nguyên lý hoạt Động của bộ ly hợp

4
Nguyên lý hoạt động của bộ ly hợp - 30/5/2007 8h:57 Khi điều khiển một chiếc ô tô số tay, bạn có thể sẽ ngạc nhiên khi biết trên xe có ít nhất một bộ ly hợp – hay còn gọi là bộ côn. Nếu bạn đã tìm hiểu về nguyên lý hoạt động của hộp số tự động thì bạn cũng đã biết rằng trong hộp số tự động của ô tô cũng có vài ly hợp. Trên thực tế có khá nhiều loại ly hợp trong các vật dụng thường ngày của chúng ta mà chắc hẳn bạn cũng đã nhìn thấy hằng ngày. Một vài ví dụ điển hình như: khoan điện, chiếc cưa xích, đề xe máy, và ngay cả chiếc líp xe đạp cũng sử dụng những loại ly hợp khác nhau. Trong bài viết này chúng ta cùng tìm hiểu xem tại sao xe ô tô lại cần phải có ly hợp và cụ thể hơn là ly hợp trên chiếc xe của bạn l àm việc như thế nào. Chắc chắn có nhiều điều thú vị đang chờ chúng ta ở phía trước. Xin mời bạn kích chuột vào nút "Play" để xem quá trình nối, ngắt và truyền mô-men của ly hợp Trước hết bạn hãy t ạm hiểu: Ly hợp l à một cơ cấu được sử dụng trong một thiết bị để nối và tách hai trục quay với nhau. Trong các thi ết bị này, một trong hai trục thường được một động cơ hay puly dẫn động còn trục kia lại dẫn động thiết bị khác. Trong một chiếc khoan điện chẳng hạn, một trục phía trong được dẫn động bởi động cơ điện còn trục bên ngoài thì dẫn động một ngoàm để cặp mũi khoan. Ly hợp dùng để nối hai trục lại với nhau để chúng có thể gắn lại với nhau quay cùng một tốc độ hoặc có thể tách riêng ra để quay với các tốc độ khác nhau. Trên chiếc xe của bạn đương nhiên là cần một ly hợp bởi vì khi động cơ nổ máy, trục của động cơ luôn quay còn bánh xe không phải lúc nào cũng quay. Để chiếc xe dừng lại theo sự điều khiển của bạn trong khi động cơ vẫn nổ máy thì phải ngắt truyền động của động cơ xuống các bánh xe. Ly hợp cho phép chúng ta nối trục ra của động cơ với trục vào của hộp số bằng cách điều khiển ăn khớp giữa chúng. Để hiểu được ly hợp l àm việc như thế nào, chúng ta cần phải nắm được một số kiến thức cơ bản về ma sát. Trong hình dưới đây bạn sẽ nhìn thấy hình ảnh của bánh đà (flywheel) kết nối với động cơ còn đĩa ly hợp nối với hộp số. Xin mời các bạn kích chuột vào bảng "Click here to put the Cluch Plate in place" để xem thứ tự lắp ráp các chi tiết của ly hợp Khi chân bạn rời khỏi bàn đạp côn, các l ò xo đẩy mâm bàn ép ly hợp (pressure plate) vào các đĩa ma sát (clutch plate) và ép chặt chúng với bánh đà. Điều này đã làm cho bánh đà động cơ bị khoá vào trục sơ cấp của hộp số làm cho chúng quay cùng một tốc độ. Độ lớn của mô men lực mà ly hợp có thể truyền được phụ thuộc vào ma sát gi ữa các đĩa ma sát với bánh đà và l ực nén mà các lò xo tác dụng lên các đĩa ma sát. Khi bạn nhấn bàn đạp côn, một cần liên động hoặc piston thuỷ lực sẽ tác dụng l ên một cần bẩy (còn gọi là càng cua ly hợp) một lực khá lớn, lực này được truyền đến vòng bi chặn của ly hợp, còn gọi l à bi T (viết tắt của từ throw-out bearing) làm cho lò xo đĩa trung tâm (diaphragm spring)

Upload: nguyen-xuan-nam

Post on 06-Nov-2015

223 views

Category:

Documents


3 download

DESCRIPTION

Nguyên Lý Hoạt Động Của Bộ Ly Hợp

TRANSCRIPT

  • Nguyn l hot ng ca b ly hp - 30/5/2007 8h:57

    Khi iu khin mt chic t s tay, bn c th s ngc nhin khi bit trn xe c t nht mt b ly hp hay cn gi l b cn. Nu bn tm hiu v nguyn l hot ng ca hp s t ng th bn cng bit rng trong hp s t ng ca t cng c vi ly hp.

    Trn thc t c kh nhiu loi ly hp trong cc vt dng thng ngy ca chng ta m chc hn bn cng nhn thy hng ngy. Mt vi v d in hnh nh: khoan in, chic ca xch, xe my, v ngay c chic lp xe p cng s dng nhng loi ly hp khc nhau. Trong bi vit ny chng ta cng tm hiu xem ti sao xe t li cn phi c ly hp v c th hn l ly hp trn chic xe ca bn lm vic nh th no. Chc chn c nhiu iu th v ang ch chng ta pha trc.

