gin: chuyn hng ch t bn th}n h sang mc tiu ca mnh. H thu hiu t}m hn bn, cm c ni au ca bn, h{nh ng ty theo t}m trng ca bn. Khi c mt Ngi {n B{ Duyn D|ng bn thy bn th}n mnh nh tt hn. Nhng Ngi {n B{ Duyn D|ng khng c~i c hay |nh nhau, khng than phin hay quy ry vy c|i g c th quyn r hn th? Bng c|ch li ko bn v{o s nung chiu ca mnh, h l{m bn th{nh ngi ph thuc v{ quyn lc ca h s ng{y c{ng tng. H~y hc Ngi {n B{ Duyn D|ng c|ch quyn r; trc ht l{ nhm v{o nhng im yu c bn nht ca con ngi: tnh kiu cng v{ t |i.
NGI C UY TN
Uy Tn c sc cun ht mi ngi. N xut ph|t t phm cht bn trong con ngi s t tin, nng lc gi cm, tnh qu quyt, s tha mn nhng iu m{ hu ht mi ngi u thiu v{ mong
-
Ngh thut quyn r
14
mun c c. Phm cht n{y ta ra, th hin qua tng c ch ca Ngi C Uy Tn, l{m h trng c bit v{ t{i gii, v{ l{m ta hnh dung h khng ch l{ nhng g ta ang trng thy: h l{ thn, th|nh, sao tri. Ngi C Uy Tn bit c|ch |nh bng uy tn ca mnh bng |nh nhn sc so, li ni chuyn hng hn v{ kh sc b n. H c th quyn r rt nhiu ngi. H~y hc c|ch to ra o gi|c ngi c uy tn bng c|ch ta ra tnh c|ch d di nhng vn t ra im nhin, khng thin kin.
NGI SAO
Cuc sng h{ng ng{y rt kh nhc nn thng hu ht mi ngi u tm qun trong nhng tng tng vin vng hay trong gic m. Ngi Sao c th gip in khuyt v{o im yu n{y; vi tnh c|ch c bit v{ li cun, h lun ni bt gia mi ngi v{ l{m ta c mun nhn ngm h. ng thi, h cng m h v{ tho|t tc, gi khong c|ch v{ l{m ta lun tng tng hn l{ hin thc. Phm cht nh m ca h nh hng n ta mt c|ch v thc; chng ta thm ch khng th nhn ra mnh ~ hc theo h n mc n{o. H~y hc c|ch tr th{nh ngi li cun mi ngi bng c|ch ta ra |nh h{o quang lung linh v{ kh nm bt ca Ngi Sao.
NGI KHNG QUYN R
Ngi bit quyn r li cun bn bi chnh s quan t}m c bit h ginh cho bn. Ngi Khng Quyn R th ngc li: khng vng chc, ch ch n bn th}n mnh v{ khng th nm bt t}m l ngi kh|c, h ho{n to{n c lp. Ngi Khng Quyn R khng t nhn thc c bn th}n v{ khng bao gi nhn thy rng h ang ni nhiu, |p t hay l{m ngi kh|c kh chu. H thiu t nh nn khng th to ra nhng ha hn th v m{ ngh thut quyn r i hi. H~y loi b tn gc nhng bn tnh khng quyn r trong con ngi bn v{ tp nhn bit chng trong ngi kh|c chng th v hay li lc g khi tip xc vi Ngi Khng Quyn R.
-
Tm tt t|c phm
15
NN NHN CA NGH THUT QUYN R
MI TM LOI
Mi ngi xung quanh bn u c th tr th{nh nn nh}n ca s quyn r nhng trc ht bn cn phi bit mnh ang quyn r loi nn nh}n n{o. Nn nh}n c ph}n loi theo tiu ch nhng g h cm thy cn thiu trong cuc i phiu lu, s quan t}m, l~ng mn, mt tri nghim h hng, kch thch v th x|c hay tinh thn v.v Mt khi ~ x|c nh c loi ngi, bn cn c nguyn liu cn thit cho vic quyn r: bn l{ ngi cho h nhng g cn thiu m{ t h khng th tm c. Khi nghin cu nn nh}n, h~y hc c|ch nhn thy c|i thc cht n sau v b ngo{i. Mt ngi nht nh|t c th mong mun l{ mt ngi sao; mt ngi ph n ra v oan trang c th kh|t khao nhng rung cm ti li. ng bao gi c quyn r mt ngi thuc tup ngi ging bn.
Phn 2:
QU TRNH QUYN R
Giai on 1
PHN TCH
KHI GI S QUAN TM V MONG MUN
1
CHN NN NHN PH HP
Tt c ty thuc v{o con mi ca bn. H~y nghin cu k con mi v{
ch chn nhng ngi c kh nng s b bn quyn r. Nn nh}n
ph hp l{ nhng ngi bn c th in khuyt cho h, cn h th
thy bn c|i g rt k l. H thng l{ ngi c c hay t nht
l{ khng c hnh phc (c th l{ do nhng s vic cng thng
-
Ngh thut quyn r
16
gn }y) hoc l{ ngi d b nh th v nhng ngi cm thy
ho{n to{n h{i lng hu nh kh b quyn r. Nn nh}n ho{n ho
nht l{ ngi c bn tnh t nhin m{ bn rt thch. iu n{y s to
ra tnh cm mnh m gip chin thut quyn r ca bn tr nn t
nhin v{ bn c nhiu ng lc hn. Mt nn nh}n ho{n ho s gip
c c mt cuc theo ui ho{n ho.
2
V TO CM GIC AN TON TIP CN GIN TIP
Nu qu| l liu ngay t u, bn c nguy c s to ra mt s chng
i m{ sau n{y cng khng l{m gim i c. Ban u, trong phong
c|ch ca bn khng c c biu hin g ca mt k ang quyn r.
Vic quyn r phi xut ph|t t mt gc gi|n tip con mi dn
dn mi nhn thc c s c mt ca bn. Bt u t nhng
ngoi bin ca cuc i con mi tip cn qua ngi th ba hoc
v ch to mi quan h bnh thng, ri chuyn dn t tnh bn
sang tnh yu. Thnh thong sp xp nhng ln chm mt tnh c,
nh th bn v{ con mi c duyn s vi nhau khng g quyn r
hn l{ cm gi|c c duyn vi nhau. Ru ng con mi trong o gi|c an
to{n, ri tn cng.
3
PHT NHNG TN HIU KH HIU
Mt khi ngi ta ~ thc s c mt ca bn v{ tr t m ca h c
l ang bt u b kch thch, bn phi khi gi s quan t}m h,
tr|nh h tm n mt ngi kh|c. Lc u nhng iu l liu v{
n tng s g}y c ch nhng thng th s ch n{y tn ti
-
Tm tt t|c phm
17
khng l}u; v l}u d{i, s kh hiu s hiu nghim hn nhiu. a s
chng ta thng qu| l liu thay v vy, h~y t ra kh hiu mt
cht. Ph|t ra nhng tn hiu kh hiu va cng rn va du d{ng,
va cao qu va trn tc, va ng}y th va xo quyt. Mt tnh
c|ch hn hp cho thy chiu s}u trong t}m hn, mt iu m{ cho d
c kh hiu vn c th m hoc ngi kh|c. Mt tho|ng b n, kh
nm bt khin ngi ta c mun bit thm na, cun h v{o qu
o ca bn. H~y to ra sc mnh bng c|ch gi iu tr|i
ngc vi tnh c|ch ca bn.
4
T RA L TH MI NGI MUN CHIM HU TO TH
TAM GIC
t ai b li cun bi ngi b tr|nh n hay b mc; ngi ta n vi
nhng ngi li cun c h. Ta thng mun nhng g ngi
kh|c mun. ko c nn nh}n li gn v{ l{m h khao kh|t
mun s hu c bn, phi to c mt tho|ng mong mun
rng bn mun c nhiu ngi yu thch v{ theo ui. H s ui
theo c|i h o th{nh ngi c yu thch hn, l{ ngi chim
c bn trong s ng nhng ngi theo ui. To o gi|c c
yu thch bng c|ch tp trung quanh bn nhiu ngi kh|c gii
bn b, ngi tnh c, nhng ngi ang theo ui hin ti. H~y to
th tam gi|c kch thch h chng i nhau v{ n}ng gi| tr ca bn
ln. H~y to dng danh ting cho mnh: nu c nhiu ngi ph
phc di ch}n bn, t hn phi c l do.
5
-
Ngh thut quyn r
18
TO NHU CU KHI GI LO LNG V BT MN
Mt ngi ho{n to{n h{i lng vi chnh mnh khng th b quyn r.
Cng thng v{ khng ha hp phi c tim nhim v{o t}m tr con
mi. Khi gi trong h cm gi|c bt m~n, khng h{i lng vi tnh
cnh ca mnh v{ vi chnh mnh: cuc i h thiu tnh phiu lu,
h b lc hng khi nhng l tng thi trai tr, h ~ tr nn
ch|n ngt. Cm gi|c thiu thn bn to ra s gip bn c ch trng
in khuyt bng chnh hnh nh ca mnh, l{m h thy bn
c}u tr li cho vn ca h. Ni au v{ lo }u l{ tin th}n ca kho|i
lc. H~y hc c|ch to nhu cu v{ sau |p ng nhng nhu cu y.
6
LM CH NGH THUT TC NG
L{m con mi cm thy bt m~n v{ cn c bn ch l{ iu thit
yu, nhng nu qu| l liu h s nhn thu bn v{ ny sinh t}m l
phng v. Tuy nhin khng ai phng v s t|c ng ngh thut
gieo ngh v{o u c ngi kh|c bng nhng gi kh hiu m{ v
sau s bn r trong suy ngh ca h, thm ch l{m h tng nh
l{ ngh ca chnh mnh. T|c ng l{ mt c|ch thng thng g}y
nh hng i vi ngi kh|c. H~y s dng ngn ng ngm
nhng khng nh hng hn n pha sau h{nh ng thu mnh li,
nhng nhn xt nc i, nhng c}u ni s|o rng kt hp vi
nhng c|i lic mt l{m m m lng ngi i v{o tim thc con
mi truyn ti kin ca bn. H~y l{m mi vic bng c|ch gi .
7
I VO TM HN
-
Tm tt t|c phm
19
Hu ht mi ngi b nht trong th gii ca chnh mnh, l{m h c
chp v{ kh thuyt phc. C|ch ko h ra khi v bc v{ quyn r l{
i v{o t}m hn h. Chi theo lut l ca h, tn hng nhng g h
tn hng, chiu theo t}m trng ca h. L{m nh vy bn s vut ve
tnh t |i ~ n s}u trong h v{ l{m h gim bt phng v. Khi b
thi min bi chnh hnh nh ca mnh phn chiu qua bn, h s ci
m hn, tr nn d b khut phc bi t|c ng kho lo ca bn.
Bn s nhanh chng ho|n i c v tr: mt khi bn ~ i v{o t}m
hn h, bn s l{m h mun i v{o t}m tr bn, n lc n{o h s
khng th quay li c na. H~y chiu theo t}m trng v{ thch
ca h, l{m h khng c g phn ng hay chng i li.
8
TO CM D
Nh con mi ln s}u v{o vng quyn r bng c|ch to c|m d: ha
hn s vui thch pha trc. Ging nh con rn d d Eva bng
nhng ha hn v tr|i cm, bn phi |nh thc trong con mi
nhng khao kh|t m{ h khng c c. Phi tm ra im yu ca
h, nhng o tng vn cha th{nh hin thc, v{ t rng bn c
th a h n vi iu . c th l{ ca ci, c th l{ phiu lu,
c th l{ nhng nim vui ti li, b cm o|n; vn l{ phi l{m mi
th tr nn m h. phn thng l lng trc mt h, tr ho~n
s tha m~n trong h, v{ tr n~o h l{m phn vic cn li. Chuyn
kh thi dng nh ch cn l{ sm mun. H~y kch thch tnh t m
ca h nhiu hn nhng nghi ng v{ lo lng km theo, v{ h s i
theo bn.
-
Ngh thut quyn r
20
Giai on 2
NH LC HNG TO THCH TH V KH HIU
9
LM H HI HP TIP THEO S L G?
Khi ngi ta bit phi mong i g bn, sc quyn r ca bn ~
mt i. Hn na: bn ~ nhng quyn li cho h. C|ch duy nht x
mi c nn nh}n v{ gi c trn l{ to hi hp, mt s ngc nhin
c tnh to|n. Con ngi thch b n v{ }y l{ cha kha c|m d h
dn s}u hn v{o ma trn ca bn. H{nh ng kh hiu h ph
thc mc: Bn ang l{m g? L{m g h khng ng ti s l{m h
c cm gi|c thanh tho|t, khng g b h s khng th o|n trc
tip theo s l{ g. Bn phi lun t ch v{ i trc mt bc. Phi
khin nn nh}n thy ly k bng vic t ngt chuyn hng vn .
