nhà ở cho người thu nhập thấp - giáo trình Đh kinh tế

36
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH Nhà ở cho người thu nhập thấp Tại sao phải có nhà ở xã hội BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO

Upload: hoang-phi-luan

Post on 19-Mar-2017

110 views

Category:

Real Estate


2 download

TRANSCRIPT

Page 1: Nhà ở cho người thu nhập thấp - Giáo trình ĐH Kinh Tế

TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH

Nhà ở cho người thu nhập thấp

Tại sao phải có nhà ở xã hội

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO

Page 2: Nhà ở cho người thu nhập thấp - Giáo trình ĐH Kinh Tế

VAÁN ÑEÀ NHAØ ÔÛ CHO NGÖÔØI COÙ TNT

Tại sao lại phải quan tâm đến vấn đề nhà ở bình dân dành cho người có TNT ?

nhằm để đảm bảo sự công bằng xã hội

Công bằng xã hội về

phương diện kinh tế

sự bình đẳng trong cơ hội (equal opportunity) tiếp cận việc

làm, nhà ở….

sự cách biệt về lợi ích giữa các giai tầng trong xã hội chỉ ở

một khoảng cách thoả đáng

Page 3: Nhà ở cho người thu nhập thấp - Giáo trình ĐH Kinh Tế

KHÁI NIỆM

Nhà ở xã hội là một loại hình nhà ở thuộc sở hữucủa cơ quan nhà nước (có thể trung ương hoặc địaphương) hoặc các loại hình nhà được sở hữu vàquản lý bởi nhà nước, các tổ chức phi lợi nhuậnđược xây dựng với mục đích cung cấp nhà ở giá rẻcho một số đối tượng được ưu tiên trong xãhội như công chức của nhà nước chưa có nhà ở ổnđịnh, người có thu nhập thấp... và được cho thuêhoặc cho ở với giá rẻ so với giá thị trường.

Page 4: Nhà ở cho người thu nhập thấp - Giáo trình ĐH Kinh Tế

CƠ SỞ LYÙ THUYEÁT VAÁN ÑEÀ NHAØ ÔÛ CHO NGÖÔØI COÙ TNT

Lý thuyết Kuznets (hay còn gọi là mô hình chữ U ngược): sử dụng hệ số Gini để

đo lường tình trạng phân phối lợi tức, hệ số Gini càng lớn thì mức độ bất bình đẳng

càng cao

Trong giai ñoaïn ñaàu: taäp trung

vaøo taêng tröôûng, baát bình ñaúng taêng cao

Sự tác động

của chính

phủ nhằm

giảm sự bất

bình đẳng

Mức độ bất bình đẳng

thu nhập/đầu người

Giai ñoaïi sau:taêng tröôûng ñaït thaønh töïu nhaát ñònh, vấn đề bình ñaúng ñöôïc quan

taâm

Lý thuyết đường cong Kuznets: mức độ trầm trọng của các vấn đề bất bìnhđẳng sẽ thay đổi theo mức thu nhập.

Page 5: Nhà ở cho người thu nhập thấp - Giáo trình ĐH Kinh Tế

Trong lĩnh vực phát triển bất động sản

Trong giai đoạn đầu:

Khi xã hội phát triển đến một mức độ nhất định, các vấn đề xã hội của người nghèo được

cộng đồng và xã hội quan tâm và có điều kiện hơn để giải quyết thông qua các quỹ hỗ trợ....

phát sinh và ngày càng trầm trọng hóa sự bất bình đẳng về nhà ở giữa 2 tầng lớp xã hội

Đây là quá trính tự nhiên và các nước đang phát triển cần phải chấp nhận nhằm

đạt được sự tăng trưởng kinh tế cao trong giai đoạn đầu

các cao ốc văn phòng

các căn hộ chung cư cao cấp

phục vụ cho những cư dân giàu có

của xã hội đang tăng lên rất nhanh

do sự phát triển kinh tế

Tập trung

phát triển

các khu đô thị mới

Page 6: Nhà ở cho người thu nhập thấp - Giáo trình ĐH Kinh Tế

bong bóng bất động sản.

Ví dụ điển hình: Trường hợp của Trung Quốc

Dưới thời Đặng Tiểu Bình (1978 – 1997)

Trung Quốc đặc biệt đề cao vai trò của tăng trưởng kinh tế

đạt được nhiều thành tích ngoạn mục về tăng trưởng kinh tế trong những năm 1990

sự bất bình đẳng trong nhiều lĩnh vực

phá hủy môi trường

di dân

hậu quả của quá trình pháttriển nóng

Hiện nay, vấn đề quan tâm nhất hiện nay của chính phủ Trung Quốc là giải quyết các

vấn đề xã hội và cải thiện sự bất bình đẳng hơn là đặt mục tiêu vào tăng trưởng kinh tế

Page 7: Nhà ở cho người thu nhập thấp - Giáo trình ĐH Kinh Tế

Baát bình ñaúng ôû VieätNam

< 0.25

0.25–0.29

0.30–0.34

0.35–0.39

0.40–0.4

0.45–0.49

0.50–0.54

0.55–0.59

≥ 0.60

N/A

VN: Gini khoản 37,5% (WB)

bất bình đẳng về thu nhập ở Việt Nam tương đối thấp.