    Xin mi bn kch chut vo nt "Play" xem qu trnh ni, ngt v truyn m-men ca ly hp

    Trc ht bn hy tm hiu: Ly hp l mt c cu c s dng trong mt thit b ni v tch hai trc quay vi nhau. Trong cc thit b ny, mt trong hai trc thng c mt ng c hay puly dn ng cn trc kia li dn ng thit b khc. Trong mt chic khoan in chng hn, mt trc pha trong c dn ng bi ng c in cn trc bn ngoi th dn ng mt ngom cp mi khoan. Ly hp dng ni hai trc li vi nhau chng c th gn li vi nhau quay cng mt tc hoc c th tch ring ra quay vi cc tc khc nhau.

    Trn chic xe ca bn ng nhin l cn mt ly hp bi v khi ng c n my, trc ca ng c lun quay cn bnh xe khng phi lc no cng quay. chic xe dng li theo s iu khin ca bn trong khi ng c vn n my th phi ngt truyn ng ca ng c xung cc bnh xe. Ly hp cho php chng ta ni trc ra ca ng c vi trc vo ca hp s bng cch iu khin n khp gia chng. hiu c ly hp lm vic nh th no, chng ta cn phi nm c mt s kin thc c bn v ma st. Trong hnh di y bn s nhn thy hnh nh ca bnh (flywheel) kt ni vi ng c cn a ly hp ni vi hp s.

    Xin mi cc bn kch chut vo bng "Click here to put the Cluch Plate in place"

    xem th t lp rp cc chi tit ca ly hp

    Khi chn bn ri khi bn p cn, cc l xo y mm bn p ly hp (pressure plate) vo cc a ma st (clutch plate) v p cht chng vi bnh . iu ny lm cho bnh ng c b kho vo trc s cp ca hp s lm cho chng quay cng mt tc . ln ca m men lc m ly hp c th truyn c ph thuc vo ma st gia cc a ma st vi bnh v lc nn m cc l xo tc dng ln cc a ma st. Khi bn nhn bn p cn, mt cn lin ng hoc piston thu lc s tc dng ln mt cn by (cn gi l cng cua ly hp) mt lc kh ln, lc ny c truyn n vng bi chn ca ly hp, cn gi l bi T (vit tt ca t throw-out bearing) lm cho l xo a trung tm (diaphragm spring)

  • b nn li. Nh kt cu c kh dn ng, a ma st c gii phng ra khi bnh v a p ly hp v nh vy trc s cp ca hp s c gii phng khi ng c.

    Xin mi cc bn kch chut vo bng "Click here to engage/disengage cluch"

    theo di s hot ng ca bn p, a ma st, bi "T" v bnh trong qu trnh ni, ngt ly hp.

    Hy ch cc l xo tm a ma st. Nhng l xo ny c tc dng gim chn, gip cho vic n khp gia hp s vi ng c m du hn.

    a ma st

    Vn quan trng nht vi cc ly hp l vt liu ma st trn b mt b mn i. Vt liu ma st ny ging nh vt liu ca m phanh xe do vy sau mt thi gian s dng chng b mn i. Khi vt liu ma st ny b mn n mt mc no th ly hp s b trt, v mc trt ny s ln dn n khi n khng th truyn c mt cht m men xon no ca ng c xung cc bnh xe.

    Nu xt n cn nguyn ca vn th ly hp ch b mn khi m cc a ma st quay khng cng tc vi bnh . Khi chng kho li vi nhau, vt liu ma st c p cht vo bnh v chng quay cng tc vi nhau. Ch khi a ma st trt so vi bnh th hin tng mn mi xy ra. V vy nu khi iu khin xe, chn bn lun trn bn p cn hoc p cn nhiu ln th ly hp s b mn rt nhanh.

    Mt loi h hng khc ca ly hp l bi T b r, mn. Khi bi T mn s lm cho xut hin ting ku khi n chu ti trng tc dng ln n, tc l khi bn p bn p cn.

    Ngoi ly hp c kh nh nu trn, trn xe t cn c kh nhiu loi ly hp khc nh:

  • - Mt hp s t ng c mt vi ly hp. Chng c tc dng ng m mt s cp bnh rng hnh tinh n khp vi nhau.

    My nn trong h thng iu ha trn xe hi s dng ly hp in t.

    - B iu ho khng kh trn xe ca bn cng c vi ly hp in t. Cc ly hp ny ng m my nn kh trong khi ng c ang lm vic. Khi dng in chy qua cun dy trong ly hp in t, chng s lm cho ly hp ng v ngc li khi ngt dng in th ly hp nh ra. - a s cc xe hi s dng qut gi u s dng mt ly hp thu lc c cm bin nhit. Ly hp ny c t gia trc ca qut gi, ni nhn c lung kh chy qua b tn nhit n. Kiu ly hp ny l loi ly hp thu lc c bit. Cht lng trong khng gian kn ca ly hp s cng c ln khi nhit tng ln, v vy n lm cho qut quay nhanh hn, gn vi tc quay ca ng c. Khi nhit ng c cn thp, dng cht lng trong ly hp c nht thp hn do vy qut gi cng quay chm hn. iu ny s dn n ng c mau nng, t n nhit lm vic nhanh hn. - Ly hp cn c s dng b vi sai ca cu xe, gip cho vic s dng lc ko c ti u hn. - Cc ng dng ca ly hp trong i sng hng ngy th cn rt nhiu. Bn c nh chi ng xon dy m trc y bn tng chi khng yo-yo cng chnh l mt kiu ly hp c in .

  • Ngc Hi