®Þnh nghÜa hpq -...

33

Upload: others

Post on 06-Nov-2019

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ®Þnh nghÜa HPQ - benhphoitacnghen.vnbenhphoitacnghen.vn/wp-content/uploads/2016/12/10.2.Phong-tranh-Hen-1.pdf · - Trảiga ng¨n bôi cã kho¸ kÐo lªn ®Öm vµ gèi. - Kh«ng
Page 2: ®Þnh nghÜa HPQ - benhphoitacnghen.vnbenhphoitacnghen.vn/wp-content/uploads/2016/12/10.2.Phong-tranh-Hen-1.pdf · - Trảiga ng¨n bôi cã kho¸ kÐo lªn ®Öm vµ gèi. - Kh«ng

®Þnh nghÜa HPQ

• Viªm

• Co th¾t phÕ qu¶n

• T¨ng tÝnh ph¶n øng

phÕ qu¶n.

HËu qu¶ cña 3 qu¸ tr×nh

nµy gây chÝt hÑp

®ưêng thë.

Page 3: ®Þnh nghÜa HPQ - benhphoitacnghen.vnbenhphoitacnghen.vn/wp-content/uploads/2016/12/10.2.Phong-tranh-Hen-1.pdf · - Trảiga ng¨n bôi cã kho¸ kÐo lªn ®Öm vµ gèi. - Kh«ng

ChiÕn lƯîc §iÒu trÞ hen

1. BÖnh hen kh«ng thÓ ch÷a khái hẳn nhưng cã thÓ kiÓm

so¸t ®ưîc với một chiến lược điều trị hợp lý.

2. Các vấn đề chính trong điÒu trÞ hen

• §iÒu trÞ c¾t c¬n hen.

• Qu¶n lý, ch¨m sãc ngêi bÖnh t¹i céng ®ång:

+ Tư vÊn gi¸o dôc cho ngưêi bÖnh hiÓu ®ưîc b¶n chÊt vàcác đặc điểm cña bÖnh hen.

+ BiÕt c¸ch tr¸nh c¸c yÕu tè cã thÓ khëi ph¸t c¬n hen.

+ Sö dông ®óng thuèc ch÷a hen.

+ BiÕt yªu cÇu sù hç trî cña y tÕ khi cÇn thÕt.

Page 4: ®Þnh nghÜa HPQ - benhphoitacnghen.vnbenhphoitacnghen.vn/wp-content/uploads/2016/12/10.2.Phong-tranh-Hen-1.pdf · - Trảiga ng¨n bôi cã kho¸ kÐo lªn ®Öm vµ gèi. - Kh«ng

Thuôc căt cơn: Cêng bªta 2 TD nhanh khi cân thiêt

Chọn 1:

ICS liêu thâp

Anti leukotriene

Chọn 1:

ICS liêu thâp+LABA

ICS liêu TB hoặc cao

ICS liêu thÊp+ anti leukotriene

ICS liêu thâp+ Theophylline-SR

Thêm1 or 2:

ICS liêu TB hoặc cao + LABA

Anti Leukotriene

Theophylline-SR

Thêm 1 hoặc 2:

Glucocortico steroid uống liêu thấp

Anti-IgE

BËc 1: BËc 2: BËc 4 BËc 5

Thuôc dùphong :

Không

ĐIỀU TRỊ KIỂM SOÁT HEN

BËc 3

KiÓm so¸t m«i trưêng – Gi¸o dôc hen – Tránh yêu tô kích

phát

Gi¶m

Page 5: ®Þnh nghÜa HPQ - benhphoitacnghen.vnbenhphoitacnghen.vn/wp-content/uploads/2016/12/10.2.Phong-tranh-Hen-1.pdf · - Trảiga ng¨n bôi cã kho¸ kÐo lªn ®Öm vµ gèi. - Kh«ng

NỘI DUNG GIÁO DỤC CHỦ YẾU

1. Biết được hen là một bệnh mạn tính với

các đợt tái phát hay còn gọi là đợt kịch

phát.

2. Vai trò của viêm đường thở mạn tính và co

thắt phế quản từng đợt

3. Phân biệt các thuốc điêu trị hen (thuốc

phòng cơn và thuốc cắt cơn).

4. Sử dụng thuốc đúng cách.

5. Tránh các yếu tố nguy cơ.

6. Kỹ năng tự theo dõi. GINA guideline, NIH. 2007

Page 6: ®Þnh nghÜa HPQ - benhphoitacnghen.vnbenhphoitacnghen.vn/wp-content/uploads/2016/12/10.2.Phong-tranh-Hen-1.pdf · - Trảiga ng¨n bôi cã kho¸ kÐo lªn ®Öm vµ gèi. - Kh«ng

1. Tr¸nh xa nh÷ng thø cã thÓ kÝch

ph¸t c¬n hen.

