Thôngtinsách

Tênsách:ĐánhthứcnguồnnănglựcvôhạnNguyêntác:UnlimitedPowerTácgiả:AnthonyRobbinsDịchgiả:TuyếtMinh

Nhàxuấtbản:NXBTừđiểnBáchkhoaKíchthước:12x20cmTrọnglượng:320gramSốtrang:314trang

Nămxuấtbản:06/2007Giábìa:50.000đ

Thểloại:Kinhtế-Kỹnăng

+

Ebookmiễnphítại:www.Sachvui.Com

Giớithiệu

Khithấymộtaiđóthànhđạtrathườngtựhỏi“làmthếnàođểanhtacóđượcthànhquảấy?”,mặcdùxétvềxuấtphátđiểmcó thểhọkhôngđủ tưchấtbằngta,thếnhưngsaohọlạisớmđạtđượcsựthànhcôngnhưý...

Sựkhácbiệtnàythườngđơngiảnvàvìbạnluôncónhữngnỗisợhãitiềmẩntrongtưtưởng,nhậnthứccủamình-Nóđượctíchluỹvàpháttriển,đôilúclạidângcaođểtựbảovệ,ngănchặnnhữngrủirocóthểxảyđến,dầndầnbiếnthànhmộtlớpvỏbọc-đóchínhlàtrởlựccủathànhcông.

Vậndụngđượcnguồnnănglựcvôhạn,khôngnhữngloạibỏđượcsựsợhãimàcòncho tamột tháiđộsống tíchcực, tự tin,dámnghĩdámlàm.Đólànguồnnhiên liệukhôngbaogiờcạnkiệtđangchờsựkhởiđộngđúng lúc,nhịpnhàngđểmọingườicóthểđạtđếnđỉnhđiểmcủathànhcông.

Conngườichỉcóthểchuyểnđổicuộcsốngcủamìnhmộtcáchngoạnmục,thầnkỳkhibiếttìmcáchkhaithông,giảiphóngnguồnnănglựctiềmẩnđó.

Nộidungsáchsẽ làhồichuông“Đánhthứcnguồnnănglựcvôhạn”trongmỗichúngta.

“Hãyhànhđộng.Hãytựchủ.Sửdụng,bấtcứkiếnthứcnàobạnđãtừngbiếttrong cuốn sách này ngay bây giờ. Đừng làm nó chỉ vì bạn. Hãy làm vìngườikhácnữa.Kếtquảcủanhữnghànhđộngnhưvậycònlớnhơnbấtcứthứgìbạncóthểhìnhdung.

Trênđời,đãquánhiềungườichỉbiếtnói.Nhiềungườibiếtcáigìđúng,cáigìhiệuquảnhưngvẫnkhôngcóđượckếtquảnhưmìnhmongmuốn.Nóikhông thôi chưa đủ. Bạn phải biến lời nói thành hành động. Đó chính làquyềnnăngvôhạn.Quyềnnăngvôhạngiúpbạnlàmnhữngviệccầnlàmđểcóđượcthànhcôngđỉnhcao”

MụclụcLờitựaThànhcông

PhầnI:Họchỏitừcáctàinăngưutú

Chương1:Tàisảncủađếvương

Chương2:Điềuđặcbiệttạonênsựkhácbiệt

Chương3:Tầmảnhhưởngcủatâmtrạng

Chương4:Niềmtin:Sựrađờicủatinhhoa

Chương5:Bảyướclệđểthànhđạt

Chương6:Làmchủtrítuệ:Cáchkiểmsoátnãobộ

Chương7:Sựsắpxếpýtưởngđểđếnđượcthànhcông

Chương8:Đoánkếhoạchcủaaiđó

Chương9:Cơchếsinhlýhọc:Conđườngdẫnđếntinhhoa

Chương10:Nănglượng:Nguồnnhiênliệuđểđạtđếntinhhoa

PhầnII:Côngthứcthànhcôngtốithượng

Chương11:Xóabỏhạnchế:Biếtmìnhmuốngì

Chương12:Tácdụngcủatínhchuẩnxác

Chương13:Phéphuyềndiệucủasựhoàhợp

Chương14:Nétđộcđáocủatinhhoa:Cácphươngpháplậptrìnhtư

tưởng

Chương 15:Cách kiểm soát và kiềm chế đối kháng, đồng thời giảiquyếtrắcrối

Chương16:Táixácđịnh:Sứcmạnhcủanhậnthức

Chương17:Lưugiữtrảinghiệmbảnthânđểđếnvớithànhcông

Lờitựa

Khithấymộtaiđóthànhđạttathườngtựhỏi“làmthếnàođểanhtacóđượcthànhquảấy?”,mặcdùxétvềxuấtphátđiểmcó thểhọkhôngđủ tưchấtbằngta,thếnhưngsaohọlạisớmđạtđượcsựthànhcôngnhưý...

Sựkhácbiệtnàythườngđơngiảnlàvìbạnluôncónhữngnỗisợhãitiềmẩntrongtưtưởng,nhậnthứccủamình-Nóđượctíchlũyvàpháttriển,đôilúclạidângcaođểtựbảovệ,ngănchặnnhữngrủirocóthểxảyđến,dầndầnbiếnthànhmộtlớpvỏbọc-đóchínhlàtrởlựccủathànhcông.

Vậndụngđượcnguồnnănglựcvôhạn,khôngnhữngloạibỏđượcsựsợhãimàcòncho tamột tháiđộsống tíchcực, tự tin,dámnghĩdámlàm.Đólànguồnnhiên liệukhôngbaogiờcạnkiệtđangchờsựkhởiđộngđúng lúc,nhịpnhàngđểmọingườicóthểđạtđếnđỉnhđiểmcủathànhcông.

Conngườichỉcóthểchuyểnđổicuộcsốngcủamìnhmộtcáchngoạnmục,thầnkỳkhibiếttìmcáchkhaithông,giảiphóngnguồnnănglựctiềmẩnđó.

NộidungsáchsẽlàhồichuôngĐánhthứcnguồnnănglựcvôhạntrongmỗichúngta.

Thànhcông

Cười nhiều hơn và thường xuyên hơn. Được người thông minh hơn tôntrọng.Được trẻnhỏyêumến.Cóđược lờicangợi trung thựccủanhàphêbình.Chịuđựngkhibạnbèmắcsailầmvàphảnbội.Muốnngưỡngmộcáiđẹp,hãytìmnhữnggìtốtđẹpnhấttrongngườikhác.Hãykhiếnthếgiớinàytốtđẹphơndùchỉmộtchút,dùlàđemniềmvuiđếnchotrẻnhỏ,dọnvénlạikhuvườnxinhxắnhoặccải thiệnxãhội loàingười.Nỗlựcdùchỉđểmộtngườisốngdễdànghơnvìcóbạntrênđời.Đóchínhlàthànhcông.

RalphWaldoEmerson

PhầnI:Họchỏitừcáctàinăngưutú

Chương1:Tàisảncủađếvương

“Mụcđíchtolớnnhấtcủacuộcđờikhôngphảilàtrithứcmàlàhànhđộng”

_ThomasHenryHuxley

Từnhiềuthángtrướcđây, tôiđãnghenóivềanh.Họnóianhtrẻ,giàucó,khỏemạnh,hạnhphúcvàthànhđạt.Tôinhấtđịnhphảigặpngườinày.Tôinhìnanh thậtkỹkhi anhở trườngquay củađài truyềnhình.Tôi theo anhtrong vài tuần kế tiếp để quan sát cách anh tư vấn cho nhiều người: từnguyênthủquốcgiachođếnmộtngườibịmắcchứngámảnh.Anhcùngbànbạcvớichuyêngiadinhdưỡng,giámđốcphụtráchhuấnluyện,làmviệcvớicácvậnđộngviênvàtrẻemgặprắcrốitronghọctập.Anhdườngnhưcựckỳhạnhphúcvàyêuquývợvôvàn.HọcùngdulịchkhắpnướcMỹvàkhắpthếgiớitrongniềmhạnhphúcvôtận.Khiđãchơithỏathích,họlênmáybayđếnSanDiegođểdừngchânvàingàytạitưgiacùngvớingườithân.ĐólàmộtlâuđàinhìnrabiểnTháiBìnhDương.

Làm thếnàomột chàng trai chỉmới 25 tuổi,mới họchết tú tài lại có thểthành đạt như vậy trong một thời gian ngắn như thế? Cách đây ba năm,chàngtraiấycònsốngđộcthântrongmộtcănhộrộngkhoảng100m,tựrửachén trongbồn tắm!Làmthếnào từmộtngườicựckỳbấthạnh,quámứccânchuẩn20kg,lúngtúngkhigiaotiếpvàkhôngcógìtriểnvọngtrởthànhmộtngườiđượctôntrọng,hoàntoànkhỏemạnh,tựtinvớinhữngmốiquanhệtuyệtvờivàđangcómộtcơhộithànhcôngvôtận?

Khótinquá!Tôicònngạcnhiênhơnkhichợtnhậnra:anhtachínhlà tôi.Câuchuyệntôivừakểchínhlàchuyệncuộcđờitôi.

Chắcchắntôisẽkhôngkhoemìnhthànhđạtrasao.Rõràng,mỗingườiđềucóướcmơvàý tưởngkhácnhaukhihoạchđịnh chocuộcđờimình.Mặtkhác,tôirấthiểuchuyệntaquenai,địnhlàmgìvàđangcónhữnggìkhôngphảilàthướcđothànhcông.Vớitôi,thànhcônglàmộttiếntrìnhđấutranh

khôngngừngđểtrưởngthànhhơnnữa.Thànhcônglàcơhộitiếptụctrưởngthànhvềmặt tìnhcảm,xãhội, tâm lý, tinh thần, trí thôngminh, tàichính,cùng lúc đóng góp tích cực cho cuộc sống của những người xung quanh.Conđườngđếnvới thànhcông luônphảiđượcgia cốchochắcchắnhơn.Thànhcônglàtiếntrìnhtiếnbộ,khôngphảimụcđíchtađạttới.

Mụcđíchcâuchuyệncủatôirấtđơngiản.Tôimuốnchiasẻvớiđộcgiảbíquyếttạosựkhácbiệtchocuộcsốngcủatôi,khiếnnótốtđẹphơn.Tôichânthànhhyvọngrằngđộcgiảsẽtìmthấynhữngchiếnlược,phươngphápvàtriết lýcó trongsáchđể làmtăngsứcmạnhchomình,cũngnhưchúngđãtừnglàmtăngthêmsứcmạnhchotôi.Nănglựcchuyểnđổithầndiệucuộcsốngchúngtathànhchínhnhữnggìtamơướcnhiềunhấtđangchờđượcsửdụng.Đãđếnlúcgiảiphóngnănglựcấy!

Nănglựclàmộttừgợinhiềucảmxúc.Ngườitaquanniệmvềnănglựcrấtkhácnhau.Vớinhiềungườinănglựccóýnghĩatiêucực.Nhiềungườichorằngmuốncónănglựcđểthànhđạt,họcầncóquyềnlực.Vàhọmờmắtvìquyềnlực.Ngườikhácchorằngnănglựclàxấu,nhưthểlàvụlợihoặcđángngờ.Bạnmuốnquyềnlựccủamìnhnhiềuđếnbaonhiêu?Bạncầnbaonhiêunănglựcđủđểtiếnbộ?Vớibạn,nănglựcthựcsựcóýnghĩanhưthếnào?

Tôikhôngnghĩnăng lực làvũkhí chinhphụcvà trấn ápngườikhác.Tôicũngkhôngkhuyếnkhíchbạn làm thế.Kiểuquyềnnăngấykhông tồn tạiđượclâu.Tuynhiên,quyềnnăngluôntồntại.Nếukhôngtựhìnhthànhnhậnthứcchomình,ngườikhácsẽtạonhậnthứcchota.Nếukhônglàmnhữnggìmìnhmuốn,aiđósẽsắpđặtsẵnviệclàmchobạn.Vớitôi,quyềnnăngtốithượnglàkhảnăngthựchiệnđượcmongướccháybỏngcủamìnhvàlàmlợichongườikháctrongtiếntrìnhthựchiệnấy.Quyềnnănglàkhảnăngthayđổicuộcsống,hìnhthànhnhậnthứccủamìnhđểtạora“thiênthời,địalợi,nhânhòa”,khiếnmọiviệcsuônsẻchứkhôngphảitrắctrở.Quyềnnăngthựcsựlàchiasẻ,khôngphảiápđặt.Đólàkhảnăngnhậnbiếtnhucầuvàđápứngnhucầuấy,kểcảnhucầucủatavàcủangườitaquantâm.Đólàkhảnăngđịnhhướngvươngquốcriêng(tiếntrìnhxửlýýtưởngvànhữnghànhvicủachínhta)nhằmđạtđượcđúngđiềutamuốn.

Trongsuốttiếntrìnhlịchsử,quyềnnăngchiphốicuộcsốngdướinhiềudạngkhácnhauvàmâuthuẫnvớinhau.Vàothờixaxưanhất,quyềnnăngchỉđơngiảnlà:ainhanhnhất,mạnhmẽnhấtđượcquyềnđịnhhướngcuộcđờimìnhvàngườikhác.Khivănminhpháttriển,quyềnnănglạixuấtpháttừdisản.

Vuachúasốngcùngnhiềubiểutượngcủavươngquốcôngtathốngtrị,cóquyềnnănghiểnnhiênvàrõràng.Nhiềungườicóquyềnnăngnhờquanhệvớivịvuaấy.Còntrongnhữngngàyđầucủakỷnguyêncôngnghiệp,vốnlàquyềnnăng.Aicótiềncócủa,ngườiấythôngtrịtiếntrìnhcôngnghiệphóa.Ngàynay,vốnvẫncómộtvaitrònhấtđịnh.Cóvốnvẫnhơn.Cósứcmạnhvậtchấtvẫnhơn.Nhưngngàynay,mộttrongnhữngquyềnnănglớnnhấtlạixuấtpháttừtrithứcchuyênmôn.

Aicũngbiếttađangsốngtrongkỷnguyênthôngtin.Vănhóachủyếukhôngdựa vào nền nông nghiệpmà vào giao tiếp.Trong kỷ nguyên chúng ta, ýtưởng, trào lưucùngcáckháiniệmđãvàđangmỗingày làm thayđổi thếgiới,dùlàngànhvậtlýlượngtửítngườihiểuđược,hayđượcquảngbárộngrãinhưmộtloạihamburgerđangbánrấtchạytrênthịtrường.Thứmanglạitínhchấtđặctrưngchothếgiớihiệnđạilàdòngthôngtinvôtận,kỳdiệu.Nómangđếnsựthayđổi.Từsáchvở,phimảnh,nhữngconchíptrongmáyvitính,thôngtinmớiđếnvớichúngtaàoạt,chấtđầydữliệuđểtacóthểnhìnngắm,cảmnhậnvàlắngnghe.Trongxãhộingàynay,aisởhữuthôngtinvàcôngcụtruyềnbánósẽcóthứmàcácvịđếvươngxưatừngcó:quyềnnăngvô hạn. Như một nhà văn đã viết: “Tiền nuôi sống xã hội công nghiệp.Nhưngtrongxãhộithôngtin,thứnuôisốngvàmanglạiquyềnnăngchoxãhộilàtrithức.Mộtranhgiớigiaitầngmớidầnphâncáchngườicóthôngtinvàngườikhôngcóthôngtin.Giaitầngmớicóđượcquyềnnăngkhôngphảitừtiềnbạc,từđấtđaimàlàtừtrithức”.

Đángmừng thay, ai cũngcó thểgiànhchìakhóamởkhoquyềnnăngkia.Thờitrungcổ,nếukhônglàđếvương,conngườiphảivượtquamuốntrùnggiankhómới làmvuađược.Trongngàyđầucủacáchmạngcôngnghiệp,nếukhôngcóvốn,nhữnggìtatíchgópđượcthậtquáítỏi.Ngàynay,mộtthanh niên quen thuộc với chiếc quần jeans cũng có thể gầy dựng doanhnghiệpvàthayđổithếgiới.Trongthếgiớihiệnđại,thôngtinlàcủacảicủađếvương.Aicóthôngtinchuyênmôn,dùdướihìnhthứcnào,ngườiđósẽtựthayđổicuộcsốngcủamìnhvàcórấtnhiềucáchđểthayđổithếgiới.

Tớiđây,mộtdấuhỏilớnxuấthiện.ỞMỹ,chắcchắnaicũngcóthểcóloạikiếnthứcchuyênmôncầnthiếtđểthayđổichấtlượngcuộcsốngcủamình.Trongmỗi tiệmsách, cửahàngcho thuêbăngđĩa,hoặcở bất cứ thưviệnnào,ngườidânđềucóthểlấykiếnthứcchuyênmôntừdiễnvăntronghộithảo hoặc các khóa học đặc biệt. Ai cũngmuốn thành đạt. Danh sách ấnphẩmbánchạynhấtđầykiếnthứcchuyênmôntuyệtvời:Mộtphútlàmlãnh

đạo,Tìmkiếmsựhoànhảo,Xuhướngđadạng,NhữngkiếnthứckinhdoanhtrườngHarvardchưatruyềnthụ,Mãilàcầunối...Danhsáchcòndài lắm.Thôngtinchínhởđó.Vậytạisaongườinàycóquánhiều thànhquả tuyệtvời,ngườikháclại luôntúngquẫn?Tạisaokhôngphảimọicôngdântrêntráiđấtđềucóthếlực,hạnhphúc,mạnhkhỏe,giàucóvàthànhđạt?

Sựthậtlà:thậmchítrongkỷnguyênthôngtin,thôngtinvẫnchưađủ.Nếuchỉcầnýtưởngvàlốisuynghĩtíchcực,aicũngthấycuộcđờiđẹpnhưmơ.Nhưnghànhđộngmớisảnsinhnhữngthànhcôngtolớnnhất.Hànhđộnglàthứchotathànhquả.Kiếnthứcchỉlànănglựctiềmtàngchotớikhiđượctraovào tayngườibiếthànhđộnghiệuquả.Thựcra,địnhnghĩađích thựccủa“quyềnnăng”làkhảnănghànhđộng.

Thôngthường,tahaysavàomộtcáibẫytinhthần:choángngợpvìthấyquánhiềungườithànhđạt.Tanghĩ:thànhđạtnhưvậychắcphảicótàinănggìđặcbiệtlắm.Tuynhiên,quansátkỹhơn,tasẽthấytàinănglớnnhấtcủahọlàkhảnănghànhđộng,mộttàinăngaicũngcóthểrènluyệnđểsởhữunó.Suychocùng,aimàkhôngcóthứkiếnthứcnhưStevenJobsnhữngaikhôngphải làTedTurner cũngbiết truyềnhìnhcáp có tiềmnăngkinh tế to lớn.NhưngTurnervàJobsbiếthànhđộng.Nhờhànhđộng,họđãthayđổicáchloàingườicảmnhậnthếgiới.

Từmột trảinghiệm,aicũngcóhaihình thứcgiao tiếp.Trước tiên làgiaotiếpnộitâm:nhữngthứtahìnhdungvàcảmnhận.Thứhailàgiaotiếpbênngoài:lờinói,sắcđiệu,nétmặt,cửchỉvàhànhđộngđểtagiaotiếpvớithếgiới.Mỗilầngiaotiếplàmộtlầnhànhđộng,mộtnguyênnhântạorachuyểnđộng.Mọicuộcgiaotiếpđềutácđộngđếntavàmọingười.

Giaotiếpchínhlàquyềnnăng.Ailãoluyệntronggiaotiếp,ngườiđócóthểthayđổitrảinghiệmvềthếgiớicủariêngmìnhvànhữnggìcuộcđờimangđến.Mọihànhvivàcảmxúcđềucónguồngốctừmộttronghai loạihìnhthứcgiaotiếptrên.Aibiếttácđộngđếnsuynghĩ,cảmxúcvàhànhđộngcủasốđôngđều làngườibiết sửdụngcôngcụquyềnnăngnày.Hãynhớcácnhân vật từng làm thế giới biến đổi: John F.Kennedy, Thomas Jefferson,Martin Luther King Jr., Franklin Delano Roosevelt, Winston Churchill,MahatmaGandhi,vàcảHitler.Họgiốngnhauởchỗ:họđềulàbậcthầygiaotiếp.Họcóướcmơ.Từướcmơấy,họcóthểđưaloàingườivàokhônggian,hay tạo ramộtĐứcQuốcxãkhiếncảnhân loại cămghét.Họquảngbáýtưởng theo cách thật hòa đồng, thật tự nhiên.Chính vì thế, họ có thể ảnh

hưởngtớihànhđộngvàsuynghĩcủasốđông.Nhờnănglựcgiaotiếp,họđãthayđổicảthếgiới.

Mứcđộthôngthạotronggiaotiếpvớithếgiớibênngoàiquyếtđịnhmứcđộthànhcôngcủatavớingườikhácvềmặttínhcách,tìnhcảm,xãhộivàtàichính.Quantrọnghơn,mứcđộthànhcôngcủatrảinghiệmtâmhồnta(hạnhphúc,niềmvui,cảmgiácngâyngấthoặcbấtcứcảmgiácnàotathích)làkếtquảtrựctiếpcủatiếntrìnhgiaotiếpnộitâm.Nhữnggìtacảmnhậnkhôngcónguyên nhân từ sự vật hiện tượng của cuộc sống.Cảm nhận xuất phát từnhậnthứcvềcuộcsống.Khinghiêncứuđườngđờicủacácnhânvậtthànhđạt,tathấychấtlượngcuộcsốngđượcquyếtđịnh,khôngphảibởinhữnggìxảyđếnvớitamàbởitanhậnthứcsựviệcấynhưthếnào.

Chínhbạnlàngườiquyếtđịnhmìnhnêncảmnhậnvàhànhđộngrasaodựatrêncáchbạnquyếtđịnhnhậnthứcvềcuộcsốngcủamìnhnhưthếnào.Hiệntượngxảyđếnchẳngcógìcóýnghĩangoạitrừýnghĩatagánchonó.Nhiềungườibiếnquátrìnhnhậnthứcthànhquátrìnhtựđộng,nhưngsauđótiếpnhậnảnhhưởngcủanhậnthứcvàngaylậptứcthayđổicảmnhậncủamìnhvềthếgiới.

Điềuquantrọnglàhãynhớ:mọicảmxúc(nhưbuồnbãchẳnghạn)khôngxảyravớichủthể.Takhôngtìmcảmxúcbuồnbãrồivơvàomình.Tatạoranó(nhưtạoranhiềuthứkháctrongđời) thôngquamọihànhđộngcủathểchấtvà tinh thần.Đểcócảmgiácủdột,nhấtđịnhbạnđãnhìnnhậncuộcsống theo cách riêng biệt. Tự nhủ bằng những lời nhất định với ngữ điệugiọngnóinhấtđịnh.Bạnphảicómộtdángđiệuvàluôncómộtkhuônmẫuhànhvinhấtđịnh.Vídụ,nếumuốn trầmcảm, tasẽnhanhchóngcóđượccảmgiácđónếunhưhạhaibờvaixuốngvàgụcđầuthườngxuyên.Nóivớigiọngbuồnthảm,nghĩvềnhữngviễncảnhxấucũngkhiếntanhanhchóngsavàocảmgiácnày.Nếukhôngquantâmđếntiếntrìnhsinhhóacủacơthể,ănuốngvôđộkhôngtiếtchế,dùngrượubiaquánhiều,sửdụngchấtkíchthích,chắcchắnbạnsẽkhiếncơthểmìnhbịhạđườnghuyếtvànhưvậyđảmbảobạncóngaycảmgiáctrầmcảm!

Nhưvậy,phảinỗlựcmớicócảmgiáctrầmcảm.Đólàmộtviệclàmkhóvàđòihỏinhữnghoạtđộngcụthể.Cóngườitạotrạngtháitrầmcảmchomìnhrất thườngxuyênvìhọdễsavào trạngtháinày.Rất thườngxuyên,họkếthợpkhuônmẫusuynghĩvàhànhvitrầmcảm(cóđượctừgiaotiếpnộitâm)vớimọisựkiệnxảyrabênngoài.Nhiềungười,nhờtrầmcảmvàbuồnbã,có

đượcnhiềuthứ:sựquantâmcủangườikhác,sựthôngcảm,tìnhyêuthương,v.v...Vàhọchấpnhậnnónhưtrạngtháisốngtựnhiêncủahọ.Ngườikhácthấydễchịuvớitrạngtháiấynêncứduytrìmãi.Tuynhiên,conngườihoàntoàncókhảnăngthayđổihoạtđộngcủathểchấtvàtinhthần,vànhưvậyngaylậptứcthayđổicảmxúcvàhànhvicủamình.

Tacóthểcócảmgiácngayngấtbằngcáchlậptứcthíchứngvớiquanđiểmtạo ra cảmxúc này.Hình dung những điều kiện giúp tạo ra cảmgiác ấy.Thayđổigiọngnóivànộidungcuộctròchuyệnnộitâm.Tậpmọidángđiệucủangườimangcảmgiácvuivẻvàvậndụngnhữngkhuônmẫuhànhvitạora trạng tháiấychocơ thểmình,kếtquảhiện ra!Tasẽcóngaycảmgiácngâyngất.Nếumuốncócảmxúcnồngnàn,chỉcầnđơngiảnthayđổihoạtđộngvề thểchấtvà tinhthầnchophùhợpvới tìnhtrạngsayđắmvànồngnàn cần phải có. Điều tương tự cũng đúng với cảm giác yêu thương vànhữngxúccảmkhác.

Hãynghĩvề tiến trình tạo ra trạng tháicảmxúcbằngcáchkiểmsoátgiaotiếpnộitâm.Việcấykhôngkhácgìcôngviệccủamộtđạodiễn.Đểcókếtquảmongmuốn,đạodiễnphimsẽtạoracảnhkhángiảsẽthấy,tạoâmthanhkhángiảsẽnghethấy.Nếumuốnlàmkhángiảsợ,ông tasẽ tạoâmthanhđángsợvànhữnghiệuứnghìnhảnhđặcbiệt trênmànhìnhvàođúngthờiđiểmcầnthiết.Nếumuốnkhángiảvuitươi,ôngtasẽthayđổiâmnhạc,ánhsángvà tấtcảmọi thứ trênmànhìnhđể tạo rahiệuứngnhưmongmuốn.Đạodiễnlàmphimbi,phimhàivớicùngmộtsựkiện.Tínhchấtbihayhàihoàn toànphụ thuộcvàonhữnggìđạodiễnquyếtđịnhđưa lênmànhình.Hãylàmtươngtựvớimànhìnhtrongtâmtríta.Tahoàntoàncónănglựcvàkhảnănghọccáckỹnăngđạodiễnchohoạtđộngtrítuệ.Hoạtđộngnàysẽlàmcơsởchomọihoạtđộngthểchất.Hoặctabậtđènvàphátâmthanhcủathôngđiệptíchcựcđếnnãobộ.Hoặctamangbóngtốiphủlênnhữnghìnhảnhlưugiữtrongnãobộvàphátranhữngâmthanhgâysầunãođếnnãobộ.Tahoàntoàncókhảnăngđiềukhiểnnãobộmìnhthànhthạonhưcácđạodiễn phim lão luyện Spielberg hoặc Scorsese chỉ đạo làm công việc dựngphim.

“Mỗinỗlựccókỷluậtđềucóphầnthưởngxứngđáng”.

_JimRobn

Những con ngườiưu tú đều theomột con đườngnhất định đến với thành

công.Đólàcôngthứcđểcóđượckếtquảthànhcôngtốithượng.Bướcđầutiêncủacông thứcnày làbiếtđượckếtquả.Cónghĩaphảibiết chínhxácmìnhmuốngì.Bướcthứhai,hànhđộng!Nếukhông,nhữngkhátvọnghoàibãocủabạnsẽchỉmãilàướcmơ.Hãyhànhđộngdùphảibằngnhiềucáchtatinsẽtạoranhữngkhảnănglớnnhấtđểcóđượckếtquảmongmuốn.Hànhđộngkhôngphảilúcnàocũngchokếtquảmongmuốn.Thếnên,bướcthứba làphát triểnócnhạybénđểnhậnbiếtmọi loạiphảnhồivàkếtquảcóđượctừhànhđộng;ghinhậnthậtnhanhkếtquảvàphảnhồiấyđưabạnđếngầnhơnhayxahơnnhữngmụctiêuđặtra.Tanhấtđịnhphảibiếtmìnhcóđượcgìtừhànhđộngcủamình,dùchỉlàkếtquảcủamộtcuộcgiaotiếphaycủathóiquenhằngngày.Nếuthứtacókhôngphảithứtacần,hãyghinhậnhànhđộngnàochokếtquảnào,đồngthờirútrabàihọckinhnghiệm.Sauđó,hãy tiếnhànhbước thứ tư:phát triểnkỹnăng linhhoạt trong thayđổihành vi cho tới khi có được thứmình cần.Nếu có quan sát những ngườithànhđạt,bạnsẽthấymìnhđangđitheobướcđicủachínhhọxưakia.Họcũng bắt đầu với một mục tiêu. Không thể có được thứ mình muốn khikhôngbiết rõ ràngmìnhmuốngì.Kếđến, họhànhđộngvì biếtmục tiêukhôngthôichưađủ.Họcókhảnăngđọcđượcsuynghĩcủangườikhác,biếtđượcngườitasẽphảnứnggìvớimình.Họtiếptụcthíchứng,điềuchỉnhvàthayđổihànhvicủamìnhtớikhihọnhậnđượckếtquảtừnỗlựccủamình.

Hãy cân nhắc trường hợp Steven Spielberg - 37 tuổi đã là nhà làm phimthànhcôngnhấttronglịchsử.Ôngđãlàngườichịutráchnhiệmsảnxuất4trongsố10bộphimđứngđầudanhsáchcódoanhthucaonhấtlịchsửbaogồmcảphimE.T,Ngườingoàihànhtinh-phimchodoanhthulớnnhấtcủamọithờiđại.Làmthếnàoôngthànhđạtnhưvậykhituổiđờicònquátrẻ?Đólàmộtcâuchuyệnrấtđángchúý.

Từkhi12, 13 tuổi,Stevenđãbiết saunàyôngphải làđạodiễnđiện ảnh.CuộcsốngcủaSteventhayđổikhiôngđếnthamquantrườngquaycủahãngUniversalvàomộtchiềunọ.Khiđóôngmới17tuổi.Chuyếnthamquanchoôngthấynhiềucảnhhoànhtrángđượcdàndựngrasao,diễnxuấtcủadiễnviêndođâumàcó.ThếnênStevenngườiđãbiếtviễncảnhcủamình,hànhđộngngay.Ôngquyếtđịnhphảithựchànhnhữnggìmìnhđãquansátbằngcáchlàmmộtbộphimthực.CuốicùngôngđãđượcgặptrưởngphòngbiêntậpcủahãngUniversal.TrưởngphòngđãnóichuyệnvớiôngsuốtmộtgiờđồnghồvàchỉtỏraquantâmchútđỉnhđếnphimcủaSteven.Vàchỉcóthếkhônghơn.

Với đa phần những người khác, câu chuyện đến đây là kết thúc. NhưngStevenđâugiốnghọ.Ôngcómộtnghịlựcphithường.Ôngbiếtmìnhmuốngì.Từchuyếnthamquanđầutiên,ôngđãhọchỏiđượcnhiều,thếnênôngthayđổiphươngphápcủamình.Ngayhômsau,ôngmặcđồvest,xáchcặpcủacha(trongchiếccặpsangtrọngấychỉcómộtcáibánhsandwichvàhaithanhkẹo)vàquay trở lạiphim trườngnhư thểôngđã làngườicủaphimtrườngấy.Ngàyhômđó,ôngquamặtđượcngườigáccổng.Ôngtìmchomìnhmộttoaxemócbỏkhông.Vớivàichữcáibằngnhựa,ôngđãgắntấmbảngtêncónộidungSTEVENSPIELBERG-ĐẠODIỄNlêncửa.Sauđó,suốtmùahèônggặpgỡcácđạodiễnkịchbản,biêntậpvàtấtcảnhữnggìcóliênquanđếnthếgiớimàôngđangquantâm.Ônghọchỏitừmỗicuộcđàmthoại,quansátvàphát triểnócnhạybéncủamình-mộtócnhạybénphùhợpvớicôngviệclàmphim.

Lúc20 tuổi, saukhiởphim trườngngười tađãquenmặtông,StevenchohãngUniversalthấybộphimkhiêmtốnnhấtmàôngđãlàmvàôngđãđượchãngphimkýhợpđồngcóthờihạn7nămđểđạodiễnmộtloạtphimtruyềnhình.Ôngđãbiếngiấcmơcủamìnhthànhhiệnthực.PhảichăngStevenđãtheo công thức thành công tối thượng? Tất nhiên rồi. Ông có kiến thứcchuyênmônvàbiếtmìnhmuốngì.Ônghànhđộngngay.Ôngcóđượcócbénnhạyđểbiếtmìnhđangđạtđếnkếtquảgì,dùhànhđộngđangđưaôngđếngầnmụctiêuhoặcngượclại.Vàôngcóđượcsựlinhhoạtđểthayđổihànhvinhằmđạtđượcnhữnggìmìnhmuốn.Mỗingườithànhđạttôitừnggặpđềulàmynhưvậy.Họsẵnsàngthayđổivàlinhhoạtchotớikhihọtạodựngđượccuộcsốngnhưmìnhmongmuốn.

Sauđây làmộtvídụkhác.Cóbaogiờbạnăn thịtgà ránKentuckychưa?BạncóbiếtôngSandersđãxâydựngđếchếkinhdoanh,đểtrởthànhmộttỷphúvà thayđổi thóiquenănuốngcủangườidânMỹnhư thếnàokhông?Khi khởi nghiệp, ông làmột người vô danh -một quân nhân giải ngũ cótrong tay công thức làm gà rán. Chỉ có thế. Không hề có doanh nghiệp.Chẳngcógì.Ôngsởhữumộtnhàhàngnhỏvàđãtrắngtayvìchínhphủxâyđườngcao tốcbăngquanhàhàngcủaông.Khi lầnđầu tiênphảingửa tayxintrợcấpxãhội,ôngđãtínhđếnviệcliệucónênbáncôngthứcrángàđểkiếmíttiềnmọn.Ýtưởngcủaônglàbáncôngthứcấychocácchủnhàhàngvàyêucầuhọtrảlãikhikinhdoanhgàrán.

Từýtưởngấy,ôngbắtđầuhànhđộng.ÔngláixeđikhắpnướcMỹ,ănngủtrongxe,cốtìmmộtngườihỗtrợông.Ôngliêntụcthayđổisuynghĩvàđi

gõcửatừngnhà.Ôngđãbịtừchốiđếnlần1009vàrồiphéplạxuấthiện.Đãcóngườinói“Đồngý”.Vàthếlà,đạitáđãthamgiavàothươngtrường.

Baonhiêungườitrongchúngtacóbíquyếtgiatruyền?Baonhiêungườicónănglựcthểchấtnhưông?Baonhiêungườicódiệnmạovàuytíngiốngông-một ông già có dáng đậm và chắc nịch trong bộ vestmàu trắng.Đại táSandersđãlàmgiàunhanhchóngvìôngcóđượckhảnănghànhđộngđầyquyếtđoánvớinỗlựclớn.Ôngcóđượcnghịlựccánhâncầnthiếtđểtạorathành quả ông mong muốn nhiều nhất. Ông có khả năng nghe lời nói“không”ngànlầnvàvẫncòntựnhủmìnhphảitiếptụcđếngõcửanhiềuhơnnữavàhoàntoàntinrằngsẽcóngườichoôngcâutrảlời“đồngý”.

Xét vềmột khía cạnh nào đó,mọi sự kiện trong cuốn sách này đều đượchướngtớiviệccungcấpchonãobộcủabạnnhữngtínhiệumanglạithànhcôngnhiềunhất.Đểtăngthêmsứcmạnhchobạn,giúpbạnhànhđộnghiệuquả.Hầunhưtuầnnàotôicũngtổchứchộithảokéodàibốnngàycótêngọi“sựtiếnbộcủatrítuệ”.Trongcuộchộithảoấy,tôitruyềnđạtchomọingườinhữngkiếnthứcđủloại.Từcáchđiềukhiểnnãobộhoạtđộnghiệuquảnhấttrongnhữngviệcnhỏnhặtnhưănuống,hítthở,tậpthểdục...đểnhữngcôngviệcấylàmtăngtốiđanguồnnănglựccủaconngười.Buổitốiđầutiêncủahộithảokéodàibốnngàyấycótên“Sợhãiquyềnnăng”.Thiếtkếcủahộithảonhằmmụcđíchtruyềnđạtchomọingườicáchhànhđộng,thayvìsợhãivàchịuthúcthủ.Cuốihộithảo,khánthínhgiảcócơhộiđượcbướcđitrênmộtbãithanhồngdàichừng4-5mtrướckhitôiyêucầuhọđitrênbãithanhồngdài12m.Tiếntrìnhbướcđitrênthanhồngnàyđượcgiớithiệutrêncácphươngtiệntruyềnthôngđạichúngvàđượctruyềnbásâurộngđếnđộtôisợsẽgâynênsựphảncảm.Mụcđíchcủatôikhôngphảilàchỉngườitacáchđitrênthanhồngnhưthếnào.Tôinghĩcôngbằnghơnnếutakhôngtínhđếnlợinhuậnvềmặtxãhộivàmặtkinhtếcủaviệccókhảnăngđitrênmộtbãithanhồngcháyrừngrực.Thayvàođóđitrênlửalàmộtviệctạoranănglựccánhânvàlàlốinóiẩndụchonhữngkhảnăngconngười,mộtcơhộichotấtcảmọingườiđểhọquyếttâmgiànhlấynhữngthànhquảmàtrướcđâyhọnghĩkhôngthểnàocóđược.

Loàingườiđãbiếtđitrênthanhồngcảngànnămnay.Đốivớimộtsốvùngtrênthếgiới,đâylàmộtcuộcthửnghiệmtínngưỡngvàthửtháchlòngtin.Đi trên than đang cháy rực không phải làmột kinh nghiệm tôn giáo theonghĩa thông thường.Nhưngđó làmột trảinghiệmvềđức tin.Nódạychoconngườibiếtrằng:họcóthểthayđổi,trưởngthành,tuluyệnbảnthân.Họ

cóthểlàmnhữngviệchọtừngnghĩkhôngbaogiờlàmđược.Trảinghiệmnàycũngchỉchoconngườibiếtrằngnhữngnỗisợhãitolớnnhấtvànhữnggiớihạnkhảnăngcánhânchỉdotatựđặtrachomìnhmàthôi.

Sựkhácbiệtgiữaviệccóthểvàkhôngthểbướcđitrênthanđangcháyđỏchính là khả năng bạn đang tự nhủ theo cách khiến bản thân hành động,không để những nỗi sợ hãi dai dẳng cản trở.Bài học chính là: con ngườithựcsựcóthểlàmbấtcứviệcgì,miễnlàhọtậptrungmọinguồnlựcmìnhcóvàtinbảnthâncóthểhànhđộnghiệuquả.

Mọilýlẽtrongcáchtruyềnđạtnàyđềudẫntớimộtsựthậtgiảndịvàkhôngthểnétránh.Thànhđạtkhôngphảilàngẫunhiên.Sựkhácbiệtgiữanhữngngười có và người không có thành quả tích cực không phải là tính ngẫunhiênnhư trong tròchơixúcxắc.Thànhcôngbaogồmnhữngkhuônmẫuhànhđộnghợplý,kiênđịnh,nhữngconđườngcụthểđạt tớisựhoànhảo.Vàtấtcảnhữngthứđóđềutrongtầmvớicủachúngta.Chúngtađềucóthểgiảiphóngnguồnnănglựckỳdiệutrongconngườimình.Chỉcầnhọccáchlàm thếnàođểkíchhoạtnguồnnăng lượngấyvàvậndụng thểchấtcũngnhưtrílựctheonhữngcáchhiệuquảnhất.

LiệuStevenSpeilberg&Springsteencóđiểmgìchung?JohnF.KennedyvàM. LutherKing có chung đặc điểm nào khiến họ ảnh hưởng sâu rộng vàmạnhmẽđếnnhiềungườinhưvậy?ĐiềugìkhiếnTedvàTinaTurnerkháchẳnvớiđámđông?CảPeteRosevàRonaldReagannữa?Tấtcảbọnhọđềucókhảnăngvượt lênchínhmình,kiênđịnh,hànhđộnghiệuquảđểvươnlên.Biếngiấcmơcủahọthànhsựthật.Nhưngđiềugìđãkhiếnhọngàynàyquangàykháccóthểtậndụngkhảnăngcủamìnhđểhànhđộngchođúngđắnvàmanglạikếtquảnhưmongmuốn?Tấtnhiêncórấtnhiềuthànhtố.Tuynhiên, tôi tincóbảytínhcáchchínhmànhữngngườiấy luôncó,bảyđặcđiểmđãchohọngọnlửanghịlực,giúphọlàmbấtcứviệcgìđểtiếntớithànhcông.Dướiđâylàbảyyếutốcũngđảmbảomanglạithànhcôngchobạn:

Tínhcáchthứnhất:niềmsaymê!Mọingườitrongsốhọđềucómộtlýdo,mộtmụctiêurõràng,mạnhmẽ,luônhunđúckhiếnhọphảihànhđộng,phảitrưởngthànhvàngàycàngtiếnxahơnnữa!Nóchohọnguồnnănglượngđểcon tàu tiến đến thành công của họ chuyển động.Khiến họ vận dụng sứcmạnhtiềmtàngthựcsựcủamình.Đólàniềmsaymêkhiếnconngườithứckhuya hơn, dậy sớmhơn.Đó là niềm saymê người ta cần trong cácmối

quanhệ tìnhcảm.Niềmsaymêmanglạinănglựccuộcsống,nguồnnhựasốngvàýnghĩacủacuộcđời.Khôngcósựvĩđạinếukhôngcóniềmsaymêtolớndùđólàthứmanglạicảmhứngchomộtvậnđộngviên,mộthọasĩ,mộtnhàkhoahọc,mộtvịphụhuynh,mộtdoanhnhân.Chúng ta sẽkhámpháphươngcáchgiảiphóngnănglựcnộitâmthôngquasứcmạnhcủamụctiêutrongchương11.

Tínhcáchthứhai:niềmtin.Cáccuốnsáchvềtôngiáotrêntráiđấtnàyhầuhết đềunói vềnguồnnăng lựcvàhiệuquả củađức tin đối với nhân loại.Nhữngngười thànhđạtsovớingười thấtbại, trongnhiềuphươngdiện,rấtkhácbiệtvềđứctin.Đứctincủatavềbảnthânvàvềthứtaquyếtđịnhmộtcáchrõràngvàhìnhảnhvềconngườisaunàycủachínhmình.Nếutinvàophéphuyềndiệu, tasẽsốngvớinhiềuảoảnh.Nếu tincuộcđờiđượcđịnhđoạtbởinhữnggiớihạnchậthẹp,ngaylậptức,tasẽbiếnnhữnggiớihạnđóthànhhiệnthực.Nhữnggìtatinlàđúng,điềugìtatinlàcóthểsẽtrởthànhđúng,sẽlàđiềucóthểxảyratrongcuộcsốngthực.Chúngtasẽbiết thêmkiến thức về niềm tin và cách sử dụng kiến thức ấy trong chương 4 vàchương5.

Lòngnhiệthuyếtvàniềmtincho tađộng lực tiến tớisựhoànhảo.Nhưngmộtnguồnđộnglựcthôichưađủlàsứcmạnhđểđẩytênlửabayvútlênvànhắmtớithiênđàng.Ngoàinguồnnănglựcấy,chúngtacầnmộtconđường,mộtquátrìnhhànhđộnghợplývàthôngminhđểđạtđượcmụctiêu.

Tínhcáchthứba:chiếnlược.Chiếnlượclàcáchtổchứccácnguồnlựctacó.Mỗinhânvậtnổitiếngtronglĩnhvựcgiảitrí,hoặcchínhtrịgia,cácbậcphụhuynhhoặccácnhà lãnhđạođềubiếtcácnguồn lựcđểdẫn tới thànhcôngvẫnchưađủ.Conngườiphảisửdụngnguồnlựcấytheomộtcáchhiệuquảnhất.Mộtchiếnlượclàsựnhìnnhậnrằng:nhữngtàinăngtốtđẹpnhấtvànhững thamvọngcaosiêunhấtcũngcầnphải tìmconđườngđúngđắnchomình.Tacóthểmởramộtcánhcửabằngcáchđạpđổnó,hoặctìmchìakhóađểmởcánhcửaấy.Chúng ta sẽhọcvềcácchiến lượcmangđếnsựhoànhảoởchương7&chương8.

Tínhcáchthứtư:Cácgiátrịtrongsáng.ChúngtahãynghĩvềnhữngđiềuđãkhiếnchonướcMỹ trởnênhùngcườngnhưngàynay,nhữngnhân tố:yêunướcvàniềmtựhào,sựkhoandungvàtìnhyêutựdocháybỏng.Đólànhữngthứrấtcógiátrị,lànhữngphánđoánthựctiễnvềmặtđạolý,đạođứcvàrấtcơbảngiúpnhìnnhậnđiềugìlàthựcsựquantrọng,thựcsựđánglàm.

Cácgiátrịlàcáchệthốngđứctincụthểvềcáiđúng,cáisaitrongcuộcđờimình.Đó làsựđánhgiácủachúng tavềđiềugìkhiếnchocuộcsốngnàyđángsống.Nhiềungườikhôngcóýtưởngrõràngcáigì làquantrọngđốivớihọ.Nhiềucánhânthườnghànhđộngđểsauđólạikhôngbằnglòngvớibảnthânchỉbởihọkhôngrõràngvềnhữngđiềugìhọcholàđúngchomìnhvàchomọingười.

Mọi tính cách trên đây đều bổ trợ vàmang tính tương tác với nhau.Liệunhiệthuyếtcóbịảnhhưởngbởiđứctin?Tấtnhiênlàcó.Càngtinvàokhảnănggiànhmụctiêubaonhiêu,tacàngsẵnlòngđầutưmọinguồnlựccủamìnhđểđạttớiđiềuđóbấynhiêu.Liệuniềmtintựthânnócóđủđểđạttớisựhoànthiện?Niềmtinlàmộtsựkhởiđầutốtđẹp.NhưngnếutinmìnhsẽđixemcảnhmặttrờimọcrồilênkếhoạchđạttớimụctiêulàđivềhướngTây, bạn sẽ gặp khó khăn. Liệu chiến lược nhắm tới thành công có ảnhhưởngđếngiátrịcủachúngtahaykhông?Chắcchắnlàcó.Nếuchiếnlượcđòihỏitaphảihànhđộngkhôngphùhợpvớinhữngniềmtintrongtiềmthứcvềđúng,saitrongcuộcđời,thìthậmchímộtchiếnlượctuyệtvờinhấtcũngchẳnggiúpđượcgì.Nhiềungườikhởiđầulàthànhđạtchỉđểrồisaunàypháhủychínhsự thànhđạtcủabản thân.Rắcrốichính là:cómộtsựgiằngcogiữa những giá trị của cá nhân và chiến lược nhắm tới điềumìnhmuốn.Tươngtự,nhữngđiềuchúngtađãbànởtrênkhôngthểtáchrời...

Tínhcáchthứnăm:nghịlực.Nghịlựccóthểtạoraniềmvuivàsựtiếnbộmạnh mẽ của Bruce Springsteen hoặc Tina Turner. Nó là động lực kinhdoanhcủaDonaldTrumpvàStevenJobs.NólànguồnsứcmạnhcủaRonaldReagan.Không thể thong thả, lừđừ,uểoải để tiến tới sựhoànhảođược.Nhữngconngườixuấtsắcchớp lấycơhộivàbiếncơhộiấy thành lợi íchchomình.Họsốnggầnnhưbịámảnhvớinhữngcơhộituyệtvờitrongtừngngày.Họbiếtcómộtthứkhôngaicóđủđólàthờigian.Nhiềungườitrênthế giới nồng nhiệt tin những gì họ cho là đúng.Họ biết chiến lược chắcchắnđạtđượcmụctiêuvàgiátrịcủahọhướngvềmụctiêuấy.Nhưnghọkhôngcónguồnnăng lực thểchấtđểhànhđộng theonhữngý tưởngđúngđắn.Thànhcônglớnkhôngthểtáchrờivớinguồnnănglựcvềtâmlinh,trítuệ,thểchất.

Tínhcách thứsáu:năng lực liênkết.Hầuhếtngười thànhđạtđềucómộtđiểmchung:khảnăngliênkếtvớimọingườithậtphithường,mộtkhảnănggắnbóvàphát triểnsựhòahợpvớimọingười, thuộcđủmọi tầng lớp,cóniềmtinkhácnhau.Đúngvậy,đôikhicóbậckìtàicóthểtạorathứlàmthay

đổithếgiới.Nhưngnếungườiấysuốtđờisốngtrongcôđộc,anhtacũngchỉthànhcôngởchừngmựcnhấtđịnhnhưnglạithấtbạiởnhiềulĩnhvựckhác.NhữngconngườithànhđạttuyệtvờinhưKennedy,Reagan,Gandhiđềucókhảnăngtạoranhữngmốiliênkếtthôngnhấtbảnthânhọvớimọingười.Sựthànhđạttolớnnhấtkhôngcótrênsânkhấucuộcđời.Nóởnơisâukínnhấtcủatráitimbạn.Từtrongsâuthẳm,aicũngmuốnhìnhthànhnhữngsợidâytìnhcảmsốngđộngvĩnhcửuvớinhữngngườikhác.Nếukhôngcómốiliênkếtyêuthươngấy,bấtcứsựthànhcôngnào,bấtcứtàinăngnàođềuchỉlàrỗngtuếch.

Tínhcáchthứbảy:khảnănggiaotiếpđiêuluyện.Đâylàyếutốcốtlõi,làýnghĩaquantrọngnhấtcủacuốnsáchnày.Cáchgiaotiếpvớimọingườivàcáchgiaotiếpvớibảnthâncuốicùngsẽquyếtđịnhchấtlượngcuộcsốngcủachínhchúngta.Nhữngngườithànhđạttrongcuộcsốnglànhữngngườibiếtcáchchấpnhậnbấtcứthửtháchnàocủacuộcsốngvàtruyềnđạttrảinghiệmấy cho bản thân theomột cách khiến họ có thể thay đổimọi việc, để rồithànhcông.Ngườithấtbại thìkhôngthểvượtquađượcnghịchcảnh,chấpnhận số phận, và coi đó là giới hạn của cuộc đờimình.Nhữngngười nổitiếng,ngườiđịnhhìnhchocuộcsốngvàvănhóacủachúngtacókhảnănggiaotiếpđiêuluyện.Mộtđiểmchungởhọlàkhảnănggiaotiếp,truyềnđạtmộtýtưởng,mộtđòihỏi,mộtniềmvuihaymộtsứmệnh.

BunkerHunt,mộttỷphúdầulửangườiTexascólầnđượcphỏngvấn:“Ôngcólờikhuyênnàochomọingườivềcáchthànhđạt?”Ôngnói:“Đểthànhđạtrấtđơngiản.Trướctiên,quyếtđịnhđiềumìnhmuốnmộtcáchthậtcụ thể.Thứhai,quyếtđịnhsẽsẵnsàngtrảgiáđểbiếnquyếtđịnhcủamình thànhhiện thực.Vàsauđó,nhấtđịnh trảgiánhưđã từngquyết tâm.Nếukhôngmuốnbướctiếpbướcthứhai,bạnsẽkhôngbaogiờcóthứbạnmuốn.Trênđời,rấtítngườilàm,nhưngrấtnhiềungườinói”.Tôimuốnbạncùngvuivớinhữngtưliệutrongcuốnsáchnàytừđầuđếncuối.Chiasẻnhữnggìbạnbiếtđượcvàthỏamãnvớinhữngkiếnthứcmìnhhọcđược.

Trongchươngnàytôinhấnmạnhđếntầmquantrọngcủaviệchànhđộngcóhiệuquả.Córấtnhiềucáchhànhđộng.Hầuhếtnhữngcáchấyđềudựavàolýthuyếtthửvàsai.Conngười,nếuthànhđạt,đềuđãphảithíchứngvàtáithíchứngrấtnhiềulầntrướckhicóđượcthứmìnhmuốn.Thửvàsailàmộtnguyêntắctốtngoạitrừmộtthứ:nóbắtbuộctaphảisửdụngmộtlượnglớnnguồncủacảikhôngaicóđủ-thờigian.

Nếucómộtphươngpháphànhđộngcó thể thúcđẩynhanh tiến trìnhhọchỏi?Nếu tôichỉchobạncáchhọcnhữngbàihọcđúngđắnmànhữngconngườiưưtúđãtừnghọc?Nếubạncóthểhọctrongchỉvàiphútnhữngthứaiđóphảimấthằngnămtrờimớiđạtđếnsựhoànthiện?Thật tuyệtvờiphảikhông?Phươngpháplàmđượcnhưvậylàthôngquahọchỏinhữngmôhìnhtốt,cóđượcsựxuấtsắcđúngnhưnhữngngườithànhđạt.Điềugìkhiếnhọkhác với người suốt ngày chỉ nằmmơmột ngàykiamình sẽ thành công?Chúngtahãycùngkhámphá.

Chương2:Điềuđặcbiệttạonênsựkhácbiệt

“Cómộtđiềurấtthúvịvềcuộcsống;nếutừchốitấtcảvàchỉchấpnhậnnhữnggìtốtđẹpnhất,bạnthườngxuyêncóđiềutốtđẹpnhất”.

_W.SomersetMaugham

Anhđãđi rất lâu trênconđườngcao tốc.Với tốcđộhơn100km/giờ.Độtnhiênchuyệnđóxảyra.Cóthứgìđóbênlềđườnglàmanhphảichúý.Khianhquayđầuvềhướngấy,hướngmàanhđã từngđiqua,anhchỉcómộtgiâyđểphảnứng.Chỉchútxíu thôi,nhưngmọiviệccũng trởnênquá trễ.Chiếcxetảichạyngaytrướcxeanhđộtnhiênkhôngbáohiệumàngừnglại.Ngaylậptức,vớimộtnỗlựctựcứulấymình,anhthắnggấpxemôtô.Bánhxecònlếttrênmặtđườngtronggiâylát.Khoảnhkhắcấyvớianhnhưvôtận.Bằngmộtchuyểnđộngchậmnhưtrongmộtgiấcmơ,anhlaovàogầmxetải.Nắpbìnhxăngchiếcxemôtôcủaanhbậtravàtìnhhuốngxấunhấtđãxảyra:xăngđổđầyrađườngvàbắtlửa.Khoảnhkhắcýthứctiếptheocủaanhlàmột trảinghiệmkhác.Anhtỉnhdậytrêngiườngcủabệnhviện,cơthểđauđớnnhưcóaigíthanhsắtđỏvàoda.Anhkhôngthểcửđộngvàmỗihơithởmangđếnchoanhnỗisợhãi.Baphầntưcơthểanhbịbỏngđộ3.Thếnhưnganhkhôngchịubuôngxuôi.Anhnỗlựcquaytrởlạivớicuộcsốngvàtạolậpmộtsựnghiệpkinhdoanh,rồilạichịuthêmmộtcúsốcghêgớmnữa:mộtvụtainạnmáybaykhiếnanhbịbạiliệttừthắtlưngtrởxuống.Suốtđờianhsẽphảichịucảnhtậtnguyền.

Trongcuộcđờicủamỗiconngười,sẽcólúcaicũngphảichịumộtthửtháchđòi hỏi nỗ lực đến tận cùng, khi mọi nguồn lực trong người được thửnghiệm.Đólàkhicuộcsốngđốivớitadườngnhưkhôngcôngbằng.Đólàkhiniềmtin,nhữnggiátrị,sựkiênnhẫn,sựnhiệtthành,khảnăngchịuđựngcủatađềubịđẩytớitậncùngvàđôikhivượtxacảkhảnăngbìnhthường.Cónhữngngười coinhữngcuộc thửnghiệmấy là cơhộiđể trưởng thànhhơn.Ngườikháclạichophépnhữngthửnghiệmcuộcđờiấyhủyhoạihọ.

Hãyđể tôichiasẻchuyệnđờicủamộtngườinữavớibạnvàchúngtahãycùngghinhớsựkhácbiệtgiữahaingườinày.Cuộcđờicủangườiđànôngnàydườngnhưxánlạnhơnrấtnhiều.Anhtacựckỳgiàucóvàlàmộtngười

hoạtđộngtronglĩnhvựcgiảitríđầytàinăng.Anhấycónhiềufanhâmmộ.Khi 22 tuổi, anh đã là thành viên trẻ nhất của làng hài kịch nổi tiếng ởChicago.Gầnnhưngay lập tức,anh trở thànhngôisao trênsàndiễnđượcnhiềungừoibiếtđến.Chẳngbao lâusau,mộtsựkiện lớn trongngànhsânkhấuđãxảyraởNewYork.Anhtrởthànhmộttrongnhữngngườithànhđạtnhất của côngnghệ truyềnhìnhnhữngnăm70.Sauđóanh trở thànhmộttrongnhữngngôisaođiệnảnhsánggiánhấtcủanướcMỹ.Anhcònthamgialĩnhvựcâmnhạcvàcũngthànhcôngkhôngkémlĩnhvựcđiệnảnh.Anhcórấtnhiềubạnbèngưỡngmộmình.Anhcómộtcuộchônnhântốtđẹp,nhữngcănnhàtuyệtvờivừaởNewYorkCityvừaởkhuvườnnhoMartha.Anhdườngnhưcótấtcảmọithứmàmộtngườibìnhthườngmưucầuđượccó.

Tronghaingườikểtrênbạnthíchlàngườinào?Thậtkhóhìnhdungaiđólạichọncuộcđờiđầutiên,khôngchọncuộcsốngcủaconngườinổitiếngthứhai.

Nhưnghãyđể tôikể thêmvềhaingườinày.Người thứnhất làmộtngườimạnhmẽ,giàunghịlựcvàthànhcôngnhấtmàtôitừngbiết.AnhtênlàW.Mitchell,hiệnanhvẫncònsốngrấtkhỏemạnhtạiColorado.Từkhigặptainạnmôtôkhủngkhiếp,anhhiểuvềgiátrịcủasựthànhđạtvàniềmvuihơnbấtcứaihiểuvềhaiđiềuấytrongsuốtcuộcđờimình.AnhpháttriểnnhữngmốiquanhệcựckỳtốtvớinhữngngườicóảnhhưởnglớntạiMỹ.Anhtrởthànhmộttriệuphútronglĩnhvựckinhdoanh.Thậmchíanhtừngchạyđuavàohạviệndùkhuônmặtanhđãbịbiếndạngđếnkhủngkhiếp.Khẩuhiệucho tiến trình tranhcửcủaanh là“Hãybầu tôivàohạviện.Tôi sẽkhôngnằmtrongsốnhữngkẻ‘màyrâunhẵnnhụi,áoquầnbảnhbao’”.Hiệnanhđangcómộtmốiquanhệtuyệtvờivớimộtphụnữquyếnrũđặcbiệt.AnhvuivẻthamgiavàocuộctranhcửghếthốngđốcbangColoradonăm1986.

Người thứhai chắcbạn cũngbiết rõ.Anh là ngườimangđến chobạn rấtnhiềuniềmvuivàonhữnggiâyphútthưgiãn.TênanhlàJohnBelushi.

Anhlàmộttrongnhữngdiễnviênnổitiếngnhấttrongthờiđạichúngta.Làmộttrongnhữngngườithànhđạtnhấtởlĩnhvựcgiảitrítrongthậpniên70.JohnBelushicó thể làmcuộcsốngcủavôsốngười thêm thúvịvàgiàuýnghĩa.Nhưngbảnthânanhthìkhông.Anhchếtkhimới33tuổivìlạmdụngcocain và heroin. Một vài người biết anh rất rõ đã vô cùng ngạc nhiên.Ngườiđànôngđã từngcó tấtcả,giờchỉcòn làmột tay lạmdụngma túykhôngthểkiềmchếnổi.Trônganhgiàhơntuổirấtnhiều.Bềngoài,cóvẻ

nhưanhcómọithứ.Nhưngtrongsâuthẳmtâmhồn,từrấtnhiềunămnay,anhđãtrắngtay.

Thếnên,xinhỏiđộcgiảđâulàsựkhácbiệtgiữanhữngngườicótấtcảvànhữngngườichẳngcógì?Đâulàsựkhácbiệtgiữanhữngngườicóthểlàmmọiviệcvànhữngngườichẳngthểlàmđượcgì?Đâulàsựkhácbiệtgiữanhữngngườihànhđộngvànhữngngườikhônghànhđộng?Tạisaomộtvàingườilạivượtquađượcnhữngtrởngạikhôngthểtưởngtượngnổivàcựckỳkhủng khiếp để biến cuộc sống của họ thành bài ca khải hoàn. Trong lúcngườikhác,dùgặp thuận lợi rấtnhiều, lạibiếncuộcsốngcủamình thànhthảmhoạ?ĐâulàsựkhácbiệtgiữaW.MitchellvàJohnBelushi?Đâulàsựkhácbiệtđãtạonênsựchênhlệchvềchấtlượngcuộcsống?

Tôiđãbịámảnhbởicâuhỏiấytrongsuốtcuộcđời.Khilớnlên,tôithấycónhiềungườigiàucódướinhiềuhìnhthức:cóviệclàmtuyệtvời,cónhữngmốiquanhệkhôngchêvàođâuđượcvàcóthểhìnhmạnhkhỏe,cânđối.Tôinghĩ:nhấtđịnhphảitìmhiểuđiềugìđãkhiếncuộcsốngcủahọkhácbiệtsovớicuộcsốngcủatôi,củabạntôi.Sựkhácbiệtấychínhlàcáchtagiaotiếpvớibảnthânvànhữnghànhđộngcủatarasao.Tasẽlàmgìkhi,dùđãcốhếtsức,mọichuyệnvẫnkhôngnhưýtamuốn?Ngườithànhđạtkhôngphảigặpít rắc rối hơnngười thất bại.Người khônggặp rắc rối là người đangnằmngoàinghĩađịa.Đókhôngphảilàđiềuđểphânbiệtthấtbạivớithànhcông.Cáchchúngtachấpnhậnrắcrốivàviệctalàmkhirắcrốixảyđếnvớimìnhmớitạorasựkhácbiệt.KhiMitchellnhậnđượcthôngtinnóirằngbaphầntưcơ thểanhbịbỏngđộ3,anhđãquyếtđịnhdịch thôngđiệpấynhư thếnào.Ýnghĩacủasựkiệnấycóthểlàmộtcáicớđểchếtquáchchorồi;hoặcđểrênrỉđauđớn;hoặcbấtcứthứgìanhmuốngiaotiếpvớibảnthân.Anhchọncáchnên tựnhủvớimình rằng sựkiệnnàyxảy ra chắcphải cómộtmụcđíchnàođó.Đây làmột cơhộigiúp anhmộtngàynàođó cónhữngthuậnlợitolớnhơn.Mụctiêucủaanhlàtạorasựkhácbiệttrênthếgiới.Kếtquảcủaquátrìnhgiaotiếpvớibảnthânanhhìnhthànhmộthệthốngniềmtin và giá trị, và tiếp tục hướng cuộc đờimình theo hướng thuận lợi chứkhôngcoiđólàmộtbikịch,thậmchíngaycảkhianhđãbịliệtnửangười.

“Sựvậthiệntượngkhôngthayđổi.Chỉcóconngườithayđổi”.

_HenryDavidThoreau

Điềutôiluôntòmòvàtìmcáchhiểulàthứmànhữngngườithànhcôngsử

dụngđểđạtđếnthànhquả.Trướcđâyrấtlâu,tôinhậnthấyrằngthànhđạtcũngchotamanhmối.Ngườicóthànhquảxuấtsắclàmnhữngviệccụthểđểtạoranhữngthànhquả.BiếtcáchMitchellgiaotiếpvớibảnthânđểcóđượcthànhquảthôichưađủ.Tôiphảibiếtanhtathựcsựđãlàmđiềuấynhưthế nào.Nếu bắt chước hành động của người khác, tôi sẽ có được nhữngthànhquảtươiđẹpnhưởhọ.Tôitinnếugieohạt,chắcchắntôisẽcóngàythuhoạch.Nóicáchkhác,nếumộtngườivẫncònnhiệthuyết,thậmchítrongnhữnghoàncảnhthảmkhốcnhất,tôicóthểtìmrachiếnlượcchongườiấy:cách nhìn nhận sự vật, hiện tượng, cách vận dụng sứcmạnh thể chất củamìnhtrongnhữnghoàncảnhkhókhănđểhăngsayvớicuộcsốnghơn.

Sauđó, tôibiếtmộtmônkhoahọccótên“Lậptrìnhchongônngữcủahệthầnkinh”viếttắtlàNLP(Neuro-LinguisticProgramming).Nếuphântích,ta sẽ thấy từ Neuro nói tới não bộ và từ Linguistic nói tới ngôn ngữ.Programming-Lập trình làcách tacàiđặtmộtkếhoạchhaymột thủ tục.NLP là nghiên cứuvề việc làm thế nào ngônngữ (cả ngônngữ có lời vàkhônglời)ảnhhưởngtớihệthầnkinhconngười.Conngườicóthểlàmbấtcứviệcgìtrongcuộcsốngđềudựavàokhảnăngralệnhchohệthầnkinh.Ngườicóthànhquảxuấtsắcđãthiếtlậpnhữngcuộcgiaotiếpcụthểvớihệthầnkinhcủamình.NLPnghiêncứucáchconngườigiaotiếpvớibảnthânđểcótrạngtháitốiưu.Nhưvậy,họcónhiềulựachọnvềhànhvi.NLPchotanhữngnguyên tắccóhệ thốngđểdẫndắtnãobộconngười.Cáchđịnhhướng,khôngchỉcho lờinóivàhànhvi củachínhchúng ta,màcònđịnhhướngcholờinóivàhànhvicủangườikhác.Nóingắngọn,đâylàmộtmônkhoahọcchỉchotacáchlàmthếnàođểsửdụngnãobộtheomộtcáchtốiưunhấtđểcóđượcthànhquảnhưmongmuốn.

NLPchínhxáclàthứtôiđangtìmkiếm.Nóchotôichìakhóađểmởracánhcửa,chobiếtcáchmộtsốngườinhấtđịnhliêntụccóđượcthànhquảtốiưu.Nếucó thể tỉnhdậyvàobuổisáng thậtnhanhvàdễdàngcóđượcsức lựctràntrề,đóđãlàmộtthànhquảrồi.Câuhỏikếtiếplàcáchhọlàmrasao?Vìhànhđộnglànguồngốccủamọithànhquả.Vậyhànhđộngvềthểchấthoặctinhthầncụthểnàotạoratiếntrìnhhoạtđộngcủahệthầnkinh,khiếnconngườitỉnhngủnhanhchóngvàdễdàng?MộttrongnhữnggiảđịnhcủaNLPlà:mọingườiđềucóchungmộtsốnguyên tắcvề thầnkinhhọc.Thếnên,nếumộtngười làmmộtđiềunổibật,bạncũngcóthể làmgiốnghọnếutổchứcthầnkinhcủamìnhtheocáchcủahọ.Tiếntrìnhpháthiệnchínhxácvàcụthểnhữnggìconngườilàmđểcóđượcmộtthànhquảcụthểgọilàtiếntrìnhlàmkhuônmẫu.Xinnhắclại:nhữnggìlàcóthểvớingườikhác,cũng

có thể đối với bạn. vấn đề khôngphải là liệu bạn có được thànhquả nhưngườikháccóhaykhông,vấnđềởchỗchiếnlược.Cónghĩa:ngườitalàmcáchnàođểcóđượcthànhquảấy?Nếumộtngườiluônviếtđúngchínhtả,phảicómộtcáchđểtạokhuônmẫutronganhta.Thếnên,bạncũngcóthểlàmnhưanhtachỉtrongvòngbônhoặcnămphútmàthôi.(Bạnsẽhọcchiếnlược này trong chương 7). Bạn biết ai đó giao tiếp hoàn hảo với con cáimình?Bạncũngcóthểlàmgiốnghệtngườiấy.NếuanhVdễdàngtỉnhdậyvào buổi sáng thật nhanh, bạn cũng có thể làm được. Đơn giản là tạo rakhuônmẫu.Cách người khác định hướng cho hệ thần kinh củamình.Rõràng,cómộtsốviệcphứctạphơnnhữngviệckhácvàcầnnhiềuthờigianhơnđểtạokhuônmẫuvàrồibắtchướctheo.Tuynhiên,nếucóđủlòngkhátkhaovàniềmtinhỗtrợ,đồngthờiliêntụcthíchứngvàthayđổi,bấtcứviệcgìngườikháclàmđượcđềucóthểlàmẫumựcchobạn.Nhiềutrườnghợp,mộtngườimấtnhiềunămthửvàsaiđểtìmracáchsửdụngtrílựcvàsứclựcbảnthânnhằmtạoramộtthànhquảnhưmongmuốn.Nhưngbạncóthểtựtạorakhuônmẫuấyvàcóthànhquảtươngtựchỉtrongthờigianngắn-vàitháng,hayítnhấtcũngítmấtthờigianhơnngườibạnmuốnbắtchước.

Cóhaingườiquan tâm tớimônNLP là JohnGrindervàRichardBandler.Johnlàmộttrongnhàngônngữhọcnổitiếngthếgiới.Richardvừalànhàtoánhọc,nhàtrịliệuvàchuyêngiavitính.Cảhaiquyếtđịnhcùngthựchiệnmộtdựánđộcđáo: tìmvàlàmtheonhữngngườicựckỳthànhcôngtrongmọilĩnhvực.Họtìmngườiđãtừngcóthứmàhọchorằngaicũngmuốncó-khảnăngthayđổi.Họquansátnhiềudoanhnhân,bácsĩtrịliệuthànhcôngvànhiềungườikhácđểrútranhữngbàihọcchungvàkhuônmẫuhànhvichuẩnnhữngđốitượngnghiêncứucóđượcsaunhiềunămthửvàsai.

HainhàkhoahọcBandlervàGrindernổitiếngvớinhữngkhuônmẫuhànhvicanthiệphiệuquảmàhọđãhệthốngđượckhihọchỏinhưtiếnsĩMiltonErikson,mộtbácsĩ trị liệubằng thôimiênnổi tiếng;VirginiaSatir,bácsĩtâmlýchuyêntưvấnhônnhânvàgiađìnhnổitiếng;vàGregory

Bateson,một nhàkhảo cổhọc.Ví dụ,Bandler vàGrinder đãphát hiện racáchSatirtìmgiảiphápchonhiềumốiquanhệnangiảimànhiềubácsĩtrịliệukháctừngbótay.BandlervàGrindertìmhiểukhuônmẫuhànhviSatirsửdụngđểcóthànhquảnhưmongmuốn.Sauđó,BandlervàGrindertruyềnđạtnhữngkhuônmẫuđóchohọctròmình.Cáchọctròlạiápdụngnhữngkhuônmẫuấyvàcũngcóđượcnhữngthànhquảmangchấtlượngtươngtựmàkhônghềbiếtrằngvịbácsĩ trị liệutâmlýkiaphảimấtnhiềunămtrải

nghiệmmớicóđượckhuônmẫuhọápdụng.Họcũnggieomộtthứhạtvàhọcũngcóđượcthànhquả.Làmviệcvớinhữngkhuônmẫucơbảnmàhọđãhọc được từ bao bậc thầy nói trên,Bandler vàGrinder bắt đầu tạo nhữngkhuônmẫucủariêngmìnhvàcũngđãtruyềnđạtnhữngkhuônmẫuấychohọctrò.NhữngkhuônmẫuấyđượcbiếtđếnvớicáitênNLP.

BandlervàGrinderkhôngchỉcungcấpcho tamột loạtnhữngkhuônmẫuhiệuquảđầysứcthuyếtphụcđểtạorasựthayđổi.Quantrọnghơn,haithiêntàinàycònchotamộthệthốngquanđiểmvềviệclàmthếnàođểbắtchướcbấtcứhìnhthứcưutúnàocủaconngườichỉvớimộtthờigianngắn.

ThànhcôngcủaBandlervàGrinderđãđivàohuyềnthoại.Tuynhiên,thậmchívớinhữngphươngphápcósẵnấy,nếuđãbiếtkhuônmẫugiúptạokhảnăngthayđổihànhvivàtìnhcảm,nhiềungườivẫnkhôngcóđượcnănglựcsửdụngkiếnthứcvềcácphươngpháptrênmộtcáchhiệuquảvàthíchhợp.Một lầnnữa, tacầnnhớkiến thức thôichưađủ.Chínhhànhđộngmới tạothànhquảnhưýmuốn.

CàngđọcnhiềusáchvềNLP,tôicàngngạcnhiênvìkiếnthứctìmthấytrongsáchvởvềtiếntrìnhhọchỏinhờbắtchướcquáítỏi.Vớitôi,họchỏinhờbắtchướcchínhlàconđườngđếnvớihoànthiện.Họchỏinhờbắtchướclànếuthấybấtcứaitrênđờicóđượckếtquảmìnhmuốn,tađềusẽcóđượckếtquảgiốngynhưvậynếusẵnsàng trảgiábằng thờigianvànỗ lực.Nếumuốnthànhđạt,chỉcầntìmcáchbắtchướcngườiđãthànhđạt.Tìmhiểuhọhànhđộngnhưthếnào,cụthểhọđãsửdụngnãobộvàcơthểrasaođểcóđượcnhữngthànhquảmàtamuốnbắtchước.Nếumuốnthànhngườibạntốthơnnữa,hoặcthànhngườigiàucóhơn,hoặclàchalàmẹtốthơn,hoặcmộtvậnđộngviêngiỏi,mộtdoanhnhânthànhđạt,quantrọngnhấtlàphảitìmcáchlàmtheonhữngngườiưutútrongcáclĩnhvựcấy.

Nhữngnhânvậtnổi tiếng trên thếgiới thông thườnglàngườigiỏihọchỏinhờbắtchước.Họđiêuluyệntrongmônnghệthuậthọcbấtcứthứgìcóthểbằngcáchlàmtheotrảinghiệmcủangườikhác.Họbiếtcáchtiếtkiệmthứtàisảnkhôngaitrongchúngtacóđủ-thờigian.Thựctế,nếuxemdanhsáchcáctácgiảcósáchbánchạynhấtdotờNewYorkTimesliệtkê,bạnsẽthấyphầnlớncácấnphẩmđứngđầudanhsáchđềucónhắc tớinhiềunhânvậtmẫumựcchotakiếnthứcvềphươngpháplàmviệchiệuquảhơn.Vídụ,hãyxemsáchmớinhấtcủaPeterDruckerlàĐổimớivàtàikinhdoanh.Trongđó,ôngPeterliệtkênhữnghànhđộngcụthểmàbấtcứaicũngcóthểhọc

hỏiđểtrởthànhmộtdoanhnhângiỏivànhàcảicáchhiệuquả.Ôngchorằngcảicáchlàmộttiếntrìnhthậntrọngvàvôcùngđặcbiệt.Đểtrởthànhmộtnhàdoanhnghiệpkhôngcógìlàbíẩnhoặchuyềndiệucả.Tàikinhdoanhcũngkhôngphảilàyếutốditruyền.Đóchỉlàmộtnguyêntắchọchỏiđược.Nghe rất quen phải không?Công chúng coi ông làmột nhà sáng lập cácphươngphápkinhdoanhhiệnđạivìôngcónhiềukỹnănghọchỏinhờbắtchước.CuốnMộtphútlàmlãnhđạochotamộtmẫumựctronggiaotiếpvàtàiứngxửkhéoléo,hiệuquả,dễhọctrongbấtcứmốiquanhệnào.NguyêntắcnàyđượcthànhlậpbởicácnhàlãnhđạolàmviệchiệuquảnhấtcủanướcMỹ. Bản danh sách ấy còn rất dài. Cuốn sách nào cũng giới thiệu nhiềukhuônmẫuvềcáchđịnhhướngcho trí tuệvà thểchất,vàvề tàigiao tiếp;theo cách cho ta những thành quả xuất sắc. Tuy nhiên,mục đích của tôikhônglàchỉgiúpđộcgiảhọchỏinhờbắtchướcnhữngtấmgươngthànhđạtmàcònvượtxahơnhọbằngcáchtạokhuônmẫuriêngchomình.

Họchỏinhờbắtchướcnhữngtấmgươngthànhđạtlàmộttrongnhữngkhíacạnhquantrọngnhấtcủaquátrìnhhọchỏi.Trongthếgiớicôngnghệ,mỗimột tiến bộ ngành chế tạomáy hay thiết kếmáy tính đều cải tiến nhữngkhámphávàđộtphátrướcđó.Trongkinhdoanh,cáccôngtykhônghọchỏitừquákhứ,khôngxửlýnhữngthôngtinmớinhấtsẽphảilãnhhậuquảđầybấthạnh.

Hànhviconngườilàmộttrongsốítcáclĩnhvựchoạtđộngnhờkếthừacácthôngtinvàlýthuyếtkinhđiển.Nhiềungườicònsửdụngnhiềukhuônmẫucótừthếkỷthứ19vềcáchnãobộhoạtđộngvàcáchcưxửthôngthường.Khigặpchuyệnkhôngvừa lòng, tagọicảmxúc lúcđó làbuồnbã.Vàrồibạnthửđoánxem?Tabuồnrũthật.Chânlýlà:nhữngthuậtngữấytựthânnólàlờitiêntri.Cuốnsáchnàysẽgửitớiđộcgiảmộtphươngpháptạochấtlượngcuộcsốngnhưmongmuốn.

BandlervàGrinderchobiếtcóbanhântốcơbảntacóthểbắtchướcđểtáitạobấtcứnéttinhhoanàocủaconngười.Thựcsựđólàbahìnhthứchànhđộngvề trí lựcvà thể lực,giúpphảnứng trực tiếpđểcónhững thànhquảnhưmongmuốn.Hãy hình dung chúng như ba cánh cửa đều dẫn tớimộtsảnhđườngrấtđẹpmắt.

Cánh cửa thứ nhất đại diện cho hệ thống niềm tin. Đó là những gì ta tintưởng,nhữnggì tanghĩ có thểhoặckhôngcó thểxảy ra, giúpquyếtđịnhđiềugìcó thểhoặckhông thể làm.Tụcngữcónói:“Tađúngkhi tin rằng

mìnhcóthểhoặckhôngthểlàmđượcđiềugì”.Trongchừngmựcnhấtđịnh,câuchâmngônnàyđúngvì:khitakhôngtinmìnhcókhảnănglàmviệcX,nhấtđịnh tasẽgửiđếnhệ thầnkinhcủamìnhnhững thôngđiệpphầnnàohạnchếhoặcloạibỏkhảnăngcủachínhmình,khiếntakhôngđạtđượckếtquảđó.Ngượclại,nếutakhôngngừngtruyềntớihệthầnkinhnhữngthôngđiệpđầyquyếtđoánrằngtacóthểlàmđượcviệcX,tínhiệusẽtruyềnchonãobộ rằngnhấtđịnhphải làmviệcX.Nhưvậy, tamở rakhảnănggiúpmìnhhoànthànhviệcX.

Cánhcửa thứhai làsắpxếpý tưởng, sắpxếpý tưởng làcách tổchứcsuynghĩ.Trìnhtựsắpxếpsẽgiốngmộtloạimậtmã.Sốđiệnthoạithườnglàbảysố.Nhưngnếuquaychúngtheomộttrậttựnhấtđịnh,tasẽkếtnốivớingườimìnhmuốngặp.Tươngtự,takếtnốimộtphầntrínãovàhệthầnkinhcủamìnhmộtcáchhiệuquảnhất,giúpcóđượckếtquảnhưmongmuốn.Giaotiếpcũngthế.Nhiềukhi,conngườikhônggiaotiếphiệuquảvìaicũngsửdụngnhữngmãsốvàcáchsắpxếpýtưởngriêng.Giảiđượcmậtmãấy,tasẽquacánhcửathứhaitrongquátrìnhhọchỏinhờbắtchướcnhữngtàinăng.Chương7sẽbànsâuvềcáchsắpxếpýtưởng.