10
DNG SC MNH HY HOI CA LI NI GY M H
Khng phi d ni m{ ngi ta nghe; ai cng dn t}m tr v{o suy
ngh v{ mong mun ca mnh nn kh m{ n bn. Th thut
l{m h phi nghe l{ ni nhng g h mun nghe, nht v{o tai h
nhng g h thy d chu. }y l{ bn cht ca ngn ng quyn r.
H~y thi bng ngn la tnh cm trong con ngi bng nhng cm
t y h{m , tn vinh h, v v nhng bt an trong h, bao bc h
trong nhng iu tng tng, trong li ni v{ nhng ha hn
ngt ng{o; h khng ch nghe theo bn, h cn mt c ch chng
li bn. Phi khin cho ngn ng bn s dng tr nn m h, khng
r r{ng, v{ t h suy din theo ch ca mnh. S dng c ch
-
Tm tt t|c phm
21
vit khi gi cho h tng tng v{ to ra ch}n dung l tng
cho bn.
11
TM N TIU TIT
Li ni cao qu v{ c ch thanh cao c th g}y nghi ng: v sao bn
c sc l{m h{i lng ngi kh|c? Nhng chi tit c|m d c ch t
nh, nhng vic l{m t nhin thng li cun v{ th hin c
nhiu hn. Bn phi hc c|ch |nh lc hng nn nh}n bng h{ng
vn nhng tiu tit d chu nhng mn qu{ y ngha d{nh ring
cho h, qun |o, trang sc thit k ring cho h, nhng c ch
chng t thi gian, t}m sc bn d{nh cho h. Mi gi|c quan ca h
s b li cun bi nhng tiu tit bn ang th hin. To ngon mc
l{m la mt h; khi b thi min bi nhng c|i p v{o mt, h s
khng ch n nhng vic tht s bn ang l{m. H~y hc c|ch
khi gi cm xc v{ t}m trng ph hp bng tiu tit.
12
TH HA S HIN DIN CA BN
Nhng iu quan trng s xy ra khi con mi mt mnh: cm gi|c
nh nh{ng c gii tho|t khi bn khng c mt, v{ nh vy l{ ht.
S quen thuc v{ c mt qu| nhiu ca bn ~ to ra phn ng n{y.
Vy nn phi t ra h o, kh nm bt khi bn khng c mt, h
phi mong mun gp li bn v{ lun hnh dung bn vi nhng suy
ngh d chu nht. X}m chim u c h bng c|ch lu}n phin s
hin din th v vi khong c|ch th , sau nhng lc vng mt c
tnh to|n l{ gi}y pht thng hoa. Gn hnh nh ca bn vi hnh
-
Ngh thut quyn r
22
nh, vt th mang cht th khi ngh v bn, h thy bn qua |nh
h{o quang c l tng ha. C{ng c ch ng trong t}m tr h,
bn c{ng c h bao bc trong nhng mng tng y c|m d.
H~y nui sng nhng mng tng n{y bng m}u thun v{ bt
nht trong ng x ca bn.
13
T RA YU T BNG S MONG MANH C CH
Qu| nhiu h{nh ng v phn bn c th g}y nghi ng. C|ch tt
nht che du vt l{ l{m ngi kh|c cm thy cao hn v{ mnh
hn. Nu t ra yu t, mong manh, d b ngi kh|c m hoc v{
khng th t ch, nhng h{nh ng ca bn trng s t nhin, t
tnh to|n hn. Yu t v th cht nc mt, rt r, xanh xao s
gip to hiu ng tt. c tin cy hn na, bn phi t ra tht
th{: t ra tht th{ bng c|ch nhn ti v mnh khng cn phi l{
tht. Trung thc cn quan trng hn tt tnh. iu khin nn nh}n,
sau chuyn s cm thng ca h th{nh tnh yu.
14
XA B RANH GII C MUN V HIN THC
MT O GIC HON HO
b li nhng kh khn trong cuc sng, ngi ta thng thch
m mng vin vng, tng tng mt tng lai y phiu lu,
th{nh cng v{ l~ng mn. Nu to c o gi|c rng nh bn h c
th sng cuc sng h hng m c, bn s iu khin h trong tm
tay. iu quan trng l{ phi bt u t t, chim c lng tin ca
h, v{ dn dn to ra nhng tng tng ph hp vi mong mun
-
Tm tt t|c phm
23
ca h. H~y nhm v{o mong c thm kn b che y, km nn ca
h, khi dy nhng tnh cm khng kim so|t c, che m sc
mnh l tr ca h. Mt o gi|c ho{n ho l{ o gi|c khng t|ch ri
qu| so vi thc t, nhng cng phi c cht khng tht, ging nh
mt gic m lc ang thc. Dn dt cho con mi lng tng n mc
khng cn ph}n bit c }u l{ thc }u l{ h na.
15
C LP NN NHN
Mt ngi b c lp rt yu t. T t c lp nn nh}n, bn s l{m h
d b nh hng hn. C lp v mt t}m l: che chn tm nhn bng
s quan t}m d chu bn d{nh cho h, xua tan nhng th kh|c
trong u h. H ch thy v{ ngh v bn. C lp v mt vt l: a
h ra khi mi trng bnh thng, bn b, gia nh. L{m h c cm
gi|c ng ngo{i l, b b ri h ang b li ng sau mt th gii
v{ bc v{o mt th gii kh|c. Khi ~ b c lp nh vy, h khng
cn s ng h t bn ngo{i, v{ khi lng tng, h d d{ng i lc
hng. C|m d nn nh}n vo hang ca bn, ni khng c g quen
thuc vi h c.
GIAI ON BA
VCH NG GY N TNG MNH BNG NHNG BIN
PHP C BIT
16
T CHNG T MNH
-
Ngh thut quyn r
24
Hu ht ai cng mun c quyn r. Nu h kh|ng c, chc l{ do
bn cha i xa l{m du i ng vc trong h v ng c hay
chiu s}u tnh cm ca bn hay nhng th kh|c. Mt h{nh ng
ng lc chng t bn mun chinh phc h n mc n{o s xua tan
nhng ng vc y. ng lo lng vic bn trng ngc nghch hay s
phm sai lm bt k h{nh ng n{o mang tnh t nguyn hy sinh v
con mi s l{m h ngp tr{n tnh cm v{ khng ch n nhng
iu kh|c na. ng bao gi th hin s ch|n nn hay than phin
khi b kh|ng c. Thay v{o , phi vt qua th|ch thc bng nhng
h{nh ng cc k ngha hip. Ngo{i ra, cn phi kch khch h t
chng t bng c|ch t v mnh l{ ngi kh vi ti, kh c c v{
xng |ng ngi kh|c u tranh c c.
17
TO HIU NG HI TNG
Nhng ngi m{ trong qu| kh tng c nhng nim vui n{o
thng c gng tm kim li nhng tri nghim y. Nhng k c vui
v nht v{ bn r s}u nht thng l{ t thu u th, v{ trong tim
thc thng lin h vi hnh nh ngi cha hoc m. H~y mang con
mi tr v thi im y bng c|ch t mnh v{o tam gi|c phc cm
Oedipus (phc cm ngi con ghen vi cha hoc m mnh) v{ xem
h nh a tr ang thiu thn tnh cm. Khng nhn thc c
nguyn nh}n s |p li tnh cm ca mnh, h s phi lng bn. Nu
khng th, bn cng c th ng vai tr hi tng, h l{m ngi
cha hay m bo v, chm nom bn. Trong c hai trng hp bn
u ang cho h nim hnh phc tt cng: l{ c hi c quan
h th}n mt vi cha hoc m, con trai hoc con g|i ca mnh.
-
Tm tt t|c phm
25
18
KHI DY MONG MUN VT RO V CM K
Trong x~ hi lun c nhng gii hn mt ngi phi tu}n theo.
Trong nhng iu cm k nht bt ngun t nhiu th k trc;
nhng iu kh|c thng th mang tnh hnh thc hn, n gin ch
l{ qui nh php lch s hay nhng c x chp nhn c. L{m con
mi c cm gi|c bn ang dn dt h vt qua nhng gii hn n{y
c sc c|m d m~nh lit. Con ngi thng mong mun kh|m ph|
phn en ti trong h. Tnh yu l~ng mn khng phi lc n{o cng
phi l{ du d{ng v{ m |i; chng t rng bn c tnh t{n bo. Bn
khng tn trng kh|c bit tui t|c, li th trong |m ci hay r{ng
buc gia nh. Mt khi mong mun vt r{o ko con mi n vi
bn, h s kh lng km li c. Dn h i xa hn h tng tng
chia s cm gi|c phm ti v{ ng la s to ra si d}y v hnh tri
cht hai ngi.
19
S DNG NHNG CON MI TINH THN
Ai cng h nghi v{ khng yn t}m v c th, gi| tr v{ s hp dn
ca mnh. Nu s chinh phc ca bn i hi ring vn th cht
th bn s khuy o nhng nghi ng n{y v{ l{m cho i phng t
suy ngh v n. Thay v{o , h~y nh h n ch an t}m bng c|ch
tp trung v{o nhng vn tinh thn ln lao: tri nghim tn gi|o,
mt ngh thut cao sang hay s siu nhin n{o . H~y |nh bng
nhng phm cht siu ph{m ca bn, to ra bu khng kh h v, xa
ri hin thc, tr chuyn vi c|c v sao, ni v s phn, nhng si ch
b n kt hp bn vi i tng cn chinh phc. Ri v{o |m sng
m ca th gii t}m linh, i tng s cm thy nh nh{ng thoi
-
Ngh thut quyn r
26
m|i. Gia tng nh hng ca s chinh phc bng c|ch to cho n
nhng im cc kho|i nh l{ s hp nht ca hai t}m hn.
20
S KT HP GIA THA MN V S AU N
Sai lm ln nht trong chinh phc l{ th hin qu| ho{n ho. Thot u, c th c hnh ca bn rt quyn r nhng n s nhanh chng tr nn nh{m ch|n; bn ang c gng l{m h{i lng v{ dng nh khng my chc chn. Thay v l{m cho|ng ngp i tng ca mnh vi lng tt, h~y c gng g}y ra mt tn thng. G}y s ch cao ri t ngt thay i. H~y l{m cho h cm thy c li v{ bt an. Thm ch c th ch ng to ra mt s gi|n on, t h v{o s trng rng v{ au n trong khi bn c thi gian chun b - sau ni li mi quan h, t ra hi li, tr li vi s t t ban u, iu s l{m suy yu h. C{ng h thp, bn li c{ng t gi|. tng kh nng khu gi, h~y to ra s thch th trong s h~i.
Giai on 4
NGH THUT CHINH PHC V DUY TR TNH CM
21
CHO H C HI THUA
K THEO UI S B THEO UI
Nu ngi m{ bn mun quyn r ~ bit r bn l{ ngi ang tm c|ch chinh phc th h s t tn cng sc hn v{ s cng thng s gim bt. Bn cn |nh thc h dy, li mt bc h bt u tn cng bn. H~y bt u bng c|ch gi v xa l|nh, khng n nhng khng b|o trc, t v ch|n, gi b quan t}m n ngi kh|c khuy ng ngi m{ bn quyn r. Nhng ng l{m nhng iu
-
Tm tt t|c phm
27
n{y mt c|ch cng khai, l liu; h~y cho h t cm nhn c iu v{ tr tng tng ca h s l{m phn vic cn li, sinh ra mi nghi ng theo ng ca bn. Lc y h s khng mun mt bn v{ s tm mi c|ch chinh phc bn. Mc ch ca th thut n{y chnh l{ l{m cho ngi m{ bn mun quyn r khng th cng li ch ca mnh v{ ng~ v{o vng tay ca bn. H~y to o gi|c ngi m{ bn mun quyn r rng bn ang l{ ngi b quyn r.
22
CM D TH XC
Nhng con mi c u c nhanh nhy rt nguy him: nu nhn thu
b{n tay iu khin ca bn, h c th sinh nghi ngay lp tc. H~y
nh nh{ng u c h ngh ngi v{ |nh thc nhng gi|c quan
ang ng trong h bng c|ch va c th|i khng phng v va
quyn r v th x|c. Khi bn du li, khng kh th l{m u c h
bt cng thng v{ gim i ngh chng i trong h; c|i lic mt,
ging ni, d|ng iu ca bn u to|t ra v khu gi v{ thm mun,
nhng c|i ngm v{o da tht h, kch thch c|c gi|c quan v{ l{m
ngi h nng ln. ng bao gi p buc th x|c m{ h~y l{m con
mi nng ln, c|m d l{m h thm mun. Lo l|i h n pht gi}y
thi im cao nht m{ mi o c, ph|n xt, bn t}m v
tng lai u nht nha, ch cn li th}n th khng chng gng
ni lc th.