2. Sö dông thuèc hen theo ®ónghưíng dÉn cña b¸c sü.

3. §Õn kh¸m b¸c sü Ýt nhÊt 2-3 lÇn

mét n¨m ®Ó kiÓm tra. ThËm chÝ

®Õn kh¸m c¶ khi b¹n c¶m thÊykh«ng cã vÊn ®Ò g× vÒ ®ưêng thë.

ĐÓ kiÓm so¸t ®ưîc hen vµ gi÷ cho c¬n

hen kh«ng xuÊt hiÖn…

Page 7: ®Þnh nghÜa HPQ - benhphoitacnghen.vnbenhphoitacnghen.vn/wp-content/uploads/2016/12/10.2.Phong-tranh-Hen-1.pdf · - Trảiga ng¨n bôi cã kho¸ kÐo lªn ®Öm vµ gèi. - Kh«ng

PHÁT HIỆN VÀ GIẢM TIẾP XÚC YẾU TỐ NGUY CƠ

Tránh hoặc giảm tiếp xúc YTNC nên đuợc

áp dụng bất cứ lúc nào có thể.

Giảm tiếp xúc với YTNC giúp cải thiện khả

năng kiểm soát hen và giảm số lượng thuốc

cần dùng.

Page 8: ®Þnh nghÜa HPQ - benhphoitacnghen.vnbenhphoitacnghen.vn/wp-content/uploads/2016/12/10.2.Phong-tranh-Hen-1.pdf · - Trảiga ng¨n bôi cã kho¸ kÐo lªn ®Öm vµ gèi. - Kh«ng

nh÷ng yÕu tè cã NGUY CƠ

kÝch ph¸t c¬n hen

Page 9: ®Þnh nghÜa HPQ - benhphoitacnghen.vnbenhphoitacnghen.vn/wp-content/uploads/2016/12/10.2.Phong-tranh-Hen-1.pdf · - Trảiga ng¨n bôi cã kho¸ kÐo lªn ®Öm vµ gèi. - Kh«ng

Các dị nguyên đường

thở: bọ nhà, phân hoa,

lông chó, mèo, nâm

môc

CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ KÍCH PHÁT CƠN HEN

Page 10: ®Þnh nghÜa HPQ - benhphoitacnghen.vnbenhphoitacnghen.vn/wp-content/uploads/2016/12/10.2.Phong-tranh-Hen-1.pdf · - Trảiga ng¨n bôi cã kho¸ kÐo lªn ®Öm vµ gèi. - Kh«ng

Hoạt động thể lực, gắng sức

CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ KÍCH PHÁT CƠN HEN

Page 11: ®Þnh nghÜa HPQ - benhphoitacnghen.vnbenhphoitacnghen.vn/wp-content/uploads/2016/12/10.2.Phong-tranh-Hen-1.pdf · - Trảiga ng¨n bôi cã kho¸ kÐo lªn ®Öm vµ gèi. - Kh«ng

Khãi (thuèc l¸, thuèc

lµo, bÕp than, bÕp cñi,

hương, khói xe…)

CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ KÍCH PHÁT CƠN HEN

Page 12: ®Þnh nghÜa HPQ - benhphoitacnghen.vnbenhphoitacnghen.vn/wp-content/uploads/2016/12/10.2.Phong-tranh-Hen-1.pdf · - Trảiga ng¨n bôi cã kho¸ kÐo lªn ®Öm vµ gèi. - Kh«ng

Các yếu tố gây kích ứng đường thở

khác: mùi thơm, bụi, hóa chất, tiếp xúc

nghê nghiệp và không khí lạnh, khô.

CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ KÍCH PHÁT CƠN HEN

Page 13: ®Þnh nghÜa HPQ - benhphoitacnghen.vnbenhphoitacnghen.vn/wp-content/uploads/2016/12/10.2.Phong-tranh-Hen-1.pdf · - Trảiga ng¨n bôi cã kho¸ kÐo lªn ®Öm vµ gèi. - Kh«ng

• Con gi¸n

CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ KÍCH PHÁT CƠN HEN

Page 14: ®Þnh nghÜa HPQ - benhphoitacnghen.vnbenhphoitacnghen.vn/wp-content/uploads/2016/12/10.2.Phong-tranh-Hen-1.pdf · - Trảiga ng¨n bôi cã kho¸ kÐo lªn ®Öm vµ gèi. - Kh«ng

CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ KÍCH PHÁT CƠN HEN

• Bia rượu và các đồ uống có

cồn

• Thực phẩm và các chất phụ

gia, bảo quản: tartrazine

(nhuộm màu cam), mì chính,

sulphite và các dị nguyên thức

ăn như lạc, hải sản

Page 15: ®Þnh nghÜa HPQ - benhphoitacnghen.vnbenhphoitacnghen.vn/wp-content/uploads/2016/12/10.2.Phong-tranh-Hen-1.pdf · - Trảiga ng¨n bôi cã kho¸ kÐo lªn ®Öm vµ gèi. - Kh«ng

Nhiễm trùng đường hô

hấp, đặc biệt cảm cúm,

nhiễm virus

Thay đổi thời tiết , khÝ

hËu, bao gồm nhiệt độ

và độ ẩm

CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ KÍCH PHÁT CƠN HEN

Page 16: ®Þnh nghÜa HPQ - benhphoitacnghen.vnbenhphoitacnghen.vn/wp-content/uploads/2016/12/10.2.Phong-tranh-Hen-1.pdf · - Trảiga ng¨n bôi cã kho¸ kÐo lªn ®Öm vµ gèi. - Kh«ng

• Thuèc ( Aspirine, thuốc chông viêm giảm đau không

steroid, thuèc chÑn ....)

CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ KÍCH PHÁT CƠN HEN

Page 17: ®Þnh nghÜa HPQ - benhphoitacnghen.vnbenhphoitacnghen.vn/wp-content/uploads/2016/12/10.2.Phong-tranh-Hen-1.pdf · - Trảiga ng¨n bôi cã kho¸ kÐo lªn ®Öm vµ gèi. - Kh«ng

+ Sang chấn tâm lý

+ Thay ®æi c¶m xóc m¹nh (cưêi, la hÐt nhiÒu, lo

lăng,

sợ hãi, kích thích ....)

CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ KÍCH PHÁT CƠN HEN

Page 18: ®Þnh nghÜa HPQ - benhphoitacnghen.vnbenhphoitacnghen.vn/wp-content/uploads/2016/12/10.2.Phong-tranh-Hen-1.pdf · - Trảiga ng¨n bôi cã kho¸ kÐo lªn ®Öm vµ gèi. - Kh«ng

Thay đổi nội

tiết: thai nghén,

kinh nguyệt

Trào ngược dạ

dày, thực quản

CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ KÍCH PHÁT CƠN HEN

Page 19: ®Þnh nghÜa HPQ - benhphoitacnghen.vnbenhphoitacnghen.vn/wp-content/uploads/2016/12/10.2.Phong-tranh-Hen-1.pdf · - Trảiga ng¨n bôi cã kho¸ kÐo lªn ®Öm vµ gèi. - Kh«ng

H¹n chÕ c¸c yÕu tè g©y ra c¬n hen

- Nªn tr¸nh xa c¸c lo¹i vËt nu«i cã

l«ng, kh«ng cho ®éng vËt vµo phßng

ngñ, n»m lªn giưêng ngñ.

-Kh«ng hót thuèc l¸, ®un bÕp, ®èt

hư¬ng trong nhµ.

- Tránh các loại rượu bia và các đồ

uống có cồn

Page 20: ®Þnh nghÜa HPQ - benhphoitacnghen.vnbenhphoitacnghen.vn/wp-content/uploads/2016/12/10.2.Phong-tranh-Hen-1.pdf · - Trảiga ng¨n bôi cã kho¸ kÐo lªn ®Öm vµ gèi. - Kh«ng

H¹n chÕ c¸c yÕu tè g©y ra c¬n hen

- Tr¸nh nh÷ng thø cã mïi nång h¾c trong

nhµ. Kh«ng dïng xµ phßng, nưíc th¬m,

nưíc géi ®Çu, nưíc hoa cã mïi m¹nh.

-Tr¸nh c¸u giËn hoÆc xóc ®éng m¹nh.

- Nên tránh sử dụng thuốc: chống viêm

giảm đau (aspirin, mofen, diclofenac),

thuốc chẹn bêta giao cảm (propranolol).

Page 21: ®Þnh nghÜa HPQ - benhphoitacnghen.vnbenhphoitacnghen.vn/wp-content/uploads/2016/12/10.2.Phong-tranh-Hen-1.pdf · - Trảiga ng¨n bôi cã kho¸ kÐo lªn ®Öm vµ gèi. - Kh«ng

§Ó h¹n chÕ các loại bọ nhà...