Cánhcửathứbalàtiếntrìnhsinhlýhọc.Trítuệvàthểchấthoàntoàncósựliênkếtvớinhau.Cách tasửdụngchứcnăngsinh lý,cáchgiữdángvẻ tưthế,biểuhiệncủanétmặtvàvẻ tựnhiên trong từngchuyểnđộng thực sựquyếtđịnhbạnđangởtrạngtháitinhthầnnào.Trạngtháitinhthầnsẽquyếtđịnhchấtlượngcủahànhvi.Chúngtasẽbànsâuhơnvềsinhlýhọctrongchương9.

Mọingười thànhđạt trongkinhdoanhđềucó thểhọchỏimộtngànhkinhdoanhhiệuquảởthànhphốnàyvàrồilàmtươngtựởmộtnơikhác(trướckhikhuônmẫukinhdoanhấytrởnênlỗithời).Chỉcầnchọnmộthệthốngkiếnthứcđãquathửnghiệmvàbắtchước.Thậmchítacònlàmtốthơn,cảithiện hệ thốngkhuônmẫuđanghọc hỏi.Nhữngngười làmđược nhưvậychắcchắnsẽthànhcông.

Bắtchướcnhưngrồi thànhcôngnhất làngườiNhật.Cáigìđứngđằngsauphép lạ thầndiệu củanềnkinh tếNhậtBản?Phải chănghọvô cùng sángtạo?Đôikhiđúnglànhưvậy.Tuynhiên,nếunhìnlại lịchsửcôngnghiệptronghaithậpkỷqua,bạnsẽthấyrấtítsảnphẩmmớiquantrọnghoặctiếnbộcôngnghệxuấtpháttừNhậtBản.

NgườiNhậtđơngiảnchỉnắmbắtýtưởngvànghiêncứusảnphẩmmớiralòtrênđấtMỹ.Cácsảnphẩmấycóđủloại:từxehơiđếnđồbándẫn.Saukhibắtchướctừngchitiếtmộtcáchtỉmỉ,họgiữlạinhữngthànhtốtốtđẹpnhấtvàcảithiệnnhữnggìcònlại.

Tại sao anhW.Mitchell lại có thể không chỉ sống sótmà còn giàu có từnhữngkinhnghiệmđauthươngnhấttrênđời?Khinằmviện,bạnbèđọcchoanhnghenhững tấmgươngxuất sắc từngvượtquanhiềunghịchcảnh lớntrong cuộc sống.Anh đã cómột khuônmẫu về khả năng của con người.Chínhkhuônmẫutíchcựcấycònmạnhmẽhơncảnhữngkinhnghiệmđaulòngcủaanh.Sựkhácbiệtgiữangườithànhđạtvàngườithấtbạikhôngphảilàhọcónhữnggì.Họkhácbiệtởchỗhọchọncáchnhìnnhậncácnguồnlựccủamìnhrasaovàhànhđộngnhưthếnào.Bêncạnhđó,họbiếtrútrabàihọckinhnghiệmtừthựctiễncuộcsống.

Nhưngtôimuốnnóirõhơn.Mụcđíchcủatôilàbạnđọckhôngchỉnắmbắtđượccáckhuônmẫucótrongcuốnsáchnày.Hãypháttriểnkhuônmẫucủariêngmình.Những chiến lược của chínhmình. JohnGrinder từng bảo tôiđừngbaogiờtinđiềugìmộtcáchquámùquáng.Vìmộtnguyêntắckhôngthểápdụngrậpkhuônchomọitrườnghợpvàởmọilúcmọinơi.NLPlàmộtphươngpháphữuhiệunhưngchỉlàmộtcôngcụ.Mộtcôngcụbạnđọccóthểsửdụngđểphát triểnnhữngkếhoạch,chiếnlượcvàvốnhiểubiếtcủariêngmình.Không bao giờ cómột kế hoạch nào phù hợp với tất cảmọingười.

Họchỏinhờbắtchướcchắcchắnchẳngcógìmới.Thậmchímộtnhàphátminhvĩđạinhấtcũngphảitìmhiểu,khámphákiếnthứccủangườikhácđểtìmracáimới.Tươngtự,trẻnhỏthườngbắtchướcnhữnggìxảyratrongthếgiớiquanhnó.

Nhưngrắcrốithay,hầuhếtchúngtađềubắtchướcmộtcáchcựckỳbừabãivàkhôngtậptrung.Tachọnngẫunhiênnhữngkhuônmẫuđơnlẻcủangườimìnhmuốnhọchỏinhờbắtchướcmàkhôngbiếtđiềugìquantrọng,điềugìkhông.Tabắtchướcmộtchútxấuxa,mộtchúttốtđẹp.Tanỗlựcbắtchướcngườimàtakínhtrọngnhưngkhôngbiếtngườiđólàmthếnàomàthànhđạtnhưvậy.

“Chuẩnbịđúnghướngđểđónnhậnmộtcơhộitạoramộtthứtãquengọilàmaymắn”

_AnthonyRobbins

Hãycoicuốnsáchnàynhưtài liệuhướngdẫncáchhọchỏinhờbắtchướcthậtchínhxác,mộtcơhộigiúpbạncóýthứchơnvềviệcmìnhlàm.

Điềukếtiếplàchúngtasẽcùngkhámpháthứđãquyếtđịnhphảnứngcủatavớimọihoàncảnhđadạngtừcuộcsống.Chúngtahãytiếptụcnghiêncứu...

Chương3:Tầmảnhhưởngcủatâmtrạng

“Chínhsuynghĩquyếtđịnhtốtxấu.Chínhnóquyếtđịnhcảmgiácvuihoặcbuồn,trạngtháigiàuhoặcnghèo”.

_EdmundSpenser

Cóbaogiờbạnthấymọichuyệnđều“thuậnbuồmxuôigió”.Cókhinàobạnthấycuộcsốngchẳngcógìđángphànnàn?Cóthểđólàmộtcuộcthiđấuquầnvợtmàmỗilầnvungcâyvợttennislên,bạnđềughiđượcđiểm.Mộtbuổihọpkinhdoanhcóbạntrảlờixuấtsắcmọicâuhỏivàcógiảiphápchomộtvấnđềđangkhúcmắc.Hoặclàlúcbạnngạcnhiênvềchínhmìnhvìđãlàmđượcmộtđiềugìrấtđángnể,rấtanhhùngmàtrướcđâykhôngbaogiờbạn nghĩ mình có thể làm được. Hoặc có thể bạn có những trải nghiệmngượclại.Mộtngàydườngnhưbị“saoquảtạ”chiếumạng!Bạncóthểsẽnhớnhữnglầnbạnlàmchomọiviệcrốitinhlên.Mộtngàyhìnhnhưbạnđã“bướcchântráirakhỏicửa”đểrồicảngàychẳnglàmđượcviệcgìtớinơitớichốn.Cửađóngimỉmởnhữngnơibạnmuốntìmsựgiúpđỡ.Mọithứđốivớibạntựanhưđịangục.

Vậyđiềukhácbiệtlàgì?Conngườicủabạnvẫnthế.Bạncóthểsắpđặtmọinguồnnội lựcđểkhi cần là có ngay, giúp bạn luôn trong tâm trạng hưngphấn.Tạisaolúcthìcótrạngtháituyệtvời,nhưngngaysauđólạilàbuồnnản?Tạisaongaycảmộtvậnđộngviêngiỏinhấtcũngcókhicảmgiácmọiviệcđều tốt đẹp, họở trênđỉnhvinhquang.Nhưng sauđó, họkhông thểmuanổimộtquảbóngrổhaymộtcâyvợtbóngchày?

Sự khác biệt chính là trạng thái thần kinh và sinh lý của con người. Cónhữngtrạngtháichotacảmgiáctacóthểlàmbấtcứviệcgì.Đólàkhi tathấy tự tin trànđầyyêu thương,sinh lực tràn trề,niềmvuingập tràn,cảmgiácphấnkíchdângtrànvàtintưởngvữngchắc.Nhữngcảmgiácấyđãkhơinguồn dòng suối của năng lực cá nhân. Nhưng cũng có khi ta cảm giáckhôngmuốnnhúcnhíchchântay.Đólànhữngkhitatứcgiận,chánnản,sợhãi, lo lắng,buồnbãvànổicơn thịnhnộ.Nhữngcảmgiácấykhiến tabấtlực.Aicũng từng trảiquanhiều lúc tâmtrạng tốtvà lắmkhicố tâmtrạngkhôngtốt.Cóbaogiờ,vừavàomộtnhàhàng,côhầubàncáukỉnhhỏibạn:

“Ôngmuốngì?”.Liệubạncónghĩngườiđó luôngiao tiếpvới tháiđộấykhông?Phảichăngcôtađangtrongcuộcsốngkhókhănđếnđộkhôngthểvuilênđược.Nhưngcũngrấtcóthể,côấygặpmộtngàyxuixẻo,phảilàmviệccựcnhọc,phụcvụquánhiềukháchhàngvàbịvàingườikháchđốixửkhắcnghiệtvớimình.Côtakhôngphảingườixấu.Chỉcóđiềucôấyđangtrongtrạngtháichánnảnmàthôi.Nếuthayđổitrạngtháitinhthầncủacôta,bạncóthểthayđổicảhànhvivàtháiđộcủacôtanữa.

Hiểutrạngtháicủaconngườilàchìakhóagiúpbạnsángsuốtthayđổi,đạtđượcnhiềuđiềutốtđẹptrongcuộcsốngvàứngxử.Hànhvilàkếtquảcủatrạngtháiconngười.Aicũngnỗlựcbằngnhữngnguồnlựccósẵntrongbảnthânmình.Nhưngđôikhi,tathấymìnhtrongtrạngtháikhôngmuốnlàmgìcả.Cónhiềukhi,vìtrongtâmtrạngkhôngtốt,tôinóihoặchànhđộngđểsauphảihốitiếchoặcxấuhổ.Rấtcóthểbạncũngvậy.Quantrọnglàphảinhở:khiaiđóđốixửkhôngtốtvớimình,hãyđộnglòngtrắcẩnthayvìtứcgiận.Hãynhớcôhầubànđãkểởtrên.Nhiềungườicóbảnchấtkhônggiốngcáchhànhxửcủahọ.Chìakhóachínhlàlàmchủtrạngthái.

Trạngtháiđượcđịnhnghĩalàtổngcủahàngtriệutiếntrìnhxửlýthôngtincủahệthầnkinhdiễnratrongcơthểconngười.Nóicáchkhác,đólàtổnghợpcủamọikinhnghiệmởmọithờiđiểmcủacuộcsống.Hầuhếttrạngtháixuấthiệnvôthức.Taquansátmộtsựvậthiệntượngvàphảnứngbằngcáchsavàomộttrạngtháinhấtđịnh.Nócóthểlàmộttrạngtháiphấnkhởi,mộttrạngtháicóíchchota.Hoặccũngcóthểlàmộttrạngtháichánnản,hạnchếcác khả năng của ta.Nhưng đa phần con người ít có khả năng kiểm soáttrạngtháitinhthầncủamình.Sựkhácbiệtgiữangườikhôngđạttớimụctiêucuộcsốngcủamìnhvớingườithànhđạtchínhlàhọkhôngbiếtđặtbảnthânvàotrạngtháihữuích.Họkháchẳnvớinhữngngườiliêntụcđặtbảnthânvàotrạngtháihỗtrợchohànhđộng,giúphọđạtđượcthànhtựunhưmongmuốn.

Hầunhưaicũngmuốncótrạngtháicóthểlàmbấtcứđiềugì.Hãylậpdanhsách những gì cần thiết cho cuộc sống củamình.Bạn cómuốn được yêuthươngkhông?Đúng,yêu thương làmột trạng thái,mộtcảmxúchaymộtcảmgiác ta truyền tínhiệuđếnnãobộ.Cảmgiácyêu thươngsẽ trànngậptrongtanếucócáckíchthíchnhấtđịnhtừmôitrường.Trạngtháitựtinư?Trạng thái được tôn trọngư?Tahoàn toàn có thể tạo ra chúng.Ta tạo ranhữngtrạngtháiấytrongta.Cóthểbạnmuốntiền.Thựcra,bạnchẳngmàngtớimấytờgiấyxanhxanhcóinhìnhkhuônmặtvàingườiquácốtừrấtlâu

đời.Bạnmuốn thứ tiền làđạidiện: tìnhyêu, sự tự tin, tựdo,hoặcbất cứtrạngtháinàobạnnghĩtiềncóthểgiúpbạncóđược.Thếnênchìakhóacủatìnhyêuthương,niềmvui,nănglựcđịnhhướngcuộcsốngcủachínhmình,chínhlàkhảnăngđịnhhướngvàkiểmsoátđượctrạngtháicủabảnthân.

Chìakhóađầutiênđếnvớitrạngtháigiúptạothànhquảnhưmongmuốnlàhọccáchđiềukhiểnnãobộthậthữuhiệu.Muốnvậy,tacầnhiểumộtchútvềhoạtđộngcủanãobộ.Tacầnbiếttrướchết,cáigìđãtạoratrạngthái.Trongnhiềuthếkỷ,conngườiquantâmsâusắc tớicácphươngphápchuyểnđổitrạngtháitinhthầncủamình,vànhưvậychuyểnđổikinhnghiệmcuộcsốngcủachínhmình.Thờixưa,họănchay,dùngchấtkích thích, thờcúng,âmnhạc, tìnhdục, thứcăn, thôimiênvàcầukinh.Nhữngviệc làmấyđềucóphầnhữudụngvàphầnhạnchế.Tuynhiêngiờđâytrướcmắtbạnlànhữngphươngphápgiảnđơnhơn rất nhiềunhưngcũnghiệunghiệmkhôngkémtrong rấtnhiều trườnghợp.Đồng thờinócó tácdụngnhanhhơnvàchínhxáchơn.

Nếumọihànhvilàkếtquảcủatrạngthái,tacóthểgiaotiếpkhácđi,cótháiđộkhácđiđểcótrạngtháitrànđầysứcsống,thaychotrạngtháichánnản.Nhưngđiềugìtạoratrạngtháiconngười?Cóhaithànhtốcơbảncủatrạngthái.Thứnhấtđó làhìnhảnh tưởng tượngcủa ta.Thứhai làđiềukiệnvàcách sử dụng bộmáy sinh lý học của cơ thể. Cách thức và nguyên nhânkhiến tahìnhdungvềsựvật,hiện tượng.Khiđốimặtvớimột tìnhhuốngnhấtđịnh,bạntựnhủđiềugì.Trạngtháivàtháiđộhànhvibạndựđịnhsẽsửdụngđểđốiphóvớihoàncảnh.Vídụbạnđốixửvớingườiphốingẫuhoặcngườiyêucủamìnhnhưthếnàokhingườiấyvềnhàtrễhơnlờihứa?Hànhvicủabạnphụthuộcrấtnhiềuvàotrạngtháikhingườiyêutrởvềnhà.Trạngthái tùy thuộc phần lớn vào việc bạn hình dung điều gì khi tìm lý do vềmuộn.Nếutrongsuốtnhiềugiờ,bạnhìnhdungngườiyêugặptainạn,toànthânđẫmmáu,tắtthởhoặcđangnằmviện,khingườiấybướcquangưỡngcửa,bạnsẽchàođónvớinướcmắtmừngvuihoặctiếngthởphàonhẹnhõm.Hoặcmột cái ômhôn thật nồng thắmvà hỏi chuyện gì đã xảy ra.Nhữnghành vi ấy tạo trạng thái quan tâm. Tuy nhiên ngược lại, nếu hình dungngườiyêucómộtmốitìnhvụngtrộm,hoặcbạntựnhủnhiềulầnrằngngườiấyvềtrễchỉvìkhôngquantâmđếnthờigianbạnphảichờđợihoặccảmxúccủabạn,khingườiyêu trởvềnhà,bạn sẽchongườiấymộtcảmnhậnvôcùngkhácbiệtvớitháiđộbìnhthườngbởiđólàkếtquảcủatrạngtháitinhthầnbấtancủabạn.Từcảmgiáctứcgiậnhoặcchorằngmìnhbịlợidụng,bạnsẽcórấtnhiềuloạihànhvivàtháiđộkháchẳnngàythường.Vậyđiềugì

khiến người này hình dung sự việc để tạo trạng thái quan tâm, còn ngườikháclạihìnhdungcáchkháckhiếnbảnthânphảimangtrạngtháinghingờhoặctứcgiận?Thựcra,cónhiềunếpsuynghĩ.Cóthểtabắtchướcphảnứngcủachamẹmìnhhoặcnhữngngườikháccótrảinghiệmgiốngta.Vídụ,nếukhicònnhỏ,mẹtaluônlolắngkhichavềtrễ,tacũngcóthểnghĩrađủthứchuyệngâylolắng.Nếumẹluônnóibàkhôngtintưởngcha,rấtcóthểbạncũngbắtchước.Nhưvậyniềmtingiátrịtháiđộvàcáchtrảinghiệmquákhứcủatavớimộtngườiđặcbiệthoàntoànảnhhưởngtớihìnhảnhtưởngtượngsẽtạokhuônmẫuchohànhvicủata.

Cómộtthànhtốthậmchícònquantrọngvàhữudụnghơntrongcáchchúngtacảmnhậnvàhìnhdungvề thếgiới:đó làđiềukiệnvàkhuônmẫutasửdụngdựavàotìnhtrạngsinhlýhọccủachínhta.Nhữngthànhtốnhưcăngthẳngcơbắp,thứcăn,cáchhítthở,tưthế,chứcnănghoạtđộngsinhhóacủachúng ta... đều tác độngmạnhmẽ đến trạng thái của ta. Những hình ảnhtrongtâmtưởngvàcơchếsinhlýhọccùngkếthợpvớinhautrongvòngluânchuyển điều khiển học của cơ thể.Bất cứ điều gì ảnh hưởng tớimộtmặtcũngđồngthờiảnhhưởngđếncácmặtkia.Thếnên,trạngtháithayđổiđòihỏihìnhảnhtưởngtượngvàcơchếsinhlýhọccùngthayđổi.Nếuvàolúcđánglẽconcái,vợchồnghoặcngườiyêucủabạnphảicómặtởnhà,cơthểbạn đang trong trạng thái tràn đầy sức sống, có thể bạn sẽ nghĩ người ấyđangbịkẹtxetrênđườngtrởvềnhàhoặcđangtrênđườngvề.Tuynhiên,nếuvìnhiềulýdo,trạngtháisinhlýhọccủabạnbaogồmcáccơcăngthẳng,hoặchoàntoànmệtmỏi,hoặcđangbịđauhaybịhạđườnghuyết,bạnsẽcóxu hướng tưởng tượng sự việc theo cách cường điệu những cảm xúc tiêucực.Hãysuynghĩmộtchút:khivềmặtthểchất,bạntrànđầysứcsốngvàhoàntoànphấnkhởi,phảichăngnhậnthứccủabạnvềthếgiớikháchẳnvớitrạngtháimệtmỏihoặcốmđau?Nhữngđiềukiệncủatrạngtháisinhlýhọcthựcsựthayđổicáchbạnsuytưởng.Phảichăngnếucảmtưởngvềthếgiớivàolúcthấymọiviệcđềugâykhóchịuhoặctứctối,cóphảicơthểbạncũngthíchứngvàtrởnêncăngthẳng?Thếnênhaithànhtố,hìnhảnhtưởngtượngvàcơchếsinhlýhọcliêntụctươngtácvớinhauđểtạoratrạngtháicủaconngườichúngta.Trạngthái,đếnlượtnósẽquyếtđịnhhànhvithuộcloạigì.Thếnên,đểlàmchủvàđịnhhướngchohànhvi,tanhấtđịnhphảilàmchủvàđịnh hướng trạng thái của bản thân.Để kiểm soát trạng thái, ta nhất địnhphảikiểmsoátvàđịnhhướngmộtcáchcóýthứcnhữnghìnhảnhtrongtâmtưởngvàcơchếsinhlýhọccủacơthể.Nếubấtcứlúcnàobạncũnglàmchủđược trạng thái của mình một cách tuyệt đối thì sẽ tuyệt biết mấy, phảikhông?

Trướckhiđịnhhướngchotrảinghiệm,trướctiêntaphảihiểuquátrìnhtrảinghiệmdiễnranhưthếnào.Làmộtloàiđộngvậthữunhũ,conngườinhậnvàxửlý thôngtinvềmôi trườngxungquanhthôngquacácgiácquan.Cónămgiácquan,vịgiác,khứugiác,thịgiác,thínhgiácvàxúcgiác.Bagiácquanlàthịgiác,thínhgiácvàxúcgiácảnhhưởngđếnhànhvivàquyếtđịnhnhiềunhất.

Nhữngcơquanđặcbiệtnàychuyểnkíchthíchbênngoàitớinãobộ.Thôngquaquátrìnhtổnghợp,xửlývàxóabỏthôngtin,nãobộcónhiềutínhiệuđiệntừvàlọcchúngthànhnhữnghìnhảnhtưởngtượngtrongtâmtrí.

Nhưvậy,hìnhảnhtưởngtượngvàtrảinghiệmcủatavềmọisựkiệnkhôngchínhxáclànhữnggìxảyrangoàithựctế.Thựcranóđãđượccánhânhóavàđượctáithểhiệnlạitrongtâmtríbạn.Phầnnãobộcóýthứccủamộtcánhânkhôngthểsửdụnghếtmọitínhiệuđượcgởitới.Cólẽtasẽphátđiênnếuluônýthứctiếpnhậnhàngngànkíchthíchtácđộngđếnta,từdòngmáuchảyquađầungóntaychotớinhữngrungđộngcủamàngnhĩ.Thếnênnãobộlọcvàlưutrữnhữngthôngtinnócầnhoặcdựđịnhsẽcầntớisaunàyvàchophépphầntrínãocóýthứccủacánhânloạiđinhữngthứcònlại.

Tiếntrìnhlọcgiảithíchhiệntrạngmỗingườicócáchnhậnthứcriêng.Haingườicùngchứngkiếnmộttainạngiaothôngnhưngcóđánhgiáhoàntoànkhácnhau.Ngườinàychúýnhiềuhơntớinhữnggìnhìnthấy.Ngườikialạichúýnhiềuhơntớinhữnggìmìnhnghethấy.Thếnênhọnhìnnhậnsựviệcởnhữnggóccạnhkhácnhau.Cảhaicócơchếsinhlýhọcriêngbiệtđểbắtđầutiếntrìnhnhậnthức.Ngườinàymắtrấttinh:10/10,cònngườikiabịcậnthị.Ngườinàytừngbịtainạngiaothôngvàhìnhdungcảnhtainạnkiathậtsốngđộng.Cònngười kia chi coi đó là chuyệnquađường.Dù sao chăngnữa,haingườicónhữnghìnhảnhtưởngtượngkhácnhauvềmộtcùngmộtsựkiện.Vàhọ tiếp tục lưu trữnhận thứcvàhìnhảnh trong tâm tưởngvàchúngđóngvaitròthiếtbịlọcmới.Thôngquanhữngthiếtbịlọcmớinày,cảhaisẽtrảinghiệmsựvậthiệntượngtrongtươnglaitheocáchriêng.

CómộtkháiniệmquantrọngđượcsửdụngtronglĩnhvựccủaNLP:“bảnđồkhông phải là lãnh địa thực”.Như khoa học giaAlfredKorzybski đã ghinhậntrongtácphẩmKhoahọcvàócminhmẫn:“Nhữngtínhchấtquantrọngcủabảnđồnhấtđịnhphảiđượcghinhớ:bảnđồkhôngphảilàvùngđấtmànóđạidiện.Nhưngnếubảnđồchínhxác,nósẽtươngtựvùngđấtấyvàtính

hữudụngcủabảnđồsẽlàđángkể”.Vớitừngcánhân,ýnghĩalờiôngnóilà:nhữnghìnhảnhtưởngtượngtrongtâmtríkhôngphảilàbảndịchchínhxáccủahiệntượng.Nóchỉlàsựdiễndịchthôngquaquátrìnhthanhlọc.Cácphươngtiệnthanhlọclànhữngniềmtin,tháiđộ,giátrịcủatừngngườivàmộtthứcótêngọilàlậptrìnhtưtưởng.CóthểchínhvìthếnênEinsteinđãtừngnói:“Bấtcứaitựchomìnhcóquyềnphánxéttronglĩnhvựccủachânlývàkiếnthứcsẽthấtbạihoàntoànvàbịcácthiênthầncườichê”.

Takhôngthểbiếtthựcsựmọiviệcxảyranhưthếnào,bảnchấtcủasựvậthiệntượngrasao.Tachỉbiếtthứtahìnhdungtrongtâmtưởng.Vậytạisaotakhônghìnhdungsựvậthiệntượngtheocáchmanglạisứcmạnhchobảnthântavàngườikhác,thayvìtạoragiớihạnchochínhmình?Chìakhóađểlàmviệc nàymột cách thành công là cách kiểm soát kýức.Là cách hìnhthànhnhữnghìnhảnhtrongtâmtưởngkhiếnnóliêntụctạoranhữngtrạngthái tràn trềsứcsốngchoconngười.Trongmột trảinghiệmbấtkỳ,córấtnhiềuthứkhiếntatậptrung.Dùmộtbácthợcảthànhcôngnhấtcũngcóthểnghĩcóviệcgìđókhôngổnvàngườiđósẽlâmvàotrạngtháichánnảntứctốihoặcgiậndữ.Ngược lại, nếu thayđổi cách suynghĩ,bác ta sẽ chỉ tậptrungvàonhữngsựvậthiệntượngmangthuậnlợichocuộcsốngcủamình.Dùhoàncảnhcókinhkhủngđếnmứcnào,bạnvẫncóthểhìnhdunghoàncảnhấytheocáchmanglạisứcsốngniềmphấnkhởichomình.

Đóchínhlàthứchúngtôiđãlàmtrongbuổitrìnhdiễnđitrênthanhồng.Nếutôiyêucầubạnđặtsáchxuống,lậptứcđitrênthảmthanhồng,rấtcóthểbạnsẽchẳngđứnglênvàlàmtheođâu.Đókhôngphảilàthứbạntinmìnhcóthểlàmđượcvàcóthểbạnchưacónhữngcảmxúctrànđầysứcsốngvàtrạngtháitinhthầngiúpbạnvượtquađượcnhiệmvụấy.Thếnên,khitôinóihãyđitrênthanhồng,bạnsẽkhôngcóđượctrạngtháihỗtrợchobạnhànhđộngmộtcáchthíchhợpkhiđitrênthảmthanđangđỏrực.Việcđitrênthanhồngdạycáchthayđổitrạngtháivàhànhvigiúpmanglạisứcmạnhhànhđộngchomình.Sauđó,đểsẵnsànghànhđộngthayvìsợhãinhữngyếutốtạonênràocảnchomình.Nhữngngườiđitrênthanđỏtrướcđâycũngđãtừngnghĩhọkhôngthểđinhưvậy.Nhưnghọđãhọccáchthayđổicơchếsinhlýhọccủamình.Biếtcáchthayđổihìnhảnhtưởngtượngvềnàocóthểlàmviệcnàokhông.Thếnênkhibướcđitrênthanđỏtrạngtháicủahọđãthayđổitừtrạngtháisợhãiđếntrạngtháibiếtrõkhảnăngcủamình.Giờđây,họcóthểđặtmìnhvàomột trạng thái trànđầynghị lực.Từ trạng tháiđó,họcó thểhànhđộnghoặcgiànhcácthànhquảtrướcđâytừngchorằngbấtkhảthi.

Chìakhóađểcóthànhquảnhưmongmuốnchínhlàhìnhdungsựvậthiệntượngtheocáchcóthểđặtbảnthânvàotrạngtháitrànđầysứcsốngkhiếnchotathấymạnhmẽđểhànhđộngmộtcáchhiệuquảnhấtnhưmongmuốn.Khônglàmđượcđiềunàyđồngnghĩathấtbại,dùcónỗlựcnhưngchỉnỗlựcnửavờiyếuớtnênkhôngđạtđượcthànhquả.Nếutôinói:“Nàohãycùngbướcđitrênthanđỏ”,cónghĩalàkíchthíchmàtôitạorachobạnqualờinóivàcửchỉsẽđithẳngtớinãobộcủabạn.Nếubạnhìnhdungmộtnhómthổdânđeokhuyêntrênmũiđangthamgiavàomộtbuổitếlễkhủngkhiếp,hoặccảnhthiêusốngngườita,bạnkhôngthểcóđượctrạngtháitinhthầntốt.Nếubạnhìnhdungbạnsẽbịbỏngthìtrạngtháitinhthầnthậmchícòntồitệhơn.

Tuynhiên,nếuhìnhdungmọingườiđangvỗ taycùngnhảymúavàchúctụng,nếuhìnhdungmộtcảnhhoàntoànvuivẻvàphấnkích, trạngtháisẽkhácngay.Nếuhìnhảnhtưởngtượnglàbạnđangbướcđimạnhmẽ,vuivẻ,miệngnói:“Vâng,tôihoàntoànlàmđược”,rồidichuyểnnhưthểđangtrongtrạngtháihoàntoàntựtin,nhữngtínhiệuđếnthầnkinhsẽđặtbạnvàomộttrạngtháikhiếnchobạncóthểchấpnhậnhànhđộngvàbướcđitrênlửađỏ.Mọiviệcxảyratrongcuộcsốngđềudiễnratheotrìnhtựấy.Nếuhìnhdungmọiviệcsẽkhôngsuônsẻ,chúngsẽkhôngsuônsẻthật.Nếuhìnhdungrằngmọiviệcđều thuận lợi, tasẽ tạo ranguồn lựcnội tâmcần thiếtđểcómộttrạngtháihỗtrợchoviệcgiànhnhữngthànhquảtíchcực.SựkhácbiệtgiữanhữngngườiưutúxuấtsắcnhưTedTurner,LeeIacocca,W.Mitchell,v.v...làhọhìnhdungthếgiớinàylànơitạorathànhquảhọmongmuốnnhất.Tấtnhiên, thậmchí trongnhững trạng thái tốtđẹpnhất,khôngphải lúcnào tacũngcóđượcnhữngthànhquảnhưmìnhmongmuốn.Nhưngkhicótrạngtháithíchhợp,tasẽcókhảnănglớnnhấtchotacơhộisửdụngmọinguồnlựcmìnhcómộtcáchhữuhiệunhất.

Câuhỏilogickếtiếplà:nếuhìnhảnhtưởngtượngkếthợpvớicơchếsinhlýhọcđểtạotrạngtháikhởinguồnchohànhvi,điềugìquyếtđịnhloạihànhvicụthể?Ngườinày,trongtrạngtháitrànđầytìnhyêuthương,sẽômchầmlấybạn.Người khác chỉ nói “rấtmến bạn”mà thôi.Câu trả lời là: khi ta ghinhậnmộttrạngthái,trínãocókhảnănglựachọnhànhvi.Sốlượngnhữnghànhviấyđượcquyếtđịnhbởihìnhảnhkhuônmẫuvềthếgiớibênngoài.Cóngườikhitứcgiậncókhuônmẫuphảnứngvớihoàncảnhbênngoài.Thếnên,họcóthểhiểuhoàncảnhtheocáchlúcthơbéđãhọchỏiđượckhiquansátchamẹmình.Hoặccóthểhọchỉthửnghiệmmộttháiđộnàođóvàthấytháiđộấylàthứhọcần.Thếnên,mộtkýứcđượclưutrữvềviệclàmthếnàođểphảnứngtrongcáchoàncảnhtươngtựởtươnglaiđãhìnhthành.

Aicũngcóquanđiểmsốngriêng,nhữngkhuônmẫuriênghìnhthànhnhậnthứcriêngvềmôitrườngxungquanh.Khuônmẫuấytahọctừngườiquen,từ sáchvở,phimảnhvà truyềnhình.Mỗingườihìnhdungvề thếgiớivànhữnggìcóthểxảyratrongthếgiớiấytheocáchriêng.

Điều cần thiết trong học hỏi nhờ bắt chước là tìm những niềm tin cụ thểkhiếnngườimìnhđịnhbắtchướchìnhdungvề thếgiới theocáchgiúphọhànhđộnghiệuquả.Phảibiếtchínhxáchọtrảinghiệmthếgiớinhưthếnào.Khithànhcônghọđãhìnhdungthứgìtrongtrínão?Họđãnóinhữnggì?Họcảmnhậnnhưthếnào?Nếutacũngcóđượcnhữngthôngđiệpgiốnghệtnhưvậytrongtâmtrímình,tacũngcóđượcnhữngthànhquảtươngtự.Họchỏinhờbắtchướclàthếđấy.

Mộttrongnhữnggiátrịbấtbiếntrongcuôcsốngchínhlàthànhquả.Thànhquảluônđượctạora.Nếukhôngýthứcquyếtđịnhđâulà thànhquảmìnhmuốnvàhìnhdungmọiviệctuỳtheothànhquảấy,sẽcótácđộngngoạilai(cóthểchỉlàmộtcuộcđàmthoại,mộtchươngtrìnhtruyềnhình...)cóthểtạora những trạng thái và hành vi không hỗ trợ quá trình đạt thành quả nhưmongmuốn.Cuộc sống nhưmột dòng sống.Nó luôn chuyển động. Sẽ làmặc cho nước chảy bèo trôi nếu không hành động có ý thức, suy tính kỹlưỡngđểdẫndắtcuộcsốngmìnhtheohướngđãđịnhsẵn.Nếukhônggieohạt(cảvềmặtthểchấtlẫntinhthần),cỏdạisẽmọctựnhiêntrênmảnhđấttâmhồnbạn.Nếukhôngđịnhhướngmộtcáchcóý thứcchotrạngtháivàtâmtưởngcủata,môitrườngsẽtạoranhữngtrạngtháihỗnđộnkhôngnhưtamongmuốn.Vàhậuquảsẽlàthảmhọa.Vìthế,quantrọnglà:trongcuộcsốnghằngngày,taphảithườngxuyêncanhgáccánhcửacủatrí tuệ.Luônbiếtcáchhìnhdungsựvậthiện tượng theocáchđịnhhướngvà thíchhợp.Hằngngày,mỗingườichúngtađềuphảilàmcỏchokhuvườncủatâmhồnmình.

“Thủytổcủatừnghànhđộnglàýtưởng”.

_RalphWaldoEmerson

Nếu làm chủ được cuộc giao tiếp nội tâm, tạo tín hiệu về những gìmìnhmuốnquathịgiác,thínhgiácvàxúcgiác,kếtquảtíchcựcvàxuấtsắcsẽliêntụcđượctạora,thậmchítronghoàncảnhkhảnăngthànhcôngdườngnhưquáítỏihoặckhôngtồntại.

Một ngườimang lại nguồn cảm hứng giỏi nhấtmà tôi từng biết chính làDickTomey.Ông là huấn luyệnviên trưởngđội bóng của trườngđại họcHawaii.Ônghiểurõcáchhìnhảnhtrongtâmtưởngcủaconngườitácđộngđếnhànhđộngcủahọ.Mộtlầnkia,khithiđấuvớitrườngWyoming,độicủaôngbịđốiphươngápđảo.Hếthiệpmộttỷsốlà22-0.ĐộiôngdườngnhưphảichịuthuađộiWyoming.

Chắc bạn đọc hình dung được tâm trạng các cầu thủ độiHawaii khi theonhauvàophòngnghỉ lúcdừnggiữahai trậnđấu.Ôngnhìnhọgụcđầu,vẻmặtbuồnnảnvàhiểunếukhôngthayđổitâmtrạng,họnhấtđịnhsẽlạithuatronghiệpthứhai.Từtrạngtháisinhlýhọclúcnày,họsẽmangtâmtrạngthấtbạivàkhôngthểtậptrungnguồnlựcđểthànhcông.

ThếnênôngDickmangmộttấmbảngcódánnhữngbàibáophotocopymàôngđã sưu tập trong rất nhiều năm.Mỗi bài báo đềumô tả các đội bóngthànhcôngdùtrongtìnhtrạngtươngtựnhưđộicủaôngvàrấtítcókhảnăngthắngcuộc.Đểcầuthủđọccácbàibáoấy,ôngtruyềndẫnchohọmộtniềmtin để họ quay trở lại với sân đấu.Một niềm tin (hay hình ảnh trong tâmtưởng)tạoramộttrạngtháimớicủahệthầnkinh.Chuyệngìđãxảyra?ĐộiHawaiiđãquaytrởlạisâncỏtronghiệpthứhaivàmanglạisựsôiđộngchotrận đấu.Họ nhất định không để độiWyoming làm bàn thêm nữa. Trongsuốthiệphai,chỉcóhọmớilàmchủsânbóng.Cuốicùng,tỷsốchungcuộclà27-22.Họđãthànhcôngnhờhuấnluyệnviênđãthayđổihìnhảnhtrongsuynghĩcủahọ,chohọniềmtinnhấtđịnhthànhcông.

Hãynhớ,hànhvilàkếtquảcủatâmtrạng.Nếucókhinàobạncóđượcmộtthànhquảđángkhích lệ,bạncó thể lặp lại thànhquảấybằngcách lặp lạinhữnghànhđộngvềthểchấtvàtrílựctươngtựnhưbạnđãlàmtrướcđây.Trước thếvậnhộiOlimpics1984, tôi làmviệcvới anhMichaelO’Brien.Anhthibơitựdo1500mét.Anhđãtậpluyệnrấtnhiềunhưngcảmgiácnhưthểanhchưasẵnsàngđểthànhcông.Anhdựnglênquánhiềuràocảnvềmặttinh thần.Chúnghạnchế tàinăngcủaanh.Anh losợkhông thiđấu thànhcông.Nhưvậymụctiêusẽchỉlàhuychươngđồnghoặcbạc.Anhchorằngmìnhkhôngthểdànhhuychươngvàng.AnhGeorgeDiCarlo,vậnđộngviênđượcnhiềungườimếnmộ,đãtừngđánhbạiMichaelvàilần.

TôidànhmộttiếngrưỡiđồnghồnóichuyệnvớiMichael,giúpanhnhớlạicáctrạngtháithiđấuđỉnhcao:tìmcáchtạochoanhmộttrạngtháisinhlý

họctốiưu,nhữnggìanhhìnhdungtrongtâmtrí,nhữnggìanhtựnhủbảnthânvànhữnggìanhcảmgiácđượctrongnhữngtrậnđấuanhđãđánhbạiđượcGeorgeDiCarlo.Tôicùnganhnhớlạinhữnghànhđộng(cảvềmặttrílựccũngnhư thểchất)khi anhgiànhdanhhiệuquánquân trongquákhứ.Liênhệtâmtrạnghồiđóvớithờiđiểmhiệntại,tạorasựkíchhoạttựnhiên,hệtnhưkhaihỏakhẩusúngvậy.Tôibiếtthêmrằng,trướcmộtlầnđánhbạiGeorge,anhđãnghenhạccủaHueyLewisvànghe tin thời sựngay trướckhibắtđầutrậnđấu.Thếnên,trướccuộcthichungkếtcủathếvậnhộinămấy,anhcũnglàmtươngtự,nhưngàyanhchiếnthắngtrướcđây:nghenhạccủaLewistrướckhi thiđấu.VàanhđãhạđượcGeorge,dànhhuychươngvàng.

Nhữngaiđãtừngdànhđượcthànhtựuxuấtsắcđềulãoluyệntrongviệckíchhoạtnhữngbộphậnnãobộmanglạicảmgiáckhỏekhoắn.Đóchínhlàđiềukhiến họ khác biệt với số đông.Trong chương này, điều quan trọng đángnhớnhấtlà:tâmtrạngcóquyềnnăngtolớn.Bạnphảilàmchủquyềnnăngấy.Chẳng có lý do gì khiến bạn phải khuất phục những cản trở trên conđườngđạtđếnthànhcông.

Cómộtnhântốquyếtđịnhcáchtahìnhdungvềtrảinghiệmcủacuộcsống,mộtnhân tố lọcnhữnggì tahìnhdungvề thếgiớibênngoài.Mộtnhân tốquyết định loại tâm trạng có trong các hoàn cảnh nhất định.Đó là nguồnnănglựcvĩđạinhất.Chúngtahãycùngphântíchnguồnnănglựckỳdiệunày.

Chương4:Niềmtin:Sựrađờicủatinhhoa

“Niềmtinđịnhhìnhtínhcáchconngười”.

_AntonChekkhov

Trongcuốnsách:Phântíchmộtchứngbệnh,tácgiảNormanCousinskểvềPabloCasals,một trongnhữngnhạccôngvĩđạinhấtcủa thếkỷ20.Đólàcâuchuyệnvềđứctinvàsựtáisinh.Câuchuyệnnàycóíchđốivới tấtcảchúngta.

CousinsmôtảcuộcgặpgỡvớiôngCasalstrướclễsinhnhậtlầnthứ90củanghệsĩvioloncellovĩđạinày.Cousinstâmsự,lúcmớigặpôngthựcsựđaulòngkhinhìnthấymộtcụôngCasalsgiànua.Ôngốmyếuvàbịbệnhviêmkhớp nên rất chậm chạp.Người ta phải giúp ôngmặc quần áo.Bệnh phùthũng nặng khiến ông thở khó khăn. Ông bước chệnh choạng, lưng còngxuống.Bàntayôngsưngvùlên.Cácngóntaykhítchặtvàonhau.Trôngôngnhưmộtônggiàmệtmỏiyếuđuốivôcùng.Trướckhiăn,ôngvẫncònđichậmchạpđếntrướcchiếcđànpiano.Mộttrongrấtnhiềuloạinhạccụmàông chơi rất điêu luyện.Thật khókhăn, ông cố gắngngồi ngay ngắn trênchiếcghếbênđàndươngcầm.Phảicónỗlựcphithườngmớiđặtđượcbàntaysưngvùvớicácngóntaykhítchặtvàonhaulêntrênbànphím.Thếrồi,một chuyệnnhưphép lạ xảy ra.Ôngbiến đổi thànhmột người hoàn toànkhác trước conmắt của Cousins (tác giả cuốn sách). Ôngmangmột tâmtrạngtrànđầysứcsốngvàcơchếsinhlýhọccủaôngcũngthayđổitớimứcôngbắtđầucóthểlướttaytrênphímđàn.Cảcơthểôngvànhữngphímđàndươngcầmdườngnhưhoạtbáthẳnlên,mạnhmẽvàlinhhoạt.Cousinstả:“Nhữngngóntaychậmrãixòeravàvươntớinhữngphímđànnhưnhữngnụhoavươntớiánhnắngmặttrời.Lưngôngthẳng.Hìnhnhưôngthởrấtthoảimái”.Chínhýnghĩachơiđànpianođãthựcsựthayđổitâmtrạngmanglạihoạtđộnghiệuquảchocơthểông.ÔngbắtđầuchơibảnWohltemperierteKlaviercủaBach.Ôngchơiđànvớisựnhạycảmkỳdiệuvàsựtựchủhiếmthấy.SauđóôngchơitiếpbảnConcertoBrahms.Nhữngngóntaycủaônglúcnàynhưnhảymúatrênphímđàn.“Toànbộcơthểôngnhưhòavàođiệunhạc.Cơthểđókhôngcònrunrẩytêcứngmàuyểnchuyểnmềmmại.Ônggần như thoát khỏi căn bệnh khủng khiếp”. Khi rời đàn dương cầm, ông

thànhngườihoàn toànkhác.Ôngđứng thẳng lưnghơnvàdườngnhưcaohơn.Ôngbướcđikhônghề run rẩyhoặc loạngchoạng.Ngay lập tứcôngbướctớibàncóbàysẵnbữađiểmtâmănmộtcáchngonlànhrồiđitảnbộtrênbãibiển.

Tahaynghĩniềmtinlàtínngưỡnghayhọcthuyếtnhưrấtnhiềuniềmtinvềtínngưỡngkhác.Nhưngvềmộtnghĩarấtcơbản,niềmtinlàmộtnguyêntắcdẫnđường,mộtphươngchâm,mộtđứctinhaylòngnhiệthuyếtcóthểchotaýnghĩacuộcsốngvàđịnhhướngcủacuộcđời.Nhữngkíchthíchvôtậnluôncóquanhta.Niềmtinlànhữngbộlọcđượcsắpxếpvàtổchứcnhậnthứccủatavềthếgiới.Niềmtinnhưnhữngtổnghànhdinhcủanãobộ.Khitinmộtđiềugìlàsựthực,niềmtinđãralệnhchonãobộ.Mệnhlệnhấybắtbuộcnãobộphảihìnhdungviệcxảyranhưthếnào.Nghệsĩvioloncellotinvàoâmnhạcvànghệthuật.Đóchínhlànhữnggìmanglạivẻđẹpvàsựcaothượngchocuộcsốngcủaông.Mỗingày,nóvẫnmangđếnphéplạchoông.Vìtinvàonănglựccủanghệthuậtnênôngđượctiếpthêmsứcmạnhmộtcáchthầnbí.Niềmtinthayđổiôngmỗingày,từmộtônggiàmệtmỏithànhmộtthiêntài đầy sức sống.Theomột nghĩa sâu sắcnhất, nghệ thuật và âmnhạcđãmanglạisựsốngchoông.

Niềmtinmởcánhcửađếnvới tinhhoa.Niềmtinđưamệnh lệnh trực tiếpcho hệ thần kinh.Khi tin điều gì là chân lý, bạn thật sự có trạng thái tintưởnghoàntoànvàođiềubạncholàđúng.Niềmtinlànguồnnănglựcmạnhmẽnhất trongviệc tạo ra nhữngđiều tốt đẹp trong cuộc sống.Ngược lại,niềmtinvàogiớihạnhànhđộngvàsuynghĩsẽhủyhoạihànhđộng.Niềmtinmanglại tâmtrạngtrànđầysứcsốngsẽkhiếnconngườimạnhmẽhẳnlên.Nhữngtôngiáotừngxuấthiệntronglịchsửđãmanglạisứcsốngchohàngtriệuconngười,chohọsứcmạnhđểlàmviệchọtưởnghọkhôngthểlàm.Niềmtingiúpchúngtakhơinguồnnhữngnănglựcphongphúnhấtẩnsâutrongconngười,tạoravàđịnhhướngchonhữngnguồnnănglựcấygiúpthựchiệnnhữngmụctiêumongmuốn.

Thựctếkhôngcómộtnguồnnănglựcđịnhhướngmạnhmẽchohànhvicủaconngườinàolớnhơnniềmtin.vềbảnchất,lịchsửloàingườilàlịchsửcủaniềm tin.Cácbậc thánhnhân từng thayđổi lịchsửnhưchúaGiêsu, thánhMohammed,Copernicus,Columbus,Edison,hayEinsteinđềuthayđổiniềmtincủaloàingười.Đểthayđổihànhvicủabảnthân,hãybắtđầuvớiniềmtin.Nếumuốnnoigươngnhữngngườiưutú,tacầnhọccáchcóđượcniềmtingiốnghọ.

Càngbiếtnhiềuvềhànhvicủahọbaonhiêu,tacàngbiếtnhiềuhơnvềthứnăng lực phi thườngmà niềm tinmang lại cho cuộc sống, về nhiều khíacạnh,nguồnnănglựcấybấtchấpsự tồn tạicáckhuônmẫulogiccó trongmỗingười.Rõràng,tronglĩnhvựcsinhlýhọc,niềmtinchiphốithựctế.Cómộtcuộcnghiêncứuvềbệnhtâmthầnphânliệtđãthànhcôngrựcrỡcáchđây không lâu.Một ca của bệnh viện tâm thần thuộc vềmột phụ nữmắcchứngtâmthầnphânliệt.Thôngthường,tỉlệđườngtrongmáucủabàbìnhthường.Nhưngkhibàmộtmựctinrằngmìnhbịbệnhtiểuđường,toànbộcơchếsinhlýhọcthayđổi.Bàmắcbệnhtiểuđườngthật.Niềmtinđãtrởthànhthựctếđốivớitrườnghợpcủabà.

Cómột nghiên cứu cách làmngười ốmyên lòng được thử nghiệmởmộtnhómbệnh nhân bị bệnh viêm loét có chảymáu.Họ được chia thành hainhóm.Nhómthứnhấtđượcchỉdẫnrằnghọsẽuốngmộtthuốcmớigiảmđautrựctiếp.Nhómthứhaiđượcchỉdẫnsẽsửdụngloạidượcphẩmđangtrongthờigian thửnghiệm.Người tabiết rất ítvềhiệuquảcủa loạidượcphẩmnày.Có70%củangườithuộcnhómđầutiênbớtđauđớnrõrệt.Chỉcó25%bệnh nhân thuộc nhóm thứ hai có được kết quả tương tự. Trong cả haitrườnghợp,bệnhnhânđềunhậnmộtloạithuốcnhưnhau.Nhữngviênthuốcấychẳngcódượcchấtnàocả.Sựkhácbiệtduynhấtchínhlàhệthốngniềmtin họ đã thích ứng. Thậm chí còn có nhiều nghiên cứu đáng chú ý hơn:nhiềungườiuốngdượcphẩmgâyhạinhưnghọkhônghềchịutácdụngcủabệnhtậtkhiđượcchỉdẫnrằng:uốngthuốcxonghọsẽcóđượckếtquảtíchcực.

Những nghiên cứu của tiến sĩ Andrew Weil cho thấy: kinh nghiệm củanhữngngười sử dụngdược phẩm50% tương thích gần đúngnhữnggì họmongđợi.ÔngchobiếtôngcóthểkhiếnmộtngườiuốngthuốckíchthíchAmphêtamine có được cảmgiác điềm tĩnh; haymột người uống thuốc anthần có cảmgiáckích thích.Ôngkết luận: “Điềukỳdiệu củadượcphẩmnằm trong tâm trí của người sử dụng, chứ không phải ở bản thân dượcphẩm”.

Trongcácvídụtrên,mộtđiềubấtbiếntácđộngmạnhmẽđếnthànhquảcủaniềmtinlà:thôngđiệpthíchhợpvàdaidẳngđượcchuyểntớinãobộvàhệthầnkinh.Bởinănglựcmạnhmẽcủaniềmtin,khôngcógìkhóhiểuhoặcmathuậtthamgiavàotiếntrìnhnày.Niềmtinchỉlàmộttrạngthái,mộthìnhảnhtưởngtượngtrongtâmtríchiphốihànhvi.Nếutinvàothànhcông,bạn

sẽcóthêmsứcmạnhđểđạtđếnthànhtựunhưmongmuốn.Nếutinvàothấtbại,nhữngthôngđiệpấysẽcóxuhướngdẫndụbạntớitrảinghiệmthấtbại.Nênnhớ:khinóitacóthểlàmđượchoặckhôngthểlàmđượcmộtviệcgì,tađãnóiđúng.Cảhailoạiniềmtinấyđềucónănglựctolớn.Vấnđềlàloạiniềmtinnàolàtốtnhấtđốivớitavàcáchpháttriểnniềmtinđórasao?

Sựrađờicủatinhhoabắtđầuvớiýthứcrằng:niềmtincủatalàdotachọnlựa.Thôngthường,takhôngnghĩtheocáchấy.Nhưngniềmtinhoàntoàncóthểlàmộtlựachọncóýthức.Tôicóthểlựachọnniềmtingiớihạnkhảnăngcủamình.Ngược lại,bạncũngcó thể lựachọnnhữngniềmtinhỗ trợchomình.Điềucầnthiếtlàphảichọnniềmtindẫnđếnthànhcôngvàmụctiêuđềra.Đồngthờiloạibỏniềmtinngăntrởbảnthân.Thôngthường,ngườitahayhiểulầmvềniềmtin,chođólàmộtkháiniệmvềtrithứcvàởtrạngtháitĩnh,mộthiểubiếtxalạvớihànhđộngvàkếtquả.Nhưngsựthậtvẫnlàsựthật.Niềm tin là cánh cửadẫn conngười tới tinhhoa thực sựvì niềm tinkhôngcógìquáxalạ.

Chính niềm tin quyết định việc ta tận dụng được khả năng tiềm tàng củamìnhtớiđâu.Niềmtincóthểkhơinguồnhaycảntrởdòngýtưởngvàsángkiến.Hãyhìnhdunghoàncảnhsauđây,mộtngườinóivớibạnrằng:“Cảmphiềnchoxinlọmuối”.Bạnsangphòngbêncạnh.Látsaubạnnói:“Cóthấymuốiđâucơchứ!”.Saukhitìmkiếm,bạnlạilalớn:“Tôikhôngthấymuốiđâucả”.Ngườikiađứnglênthấyhũmuốingaytrênkệtrướcmặtbạn.“Này,khôngnhìn thấy sao?Hũmuối ngayởđây, trướcmặt anh.Nếu là rắn hổmang,nóđãnhảybổvàoanhtừlâu!”.Khinói“tôikhôngthể”,bạnđãgửitớinãobộmệnhlệnh:nhấtđịnhkhôngnhìnthấyhũmuối.Trongmôntâmlýhọc,chúngtôigọiđólàschotoma.Hãynhớ:mỗitrảinghiệm,mỗiđiềubạnnói,nhìn,nghe,cảmnhận,ngửithấyhoặcnếmđượcđềuđượclưuvàonãobộ.Khinói“khôngthểnhớ”,bạnđãnóiđúng.Khinói“cóthểnhớ”,bạnđãgửitớihệthầnkinhlệnhmởranhữngconđườngtớimộtphầncủanãobộcóchứagiảiphápbạncần.

“Họlàmđượcvìhọtinmìnhlàmđược”.

_Virgil

Vậyniềmtin làgì?Chúng lànhữngphươngphápnhận thứcđược tổchứcsẵn,địnhhìnhsẵnđểlọcthôngtintừnhữngcuộcgiaotiếpcủabạnvớibảnthânmộtcáchbấtbiến.Vậyniềmtinởđâumàcó?Tạisaocóngườicóniềm

tindẫnhọthẳngtiếntớithànhcông.Ngườikháclạicóniềmtinchỉđưahọtớithấtbại?Nếumuốnđịnhhìnhniềmtinhỗtrợchothànhcông,điềuđầutiêncầnlàmlàtìmxemniềmtinxuấtpháttừđâu.

Nguồnthứnhấtchínhlàmôitrường.Đóchínhlànơivòngtuầnhoànthànhcôngdẫnđếnthànhcông,thấtbạiđẻrathấtbạidiễnrakhôngngừng.Điềukhủngkhiếpnhấtcủacuộcsốngtạikhuổchuộtkhôngphảichỉ làbạo lựcthườngxuyênvàtrộmcắpxảyranhưcơmbữa.Conngườicóthểvượtquanhững thực tếđó.Cơnácmộngđích thực là tácđộngcủamôi trườngđếnniềmtinvàmơướccủaconngười.Nếu tấtcảnhữnggì ta thấychỉ là thấtbại,nếumọithứdiễnraquanhtachỉlàthấtbạivàtuyệtvọng,tarấtkhóhìnhthànhnhữnghìnhảnhtrongtâmtưởnggiúptađếnđượcvớithànhcông.

TiếnsĩBenjaminBloomcủatrườngđạihọcChicagonghiêncứuhàngtrămtrườnghợpvậnđộngviên thànhđạt trẻ tuổivànhiềunhạccông sinhviênxuấtsắc.Ôngngạcnhiênkhithấyrằnghầuhếtnhữngconngườiphithườngtrẻtuổiấykhôngkhởinghiệpbằngbấtcứtàinăngthiênbẩmkìdiệunàocả.

Ngượclại,hầuhếtđềucósựquantâmchúýdẫnđườngvàhỗtrợ.Saurồi,họbắtđầutựrènluyệnbảnthânđểthànhcông.Niềmtinrằnghọlàđặcbiệtcótrướcbấtcứdấuhiệutàinăngvĩđạinào.

Sự kiện xảy ra trong cuộc sống, dù lớn dù nhỏ, đều hỗ trợ cho niềm tin.Trongđời,cónhữngsựkiệnkhôngbaogiờquênđốivớimỗicánhân.BạnởđâuvàongàytổngthốngKennedybịámsát?Nếuthuộcthếhệnhữngngườichứngkiếncáichếtcủaông,bạnsẽnhớsựkiệnnày.Tôichắcnhưvậy.Vớinhiều người, đó là một ngày hoàn toàn thay đổi nhân sinh quan của họ.Tương tự, ai cũng cónhữngkỷniệmkhôngbaogiờquên.Nhữngkhoảngkhắc tác động và hiện hữu trong tamãimãi. Những trải nghiệm ấy hìnhthànhnhiềuniềmtincóthểthayđổicuộcsốngcủata.

Trithứclàcáchthứbađểnuôidưỡngniềmtin.Mộttrảinghiệmhìnhthànhtrithứclàtrảinghiệmtrựctiếp.Cáchkháccóđượctrithứclàthôngquađọcsách,xemphim,nghiêncứuvàsuyngẫmvềthếgiớiquacáctácphẩmcủangười khác.Kiến thức làmột trong những cách hay nhất để phá vỡ ràngbuộcvàhạnchếmôitrườngmangđếnchota.Dùmôitrườngsốngcókhắcnghiệtđếnđâu,nếuđượcđọcvềthànhtựucủangườikhác,bạncóthể

tạoraniềmtinchophépbạnđạttớithànhcông.TiếnsĩRobertCurvin,một

khoahọcgiathuộclĩnhvựcchínhtrịhọcngườidađen,đãviếtmộtbàitrêntờThờiBáoNewYorkvềtấmgươngsángJackieRobinsons,vậnđộngviêndađenđầu tiêncủađội tuyểnquốcgiađã thayđổicuộcsốngcủaôngkhiôngcòntrẻ.“Cuộcsốngcủatôiphongphúhơnbằngcáchdõitheoanh,gắnbóvớianh.Nhữngkìvọngcủatôivàocuộcsốngngàycàngcaohơnkhitôisoimìnhvàotấmgươngcủaanh”.

Cáchthứtưtạothànhquảlà thôngquathànhquảtừngcótrongquákhứ.Cáchchắcchắnnhấtđểtạoniềmtincóthểlàmramộtđiềugìlàhãythửlàmđiềuấymộtlần.Chỉmộtlầnmàthôi.Nếuđãthànhcôngdùchỉmộtlần,sẽdễdànghơnrấtnhiềuđểhìnhthànhmộtniềmtinrằng:tasẽthànhcônglầnnữa.

Giớinhàbáocũngbiếtcáchviếtbàiđúnghạn.Trongcuộcsống,đôikhitanảnchíkhibắtbuộcphảiviếtmộtcâuchuyệntrọnvẹntrongmộtgiờhoặccókhiíthơndướiáplựchạnchót.Aitừnglàphóngviênmớivàonghềđềusợhạnphảinộpbàihơnbấtcứthứgìtrongđời.Nhưngkhinhậnrarằng:nếuthành công một hoặc hai lần, họ biết sau này mình cũng sẽ thành công.Khôngphảicàngnhiềutuổi,tacàngthôngminhhơnhoặcnhanhnhẹnhơn.Sự thật làmộtkhiđãcóđượcniềm tinmang lại sứcmạnhchomình,mộtniềmtincóthểviếtxongmộtbàibáotrongmộtkhoảngthờigiancóhạn,cácnhàbáosẽtìmđượccáchhoànthànhnhiệmvụ.Điềunàycũngđúngvớicácdiễnviên,cácdoanhnhânv.v...Tinvàokhảnănghoànthànhcôngviệc làlờitiênđoánchotươnglai.

Cáchthứnăm:hìnhdungmộttrảinghiệmmongmuốntrongtươnglainhưthểtrảinghiệmấyđangxảyrangaylúcnày.Cũngnhưcáctrảinghiệmquákhứcóthểthayđổihìnhảnhtrongtâmtưởngvàthayđổiđiềugìbạntinlàcóthể,nhữngtrảinghiệmtưởngtượngcũngchokếtquảtươngtự.Tôigọiđólàtrảinghiệmthànhquảtrước.Khithànhquảđãcókhônghỗtrợchotâmtrạngtrànđầysứcsốngvàgiúplàmviệchiệuquả,tachỉcầnhìnhdungmộtthếgiớinhưýmuốnvàtrảinghiệmthànhquảtươnglai.Nhưvậy,tasẽthayđổiđượctâmtrạngniềmtinvàhànhđộngcủamình.Nếulànhânviênbánhàng,kiếmviệcdoanhthu10ngànđôlahay100ngànđôladễhơn?Sựthậtlà kiếm100ngànđôla dễ hơn.Hãyđể tôi giải thích.Nếumục tiêu là tạodoanhthu10ngànđôla,bạnchỉcốgắngtồntại.Nếuđólàmụctiêu,làđiềubạntựcholàlídokhiếnbạnphảilàmviệccậtlực,liệubạncónghĩmìnhsẽcótâmtrạngtrànđầysứcsốnghăngháiphấnkhởikhilàmviệchaykhông.Bạncóđàosâusuynghĩvàtrànđầynhiệthuyếtvớicôngviệchaykhông.

Tôi phải làm việc để có đủ tiền trả hóa đơn điện nước v.v. hằng tháng?Khôngbiếtbạnthìsao,vớitôi,mụctiêuđókhônghềlàmtôihứngthú.

Bánhàngaicũngnhưai:gọiđiện,gặpgỡkháchhàng,vẫnphảigiaohàngdùmụctiêulàgì.Thếnên,sẽhàohứnghơn,hấpdẫnhơnkhiđilàmvớimụctiêuphảikiếmchođược100ngànđôladoanhthu.Vớitâmtrạngphấnkhởinhưvậy,bạnsẽhànhđộngnhiệttìnhhơn,tậndụngđượcnhữngtiềmnăngcủamìnhnhiềuhơnlàchỉhivọnglàmsaokiếmtiềnđủsống.

Rõràngkhôngchỉcó tiềnkhiến tahăngsay.Nhưngdùmục tiêucó làgì,nếu hình dungmột hình ảnh rõ ràng về thành quả như ýmuốn và tưởngtượngnhưthểbạnđạtđượcthànhquảrồi,bạnsẽcóđượctâmtrạnghỗtrợtạothànhquảnhưmongmuốn.

Hìnhảnhnộitâmvàniềmtintồntạivàchỉđúngđốivớimộtngườinhấtđịnhtrongmộtthờiđiểmnhấtđịnh.Nếukhôngthích,cứviệcthayđổi.Tacócácmứcđộtintưởngkhácnhau,từthấpđếncao.Aicũngcóniềmtinchủđạo,nhữnggìrấtcơbản,cốtyếukhiếntacóthểchếtvìchúng:lòngyêunước,giađìnhvàtìnhyêuthương.Cònlại,hầuhếtchúngtađềubịchiphốibởinhữngniềmtinvềkhảnăngthànhcônghoặchạnhphúcđượcchọnmộtcáchvôýthức trong suốt nhiều nămdài.Chìa khóa chính là hãy chọnniềm tin chomìnhvàchắcchắnrằngnhữngniềmtinđóhỗtrợbạnmangđếnchobạnsứcsốngvàgiúpbạnlàmviệchiệuquả.

Chúngtađãnóivềtầmquantrọngcủaviệcnoigươngvàbắtchước.Việcnoigươngnhữngngườiưutúbắtđầutừviệcbắtchướcnhữngniềmtincủahọ.Cónhiềuthứphảimấtnhiềuthờigianmớicóthểđịnhhìnhđược.Nhưngnếucóthểđọcđượcsuynghĩvàbiếtlắngnghe,bạncóthểbắtchướcniềmtincủanhữngngườithànhcôngnhấttrêntráiđấtnày.KhiJ.PaulGettymớivàođời,ôngquyếtđịnhtìmhiểuniềmtincủanhữngngườithànhcôngnhất.Sauđó,ôngđịnhhìnhnhữngniềmtintươngtựchomình.Bạncũngcóthểbắtchướcmộtcáchcóýthứcniềmtincủaôngvàcủanhữngnhàlãnhđạovĩđạinhấtbằngcáchđọctiểusửcủahọ.Thưviệnsẽchobạngiảipháp.

Niềm tin củabạn từđâumàcó?Chúngcóđến từmộtngười tầm thường,sốnglêlakhắpphốphường?Haytừtivihoặcvideo?Haytừmộtdiễngiảđầyhào hứngvà rất hấp dẫn?Nếumuốn thành công, cách khônngoan làchọnniềmtinmộtcáchcẩntrọng.Đừngthơthẩnngoàiđườngvàbắtchướcbấtcứniềmtinnào.Điềuquantrọnglàbiếtkhảnăngtiềmtàngcủabảnthân,

biếtmụctiêumìnhmuốncó.Đólàmộttiếntrìnhchủđộngđểbắtđầumộtniềmtin.Hãytheosơđồsau:

Aitựchomìnhlàbấthạnhsẽthườngxuyênkhôngđạtđượcthànhquảnhưmongmuốn.Thấtbạidiễnraquáthườngxuyênvàlâudàiđếnđộhọkhôngcòntinvàothànhcôngnữa.Họnỗlựcítỏihoặcchẳnglàmgìđểkhơinguồnkhảnăngtiềmtàng.Cuộcsốngdầntrởnênvônghĩa.Từhànhđộngnhưvậy,họsẽcóthànhquảnàođây?Tấtnhiênlàhậuquảđángthươnglàmtanvỡthêmhệthốngniềmtincủahọ.

“Câymọcdễdàngkhôngchogỗtốt.

Giócàngmạnhcâycàngvữngchắc”.

_J.WillardMarriott

Hãynhìnnhậnvấnđềnàyởmộtkhíacạnhkhác.Hãybắtđầuvớinhữngkìvọng lớn lao.Khôngchỉkìvọng,với tấtcảbản thể,hãy tin tưởng,bạnsẽthànhcông.Bắtđầuvớikiểugiaotiếpvớibảnthânmộtcáchrõràng,cóđịnhhướngvềviệcbạnbiếtđiềugìđúngvàcáchsửdụngkhảnăngcủamình.Cólẽbạnsẽsửdụngnóthật tốt.Loạihànhđộngnàobạndựđịnhsẽcótrongthời điểm như vậy?Bạn có chậm chạp làm việc nửa vời hay không? Tất

nhiênkhông!Bạnsẽhưngphấn, trànđầynghị lực.Bạncónhữngkìvọnglớnlaovàothànhcông.Bạnđãcónhữngvũkhítuyệtvờiđấy.Nếunỗlựcnhưvậy,thànhquảsẽlàgì?Rấtcóthểđólànhữngthànhquảtốtđẹp.Niềmtinvàokhảnăngsẽtạoranhữngthànhquảtuyệtvờitrongtươnglai.Điềunàykhácvớivòngluẩnquẩnđượcnhắctớiởtrên.Giờđây,thànhcônglôikéothànhcôngtới.Mỗithànhcôngđạtđượclạitạothêmniềmtinvàđộnglựcgiúpbạnthànhđạtởtầmmứccaohơn.

Mộtcáchkhácđểthayđổiniềmtin:mộttrảinghiệmcũđượcchứngminhlàsai.Một lídokhiếnchúng tôi thựchiệnviệcđi trên thanhồng.Tôikhôngquantâmđếnviệcliệuhọcviêncóđiđượctrênthanđỏkhông.Tôichỉthựcsựchúýđếnnhữngngườicóthểlàmđượcmộtviệctrướcđâyhọnghĩmìnhkhông làmđược.Nókhiếnbạnphảisuynghĩ lạivềhệ thốngniềmtincủachínhmình.

Đờisốngtinhtếvàphứctạphơntatưởng.Thếnên,nếuchưathayđổiniềmtin,hãyxemxétlạihệthốngniềmtincủamình.Quyếtđịnhniềmtinnàocóthểthayđổivàthayđổinhưthếnào.

Kếđếnxinhỏiđộcgiả:hìnhdướiđâylàlõmhaylồi?

Đúnglàmộtcâuhỏingớngẩn.Nólồihaylõmphụthuộcvàocáchquansátnóởgócđộnào.Thựctạilàthựctạidotatạora.Hìnhảnhtrongtâmtưởnghoặcniềmtincũnglàdobạntạora.Nếucóniềmtintiêucực,chínhbạntạorachúng.Córấtnhiềuniềmtinhỗtrợchokhảnăngưutúcủabạn.Nhưngtôichỉchọnrađâybảyniềmtinđặcbiệtquantrọng.

Chương5:Bảyướclệđểthànhđạt

“Tâmtưlàlãnhđịariêngcủata.Tacóthểbiếnnóthanhthiênđườnghayđịangụctùyý”.

_JohnMolton

Thếgiớicủatadotatựchọnchomình,dùchọnmộtcáchcóýthứchayvôthức.Nếuchọnhạnhphúc,đólàthứtasẽcó.Nếuchọnđaukhổ,tasẽnhậnlấyđaukhổ.Chươngtrướccónóiniềmtinlànềntảngcủatàinăngxuấtsắc.Niềmtincủachúngtalàcácphươngphápnhậnthứccótổchứcvàcụthể.Niềm tin là lựa chọn quan trọng cách nhận thức và định hướng cho cuộcsống.Niềmtinlàcáchđiềukhiểnnãobộ.Vậy,bướcđầutiênđểđếnvớitàinăngưutúlàtìmnhữngniềmtindẫndắtchúngtađếnvớikếtquảnhưmongmuốn.

Conđườngđếnvớithànhcôngbaogồm:tựbiếtmụctiêu,cáchhànhđộngvàbiếtlinhhoạtthayđổichotớikhithànhcông.Niềmtincũngvậy.Phảitìmđúngniềmtinhỗtrợchotươnglai.Tìmnhữngniềmtinđưatađibấtcứnơiđâutamuốn.Nếuniềmtinđangcókhônglàmđượcviệcấy,hãytừbỏchúngvàtìmnhữngniềmtinmới.

Đôi khi, người ta lảng tránhkhi nghe nói vềước lệ thành công.Aimuốnsốngvớiướclệcơchứ?Thựcra,ýtôilà:thựcratakhôngbiếtthếgiớithựcnhưthếnào.Khôngbiếthìnhvẽkialàlồihaylõm.Khôngbiếtniềmtincủatađúnghaysai.Nhưngtabiếtđâulàniềmtincóhiệuquả,cónghĩalàtabiếtniềm tin nàohỗ trợ cho ta, khiến cuộc sốngphongphúhơn, làm ta thànhngườitốthơn,giúptavàgiúpngườikhácđiđếnthànhcông.

Chươngnàysửdụng từ“ước lệ”để luônnhắcnhởđộcgiả rằng:khôngaibiếtchínhxácsựvậthiệntượngmangbảnchấtgì.Vídụ,nếubiếthìnhvẽtrênlàlồi,tasẽkhôngcoinólàlõmnữa.Dùngtừ“ướclệ”làcáchhữudụngđểnhắcchúng ta rằng: ta tin íthaynhiềukhôngquan trọng.Hãymở lòngđónnhậnnhiềukhảnăngkhácvàhọchỏikhôngngừng.Bạnđọchãyxembảyniềmtindướiđâyvàquyếtđịnhliệuchúngcóhữudụngvớimìnhhaykhông.

Niềmtin thứnhất:chuyệngìxảyrađềucó lýdo,mụcđíchvàđềucó ích.Hãy nhớ chuyện củaMitchell.Đâu là niềm tin cơ bản giúp anh vượt quanghịchcảnh?Anhquyếtđịnhcoimọichuyệnđếnvớianh làbình thường.Bắtbuộcnóphảiphụcvụchoanhtheocáchanhmuốn.Tươngtự,aithànhđạt cũngphi thườngkhi tập trungvàomộtvấnđềkhả thi trongmộthoàncảnhnhấtđịnhvàthànhquảdohoàncảnhmanglại.Dùchophảnhồitừmôitrườngcủahọcótiêucựctớiđâu,họcũngsuynghĩvềnhữngkhảnăngtíchcực.Họnghĩrằngmọiviệcxảyrađềucólýdovàhọđềutậndụngnónhưmộtcơhội.Họtinmọinghịchcảnhđềumanghạtgiốngcủalợiíchtolớn.Lợi íchấykhôngkémhoặccókhicòn lớnhơnnhững thiệthạidonghịchcảnhmanglại.

Dànhthờigiansuynghĩvềniềmtincủabạn.Nóichung,bạnmongchờmọichuyệndiễn ra tốtđẹphaydiễn ra tồi tệ?Bạn trôngđợinhữngnỗ lực lớnnhấtcủabạnsẽđạtđượctớithànhcônghaychorằngnhữngnỗlựcấycảnđườngbạn?Bạncónhậnthấycơhộitiềmtàngtronghoàncảnhhaychỉnhìnra những chướngngại do hoàn cảnh đưa đến chomình?Nhiều người haynghĩvềnhữnggìtiêucựchơnlàtíchcực.Bướcđầutiênđểthayđổilànhậnra đâu làmặt tích cực, đâu làmặt tiêu cực.Niềm tin vào giới hạn tạo ranhữngconngườicónănglựchạnhẹp.Chìakhóachínhlà:hãytháodỡràocảnấyvàhànhđộngvớinghịlựclớnhơnnữa.CáclãnhtụtrongnềnvănhóaMỹđều lànhữngngười thấy trướcđượccơhội.Họđếnsamạcnhưngđãthấytrướcvùngđấtkhôcằnhoangvutiềmẩnmộtkhuvườnhoaláxumxuê.Nếucóniềmtinvữngvàngvàokhảnăng,rấtcóthểbạnsẽđạtđượcthànhcông.

Niềmtin thứhai:khônghềcó thấthại.Chỉcóhệquả.Niềm tinnàycũngquantrọngnhưniềmtinthứnhất.Hầuaicũngđềuđịnhhìnhnỗilosợmộtthứcótêngọilàthấthại.Aicũngcólầnmuốnthứnàynhưnglạiđượcthứkhác.Nàohỏngthi,nàothấttình.Hoặcthựchiệnmộtkếhoạchkinhdoanhnhưngmọiviệckhôngnhưýmuốn.Tôithườngsửdụngtừkếtquảvàhệquảtrongcuốnsáchnàybởivìđóchínhlàthứnhữngngườithànhđạtluônnhìnnhận. Họ khôngmang khái niệm thất bại, họ không tin vào thất bại. Họkhôngtínhđếnthấtbại.

Aicũngthànhcôngvàdànhđượcmộtloạihệquảnhấtđịnh.Nhữngngườithànhđạtlớnkhôngphảilàngườikhôngthấtbại.Đơngiảnhọbiếtrằng:nếuđã cố làm việc A nhưng lại có kết quả B, đó là lúc rút ra bài học kinh

nghiệm.Họtậndụngngaybàihọcđóvàđơngiảnthửcáchkhác.Họluôncóhànhđộngmớimẻvàcóthànhquảmớimẻ.

Hãynghĩvềđiềunày:ngàyhômnaybạncótàisảngì,lợiíchgìhơnngàyhômqua?Tất nhiên câu trả lời làkinhnghiệm.Người sợ thất bại sẽ hìnhdungviệckhôngnênlàm.Nhữnghìnhảnhtừcáchhìnhdungấyngăntrởhọhànhđộng,khiếnhọkhôngthểchắcchắnđạtđượcthànhtựunhưhọmongmuốn.Bạncósợthấtbạikhông?Bạncảmnhậnnhưthếnàovềtiếntrìnhhọchỏi?Tacóthểhọctừkinhnghiệmcủamỗingườitagặp.Nhưvậy,tasẽluônthànhcôngtrongmỗiviệclàm.

MarkTwaintừngnói:“Khôngcógìbuồnhơntiếngthởdàicủangườicòntrẻmàđãbiquan!”.Ôngnóiđúng.Aitinvàothấtbạigầnnhưđãcầmchắcmộtcuộcsốngtầmthường.Thấtbạilàthứngườithànhđạtkhôngchấpnhận.Họkhôngủêcảngày,nghĩvềthấtbại.Họkhôngnuôinhữngcảmxúctiêucực,mộtthứkhôngmanglạitácdụnggì.

Chúng tacòncócâuchuyệnnổi tiếngvềThomasEdison.Khi thửđến lần9999vẫnkhông thể thiết kế thànhcôngbóngđèn tròn, cóngườihỏiông:“Liệu ông có chịu chấp nhận thất bại thứ 10.000không?”.Ôngđáp: “Tôikhôngthấtbại.Tôichỉthấycómộtcáchkhácchứngminhchotôithấyviệcphátminhbóngđèn tròncủa tôichưa thànhcôngmà thôi”.Ôngchỉkhámpháramộtloạtnhữngviệclàmmangđếnmộtkếtquảkhácvớikếtquảôngmongđợi.

“Mỗinghingờlàđoạnđườngđầyphảntrắc.

Nghingờkhiếntamấtđicơhộinhờđólẽrasẽthắnglợi.

Bởichínhsựnghingờkhiếntasợnỗlực”.

_WilliamShakespeare

Kẻchiến thắng,cácnguyên thủquốcgiavàcácbậc thầy,nhữngngườicónănglựccánhânđềuhiểurằng:nếuthửcốlàmmộtviệcvàkhôngcóđượckếtquảnhưmongmuốn,đơngiảnđóchỉlàsựphảnhồitừthựctại.Họsửdụngthôngtinphảnhồiđểtraudồithêmkhảnăngcủamình.Thôngtinphảnhồi(chứkhôngphảithấtbại)chotabiếtcầnphảilàmgìđểcóđượcthànhquảnhưmongđợi.BuckminsterFullertừngviết:“Nhữnggìloàingườibiết

đềulàkếtquảcủatrảinghiệmthửvàsai.Loàingườihọchỏinhờsailầm”.Cókhitarútrabàihọckinhnghiệmtừsailầmcủamình,cókhitừsailầmcủangườikhác.Hãydànhmộtphútđểnhớlạinămthấtbại lớnnhấttrongcuộcđờibạn.Bạnđãhọcđượcgìtrongthấtbạinày?Chúngchínhlànhữngbàihọcquígiánhấtmàbạntừnghọcđượctừcuộcsống.

Tinvàothấtbạilàđầuđộctưtưởng.Khicứchấtchứanhữngcảmxúctiêucực,bạnsẽtácđộngđếntìnhtrạngtâmlý,đếntiếntrìnhsuytưởngvàcảtâmtrạngnữa.Mộttrongnhữngràocảnlớnnhấtđốivớinhiềungườilànỗilosợthấtbại.TiếnsĩRobertSchullerthườngtruyềnbákháiniệmvềlốisuynghĩgiúpnắmbắtcơhội,đãtừnghỏimộtcâurấthay:“Đâulàviệcbạnphảinỗlựclàmnếubiếtmìnhkhôngthểthấtbại?”.Riêngbạn,bạnsẽtrảlờirasao?Nếuthựcsựtinmìnhkhôngthểthấtbại,bạnsẽcónhiềuhànhđộngmớivàthànhquảtuyệtvời.Bạncómuốnthửhànhđộngchăng?Ngaybâygiờ,hãynhìnnhậntrênđờikhônghềcóthứgìlàthấtbại.Chỉcóhệquả.Aimàchẳngtạo ramộthệquảnàođó.Nếuđókhôngphải thứmongmuốn,bạncó thểthayđổihànhđộngvàcóđượcnhữnghệquảmới.Hãygạchbỏtừthấthại,khoanhtròntừhệquảvàtựnhủmìnhnênrútrabàihọckinhnghiệmtừbấtcứtrảinghiệmnào.

Niềmtinthứba:dùbấtcứchuyệngìxảyrahãynhậntráchnhiệmvềmình.Một nhân tố góp phần xây dựng nhân cách của những lãnh đạo vĩ đại vànhữngngườithànhcônglà:hànhđộngcủahọxuấtpháttừniềmtinrằnghọcóthểtạorathếgiớiriêngcủamình.Taluônnghehọnhắcđinhắclạicâu:“Tôinhậnviệcnày.Tôisẽquantâmđếnnó”.