23
LM CH NGH THUT TN CNG TO BO
Gi}y pht y ~ n: nn nh}n r r{ng ang rt thm mun bn
nhng li khng mun tha nhn iu , ch cha ni n c h{nh
ng g. }y l{ lc vt b nhng lch s, tt bng, iu {ng tn
-
Ngh thut quyn r
28
cng bng mt ng th|i t|o bo. ng cho con mi thi gian suy
tnh hu qu; to m}u thun, g}y cng thng bc tn cng to
bo tip theo gip gii tho|t tt c. Th hin do d, vng v ngha l{
bn ang ngh n chnh mnh ch khng phi ang b con mi
quyn r. ng bao gi khng li hay tha hip vi con mi, h~y tin
rng bn ng v{ chu |o; lc n{y bn cn t ra quyn r ch
khng cn phi nh mt chnh kh|ch. Mt ngi phi tn cng
trc v{ l{ bn.
24
THN TRNG VI HU QU
Sau mt s quyn r th{nh cng thng l{ nguy him. Khi tnh cm ~ t n nh im, n thng quay ngc li tr nn mt mi, ng vc, tht vng. Cn bit rng vic chia tay s ko d{i v{ mt mi; cm thy bt an, con mi s c bu vu d}y da v{ c hai u phi chu ng. Nu bn phi chia tay, h~y chia tay t ngt v{ nhanh chng. Cn thit th ph| v s quyn r bn ~ to ra. Nu phi gi mi quan h, cn ch rng sc lc khng cn, s quen thuc len li khin nhng tng tng thch th ban u mt i. Nu tr chi tip tc, cn bt u li ln quyn r th hai. Khng bao gi c ngi kia coi thng bn to vng mt, g}y au n, m}u thun khin con mi rut gan nh la t.
-
29
LI CM N
u tin ti xin cm n Anna Biller ~ c nhng ng gp to ln
cho quyn s|ch n{y: nghin cu, tho lun v{ c nhng gip qu
gi| ho{n th{nh ni dung quyn s|ch, thm v{o l{ kin thc
v ngh thut quyn r khin ti nhiu ln t nguyn l{m nn
nh}n ca b{.
Ti xin cm n m, Laurette, ~ lun ng h ti trong sut thi
gian vit quyn s|ch v{ cng lun l{ ngi c v trung th{nh nht
ca ti.
Ti xin cm n Catherine Leouzon c|ch }y v{i nm ~ gii thiu
ti cun Nhng mi tnh bt chnh nguy him v{ th gii ca
Valmont.
Lng bit n ca ti cng xin c gi n David Frankel v vic
bin tp cun s|ch v{ nhng li khuyn b ch; Molly Stern
Viking Penguin ~ xem xt d n ny v gip thnh hnh nn n;
Radha Pancham ~ kin nhn sp xp n c h thng; v{ Brett
Kelly ~ gip mi vic sun s.
Vi lng thng tic ti bit n ch mo Boris ~ mi ba nm
qua quan s|t ti vit, hin nay ~ khng cn na. Truyn nh}n ca
n, Brutus, ang t ra l{ ngi k tha xng |ng.
Cui cng ti xin c t lng knh trng n cha ti. T ng
khng th n{o ni ht ti nh ng n nhng n{o v{ chnh ng l{
ng lc gip ti l{m vic.
-
30
LI NI U
H{ng ng{n nm trc, quyn lc ch
yu c c v{ duy tr nh v{o bo lc.
S tinh t l{ khng cn thit vua hay
ho{ng hu phi bit nhn t}m. Ch mt
v{i ngi c quyn lc nhng ph n
l{ ngi phi chu ng nhiu nht
di ch n{y. H khng c c|ch n{o
tranh u, khng c v kh n{o v
mt chnh tr, x~ hi hay ngay trong gia
nh gip h bt {n ng phi l{m theo
mnh.
D nhin {n ng c im yu: l{
kh|t khao nhc dc m~nh lit. Ngi
ph n lun c th nhm v{o dc vng
n{y ca {n ng, nhng nu h li b li
vo tnh dc th ngi {n ng li lp
tc quay li th thng tr; cn nu h t
chi nhc dc th ngi {n ng li i
tm iu mt ni kh|c hoc s
dng v lc. Mt quyn lc tm thi v{
mng manh nh th th ch g? Vy m{
ngi ph n cng chng cn s la
chn n{o kh|c ngo{i c|ch n{y. Mc d
vy, ~ c nhng ngi qu| kh|t khao
quyn lc, tri qua nhiu nm kho lo
V vy, b |p bc v{
khinh mit ~ v{ lun l{
iu ngi ph n phi
chu ng trong c|c ch
x~ hi; tnh trng n{y
ko d{i khng suy suyn
cho n nhiu th k sau,
khi kinh nghim dy h
bit thay th quyn lc
bng k nng. Ph n
cui cng cng hiu
c rng v mnh yu
hn, nn li th duy nht
ca mnh l{ quyn r; h
hiu rng nu mnh ph
thuc v{o {n ng v
quyn lc th {n ng
cng c th ph thuc
v{o h nh th vui. V t
c hnh phc nh {n
ng, h hn ~ suy ngh,
chim nghim sm hn;
h l{ ngi bit trc
c rng nim vui lun
gi nh n ngi to
ra n v{ tr tng tng
-
Li ni u
31
v{ s|ng to, ~ ngh ra c|ch xoay ngc
th c, to ra mt dng quyn lc mi
l}u d{i v{ hiu qu hn.
Chnh nhng ngi ph n n{y ~ s|ng
to ra ngh thut quyn r, tiu biu l{
Bathsheba trong Kinh Cu c, Helen
ca th{nh Troy, m nh}n ng Hsi Shi
Trung Quc, v{ c bit l{ nht l{
Cleopatra. Trc tin h li ko ngi
{n ng bng b ngo{i hp dn, ch ra
c|c trang sc v{ ph trang to
nn hnh tng mt th|nh n gi|ng
trn. H l mt tho|ng da tht
kch thch tr tng tng ca {n ng,
khng ch kch thch dc vng m{ cn
c|i g hn th: l{ c hi s hu
mt v th|nh. Mt khi ~ thu ht c
ch ca nn nh}n, nhng ph n n{y
s d d h ra khi th gii {n ng ch
c chin tranh v{ chnh tr, li cun h
v{o th gii ca ph n - mt th gii
xa hoa, vui th v{ ngon mc. C th h
cn dn dt con mi i lc hng theo
ngha en, tc dn h i du h xa, nh
Cleopatra ~ dn d Julius Caesar i du
h dc sng Nile. Ngi {n ng s dn
ln s}u v{o nhng vui th tinh t v{
nhy cm n{y h s yu. Nhng ri
lun i xa hn thc t.
Mt khi ~ bit c
nhng iu c bn n{y,
h bit trc c|ch to b
n khi gi t m; h
luyn tp ngh thut t
chi y kh khn ngay
c khi rt mun ng ;
k t gi}y pht , h
bit c|ch t ch|y tr
tng tng ca {n
ng, h bit c|ch khi
gi v{ lo l|i nhng kh|t
khao theo mnh mun:
c|i p v{ tnh yu ~
c sinh ra nh th;
gi }y s phn ngi
ph n tr nn khc
nghit hn, khng phi
h ~ c th ho{n to{n
gii phng mnh khi |p
bc; m{ trong cuc
chin bt tn gia {n
ng v{ ph n, ngi ta
thy rng vi s gip
ca s du d{ng h ch
ra c th h c th
chin u khng mt
mi, i khi chin thng,
-
Ngh thut quyn r
32
khi y ngi ph n li tr nn lnh
lng v{ h hng l{m con mi phi bn
khon. n khi ngi {n ng c mun
hn na th nhng nim vui y li b
rt li. H buc phi theo ui, c mi
c|ch tm li nim vui mnh ~ tng
c nm th, v{ ri trong qu| trnh
h s b yu dn v{ tr th{nh ngi
y tnh cm. Nhng ngi {n ng c
sc mnh v{ quyn lc chnh tr nh
Ho{ng David, Paris ca th{nh Troy,
Julius Caesar, Mark Anthony hay Vua
Ph Sai u thy mnh tr th{nh n l
ca mt ngi ph n.
Trc bo lc v{ d~ man, nhng ph
n n{y ~ bin quyn r th{nh mt
ngh thut tinh t, hnh thc cao nht
ca quyn lc v{ thuyt phc. H hc
c|ch |nh v{o t}m tr trc, kch thch
c tng tng, l{m ngi {n ng c
mun hn na, to ra nhng tnh cm
hy vng ri tuyt vng ni tip nhau
l{ bn cht ca quyn r. Sc mnh
ca h khng phi th cht m{ v tm
l, khng dng v lc m{ ch gi|n tip
v{ kho lo. Nhng chuyn gia quyn
r v i u tin n{y ging nh nhng
vin tng t lnh qu}n s lp k hoch
v{ thng l{ kho lo
hn khi li dng chnh
sc mnh thng tr h;
tht ra i khi {n ng
cng dng nhng v kh
n{y ca ph n phn
cng li v{ s phn k n
l ca h li c{ng tr
nn khc nghit hn.
Choderlos de Lactos, V
vn Gi|o dc Ph n, do
Lydia Davis dch, trn tp ch
T do T tng, do Michael
Fether bin tp.
L{m tnh cn nhiu cht
thin t{i hn ch huy mt
i qu}n.
Ninon de lEnclos
Hi Menelaus, nu tht
s ngi mun git ,
Vy ta cu cha cho
ngi, h~y thc hin
ngay i,
Trc khi |nh mt vn
xon mch m|u tr|i tim
ngi
-
Li ni u
33
hy hoi k th, v{ tht s nhng ghi
chp u tin v quyn r thng so
s|nh n vi chin trng, mt kiu
chin tranh ca ph n. i vi
Cleopatra, }y l{ v kh cng c ch
ca mnh. Trong quyn r, ngi ph
n khng cn ch l{ cng c tnh dc
th ng; h tr th{nh nh}n t nng
ng, mt hnh tng quyn lc.
Ngoi tr mt s ngoi l - nh
nh{ th ngi La tinh tn Ovid, mt
ngi h|t rong thi trung c - cn hu
nh {n ng t quan t}m n th ngh
thut nhm nh nh ngh thut quyn
r. Sau , c s thay i ln v{o th k
mi by: {n ng bt u quan t}m
n quyn r nh mt c|ch khc phc
s chng i tnh dc thng gp
nhng ph n tr. Ngi quyn r v
i l{ nam u tin trong lch s - Cng
tc Lauzun, ngi ~ to cm hng
cho truyn thuyt Don Juan - bt u
dng nhng phng ph|p l}u nay vn
c ph n s dng. H hc c|ch l{m
con mi la mt vi v b ngo{i ca
mnh (thng h c bn cht |i nam |i
n) kch thch tr tng tng,
ng vai ngi m d|ng. H cn thm
L{m ngi chuyn ; v
|nh mt l{ nhng i
qun,
V{ |nh mt lia ti }u,
l{ng mc ch|y ri,
n khi tro t{n b cun
i
Bi ting th d{i ca .
Ta bit r , Menelaus,
V{ ngi cng vy. V{
bt k ai bit u phi
chu ng.
Hecuba ni v n{ng Helen
thnh Troy trong Nhng ph
n th{nh Troy, do Neil Curry
dch
Khng ngi {n ng
n{o c quyn lc m{
chng li s la di ca
ngi ph n.
Hoa cc trng ca Navarre
Con ng vng
n{y, m{ nh ph n
c th chim c sc
mnh ca {n ng v{
to quyn lc cho mnh,
-
Ngh thut quyn r
34
v{o tr chi mt yu t mi mang tnh
nam, l{ ngn ng quyn r, v h
ph|t hin ra mt im yu ca ph n
l{ thch li ngon ngt. Hai hnh thc
quyn r n{y ngi n dng ngoi
hnh v{ ngi nam dng li ni
thng c c hai bn b sung thm
v{o chin thut ca mnh: Casanova
cng l{m la mt ph n bng qun |o;
cn Ninon de lEnclos cng quyn r
{n ng bng li ngon ting ngt ca
mnh.