• Không dùng các vật dụng

trong nhà có khả năng bắt

bụi cao như thảm, rèm treo

• Loại bỏ các vật dụng không

cần thiết trong phòng

• Dùng điều hoà không khí để

giảm độ ẩm trong phòng,

giữ độ ẩm trong nhà khoảng

50%.

Page 22: ®Þnh nghÜa HPQ - benhphoitacnghen.vnbenhphoitacnghen.vn/wp-content/uploads/2016/12/10.2.Phong-tranh-Hen-1.pdf · - Trảiga ng¨n bôi cã kho¸ kÐo lªn ®Öm vµ gèi. - Kh«ng

- Trải ga ng¨n bôi cã kho¸ kÐo lªn

®Öm vµ gèi.

- Kh«ng dïng gèi, ®Öm lµm b»ng

r¬m r¹.

- Nªn dïng mét chiÕc chiÕu ®¬n

thuÇn.

- Giặt chăn ga gối đệm hàng tuần

b»ng nưíc nãng vµ ph¬i kh« díi ¸nh

n¾ng mÆt trêi.

Ch¨m sãc phßng ngñ cña ngêi bÖnh hen.

Page 23: ®Þnh nghÜa HPQ - benhphoitacnghen.vnbenhphoitacnghen.vn/wp-content/uploads/2016/12/10.2.Phong-tranh-Hen-1.pdf · - Trảiga ng¨n bôi cã kho¸ kÐo lªn ®Öm vµ gèi. - Kh«ng

§Ó h¹n chÕ nÊm mèc...

• Cần tạo đủ ánh sáng và

giảm độ ẩm trong nhà

• Lau sạch các vùng ẩm

thấp

• Thường xuyên lau nhà với

khăn vải uớt.

• Mang khẩu trang khi dọn

dẹp các đồ đạc cũ.

Page 24: ®Þnh nghÜa HPQ - benhphoitacnghen.vnbenhphoitacnghen.vn/wp-content/uploads/2016/12/10.2.Phong-tranh-Hen-1.pdf · - Trảiga ng¨n bôi cã kho¸ kÐo lªn ®Öm vµ gèi. - Kh«ng

§Ó h¹n chÕ phÊn hoa...

Nên đóng kín cửa và dùng

điều hoà hoặc máy lọc

không khí khi phấn hoa

rụng nhiều

Hạn chế ra ngoài và mang

khẩu trang khi đi ra ngoài

trong khoảng từ 5 -10 giờ

sáng là khoảng thời gian

phấn hoa rụng nhiều

nhất.

Page 25: ®Þnh nghÜa HPQ - benhphoitacnghen.vnbenhphoitacnghen.vn/wp-content/uploads/2016/12/10.2.Phong-tranh-Hen-1.pdf · - Trảiga ng¨n bôi cã kho¸ kÐo lªn ®Öm vµ gèi. - Kh«ng

Sö dông cöa sæ ®Ó gi÷ cho kh«ng khÝ

trong s¹ch.

- Më réng cöa sæ khi kh«ng khÝ nãng, ngét ng¹t, khi

nÊu nưíng, khi trong nhµ cã nhiÒu thø nÆng mïi.

- NÕu sưëi b»ng cñi, dÇu löa ph¶i më

cöa sæ ®ñ réng ®Ó gi¶i tho¸t hÕt khãi.

- §ãng chÆt cöa sæ khi kh«ng khÝ bªn

ngoµi bÞ « nhiÔm bëi khãi « t«, nhµ m¸y,

bôi hoÆc phÊn tõ hoa vµ c©y.

Page 26: ®Þnh nghÜa HPQ - benhphoitacnghen.vnbenhphoitacnghen.vn/wp-content/uploads/2016/12/10.2.Phong-tranh-Hen-1.pdf · - Trảiga ng¨n bôi cã kho¸ kÐo lªn ®Öm vµ gèi. - Kh«ng

Nh÷ng viÖc vÆt cÇn lµm khi

ngƯêi bÖnh hen v¾ng nhµ

QuÐt dän, hót bôi.

QuÐt s¬n.

XÞt thuèc diÖt c«n trïng.

Sö dông c¸c chÊt tÈy m¹nh.

NÊu nh÷ng thøc ¨n dËy mïi

Th«ng khÝ tèt tríc khi ngêi bÖnh hen trë l¹i.