Khôngphảingẫunhiên,quanđiểmấylàchungcủamọilãnhtụvànguyênthủquốcgia.Ngườithànhđạtcóxuhướngtinrằng:dùchuyệnxảyracólàgì,xấuhoặctốt,họtạorasựviệcấy.Nếukhônglàhànhđộngtrựctiếp,vậylàsuynghĩhọtừngcótrongtâmtưởng.Dùchưacókhoahọcgianàocóthểchứngminh rằng: tư tưởng tạo ra thực tiễn, nhưng đó làmột ước lệ hữudụng,mộtniềmtinmanglạisứcmạnhchota.Đóchínhlàlýdotạisaotôikhuyênđộcgiảhãytinvàonó.Tacảmnhậnmọitrảinghiệmtrongđời(dùbằnghànhđộnghaybằngsuynghĩ)vàrútrabàihọckinhnghiệmtừnhữngtrảinghiệmấy.

Nếukhôngtinchínhtatạorathếgiớiriêngcủamình,dùthànhcônghaythấtbại, bạn cũng đang phó mặc cho hoàn cảnh định đoạt. Ta cho rằng mọichuyệnđềutựnóxảyđến.Còntalàđốitượng,khôngphảichủthể.Nếutôi

cũng tin nhưvậy, tôi đã từ bỏ thế giới này và tìmkiếmmột nền văn hóakhác,mộtthếgiớikhác,mộthànhtinhkháctừrấtlâurồi.

Nhận tráchnhiệmvềmình làmột trongnhữngđánhgiáhữudụngnhấtvềmứcđộtrưởngthànhvềnănglựccủamộtconngười.Đócũnglàmộtvídụvềmộtniềmtinhỗtrợchomọiniềmtin,vềkhảnănghiệplựccủamộthệthốngniềmtinthốngnhất.Nếukhôngtinvàothấtbại,nếubiếtsẽđượckếtquảnhưmongmuốn,bạnkhôngcógìphảimất.Mọi thứđạtđượcđềudobạnchịutráchnhiệm.Nếutựchủ,bạnsẽthànhcông.

TổngthôngJohnKennedycóniềmtinnhưvậy.DanRathercólầnnóiJohnKennedylànguyênthủquốcgiađíchthựcbởi trongmộtsựkiệntai tiếng,ôngđãxuấthiện trướccôngchúngMỹnói rằng: sựkiệnnày làmộthànhđộngtànbạovàđánglẽkhôngbaogiờđượcxảyra.Sauđó,ônghoàntoànnhậntráchnhiệmvềmìnhvìđãđểxảyrasựkiệnấy.Khilàmnhưvậy,ôngđãchuyểnđổibảnthântừmộtchínhtrịgiatrẻtuổicónănglựctrởthànhmộtnguyên thủquốcgia thực thụ.Kennedyđã làmviệcmàbấtcứnguyên thủquốcgiavĩđạinàotừnglàm.Ngườibiếtchịutráchnhiệmvềmìnhlàngườicónănglực.Nhữngailảngtránhtráchnhiệmlàkhôngcónănglực.

Nguyêntắcvềtinhthầntráchnhiệmcũngđúngởmứcđộcánhân.Aicũngcólầncốbàytỏcảmxúctíchcựcvớimộtngườinàođó.Tacốnóivớihọrằngtayêumếnhọ,tahiểurắcrốihọphảigánhchịu.Thayvìhiểuđólàmộtthôngđiệp tíchcực,họ lạichọnthôngđiệp tiêucực:họbựcbội,cáugiận.Thôngthường,tacóxuhướngtrảđũabằngsựtứctốirồiđổlỗichohọvàbắthọ phải chịu trách nhiệmvề suy nghĩ ác ý củamình.Đó là cách dễ dàngnhưngkhôngphảilúcnàocũnglàcáchthôngminhnhất.Thựctế,giaotiếpcũngphảiđượcđịnhhướng:tavẫncóthểcómộtcuộcgiaotiếpnhưmongmuốnnếunhớtớihệquả:hànhvibạnmuốntạora.Mọichuyệntùy thuộcvàobạntrongviệcthayđổihànhvi,giọngnói,biểuhiệncủanétmặt,v.v...Phảnhồilàýnghĩacủagiaotiếp.Thayđổihànhđộngsẽthayđổitínhchấtcủagiaotiếp.Hãyluônchịutráchnhiệm!Bạnsẽgiữđượcnănglựcthayđổikếtquảmìnhtạora.

Niềm tin thứ tư: không cần thiết hiểumọi thứ, để có thể lợi dụng tất cả.Nhiềungười thànhđạt sốngbằngnhữngniềm tinhữudụng.Họkhông tinrằnghọcầnphảibiếtmọithứđểtậnkhaithácthôngtinmìnhbiết.Họbiếttậndụngnhữnggìlàcốtyếu.Họkhôngchorằngcầnphảiđisâuvàotừngchitiết.Nếunghiêncứuvềnhữngnhânvậtcóthếlực,bạnsẽthấyhọcótri

thứcvềrấtnhiềulĩnhvựcnhưngthôngthườngítkhilãoluyệnvềmộtlĩnhvựccụthể.Họkhôngchúýtừngchitiếttrênconđườngsựnghiệpcủamình.

Trongchươngđầu,tanóihọchỏinhờbắtchướccóthểtiếtkiệmmộttrongnhững nguồn lực không gì có thể thay thế được: thời gian. Khi quan sátngườithànhđạtđểtìmnhữnghoạtđộngcụthểgiúphọcóthànhquảtốt,tacóthểbắtchướchànhđộngcủahọ.Nhưvậy,tasẽcóthànhquảgiốnghọvớilượngthờigianíthơn.Thờigianlàthứchẳngaichotađược.Nhữngngườithànhđạt luônxứngdanhlànhữngkẻkeokiệtvề thờigian.Họrútrabảnchấtvềtìnhhuống,tìmlấynhữnggìmìnhcầnvàkhôngbậntâmvớinhữnggìcònlại.Tấtnhiên,nếutòmòvềmộtvấnđềcụthể(vídụmuốnhiểucáchmộtđộngcơvậnhànhhoặccáchhìnhthànhmộtloạisảnphẩmnhấtđịnh)họsẽdànhthêmthờigiannghiêncứu.Nhưnghọluônýthứcvềviệchọcầngì.Họluônbiếtđiềugìlàquantrọng,điềugìkhông.

Niềmtinthứnăm:conngườilàvốnquýnhất.Nhữngngườiưutú(ngườicóđượcnhữngthànhquảxuấtsắc)nóichungđềuýthứcrấtnhiềuvềviệctôntrọngvàđềcaongườikhác.Họcótinhthầnđồngđội.Cótinhthầnvìmụcđíchchungvàtinhthầnđoànkết.ĐiểmchủyếucủanhiềuđầusáchvềkinhdoanhhiệnnaynhưĐổimớivàtàikinhdoanh,Tìmkiếmsựhoànhảo,Mộtphút làm lãnhđạo... đangđề cập tới là: thành công sẽ khôngbền lâunếukhôngbiết tạo ra sự hòa hợpgiữamọi người.Cáchđể thànhđạt chính làhình thànhmột đội ngũ nhân viên làm việc thành công và biết đoàn kết.NhữngbàibáothánphụccácxínghiệptạiNhậtBảnkhônghiếm.ỞNhật,công nhân và giới quản lý đều ăn trưa trong cùngmột căng tin.Họ cùngđónggópvàoquátrìnhđánhgiákhảnănglàmviệc.ThànhcôngcủangườiNhật đã phản ánh những ý tưởng quý báumà bất cứ ai cũng có thể thựchành:hãytôntrọngconngười.Đừngcốthaotúnghọ.

CáctácgiảcủacuốnsáchTìmkiếmsựhoànhảo(InSearchofExcellence)đãchọnlọccácthànhtốtạonênnhữngcôngtythànhđạt.Mộttrongnhữngthànhtốcơbảnlàsựquantâmđầytìnhcảmđốivớiconngười.“Thậtkhócónhântốnàotạonêncáccôngtyưutúlạihiệuquảhơnnhântốtôntrọngconngười”.Cáccôngtythànhđạtđốixửvớinhânviênvớilòngtôntrọngvàđềcaophẩmgiácủahọ.Họcoinhânviênlàđồngsự,khôngphảilàcôngcụ.Nghiêncứuchỉrarằng:mườitámtrongsốhaimươigiámđốcđiềuhànhcủacôngtyHewlett-Packardđượcphỏngvấnđềunóithànhcôngcủacôngtyphụ thuộc vào nét văn hóa coi trọng con người của Hewlett - Packard.Hewlett -Packardkhôngphải là công tybán lẻ,phụcvụkháchhàng, làm

dâu trăm họ haymột công ty dịch vụ sống bằng sự tín nhiệm của kháchhàng.Đólàcôngtyhoạtđộngtrênmộttrậnchiếnphứctạp,thuộclĩnhvựccôngnghệhiệnđại.Tuynhiêncôngtyluôncoiviệcchiêuhiềnđãisĩlàmộtnhântốquantrọnghàngđầu.

Ởđâucũngvậy,nói thườngdễhơn làm.Aicũngcó thểnói trơn truvềýtưởngđốixửvớiconngườibằngsựtôntrọng(dùtronggiađìnhhoặctrongdoanhnghiệp).Nhưng làmkhông lúcnàodễdàng.Mongđộcgiảhãygiữtrongtâmtríhìnhảnhngườicầmláiđưatàurẽsóngđếnbếnbờcuốicùng.Cuộcđờicũngvậy.Taluônphảisángsuốt,linhhoạt,táithíchứnghànhvicủamìnhvớimôitrường,táixácđịnhlạihànhđộngcủatađểchắcchắntađiđúnghướngmìnhmongmuốn.Nói:“Tôiluôntôntrọngconngười”vàlàmđượcđiềuđóhoàntoànkhôngdễnhưnhau.Nhữngngườithànhđạtluônbiếthỏiýkiếnngườikhác.“Làmthếnàođể làmviệcnày tốthơn?”,“Làmthếnàođểsửachữasailầmnày?”,“Làmthếnàotacóđượcthànhquảtốtđẹphơn?”.Họbiếtrằngmộtcâylàmchẳngnênnon.Mộtngườidùthôngminhtớiđâucũngsẽthấyrấtkhókhăntrongviệctậphợpnhữngtàinăngcótinhthầnhợptác,đểlậpthànhmộtđộilàmviệchiệuquả.

Niềmtinthứsáu:làmnhưchơi.Bạncóbiếtaithànhcôngtolớnbằngcáchlàmmộtviệchọcămghétkhông?Tôikhôngbiếtainhưthếcả.Mộttrongnhữngchìakhóađếnvớithànhcônglàtạonêncuộchônnhântốtđẹpgiữanhữnggìbạn làmvànhữnggìbạnyêumến.PabloPicasso từngnói:“Khilàmviệctôithấythoảimái.Ănkhôngngồirồihayhầuchuyệnkháchkhứađềulàmtôimệtmỏi”.

TakhôngvẽgiỏinhưPicasso.Nhưngtasẽlàmhếtsứcmìnhnếuhiểurằngcôngviệcmanglạisứcsốngvàniềmvuichota.Tacóthểápdụngmọitínhchất và thành tố của cuộc chơi vào công việc.Mark Twain từng nói: “Bíquyếtđểthànhcônglàbiếnsựnghiệpcủamìnhthànhmộtkỳnghỉ”.Dườngnhưđólàviệcmàngườithànhđạtthườnglàm.

Ngàynay,chúngtanghenóinhiềuvềngườinghiệnviệc.Nhiềungườihìnhnhưlàmviệcvớinỗiámảnhkhônglànhmạnh.

Cácnhànghiêncứukhámphánhiềuđiềuđángngạcnhiênvềnhữngngườinghiệnviệc.Họdườngnhưlàngườitậptrunghoàntoànvàocôngviệc,bởivìhọthíchviệcmìnhlàm.Côngviệcmangđếnchohọthửthách,niềmvui,làmcuộcsốngcủahọphongphúhơn.Vớihọ,làmgiốngngườibìnhthường

chơi.Làmviệclàcáchmởrộngkhokiếnthức,giúphọhọcthêmnhiềuđiềumớimẻvàkhaiphánhữngconđườngmới.

Phảichăngcó loạinghềnghiệphấpdẫnhơnnhiềunghềnghiệpkhác?Tấtnhiên.Chìakhóa làphải tìmđượcnhữngcôngviệcnhưvậy.Nếubạn tìmđượcnhữngcáchsángtạođểlàmtốtcôngviệccủamình,nósẽgiúpbạnlàmviệctốthơn.Nếuchorằngcôngviệcchỉlàmộtgánhnặng,làcáchkiếmtiền,rấtcóthểthựctếsẽđúngnhưvậy.

Trướcđâychúngtađãnóivềtínhchấthiệplựccủahệtưtưởngthốngnhất.Cóniềmtintíchcựchỗtrợchocácniềmtintíchcựckhác.Sauđâylàmộtvídụnữa.Khôngcócôngviệcđưatavàotìnhtrạngbếtắc.Chỉcónhữngngườikhôngcònnhậnracơhội,ngườiquyếtđịnhsẽkhôngchịu tráchnhiệmvềviệcmìnhlàm,ngườichọncáchtinvàothấtbại...màthôi.Tôikhônggợiýbạnnênnghiệnviệc.Tôicũngkhôngcho rằng tanênđịnhhướng thếgiớicủamìnhchỉxoayquanhcôngviệc.Nhưngbạnsẽlàmchothếgiớicủamìnhphongphúhơn,côngviệccủamìnhthúvịhơnnếucũngtòmò,hìnhdungvềcôngviệcvớinhữnghìnhảnhsốngđộngnhưkhichơiđùavàkhámphá.

Niềmtinthứbảy:sẽkhôngcóthànhcôngvĩnhcửunếukhôngcósựtậntụy.Nhữngaithànhđạtđềutinvàosứcmạnhcủalòngtậntụy.Nếunhưcómộtniềmtinduynhấtkhôngthểtáchrờikhỏithànhcôngđóchínhlà:thànhcôngtolớnluônđicùngsựtậntụy.Quansátnhữngngườithànhđạtdùbấtcứlĩnhvựcnào,bạnsẽ thấy:chưachắchọđã làngườigiỏinhấthoặc thôngminhnhất,nhanhnhẹnnhấthoặcmạnhmẽnhất.Nhưnghọlànhữngngườitậntụynhất.NghệsĩbalênổitiếngngườiNgaAnnaPavlovađãtừngnói:“Chỉtheomộtmục đích và không bao giờ dừng lại. Đó chính là bí quyết để thànhcông”.Đókhônggìkhácngoàicôngthứcthànhcôngtốithượng:biếtmụcđích, học tập theonhững tấmgương sáng, hànhđộng, bồi dưỡngkỹnăngtinhnhạytrongviệcbiếtmìnhsẽđạtđượckếtquảgìvàliêntụcchọnlọcchotớikhicóđượcthứmìnhmuốn.

Tận tâm tận lựcvớicôngviệc làmột thành tốquan trọngđểđạt tới thànhcôngởbấtcứlĩnhvựcnào.Trướckhicóđượcthờihoàngkim,DanRatherđãlàmộthuyềnthoạivềmộtphóngviêntruyềnhìnhlàmviệcchămchỉnhấttạiHouston.Ngườitavẫncònkểchonhaunghecâuchuyệnanhkiêntrìbámtrụhiệntrườngđểviếtbài,mặcchocơnbãokhủngkhiếpđanggầmrútiếnvềhướngmiềnduyênhảiTexas.Ngàynay,nhiềungườivẫnnóivềMichaelJackson.HọchorằngJacksonđạtđượcthànhcôngquánhanhchóng.Nhanh

chóng sao?Michael Jackson có tài năng tuyệt vời?Chắc chắn rồi.Nhưnganhcũnglàmviệchếtmìnhkểtừkhimớilênnămtuổi.Khiđó,anhđãlàmviệctrongngànhgiảitrí,luyệntậpgiọnghát,hoànthiệnkỹnăngmúavàtựviếtcácbàihátchomình.Chắcchắnanhcótàinăngthiênbẩm.Anhcũngđượcnuôidạytrongmôitrườnghỗtrợchoanhrấtnhiều.Anhpháttriểnhệthốngniềm tin đã nuôi dưỡng tài năng của anh.Anh có nhiều tấmgươngthànhcôngđểnoitheo.Anhcómộtgiađìnhnghệsĩđịnhhướngchonghềnghiệpcủaanh.Nhưngtrên tấtcảvẫnlà:anhsẵnsàngtrảgiáđểcóthànhcông.Nhữngngườithànhđạtsẵnsànglàmbấtcứđiềugìđểcóđượcthànhcông.Chínhđiềunàyquantrọnghơntấtcả.Nóđãtáchbiệthẳnngườithànhcôngvớingườibìnhthường.

Cònniềmtinnàokhácnuôidưỡngchotinhhoa?Chắcchắnlàcó.Khinghĩvềnhữngniềmtinấy,bạnsẽ thấyvuivẻhơn.Khiđọchếtcuốnsáchnày,bạnsẽđểtâmhơnkhitìmnhữngđặcđiểmkhácthêmvàodanhsáchniềmtinnóitrên.Hãynhớ:thànhcôngluônđểlạimanhmối.Hãynghiêncứunhữngtấmgươngthànhđạt.Tìmnhữngniềmtinquantrọngcủangườithànhđạtđểnângcaonănglựcvàhànhđộnghiệuquả,khôngngừngtạoranhữngthànhquảkỳdiệu.Bảyniềmtinnóitrênđãlàmnênđiềukỳdiệuvớinhữngngườitrướcbạn.Tôitinrằngchúngcũnglàmnênđiềukỳdiệunếubạntintưởngvàochúng.

Nhiềungườihỏi:Vậyphảilàmgìvớinhữngniềmtinkhônghỗtrợta?Phảilàmgìvớinhữngniềmtintiêucực?Làmthếnàothayđổiniềmtin?Bạnđãđi đượcbướcđầu tiên tronggiải pháp: ý thức về niềm tin.Bạnbiếtmìnhmuốngì.Bướcthứhailàhànhđộng.Họccáchkiểmsoátniềmtinvànhữnghìnhảnhtrongtâmtưởng.Họccáchđiềukhiểnnãobộ.

Giờ đây tôi sẽ chia sẻ cùng độc giả những kĩ năng hữu hiệu để sử dụngnhữngkiếnthứctừcácchươngtrước.Đãtớilúcchúngtatìmhiểu.

Chương6:Làmchủtrítuệ:Cáchkiểmsoátnãobộ

“Đừngbớilôngtìmvết.Tốthơn,hãytìmgiảipháp.”

_HerryFord

Phương pháp thay đổi của tôi, và của lí thuyết NLP rất khác biệt so vớiphươngphápđượcsửdụngtrongcáctrườngdạytrịliệu.Tạicáctrườnglớp,tiêuchuẩntrị liệuquágiốngnhau.Nhiềunhàtrị liệutinrằng:đểthayđổi,bạnphảiquaytrởlạinhữngtrảinghiệmtiêucựcgiấukíntrongtâmhồnvàcảmnhậnnó lầnnữa.Ýtưởngnàycónghĩa:aicókỉniệmbuồn trongđờithườngtíchtụtrảinghiệmnhưdựtrữmộtloạichấtlỏng.Nếucứtíchtụmãi,cuốicùngkhikhôngcònchỗđểchứa,chúngsẽtrànra.Cáchduynhất(theocácnhàtrịliệu)làtrảinghiệmlạinhữngsựkiệnkhóchịuvànỗiđaumộtlầnnữa,sauđóxóasổchúngmộtlầnchoxong.

Theotôi,đólàmộttrongnhữngcáchtrịliệukémtácdụngnhất.Thứnhất,khiyêucầuchủthểquaylạivàtrảinghiệmlạinhữngnỗiđaukhủngkhiếp,tađãđặthọvàotrạngtháiđauđớnnhấthọcóthểcó.Nếulàmthế,tachỉlàmgiảmđinguồnnghịlựccủahọ,loạibỏcơhộichohọcóđượcnhữnghànhvimới mẻ, tràn đầy sức sống và có thành quả như mong muốn. Thực ra,phươngphápấythậmchícòntăngthêmnỗiđauvàtrạngtháitinhthầnchánnản.Bằngcáchbắtngườibệnhphảitrảinghiệmnhữngtrạngtháitựhạnchếgâynênđauđớnchohọ(dùchỉvềmặttinhthần),rấtcókhảnăngtrạngtháiấysẽquay lạivớihọ trong tương lai.Càngcốhồi tưởngmột trảinghiệm,càngkhiến takhông thểquên trải nghiệmấy.Có thểđó chính là lí do rấtnhiềucácphươngpháptrịliệutruyềnthônglàmmấtkhôngítthờigianmớicóđượckếtquảkhảquan.

Tôicónhiềubạntốtlàbácsĩtrịliệu.Họquantâmchânthànhtớibệnhnhân.Họtinrằngnhữnggìhọlàmtạorasựkhácbiệt.Đúngvậy.Trịliệutheocáchtruyềnthốngcókếtquảhẳnhoi.Tuynhiênvấnđềlàliệukếtquảđócólàmgiảmnỗiđaucủabệnhnhântrongmộtthờigianngắnhaykhông?Câutrảlờilàcó,nếutahọchỏiphươngphápcủamộtbácsĩtrịliệuhiệuquảnhấttrênthếgiới.ĐóchínhlàđiềuBandlervàGrinderlàm.Nếunắmvữngnguyênlíđơngiảnvềhoạtđộngcủanãobộ,aicũngcókhảnănglàmbácsĩtrịliệuvà

nhà tưvấn chochínhmình.Nếu thế, bạn còn làmđượcnhiềuhơn trị liệuthôngthường.Bạncóthểthayđổicảmxúctìnhcảmhoặchànhvicủabảnthântrongmộtthờigianngắn.

Đểcóthànhquảhữuhiệuhơn,nênbắtđầutạomộtkhuônmẫumớichotiếntrìnhthayđổi.Nếubạntincácrắcrốicủabạnđượclưutrữ trongtâmhồnbạnnhiềuđếnđộ,nhưdòngnướcchảy,chúngsẽtrànrangoàithìđóchínhxáclàthứbạnphảitrảinghiệm.Ngượclại,tôikhôngcoinỗiđaukhổđượctíchtụgiốngnhưchấtlỏnggâychếtngười.

Tôicoihoạtđộngcủahệthầnkinhgiốngmộtmáythuthanhhơn.Conngườilưugiữkỷniệmđượcghinhậntrongnãobộtựamộtmáythuthanh.Bấtcứkhinàocókích thích tươngứng từmôi trường,nhữnghồiức lạiquayvề.CũngnhưnhữnggìđượclưutrữvàobăngđĩasẽđượcphátlạinếutanhấnnútPLAY.Tùytaquyếtđịnh:hoặcnghelạibàihátvuivẻ.Hoặcnhấnnghelạinhữngbàihátgâyđaubuồn.Nếukếhoạchtrịliệulà“nhấnnút”nghemãibàihátbuồn,bạnsẽcàngtăngthêmtâmtrạngtiêucựcđangmuốnthayđổi.

NLPphântíchcấutrúctrảinghiệmcủaconngườichứkhôngphảiphântíchnộidungtrảinghiệmấy.Dùluônthôngcảmvớiquanđiểmriêngcủatừngngười, tacũngkhôngnênnguyềnrủanhữnggìđãxảyra.Điềuđángquantâmnhất là tìmhiểuvai tròcủa trí tuệảnhhưởngtới tâmtrạng.Đâulàsựkhácbiệttrongviệctạoratâmtrạngchánnảnhaytâmtrạngngâyngấtmêsay?Sựkhácbiệtchínhlàcáchxâydựnghìnhảnhtrongtâmtưởng.

“Khôngcóquyềnnăngnàoảnhhưởngđếntôisâurộngbằngquyềnnăngcóđượcnhờnhữngsuynghĩcóýthứccủatôi”.

_AnthonyRobbins

Tahìnhthànhhìnhảnhtrongtâmtưởngthôngquanămgiácquan:thịgiác,thínhgiác,xúcgiác,vịgiácvàkhứugiác.Bấtcứkinhnghiệmnàođượclưutrữtrongtâmtríđềuđượchìnhthànhthôngquanhữnggiácquannày.Trongđó,bagiácquanchủyếu:thịgiác,thínhgiácvàxúcgiácđưathôngđiệpđếnnãobộ.

Nhữngphươngthứccảmnhậnấychínhlàcáchtahìnhthànhhìnhảnhtrongtâmtưởng.Nămgiácquanhaynămhệthốngcảmnhậnlànhữngthànhphầngiúphìnhthànhnêntrảinghiệmhaykếtquả.Dùkếtquảcóđặcbiệtđếnđâu

cũng được tạo bởi những hoạt động thể chất và tinh thần cụ thể.Nếu bắtchướcchínhxácnhữnghoạtđộngấy,bạncũngcókếtquảtươngtự.Đểcómộtthànhquả,bạnnhấtđịnhphảihiểuthànhtốnàocầnphảicóđểcóchúng.Mọithànhtốcủatrảinghiệmđềuđếntừnămgiácquan(nămphươngthứccảmnhận).Tuynhiên,biếtmìnhcầnthànhtốnàovẫnchưađủ.Đểcóđượcchínhxác thànhquảnhưmongmuốn,bạncầnbiếtchínhxácmỗi thànhtốcần bao nhiêu.Nếu bạn sử dụng quá ít hoặc quá nhiềumột thành tố nhấtđịnh,bạnsẽkhôngcóđượcchấtlượngcủathànhquảnhưmongmuốn.

Khimuốnthayđổi,ngườitathườngthayđổimộthoặchaithứsauđây:cáchcảmnhận(tâmtrạng)vàcáchhànhđộng.

Đểthayđổihìnhảnhtrongtâmtưởng,tacầnhaithứ.Mộtlàthayđổithứtacảmnhận.Vídụ,thayvìhìnhdungmộtviễncảnhtồitệnhấtcóthể,tathayđổibằngcáchhìnhdungviễncảnhtốtđẹpnhấtcóthể.Hoặctacóthểthayđổicách tacảmnhận.Nhiềungườicóđượcchìakhóa trí tuệđểkíchhoạtnãobộđápứnghoàncảnh theo cáchhọmuốn.Vídụ, cóngười thấy rằnghìnhdungmộtđiềucụthểtrongtâmtrísẽmanglạinguồnđộnglựcvôcùnglớnđốivớihọ.Ngườikháclạithấyrằnggiọngnóihọthườngsửdụngđểtựnhủvề chuyệnxảy ra lạimang lại sựkhácbiệt to lớnnhất trongviệc tạonguồnđộnglựcchohọ.

Hầunhưaicũngcóphươngthứcphụcóthểngaylậptứckíchhoạtphảnứngnội tâm.Một khi phát hiệnmột cách khác biệt để nhìn nhận sự vật hiệntượngvàthayđổitácđộngcủachúng,tacóthểlàmchủđượctrítuệ.Tabắtđầuhìnhdungsựvậthiện tượngtheocáchmanglạisứcmạnhchota,chứkhôngphảihạnchếta.

Nếuaiđócóđượcthànhquảtamuốnhọchỏi,tacầnbiếtnhiềuhơnlàchỉbiếtngườiđóđãhìnhdungđiềugì trongtâmtrívà tựnhủđiềugìvớibảnthân.Tacầncáccôngcụsắcxảohơnđểthựcsựhiểuchuyệngìđangxảyratrongtâmtrí.Đólàlúccácphươngthứccảmnhậnđóngvaitròquantrọng.Chúngcũngnhưmộtlượngchínhxáccácthànhtốtacầnđểtạoramộtthànhquả.Chúnglànhữngviêngạchnhỏnhất,chínhxácnhất,tacầnđểxâydựngnêncấutrúccủatrảinghiệmconngười.Đểcóthểhiểuvàlàmchủcáchhìnhdungthếgiớibênngoài,tacầnphảibiếtnhiềuhơnvềnó.Tacầnbiếthìnhảnhđólàsánghaytối,trắngđenhaycómàusắc.Chuyểnđộnghaytĩnhtại.Tươngtự,tacầnbiếtmộtsựgiaotiếpvềâmthanhlàlớnhaynhỏ,gầnhayxa,âmthanhvangdộihaythoảngqua.Tacũngmuốnbiếtmộttrảinghiệm

xúcgiác làmềmmại hay cứng rắn, sắcbénhaynhẵnnhụi,mềmdẻohaycứngnhắc.

Mộtnétđặcbiệtquantrọngnữalàhìnhảnhđókếthợphaytáchbiệt.Mộthìnhảnhkếthợplàhìnhảnhbạncảmnhậnnhưthểbạnthậtsựcómặttrongkhungcảnhtưởngtượng.Bạnnhìnnhậnnóbằngcặpmắtchínhmình.Nghehoặccảmnhậnnhưthểbạnthậtsựcómặttạikhônggianvàthờigianxảyrasựviệc.Mộthìnhảnhtáchrờilàhìnhảnhbạncảmnhậnnhưthểbạnthấynókhông thuộcvềmình.Hìnhảnh riêngbiệtcũnggiốngnhưmộtcuốnphimchiếutrướcmắtbạnvậy.

Bằngcáchsửdụngsựkhácbiệtgiữathểthứchìnhdungnhưliêntưởngvàtáchbiệt,bạncóthểthayđổikinhnghiệmsốngrấtnhiều.Hãynhớ:mọihànhvi đều là kết quả của tâm trạng. Những tâm trạng tạo ra hình ảnh tưởngtượngtrongtâmtrí:nhữngđiềutahìnhdungtựnhủvềbảnthân...Nhưđạodiễncó thể thayđổihiệuứngđặcbiệtvớicuốnphimtrìnhchiếuvớikhángiả,bạncóthểthayđổitácđộngcủabấtcứtrảinghiệmnào.Đạodiễncóthểthayđổigócquaycủacamera,độlớncủaâmthanh,loạinhạcphim,tốcđộvà lượngchuyểnđộngcủahìnhảnh,màusắcvàchất lượnghìnhảnh...vànhưvậyôngtatạorabấtcứtâmtrạngnàoôngtamuốnkhángiảcó.Bạncóthểchỉđạochonãobộtheocáchtươngtựđểtạorathứtâmtrạnghayhànhvihỗtrợchonhữngnhucầuvàmụctiêulớnnhấtcủabạn.

Hãynghĩ vềmột kỉ niệmvô cùngdễ chịu xảy ra hoặc cố từ lâu.Chỉ cầnnhắmmắt, thư giãn và nghĩ về kí ức ấy.Tiếp đến, hãy làm cho hình ảnhtưởngtượngtrongtâmtrísángdầnlên.Khihìnhảnhsángdầnlên,hãychúý:tâmtrạngcủabạncũngthayđổi.Hãymangbứcảnhhìnhdungđếngầnbạnhơn.Sauđó,dừng lại, làmchonó lớn lên.Điềugìxảy rakhibạn tácđộng vào hình ảnh như vậy?Nó thay đổi cường độ của trải nghiệmđúngkhông?Khikhiếnmộtkíứcdễchịulớnhơn,sánghơnvàgầnhơn,bạnđãtạoramộthìnhảnhthậmchícótácđộngmạnhmẽhơnvàlàmbạndễchịuhơn, làmtăngtácđộngmạnhmẽvàsựdễchịucủahìnhảnhtưởngtượng.Việclàmnàyđặtbạnvàomộttâmtrạngvuivẻhơnvàmạnhmẽhơnnữa.

Aicũngcóbaphươngthứccảmnhận,hayhệthốngnhậnthức:thịgiácthínhgiácvàxúcgiác; nhưng ta dựavàoba thể thứcnàyởmứcđộkhácnhau.Nhiềungườisửdụngnãobộchủyếubằnghìnhảnhtrựcquan.Họphảnứngvớinhữnghìnhảnhhọcảmnhậntrongtâmtrí.Ngườikhácchủyếudựavàoâm thanh.Cóngười lại dựavào cơquanxúcgiác; họphảnứngmạnhmẽ

nhấtvớinhữnggìhọnghethấyhoặccảmthấy.Thếnên,saukhibạnđãcóđượcnhiềuhìnhảnhtưởngtượng,hãylàmtươngtựvớihệthốngcảmnhậnkhácnhưxúcgiácvàthínhgiác.

Khôngphảiaicũngphảnứngtheocáchgiốngnhau.Nhữngmanhmốithôngquaxúcgiácđặcbiệtgợiranhữngphảnứngkhácbiệt.Aicũngthấyrằng:bằngcáchlàmchohìnhảnhlớnhơn,sánghơn,họđãtăngthêmsựcảmnhậncủamình về kỉ niệm ấy. Nó làm cho hình ảnh trong tâm tưởng thêm ấntượnglôicuốn.Vàquantrọngnhấtlànóđưabạnvàomộttâmtrạngtíchcực,vuivẻvàtrànđầysứcsốnghơntrước.Khithựchiệncácbàitậpnàytạicácbuổitưvấntâmlí, tôicóthểthấychínhxáccáigìxảyratrongtâmtrícủamộtngườibằngcáchchỉquansátcơchếsinhhọccủangướiấy:Hơithởsâuhơn,vaingangra,khuônmặtthưgiãnvàtoàncơthểlinhhoạthẳnlên.

Làmtươngtựvớihìnhảnhgâytácdụngtiêucực.Hãynghĩvềviệclàmbạnbựcbội,khiếnbạnđauđớn.Khiếnhìnhảnhấysánghơn.Mangnóđếngầnbạnhơn.Làmnólớnhơn.Điềugìđangxảyratrongnãobộcủabạn?Hầuhết nhữngngười đã thựchiện trướcđây thấyhình ảnh tiêu cựckia có tácđộngmạnhmẽ hơn.Những cảmgiác gây tác động xấu trước đây trở nênmạnhmẽhơnbaogiờ.Bâygiờđặthìnhảnhấyvềchỗcũcủanó.Chuyệngìsẽxảyranếunhưbạnlàmchonónhỏđimờdầnvàngàycàngxamãi?Hãythửnghiệmvàghinhậnsựkhácbiệttrongcảmxúc:nhữngcảmxúctiêucựcsẽkhôngcòncóđượcảnhhưởngcủachúngnhưtrước.

Tìmmộthìnhảnhgâytácđộngtiêucực.Hãythunhỏhìnhảnhấy.Đểýtớichuyệngìxảyrakhihìnhảnhấynhỏdầnlại.Bâygiờhãylàmchonómờđi,tốiđi,khónhìnnhậnhơn.Hãychuyểndịchnóđithậtxa,đểnóvàomộtgóccàngtốicàngtót,đểbạnkhôngnhìnthấynónữa.Cuốicùng,ghinhậnđiềugìbạnnghe-nhìnthấyvàcảmnhậnkhihìnhảnhấybiếnmất.

Vềcơbản,tasốngtheohaicách:đểmặcnãobộthaotúngtatheocáchnóđãtừnglàmtrongquákhứ.Dùnóđưarathứhìnhảnh,tiếngđộnghoặccảmxúcnào,tacũngphảnứngngaybằngcáchhìnhthànhmộttâmtrạngtươngứng.Hệtnhưthửnghiệmkíchthích-phảnhồicủaPavlov.Ngượclại, tacóthểchọn cách điều khiển não bộmột cách có ý thức để có tâm trạng như ýmuốn.Chọnnhững trải nghiệmkhó chịu, nhữnghình ảnh buồnbã và tổnthương,sauđópháhủychúng.Đồngthờipháhủysứcmạnhvàảnhhưởngcủachúngvớibạn.Bạncóthểnhớlạichúngtheocáchchúngkhôngcòntácđộngtiêucựcđếnbạn.Bạngiữchúngởmứcbạncóthểbìnhtĩnhsuyxétvà

sửdụngchúngcóhiệuquả.

Cóbaogiờbạntrảiquatrườnghợpcómộtcôngviệchoặcnhiệmvụquátotát đến độ bạn cảmgiác không bao giờ bạn làmđược, thế nên bạn chẳngbuồnbắttaylàmviệcấy?Nếuhìnhdungnhiệmvụấychỉlàmộtbứctranhnhỏbé,bạnsẽcảmthấymìnhcóthểlàmđược.Bạnsẽcónhữnghànhđộngthíchhợpthayvìlảngtránhvìquásợhãi.Tôibiếtnóinhưvậynghecóvẻđơngiảnhóavấnđề,nhưngkhibạnlàmnhưvậybạnsẽpháthiệnrarằng:thayđổihìnhảnh tưởng tượngcó thể thayđổi cảmnhậnvềcôngviệc,vànhưvậycóthểthayđổihànhđộngcủabạn.

Tấtnhiên,giờbạnđãbiếtbạncóthểchọnnhữngkỷniệmtốtđẹpvàlàmchochúngmạnhmẽhơn.Bạncóthểchọnniềmvuinhonhỏtrongcuộcsốnglàmchochúnglớnhơn,thêmtươisánghơn,manglạiviễncảnhlàmviệctốtđẹpchomọingười.Đồngthờilàmbạnthấyvuivànhẹnhõmhơn.Đólàcáchtạoramộtcuộcsốngsôinổi,vuivẻvàtrànđầynhựasống.

“Khôngcógìlầtốthayxấu.

Chỉcócáchnhìnnhậnvềsựviệclàquantrọng”.

_WilliamShakespeare

Cómộtbàithựchànhđơngiảnđãgiúpđượcrấtnhiềungười.Cóbaogiờbạnbịmộtcuộcđốithoạinộitâmdaidẳngquấyrầyhaychưa?Cóbaogiờbạncảmgiácnãobộchuẩnbịkíchđộnghaychưa?Rấtnhiềukhinãobộchúngtalặplạilặplạimộtcuộcđốithoạimãikhôngthôi.Tacốgiànhphầnthắngnhữngcuộctranhluậntrongquákhứ,haycốghiđiểmtrongnhữngcuộcbàncãixảyrađãlâu.Nếuchuyệnxảyravớibạn,hãygiảmbớtâmthanhxuống.Rấtnhiềugiọngnóitrongbạnsẽnhỏđilùixadầnvàyếudần.Biệnphápnàyđãgiảiquyếtrắcrốichorấtnhiềungười.

Cóbaogiờbạncónhữngcuộcđốithoạinộitâmkhiếnnănglựccủabạnbịhạnchế?Hãycứnghenhữnglờiđốithoạiấy,chỉcóđiềubằngmộtgiọnggợicảmhơn, với cường độ nhẹ nhàng hơn: “Ngươi không thể làm được việcđó”.Bâygiờbạncảmnhậnthếnào?Cólẽbạnsẽthấymìnhcóđộngcơđểhànhđộnghơnkhigiọngnóikiakhôngngừngbảobạnđừnglàm.Hãythửngayvàtrảinghiệmsựkhácbiệt.

Hãynhớ:hìnhảnhbiểuđạttrongtâmtưởnggiốngnhaucũngsẽtạoratâmtrạngvàcảmxúcgiốngnhau.Cảmxúcvàtâmtrạnggiốngnhausẽtácđộngvàdẫnđếnnhữnghànhđộnggiốngnhau.Nhưvậy,nếu tìmđượcmột trảinghiệmcụthểkhiếncảmxúccủamìnhsôinổihơn,manglạiđộnglựclàmviệc, bạn sẽ biết chính xácmình cần xử lýmọi trải nghiệm, khiến chúngmangchobạnnguồnđộnglực.Từtâmtrạngmuốnhànhđộng,bạnsẽhànhđộnghiệuquả.

Quantrọnglàghinhậnnhữnghìnhthứccảmnhậnquantrọngnhấtđịnhảnhhưởngđến tahơnnhữnghình thứccảmnhậnkhác.Vídụ, tôi có lầncùnglàmviệcvớimộtcậubé.Cậukhôngmuốnđếntrường.Hầunhưcảmnhậnbằngtrựcgiáctácđộngđếncậunhiềunhất.Tuynhiên,nếutựnhủmộtsốtừnhấtđịnh,bằngmộtâmvựcnhấtđịnh,cậusẽlậptứcthấymuốnđihọcngay.Thêmvàođó,khicónguồnđộng lựcnhưvậy,cậubé thấycơcủabắp taycăngthẳng.Ngượclại,khikhôngcóđộnglựchoặcđangtứctối,cơhàmcủacậubécăngra.Giọngnóikháchẳnbìnhthường.Chỉbằngcáchthayđổihaihìnhthứccảmnhậnnày,tôiđãgầnnhưlậptứcthayđổitrạngtháitinhthầncủacậubé:từtrạngtháitứctốivàchánnảnsangtrạngtháisôinổi,sẵnsàngđihọc.

Muốnhọchỏinhờbắtchước,bạnhãyluôntòmòvềcáchngườikhácgiànhđượcthànhquảnhưhọmongmuốn,cảvềmặtthểchấtlẫntinhthần.Vídụ,khingườitađếnvớitôi,nhờtưvấnvàbảo:“Tôibuồnnảnquá”.Tôikhônghỏi:“Anh/chịbuồnnảnrasao?”,rồiyêucầuhọtrìnhbàyvớitôitạisaohọcótâmtrạngnhưvậy.Làmthếchỉđẩyhọvàotâmtrạngbuồnnảnhơn.Tôikhôngmuốnbiếttạisaohọlạibuồnvànảnchí.Tôikhôngcầnbiếthọnảnchínhưthếnào.Vìthếtôisẽhỏi:“Làmthếnàochịcótâmtrạngđó?”.Tôihaygặpánhnhìnsửngsốtvìhọkhôngnhậnrarằngmìnhđãcómộtsốhoạtđộngnhấtđịnh(cảvềthểchấtlẫntinhthần)đểcócảmgiácbuồnnản.Nêntôisẽhỏi:“Nếutôilàchị,tôiphảilàmsaođểcóđượccảmgiácbuồnnản?Tôihìnhdungcáigì?Tôitựnhủmìnhrasao?Tôinóivềtâmtrạngbuồnnảnnhưthếnào?Tôisửdụnggiọngnóicủamìnhtheocáchnào?”.Nhữngtiếntrìnhnàytạoranhữnghànhđộngcụthểcảvềmặtthểchấtlẫntinhthầnvànhưvậytạoranhữngkếtquảcụthểvềcảmxúc.Nếubạnthayđổicấutrúccủamộttiếntrình,nósẽđổikhác.Tâmtrạngcủabạnsẽkhôngcònlàtâmtrạngbuồnnảnnữa.

Khibiếtphải làmgìvớimộtý thứchoàntoànmớimẻ,bạncóthểbắtđầuđiềukhiểnnãobộcủamìnhvàtạoranhữngtâmtrạnghỗtrợchobạn,giúp

tăng thêmchất lượng cuộc sống như bạnmongmuốn và xứng đáng đượchưởng.Vídụ:làmthếnàobạncóthểnổigiậnhoặcủrũ?Bạnhìnhdungmộthìnhảnhđẹpđẽnhấtvềmộtsựvậthayhiệntượngkhông?Haybạntựnhủbằnggiọngnóinộitâmbuồnbã?Cáchtạocảmgiácvuivẻchomìnhlàgì?Bạn có hình dungnhữngbức tranh tươi sáng hay không?Nhữngbức ảnhtrongtâmtríbạnchuyểnđộngnhanhhaychậm?Giọngnóinàobạnsửdụngđểnóichuyệntrongtâmtưởng?Giảsửmộtngườiyêuthíchcôngviệccònbạn thìkhông.Nhưngbạncũngmuốnyêu thích làmviệcnhưhọ,hãy tìmxemngườiấylàmthếnàođểtạoracảmgiácyêuthíchcôngviệcnhưvậy?Bạnsẽngạcnhiênkhithấybảnthânthayđổithậtnhanhchóng.Tôitừnggặpnhiềungườiphảichữatrịtâmlítrongnhiềunămtrờinhưngsauđólạicóthểthayđổirắcrốitâmtrạnghànhvicủamìnhchỉtrongvàiphút.Suychocùng,cảmgiácgiậndữ,buồnbãvàcảmgiácmêliđềukhôngphảilàsựvậthiệntượng thực. Chúng là các tiến trình được tạo ra bởi những hình ảnh, âmthanhtưởngtượngvàhànhđộngcủacơthểđượckiểmsoátmộtcáchcóýthứchoặcvôthức.

Cuộcsốngsẽ tuyệtdiệubiếtbaokhi tacoimọiviệc ta từngghétcayghétđắng thành côngviệc ta thích thúvàgắn chúngvới nhữnghình thức cảmnhậndễchịu.Hãynhớ,trongcảmxúccốvàivấnđềliênquanđếnnhau.Bạnđãbiếtđiềugìlàdễchịu,điềugìlàthoảimái.Bạnchỉđơngiảnđặtlạitênchocảmnhậnvàlậptứctạoramộtcảmxúcmớivềchúng.Cuộcsốngsẽdễchịu hơn nhiều nếu bạn đối mặt với những rắc rối, thu nhỏ chúng và đểchúngraxacàngtốt.Khiấy,vớibạn,cơhộivàkhảnăngsẽlàvôtận.Vàquyềnchọnlựacơhộinằmgọntrongtaybạn!

Điềuquantrọngphảinhớlàkĩnăngtạonênđiềunàyđòihỏiphảilặpđilặplại nhiều lầnvà thựchànhcho tới khi lão luyện.Càng thườngxuyên thựchànhchuyểnđổicácnhậnthứcđơngiảnnhưvậy,bạncàngnhanhchóngtạokết quảnhưbạnmongmuốn; thayđổimứcđộ sáng tôi củamột hình ảnhmanglạihiệuquảtolớnhơnthayđổikíchcỡvàvịtrícủachúng.Biếtđượcđiềunày,bạnsẽbiếtrằngphảiđiềuchỉnhđộsángtrướctiênkhimuốnthayđổimộttrảinghiệm.

Cóngườinói thayđổihình thức cảmnhận rất tuyệt.Nhưngđiềugì khiếnchúngkhôngthayđổingượctrởlạinhưtrước?Tahoàntoàncóthểthayđổicảmxúccủamìnhtrongkhoảngkhắc.Nhưngsẽcàngtuyệtvờihơnnếutôicóphươngphápthayđổinómộtcáchtựđộngvàthườngxuyênhơn.

Phương pháp là: tiến trình “khuônmẫu thể hiện”.Khuônmẫu này có thểđượcsửdụngđểgiảiquyếtnhữngrắcrốidaidẳngvànhữngthóiquenxấu.Khuônmẫuthểhiệnxử11nhữnghìnhảnhtrongtâmtưởngthườngtạotâmtrạngchánnảnvàbuộcchúngtựđộngtạoranhữnghìnhảnhmới,đưachủthểvàotrạngtháiphấnkhởinhưmongmuốn.Vídụ,nếubiếthìnhảnhnàogâycảmgiácthèmăn,vớikhuônmẫuthểhiện,bạncóthểtạomộthìnhảnhmớivềmột thứkhác có tácđộngmạnhmẽhơnđốivớibạnvàkhiếnbạn(mỗikhinhìnhoặcnghe thấynó) là từ chốiđồănmột cáchcươngquyết.Nếubạn liênkếthaihìnhảnhđó,mỗikhibạnănquánhiều,hìnhảnhđầutiên sẽ ngay lập tức tạo ra hình ảnh thứ hai. Bạn sẽ không thèm ăn nữa.Khuônmẫu thể hiện có tác dụng ở chỗ: khi đã lão luyện, sử dụng nhuầnnhuyễnkhuônmẫunày,bạnkhôngphảinghĩvềnónữa.Tiến trìnhnàysẽdiễnramộtcáchtựđộng,khôngcầncốđểýđếnnó.Dướiđâylàtiếntrìnhhoạtđộngcủakhuônmẫuthểhiện.

Bướcmột:nhậnbiết hànhvimuốn thayđổi.Hãy tạomột hình ảnh tưởngtượng về hành vi ấy như thể tậnmắt chứng kiến.Nếumuốn chữa tật cắnmóngtay,hãyhìnhdungbạnđangđưataylênmiệng.Cácngóntayđangởgiữahailànmôivàbạncắnmóngtaynhưvẫnthườnglàm.

Bướcthứhai:khicóhìnhảnhrõràngvềhànhvimuốnthayđổi,cầncómộthìnhảnhkhácđó là:bạn sẽ ra saonếu thayđổiđượcvà thayđổiđócóýnghĩagì.Hãyhìnhdungnhữngngóntayxadầnmiệng.Tạoramộtchútáplựclêncácngóntaykhibạnchuẩnbịcắnmóngtay.Nhìncácmóngtayđãđượcgiũacẩnthận,sơnthậtđẹp.Hìnhdungmìnhđangmặcbộquầnáođẹpnhấtvà thấy chưabaogiờmìnhchỉnh tềvà tự tinnhưvậy.Hình ảnhbạnđang trong tâmtrạngnhưmongmuốnphải làhìnhảnh táchbiệt.Lído: taphảitạomộthìnhảnhlítưởng,đểtiếptụccảmnhậnvàkhaithácnó,khiếnnómanglạitâmtrạngtốtchứkhôngphảihìnhảnhđangcó.

Bướcba:hìnhdungthậtnhanhcảhaihìnhảnh.Đểhìnhảnhmanglại tâmtrạngchánnảntựđộnggợinênhìnhảnhmanglạitâmtrạngthỏaimáivàtrànđầysinhlực.Khiđãcócơchếgợinhớnày,bấtcứthứgìtrướcđâythườngkhiếnchobạncắnmóngtaybâygiờđềugợinênhìnhảnhbạnđangởtrongtâmtrạngmuốntiếnđếnhìnhảnhlítưởngbạnđãtạorachomình.Nhưvậybạnđãtạoramộtphươngpháphoàntoànmới,mộtconđườngmớichonãobộgiảiquyếtnhữngrắcrốitrongquákhứđãtừnggâybựcbộichobạn.

Dướiđâylàcáchlàm:đểbắtđầu,hãyhìnhdungmộthìnhảnhtươisángvề

hànhvimuốnthayđổi.Tiếptheo,ởgócbênphảicủahìnhảnhấy,hãyhìnhdungmộtbứctranhnhỏtốivềthóiquenmongmuốn.Bâygiờ,hãyphóngtobứchìnhnhỏ(trongvòngchưađầymộtgiây)lớnlênvềkíchcỡvàđộsáng.Đếnđộ che phủ bức tranh về hànhvi khôngmongmuốn.Đồng thời, nhủthầmtừ“Tuyệtquá!”vớisựphấnkhíchvànồngnhiệtnhấtcóthể.Tôibiếtnghenhưvậycóvẻtrẻcon.Tuynhiên,khinói“Tuyệtquá!”thậtphấnkhích,bạnđãgửimộtchuỗitínhiệutíchcựcđếnnãobộ.Khicónhữngbứctranhnhưvậytrongtâmtưởng,toànbộtiếntrìnhthayđổisẽdiễnrangaykhibạnnóitừ“Tuyệtquá!”.Lúcnày,trướcmặtbạnsẽlàbứctranhđầymàusắc,rõnét,vôcùngtươisángvàtolớnvềhànhvimuốncó.Bứctranhvềhànhvicũtrướcđâyđãbịxératừngmảnhnhỏ.

Chìakhóacủakhuônmẫunàylà tốcđộvàsựtáidiễn.Bạnnhấtđịnhphảihìnhdungvàcảmnhậnrằngbứctranhtốivànhỏsẽlớnlên,sángravàbùngphátxuyênquabứctranhlớn,pháhủynó,thaythếnóbằnghìnhảnhthậmchícóphần tươisánghơn, to lớnhơn;cónộidung lànhữnggìbạnmuốnthayđổi.Bâygiờbạnchỉviệccảmnhậncảmxúc tuyệtvờikhicósựvật,hiện tượng đang ở trạng thái như bạnmuốn. Sau đó,mở bừngmắt trongvòngchưatớimộtgiâyđểxóađitâmtrạngcũ.Khinhắmmắtlại,hãylặplạitiến trìnhấymột lầnnữa.Bắtđầubằngcáchnhìn thấy thứbạnmuốnthayđổitrongmộtbứctranhlớn.Sauđóhìnhdungmộtbứctranhnhỏdầnlớnlênvềkíchcỡ,độsángrồibùngphátxuyênquahìnhảnhcũ.Nói“Tuyệtquá!”,rồidừngđểcảmnhậncảmxúcnày.Mởmắt.Nhắmmắt.Nhìnthấythứmuốnthayđổi.Nhìnbứctranhđầutiênvàcảmnhậnbạnmuốnthayđổinó.Lặplạitiếntrìnhlầnnữa.Làmnhưvậytừnămđếnsáulầncàngnhanhcàngtốt.Hãynhớchìakhóalàtốcđộ.Bạnsẽthấyvuithíchvớitiếntrìnhnày.Hãylặplạichotớikhibứctranhcũtựđộnggợinhớđếnbứctranhmới,cảmxúcmới,tâmtrạngmớivàhànhvihoàntoàntươimới.

Tiếntrìnhsẽkhônghiệuquảnếuhìnhảnhcủathóiquentiếnbộđượchìnhdungkhônghấpdẫnvàgợinênkhaokhátởbạn.Điềuquantrọnglàhìnhảnhấyphảicựckìhấpdẫn,đặtbạnvào tâmtrạngmongmuốnvàcóđộng lựchànhđộng:mộtthứbạnthựcsựmuốnhoặcmộtthứquantrọnghơncảhànhvicũtrongquákhứ.Nếucóthêmtrợgiúpcủacáchìnhthứccảmnhậnkhácnhưkhứugiáchoặcvịgiácsẽrấttốt.Tiếntrìnhthểhiệntạoranhữngkếtquảđángngạcnhiênthậtnhanhchóngnhờcónhữngthiênhướngnhấtđịnhcủanão bộ. Não bộ hay tránh xa những gì tạo cảm giác không thoải mái vàhướngtớinhữngsựvậthiệntượngtạocảmgiácthoảimái.

Tiếntrìnhcũnghữuhiệukhibạnmuốnloạibỏnỗisợhãihoặctứcgiận.Hãychọnmộtthứbạnsợphảilàm.Hìnhdungnótheocáchbạnmuốnthayđổi.Hãyhìnhdunghìnhảnhấythựcsựhấpdẫn.Bâygiờhãylặplạitiếntrìnhthểhiệnbảylần.Kếđếnhãynghĩvềthứbạnsợhãi.Bâygiờbạncảmnhậnthếnào?Nếukhuônmẫuthểhiệndiễnrahiệuquả,ngaykhinghĩvềđiềukhiếnbạnsợhãi,tựđộngbạnsẽnhớtớihìnhảnhmongmuốn.

Mộthìnhthứckháccủakhuônmẫuthểhiệnlàhìnhdungbạnđangcómộtsúngcaosutrongtay.Cáchđókhôngxalàhìnhảnhtưởngtượngvềhànhvibạnmuốnthayđổi.Đặtbứctranhnhỏvềhànhvi lí tưởngvàodâycaosu.Sauđóhãydõitheotrongtâmtưởnghìnhảnhnhỏkiađượckéocàngxavềphíasauchotớikhisợidâycaosucăngrarồibuôngtay.Hãynhìnhìnhảnhnhỏđóphávỡhìnhảnhcũởphíaxa.Điềuquan trọng làkhi làmnhưvậytrong tâmtưởngbạnphảikéodâycaosucàngxavềphíasaucàng tốtkhibuôngtay.Bạnvẫnphảinóitừ“Tuyệtquá!”,khibạnbuôngtayvàđểbứctranhcũ từnghạnchếbạnvỡ tan.Nếu làmđúngcách,khibuông taykhỏidây,bứctranhvềhìnhảnhlítưởngsẽbắnđithậtnhanh.Dừngngaytạiđó,giànhmộtkhoảngkhắcđểnghĩraýtưởnghoặchànhvihạnchếmuốnthayđổi.Sauđó,sửdụnghìnhthứcsúngcaosuđểthayđổihìnhảnhbạnkhôngcònmongmuốn.

Hãynhớ: trí tuệbấtchấpquy luật tựnhiên.Nócó thểđingược thờigian.Trongcuộcsốngthực,cácsựkiệntrongquákhứkhôngthểlặplại.Thựctếvòngxoaythờigianchỉtiếnlênphíatrước.Nhưngtâmtríbạncóthểlặplạicácsựkiệncũngnhưquayngượcbánhxethờigian.Vídụ,khimớiđếnvănphòng,thứđầutiênđậpvàomắtlàbảnbáocáoquantrọngbạnđangrấtcầnchưahoànthành.Rấtcóthểbạnsẽcótâmtrạngchánnản.Bạntứcphátđiên.Bạnnổicơn thịnhnộ.Bạnmuốnđinhanh rangoàihétvàomặtcô thưkí.Nhưnglahétnhưvậychẳngmanglạikếtquảnhưbạnmuốn.Nóthậmchícòn làmcho tìnhhuốngxấu thêm.Chìakhóa là thayđổi tâm trạng, trởvềtrạngtháichophépbạngiảiquyếtmọiviệchiệuquả.

Tôikhôngkhuyênbạn lảngtránhrắcrối.Cónhiều thứcầnphảichỉ rõ.Aicũngbiếtrằngdùcómộtngàyvới99%mọichuyệntốtđẹp,tavẫnvềnhàvới vẻ ủ rũ. Tại sao vậy?Bởi vì vẫn còn 1% vấn đề đang đi theo hướngkhôngmongmuốn.1%sựviệcnhỏnhoiđóhiểnhiệntrongtâmtrínhưmộthìnhảnhchóilòadữdội,choángngợpvàbiếntấtcảnhữngthứkhácthànhnhỏnhoi,âmu,lặnglẽvàmờnhạt.

Chẳngcóai luônủ rũ từkhimớisinh racho tớikhinhắmmắt.Buồnnảnkhông phải là điều kiện sống vĩnh cửu.Tâm trạng buồn nản không giốngtìnhtrạngmấtchân,liệttay.Nóchỉlàtrạngtháiconngườicóthểlâmvào,cũngcóthểthoátra.Thựctế,nhiềungườimangtâmtrạngbuồnnãocórấtnhiềukỉniệmvui.Cókhicònnhiềuhơncảnhữngngườibình thường.Họchỉkhônghìnhdungnhữngtrảinghiệmvuivẻđótheocáchnhậptâm,coiđólànhữngbứctranhtươisángvàrộnglớn.Rấtcóthểhọhìnhdungnhữngkỉniệmhạnhphúcxaxôichứkhônggầngũi.

Hãydànhmộtphútnhớvềmộtsựkiệncủatuầntrướcvàđẩynóthậtxa.Nócócònlàmộttrảinghiệmmớiđâynữahaykhông?Điềugìsẽxảyranếubạnkéonólạigầnhơn?Khikéocảmxúcvàtrảinghiệmlạigầnhơn,phảichăngnó tươimới hơn?Có người chỉ trải nghiệm niềm vui và hạnh phúc trongkhoảnhkhắc, sauđó lạiđẩychúng raxanhư thểchúngđãxảy racả trămnămrồi.Ngượclại,họlưutrữkinhnghiệmbuồnvàrắcrốiởmộtnơi thậtgầngũi.Cóbaogiờbạnngheaiđóbảo: “Tôi cần tránhxa rắc rối”?.Bạnkhôngcầnphảiđi thậtxamới lảng tránhđượcchúng.Cứđẩychúngraxatrongtâmtưởngvànhậnbiếtsựkhácbiệt.Nhữngaitừngcảmthấychánnản,thôngthườngđềuthấyđầuóctrĩunặng,vớinhữnghìnhảnhdaidẳngnặngnề,choángngợp;đầynhữngâmthanhchói tai.Cònnhữngkỉniệmvui lạimờ nhạt và xa xôi. Cách thay đổi không phải nhận chìm những kỉ niệmbuồn.Phảithayđổihìnhthứccảmnhậnthayđổi,chínhcấutrúccủakỉniệm.Kếđếnkếthợpnhữnggìbạnluôncảmgiáclàtồitệvớinhữnghìnhảnhmới,khiến chobạn thấy cuộcđời hấpdẫn;mang lại chobạn sứcmạnh, óchàihước,kiênnhẫnvàsứcsống.

Sẽcóngườinói:“Đâucódễthế.Saocóthểthayđổinhanhđếnvậy”.Tạisaokhôngchứ?Hiểuthấumộtvấnđềnhanhsẽtốthơnlàphảimấtmộtkhoảngthờigiandàimớilĩnhhộiđượcnó.Đóchínhlàcáchnãobộtahọchỏi.Hãynhớkhixemmộtcuốnphim.Bạnxemhàngngànbứchìnhtrôiquavàkếtnốichúng lại thànhmộtchuỗivậnđộng.Điềugìxảy ranếunhưbạnxemmộttấmhìnhnàyrồisauđómộtgiờsauxemmộttấmhìnhkhácvàđếnngàythứhaihoặcthứbamớixemtấmhìnhthứba?Bạnsẽkhônghiểuchúngnóilênđiềugì.

Thayđổitínhcáchcũngtươngtựnhưvậy.Phươngphápnàyhữuhiệunếumuốnthayđổilốisuynghĩ,thayđổitâmtrạngvàhànhvi.Thayđổinhanhbấtngờsẽ tốthơnnhiềucả thángvậtvãvớimột suynghĩđaukhổ.Vật lílượngtửchỉrarằngsựvậthiệntượngkhôngthayđổichậmchạptrongmột

khoảngthờigiandài.Chúngcónhữngquãngnhảy.Conngườicũngtiếnbộnhanhvớicácmứcđộtrảinghiệm.Nếukhôngthíchcảmgiácđangcó,hãythayđổihìnhảnhnhậnthứctrongtâmtrí.Đơngiảnchỉcóthế.

Vídụkhácvềtìnhyêuthương.Aicũngthấyyêuthươngthậttuyệtvời,thanhtao,gầnnhưmộttrảinghiệmthầnbí.Nócũngquantrọngdùcáchnhìnnhậnvấnđềtheohướngnoigương,nhưngnócũngthểhiệnrằngyêuthươngcũnglàmộttâmtrạng.Cũnggiốngnhưtấtcảcáctâmtrạngkhác,nócũngđượctạorabởimộtchuỗicáchànhđộnghoặckíchthíchkhinhữngkíchthíchvàhànhđộngấyđượcnhậnthứchoặchìnhdungtheomộtcáchnhấtđịnh.Làmthế nào để yêumột người?Một trong những thành phần nhận thức quantrọngnhấttrongviệcyêumộtaiđólànhậptâmvớinhữnggìbạnyêuthíchvềngườiấyvàxalánhnhữnggìbạnkhôngyêuthíchvềngườiđó.Yêumộtngườicóthểlàmộtcảmxúckhôngđịnhhướngvàbấtđồngvìnókhôngphảilàmột cảmxúccânbằng.Takhông thể thốngkênhữngphẩmchất tốtvànhữngmặtxấucủamộtconngườirồilậptrìnhtrênmáytínhđểxemkếtquảbù trừ là bao nhiêu. Bạn hoàn toàn liên tưởng tớimột vài yếu tố từmộtngườilàmchobạnthấythíchthúsaymê.Bạnthậmchíkhôngýthức(tronglúcsaymênhưvậy)vềnhữngkhiếmkhuyếtcủangườimìnhyêu.

Vậyđiều gì hủy hoại cácmối quan hệ?Tất nhiên có nhiều thành tố.Mộtngười sẽ không tìm thấy saymê với những gì trước đây đã từng hấp dẫnmình.Thựctếthậmchícònđixahơn:chỉnhớtớinhữngkỷniệmkhóchịucó liênquanvớingười trướcđâymìnhyêuquývà táchbiệt vớinhữngkỉniệm“cùngchiangọtsẻbùi”.Chuyệnđóxảyranhưthếnào?Chủthểhìnhdungnhữngbứctranhtolớnvềthóiquenbừabãihoặcdùngkemđánhrăngxongkhôngbaogiờđậynắpcủangườiyêumình.Hoặcluôndaydứtvìđốiphương không còn viết thư tình nữa.Hoặc ghi nhớ lời người yêu nói khinónggiận,cãicọ.Sauđónghenhữngđoạnhộithoạiấylặpđilặplạitrongtâmtrínhiềulần,trảinghiệmnhữngcảmxúcnómanglạichomình.Thếnêncôkhôngcònnhớđượcnhữngtìnhcảmdịudànghoặcnhữngkỷniệmđặcbiệtgiữahaingười,hoặcnhữnggìanhtalàmchocôtrongngàylễkỉniệmcủa cảhai.Ta có rất nhiềunhữngví dụ tương tự.Chỉhìnhdungnhưvậykhôngcógìxấu.Chỉnênhiểurõrằng:kiểusuynghĩhìnhdungnhưvậysẽkhôngmanglạisứcsốngchoquanhệcủahaingười.Nếungaytronglúccãicọnảylửa,cônhớlạilầnđầunắmtaynhau;hoặckhingườiyêulàmgìđóđặcbiệtchomình,hìnhdunghìnhảnhấylớnlêngầngũihơnvàsángrựclên.Chuyệngìxảyra?Với tâmtrạngnhưvậy,côgáisẽđốixửvớingườimìnhyêunhưthếnào?

Điềuquantrọnglàkhiphântíchmẫugiaotiếphãythườngxuyênthầmhỏi:“Nếutiếptụchìnhdungmọiviệctheocáchnày,cuốicùngđiềugìsẽđếnvớicuộcđời tôi?Khuônmẫuhànhvihiệntạisẽđưatôiđi theohướngnàovàliệuđócóphảilàhướngtôimuốntiếntớihaykhông?Bâygiờlàlúcphântíchhoạtđộngthểchấtvàtinhthầncủabảnthân”.Chẳngaimuốnsaunàynhậnrarằng:cómộtthứthayđổiđượcrấtđơngiảnvàdễdàng,nhưngcuốicùnglạidẫntađitrênconđườngtớimộtnơitakhônghềmongmuốn.

Nhậnbiếtbảnthâncómộtkhuônmẫuđặcbiệtkhisửdụnghìnhảnhkếthợpvàtáchbiệtlàrấtquantrọng.Nhiềungườidànhnhiềuthờigianxóađihìnhảnhtưởngtượng.Họhiếmkhiđểbấtcứthứgì tácđộngmìnhvềmặtcảmxúc.Việcxóabỏnhưvậycũngcócáilợi.Nógiúpbạnkhôngcónhữngtìnhcảmquásâuđậmvềbấtcứđiềugì,đồngthờicókhảnăngđiềukhiểncảmxúchơn.Tuynhiên,nếugắnbóvớikhuônmẫunày,xuađuổigầnhếtnhữnghìnhảnhhìnhdungvềcáctrảinghiệmcuộcsống,bạnthựcsựđangmấtđithứmàtôigọilàdòngnhựasống,mộtniềmvuilớnvàgầnnhưbấttận.Tôithường tưvấnnhữngngườimangócbảo thủ,ngườihạnchếbiểuđạtcảmxúcvề cuộc sống, giúphọ cóđượcnhữngkhuônmẫunhận thứcmới chomình.Bằngcáchtăngsựliêntưởngvàkếthợpbảnthânhọvớinhữnghìnhảnh trong tâmtưởng,họđãsốngvuivẻhơnvà thấycuộcsống làmột trảinghiệmhoàntoànmớimẻ.

Mặc khác nhiều người lại hoàn toàn nhập tâm với những hình ảnh tưởngtượngtrongtâmtrí.Điềunàymanglạimộttrạngtháivềcảmxúckhôngcânbằng.Bạnsẽthấyvôcùngkhókhănkhiđốimặtvớicuộcsốngbởivìquánhạycảmvớitừngsựviệcnhỏnhặt.Màcuộcsốngkhôngphảilúcnàocũngđầyắpniềmvui,sựdễdãihoặcniềmphấnkích.Ngườiquánhạycảmsẽcựckỳyếuớtvàthườngvơsầuchuốcnãovềmình.

Chìakhóacủacuộcsốnglàsựcânbằngtrongmọithứbaogồmcảnhữngbộlọcvềnhậnthức.Làmthếnàođểhòahợpvớinhậnthứcnàyvàxalánhnhậnthứckia.Chìakhóalà:hãyliêntưởngmộtcáchcóýthức.Điềunàyrấthữudụng.Chủđộngđiềukhiểnbấtcứhìnhảnhnàocó trong tâm trí.Hãynhớnănglựccủaniềmtin.Niềmtinkhôngphảilàđặctínhbẩmsinh.Chúngcóthểthayđổi.Cónhữnglúctatinvàomộtthứđểrồisaunàyphảibậtcườikhinghĩvềnó.Hãynhớcâuhỏichìakhóacủachươngnóivềniềmtin:Làmthếnàođểcóniềmtincho takhảnăngvàsứcmạnh,đồng thờixóabỏnhữngniềmtintiêucực?Bướcthứnhất,phảiýthứcvềtácđộngmạnhmẽcủaniềm

tinđếncuộcsống.Bướcthứhaibạnvừađiquatrongchươngnày:Thayđổicáchhìnhdungvềniềmtin.Vìnếuthayđổicấutrúccủaquátrìnhhìnhdungmộtđiềugìđó,bạnsẽthayđổicảcảmnhậnvềnóvànhưvậythayđổitrảinghiệmthựcsựtrongcuộcđời.Bạncóthểhìnhdungmọichuyệntheocáchmanglạisứcsốngchobạn.Ngaybâygiờ!

Hãynhớmộtniềmtinlàmộttâmtrạngcảmxúcmạnhmẽkhiếnbạntinchắcvàomộtđiềugìđóởconngười,sựvật,ýtưởng,trảinghiệm.Làmthếnàobạncóđượcsựquảquyếtấy?Bằngnhữngcơquannhậnbiết.Bạncónghĩmìnhchắcchắntinvàomộtthứxaxôi,nhỏbé,mờnhạt,tốitămtrongtâmtríhaykhông?

Nãobộcóhệthốnglưutrữ.Cóngườilưutrữnhữnggìmìnhtintưởngvàobáncầunãotrái.Thứkhôngtintưởngởbáncầunãophải.Tôibiếtđiềunàynghecóvẻkỳcục.Nhưngtacóthể thayđổihệthốngmãhóaấychỉbằngcách:bảongườiđónhớvềmộtthứanhtakhôngchắcchắntừbáncầunãophảisangbáncầunãotrái,nơihệthầnkinhlưutrữnhữngniềmtin.Ngaykhilàmnhưvậyanhtabắtđầucảmgiácchắcchắnhơn.Ngườiấybắtđầutinvềmộtýtưởnghoặckháiniệmmàchỉmộtgiâytrướcđóanhtakhônghềchắcchắnvềnó!

Hãyvậndụngnhữngphươngthứcvậndụngnhưđãlàmtrướcđâykhigiảiquyếtvấnđềvềđộnglực.Vậndụngcơquanthịgiác,thínhgiácvàxúcgiácđểsuynghĩvềthứbạnhoàntoàntintưởng.Sauđólàmtươngtựvớithứbạnkhôngtin tưởng.Chúývềsựkhácbiệtgiữahai thứ.Phảichăngcónhữngthứbạntinởthờiđiểmnàysẽkhôngcònchắcchắnởthờiđiểmkhác.Phảichăngnhữngthứbạntingầnhơn,rộnglớnhơnnhữngthứbạnkhôngchắcchắn.Phải chăngmột thứ trongkhung cảnh tĩnhkhácđang chuyểnđộng?Phảichăngcóthứnàychuyểnđộngnhanhhơnthứkia?

Bâygiờhãylàmnhữnggìbạnđãlàmvớiviệchìnhthànhđộnglực.Táilậptrìnhchothểthứccảmnhận:gắnnhữngthứbạnkhôngchắcchắnvớinhữngthứbạntinbằngcáchthayđổimàusắcvàvịtrí.Thayđổiâmthanh,giọngnói,ngữđiệu,nhịpđiệuvàâmsắc.Thayđổicấutrúc,trọnglượng,nhiệtđộ.Khilàmnhưvậybạncảmnhậnrasao.Nếunhưbạnthayđổithậtchínhxáchìnhảnhthườnggâyrasựkhôngchắcchắnnơibạn,bạnsẽcảmgiáctinchắcvàochínhthứmàchỉtrướcđâyvàiphútbạnkhôngtinchắclắm.

Khókhănduynhấtnhiềungườigặpphải chính làniềm tin củahọ:họ tin

rằngsựviệckhôngthểthayđổinhanhđếnnhưvậy.Đócũngchínhlàmộtniềmtincầnthayđổi.

Tấtnhiên,hìnhdungmọithứđếngầnhơnhoặckhiếnchonhữnghìnhảnhđósánghơnkhônglàmtăngấntượngvềtrảinghiệm.Điềungượclạimớiđúng.Nhiều người cảm giác những trải nghiệm sẽ dữ dội hơn khi hình ảnh vềchúngtốiđihoặcmờdần.Quantrọnglàphảitìmrathểthứccảmnhậnnàolàchủchốtđốivớibạn,hoặcđốivớingườimàbạnmuốngiúpđỡ.Vànhưvậytađãcóđủnănglựccánhânđểđisuốttiếntrìnhvàsửdụngnhữnglợithếcủathểthứccảmnhậnấy.

Điều ta thực sự tác động đến các thể thức cảmnhận là đặt lại tên cho hệthốngkíchthíchđãchỉdẫnchonãobộcáchcảmnhậnmộttrảinghiệm.Nãobộđápứnglạibấtcứdấuhiệunào(thểthứccảmnhận)củabạn.Nếucódấuhiệuthuộcmộtthểloạinhấtđịnh,nãobộsẽcảmnhậnnỗiđau.Nếucóhìnhthứccảmnhậnkhác,bạnsẽcảmgiácbìnhthườngvàdễchịutrongkhoảnhkhắc. Ví dụ, trong buổi khai mạc chương trình huấn luyện cho các nhàchuyênmôn về ngôn ngữ của hệ thần kinh tại Phoenix,Arizona, tôi thấynhiềungườitrongphòngcócơmặtcăngthẳng.Họcóbiểuhiệnchothấyhọđangtrảinghiệmnỗiđau.Tôinhớlạinhữnggìtôiđãnóivàthấykhônghềcó điều gì có thể gợi lênmột phảnứngnhưvậyở quá nhiều người trongtrường hợp đó. Cuối cùng tôi hỏimột người: “Cảm giác của anh hiện rasao?”.Anhtabảo:“Tôiđauđầuquá”.Anhtavừadừnglời,mọingườinhaonhaovànóihọcũngvậy.Hơn60%họcviêntrongphòngthấyđauđầu.Họgiảithíchtrongphòngcóánhsángchóicủamáyvideolàmmắthọkhóchịu,thậmchígâyđauđớn.Thêmvàođó,chúngtôiđangtrongcănphòngkhôngcócửasổ.Quạtthônggióhỏngtrướcđó3tiếngđồnghồ.Thếnênkhôngkhíngộtngạt.Nhữngđiềukiệnấyđãtạorasựchuyểnđổicơcấusinhlýhọcởhọcviên.Vậytôiphảilàmsao?

Nãobộchodấuhiệuđauđớnchỉkhinónhậnđượctácđộngđượchiểutheocách:tácđộngbuộcnãobộphảicócảmgiácđau.Thếnên,tôiyêucầumọingườimôtả thểthứccảmnhậnnỗiđau.Ngườinàynóiđauđầunặng, tháidương giật mạnh. Người khác lại không như vậy. Có người thấy đau ởnhữngkhoảngrộngtrênđầu.Ngườikhácđauíthơn.Sauđó,tôiyêucầuhọthayđổithểthứccảmnhậnnỗiđau.Trướctiên,họtựtáchbảnthânkhỏinỗiđauvàgạtnó rangoài.Tiếpđến, tôiyêucầuhọhìnhdungvàđịnh ranộidungkích thướcchohình thểnỗiđauvàđặtnó raxacáchhọmườibướcchân.Tôiyêucầuhọhìnhdunghìnhảnhtrongtâmtưởnglớnhơnhoặcnhỏ

hơnkhiếnchonóbùngphátchotớitậntrầnnhàvàsauđóthunhỏlại.Xong,tôi yêu cầu họ đặt nỗi đau về hướngmặt trời quan sát nó tan chảy thànhkhôngkhírồiquaylạivớitráiđấtdướihìnhthứcánhmặttrờichiếusángchocâycỏ.Cuốicùng,tôihỏihọcảmnhậnthếnào.Trongvòngchưađầynămphút,95%ngườiđượctậphuấnkhôngcònđauđầunữa.Họđãthayđổihìnhảnhtưởngtượng,thayđổicáchđưatínhiệuđếnnãobộ.Nãobộbâygiờcóđượcnhữngtínhiệugiúptạoraphảnứngmới.5%họcviêncònlạiphảimấtthêmnămphútđể thayđổi rõ rànghơn.Mộtngười thậmchíđã cảmgiácmìnhbịchứngđaunửađầu.Nhưngsauđó,anhtabìnhthườngtrởlại.

Mộtdấuhiệubáotrướccuốicùng:mộthệthốnglớnnhữngbộlọccáctrảinghiệmcủaconngườicóthểchỉđạo(hoặcảnhhưởng)đếnkhảnănglưugiữhình ảnh tưởng tượng mới. Hoặc thậm chí tạo sự thay đổi ngay từ đầu.Nhữngbộlọcnàytậptrungtớinhữngthứtacoitrọngnhấtvàtớinhữnglợiích vô thức chúng ta nhậnđược từ hànhvi củamình.Vấnđề này và tầmquantrọngcủagiátrịsẽđượcbàntrongmộtchươngkhác.Chúngtacũngsẽbànvềnhữnglợi íchphụởchương16.Nếunỗiđaugửinhữngthôngđiệpquantrọngvềmộtđiềubạncầnphảithayđổitrongcơthể,sauđónếukhônglàmrõnhucầunàynỗiđausẽquaylạivìnótừngtồntạivàphátđinhữngtínhiệuquantrọng.

Nhữngkiến thứcbạnđãbiết sẽgiúp tăngcườngchất lượngcuộcsống rấtnhiều.Chúngcũnggiúpcuộcsốngcủanhữngngườixungquanhtrởnêndễchịuhơn.Hãyquansátmộtkhíacạnhkháccủaphươngphápchúngtaxâydựngnêntrảinghiệmchomình,mộtthànhtốquantrọngcóthểmanglạisứcmạnhchota,giúptabắtchước,noigươngbấtcứaimộtcáchhiệuquả.

Chương7:Sựsắpxếpýtưởngđểđếnđượcthànhcông

“Hãylàmviệcthậttốtvàcótrậttự”.

_1Corinthians14:40

Tađãbànnhiềuvềhành trìnhkhámphácáchngườikháchànhđộng.Conngườicókhảnăngcóđượcnhữngthànhquảxuấtsắcnhờnhữnghànhđộngcụthể(cảvềthểchấtlẫntinhthần).Đólànhữnghoạtđộngtrongtâmtưởngcộngvớinhữngviệclàmbênngoài.Nếutacónhữnghoạtđộngtươngtựtasẽ tạo ra thành quả tương tự. Tuy nhiênmột nhân tố khác ảnh hưởng tớithànhquả:đólàsựsắpxếpcáchoạtđộng.Cáchsắpxếp(làcáchtađịnhratrậttựchohoạtđộng),cóthểtạonênsựkhácbiệtlớnvềthànhquảcóđược.

