Nguyn l hot ng ca b vi sai - 23/5/2007 9h:34

Bn bit ng c lm vic nh th no v bn cng tm hiu nguyn l lm vic ca hp s. Tuy nhin a ngun ng lc ca ng c xung cc bnh xe cn phi thng qua mt h thng cui cng, l b vi sai. B vi sai thng c lp t cng vi truyn lc cui, hay cn gi l cu xe.

B vi sai trn xe c ba nhim v chnh sau: - Truyn m men ca ng c ti cc bnh xe. - ng vai tr l c cu gim tc cui cng trc khi m men xon truyn ti cc bnh xe. - Truyn m men ti bnh xe trong khi cho php chng quay vi tc khc nhau.

Qua bi vit ny chng ta s bit ti sao chic xe ca bn li cn b vi sai v sau hy cng nghin cu v nguyn l lm vic ca n cng nh tm hiu v mt s loi vi sai t hin nay.

Xin mi tr chut vo cc n tn hiu xem s khc nhau ca cc bn knh quay vng gia

cc bnh xe

Bn ang nn bit rng, cc bnh xe quay vi cc tc khc nhau, c bit l khi quay vng. Hy nhn s m phng di y. Mi bnh xe s i c nhng qung ng khc nhau khi chic xe vo cua, cc bnh xe pha trong i c qung ng ngn hn cc bnh xe pha ngoi. iu c ngha l cc bnh xe bn trong s quay vi tc thp hn cc bnh xe ngoi. i vi cc bnh xe b ng, v d nh cc bnh trc ca chic xe dn ng bnh sau, khng c g lin kt chuyn ng gia chng nn hot ng c lp vi nhau. Th nhng, hai bnh sau li

c s lin kt cng nhn c ngun ng lc t mt ng c v mt hp s duy nht. Nu khng c b vi sai, hai bnh sau s b kho li vi nhau, b bt buc phi quay vi cng mt tc nh nhau. iu ny s lm cho vic quay vng ca xe rt kh khn. chic xe vo cua c, chc chn mt bnh xe s b trt quay. Vi cng ngh ch to lp xe v ng b tng nh hin nay, lc tc ng s lm trt quay mt bnh xe. Lc ny s c truyn t bnh xe bn ny sang bn kia qua trc bnh xe, lm tng lc xon tc dng ln trc bnh xe. B vi sai l g? B vi sai l mt thit b dng chia m men xon ca ng c thnh hai ng, cho php hai bn bnh xe quay vi hai tc khc nhau. Chng ta c th tm thy b vi sai tt c cc xe hi v xe ti hin i, v c bit cc xe bn bnh ch ng hon ton. Mi cu ch ng ca nhng xe ny u cn mt b vi sai v ng nhin gia bnh trc v bnh sau cng cn v khi vo cua, qung ng m bnh trc v sau i c cng khc nhau.

i vi cc xe bn bnh bn ch ng th li khng cn b vi sai gia cc bnh trc v sau; thay vo , chng c kho li vi nhau chuyn ng cng mt tc . iu ny l gii ti sao nhng chic xe ny li vo cua kh khn trn ng b tng khi h thng bn bnh ch ng c s dng. Cc bnh xe s c quay vi cc tc khc nhau? Chng ta va bt u vi dng vi sai cu n gin nht, cn gi l b vi sai m. Sau y chng ta s n vi mt s thut ng khc. Hnh nh di y s cho chng ta bit mt s thnh phn chnh ca mt b vi sai m.

Khi chic xe chuyn ng thng trn ng, c hai bnh xe cng quay vi mt tc nh nhau. Bnh rng u vo s lm vnh rng v v vi sai quay, khng c mt bnh rng no ca b vi sai quay, hai bnh rng cnh nh c kho cng nhau v vi v vi sai.

Xin mi click chut vo nt "Straight" theo di s chuyn ng tng i ca cc bnh rng

khi xe i thng. Xin mi click chut vo nt "Turn" theo di s chuyn ng tng i ca cc bnh rng khi

xe i thng.

Hy ch rng bnh rng u vo nh hn nhiu so vi vnh rng, y l cp bnh rng gim tc cui cng ca chic xe v t s truyn ca chng chnh l t s truyn ca truyn lc cui. Khi ni t s truyn lc cui l 4.10 tc l s rng ca vnh rng ln gp 4.10 ln bnh rng u vo.

Khi chic xe vo cua, cc bnh xe s phi quay vi cc tc khc nhau. Trong bc tranh trn, bn c th thy cc bnh rng trn v vi sai s quay ngay khi chic xe bt u i hng chuyn ng, cho php cc bnh xe chuyn ng vi cc tc khc nhau. Cc bnh xe bn trong quay chm hn v vi sai, trong khi cc bnh xe bn ngoi li quay nhanh hn.