Cng lc vi giai on nam gii
ang hnh th{nh hnh thc quyn r
d{nh cho gii mnh th nhng ngi
kh|c cng bt u |p dng ngh thut
n{y cho mc ch x~ hi. Khi h thng
ch phong kin li dn v{o qu| kh,
c|c quan chc phi tm ch ng cho
mnh trong chnh ph m{ khng cn
c dng n quyn lc. H hc c|ch
chim c quyn lc bng c|ch quyn
r cp trn hay i th bng tr chi
t}m l, t ng nh nh{ng, mt cht m
d|ng. Khi x~ hi ng{y c{ng d}n ch ha,
c|c din vin, ngh s v{ d}n n din
bt u s dng c|c chin thut quyn
r li cun, d{nh kh|n gi v{ mi
cha c c|c s gia
quan t}m ng mc. T
gi}y pht ngi ph n
t|ch khi |m ng, l{
mt sn phm ho{n
chnh, c lp, ban ph|t
nim vui vn khng th
c nh quyn lc m{ ch
nh nhng li l hoa
m..., thi i ca nhng
v th|nh tnh yu ln
ngi. l{ mt bc
pht trin d{i ca lch s
vn minh... Ch vi con
ng vng ca ngh
thut yu ng, ngi
ph n mi c th khng
nh quyn lc v{ h l{m
iu n{y bng c|ch
khng nh mnh ngay
ti thi im sp tr
th{nh n l theo mun
ca {n ng. H kh|m
ph| ra c quyn lc
ca nhc dc, b mt ca
ngh thut yu ng,
sc mnh siu nhin ca
cm xc b khi gi
nhng khng c tha
-
Li ni u
35
trng x~ hi. Th k mi chn cn c
mt thay i ln kh|c: l{ c|c chnh
tr gia nh Napoleon t xem mnh nh
k quyn r, trn qui m ln. Nhng
ngi n{y da trn ngh thut hng
bin quyn r, nhng h cng nm
vng nhng chin thut ca ph n
nh: d{n dng nhng cnh n tng,
dng c|c chin thut s}n khu hay to
hnh tng uy lc. Tt c nhng iu
h hc c u l{ c|i c gi l{ sc
li cun qun chng v{ n ng{y nay
vn vy. Vi c|ch quyn r cng chng
h c th quy t c quyn lc to ln
m{ khng cn n v lc.
Ng{y nay chng ta ~ t c n
nh cao nht trong cuc c|ch mng
quyn r. Hn bao gi ht, hin nay sc
mnh v{ t{n bo di mi hnh thc
u b b{i ty. Mi kha cnh trong cuc
sng x~ hi i hi kh nng quyn r
ngi kh|c theo mt c|ch khng g}y
tn thng hay |p t ngi kh|c. C
th thy c|c kiu quyn r khp ni,
pha ln c|c chin thut ca nam v{ n.
Cng ngh qung c|o kho lun l|ch,
bng gi, kinh doanh mm ln ngi.
Nu mun ngi kh|c thay i kin
m~n. Sc mnh y c
xem l{ mt trong nhng
sc mnh v i nht th
gii, i khi l{ c quyn
sinh s|t... C tnh tri
buc c|c gi|c quan
ngi {n ng bng ba
m c hiu qu rt ma
thut, m ra ngun xc
cm v cng to ln trong
h v{ khuy ng h
nh th b thc p bi
mt gic m y cm
hng.
Alexander Von Gleichen
Russwurm S c|m d ca Th
gii, Hannah Waller dch
Vy th, s kt hp hai
yu t, vui sng v{
nhng b, l{ ct li ca
tnh yu... iu tn ti
trong tnh yu l{ nhng
b v vui sng.
Jos Ortega Y Gasset, V Tnh
yu, do Tony Talbot dch
iu g l{ tt? l{ tt
-
Ngh thut quyn r
36
v{ l{m ngi kh|c thay i kin l{
iu c bn ca quyn r ta phi
h{nh ng tinh t v{ ngm ngm. Ng{y
nay khng c cuc vn ng tranh c
n{o li khng s dng n ngh thut
quyn r. Ngay t thi John F. Kenedy,
c|c chnh kh|ch ~ cn phi bit quyn
r qun chng mt mc n{o
khi xut hin h sc li cun s ch
ca cng chng, c nh vy h ~
chin thng c mt na. Th gii
in nh v{ truyn thng i chng to
ra mt thin h{ nhng ngi sao v{ nh}n
vt quyn r. Chng ta ang ngp tr{n
trong th gii quyn r. Nhng cho d
mc v{ phm vi c thay i n }u
th bn cht ca quyn r vn khng
thay i: l{ khng bao gi trc din
hay dng v lc, ngc li phi ly
nim vui l{m mi nh, a ct vi tnh
cm ca con ngi, khi gi dc vng
v{ bn khon, dn dt con mi u
h{ng v mt t}m l. Trong quyn r
ng{y nay ngi ta thng |p dng th
nhng phng ph|p ca Cleopatra vn
cn nguyn t|c dng.
Ngi kh|c lun c g}y nh hng n
chng ta, mun ta l{m theo h, v{
thng th ta cng c loi h ra khi
c nhng g tn vinh
cm gi|c quyn lc, ch
quyn lc v{ chnh
quyn lc trong con
ngi.
iu g l{ xu? l{
tt c nhng g bt
ngun t s yu ui.
Hnh phc l{ g? L
cm gi|c quyn lc tng
ln khi chin thng mt
chng ngi vt.
Friedrich Nietzche, Chng
Gi-su, R.J.Hollingdale dch
S bt m~n, chng lon
thn kinh, kh n~o v{
tht vng thng gp
trong phn tch tm l r
r{ng l{ do khng th yu
v{ khng c yu, do
khng bit cho v{ nhn
nim vui, nhng cn v
mng l{ do quyn r v{
b tht bi. Ch nhng
ngi ho{n to{n nm
ngoi s quyn r mi l{
bnh hon, thm ch khi
-
Li ni u
37
quan t}m ca mnh, chng i li s d
d ca h. Tuy nhin c mt pht n{o
trong cuc i, khi ta h{nh ng
hon ton khc l{ khi ta ang yu.
Ta ri v{o mt dng ba m. T}m tr ta
trc kia ch c nhng quan t}m
thng nht; nay li b x}m chim bi
to{n nhng suy ngh v ngi ta yu.
Ta tr nn nhiu cm xc, mt kh
nng suy ngh s|ng sut, h{nh ng th
ngu ngc m{ nu khng yu ta chng
bao gi l{m vy. Nu iu n{y din ra
l}u, c g trong ta phi nhng
b: ta u h{ng ch ca i phng,
khao kh|t c s hu h.
Ngi quyn r l{ ngi hiu c sc
mnh gh gm ca gi}y pht u h{ng
y. H ph}n tch iu xy ra khi ngi
ta ang yu, nghin cu c|c cu th{nh
t}m l ca qu| trnh y iu g kch
thch tr tng tng, iu g to ra s
say m. Bng bn nng v{ qua luyn tp
h nm c ngh thut l{m ngi
kh|c phi lng. Ngay ngi quyn r
u tin cng bit, s hiu qu hn
nhiu nu to c tnh yu hn ch l{
nhc dc. Mt ngi ang yu thng
tnh cm, d bo, d dn d.
h ho{n to{n c kh
nng yu v{ l{m tnh.
Khoa hc ph}n tch t}m
l cho rng n nghin
cu s ri lon tnh dc
v{ thm mun, nhng
trn thc t n nghin
cu s ri lon quyn
r... Nhc im nghim
trng nht lun lin
quan n quyn r ch
khng phi nim vui, v{
s am m ch khng
phi s tha m~n v tnh
dc hay trong i sng.
Jean Baudrillard, Quyn r
Bt k iu g v tnh yu
th khng cn trong
ngng tt hay xu.
Friedrich Nietzsche, Ngoi
ngng tt hay xu, Walter
Kaufmann dch
-
Ngh thut quyn r
38
Chng ch g nu c ch trch sc mnh ca quyn r hay tng
tng rng mnh chng quan t}m n n, rng l{ iu gh tm,
xu xa. C{ng c gng chng li sc li cun ca quyn r nh mt
tng, nh mt dng quyn lc bn s c{ng thy mnh thch
th n. L do rt n gin: hu ht chng ta ai cng bit sc mnh
c c khi ai phi lng mnh. Mi h{nh ng, c ch, li ni
ca ta u c nh hng tch cc i vi ngi y; ta c th khng
ho{n to{n hiu c mnh hay nh th n{o nhng cm gi|c quyn
lc n{y tht thch th. N cho ta t tin, l{m ta li c{ng thm quyn
r. Ta c th cng ~ c cm gi|c nh vy mi trng l{m vic
hay ngo{i x~ hi mt ng{y ta c t}m trng phn chn v{ mi
ngi dng nh sn lng vi ta hn v{ b ta li cun nhiu hn.
Nhng gi}y pht quyn lc nh th thng sm qua mau nhng
lun vang m~i trong t}m tr ta. Ta mun li c c iu . Khng
ai thch cm thy vng v, nht nh|t, hay khng th tip cn ngi
kh|c. Ting gi ca quyn r rt kh cng li v kh m{ cng li
c quyn lc, v{ khng g c th em li cho bn quyn lc
trong x~ hi hin i c nh l{ kh nng quyn r. nn kh|t
khao quyn r l{ mt dng phn ng cung lon, l nim am
m s}u thm trong bn i vi ngh thut n{y; bn ch l{m kh|t
(Ngun gc t quyn r trong ting La tinh c ngha l{ dn lch
ng.) Mt ngi thm kh|t dc vng thng kh iu khin
hn, v{ mt khi c tha m~n s d d{ng b ri bn. Ngi
quyn r tm c|ch to ra s say m v{ si d}y tnh yu khi c
c nhc dc th nn nh}n li c{ng b n l hn. To ra tnh yu
v{ s say m tr th{nh phng thc cho mi kiu quyn r d
l{ nhc dc, x~ hi, hay chnh tr. Mt ngi ang yu phi chu
nhng b.
-
Li ni u
39
khao ca mnh mnh m hn. Mt ng{y n{o n cng s phi
by ra bn ngoi.
c c quyn lc nh vy khng i hi bn phi thay i
ho{n to{n tnh c|ch ca mnh hay phi tm c|ch chm cht v b
ngo{i. Quyn r l{ mt tr chi t}m l, ch khng phi v p b
ngoi, v{ tr th{nh mt chuyn gia quyn r ho{n to{n nm trong
tm tay ca bt k ai. iu quan trng nht l{ phi nhn th gii
bng con mt kh|c, con mt ca ngi quyn r.
Mt ngi quyn r nn lc n{o cng s dng nng lc quyn r
ca mnh mi mt tip xc x~ hi v{ c| nh}n u l{ mt dp
quyn r tim t{ng. Khng c l~ng ph mt gi}y pht n{o, v
nhiu nguyn do. Quyn lc ngi quyn r c i vi con mi ca
h vn c hiu nghim trong mi trng x~ hi v h bit c|ch gia
gim bt yu t nhc dc ch khng loi b hn. C th ta ngh
mnh i guc trong bng h, nhng iu cng chng h g v
tht d chu khi gn h. C gng chia i mnh th{nh nhng gi}y
pht quyn r ngi kh|c v{ nhng gi}y pht thu mnh li ch l{m
mnh ri tr v{ dn nn. Con ngi ai cng ging nhau ch kh|t
khao nhc dc v{ tnh yu thng thm kn; tt hn nn th lng
nhng kh nng y ca mnh hn l{ ch s dng n trong phng
ng. (Tht ra ngi quyn r xem th gii nh phng ng ca
mnh.) C|ch nhn n{y to c ng lc quyn r rt ln, v{ sau
mi ln quyn r bn li c thm kinh nghim v{ rn luyn. Mt
ln quyn r tnh cm hay x~ hi u gip ln sau c d d{ng
hn, gip bn t tin v{ quyn r hn. C{ng ng{y s c{ng c nhiu
ngi b bn thu ht nh v quyn r to|t ra t con ngi bn.
Ngi quyn r c nh}n sinh quan ging mt chin binh. H xem
mi mt ngi nh mt dng ph|o {i c th{nh ly m{ h ang
-
Ngh thut quyn r
40
bao v}y. Quyn r l{ qu| trnh x}m nhp: u tin x}m nhp v{o
t}m tr ngi , th{nh ly u tin ca h. Mt khi ~ x}m nhp
c v{o t}m tr con mi l{m h c c|i nhn phn khch v bn,
bn s d d{ng l{m h bt chng c v{ u h{ng v mt t}m l.
Ngi quyn r khng l{m vic nht thi; h khng ph mc qu|
trnh n{y cho yu t tnh c. Ging bt k v tng t{i n{o, h lp
k hoch v{ ln chin lc, nhm thng v{o im yu ca con mi.
Cn tr chnh tr th{nh ngi quyn r l{ nh kin ngu ngc
cho rng tnh yu v{ l~ng mn l{ iu g thing ling, k l m{
con ngi tu}n theo nh mnh ~ c sp t sn. iu n{y c
v nh l~ng mn v{ hay hay nhng tht ra n ch bin h cho tnh
li bing ca chng ta. iu hp dn mt ngi l{ n lc ta l{m v
h, chng t ta quan t}m h n mc n{o v{ h qu gi| n th
n{o. Ph mc mi chuyn cho tnh c l{ cng thc dn n tai ha
v{ chng t ta khng xem chuyn tnh yu l{ nghim tc. Chnh n
lc Casanova ~ b ra, s iu ngh ng |p dng v{o mi chuyn
tnh ~ l{m ng tr nn quyn r mt c|ch ma qu|i. Phi lng mt
ai khng phi l{ chuyn o thut m{ l{ vn t}m l. Mt khi
bn hiu t}m l con mi v{ ln k hoch cho ph hp th s d d{ng
l{m h say m hn. Ngi quyn r khng xem tnh yu l{ thing
ling m{ nh chin tranh, mi c|i u bnh ng.