Đâulàsựkhácbiệtgiữacâu“conchócắnJim”và“Jimcắnconchó”?Haicâunàyrấtkhácbiệt,nhấtlàkhiJimchínhlàta.Câuchữvẫnthếthôi.Chỉkháctrậttự:cáchsắpxếptừngữ.Ýnghĩacủatrảinghiệmđượcquyếtđịnhbởitrậttựcácdấuhiệugửitớinãobộ.vẫnnhữngkíchthíchấy,vẫnnhữngtừngữấy,nhưngýnghĩathìkháchẳn.Nếumuốnhọchỏiđểcóthànhquảnhưcủanhữngngườithànhcông,họchỏinhờbắtchướctrậttựnàyrấtquantrọng.Trật tựmàtrongđómọiviệcđượchìnhdungtrongtâmtưởngđượcnhậpvàonãobộtheomộtcáchcụthể.Nócũnggiốngnhưcáclệnhtanhậpvàomáyvitính.Nếubạnlậptrìnhcáclệnhtheomộtthứtựnhấtđịnh,máytính sẽ sử dụngmọi khả năng của nó để cho ra thành quả như bạnmongmuốn.Nếubạnlậptrìnhnhữnglệnhđúngnhưnglạitheotrậttựkhácvớitrậttựvốncóbạnsẽkhôngcóđượckếtquảnhưmongmuốn.

Chúngtasửdụngtừ“chiếnlược”đểmôtảnhữngnhântốnày.Cácloạihìnhảnhtưởngtượng,nhữngphươngthứccảmnhậncầnthiết,vàmộttrậttựthíchhợp.Chúngcùngkếthợpvớinhauđểtạomộtkếtquảđặcbiệt.Tacómộtkếhoạchgiúptạorabấtcứthứgìtrongcuộcsống:cảmgiácyêuthương,sựhấpdẫn,độnglực,quyếtđịnh,bấtcứđiềugì.Nếutabiếtkếhoạchchotìnhyêuthươnglàgì, tacóthểtạorađượctâmtrạngnhưýmuốn.Nếutabiếthoạtđộng nào củamình được hiện theo trình tự nào sẽ cho ramột quyết địnhđúngđắn,sauđónếulưỡnglựtacóthểtrởnênquảquyếtchỉtronggiâylát.Tacũngsẽbiếtđâulàchìakhóađểgiúptatạoranhữngthànhquảnhưmong

muốnvớicỗmáysinhhọccủabảnthân.

Mộthìnhảnhẩndụchonhữngthànhtốđượcsửdụngtrongcácchiếnlượclàviệcnướngbánh.Nếumộtngười thợ làmđượcmộtcáibánhchocolate rấtngon,bạncóthểlàmgiốngthếchăng?Tấtnhiênlàđược,nếucócôngthức.Côngthứcchẳngqualàmộtkếhoạch,mộtchiếnlượcđặcbiệtgiúptabiếtnênsửdụngnguyênliệugìvàsửdụngnhưthếnàođểcóđượcthànhquảcụthể.Aicũngcóhoạtđộngcủahệthầnkinhgiốngnhauvàcónguồnlựctiềmtàngnhưnhau.Chínhchiếnlược(cáchsửdụngnhữngnguồnlựcấy)quyếtđịnh thànhquả.Kinhdoanhcũngvậy.Mộtcông tycó thểcónhiềunguồnlựctuyệtvời.Nhưngchínhchiếnlượcgiúpsửdụngtốtnhấtnguồnlựcấysẽquyếtđịnhsựthànhbạicủacôngtyấytrênthươngtrường.

Vậytacầnđiềugìđểcóđượcchấtlượngbánhtươngtựnhưmộtthợnướngbánhchuyênnghiệp?Côngthứclàmbánh?cầnphảitheocôngthứcđómộtcáchnghiêmngặt.Nếutheocôngthứcấythậtcẩnthận,bạnsẽcóđượckếtquảnhưcủangườithợlàmbánhchuyênnghiệpkia,dùcókhibạnchưabaogiờ nướng bánh trước đây.Người thợ làm bánh có thể đã phảimất nhiềunămthửvàsaitrướckhicóđượcmộtcôngthứchoànchỉnhcuốicùng.Bạncóthểtiếtkiệmđượckhoảngthờigiannhiềunămròngấybằngcáchtheobíquyếtcủangườithợkia:bắtchướcnhữnggìôngtalàm.

Córấtnhiềuchiếnlượcđểđếnkếtquảcuốicùng,để tạoravàduy trìmộtsứckhỏetốt,đểcócảmgiácvuivẻvàđượcyêuthươngtrongsuốtcuộcđời.Nếu bạn biết có những người thành công vềmặt tài chính hoặc có nhiềuquanhệtốtđẹp,bạnchỉcầnpháttriểnchiếnlượccủahọvàápdụngnóđểcóđượcnhữngthànhquảtươngtựvàtiếtkiệmrấtnhiềuthờigiancùngsứclực.Đólànănglựccủaviệcnoigươnghaybắtchước.Bạnkhôngphảikhónhọctrongnhiềunămtrờimớithànhcông.

Vậycông thứcmang lạinghị lực,giúpcóđượchànhđộnghiệuquả làgì?Trướctiênđólànhữngthànhtốcầnthiếtđểcóđượcthànhquảnhưmongmuốn.Trongviệc“chếbiến”trảinghiệmcủaconngười,nhữngnguyênliệuchínhlànămgiácquan.

Mọithànhquảcủaconngườiđềuđượchìnhthànhhoặctạoratừmộtcáchsửdụngcụ thểcáccơquan thịgiác, thínhgiác,xúcgiác,khứugiácvàvịgiác.Côngthứccònchobiếtthêmgìnữa?Nóchotabiếtkhốilượng.Trongviệc tái hiện lại trải nghiệm của con người, ta cũng cần biết không chỉ

nguyên liệu,mà cònmỗi nguyên liệuphải cần số lượngbaonhiêu.Trongchiến lược suy tưởng, ta cầnnghĩvềcác thể thứccảmnhậnnhư lànhữngđơnvịcókhốilượng.Chúngchobiếtcụthểtacầnbaonhiêu.Vídụtacầnnhậnthứcbaonhiêuquacơquanthịgiác:độsángrasao,độtốithếnàohoặctrảinghiệmđógầngũiđếnđâu.Tacũngcầnbiết thêmvề tiết tấucủaâmthanhvàcủacấutrúckhitacảmnhậnquacơquanthínhgiácvàxúcgiác.

Liệunhưvậyđãđủchưa?Nếubiếtloạinguyênliệunàocầnphảisửdụngvàphảisửdụngbaonhiêurồi,liệubạncóthểcóđượcmộtchiếcbánhcóchấtlượngđúngynhưcủangườichuyênnghiệpkiakhông?Không,trừkhibạnbiếtcáchsắpxếpquátrìnhnướngbánh.Cónghĩa:khinàochếbiếnnguyênliệugìvàtheotrìnhtựnào.Chuyệngìsẽxảyranếuviệcngườithợlàmbánhchuyênnghiệplàmcuốicùng,cònbạnlàmđầutiên?Liệubạncóđượcmộtcáibánhcóchấtlượngtươngtựhaychăng?Khôngđâu.Tuynhiênnếubạnsửdụngcùngloạinguyênliệucùngsốlượngvàlàmtheocùngmộttrìnhtựbạncóthểcóđượcthànhquảtươngđồng.

Việcgìcũngcầnchiếnlược:chiếnlượcchonguồnđộnglực,chotìnhyêuthươngvàchomộtbềngoàihấpdẫnđốivớingườimìnhyêumến.Nhữngtiếntrìnhnhấtđịnhcủanhữngkíchthíchcụthểluônđạtđượcmộtkếtcụccụthể.Cácchiến lượchaycáckếhoạchcũnggiốngnhưsựkếthợpcủamọinguồnlựctrongnãobộcủabạn.Thậmchí,giốngmãcủakhóasố,nếubiếtcácconsốnhưnglạikhôngsửdụngtheođúngthứtựbạncũngkhôngthểmởđượckhochứanguồnnănglực.Tuynhiên,nếubiếtchínhxáccácconsốvàsửdụngchúngtheođúngthứtự,khóacủakhochứanguồnnănglựcsẽbậttungbấtcứlúcnào.Thếnên,điềubạncầnlàtìmsựkếthợpđểmởkhochứanguồnnănglựccủabạncũngnhưcủangườikhác.

Đâulànềntảngcủasựsắpxếpnày?Cácgiácquan.Tacónguồncảmứngởhaimức:nộitâmvàngoạitâm.Cáchtổchứcvàsắpxếplàcáchtaxếpnhữngthànhtốcơbảnvềnhữngtrảinghiệmởbênngoàivànhữnggìtahìnhdungtrongtâmtưởng.

Vídụ,aitrongchúngtacũngcóhailoạitrảinghiệmthịgiác.Loạithứnhấtlànhữnggì tanhìnthấytừthếgiớibênngoài.Khiđọcmộtcuốnsáchhaynhìnnhữngdòngchữtrênbảngđen,tacótrảinghiệmtrựcquantừbênngoàitácđộng.Loạithứhailàthịgiácbêntrong.Hãynhớtrongchươngtrước,tacó thể thứccảmnhậnbằnghìnhảnh trong tâm trí.Nhữngkhi tứcgiận, takhôngnhìnthấybãibiểnhoặcmâybay,hayniềmhạnhphúc.Tahìnhdung

nótrongtâmtưởng.Nhưvậytatrảinghiệmbằngthịgiácnhưngvớinhữnghìnhảnhtrongtâmtrí.

Đểtạoramộtcôngthức,tanhấtđịnhphảicómộthệthốngnhữngviệccầnlàmvàlàmvàolúcnào.Thếnên,tacómộthệthốngkýhiệuđểmôtảcáckếhoạch.Tabiểuđạttiếntrìnhcảmnhậnvớicáckýhiệutốcký:V(visual)chocơquanthịgiác,A(auditory)thínhgiác,K(kinesthetic)xúcgiác,i(internal)chonội tâm,e(external)chongoại lai, t (tonal)choâmđiệuvàd(digital)chocâuchữ.Khinhìnthấythứgìởthếgiớibênngoài(tácđộngbênngoàiđếncơquanthịgiác)tahãybiểuđạtnóbằngVe.Khicócảmxúcbêntrong,tagọinólàKi.Vídụ,trìnhtựmộtcôgáicóđượcnguồnđộnglựcbằngcáchnhìnthấymộtthứgìđó(Ve)sauđótựnhủvớibảnthân(Aid).Hànhđộngấytạoramộtcảmxúcsôiđộngtrongtâmtrí(Ki).Tiếntrìnhnàysẽđượcmôtảnhưsau:Ve-Aid-Ki.Cứviệcbàncảngàyvớicôấyvềnguyênnhâncủahànhđộngcôta.Nhưngchưachắcbạnthànhcông.Tuynhiên,nếuchocôtathấythànhquảvànóirằngcôtaphải tựnhủvớibảnthânđiềugìkhinhìnthấyhìnhảnhkia,bạncóthểđặtngườiđóvàotâmtrạngtươngtựgiốngcủamình.

Làmgìcũngcầnkếhoạch.Tacầncáckhuônmẫutưởngtượngtrongtâmtríđểtạonhữngkếtquảcụthể.ítngườibiếtlàmthếnàosửdụngnhữngchiếnlượcnhưvậymột cách cóý thức.Thếnên, ta thườngphải chịu cảnh tâmtrạngthayđổiluônvàphụthuộcvàonhữngkíchthíchđếnvớita.Nhưngchỉcầntìmhiểukếhoạchcủamình,tasẽcótâmtrạngmongmuốn.Tacũngcầnbiếtkếhoạchcủangườikhácđểbiếtchínhxáchọphảnứngnhưthếnàovớikíchthíchtừmôitrường.

Ví dụ, có phải khi cầnmuamộtmón đồ, bạn liên tục sắp xếp những trảinghiệmngoạilaivànộitâmtheomộttrìnhtựnhấtđịnh?Chắcchắnrồi.Cóthể bạn chưa hiểu rõ rệt, nhưng thực tế: một quy trình sắp xếp các trảinghiệmquantrọngtừnglôicuốnsựchúýcủabạntớimộtloạixehơicũngcó thể lôi cuốn sự chúý củabạn tớimột kiểunhà cụ thể.Cónhữngkíchthích nhất định theomột trình tự nhất định ngay lập tức đẩy bạn vào tâmtrạngmuốnmuamộtmónđồ.Aicũngcómộttrìnhtựđểlàmtheonhằmtạoranhữnghoạtđộngvàtâmtrạngcụthể.Biểuthịthôngtincủamìnhtrongsựsắpxếpchươngtrìnhcủangườikháclàmộthìnhthứchữudụngđểhòahợp.Thực tế, nếu được làm hiệu quả, tài giao tiếp của bạn sẽ hấp dẫn đến độkhôngcưỡnglạiđượcbởinótựđộngkíchhoạtnhữngkíchứngnhấtđịnh.

Còncó loạichiến lượckháchaykhông?Còncóchiến lượcnàochắcchắnmanglạithànhcônghaykhông?Còncónhữngcáchtổchứcthôngtinbạnbộc lộ vớimột ai đó khiến thông tin đó trở nên hấp dẫn hay không? Tấtnhiênlàcó.Tạonguồnđộnglựcư?Quyếnrũư?Họchỏiư?Luyệntậpthểthaoư?Bánhàngư?Tấtnhiênđềucócả.Vậyvềcảmgiácchánnảnthìsao?Cảmgiácmêlithìsao?Luôncónhữngcáchcụthểđểbộclộtrảinghiệmcủabạntheomộttrìnhtựnhấtđịnhđểtạoranhữngcảmxúcnóitrên.Cónhữngtrảinghiệmgiúptaquảntrịthànhcông.Cónhữngchiếnlượclàmnảysinhócsángtạo.Khicónhữngsựvậthiệntượngtácđộngđếnbạn,bạnsẽcómộttâmtrạngnhấtđịnhnàođó.Bạncầnphảibiếtkếhoạchcủabạnlàgìtrongviệc đạt đượcmột tâm trạng thích hợp.Và bạn cần phải phát hiện nhữngchiếnlượccủangườikháctừngsửdụngđểbạncóthểbiếtcáchchohọthứhọmuốn.

Thếnênthứtacầntìmlàmộttiếntrìnhcụthể,sựsắpxếpcụthểgiúptạoramộtkếtquảnhấtđịnh,mộttâmtrạngnhấtđịnh.Nếubạncóthểlàmnhưvậyvàsẵnsàng làmkhicần,bạncó thể tạora thếgiới riêngnhưmongmuốn.Ngoàinhữngnhucầuthiếtyếuđểnuôisốngbảnthânnhưthứcănvànướcuống,hầunhưnhữnggìcầnthiếtchobạnchỉcònlàmộttâmtrạngtốt.Bạncầnphảibiếtcáchsắpxếpmộtchiến lượcđúngđắnđểcóđược tâmtrạngnhưmongmuốn.

Vấnđềlà:thậmchíkhicóíthoặckhônghềcóchútthôngtincơbảnnàovàhoàncảnhdườngnhưngăntrởbạnhoàntoàn,nếubắtchướcmộtcáchhoànhảocáchtạorakếtquả,bạnsẽlàmhiệuquả.Nhưvậybạncóđượckếtquảtươngđồngtrongmộtthờigianngắnhơnrấtnhiềuthờigianbạnnghĩlàkhảthi.

Mộtkếhoạchđơngiảnhơnđãđượcsửdụngbởivậnđộngviênđiềnkinh:họchỏitừnhữngngườigiỏinhấttronglĩnhvựccủamình.Nếumuốnhọctậpkinhnghiệmtừmộtvậnđộngviêntrượttuyếtchuyênnghiệp,trướchếtbạnquansátkĩxemkĩthuậtcủaanhtalàgì(Ve).Khiquansát,bạnchuyểnđộngtheochuyểnđộngcủaanh ta (Ke).Cho tớikhinhữngchuyểnđộngđó trởthànhmộtphầnkhôngthểthiếucủaconngườibạn(Ki).Khixemtrượttuyết,bạncóthểtựtậpcáchlàmtheo.Khivậnđộngviêntrượttuyếtmàbạnđanghọchỏicầnrẽsangtráihoặcsangphải,bạncũngrẽtheoanhtanhưthểbạnđangtrượttuyếtvậy.Kếđếnbạnsẽhìnhdungmộtbứcảnhtrongtâmtrívềmộtlầntrượttuyếtcủamộtchuyêngia(Vi).Nhưvậybạnđãđitừhìnhảnhtrựcquanbênngoài,nhậnbiếttácđộngtừbênngoàiquaxúcgiác,tớiviệc

cảmnhậnbằngxúcgiácởnội tâm.Kếđến, tạomộthìnhảnhtưởngtượngmớitrongtâmtrí.Lầnnàybạntáchrờibảnthânrakhỏihìnhảnhbạnđangtrượttuyết(Vi).Chuyệnxảyrasẽgiốngnhưbạnđangxemmộtcuốnphimvềbảnthânmìnhđanghọchỏimộtngườikhác(càngchínhxáccàngtốt).Kếđến,bạnbướcvàobứchình tưởng tượngkia.Khiđã làmộtphầncủabứctranh,hãytrảinghiệmcảmgiácmìnhhànhđộngđúngnhưngườimìnhhọchỏi (Ki). Lặp lại hành động này thường xuyên cho tới khi bạn hoàn toànthoảimáivớinó.Nhưvậybạnđãchomìnhmộtchiếnlượccụthểcủahoạtđộngthầnkinhgiúpbạnchuyểnđộngvàthểhiệnởmứcđộđỉnhcao.Cuốicùnghãythửnghiệmnóởthếgiớithựctại(Ke).

SơđồsắpxếpcủatiếntrìnhnàylàVe-Ke-Ki-Vi-Vi-Ki-Ke.Đólàmộttronghàngtrămcáchgiúptahọchỏibấtcứai.Hãynhớcónhiềucáchđểcóđượcthànhquảnhưbạnmuốn.Khôngcócáchđúnghoặcsai.Chỉcổnhữngcáchhiệuquảhoặckhônghiệuquả.

Rõràng,bạncóthểcóđượcnhữngthànhquảchínhxáchơnbằngcáchcóđượcnhữngthôngtinđầyđủvàchuẩnxácvềmọiviệcngườikháclàmđểcókếtquảtốt.Lítưởngnhấtlàkhihọchỏiaiđó,bạncũnglàmtheonhữngtrảinghiệmnộitâm,cũngcóđượchệthốngniềmtinvàsựsắpxếpcácthànhtốđểđếnvớithànhcông.Tuynhiên,chỉcầnquansát,bạncũngđãbắtchướcđượcrấtnhiềuhoạtđộngsinhhọccủangườiđó.Cơchếsinh lýhọc lại làmộtnhântốkhác(sẽbàntrongchương9) tạo ramột tâmtrạnghỗ trợchoviệcđạtđếnnhữngthànhquảnhưýmuốn.

Lĩnhvựcquan trọng (nơimàviệchiểunhữngkếhoạchvà sự sắpxếpnóitrêncóthểtạorasựkhácbiệtlớnlao)chínhlàlĩnhvựcdạyvàhọc.Tạisaocónhữngđứatrẻkhôngbiếtcáchhọc?Tôichắccóhailídochính.Thứnhất,ta thườngkhôngbiếtđâulàkếhoạchhiệuquảnhấtđểdạymộtngườimộtvấnđềcụthể.Thứhai,giáoviênhiếmkhicóđượcýtưởngchínhxácvềviệcmỗihọctròcócáchhọchỏiriêng.Hãynhớ:mỗingườicócáchtổchứcsuynghĩriêng.Nếukhôngbiếtcáchtổchứcquytrìnhhọchỏi,tasẽgặprắcrốikhimuốntruyềnđạtkiếnthứcchohọctrò.

Vídụ,cóngườiđánhvầnrấtkém.Phảichăngngườiấykémthôngminhhơnngườiđánhvầngiỏi?Khônghề.Việcđánhvầngiỏicóliênquanrấtnhiềuđếnsựsắpxếpýtưởng:làmthếnàotổchứclưutrữvàchắtlọcthôngtintừmộtngữcảnhchotrước.Bạncóđượckếtquảphùhợphaykhôngđơngiảnchỉlà:liệubạncóđượcsựtổchứccủahệthầnkinhhỗtrợchovấnđềbạn

cầnphảihoàntấthaykhông.Nhữnggìbạnnhìn,nghe,cảmnhậnđềuđượclưu trữ trongnãobộ.Vôsốnhữngđề tàinghiêncứuchỉ ra rằng:ngườibịthôimiênnhớnhữngthứhọkhôngthểnhớlúctỉnh,thức.

Nếu không biết đánh vần giỏi, rắc rối có thể là là cách hình dung từ ngữtrong tâm trí.Đâu là kế hoạch tối ưu trong việc đánh vần?Chắc chắn đókhôngphảilàchiếnlượccủacơquanxúcgiác.Thậtkhóđểcảmnhậnmộttừ.Nócũngkhôngthựcsựthuộcvềcơquanthínhgiácbởivìcóquánhiềutừbạnkhôngthểphânbiệtbằngâmthanhmộtcáchhiệuquả.Vậyđánhvầncầngì?Nócầnkhảnănglưutrữnhữngđặcđiểmcủahìnhảnhtrựcquanbênngoàitheomộttrìnhtựcụthể.Cáchđểhọcđánhvầnlàcáchhìnhdungranhiềuhìnhảnhtrựcquanđểsaunàytacóthểnhớlạibấtcứlúcnào.

Mộtkhíacạnhkháccủatiếntrìnhhọc:tìmnhữngchiếnlượchọchỏiđượcnhiềungườiưachuộng.Mỗingườiđềucóhoạtđộnghệthầnkinhtheocáchđặcbiệt,mộtlãnhđịanộitâmđặcbiệthọthườngsửdụngnhất.Nhưnghiếmkhitađánhgiáđúngnănglựccánhâncủatừngngười.Tathườngchorằngtấtcảmọingườiđềuhọctậptheomộtcáchgiốngnhau.

Có nhiều trẻ em học không tốt. Nhiều khi bởi chiến lược của chúng sai.Chúngcầnphảihọccáchsửdụng tàinăng tiềm tàngcủamình, tôiđãdạynhữngchiếnlượcấychomộtgiáoviên.Ngườinàycùnglàmviệcvớinhữnghọcsinhthườngcókhiếmkhuyếttrongtiếntrìnhhọctập.Lứatuổichúngtừ11tới14.Chưabaogiờđiểmsốtrongcáckỳthiđánhvầncaohơn70%yêucầu.Chúngchỉđạttừ25%đến50%theoyêucầuthôi.Côgiáonhanhchóngthấyrằng90%nhữnghọcsinhđượccoilàcókhiếmkhuyếtvềhọctậplạicóchiếnlượcđánhvầnthôngquathínhgiácvàxúcgiác.Mộttuầnsaukhicôbắtđầusửdụngnhữngchiếnlượctậpđánhvầnmới,90%trongsố26họctròđạtyêucầu100%.Haiem90%,haiem80%.Bangườicònlại70%.Cônóirằngđãcómộtsựthayđổilớn:“Thậtthầndiệu!Mọirắcrốivềhànhvihọctậpcủachúngbiếnmất”.Côđã trìnhbàynhững thông tinnói trên tớibangiámhiệucủatrườngđểsauđótruyềnđạtkỹthuậtđếntấtcảcácgiáoviêntrongcáctrườnghọccùngquậnvớicô.

Mộttrongnhữngrắcrốilớnvềgiáodụcđólà:giáoviênkhôngbiếtkếhoạchhọctậpcủahọcsinh.Họkhôngbiếtkếthợpcáctiềmlựccótrongmỗihọcsinhcủamình.Chotớitậnbâygiờ,tiếntrìnhgiáodụccủachúngtavẫnhoạtđộngdựatrênnhữnggìhọcsinhcầnphảihọcchứkhôngphảidựatrêncáchlàmthếnàochúngcóthểhọchỏikiếnthứcmộtcáchtốtnhất.Cáckỹnăng

bộclộtốiưuchochúngtanhữngchiếnlượccụthểdànhchocácđốitượngkhácnhau.Đồng thờichohọnhữngphươngpháp tốtnhất trong từngmônhọccụthể.Vídụnhưđánhvầnchẳnghạn.

Rắcrốitronglĩnhvựcgiáodụccũnglàrắcrốitrongnhiềulĩnhvựckhác.Sửdụngnhữngphươngtiệnsailầmhoặcnhữngtiếntrìnhsailầm,tasẽcókếtquảkhônggiốngnhưmongđợi.Sửdụngđúngthứcầndùng,tasẽcócảkhobáu.Hãynhớ:việcgìcũngcầnchiếnlược.Nếulàngườibánhàng,liệubạncómuốn biết kế hoạchmua hàng của khách không?Chắc là có chứ.Nếukháchhàngnhậnthứcchủyếubằngcơquanxúcgiác,bạncómuốnbắtđầubằngcáchchỉchokháchhàngmàusắcđẹpđẽcủaloạixehơianhtađangmuốnmuahaykhông?Chắclàkhông.Bạnmuốnlàmkháchhàngmìnhphấnkhởibằngmộtcảmgiácmạnhmẽ.Bạnsẽmuốnkháchngồisauvôlăng,cảmnhậnđượcghếnệmấmêm,saymêvớinhữngcảmxúcláixetrênconđườngrộngmở.Nếukháchhàngnhậnthứcthiênvềthịgiáchãybắtđầubằngmàusắcv.v...

Chắccóđộcgiảtựnhủ:“Nghecóvẻhayđấy!Làmnhưcóthểđiguốcvàobụngngườikhácvậy!Chỉquansátkhôngthôi,làmsaobiếtđượckếhoạchtrongđầungườitacơchứ.Chỉvớivàiphútnóichuyệnvớikhách,saobiếtđượcđiềugìkhiếnanhtamuahàng?Biếtđâuanhtachỉmuốnxemhàngthìsao?”.Lýdolàbạnkhôngbiếtmìnhnêntìmkiếmgìhoặcnênhỏiđiềugì.Nếu biết hỏi đúng cách, biết thuyết phục và có nỗ lực, bạn sẽ biết kháchhàngmuốngì.Thựcra,tìmhiểukếhoạchcủangườikháckhádễ.Bạncóthểđoánrakếhoạchcủamộtngườichỉtrongvàiphút.

Chương8:Đoánkếhoạchcủaaiđó

“Nhàvuanóinghiêmtrang:hãybắtđầuởnơixuấtphát.Khitớiđượcđíchcuốicùnghãyngừnglại”.

_LewisCarroll,“NhữngcuộcphiêulưucủaAlicetrongthếgiớikỳdiệu

Cóbaogiờbạnquansátmộtthợkhóatàinăngchưa?Nhưcóphépmàu,anhtanhìnchiếckhóamộthồi,Nghethứtakhôngnghethấy.Nhìnthấythứtakhôngnhìnthấy.Cảmgiácthứtakhôngcảmgiácđược.Sauđó,vìbiếtcáchkếthợpnhữngthôngtinvừanhậnbiết,anhmởmộtkétsắtchỉ trongvòngvàiphút.

Chìakhóađểđoánsuytínhcủamộtngườilà:biếtđượccáchngườiđóthôngbáođếnbạnmọi thứbạncầnvềkếhoạchcủahọ.Bằng lờinóihoặcbằngcáchbiểuhiệnquátrìnhsửdụngcơchếsinhlýhọc.Thậmchíbằngcảánhmắt.Bạnsẽbiếtcáchtìmhiểusuynghĩmộtngười thậtđiệunghệnhưđọcmộttấmbảnđồhayxemmộtcuốnsách.Hãynhớ:kếhoạch(haysuytính)đơngiảnchỉlàmộtchuỗinhữnghìnhảnhtưởngtượng(thôngquathịgiác,thínhgiác,xúcgiác,vịgiácvàkhứugiác)đểcóđượcmộtkếtquảcụ thể.Chỉcần tạođiềukiệnchohọ trảinghiệmkếhoạchcủamình, rồighinhậncẩnthậnnhữngviệchọphảilàmmộtcáchcụthểđểcóthểquaytrởlạitrạngtháisuytính.

Trướckhibiếtđọcdòng suynghĩvàchiến lượccủangườikhác,bạnphảibiếtmìnhcầnquansátgì.Đâulàmanhmốichỉchobạnthấyđốiphươngsửdụngbộphậnnàocủahệ thầnkinhởmột thờiđiểmcụthể.Điềutươngtựcũngquantrọngnếutamuốnbiếtthôngthườngconngườipháttriểnvàsửdụnghệthầnkinhrasaođểtạođượcsựhòahợpvàkếtquảtốtđẹphơn.Vídụ,anhAthườnghaysửdụngmộtphầnđặcbiệt tronghệthốngthầnkinh(nhưcơquan thịgiác, thínhgiáchoặcxúcgiác)nhiềuhơn làcáccơquankhác.Điềunàycũngdễhiểu thôi.Cóngười thuận tay trái,cóngười thuậntay phải.Có người thích thời trang kiểu này, người lại thích loại quần áokiểukhác.

Ngoài ra ta cần tìm hiểu hệ thống hình dung chính của người ấy. Nhiều

ngườihaycảmnhậnthếgiớixungquanhbằnghìnhảnh,nănglựctốiđacủahọđượckíchhoạtkhixửlýthôngtinbằnghìnhảnhtrongnãobộ.Bởimuốntheokịpnhữnghìnhảnh lướtnhanh trong tâm trí,họ thườngcóxuhướngnóirấtnhanh.Họkhôngquantâmđếnviệcmìnhbiểuđạtcóchínhxáchaykhông. Họ chỉ muốn đọc nội dung các bức hình lướt qua trong tâm trí.Nhữngngườinhưvậycóxuhướngnóivớilốiẩndụbằnghìnhảnh.Họkểvềmộttiếntrìnhsựviệcbằngcáchquansátnhữngsựviệcấy.

Ngườicóxuhướngthiênvềcơquanthínhgiáchaychọnlọctừngữsửdụng.Họnóilớnhơnbìnhthường.Tốcđộlờinóichậm,cóngữđiệuvàchọnlọckỹlưỡng.Bởivìtừngữrấtquantrọngđốivớihọ,nênhọcẩntrọngkhinói.Họthườngnóinhữngcâunhư:“Nghecóvẻđúngvớitôi”.Hoặc“Tôicóthểngheanhđangnóigì”.

Aithiênvềcơquanxúcgiácnóichậmhơnnữa.Họmuốnđạttớinhữngcảmxúcnhấtđịnh.Giọngnóicủahọthườngtrầm,họthíchnóikiểuthủngthẳngchậmrãi.Nhữngngười thiênvềxúcgiác thườngsửdụng lối ẩndụ từ thếgiớithật.Họthườnghiểuthấunhữngthứcụthể.Vớinhữnggìnặngnềvàdữdội,họcầnluônhiểurõvềnó.

Aicũngcóbagiácquan:thịgiác,thínhgiácvàxúcgiác.Vớiđaphần,mộtngười chỉ cómột giác quan giữ vai trò chủ đạo.Khimuốn biết dòng suytưởngcủangườikhác,đểhiểuhọđưaraquyếtđịnhnhưthếnào,bạncũngcầnbiếthìnhthứccảmnhậnchủyếucủahọlàgìđểcóthểtruyềnđithôngđiệp củamình theo cáchkhiếnhọdễhiểunhất.Nếuđối tượng thường sửdụnghìnhảnhtrựcquan,bạnkhôngcầnphảidiễnđạtthôngđiệpcủamìnhmộtcáchchậmrãi,hít thở thật sâuvànóinhả từng tiếng.Làmnhư thếsẽkhiếnhọphátđiên.Bạnhãynóilàmsaođểthôngđiệpcủamìnhtheokịpvớitốcđộxửlýthôngtincủahọ.

Chỉcầnquansát,lắngnghengườikhácnói,tacóthểngaylậptứccóđượcấntượngnhấtđịnhvềhệthốngcảmnhậncủahọ.VàNLPthậmchítậndụngcảnhữngdấuhiệucụthểhơn,giúptathấysuynghĩnàođangdiễnratrongtâmtríngườiđốidiện.

Đôimắtlàcửasổcủatâmhồn.Tuynhiênnóithìdễ.Đểbiếtcâunóiấyđúngđếnmứcnàothìgầnđâyngườitamớibiết.Thựcra,khônghềcốgìbíẩncả.Chỉcầnnhìnvàomắtngườiđốidiện,tacó thểngay lập tức thấyđượcđốitượngsửdụnggiácquannào trong thờiđiểmđó: thịgiác, thínhgiáchoặc

xúcgiác.

Chuyệntròvớimộtngườivàquansátchuyểnđộngcặpmắtcủangườiấy.Đặtnhiềucâuhỏiđểngườiấynhớ lạihìnhảnh,âm thanhhoặccảmgiác.Đốivớitừngcâuhỏi,mắtcủachủthểchuyểnđộngnhưthếnào?

Khithầmhìnhdungcácloạithôngtin,mắtngườichuyểnđộng,dùchuyểnđộngnàykhónhậnbiết.Nhữnghìnhvẽdưới đâyphùhợpvớimột ngườibìnhthườngthuậntayphải.Tiếntrìnhdiễnratheothứtự.(Chúý:Mộtsốítngườitheotrìnhtựđảongược,phảiquatrái)

THỊGIÁCTHÍNHGIÁCXÚCGIÁC

Chuyểnđộngcủađồngtửchobiếtchủthểhìnhdungvềthếgiớibênngoàinhưthếnào.Cảmnhậnnộitâmvềthếgiớibênngoàichínhlà“bảnđồ”củachủthểvềmột“lãnhđịa”,làthựctại.Mỗingườicómộttấmbảnđồđộcđáovềcùngmộthoàncảnhthựctế.

Vídụ,nếuđồng tửcủamộtngườihướnglên trênvà lệchsang trái:anh tađangnhớlạimộtkýức.Nếumắthướnglênvàlệchhẳnsanglỗtaitrái:anhtađanglắngnghethôngtin.Mắtnhìnxuốngvàhướngvềbênphải,ngườiấyđangtìmđếnphầnlưugiữnhữnghìnhảnhtưởngtượngbằngxúcgiáctrongtâmtrí.

Nhữngbiểuhiệnkháccủaquátrìnhsinhlýhọcchotathêmmanhmốivềthểthứccảmnhậncủachủthể.Nếumộtngườihítsâu,ngựcnângcao:họđangcóhìnhảnhtrongtâmtưởng.Nếuthởđềubằngcơhoành:họđangsuynghĩvềâm thanh.Thở sâuvà thởbụngcho thấyhọđang tìm thông tinvềxúcgiác.Quansátcáchthởcủabangườivàghinhậnnhịp thởcũngnhưvị trí

lồngngựccủahọ.

Tìmthôngtinquagiọngnóikhóhơnnhiều.Ngườihìnhdunghìnhảnhhaynóinhanh, thông thườngcógiọngnóicaovút,giọngmũihoặcvớiâmsắccăngthẳng.Giọngtrầm,thấpvànóichậmchạpthôngthườnglàngườicảmnhậnquaxúcgiác.Mộtnhịpđiệuđềurõràngvàvangdộichothấyngườiđóđangtìmthôngtinxúcgiác.Khiđầungẩngcao,chủ thểđangsuynghĩvềhình ảnh. Nếu đầu ở trạng thái bình thường hoặc hơi cúi (như đang lắngnghe),ngườiđóđangsuynghĩvềâmthanh.Nếuđầucúi thấp,cơcổgiãn,ngườiđóđangsuynghĩthôngtincảmnhậnquaxúcgiác.

Thậmchí chỉquamột cuộc tròchuyệnngắnngủi, ta cũngcóđượcnhữngmanhmốirõràngkhôngthểnhầmlẫnvềhoạtđộngtrínãocủamộtngười,loạithôngđiệpngườiđósửdụngvàcáchđápứngvớikíchthíchbênngoài.Cáchđơngiảnnhấtđểđoándòngsuytưởnglàhỏinhữngcâuthíchhợp.Hãynhớviệcgìcũngcầnkếhoạch,dùlàmuasắmhayđổichác,kếhoạchđểcónguồnđộnglựchoặcđượcyêuthương,kếhoạchđểhấpdẫnhoặcsángtạo.Cáchtốtđểbiếtdòngsuytưởngcủangườikháclà:khôngchỉquansát,phảihànhđộngnữa.Thếnên,nhữngbài tậpdướiđâyvớibạnđồng tậpsẽhữudụngvớibạn.

MANHMỐITỪCẶPMẮT.

VRHìnhảnhtrựcgiácđượclưutrữ:

Hình dung những sự kiện đã được chứng kiến trước đó theo đúng cáchchúng đã được chứng kiến từ trước.Những câu hỏimẫu thường được sửdụngđểđoántiếntrìnhnàylà“Mắtmẹcủabạnmàugì?”và“Áokhoáccủabạntrôngnhưthếnào?”.

VCHìnhảnhtưởngtượng:

Hìnhdunghìnhảnhvềsựkiệnhoặchiệntượngchưatừngxảyratrướcđây.

Hoặchìnhdungnhữngsựviệchiệntượngkhácvớinhữnghiệntượngtừngchứngkiến.Câuhỏiđểđoántiếntrìnhnàylà:“Mộtconhàmãmàucamvớinhữngđốmmàu tím trôngnhư thếnào?”và“Hìnhdungbạnđangđứngởgócđốidiệncủacănphòng”.

ARÂmthanhđượclưutrữ:

Nhớnhữngâmthanhđãtừngnghe.Câuhỏiđểđoántiếntrìnhnàybaogồm:“Câucuốicùngtôivừanóilàgì?”và“Tiếngchuôngbáothứcđồnghồnhàbạnkêunhưthếnào?”.

ACÂmthanhtưởngtượng:

Nghenhữngtừchưatừngnghetrướcđây.Kếthợpâmthanhhoặccâuchữtheocáchmớimẻ.Cáccâuhỏiđoántiếntrìnhnàybaogồm:“Nếubạnsángtácmộtbàihátmớingaybâygiờbàihátấycóâmđiệuthếnào?”và“Hìnhdungtiếngcòixecứuthươngphátratừmộtcâyghitađiện”.

ADÂmthanhtưởngtượng:

Tựnhủbảnthân.Nhữngcâunóihữuhiệuthườnggiúpđoántiếntrìnhnàybaogồm“Tựnhủbản thânđiềubạn thườngnhắcnhởmình”và“Hãyđọcmộtbàithơmàbạnnhớ”.

KHìnhdungbằngxúcgiác:

Cảmnhậncảmxúc,nhữngtiếpxúcrõrệt(cảmgiáckhisờmó)hoặcnhữngcảmnhậnbên trong (cảmgiácchuyểnđộngcủacáccơ).Câuhỏiđểđoántiếntrìnhnàybaogồm:“Bạncảmgiácthếnàokhivui?”,“Bạncảmgiácthếnào khi chạm vào một quả thơm?” và “Bạn cảm giác thế nào khi đangchạy?”.

Chìakhóađểđoánýnghĩhiệuquảlàđặtchủthểvàotâmtrạnghoàntoànnhậptâm.Nhưthế,chủthểsẽkhôngcólựachọnnàokhácngoàiviệcnóivớibạnchínhxácsuynghĩcủamình:nếukhôngnóibằnglờithìbằngđộngtác,bạncũngcóthểđoánnhờánhmắt,sựthayđổicủabiểuhiệncủacơchếsinhlý...Tâmtrạnglàđườngdẫnđặcbiệttớisuynghĩvàkếhoạch.Nólàcôngtắcmởrađườngdẫntới tiềmthứccủamộtngười.Việctìmcáchđoánsuy

nghĩ hoặc kế hoạch củamột người trongmột tâm trạng không hoàn toànnhập tâm giống như ta khởi độngmột xe hơi không có bình điện. Trongtrườnghợpnàytakhôngphảibànbạcvềtrithức.Tachỉmuốnchủthểtrảinghiệmtrạngtháitrướcđâyvàchotathấytiếntrìnhsắpxếpsuynghĩđãtạoratrạngtháiđó.

Mộtlầnnữa,hãynghĩkếhoạchvàchiếnlượccũnggiốngcôngthứcnấuăn.Nếubạngặpmộtđầubếplàmđượcmộtcáibánhngonnhấttrênđời,cóthểbạnsẽ thấtvọngkhibiếtrằngthựcraôngtakhôngbiếtchínhxác làmthếnàomìnhchoralòmộtsảnphẩmtuyệtvờiđếnthế.Ôngtalàmbánhbằngtiềm thức.Người ấy sẽ không biết trả lời nếu bạn hỏi ông ta cho biết sốlượngnguyênliệulàbaonhiêu.Cóthểôngtasẽnói:“Tôikhôngbiết.Mộtchútđường,thêmchútmuôi”.Thayvìyêucầuôngtachỉbảomìnhbằnglờinói,hãyyêucầuôngấylàmbánhchobạnxem.Đưaôngvàobếp,yêucầunướngbánh.Sauđóbạnghinhậntừngbướctrongtiếntrìnhlàmbánh.Trướckhi ông ta cho thứ nguyên liệu này hoặc thứ nguyên liệu kia và bột nhàobánh,bạnngaylậptứcchộplấyvàđemcânđo.Bằngcáchtheotayngườiđầubếptrongsuốttiếntrình,ghinhậnnhữngthànhphầnnguyênliệu,khốilượng và trình tự các hoạt động, bạn sẽ có công thức và bắt chước để cóđượckếtquảtươngtựtrongtươnglai.

Tiến trình đoán chiến lược và kế hoạch cũng vậy.Bạn nhất định đưa đốitượngvàonhàbếp(tứclàđưangườiđóvềkhoảngthờigiantrảinghiệmmộttâmtrạngđặcbiệt)sauđótìmrađâulàthứquantrọngnhấtđãkhiếnanhtacóđượctâmtrạngấy.Anhtanghehoặcnhìnthấythứgì?Hoặcanhtachạmtayvàovậtgìhayaiđó?Saukhianhtanóivớibạnchuyệnxảyra,hãyquansátanhtavàhỏi:“Điềukiệnnàođưabạnđếntâmtrạngđó.Cóphảiđólà,v.v...”...chotớikhianhtacóđượctâmtrạngnhưbạnmongmuốn.

Mọi tiến trình đoán suy nghĩ đều theo khuônmẫu này. Bạn phải đặt đốitượngvàotâmtrạngthíchhợp.Đểanhtanhớlạinhữngthờigiancụthểkhianhtacảmthấyvuivẻ,đượcyêuthương,cótinhthầnsángtạo,hoặcbấtcứkếhoạchtrongtâmtưởngnàobạnmuốnđoán.Sauđóđểanhtatáihiệnlạikếhoạchđóbằngcáchhỏinhữngcâungắngọn,rõràngvềtiếntrìnhanhtanhìn thấy,nghe thấyhoặccảmthấy.Cuốicùng,saukhicóđược tiến trìnhsắpxếpýtưởng,hãyđoánhìnhthứccảmnhận.Tìmxemloạihìnhảnh,âmthanhvàcảmxúcnàokhiếnđốitượngcóđượctâmtrạngbạnđangtìmhiểu.Liệuđócóphảilàkíchcỡcủabứctranhngườiấyhìnhdunghaykhông.Liệucóphảilàâmthanhgiọngnóihaykhông?

ĐOÁNSUYTƯỞNG

Bạncóthểnhớlúcbạnhoàntoànmuốnlàmmộtviệcgìkhông?

Thờigiancụthể?

Trởlạikhoảngthờigianđóvàtrảinghiệmnó...(khiếnchủthểhồitưởngtâmtrạng).

Khibạnnhớkhoảngthờigianđó...(duytrìtâmtrạng).

Thứđầutiênchobạnđộnglựclàmviệc(nhưviệcXchẳnghạn)làgì?

Đócóphảithứlàbạnnhìnthấykhông?

Cóphảilàthứbạnnghethấykhông?

Cóphảibạnchạmvàomộtvậtthểhaymộtngườibấtkỳkhông?

Đó có phải là thứđầu tiên khiến chobạn có động lực để làmviệcXhaykhông?

Saukhibạn(nhìn,nghevàđụngchạm)nhưvậyđiềugìxảyrakếtiếpkhiếnbạnhoàntoànmuốnlàmviệcX?

Phảichăngbạn...

hìnhdungmộthìnhảnhtrongtâmtưởng?

Tựnhủđiềugìvớibảnthân?

Cómộtcảmxúcnhấtđịnhhaytìnhcảmnhấtđịnhnàođó?

Đâulàtácđộngkếtiếpkhiếnbạnhoàntoànmuốnhànhđộng?

Saukhibạnnhìnthấyđiềugì,nóiđiềugìvớibảnthân,v.v...đâulàviệckếtiếpkhiếnchobạnhoàntoànởtrongtâmtrạngmuốnlàmviệcX?

C.Phảichăngbạn...

hìnhdungmộthìnhảnh?

Tựnhủđiềugìvớibảnthân?

Cómộtcảmxúchaytìnhcảmnhấtđịnh?

Hoặccóviệcgìkhácxảyra?

ViệckếtiếpkhiếnbạnmangtâmtrạngmuốnthựchànhmộtviệcXlàgì?

Hỏixemchủthểtrongtrạngtháinhưthếnàotạithờiđiểmđó(hấpdẫn,phấnkhởi...).

Nếucâutrảlờilàđúng,tiếntrìnhđoánhoàntất.

Nếucâu trả lời là sai, tiếp tụcđoán tiến trìnhcho tớikhi cóđượckếtquảthíchhợpvềtâmtrạngcủachủthể.

Kếtiếplàbướcđơngiảnđoánphươngthứccảmnhậncụthểtrongtiếntrìnhsuynghĩcủachủthể.

Nếubướcđầutiêncủatiếntrìnhlàhìnhdunghìnhảnhtrựcquanbạnsẽhỏi:

Bạnnghĩgìvềthứbạnnhìnthấy(hìnhảnhtrựcquantácđộngtừbênngoài)?

Sauđócóthểhỏi:

Đócóphảilàthứmanglạiđộnglựcchobạn?

Kíchthướccủanólàgì?

Độsángcủanórasao?

Nóchuyểnđộngrasao?

Tiếptụctiếntrìnhnàychotớikhibạncóđượcmọithểthứccảmnhậnchotiếntrìnhsuytưởng.Sauđóđơngiảnkểvềthứbạnmuốnmanglạiđộnglực

chochủthểbằngcáchsửdụngtiếntrìnhtươngtựvànhữngtừngữcơbảnmanglạicảmnhậntươngtự.Cuốicùng,đánhgiákếtquảdựavàotâmtrạngcủachủthể.

Nếulàdoanhnhân,tạođộnglựcchonhânviênlàmốiquantâmchínhcủabạn.Nếukhông,doanhnghiệpsẽkhôngtồntạilâu.Càngbiếtnhiềuvềtiếntrìnhmanglạiđộnglựcchonhânviên,bạncàngthấyviệcmanglạiđộnglựcchongườikháckhôngdễ.Nếutìmhiểukỹ,mỗinhânviêncómộtkếhoạchriêng.Thậtkhócómộtphươngthứcđápứngnhucầucủatấtcả.Nếuchỉápdụngtiếntrìnhsuytưởngcủachínhmìnhchocảđội,bạnchỉmanglạiđộnglựcchongườiyêuquýbạnmàthôi.Bạncóthểđọcmộtbàidiễnvăncốsứcthuyếtphụcvàđượcchuẩnbịkỹlưỡngnhấttrênđời,nhưngnếukhôngquantâmđếnphươngpháplậpluậncụthểcủatừngngười,nócũngchẳngmanglạitácdụnggìnhiều.

Vậyphảilàmsaođây?Hiểutiếntrìnhhaykếhoạchcủangườikhácchobạnhaiýtưởngrõràng.Trướctiên,mỗikỹnăngnhắmtớimộtnhómngườicómộtđặcđiểmchung(cóthểđiểmchungđóthuộcvềhìnhthứccảmnhậnthịgiác,thínhgiáchoặcxúcgiác).Bạnnênchohọxemnghevàmanglạicảmxúcchohọ.Vàbạnnênsửdụnggiọngnóiđadạngcũngnhưâmvựcđadạngđể tạo niềm saymê cho cả ba loại người có ba hình thức cảmnhận khácnhau.

Kế đến hãy đưa ra nhữngmanhmối thuộc nhiều loại khác nhau, để từngngườitrongnhómchọnlấymanhmốichomình.Khơinguồndòngsuytưởngcủatừngngườilàcáchlýtưởngđểđoántiếntrìnhsuynghĩhaykếhoạchcủatừngcánhân.

Đóchínhlàcôngthứccơbảntrongviệcđoánkếhoạchcủamộtngười.Đểcóthểsửdụnghiệuquả,bạncầntìmhiểuthêmchitiếtvềtừngbướctrongtiếntrìnhđó.Bạncầntìmnhữngphươngthứccảmnhậnthêmvàophươngthứccảmnhậncơbản.

Vídụ,nếukếhoạchmuasắmcủamộtkháchhàngbắtđầuvớithứhọnhìnthấy,điềugìbắtmắtngườiđó?Màusắctươisángchăng?Kíchcỡvừavặnchăng?Phảichănganhtabịmêhoặcvềmộtvàikiểumẫuhoặcthiếtkếhấpdẫnnàođó?Nếuphươngthứccảmnhậnchủyếucủangườiấythôngquacơquanthínhgiác,phảichănganhtabịhấpdẫnbởigiọngnóibiểucảmhoặcgiọngnóiđầyuy lực.Phảichăngchủ thể thích tiếngồnàohuyênnáohay

tiếng thì thầmêm tai?Biếtđượchình thứccảmnhậnchínhcủachủ thể làbướckhởiđầutốtđẹp.Nhưngđểbiếtchínhxáchơnbạncầnbiếtnhiềuhơnnữa.

Việchiểukếhoạchhay tiến trìnhsuy tưởngđặcbiệtquan trọngđểđạt tớithànhcôngtrongsựnghiệpbánhàng.Nhiềungườihiểunóvớinăngkhiếuđặcbiệt.Khigặpkháchhàngtiềmnăng,họngaylậptứchòahợpvớikháchhàngấyvàđoánđượckếhoạchđưaraquyếtđịnhcủacáckháchhàng.Họcóthểbắtđầubằngcâu:“Tôibiếtôngđangsửdụngmộtmáyphotocopycủacôngtyđốithủchúngtôi.Tôitòmòlắmđấy.Ngaytừđầu,điềugìđãkhiếnôngmuamáyphotoấy?Phảichăngđólàthứôngnhìnthấyhoặcđọcđượcởđâuhaycóaiđómáchbảo?Haybởingườibánhàngthuyếtphụcđượcông?Haychấtlượngsảnphẩmthuyếtphụcđượcông?”.Nhữngcâuhỏinhưvậycóvẻnhưhơi lạ lẫm,nhưngmộtngườibánhàngđãcóđượccảmtìnhvớikháchhàngsẽnói:“Tôitòmòbởitôithựcsựmuốnbiếtnhucầucủaônglàgìđểđápứngđầyđủ,khiếnônghài lòng”.Câu trả lờichonhữngcâuhỏinhưvậysẽcungcấpđầyđủchongườibánhàngnhữngthôngtinvôgiávềcáchbánsảnphẩmcủamìnhnhưthếnàolàhiệuquảnhất.

Khibạnkhámphákếhoạchhaydòng suy tưởngcủangườibạnyêumến,khiếnngườiấythấymìnhđượcyêuthươngtrìumếnbằngcáchgợilạinhữngkíchthíchđúngnhưnhữngkíchthíchđãgâyracảmgiácấytrongchủthể.Bạncũngcóthểtìmradòngsuytưởngmanglạicảmgiácyêuthươngchochínhmình.Cáckếhoạchđểcóđượccảmgiácyêuthươngkhácnhauởmộtđiểmquantrọng.Đókhôngphảilàtiếntrìnhgồmbahaybốnbướcmàthôngthườngchỉcómộtbướcmàthôi.Chỉcầnmộtcáichạmtay,mộtlờinóihoặcmộtánhnhìn,tasẽkhiếnmộtngườicócảmgiácmìnhđượcyêuthươngtrọnvẹn.

Nóithếkhôngcónghĩalàaicũngchỉcầnmộtkíchthíchlàđủcócảmgiácyêuthương.Tôiphảicầnbakíchthích:thịgiác,thínhgiácvàxúcgiác.Chắcchắnbạncũngthếthôi.Tôimuốnaiđóchạmvàotaymìnhtheođúngcáchmà tôi muốn. Nói với tôi rằng họ yêumến tôi. Và cho tôi thấy tình yêuthươngcủahọthểhiệnnhưthếnào.Thôngthườngchỉcómộtgiácquanchiphốicảtiếntrình,mộtcáchbiểuđạttìnhyêuthươngngaylậptứcsẽtạoranhữngcảmxúckếthợpkhiếnchobạncảmnhậntìnhyêuthươngtrọnvẹn.

Ítngườingay từđầuđãcóhaidòngsuy tưởngvề tìnhyêu thương.Thôngthườngchỉcómột.Họsẽnghĩvềmộtcáichạmtay,nghĩvềmộtcâunóimà

họthíchđượcnghe.Thếnênhãyđểhọcótâmtrạngthíchhợp,hỏihọliệucái chạm tay haymột câu nói,một âm thanh nàomang đến cảmxúc yêuthươngchohọ?Nếuhọnóiđólàâmthanhchứkhôngphảilàsựtiếpxúcquamộtsựđụngchạm,liệuhọcócảmthấyđượcyêuhaykhông?Nếuhọđangtrongtâmtrạngthíchhợp,họsẽcảmnhậnngaysựkhácbiệt.Hãynhớ:hầunhưaicũngcầnbakíchthích.Nhưngchỉvớimộtkíchthíchchính,tađãmởranguồnsuytưởng.Đóchínhlàkíchthíchchủyếutạorasựkỳdiệu.

Việcbiếtđượcdòngsuy tưởngvề tìnhyêu thươngcủaconcái,vợchồng,hayngườiyêucủabạnsẽlàmộttrongnhữngkiếnthứchữudụnggiúpbạnpháttriểnvàhỗtrợchomốiquanhệtìnhcảmcủamình.Nếubạnbiết làmcáchnàođểđốitượngcảmnhậntìnhyêuthươngcủamìnhchỉtrongkhoảnhkhắc,đólàmộtphươngtiệnhữuhiệutrợgiúpbạn.Nếubạnkhôngbiếtdòngsuy tưởngđể có cảmgiác đượcyêu thương của người ấy, thật đáng buồnthay.Tôichắcai trongchúngtacũngítnhấtmộtlầntrongđờiởvàohoàncảnh,yêumộtngườivàbày tỏ tìnhcảm,nhưngđối tượng tỏ rakhông tintưởng. Hoặc có người bày tỏ tình yêu thương với ta nhưng ta không tin.Nhữngcuộcgiao tiếpnhưvậykhông thànhcôngbởivì tiến trìnhgợiđếncảmgiácyêudấucủacảhaikhôngănkhớpvớinhau.

Nếumộtanhchồngthườngdựavàothínhgiácđểkíchhoạtdòngsuytưởngvềtìnhyêu,khảnănglớnnhấtanhbiểuđạttìnhyêuthươngcủamìnhvớivợlàgì?Bằngcáchnóivớicôấy,tấtnhiênrồi.Nhưngchuyệngìsẽxảyranếunhưcôvợlạinhờhìnhảnhtrựcquanđểkíchhoạtdòngsuytưởngvề tìnhyêu?Nãobộkhiếncômangcảmgiácyêuthươngsâusắcchỉsaukhinhậnđượcnhữngkíchthíchtrựcquannhấtđịnh.Điềugìsẽxảyrakhithờigiandầntrôi?Chẳngaitrongsốhọcóđượccảmgiácyêuthươnghoàntoàn.Khitìmhiểu,họnỗlựctrênmọiphươngdiện(bàytỏtìnhcảm,nóilờiêmdịuvànắmtaynhau)vànhưvậyhọgợilêndòngsuytưởngvềtìnhyêuởnhau.Giờđâyngườichồngchỉvềnhàvàbảo:“Emyêu,anhrấtyêuem”.Côvợđáp:“Không!Anhđâucóyêutôi!”.“Emnóilinhtinhgìvậy?Nóithếmàngheđượcà?Anhvẫnyêuemmà!”.“Toànđầumôichótlưỡi.Anhđâucómuahoatặngemnữa.Chẳngbaogiờđưaemđichơivớianh.Ánhmắtcủaanhcũngkhôngđặcbiệtnhưtrướcnữa”.“Này,emđangnóicáigìvậy?”.“Emđangbảo“emyêuanh”,anhkhônghiểusao?”.Côấykhôngcòntrảinghiệmnhữngcảmxúcsâusắcvề tìnhyêubởivìnhữngkích thíchcụ thểđểkíchhoạtnênnhữngcảmxúcấykhôngcònđượcngườichồngápdụngnữa.

Nhữngcặpvợchồngkhônghòahợptrênđờinàykhôngthiếu.Vídụ,người

chồng chủ yếu cảmnhận bằng xúc giác và người vợ có thiên hướng cảmnhậnbằnghìnhảnhtrựcquan.Anhchồngvềnhàmuốnômhônvợ.Côvợbảo:“Đừngđụngvàotôi.Lúcnàocũngchựcvồlấyngườita.Anhchỉmuốnsiếtngườikhácđếnchếtngạt!Tạisaotakhôngđichơi?Tạisaokhôngnhìnemâuyếmtrướckhiômemchứ!”.Nhữngtìnhhuốngnhưvậynghecóquenthuộckhông?Chắcbạnđãbiếttạisaomìnhtừngđểvuộtmất(ítnhất)mộttấmchântìnhchỉvìngaytừđầu,bạnđãkhôngvừaý.

Hoặccólúcbạnmuốnbàytỏtìnhcảmtheocáchnày,nhưngđốitượnglạicầncáchkhác.

Việcgìcũngcầnkếhoạch.Nếumộtngườitỉnhdậyvàobuổisánghoàntoàntỉnhtáovàkhỏekhoắn,phảicómộtchiếnlượcđểlàmđượcnhưvậy,mặcdùbảnthânngườiấycũngkhôngbiếttiếntrìnhđólàgì.Nhưngnếuđượchỏi,cóthểngườiấysẽnóichobạnbiếtlờinói,hoặccảmxúchoặchìnhảnhanhtanhìnthấyđãchoanhtakhởiđầumộtngàymớitốtđẹp.Hãynhớcáchđểđoánmộtkếhoạchlà“đưachuyêngianấunướngvàonhàbếp”.Cónghĩalàđểchủthểvàotâmtrạngmongmuốn.Saukhitrongtâmtrạngbạnmuốntìmhiểuvàphân tích rồi,hãyđoánbiếtanh ta làmgìđể tạo ravàduy trì tâmtrạngấy.Hãyhỏimộtngườitạisaobuổisángtỉnhdậylạidễdàngnhưvậy.Yêu cầungười ấynhớmột buổi sáng cụ thểkhi người đó tỉnhdậynhanhchóngvàthỏaimái.Hỏichủthểnhớlạiđiềuđầutiênanhtanhậnthấylàgì.Cóthểanhtanghetiếngnóinộitâm:“Đãđếngiờdậyrồi.Rờikhỏigiườngđithôi”.Sauđóyêucầuchủthểnhớthứkếtiếpđãkhiếnanhtatỉnhdậymộtcáchnhanhnhẹn là gì. Phải chăng anh ta hìnhdungmột thứgì hoặc cảmnhậnmột điều gì?Có thể chủ thể nói: “Tôi hình dungmìnhnhảy ra khỏigiườngvàtắmmátdướivòihoasen.Nghĩđếnđótôirùngmìnhvàthếlàtôichoàngtỉnhdậy”.Nghecóvẻđơngiản.Kếđếnbạntìmhiểuchủngloạivàkhốilượngcủacácnguyênliệunhưkhinấuănvàhỏi:“Giọngnóicủacâu“đếngiờdậyrồirakhỏigiườngthôi”nhưthếnào?Phảichăngđólàgiọngnóingânvanghaylanhlảnhkhiếnchobạntỉnhdậytứcthì?”,“Giọngnóiđólớnvàvútquarấtnhanh”.Hãyhỏi:“Còncảnh tượngbạnhìnhdung trongtâmtríthìsao?”,trảlời:“Hìnhảnhđótươisángvàchuyểnđộngrấtnhanh”.Bâygiờhãythửtiếntrìnhđóchobảnthân.Tôichorằngbạncũngsẽkhámphá (như tôiđã từngkhámphá) rằngbằngcáchhìnhdung lờinóivàhìnhảnhlướtquathậtnhanh,tăngâmlượngvàđộsáng,bạncóthểtỉnhgiấcmộtcáchkhỏekhoắnngaylậptức.

Nhưtađãbiết,mộtcáchđểcótâmtrạngkhỏekhoắnlàthôngquatiếntrình

sắpxếp suy tưởngvàhìnhdung trong tâm trí.Cáchkhác là thôngqua cơquansinhlýhọc.Trongnhữngchươngtrước,tađãbànvềcáchcơthểvàtrítuệkếthợpvớinhau,tạoracơchếđiềukhiểnhọc.Chươngnàytacũngđãbànvềkhía cạnh tinh thần củamột tâm trạng.Bâygiờhãyphân tíchmộtkhíacạnhkhác.

Chương9:Cơchếsinhlýhọc:Conđườngdẫnđếntinhhoa

“Chỉcầnchạmvàotayhayvàomôingườitayêuquý,

mọitộilỗiđãđượcxóasạchkhỏitâmhồn”.

_TennesseeWilliams

Cơchếsinh lýhọc làcôngcụhữuhiệunhấtđểngay lập tức thayđổi tâmtrạngvàtạorathànhquả.“Nếumuốnquyềnlực,hãyhànhđộngnhưcóuyquyềntrongtay”.Chưabaogiờnghecâunóinàođúnghơn.Tôimuốnbuổihộithảocủatôikhiếnngườidựcóđượckếtquảtốt.Nhữngkếtquảcóthểthayđổicảcuộcđờihọ.Đểlàmđượcnhưvậyhọphảiởtrongtìnhtrạngsinhlýhọckhỏekhoắnnhất.Khôngthểhànhđộnghiệuquảnếukhôngtrongtìnhtrạngtâmlýtrànđầysứcsống.

Nếucótìnhtrạngtâmlýtrànđầysứcsống,hăngháivàphấnkhởi,bạnsẽtựđộngcóđược tâm trạng tương tự.Đònbẩy lớnnhất trongmọi tìnhhuốngchínhlàcơchếsinhlýhọc.Bởinóhoạtđộngnhanhvàkhôngbaogiờthấtbại.Cơchếsinhlýhọcvànhữnghìnhảnhtưởngtượngtrongtâmtríliênkếtvớinhauchặtchẽ.Nếu thayđổimột thứ,ngay lập tức ta thayđổi thứkia.“Nếukhôngcótrítuệ,cơthểchẳnglàmđượcgì.Nếukhôngcócơthể,trítuệchỉlàýtưởng”.Nếuthayđổicơchếsinhlýhọc(cónghĩa thayđổi tư thế,hơi thở, độ căng của cơ, giọng nói), ngay lập tức ta sẽ thay đổi hình ảnhtưởngtượngvàtâmtrạng.

Khihoạtđộngsinhlýchậmlại,nguồnnănglựctíchcựccủatâmtrạngcũngcạnkiệt.Khihoạtđộngsinhlýkhởisắcvàmãnhliệt,tâmtrạngcủatacũngthayđổi tươngứng.Thếnênhoạtđộngsinh lý làđònbẩychosự thayđổicảmxúc.Thựctế,khôngthểcócảmxúcmàkhôngcósựthayđổitươngứngvềmặtsinhlý.Vàkhôngthểcóthayđổitronghoạtđộngsinhlýmàkhôngcómộtsựthayđổitươngứngtrongtâmtrạng.Cóhaicáchđểthayđổitâmtrạng:thayđổihìnhảnhtrongtâmtưởngvàthayđổihoạtđộngsinhlý.Nếumuốnthayđổitâmtrạng,ngaylậptứcbạnlàmgìnào?Thayđổicơchếsinhlý:cónghĩathayđổinhịpthở,tưthế,nétmặt,tốcđộcủachuyểnđộng,v.v...

Chươngnóivềniềmtinđãcungcấpkiếnthứcvềtácđộngcủaniềmtinđếnsứckhỏe.Ngàynaycáckhoahọcgiađềunhấnmạnhmộtđiều:ốmđauhaykhỏemạnh,vuivẻhayủ rũđềudoquyếtđịnhmang lại.Đó lànhững tâmtrạngtacóthểtựquyếtđịnhvớicơchếsinhlýhọccủata.Thôngthườngđókhôngphảilànhữngquyếtđịnhcóýthứcnhưngdùsaochúngvẫnlànhữnggìdotaquyếtđịnhchomình.

Không ai tự nhủmìnhmột cách ý thức rằng: tôi thà ủ rũ hơn là vui vẻ.Nhưngnhữngngườiủrũlàmgì?Tathườngnghĩchánnảnlàmộttâmtrạngtinhthần.Nhưngnórõrànglàmộttìnhtrạngsinhlýcóthểnhậnbiết.Khôngkhó để hình dungmột người chán nản.Những người chán nản thường códángđiđầucúixuốngthấp,mắtnhìnxuống.Họđangtrongcơchếcảmnhậnxúcgiáchoặc tựnhủbản thânvềnhữnggìkhiếnhọmangcảmgiácchánnản.Haivaibuông thõng,họ thởhổnhểnvớinhữnghơi thởyếu.Họ làmmọiviệcđểgâyratìnhtrạngsinhlýbuồnnảnchocơthể.Phảichăngtựhọchọncách lâmvào tình trạngchánnảnnhưvậy?Chắcchắnnhư thế.Tìnhtrạngchánnản làhậuquảvànóđòihỏinhữnghìnhảnh tưởng tượngnhấtđịnhxuấthiệnđểtạoranó.

Điềuhấpdẫn làbạncó thểdễdàng tạo ra tâm trạngngâyngấtbằngcáchthayđổicơchếsinhlývớinhữngcáchđặcbiệt.Suychocùngcảmxúclàgìchứ?Chúng là sự liên tưởngphức tạp,mộtcấuhình rắc rốicủa tâm trạngxuấtpháttừtìnhtrạngsinhlý.Khôngcầnthayđổihìnhảnhtrongtâmtưởngcủamộtngười,tôicóthểthayđổitrạngtháiủrũcủangườiấychỉtrongvàigiây.Không cần tìm hiểu những hình ảnhmột người chán nản hình dungtrongtâmtrí.Chỉcầnthayđổibiểuhiệncơchếsinhlýcủangườiấy,bạncóthểthayđổitâmtrạngngườiấy:nếuđứngthẳng,haivaihơingảrasau,thởthậtsâuvànhìn thẳng(tức làbạnđangđặtbản thânvào trạng tháisinh lýkhỏe khoắn), bạn không còn có thể cảm giác chán nản nữa. Thử làmmàxem.

Hãynghĩvềmột thứbạnhìnhdungkhôngthể làm.Bạnsẽcó tư thếđứngnhưthếnàonếubiếtmìnhlàmđượcđiềuấy?Bạnsẽnóigì?Bạnthởrasao?Ngaybâygiờ,hãyđặtbảnthânvàotrạngtháisinhlýbạnsẽcónếunhưbiếtmìnhsẽlàmđượcviệcđó.Hãyđểcơthểđưaramộtthôngđiệpthốngnhất.Điềuchỉnhtư thế,hơi thở,nétmặtphảnánhhoạtđộngsinh lýbạncónếunhưbiếtcóthểlàmđượcviệcấy.Ghinhậnsựkhácbiệtgiữatâmtrạnglúcnàyvớitâmtrạnglúcđó.Nếuduytrìđượctrạngtháisinhlýthíchhợp,bạnsẽcảmgiácnhưthểbạnlàmđượcviệctrướcđâytừngnghĩmìnhkhônglàm

được.

Điềutươngtựcũngxảyravớihoạtđộngđitrênthanđỏ.Vàingườikhiđốimặt với thảm than hồng, họ đang trong tâm trạnghoàn toàn tự tin và sẵnsàngbởivìhọđãkếthợphìnhảnh trong tâmtưởngvàcơchếsinh lýhọcmộtcáchthíchhợp.Nhưvậy,họcóthểđilướttrênthanhồngmộtcáchtựtinvàkhỏekhoắn.Tuynhiêncũngcóngườitừchốiởgiâyphútcuốicùng.Họ thayđổinhữnghìnhảnh trong tâm tưởngvềnhữnggì sắpxảy ra.Thếnên,họhìnhdungmộttìnhhuốngtồitệnhất.Hoặchơinóngbốclênđãthayđổitâmtrạngcủahọ.Họkhôngcòntựtinkhiđếngầnđámthancháyrực.Kếtquả,cơthểhọrunrẩyvìsợhãi.Cóthểhọrênrỉhoặctêcứng.Cáccơtrên cơ thể cứng lại.Hoặc có thểhọ cónhữngphảnứng sinh lýkhác.Đểgiúphọvượtquanỗisợhãitrongkhoảnhkhắcvàhànhđộngdùchohọnghĩdườngnhưkhôngthể,tôichỉcầnthayđổitâmtrạngcủahọ.

Hãynhớ:mọihànhviđềulàkếtquảcủatâmtrạng.Khitacócảmgiáckhỏekhoắn,mạnhmẽ, tasẽnỗ lực làmnhữngviệc trướcđây ta luônsợhãi,vàmỗikhimệtmỏihoặcyếuđuốitanghĩtakhôngthểlàmđược.Thếnên,đitrênthanhồngkhôngphảilàcáchtruyềnđạttrithứcđếnmọingười.Nóchỉchoconngườimộttrảinghiệmvềviệcthayđổitâmtrạngvàhànhvitrongkhoảnhkhắcđểhỗtrợchohọđạtnhữngmụcđíchnhưmongmuốn,khôngcầnbiếttrướcđâyhọnghĩrasaovàcảmgiácthếnào.

Tôisẽlàmgìvớimộtngườiđangrunrẩykhóclóc,cơthểtêbạihoảnghốttrước thảmthanđỏrực?Một thứ tôicó thể làmlà thayđổihìnhảnh trongtâmtưởng.Tôiyêucầungườiấynghĩvềcảmgiácsaukhibướcđimộtcáchmạnhmẽ thànhcông trên thảm thancháyđỏ.Điềunàyđòihỏi tạo ramộthìnhảnhtưởngtượngcóthểthayđổicơchếsinhlý.Chỉtronghaiđếnbốngiây,ngườiấysẽtrongtrạngtháimạnhmẽ:tacóthểnhậnthấysựthayđổithôngquahơithởvànétmặt.Sauđó,tôiyêucầuchủthểhãybắtđầuđitrênthanđỏ.Cũngconngườinày,lúcnãytêcứngvìsợhãi,bâygiờbướcđiđầytựtinvànhậnnhữnglờichúcmừngcùngnhữngcáiômhônđầythánphụckhivềtớiđích.Nhưngđôikhicónhữngngườihìnhdungnhữnghìnhảnhhọbịbỏnghoặcbịrộpda.Hìnhảnhđóquálớn.Nólớnhơnhìnhảnhhọtưởngtượngcóthểbướcđimộtcáchkhỏekhoắnvàtựtin.Thếnêntôicầnhọthayđổiphươngthứccảmnhận.Việcnàymấtnhiềuthờigianhơn.

Mộtlựachọnkháccủatôi(lựachọnnàyhiệuquảhơnkhimộtngườihoàntoànhoảngsợlúcđứngtrướcdảithanhồng)đólàthayđổicơchếsinhlý.

Suychocùng,nếuchủthể thayđổihìnhảnhtưởngtượng,hệ thầnkinhsẽpháttínhiệuđểcơthểthayđổitưthế,hơithở,độcăngcủacơ,v.v...Vậytạisaokhôngthayđổitậngốc,khôngcầnđếnnhữnghìnhthứcgiaotiếpkhácvàthayđổicơchếsinhlýtrựctiếp?Tôiđếnbênngườiđangrênrỉ,yêucầungườiấynhìn thẳng.Bằngcáchnhìn thẳng,anh tabắtđầucónhữnghìnhảnhtrựcquantrongtâmtríthayvìcảmnhậnbằngxúcgiác.Hầunhưngaylậptức,ngườiấykhôngkêukhócnữa.Hãytựápdụngvớibảnthânmỗikhilo lắnghay rên rỉ vàkhôngcònmuốnnỗ lực làmbất cứviệcgì hãynhìnthẳng,ngảvairasauvàhìnhthànhtâmtrạngmuốncảmnhậnmộthìnhảnhtrựcquan.Cảmgiáccủabạnsẽthayđổihầunhưchỉtrongchốclát.Bạncóthể làm như vậy với con cái mình khi chúng bị đau hãy bảo chúng nhìnthẳng.Tiếngrênrỉvànỗiđausẽđộtngộtchấmdứt,hoặcítnhấtcũnggiảmđángkểchỉsaugiâylát.Sauđótôisẽyêucầuchủthểđứngvớitưthếnhưlúcanhtahoàntoàntựtinvàbiếtmìnhcóthểbướcđiđầykhỏekhoắnvàvữngvàngtrênthanđỏ.Yêucầuanhtathởvànóivớinộitâmbằnggiọngnóicủangườihoàntoàntựtin.Theocáchđó,nãobộcóđượcmộtthôngđiệpmớivềcáchcảmnhậnvàtạoratâmtrạngnhưmongmuốnởmộtngườichỉvài giây trướchoàn toàn tê liệt bởi nỗi sợhãi.Vànhưvậy, chủ thể sẽ cóđượchànhđộnghỗtrợchongườiấycóđượcmụctiêunhưmongmuốn.

Ngoàiviệcthayđổicảmxúc,hànhđộng,thayđổihìnhảnhtưởngtượngvàbiểuhiệncủacơchếsinhlý,tiếntrìnhđiệnphânvàsinhhóatrongcơthểtacũngcónhững tácđộngnhấtđịnh.Nghiêncứuchỉ ra rằng:khiconngườichánnảnhệmiễndịchhoạtđộngkémhiệuquả;các tếbàobạchcầugiảmđángkể.Nguồnnănglượngtừđiệnsinhhọcthayđổiđángkểtâmtrạngcủaconngười.Vìtrítuệvàthểchấtkếthợpvớinhau,trongtâmtrạngmạnhmẽ,từtrườngcơthểta thayđổi, tacóthểlàmnhữngviệctrướcđódườngnhưkhôngthểlàmđược.Tasẽthấycơthểmìnhcórấtítsựhạnchế(tíchcựclẫntiêucực)hơnlànhữnggìtatintrướcđây.

Đángchúýlàdườngnhưnhữngnghiêncứuthườngnhấnmạnhtớimặttáchạicủamốiquanhệgiữatrítuệvàcơthểhơnlàmặthữudụng.Tathườngnghe về những tác động khủng khiếp của cơn căng thẳng hoặc về nhữngngườikhôngcònthiếtsốngsaukhingườiyêuphảisangthếgiớibênkia.Cólẽaicũngbiếtrằngtìnhtrạngtiêucựcvàtìnhcảmtiêucựccóthểgiếtchếtchúngta.Nhưnghiếmkhitanghevềnhữngtâmtrạngcóthểchữabệnhvềthểchấtvàtâmlýchota.

MộttrongnhữngcâuchuyệnnổitiếngnhấtlàchuyệncủaNormalCousins.

CuốnPhântíchmộtcănbệnhcủaôngmôtảcáchchữatrịmộtcănbệnhsuynhượckéodàichỉbằnglạcquan,khôngchịuchấpnhậncáichết.TiếngcườilàmộttrongnhữngcôngcụCousinssửdụngvớimộtnỗlựchoàntoàncóýthức đểmang lại cho ông khát vọng sống. Ông đã thành công. Phần lớntrong chế độ điều dưỡng củamình, ông dành nhiều thời gianmảimê vớinhữngcuốnphim,chươngtrìnhtivivànhữngcuốnsáchmanglạichoôngtiếngcườivui.Rõràngđiềunàyđãthayđổihìnhảnhtrongtâmtưởngcủaông.VàtiếngcườithayđổiđángkểcơchếsinhlýhọccủaCousins:nhữngthôngđiệpgửiđếnhệ thầnkinhnhằmđiềukhiểncơ thểđápứngvớimôitrườngcũngthayđổi.Ôngnhậnthấynhữngthayđổitíchcựcvềmặtthểchấthầunhưdiễnrangaysauđó.Ôngngủngonhơn,ítđauđớnhơnvàtìnhtrạngthểchấtcủaôngđượccảithiện.

Cuốicùngôngđãkhỏibệnhhoàntoàn.Dùngaytừđầu,bácsĩbảocơhộikhỏibệnhlà1/500.

Cousinskếtluận:“Tôiđãhiểu:đừngbaogiờđánhgiáthấpkhảnăngkếthợpcủatrí tuệvàcơthểconngười;thậmchíngaycảnhữnglúctagầnnhưvôvọng.Nănglựctạorasựsốnglàmộtnănglựcítđượcngườitahiểubiếtnhấttrênđời”.

MộtnghiêncứuhấpdẫncóthểlàbướckhởiđầulàmsángtỏtrảinghiệmcủaCousinsvàcủanhữngngườikhácgiốngnhưông.Nhữngnghiêncứuấybiểuhiệncủanétmặttácđộngđếncáchtacảmnhậnvàkếtluậnrằnghiếmkhitatrongtâmtrạngtốtkhiếntamỉmcườihoặccười lớn.Ngượclạichínhviệcmìnhcườivàcườithànhtiếngđãkhởiđộngtiếntrìnhsinhhọcmanglạitâmtrạngvui vẻ cho ta.Chúng làm tăng lượngmáu lên não và tăngmứcoxytrongmáu.Đồngthời tăngcáckíchthíchlêncáctếbàohướngdẫntruyền.Chuyệntươngtựcũngxảyravớinhữngtâmtrạngkhác.Hãybiểuhiệnnétmặtgiốngnhưkhisợhãihoặctứcgiậnghêtởmhayngạcnhiênbạnsẽcóngaycảmgiáctươngứng.

“Cơthểlàvườnhoa...ýchílàngườilàmvườn”.

_WilliamShakespeare

Mộtkếtquảtấtyếuvàquantrọngcủatiếntrìnhsinhhọclàsựtươngđẳng.Nếugửiđếnbạnmộtthôngđiệptôicholàtíchcực,nhưnggiọngnóicủatôilạimệtmỏi, thiếuquảquyết,cửchỉkhôngnhấtquánvàkhôngtập trung...

nhưvậyhoàntoànkhôngphùhợp.Tìnhtrạngkhôngthíchhợpđóngăntrởtôicóđượctrạngtháinhưmongmuốnkhiếntôikhôngthểlàmnhữnggìtôicó thể làm.Ngăn trở tôi có được trạng thái khỏe khoắn nhất. Tự nhủ vớinhững thôngđiệpđầymâu thuẫn là cáchkhiến cho tiềm thức tạo ra trạngtháidèdặt.

Rènluyệntínhnhấtquánlàchìakhóaquantrọngđểcóđượcsứcmạnhcánhân.Khigiaotiếp,tôinhấnmạnhbằngtừngữ,giọngnói,hơithởvàtoànthểcơchếsinhlýhọccủamình.Khibiểuhiệncủacơthểvàlờinóiphùhợp,tôiđãđưaranhữngtínhiệurõràngchonãobộvềthứtôicầnphảitạorachomình.Vànhưvậynãobộcủatôisẽđápứngphùhợp.

Nếubạnnói:“Tôihoàntoàncóthểlàmđượcđiềunày”.Vàbiểuhiệncủacơthểbạncùngthốngnhấtvớigiọngnói.Nétmặt,nhịpthở,cửchỉvàchuyểnđộng,lờinóivàngữđiệuhoàntoànphùhợpvớinhau,bạntuyệtđốisẽlàmnhưmìnhđãquảquyết.Tâmtrạngphùhợplàaicũngcầnđểtiếnbộ.Đólàmộtbướctiếnlớnnhấtđểđảmbảobạnđangtrongtìnhtrạngquảquyếtnhấttrívà tươnghợpvớisuynghĩ.Nếu lờinóivàhoạtđộngcủacơ thểkhôngtương đồng, bạn không thể hành độngmang lại một hiệu quả nhưmongmuốn.