B vi sai m khi chuyn ng thng Nhng trc trc v rc ri? B vi sai m lun cung cp mt m men c nh cho mi bnh xe. C hai yu t quyt nh n vic cung cp m men cho cc bnh xe, l thit b v lc ko. Trong iu kin ng kh ro, lc bm tt, gi tr m men cung cp cho cc bnh xe b gii hn bi ng c v cc bnh rng; nhng trong iu kin lc bm km nh xe i trn bng chng hn, gi tr m men xon li b gii hn bi mt im m ti cc bnh xe b trt quay. V vy, ngay c khi ng c ca xe c kho bao nhiu i chng na th m men xon cng

chng truyn c xung t bi v cc bnh xe b trt quay. Khi , bn c c tnh ga mnh ln na, bnh xe ca bn cng quay nhanh hn nhng chic xe vn nm ti ch.

Xin mi click chut vo nt "Play" xem s chuyn ng tng i ca cc bnh rng trong

b vi sai m, khi xe i thng.

Xin mi click chut vo nt "Play" xem s chuyn ng tng i ca cc bnh rng trong

b vi sai m, khi xe vo cua.

Nu bn tng li xe trn bng tuyt, bn s bit th thut khi hnh chic xe d dng hn. Bn ch nn khi hnh bng s mt, thay vo bn nn c s dng s hai hoc thm ch c s ba i. iu ny s bo m cho hp s ca chic xe cung cp m men xon thp i v do vy c th chic xe s trn i m khng b ba ti n na. Th nhng, iu g s xy ra khi mt bn bnh xe c lc bm rt tt cn bn kia li nm trn vng ly? y l vn rc ri m b vi sai m s phi vo cuc gii quyt. Hy nh rng b vi sai m lun cung cp mt m men xon nh nhau cho c hai bnh xe, v gi tr m men xon cc i s b gii hn ti cc bnh xe khng b trt quay. N khng ly nhiu m men lm mt bnh xe b trt trn bng nhng bnh xe c bm ng tt cng ch nhn c gi tr m men tng t. Chic xe ca bn khng th c c s bm ng ti u c. Phc tp hn l Off road! Ngoi nhc im trn, b vi sai m cn c th gy cho bn nhng rc ri hn nhiu khi bn chy xe trn ng xu. Nu bn c mt chic xe ti hoc mt chic xe a dng bn bnh ch ng, vi b vi sai m cho c bnh trc v sau, bn c th b sa ly. Hy nh rng chng ta ang n n vic b vi sai m lun cung cp mt m men xon nh nhau cho cc bnh xe. Nu mt bnh xe pha trc hoc sau khng bm ng, chng s b quay t do. Gii quyt cho vn ny chnh l b vi sai trt gii hn (LSD hay cn gi l positraction). B vi sai trt ny s dng a dng cc c cu lm cho b vi sai thng hot ng khi vo cua. Khi mt bnh xe b trt quay, chng s chuyn phn m men c ch sang bn bnh xe khng b trt tn dng hiu qu m men xon ng c. Sau y chng ta cng tm hiu v cc dng ca LSD, bao gm clutch-type LSD, the viscous coupling, locking differential v Torsen differential. Vi sai trt gii hn kiu ly hp clutch-type LSD y c l l dng chung nht ca loi vi sai trt gii hn. Loi vi sai ny c tt c cc thnh phn ca mt b vi sai m, nhng c thm mt hp l xo v mt b ly hp. Mt vi b c mt ly hp hnh nn ging nh ng b cc hp s c kh.

Hp l xo y cc bnh rng bn cnh tch ra khi cc tm ly hp ang c gn vi v vi sai. Ton b cc bnh rng u quay vi v khi hai bnh xe quay cng mt tc , v lc ny khng cn thit phi c b ly hp ny. Th nhng nu c g buc cho mt bnh xe quay nhanh hn bnh kia, nh khi vo cua chng hn, th lp tc ly hp bt u hot ng. N c tc dng chng li hin tng c hai bnh xe quay cng mt tc . Nu mt bnh xe mun quay nhanh hn bnh bn kia, n cn phi lm b ly hp trt i. cng ca l xo v lc ma st ca ly hp s quyt nh gi tr m men s lm cho n b trt. Tr li vi tnh hung trn, nu mt bnh xe ln trn bng cn bnh bn kia li c bm ng rt tt, vi b vi sai trt gii hn ny th ngay c bnh xe b trt quay khng th truyn m men xung t th bnh bn kia cng s truyn m men chic xe di chuyn khi vng ly. M men c cung cp cho bnh xe khng nm trn bng s cn bng vi gi tr m men cn li sau khi lm cho ly hp trt i. Kt qu l bn c th di chuyn v trc vt qua vng ly. Khp ni dnh (Viscous Coupling) Khp ni dnh thng c thy trn cc xe c cc bnh xe ch ng hon ton. N c s dng kt ni cc bnh sau vi cc bnh xe trc khi mt cp bnh xe b trt th m men xon s c chuyn ti cp bnh kia.