Ngi quyn r khng th mi m vi bn th}n mnh. C|i nhn ca
h phi hng ra bn ngo{i ch khng hng v{o trong. Khi gp
mt ngi, ng th|i u tin l{ x}m nhp v{o bn trong lp da
ngi , nhn th gii qua i mt ca h. C nhiu nguyn nh}n.
u tin, t mi m vi mnh l{ du hiu ca cm gi|c bt an; iu
khng quyn r. Ai cng c nhng iu bt an nhng ngi
quyn r c lng tr|nh chng, tm liu ph|p cho nhng gi}y pht
-
Li ni u
41
ho{i nghi bng c|ch mi m vi th gii bn ngo{i. iu n{y gip
h c mt t}m hn vui v - lm chng ta mun cnh h. Th hai,
vic x}m nhp v{o bn trong lp da con ngi , tng tng
mnh l{ h th s nh th n{o, s gip ngi quyn r bit c
nhiu thng tin qu gi|, bit c iu ngi y quan t}m v{ iu
g l{m h mt kh nng suy ngh s|ng sut v{ ri v{o by. c v
trang nhng thng tin n{y, ngi quyn r c th g}y ch mt
c|ch thch hp, c trng im mt iu him c trong mt th
gii m{ hu ht mi ngi ch nhn ta t tm m{n nh kin ca
chnh bn th}n h. X}m nhp c v{o trong lp da ca h l{ ng
th|i chin lc quan trng u tin trong cuc chin x}m nhp.
Ngi quyn r xem h l{ ngi ban ph|t nim vui, nh nhng
con ong ly phn hoa t c}y n{y sang c}y kh|c. Khi cn nh ai cng
d{nh thi gian chi bi nhng khi ln, ta thng c cm gi|c b
ko ra khi thin ng n{y v{ b nng bi nhng tr|ch nhim.
Ngi quyn r bit rng con ngi lun ch i nhng nim vui
h khng th n{o c nim vui t bn b hay ngi h thng
yu, m{ h li khng th t mnh c c iu . Mt ngi i
v{o i h, cho h phiu lu v{ l~ng mn th khng th n{o cng
li c. Vui th l{ cm gi|c c dn vt qua gii hn, c
tr{n ngp bi mt ngi kh|c, mt tri nghim kh|c. Ai cng
mun c ngp tr{n mt cm gi|c kh|c, c tho|t khi chng
cng u thng ng{y ca h. i khi s chng i l{ c|ch h ni
vi ta, H~y quyn r ti i. Ngi quyn r bit rng kh nng s
c g vui v s khin mt ngi i theo h, v{ khi c tri
nghim con mi s ci m, nh}n nhng h. H cn t luyn cho
mnh tr nn nhy cm vi nim vui v bit rng t mnh cm thy
vui th s gip h d d{ng hn nhiu khi l{m ngi kh|c vui l}y.
-
Ngh thut quyn r
42
Mt ngi quyn r xem cuc i nh s}n khu, mi ngi u l{
din vin. Ai cng thy mnh c nhng vai din khng c nh
trong cuc sng l{m h cm thy khng c vui. Tr|i li, ngi
quyn r c th l{ bt k ai v{ c th m tr|ch c nhiu vai tr.
(Nguyn thy }y l{ thn Zeus, mt k quyn r tham lam trc
nhng trinh n; v kh chnh ca ng l{ kh nng bin th{nh bt
c ngi hay con vt n{o c v l{ quyn r nht i vi con mi.)
Ngi quyn r cm thy vui khi din xut v{ khng b nng
bi nh}n th}n, bi nhu cu c l{m chnh mnh hay phi t ra t
nhin. S t do n{y, s bin ha n{y trong con ngi v{ t}m hn
khin h tr nn quyn r hn. iu con ngi thiu thn trong
cuc sng n{y khng phi l{ thc t m{ l{ nhng o nh, lc th,
chi bi. Qun |o ngi quyn r mc, ni h dn bn n, li ni
v{ h{nh ng ca h c nh c n}ng ln mt cht khng qu
kch nhng c mt cht phi thc t, nh th hai bn ang sng
trong mt on tiu thuyt hay ng vai chnh trong mt b phim.
Quyn r l{ mt dng s}n khu ngo{i i, ni gp g gia o nh
v{ hin thc.
Cui cng, ngi quyn r ho{n to{n v o c trong li sng.
Tt c ch l{ mt tr chi, mt trng u chi a. Bit rng
nhng ngi c o c, loi ngi b km nn hay gt gng vn
thng ln |n s xu xa ca ngi quyn r, tht ra ang ngm
ngm ganh t vi sc mnh ca h, nn h cng khng quan t}m
n kin ngi kh|c. H khng tranh c~i vi nhng ph|n xt
lun l nh vy s cc k km quyn r. Tt c u mm do, bin
ha, nh chnh bn th}n n. Quyn r l{ mt dng la di, nhng
con ngi thch c dn lch hng, h kh|t khao c ngi
kh|c quyn r. Nu khng, nhng ngi quyn r ~ khng c
c qu| nhiu nn nh}n tnh nguyn n th. H~y vt b ht
-
Li ni u
43
nhng khuynh hng o c, h~y l{m theo trit l vui v ca
ngi quyn r, ri bn s thy qu| trnh cn li d d{ng v{ t
nhin.
Ngh thut Quyn r nhm trang b cho bn v kh thuyt phc v{
hp dn ngi kh|c, nhng ngi xung quanh bn t t mt
kh nng chng c m{ khng hiu nh th n{o v{ ti sao iu
li xy ra. N l{ ngh thut chin u trong thi i tinh t n{y.
Mi cuc quyn r c hai yu t bn phi ph}n tch v{ thu hiu:
th nht l{ chnh bn v{ bn c g quyn r; th hai l{ con mi v{
nhng h{nh ng c th p tan phng v ca h khin h phi
u h{ng. C hai mt u c tm quan trng ngang nhau. Nu bn
ln k hoch m{ khng ch n phn tnh c|ch ca mnh c th
li ko ngi kh|c, bn s b xem l{ ngi quyn r m|y mc, lun
ci v{ vng v. Nu ch da v{o tnh c|ch quyn r ca mnh m{
khng ch n i phng, bn s to ra nhng sai lm khng
khip v{ hn ch tim nng ca mnh.
V vy, Ngh thut Quyn r c chia l{m hai phn. Phn th
nht, Kiu Ngi Quyn r, m t chn loi ngi quyn r, cng
thm Ngi chng Ngi Quyn r (anti-seducer). Nghin cu
nhng loi ngi n{y gip bn nhn thc c thuc tnh quyn
r vn c trong bn l{ g v l{ nhng vin | tng c bn trong
quyn r. Phn th hai, Qu| trnh quyn r, gm hai mi bn
th thut v{ chin lc s hng dn bn l{m th n{o b ba m,
ph| v th chng i, tin bc mnh m trong quyn r, v{ dn
d con mi u h{ng. Cu ni gia hai phn l{ chng b{n v
mi t|m loi nn nh}n b quyn r mi mt loi thiu mt iu
g trong cuc sng, trong lng c mt khong trng m{ bn c
th b lp. Bit c mnh ang quyn r loi ngi n{o gip bn
-
Ngh thut quyn r
44
vn dng tng trong c hai phn. Nu b qua bt k phn n{o
trong quyn s|ch n{y, bn s ch l{ mt ngi quyn r khng
ho{n ho.
C|c tng v{ chin thut trong Ngh thut Quyn r da trn
nhng b{i vit v{ ghi chp lch s v nhng nh}n vt quyn r
th{nh cng nht trong lch s. Ngun t{i liu n{y bao gm hi k
ca chnh nhng ngi quyn r (nh ca Casanova, Errol Flynn,
Natalie Barney, Marilyn Monroe); c|c tiu s (ca Cleopatra,
Josephine Bonapatre, John F. Kennedy, Cng tc Ellington); s
tay v vn n{y (|ng ch nht l{ Ngh thut Yu ng ca
Ovid); v{ nhng ghi chp tiu thuyt v quyn r (Nhng quan h
bt chnh nguy him ca Choderlos de Laclos, Nht k Ngi quyn
r ca Soren Kierkegaard, Giai thoi Genji ca Murasaki Shikibu).
C|c anh hng trong nhng t|c phm vn chng n{y thng ly
hnh mu ca nhng ngi quyn r ngo{i i thc. C|c chin
thut h s dng cho thy mi lin h ni ti gia tiu thuyt v{
quyn r, l{ to ra o nh v{ dn dt ngi theo mnh. Vn
dng nhng b{i hc trong s|ch n{y v{o thc t tc l{ bn ang i
theo con ng ca nhng chuyn gia quyn r v i nht trong
ngh thut n{y y.
Cui cng, tinh thn gip bn tr th{nh mt ngi quyn r tuyt
vi l{ tinh thn bn c cun s|ch n{y. Nh{ vn Ph|p Denis
Diderot ~ tng vit, Ti cho php t}m hn ti t do theo ui
tng khn ngoan hay ngu ngc u tin khi n xut hin, ging
nh trn i l de Foy con ngi thanh nin phng ~ng trong ta
theo s|t gt mt c g|i l{m tin n{o , sau b theo mt c
kh|c, tn cng tt c bn h ri chng gn kt h vi g c. Suy
ngh ca ti chnh l{ nhng c g|i l{m tin. ng l{ ng mnh
-
Li ni u
45
b quyn r bi nhng tng, theo ui bt c iu g lm ng
thy hng th cho n khi mt c|i kh|c hay hn n vi ng, suy
ngh ca ng b nhim mt dng th vui nhc dc. Mt khi bn ~
bc v{o nhng trang s|ch n{y, h~y l{m nh Diderot khuyn: h~y
mnh b quyn r bi nhng c}u chuyn v{ nhng tng, h~y
u c ci m v{ suy ngh i hoang. Dn dn bn s thy th
thuc c n{y thm v{o da tht mnh v{ bn s bt u xem mi
th l{ ngh thut quyn r, k c c|ch ngh v{ c|ch bn nhn th
gii.
c tnh tt nht chnh l{ l{m tng nhu cu quyn r.
- Natalie Barney -
-
46
PHN I
KIU NGI QUYN R
Tt c chng ta u c nng lc quyn r - kh nng thu ht ngi
kh|c v pha mnh v{ khin h ngoan ngo~n phc tng chng ta.
D vy, t ai trong chng ta c th nhn thc c kh nng tim
n n{y. Chng ta thng tng tng rng kh nng ch l{ s
thu ht b ngo{i, nhng tht ra, li l{ mt c im huyn b m{
mt v{i ngi c sn ngay t khi mi ch{o i v{ nhng ngi
kh|c s khng bao gi c th cng li c nng lc quyn r
n{y. Tuy vy, l{m sao c th thy c kh nng tim n ca mnh?
l{ phi hiu c tnh c|ch n{o ca mnh t nhin c th li
cun ngi kh|c, t ph|t trin nhng tim nng n{y trong
t}m hn ca mi chng ta.
S quyn r th{nh cng him khi n{o c bt u bng mt th
on trng trn hay mt mu k tinh vi. iu chc chn s dy
ln ni ho{i nghi ngi kh|c. S quyn r th{nh cng thng bt
u bng tnh c|ch ca chnh bn, kh nng m{ qua bn bc l
nng lc c th li cun ngi kh|c v{ khuy ng cm xc ca h
bng c|ch khin h mt t ch. B thi min bi tnh c|ch y sc
quyn r ca bn, nhng nn nh}n s khng cn t}m n s
li cun tip theo. V{ ri nh mt tr chi tr con, bn dn dn s
khin cho u c ca h m mui v{ cui cng quyn r h.
C chn loi ngi c nng lc quyn r trn th gii. Mi loi
ngi n{y c mt nt tnh c|ch c bit n{o n s}u trong t}m
-
Phn I: Kiu ngi quyn r
47
hn, to nn mt s li ko y quyn r. M Nh}n Ng th hin
cho ngun nng lng nhc dc di d{o v{ h bit c|ch tn dng
n nh th n{o. K n Chi Phng ~ng li cho thy mt nim am
m v i vi k kh|c ph|i v{ ni kh|t khao ca h c th l}y
nhim sang ngi kh|c. Ngi Tnh L Tng li c th cm nhn
s}u sc rng chnh h to ra s l~ng mn. Ngi Thch n Din li
m m trong hnh nh ca chnh mnh, to nn sc quyn r |i
nam |i n y n tng. Ngi T Nhin c tnh c|ch rt t nhin
v{ ci m. Ngi m D|ng lun ta ra lung kh ti m|t y sc
hp dn t trong chnh th}m t}m ca h. Ngi Duyn Dng lun
bit c|ch l{m h{i lng ngi kh|c h chnh l{ nhng con ngi
ca cng chng. Ngi C Uy Tn li t tin mt c|ch k l v{o
chnh mnh. V{ Ngi Sao th rt siu ph{m v{ lun n mnh trong
s huyn b.