Mộtcáchđểpháttriểntínhnhấtquánlàbắtchướcnhữnghoạtđộngsinhlýhọccủanhữngngườitrướcsaunhưmột.Điềucốtyếutrongviệchọchỏinhưvậylàkhámpháphầnnàocôngviệccủanãobộcủachủthểtrongmộttìnhhuốngnhấtđịnh.Nếucũngmuốnhànhđộnghiệuquảnhưhọvàcũngcầnsửdụngnãobộcủamìnhtheocáchtươngtự,nếuhọctheocơchếsinhlýcủaaiđómộtcáchchínhxácbạnsẽkíchhoạtphầntươngtựtrongnãobộcủabạn.Bâygiờbạncótrongtâmtrạngnhấtquánkhông?Nếukhônghãybiếnđổitâmtrạngcủamình.Baonhiêuphầntrămthờigianbạntrongtâmtrạngnhấtquán?Liệu bạn có thể trở nên nhất quán thường xuyên hay không?Ngayngàyhômnay,tìmnămngườicóhoạtđộngsinhlýhọcmạnhmẽbạnmuốnhọctập.Phảichăngnhữnghoạtđộngsinhlýcủahọnhắctớihoạtđộngsinhlý của bạn? Những người ấy ngồi ở tư thế nào? Đứng trong tư thế nào?Chuyểnđộngrasao?Đâulànhữngbiểuhiệnchủyếutrênnétmặthọvàcửchỉhọthườngcó?Dànhmộtphútngồitheocáchngườiđóngồi.Biểulộnétmặtvàcửchỉgiốngnhưhọ.Ghinhậncảmgiáccủabạnlúcnày.

Bạncómuốnkhơinguồnsứcmạnhtiềmtàngvàkỳdiệutrongbạnkhông?Hãybắtđầubắtchướcmộtcáchcóýthứcnhữnghoạtđộngsinhlýhọccủa

nhữngngườibạnkínhtrọnghoặckhâmphục.Bạnsẽbắtđầutạonhữngtâmtrạng tương tự như tâm trạng họ từng trải nghiệm. Chuyện có được trảinghiệmtươngtựnhưcủangườimìnhbắtchướclàhoàntoàncóthể.Rõràngbạnkhôngmuốnbắt chước thái độvà cơ chế sinh lý học củangười đangtrong tâm trạngchánnản.Bạnmuốnhọchỏinhữngngườiđang trong tâmtrạngkhỏekhoắn,mạnhmẽ;vìnhờbắtchướchọbạnsẽcóthêmnhữnglựachọnmới để sửdụng cácphầnkhácnhau trongnãobộmà trướcđâybạnchưasửdụnghiệuquả.

Saunày,nếubạngặpaiđóthànhđạt,mộtngườimàbạntôntrọngvàngưỡngmộ,hãybắtchướccửchỉ,cảmxúccủahọvàcảmnhậnsựkhácbiệt.Tậnhưởnglốisuynghĩmới.Sẽthúvịlắmđấy.Hãytrảinghiệmnó.Nhữnglựachọnmớiđangchờđợibạn!Bâygiờhãyphântíchmộtkhíacạnhkháccủatiếntrìnhsinhlýhọc.Thứcăn,cáchthởvànhữngchấtdinhdưỡngtacungcấpchocơthể.

Chương10:Nănglượng:Nguồnnhiênliệuđểđạtđếntinhhoa

“Sứckhỏethựcsựlànềntảngxâydựngnênhạnhphúcvàquyềnlực,

đồngthờilàchỗdựachotâmtrạngcủamộtngười”.

_BenjaminDisraeli

Tađãthấycơchếsinhlýhọclàconđườngdẫntớitinhhoa.Mộtcáchảnhhưởngđếnhoạtđộngsinhlýlàthayđổicáchtasửdụnghệthốngcơ:thayđổitưthếnétmặtvàhơithở.Mọiđiềutrongcuốnsáchnàyđềuphụthuộcvàomứcđộcủasứckhỏevàsựlànhmạnhtronghoạtđộngsinhhóa.Chắcchắnbạnluônmuốnthanhlọcvànuôidưỡngcơthểmình,khôngmuốncảntrởsựpháttriểnhoặcđầuđộcnó.Trongchươngnàytasẽphântíchnhữngnhântốquantrọngcủaquátrìnhsinhhóa:thứcăn,đồuốngvàcáchthở.

Tôigọinănglượnglànhiênliệucủatinhhoa.Tacóthểthayđổihìnhảnhtưởngtượngtrongtâmtrícủa ta.Nhưngnếuhoạtđộngsinhhóakhôngổnđịnh,nãobộsẽtạoranhữnghìnhảnhtưởngtượngbịbópméo.Nhưvậytoànbộtiếntrìnhtrởnênvôdụng.Thựctế,nếuvậy,tathậtkhócảmnhậnvàsửdụngnhữngthôngtinvừahọc.Giảsử,tacómộtchiếcxeđuađẹpnhấttrênđời.Nhưngnếudùngbialàmnhiênliệu,xekhônghoạtđộngđược.Nếucóloạixethíchhợp,nhiênliệuthíchhợp,nhưnghệthốngđánhlửakhônghoạtđộnghiệuquả,bạncũngkhôngthểthựchiệnđườngđuaởmứcđộđỉnhcao.Chươngnàysẽtrìnhbàynhiềuýtưởngvềnănglượngvàcáchcóđượcnănglượngđỉnhcao.Nguồnnănglượngcànghoạtđộnghiệuquảbaonhiêu,cơthểcànghoạtđộnghiệuquảbấynhiêu.Cơthểcànghoạtđộnghiệuquảbaonhiêu,cảmxúccàngsảngkhoáibấynhiêu.Bạnsẽcóđượcnhữngthànhquảxuấtsắcnhờtàinăngđượcnuôidưỡngđúngcách.

Lĩnhvựcdinhdưỡngcóquánhiềumâuthuẫnvàkhóhiểu.Tôikhôngbiếtnênlàmgìtrước,làmgìsau.CókhitôiđọcmộtcuốnsáchtrongđócónóinếutôilàmnhữngviệcA,B,C,Dtôisẽsốngthậtlâu.Nghevậy,tôimừngkhôn tả. Vài ngày sau, tôi lại đọcmột cuốn sách khác nói rằng, nếu làmnhữngviệcấy,tôisẽchếtsớm.Thựcra,nhữngviệctôiphảilàmlàE,F,G,v.v...Tấtnhiên,khiđọccuốnthứba,tôilạithấynhữngthôngtinngượcvới

thôngtincủahaicuốnsáchtrước.

Tôikhôngmuốntìmhiểuthôngtintheocáchđó.Điềutôimuốnlàkếtquả.Thếnêntôitìmnhữngngườicóđượcnhữngkếtquảtốtđẹpchocơthểhọ,nhữngngườimạnhkhỏetrànđầysứcsống.Tôitìmhiểuxemhọlàmgìvàtôilàmgiốnghọ.Tôitómtắttấtcảnhữnggìmìnhhọcđượcđểđặtranhữngnguyêntắcchomình.Tôiđềramộtchươngtrìnhthựchiệntrong60ngàycóđượclốisốnglànhmạnh.Tôiápdụngnhữngnguyêntắcđóhàngngày.Chưađầy30ngày,tôiđãgiảm15kg.Quantrọnghơn,cuốicùngtôiđãtìmracáchsốnglànhmạnhsốngthoảimáimàkhôngcầnphảikiêngkhem.Đólàcáchđểýtớicơchếhoạtđộngcủacơthểvàchiutheocơchếấy.

Chươngnàysẽđưarasáuthànhtốquantrọngđểcóđượctìnhtrạngsinhlýmạnhmẽvàkhỏekhoắn.Nhữngđiềutôinóisẽkhônggiốngvớinhữnggìbạnvẫnthườngtin.Cónhữngthôngtinđingượclạivớinhữngghinhậncủabạn trong việc làm thế nào để có được một sức khỏe tốt. Áp dụng sáunguyêntắcnàytừ10-30ngàyvàđánhgiágiátrịcủachúngbằngnhữngkếtquảchúngtạorachocơthể,hơnlàđánhgiábằngnhữngthôngtinbạnđãtìmhiểutrướcđây.Hãyhiểucơchếhoạtđộngcủacơthể,tôntrọngcơchếấy,quan tâmđếnnóvà rồinósẽchămsốc lạibạn.Bạnđãbiếtcáchđiềukhiểnnãobộ.Bâygiờ,bạnnhấtđịnhphảihọccáchđiềukhiểncơthể.

Hãybắtđầubằngyếutốquantrọngbậcnhấtđểcóđượcsứckhỏetốt:nănglựccủanhịp thở.Nền tảng của sứckhỏe là tiến trình lưu thôngkhí huyếtlànhmạnh.Đó làhệ thốngvậnchuyểnoxyvàchấtdinhdưỡng tớimọi tếbàotrongcơthể.Nếuhệtuầnhoànkhỏekhoắn,bạnsẽsốnglâu,sứckhỏedồidào.Môitrườngchobạntuổithọchínhlàdònglưuthôngkhíhuyết.Đâulàđiềuchiphốihệtuầnhoàn?Nhịpthở.Đóchínhlàcáchbạncólượngoxyđầyđủchocơthểvàkíchhoạttiếntrìnhđiệngiảicủamỗitếbào.

Hãyphântíchkỹhơnvềcơchếhoạtđộngcủacơthể.Hơithởkhôngchỉchiphốilượngoxyđếntếbào.Nócònchiphốidònglưuthôngcủabạchhuyết.Bạchhuyết bao gồmnhững tế bào bạch cầu bảo vệ cơ thể.Vậyhệ thốngbạchhuyếtlàgì?Cóngườichorằngđólàhệbàitiết.Mỗitếbàotrongcơthểđềucóbạchhuyếtbaobọc.Lượngbạchhuyếttrongcơthểbạnlớngấpbốnlầnsốlượngmáulưuthông.Đâylàcáchhệbạchhuyếtlưuthôngvậnđộng.Timđẩymáuchạytronghuyếtquảntớinhữngmaodẫnxốpvàmỏng.Máumangoxyvàchấtdinhdưỡngtớinhữngmaodẫnnày.Từmaodẫn,oxyvàchấtdinhdưỡngkhuếchtánvàomộtchấtlỏngbaoquantếbàogọilàbạch

huyết.Tếbàobiếtcáchhấpthunhữnggìchúngcần.Chúnghấpthuoxyvàchấtdinhdưỡngcần thiếtđểphát triểnvàsauđó thải rachấtđộc.Một sốchấtnàyquaytrởlạimaodẫn.Nhưngnhữngtếbàochết,lượngproteinmáu,vànhữngchấtđộckhácphảiđượchệbạchhuyếtthảirangoài.Màhệbạchhuyếthoạtđộngđượcnhờhơi thở thật sâu.Tếbàocủacơ thểdựavàohệthốngbạchhuyếtnhưlàcáchduynhấtđàothải lượngđộctố lớnrangoài.Lượngđộctốnàyhạnchếlượngoxyđượchấpthu.Lượngchấtlỏngdưthừasẽđiquanhữnggiaođiểmcủahệbạchhuyếtnơinhữngtếbàochếtvàcácđộctố(ngoạitrừProtein)trongmáuđượcdunghòavàpháhủy.Vậyhệbạchhuyếtquantrọngmứcnào?Nếuhệbạchhuyếthoàntoànkhônghoạtđộngtrong vòng 24 giờ đồng hồ, bạn sẽ chết vì lượng protein thừa trongmáukhôngthảirangoàiđượcvàlượngchấtlỏngthừabaoquanhcáctếbàolênquácao.

Hệtuầnhoàncómáybơmlàtráitim.Nhưnghệbạchhuyếtkhôngcóthứgìgiốngnhưvậy.Cáchduynhấtđểlượngbạchhuyếtvậnđộngchínhlàhơithởsâuvàsựvậnđộngcủacơ.Thếnên,nếumuốncódònglưuthôngkhíhuyếtlànhmạnh,cóhệbạchhuyếthoạtđộnghiệuquảvàhệthốngmiễndịchtốt,bạncầnphảihítthởthậtsâuvànăngvậnđộngđểkíchhoạtdònglưuthôngcủabạchhuyết.Hãycẩnthậnvớibấtcứchươngtrìnhnângcaosứckhỏenàomàkhôngđặttiêuchíhàngđầulà:thôngtinvềcáchthanhlọccơthểthôngquacáchthởmộtcáchhiệuquả.

Cóthểđọcxongchươngnày,bạnkhôngnhớgìcũngđược.Nhưngxinhãynhớtầmquantrọngcủaviệcthởsâu.Bằngcáchđóbạnsẽtăngđángkểsứcsốngcủacơthể.Đóchínhlà lýdoviệcluyệntậpYogađểtăngcườngsứckhỏetậptrungrấtnhiềuvàoviệcthởđúngcách.Khôngcócáchgìhiệuquảtrongviệcthanhlọccơthểbằngmộtphươngphápthởđúng.

Trongmọithànhtốcầnthiếtchosứckhỏetốt,oxyđóngvaitròquantrọng.Nhữngnhànghiêncứutinrằngtìnhtrạngthiếuoxyđóngvaitròchínhtrongviệckhiếntếbàotrởthànhtếbàomangbệnhhoặctếbàoungthư.Tìnhtrạngthiếuoxychắcchắnđãảnhhưởngđếnchấtlượngcủatếbào.Hãynhớsứckhỏecủabạnhoàntoànphụthuộcvàochấtlượngcủatếbào.Nhưvậy,cungcấpđầyđủoxy cho cơ thể sẽ khiếnhoạt động sinh lý học củabạnở tìnhtrạngđỉnhcao.Việcthởđúngcáchvàhiệuquảchắcchắnphảiđượcưutiênhàngđầu.

Vấnđềởchỗnhiềungườikhôngbiếtcáchthởrasao.

Tôixinchiasẻcáchthởhữuhiệunhấtđểlàmsạchvàthanhlọccơthể.Hãyhítthởtheonhịpsauđây:hítvàomột,nhịnthởhaivàthởrahai.Nếubạnhítvàotrong4giây,hãynhịnthởtrong16giâyvàthởratrong8giây.Tạisaothờigianthởralạigấpđôihítvào?Khithởra,tađàothảilượngđộctố cótronghệbạchhuyết.Vậytạisaophảinhịnthởlâugấpbốnlầnhítvào?Đólàcáchcungcấpđầyđủoxychomáuvàsựvậnhànhcủahệbạchhuyết.Khihítthở,nênbắtđầubằngcáchhítthậtsâuvàtưởngtượngmộtmáyhútbụiđanggiúpđàothảitoànbộlượngđộctốtronghệmáulưưthông.

Ítnhấtbalầnmộtngày,hãyngưngmọicôngviệcvàhítthởthậtsâumườilần theo tỷ lệnhư trên.Đừngbaogiờ tạocăng thẳngchomình.Hãychọnnhữngcon sốphùhợpvà rồi dầndần tăng cường sứchoạtđộngcủaphổingàymột lớn hơn.Mỗi ngày dành thời gian thở ba lần như vậy,mỗi lầnmườinhịp.Bạnsẽthấysựcảithiệnđángkểvềmặtsứckhỏe.Khôngcóloạithựcphẩmhoặcvitaminnào trênđờinàycó thểchobạnkếtquả tương tựnhưcáchthởđúng.

Mộtthànhtốquantrọngnhấtcủasứckhỏelàtậpthểdụcmỗingày.Tốtnhấtlàtậpthểdụcnhịpđiệu.Chạycũngtốt,nhưnghơilàmbạncăngthẳng.Bơicũngtuyệtvời.Nhưngmộtcáchtậpluyệnphùhợpvớimọiloạithờitiếtlàcáchtậpthểdụcnhịpđiệugiốngnhưnhàolộn.Cáchấygiảmthiểuáplựclêncơthể.

Chìakhóathứhailànguyêntắcănnhữngthựcphẩmmọngnước.70%tráiđấtđượcbaophủbởinước.80%cơthểbạnlànước.Vậytheobạnnghĩchếđộănuốngcủabạncầnnhấtlàthứgì?Tachắcchắncần70%lượngthứcănlàcácthựcphẩmcónhiềunước.Vídụtráicâytươi,rauxanhhoặcnướcéptráicây.

Cóngườichorằnguốngtừ8-12 ly(250ml)nướcmộtngàylàđủchocơthể.Thậtđiênrồlàmsao!Thứnhấthầuhếtnướctauốngkhônghoàntoàntốt,chúngchứaFlovàcácchấtkhoángcùngvớicácthànhtốđộchạikhác.Uốngnướcnhấptừngngụmnhỏlàýkiếnhay.Nhưngdùcóuốngloạinướcnào,tacũngkhôngthểthanhlọccơthểbằngcáchuốngnhiềunước.Lượngnướcbạnuốngphảiđượcchỉđịnhbằngcơnkhát.

Thayvìcungcấpđầyđủnướcbằngcáchuốngthậtnhiềunước,tachỉcầnăncácthựcphẩmthiênnhiêncónhiềunước:thựcphẩmmọngnước.Trênđời

cóbaloạithựcphẩmnhưvậy:tráicây,rauxanhvàcácloạichồinongiáđỗ,dưachuộtbaotử...Chúngcungcấpthậtnhiềunước,đemđếnchobạncácthànhtốsạchvàcólợichosứckhỏe.Khisốngvớichếđộăncóítthựcphẩmgiàu nước, chắc chắn cơ thể sẽ hoạt động không lànhmạnh. Như tiến sĩAlexanderBryceđã từngphátbiểu trongbàibáoQuyluậtcủasựsốngvàsứckhỏe:“Nếuănnhữngthứcănítnước,mứchấpthucủamáusẽcaohơn.Nhữngchấtđộcđượcthảiratrongquátrìnhchuyểnđổimôvàtếbàokhôngđượcđẩyrangoàihoàntoàn.Nhưvậycơthểsẽbịđầuđộcbởiquátrìnhđàothảicủachínhnó.Lýdochínhgâyratìnhtrạngnàylàlượngnướccầnthiếtkhôngđượccungcấpđủđểthựchiệntiếntrìnhthảiđộctrongcơchếhoạtđộngcủatếbào”.

Chếđộănnênhỗtrợcơthểthanhlọcđộctố.Đừnglàmcơthểnặngnềthêmvớinhữngthứcănkhótiêuhóa.Nhữngchấtthảitíchlũytrongcơthểsẽsinhrabệnhtật.Mộtcáchkhiếnlượngmáulưuthôngvàcơthểthoátkhỏilượngchấtthảivàđộctốlà:hạnchếănnhữngthứcăngâytáchạixấuđếncáccơquanthảiđộctốtrongcơthể.Cáchcònlạilàcungcấpđủnướcđểhỗtrợquátrìnhpha loãngvà thải rangoàinhữngđộc tốnày.Tiến sĩBryce tiếp tục:“Theonhưcácnhàhóahọctừngbiết,khôngcómộtloạichấtlỏngnàocóthểloạibỏnhiềuloạichấtrắnnhưnước.Nướclàloạidungmôihữuhiệunhất.Vìthế,nếucungcấpđủnước,toànbộtiếntrìnhsinhdưỡngđượckíchhoạtvàvôhiệuhóatácđộngảnhhưởngcủanhữngchấtthảiđộchại.Sauđó,chấtthảiđượcđàothảirangoàinhờthận,hailáphổivàhậumôn.Ngượclại,nếunhữngchấtđộchạinàytíchlũybêntrongcơthể,đủloạibệnhtậtsẽsinhratừđó”.

Nếudòngmáulưuchuyểnđầyắpnhữngchấtđộchạiđánglẽphảiđượcbàitiếtrangoài,thìmôitrườngtạorachotếbàosẽkhôngcònlànhmạnh.Khảnăng tạo ramộtcơchếsinhhóamang lại sựcânbằngvềcảmxúcchocánhâncũngkhôngcòn.

Tiến sĩAlexisCarrel người đoạt giảiNobel năm1912 và sau đó là thànhviêncủaViệnnghiêncứuRocketellerđã chứngminhcho luận thuyếtnàybằng cách lấy nhữngmô của gà (bình thường loài gà sống trung bình 11năm)vàgiữtếbàonàysốngtrongđiềukiệnhoàntoànkhôngbịảnhhưởngbởicácchấtbàitiếtđộchại.Ôngcungcấpchochúngchấtdinhdưỡngcầnthiết.Nhữngtếbàonàytiếptụcsốngtrong34năm.SauđóViệnRockefellertinrằngnếuduytrìtìnhtrạngtốiưunhưvậy,nhữngtếbàoấyvẫncònsốngmãinênhọquyếtđịnhkếtthúccuộcthửnghiệm.

Nếumuốn trànđầy sức sống,hãyăn thựcphẩm tươi sốngvànhiềunước.Đơngiảnchỉcóthế.Làmthếnàođảmbảo70%chếđộăncủabạnlàthựcphẩmchứanhiềunước?Điềunàythựcrarấtdễ,từbâygiờmỗibữahãyănrausống.Trongbữaănnhẹhãyăntráicâythayvìănkẹo.Bạnsẽcảmnhậnsựkhácbiệtkhicơthểbạnhoạtđộnghiệuquảhơnvàcảmnhậncủabạntốthơnbìnhthường.

Chìakhóathứbađểcósứckhỏetốt lànguyêntắckếthợpthựcphẩmmộtcáchhiệuquả.Cáchđâykhônglâu,mộttiếnsĩdượctênlàStevenSmithđãtổchứclễsinhnhậtlầnthứ100.Khiđượchỏiđiềugìlàmchoôngsốnglâunhưvậy,ôngđáp:“Hãychămsócchodạdàycủabạntrong50nămđầuvànósẽchămsócbạntrong50nămkếtiếp”.Chưabaogiờnghecâunóinàođúngđắnhơn.

Nhiều khoa học gia vĩ đại nghiên cứu về sự kết hợp thực phẩm. Tiến sĩHerbertSheltonlàmộttrongnhữngngườinổitiếngnhất.Nhưngbạncóbiếtkhoahọcgiađầutiênnàonghiêncứunómộtcáchkỹlưỡngkhông?ĐólàtiếnsĩIvanPavlov,ngườinổitiếngvớinghiêncứulàmchấnđộngthếgiớivề kích thích và đáp ứng.Nhiều người biến tiến trình kết hợp thực phẩmthànhmộttiếntrìnhphứctạp.Thựcranókháđơngiản:cónhiềuloạithựcphẩmkhôngnêndùngchungvớinhau.Nhữngloạithựcphẩmkhácnhauđòihỏi những loại dịch vị khác nhau.Không phải tất cả các loại dịch vị đềugiốngnhau.

Vídụ,bạncóănthịtbòvớikhoaitâykhông?Phomátvớibánhmì,sữavớingũcốc,cơmvớicá?Chuyệnsẽrasaonếutôinóivớibạnrằngkếthợpthứcănnhưvậyhoàntoàngâyhạiđếnhoạtđộngcủacơthểvàlấyđinănglượng?Cólẽbạnsẽnóimộtcáchbóngbẩyrằng:đôichỗtôicólý.Nhưngbâygiờtôimấttríthậtrồi.

Hãyđểtôigiảithíchtạisaosựkếthợpnhưvậylạicóhạivàlàmthếnàobạncó thểgiữ lạimột lượng lớnnăng lực củahệ thầnkinhmà trướcđâybạnđangbỏphí.Mỗiloạithứcănđượctiêuhóatheocáchriêng:thựcphẩmchứatinhbột(gạo,bánhmì,khoaitây...)cầnmôitrườngtiêuhóagiàuchấtkiềm.Chấtnàychủyếuđượccungcấpbởiloạimencótrongnướcbọt.Thựcphẩmchứaprotein(nhữngsảnphẩmtừsữa,quảhạnh,cácloạihạtnhưđậuphông,đậu tương) tìmmôi trườngaxitđểđược tiêuhóa:axit clohidricvàpepsin,mộtloạienzimecótrongdịchvị.

Địnhluậtvềhóahọcchothấyhaimôitrườngtráingượcnhau(axitvàkiềm)khôngthểcùnghoạtđộngmộtlúc.Chúngdunghòalẫnnhau.Nếuănproteinvớitinhbột,tiếntrìnhtiêuhóabịgiảmsútghêgớmhoặchoàntoànngừnglại.Thứcănkhôngđược tiêuhóa trởnênvùngđấtmàumỡchovikhuẩn.Những loại vi khuẩnnày làm lênmenvàphânhủy thức ăn.Toànbộ tiếntrìnhlàmtăngkhảnăngrốiloạntiêuhóavàsinhrakhíđộc.

Kếthợpthựcphẩmtươngphảnsẽlàmsuyyếunguồnnănglượng.Bấtcứthứgì làm suyyếunăng lượng là nguy cơ tiềm ẩn gây ra bệnh tật.Nó tạo ralượngaxitdưthừakhiếnchomáuđặchơnvàdichuyểnchậmhơntronghệtuầnhoàn.Tiếntrìnhấylấyđirấtnhiềuoxycủacơthể.Hãynhớbạncảmgiácrasaosaukhidựmộtbuổitiệclinhđình.Liệubuổitiệcđócómanglạitinhthầnsảngkhoáilưuthôngkhíhuyếthayhoạtđộngsinhhóalànhmạnhhaykhông?Nócóchobạnnhững thànhquảbạnmongmuốnchosựsốngcủamìnhhaykhông?

Dướiđâylàmộtcáchrấtđơngiản.Chỉănmộtloạithựcphẩmcôđặctrongmộtbữathôi.Thựcphẩmcôđặclàgì?Đólàloạithựcphẩmkhôngcónhiềunước.Vídụ,thịtbòlàthựcphẩmcôđặc.Ngượclại,dưahấulàthựcphẩmgiàunước.Cónhiềungườikhôngmuốngiớihạnlượngthựcphẩmcôđặcănvào.Thếnên,đâylàcáchtốithiểubạncóthểlàm.Hãychắcchắnbạnkhôngăn tinh bột carbonhidrat và protein trong cùngmột bữa.Đừng ăn thịt vớikhoaitây.Nếucảmgiácmìnhkhôngthểsốngthiếumộttronghaithứ,bữatrưahãyănmộtthứ.Thứkhácdànhchobuổitối.Làmthếkhôngkhólắm,phảikhông?Tahoàntoàncóthểvàomộtnhàhàngsànhđiệunhấttrênđờivànói:“TôimuốnănthịtBittet,khôngkhoai tâychiên.Kèmtheomộtđĩasaladlớnvàmộtchútrauluộc”.Nhưthếcósaođâu,chấtđạmsẽtrộntrongmónrautươisaladvàrauluộcbởivìchúnglàthứcănchứanhiềunước.Tacũngcóthểgọimónkhoaitâychiênmàkhôngcầnthịtbò,đồngthờiănkèmvớimộtđĩasaladlớnvớirau.Liệuănuốngnhưvậybạncómangcảmgiácđóinữahaykhông?Tấtnhiênlàkhôngrồi.

Chìakhóathứtư:nguyêntắctiêuthụthựcphẩmcókiểmsoát.Ẩmthựccóphảithúvuicủabạnkhông?Nócũnglàthúvuicủatôi.Bạncómuốnbiếtcáchlàmsaođểănđượcnhiều?Dướiđâylàphươngpháp:ănítthôi!Bằngcáchđó,bạncònđủchỗđểănthêmnhiềumónnữa.

Nghiêncứuvềdượcphẩmliên tụcchỉcho ta thấycùngmộtvấnđề.Cách

chắcchắnnhấtđểtăngtuổithọcủađộngvậtlàgiảmlượngthựcphẩmloàiđộngvậtđótiêuthụ.TiếnsĩCliveMcCayhoànthànhmộtcuộcnghiêncứunổitiếngtạitrườngđạihọcCornell.Trongthửnghiệmcủaông,ôngchọnvàiconchuộtthínghiệmvàcắtgiảmlượngthứcăncủachúngxuốngcònmộtnửa.Thửnghiệmnàylàmtănggấpđôi tuổi thọcủanhữngconchuột.MộtnghiêncứutiếptheocủatiếnsĩEdwardJ.Masaro,đạihọcTexascònthúvịhơn.Masaro có ba nhóm chuột: một nhóm được ăn bao nhiêu tùy thích.Nhóm thứ hai cắt giảm lượng thức ăn xuống 60%. Nhóm thứ ba ăn baonhiêutùythích,nhưnglượngchấtđạmbịcắtgiảmxuốngcònmộtnửa.Kếtquảthếnào?Sau810ngày,ngàychỉcó13%thànhviênnhómthứnhấtcònsống.Nhómthứhai97%thànhviêncònsống.Nhómthứba50%thànhviêncònsống.

Ta rút ra kết luậngì?Tiến sĩRayWalford,một nhànghiên cứunổi tiếngđược trườngđạihọcydượcLosAngeleskết luận: “Chođếnnay,phươngphápduynhấtđượcbiếtcó thể làmchậmtiến trình lãohóavà tăng tốiđatuổithọcủanhữngloàiđộngvậtmáunónglàănít.Nhữngnghiêncứutrênđâyrõràngcó thểápdụngchoconngườibởivìnóhiệuquảvớimọi loàiđượcthínghiệmtừtrướcđếnnay”.Cácnghiêncứuchỉrarằng:tiếntrìnhlãohóacủacơchếsinhlýhọcbaogồmcảtiếntrìnhlãohóabìnhthườngvàcủahệmiễndịchdiễnrachậmđángkểnhờviệchạnchếlượngthựcphẩmtiêuthụ.Thếnênthôngđiệpởđâyđơngiảnvàrõràng:ănítsốnglâu.Ẩmthựclàmộthìnhthứcgiảitrí.Nhưnghãychắcchắnhoạtđộnggiảitrícủabạnkhônglấyđimạngsốngcủachínhbạn.Nếumuốnănthậtnhiều,xincứviệc.Chỉnênnhớ:thứcănphảilàthựcphẩmchứanhiềunước.Taănnhiềurauxanh,saladhơnthịtbòmàvẫnsốngkhỏemạnhvàtrànđầysinhlực.

Chìakhóathứ5chochươngtrìnhsốngkhỏelànguyêntắctiêuthụtráicâyhữuhiệu.Tráicâylàmộtloạithựcphẩmhoànhảonhất.Nócầnnănglượngítnhấtđểtiêuhóa.Bùlại,nóchotanhiềunănglượngnhất.Loạithựcphẩmduy nhất bổ trợ cho não là glucose. Trái cây có thành phần chủ yếu làgluctose(loạinàycóthểdễdàngchuyểnđổithànhglucose).Đồngthờitráicâythườngchứa90-95%nước.Nhưthếcónghĩalàăntráicâybạnđượccungcấpdinhdưỡngvàthanhlọccơthể.

Rắcrốiduynhấtđốivớitráicâylàhầuhếtconngườitađềukhôngbiếtăntráicâynhưthếnàođểcóđượckếtquảtốiưu.Làmthếnàođểcơthểhoạtđộnghiệuquảkhisửdụngchấtdinhdưỡngtừtráicây.Bạnnhấtđịnhphảiăntráicâylúcđói.Tạisaothế?Lýdolàbaotửkhôngphảilànơitiêuhóa

chínhlượngtráicâyănvào.Tráicâyđượctiêuhóaởruộtnon.Hoaquảchỉghéquabao tửvàiphútvàxuốngruộtnon.Ởruộtnon, tráicâyđượcgiảiphóngđường.Nhưngnếucóthịthoặckhoaitâyhoặctinhbộttrongbaotử,tráicâysẽbịgiữlạiởđâyvàbắtđầulênmen.Cóbaogiờbạnăntráicâytrángmiệngsaukhidùngmộtbữathịnhsoạnvàợhơisauđó,cũngnhưcựckỳkhóchịu trongsuốtbuổi tốichưa?Lýdo làbạnkhôngăn tráicây theođúngcách,bạnnhấtđịnhphảiăntráicâylúcbaotửrỗng.Loạitráicâytốtnhấtlàtráicâytươihoặcnướcéptráicây.Chẳngaimuốnuốngnướcéptráicâyđónghộp.Tạisaovậy?Hầuhếttráicâyđónghộpnhưvậybịđunnóngtrongtiếntrìnhhànnắphộpvàcấutrúccủaloạinướcéptráicâynàyđãbịaxithóa.Cũnggiốngnhưtráicâytươi,hãyuốngnướcéptráicâykhibaotửrỗng.Nướcéptráicâysẽđượctiêuhóathậtnhanh.Thếnênbạnhoàntoàncóthểdùngbữasaumườilămhoặchaimươiphút.

Điềunàykhôngphải tự tôinói ra.TiếnsĩWilliamCastillo,ngườichỉđạocôngtrìnhnghiêncứuvềtimmạchởMassachusetts,đãphátbiểurằng:tráicâylàloạithựcphẩmtốtnhấttacóthểănđểtựbảovệmìnhtránhđượcbệnhtimmạch.Ôngnóitráicâycóchứabioflavinoidssinhhọc.Chấtnàygiữchomáukhôngđôngđặclạivàlưuthôngtốttronghuyếtquản.Nócũngcủngcốcấutrúccủamaodẫn.Nhữngmaodẫnyếuthôngthườngdẫnđếnviệcchảymáutrongvànhồimáucơtim.

Trước đây không lâu, tôi có nói chuyện vớimột vận động viênmarathontrongmộtcuộchộithảovềsứckhỏe.Dùhơibiquan,nhưnganhđồngýsửdụngtráicâytheocáchthíchhợp.Bạncóbiếtchuyệngìxảyrakhông?Thờigiandànhchođườngchạymarathoncủaanhđãgiảm9,5phút.Giờnghỉcủaanhgiảmxuốngmộtnửavàanhđủ tiêuchuẩngianhậpđộimarathoncủaBoston.Đâylàniềmvinhdựnhấtđờicủavậnđộngviênnày.

Sauđâylàđiềucuốicùngtôimuốnbạnnhớvềtráicây.Bạnnênbắtđầumộtngày như thế nào?Bạn nên dùng gì trong bữa điểm tâm?Liệu có phải làsángsuốtkhivừanhảykhỏigiườngđãlàmđầyhệtiêuhóabằngmộtlượnglớn thực phẩm, sau đómấtmột ngày dài để tiêu hóa chúng?Tất nhiên làkhông.

Thứbạnmuốnlàthứdễtiêu,cungcấpchobạngluctoseđểcơthểsửdụngđượcngayvàgiúp thanh lọccơ thể.Khivừa thứcgiấcvàđểchocảngàyđượcthoảimái,đừngăngì.Chỉăntráicâytươihoặcuốngnướctráicâyép.Mỗingàychỉănnhưthếvàítnhấttớimườihaigiờtrưamớidùngbữakế.

Khiăntráicâyxong,khoảngthờigianbạngiữchocơthểhòahợpvớiloạitráicâyđócànglâu,cơhộithanhlọccơthểcànglớn.

Chìakhóa thứ sáuđể sốngkhỏe làbí quyết về chất đạm.Cóbaogiờbạnnghecâu:“Nếunóidốiđủlâu,chẳngmấychốcngườitasẽtinbạn”?Chàomừngbạnđếnvớithếgiớikỳdiệucủaprotein.Khôngcólờinóidốinàotrơtrẽnhơnlà:conngườicầnchếđộăngiàuproteinđểgiữphongđộđỉnhcaovàsốngkhỏe.

Ngượclại,bạncầnphảiý thứcvềlượngproteinănvào.Tạisaovậy?Conngườicónhucầuvềproteinkhácnhau.Cóngườimuốntìmcáchtăngnguồnnănglượng.Ngườikhácchorằngcầnproteinđểcósứcchịuđựngdẻodai.Ngườikhácchorằngchấtđạmtăngcườngđộchắccủaxương.Tuynhiên,lượngchấtđạmdưthừasẽmanglạihậuquảngượclạivớinhữnggìngườitamuốn.

Hãy tìmmột khuônmẫu về lượng chất đạm cần thiết. Theo bạn, khi nàongườitacầnproteinnhiềunhất?Cólẽkhicònbé.Thiênnhiêncungcấpchotathứcăn-sữamẹ.Sữamẹcungcấpchotrẻemmọithứnócần.Hãyđoánxemlượngchấtđạmcótrongsữamẹlàbaonhiêu:50%,25%,10%?Consốnàocũngcaocả.Sữamẹchỉcó2,38%làchấtđạm,ngaykhitrẻmớisinhrađời.Lượngchấtđạmgiảmxuốngchỉcòn1,2-1,6%trongvòngsáutháng.Thếđấy.Vậytalấyởđâuraýtưởng“conngườiphảicầnmộtlượnglớnchấtđạmmớitồntạiđược?”.

Chẳngaibiết tacầnbaonhiêuprotein.Saumườinămnghiêncứunhucầuproteintiêuhóađượcởngười,tiếnsĩMarkHegstead,cựugiáosưmôndinhdưỡnghọc tại trườngyHarvardkhẳngđịnhmột sự thật rằng:hầuhếtconngười ta thíchứngvới bất cứ lượngprotein nào có sẵn.Thêmvàođó, cónhữngngườinhưFrancesLappé,(tácgiảcuốnsáchChếđộănuốngcủamộthành tinhnhỏbé,mộtcuốnsách trong rấtnhiều thậpkỷđãquảngbámộtkháiniệmvềviệckếthợprauxanhđểcó lượngaxitaminocần thiết),bâygiờ lại nói rằngmình đã sai. Con người không cần phải kết hợp các loạiprotein.Cónghĩa:nếumuốnănchaycânbằng,khôngcầnđủ loạiprotein.ViệnkhoahọcquốcgiachorằngmộtngườiđànôngMỹtrưởngthànhcần56gproteinmộtngày.Trongmộtbàibáocủahiệphộicáckhoahọcgiadinhdưỡngquốc tế,chúng ta thấyrằngmộtngườiđànông trưởng thànhởmỗiquốcgiacầnmộtlượngproteinmộtngàytừ39-110g.Vậythựcsựđâulàýkiến chuẩn xác?Tại sao ta cần nhiều protein đến vậy?Có lẽ, để thay thế

lượngproteinđãmất.Nhưnglượngproteintiêuthụchỉcókhốilượngrấtítthôngquatiếntrìnhbàitiếtvàtoátmồhôi.Vậythìtacầnlượngproteinlớnnhưvậychocơquannàotrongcơthể?

Thựcra,theoViệnhànlâmkhoahọcquốcgiachỉcần30gthôi.Nhưnghọvẫnkhuyênngườidândùng56g.Giờ thìhọnói lượngprotein thừasẽ làmchoviệcbàitiếtnướctiểuhoạtđộngtháiquávàkhiếntamệtmỏi.Vậytạisaohọkhuyếncáodùngnhiềuhơnlượngtacần?Chúngtôivẫnđangđợicâutrảlờiđúngđắn.Họnóihọthườngkhuyếncáo80g.Nhưngkhiquyếtđịnhgiảmconsốnàyxuốngthấp,họđãbịcôngchúngphảnđối.Nhữnglờiphảnđốiấyxuấtpháttừđâu?Bạnhaytôicólêntiếngphànnànkhông?Chắclàkhông.Lờiphảnđốiấyđếntừnhữngngườikiếmsốngnhờbánnhữngthựcphẩmgiàuprotein.

Tôicóthểđưarahàngtrămlýdotạisaoănthịtđểlấylượngproteinlàmộttrongnhữngýkiếntồinhấttrênđời.Mộttrongnhữngsảnphẩmphụcủatiếntrình traođổichấtdànhchoprotein làamoniac.Cóhaiđiểmđặcbiệt: thứnhất,thịtchứalượngaxituricrấtlớn.Axituriclàmộttrongnhữngchấtthảicủacơthểhoặcsảnphẩmcầnphảibàitiếtcóđượctừtiếntrìnhvậnđộngcủatếbào.Thậnlấyaxiturictừmáu,đưatớibàngquang,sauđóthảirangoàidướihìnhthứcnướctiểu.Nếuaxiturickhôngngaylậptứcđượclấyrahoàntoànkhỏihuyếtquản,lượngaxitdưthừasẽtíchtụlạitrongcácmôcủacơthể.Kếđến,nótạorasỏitrongbàngquang.Đólàchưanóitớitáchạigâyracho thận. Ngườimắc bệnh bạch cầu thường có lượng axit uric cao trongmáu.Mộtlượngthịt trungbìnhchocơthểcóchứamườibốnhạtaxituric.Cơthểbạnchỉloạiđượctámhạtaxituricmộtngày.Cònnữa,bạncóbiếtcáigìmanglạihươngvịchothịtkhông?Chínhlàaxiturictừconthúđãchếtdobạnănthịt.Nếucònnghingờ,hãyănthịttrướckhiướpgiavịmàxem.Vìhuyếtđộngvậtđãđượclấyđigầnhếttrongthịt,thếnênphầncònlạisẽlàaxituric.

Thịtkhôngcóaxiturickhôngcómùivịgì cả.Vậycóphảiđó là thứbạnmuốn cung cấp cho cơ thể, thứ axit thông thườngđược thải ra ngoài theođườngnướctiểucủađộngvật?

Bên cạnhđó thịt, cóđầy rẫyvi khuẩn làm thối rữa.Nếubạn chưabiết vikhuẩnlàmthốirữalàgì,tôixingiảithích:chúnglàvitrùngtrongruộtkết.TiếnsĩJayMiltonHoffmangiảithíchtrongcuốnsáchcủaôngcótựađềSựkếthợpbị lãngquên trongdượcphẩmlàsựkếthợphóa thựcphẩmtrong

mốiquanhệcủaquátrìnhphảnứnghóahọccủacơthể.Trang135cóviết:“Khimộtđộngvậtcònsống,quátrìnhthấmlọcởruộtkếtngănvikhuẩngâythối rữa không thể đi khắp cơ thể động vật.Khi động vật chết, tiến trìnhthấmlọckhôngcòn,vikhuẩngâythốirữabơixuyênquathànhruộtkếtđếnthịtcủađộngvật.Chúnglàmchothịtmềmhơn”.Vậythứlàmchothịtmềmlàcácvikhuẩngâythốirữa.Cácchuyêngiadinhdưỡngkháccũngnóivềvikhuẩntrongthịt:“Vềtínhchất,thứvikhuẩncótrongthịtgiốngvikhuẩncótrongphânbón.Lượngvikhuẩncótrongthịtnhiềuhơntrongphântươi.Mọiloạithịtđềubịnhiễmvitrùngcótrongphânbóntrongtiếntrìnhgiếtmổ.Vàthứvikhuẩnđósẽ tăng thêmtrongquá trình thịtđược lưu trữ trongkho”.Phảichăngđólàthứbạnmuốnăn?

Nếunhấtthiếtphảiănthịtchođược,thứnhất,nênănthịttừđộngvậtnuôitrongmôi trường tựnhiên.Cónghĩanguồn thịt ấyđảmbảokhôngcóhócmôntăngtrưởnghaycòngọilàDES.Thứhai,cươngquyếtgiảmlượngthịtănvào.Tốiđamỗingàychỉănmộtbữathịt.

Tôikhôngcóýnóirằngchỉbằngcáchkhôngănthịtbạnsẽkhỏemạnh.Tôicũngkhôngnóirằng:nếuănthịt,bạnsẽkhôngkhỏemạnh.Cảhaicâunóitrênđềukhôngđúng.Rấtnhiềungườiănthịtkhỏehơnngườiănchay.Đơngiảnvìngườiănchaycóxuhướngtinrằng:nếukhôngănthịt,họcóthểănđủthứcònlại.Tôikhônghềủnghộýkiếnđó.

Liệu các sản phẩm từ sữa có tốt hơn thịt không?Theomột số khía cạnh,chúngcòntệhơn.Mỗiloạiđộngvậtcósữavớilượngchấtcânbằnghữuíchcho loài củamìnhmà thôi.Rấtnhiều rắc rối sinh ra từviệcuống sữacủađộngvậtkhác,baogồmcảsữabò.Vídụlượnghócmôntăngtrưởngnhiềutrongsữabòđược thiếtkếđểnuôidưỡngchoconbê lớn từ40kgkhimớisinhlên500-600kgkhitrưởngthànhsauhainăm.Bằngcáchsosánh,trẻsơsinhởngười khimới sinh chỉ có từ3 - 4kg.Lúc cơ thể trưởng thành cânnặngtừ50-100kg.Thờigianlà21năm.Táchạicủasữađốivớiconngườiđanggâynhiềutranhcãi.TiếnsĩWilliamEllis,ngườihiểubiếtsâurộngvềsản phẩm từ sữa và tác động của chúng lên hệ tuần hoàn của con người,tuyênbố rằng: “Nếumuốnmắc các chứngdịứng, cứviệcuống sữa.Nếumuốncảntrởsựhoạtđộngcủacơthể,cứviệcuốngsữa”.Lýdola-theoông-ítngườitrưởngthànhcóthểchuyểnhóachấtđạmtrongsữabòtheođúngcách.Loạiproteinchínhcó trongsữabò làcasein.Đây là loạiproteincầntrongquátrìnhtraođổichấtởbòđểcósứckhỏehợplý.Tuynhiên,caseinlại không phải là thứ con người cần. Theo nghiên cứu của ông, cả người

trưởngthànhlẫntrẻemđềugặpkhókhănlớntrongviệctiêuhóacasein.Cácnghiêncứucủaôngchothấy,ítnhấtởtrẻem,50%hoặcnhiềuhơn,lượngcaseinkhông thể tiêuhóađược.Lượngproteinnày, saukhiđược tiêuhóaphầnnào,theomáuđikhắpcơthểvàquấyrốicácmôkhiếncơthểdễmắccácchứngdịứng.Cuốicùngganphảilọcbỏtoànbộlượngproteintừsữabòchưađượctiêuhóahết.Tiếntrìnhnàyđãchấtgánhnặngkhôngcầnthiếtlênhệbài tiết, vàgan làkẻgiơđầuchịubáng.Ngược lại, lượng lactalbumin,một loại protein chủ yếu trong sữa của người, lại dễ dàng cho con ngườitrongquátrìnhtiêuhóa.Cònvềphầnuốngsữađểcócanxi,Ellistuyênbốrằng:saukhithửnghiệmmẫumáucủahơnhaimươilămngànngười,ôngthấyaiuốngtừba,bốnhoặcnămlysữamộtngàycólượngcanxitrongmáuthấpnhất.

TheoEllisnếulokhôngđủcanxi,chỉcầnănthậtnhiềurauxanh,bơtừhạtvừnghoặcvỏhạt; chúng cónhiều canxi vàdễ tiêuhóa.Đồng thời, quantrọng là phải nhớ rằng: nếu tiêu thụ quá nhiều can xi, chất này sẽ tích tụtrongthậnvàhình thànhsỏi thận.Nhưvậy,đểgiữchomáuchậmbịđôngđặc, cơ thểcần thải ra80% lượngcanxi ănvào.Tuynhiên,nếubạnquantâm,tôixingiớithiệucónhiềunguồnkháccungcấpcanxi,khôngphảichỉcósữa.Vídụ,các loại rauxanhhọcải,nếucóchungkhối lượng, sẽchứalượngcanxigấphailầnsữa.Theonhiềuchuyêngia,mốilolắngvềcanxiởnhiềungườiđềukhôngcócơsở.

Tạisaotrướcđâybạnchưanghenhữngtáchạivềcácsảnphẩmtừsữa?Vìnhiều lýdo.Mộtvài lýdocó liênquan tớihệ thốngniềmtinvàquá trìnhđiềukhiểnhóatrongquákhứ.Nhữnglýdokháccóthểliênquantớimộtdữliệu: chúng ta (chính phủ liên bang) dành 2,5 tỷ đô lamỗi năm để xử lýlượngthặngdưsảnphẩmtừsữa.Thậmchí theo tờNewYorkTimes (ngày18.11.1983), một chiến lượcmới nhất của chính phủ nhằm quảng cáo vàthúc đẩy tiến trình tiêu thụ các sản phẩm từ sữa đang được tiến hành, dùnhữngmẫuquảngcáonhưvậytrựctiếpđingượclạimụcđíchnhữngcuộcvậnđộngkháccủachínhphủnhằmcảnhbáovềsựnguyhạicủaviệctiêuthụquánhiềuchấtbéo.Cácnhàkhocủachínhphủhiệnđangchấtđầyvàquátảivới600triệukgsữakhô,200triệukgbơ,400triệukgphómát.

Cuốnsáchnàycũngcungcấp thêmthông tin,giúpbạnquyếtđịnhđiềugìbạncholàhữudụngvàbỏđinhữnggìbạnnghĩsẽgâyhại.Tuynhiên,tạisaokhông thửnghiệmnhữngnguyên tắc trên trướckhiđánhgiá?Thửsáunguyêntắcđểsốngkhỏe.Thửtrongvòngtừ10-30ngày.Hoặcsuốtđời.Và

tựđánhgiáliệuchúngcómanglạinguồnnănglượnglớnhơnvàcảmgiáckhỏekhoắnhỗ trợ chomọi việcbạn làm.Nếubắt đầu thở theo cáchkíchhoạthệbạchhuyếtvàbắtđầukếthợpthựcphẩmđúngcách,ănthựcphẩmchứa70%nước.Chuyệngìsẽxảyra?BạncònnhớtiếnsĩBrycenóithếnàovềíchlợicủanướckhông?Bạnđãbaogiờthấylửabốccháyởmộttoànnhàchỉcóvàilốirahaychưa?Mọingườiđổxônhautớinhữnglốiraấy.Cơthểbạncũngvậy.Nócũngbắtđầuthảinhữngchấtđộchạiđãtíchlũytrongcơthểbạnnhiềunămtrời.Vànócóthểsửdụngnguồnnănglượngmớiđượchìnhthànhđểthảiđộctốcàngnhanhcàngtốt.Thếnên,cóthểbạnsẽbịxổmũi.Phảichăngbạnbịcảm?Không,bạntạorabệnhcảmbởinhiềunămduytrìthóiquenănuốngkhôngtốt.Cơthểbạnbâygiờcóđượcnănglượngđểsửdụngnhữngcơquanbàitiếtđểtựgiảithóatkhỏilượngsảnphẩmphếthảidưthừatíchlũytrongcácmôvàhuyếtquản.Vàingườithảichấtđộckhỏicácmô.Lượngchấtđộcấytheomáuđếncáccơquanbàitiết.Thếnên,tứcthời tạonêncơnđauđầunhẹ.Cócầnuống thuốcđauđầukhông?Không!Bạnmuốnlượngđộctốtrongcơthểđiđâu,rangoàihaycứtồntạibêntrongcơthể?Bạnmuốnlượngnướcnhầydưthừađiđâu,muốnnótrongkhăntayhaytrongphổi?Đólàmộtcáigiáquárẻđểtrảchotiếntrìnhthanhlọccơthểsaunhiềunămduytrìthóiquenănuốngkhôngtốt.Tuynhiên,hầuhếtmọingườitừngthửnghiệmkhôngcóphảnứngtiêucựcnào.Mọingườiđềucócảmgiácphấnkhởi,nguồnnănglượngdângtrànvàcơthểkhỏemạnh.

Nóđòihỏimộtchúttínhkỷluật:khôngnhiềulắmbởivìkhibạnđãphábỏđượcthóiquencũ,bạnsẽkhôngbaogiờquaytrởlạivớinhữngthóiquencóhạiấynữa.Mỗinỗlựckiêncườngđềutănggấpbộiphầnthưởng.Nếumuốn,xinhãyhànhđộng.Bắtđầungayngàyhômnay.Nguyêntắcnàysẽthayđổicuộcđờicủabạnmãimãi.

Bâygiờbạnđãbiếtlàmthếnàođểcóđượctâmtrạngtốtnhấtnhằmtạorakếtquảnhưmongmuốn,hãykhámphá.

PhầnII:Côngthứcthànhcôngtốithượng

Chương11:Xóabỏhạnchế:Biếtmìnhmuốngì

“Chỉcómộtthứđángđượcgọilàthànhcông:dànhcảcuộcđờiđitheohướngmìnhđãchọn”.

_ChristopherMorley

Phầnđầucủasáchđãchiasẻcùngbạnđọcnhữngcôngcụhữuhiệugiúpcóđượcnguồnnănglực tối thượng.Bâygiờ,bạnđãcónhữngkỹnăngvàsựsáng suốt giúp khámphá cách người khác có được thànhquả và cách bắtchướchànhđộngcủahọ,đểbạncũngcó thànhquả tương tự.Bạnđãhọccáchđịnhhướngchotrítuệvàhỗtrợchocơthể.Bâygiờbạnsẽhọccáchđạtđượcbấtcứđiềugìbạnmuốnvàcáchgiúpđỡngườikháccóđượcnhữnggìhọcần.

Muốnnhưvậyphảitrảlờiđượccâuhỏilớn.Bạncầngì?Nhữngngườibạnyêumếnquantâmđếnđiềugì?Phầnhaicủacuốnsáchnàyđặtranhữngcâuhỏiấy,tạoranhữngđiểmđộcđáovàtìmranhữngconđườngđểbạncóthểsửdụngkhảnăngtheocáchtrựctiếphiệuquảvàkhéoléonhất.Bạncũngbiếtcáchtrởthànhnhàthiệnxạ.Bâygiờ,chỉcầntìmmụctiêunữalàxong.

Trướcđâybạnđãbiếtchất lượngcuộcsốngchính làchất lượnggiao tiếp.Chươngnàysẽbàncách traudồikỹnănggiao tiếpchophépbạn sửdụngkhảnăngcủamìnhtheocáchhữuhiệunhấttrongnhữngtìnhhuốngsắptới.Điều quan trọng là phải biết phác thảo kế hoạch để biết chính xác mìnhmuốnđiđâu.Biếtnhữngđiềugìgiúpđỡbạnđếnđượcđích.

Trướckhi tiếp tục,hãyôn lạinhữnggì tađãbiếtchođếnnay.Điềuchínhyếubạnbiếtbâygiờlàkhônghềcóhạnchếchoviệcbạnlàm.Chìakhóacủabạnlàkhảnănghọchỏinhờbắtchước.Tinhhoacóthểsaochép.Chỉcầnbắtchướcchínhxác,bạncũngcóđượcthứgiốngynhưhọ.Dùđólàbướctrênthanhồng,kiếmhàngtriệuđôlahoặcpháttriểnmộtmốiquanhệtuyệtvời.Bạnhọchỏivàbắtchướctheocáchnào?Trướctiên,phảinhậnrarằng

mọithànhquảđềuđượctạobởimộtloạtnhữnghànhđộngcụthể.Cónhânphảicóquả.Nếubạntáihiệnchínhxácnhữnghànhđộngcủangườikhác(cảtrongtâmtưởnglẫnbênngoài)khiđóbạnsẽcóđượcthànhquảcuốicùnggiốnghọ.Bạnbắtđầubằngviệcbắtchướchànhđộngtrongtâmtưởngcủamộtngười,bắtđầutừhệthốngniềmtincủangườiấy.Sauđó,tiếptụcvớisựsắpxếpsuytưởng.Vàcuốicùnglàbắtchướccơchếsinhlýhọccủangườimẫu.Hãy làmba tiến trìnhđóhiệuquảvàkhéo léo,cuốicùngbạncó thểlàmbấtcứđiềugì.

Thànhcônghaythấtbạiđềubắtđầuvớiniềmtin.Khitincóthểhoặckhôngthểlàmđiềugì,bạnđềuđúngcả.Thậmchí,nếucókỹnăngvànguồnlựcđểlàmmộtviệc,nhưnglạitựnhủmìnhkhôngthểlàm,bạnđãđóngcánhcửadẫntớinhữngconđườngtrongtâmtríđểbiếnviệcđóthànhcóthể.Nếubạntựnhủmìnhcókhảnăng,bạnđangmởraconđườngđếnvớinguồnlựcđểđạttớithànhtựu.

Bạnđãbiếtcôngthứcthànhcôngtốithượng:biếtđượckếtquả,pháttriểnsựsắcbéncủahệthốngcảmnhậnđểbiếtbạnsắpđạttớiđiềugì,pháttriểnkhảnănglinhhoạtđểthayđổihànhvichotớikhitìmđượcđiềugìlàhữuhiệu,bạnsẽcóđượckếtquảnhưmongmuốn.Nhưngnếuchưađạtkếtquảnhưmongmuốn,phảichăngbạnthấtbại?Tấtnhiênlàkhông!Cũngnhưngườiláitàuthủyhướngcontàulướttrênsóngcả,bạncầnthiếtphảithayđổihànhvichotớikhicóđượcthứbạnmuốn.

Bạnđãbiết đượcnăng lực củaviệc cóđược trạng thái trànđầy sức sống.Bạnđãbiếtcáchlàmthếnàođiềuchỉnhcơchếsinhlýhọcvànhữnghìnhảnhtrongtâmtưởngđểchúngphụcvụchobạn,manglạikhảnăngchobạn,giúpbạnđạtđượcthứbạnmuốn.Bạnbiếtnếutậntâm,bạnsẽthànhcông.

Conngườikhônglườibiếng:Đơngiảnchỉbởihọcónhữngmụctiêukhônghiệuquả,cónghĩanhữngmụctiêukhôngmanglạinguồncảmhứngcho

họ”.

_AnthonyRobbins

Mộtđiểmquantrọngcầnphảithêmvàonhữngkiếnthứctrênlà:cómộtcơchếtuyệtvờiẩntrongtiếntrìnhnày.Càngpháttriểncácnguồnlựccủamìnhbaonhiêu,bạncàngcónhiềunănglựcbấynhiêu.Càngcảmgiácmạnhmẽbaonhiêu,bạncàngkhơinguồnnhữngnguồnlựcthậmchícònlớnhơnnữa,

cóđượcnhữngtrạngtháikhỏekhoắnhơnnữa.

Cómột nghiên cứu đáng chú ý có tên gọi “Triệu chứng của con khỉ thứ100”. Trong cuốn Thủy triều của cuộc sống được phát hành 1979, nhànghiêncứsinhvậthọcLyallWatsonkểchuyệnxảyratrongmộtđànkhỉtrênmộthònđảogầnNhậtBản.Mộtloạithứcănmới,mộtloạikhoailangmớiđàophủđầycát,đượcđưavàogiữađànkhỉ.Bởivìnhữngmónđồănkháccủachúngkhôngđòihỏiphải sơchếnên lũkhỉngầnngừkhôngmuốnănnhữngcủkhoaibámđầyđất.Sauđó,một conkhỉgiảiquyếtvấnđềbằngcáchrửakhoaiởnướcsuốivàdạymẹnócùngvớinhữngconkhỉbạnnólàmtươngtự.Mộtchuyệnđángchúýxảyra.Mộtkhimộtsốlượngnhấtđịnhcáccon khỉ (khoảng 100 con) biết được kiến thức này, các con khỉ khác, dùkhôngliênquangìtớinhữngconkhỉnày,thậmchíchúngcònsốngởnhữnghònđảokháccũngbắtđầulàmtươngtự.Khônghềcósựtiếpxúcvềthểchấtnàovớinhữngconkhỉlúcđầu.Nhưngkhônghiểusaohànhviấyvẫnđượctruyềnđạtrộngrãi.

Chuyện này không có gì là dị thường cả. Rất nhiều trường hợp cho thấynhiềungườikhôngcócáchgìliênhệđượcvớinhaulạihànhđộngvớimộtsựnhấttríđángkể.Mộtnhàvậtlýhọccómộtýtưởngvàhìnhnhưđồngthờibanhàkhoahọckhácởnhữngnơikháccũngđưaraýtưởngtươngtự.Tạisaoviệcnàycóthểxảyra?Khôngaibiếtchínhxác.NhưngrấtnhiềukhoahọcgianổitiếngvàrấtnhiềunhànghiêncứuvềnãobộnhưnhàvậtlýhọcDavidBohmvànhànghiêncứusinhvậthọcRupertSheldraketinrằng:cómộtýthứctậpthểthuhútconngười,vàrằngkhichúngtatạothiênhướngchomìnhbằngniềmtin,sựtậptrungvàcơchếsinhlýhọctốiưu,tasẽtìmđượccáchcóđượcýthứctậpthểđó.

Cơthểnãobộvàtâmtrạngnhưmộtâmthoahoạtđộnghòahợp.Thếnên,cànghòahợpbảnthân,tacàngcóthiênhướngmạnhmẽ,càngkhơinguồntrithứcdồidàovàcảmxúcphongphú.Nhưthôngtinđượclọcquatiềmthức,nócũngcóthể lọcnhữngthôngtinhoàntoànthuộcvềbênngoàinếutaởtrongtrạngtháiđủkhỏekhoắnđểnhậnthôngtinấy.

Mộtphầnquantrọngcủatiếntrìnhnàylàbiếtbạnmuốngì.Tiềmthứcliêntụcxửlýthôngtintheocáchcóthểđưatađếnnhữnghướngđặcbiệt.Thậmchí,ngaycảtrongtiềmthức,trítuệvẫnbópméo,xóabỏvàtổnghợpthôngtin.Thếnên,trướckhitríóccóthểlàmviệchiệuquả,tanhấtđịnhpháttriểnnhậnthứcvềkếtquảtamongđợiđạttới.Maxwellgọitiếntrìnhnàylàđiều

khiểnhọcthôngquatâmlýtrongmộtcuốnsáchnổitiếngcủaôngcóchungtựađề.Khitrítuệcóđượcmụctiêurõràng,nócóthểtậptrung,địnhhướng,táitậptrungvàtáiđịnhhướngchođếnkhiđạtđượcmụctiêuđãđịnh.Nếutrítuệkhôngcóđượcmụctiêurõràng,nguồnnănglựccủanósẽbịlãngphí.Cũnggiốngmộtngườivới chiếc cưa sắt tuyệtvờinhất trênđờinhưng lạikhôngbiếttạisaomìnhđứnggiữarừng.

Sựkhácbiệttrongkhảnăngcủaconngườitrongviệckhơinguồnnănglựccủacánhânsẽbịảnhhưởngtrựctiếpbởimụctiêucủahọ.Mộtnghiêncứuvàonăm1953khảosátcácsinhviênđãratrườngcủatrườngđạihọcYaleđãchứngminhquanđiểmnày.Nhữngsinhviênratrườngnàyđượcphỏngvấnvàđượchỏiliệuhọcóđượcnhữngmụctiêucụthểrõrànghaykhông.Hãyviếtmộtkếhoạchđểđạtđượcnhữngmụctiêuấy.Chỉcó3%cómụctiêu.Haimươinămsau,năm1973,cácnhànghiêncứuquaytrởlạivàphỏngvấnnhững thànhviêncó thểnói là thànhđạt trong lớphọcđã tốtnghiệpnăm1953.Họpháthiệnrarằng:3%sinhviêncốmục tiêucụ thểnắmgiữmộtlượngtàichínhbằng97%nhữngngườicònlạicộnglại.Đúnglànghiêncứunàychỉđánhgiásựpháttriểntàichínhmàthôi.Tuynhiên,nhữngnhàphỏngvấncũngbiết thêmrằng: trongnhữngđánhgiáchủquanhơnnhưmứcđộhạnhphúcvàniềmvui,3%sốsinhviênấycũngnổitrộivìcómụctiêurõràng.Đóchínhlànănglựccủaviệcđặtramụctiêu.

Chươngnàysẽtrìnhbàycáchhiểurõmụctiêu,mơước,khátvọngcủamình,cáchcươngquyếttậptrungtrítuệ,nguồnlựcvàcáchđạtđượcmụctiêu.Cóbaogiờbạncốhoàntấtmộttròchơixếphìnhmàkhôngnhìnthấybứchìnhbạnphảixếpthànhkhông?Đóchínhlàđiềuxảyrakhitacốchắpvácuộcđờimìnhmàkhôngbiếtđượckếtquảsẽđiđếnđâu.Khibiếtkếtquảcuốicùng,bạnsẽchonãobộmộtbứctranhrõràngvềloạithôngtinnàocầnphảithunhận thôngquahệ thống thầnkinh.Đâu là thông tincầnưu tiênnhất.Bạnsẽchonónhữngthôngđiệprõràngnócầnđểhoạtđộnghiệuquả.

“Chiếnthắngbắtđầungaytừvạchxuấtphát”.

_KhuyếtDanh

Cónhữngngười(aicũngcóthểkểtênvàingườitrongsốhọ)dườngnhưliêntụcbịlạctrongđámsươngmùđầymơhồ.Lúctrướcđingảnày,sauđóthấyrẽsangngảkhác.HọthửlàmviệcA,sauđóquaysanglàmviệcB.Lúcđầuthấyhọthẳngtiến,látsauđãthấyhọđivềhướngngượclại.Rắcrốicủahọ

đơngiảnthôi.Họkhôngbiếtmìnhcầngì.Takhôngthểđạtđượcmụcđíchnếutakhôngbiếtmụcđíchđólàgì.

Nhữnggìbạncầnlàmvớichươngnàylàmơmộng.Nhưngđiềucựckỳquantrọng làbạnphải tập trunghoàn toànvàogiấcmơcủamình.Nếuchỉđọcchươngnày,nóchẳngmang lạiđiềugì tốtđẹpchobạn.Bạncầnngồivàobànvớicâyviếtvàmảnhgiấy(hoặcvớimộtphầnmềmxửlývănbản)vàcoichươngnàynhưmộthộithảonhằmthànhlậpmụctiêugồm12bước.

Tìmmộtnơithoảimái(mộtbànviếtưathích,haymộtchiếcbànhướngvềphíaánhsángmặttrời),mộtnơidungdưỡngchoýtưởngcủabạn.Dànhmộtgiờđồnghồđểbiếtmụctiêucủamìnhlàgì,sứcsángtạocủamìnhđếnđâu.

1.Ghinhậnmụctiêuhằngnhữngtừngữtíchcực:bạnmuốnchuyệngìxảyra.Thường thường, người ta xácđịnhmục tiêubằngnhững thứhọkhôngmuốncó.

2.Tập trungmọi giácquanmô tả kết quảbạnmuốn.Cácgiácquan cànghìnhdungýtưởngcủabạnmộtcáchphongphúbaonhiêu,bạncàngtăngsứcmạnhcủanãobộtạorakếtquảnhưbạnmongmuốnbấynhiêu.Cũngchắcchắnđịnhmộtthờihạnhoàntấtkếtquảấymộtcáchcụthể.

3.Cómộttiếntrìnhrõràng.Biếtbạntrôngsẽrasaovàcảmnhậnthếnào,nghethấy,nhìnthấyđiềugìởthếgiớibênngoàisaukhibạnđượckếtquảnhưmongmuốn.Nếukhôngbiếtsẽđượcgìsaukhiđạtđượcthànhquả,rấtcóthểbạnđãhìnhdungđượcnó.Bạnsẽthắngcuộcnhưnglạicảmgiácnhưthuacuộcnếukhôngluôngiữmụctiêuđóvànhớvềnótrongtâmtrí.

4.Luônchủđộng.Kết quảbạnmuốnnhất địnhphải được chínhbạnkhởiđầu và duy trì.Nó nhất định không phụ thuộc vào người khác.Hãy chắcchắnthànhquảcuốicùngphảnánhnhữngviệcbạncóthểtácđộngmộtcáchtrựctiếp.

5.Xácđịnhmục tiêu rõ ràngbằng cách tạo chonó vẻhấpdẫn và cóâmthanhgâytiếngvang.Lậpdựánchotươnglaixuấtpháttừmụcđích.Mụctiêunhấtđịnhphảilàmụctiêumanglạilợiíchchobạnvàchomọingười.

ĐẶTTIÊUCHÍ.

NHỮNGTHÀNHTỐCƠBẢN.

Cụthể:Chínhxácbạnmuốngì?

Nhữnggiácquancảmnhận:Bạncảmgiácnhưthếnào?

Bạnsẽngửithấygì?

Bạnsẽnếmthấyhươngvịgì?

Tâmtrạngbạnmongmuốn:Bạnmuốngì?

Điềugìhiệnđangxảyra?

Đâulàsựkhácbiệt?

Tiếntrìnhlàmrõ:Bạnnhậnrathànhquảcủamìnhbằngcáchnào?

Khiviếtbảnliệtkêcủamình,cómộtvàithứdườngnhưbạnđãnghĩvềnósuốtnhiềunămtrời.Cónhữngthứbạnchưahềýthứcnólàmộtmongước.Nhưngbạncầnphảicóýthứckhiquyếtđịnhmìnhmuốngì,vì“biếtmìnhmuốngì”sẽquyếtđịnh“thứmìnhcóđược”.Trướckhimơướcthànhhiệnthựcở thếgiớibênngoài,nónhấtđịnhphảicó trong thếgiớinội tâmcủabạntrướcđã.Cónhữngsựkiện,khibộcphát,khônglàmbạnngạcnhiênbởibạnđãcóhìnhảnhrõràngvềnótrongtâmtrí.Khihìnhdungvềmụctiêu,nhữngmụctiêuấylậptrìnhchotrítuệvàthểchấtcủabạnhầuđạttớimụctiêuấy.Đểvượtquanhữnggiớihạnhiệntại,tanhấtđịnhphảitrảinghiệmtrongtâmtưởngtrướcđã.Sauđóchuyệnsẽdiễntiếntrongcuộcsốngsau.

Hãynghĩvềchươngnàykhilàmtươngtựvớicuộcsốngcủabạn.Bạnđangchuẩnbị tạoramộtcuộcsốngmớinhưmongmuốn.Bìnhthường,bạnchỉtiếnbộởmộtmứcđộnhấtđịnh.Nhưngtrongtâmtưởng,hãysẵnsàngdànhthờigiantạoramộtthựctếtốtđẹphơnnhữnggìbạnđãtrảinghiệmtrongquákhứ.Sauđóbạnbiếnthựctạitrongtâmtưởngthànhthựctạiởthếgiớibênngoài.

1.Bắtđầubằngcáchkiếntạomơước:Nhữngthứbạnmuốncó,muốnlàm,muốntrởthànhvàmuốnchiasẻ.Hìnhdungnhữngngười,nhữngcảmxúc,nhữngnơichốnbạnmuốnxuấthiện trongcuộc sốngcủamình.Ngaybâygiờhãyngồivàobànvớibútvàgiấy.Bắtđầuviết.Quantrọnglàphảihoàntoàntậptrung,luônđểchocâyviếtdichuyểnkhôngngừnglạitrongítnhấtlàtừ10-15phút.Đừngcốxácđịnhbạnphảilàmsaođểcónhữngkếtquảnhưvậy.Lúcnàychỉviếtxuống thôi.Khôngnghĩ tớinhữnggiớihạn, rào

cảnnàohết.Viếttắtmỗikhicóthể,đểbạnngaylậptứcviếtsangnhữngmụctiêumới.Trongsuốtthờigianđãđịnh,khôngngừngtayviết.Dànhthờigianđểviếtvềnhữngmụcđíchcó liênquan tớicôngviệcgiađìnhvàcácmốiquanhệ.Liênquantớicáctrạngtháithểchất,tinhthần,xãhội,cảmxúcvàvậtchất... cảmgiáchoàn toàn tựchủ.Hãynhớmọi thứđều trong tầm taybạn.“Nhậndiện”kếtquảchínhlàchìakhóathứnhấtđểđạtđượcnhữngkếtquảấy.

Mộtđiềuquan trọngnữa trongviệcđặt ramục tiêuđó là hoàn toàn thoảimái.Hãyđểtâmtrímìnhtựdo.Giớihạnvàràocảnchínhlàthứbạntạorachomình.Chúngtồntạiởđâu?Chỉtrongtâmtưởngmàthôi.Thếnên,mỗikhibạnđặt ra ràocảngiớihạnchomình,hãyphábỏnó.Hìnhdungmìnhđang phá bỏ rào cản. Hình dung bạn như một tay đô vật, quật ngã đốiphươngtrênvõđài.Làmtươngtựvớibấtcứràocảnvàhạnchếnàođangcảntrởbạn.Nắmlấynhữngniềmtinđanggiớihạnbảnthânvànémchúngrangoàivõđài.Ýthứcvềcảmxúc tạisaobạncókhi làmnhưvậy.Đólàbướcmột.Ngaybâygiờ,hãyliệtkêngay!

2.Bàithựchànhthứhai.Đốivớitừngmụctronghảngliệtkê,ướctínhkhinàobạnsẽđạt tớinhữngmục tiêuấy.Sáu tháng,một năm,hai năm,nămnăm,mườinămhayhaimươinăm.Làmnhưvậyrấthữudụngđểhìnhdungkhungthờigianthựchành.Sauđó,ghinhậntừngmụctiêu trở thànhquenthuộcnhưthếnào.Nếumọimụctiêuđềulàngắnhạn,bạncầnbắtđầuxemxétnhữngkhảnăngtiềmẩnvàlâudàihơn.Nếumọimụctiêuđềulàdàihạn,bạn cần trước hết định ramột vài bước đi trong đời có thể dẫn bạn theohướng bạnmuốn tới.Một cuộc hành trình dài ngàn dặm cũng bắt đầu từbướcchânđầutiên.Điềuquantrọnglàphảiýthứcvàbiếtrõcảvềbướcđầutiêncũngnhưbướccuốicùng.

3.Kếđến,hãythửchỉrabốnmụctiêuquantrọngnhấtchobạntrongnămnay.Chọnranhữngthứbạnthấyhàohứngnhất,sẵnsànglàmnhất.Nhữngthứsẽchobạnsựthỏamãnnhiềunhất.Hãyviếtchúngra.Kếđếnhãyviếttạisaobạnnhấtđịnhphảiđạtđượcnhữngmụctiêunày.Viếtrõràng,chínhxácvàvớinhữngtừngữtíchcực.Viếttạisaobạnchắcchắnđạttớinhữngmục tiêuấy.Tại saochúngquan trọng.Nếu thấycóđủ lýdo,bạnsẽ thấymìnhcóthểlàmbấtcứthứgì.Mụctiêucủahànhđộngsẽlànguồnđộnglựcmạnhmẽhơnmộtmụctiêuđangtheođuổi.Lýdohànhđộngquantrọnghơnrấtnhiềucáchhànhđộng.Nếucómộtlýdochínhđáng,bạnsẽluôntìmracáchđạttớiướcmơ.Nếucóđủlýdo,bạnthựcsựcóthểlàmbấtcứviệcgì

trênđời.

4.Bâygiờbạnđãcóbảngdanhsáchnhữngmụctiêuquantrọng,hãyxemxétchúngcùngvớinămnguyên tắchình thànhmục tiêu.Nhữngmục tiêucủabạncótíchcựckhông?Chúngcóđượccảmnhậnbằnggiácquancụthểkhông? Chúng có tiến trình rõ ràng không? Mô tả những gì bạn sẽ trảinghiệm khi giành đượcmục tiêu ấy.Hình dung rõ ràng hơn: bạn sẽ nhìnthấy,nghe thấy, cảmnhậnvàngửi thấygì.Đồng thờihãyghinhận thêm:liệubạncóthựchiệnvàduytrìnhữngmụctiêuđókhông?Chúngcóđánglàđiềubạnmongmuốnchomìnhvàngườikháckhông?Nếunhữngmụctiêuấyviphạmnhữngđiềukiệnởtrên,hãythayđổichophùhợp.

5.Tiếptheo,lậpmộtbảngliệtkênhữngnguồnlựcvàkhảnăngquantrọngbạnđãcó,đểtheođuổinhữngmụctiêuđặtra.Khibắtđầuxâydựngmộtdựán,bạncầnbiếtmìnhcầncónhữngcôngcụgì.Đểhìnhthànhmộtmơướcchotươnglai,bạncũnglàmtươngtự.Thếnênhãylậpmộtdanhsáchnhữngthứbạnsẽsửdụngđểđạttớimơước:tínhcách,bạnbè,nguồntàichính,nềngiáodục,thờigian,sứclực...tiếptụcvớinhữngđiểmmạnh,kỹnăng,nguồnlực,vàcáccôngcụthựchiện.

6.Khihoàntất,tậptrungvàonhữngthờiđiểmtrongquákhứbạnđãsửdụngnguồn lực khéo léo nhất. Liệt kê từ ba đến năm lần trong đời từng thànhcôngtuyệtđối.Hãyviếtvềnhữngkỷniệmấy.Bạnđãlàmgìđểthànhcôngnhưvậy.Nhữngphẩmchấtvànguồnlựcnàobạnđãsửdụnghữuhiệu.Đồngthờicũngviếtvềhoàncảnhtạonênthànhcông.

7.Saukhihoàntất,môtảmẫungườibạnphảitrởthànhnếumuốnđạtđếnmụctiêucủamình.Liệuchặngđườngđếnvớimụctiêucầnrấtnhiềutínhkỷluậthaycầnmộtnềnkiến thứcrộng lớn?Hoặccầnphảisắpxếp thờigianhợplý?Vídụ,nếumuốntrở thànhmột lãnh tụcủadânchúng,ngườinhấtđịnhtạorasựkhácbiệt,hãyhìnhdungloạingườinàosẽđượcngườidânbầuchọn,vàloạingườinàothựcsựcókhảnăngảnhhưởngđếnquầnchúngởquymôsâurộng.

Ta từngnghenóinhiềuvề thànhcông.Nhưngta ítkhinghenóivềnhữngthànhtốtạonênthànhcông.Tháiđộ,niềmtinvàhànhvicùnggóptayvàoquá trình tạo ra thànhcôngấy.Nếukhônghiểu rõ các thành tốnày, ta sẽthấykhókhănkhiphải tập trungnguồn lực.Bâygiờngưngmọiviệc,viếtmộtvàiđoạnvănhoặcmộttranggiấyvềnhữngtínhcách,kỹnăng,tháiđộ,

niềmtin,cácnguyêntắckỷluậtbạncầnđểcóthểđạttớitấtcảnhữnggìbạnkhátvọng.Dànhthờigianđểlàmviệcnày.

8.Kếđến, trongmộtvàiđoạnvăn,hãyviếtnhữnggìcảntrởbạnngaylúcnàykhôngchobạnđạttớiđiềubạnmuốn.Mộtcáchđểvượtquahạnchếvàràocảnbạntựtạorachomìnhđólàbiếtchínhxácvềchúng.Khảosáttỉmỉtínhcáchcủabạnđểtìmxemđiềugìhạnchếbạn,khôngchobạnthựchiệntiếntrình,điềumìnhmuốn.Aicũngcócáchtựtạohạnchếchomình,khiếnnhữngchiếnlược,kếhoạchcủamìnhphảithấtbại.Nhưngbằngcáchnhậnbiếtnhữngdòngsuytưởngđãdựngnênràocảntrongquákhứ,tacóthểthayđổidòngsuytưởngấy.

Tabiếtmìnhmuốngì.Nhưngtạisaotamuốnnó?Aisẽgiúptavàrấtnhiềunhữngđiềukhácnữa.Nhưngthànhtốquantrọngcuốicùngquyếtđịnhtacóthànhcôngtrongviệcđạttớinhữngmụctiêucủamìnhhaykhôngchínhlàhành động. Để dẫn dắt hành động, ta nhất định lập kế hoạch gồm nhiềubước.

Đâulànhữnghànhđộngcầnthiếtbạnnhấtđịnhphảitheođuổiđếncùng,đểcóđượckếtquảnhưmongmuốn?Nếukhôngchắcchắn,tìmmộtngườicóthểhọchỏivàbắtchước.Mộtngườiđãđạtđượcnhữngthứnhưbạnmuốn.Bạncầnbắtđầuvớikếtquảcuốicùng,sauđóđingượclại,từngbướcmột.Nếumộttrongnhữngmụctiêuchínhcủabạnlàđộclậpvềtàichính,bướctrướcđócóthểlà:làmgiámđốccôngtycủachínhmình.Bướctrướcnữacóthểlàphógiámđốchoặcmộtnhânviênquantrọng.Bướckháccóthểlàtìmmột tưvấnđầu tư sángsuốthoặcmột luật sưchuyênvề thuếgiúpbạnsửdụngđồngtiềnhiệuquả.Quantrọnglàbạntiếptụcchotớikhibạntìmthấythứbạncóthểlàmngayngàyhômnay,đểhỗtrợchoviệcđạttớimụctiêu.CóthểngàyhômnaybạnsẽđimởmộttàikhoảnhoặcmuamộtcuốnsáchdạybạnmộtsốchiếnlượctàichínhcủanhữngngườithànhđạttạiMỹ.Nếukhông chắcvềkếhoạch củamìnhnhư thếnào, hãy tựhỏi: ngaybâygiờ,điềugìđangngăntrởbạncóđượcthứbạnmuốn.Câutrảlờichocâuhỏiấysẽlàđiềubạncầngiảiquyếtngayđểthayđổi.Việcgiảiquyếtrắcrốiấysẽtrở thànhmộtmục tiêuphụ,hoặcnền tảngđểđạtđếnnhữngmục tiêu lớnhơn.