Khp ni dnh c hai b a ma st t bn trong mt khng gian kn in y cht lng (thng l du thu lc c bit) c nht cao. Mi b a ma st c ni vi mt u trc. Di iu

kin bnh thng, c hai b a ma st v lng du thu lc trong khp ni cng quay vi mt tc nht nh. Khi mt cp bnh xe c gng quay nhanh hn, c th ang b trt chng hn, b a ma st tng ng vi cp bnh xe quay nhanh hn cng b quay nhanh hn theo. Lc ny, du thu lc nm trong khng gian gia hai b a ma st s c tc dng cun b a ma st kia cng quay nhanh theo. iu ny s lm cho m men xon s c truyn t cp bnh xe quay nhanh hn sang bnh xe quay chm hn, lm cho bnh b trt hn. Khi chic xe vo cua, s khc nhau v tc gia cc bnh xe khng ln nh khi mt trong chng b trt. Mt trong hai b a ma st quay cng nhanh so vi b kia (tng ng vi bnh xe trt cng nhiu) th lng m men xon c b khp ni dnh chuyn i cng ln. Nh vy tc dng ca loi khp ni ny khi xe vo cua l khng c, v vy nhc im ln nht, r rng l: khng c mt cht m men no c chuyn i trc khi hin tng trt bt u. d hiu hn, chng ta cng tm hiu mt minh ho n gin sau: Bn hy t mt chic a thu tinh, su lng, nh c th cha c mt qu trng g (vt) ln mt quay t trn chic bn. Hy kho lo p qu trng vo trong chic a m lng khng b v ra. Lc ny, lng qu trng nm gia chic a v lng trng bao quanh. Bn hy quay t ngt chic a. Ch nhn bn s thy, lc u lng qu trng khng quay cng chic a nhng ch mt lc sau n quay cng vi chic a. iu ny c th l gii l do lc ma st nht ca lng trng trng g lm cho lng quay cng theo vi chic a. Nu khi chic a v lng ang quay cng nhau, bt ng bn gi chic a li, lc ny lng lp tc quay chm dn ri cng dng li theo chic a. Lin h vi khp ni trn ta c th thy chic a v lng chnh l hai b a ma st cn lng trng trng g c tc dng nh du thu lc, v nguyn l lm vic ca chng nh v d minh ho trn. Vi sai kho locking v vi sai cm bin m men Torsen B vi sai kho rt hu ch trong trng hp chic xe ca bn chy trn ng rt xu. Kt cu ca n cng ging vi loi vi sai m nhng c kt hp thm c cu thu lc, kh nn hoc in kho cc bnh rng u ra li vi nhau. C cu vi sai ny c iu khin ng m ch yu bng cng tc v khi n hot ng cc bnh xe u quay vi cng mt tc nh nhau.

Vi sai Torsen l mt thit b c kh hon ton, n khng c iu khin bng in t, khng c ly hp v cng khng c t cht thu lc no. Vi sai Torsen (kt hp t torque v sensing, c ngha l cm bin m men) lm vic nh mt b vi sai m khi gi tr m men ca mi bnh xe l cn bng. Th nhng ngay sau khi mt bnh xe no mt lc bm, s khc nhau v m men dn n cc bnh rng trong b vi sai Torsen kt ni vi nhau. Vic thit k cc bnh rng trong b vi sai s quyt nh n t s chnh lch m men. V d, nu mt b vi sai Torsen c bit c thit k vi t s chnh lch 5:1, n s c kh nng cung cp m men xon cho bnh xe c lc bm tt ln gp 5 ln bnh xe b trt. Cc thit b ny thng c s dng cc xe hi c cc bnh ch ng hon ton vi hiu sut cao. Ging nh b khp ni dnh, chng thng c s dng chuyn i cng sut gia bnh trc v bnh xe sau. Trong hai loi ny, b vi sai Torsen tt hn b vi sai khp ni dnh v chng truyn m men ngay khi hin tng trt c th xy ra. Tuy nhin, nu mt cp bnh xe b mt sc bm hon ton th vi sai Torsen s khng th cung cp mt cht m men no cho cp bnh xe kia, bi v t s chnh lch s quyt nh bao nhiu m men xon c chuyn i, v ng nhin 5 ln 0 s phi bng 0.

Ngc Hi (Bin dch)