C|c chng trong phn n{y s dn bn i su vo trong tnh cch
ca mi loi nh}n vt trn. t ra, mt trong c|c chng cng c
th lay ng ng cm gi|c ca bn v{ ri bn s nhn ra mt phn
nh}n c|ch ca chnh mnh. Chng n{y s l{ mu cht gip bn
ph|t huy nng lc quyn r ca bn th}n. H~y chng ti ni
rng bn c khuynh hng quyn r. Chng vit v Ngi m
D|ng s ch cho bn thy c c|ch hnh th{nh cho mnh tnh t
ch, bit c|ch thay i th|i nng nhit hay lnh lng xa c|ch
g{i by nn nh}n. Chng n{y cng s ch cho bn bit c|ch ho{n
thin dn nhng tnh c|ch bm sinh ca mnh tr th{nh mt
Ngi m D|ng tuyt vi loi ngi m{ chng ta hng ao c.
Chng c l do g phi rt r nht nh|t khi chng ta s hu tnh
c|ch y quyn r. Chng ta say m K n Chi Phng ~ng gan
d v{ sn s{ng b qua cho mi h{nh ng qu| |ng ca anh ta,
nhng chng ai tn knh mt K n Chi Phng ~ng khng tht
-
Ngh thut quyn r
48
lng. Mt khi bn ~ nui dng nt tnh c|ch ni bt ca mnh,
thm tht mt cht ngh thut v{o nhng g to ha ban tng, th
sau bn c th tip tc ph|t trin thm nt tnh c|ch th hai
hoc th ba l{m cho nh}n c|ch ca bn c{ng thm s}u sc v{ b
n. Cui cng chng 10 vit v Ngi Khng Quyn R gip bn
nhn thc v nhng nng lc i nghch trong t}m hn bn. Bng
bt c gi| n{o, bn cng phi tm ra cn nguyn ca nhng xu
hng b{i tr nng lc quyn r m{ bn c th c.
H~y ngh n chn loi ngi n{y nh nhng chic bng. Ch khi
tht s bc v{o mt trong nhng chic bng y v{ n ln dn
trong con ngi bn, khi bn mi bt u ph|t trin tnh c|ch
y quyn r ca mnh c c nng lc v hn.
-
49
M NHN NG
Ngi {n ng thng b nng bi trng tr|ch m{ h phi g|nh
vc - lun phi chu tr|ch nhim, bit t ch v{ hiu l l. M Nhn
Ng l{ hnh nh tuyt vi nht trong tr tng tng ca ngi
{n ng v n{ng em n cho h mt s gii tho|t ho{n to{n khi
nhng r{ng buc ca cuc sng. Trong s hin din y dc vng
ca n{ng, ngi {n ng cm thy nh mnh c a n a ht
ca nim kho|i cm thun ty. Trong mt th gii m{ ngi ph n
thng qu| rt r nht nh|t trc hnh nh nh th, h~y hc c|ch
iu khin dc vng ca ngi {n ng bng c|ch hin th}n th{nh
hnh nh trong tr tng tng ca h.
M NHN NG TI TR
V{o nm 48 trc cng nguyn, vua Ai Cp - Ptolemy XIV - tm
c|ch trut ph v{ lu {y ngi ch g|i, ng thi cng l{ v ca
ng - n ho{ng Cleopatra. ng ra lnh canh gi bin i tht nghim
ngt ngn chn ngi v quay tr v v{ ng bt u cai tr lnh
a ca ring mnh. Nm sau , v tng t{i ba ca ch La M~ -
Julius Caesar - ~ n th{nh ph Alexandria m bo rng Ai
Cp vn trung th{nh vi Rome cho d ~ xy ra v{i cuc chin
tranh gi{nh quyn lc ni b.
Mt m n, khi Caesar ang hp mt vi c|c tng lnh ca mnh
ti cung in ca Ai Cp b{n v chin lc th mt ngi lnh
bc v{o bm b|o rng c mt nh{ bun ngi Hy Lp ang ng
ch ca, tay m mt mn qu{ ln qu gi| mun d}ng ln cho
ng{i. Trong t}m trng phn n{o vui v, Caesar ~ cho php nh{
bun v{o. G~ nh{ bun bc v{o, trn vai v|c mt tm thm ln
-
Ngh thut quyn r
50
c cun li. Anh ta g d}y thng xung quanh cun thm v{ bng
i tay thon thot ca mnh, anh ta m cun thm ra, l n{ng
Cleopatra tr p c giu bn trong. Trong trang phc na kn
na h, n{ng t t ng dy trc |nh mt ng ng{ng ca Caesar
v{ to{n th c|c v quan kh|ch, ta nh thn V N hin ln t gia
nhng t sng tr{o.
Mi ngi sng s trc cnh mt n ho{ng tr p (v{o lc y
n{ng ch mi 21 tui) bt ng xut hin trc mt h nh th
bc ra trong mt gic m. H c{ng kinh ngc hn trc s t|o
bo v{ t{i ng kch ca n{ng - gia m khuya nh ngi ln a
v{o cng m{ ch c mt ngi {n ng i theo bo v, n{ng ~
|nh cc mi th bng mt nc c t|o bo. V{ Caesar l{ ngi
say m n{ng nht. Theo nh{ vn ngi Hy Lp - Dio Cassius,
Cleopatra ang v{o thi k xu}n sc nht ca cuc i. N{ng c
mt ging ni l{m m m bt k ai nghe thy. S quyn r to|t
ln t con ngi v{ ging ni ca n{ng c th l{m ng lng ca c
nhng k khinh ght {n b{ lnh lng v{ kin nh nht. Caesar ~
b m hoc ngay t khi ng nhn thy n{ng v{ khi n{ng ct ging
ni. Cng v{o m y, Cleopatra tr th{nh ngi tnh ca Caesar.
Trc , Caesar cng ~ c v s
tnh nh}n gip ng th gi~n sau
nhng cuc chinh chin y khc
lit. Nhng ng lun nhanh chng
ch|n h v{ tr li vi vi nhng g
tht s khin ng h{o hng - mu
chnh tr, nhng th th|ch ca
cuc chin, chin trng La M~.
Trong khong thi gian
trung bnh, con tu nguy
nga ca chng ti, vi
lc y ca l{n gi
mnh, ~ nhanh chng
tin gn n hn o ca
M Nh}n Ng. Nhng
gi }y cn gi du hn,
ngun sc mnh n{o
-
M nh}n ng
51
Caesar tng chng kin nhiu ph
n tm mi c|ch m hoc ng.
Tuy nhin, ng ho{n to{n bt ng
trc s xut hin ca Cleopatra.
Mt m n, n{ng th th vi v vua
n{y v c|ch l{m th n{o c th
khi phc li vinh quang ca
Alexander i v{ thng tr c th
gii n{y nh Thng . m sau
, n{ng li n tip v vua trong
trang phc ging nh n thn Isis
ti cung in sang trng ca mnh.
Cleopatra khi m{n cho Caesar
bng nhng bui tic vui say sa v{
suy i nht, th hin mnh nh mt
k ngoi lai ngi Ai Cp. Cuc sng
ca nh{ vua v{ n{ng ging nh mt
tr chi khng dt, cng cam go v{
y th th|ch nh mt cuc chin,
v mi khi ng cm thy an t}m bn
n{ng th t nhin, n{ng li t ra
lnh lng hoc gin d. Khi y,
Caesar li phi tm c|ch g xoa
du n{ng.
Nm th|ng tri qua, Caesar dn dn
qun ht tt c nhng tnh ch ca
l{m nhng cn sng tr
nn phng lng m v{
khp ni bao trm mt
bu khng kh yn tnh
nh t. Ri ch ngi ca
mnh, thy th h c|nh
bum, v{ nm n v{o
khoang t{u, ri h cng
ngi xung cm m|i
cho v{ nhp nhng khua
nc bng nhng m|i
cho bng g thng
bng l|ng. Trong khi ,
ti ly mt khoanh s|p
ong ln, dng gm ct
nh v{ nh{o bp n tht
mnh. Chng my chc
s|p ong tr nn mm
do v{ }m m trong ln
nng ca cha t Mt
Tri. Ti gi tng thy
th li, nht s|p ong v{o
tai h. Sau ti bo h
tri cht tay v{ ch}n ti
v{o ct bum. Ct xong,
h li ngi xung v{ tip
tc khua m|i cho trong
dng nc en ngm.
Chng ti tip tc
-
Ngh thut quyn r
52
Cleopatra v{ ng cng ~ tm ra
c nhng c|i c lu li Ai Cp.
V{o mt thi im n, n{ng dn v
vua xui dng sng Nile tham gia
cuc vin chinh lch s ho{nh trng.
Trn con thuyn v cng nguy nga
tr|ng l - cao trn mt nc 54 feet,
gm v{i tng lp m|i bng v{ mt
ngi n th thn Dionysus c
chng bng c|c ct tr - Caesar
trng cng ging nh mt ngi Ai
Cp, ang ng nhn chm chm
v{o nhng kim t th|p. V{ trong
thi gian ng li l}u d{i ti Ai Cp,
xa ri ngai v{ng ca mnh Rome,
bit bao cuc binh bin ni lon ~
n ra khp ch La M~.
V{o nm 44 trc cng nguyn, sau
khi Caesar b |m s|t, ln ni ngi l{
ch tam hng, trong c Mark
Antony, mt chin binh dng cm
cng am m kho|i lc v{ thch
ngm cnh; v{ ng thng hay
tng tng rng mnh chnh l{
hin th}n ca thn Dionysus ca La
M~. V{i nm sau, nh}n lc Antony
chuyn h{nh trnh m
ca mnh. Khi chng ti
va mi i trong ting
gi ca bin c th c|c
n{ng M Nh}n Ng cng
ph|t hin ra rng con
t{u ang tin li gn khu
vc vng vng ging h|t
du dng ca h. H ct
ging h|t, Li gn }y,
hi ngi hng Odysseus
lng ly, s m hoa kt
tr|i ca tinh thn
thng v vng Achaea.
H~y gh thuyn v{o ngh
ngi thng thc
ging h|t ca chng em.
Cha c thy th n{o l|i
thuyn vt qua vng
nc n{y m{ khng lng
nghe ging h|t du
dng tun chy t b
mi chng em. Ging
h|t ngt ng{o lt m
qua mt nc, lt v{o
tai ti, v{ tr|i tim ti tri
ln nim kh|t khao c
nghe ging h|t qu|
i n ni ti gt u
-
M nh}n ng
53
ang ti Syria, Cleopatra ~ mi
ng ta n gp n{ng ti thnh
Tarsus ca Ai Cp. Ti , n{ng ~
ng ch i kh| l}u v{ s hin
din ca n{ng cng rc r v{ g}y
sng s y nh ln u tin n{ng
xut hin trc mt Caesar. Mt con
thuyn rng v{ng nguy nga tr|ng l
xut hin trn dng sng Cydnus.
Nhng tay cho nhp nh{ng khua
m|i cho theo bn nhc du dng;
ngi xung quanh l{ nhng c g|i tr
trung xinh p trong trang phc
ging nh nhng n thn huyn
thoi. Cleopatra ngi trn boong
thuyn trong t th ta nh n
thn Aphrodite v{ xung quanh d}n
chng ang tung h tn n{ng mt
c|ch nng nhit.
Cng ging nh bao nn nh}n kh|c
ca Cleopatra, Antony cm thy
cho|ng v|ng. ng khng th cng
li c nim kho|i cm k l m{
Cleopatra mang n. Nhng ng
thi v vua cng mun chinh phc
c tr|i tim n{ng v nu c th
v{ cau m{y ra hiu cho
thy th th ti ra.
Homer, t|c phm Cuc h{nh
trnh mo him, Quyn XII,
E.V. Rieu dch
Kh ai c th cng li
sc quyn r ca
Cleopatra; c mt s li
cun m~nh lit qua d|ng
v v{ ging ni, kt hp
vi sc mnh c bit
trong tnh c|ch ca
n{ng. S hp dn lan ta
qua tng li ni v{ c
ch ca n{ng, khin
nhng k quanh n{ng
tr nn say m. Ging
ni ca n{ng em n
nim kho|i cm thun
ty; n ta nh mt loi
nhc c a thanh }m,
gip n{ng c th truyn
ti ngn ng n vi mi
ngi.
Plutarch, t|c phm Nhng v
tng th{nh Rome, Ian
Scott-Kilvert dch.