9.Ngaybâygiờ,dànhthờigianchobốnmụctiêuchính.Soạnbảnthảođầutiênchomộtkếhoạch,một trongnhững tiến trìnhdànhmục tiêu.Tựhỏi:trướctiên,taphảilàmgìđểđạttớimụctiêunày?Hoặcđiềugìngăntrởta

khôngcónóngaybâygiờ.Ta làmgìđể thayđổi tình thế?Chắcchắn,kếhoạchcủabạncóthểlàđiềubạncóthểlàmngayngàyhômnay.

Tớiđâychúngtađãhoàntấtphầnthứnhấtcủacôngthứcđạttớithànhcôngtối thượng. Bạn đã hoàn toàn biếtmục tiêu củamình là gì. Bạn đãđề ranhữngmụctiêungắnhạncũngnhưdàihạn.Bạncũngđãhiểurõkhíacạnhnào trong tínhcáchhỗ trợvàkhíacạnhnàocản trởbạncóđượcđiềubạnmuốn.Ngaybâygiờ,hãyđềramộtchiếnlượcđểđạttớimụctiêu.

Đâulàcáchchắcchắnnhấtđểđạttớitinhhoa?Đólàcáchhọchỏibắtchướcmộtngườiđãtừnglàmđiềubạnmuốnlàm.

10.Bắtđầuvớinhữngtấmgươngsáng.Họcóthểlànhữngngườiđãđiquađờibạnhoặcnhữngngườinổitiếngđãđạttớinhữngthànhcôngvĩđại.Viếttêntừbađếnnămngườiđạttớinhữngthứbạnđangmuốncó.Viếtmộtvàitừcụthểvềphẩmchấtvàhànhđộnghọlàmkhiếnhọthànhcông.Saukhihoàntất,nhắmmắthìnhdungtronggiâylát,tưởngtượngnhữngngườiấysẽchobạnlờikhuyênvềviệclàmthếnàođểđạtmụctiêucủabạnmộtcáchtốtnhất.Viếtmộtý tưởngchínhmỗingườisẽchobạnnếunhưngườiấytrựctiếpnóichuyênvớibạn.Cóthểđólàcáchlàmthếnàotránhnhữngràocảnhoặcvượtquanhữnggiớihạncủabảnthân.Hoặcđâulàđiểmcầnlưưtâm.Hoặcđâulàđiềucầntìmkiếm.Chỉviệchìnhdunghọđangnóichuyệnvớibạn,vàviếtdướidòng têncủahọý tưởng tự tìmđếnvớibạnvềviệcbạnnghĩtừngngườisẽnóigì.Dùkhôngtrựctiếpquenbiếthọ,nhưngquatiếntrìnhnày,họcũngsẽlànhữngnhàtưvấntuyệthảođểgiúpbạnhoạchđịnhtươnglai.

Adnan Khashoggi bắt chước Rockefeller. Ông muốn giàu có, thành mộtdoanhnhân thànhđạt.Thếnên,ôngbắtchướcmộtngườiđã làmviệcôngđangmuốnlàm.StevenSpeilbergbắtchướcnhữngngườilàmviệctạihãngphimUniversalStudios, thậmchí trướckhi ôngđược chính thức làmviệcchohãngphimnày.Thực ra, những ai từng thành công to lớn đều đã bắtchước,hoặccómộtngườithầy,hoặcnhữngngườichỉgiáodẫnđườngchohọđitheohướngđúng.

Lúcnày,bạnđãcómộthìnhảnhtrongtâmtưởngvềnơibạnmuốntới.Bạncóthểtiếtkiệmthờigianvàsứclựccũngnhưtránhkhôngđivàovếtxeđổcủanhữngngườisailầmbằngcáchnoigươngnhữngngườiđãthànhcông.Aitrongcuộcđờibạncóthểđóngvaitròlànhữngtấmgươngsáng?Bạncó

thể tìm họ trong đámbạn bè, người thân, những nguyên thủ quốc gia, vànhữngngườinổitiếng.Nếubạnkhôngbiếtđâulàgươngsángchomình,bạnphảiđặttiêuchítìmhiểuvàtìmranhữngngườinhưvậy.

Điềubạnđang làm làgửinhững thôngđiệpchonãobộhình thànhnhữngmụctiêuchínhxác, rõràng.Mụctiêugiốngnhưnamchâm.Chúngcó thểbiếnnhiềumơướcthànhsựthật.Chươngsáuđãtrìnhbàycáchnãobộdẫndụnhữngcơquancảmnhậntăngcườngnhữnghìnhảnhtíchcựcvàchotathấyảnhhưởngghêgớmcủanhữnghìnhảnhtiêucực.Hãyápdụngnhữngkiếnthứcấychomụctiêucủabạn.

11.Thậttuyệtvờinếucóđủcácmụctiêukhácnhau.Tuynhiên,sẽcòntuyệtvờihơnnếunhưbạn có thểđoánđượcnhữngmục tiêu ấymangnhữngýnghĩa như thế nào đối với bạn. Hãy kiến tạo một ngày lý tưởng. Nhữngngườixungquanhsẽthamgiavàonhữngviệcgì?Bạnsẽlàmgì?Ngàyấysẽbắtđầunhưthếnào?Bạnsẽđiđâu?Bạnsẽởđâu?Hãyluônhìnhdungnhưvậy từkhibạn thứcdậycho tớikhibạnđingủ.Môi trườngnàođangvâyquanhbạn?Bạncảmgiácrasaokhilêngiườngngủvàocuốimộtngàyhoànhảo?Vớibútgiấy,môtảngàyấymộtcáchchitiết.Hãynhớ:mọithànhquảhànhđộngvàthựctạitacảmnhậnbắtđầutừsựsángtạotrínãocủachúngta.Thếnênhãytạorangàycủabạntheocáchnhưbạnhằngmơước.

12.Đôikhitaquênrằngnhữngướcmơchẳngphảiởđâuxaxôi.Chúngtaquên rằng bước đầu tiên để đến với thành công là cho bản thânmộtmôitrườngnuôidưỡngócsángtạo,giúptalàbấtcứaitamuốn.

13.Cuốicùng,hãykiếntạomộtmôitrườnghoànthiệnchomình.Hãychúýđếnýnghĩacủađịađiểm.Hãyđểchotâmtríbạnđượcthỏaimái.Khôngcógiớihạnràocản.Nhữnggìbạnmuốnlànhữnggìbạnthựchiện.Nênnhớ:suy nghĩ như đế vương. Thiết kếmộtmôi trường khai thác hếtmọi tiềmnăngcủabạn.Bạnmuốnởđâu:trongrừng,ngoàibiểnhaytrongvănphòng?Nhữngcôngcụnàobạnsẽcó:khunggiấyvẽ,màunước,âmnhạc,mộtmáytínhhaymộtmáyđiệnthoại?Nhữngaicóthểhỗtrợchobạn,ởbênbạn,đểchắcchắnbạnthànhđạtvàsángtạonhữnggìbạnmongướccótrongcuộcsốngcủamình?

Nếukhôngcóhìnhảnhrõràngvềngàylýtưởng,bạnsẽkhôngcócơhộitạoranó.Nếukhôngbiếtmôitrườnglýtưởnglàgì,làmthếnàobạntạoranóđược?Làmthếnàobạnđạtđượcmụctiêunếubạnthậmchíkhôngbiếtđược

mụctiêuấylàgì?Hãynhớ:nãobộcầnnhữngtínhiệutrựctiếp,rõràngvềnhữnggìnómuốnđạt tới.Trí tuệcónguồnnănglựcchobạnmọithứbạnmuốn.

Nhưng nó chỉ làm được như vậy nếu như nó có được những tín hiệu tậptrung,mãnhliệt,sángsủavàrõràng.

“Suynghĩlàviệckhónhấttrênđời.Đócólẽlàlýdohiếmngườihoàntoànnhậptâmsuynghĩ”.

_HenryPord

Ngay lúc này hãy tận dụng năng lực cá nhân, dành thời gian định ra conđườngđi đúngđắn chomìnhvàbắt buộchoàn tất đầyđủnhữngbài thựchànhtrên.Ngườitanóitrênđờichỉcóhaiđiềuđaukhổ:đaukhiphảituântheocuộcsốngkỷluậtvàđaukhihốitiếc.Nhưngđaukhiphảituântheokỷluật làmộtphần,cònnỗiđaudohôi tiếclớngấpcảtrămlần.Bạnsẽphấnkhởi với nhữnggìmìnhgiànhđượckhi ápdụngmười hai nguyên tắc nóitrên.Hãytuântheonhữngnguyêntắcấyvìchínhbảnthânbạn.

Cũngvậy,điềuquantrọnglàthườngxuyênxemxétlạinhữngmụctiêumìnhđềra.Cóđôikhi,tathayđổinhưngmụctiêuvẫngiữnguyên,bởitakhôngbaogiờquênchúngnếuvẫnmuốnmột lúcnàođó trongcuộcđờimìnhsẽdànhđượcchúng.Mỗithánglạichỉnhsửanhữngmụctiêucủamìnhchophùhợpvàhệ thống.Mỗinămmột lầnhoặccứmỗisáu tháng lạixemxét lại.Mộttrongnhữngviệclàmhữudụnglàviếtnhậtký.Viếtnhậtkýmỗingàysẽlàmộttàiliệughichépliêntụcvềtiếntrìnhvàmụctiêutrongcuộcđời.Nhậtkýrấthữudụngchoviệcxemxét,nhìnnhậnlạibướcđườngđãqua.Nghiền ngẫm về cuộc đời bạn để thấy nó phát triển như thế nào và bạntrưởngthànhrasao.Nếucuộcđờibạnlàđángsống,nócũngđángđượcghinhậnđầyđủ.

“Nếukhôngcóướcmơ,loàingườisẽđiđếnchỗdiệtvong”.

_Proverbs29:18

Lúcnàyđâybạnnênlàmmộtviệcsaucùng:liệtkênhữngthứtrướcđâybạnđãtừngcoilàmụctiêu-nhữngđiềuxảyratrongngàylýtưởng.Liệtkêcáchoạtđộngvànhữngconngườitrongcuộcđời,bạnhàmơnnhiềunhất.Liệt

kênhữngnguồnlựchiệnbạnđangcó.Tôigọiđólàcuốnnhậtkýhàmơn.Đôi khi con người chỉ nghĩ tới những gìmìnhmuốn.Họ không biết trântrọnghoặctậndụngnhữnggìvìhọđãcó.Bướcthứnhấtđểtiếntớimụctiêulà nhìn nhận xem bạn có những gì. Biết ơn vìmình có chúng. Tận dụngchúng để đạt được những thành tựu trong tương lai. Ai cũng có cách cảithiệncuộcsốngmình.Việcđạtđượcnhữnggiấcmơtolớnnhấttrênđờinênbắtđầutừngàyhômnay.Mỗiđườngđinướcbướcđượccânnhắckỹcàngđềucóthểđưabạnđitheoconđườngđúng.Shakespearecólầnviết:“Hànhđộnglàlờinóihùnghồnnhất”.Ngayhômnay,hãybắtđầumộthànhđộnghùngbiệnnhư thế,mộthànhđộng sẽđưabạn tới những thànhquả to lớntrongđời.

Chương12:Tácdụngcủatínhchuẩnxác

“Ngônngữcủaloàingườicóquyềnnăngtolớn.Thếnên,taluônhốitiếcvềnhữnglờimìnhnói”.

_GustaveFlaubert

Hãynhớvềmộtlầnbạnnghemộtcâunóitựanhưphépthầndiệu.Cóthểđólàmộtsựkiệncủađạichúng.Vídụnhưbàidiễnvăn“Tôicómộtgiấcmơ”củaMartinLutherKing,Jr’s.,chẳnghạn.Hoặclờinóicủachamẹ,haymộtngườithầygiáorấtđặcbiệtvớibạn.Aicũngnhớnhữngkhoảnhkhắcđượcnghengườikhácnóiđầymạnhmẽvàchuẩnxácđếnđộnhữngtừngữấytakhôngbaogiờquên.“Ngôntừ là thứthuốckíchthíchmạnhmẽnhấtđượcloàingườisửdụng”,RudyardKiplingđãcólầnnóithế.Aicũngcókỷniệmđángnhớvềnhữnglờinóicó tácdụngnhưnhữngcâu thầnchúmangđếnchotacảmgiácmêli.

KhiRichardBandler và JohnGrinder nghiên cứumột nhóm các nhân vậtthànhđạt,họthấynhữngngườinàycónhiềuđiểmchung.Mộttrongnhữngđiểmquan trọngnhất làkỹnănggiao tiếpchuẩnxác,hiệuquả.Mộtgiámđốc phải biết xử lý thông tin hiệu quả để thành công.Bandler vàGrindernhận thấy rằng,hầuhếtnhữnggiámđốc thànhđạtdườngnhưcó tàinăngbẩmsinhtrongviệcbiếtđượcbảnchấtcủathôngtinmộtcáchnhanhchóng,vàtruyềnđạtthôngtinấyđếnngườikhác.Họcóxuhướngsửdụngnhữngngôntừchìakhóahàmchứanhữngýtưởngquantrọngbậcnhấtcủahọ,vớitínhchuẩnxáctuyệtvời.

Họcũnghiểumìnhkhôngcầnthiếtphảibiếtđủthứ.Họbiếtphânbiệtnhữnggìhọcầnphảibiếtvànhữnggìkhôngcần.Sauđótậptrunghoàntoànvàonhữnggìmìnhcần.BandlervàGrindercũngnghiêncứuvàthấyrằngnhữngnhàtrị liệutâmlýxuấtsắcnhưVirginiaSatir,FritzPerlsvàtiếnsĩMiltonEricksoncũngthựchiệntừngbướcnhưvậy.Nhữngbướcđiấynhiềulầnchophéphọcóđượckếtquảngaytứckhắcvớicácthânchủsaumộthoặchailầntrịliệu,thayvìphảitrịliệutâmlýkéodàitừmộttớihainăm.

KhôngcógìđángngạcnhiênvớinhữnggìBandlervàGrinderkhámphá.

Hãynhớ:bảnđồkhôngphảilàvùnglãnhthổnóthểhiện.Nhữngtừngữtasửdụngđểmôtảtrảinghiệmkhôngphảilàbảnthântrảinghiệm.Chúngchỉlànhữngcáchdiễnđạtbằngtừngữcủatừngcánhânđơnlẻ.Thếnên,mộttrongnhữngcáchđánhgiáthànhcônglàsửdụngtừchínhxácvàchuẩnmựcđểtruyềnđạt,bàytỏnhữnggìtamuốn:tứclàđộchínhxáccủabảnđồkhibiểuthịvùnglãnhthổ.Khinhớnhữnglầntừngữtácđộngđếntanhưphépthầndiệu, tacũngnhớnhững lầnmìnhănnóibừabãivàvôý.TacứngỡmìnhnóirõvấnđềA,nhưngngườinghecóthôngđiệpngượclại.Thếnênngônngữchuẩnxáccónănglựcđưaconngườitheonhữnghướngđúngđắn.Ảnnóivụngvềđưa

người ta đi sai đường. “Nếu suy nghĩ ảnh hưởng tới ngôn ngữ, ngôn ngữcũngảnhhưởngtớisuynghĩ”.GeorgeOrwellcũngdựavàonguyêntắcnóitrênđểphátbiểutrongtácphẩm1984củaông.

Chươngnàysẽbànvềnhữngphươngpháphữudụnggiúpchúngtagiaotiếpchuẩnxáchơn,hiệuquảhơntrướcđâyrấtnhiều.Kiếnthứccủachươngcũngbaogồmcáchhướngdẫnngườikháccũngđạtđượckếtquảnhưbạncó.Cónhữngcôngcụngônngữhữuhiệuvàđơngiảnkhiếnbấtcứaitrongchúngtacũngcó thểsửdụngđểgiảm thiểunhữngsai lầm trongngônngữvàcáchhiểu sai lệch rất phổ biến hiện nay.Ngôn từ có thể là bức tường cản trở,nhưngcũngcóthểlàcầunối.Điềuquantrọnglàbiếtsửdụngtừngữđểgắnbómọingườivớinhauchứkhôngphảichiarẽhọ.

Khicóhộithảo,tôithườngnóivớihọcviênrằng:tôisẽchohọthấycáchcóđượcbấtcứthứgìhọmuốn.Tôiyêucầuaicũngviếtlênmộtmảnhgiấytiêuđề:cáchcóđượcthứtôimuốn.Sauđó,tôichohọcôngthứcthầndiệu.Cáchđểcóbấtcứthứgìmìnhmuốn:“Hãyyêucầu”.Vàkếtthúcluônhộithảo!

Phảichăngtôiđangđùa?Không.Khitôinói“hãyyêucầu”,tôikhôngcóýkhuyênnênkêucaphànnàn,cầuxin,rênrỉhoặcquỳgối,khomlưng.Tôikhôngcóýnóihãy trôngchờcủabố thí,haymộtbữa trưamiễnphíhoặcnhậnânhuệtừmộthoạtđộngtừ thiện.Hoặctôikhôngcóýnóihãytrôngchờngườikháclàmhộviệcchobạn.Điềutôimuốnnóilà:hãybiếtcáchyêucầumột cách thôngminhvàchínhxác.Phảibiết cáchyêucầu rõ ràngvàđồngthờiđạtđượckếtquả.Trongchươngtrước,tôiđãtrìnhbàycáchthiếtkếnhữngmụctiêuhoạtđộngbạnmuốntheođuổi.Bâygiờlàlúccầnmộtsốphươngtiệnngônngữcụthểhơn.Cónămhướngdẫnchoviệcyêucầumộtcáchthôngminhvàchínhxác.

1.Yêucầumộtcáchcụthể.Bạnnhấtđịnhphảinóirõbạnmuốngìchomìnhvàchongườikhác.Thứbạnmuốnlàbaonhiêu,caoxađếnmứcđộnàovàảnhhưởngsâurộngđếnđâu?Bạnmuốnđiềuđókhinào,ởđâu,nhưthếnàovàvớiai?Nếudoanhnghiệpcủabạncầnvaytiền,bạnsẽvayđược,nếubiếtcáchyêucầu.Bạnsẽkhôngvayđượctiềnnếunói;“Chúngtôicầnthêmíttiềnđểpháttriểnmộtsảnphẩmmới.Làmơnchotôivaymộtít”.Bạncầnphảinóirõvàcáchchínhxácbạncầncáigì,tạisaobạncầnnó,khinàothìcần.Bạncầncókhảnăngphântíchchogiámđốcngânhàngthấybạnsẽsảnxuấtrađượcloạisảnphẩmấy.Trongcáccuộchội thảobànvềviệcđặtramụctiêu,họcviênluônnóirằnghọmuốncóthêmtiền.Tôiliềnđưachohọmấy đồng xu.Muốn tiền, họ đã được tiền!Nhưng họ không biết hỏimộtcáchthôngminh,thếnênhọkhôngcóđượcthứhọmuốn.

2.Yêucầungườicókhảnănggiúpđỡ.Yêucầumộtcáchcụthểthôichưađủ.Bạnnhấtđịnhyêucầucụthểvớimộtngườicótiềmlực:vềkiếnthức,vềvốn,vềkhảnăngnhạycảmhayvềkinhnghiệm.Vídụ,quanhệvợchồngđang xấu đi, cơm chẳng lành canh chẳng ngọt. Quan hệ sắp sửa đến hồikhôngthểcứuvãn.Bạnmuốntâmsựhếtnhữnggìchấtchứatronglòng.Bạncóthểnóimộtcáchcụthể,trungthựcnhất.Nhưngnếutìmkiếmsựgiúpđỡtừmộtngườicũngđanggặpphảihoàncảnhđángthươngnhưbạn,liệubạncóthànhcôngkhông?Tấtnhiênlàkhông.

Tìmmộtngườithíchhợpđểyêucầu,sẽlàmtanhớlạitầmquantrọngcủaviệcbiếtcáchnhậnrađiềugìcóthểgiúpmìnhhiệuquả.Bấtcứthứgìbạnmuốn(quanhệtốtđẹphơn,côngviệcthuậnlợihơn,mộtchiếnlượcthôngminhhơnđểđầutưtiềnbạc)đềulàmộtviệcaiđóđãtừngcóhoặcđãtừnglàm.Khéoléolàphảibiếttìmnhữngngườiấyvàtìmhiểuxemhọđãlàmthếnàođểcóđượckếtquảnhưvậy.Nhiềungườitìmsựđồngcảmvàsựkhônngoan ở những nơi mình thường lui tới nhâm nhi vài chén. Như vậy sẽkhônghiệuquả.Cóthểtanhậnđượcsựđồngcảmvàrồimongchờngườiấygiúptađạtđượcmụctiêu.Mụctiêusẽkhôngđạtđượctrừkhisựđồngcảmấysonghànhcùngkiếnthứcchuyênmônvàkinhnghiệmsâurộng.

3.Đemlạilợiíchchongườihạnmuốnyêucầugiúpđỡ.Đừngyêucầurồimongchờaiđóchobạnthứgì.Trướchết,hãyxemmìnhgiúpđượcgìchongườitatrướcđã.Nếucómộtýtưởngkinhdoanhvàcầntiềnđểthựchiệnýtưởng ấy, cách làm là tìmai đóvừagiúpđượcbạn, lại vừađược lợi từ ýtưởngcủabạn.Chohọthấyýtưởngcủabạncóthểkiếmnhiềutiềnchobạn

vàchocảngườiấynữa.Tuynhiênlàmlợichongườikháckhôngphảilúcnàocũng“tiềntraocháomúc”nhưvậy.Giátrịbạntạorachohọcóthểlàmột cảmxúc vui vẻ,một tình cảmhoặcmộtướcmơbạngợi lên chohọ.Nhưng thông thường thế đã đủ rồi. Nếu bạn đến với tôi và bảo: bạn cầnmườingànđôla,tôisẽnói:“Cókhốingườicũnggiốngnhưbạnvậy,đangcầntiền”.Nếubạnnóibạncầntiềnđểtạorasựkhácbiệtcảithiệncuộcsốngcủangườikhác,cóthểtôisẽchúýlắngnghedựáncủabạn.Nếubạnchỉchotôicụthểbạnmuốngiúpngườikhácnhưthếnàovàtạoralợiíchchohọvàchobạnrasao,cóthểtôisẽtìmcáchgiúpbạn,đồngthờilàmlợichochínhmình.

4.Yêucầuvớimộtniềmtinthíchhợpvàvữngvàng.Cáchchắcchắnnhấtđểchuốc lấy thất bại là bày tỏ sự mâu thuẫn trong tư tưởng. Nếu bản thânkhôngchắcmìnhmuốnyêucầugì,làmsaongườikhácchắcchắnhọđúngkhigiúpbạn?Thếnên,khiyêucầu,hãynóivớiniềmtintuyệtđối.Bàytỏniềmtinấybằnglờinói,bằngcửchỉ.Hãychứngtỏkhảnăngtrìnhbàyđểngườikhácthấy:bạnchắcchắnmìnhmuốngì,bạnchắcchắnsẽthànhcông,bạnchắcchắnsẽcó ích(khôngchỉchobạnmàchocảngườibạnyêucầugiúpđỡ).

5.Hãythỉnhcầuchotớikhinàocóđượcthứmìnhmuốn.Nóithếkhôngcónghĩabạncứ lằngnhằngđeobám.Cũngkhôngcónghĩađòihỏi theomộtcáchduynhất.Hãynhớ công thức thành công tối thượng có nói: bạn cầnphảipháttriểnócbénnhạyđểbiếtmìnhđiđâu,cógìvàphảirènluyệnkỹnăng linh động thay đổi.Thế nên, khi yêu cầu, bạn phải thay đổi và điềuchỉnh cho tới khi có được thứmìnhmuốn. Khi nghiên cứu cuộc đời củanhữngngườithànhđạt,bạnsẽliêntụctìmthấymộtđiểmchung:họbiếtkiênnhẫn đòi hỏi, chịu thử thách và chịu thay đổi; bởi vì họ biết dù sớm haymuộnhọcũngtìmđượccáchthỏamãnnhucầucủamình.Đâylànguyêntắcquantrọngnhấttrongviệcđòihỏimộtcáchthôngminh.

Đâulàphầnkhókhănnhấtcủacôngthứcnày?Đốivớinhiềungườilàlàmsaoyêucầumộtcáchcụthể.Chúngtakhôngsốngtrongmộtnềnvănhóacóphươngthứcgiaotiếpchuẩnxác.Cólẽđólàđiểmyếunhấtcủavănhóacủachúngta.Ngônngữphảnánhnhucầucủaxãhội.NgườiEskimocótớihàngchụctừmangnghĩa“tuyết”.Tạisaovậy?BởimộtngườiEskimothựcthụcóthểphânbiệtnhiềuloạituyếtkhácnhau.Cóloạituyếtcóngãxuốngđócũngkhông sao.Có loại tuyết dùng để xây lều.Có loại tuyết có thể đắp thànhđườngchoxechạy.Cóloạituyếtănđược.Cóloạituyếtsắptanthànhnước.

TôilàdânCalifornia,chưabaogiờtôithấytuyếtnênmộttừmôtảnócũnglàđủđốivớitôi.

“Khôngcókếhoạchnàokhôngđòihỏiconngườiphảisuynghĩkỹcàng”.

_ThomasEdison

Giảđịnhlàdấuhiệucủalườibiếng.Đólàmộttrongnhữngđiềunguyhiểmnhấttamắcphảikhiquanhệvớimọingười.

Phầnlớnngônngữchúngtachỉnóichungchungvàphụcvụgiảđịnh.Đólàloạingônngữlườibiếngkhôngphùhợpvớigiaotiếpđíchthực.Nếungườitakểchobạnnghemộtcáchchínhxácđiềugìkhiếnhọkhóchịuvàbạnnhờđóhiểuđượchọmuốngì,tứclàbạncóthểgiảiquyếtrắcrốichohọ.Nếuhọsửdụngngôntừmơhồvàchungchung,bạnsẽkhôngbiếtnênhiểulờinóicủahọnhưthếnào.Chìakhóađểgiaotiếphiệuquảlàvénlênbứcmànmơhồkia.

Có vô số cách phá hoại giao tiếp thực thụ bằng cách sử dụng ngôn ngữchungchung.Nếumuốngiaotiếphiệuquả,bạnphảihòahợpvớingườiđốidiệnvànhẹnhàngnêuravấnđề.Đồngthời,biếtcáchđặtcâuhỏiđểnắmbắtvấnđềcụthể.Mụcđíchcủaviệcdùngngônngữchuẩnxáclàtìmralượngthông tin hữu dụng càng nhiều càng tốt. Càng hình dung đầy đủ về trảinghiệmnộitâmcủađốitượng,bạncàngthayđổitìnhthếmộtcáchhiệuquả.

Mộtcáchsửdụngngônngữlàđịnhhìnhchotínhchínhxác.Bạncóthểhìnhdungtốtnhấtvớihaibàntay,dànhvàiphútghinhớsơđồdướiđây.Sửdụnghaibàn taycùng lúc.Đưahaibàn tay lêncaongang tầmmắt,hướngsangbêntráiđểmắtbạnởvịtrígiúpghinhậnthôngtintốtnhất.Mỗilầnchỉnhìnmộtngón tayvànóinhững từngữgắnvớingón tayấynhiều lần.Sauđó,đếnngónkếtiếp,vàcứnhưvậychotớikhinhớkỹ.Kếđến, làmtươngtựvớibàntaybênkia.Lặplạitiếntrìnhvớimọingóntay.Nhìnkỹcáccụmtừvà nhớ rõ ràng trong tâmnão. Sau khi làmnhư vậy,mỗi khi nhìn bất kỳngóntaynào,ngaylậptứcbạnnhớđượccâunóidànhchonó.Tiếptụcghinhớsơđồnàychotớikhitiếntrìnhliêntưởngdiễnrahoàntoàntựđộng.

Bâygiờbạnđãcónhữngtừngữvàcâuchữtrongtrínão,tôisẽgiảithíchýnghĩacủachúng.Môhìnhchínhxáclàhướngdẫnđểthóatkhỏimộttrongnhữngcáibẫythườnggặptrongngônngữ:mộttấmbảnđồchỉraconđường

sailầmnguyhạimàhầuhếtchúngtathườngđitheo.Ýtưởnglà:nhậnrasailầmkhichúngxuấthiệnvàtáiđịnhhướngchúngtheohướngcụthểhơn.Môhìnhnàychotaphươngtiệnđánhgiánhữngsuynghĩbịbópméo,cắtxénvàkháiquáthóacủangườikhác.

Bắt đầu với hai ngón út. Trên bàn tay phải bạn cố từ “khái niệm chung”.Trênbàntay tráicóngónútvớinhững từ“tấtcả”,“mọi (thứ)”và“khôngbaogiờ”.Kháiniệmchunghoàntoàn tốtkhichúnglàchânlý.Vídụ:mọingườiđềucầnoxyđểthở.Mọigiáoviêntrongtrườnghọccủaconbạntốtnghiệp đại học.Tức là bạn đangnói sự thật.Nhưng thông thường, nhữngkháiniệmchunglàcách“vơđũacảnắm”.Khithấymộtđámtrẻlahétồnàotrênđườngphố,bạnnói:“Đámtrẻngàynaychẳngcóđứanàobiếtđiều!”.Cóthểnhữngđứatrẻkiaồnàothật.Nhưngđâucóphảimọiđứatrẻđềukhôngbiếtcưxử.Thếnên,khinghemột lời“vơđũacảnắm”nhưvậy,đơngiảnhãyđếnvớikhuônmẫuchínhxác.Hãynhắclạicâubạnnóinhấnmạnhvàotínhchấtchungchungcủacâunóiấy.

Kếđến,đặtsáthaingóntayápútgầnnhauvàphântíchnhữngtừgiớihạnkhảnăngnhư“nên”,“khôngnên”,“nhấtđịnh”,“khôngthể”.Nếumộtngườinóihọkhôngthểlàmmộtviệc,tínhiệunàongườiấygửiđếnnãobộ?Đólàtínhiệutựhạnchếbảnthân.Vàthựctế,ngườiấykhônglàmđượcthật.Nếuhỏitạisaohọkhôngthểlàmmộtđiềugìhoặctạisaohọphảilàmmộtđiềumàhọkhôngmuốn,ngườikhácthườngkhôngđưachobạnnhiềucâutrảlời.Cáchđểphávỡvònglẩnquẩnấylànói:“Chuyệngìcóthểxảyranếubạncóthểlàmđượcđiềuđó?”,hoặcnhữngcâuhỏitạocơhộivàkhảnănglúctrướchọđãkhôngđểýđến;vàyêucầuhọcânnhắcxemhànhđộngcủahọsẽtạoranhữngkếtquảtíchcựcvàtiêucựcnào.

Tiếntrìnhtươngtựcũnghữudụngvớinhữngcuộctròchuyệnnộitâm.Khitựnhủ:“Takhônglàmđượcviệcnày”,nêntựhỏingay“nếutalàmđượcthìsaonào?”.Câutrảlờisẽlàmộtdanhsáchnhữngcảmxúcvàhoạtđộngtíchcực.Nó tạonhữnghìnhảnhbiểuđạtmớivềkhảnăng.Vànhưvậycho tatâmtrạngmới,hànhđộngmớivàtạothànhquảmới.Chỉcầntựhỏinhưvậy,tasẽbắtđầuthayđổicơchếsinhlývàdòngsuytưởngđểkhảnăngtíchcựcdễxảyrahơn.Hãyhỏi:“Lúcnày,điềugìngăntrởtôikhônglàmđượcđiềuđó?”,bạnsẽrõrànghơnvềthứcầnthayđổi.

Tiếptụcvớingóngiữa.Ngónnàythaythếchocácđộngtừ.Hãyhỏi“Cụthểtớimứcnào?”.Nãobộbạncầnnhữngtínhiệurõràngđểhoạtđộnghiệuquả.Ngônngữsailệchvàsuynghĩsailệchsẽkhiếnnãobộkhôngcònsắcsảo.Nếuaiđónói:“Tôithấybuồnquá”.Anhtachỉmôtảmộttâmtrạngbếtắc.Anhtakhôngnóivớibạnbấtcứthứgìcụthểcả.Anhtakhôngchobạnbấtcứ thông tinnàođểbạncó thểphân tích theohướngtíchcực.Hãyphávỡ

tâmtrạngbế tắcấybằngcáchxóabỏngônngữsai lệch.Nếuaiđónóihọchánnản,bạncầnphảihỏingườiđóthựcracụthểngườiđóchánnảnnhưthếnào.Cụthểđiềugìgâyrasựchánnản.

Khiyêucầungườiđónói cụ thểhơn, thông thườngbạnđãchuyểnkhuônmẫu.Thếnên,nếuyêucầu,ngườiđócóthểđáp:“Tôibuồnbởivìtôiluônlàmhỏngviệc”.Câuhỏikếtiếpsẽlàgì.Phảichăngđólàsựthậtchungchocảmọi trườnghợp?Chắckhôngphải.Vậy thếnênbạn sẽhỏi: “Anh luônluônlàmhỏngviệcư?”,rấtcóthểcâutrả lờisẽlà“àkhông,khôngphải”.Bằngcáchxóabỏngônngữsai lệch,bằngcáchcụ thểhơn,bạnđang trênconđườngtìmrarắcrốiđíchthựcvàđốimặtvớirắcrốiấy.Thôngthường,chủthểchỉvụngvềởmộtsốviệcnhonhỏ,nhưnglạicoiđólàthấtbạitolớnvàcứgiữmãisuynghĩấy.

Bây giờ là lúc bạn bắt chéo hai ngón tay trỏ.Những ngón tay này tượngtrưngchodanhtừvàcụthể làaivàcáigì.Mỗikhibạnnghemộtdanhtừ(nóivềngười,nơichônhoặcvậtthể)trongbấtcứmộtcâunóichungchungnào,hãynhớtớimộtcâucónhữngtừcụthểai,hoặccáigì.Đóchínhxáclànhữnggìbạnlàmvớiđộngtừ,tuytừsailệchkhôngcụthểtớithếgiớithực.Bạnkhôngthểgiảiquyếtvấnđềhiệuquảvớiđámmâymơhồbởinhữngtừchungchung,chỉtồntạitrongtâmtríchủthể.Bạnchỉcóthểgiảiquyếtvấnđềtrongthếgiớithực.

Nhữngdanhtừkhôngcụthểlàmộttrongnhữngloạingônngữsai lệchdễgặpnhất.Tahaynghenói:“Họchẳnghiểugìtôicả”,hoặc“Họđịnhkhôngchotôimộtcơhộicôngbằngnàosao?”,thựcracụthểhọlàai?Nếulàmộttổchứclớn,phảicómộtngườiđưaraquyếtđịnh.Thếnên,thayvìtạochomìnhtâmtrạngbếtắcvớisuynghĩmơhồvớitừ“họ”khônghiểugìcả,bạncần phải tìmmột cách đốimặt vớimột người trong thế giới thực, đưa ranhữngquyếtđịnh thực.Khi sửdụng từ“họ”khôngcụ thểnhư thế làmộtkiểuvôtráchnhiệmtồitệnhấttrênđời.Nếukhôngtìmhiểucụthể“họ”thựcra lànhữngai, bạn sẽ cảmgiácvôvọngvà thấykhông thể thayđổiđượchoàncảnhcủamình.Nhưngnếutậptrungvàonhữngđiềucụthể,bạncóthểlấylạiđượcsựtựchủ.

Bâygiờ là lúcbắtchéohaingóncái.Đây làphầnviệccuốicùngcủa tiếntrìnhtạolậpmôhìnhchínhxác.Ngóncáithứnhấtcónhữngtừ“quánhiều,quáđắtđỏ”.Ngónkiacónhữngtừ“sosánhvớigì?”.Khitanói“quánhiều,quáđắt”tađangdùnglốinóihủybỏ.Thôngthường,đólàlốinóitùyhứng.

Bạncóthểnóirằngmộtkỳnghỉkéodàimộttuầnlàquádài.Khôngthểnghỉlâunhưthếđược.Bạncóthểnghĩrằnglờiđòihỏicủaconbạnmuốncómộtmáytínhgiá1.000đôlalàquáđắtđỏ.

Tacóthểthoátkhỏicáchnói“vơđũacảnắm”bằngcáchsosánh.Haituầnnghỉlàmcóthểrấtxứngđángnếunhưkhitrởvềbạnhoàntoànthỏaimáivàcóthểbắttayngayvàocôngviệcvớitâmtrạnghưngphấnnhất.Máytínhcóthểquáđắtđỏnếunghĩnóchẳngmanglạiđiềugìtốtđẹp.Nhưngnếuchorằngđólàmộtphươngtiệnhọchỏicógiátrị,nhờcómáytínhbạncóthểtảilượng kiến thứcmà phải tốn hàng ngàn đô la theo học các khóa học bênngoài,mọichuyệnsẽkhác.Đólàcáchduynhấtbiếnnhữnglờinhậnxéttrởthànhhợplý-cáchsosánh.Bạnsẽnhậnthấyrằngkhibắtđầusửdụngmôhìnhtínhtoánchuẩnxác,bạnsẽsửdụngnómộtcáchtựnhiên.

Mộtđiềukhácphảithậntrọng:đọcsuynghĩcủangườikhác.Khicóngườinói:“Tôibiếtngaylàanhtayêuquítôi”hoặc“Tôibiếtlàcậuchẳngtintôiđâu”.Bạncầnphảihỏi:“Saobạnchắcnhưvậy?”.

Khuônmẫucuốicùnghơitinhtếmộtchút.Đólàlýdohoànhảođểchúýđếnnónhiềuhơn.Nhữngtừnhư“sựchúý,lýdo,lờituyênbố”cóđiểmgìchung?Chúngđềulàdanhtừ.Nhưngtakhôngthểtìmthấychúngtrongthếgiới thựcbênngoài.Cóbaogiờbạnnắmbắt, sờ thấy sự chú ýchưa? Nókhôngphảimộtngười,mộtnơichốn,hoặcmộtvậtthể.Thựcra,nóđượcsửdụngnhưmộtđộngtừmôtảtiếntrìnhtậptrungchúý.Nhữngdanhtừtrừutượngkhôngcótínhchấtcụthể.Khinghemộtdanhtừnhưvậy,bạnmuốnthay đổi nó với một tiến trình: một tiến trình cho bạn khả năng tái địnhhướng và thay đổi trải nghiệm. Nếu ai đó nói: “Tôi muốn thay đổi trảinghiệmcủatôi”.Cáchđểtáiđịnhhướnglànói:“Bạnmuốntrảinghiệmđiềugì?”. “Tôimuốnđượcyêu thương”.Bạn sẽ đáp lời: “Bạnmuốnđượcyêunhưthếnào”,hoặc“Cảmgiácđangyêurasao?”.Phảichăngcósựkhácbiệtvềtínhcụthểgiữahaihìnhthứccâuhỏinóitrên?Chắcchắnlàcó.

Cónhiều cáchgiao tiếp trực tiếp thôngquaviệchỏi thíchhợp.Một trongnhữngcáchđólàphươngpháptạokhungchothànhquả.Nếuhỏimộtngười:“Chuyệngì làmanhkhóchịu?”hoặc“Chuyệngìxảyrathế?”,bạnsẽphảinghemộtcâuchuyệnthậtdài.Nhưngnếuhỏi:“Anhmuốngì?”hoặc“Anhmuốnthayđổimọichuyệntheohướngnào?”,bạnđangtáiđịnhhướngchocuộctròchuyệntừviệckểlểrắcrốisanghướnggiảiquyếtrắcrối.Trongbấtcứ hoàn cảnh nào, (dù buồn thảm đến đâu) vẫn luôn cómột kết cục như

mongmuốnchờnhữngngườitrongcuộcđạttới.Mụcđíchcủatalàthayđổihướnggiảiquyếtđểcóđượckếtquả,khôngloayhoayvớirắcrốithêmnữa.

Hãylàmnhưvậybằngcáchđặtcâuhỏiđúng.Cónhiềuloạicâuhỏinhưvậy.TrongphươngphápNLP,ngườitagọiđólànhữngcâuhỏiđưarakếtquả.

Tôimuốngì?

Mụcđíchlàgì?

Tôicómặtởđâyđểlàmgì?

Tôiđịnhlàmgìgiúpbạn?

Điềutôimuốnchomìnhlàgì?

Còncókhuônmẫunàoquantrọngnữakhông?Hãychọnnhữngcâuhỏinhưthếnàothayvìnhữngcâuhỏitạisao?Nhữngcâuhỏitạisaosẽchobạnlýdo và lời giải thích, đánh giá cũng như những cái cớ. Tuy nhiên, thôngthườngchúngkhôngchobạnnhữngthôngtinhữudụng.Ngườigiaotiếpgiỏikhôngquan tâm lýdovềviệc tại saomọi việc lại khôngđượcnhưý.Họmuốntìmracáchlàmthếnàođểnhữngcâuhỏiđúngdẫntađiđúnghướng.

Điểmcuốicùngcó liênquanđếnnhữngniềm tinđãbànởchương5 (bảyướclệđểthànhcông).Mọicuộcđàmthoạicủabạnvớingườikhácvàvớibảnthân,phảibắtnguồntừnguyêntắc:mọichuyệnxảyrađềucómụcđíchvàbạncóthểsửdụngmụcđíchấyđểđạttớithànhquảnhưbạnmuốn.Nóithếcónghĩa:kỹnănggiaotiếpcủabạnphảiphảnánhsựphảnhồichứkhôngphảisựthấtbại.Khichơixếphình,nếucómộtmảngkhôngđúngvớibứctranhtoàncục,đừngcoiđólàthấtbạivàbỏcuộc.Hãycoiđólàmộtphảnhồitíchcực.Tìmmộtmảnhkháchứahẹnsẽđúng.Bạnsẽcólợithếnếusửdụngnguyêntắc tươngtựtronggiaotiếp.Luôncómộtcơhộicụthểhoặcmộtcâunóixác thựcsẽchuyểnđổihầunhưbấtcứ rắc rốinào tronggiaotiếp.Nếutheonhữngnguyêntắcchungđãbànởđây,bạnsẽtìmđượccáchgiảiquyếtchomọihoàncảnh,(“mọihoàncảnh”-bắtđầusửdụngmôhìnhxácthựcngaybâygiờ).

Chươngkế tiếp sẽphân tíchnền tảngcủa sự tương táchữuhiệugiữaconngườivớiconngười.Mộtthứkeodánkếtdínhconngườivớinhau.

Chương13:Phéphuyềndiệucủasựhoàhợp

“Bạnnàohiểuta,ngườiđósinhratalầnnữa”

_RomainRolland

Hãynhớvềmột kỷniệm,khi bạnvàmột người kháchoàn toànhòahợp.Ngườiấycóthểlàbạnbè,ngườiyêu, thànhviêngiađìnhhoặcmộtngườimớigặp.Nhớlạiquãngthờigianấyvàtìmhiểuđiềugìởngườiđấykhiếnchobạncảmgiáchòahợpvớihọ.

Có thể cả hai suy nghĩ giống nhau hoặc cảm xúc như nhau vềmột cuốnphim,mộtcuốnsách,hoặcmộttrảinghiệm.Cóthểbạnkhôngnhậnrađiềunày,nhưnghaingườiđềucóchungcáchdùngtừhoặcnhịpthở.Cóthểcảhaicógiacảnhgiốngnhauhoặccóniềmtingiốngnhau.Bấtcứđiềugìcũngđềuphảnánhmộtthànhtốcơbản:sựhòahợp.Sựhòahợplàkhảnăngđếnvớithếgiớicủangườikhác,làmchongườiđócảmnhậnrằngbạnhiểungườiđóvàhaingườicómộtsựràngbuộcmạnhmẽ.Đólàkhảnănghoàntoàncóđượcquanđiểmnhưnhau.Đâylàđiềucốtlõicủamộtcuộcgiaotiếpthànhcông.

Hòahợplàcôngcụhữuhiệucuốicùngđểchorathànhquảkhichungtayvớingườikhác.Chương5(bảyướclệvềthànhcông)cóviết:conngườilànguồn lựcquan trọngnhất.Hòahợp làcách ta tậndụngnguồn lựcấy.Dùướcvọngtrongcuộcsốngcủabạnlàgì,nếubạnpháttriểnsựhòahợpvớinhữngngườithíchhợp,bạnsẽcóthểđápứngnhucầucủahọvàhọsẽđápứngnhucầuchobạn.

Dùbạnmuốngì,sángtạo,chiasẻhaycảmnhậncuộcsốngnhưthếnào(dùchỉlàướcmuốnđượcsángsuốthơnhaykiếmcảtriệuđôla),vẫncóngườigiúpbạnhoàn thànhmụcđíchnhanhhơnvàdễdànghơn.Luôncóngườibiếtcáchgiúpbạnđạtđếnmụctiêunhanhchónghơn,hiệuquảhơnhoặccóthểgiúpbạnđếnđượcnơibạncầnmộtcáchnhanhchónghơn.Cáchtranhthủcủamộtngườigiúpđỡnhưvậychínhlàcáchđạtđượcsựhòahợp,mộtsựliênkếtkỳdiệuđưamọingườiđếnvớinhauvàchohọcảmgiáccùngcólợi.

Hãychọnmộtmốiquanhệgiữahaicánhânbấtkỳ.Điểmđầutiêntạoramốithânthiếtgiữahọlàmộtthứcảhaicùngcó.Cóthểhaingườinàycónhữngcáchkhácnhaukhi cùnggiải quyếtmộtvấnđề, nhưngchínhnhữngđiểmtươngđồnglàthứđưahọđếnvớinhaungaytừđầu.Hãynghĩvềmộtngườibạn thực sựyêumến.Đoánxemđiềugì khiếnngườiđóhấpdẫnđếnnhưvậy?Phảichăngđócũngchínhlànhữnglýdokhiếnngườiđóyêumếnbạnhoặcítnhấthọcũngthíchcáchbạngiảiquyếtcôngviệc,v.v...Cóailạinghĩ:“Ôgãnàynóigì,nghĩgìcũngngượcvớimình.Tuyệtvờilàmsao!”,ngườitachỉnghĩ:“Gãnày thật thôngminh.Quanđiểmcủahắngiốnghệtmình.Thậmchíhắncònbổkhuyếtchomìnhnữa”.Sauđóhãynghĩvềngườibạnkhôngthểchịunổi.Liệungườiđócógiốngbạnkhông?Liệubạncónghĩ:“Thậtlàmộtconngườihưhỏng!”.Vàliệungườiđócónghĩgiốngnhưbạnhaykhông?

Chẳng lẽ không có cáchgì thoát ra khỏi vòng luẩnquẩn: khácbiệt tạo ramâuthuẫn,mâuthuẫnlàmnảysinhmâuthuẫn,vàmâuthuẫncàngkhoétsâukhácbiệt?Tấtnhiên tacógiảipháp.Vì trong từng trườnghợpcósựkhácbiệt,vẫnluôntồntạisựtươngđồng.Conđườngđitừbấthòađếnhòahợplà:khôngtậptrungvàođiểmkhácbiệt, tậptrungvàođiểmtươngđồng.Bướcthứnhấtđểcóđượctiếntrìnhgiaotiếpđíchthựclàhọccáchchuyểnnhânsinhquancủamìnhgiốngvớinhânsinhquancủangườikhác.Điềugìchophéptalàmnhưvậy?Chínhlàcáckỹnănghòahợp.

“Nếumuốnmộtngườiủnghộsựnghiệpcủamình,trướctiênthuyếtphụcngườiấyrằng:talàngườibạnchânthànhnhấtcủahọ”.

_AbrahamLincoln

Vậy,muốnhòahợp,taphảilàmgì?Bằngviệctạorahaykhámphánhữngđiểm chung.Theo ngôn ngữ củaNLP, tôi gọi đó là tiến trình hòa hợp vàphảnánh.Córấtnhiềucáchtạođiểmchungvớimộtngườivànhưvậytạođượctrạngtháihòahợp.Tacóthểbắtchướcnhữngmôiquantâmcủangườiấy,nhữngkinhnghiệmgiốngnhauhoặccáchănmặc,nhữnghoạtđộngưathích.Hoặcbạncũngcóthểbắtchướcnhữngmốiquanhệ:cóchungnhữngngười quen hoặc bạn bè với đối tượng. Hoặc bạn cũng có thể bắt chướcnhữngniềmtin.Nhữngtrảinghiệmchung.Đólàcáchchúngta tạora tìnhbạnvàcácquanhệtìnhcảm.Mọitrảinghiệmnhưvậycómộtđiềuchung:chúngđượchìnhthànhthôngquangônngữ.Cáchtathườnggặpnhấtđểhòa

hợpvớingườikháclàthôngquatiếntrìnhtraođổithôngtinchonhau,nhờsửdụngngônngữ.Tuynhiên,nghiêncứuchỉrarằng:chỉcó7%nhữnggìngườitagửiđếnnhauđượctruyềntảithôngquachínhngôntừ.38%thôngquaâmlượnggiọngnói.Khicònbé,mỗikhimẹtôi lêncaogiọngvànói:“Nàycon!”,tôibiếtngaymìnhsắpbịphạt.55%giaotiếp(haynóicáchkháclàphầnlớnnhấtcủagiaotiếp)làthôngquatiếntrìnhsinhlýhọc.Nétmặt,dáng điệu, cử động củamột người trong khi đàm thoại cho ta biết nhiềuthôngtinhơnlờinói.Điềunàygiảithíchtạisaocácdiễnviênhàinổitiếngchỉcầnđứnglênnóivàicâuđãkhiếnbạncườivỡbụng.Vìkhôngphảingôntừmàchínhlàcáchtruyềnđạtthôngtin(thôngquagiọngnóivàbiểuhiệncửchỉ,nétmặt,v.v...)khiếnbạnbuồncười.

Thếnên,nếumuốntạosựhòahợpchỉbằngnộidungcủađàmthoại,tađãbỏquanhữngphươngpháphiệuquảnhấttạotínhiệutươngđồngđếnvớinãobộcủađốitượng.Mộttrongnhữngcáchhiệuquảnhấtđểcósựhòahợplàthông qua tiến trình bắt chước hoặc tạo ra những biểu hiện giống với đốitượng.Thếnên,nếucóthểpháttriểnsựhòahợpchỉbằnglờinói,hãynghĩvềnănglựccựckỳtolớncủasựhòahợpbạncóthểpháttriển,đồngthờitậndụngsựkếthợpgiữalờinóivàbiểuhiện.

Lờinóithểhiệnsuynghĩcóýthức.Biểuhiệnhìnhthểchothấyphầnxửlýthông tinqua tiềm thứccủaconngười.Đó làkhinãobộcósuynghĩ:“Ồ,ngườinàymếnta.Anhtatrôngđượcđấy”.Khiấy,sẽcómộtsựhấpdẫntolớn, sự ràngbuộc to lớngiữahaingười.Vì là tiến trình tiềm thức,nênnóhiệuquảhơnnhiều.Dùcóthểbạnchưanhậnthứcđượcnhưngmốiliênhệđãhìnhthànhrồi.

Làmthếnàobạnbắtchướcđượcnhữngbiểuhiệnhìnhthểcủangườikhác?Loạiđặcđiểmhìnhthểnàobạncóthểbắtchước?Bắtđầuvớigiọngnói.Bắtchước cường độ giọng nói và cách dùng từ, nhịp điệu, độ nhanh chậm,nhữnglầnngưnglạigiữachừng,âmđiệucủagiọngnói.Bắtchướcnhữnglờinóihoặctừngữngườiđóưadùng.Thếcònvềtưthế,nhịpthở,ánhmắt,cửchỉ, nétmặt, cửđộngcủabàn tayhoặcnhữngcửđộngkhác?Bất cứkhíacạnhnàocủabiểuhiệnhìnhthể,từcáchngườiđóđứngtớicáchbắtđầucâuchuyện,đềulàthứbạncóthểhọcđược.Cóthểthoạtđầubạnthấyđiềunàycóvẻlốbịch.

Nhưngchuyệngìcóthểxảyranếubạnbắtchướcmọithứvềngườikhác?Bạncóbiếtchuyệngìsẽxảyrakhông?Đốitượngcảmgiácnhưhọvừatìm

được một nửa của chính, một người hoàn toàn hiểu và có thể đọc đượcnhữngsuynghĩthầmkínnhất-ngườigiốnghệtnhưhọ.Nhưngbạnkhôngphảibắtchướctoànbộnhữnggìthuộcvềđốitượngđểtạoratrạngtháihòahợp.Chỉcầnbắtđầuvớigiọngnóihoặccáchbiểuđạtnétmặt,bạncó thểbiếtcáchxâydựngmốihòahợpkeosơnvớibấtcứai.

Nóđòihỏiphải rèn luyệnvàphát triển.Tuynhiên,bạncó thểsửdụngnóngayvàcóđượckếtquảnhưmongmuốn.

Cóhaiđiềuquantrọngtrongviệcbắtchước:ócquansátvàtínhlinhhoạt.Dướiđây làmột thửnghiệm.Bạnhãy thựchiệnnhé.Chọnmộtngườibắtchước giỏi và một nhà lãnh đạo. Tưởng tượng nhà lãnh đạo kia có càngnhiềuthayđổivềhìnhthểcàngtốttrongvòngmộtphúthoặchaiphút.Thayđổinétmặttưthế,hơithở.Thayđổicảnhữngđiểmdễnhậnbiếtnhưcáchvung tay.Thayđổicảnhữngchi tiếtnhỏnhưcáchnghiêngđầu.Nếu thựchànhcùngconnhỏsẽ rất thúvị:bọn trẻsẽ thíchbài tậpnày.Hãysosánhnhữngghinhậncủabạn.Nhậnxét:bạnbắtchướcngườiấycótốtkhông.Sauđóthayđổivịtrí.Aicũngcóthểbắtchướcgiỏi.Nhưnghãybắtđầutừviệcnhậnrarằng:conngườisửdụngcơthểhọtheohàngtrămcáchkhácnhau.Càngtinhnhạytrongviệcnhậnbiếtvịtrícơthểhọbaonhiêu,tacàngcókhảnăngthànhcôngbấynhiêu.Thậmchícơhộilàvôtận.Vídụ,ởtưthếngồingườitacómộtsốlượnghạnchếnhữngcửđộngmàthôi.Saunhiềulầntậpluyện, thậmchí bạn có thể làm theomột cáchhoàn toàn tựnhiên.Bạn sẽhoàntoàntựđộngbắtchướctưthếvàbiểuhiệnhìnhthểcủanhữngngườiquanhbạn.

Córấtnhiềuchitiếtnhỏcóthểbắtchướchiệuquả,nhưngnềntảngchínhlàbahệthốngcơbảntrongviệchìnhdungsựvậthiệntượng.Hãynhớaicũngsửdụngbahệ thốngbiểuđạtnày.Tuynhiên,đaphầnconngười sửdụngmộthệthốngnhiềuhơncáchệthốngkhác.Thôngthườnglàhệthốnghìnhảnh,âmthanhhoặccảmnhậnvềxúcgiác.Khiđãkhámpháhệthốnghìnhdungchủyếucủamộtngười,bạn sẽđơngiảnhóađángkể tiến trìnhpháttriểnsựhòahợpvớingườiấy.

“Đểgiaotiếphiệuquả,nhấtđịnhphảinhìnnhậnrằng:mỗingườicócáchnhậnthứcthếgiớikhácnhauvàsửdụngvốnhiểubiếtấyđểdẫndắtnhững

cuộcgiãotiếpcủamìnhvới

ngườikhác”.

_AnthonyRobbins

Nếuhànhvivàbiểuhiệnhìnhthểđượcthểhiệnmộtcáchngẫunhiênvớicácyếutốrờirạc,bạnsẽkhólòngnhậnbiếtmanhmốiđểsauđókếthợpchúngvớinhau.Nhưnghệthốngnhậnthứcgiốngnhưchìakhóađưatađếnnhữngmậtmãbíẩn.Biếtmộtsự thậtcó thểcho tamanhmốikhai thácnhiềusựthậtkhác.Trongchương8cómộtloạtbiểuhiệnhànhvichủyếuliênquantớisựhìnhdungvànhậnbiếtbằng trựcquan.Chúnglànhữnglờinói tâmtrạng,nhữngcâunhư“Tôithíchcáinày”hoặc“Tôikhônghìnhdungmìnhcóthểlàmđượcđiềunày”.Thôngthườngtốcđộnóinhanh,hơithởdồndập,giọngnóicóâmvựccao,giọngmũihoặcthườnglàcăngthẳng.Chưahết,còncốcácbiểuhiệnvềsựcăngcơđặcbiệtlàcơvaihoặccơbụng.Nhữngngười có hình thức cảm nhận trực quan bộc lộ rất nhiều manh mối. Họthườngnhúnvaivàđầuhơinghiêngvềphíatrước.

Những người nhận thức bằng âm thanh thường sử dụng những câu như:“Nghehayđấy!”và“Chuyệnđóchẳngănthuagìđâu”.Khinói,giọngnóihọlênbổngxuốngtrầm,nhịpđộluôncânbằng,giọngnóithườngrõràngâmvang.Hơithởđềuvàsâu.Thườngthởbằngcơhoành.Cáccơcăngvừaphải.Nếucốkhoanhtaytrướcngực,thìđólàdấuhiệuhọđangsuytưởngbằngâmthanh.Haivaithườngthõngxuống,đầunghiêngvềmộtbên.

BIỂUHIỆNGIAOTIẾPCHUNG

CHUNG:

Tôi hiểu ýanh.

Tôimuốnnóivài điều vớianh.

Anh có hiểutôi đang cố

THỊGIÁC:

Tôi biết quan điểmcủacậurồi.

Tôimuốn nghiêncứu thêm về vấn đềnày.

Tôi nói khá rõ đấychứ?

THÍNHGIÁC:

Tôi đang nghecậunói.

Tôi muốn vấn đềnày rõ ràng hơnấntượnghơn.

Anh thử nghexemnhữnglờitôi

XÚCGIÁC:

Tôi cảm thấy tôihiểu tất cả nhữngđiềuanhnói.

Tôi muốn anh hiểurõvấnđềnày.

Anhcóhiểuvấnđềkhông?

Chắc như đinh

nóigìkhông?

Tôi biếtđiềuđóđúng.

Tôikhông chắcvềđiềuấy.

Tôi khôngthích nhữnggì cậu đanglàm.

Cuộcsống cũngtạmđược.

Tôi biết rõ điều đóđúng.

Vấn đề này khámơhồđốivớitôi.

Tôi không hiểu quanđiểmcủaanh.

Những cảm nhậnvề cuộc sống của tôitươiđẹpvàrõràng.

nói có đúngkhông?

Thông tin nàychính xác đếntừngtừ.

Chẳngtácdụnggìđâu.

Nghe chẳnghấp dẫn với tôi tínào.

Cuộc sống làsự kết hợp tuyệtvời

đóngcột.

Tôi không chắcmình theo kịp ýanh.

Vấnđềởchỗnhữnglời anhnói tôi thấykhôngđúnglắm.

Cuộc sống thậttuyệt diệu và dễchịubiếtbao.

Còncónhiềumanhmốikhác.Mỗingườicóbiểuhiệnkhácnhau,thếnêncầnphảiquansátkỹ.Mỗingườilàmộtthếgiớiriêngbíẩn.Nhưngkhibiếtđượchệthốngcảmnhậnchínhcủamộtngười,bạnsẽtiếnmộtbướcxatrongviệcnắmbắtcáchhiểu sâu sắcngườiấy, chỉ cầnđiềuchỉnhbản thânchophùhợpvớinhữnggìngườiđócảmnhận.

NHỮNGTỪMANHMỐI.

Thịgiác:

Nhìn,xem,quan sát, xuất hiện, cho thấy,hémở, tiết lộ,mường tượng, rõràng,mùmờ,mơhồ,rõnhưbanngày,nổibật,lướtqua,hìnhdung,sángtỏ,loélên.

Thínhgiác:

Nghethấy,lắngnghe,nghenhư,cónhạcđiệu,hòahợp,chămchúlắngnghe,im lặng, nghe thấy, cộng hưởng, điếc, dịu dàng, trông đánh xuôi kèn thổi

ngược,hòahợp,gợiý,khôngnghethấy,thắcmắc.

Xúcgiác:

Sờthấy,nắmbắt,nắmchặt,trượtngã,hiểuđược,tậndụng,liênlạc,némra,xoaychuyểnkhókhăn,vôcảm,cụthể,dànhdụm,khôngnhúcnhích,tựchủ,đángtincậy,chịuđựng.

Khôngcụthể:

Cảm nhận, trải nghiệm, hiểu, nghĩ, học, thực hiện tiến trình, quyết định,độnglực,cânnhắc,thayđổi,nhậnthức,vôcảm,phânbiệt,cóýthức,biết,quanniệm.

Vídụ,mộtngườichủyếuthườngtrongtâmtrạngcảmnhậnthínhgiác.Nếubạncốthuyếtphụchọlàmmộtviệcbằngcáchyêucầungườiấyhìnhdungvềcôngviệcbạnnhờ,vàkhitrìnhbày,bạnnóirấtnhanh,ngườiấysẽkhônghiểu.Anhtacầnnghelờibạnnói.cầnngheđềnghịcủabạnvàcânnhắcxemmìnhcóbằnglòngvớiviệcbạnđềnghịhaykhông.Thựctế,nhiềukhianhtasẽkhôngnghebạnnói,đơngiảnchỉbởigiọngnóicủabạnđãkhiếnanhtakhông chú ý ngay từ đầu.Người khác lại có thể trong trạng thái chủ yếunhận thức bằng hình ảnh. Phương pháp của bạn tiếp cận với người đó lạithôngquaxúcgiácbằngcáchnóithậtchậmvềcảmnhậncủabạn,cốlẽanhtasẽkhóchịuvớigiọngnóirủrỉvàyêucầubạnđithẳngvàovấnđề.

CÁCHDÙNGTỪCHOMANHMỐI.

Từchomanhmối(độngtừ, trạng từ, tính từ)dượcmọingườisửdụngkhigiaotiếpđểbiểuđạttrảinghiệmtrongthâmtâmhọthôngquahìnhthứccảmnhậnbằnghìnhảnh,âmthanhvàcơquanxúcgiác.Nhữngtừđượcliệtkêdướiđâylàmộttrongnhữngtừngữdượcsửdụngthườngxuyênnhất.

Thịgiác(nhìnthấy): Thínhgiác: Xúc giác (cảmnhận):

Hấpdẫn Sựsuynghĩsaukhihànhđộng

Thấtbạihoàntoàn

Xemrađốivớitôi Ngườinóibahoa TómlạiKhôngchútmảymay

nghingờRõnhưtiếngchuông Cótínhcách

giốngbố

Toàncảnh(nhìntừtrênxuống)

Biểuđạtrõràng Ghìchặt

Nhìnlướtqua Kêugọi HãytựchủVụthiệnlên Môtảchitiết BìnhtĩnhRõràng Sựquởmắng Nềntảngvũng

chắcBiquan Phátbiểuýkiến LơlửngĐồngthuận Báocáo NắmbắtNhìnxatrôngrộng Hãylắngnghetôi Lấynhiềuthứ

nàyPhântíchvấnđề Làmơnlắngnghe GiữliênlạcvớiÝtưởngmơhồ Nghenhiềuýkiến

(khácnhau)Hiểuýnghĩa

củaVấnđềkhác Thôngđiệpẩný ChọctứcDướiánhsángcủa Giữmồmgiữmiệng Liênquanchặt

chẽĐíchthân Chuyệnphiếm DừnglạiđóXétthấy Điềutra Tranhluậngay

gắtGiốngnhư Diễngiảchủchốt Chờđó!Gâychuyệncãilộn Tovàrõ Dừnglại!Hìnhảnhtưởngtượng Cungcáchnóichuyện NgườinóngnảyBứctranhtưởngtượng Chúýđến Bìnhtĩnhnào!Trínhớ Sứcmạnhcủangôntừ BíquyếtMắtthường Gừnhưmèocon Nóirõ(không

úpmở)

Vẽ1bứctranh Thẳngthắn NôngnổiKýứcbằnghìnhảnh Buổihọpồnào Giâyphútkinh

hoàngNhìnrõ Tiếnbộ KhônghiểukịpĐẹpnhưtranhvẽ Nóirõmụcđích ChọctứcThấynó Ngườibahoa Giậtdây(nghĩa

bóng)

Nhìngần Nóithựclòng SắcnhưdaoNhìnxa Imlặng Chợtquên

Nhậpnhòe Điềuchỉnh NgườihòanhãNhìnmônglung Chưatừngbiết VừaphảiNhắmxa Hoàntoàn Bắtđầutừcon

số0Cảnhtrongđườnghầm Nóilênýkiến KiêncườngNhìncạn Thôngbáokịpthời HuênhhoangLênphíatrước Gần Gâynhiềutranh

cãiKhẳngđịnhtốt Từngtừ Đảolộn

Lénlút

Thựcra,đâykhôngphảitiếntrìnhgạtgẫmvìngaysaukhibắtđầubắtchướcmộtngười,tathườngcótìnhcảmvớingườiđó.Thếnên,xinhỏilạilàphảichăngbạnđanggạtgẫmmình?

Bạnkhông từbỏ tính cáchcủamìnhkhibắt chướcngườikhác.Takhônghoàntoànthiênvềmộthìnhthứccảmnhậnnàodùđólàtưởngtượngbằnghìnhảnh,âmthanhhoặcbằngxúcgiác.Aicũngnỗlựcđểlinhđộngtrongcảmnhận.Việc bắt chước chỉ đơngiản tạo ra sự tươngđồngvề thể chất,nhằmnhânmạnhnhữngtínhchấtchungcủanhaumàthôi.Khitôibắtchước,tôi được lợi thế là cảm nhận xúc cảm trải nghiệm và suy nghĩ của ngườikhác.Đólàbàihọchữuhiệu,tốtđẹp,hiệuquảconngườitừngtrảinghiệmđểcùngchiasẻthếgiớivớimọingười.

Nhữngthànhcôngvềmặtvănhóađốivớiđạichúngđềuxuấtphát từ tìnhtrạng hòa hợp với các tầng lớp nhân dân.Những nguyên thủ quốc gia tàinăng nhất đều nhận thứcmạnhmẽ với cả ba phương pháp cảm nhận: thịgiác,thínhgiácvàxúcgiác.Tathườngcóxuhướngtintưởngnhữngngườihấpdẫntavềcảbamặtnóitrênvànhữngngườitoátlênsựnhấtquán:mọitínhcáchcủahọđềubộclộmộtthứ.

Hãynhớvềmộtvịtổngthốngtronglịchsửhiệnđại.Hìnhảnhôngtrongmắtcôngchúngluônlàmộtvịtổngthốngđầyquyềnuy,cóuytínvàcóthểtạora sựkhácbiệt.Phải chăngbạnđangnghĩ tới JohnKennedy?95%những

ngườiđượctôiphỏngvấnđềutrảlờinhưvậy.Tạisao?Córấtnhiềulýdo.Nhưngtahãyxemxétmộtvàilýdochính,vềhìnhthể,bạncóthấyKennedyhấpdẫnkhông?

Chắcchắn rồi. Ít ai nói rằngôngkhônghấpdẫn.Thế cònđứng trênquanđiểmcủanhữngngườithiênvềnhậnthứcvềthínhgiácthìsao?95%ngườiđượchỏiđềuđồngtìnhrằngvềkhíacạnhnàyôngcũngrấthấpdẫn.NhữngcâunóinổitiếngcủaKennedynhư:“Đừngđòihỏiđấtnướclàmgìchobạn.Haytựhỏibạnđãlàmgìchođấtnước?”.Cólàmbạncảmđộngkhông?Ônglàbậcthầytrongviệcsửdụngkỹnănggiaotiếpđểtácđộngđếnquầnchúng.Ôngcónhấtquánkhông?ĐếnđốithủcủaKennedycũngphảitrảlời“đồngý”.

Nghiêncứuvềnhữngngườithànhđạtchỉrarằng:họcótàinăngtạorasựhòahợp.Họluônlinhđộngvàhấpdẫntheocảbahìnhthứcvàcóthểảnhhưởngtớisốđôngquầnchúng.Ngườiủnghộhọthuộcmọithànhphần:giáoviên, doanh nhân và các nguyên thủ quốc gia trên thế giới... Đángmừngthay,khôngcầnphảicótàinăngthiênbẩmmớilàmđượcđiềunày.Nếubạncóthểnhìn,nghevàcảmnhận,bạncóthểtạorasựhòahợpvớibấtcứaichỉbằngcáchlàmđúngnhưngườiđốithoại.Hãytìmnhữngđiểmbạncóthểbắtchướcmộtcáchkínđáovàtựnhiên.Nhưngnếubắtchướcmộtngườimắcchứnghensuyễnhoặccogiậtnặng,thayvìcóđượcsựhòahợp,bạnsẽkhiếnngườitanghĩbạnđangchếgiễuhọ.

Bằng việc rèn luyện thường xuyên, bạn sẽ bước vào thế giới của bất cứngườinàocùngtròchuyện.Tiếntrìnhbắtchướcsẽtrởnênrấttựnhiên.Lúcđó,bạnsẽtựđộnglàmmàkhôngcầnphảiđểtâmnhiềunữa.Khibắtđầubắtchướchiệuquả,bạnsẽthấytiếntrìnhnàychobạnnhiềuhơnsựhòathuậngiữacảhaivàsựhiểubiếtvớingườiđốithoại.Vìbiếtcáchchỉđạotốcđộvàđịnh hướng cho đàm thoại, bạn sẽ khiến người khác nghe theomình.Dùgiữahaingườicónhiềukhácbiệtcũngkhôngsao.Nếutạodựngsựhòahợpvớimộtngười,bạncóthểthayđổihànhvicủangườiấyvàngườiđótựtìmcáchhòahợpvớibạn.

Khitạolậpmốihòahợpvớimộtngười,bạntạoramốiliênhệrõnétđếnđộgầnnhưcóthểcầmnắmđược.Việcđịnhhướngquanhệcũngđơngiảnnhưkhiđiềuchỉnhtốcđộ.Bạnđạttớimộtthờiđiểmcóthểbắtđầutạorasựthayđổi,chứkhôngchỉbắtchướctheođốitượngnữa.Đólàlúcbạnpháttriểnsựhòahợplênrấtnhiều;khibạnthayđổi,đốitượngsẽtựđộnglàmtheobạn.

Có lẽbạnđã trảinghiệmđiềunàyvớibạnbè;khicùngvuichơivàobuổiđêm khuya, có lúc bạn không thấymệt. Nhưng bạn hòa hợp đến nỗi khingườikhácngáp,bạncũngngáp theo.Nhữngngườibánhànggiỏiđã làmđúngnhưvậy.Họbướcvàothếgiớicủangườitiêudùngđểđạtđếnsựhòahợp.Sauđósửdụngsựhòahợpấyđểđịnhhướngthóiquencủangườitiêudùng.

Mộtvấnđềrõràngxuấthiệnkhitanóivềsựhòahợptheocáchhiệnnay:thếnếungườikiatứctôiđếnphátđiênthìsao?Phảichăngtacũngbắtchướcsựđiêncuồnghaycơntứcgiậncủađốitượng?Chắcchắnđólàmộtchọnlựarồi.Tùybạnquyếtđịnh.Tuynhiên,trongchươngkếchúngtasẽnóivềcáchphávỡkhuônmẫuhànhvicủađốitượng.Nhấtlàkhingườiđónổigiậnhoặctứctối.Nhữngkiếnthứccủachương

saucònchỉracáchlàmnhưvậytrongthờigianngắn.Đốivớicơngiậndữ,cáchtốtnhấtlàphávỡkhuônmẫuhànhvicủangườiđanggiậnhơnlàbắtchướchànhvicủahọ.Tuynhiên,cóđôikhibằngcáchbắtchướccơngiậndữcủađốitượng,bạncóthểbướcvàothếgiớicủangườiấymộtcáchđầyuylực,đểkhibạnbắtđầuthưgiãnngườiấycũngbắtđầuthưgiãngiốngbạn.Hãynhớ,sựhòahợpkhôngchỉđếnbằngmộtnụcười.Hòahợpcónghĩalàthíchứng.

NGÔNTỪVÀCHỈHUY

Nhịpđiệungôntừ:

-Hòahợpvềsựquảquyết

-Hòahợpvềnhữngmanhmốikhitìmhiểu

-Hòahợpvềgiọngnói

-Hòahợpvềâmvực

Bắtchước:

-Nhịpthở

-Mạchđập

-Độẩmtrênda

-Vịtrícủađầu

-Biểuhiệncủanétmặt

-Vịtrícủalôngmày

-Kíchcỡđồngtử

-Độcăngthẳngcủacơbắp

-Chuyểnđổitưthếngồi

-Chuyểnđộngcủabànchân

-Vịtrícủacơthể

-Tươngquanvềkhônggian

-Cửchỉcủabàntay

-Chuyểnđộngcủacơthể

-Tưthếngồi

“TôiralệnhchohắnphântíchcuộcđờicủaconngườinhưthểhắnđangthấynhữnggìphảnchiếutronggươngvậyTừcuộcsốngcủangườikháchắn

tìmratấmgươngchochínhmình”.

Terence

Đâulàchìakhóađểtạolậpsựhòahợp?Tínhlinhhoạt.Hãynhớràocảnlớnnhấtchosựhòahợp lànghĩ rằngngườikháccũngcókiểusuynghĩgiốngbạn.Họcũngcóquanđiểmcuộcsốnggiốngynhưbạnvậy.Ngườigiỏigiaotiếphiếmkhimắcphảilỗinày.Họbiếthọphảithayđổicáchănnói,âmvựcgiọngnói,nhịpthở,chotớikhihọpháthiệnramộtphươngphápthànhcôngtrongviệcđạtđượcthànhquảgiốngnhưngườikhácđãđạtđược.

Nếuthấtbạikhigiaotiếpvớimộtngười,rấtcókhảnăngbạngiảđịnhrằngđốitượngchỉ làmộttayngốc“hết thuốcchữa”,ngườiđónhấtđịnhkhôngmuốnlắngnghebạn.Nhưngnghĩnhưvậylàcáchđảmbảochắcchắnbạnsẽkhôngbaogiờcòncóthểtạosựhòahợpvớingườiđó.Tốthơn,hãythayđổicáchdùngtừvàhànhvichotớikhichúngphùhợpvớilốiquanniệmcủađốitượngvềthếgiớibênngoài.

MộtnguyênlýcơbảncủaNLPlà:ýnghĩacủaviệcgiaotiếpchínhlàsựđápứngbạnsuy luậnđược.Tráchnhiệmtronggiao tiếp thuộcvềbạn.Nếuđãtìmcách thuyếtphụcmộtngười làmmộtviệc,nhưngngườiđókhông làmđúng như bạnmuốn, lỗi thuộc về cách giao tiếp của bạn. Bạn không tìmđượccáchtruyềnđạtđúngthôngđiệpcủamình.

Đâylànguyênlýquantrọngtrongbấtcứviệcgì.Vídụnhưdạyhọcchẳnghạn.Bikịch lớnnhất tronggiáodục là:hầuhếtcác thầycôgiáođềuhiểumônmìnhdạy.Nhưnghọlạikhônghiểuhọctròmình.Họkhôngbiết tiếntrìnhxửlýthôngtincủahọctrò.Họkhôngbiếthệthốngnhậnthứcvàsuytưởngcủahọctrò.Họkhôngbiếttrongtâmtríhọctròmìnhcónhữnggì.

Nhữngthầygiáogiỏibiếtcáchđiềuchỉnhtốcđộvàdẫndắthọcsinh.Họcóthểtạolậpmốihòahợp.Thếnên,thôngđiệphọgửiđếnhọctròđượctiếpnhận.Chẳngcólýdogìkhiếntoànbộgiáoviêntrênđờikhôngthểcùngbiếtmộtthứ.Bằngcáchhọclàmchủtốcđộkhigiaotiếpvớihọctrò,bằngcáchbàytỏthôngtintheonhữnghìnhthứchọctròcóthểtiếpnhậnvàxửlýhiệuquả,các thầycôgiáosẽ thựcsự thựchiệnmộtcuộccáchmạng trong lĩnhvựcgiáodục.

Vàithầygiáochorằng:bởihọhiểurõmônmìnhdạy,nênkhicóbấtcứrắcrối trong giao tiếp nào giữa thầy và trò đều do lỗi của trò: những học tròkhôngthểtiếpthunhữngkiếnthứchọtruyềnthụ.Nhưngthựctế,khôngphảinộidungmàlàsựđápứngmớichínhlàýnghĩacủagiaotiếp.

Cònmột cách khác để tạo dựng sự hòa hợp, những nét độc đáo giúp bạnnhậnđịnhquyếtđịnhcủangườikhác.Chúnggọilà...

Chương14:Nétđộcđáocủatinhhoa:Cácphươngpháplậptrìnhtưtưởng

“Sửdụngđúngchìakhóamởcánhcửatâmhồn,đốitượngsẽchobạnbiếtkhôngthiếuthứgì.Sửdụngsai,bạnsẽkhôngđượcgìphầnvôcùngtinhtế

chínhlàcáchsửdụngchìakhóaấy”.

_GeorgeBernardShaw

Một cách hữu hiệu nhất để biết được sự đa dạng trong phảnứng của conngười:tròchuyệnvớimộtnhómngười.Bạnsẽnhậnbiếtđượcngayngườitaphảnứngkhácnhaunhưthếnàovớicùngmộtsựviệc.Khinghekểmộtcâuchuyệncảmđộng,ngườinàyngồiimphăngphắc.Ngườikháclạikhócrưngrức.Khinghekểmộtchuyệncười,ngườinàyômbụngcườilănlộn.Ngườikháclạichẳngcóbiểuhiệngì.Nhưvậymỗingườilắngnghethôngquamộtngônngữsuytưởngkhácnhau.

Vấnđề là tại saoconngười lạiphảnứngquákhácbiệtvớinhữngsựviệcgiốnghệtnhaunhưvậy.Tạisaokhinghecùngmột thôngđiệp,ngườinàycảmgiáchồhởivuivẻ,năngđộnghẳn lên trong lúcngườikhác lạichẳngphảnứnggìcả?Câutríchdẫnnói trênrấtđúng.Nếubiết tròchuyệnđúngcáchvớimộtngười,bạncó thểbiếtbất cứviệcgì.Nhưngnếu tròchuyệnkhôngđúngcáchbạnsẽchẳngđượcgì.Mộtthôngđiệphàohứngnhiềunhất,mộtýtưởngsâusắcnhất,mộtlờiphêbìnhthôngtháinhất,sẽhoàntoànvônghĩanếungườitiếpnhậnkhônghiểunóbằngcảtrítuệvàbằngcảcảmxúc.Đólànhữngchìakhóaquantrọngkhôngchỉđểmởracánhcửacủanguồnnănglựccánhân,màcònlàgiảiphápchorấtnhiềucácvấnđềlớnhơnconngườithườngphảiđốimặt.Nếumuốnlàtaythuyếtphụcđầylãoluyện,mộtnhàgiaotiếpgiỏitrongcảhailĩnhvựckinhdoanhvàcuộcsốngcánhân,bạnphảibiếtcáchtìmrađúnggiảiphápchomình.