NÕu kh«ng cã ngêi gióp viÖc ngêi bÖnh hen cã thÓ

sö dông khÈu trang hoÆc mÆt n¹ khi quÐt dän.

Page 27: ®Þnh nghÜa HPQ - benhphoitacnghen.vnbenhphoitacnghen.vn/wp-content/uploads/2016/12/10.2.Phong-tranh-Hen-1.pdf · - Trảiga ng¨n bôi cã kho¸ kÐo lªn ®Öm vµ gèi. - Kh«ng

THẬN TRỌNG KHI TẬP THỂ DỤC

Trước khi tập thể dục:

Làm âm cơ thể đúng

mức

Xịt thuôc căt cơn

truớc khi tập

Tránh không khí lạnh

và khô

Xem xét chính xác

lượng bài tập thể dục

Trong lúc tập thể dục:

Thở đường mũi

Hoàn thành bài tập

chậm

Không tập lâu và quá

sức

Page 28: ®Þnh nghÜa HPQ - benhphoitacnghen.vnbenhphoitacnghen.vn/wp-content/uploads/2016/12/10.2.Phong-tranh-Hen-1.pdf · - Trảiga ng¨n bôi cã kho¸ kÐo lªn ®Öm vµ gèi. - Kh«ng

BƠI LỘI

Không khí âm và ẩm.

Rât nhiêu bài tập.

Cải thiện dung tích phổi.

Giúp chỉnh tư thê và tập luyện cơ.

Tạo sự tự tin khi tập thể dục.

Page 29: ®Þnh nghÜa HPQ - benhphoitacnghen.vnbenhphoitacnghen.vn/wp-content/uploads/2016/12/10.2.Phong-tranh-Hen-1.pdf · - Trảiga ng¨n bôi cã kho¸ kÐo lªn ®Öm vµ gèi. - Kh«ng

MÔI TRƯỜNG

• Ðối phó với bụi ô nhiễm

Hạn chế đi ra ngoài; ở trong nhà.

Mang khẩu trang khi đi ra ngoài.

Khi về nhà, rửa sạch mặt, tay và đánh răng.

Dùng máy làm ẩm không khí để cho không khí

phòng không bị khô.

Ðóng cửa sổ.

Page 30: ®Þnh nghÜa HPQ - benhphoitacnghen.vnbenhphoitacnghen.vn/wp-content/uploads/2016/12/10.2.Phong-tranh-Hen-1.pdf · - Trảiga ng¨n bôi cã kho¸ kÐo lªn ®Öm vµ gèi. - Kh«ng

DU LỊCH

• Cần phải có kế hoạch trước.

• Giải thích kế hoạch nghỉ mát với bác sỹ.

• Chuẩn bị đầy đủ lượng thuốc mang theo,

nếu đi nghỉ trong thời gian dài phải đảm

bảo có thể mua được thuốc ở nơi nghỉ.

Page 31: ®Þnh nghÜa HPQ - benhphoitacnghen.vnbenhphoitacnghen.vn/wp-content/uploads/2016/12/10.2.Phong-tranh-Hen-1.pdf · - Trảiga ng¨n bôi cã kho¸ kÐo lªn ®Öm vµ gèi. - Kh«ng

DU LỊCH

• Khi đi nước ngoài, chuẩn bị danh sách thuốc đem theo bằng tiếng địa phương của quốc gia đó.

• Ðem theo thuốc để dùng khi quá cảnh (trên máy bay hoặc trên xe).

• Kiểm tra xem nguồn điện quốc gia sắp đến có tương thích với máy khí dung đang có

hay không.

Page 32: ®Þnh nghÜa HPQ - benhphoitacnghen.vnbenhphoitacnghen.vn/wp-content/uploads/2016/12/10.2.Phong-tranh-Hen-1.pdf · - Trảiga ng¨n bôi cã kho¸ kÐo lªn ®Öm vµ gèi. - Kh«ng

PHÁT HIỆN VÀ GIẢM TIẾP XÚC YẾU TỐ NGUY CƠ

Phát hiện chất kích thích nơi

làm việc.

Phòng nhiễm trùng ở trẻ em và

nhũ nhi. Bệnh nhân hen nên

đuợc tiêm phòng cúm.

Page 33: ®Þnh nghÜa HPQ - benhphoitacnghen.vnbenhphoitacnghen.vn/wp-content/uploads/2016/12/10.2.Phong-tranh-Hen-1.pdf · - Trảiga ng¨n bôi cã kho¸ kÐo lªn ®Öm vµ gèi. - Kh«ng

Xin tr©n träng c¶m ¬n !