-
Ngh thut quyn r
54
khut phc c nim kiu h~nh
ca ngi {n b{ ni ting n{y, ng
s chng t c uy quyn ca
mnh. V vy, ng ~ li Ai Cp, ri
cng ging nh Caesar, ng dn dn
gc di ch}n n{ng. N{ng li
dng nhng yu im ca v vua
n{y l{m tha m~n ng{i b{i bc,
nhng bui tic say sa, nhng l
nghi long trng v{ cnh tng xa
hoa. a ng{i tr v th{nh Rome,
Octavious mt th{nh vin kh|c
ca ch tam hng La M~ - ~
d}ng cho ng mt ngi v: l{
Octavia - em g|i ca chnh
Octavious v{ l{ mt trong nhng
ngi {n b{ p nht th{nh Rome.
Ni ting v c hnh v{ tm lng
cao c, chc chn n{ng c th gi
Antony tr|nh xa khi con im Ai
Cp. Nhng mu k n{y cng ch
hiu nghim trong mt thi gian
ngn ngi v Antony khng t{i no
qun c hnh bng ca Cleopatra.
V{ 3 nm sau, ng ~ quay v vi
n{ng. Chuyn g n s phi n:
S hp dn tc thi ca
mt b{i h|t, ging ni,
hay mi hng. S hp
dn ca con b|o vi mi
hng thm ng|t.
Theo nhng ngi La
M~ v{ Hy Lp c i, con
b|o l{ lo{i ng vt duy
nht ta ra mi hng.
N s dng mi hng
n{y thu ht v{ bt
con mi. Nhng c|i g
trong hng thm c
th quyn r c con
mi?... Yu t g trong
b{i h|t ca nhng n{ng
M Nh}n Ng c th li
cun chng ta, hay trong
v p ca khun mt,
trong chiu s}u ca vc
thm bin s}u? S
quyn r nm trong hnh
thc b ngo{i thun ty,
ch khng h nm trong
nhng du hiu biu
hin v{ ngha ca
chng. i mt quyn r
chng c ngha g,
chng qua ch l{ |nh
-
M nh}n ng
55
ng ~ tht s tr th{nh n l ca
Cleopatra, chp nhn quyn nng v
hn ca n{ng, n mc v{ sng theo
phong tc ca ngi Ai Cp v{ dn
dn t b np sng ca th{nh Rome.
Trong u ng ch tn ti mi hnh
bng ca Cleopatra - mt c|i bng
v hn c nhn thy trn ng
tin xu m{ cho n nay chng ta vn
cn lu li nhng ghi chp m t v
n{ng. Khun mt n{ng d{i thanh t
vi chic mi hi nhn v{ nt mt
ca n{ng ni bt hn nh i mt
en to tuyt p. Tuy nhin, nng
lc quyn r ca n{ng li khng n
cha di lp v ngoi hnh ca
n{ng bi tht s cn c nhiu ph
n th{nh Alexandria c xem l{
xinh p hn n{ng. Nhng g n{ng
vt tri hn hn so vi nhng
ngi {n b{ kh|c chnh l{ kh
nng m hoc {n ng. Trn thc t,
Cleopatra khng c g ni bt v
ngoi hnh cng nh khng c cht
t{i nng v chnh tr n{o. Nhng c
Caesar v{ Anthony u l{ nhng
mt nhn chm chm,
cng nh khun mt
trang im cng ch l{
v b ngo{i Mi hng
ca con b|o cng l{ mt
thng ip v ngha-
ng sau mi hng
con b|o cng ch l{ con
vt v hnh, ht nh
ngi ph n sau lp
ha trang. M Nh}n Ng
cng v hnh. Con ngi
lun say m thch th
trc nhng g c che
y.
Jean Baudrillard, Quyn r
Chng ta b la mt
trc v trang im ca
ngi ph n, bi dung
mo bn ngo{i\ Tt c
v{ng bc v{ n trang:
th hin qu| t v bn
cht ca nhng g chng
ta ang ngm\ C phi
}y l{ con ngi tht
ca c ta khng? V{
(bn c th hi) con
-
Ngh thut quyn r
56
ngi {n ng t{i gii v{ gan d li
khng ph|t hin ra iu n{y. Nhng
g h thy l{ mt ngi ph n lun
bin i khng ngng trc mt h,
ch c duy nht hnh nh ca n{ng
khng th ln vi bt k ngi ph
n n{o kh|c. Trang phc v{ c|ch
trang im ca n{ng thay i lin
tc mi ng{y, n{ng lun bit c|ch
to cho mnh mt d|ng v cao qu
ta nh mt n thn. Nh nhiu t|c
gi vn ngi ca, n{ng c mt ging
ni du dng l{m say m lng
ngi. C th li ni ca n{ng cng
tm thng v v, nhng li c
tht ra ngt ng{o m |i n ni
ngi nghe s cm thy nh th
mnh chng nh n{ng ni g m{ ch
nh c|i c|ch n{ng tht ra tng li
ni.
Cleopatra lin tc to ra s bin i
mun hnh mun v - cng phm,
nhng cuc chin gi to, nhng cuc
vin chinh v{ nhng bui tic ci trang.
Mi th u c d{n dng nh v
kch v{ c chun b rt cng phu.
Mi lc nm bn cnh n{ng, u c bn
ngi tht }u gia
lp v h{o nho|ng
phong ph b ngo{i\
Th chng ta c th tm
thy i tng m{ mnh
say m khng? Con mt
b |nh la/ Bi s ngy
trang kho lo ca Tnh
Yu.
- Ovid, Phng thuc ca
Tnh Yu, Peter Green dch
Anh ta ang la {n gia
sc ca mnh trn vng
ni Gargarus, nh ni
cao nht ca d~y Ida, khi
y nam thn Hermes,
cng vi c|c n thn
Hera, Athene v
Aphrodite trao cho anh
ta qu t|o v{ng cng vi
thng ip ca thn
Zeus: Paris, v ngi
va p trai li va
khn ngoan trong
chuyn tnh |i, Zeus ra
lnh cho ngi h~y |nh
gi| xem ai l{ n thn
-
M nh}n ng
57
c quay cung chao o gia nhng
hnh nh v{ gic m. Ngay khi bn an
t}m rng bn ~ s hu c ngi
{n b{ k l v{ lun bin i n{y, n{ng
lp tc t ra lnh nht hoc gin d
chng t r rng mi th u nm
trong tm kim so|t ca n{ng. Bng
c|ch n{y, mt ngi {n b{ tng b lu
{y v{ xm b x t ~ c th xoay
chuyn tnh th ln nm quyn cai
tr t nc Ai Cp trong gn 20 nm.
T b{i hc ca Cleopatra, chng ta
nghim ra rng khng phi v p b
ngo{i to nn hnh nh n{ng M Nh}n
Ng m{ ng hn, chnh tnh c|ch y
kch tnh ~ cho php mt ngi {n b{
tr th{nh thn tng trong tr tng
tng ca bao ngi {n ng. Mt
ngi {n ng cm thy ch|n ght mt
ngi ph n cho d c y p bit
dng n{o v anh ta kh|t khao nhng
nim kho|i cm kh|c v{ mun c
phiu lu mo him. Tt c nhng g
m{ mt ngi ph n cn l{m xoay
chuyn tnh th l{ h~y to ra mt o
gi|c rng c ta c th mang n s bin
i mun hnh vn trng v{ nhng cuc
phiu lu mo him y th v. {n ng
p nht.
Paris th d{i, Thi
{nh vy. Nhng trc
ht ti cu xin nhng n
thn thua cuc ng bc
mnh vi ti. Ti chng
qua cng ch l{ ngi
trn mt tht, nn rt c
th phm sai lm. Tt
c c|c n thn u ng
tnh v{ ch i s quyt
nh ca anh ta. Khi y
Paris hi Hermes, Ch
nhn b ngo{i |nh
gi| h nh vy c
chnh x|c khng? Hay h
nn ci ht xim y?
Qui lut ca cuc thi l{
do ngi quyt nh,
Hermes tr li vi mt
n ci b him.
Khi y, liu c|c n thn
c thun lng ci xim y
khng?.
Hermes bo c|c n thn
l{m nh vy, v{ t nh
quay lng li.
Chng my chc
-
Ngh thut quyn r
58
thng d b |nh la qua v p hnh
thc bn ngo{i v h u mc khuyt
im v th gi|c. H~y to cho mnh hnh
nh mt n{ng M Nh}n Ng c sc
quyn r y n tnh v{ nhng c ch
tuy kch tnh nhng rt cao sang v{
kin nh, ngi {n ng t s sp by.
Anh ta khng bao gi cm thy ch|n
ght bn v{ ri anh ta khng th t b
bn. H~y lun l{m anh ta ri tr v{ ng
bao gi anh ta nhn thy con ngi
tht ca bn. C nh vy, anh ta s lun
b|m theo bn cho n khi anh ta chm
m v{o b tnh.
M NHN NG TNH I
Norma Jean Mortensen, cng chnh l{
Marilyn Monroe trong tng lai, ~ tri
qua nhng nm th|ng thi th u ti
mt tri tr m ci Los Angeles. Tui
th ca c y p nhng cng vic
qun qut c ng{y ch khng c vui
chi tha thch nh bao a tr ng
trang la kh|c. trng, c sng rt
ni t}m, t khi ci, nhng li thng
hay m mng. Mt ng{y n, khi y c
trn 13 tui, trong lc ang mc
i hc th c ph|t hin ra rng chic |o
Aphrodite ~ sn s{ng,
nhng Athene c khng
khng i ci mi c|i ai
tht lng ni ting v{
tuyt p, c th khin
cho mi ngi yu say
m bt k ngi n{o
eo n. Aphrodite ni
mt c|ch |c , Tt thi,
ta s l{m nh vy, vi
iu kin l{ ngi phi
ci b c|i m st trn
u ngi ra- trng
ngi tht xu x nu
khng c chic m.
N{o b}y gi nu n{ng
ng , ti s phi |nh
gi| tng ngi mt,
Paris thng b|o .li
}y hi n thn tuyt
p Hera! Mi hai n
thn kia lui ra ngo{i
trong chc l|t c
khng?
H~y ngm nhn ta mt
c|ch tn tng, Hera
ni, nh nh{ng xoay
ngi mt vng v{ l
-
M nh}n ng
59
trng m{ tri tr m ci ph|t cho c ~
b r|ch, v vy c phi mn tm chic
|o len ca mt c b nh tui hn
cng tri. Chic |o len qu| cht v kch
c ca n nh hn kch c ca c v{i s.
Bng nhin, v{o ng{y , bn con trai
trong trng dng nh c bu quanh
c bt c ni }u c ti (c th c ~
ph|t trin y v sinh l tui
n{y). C ~ vit trong nht k ca mnh
rng, Bn chng nhn chm chm v{o
chic |o ca mnh y nh th l{ mt
m v{ng vy.
S ph b{y n{y tuy s s{i nhng li g}y
sng st. Trc }y, dng nh chng
ai thm ch n Norma Jean, thm ch
l{ cn tru chc c, nhng gi }y c
~ nhn thc c c|ch l{m th n{o
thu ht s ch , thm ch xem n l{
sc mnh ca bn th}n v c vn l{
ngi c tham vng rt ln. V vy, c
y bt u ci nhiu hn, khng
ngng thay i c|ch trang im cng
nh c|ch n mc ca mnh. V{ |p li,
chng my chc c nhn thy c iu g
rt ngc nhin: khng cn c phi
ni hay phi l{m g, bn con trai vn c
yu c say m. C vit, Tt c nhng
th}n hnh tuyt m ca
n{ng, v{ h~y nh rng
nu ngi chn ta l{
ngi p nht, ta s
gip ngi tr th{nh
l~nh cha to{n b vng
t ch}u \, v{ tr th{nh
ngi {n ng gi{u c
nht trn i.
Hi n thn ca ti i,
ti khng b mua chuc
}u Rt tt, cm n.
Gi }y ti ~ nhn thy
tt c nhng g cn thy.
N{o n lt ngi
kh|cxin mi n thn
xinh p Athene!
Ta }y, Athene ln
ting, ch}n tin v pha
trc mt c|ch c ch
ch. Nghe n{y, Paris,
nu ngi khn
ngoan, h~y ta t gii
thng, ta s gip ngi
tr th{nh k bt kh
chin bi trong mi cuc
chin, cng nh th{nh
ngi {n ng p trai
-
Ngh thut quyn r
60
k h}m m ti u ni vi ti cng mt
, nhng bng nhiu c|ch kh|c nhau.
l{ li ca ti v ~ khin tt c h
u mun c hn v{ m p ti. V{i
ngi trong s h ni rng nguyn
nh}n l{ do c|i c|ch ti nhn h vi
|nh mt m ui, nng nhit. Nhng
ngi kh|c li cho rng l{ do ging
ni ca ti ~ hp hn h. Vn c mt
s ngi kh|c li ni rng con ngi ti
to|t ra s rung cm l{m m mn h.