Conđườngdẫnđếngiải pháp chính là thôngquanhữngphươngpháp lậptrìnhsuytưởng.Nhữngtiếntrìnhlậptrìnhsuytưởngnàylàchìakhóakhámphácáchconngườixửlýthôngtin.Chúnglànhữngkhuônmẫuxửlýthôngtinnộitâmhữuhiệu,giúptaquyếtđịnhchủthểhìnhthànhhìnhảnhtưởngtượngnhư thếnàovàchỉđạohànhvicủamình rasao.Cách lập trìnhsuynghĩlàcácchươngtrìnhcủatrítuệtasửdụngđểquyếtđịnhđâulàthứcần

quantâm.Tabópméothôngtin,xóabỏvàkháiquáthóanóbởivìtrítuệcóý thức không thể tập trung vào quá nhiềumảng thông tin trongmột thờiđiểmgiớihạnvềthờigian.Nãobộchúngtaxửlýthôngtingiốnghệtmộtmáytính.Nóthunhậnmộtlượnglớndữliệuvàsắpxếpnhữngdữliệuấytheomộtcấuhìnhcụ thể,giúpchủ thểhiểuđược thông tin.Mộtmáy tínhchẳnglàmđượcgìnếukhôngcóphầnmềmcungcấpcáchthựchiệnnhữngcôngviệccụthể.Phươngpháplậptrìnhsuytưởngcũnghoạtđộngvớicáchgiống hệt như vậy trong não bộ chúng ta. Chúng cung cấp cho ta mộtphương pháp chỉ đạo những gì ta phải quan tâm, cách hiểu những trảinghiệmvàcảsựđịnhhướng.Chúngchotanềntảng,giúptaquyếtđịnhcáigìlàthúvị,cáigìkhông,đâulàsựmaymắn,đâulàlờiđedọa.Đểvậnhànhmộtmáyvitính,bạncầnphảihiểuphầnmềmcủanó.Đểgiaotiếphiệuquảvớimộtngười,taphảihiểucáchlậptrìnhtưtưởngcủahọ.

Conngườicónhiềukhuônmẫuhànhvi.Vàhọcũngcónhữngkhuônmẫutổchứccácthôngtintừtrảinghiệmtrướcđâyđểtạoranhữnghànhvihọđangcó.Chỉcầnhiểunhữngkhuônmẫusuytưởng,bạncóthểcóhyvọngtruyềnđạtthôngđiệpcủamìnhđếnđốitượng,dùthôngđiệpấylàtìmcáchthuyếtphụchọmuamộtchiếcxehơihoặcmuốnchođốitượnghiểumìnhthựcsựquan tâmđếnngườiấy.Thậmchí trongnhữnghoàncảnhđadạng,vẫncómộtphươngphápchunggiúpmộtngườihiểusựvậthiệntượngvàsắpxếpsuytưởngcủahọ.

Chươngtrìnhsuytưởngđầutiênliênquantớiviệctiếntớihoặctránhxamộtmụctiêu.Mọihànhvicủaconngườiđềuxoayquanhsựthôithúccóđượcsựdễchịuvàtránhnỗiđauđớn.Tarụttaykhỏiquediêmđangcháyđểtránhbịbỏng.Tathườngngắmbuổihoànghôntươiđẹpbởitathấythỏaimáikhingắmánh sáng rực rỡ của bầu trời vào đúng thời điểmngày chuyển sangđêm.

Điều tương tự cũngđúngvới nhữnghoạt động thamvọng to lớnhơn.Cóngườiđibộcảhaibacâysốđểđilàmbởingườiđóthíchtậpthểdục.Ngườikháclạiđibộbởithấyquángộtngạtkhiphảingồitrongxehơi.NgườinàycóthểđọcnhữngtácphẩmcủacácđạivănhàonhưFaulkner,Hemingway,v.v.

Bởivìngườiđóthíchvănvànhữngsuytưởngsâusắccủacácđạivănhàoấy.Ngườiđótiếntớimộtthứmanglạichomìnhsựthỏamãn.Ngườikháccũngđọcnhữngtácphẩmgiốnghệtnhưvậychỉbởivìkhôngmuốnnhững

ngườixungquanhchorằngmìnhlàkẻtốibụngtốidạ,kémhiểubiết.Trongtrường hợp này, chủ thể không phải tìm kiếm sự thỏamãnmà tránh khóchịu.Chủthểtránhxachứkhôngphảihướngvềmộtthứ.

Tiếntrìnhnàykhôngdiễnrahoàntoànthuầntúy.Aicũnghướngtớinhiềumục tiêuvà tránhxakhỏinhiều thứkhác.Mọingườikhôngđápứng theocùngmộtcáchđốivớibấtcứkíchthíchnào,mặcdùmỗingườiđềucómộtkhuônmẫuchủđạo,mộtxuhướngmạnhmẽvớimộtchươngtrìnhsuytưởngnhấtđịnh.Cóngườilànhữngtaymạohiểmđầytòmò,đầynghịlực.Họthấydễchịunhấtkhihướngtớithứgìmanglạihàohứngchohọ.Ngườikháclạicẩntrọng,haynghingờ,vàluôncóxuhướngmuốnbảovệ,chechở.Họchorằngthếgiớinàyđầyrẫynhữngnguyhiểm.Họthườnghànhđộngtránhxanhữnggìđedọavàgâytáchại,hơnlàtìmcáchhướngtớinhữngmụctiêugâyhàohứng.Đểtìmrađộnglựccủangườikhác,hãyhỏihọmuốnđiềugìtrongmộtmốiquanhệ:nhàcửa,xecộ,nghềnghiệphoặcbấtcứthứgìkhác.Họsẽnóivớibạnthứhọmuốnhaythứhọkhôngmuốn?

Thôngtinnàymangýnghĩagì?Nócóýnghĩavớimọitrườnghợp.Nếulàmột doanhnhânđangphát triểnmột sản phẩmnhất định, bạn có thể pháttriểnnótheohaicách:bằngcáchnêuưuđiểm,hoặcbằngcáchnóirằngsảnphẩmấykhôngcónhữngkhuyếtđiểmcụthể.Bạncóthểtìmcáchbánchođượcthậtnhiềuxehơibằngcáchnhấnmạnhrằngnhữngchiếcxeấychạynhanh,kiểudángđẹp...Hoặcbạncũngcó thểnhấnmạnh rằngxecủabạnkhôngtốnxăng,khôngtốnquánhiềuchiphíbảotrì,hoặcchúngđặcbiệtantoànnếucóxảyratainạn.Kếhoạchbánhàngbạnsửdụngnênhoàntoànphùhợpvớikếhoạchmuahàngcủakháchhàng.Nếusửdụngmộttiếntrìnhsuy tưởngkhônggiốngvới kháchhàng, rất có thể bạn sẽmất việc.Đó làtrườnghợpbạncốépkháchhànghướngvềmộtưuđiểm, trong lúckháchhàngchỉmuốntránhnémộtvàihậuquảnhấtđịnh.

Cách lập trình suy tưởng thứ hai có liên quan tới nguyên tắc hiểu nhữngthôngtinbênngoàivàxửlýthôngtinnộitâm.Hãyhỏimộtngườilàmthếnàoanhtabiếtmìnhđãlàmviệchiệuquả.Đốivớimộtsốngười,manhmốiđếntừbênngoài.Sếpvỗvaianhtavàkhenanhlàmviệctuyệtvời.Anhsẽđược tăng lương.Anh sẽ được thưởng lớn.Công việc của anh được nhìnnhậnvàcổvũbởiđồngnghiệp.Khicócôngnhậnbằngnhữngbiểuhiệnbênngoàinhưvậy,bạnsẽbiếtmìnhlàmtốt.Đólànguyêntắcnhìnnhậntừbênngoài.

Đốivớingườikhác,manhmốiđếntừnộitâm.Linhcảmchohọbiếthọlàmđúngvàgiỏi.Nếucónguyêntắccảmnhậnnộitâm,bạncóthểthiếtkếmộttòanhàgiúpbạngiànhmọigiải thưởngkiến trúc từngcó trênđời.Nhưngnếubảnthânkhôngthấynóđặcbiệt,khôngcólờicổvũbênngoàinàocóthểthuyếtphụcđượcbạnrằngcănnhàđólàmộtthiếtkếhaytốt.Ngượclại,dù có thể làmmột việc khiến sếp hoặc bạn đồng nghiệp tỏ ra lạnh nhạt,nhưngnếuthấyđólàviệclàmtốt,bạnsẽtinvàophánđoántheolinhcảmhơnlàđánhgiácủangườikhác.Đólàmộtloạicảmnhậnnộitâm.

Nhưngchuyệngìsẽxảyranếunhưnguyêntắcnhậnthứccủangườiđótheochiều hướng nội tâm?Bạn sẽ thấy khó khăn khi thuyết phục anh ta bằngcáchnóiôngA,bàBcảmnhậnrasao.Nóithếchẳnglaychuyểnđượcđốitượng. Lời người khác chẳng có ý nghĩa gì với anh ta cả.Bạn chỉ có thểthuyếtphụcanhtabằngcáchsosánhbuổihộithảovớinhữngthứhấpdẫnmàanhtatừngbiết.Nếunói:“Cònnhớloạtthuyếttrìnhnămngoáikhông?Nhớcậunóiđólàmộttrảinghiệmsâusắcnhấtcủacậukhông?Tôibiếtmộtthứmang lại cho cậu cảmgiác y nhưvậy.Nếuđồngý, cậu sẽ thấymìnhcũngcócảmgiáctươngtựnhưhồiấy.Cậunghĩsaonào?”.Việcbạnlàmcóhiệu quả không? Chắc chắn rồi. Bởi bạn nói bằng thứ ngôn ngữ của đốitượng.

Quantrọnglàghinhậnrằngmọihìnhthứcxửlýsuytưởngđềuliênquantớiviệcnhấnmạnhnộidung.Nếutrongsuốt15năm,bạnquenthuộcvớimộtcôngviệcnhấtđịnh,bạncó thểcóhình thứccảmnhậnnội tâmmạnhmẽ.Nhưngnếugặpchuyệnmớixảyra,cóthểbạnchưacóđượchìnhthứcsuytưởngnộitâmmạnhmẽvềtínhchấtđúng,saicủanộidung,hoàncảnh.Conngườicóxuhướngpháttriểnnhữnghìnhthứcsuytưởngvàkhuônmẫutheothời gian.Dùmột người thuận tay phải, họ vẫn sử dụng tay trái trong rấtnhiềutìnhhuống,khitaytráihữudụngvớihọ.Điềutươngtựcũngđúngvớilập trình suy tưởng.Bạnkhôngcầnđimộthướngduynhất.Bạncónhiềuhướngđểđi.Bạncóthểthayđổi.

Loại chương trình suy tưởng thứ ba liên quan tới tiến trình tựmình phânloại,hayphụthuộcvàosựphânloạicủangườikhác.Nhiềungườiđánhgiáphảnứngcủaconngườichủyếudựavàophảnứngcủariênghọ.Họđánhgiá người khác bởi những gì họ có thể làm cho bản thân và những ngườixungquanh.Tấtnhiên,thôngthường,conngườikhôngquácựcđoan.Nếuchỉphânloạidựavàocáchđánhgiácủariêngmình,bạnsẽlàkẻtựcao,chỉnghĩđếnmình.Nếuphânloạibằngsựđánhgiácủangườikhác,bạnsẽtrở

thànhmộtngườitửvìđạo.

Vềvấnđềnày,điềuquantrọnglàghinhớ:khôngphảitiếntrìnhxửlýsuytưởngnàocũngcho rakếtquảgiốngnhau.Phảichăngconngười sẽđượchưởngnhiềulợiíchhơnnếuchỉhướngtớikếtquảchứkhôngnétránhhậuquả?Cóthểthôi.Liệuthếgiớinàycótốtđẹphơnnếuaiaicũngtìmcáchlàmđẹplòngngườikhácthayvìluôngiữýchủquancủamình?Chưachắc.Bởivìtaphảiđốimặtvớicuộcsốngtheocáchnóivốncóchứkhôngphảicáchtamuốnnóphảitheomình.Cóthểbạnmongconmìnhluônhướngtớimụctiêu thayvìné tránhhậuquả.Nhưngnếumuốnhòahợpvớicon,bạnphải tìm một phương pháp hữu hiệu với tính cách cụ thể với con mình.Khôngvậndụngcáchmọisựviệcphảitheoýbạnmuốn.Giảipháplàphảiquansátđốitượngcàngcẩntrọngbaonhiêucàngtốtbấynhiêu.Lắngnghenhữnggìđối tượngnói.Loạiphươngphápẩndụnàongười ấy thường sửdụng.Nhữngbiểuhiệnhình thểcủađối tượng thểhiện làgì?Khinàođốitượngtậptrungvàkhinàotỏrachánnản?Tiếntrìnhbộclộchươngtrìnhsuytưởngcủaconngườidiễnraliêntục,daidẳng.Khôngcầnphảinghiêncứuquákhónhọcmớipháthiệnraxuhướng,suynghĩ,hànhđộngvàtìnhcảmcủaconngười.Đểphánđoánmộtngườicóthiênhướngphùhợpthíchứngvớingườikháchaychỉthỏamãnbảnthân,hãyquansátcáchngườiđóchúýđếnngườikhácnhưthếnàovàbaonhiêu.Khingườikhácnói,họcóchămchúlắngnghevànétmặtbộclộsựquantâmkhông?Haylàhọngảngườitrênghế,vẻmặttỏrachánnảnvàvôcảm?Aicũngcólúctìmcáchtựthỏamãnbảnthân.Đôilúclàmnhưvậyrấtquantrọng.Giảipháplàbạnthườngxuyênlàmnhữnggìvàliệutiếntrìnhxếploạiđánhgiáchophépbạntạorakếtquảnhưmongmuốnhaykhông.

Tiếntrìnhxếploạithứtưliênquantớingườihòahợpvàngườikhônghòahợp.Hãylàmthửnghiệmsau.Nhìnbahìnhvẽdướiđây.Chúngcóliênquanvớinhaunhưthếnào.Nếuyêucầulàmôtảmốiquanhệgiữabahìnhnày,bạncóthểtrảlờitheonhiềucách.Bạnsẽnóiđótoànlàhìnhchữnhật.Bạncũngcóthểnóiđólàhìnhtứgiáchoặccóthểlàhaihìnhthẳngđứngvàmộthìnhnằmngang.Hoặccảbahìnhđềucóbốncạnh.Hoặckhônghìnhnàogiốnghìnhnào.Hoặcmộthìnhkháchẳnhaihìnhcònlại.

Tôichắcchắnbạncòncónhiềucáchmôtảkhácnữa.Nhữngcáchmôtảnhưvậymangýnghĩagì?Chúngđềumôtảmộthìnhnhưngtừnhiềuhướnghoàntoàn khác nhau.Đó cũng là vấn đề đáng tranh luận về người hòa hợp vàkhônghòahợp.Tiếntrìnhsắpxếpsuytưởngquyếtđịnhbạnxếploạithôngtinđểhọchỏihiểubiếtsựvật,hiệntượng...nhưthếnào.Cóngườiđápứngvớisựvật,hiệntượngtừthếgiớibênngoàibằngcáchtìmrasựđồngnhất.Họquansátsựvật,hiệntượngvàtìmđiểmchung.Họthuộcngườihòahợp.Thếnênkhinhìnnhữnghìnhvẽtrên,họcóthểnói:“Chúngđềulàhìnhchữnhật”.Loạikháctìmsựđồngnhất,nhưngcũngchỉrangoạilệ.Ngườiấycóthểnhìnnhữnghìnhvẽtrênvàbảo:“Chúngđềulàhìnhchữnhật,nhưngmộthìnhnằmngangvàhaihìnhkhácthẳngđứng”.

Loại người còn lại là người không hòa hợp: người khó tính. Có hai loạingườikhótínhnhưvậy:mộtloạiquansátthếgiớibênngoàivàtìmnhữngđiểmkhácbiệtgiữasựvật,hiệntượng.Ngườiđócóthểnhìnnhữnghìnhvẽtrên và bảo chúng khác nhau hoàn toàn. Quan hệ giữa chúng cũng khácnhau.Chúngchẳnggiốngnhaugìcả.Mộtloạingườikhônghòahợpkháclạinhìnthấysựkhácbiệtvàcảnhữngngoạilệ.Loạingườinàyngượclạivớinhữngloạingườihòahợp(thườngtìmđiểmtươngđồngnhưngcũngchỉrangoạilệ):trướctiênhọtìmkiếmnhữngđiểmkhácbiệt.Sauđó,họthêmvàonhữngđiểmhọcholàchunggiữacácsựvậthiệntượng.Đểquyếtđịnhmộtngườilàhòahợphaykhônghòahợp,hãyhỏingườiđóvềmôiquanhệcủabấtcứchuỗisựkiệnhoặcmộtloạtđồvật.Ghinhậntrướctiênngườiđótậptrung vào điểm tương đồng hay khác biệt. Bạn có hình dung được cảnhngườihòahợpphảilàmviệccùngngườikhônghòahợp,khótính?Khimộtngườinóichúnggiốngnhauhoàntoàn,ngườikiasẽnói:“Khônghề.Chúngkhácnhauhoàntoàn!”,ngườicócáchphântíchdựatrênsựđồngnhấtsẽchorằngnhữnghìnhkiađềulàhìnhchữnhật.Cáchphântíchcủangườikhông

hòahợpdựatrênsựkhácbiệtsẽxămxoiđếnđộđậmcủađườngkẻcóthểkhônghoàntoànnhưnhau.Hoặcbahìnhnóitrêncónhữnggóccạnhkhônghoàntoàngiốngnhauđếntừngchitiết.Vậyaiđúng?Cảhaiđềuđúng.Tấtnhiên,mọichuyệntùythuộcvàonhậnthứccủaconngười.Tuynhiên,ngườikhônghòahợpthôngthườngthấykhókhăntrongviệctạoramốiliênkếtvớingườikhác,bởihọluônluôntạorasựkhácbiệt.Họdễdàngcóđượcsựhòahợpvớinhữngngườicũngluôntìmrađiểmkhácbiệtgiốnghọ.

Nhữngngườikhônghòahợpchỉlàthiểusố.Nhữngcuộckhảosátchothấykhoảng 35% người được phỏng vấn là không hòa hợp (nếu bạn là ngườikhônghòahợp,cóthểbạnsẽbảorằngnhữngcuộckhảosátkiakhôngchínhxác).Tuynhiên,nhữngngườikhônghòahợpcựckỳcógiátrịbởihọcóxuhướng nhận ra những phần còn lại của thế giớimà người hòa hợp khôngnhìnnhậnđược.Nhữngngườikhônghòahợp thông thườngkhôngcó tâmhồnthisĩ.Nhiềukhithậmchíngaycảlúchọhứngkhởi,họcũngtìmcáchtạorasựkhônghòahợpvàtìmcáchlàmsaochocơnhứngkhởigiảmxuống.Nhưngsựnhạycảmtrongphântíchvàphêpháncủahọlạiquantrọngđốivớibấtcứdoanhnghiệpnào.

Khuônmẫuhòahợpvàkhônghòahợpcựckỳquantrọngbởichúngcólợitrongnhiềulĩnhvực,thậmchítrongcảlĩnhvựcdinhdưỡng.Nhữngngườihòahợpđếncựcđoanthôngthườngănthựcphẩmcóhạichosứckhỏe,vìhọmuốnănnhữngloạithựcphẩmđồngnhất.Họkhôngmuốnăntáohoặcmận.Họkhông thíchnhững loại thức ănphongphú.Thayvàođó, họ ănnhiềuthực phẩm có hại như thức ăn nhanh chẳng hạn vì cách chế biến chúngkhôngthayđổi.Cóthểthứcănđókhôngtốt,nhưngnólàmchotâmhồncủanhữngngườihòahợpkhôngthíchthayđổithấyhàilòng.

Liệubạncósửdụngmộtphươngphápthuyếtphụcvớicảngườihòahợpvàkhông hòa hợp không? Liệu bạn có muốn họ cùng làm một công việckhông?Liệubạn cóđốixửvới2đứa trẻvới sựhòahợpkhácnhau trongcùng một cách hay không? Chắc chắn là không rồi. Không thể nói rằngnhữngcáchlậptrìnhsuytưởngnàylàkhôngthểthayđổi.ConngườikhôngthểgiốngvớinhữngtácnhânthínghiệmcủanhàbáchọcPavlov.Conngườicóthểthayđổichươngtrìnhsuytưởngcủamìnhởmộtmứcđộnhấtđịnh.Nhưngchuyệnđóchỉxảyranếucóaiđónóivớihọbằngthứngônngữcủachínhhọvềcáchthứcthayđổi.cầncónỗlựctolớnvàcảsựkiênnhẫncảđờiđểbiếnđổimộtngười trướcnaykhônghòahợp thànhngườihòahợp.Tuynhiên,tacóthểgiúpngườiđórấtnhiềutrongtiếntrìnhthayđổivàlàm

chohọtrởnênbớtkhóchịuvàcốchấphơn.Đólàmộttrongnhữngbíquyếtđểsốnghòahợpvớinhữngngườimangtínhcáchkhácvớibạn.Mặtkhác,ngườihòahợpcũngcầnphảitìmsựkhácbiệtbởihọhaycóxuhướngkháiquáthóa.Sẽlàhữudụngđốivớinhữngngườianphậnkhinhìnrasựkhácbiệtgiữatuầnnàyvớituầntrước,sựkhácbiệtgiữanhữngthànhphốhọđãtừngghéthăm(thayvìnóiLosAngelesgiốnghệtNewYork).Họcũngnêntậptrungmộtchútvàonhữngmặtkhácbiệt,đóchínhlàthứgiavịchocuộcsốnghàngngày.

Liệumộtngườihòahợpvàmộtngườikhônghòahợpcóthểsốnghạnhphúccùngnhau?Tấtnhiênlàcómiễnlàhọhiểunhau!Cónghĩakhisựkhácbiệtnảysinh,họchỉcầnnhìnnhậnrằngđốitượngkhôngphảilàngườixấuhoặcsaitrái.Chẳngquađốitượngchỉnhìnnhậnsựviệctheocáchkhácvớimìnhmà thôi.Tacũngkhôngcầnphảihoàn toàngiốngnhaumớicóđượccảnhcơmlànhcanhngọt.Điềunhấtthiếtcầnlàphảinhớcáchnhậnthứcsựvật,hiệntượngcủacảhaivàbiếtcáchtôntrọngvàđềcaolẫnnhau.

Tiếntrìnhlậptrìnhtưtưởngkếtiếpliênquantớiviệcthuyếtphụcaiđólàmviệcgì.Kếhoạchcủangười thuyếtphụcgồmhaiphần.Để tìm rađiềugìluônthuyếtphụcđượcmộtngười,bạntrướchếtphảitìmranhữnghìnhthứccơbảntrongcảmnhậnngườiđócầnđểtinchắcvàomộtýtưởnghaymộtvấnđề.Sauđóbạnnhấtđịnhphảikhámphácáchngườiđó thườngxuyêntiếp nhận những kích thích ấy, trước khi được thuyết phục hoàn toàn.Đểkhámphá tiến trình suy tưởngcủangườiđược thuyếtphục,hãyhỏi: “SaobạnbiếtkhinàoôngXlàmtốtcôngviệccủamình?”.Bạncócần:a)quansáthoặctheodõiôngtathựchiệncôngviệcđó.b)nghengóngxemôngtalàmcôngviệctốtđếnmứcđộnào.c)cùnglàmviệcvớiôngta.Hoặcd)đãbiếttrướcvềkhảnăngcủaôngta?”.Câutrảlời:cóthểlàkếthợpcủabốnmụctrên.Có thểbạn tinaiđó làmviệc tốtkhibạnđãbiếtngườiđó từnghoànthànhxuấtsắcmộtcôngviệctrướcđây,hoặckhingườikháckhenngợirằngngười đó làm tốt.Câu hỏi kế tiếp sẽ là: “Người đó có tỏ ramình làm tốtthườngxuyêntrướckhibạnnhìnnhậnrằngôngtalàmtốtkhông?”.Cóbốncâutrảlờicóthểđápứngcâuhỏitrên:a)ngaylậptức(vídụnếuôngtabộclộkhảnăng thựchiện tốtcôngviệc trướcđâyvàbạn tinngay).Nhiều lần(hai hoặc hơn nữa), c) qua thời gian (ví dụ vài tuần hoặcmột tháng,mộtnăm),d)ôngtaliêntụcchứngtỏmìnhlàmtốt.Trongtrườnghợpcuốicùng,mỗikhicốviệcđượcgiaongườiđóđềuhoànthànhtốt.

Nếu làchủmộtdoanhnghiệp,một trongnhững trạng thái tốtnhấtcógiữa

mình với những nhân viên chủ chốt là sự tin tưởng và hòa hợp.Nếu biếtquantâmtớihọ,họsẽlàmviệcchămchỉhơnvàtốthơnvìbạn.Nếukhôngtinbạn,họsẽkhônghếtlòngvìbạn.Nhưngđểcóđượctrạngtháitintưởngvà hòa hợp như vậy, yêu cầu bạn phải quan tâm tới nhu cầu khác nhau,nhữngnhânviênmangtínhcáchkhácnhau.Cóngườisẽtạodựngmộtquanhệtìnhcảmvàduytrìquanhệấy.Khinhữngnhânviênchủchốtbiếtđượcbạncôngbằngvàquantâmđếnhọ,bạnsẽthiếtlậpmộtmốiràngbuộcchặtchẽ.Mốiliênhệchặtchẽấysẽtồntạilâudài.Chỉkhinàobạnphảnlạilòngtincủahọ,họmớithôitintưởng.

Điềunàykhôngđúnghoàn toànvới tấtcảnhân loại.Nhiềunhânviêncầnnhiềuhơnthế.Vídụmộtlờinóitửtế,mộttuyênbốtánthànhýkiếncủahọ,mộtbiểuhiệncủasựhỗtrợtừđộingũnhữngngườilàmcùngcơquan.Hoặcmộtnhiệmvụquantrọngđểhọhoànthànhxuấtsắc.Nhữngnhânviênấycóthểtrungthànhvàcótàinăng.Nhưnghọcầnthấybiểuhiệnrõrànghơntừbạn.Họcầnbằngchứngnhiềuhơnđểchứngminhsựliênkếtchặtchẽgiữahọvàbạnvẫnđượcduytrì.Vớimộtsốngười,nếubạnmộtlầncóthểchứngminhtìnhcảmcủamìnhvớingườiấy,bạnđãchứngminhmộtlầnchomãimãi. Với người khác, ngày nào bạn cũng phải chứng minh tình cảm củamình.Giátrịcủaviệchiểutiếntrìnhlậptrìnhtưtưởngchínhlàchúngchobạnmộtkếhoạchđểthuyếtphụcmộtngườinhấtđịnh.Bạnđãbiếttrướccầnphảilàmgìmớithuyếtphụcđượcngườiấyvàbạnsẽkhôngtứcgiậnđốivớingườibắtbuộcbạnphảibàytỏtìnhcảmhằngngày.Bạnđãđoántrướcđượchànhvicủangườiấy.

Mộtmẫutiếntrìnhlậptrìnhtưtưởngnữalàkhảnăngkhácvớinhucầu.Hãyhỏimộtngườilýdotạisaongườiđólàmviệcchocôngtyhiệntại.Tạisaongườiấymuachiếcxevàngôinhàhiệnđangsửdụng.Cónhiềungườilàmviệcchủyếubởiphảiđápứngnhữngnhucầucầnthiếtchứkhôngphảihọthíchlàmviệc.Họlàmvìhọbắtbuộcphảilàm.Họkhônghànhđộngvìcơhội.Họkhôngtìmkiếmnhữngkhảnăngvôtậnđểtrảinghiệm.Mỗikhicầnmộtcôngviệc,mộtngôinhà,xehơihoặcthậmchímộtmốiquahệmới,họliềnđitìmvàchấpnhậnbấtcứthứgìsẵncó.

Nhữngngườikháclạithấyhàohứngtrongviệctìmcơhội.Họkhôngthíchnhững việc họ bắt buộc phải làm.Họ thích làmnhững việc họmuốn làmhơn. Họ tìm kiếm cơ hội, trải nghiệm và lựa chọn những đường đi khácnhau.Nhữngngườihànhđộngvìnhucầuthiếtyếuquantâmtớinhữnggìđãhọbiếtvàtớinhữnggìmanglạisựantoànchohọ.Ngườinăngđộngvớikhả

năngvàcơhộisẵncósẽquantâmvàhứngthúvớinhữnggìhọchưabiết.Họmuốnbiếtđiềugìsẽthamgiavàotiếntrìnhcôngviệccủahọ.Đâulàcơhộiđểhọthăngtiến.

Nếulàôngchủ,bạnmuốntuyểndụngloạingườinào?Ngườinàysẽtrảlời:“Người luôn năng động tìm kiếm cơ hội”. Suy cho cùng một viễn cảnhphong phú tiềm tàng sẽ làm cuộc sống chúng ta phong phú hơn.Hầu hếtchúngta(thậmchírấtnhiềungườithuộcnhómhànhđộngvìnhucầuthiếtyếu)sẽủnghộnhữngtínhcáchcởimở,vớinhữnghướngđimớimẻ.

Trongthựctế,nhưvậycónghĩakhôngphảikhôngđộcđáo.Cónhữngcôngviệcđòihỏiphảichúýtớitừngchitiết,phảicótínhkiênđịnhvànhấtquán.Vídụ,bạnlàthanhtrachấtlượngcủamộtnhàmáysảnxuấtôtô.Ýthứcvềcơhộikhôngcógìđángchêtrách.Tuynhiên,điềubạncầnnhiềunhấtlàýthứcvềnhữnggìthiếtyếu.Bạncầnphảibiếtchínhxácđâulàđiềucầnphảicó,vàphảithấyrõnóđượcthựchiệnnhưthếnào.Ngườinăngđộngvớicơhộicólẽsẽkhôngthíchloạicôngviệcnhưvậy.Nhữngngườilàmviệcbởinhu cầu thiết yếu sẽ thấy hoàn toàn thoảimái với công việc này.Có loạicôngviệcđòihỏinhữngđứctínhkiênđịnh.Chúng luônchờđợingườicótínhcáchđặcbiệtổnđịnh.Khi tuyểndụngnhânviênvàonhữngvị trí ấy,bạncầnnhữngngười chịugắnbóvới côngviệc lâudài.Người luônnăngđộngvớicơhộisẽtìmkiếmnhữnglựachọnmới,thửtháchmớivàcáccôngtymới.Nếutìmđượcmộtviệclàmkháccóviễncảnhtốtđẹphơn,đósẽlàcơhộitốtđểanhtakiếmviệclàmkhácvàrờibỏcôngtycủabạn.Chuyệnnhưvậysẽkhôngxảyravớimộtngườicầncùvàlàmviệcvìlưutâmđếnnhữngnhucầu thiếtyếu.Ngườinàychịu làmviệckhicầnviệc.Anh tasẽgắnbóvớicôngviệcbởilàmviệclàđiềukhôngthểthiếutrongcuộcsống.Rấtnhiềucôngviệcđòihỏingườimơmộng,thíchphiêulưu,biếtchấpnhậnmạohiểmvàtinvàocơhội.Nếucôngtybạndựđịnhpháttriểntrongmộtlĩnhvựchoàntoànmới,bạnsẽmuốntuyểndụngngườithíchcơhội.Đồngthời, cũng cónhững côngviệcđánhgiá cao tínhvữngvàng, kiênđịnhvàmứcđộgắnbólâudàivớicôngviệcấy.Vớinhữngcôngviệcnhưvậy,bạncầnmộtngườihànhđộngbởinhucầu.Điềuquantrọngkhôngkémlàbiếttiếntrìnhsuytưởngcủabảnthânbạnlàgìđểnếucókhinàotìmviệc,bạnsẽchọnđượcmộtvịtríhỗtrợchonhữngnhucầucủamình.

Nếumuốnsửdụngđúngkhảnăngcủanhânviênmình,hoặcconem,hoặcngười làmviệcdướiquyền,hãy tìmraphongcách làmviệccủahọ.Đó lànhữngphươngpháplàmviệckhiếnhọthểhiệnhếttàinăng.Cóđôikhi,bạn

sẽ thấy cómột nhân viên rất thôngminh nhưng luôn là cái gai trongmắtngườikhác.Hắn luôn làm làmmọiviệctheoýhắn.Cóvẻngười nhưvậykhôngthíchlàmthuê.Hắnsẽmuốnđiềuhànhdoanhnghiệpcủariêngmình.Sớmmuộngìhắncũnglàmnhưvậy,nếubạnkhôngchohắnmộtconđườngđểbộclộtàinăng.Nếucómộtnhânviêntàinăngvớitínhcáchnhưthế,bạnnêntìmcáchlàmtăngtốiđanhữngkhảnăngcủanhânviênấyvàchongườiấyđượcquyền tựdocàngnhiềucàng tốt.Nếubắtbuộchắnphải làmviệctrongnhóm,hắnsẽkhiếnmọingườikhóchịu.Hãychohắnđượcđộc lập,hắnsẽchứngminhkhảnăngcủamìnhlàvôgiá.Đóchínhlàkháiniệmmớivềtàilãnhđạovàkinhdoanh.

Bạncóbaogiờngheđếnýtưởnglà:aicũngcómộtmứcđộbấttàinhấtđịnh.Nguyênnhândẫnđếntìnhcảnhnhưvậychínhbởicácôngchủkhôngnhạycảm với phong cách làm việc của nhân viên.Có người làm việc xuất sắctrongkhôngkhíhợptác.Họtiếnbộrấtnhiềunếutiếpthuđượccácýkiếnphảnhồivàcógiaotiếp.Liệubạncótưởngthưởngchoviệclàmtốtcủahọbằngcáchchohọquyềnđượcđộclậpvàkhámphátựdotrongmộtdựánmới?Bạnsẽkhônglàmnhưvậynếumuốntậndụngtốiđatàinăngcủahọ.Nói thế không có nghĩa bạn không cho người đó cơ hội thăng tiến. Tuynhiên,bạncầnchohọcơhộithăngtiếnvànhữngtrảinghiệmcôngviệcmớiđể làmsaohọpháthuyhếtkhảnăngcủamình,khôngbộc lộnhữngđiểmyếukémnhấtcủamình.

Nhữngngườikhônggiốngvớihai loại trênsẽmuốnvừalà thànhviêncủamộtđội,vừacầnđược tựquảncôngviệccủachínhmình.Ớbấtcứdoanhnghiệpnàocũngcóđủloạicôngviệcdànhchobaloạingườinóitrên.Chìakhóa làphảinhạybénvà sắc sảođểbiếtnhânviên làmviệcnhư thếnào,nhằmpháthuyđượchếtnănglựccủahọ.Sauđó,tìmchohọmộtcôngviệcthíchhợpđểhọngàycàngtiếnbộhơn.

Suyngẫmvềrắcrốitronggiaotiếptừnggặpphải,cólẽbạnsẽnhậnrarằngviệc hiểu tiến trình suy tưởng của người khác sẽ giúp bạn điều chỉnh cáccuộcđàmthoại,đểrắcrốiấykhôngcònnữa.Hãynhớmộtcơnphẫnnộbạntừngcótrongđời,ngườibạnyêuquýlạikhôngcảmnhậnđượctìnhcảmcủabạn.Ngườibạncùnglàmviệclạichỉmuốnchọctứcbạn.Hoặcaiđóđượcbạnhết lònggiúpđỡnhưng lại tỏ ra thờơ.Điềubạncần lànhậnbiết tiếntrình suy tưởng,nhậnbiết việcmìnhđang làm,biết việcngườikhácđanglàm.Giảsửbạncầnlàmrõquanhệtìnhcảmcủabạncócònnồngthắmvàngườiyêubạncócầnđếnnónữahaykhông?Hoặcbạnnỗlựcchothấynét

tươngđồngcủacác sựkiện, trong lúccấp trênchỉmuốnbạn trìnhbày sựkiện theo cách tìm sựkhácbiệt giữa chúng?Hoặcbạnmuốn cảnhbáovềmộtviệcaiđócầntránhnhưngngườiđóchỉquantâmvàmuốnnghenhữnggìkhiếnngườiđótiếptụctiếnhànhcôngviệc.

Khibạnnóivớicáchkhôngphùhợp,thôngđiệpsẽbịhiểusai.Đólàrắcrốilớngiữachamẹvàconcái.Giữagiámđốcvànhânviên.Trướcđâynhiềungườikhôngpháttriểnsựsắcsảođểcôngnhậnvàxácđịnhnhữngtiếntrìnhcơbảnngườikhácsửdụngkhisuytưởng.Khikhôngthể truyềnđạt thôngđiệpcủamìnhđếnngườikhác, takhôngcầnphải thayđổinộidung thôngđiệp.

Tachỉcầnpháttriểnsựlinhhoạtđểthayđổihìnhthứcthôngđiệpấysaochophùhợpvớisựlậptrìnhtưtưởngcủangườicầnbiếtthôngtin.

Nguyêntắcxếploạichươngtrìnhsuytưởngmàchúngtađangbànrấtquantrọngvàcótácdụngmạnhmẽ.Tuynhiên,cựckỳquantrọnglàphảighinhớsốnhữngchươngtrìnhsuytưởng.Vốnhiểubiếtcủamỗingườichỉgiớihạnbởisựnhạybén;ýthứcvàóctưởngtượngcủaconngườikhôngphảivôtận.Mộttrongnhữngchìakhóađếnvớithànhcôngởbấtcứlĩnhvựcnàolàkhảnănghình thànhnhữngnétđộcđáomới.Chương trình suy tưởngchobạncôngcụđoánbiếtnhữngnétđộcđáoquan trọngđểquyếtđịnhđốixửvớimọingườinhưthếnào.Bạnkhôngbịgiớihạnbởinhữngchươngtrìnhsuytưởngđượcbàntrongsách.Hãynghiêncứuvềkhảnăngvàcơhội.Khôngngừng phán đoán và xác định tính cách những người quanh bạn.Ghi chúnhữngkhuônmẫucụthểcủahọtrongcáchnhậnbiếtthếgiớibênngoàivàphântích,nhằmtìmranhữngkhuônmẫutươngđồng.Thôngquatiếntrìnhnày,bạncóthểpháttriểnmộtloạtcácphươngphápphânbiệttínhcáchconngười,manglạichobạnsứcmạnhviệctìmcáchgiaotiếphiệuquảvớiđủloạingườitrongcuộcsống.

Vídụ,cónhữngngườichủyếuđượcxếpvàoloạigiàutìnhcảm.Ngườikháclạiđượcxếpvàoloạicóýtưởnglogic.Liệubạncóthuyếtphụchọvớicùngmộtcáchkhông?Chắcchắnlàkhôngrồi.Cóngườiquyếtđịnhchỉdựatrênnhữngconsốvàdữliệucụthể.Trướctiên,họcầnphảibiếtnhữngphầncụthểnàosẽchokếtquảnhưmongmuốn.

Sauđómớinghĩvềbứctranhtoàndiện.Ngườikhácchỉtinnếunhưngaytừđầuhọcóđượckháiniệmvàýtưởngtổngquát.Cónhữngngườixếploạisự

vậthiệntượngbằngthứcăn,thựcphẩm.Hầunhưbấtcứthứgìhọnghĩcũngđượcđánhgiávớinhữngthuậtngữtừthựcphẩm.Hãyhỏiđườngđếnmộtnơi nhất định mà xem, họ sẽ nói: “Đi thẳng cho tới khi đến nhà hànghamburgerđầu tiên.Sauđó rẽ trái và tiếp tụcđi cho tới khi nào thấynhàhàngMcDonaldphíabêntayphải.TiếptụcrẽphảiđichotớikhinàothấynhàhànggàránKentucky.Tòanhàbạncầntìmmàusocolasữacáchđóvàicăn”.Hãythửhỏivềmộtcuốnphimhọđãxem.Ngaylậptức,họkểtrongphimcốcảnhmộtnhàhàngbán thứcănnhanh tồi tệnhư thếnào.Hayvềđámcướichẳnghạn.Họsẽnóibánhcướimùivịrasao.Ngườithíchxếploạichủyếubởinhữnggìmìnhquansáttừngườikhácsẽchủyếubànvềnhữngnhânvậtcómặttrongđámcướihoặcnhữngnhânvậttrongphim.Ngườichủyếuquantâmtớihànhđộngsẽnóivềnhữnggìthựcsựxảyraởđámcưới,nhữnggìthựcsựxảyratrongphim,v.v...

Mộtvấnđềkhác chương trình suy tưởngđặt ra cho ta là:khuônmẫu cânbằng.Ai cũng có kế hoạch riêng chomình khi sử dụng chương trình suytưởng.Tathườngthiênvềmộtvàichươngtrìnhsuytưởngnhấtđịnh.Ngườikhác lại có xu hướng coi trọng những chương trình suy tưởng loại khác.Nhưngkhôngcógìlàcốđịnhcả.Bởibạnquyếtđịnhtìmchomìnhmộtcảmgiáctâmtrạngtốt,bạncóthểchọnápdụngnhữngchươngtrìnhsuytưởngtrợlực,khôngcảntrởbạn.Nhữnggìchươngtrìnhsuytưởnglàmlàchỉdẫnchonãobộnênxóabỏnhữngthôngtinnào.Vídụ,nếulàngườiluônhướngvềmụctiêu,bạnsẽxóanhữngthôngtinđưabạnxadầnmụctiêuấy.Nếulàngười luôn tránhnéhậuquả,bạn sẽxóabỏnhững thông tin thúcđẩybạnhướng tới. Để thay đổi chương trình suy tưởng, chỉ cần ý thức về nhữngthôngtinbìnhthườnghaybịxóađi.Vàbắtđầutậptrungchúývàochúng.

Đừngmắcsailầmkhilàmbảnthânrốitríđểcưxửvàlàmđúngnhưngườikhác.Bạnnói:“EmbiếtthằngJoekhông.NóđãlàmviệcA,BvàCnênnóthànhcông”.BạnkhôngbiếtJoe.Bạnchỉnghenóivềanhtaquanhữngviệcanhtalàm.Nhưnganhtalàmgìkhôngquantrọngbằngviệcbạnđanglàm.Nếuaiđócóxuhướngtránhxahậuquả,cóthểđólàkhuônmẫuhànhvicủangườiấy.Nếukhôngthíchnó,bạncóthểthayđổi.Thựctếchẳngcólýgìkhiếnbạnkhôngthểthayđổi.Bạnđãcónănglựcthayđổichomình,vấnđềduynhấtlàliệubạncóđủlýdođểsửdụngkiếnthứccủamìnhhaykhông?Cóhai cáchđể thayđổi chương trình suy tưởng.Một là thôngquacác sựkiệncảmxúcđángchúý:SEE(SignificantEmotionalEvents).Nếuquansátchamẹmìnhthườngxuyênmuốntránhxahậuquảvàvìthếkhôngbaogiờpháthuyhếtnănglựccủamình,nhữnggìbạnthấysẽảnhhưởngtớicáchlập

trìnhsuytưởngcủabạn.Nếuđượcxếpvàoloạichỉhànhđộngvìnhữngnhucầuthiếtyếuvàbỏquanhữngcơhộinghềnghiệplớnkhicôngtytìmkiếmngườinăngđộngluônbiếtnắmbắtcơhội,bạnsẽbịsốckhithayđổilốisuynghĩ.Nhưngnếucóxuhướngtiếntớimụctiêuvàsauđóthấymìnhbị lợidụng trong một mưu đồ đầu tư bất lương với vẻ ngoài hào nhóang, trảinghiệmấycóthểảnhhưởngđếncáchbạnnhìnnhậnlờiđềnghịkếtiếpđếnvớimình.

Cáchkhácđểthayđổilàquyếtđịnhmộtcáchcóýthứcrằngmìnhnênthayđổi.Hầuhếtchúngtakhôngbaogiờcóýtưởngvềviệcphảichọnchươngtrìnhsuytưởngnào.Nhậnthứcchínhxáclàthứtađanglàmđểmanglạicơhộiđượccóquyếtđịnhmớivànhưvậyđểthayđổi.Vídụ,biếtmìnhcóxuhướngmạnhmẽ là tránhhậuquả,bạnsẽcảmgiác thếnào?Chắcchắncónhữngthứbạnmuốntránhxa.Nếutachạmtayvàomộtbànủinóngbỏng,tathườngmuổín rụt tay lại.Nhưngchẳng lẽkhôngcónhữngmục tiêukhiếnbạnthựcsựmuốnvươnlênđểđạtlấy?Chảlẽbạnkhônghềnỗlựcđểđạttớimộtmụcđíchnào?Phải chăngnhữngnguyên thủquốcgia vĩ đại nhất vànhững người thành đạt nhất luôn hướng tớimục tiêu, không tránh né hậuquả?Thế nên, có lẽ bạn cần cố gắng hơnmột chút.Hãy bắt đầu nghĩ vềnhữngmụctiêuhấpdẫnđốivớibạn,vànăngđộngvươnlênđạttớinhữngmụctiêuấy.

Cuốicùng,hãysuyngẫmvềchươngtrìnhsuytưởngởmứcđộcaohơnvớitầmảnhhưởngrộnglớnhơn.Cácquốcgiacóchươngtrìnhsuytưởngriêngcủamìnhkhông?Quốcgianàocũngcóchươngtrìnhhànhđộngriêng.Thếnên, họ phải có chương trình suy tưởng.Dân chúng có những hành độngchungliêntụcthểhiệnhìnhthànhmộtkhuônmẫudựavàochươngtrìnhsuytưởngcủacácnhàlãnhđạoquốcgiaấy.NóichungHoaKỳcómộtnềnvănhóa luôn hướng tới nhữngmục tiêu nhất định. Hãy nhớ kỳ tranh cử củaReagan.ĐốithủcủaônglàMondalecóchươngtrìnhsuytưởngnhưthếnào?Nhiềungườichorằngôngtaluôntránhnéhậuquả.Ôngtachỉnóivềnhữnghậuquảvàtươnglaiảmđạm.RằngReagannóikhôngđúngsựthật.Ôngtacònnóisẽtăngthuếnữa.Ôngtuyênbố:“Phảinóirằnghoặcchúngtatăngthuế. Hoặc nếu không thảm họa chắc chắn sẽ xảy ra”. Tôi không nóiMondaleđúnghaysai.Tôichỉghinhậnkhuônmẫusuy tưởngcủaông ta.RonaldReaganchỉtrìnhbàynhữngghinhậntíchcực.NhiềungườichorằngMondalechỉquantâmtớinhữngvấnđềuám.Nhữnglờiôngnóiđángđểchúngtalưutâm.CórấtnhiềuvấnđềnổicộmmànướcMỹđangcầnphảiđốimặt.Nhưngởkhíacạnhxúccảm(nơicácchínhtrịgiacầnphảilưutâm),

chươngtrìnhsuytưởngcủaReaganphùhợpvớitâmlýchungcủadânMỹhơnnhiều.

Cũnggiốngnhưnhiềuvấnđềkhácđượcbànởchươngnày,cácchươngtrìnhsuy tưởngcầnphảiđược sửdụngởhaimứcđộ.Mứcđộ thứnhất: làmộtcôngcụđểđánhgiávàdẫndắttiếntrìnhgiaotiếpcủatavớimọingười.Chỉcần dựa vào biểu hiện hình thể củamột người ta sẽ biết được vô số câuchuyệnvềhọ.Tiếntrìnhsuytưởngcủangườiấycũngsẽphátbiểuhùnghồnvềthứmanglạiđộnglựcchongườiấy,vàthứkhiếnngườiấysợhãi,lánhxa.Mứcđộthứhai:nólàcôngcụhữuhiệutrongtiếntrìnhthayđổitínhcáchởngười.Hãynhớbảnchấtcủaconngườikhônggiốngnhưhànhvibiểuhiệnbênngoài.Nếuđangcóxuhướngthựchiệnnhữngchươngtrìnhsuytưởngchỉmangđếnthấtbại,bạnchỉcầnthayđổinó.Cácchươngtrìnhsuytưởngchotamộttrongnhữngcôngcụhữuhiệunhấtđểtựđánhgiávàtựthayđổi.Chúngchotanhữngchìakhóamởranhữnggiảiphápgiúptasửdụngnhữngcôngcụgiaotiếphiệuquảnhấttừngcó.

Trongchươngtiếptheochúngtasẽbànvềnhữngcôngcụgiaotiếpvôgiá.

Chương15:Cáchkiểmsoátvàkiềmchếđốikháng,đồngthờigiảiquyếtrắcrối

“Tacóthểđứngyêngiữadòngnướcchảyxiết,nhưngkhôngthểđứngyêngiữadòngđờixuôingược”.

_NgạnngữNhậtBản

Những chương trước đã bàn về cách học hỏi bắt chước, đoán biết nhữngkhuônmẫuhànhvigiúpquyếtđịnhhànhđộngnhằmtạokếtquảnhưmongmuốn,địnhhướngchohànhđộngcủachínhmìnhnhằmtựchủtrongcuộcsống.Cơbảnlàbạnkhôngcầnphảichọnchomìnhhànhvithíchhợpbằngcáchthửvàsai.Bạnhoàntoàncóthểchủđộngtrongquátrìnhhọchỏinếubiếtcáchđiềukhiểnnãobộhiệuquảnhất.

Khiquanhệvớimọingười,việcthửvàsailàđiềukhôngthểtránhkhỏi.Takhông thểđịnhhướngchohànhvingườikhácvới tcícđộ, sựhiệuquảvàkhảnăngchắcchắncóđượckếtquảnhưmongmuốn;giốngnhưkhitakiểmsoáthànhvicủachínhmình.Nhưngchìakhóađưatađếnvớithànhcôngcánhân,biếtcáchthúcđẩynhanhtiếntrìnhđịnhhướnghànhvichongườikháclàphát triển sựhòahợp,hiểu rõvề cách lập trình tư tưởng,biết đánhgiángườikhácđểcóthểquanhệvớihọ;đạthiệuquảkhisửdụnglốisuynghĩvàngôntừcủahọ.Chươngnàybànvềcáchthửvàsai.Mộtcáchconngườisửdụngtronggiaotiếptừnhiềuđờinay.Nhữngkiếnthứctrongchươngnàygiúp bạn đẩy nhanh tiến trình khám phá bằng cách biết kiểm soát sự đốikhángvàgiảiquyếtcácrắcrối.

Từquan trọngnhất trongnửađầu của cuốn sáchnày là “bắt chước”.Khảnăngbắtchướcgiỏilàcựckỳquantrọngđểhọchỏinhanhvàtạorakếtquảnhưmongmuốn.Từquan trọngcủanửa saucuốn sách là tính linhhoạt -một thứmànhữngngườigiao tiếphiệuquảđềucó.Họbiếtcáchđánhgiángườikhácvàliêntụcthayđổihànhvicủachínhmình(cảbiểuhiệncửchỉcũngnhưlờinói)chotớikhihọcóđượcthứmìnhmuốn.Cáchduynhấtđểgiaotiếphiệuquảlàbắtđầuvớiýthứckhiêmtốnvàsẵnsàngthayđổi.Takhôngthểgiaotiếpbằngsứcmạnhhoặcýchí.Takhôngthểthúcépngườikháchiểuquanđiểmcủata.Tachỉcóthểgiaotiếpvớihọbằngtínhlinhhoạt

đượcvậndụngcóchủđích,hiệuquảvàkiênđịnh.

Thôngthường,khảnănglinhhoạtkhôngthuộcnăngkhiếubẩmsinh.Nhiềungườitrongchúngtaluôntheonhữngkhuônmẫucứngnhắc.Cóngườiluônchắcchắnmìnhđúngvềmộtlĩnhvựcnhấtđịnh.Taluônchorằngchỉcầnnỗlựclặpđi lặplạimộtvài tiếntrìnhsẽdẫnđếnthànhcông.Khảnăngtronghànhđộngluôncósựkếthợpcủabảnngãvàquántính.Nhiềulúccáchdễdàngnhất lạichính làcách tađã làmtrướcđây.Nhưngchọnviệcdễdàngnhấtđểlàmthôngthườnglàgiảipháptồitệnhất.Trongchươngnày,tasẽtìmnhữngphươngcáchthayđổiđịnhhướng,phávỡcáckhuônmẫucũ,dẫndắtnhữngcuộcgiaotiếpđitheomộthướngkhácvàtìmrahướngđicólợitronggiaiđoạnchuyểntiếp.NhưnhàthơđầybíẩnWilliamBlaketừngnói:“Ngườikhôngbaogiờthayđổichínhkiếncũngnhưvũngnướctùđọng,vàtâmtríchỉcónhữngýtưởngnửavời”.Ngườikhôngbaogiờthayđổikhuônmẫugiaotiếpcũngsẽthấymìnhtrongvũnglầynguyhiểmkhôngkém.

Trongmộthệthống,cỗmáynàocónhiềukhảnănglựachọnnhất,cơđộngnhất,sẽhoạtđộnghiệuquảnhất.Ớngườicũngtươngtựmàthôi.Chìakhóachocuộcsốngchúngtalàcởimởvớicơhộivàđườngđiđếnvớitươnglai.Cốgắng tìmracàngnhiềugiảipháp,càng tậndụngcácphươngphápgiảiquyếtkhácnhausẽcànghiệuquảhơnkhigiảiquyết rắcrối.Nếuchỉ thựchiệnmộtloạichươngtrình,đitheomộttiếntrình,bạnchỉhoạtđộnghiệuquảnhưmộtchiếcxehơichỉchạyvớimộttốcđộ.

Hầuhếtchúngtađềuchorằngmuốngiảiquyếtbấtđồngcầnphảibiếttranhcãiquyết liệt.Tacãixốixảcho tớikhicóđược thứmìnhmuốn.Cáchđốiđầu hiệu quả sẽ tao nhã hơn.Ví dụ nhưmôn võ thuật của phươngĐông:Aikido.Người takhôngđạt tớimụcđíchbằngsứcmạnhmàbằngcáchtáiđịnhhướngchosứcmạnhấy.Khôngdùngvũlựcđểđốiphóvớivũlực,màđiềuchỉnhbản thânđểcónăng lựcchèo láivàdẫndụvũ lựcđi theomộthướngkhác.

Hãynhớ,khônghềcóthứgìgọilàchôngđối.Chỉcónhữngngườigiaotiếpkhôngbiếtcáchlinhđộng.Họluônlaovềnhữnghướngsailầmtrongnhữngthờiđiểmkhôngthíchhợp.GiốngnhưmộtbậcthầyAikido,mộtngườigiaotiếp giỏi thay vì chống lại quan điểm của người khác, sẽ linh hoạt và đủmạnhmẽđểcảmnhậnđượcnguycơđốikháng, tìmranhữngđiểmtươngđồng,điềuchỉnhbảnthântheonhữngvấnđềcóthểthỏathuận.Sauđólèolái cuộc giao tiếp đi theomột hướngkhác,một hướngđúngnhưý anh ta

muốn.

“Chiếnbinhgiỏinhấtkhôngtấncông.

Ngườilínhcừkhôithànhcôngkhôngcầnbạolực.

Kẻchinhphụcvĩđạinhấtsẽthắngkhôngcầnphảiđấutranh.

Ngườiquảnlýthànhcôngnhấtlãnhđạonhưngkhôngđộctài.

Đólàtínhônhòađầythôngminh.

Đócũnglàcáchlàmthầyngườikhác”.

_LãoTử,Tamtựkinh.

Điềuquantrọnglàphảinhớrằngcónhữngngôntừnhấtđịnhtạorasựkhángcựvàrắcrối.Nhữngnguyênthủquốcgiatàibavànhữngnhàgiaotiếpgiỏinhậnrađiềunàyvàluônchútâmtớingôntừmìnhsửdụng,cũngnhưhậuquảcủalờiăntiếngnói.Trongcuốntựtruyệnvềcuộcđờimình,BenjaminFranklinnóivềchiếnlượcgiaotiếpcủaôngvàcáchduytrìsựhòahợpnhưsau:“Tôirènluyệnmộtthóiquenbộclộsuynghĩcủamìnhvớinhữngngôntừkhiêmtốnnhất.Mộtkhitôibiểuđạtmộtýkiếncóthểgâytranhcãihayphảnđối,tôikhôngbaogiờdùngnhữngtừngữmậpmờ,khẳngđịnh,hoặcnhữngtừngữkhácquáchắcchắnvềý tưởngcủamình.Ngượclại, tôinóirằngtôinhậnthứcvàhiểuđượcsựviệcsẽđiđếnđâu.Hoặcnếutôikhônglầm,nósẽdẫnđếnnhữngkhảnăngnào.Đólàthóiquentôitinrằngmanglạilợi ích to lớncho tôi,mỗikhi tôicódịp trìnhbàyquanđiểmcủamìnhvàthuyếtphụcngườikhácđồngtìnhtrongnhữngtrườnghợptôicầnphảiđạttớimộtsốmụctiêunhấtđịnh”.

Từ rất lâu rồi,BenjaminFranklinđãbiết thuyếtphụcbằngcáchnhấtđịnhkhôngtạorasựđốikhángvớinhữngđềxuấtcủaôngbằngcáchkhôngdùngnhững từ gợi cho đối tượng nhớ đến những phản ứng tiêu cực.Ví dụ, từnhưng.Khisửdụngmộtcáchvôthứcvàgầnnhưbuộtmiệng,nósẽlàmộttừ tiêu cực nhất trong ngôn ngữ chúng ta.Nếu ai đó nói: “Cậu nói đúng.Nhưng...”, ýngườiđómuốnnóigì?Ngườiđóđangmuốnnóivấnđềbạnđưarakhôngchânthựchoặckhôngthíchhợp.Từ“nhưng”phủnhậnbấtcứthứgìđứngtrướcnó.Bạnsẽcảmgiácrasaonếucóainóivớibạnrằngđồng

ývớibạn,nhưng..?.Tạisaobạnkhôngchỉđơngiảnthaytừvàvàovịtrícủatừnhưng?Nếu nói: “Cậu đúng, và sau đây cũng cònmột điều nữa đúngkhôngkém?”hay“ýcậuhayđấy,vàsauđâylàmộtcáchsuynghĩkhácvềvấnđềđượcnêura”.Trongcảhaitrườnghợp,bạnđềubắtđầuvớisựđồngthuận.Khôngtạosựđốikháng,bạnđãđưaramộthướngđikhácchocáchgiảiquyết.

Hãynhớkhôngcókẻđốikháng.Chỉcónhữngngườigiaotiếpkhônglinhhoạt.Nếucónhữngngôn từ tựđộnggợi lên cảmgiáchoặc trạng tháiđốikháng,thìcũngluôncónhữngcáchgiaotiếpkhiếnngườinghelưutâmvàcởimở.

Vídụ,chuyệngìsẽxảyranếubạncómộtcôngcụgiaotiếpgiúptruyềnđạtchínhxáccảmgiáccủabạnvềmộtvấnđềnhấtđịnhmàkhôngcầnphảithỏahiệp,bằngsựliêmchínhtheobấtkỳcáchnào,bạncũngkhôngphảitỏrabấtđồngvớibấtcứai?Mộtcôngcụkháhữuhiệuđấychứ?Nóđây:nguyêntắcđồngthuận.Nógồmbacụmtừbạncóthểsửdụngtronggiaotiếpđểtỏratôn trọngngườiđối thoại,duy trì tình trạnghòahợpvớingườiấy,chiasẻnhữnggìbạncảmnhậnlàđúng,vàkhôngbaogiờđốikhánglạiquanđiểmcủangườiấytheobấtcứcáchnào.Khôngcóđốikhángtứclàkhôngcómâuthuẫn.

Đóchínhlàbacụmtừ:

“Tôiđánhgiácaovà..”,

“Tôitôntrọngvà...”,

“Tôiđồngývà...”

Trongtrườnghợpnào,bạncũngcó thể thựchiệnbacụmtừ trên.Bạngâydựngquanhệhòahợpbằngcáchbướcvàothếgiớicủangườikhácvàtìmhiểu cáchgiao tiếp củangườiđó, chứkhông lảng tránhhoặcbôinhọmốiquanhệ củamìnhbằngnhững từnhưnhưng hoặc tuy nhiên.Bạn tạomộtnguyêntắcđồngthuậnràngbuộccảhaibên.Vàbạnmởracánhcửatáiđịnhhướnglạivấnđềđangbànbạcmàkhôngtạorasựkhángcự.

Côngthứcnàycó thểsửdụngvớibấtkỳai.Nộidungngườiđối thoạinóikhôngquan trọng.Hãy tìmmột lý do để đánhgiá cao, tôn trọngvà đồng

tình.Bạnkhôngthểđốiđầuvìbạnđãdựđịnhmìnhkhôngđốiđầungaytừtrước.

“Aikhăngkhăngbámvàoýcủariêngmìnhsẽcóítngườiđồngthuận”.

_LãoTử,Tamtựkinh.

Chìakhóađểgiaotiếphiệuquảlàđặtrakhuônkhổhànhđộngđểngườiđốithoạiđượclàmthứhọmuốnchứkhôngphảithứbạnmuốnhọlàm.Thậtkhóđểkhắcphụctìnhtrạngđốikháng.Cáchdễhơnrấtnhiềulàtránhtìnhtrạngấybằngcáchtạonênsựđồngthuậnvàhòahợp.Đóchínhlàcáchbiếnđốikhángthànhhỗtrợ.

Mộtcáchgiảiquyếtrắcrốikhácđólàxácđịnhlạitínhchấtcủanhữngrắcrốiấy.Tìmracáchcùngđồngtìnhhơnlàbấtđồng.Mộtcáchkháclàphávỡkhuônmẫucủarắcrối.Chúngtaaicũngtừngtrongnhữngtìnhthếtiếnthóai lưỡngnan.Taở trongvòng luẩnquẩnnhữngsuynghĩkhôngvui.Cáchthayđổimộttrạngtháibếtắc;làbạncầncắtngangmộtkhuônmẫuvàbắtđầumộtkhuônmẫuhoàntoànmớimẻ.

Tâmtrạngrắcrốilàmộttrongnhữngcáchhiệuquảnhấtđểlàmgiánđoạncáckhuônmẫuhànhvi.Nhiềungườirơivàonhữngkhuônmẫuhànhvinhấtđịnhbởihọkhôngbiếtphảilàmgìkhác.Họngồisuốtngàyủrũvàtrởnêntrầmuấtbởinhưthếsẽkhiếnngườikhácquantâmvàhỏihọchuyệngìxảyralàmchohọphảiđaukhổ.Đólàcáchhọlôikéosựchúývàsửdụngcácnguồnlựccủamìnhtheocáchhữuhiệuvớisựhiểubiếtcủamìnhnhằmthayđổitrạngthái.

Bạncóbiếtainhưvậykhông?Bạnsẽphảnứngthếnào?Tấtnhiên,bạncóthểlàmnhưngườitatrôngđợi.Bạnsẽngồibênthủthỉvớisựđồngcảmvềtâmtrạngkhổnão.Cóthểnhưvậysẽlàmđốitượngthấykháhơn.Nhưngnóchỉ làm tăng cường thêmkhuônmẫuhànhvi họđang có.Nógợi chođốitượngsuynghĩrằng:“Nếutiếptụcủrũ, tasẽđượcquantâm”.Nếukhônglàmnhư vậy thì sao?Nếu chọc tức hoặc lảng tránh hoặc hét vàomặt họ,chuyệnsẽthếnào?Bạnsẽthấyrằngngườiấykhôngbiếtcáchphảnứng.Vàlập tức rakhỏi tâm trạngbối rốihoặccười lớn.Từđó,họhình thànhmộtkhuônmẫumớivềviệcnhậnthứctrảinghiệm.

Rõ ràng, có nhiều khi ta cần một người trò chuyện, một người bạn. Có

những nỗi đau đòi hỏi được quan tâmvà được lắng nghe đầy cảm thông.Nhưngtôiđangnóivềnhữngkhuônmẫuvànhữngtâmtrạngbếtắc,nhữngtiếntrìnhlặpđilặplạicáchànhvigâytáchạivàkéodàimãi.Bạncàngtăngcườngtìnhtrạngấy,khuônmẫuấy,bạncàngtựlàmphươnghạitớibảnthân.Mụcđíchchủyếulà:chỉchochủthểthấyhọcóthểthayđổikhuônmẫuvàhànhvi.Nếutinmìnhlàtráibanhnằmchỏngchơgiữasânbóng,chờđợiaiđóđámìnhđi,bạnsẽcócáchcưxửnhấtđịnh.Nếutinmìnhhoàntoàntựchủkhithayđổitrạngtháivàkhuônmẫuhànhvicủamình,bạncũngcóthểlàmđượckhôngchútkhókhăn.

Rắcrốilànhiềukhinềnvănhóacủachúngtanóinhữngđiềungượclại.Nónói rằng takhôngkiểmsoátđượchànhvimình, takhôngkiểmsoátđượctâm trạng, ta không kiểm soát xúc cảm củamình.Hầu hết con người đềuchấpnhậnmôhình“phómặc”.Nóchotaquanđiểmrằng:“Hãyđểkệchonướcchảybèotrôi.Conngườihìnhthànhđaukhổvàtứcgiậnbởithờithơấuđãphảichịunhiềulầnđaukhổvậtvãhoặcbởi trongngườicó loạihócmônkhiếntakhôngkiềmchếđượccơngiậndữ”.Thếnên,bàihọcởđâylànhững khuônmẫu như vậy đều có thể làm cho gián đoạn và thay đổi chỉtrongtíchtắc.

KhiBandlervàGrinderthựchiệntrịliệuchoriêngtừngbệnhnhân,họđượccoi là bậc thầy của tiến trình cản trở khuônmẫu. Bandler có kểmột câuchuyệnthúvị.Cólầnôngđếnthămbệnhviệntâmthần.Ônglàmviệcvớimộtbệnhnhâncứkhăngkhăngchomình làchúaJesusChrist.Bệnhnhânkhônghềẩndụhaychorằngvềmặttâmhồnôngtalàđứcchúa.ÔngkhẳngđịnhmìnhlàchúaJesusChristbằngxươngbằngthịt.Mộtngàykia,Bandlerđếngặpôngtavàhỏi:“ÔnglàchúaJesusChristsao?”.Ngườikiađáp:“Phảiđấycon trai ạ”.Bandlerbảo: “Tôi sẽ trở lạingay”.Lờinói củaanhkhiếnngườiđànôngkiahơibối rối.Khoảngbabốnphút sau,Bandlerquay lại,mang theomột thướcdây.Yêucầubệnhnhângiơcaohai tay,Bandlerđochiềudàicánhtay,sauđóđochiềucaotừđỉnhđầutớichân.Sauđó,Bandlerlạibỏđi.NgườitựnhậnmìnhlàchúaJesusChristtrởnênhiếukỳ.Látsau,Bandlerquaylạivớimộtcáibúa,nắmđinhvàmấythanhgỗ.Anhxắntayáođóngmột cây thánhgiá.Ngườikiahỏi. “Cậu làmgìvậy?”.Vừađóngcáiđinhcuốicùnglêncâythậptự,Bandlervừahỏi.“ÔnglàchúaJesusChristư?”. Lần này người kia vẫn đáp: “Phải, đúng đấy, con trai”. Bandler nói:“Thếthìôngbiếttạisaotôicómặtởđây”.Độtnhiên,ngườikianhớramìnhthựcsựlàai.Khuônmẫucũcủaôngtakhôngphảilàmộtsángkiếngìhayho.“TôikhôngphảiJesusChrist, tôikhôngphảiJesusChrist!”.Ôngtabắt

đầulalên.Cabệnhđãđượcchữatrịxong.

“Hãyđốiđápđầythôngminh,thậmchívớicảcáchcưxửvôhọcnhất”.

_LãoTử,Tamtựkinh.

Chuyệngìsẽxảyranếunhưbạncósẵnmộtphươngphápgiánđoạnkhuônmẫuhànhvi,nhưmộttiếngchuôngbáothức,giúpbạnnétránhmộtcuộccãicọtrướckhinóvượtkhỏitầmkiểmsoát?Còntôithấyhàihướclàmộttrongnhữnghìnhthứcgiánđoạnkhuônmẫuhànhvihiệuquảnhất.Thậtkhócóthểtứctốikhigặpngườiđangcườilớn.BạnđãbaogiờxemphimSaturdayNightLivechưa?Câunóiđượclặpđilặplạitrongphimlà“tôighétchuyệnxảy ra”. Phimnày khá hài hước.Các diễn viên nhậnxét thật ghê gớmvềnhữnggìđốixửvớinhau,nhữngcáchcưxửấychẳngkhácnàotadùnggiấynhámchàlênmôi,sauđóđổcồnlêntrên.Hoặcdùngdaonạocàrốtcứalênmũi,sauđóxứcdầu.Cuốicùngcácdiễnviênnói:“Phảitôihiểuýanh,tôighétchuyệnxảyra”.

“Mọithứlàmtăngnănglựccủaconngười,chỉchohọthấyhọcókhảnănglàmđiềutrướcđâyhọnghĩmìnhkhôngthểlàm,làcựckỳcógiátrị”.

_BenJonson

Trongcảhaitrườnghợp,nềntảngchunglàýtưởngvềsựlinhhoạt.Nếugặprắcrốitrongviệcchơighéphình,bạnsẽkhôngđivơvẩnđểtìmgiảipháp.Bạngiảiquyết rắc rốibằngcách trởnên linhhoạthơnđểcó thể thayđổi,điềuchỉnh, trảinghiệm,và thử thựchiệnnhữnggìmớimẻ.Bạncàng linhhoạt,bạncàngcónhiềulựachọn,bạncàngmởđượcnhiềucánhcửa,bạnsẽcàngthànhcôngnhiềuhơn.

Trong chương kế tiếp chúng ta sẽ phân tíchmột công cụ quan trọng nữanhằmcóđượctínhcáchmềmdẻo.

Chương16:Táixácđịnh:Sứcmạnhcủanhậnthức

“Cuộcđờikhôngởtrongtrạngtháitĩnh.Chỉnhữngngườimấtkhảnăngsuynghĩhiệnđangtrongbệnhviệntầmthầnvànhữngainằmsâudướibatấc

đấtngoàinghĩatrangmớikhôngthểthayđổiquanđiểmcủamình”.

_EverettDirksen

Hãyhìnhdungbạnnghetiếngbướcchân.Nếutôihỏi:“Bướcchânđókhiếnbạncảmnhậngì?”.Rấtcó thểbạnsẽ trả lời:“Nóchẳngcóýnghĩagìvớitôi”.Nhưngtahãyphântíchkỹmộtchút.Nếugiữađườngphốđôngđúc,cóthểbạnkhôngphânbiệtđược.Chúngkhôngcóýnghĩagìđángkể.Nhưngnếuđangngồiởnhàmộtmìnhlúcđêmkhuya,vànghetiếngbướcchânnơicầuthangthìsaonhỉ?Rồisauđó, tiếngbướcchânấylại tiếnvềphíabạn.Liệuchúngcònvônghĩanữakhông?Chắcchắnlàkhông.Mộttínhiệubấtkỳ(tiếngbướcchân)sẽcórấtnhiềuýnghĩakhácnhau,dựavàoviệctínhiệuđóquantrọngnhưthếnàođốivớibạntrongnhữngbôicảnhtươngtựtừngxảyratrướcđây.Trảinghiệmquákhứcủabạncóthểchobạnnộidungcủatínhiệuấyvànhưvậyquyếtđịnhtínhiệuđólàmbạnthoảimáihaylosợ.Vídụ,bạncóthểnhớtiếngbướcchânchồngmìnhvềnhàsớmchẳnghạn.Cònnhữngaiđãtừngbịmấttrộmcóthểnghĩtiếngbướcchânđólàcủakẻxâmnhậpgiacưbấthợppháp.Nhưvậyýnghĩacủabấtcứtrảinghiệmnàotrongcuộcsốngđềudựatrênkhuônkhổtadànhchonó.Nếubạnthayđổikhuônkhổđó,nộidungýnghĩasẽthayđổingay.Mộttrongnhữngbiệnpháphữuhiệunhấtphụcvụtiếntrìnhthayđổitínhcáchconngườiđólàhọccáchtạorakhuônkhổtốiưuchobấtcứtrảinghiệmnào.Tiếntrìnhnàygọilàtáixácđịnhkhuônmẫu.

Vớimộtmảnhgiấyhãymôtảnhữnghìnhvẽdướiđây.Bạnđangnhìnthấygì?

Cóthểbạntưởngtượngranhiềuthứ.Biếtđâubạnnghĩđólàmộtcáinónđặtnghiêng,mộtconquáivật,mộtmũi tênchỉxuống,v.v...Thựcra,đólại lànhữngkýhiệudùngtronggiaothông.Điềutươngtựcũngđúngtrongcuộcsốnghằngngày.Nhiềukhicuộcsốngcủachúngtađúngmộtcáchchínhxácvới những gì ta muốn. Có những cách nhìn nhận rắc rối lớn nhất thànhnhữngcơhộilớnnhất.Chỉcầntathóatrakhỏilốinhậnthứcđãănsâuvàotâmkhảm.

Xemxétlại,khôngcógìtrênđờinàymangýnghĩavĩnhcửu.Nhữnggìtacảmnhậnvềsựvậthiệntượng,nhữnggìtalàmđềuphụthuộcvàonhậnthứccủata.Mộttínhiệuchỉcóýnghĩatrongmộtkhuônkhổhaymộtnộidungtanhậnthứcđượcmàthôi.Taihọaởchínhquanđiểm.Cơnđauđầucủabạncóthểlàtintốtlànhchongườibánthuốcaspirin.Conngườicóxuhướnggánchotrảinghiệmnhữngýnghĩacụ thể.Khichuyệnxảyra, tacó thểnóisựviệcAmangýnghĩaB,C,D...Nhưngởthựctại,cóvôsốcáchtrảinghiệm.Tacóxuhướngtạorakhuônkhổchosựvậthiệntượngdựavàonhữnggìtanhậnthứcvềnótrongquákhứ.Nhiềukhi,bằngcáchthayđổinhữngkhuônmẫunhậnthứclôimònấy,tasẽtạoranhữngcơhộivàlựachọnlớnhơntốtđẹphơnchocuộcsống.Điềuquantrọnglànhớrằngcóthểtạoranhậnthức.Cónghĩanếucoimộtviệclàtrởngại,thìđócũnglàthôngđiệptagởitớinãobộ.Nãobộ sẽ tạo ra những trạng thái biến thôngđiệp trên trở thành hiệnthực.Nếu ta thay đổi cách nhìn nhận, phân tích cũng bôi cảnh đó từmộtquanđiểmhoàntoànkhác,tasẽthayđổicáchhànhđộngtrongcuộcscíng.Tacóthểthayđổicáchcảmnhậnhoặcnhậnthứcvềbấtcứthứgì.Vàcóthểthayđổitâmtrạngvàhànhvicủamìnhchỉtrongkhoảnhkhắc.Đólàtấtcảýnghĩacủatiếntrìnhtáixácđịnhkhuônmẫu.

Hãynhớkhôngainhìnnhậnthếgiớiđúngvớibảnchấtthựccủanó,vìsựvậthiệntượngđượcnhìnnhậndướinhiềugócđộ,quanđiểmkhácnhau.Cáchtanhìnnhậnvềmình,khuônmẫunhậnthứccủata,“bảnđồ”củataxácđịnh

vùnglãnhthổthực.

VídụhãynhìnhìnhA,bạnthấygì?.Tấtnhiên,mộtbàgiàxấuxí.NhìnhìnhBxem.Hìnhnàycũngvậy,cũngvẫnbàgiàxấuxíđóvớicáicằmgụcsâuvàocổáolông.Hãynhìnthậtrõvàhìnhdungtâmtrạngcủabàlão.Bàtavuihaybuồn?Theobạnbàtađangnghĩgì?Thếnhưngcómộtđiểmkhálýthúvềhìnhảnhbàgiànày.Họasĩvẽbứctranhấytuyênbốrằngđólàbứcvẽcôcongáixinhđẹpcủabà.Nếutathayđổicáchnhậnthức,tacóthểthấyđólàhìnhảnhmộtcôgáitrẻxinhxắn.Dướiđâylàmộtvàigợiý.Mũibàgiàlàcằmvàđườngviềnphíadướicủakhuônmặtcôgáitrẻ.Mắttráicủabàgiàlàtaitráicủacôgái.Miệngbàlãolàvòngcổcủacôgái.Nếuvẫnchưanhìnra,xinhãynhìnhìnhc.

ThắcmắcrõrànglàtạisaotachỉthấybàgiàxấuxíởhìnhBchứkhôngthấycôgáitrẻ?Đâulàcâutrảlời?Bạnđãđượcđịnhhướngtrướclàsẽthấymộtbàgià.RấtnhiềulầntrongcácbuổihộithảotôiđưachomộtnhómxemhìnhAvànhómcònlạixemhìnhC.Khicảhainhómbànbạcvớinhau,tranhcãithườngxảyrakhiphânđịnhthắngthua.NhữngngườithấyhìnhAlúcđầukhókhăntrongviệcnhìnnhậnđólàhìnhmộtcôgáitrẻ.Ngượclại,nhữngngườithấyhìnhCcũngkhôngthểhìnhdungrabàlãoxấuxí.

Điềuquantrọnglàghinhậnrằng:nhữngtrảinghiệmquákhứcủatathườngxuyênđịnhhướngkhảnăngnhìnnhậnsựvật,hiệntượngthậtsựxảyratrênthếgiớibênngoài.Cóvôsốcáchnhậnthứchoặctrảinghiệmmộthoàncảnh.Nhàdoanhnghiệpmuavéhòanhạcsớmrồibánvớigiácaohơnngaytrướccổngrạpcóthểbịcoilàkẻhènhạ,lợidụngngườikhác.Hoặccũngcóthểđượccoilàlàmlợichonhữngngườikhôngthểmuavéhoặckhôngthểxếphàngchờmuavé.Chìakhóađếnvớithànhcôngtrongcuộcsốnglàthườngxuyênhìnhdungnhữngtrảinghiệmtheocáchhỗtrợbảnthân,đểcóđượcnhữngkếtquảtốtđẹphơnchomìnhvàchongườikhác.

Nóimộtcáchđơngiảnnhất,xácđịnhlạikhuônmẫulà thayđổicáchhìnhdungtiêucựcthànhtíchcực,bằngcáchthayđổinguyêntắcnhậnthứctasửdụngđểcảmnhậnvềmộthiệntượng.Táixácđịnhcóhaihìnhthứcchính.Nóicáchkháccóhaicáchđểthayđổinhậnthứccủachúngtavềmộtviệccụthể:táixácđịnhnộidungvàtáixácđịnhngữcảnh.Cảhaiđềuthayđổihìnhảnhtrongtâmtưởngbằngcáchgiảiquyếtnỗiđau,tìnhcảmhoặcmâuthuẫn,sauđóđưabạntớimộttâmtrạngnăngđộnghơn.

Tái xácđịnhngữ cảnh liênquan tới việc chọnmột trải nghiệmbuồn, bựcbội,hoặckhôngmongmuốnvàchỉchochủ thể thấy,cũng trảinghiệmấyhànhviấythựcsựlạilàlợithếtolớntrongmộtbốicảnhkhác.Nhữngcâuchuyệnthiếunhichotarấtnhiềuvídụvềviệctáixácđịnhlạingữcảnh.Chúvịtconxấuxíphảichịunhiềuđaukhổ,bởichúkhácxanhữngconvịtcùngđàn.Nhưng sự khác biệt của chú lại chính là vẻ đẹp lộng lẫy khi vịt conthànhmộtconthiênngatrưởngthànhđầyđủ.Táixácđịnhngữcảnhlàvôgiá trong kinh doanh.Nhân viên không hòa hợp của chúng tôi làmột trởngại,chotớikhitôinhìnnhậnrarằngsautiếntrìnhđộngnãophácthảokếhoạch,anhấylàvốnquýhỗtrợchúngtôi,ngườinhậnranhữngrắcrốitiềmẩnsớmđểcảđộicóthờigiansửachữa.