V{i nm sau , Marilyn ~ c gng th
hin nng lc trong lnh vc in
nh. Nhng nh{ sn xut phim u ni
vi c rng: th}n hnh ca c rt hp
dn nhng khun mt ca c li khng
c n nh lm. C ch m nhn
nhng vai ph, nhng mi khi c xut
hin trn m{n nh, thm ch cho d c
ch xut hin trong gi}y l|t ngn ngi
cng khin c|nh {n ng trong s
kh|n gi tr nn in o t}m hn v{
khp c|c rp h|t r ln ting hut s|o
inh i. Nhng vn khng ai nhn thy
c cht t{i nng siu sao n{o trong
con ngi c. V{o mt ng{y ca nm
1949, lc y c mi 23 tui v{ s
nghip ca c ang khng li, trong
nht v{ khn ngoan nht
trn tr|i t.
Ti l{ mt k chn gia
sc hn mn, khng phi
l{ ngi lnh chin,
Paris ni Nhng ti
ha s xem xt cng
bng v nguyn vng
ca n{ng. Xong ri. Gi
}y, n{ng c th t do
mc xim |o v{ i m
v{o. Th n thn
Aphrodite ~ sn s{ng
cha?
Aphrodite bn ln tin
li gn anh ta, v{ Paris
mt bng bng v
n{ng ta tin n s|t
ngi anh ta n ni h
gn nh chm v{o nhau.
Xin h~y ngm nhn ta
mt c|ch chu to{n, ng
b st th g ngay khi
ta va nhn thy ngi,
ta t nh lng mnh:
Khng th t xit, sao li
c ch{ng trai tr p
nht trong s {n ng
-
M nh}n ng
61
mt ba n ti, c ngi ~ m|ch bo
vi c rng nh{ sn xut phim Groucho
Marx ang tm kim mt n din vin
ng vai mt qu bom tc v{ng trong
b phim mi Love Happy. N{ng ~
s|nh bc bn cnh Groucho vi d|ng
i m{ theo li ng ta m t, khi gi
dc vng gi{ nua ca ti v{ khin ti
sng s. C|i c|ch n{ng y ni chuyn
nh mt rt v{o tai v{ c|i d|ng i do
n{ng s|ng to nn. chnh l{ d|ng i
ca nhng din vin ni ting Mae
West, Theda Bara v Bo Peep ha
quyn v{o nhau to nn, Groucho ~
tht ln sau khi ngm c i tn b bn
cnh. Chng ti quay cnh v{o s|ng
nay. V{ v vy, Marilyn ~ s|ng to ra
d|ng i y tai ting ca mnh - mt
d|ng i c v gi to nhng li gi ln
mt s pha trn gia v ng}y th trong
trng v{ dc vng.
V{i nm sau , rt kinh nghim t
nhng th th|ch v{ sai lm, Marilyn ~
t hc c c|ch l{m th n{o tng hiu
qu t|c ng ca mnh ln gii {n ng.
Ging ni ca c lc n{o cng ngt
ngo, thu ht l{ cht ging ca mt
c b. Nhng cht ging n{y cng ~
g}y ra mt s phin phc cho c trong
xut hin trn nh
Phrygia nh? Ti sao anh
ta li ung ph cuc i
ni vng ni hoang vu
n{y la {n gia sc
ngu ngc?. [, ti sao
ngi l{ Paris? Ti sao
khng chuyn n sng
trong mt th{nh ph v{
hng mt cuc sng
vn minh? Ngi mt
m|t g m{ khng ci
mt ngi nh n{ng
Helen ca th{nh Sparta,
ngi cng xinh p nh
ta v{ chng km phn
nng nhit? B}y gi ta
khuyn ngi nn do
mt vng quanh Hy Lp,
con trai Eros (Thn \i
Tnh) ca ta s hng
dn cho ngi. Mt khi
ngi n c th{nh
Sparta, ngi s thy
rng Helen yu ngi
say m.
Th n thn c d|m th
iu khng?, Paris
-
Ngh thut quyn r
62
s nghip ng phim m~i cho n khi
c ai ~ ch cho c c|ch h ging
trm xung, to th{nh mt cht ging
nh nh v{ s}u lng m{ sau ~ tr
th{nh mt trong nhng c im
quyn r c bit ca c. Trc khi
xut hin trc mt cnh quay, Marilyn
lun ngi ngm mnh h{ng gi trc
gng. Hu ht mi ngi u cho rng
c rt kiu cng v{ t m~n - c yu
thch hnh nh ca chnh mnh. S tht
l{ c c hnh nh nh vy khin
c phi mt hng gi to ra. Marilyn
~ b ra nhiu nm hc hi v{ luyn
tp ngh thut trang im. T ging
ni, bc i, khun mt v{ d|ng v - tt
c u do chnh c s|ng to nn. nh
cao ca danh vng, nhng ln bc v{o
qu|n bar New York m{ khng trang
im v{ khng kho|c ln mnh nhng
b qun |o lng ly, c cht rng mnh
khi thy chng ai thm khi c bc
ngang qua.
Cui cng, th{nh cng cng ~ n vi
c, nhng ng thi km theo l{
nhng vn khin c bun bc v{
phin mun: c|c h~ng phim ch tuyn
chn c ng vai qu bom tc v{ng.
C mun th sc vi nhng vai ng
hi mt c|ch phn khi.
Aphrodite ~ th, v{
Paris, khng cn n o
suy ngh na, trao lin
cho n thn n{y qu t|o
vng.
-ROBERT GRAVES, Thn
thoi Hy Lp, tp I
Ta c th so s|nh n{ng
con g|i xinh p n{y vi
ai, tht may mn nu
khng phi l{ nhng
n{ng M Nh}n Ng, m{
bng sc ht nam chm
ca mnh ~ li cun
nhng con t{u v pha
h? V vy, ta tng
tng rng chnh Isolde
~ m hoc nhng suy
ngh v{ tr|i tim vn c
ng rng bn th}n chc
chn khng bao gi b
lay ng bi tnh yu. V{
qu tht, hai hnh nh
ny- nhng con t{u lnh
nh phiu bt v{ nhng
suy ngh lan man lc li-
-
M nh}n ng
63
n nhng khng ai chn c bt k
rng kh khn lm c mi cm thy
khinh b c nhng tnh c|ch y sc
quyn r m{ chnh bn th}n n lc to
nn. Mt ng{y n, trong khi c ang
din tp mt cnh trong phim The
Cherry Orchard th Michael Chekhov
o din ca c - cht hi, C phi em
~ ngh n chuyn chn gi khi chng
ta ang cng ng phim phi khng?.
Khi c tr li rng khng phi, anh ta
tip tc, T u n cui cnh quay
anh lun cm nhn t em s rung cm
nhc dc. Nh th em l{ ngi {n b{
ang nm gi dc vng Marilyn {, b}y
gi th anh hiu c nhng rc ri m{
em vng mc trong s nghip in
nh ca mnh. Em l{ mt ph n lun
ta ra s rung cm nhc dc bt k l{
em ang l{m g hay ngh g. C th gii
n{y u nng nhit n nhn s rung
cm y. Rp chiu phim s cht nch
ngi khi em xut hin trn m{n nh.
Marilyn Monroe say m kh nng li
cun dc vng ngi {n ng ca bn
th}n. C s dng th}n hnh ca mnh
nh mt cng c, l{m cho c th lc
n{o cng to|t ln dc tnh v{ khin cho
~ th hin mt s so
s|nh r nt. C hai him
khi n{o i theo mt con
ng thng tp,
thng xuyn neo u
ti nhng bn cng xa
l, v{ lnh nh trn
nhng ngn sng nhp
nh. Tng t, nhng
ham mun v vn v{
nim khao kh|t tnh yu
ty tin cng tri dt
ging nh mt con t{u
lnh nh v b bn.
N{ng cng cha tr
trung quyn r n{y-
Isolde nh~ nhn v{ e l-
~ li cun nhng suy
ngh tho|t ra khi
nhng tr|i tim ni ct
gi chng mt c|ch
thing ling, y ht nh
lc ht nam ch}m ~
ko con t{u v pha
ging h|t ca nhng
n{ng M Nh}n Ng.
N{ng h|t mt c|ch cng
khai ln kn |o, l{m xao
xuyn t i tai, |nh
-
Ngh thut quyn r
64
ngoi hnh lc n{o cng gi cm v{ p
m hn. Nhng ngi ph n kh|c ch
bit li dng nhiu th on l{m
tng thm s hp dn nhc dc ca
mnh, nhng Marilyn th kh|c v c
cha bao gi c ch t}m khi l{m iu
n{y. Tui th bt hnh ~ tc ot
mt ca c mt th v cng quan
trng: l{ tnh yu thng. T s}u
thm trong t}m hn mnh, c lun khao
kh|t c yu thng v{ c mong
i. Nhu cu thit tha n{y lun khin c
d b tn thng ging nh mt c b
lc n{o cng mun c m p, ch
che v{ bo v. V{ ni khao kh|t tnh
yu thng n{y c{ng tri ln mnh m
mi khi c ng trc ng knh m|y
quay phim. C chng cn phi n lc
th hin iu n{y v cm xc ca c l{
c tht v{ xut ph|t t t}m hn ca c.
Mt |nh mt hay c ch khng cht
toan tnh hay khng c ch t}m s to
hiu qu gp i. Chnh s v t ng}y
th s kch thch ni khao kh|t trong
ngi {n ng.
N{ng M Nh}n Ng tnh |i s c t|c
ng trc tip v{ nhanh chng hn
n{ng M Nh}n Ng t{i tr. L{ hin th}n
mt cho n tr|i tim. B{i
ht m nng ht cng
khai ti }y hay nhng
ni kh|c u bng cht
ging ngt ng{o du
dng v{ nh nh{ng,
ng}n vang khp vng
quc khin bt k ai
nghe thy cng rung
ng t}m hn. Nhng
b{i h|t b n nm trong
chnh v p k l ca
nng- b{i h|t n cha
mt iu nhc m ly
th|nh tht qua tng |nh
mt, lng ng trong
bao t}m hn qu tc v{
bng php mu nhim,
~ bt ng tm ly
nhng suy ngh, giam
cm chng, v{ tri buc
chng cng vi ni kh|t
khao.
Gotteried von Strassburg,
Ngi h|t rong, A.T.Hatto
dch
Nim say m vi nhng
bc tng v{ tranh ha,
-
M nh}n ng
65
ca dc vng v{ ni khao kh|t, n{ng
khng cn phi tnh to|n li cun
cm gi|c bn ngo{i hoc khng cn
phi c s chun b cng phu, y gi
to. Cuc sng ca n{ng dng nh
khng h b cho|n chim bi cng vic
hay nhng th vt v~nh. N{ng em li
cm gi|c rng cuc sng ca n{ng y
p nhng iu th v v{ n{ng lc n{o
cng th th|i, thnh thi. iu lm cho
mt M Nh}n Ng tnh |i kh|c bit hn
so vi mt con im hng sang chnh l{
s ng}y th v{ d b tn thng ca
n{ng. O|i m thay, s kt hp hai c
im n{y li em n cm gi|c tha
m~n cho ngi {n ng: h s c o
gi|c nh th h l{ ngi bo v n{ng, l{
mt ngi cha lun dang rng c|nh tay
ch che n{ng d rng trn thc t, n{ng
M Nh}n Ng tnh |i mi chnh l{
ngi kim so|t mi cm xc.
Mt ngi ph n khng nht thit
bm sinh ~ phi c nhng thuc tnh
ca mt Marilyn Monroe c th
ho{n th{nh xut sc vai M Nh}n Ng
tnh |i. Hu ht nhng yu t to nn
thm ch cn quan h
tnh |i vi chng ch l{
o nh trong tr tng
tng ca con ngi
thi xa xa, ni bt nht
l{ v{o thi Phc Hng.
Giorgio Vasari, vit
trong phn m u ca
t|c phm Tiu s v
ngh thut trong di tch
c, ~ k tng tn v
vic con ngi d|m vi
phm lut l, ln v{o
nhng ngi n v{o ban
m v{ l{m tnh vi
nhng bc tng Thn
V N. V{o s|ng hm
sau, khi nhng linh mc
bc v{o ni th|nh
ng tn nghim ~
ph|t hin ra du vt ca
s nhc cn st li trn
nhng bc tng cm
thch.
Lynne Lawner, Cuc i ca
nhng n{ng g|i im
v p ngoi hnh u do chnh ngi ph n trau chut v{ t
im nn. iu ct li }y chnh l{ v ng}y th trong trng ca
-
Ngh thut quyn r
66
mt n sinh. Trong khi mt phn con ngi bn dng nh lun
g{o tht i tha m~n nhng ham mun nhc dc th phn kia li
rt ng}y th v{ bn ln y nh th bn khng hiu bit g v kh
nng nh hng ca bn th}n. D|ng i, ging ni v{ iu b c ch
ca bn u rt m h - bn th}n bn va l{ mt ngi {n b{
tng tri v{ c kh nng khi gi dc vng, li va l{ mt c b
ng}y th trong trng. Trong cuc chm tr|n tip theo bn s gp
phi nhng n{ng M Nh}n N