Nhữngphátminhvĩđạiđôikhithuộcvềnhữngngườibiếtcáchtáixácđịnh

hoạtđộngvàrắcrối,biếnnóthànhnguồnlựctiềmtàngtrongmộtbốicảnhkhác.Vídụ,ởMỹtrướcđâyđãcóthờikỳdầulửađượccoilàthứpháhoạimùamàng, làmgiảmgiá trịđấtđai.Nhưngngàynaymọichuyệnđãhoàntoànkhác.Nhiềunămtrước,nhiềunhàmáykhôngbiếtlàmthếnàođểtôngkhứđôngmạtcưa,mộtthứráccôngnghiệpchấtđầytrongkhovàchiếmhếtsântrướcsânsaucủanhàmáy.Cóngườinhặtđôngrácấyvàquyếtđịnhsửdụngchúngtheomộtcáchkhác.Ôngtaépnóvớimộtloạikeodánđặcbiệtvàtạoragỗépmạtcưangàynay.Saukhikýhợpđồngsẽdọndẹpsạchsẽđốngmạccưavôgiá trị củanhữngnhàmáynọ, hai nămsauôngđãpháttriểnmột doanh nghiệp trị giá nhiều triệu đô la vớimột nguồn nhiên liệukhông tốnmột xu nhỏ!Đó là tính chất của bất kỳ doanh nhân nào; họ lànhữngngười tinvàocâu“cósứcngười sỏiđácũng thànhcơm”.Nóicáchkhác,họlàngườibiếttáixácđịnhnhậnthứcmộtcáchtàitình.

Táixácđịnhnộidunglàcáchthayđổiýnghĩacủacùngmộthoàncảnh.Vídụ,cóthểconbạnnóiluônmiệng.Nókhôngbaogiờimlặngcả!Saukhitáixácđịnhnộidung,cólẽbạnsẽnóithằngbéchắcchắnrấtthôngminhnênmớicónhiềuđiềuđểnóiđếnvậy.Cómộtcâuchuyệnthúvịkểmộtvịtướngquânđộinổitiếng.Ôngđãtáixácđịnhnộidungcủamộthoàncảnhvớibinhlínhcủamình.Trongmộtlầnbịkẻthùtấncôngdữdội,ôngnói:“Takhôngrútlui.Chúngtachỉtiếntheomộthướngkhác”.Khimộtngườithânquađời,hầuhếtmọingườiđềubuồnbã.Tạisaovậy?Cónhiềulýdo:cảmgiácmấtmátchẳnghạn.Nhưngcóngười lại thấyhoanhỉ.Tại saovậy?Họ táixácđịnhlạicáichếtcónghĩangườiquađờivẫncònởluônbênhọ.Khôngcógìtrongvũtrụnàymấtđicả.Vậtchấtchỉthayđổihìnhthứcmàthôi.Cóngườicoicáichếtnhưmộtsựkiệnhoànthànhmộtkiếptrong“đờilàbểkhổ”đểcóđượcmộttìnhtrạngtồntạicaoquýhơn.Thếnênhọhoanhỉ.

Cáchkhácđểtáixácđịnhnộidunglàthựcsựthayđổicáchnhìnnhận,lắngnghevànhận thứcvềmộthoàn cảnhnhấtđịnh.Nếubựcbộivềnhữnggìngườikhácnóivớibạn,cóthểbạnmườngtượngbảnthânmìnhđangmỉmcườikhingườikianóinhữngtừmanglạicảmgiáctiêucựcbằngmộtgiọnghátcủangườicasĩbạnyêu thích.Hoặccó thểbạnnhìnnhậnmộtsựkiệntrongnãobộ,nhưnglầnnàyngườinóđượcbaoquanhbởimàusắcbạnưathích.Hoặccóthểbạnthậmchíthayđổinhữnggìngườiđónóivớibạnngaytừđầu.Khibạntáitrảinghiệmtrongtâmtrí,bạnsẽnghengườiđóxinlỗi.Hoặccóthểngườiđónóivớibạnvớimộtsựkínhtrọngkhiếnbạncảmgiácmìnhhơnhẳnhọ.Táixácđịnhkíchthíchsẽthayđổiýnghĩathôngđiệpgửitớinãobộ,vànhưvậytâmtrạngcũngnhưhànhvicũngthayđổitheo.

CáchđâykhônglâutrêntờBaltimoreSuncómộtbàibáovôcùngcảmđộng.BàibáonàyđượcReader’sDigestđănglại.Nómangtựađề:“Cậubécósứctưởngtượngphithường”.BáoviếtvềmộtcậubétênlàCalvinStanley.Embiếtđixeđạp,chơibóngchày,đihọcvàlàmbấtcứthứgìmộtđứatrẻ11tuổicóthểlàmngoạitrừkhảnăngnhìn.Embịmù!

Tạisaoemlàmđượctấtcả,tronglúcnhữngngườiởcùnghoàncảnhtươngtựsẽchánsốnghoặcsốngtrongđaukhổ?KhiđọcbàibáotôithấyrõmẹcủaCalvin Stanley là bậc thầy trong việc tái xác định. Bà đã biến mọi trảinghiệmcủaCalvinStanley (những trải nghiệmmàngười khác cho là hạnchế)thànhlợithếvàemsuynghĩtheocáchđó.Vìđóchínhlàthứcậuhìnhdungthếnênđócũngchínhlàtrảinghiệmcủaem.Dướiđâylàmộtvàivídụvềnhữnglầntròchuyệngiữahaimẹcon:

MẹCalvinStanleycònnhớngàycontraibàhỏitạisaocậubịmù.“Tôigiảithíchrằngbẩmsinhđãnhưvậy.Khôngaicólỗivàkhôngaigâyracănbệnhcủabé”.Contraitôihỏi:“Tạisaolạilàconchứ?”.Tôibảo:“Calvinà,mẹcũngkhôngbiếttạisaonữa.CóthểBàmẹthiênnhiêncómộtkếhoạchđặcbiệtchocon”.Thếrồibàngồibêncontrai thủthỉ:“Calvinà!Concónhìnthấyđấychứ.Nhưngconnhìnbằngtaychứkhôngphảibằngmắt.Hãynhớ,khôngcóviệcgìconkhôngthểlàmđược”.

Một ngày kia, Calvin rất buồn bởi cậu chợt hiểu cậu không bao giờ nhìnđượckhuônmặtmẹ.BàStanleybiếtcáchgiaotiếpvớiđứaconduynhấtcủamình.Tôinói:“Calvinà,concóthểnhìnthấymặtmẹ,concóthểnhìnnóbằngtaycủacon,bằngcáchlắngnghelờimẹnói.Concóthểkểvềmẹnhiềuhơnbấtcứaihiệnđangsángmắt”.BàibáotiếptụckểvềCalvinđếnvớithếgiới bên ngoài bằng niềm tin, sự kỳ vọng và sự quyết tâm không gì laychuyểnnổicủamộtcậubécómẹluônbêncạnhdìudắt.Calvinmơướctrởthànhmộtkỹ sư lập trìnhvi tínhvàmainày sẽ thiếtkếnhữngphầnmềmphụcvụchongườimù.

Liệucótrảinghiệmnàokhôngthểthayđổi?Liệucóhànhvinàotrởthànhmộtphầnkhôngthểthiếucủabạn?Hànhviquyếtđịnhbảnchấtconngườihayconngườichủđộngđiềukhiểnhànhvi?Mộtđiềuluônđượcnhấnmạnhtrongcuốnsáchnàylàhãyluônchủđộng.Bạnđiềukhiểnnãobộ.Bạntạorakếtquảnhưmìnhmongmuốntrongđời.Táixácđịnhlàmộtcáchhữuhiệunhấtbạncóthểthayđổicáchsuynghĩvềmộtsựviệc.Bạncũngcóthểtạo

khuônkhổchocáctrảinghiệmcủamình.Đôikhibạnthayđổikhuônkhổấykhicácsựkiệnthayđổi.

Táixácđịnhrấtquantrọngđốivớiviệchọccáchgiaotiếpvớibảnthânvàvớimọingười.Ớmứcđộcánhân,đólàcáchtaquyếtđịnhgánýnghĩachosựkiện.Ớtầmmứcrộnglớnhơn,đólàmộttrongnhữngphươngtiệngiaotiếphiệuquảnhấttrênđời.Vídụ,trongviệcbánhànghoặcbấtcứhìnhthứcthuyếtphụcnào.Ngườinàođưa rakhuônkhổchonhận thức,xácđịnh rõkhuônmẫu, người đó có ảnhhưởng lớnnhất.Hầuhết nhữngngười thànhcông lớnbạn từngbiết (trongcác lĩnhvực từquảngcáo tới chính trị)đềuđượcthừahưởngkếtquảcủa tiến trình táixácđịnh tài tình: thayđổinhậnthứccủaconngười,đểnhữnghìnhảnhtưởngtượngmớicủahọvềsựvật,hiệntượngmangđếnchohọmộttâmtrạnggợilênhoặckhiếnhọhànhđộngkhácvớitrướcđây.MộtanhbạncủatôibánhệthốngnhàhàngbánthứcăncólợichosứckhỏechotậpđoànGeneralMillsvớigiágấp167lầngiátrịthực.Mộtchuyệnchưatừngthấytrongngànhcôngnghiệpnày.Anhlàmthếnàovậy?AnhbuộcGeneralMillsphảiquyếtđịnhgiátrịdoanhnghiệpcủaanhdựatrêngiátrịcủanótíchlũytrongvòngnămnămtớivàdoanhnghiệpnaycònpháttriểnhơnnữa.Anhhoàntoàncóthểđợinămnămsaumớibánhệthốngnhàhàngcủamình.NhưngvìGeneralMillscầnhệthốngấyngayđểphụcvụnhữngmụctiêuhợptáccủahọ,thếnênhọđồngýtrảvớigiáanhđưara.Nhưvậyviệcthuyếtphụchoàntoànlàtiếntrìnhthayđổinhậnthứcmàthôi.

Hầuhết tiến trìnhtáixácđịnhđã làmsẵnchochúngta, takhôngcầnphảithamgia.Ngườikhác thayđổikhuônkhổcho tavà tađápứngvớikhuônkhổấy.Ngànhquảngcáolàgìnếukhôngphảilàmộtlĩnhvựclớnvớimộtmụctiêuduynhấtlàxácđịnhvàtáixácđịnhnhậnthứccủaquầnchúng?Lybiacógìlàđạitrượngphutrongđó?Mộtđiếuthuốclácógìlàgợitìnhđâu!NếuđưamộtđiếuthuốclácủahãngVirginiaSlimschomộtthổdân,anhtachắcchắnkhôngnói:“Ồ,loạinàygợitìnhđây”.Thếnhưngcónhữngngườixướngâmđặtrakhuônkhổvàchúngtachỉviệcháttheo.Nếuhọnghĩphảnứngcủatachưađủmạnh,họsẽđặtramộtkhuônkhổmớivàchỉcầnchờđợiphảnứnglàđủ.

Nhiềungười thấydễdàng táixácđịnhkhuônmẫusuy tưởngkhigiao tiếpvớingườikháchơnlàkhigiaotiếpvớimình.Khiđịnhbánchiếcxehơicũ,tabiếttaphảixácđịnhnhậnthứctheomộtcáchlàmnổibậtnhữngưuđiểmcủaxevàkhôngnhấnmạnhvàođiểmyếucủanó.Nếungườimuatiềmnăng

có cách suy tưởng khác, việc bạn làm là thay đổi nhận thức của ông ta.Nhưngítngườitrongchúngtadànhthờigiansuynghĩvềcáchđịnhhướngsuytưởngkhigiaotiếpvớichínhbảnthânmình.Mộtviệcxảyđếnvớita.Tahìnhthànhmộtdòngsuytưởngnộitâmvềsựkiệnấy.Tahìnhdungrathứsẽtồntạibêntrongsuynghĩcủatavàhàngngàynhớđếnnó.Thậtđiênrồlàmsao.Chẳngkhácnàokhởiđộngmộtxehơisauđóquansátxemnósẽđivềđâu.

Ngượclại,hãybiếtcáchgiaotiếpvớibảnthânvớicàngnhiềumụctiêu,địnhhướng,cáchthuyếtphụccàngtốt,hệtnhưbạnđanghìnhdungtiếntrìnhkinhdoanhvậy.Bạncầnbắtđầuđịnhrakhuônkhổchodòngsuytưởngcủamìnhvà táixácđịnhkhuônkhổấyđốivớicác trảinghiệmtheomộtcáchkhiếnchúngphụcvụchobạn.Mộttrongnhữngphươngphápấylàsuynghĩmộtcáchtậptrungvàcẩntrọng.

Nhiềungườigiốngnhư“chimphảitênsợcànhcâycong”,họsốngthumìnhsaumộtcuộctìnhlãngmạnnhưngđổvỡ,họbịbỏrơihoặcbịtổnthươngvàcóquyếtđịnhtránhxanhữngmốiquanhệtìnhcảmđếnsaunày.Thựcrasởdĩcó tình trạngnhưvậy làvìmôi tìnhcủahọ trướcđâymangđếnchohọnhiềuniềmvuihơnlànỗiđau.Đóchínhlàlýdotạisaohọkhócóthểtừbỏnó.Xóasạchnhữngkỷniệmtốtđẹpvàchỉnhớđếnnhữngkỷniệmbuồnđãxácđịnhgiớihạnxấunhấtchomộttrảinghiệm.Sángkiếnlàthayđổicáchxácđịnhkhuônkhổchotrảinghiệmấy,nhìnthấynhữngmặttốtđẹp,nhìnnhận những việc gìmình đạt được, công nhận rằng nó giúpmình trưởngthành.Tasẽthấydễdàngchuyểnđổisangtâmtrạngtíchcựchơnlàcứgiữlấynhữngkhuônkhổmangđếnsựtiêucực.Đồngthờitanhưđượctiếpthêmsứcsốngđểsángtạomộtmốiquanhệthậmchícòntốtđẹphơntrongtươnglai.

Mộtcáchđểthayđổikhuônkhổchotiếntrìnhsuytưởnglàthayđổiýnghĩacủatrảinghiệmhoặcýnghĩacủahànhvi.Hìnhdungmộthoàncảnhaiđókhiếnchobạnkhôngvui,vàbạnnghĩhànhvicủangườiấycómộtýnghĩacụthểnàođó.Vídụ,mộtcặpvợchồngnhàkiacóanhchồngđặcbiệtthíchnấu ăn.Anh coi việc người khác đánhgiá cao tài nấu nướng củamình làtrọng.Tronglúcđó,côvợchỉ lẳnglặngănmàkhôngnóikhôngrằngsuốtbữa.Ngườichồngthấyrấttứcgiận.Nếuthíchnhữngmónmìnhlàm,côấyphảilêntiếngđichứ.Nếukhôngnóigì,chắccôấykhônghàilòng.Bạncóthểlàmgìđểtáixácđịnhkhuônkhổnhậnthứccủangườichồngvềhànhvicủangườivợ?

Hãynhớ thứquan trọngđối với anh là đượckhenngợi.Một cách tái xácđịnhkhuônkhổcóliênquanđếnviệcthayđổiýnghĩasẽthayđổinhậnthứctrướcđâythànhmộtnhậnthứchỗtrợchothứlàquantrọngđốivớichủthểvàthựchiệnnótheocáchanhtachưabaogiờcânnhắcđến.Hãykhuyênanhđầubếptàibakiarằngcólẽvợanhtaquáthíchmónăncủaanhnêncôấykhôngmuốnphíthờigiannóichuyện,đểchútâmvàothưởngthứccácmónăn do anh làm. “Hành động phải có ý nghĩa nhiều hơn lời nói chứ, đúngkhông nào?”,Một khả năng khác có thể khiến anh chồng tái xác định lạikhuônkhổýnghĩacủahànhvicủachínhanh.Hãyhỏi:“Đãcóbaogiờchínhanhcũng im lặng trong suốtbữavìquá thíchmộtmónnhấtđịnh?Lúcđóchuyệnxảyrathếnào?”.Hànhvicủavợanhchỉlàkhóchịutrongkhuônkhổdoanhtạora.Anhcầnmộtchútlinhhoạt,mềmdẻođểthayđổikhuônmẫuhànhvi.

Phươngphápthứhaigiúptáixácđịnhkhuônkhổchomộttrảinghiệmliênquan tới việc phân tích một hành vi của chính bạn mà bạn không thích.Thôngthường,bạnkhôngthíchnóbởibạnkhôngthíchhànhviấylàmhoenốhình ảnh của bạn. Hoặc bạn không thích nó bởi nómang đến cho bạnnhữngbất lợi.Cáchđể tái xác định lại khuônkhổ chohànhvi ấy là hìnhdungmộthoàncảnhkhác,hoặcmộtbôicảnh,trongđóhànhvikiatrởnênhữudụngvàmangđếnchobạnthứbạncần.Vídụ,bạnlàngườibánhàngdồn bao tâm huyết để tìm hiểu về sản phẩm của mình đến từng chi tiết.Nhưngkhi kháchhỏi, bạn lạimuốnnhồi nhét cả đông thông tin khiến họthấychoángngợp,đôikhilàmtrìhoãnquyếtđịnhmuahàngcủahọ.Rắcrốilà,thựcrahànhvicủabạnhoàntoànhiệuquảởnhữngtrườnghợpnào?Nếuphátmộttờrơiquảngcáotrongđóghichitiếtnhữnggìbạnnghiêncứuđượcvềsảnphẩmthìsao?Biếtnhiềuthôngtinvàcóthểsẵnsàngcungcấpthôngtinấy;thậmchírấthữudụngkhinghiêncứuđểchuẩnbịthicửhoặcgiúpđỡconcáilàmbàitậpởnhà.Thếnên,khôngphảihànhvitựnómangđếnrắcrối,màlàbạnnênápdụnghànhviấykhinào.Hãynhớnhữngvídụtrongcuộc sốngcủa chínhbạn.Mọihànhvi của conngườiđềuhữudụng trongnhữnghoàncảnhcụ thể.Trì hoãn có thểkhông luônmang lại kết quả tốtđẹp.Nhưngphảichăngsẽ rất tuyệtnếubạn trìhoãncơngiậndữhoặcnỗibuồnsangngàyhômsau.Vàrồisauđókhôngbaogiờnhớđếnnónữa?

Bạnhoàntoàncó thể thựchànhnhữngbài tập táixácđịnhkhuônkhổchohìnhảnhvàtrảinghiệmkhiếnbạnbuồnbã.Vídụ,hãynhớmộtngườihoặcmộttrảinghiệmluôndàyvòtâmtríbạn.Vềnhàsaumộtngàylàmviệcmệt

mỏi,nhưngđầuóckhôngthểdứtrađượcmộtdựánquáidịmàcấptrênbắtbạnphảilàmkhisắpsửahếtgiờlàmviệc.Thayvìquênđicơngiậndữ,bạnmangnóvềnhà.Bạnxem tivivớiconcáinhưngđầuócchỉnghĩvềcơngiậndữđangtràodâng,nghĩvềlãosếpchếttiệtvàdựánquáigởcủalão.

Thayvìmặcchonãobộkhiếnbạnbuồnbãsuốtnhữngngàynghỉcuốituần,bạnhãyhọc cách tái xácđịnh lại khuônkhổ cho trải nghiệmấy.Như thếkhiếnbạncảmgiácdễchịuhơn.Bắtđầubằngcách táchmìnhrakhỏi trảinghiệm.Hìnhdungsếptrongkhungcảnhlàmbạnkhóchịuvàđặthìnhảnhấyvàolòngbàntay.Hãyvẽthêmchosếpmộtchiếcmũithậtto,hoặcmộtcặpkínhlốbịch,hoặcmộtbộriatrôngrấtbuồncười.Nghesếpnóivớimộtgiọngchuanhưgiấm,thethénhưtrongphimhoạthìnhdobạntưởngtượng.Hìnhdungsếpkhúmnúmtrướcmặtbạn,ngheôngtarênrỉrằngôngcầnsựgiúpđỡcủabạnđểhoàntấtdựánnày.Bạncósẵnlònggiúpôngkhôngsaukhibịađặtracâuchuyệnấy?Hoặctựnhủsếpbịcăngthẳng,nênquênkhôngchỉthịsớm.Thếnên,ôngmớigiaoviệcchobạnvàolúcbạngầnravề.Cóthểbạnnhớkhoảngthờigianbạncũnglàmviệctươngtựvớiaiđó.Tựhỏiviệcđócótotátđếnnỗikhiếnbạnmặcnóhủyhoạinhữnggiâyphútvuivẻtrongkỳnghỉcuổìtuần.Bạnsẽthấychẳngcólýdogìkhiếntrảinghiệmlàmphiềnkhibạnđangởnhà.

Tôikhôngnóirắcrốicủabạnlàkhôngcóthực.Cóthểbạncầnmộtviệclàmmới.Hoặccó thểbạncầnđượccưxửđúngmựchơntrongcôngviệchiệntại.Nhưngtrongtrườnghợpnày,bạncầnphảiđốimặtvớirắcrốithayvìđểbảnthânbịámảnhbởimộttrảinghiệmtiêucực,daydứttrongtâmtríkhiếnbạn phản ứng với những người bạn yêu quý nhất, gần gũi nhất theo cáchkhônghay.Hãythựchànhbàitậpnàyhiệuquảvàilần.Sắptới,nếuthấysếp,chắcbạnsẽhìnhdungôngvớicặpkínhvàchiếcmũi tođùngngộnghĩnh.Nhưvậymỗikhisếpnóichuyệnvớibạn,sẽcócảmgiáckhácvớilúctrước.Cáchđósẽtạophảnhồitíchcựccủabạnvớisếpđểcảhaicóthểgiaotiếpthânthiệnhơn.

Tôidùngnhữnghình thức táixácđịnhkhuônkhổcho trảinghiệmnàyđểgiảiquyếtnhữngvấnđềtươngđốinhỏnhặt,nhưngnhiềungườicholàrắcrối lớn. Thông thường, trong những hoàn cảnh phức tạp, bạn phải tái xácđịnhkhuônkhổ trongmột loạtnhững trảinghiệmnhonhỏđểdầndầnđạtđượctâmtrạngnhưmongmuốn.

Ởnghĩarộng,việctáixácđịnhlạikhuônkhổcóthểdùngđểloạibỏnhững

cảmxúctiêucựcvớibấtcứtrảinghiệmnào.Mộttrongnhữngkỹthuậthữuhiệunhất làhìnhdungbạnđangtrongmộtrạpchiếuphim.Hìnhdungtrảinghiệmkhiến bạn bực bội nhưmột cuốn phimđang được chiếu trênmànhình. Trước hết bạn sẽmuốn cuốn phim ấy kết thúc thật nhanh, nhưmộtcuốnphimhoạthìnhvậy.Cóthểbạnsẽmuốnkếthợploạinhạcsôiđộngchođoạnphimnày.Sauđóhìnhdungnóquayngược:hìnhảnh trênmànhìnhcànglúccànglốbịchhơn.Hãythửkỹnăngnàyvớimộttrảinghiệmkhiếnbạnbựcbội.Bạnsẽthấy,chẳngbaolâusaunókhôngcòngâytácđộngtiêucựcđếnbạnnữa.

Một điều quan trọng nên nhớvề tiến trình tái xác định lại khuônkhổ trảinghiệm.Đólàmọihànhvicủaconngườicómụcđíchcụthểtrongmộtsốhoàncảnhnhấtđịnh.Vídụ:khihútthuốc:bạnsẽkhôngthíchhútnếuhiểubạnđangnhồinhétnhữngchấtgâyungthưvàohai láphổilànhmạnhcủamình!Tuynhiên,bạnvẫncứhút thuốcvìkhihút thuốcbạn thấy thưgiãnhoặcthoảimáitrongkhigiaothiệp.Bạnchấpnhậnhànhvihútthuốcvìcảmgiáccólợichobạn.Trongmộtsốtrườnghợp,nhiềungườikhôngthểtáixácđịnhlạikhuônkhổchohànhvimàkhôngphảiđốimặtvớimộtnhucầuhoàntấthànhviđó.Đôikhirắcrốiấyxuấthiệnnhưcóngườidùngphươngphápchịubịđiệngiậtđểcắtcơnnghiệnthuốclá.Ngườikhácbịkhủnghoảngsaukhibỏthuốc.Khiđóhọlạicómộtthóiquenxâukhôngkémgìhútthuốc:đólàcảmgiácluônbấtanhoặcănuốngvôđộ.Tôikhôngnóiphươngphápđótồi.Tôichỉnói:thậthữudụnglàmsaonếutakhámphánhữngýmuốnchỉcótiềmthứcmớinhậnbiếtđược,đểcóthểđápứngnhucầuđómộtcáchthôngminhhơn.

Mọihànhvi của conngười, bằng cáchnàyhay cáchkhác, đều là sựđiềuchỉnh.Tacóhànhviđóđểnhằmthỏamãnmộtnhucầunhấtđịnh.Chẳngcógìsainếukhiếnmọingườicămghéthànhđộnghútthuốc.Nhưngtôicũngmuốn chắc chắn rằng tôi có thể tạo ra cho những người nghiện thuốc lánhữnglựachọnmớivềhànhvi,cóthểgiúphọđápứngnhucầucủamìnhmàkhôngphảichịunhữnghiệuquảtiêucực,vídụnhưnhữnghậuquảnguyhạingườihútthuốcphảichịu.Nếuhútthuốclàmngườitathưgiãn,tựtin,tậptrung,họnênđếnvớimộthànhvivôhạiđểchohọđượckếtquảnhưkhihútthuốcvậy.

BandlervàGrinderthiếtkếmộttiếntrìnhtáixácđịnhkhuônkhổgồmsáubướcđểthayđổibấtcứhànhvikhôngmongmuốnnàocủabạnthànhhànhvibạnmuốn,tronglúcvẫngiữchobạnnhữnglợiíchquantrọngcủahànhvi

cũ.

SÁUBƯỚCTÁIXÁCĐỊNHKHUÔNKHỔ

Vídụ,nếuthấymìnhănuốngvôđộ,bạncóthểthayđổikhuônmẫuhànhvimangđếnchobạnnhữnghànhvimới:ănuốngquáđộlàhànhvimuốnthayđổi.Hãy yêu cầu phần trí tuệ tiềm thức chia sẻ với bạn những lợi ích dokhuônmẫuhànhvinàymangtớitrongquákhứ.Cóthểbạnsẽpháthiệnrarằngbạnsửdụngđồănđểthayđổitâmtrạngcôđơn.Hoặccólẽnógiúptạoracảmgiácantâmvàthỏaimái.Kếđến,tạobacáchmớichobạncảmgiácđượcyêuthươngvàluôncóbạnđồnghànhhoặccảmgiácantâmthỏaimái.Cóthểbạnthamgiavàocâulạcbộthểhình,nơicónhữngsựkiệngiúpbạnquanhệvớinhữngngườixungquanhmộtcáchdễdàng,đồngthờichobạncảmgiácantâmkhithưgiãnvớibạnbè.Chưahết,thamgiamộtcâulạcbộnhưvậycònchobạnthânthểmảnhmaihơn.Suynghĩấygiúpbạnantâmhơnvềtươnglaivìbiếtmìnhsaunàysẽhấpdẫnhơn.CũngcóthểbạnmuốntậpYogahaythiềnđểtạoracảmgiácđượckếthợpvớitoànvũtrụ.Từmốiliênhệấytasẽthấybìnhanvàthưgiãnhơnlàviệcsửdụngthựcphẩmquáđộmanglạichobạntrướcđây.

Mộtkhibạncónhữnggiảiphápthaythếnhưvậy,phântíchxemchúngcó

nhấtquánkhông:cónghĩachắcchắnbạnhoàntoànsẵnsànghỗtrợbảnthânkhi sử dụng những lựa chọnmới ấy trong tương lai. Nếu thấy hoàn toànthôngnhấtmọimặtvề tư tưởng,nhữngchọnlựanhưvậysẽchoranhữnghànhvihỗtrợchobạncóđượcthứbạnmuốn.Giờbạnkhôngcầnphảiănuốngvôđộmớicónhữngcảmgiácmìnhmuốntrướcđây.Sauđó,hìnhdungmộtbốicảnhtrongtươnglaitrảinghiệmviệcsửdụngbalựachọnmớimộtcáchhữuhiệu.

Ghinhậnkếtquảbạntạora.Cảmơnphầntrítuệtiềmthứcđãchobạnnhữnglựachọnmớinày.Tậnhưởnghànhvimới.Có thểbạn thậmchímuốn sửdụngmộtkhuônmẫuthểhiệnthaythếhànhvichophépcóhànhvimớinhưbạnmongmuốn,mộtkhikhámpháđiềugìhỗtrợnhucầutiềmthứccủabạntốthơnhànhvikhôngmongmuốntrướcđây.Bạnđangmanglạichomìnhnhữngcơhộivàlựachọnmới.

Hầuhếtbấtcứtrảinghiệmđượccoilàtiêucựccóthểtáixácđịnhkhuônkhổthànhtíchcực.Chắcchắnbạnđãtừngtựnhủ:“Mộtngàynàođó,nhìnlạikỷniệmnày,tasẽthấynóthậtnựccười”.Tạisaokhôngnhìnlạikỷniệmấyvàcườilớnngaybâygiờ?Mọichuyệnchỉlàvấnđềnhậnthứcmàthôi.

Quan trọng làghinhận rằngbạncókhảnăng tái lập trìnhdòngsuy tưởngcủa người khác thông qua nhiều kỹ thuật. Nhưng nếu người đó có đượcnhữnglợiíchtừhànhvicũlớnhơnlợiíchtừlựachọnmới,ngườiấysẽquaytrởlạivớihànhvicũ.Vídụ,tôitừngtrịliệuchomộtphụnữmắcbệnhliệtbànchânmàkhôngtìmranguyênnhân.Sauđótôitìmrasuynghĩcủacôvàcơchếsinhlýhọcđãtạoracănbệnhliệtấy.Côđãbiếtcáchtạodấuhiệuchocơ thể theo cách làmchochân côkhôngcòn tê cứngnữa.Rắc rối đãđượcgiảiquyết.Nhưngbệnhsẽ táiphátkhivềnhànếucôkhôngcóđượcnhữnglợiíchphụtolớncôtừngcókhichânbịtêcứng:vídụchồngcôrửachénbátthaychocô,quantâmtớicô,xoabópbànchânchocô,v.v.Trongkhoảngvàituầnhoặcvàithángđầu,anhchồngsẽcảmđộngvàvuisướngvìcôhếtbệnh.Tuynhiên,sauđóítlâu,bởicôđãlànhbệnh,anhchồng-khôngchỉmongcôlạirửachénbát,màcònkhôngxoabópchânchocôvàcóvẻnhư ít chúý tới côhơn.Chẳngbao lâu sau, cănbệnhcủacô táiphátmộtcáchđầybíẩn.Côkhôngchủđộngtạoracănbệnhchomình.Nhưngđểđápứngphầntrítuệtiềmthức,hànhvicũhiệuquảhơnrấtnhiềutrongviệcchocôthứcômuốn.Thếlàchâncôlạitêcứngnhưcũ.

Tómlại,chođếnbâygiờchúngtađãtậptrungvàonhữngcáchgiúptáixác

địnhkhuônkhổchonhậnthứctiêucựcđểbiếnchúngthànhnhậnthứctíchcực.Nhưngtôikhôngmuốnbạncoiviệctáixácđịnhkhuônkhổlàmộthìnhthứctrịliệu.Khôngcoinólàcáchnétránhnhữnghoàncảnhbạncholàtồitệ,biếnchúngthànhnhữnghoàncảnhbạncholàtốt.Táixácđịnhkhuônkhổthựcsựchỉlàmộtlốinóiẩndụchocáchtạoracơhộiđểtậndụngkhảnăngtiềmtàng.Trongcuộcsống,hiếmcó trảinghiệmnào lạikhông thể táixácđịnhkhuônkhổđểbiếnnóthànhtrảinghiệmtốtđẹphơn.

Chương17:Lưugiữtrảinghiệmbảnthânđểđếnvớithànhcông

“Làmnhữnggìbạncóthể,vớibấtcứthứgìbạncó,dùbạnởbấtcứđâu”.

_TheodoreRoosevelt

Cónhữngngười(tôivàbạncũngnằmtrongsốấy)tinhthầnphấnchấnhẳnlênmỗikhithấyquốckỳcủatổquốcmình.Thậtlàphảnứnglạlùngnếutaphântíchláquốckỳchitiết.Suychocùng,quốckỳchỉlàmộtmảnhvảimàusắcsặcsỡvớimộtcáchthiếtkếmẫunhấtđịnh.Tựthânnóchẳngcóphépthầndiệugì.Nhưng tất nhiên, hiểu theo cáchnhưvậy sẽbỏquamột tínhchấtrấtcơbảnquyếtđịnhgiátrịcủalácờtừngquốcgia.Phải,đóchỉlàmộtmảnhvải.Nhưngđồngthờinótượngtrưngchomọiphẩmcáchvàtínhchấtcủaquốcgiađó.Thếnênkhimộtngườinhìnquốckỳ,anhtacũngnhìnthấymộtbiểutượngmạnhmẽ,sâusắcvềnhữnggìthiêngliêngthuộcvềquốcgiacủaanhta.

Mộtláquốckỳcũngnhưvôsốthứtrongmôitrườngquanhta,làmộthìnhảnhlưutrữsâuđậmmộtloạikíchthíchcảmgiácliênkếtvớimộtloạtnhữngtâmtrạngcụthể.Mộthìnhảnhlưutrữcóthểliênquantớimộttừhoặcmộtcụmtừ,mộtđồvậthaymộtsựviệccảmđộng.Nócóthểlàthứtanhìnthấy,nghe thấy,cảmthấy,nếmđượchoặcngửiđược.Nhữngấn tượngsâuđậmđượclưugiữcóquyềnnăngtolớnbởichúngcóthểlậptứcdẫntavàonhữngtrạng thái xúc cảmmãnh liệt.Đó là những gì thực sự xảy ra khi ta ngắmquốc kỳ của quốc giamình. Bạn ngay lập tức cảm nhận những cảm xúcmạnhmẽtượngtrưngchocảmgiáccủabạnvềtổquốcmình,bởinhữngcảmxúcấy liênkếthoặcgắn liềnvới loạimàusắcđặcbiệtvà thiếtkếmẫuvẽtrênvải.

Việclưugiữmộtấntượnglàcáchkhiếnmộttrảinghiệmtồntạimãimãi.Tacóthểthayđổihìnhảnhtưởngtượnghoặccơchếsinhlýchỉtrongkhoảnhkhắcvàtạonhữngthànhquảmới.Nhữngtiếntrìnhthayđổinhưvậyđòihỏibạnphảitậptrungtưtưởngvàýthứcviệcmìnhlàm.Tuynhiênvớitiếntrìnhlưugiữấntượng,bạncóthểtạoramộtcơchếgợinhớluônhiệuquả.Cơchếnày,mộtcáchtựđộng,tạonênmộttâmtrạngnhưmongmuốnởbấtcứhoàncảnhnào,khôngcầnbạnphảivắtócsuynghĩ.Khibiếtlưugiữthànhcông

mộtấntượng,bạnsẽcónómỗikhicần.Việclưugiữấntượnglàcáchđảmbảorằngtaluônsửdụngnhữngnguồnlựclớnlaonhấttrongta.Đólàcáchchắcchắntaluôncóđượcthứtamuốn.

Con người thường xuyên lưu giữ ấn tượng. Thực tế không thể có chuyệnngượclại.Toànbộtiếntrìnhlưugiữấntượnglàtiếntrìnhliênhệmộtcáchđầysángtạotớinhữngsuynghĩ,ýtưởng,cảmgiác,hoặctâmtrạngvớimộtkíchthíchcụthể.BạncònnhớnghiêncứucủatiếnsĩIvanPavlov?

NhàbáchọcPavlovlàmthínghiệmvớinhữngconchóđói.Ôngđặtđĩathịttại nơi chúngcó thểngửi thấymùi thịt nhìn thấy thịt nhưngkhông thể ănđượcđĩathịtấy.Thịttrởthànhmộtkíchthíchmạnhmẽđốivớicảmgiácđóicủađámchóthínghiệm.Trongchốclát,chúngtiếtrấtnhiềunướcbọt.Khiđànchóthínghiệmđãtiết thậtnhiềunướcbọt, tiếnsĩPavlovrungchuôngdaidẳngvớimột cườngđộnhấtđịnh,về sauôngkhôngcầnđến thịt.Chỉviệcrungchuôngvàchótiếtnướcbọtnhưthểđểthịtngaytrướcmặtchúng.Ôngđãtạoramốiliênhệcủahệthầnkinhgiữatiếngchuôngngânvàtrạngthái đói hoặc tiết nước bọt của bầy chó. Từ đó trở đi, ông chỉ việc rungchuôngvàchóthựcsựtrongtrạngtháiđóicồncào.

Chuyệnxảyraởngườikhôngkháclàmấy.Tasốngtrongthếgiớicócơchếkíchthíchvàđápứng.Nhiềuhànhvicủaconngườichínhlànhữngđápứngđược tiềm thức lênchương trình từ trước.Vídụ,nhữngngười trong trạngtháicăngthẳngthườnglậptứchút thuốc,uốngrượuhoặcsửdụngmatúy.Họ không chủ động làm như vậy. Phản ứng ấy giống phản ứng trong thínghiệmtrên.Thựcra,nhiềungườicũngmuốnthayđổihànhvi.Họcảmgiáchànhviấyhoàntoàntựđộngtínhvàkhôngthểkiểmsoátnổi.Chìakhóalàhãycóýthứcvềbấtcứtiếntrìnhnàomanglạinhữngấntượngkhônghỗtrợchobạn.Bạncóthểloạibỏchúng,thaythếchúngbằngnhữngmốiliênkếtkíchthíchđápứngkhác,lậptứcđưabạnvàotrạngtháibạnmuốn.

Ấn tượng lưugiữhình thànhnhư thếnào?Mỗikhimộtngười trong trạngthái căng thẳng, lúc trí tuệvà thểchất liênkết chặt chẽ,đồng thờicómộtkích thíchnhấtđịnhkhôngngừng thúcđẩy trạng tháiấy lênđếnđỉnhcao,kíchthíchvàtâmtrạngđồngthờiđượchệthầnkinhkếtnối.Sauđó,bấtcứkhi nào kích thích xuất hiện, tình trạngmang lại cảmxúcmãnh liệt cũngxuất hiện.Khi hát quốc ca, ta tạo những cảmxúc nhất định trong cơ thể,đồng thời tanhìn lênquốckỳ.Khinói lời thềbổnphậncôngdân, tacũngnhìnlênquốckỳ.Chẳngbaolâusau,chỉcầnnhìnquốckỳtalậptứcgợilại

nhữngcảmxúcmãnhliệtnhưkhihátquốccavàđọclờithềbổnphậncôngdân.

Nhưngkhôngphảimọiấntượngđượclưugiữđềuchotanhữngliêntưởngtíchcực.Mộtvàiấn tượnglưugiữmanglạicảmgiáckhóchịuhoặctồi tệhơncảmgiácđangcó.Saukhibịphạtnặngvìchạyxequátốcđộ,bạnsẽcócảmgiácbuồnbãmỗikhiđingangquakhoảngđườngxebạntừngbịchặnlại.Bạncảmgiácthếnàokhiđèngiaothôngchuyểnsangmàuđỏ?Lúcđóphảichăngbạnlậptứcthayđổitâmtrạng?Mộttrongnhữngthứảnhhưởngđếnsứcmạnhcủamộthìnhảnhhaymộtấntượngđượclưugiữlàcườngđộcủatrạngtháilúcđầu.Đôikhi,conngườicónhữngtrảinghiệmkhôngvuitạonêncảmxúcmãnhliệt (nhưcãicọvớivợhoặcvớisếp).Từđó trởđi,mỗikhinhìnthấymặtngườiấy,chủthểlậptứccảmgiáctứctối.Vàcũngtừđótrởđi,mốiquanhệhoặccôngviệccủahọmấtđiniềmthíchthútừngcótrướcđây.

Đa phần con người lưu giữ ấn tượng hoàn toàn bừa bãi. Ta tiếp thu ồ ạtnhữngthôngđiệptừtivi,sóngtruyềnthanh,vàtừcuộcsốnghàngngày.

Có thôngđiệp trở thànhấn tượngđược lưugiữ.Sốkháckhôngđượcmaymắnnhưvậy.Nhiềuthôngđiệpđượclưugiữhoàntoànđượcchọnlọcmộtcáchngẫunhiên.Nếuđangcóxúccảmmạnhmẽ(dùxúccảmđólàtíchcựchaytiêucực),bạnsẽkếthợptâmtrạngđầyxúccảmvớimộtkíchthíchcụthể.Kíchthíchấyrấtcókhảnăngtrởthànhấntượngđượclưugiữ.Việclặpđi lặp lạimột kích thích là phương pháp lưu giữ ấn tượng hiệu quả.Nếunghemộtlờinóilặpđilặplạinhiềulần(nhưcácđiệpkhúcquảngcáo),rấtcóthểnósẽđược“cấy”vàohệthầnkinhcủabạn.Tintốtlàbạncóthểhọccáchkiểmsoát tiến trình lưugiữấn tượngđể tạonhữnghìnhảnhhoặcấntượngtíchcực,vàxóabỏnhữnghìnhảnhhoặcấntượngtiêucực.

Chươngnóivề táixácđịnh lạikhuônkhổghinhận rằngnhữngkích thíchcùng loại có thể có ý nghĩa khác nhau dựa vào khuôn khổ ta định ra chochúng.Việctạoraấntượngđượclưugiữđượcthựchiệntheocảhailoạitiếntrình: tíchcựcvà tiêucực.Hítlekếthợpnhữngcảmxúc tựhào, lạcquan,mãnhliệtvớinhữngbiểutượngcủađảngQuốcxã.Hắncũngkếthợpchúngvới tâm trạng sợhãi củanhữngngười chông lạihắn.Liệubiểu tượngchữthậpngoặccómangcùngýnghĩavớimột thànhviên trongcộngđồngDotháinhưýnghĩadànhchođámquânxungkíchthờiĐứcquốcxãhaykhông?Rõrànglàkhông.NhưngcộngđồngDotháinhìnnhậntrảinghiệmcủahọ

trongquákhứnhưmộtấntượngtíchcựcvàmạnhmẽđượclưugiữ,giúphọxâydựngnênmộtquốcgiavàbảovệquốcgiađódướinhữngáplựctưởngnhưkhôngthểchịunổi.Cụmtừ“khôngbaogiờcònlặplạinữa”đượcnhiềungườiDotháisửdụng,đưahọvàotrạngtháitậnnhânlựcđểlàmbấtcứđiềugìcóthểnhằmbảovệquyềnđộclậpvàtựquyếtcủadântộcmình.

NHỮNGYẾUTỐQUANTRỌNGCHOTIẾNTRÌNHLƯUGIỮẤNTƯỢNG

Cườngđộvàsựtậptrungcủachủthểtrongtâmtrạngtíchcực.

Đúnglúc(đỉnhđiểmcủatrảinghiệm).Tínhđộcđáocủakíchthích.

Lặplạikíchthíchnhiềulần.

Khitinmìnhcómộthìnhảnhlưugiữ,bạncầnkiểmnghiệmlại.Trướctiênđặtchủthểvàotâmtrạngmớihoặcmộttâmtrạngthanhthản.Cáchdễnhấtđểlàmnhưvậylàyêucầuchủthểthayđổibiểuhiệncủacơchếsinhlýhọchoặcnghĩvềmộtviệchoàntoànkhácvớisuynghĩtrướcđó.Kếđến,kiểmnghiệmấntượngđượclưugiữ.Chỉcầnđưarakíchthíchphùhợpvàquansát.Phảichăngcơchếsinhlýhọccủachủthểcũnggiốngnhưcơchếnàykhichủ thể trong tâm trạngnhưmongmuốn?Nếuđúng, tiến trìnhhình thànhhìnhảnhlưugiữcủabạnđãhiệuquả.Nếukhông,bạnđãbỏquamộttrongbốnbướccơbảnnhằmápdụngtiếntrìnhlưugiữkýứcthànhcông:

1.Đểlưugiữhiệuquả,khiđưarakíchthích,nhấtđịnhbạnphảikhiếnchủthể trởvề trạngtháinhấtquán, tậptrunghoàntoàn.Toànhộcơ thểhoàntoànthamgiavàotiếntrình.Tôigọiđólàtâmtrạngtậptrungcaođộ.Chủthểcàngtậptrung,càngdễcóhìnhlưugiữvàhìnhảnhlưugiữcàngtồntạilâuhơn.Nếubạntạohìnhảnhlưugiữchoaiđótronglúcmộtphầntâmtríngườiđấyđangnghĩvềmộtchuyệnkhác,nhưvậykíchthíchsẽkếthợpvớirấtnhiềutínhiệukhácnhauvàdothế,kíchthíchkhôngcònmạnhmẽnữa.

2.Bạnnhấtđịnhphảitạokíchthíchtạiđỉnhđiểmcủatrảinghiệm.Nếuthựchiện tiến trình lưu giữ quá sớmhoặc quá trễ, bạn sẽ khôngnắmbắt đượckhoảnhkhắc chủ thể tập trunghoàn toànvà caođộ.Bạn có thểnhậnbiếtđỉnh điểm của trải nghiệm bằng cách quan sát chủ thể dần bước vào tâmtrạngnhưmongmuốnvàghinhậnkhinào tâm trạngđónhạtdầnđibằngcáchnhìnnhữngbiểuhiệnbênngoài.Hoặccũngcóthểyêucầuchủthểgiúp

đỡbằngcáchyêucầuchủthểbáochobạnbiếtkhinàomìnhsắpđếnđượctrạngtháihoàntoàntậptrung,vàsửdụngthôngtinđóđểxácđịnhkhoảnhkhắcquantrọngcóthểđưarakíchthíchđộcđáocủamình.

3.Bạnnênchọnmộtkíchthíchđộcđáo.Điềuquantrọnglàtiếntrìnhlưugiữtrải nghiệm đưa ramột tín hiệu rõ ràng, không thể nhầm lẫn tới não bộ.Nhữnghìnhảnhlưugiữhiệuquảnhấtkếthợpvớinhiềugiácquan(thịgiác,thínhgiác,xúcgiácvàv.v.)tạicùngmộtthờiđiểmđểhìnhthànhmộtkíchthíchđộcđáo,khiếnnãobộdễdàngliênhệvớimộtýnghĩanhấtđịnh.Thếnên,việctạotiếntrìnhlưugiữvớimộtcáichạmtayvàmộtgiọngnóinhấtđịnhsẽhiệuquảhơnviệctạotiếntrìnhlưugiữvớichỉmộtcáichạmtay.

4.Đểtiếntrìnhdiễnrasuônsẻ,hạnnhấtđịnhphảilặpđilặplạikíchthíchmộtcáchchínhxác.Nếuđưachủthểvàomộttâmtrạngnhấtđịnhvàchạmvàovaingườiấytạimộtđiểmđượcghinhậnvớimộtlựcépcụthể,saunàybạnsẽkhôngtáikíchhoạtlạihìnhảnhlưugiữtrướcđâynếunhưbạnchạmvàomộtvịtríkháchoặcvớimộtlựcấnkhácvớilúctrước.

Nếutiếntrìnhthiết lậphìnhảnhlưugiữcủabạntheobốnnguyêntắctrên,tiếntrìnhsẽdiễnrahiệuquả.Mộttrongnhữngđiềutôiđãlàmkhikhuyếnkhíchngườithamgiahộithảođitrênthanhồngđólà:chỉchohọcáchlàmthế nào tạo ra ấn tượng lưu giữ có thể kích hoạt nguồn nghị lực và nănglượngtíchcựcnhấtnơihọ.Tôiđặthọvàotiếntrìnhtạođiềukiện.Họsẽgiơnắmtaylênmỗikhitậptrungnguồnlựcmạnhmẽnhấtcủamình.Cuốibuổihọchỉcầngiơnắmtayvàlậptứcthấymộtnguồnnghịlựcdângtràomạnhmẽtrongcơthể.

Bâygiờlàlúcchúngtacùngthựchànhmộtbàitậplưugiữtrảinghiệmđơngiản.Đứngthẳngvànhớlúcbạnhoàntoàntựtin,khibạnchorằngmìnhđủsứclàmbấtcứviệcgì.Đưacơthểvàotiếntrìnhsinhlýhọccủabạnkhiởthờiđiểmấy.Đứngnhưbạnđãđứngvàothờiđiểmhoàntoàntựtin.Ớđỉnhđiểmcủacảmxúctựtin,hãyđưanắmtaylênvànói“Tuyệt!”vớisứcmạnhvàsựquảquyết,thởtheocáchbạncầnthởkhiởtrạngtháihoàntoàntựtin.Mộtlầnnữalạiđưanắmtaylênvànói“Tuyệt!”vớigiọngtươngtự.Bâygiờhãysửdụngâmđiệucủamộtngườihoàntoàntựtinvàlàmchủbảnthân.Đồngthờicũngđưanắmtaylênvànói“Tuyệt!”nhưlúctrước.

Khitrongtâmtrạnghoàntoàntựtin,vàđangởđỉnhđiểmcủatrảinghiệmấy,hãynắmtaykhekhẽ rồinói:“Tuyệt!”vớimộtgiọngquảquyếtvàsôi

nổi.Ýthứcvềnănglựcởbênbạnbấtcứkhinàobạncần.Ýthứcvềnguồnlựcdồidào,cảvềmặt thểchất lẫn tinh thần,bạnđangcó.Đồng thờicảmnhậnmộttrạngtháihoàntoàntậptrungvàcăngđầynhựasống.Lặpđilặplạitiếntrìnhấysáuhoặcbảylần.Mỗilầnmộtcảmgiácmạnhmẽhơn,tạomốiliênhệtrongtâmnãogiữatâmtrạngnàyvàhànhđộngđưanắmtaylênnói“Tuyệt!”Bâygiờlàlúcthayđổitâmtrạng,thayđổicơchếsinhhọc.Hãyđưanắmtaylênvànói“Tuyệt!”theocáchbạnđãlàmkhibạnlưugiữtâmtrạngchomình.Cảmnhậnxúccảmcủamình.Làmnhưvậyvài lần trongnhữngngàykếtiếp.Đưabảnthânvàotâmtrạngsôinổitựtinnhấtbạntừngbiết.Vàđỉnhđiểmtâmtrạngđó,hãyđưanắmtaylêntheocáchđộcđáocủariêngmình.

Chẳngbaolâubạnsẽthấybằngviệcđưanắmtaylên,bạnđãđưabảnthânvàotrạngtháimìnhmuốnngaylập tức.Trạngtháiấycó thểchưađếnsaumộthai lầnđầu.Nhưngsẽkhông lâuđâu,bạnsẽ liên tụccóđượckếtquảnhưmongmuốn.Nếutrongtrạngtháiđủtậptrungvàkíchthíchcủabạnđủđộcđáo,bạnsẽlưugiữđượcmộttrảinghiệmtíchcựcvớichỉmộthoặchailầnlặplạibàithựchànhnóitrên.

Khilưugiữtrảinghiệmtheocáchnhưvậyđãxong,hãytậndụngthờicơsắptới,khitronghoàncảnhkhóchịu.Lúcấychỉcầnđưanắmtaylênvàbạnđãhoàntoàncóđượccảmgiácnăngđộng.Việclưugiữtrảinghiệmcónănglựctolớnbởivìnóđịnhhướngchohệthầnkinhcủabạnchỉtrongkhoảnhkhắc.Lốisuynghĩtíchcựctheokiểutruyềnthốngđòihỏibạnphảidừngmọicôngviệcvàchìmsâuvàodòngsuytưởng.Thậmchíđểcómộtcơchếsinhlýhọctạonguồnsinhlựccũngphảitốnthờigianvàmấtcôngchúý.Tiếntrìnhlưugiữtrảinghiệmcóhiệuquảngaytứckhắcgiúpbạntậphợpmọinguồnlựcmạnhmẽnhấtcủamình.

Mộtkiếnthứcnữarấtquantrọng:nhữnghìnhảnhtrảinghiệmlưugiữcóthểchồngchéolênnhauđểđưarahiệuquảcaonhất.Hãygộpchungnhữngtrảinghiệmgiốngnhauhoặcmanglạinguồnsinhlựcnhưnhauđểcóđượcmộttrạngtháitổnghợp.Vídụ,tôicóđượctâmtrạngtậptrungvàmạnhmẽnhấtbằngcáchđưacơthểvàocơchếhoạtđộngsinhlývàtháiđộgiốngnhưmộtbậcthầykarate.Trongtrạngtháiấy,tôicóthểvượtquamọitháchthứcởbấtcứlĩnhvựcnào.Khicótâmtrạnghăngháinhất,ởđỉnhđiểmcủatrảinghiệmấy,tôinắmchặtbàntaytheomộtcáchchỉriêngmìnhmớicó.Thếnênbâygiờkhitôinắmtaytheocáchtươngtự,mọixúccảmmãnhliệtvàtiếntrìnhsinhlýhọcmanglạicảmgiáctíchcựcđềuđồngthờiđượckíchhoạttronghệ

thầnkinh của tôi.Đó là cảmxúc tuyệt vời hơnbất cứ cảmxúcnào ta hyvọngtừnhữngchấtkíchthíchtiêntiếnnhất.TôiđãtừngnhảydùởHawaii,ngủ trong những kim tự tháp vĩ đại, bơi cùng đàn cá heo và đi trên thanhồng.Tôiphávỡmọigiớihạntựđặtrachochínhmìnhvàcóthểthamgiavàomộtcuộcthiđấuthểthao,v.v.Càngthườngxuyêngợilạitrạngtháiđóchomìnhvàcànggắnnhữngtrảinghiệmtíchcựcmớimẻsôiđộngvàotâmtrạngđó,tôicàngcóđượcmộttrạngtháiđượclưugiữbềnvữngvàtồntạilâudài.Đólàmộtbằngchứngvềsựtồntạicủavòngtuầnhoànthànhđạt.Thànhcôngnàylàtiềnđềchothànhcôngkhác.Nănglựcvàtâmtrạngsôinổi là tiền đề cho nguồn năng lực và tâm trạng sôi nổi khác sẽ đến trongtươnglai.

Tiếntrìnhlưugiữtrảinghiệmđặcbiệtthànhcôngtrongquátrìnhvượtquanỗisợhãivàsửađổihànhvi.Sauđâylàmộtvídụ.Tronghộithảo,tôiyêucầumộtngười(cóthểlànamgiớihoặcphụnữ)từnggặpkhókhănkhiphảiđốimặtvớinhữngngườikhácgiới.Tôiyêucầungườiấylêntrướcbụcphátbiểu.Gầnđây,nhânvậtđượcmời làmộtchàng trai trẻ.Anh tahơi rụt rè.Khitôihỏianhcảmgiácrasaolúcnóichuyệnvớimộtphụnữlạ,hoặcmờimộtphụnữmớiquenđichơi, tôi lập tức thấyngayphảnứng thểchấtcủaanh.Anhco rúmngười lại,mắtnhìnxuống,giọng run run.Anhnói:“Tôithựcsựthấykhôngthoảimái”.Dùanhkhôngnói tôicũngđoánđượccảmxúccủaanh.Biểuhiệncủaquátrìnhsinhlýhọccủaanhđãnóichotôibiếtđiềutôicầnbiết.Tôiphávỡtâmtrạngsợhãiấybằngcáchyêucầuanhnhớlạikhoảngthờigiananhcảmgiácthậttựtin,hãnhdiệnvàantâm.Lúcanhbiếtmìnhsẽthànhcôngtrongcôngviệc.Anhgậtđầu.Tôihướngdẫnanhcóđược tâmtrạng tự tinnhưvậy.Tôiyêucầuanhđứngnhưlúcmình tự tin.Thởvàcảmnhậnđúngnhưkhihoàntoànquyếtđoán.Tôiyêucầuanhnhớnhữnggìngườikhácnóivớianhvàomộtthờiđiểmanhcảmgiácquảquyếtvàhãnhdiện,yêucầuanhnhớnhữngđiềuanhtựnhủnhưtrongtâmtrạngấy.Khiđãtớiđỉnhđiểmcủatrảinghiệmquyếtđoán,tôichạmvàovaianh.Kếđến,tôiđưaanhtrởvềvớitrảinghiệmấythêmvàilầnnữa.Lầnnàotôicũngnhấtđịnhphải làmchoanhcócảmgiác thoảimáivànghe lạinhữngcâuchữởthờiđiểmtựtin.Vàcứtớiđỉnhđiểmcủatrảinghiệm,tôilạichạmvàovaianhtheođúngphươngpháplưugiữtrảinghiệmđãtrìnhbàyởtrên.Hãynhớ,việc lưugiữtrảinghiệmcóthànhcônghaykhôngtùythuộcvàoviệclặpđilặplạimộtcáchchínhxác.Thếnêntôirấtcẩntrọng,chạmvàovaianh theomộtcáchnhấtquán.Cũngnhưmọi lần, tôiđưanhânvậtcủabuổihộithảovềđúngtâmtrạngtựtin.

Đếnlúcnày,tôiđãnhậnđượcnhữngphảnhồikhárõnétvớihìnhảnhđượclưutrữ.Nhưngtôicầnkiểmnghiệm.Tôiphávỡtâmtrạnghiệncó.Yêucầuanhmộtlầnnữanghĩvềpháiđẹp.Ngaylậptứcanhtrởvềvớinhữngbiểuhiệnhìnhthểchothấyanhvôcùngchánnản.Haivaianhbuôngthõng.Hơithởngắtquãng.Khichạmvàovaianhđúng tạichỗ tôiđãchạmvào trướcđây trong tiến trình lưugiữ, cơ thể anh lập tứcquay trở lại với trạng tháinăngđộng.Quansát tiếntrìnhtrảinghiệmnày, tasẽthấythậtkỳdiệulàmsaokhi tâm trạngconngười thayđổi rấtnhanh, từ tuyệtvọnghoặcsợhãisangtrạngtháitựtin,quảquyết.

Từnaytrởđi,khicần,bấtcứaicóthểchạmvào(hoặcbấtcứhànhđộngnàogợi lênhìnhảnh lưu trữ)cũngsẽđồng thờikíchhoạt tâm trạnganhmongmuốn.Nhưngchúngtanêntiếnthêmmộtbướcnữa.Tacóthểchuyểntâmtrạngtíchcựcnàythànhmộtkíchthíchhiệuquảđểtạocảmxúcchánnản.Vàrồicũngchínhnhữngkíchthíchđólạitạoracảmxúcnăngđộnghoạtbát.Đâylàcáchlàm.Tôiyêucầuchàngtraichọncôgáixinhđẹptừhàngghếkhángiả.Mộtngườichắcbìnhthườnganhkhôngdámmơsẽđếngần.Anhngầnngừmộtlátchotớikhitôichạmvàovaianh.Đúnglúcấy,tưthếcủaanhthayđổihoàntoànvàanhdangtaymờicôgáixinhđẹpấy.Tôiyêucầucôđếntrướclớphọc.Kếđến,tôinóivớicôrằngchàngtrainàysắpmờicôđichơi.Vàcônhớhãycựtuyệtanhtathậtmãnhliệt.

Tôichạmvàovaichàngtrai.Anhlậptứcbướcvàotâmtrạnghoạtbát.Mắtnhìnthẳng,hơithởsâu,haivaihơingảrasau.Anhbướcvềphíacôvàbảo:“Xinchào.Hânhạnhđượcbiếtcô”.

Cô gái cứng cỏi đáp lại: “Để tôi yên”.Vậymà anh chàng không hề lúngtúng.Lúctrước,thậmchíchỉcầnthấymộtcôgáiđingangquacũngkhiếnanhmấtbình tĩnhrồi.Giờchàng traimỉmcười.Tôi tiếp tụcchạmvàovaianh và anh tiếp tục thuyết phục cô.Cô gái càng buông lời xúc phạmbaonhiêuanhchàngcànggiữđượctâmtrạngmạnhmẽbấynhiêu.Anhvẫncảmgiáctựtinvàhoạtbátthậmchíkhitôibuôngtaykhỏivaianh.Tôiđãtạoramộtmốiliênkếttronghệthầnkinh.Bâygiờnókhiếnanhhoạtbáthơnmỗikhi thấy các côgái đẹphoặckhi anhphảiđốimặtvới sự cự tuyệt.Trongtrườnghợpnày, cuối cùng côgái bảo: “Sao anhkhôngđể tôi yên?”.Anhchàngtrảlờibằnggiọngtrầmâmvang:“Vậycôchưabaogiờbiếtsứcmạnhcủamộtngườiquyếtđoánsao”.Mọingườichứngkiếncườiồlên.

Bâygiờ,tựanhcóthểtạotâmtrạngtựtinchomình.Kíchthíchđưaanhvề

tâmtrạngđólạilàmộtcôgáiđẹphoặcsựcựtuyệtcủacôta;cũngthứkíchthíchnàytrướcđâykhiếnanhvôcùngsợhãi.

Tómlại,tôiđãgiúpanhlưugiữmộttrảinghiệmvàchuyểnđổitrảinghiệmấybằngcáchgiữanhtrongtâmtrạngtựtin.Tronglúccôgáicựtuyệtanh,nãobộcủaanhbắtđầu liênhệsựcự tuyệtcủacôgáivới tâmtrạng tự tinbình tĩnhcủamình.Côgái càngcự tuyệtbaonhiêu, anhcàng tự tin,bìnhthản,thoảimáibấynhiêu.Đâythựcsựlàtrảinghiệmđángchúý.Nóchotathấysựchuyểnđổitâmtrạngchỉtrongkhoảnhkhắc.

“Nếuchỉlàmnhữngviệcđãtừnglàm,nhữngthànhquảbạnđạtđượcchẳngcógìmớimẻ”.

_Khuyếtdanh

Điềuquantrọnglànhậnbiếtlưugiữtrảinghiệmbởinóluôntồntạiquanhta.Nếubiếttiếntrìnhđóđangdiễntiến,bạncóthểđốimặtvàthayđổinó.Nếukhôngnhậnbiếttiếntrìnhnày,bạnsẽthấynhiềutâmtrạngđếnvớimìnhrồitựđộngkếtthúclúcnàokhônghay,màkhônghềbiếttừđâutacótâmtrạngấy.Sauđâylàmộtvídụkháđiểnhình.Vídụ,trongmộtgiađìnhcótang,người chồng của bà vợ quá cố vô cùng đau buồn.Trong đám tang, nhiềungườiđếnbênông, thôngcảmvàanủiôngbằngcáchchạmvàocách taybêntráiởvịtrígầnvai,sauđónóilờichiabuồn.Nếunhiềungườichạmvàotayôngtheocùngmộtcách,ôngsẽgiữmãitâmtrạngbuồnbãmỗikhicóaichạmvàotaymìnhnhưvậy.Kiểuchạmtayvàođúngmộtnơivàxảyrarấtnhiều lần sẽ lưu giữ trong ông trạng thái buồn bã. Vài tháng sau, khi cóngườichạmvàotayôngvớicùngcườngđộnhưngtrongmộtbốicảnhhoàntoànkhác,nócũngsẽkhơilêncảmxúcbuồnbãynhưkhivợôngmất.Lúcđóôngsẽkhôngbiếttạisaomìnhlạicócảmxúcnhưvậy.

Bạncókhinàonhưvậychưa?Cókhinàobạnđộtnhiênbuồnrũngườimàkhôngbiết lýdo?Thựcracó lýdocả.Có thểbạnkhôngnhậnramộtbảnnhạcđangphátraâmthanhnhẹnhàngquanhbạn.Mộtbảnnhạcbạnđãtừngliênkếtnóvớimộtngườibạnrấtyêuthươngnhưnggiờđâykhôngcònởbênbạnnữa.Hoặccóthểkíchthíchlàmộtánhmắtaiđógửitraochobạn.Hãynhớ những trải nghiệm được lưu giữ tác động hiệu quả không cần tới sựnhậnbiếtcóýthứccủachúngta.

Sauđâylàmộtvàiphươngphápxóađinhữnghìnhảnhlưugiữcủakýức

tiêucực.Mộttrongnhữngphươngphápấylàhìnhthànhtrảinghiệmngượclạiđồngthờivớitrảinghiệmtiêucực.Vídụcảmxúcbuồnbãđượckhơilênkhi ở đám tang. Cũng vẫn nói về người đàn ông nói trên. Nếu như trảinghiệmbuồnấyđượckíchhoạtkhichạmvàotaytrái,cáchđểxóabỏnólàlưugiữtrảinghiệmtíchcực(mộttrảinghiệmmangđếntâmtrạngtrànđầysứcsốngvàvôcùngmạnhmẽ)cũngởđịađiểmấynhưngbêntayphải.Nếucùnglúctagợilêncảhaitrảinghiệmlưugiữấy,tasẽthấymộtđiềurấtthúvịxảyra.Nãobộliênhệvớicảhaithôngquahệthầnkinh.Nhưvậy,mỗikhicảhaitâmtrạngđượckhơidậy,nãobộsẽchọnmộttronghaicáchphảnhồilạikíchthích.Thôngthườngnãobộsẽchọnphảnhồitíchcực.Sauđónãobộsẽđưabạnvàotâmtrạngtíchcựchoặcchíítcũngởtâmtrạngdunghòa(cảhaitrườnghợpấyđềuxóabỏtâmtrạngtiêucực).

Tiếntrìnhlưugiữtrảinghiệmrấtquantrọngnếubạnmuốnphát triểnmốiquanhệtìnhcảmlâudài.Vídụ,vợtôicùngtôiđidulịchnhiềunơi.Chúngtôi cùng chia sẻ những ý tưởng về việc lưu giữ trải nghiệm với rất nhiềungườitrênkhắpnướcMỹ.Chúngtôi thườngxuyêncóđượctâmtrạngtíchcực,quyếtđoán.Haivợchồngtôicũngthườngxuyênquansátnhauvàchạmtayvàonhaukhimộttronghaiởđỉnhđiểmcủatrảinghiệm.Kếtquảlà,quanhệ vợ chồng chúng tôi đầy ắp những hình ảnh lưu giữ tích cực.Mỗi khichúngtôinhìnnhau,baonhiêukhoảnhkhắchạnhphúc,yêuthươngtrànđầysinhlựclạihiệnvề.Ngượclại,khimôiquanhệtìnhcảmxấuđiđếnđộcảhaikhôngthểchịunổinhau,nhữnghìnhảnhlưugiữtiêucựcsẽlàcáicớđểhọghétnhauhơn.Trongquanhệ, luôncómộtgiaiđoạnxảyrachuyệncảhaicónhữngkỷniệmtiêucựcnhiềuhơntíchcực,vàhọkếthợpnhữngkếtquảtiêucựcấyvớisựhiệndiệncủangườikia.Nếuliêntụcchạmmặtnhautrongnhữngtâmtrạngtiêucực,cảmxúcsẽđượckếthợpvớisựcómặtcủađốitượng.Đôikhichỉcầnnhìnnhauthôicũngđủkhiếnhọmuốnbỏđirồi.Cảmgiácnhưvậyđặcbiệtthườnghayxuấthiệnnếunhưcặptìnhnhânấyrấthaycãicọ.Trongtâmtrạngbựcbội,mỗingườilạibuôngnhữnglờixúcphạmđầychủý,hoặcnhữnglờinóikhiếnđốiphươngtứcgiận,hãynhớsửdụngphươngphápgiánđoạnkhuônmẫuhànhvi!Nhữngtâmtrạngxúccảmmãnhliệtnhưvậyđềuđượcliênkếtvớiđườngnétkhuônmặtcủađốitượng.Chẳngbao lâu,cặpvợchồngấysẽcùng“ôngănchảbàănnem”.Họđềumuốntìmmộtngườimới,mộtngườichỉmangđếnnhữngtrảinghiệmtíchcựcđểhọluônnhớvềmàthôi.

Chúngtôiphávỡhìnhảnhlưugiữ.Chúngtôibắtđầuthựchiệnnhữnghoạtđộngmangđếnchomìnhcảmxúcphấnkhởivàtíchcực.Cứnhưvậy,haivợ

chồngtôixóađinhữnghồiứctiêucựcvàgợilênnhữngcảmxúctíchcựcởnhau.Chỉsau10phút,cảhaiđãtrongtâmtrạngvuivẻmỗikhinhìnnhau.

VirginiaSatir,làmộttrongnhữngnhàtưvấnhônnhânvàgiađìnhnổitiếngtrên thếgiới.Bà thườngxuyên sửdụngphươngpháp lưugiữ trảinghiệm.Thànhquảcủabàthậttuyệtvời.Thayvìmặcchocáccặpvợchồnghétvàomặtnhau,VirginiaSatiryêucầucácthânchủnhìnnhaunhưthểhọmớinóilờiyêuthươngđầutiên.Bàyêucầuhaivợchồngnóivớinhaunhữnglờihọtừngnóikhilầnđầucóđượccảmgiácmãnhliệtvềnhau.VirginiaSatirtiếptục tiến trìnhchữa trị tâmlýbằngcáchchồngchấtnhững trảinghiệmtíchcực lưugiữđểbâygiờmỗi khi nhìnmặt nhau, hai vợ chồng lại thấyyêunhauhơnbaogiờhết.Từtâmtrạngđó,họsẽcùnggiảiquyếtrắcrốithôngquatraođổirõràngrànhmạchmàkhôngcầnphảixúcphạmhoặcgâytổnhạiđếncảmxúccủanhau.Cáccặpvợchồnglạiđốixửvớinhauvớisựquantâmtrànđầyvàtìnhcảmnồngnàn.Từđóhọgầydựngmộtkhuônmẫumới,mộtcáchmớiđểcùnggiảiquyếtrắcrốitrongtươnglai.

Sauđâylàcôngcụhiệuquảđểđốimặtvớinhữngtrảinghiệmtiêucựcđượclưugiữ.Trướcnhấttạomộttrảinghiệmmạnhmẽvàtíchcực,manglạichobạnnguồnsinhlựcdồidào.Bắtđầuvớitrảinghiệmtíchcực(khôngphảitrảinghiệmtiêucực)làcáchtốtnhất.Thếnên,nếutrảinghiệmtiêucựckhólòngloạibỏ,bạncómộtcôngcụtựgiúpmìnhvượtrangoàitâmtrạngkhóchịuấymộtcáchdễdàngvànhanhchóng.

Hãynhớmộttrảinghiệmtíchcựcmanglạinhữngtìnhcảmmạnhmẽnhấtbạn từngcó.Đặt trảinghiệmấyvàonhữngcảmxúcđikèmbên tayphải.Hìnhdungbạnlàmthếvàghinhớcảmgiácbạncóđượcnótronglòngbàntayphảicủamình.Nhớtớikhoảngthờigianbạnhoàntoànhãnhdiệnvềđiềumìnhlàm.Đặt thêmmột trảinghiêmtíchcựctronglòngbàntayphải, tiếptụcnghĩvềkhoảngthờigianbạncócảmgiácmạnhmẽ,tíchcực,đượcyêuthương và cũng đặt sang bàn tay phải. Hình dung cảm xúc củamình khinhữngtrảinghiệmđónằmgọntronglòngbàntaybạn.Hãynhớkhoảngthờigianbạncườivui.Lấytrảinghiệmđóvàcũngđặtsangbàntayphải.Đồngthờighinhậnmọicảmgiácyêuthương,trànđầysứcsống,tíchcựcvàmạnhmẽcủamình.Bâygiờlàlúcghinhậnnhữngcảmxúcmạnhmẽđócùnghòanhậpvớinhautrongbàntaysẽtạoramàusắcgì.Nhớngaymộtmàusắcbấtchợthiệnratrongtâmtrí.Ghinhậnhìnhdángtưởngtượngcủachúngrasao.Nếumuốnchochúngmộtâmthanh,âmthanhđósẽlàgì?Nếuchochúngmộtcâuchúc,câuchúcđólàgì?Nếunhữngcảmgiácđócùngnóimộtcâu

mang lại cảmxúcmạnhmẽ, câuđó là gì?Tậnhưởngmọi trải nghiệmvàcảmxúcấysauđónắmbàntayphảivàcứgiữnhữngcảmxúclýtưởngtrongđó.

Bâygiờ,hãymởlòngbàntaytráivàđặtvàođómộttrảinghiệmbuồnbãtiêucực,gâytứcgiận,mộtthứđãtừnglàmbạnkhóchịu,hoặcmộttrảinghiệmkhiếnbạnlosợhoặchãihùng.Đặttrảinghiệmđóvàolòngtaytrái.Lầnnàykhôngcầncảmgiácsựcómặtcủanótrongbàntay.Hãychắcchắnbạntáchrờikhỏitrảinghiệmđó.Cứviệcđặtnólêntaytráilàxong.Bâygiờlàlúcbạnđểýtớinhữngthểthứccảmnhận.Màusắcbạntạochotrảinghiệmtiêucực trong tay trái là gì?Nếu bạn không tưởng tượng đượcmàu sắc hoặckhôngcóđượccảmxúcvềnó,hãylàmnhưbạnnhìnthấymàusắccủanóvàcảmxúcđượcnó.Nếunócómàusắc,đólàmàugì?Vậndụngcáchìnhthứccảmnhận trong tâm tưởngcủabạn.Hìnhdángnó làgì?Khối lượngnặnghaynhẹ?(Nócốcấutrúcgì?Âmthanhphátranhưthếnào?Nếunócóthểnóimộtcâuvớibạn,nósẽnóicâugì?Âmthanhcủanóđâu?Kếtcấucủanóđâu?).

Giờbạnhãylàmmộtđộngtáccótêngọi:loạibỏnhữngấntượnglưugiữ.Bạnsẽthíchthúvớitiếntrìnhnàytheobấtcứcáchnàobạncảmthấylàtựnhiênđốivớimình.Mộtphươngpháphữudụnglàlấymàusắccủacảmxúctíchcựcởbàntayphải,hìnhdungnólàmộtchấtlỏng,vàđổchấtlỏngđóvào lòng tay tráivớinhịpđộ thậtnhanh, tạo ra tiếngđộngkhôihàivà tậnhưởngtiếntrìnhấy.Hãylàmnhưvậychođếnkhinàohìnhảnhlưugiữtiêucựcởtronglòngbàntaytráicóđượcmàusắccủatrảinghiệmtíchcựctronglòngtayphải.

Kếđến,tưởngtượngâmthanhtronglòngtaytráivàbỏnóvàolòngtayphải.Bàntayphảiđónnhậnâmthanhấy.Bâygiờ,hãymangnhữngcảmxúcbạnđanggiữtronglòngtayphảiđổvàolòngtaytrái.Ghinhậncảmxúctưởngtượngtronglòngtaytráikhitìnhcảmtíchcựccómặtởđây.

Vỗmạnhhaitayvàonhau,tiếptụcépchặthailòngbàntayvàigiâychotớikhibạncóđượccảmgiáccânbằng.Bâygiờmàusắcởbêntayphảibạnvàtaytráisẽgiốngnhau.Cáccảmxúccũnggiốngnhau.

Khitrongtiếntrìnhấy,ghinhậncảmxúcvềtrảinghiệmtronglòngtaytrái.Rấtcóthểbạnđãgiũbỏmọicảmxúcvànănglựccủatrảinghiệmtiêucựcđãtừnglàmbạnkhóchịu.Nếukếtquảkhôngnhưvậy,thửlạibàithựchành

nàylầnnữa.Làmbàithựchànhnàyvớinhữngphươngthứccảmnhậnkhácvàhãychủđộngcảmnhậntiếntrình.Saumộthoặchailần,hầunhưaicũnghoàn toànpháhủyđược tầmảnhhưởngcủamột trảinghiệm trướcđâyđãtừng làhìnhảnh lưugiữ tiêucựcgây tácđộngmạnhmẽđếnhọ.Khi thựchànhxong,hoặcbạncốcảmgiáctíchcực,haychíítcũngcócảmgiáctrunghòavềtrảinghiệmkhóchịuấy.

Bạncũngcó thể thựchiệncùngmột tiến trìnhnhưvậynếubạn tức tốivềmột ai vàmuốn thay đổi cảm xúc củamình về người ấy.Hãy hình dungkhuônmặtmộtngườibạnthựcsựyêumếntronglòngtayphải.Khuônmặtngườibạnkhôngthíchnhiềulắmtronglòngbàntaytrái.Bắtđầungắmnhìnkhuônmặtngườibạnkhôngthích.Sauđóngắmnhìnkhuônmặtngườibạnmến.Cứnhưvậy hết nhìn người này lại nhìn người kia.Làm thật nhanh,cànglúccàngnhanhhơnvàchẳngbaolâusaubạnsẽkhôngxácđịnhđượcđâulàngườimìnhthíchđâulàngườimìnhkhôngthích.Úphaibàntayvàonhau,hítthởthậtsâu,chờtronggiâylát.Bâygiờnghĩvềngườibạnkhôngthích.Cảmxúcbâygiờcủabạnlàítnhấtcũngthấyngườiđóbìnhthường.Nétđẹpcủabàithựchànhnàylàbạncóthểchỉcầnthựchiệntrongvàiphútvàthayđổicảmnhậnvềhầunhưmọithứ!

Suynghĩvềđiềutốtđẹpbạncóthểlàmkhibiếtcáchtạohìnhảnhlưugiữtích cực cho những trải nghiệm tốt đẹp, không chỉ chomìnhmà còn chonhiềungườikhác.Giảsửkhinóichuyệnvớiđồngsự,bạncómuốnhọcónguồnđộnglựcvàhìnhảnhlạcquantrongtâmtrí,bạnthựchiệntiếntrìnhlưugiữtâmtrạngấychỉcầnmộtcáichạmtay,hoặcmộtcâunói,hoặcmộtgiọngnóiđểrồisaunàybạnlạitiếptụctạoratâmtrạngấytrongtươnglai?Rấtnhanhchóng,nhờtiếntrìnhlưugiữnhữngtâmtrạngtíchcựctrongtâmtrívàilần,bạncóthểđoánloạihìnhthứchoặcđộnglựclớnvàobấtcứlúcnào.Côngviệcđồngsựbạnlàmsẽđángcônghơn.Côngtycónhiềulợithếhơn.Vàaicũngsẽvuivẻhơntrướcđây.Nghĩvềquyềnnăngbạncótrongcuộcsốngcủamìnhnếubạncóthểloạibỏnhữngkỷniệmthườnglàmbạnkhó chịu, và đem lại tâm trạng thoảimái hoặc năng động.Giờ bạn đã cónănglựclàmviệcấy.

Sauđâylàtâmsựcuốicùngcủatôivớibạnđọc,khôngphảichỉvớichươngnày,màcònvềmọiphươngphápbạnđãtừngbiếttừđầucuốnsáchtớigiờ.Nếuthựchànhlãoluyệnnhữngphươngphápnày,bạnsẽcónguồntrợlựctolớnkỳdiệuvàcảmgiácmuốngắnbóvớimọingươixungquanh.Nhưmộtviên sỏi nhỏ némxuốngmặt hồ phẳng lặng tạo những làn sóng lan rộng,

thànhcôngvớibấtkìkỹnăngnàocũngsẽtạođàchonhữngthànhcôngtiếptheo.Cólẽbạnđãcóđượcýthứcrõràngvàmạnhmẽvềquyềnnăngcủanhữngphươngphápấy.Tôihyvọngrằngbạnsẽsửdụngchúng,khôngphảichỉriêngngàyhômnaymàcònchocuộcsốngcủamìnhmãivềsau.Giốngtrải nghiệmđược lưugiữ tạonên, thếđứngcủamộtvõ sưkarate cũngđãtừngmangđếnchotôinguồnnghịlựclớnlao,bạncũngsẽtạochomìnhmộtnguồnnănglựccánhânvớitừngkỹnăngbạnđãhọchỏi, thấuhiểu,vàápdụng.

HẾT

Ebookmiễnphítại:www.Sachvui.Com