nhưng Bất bình đẳng về tài sản

(chủ yếu là bất động sản) đang

có xu hướng tăng cao

Page 8: Nhà ở cho người thu nhập thấp - Giáo trình ĐH Kinh Tế

MOÄT SOÁ TÌNH HUOÁNG GIAÛI QUYEÁT NHAØ ÔÛ CHO NGÖÔØI COÙ TNT

Tình huoáng 1: Tình huoáng Hoa Kyø

Duøng aùp löïc chính quyeàn xoaù boû caùc khu oå chuoät (do daân laán chieám)

Trôï caáp cho caùc coâng ty ñoäc quyeàn nhaø nöôùc xaây döïng theo quy hoaïch

caùc khu nhaø ñònh cö cho daân ngheøo

Trong theá kyû 18, Chính phuû Myõ ñoái maët vôùi moät söùc eùp raát lôùn veà nhaø ôû cho ngöôøi coù thu nhaäp thaáp do löôïng daân di cö ñoå veà Myõ raát lôùn

* Tình traïng nhaø ôû cuûanhöõng ngöôøi TNT cuõngñaõ khoâng ñöôïc caûi thieän.

* Chính phuû toán nhieàu nguoàn löïc taøi chính.

* Tình traïng laán chieám ñaát coâng vẫn khoâng giaûm.

Baøi hoïc 1: Keát hôïp coâng cuï chính thöùc vaø phi chính thöùc

Chính phuû Myõ

Kết quả là sự can thiệp của chính phủ đã không đạt được kết quả như mong muốn

Page 9: Nhà ở cho người thu nhập thấp - Giáo trình ĐH Kinh Tế

Nhận được những ưu ñaõi veà taøi chính cuûa chính phuû là tiền đề

phát sinh tình trạng tham nhũng

Vẫn hưởng lợi thoâng qua ñầu cơ vaø baùn nhaø cho daân vôùi giaù cao

Baøi hoïc 1: Keát hôïp coâng cuï chính thöùc vaø phi chính thöùc (tt)

Nguyên nhân thất bại:

Thay vì trợ cấp cho những người coù TNT thì chính phủ laïi trôï caáp cho caùc coâng ty nhaø nöôùc ñoäc quyeàn

Caùc coâng ty nhaø nöôùc ñoäc quyeàn

Những người có TNT mất đi cơ hội tiếp cận nhà đất giá rẻ

Tham nhũng và đầu cơ đã nảy sinh chính từ tình trạng độc quyền của các Cty công ty

nhà nước. Dù chính phủ đã cố gắng vẫn không thể kiểm soát được sự cấu kết giữa các

công ty này và các quan chức chính phủ.

Page 10: Nhà ở cho người thu nhập thấp - Giáo trình ĐH Kinh Tế

Chính phuû Myõ cho pheùp nhöõng ngöôøi laán chieám ñaát coâng (ñaõ xaây nhaø, coù coâng caûi taïo vaø laøm taêng giaù trò ñaát) ñöôïc quyeàn öu tieân mua tröôùc theo giaù quy ñònh cuûa nhaø nöôùc.

Nhaø ôû vaø vieäc laøm cuûa moät boä phaän raát lôùn daân ngheøo TNT ñaõ ñöôïc giaûi quyeát

Nhaø nöôùc ñaõ môû roäng vaø "saùp nhaäp" coâng cuï phi chính thöùc trong vieäc cung caáp BÑS nhaø ñaát vaøo coâng cuï chính thöùc

Baøi hoïc 1: Keát hôïp coâng cuï chính thöùc vaø phi chính thöùc (tt)

Chính phuû Hoa Kỳ giải quyết nhaø ở cho người coù TNT baèng caùch ban haønh quy ñịnh về quyền ưu tieân mua

trước

Page 11: Nhà ở cho người thu nhập thấp - Giáo trình ĐH Kinh Tế

Vieäc giaûi quyeát nhaø ôû cho ngöôøi TNT ôû nöôùc ta ñang ñöôïc thöïc hieän theo caùch maø chính phuû Hoa Kyø ñaõ thaát baïi.

döïa vaøo caùc coâng ty nhaø nöôùc ñoäc quyeàn ñeå cung caáp nhaø ôû cho daân chuùng

Tạo điều kiện cho các công ty nhà nước lũng đoạn thị trường: một mặt vẫn

hưởng những sự ưu đãi của nhà nước, một mặt hưởng lợi từ giá bán cao

Loaïi boû haàu heát tieàm naêng cuûa daân chuùng tham gia thò tröôøng naøy

Mong muoán

Thöïc teá

Baøi hoïc 1: Keát hôïp coâng cuï chính thöùc vaø phi chính thöùc (tt)

kiểm soát được thị trường nhà ở cho người có thu nhập thấp thông qua các

công ty nhà nước (kiểm soát được đối tượng mua, giá bán, chất lượng nhà...)

Tạo điều kiện cho các nhà đầu cơ hoạt động: do nguồn cung bị hạn chế trong

khi nguồn cầu lại rất lớn

Page 12: Nhà ở cho người thu nhập thấp - Giáo trình ĐH Kinh Tế

MOÄT SOÁ TÌNH HUOÁNG GIAÛI QUYEÁT NHAØ ÔÛ CHO NGÖÔØI COÙ TNT

Baøi hoïc 2: Moâ hình nhaø thueâ

Nhaø cho thueâ phuø hôïp vôùi ngöôøi coù TNT do:

Khoâng ñoøi hoûi voán ñầu tư ban ñaàu lôùn.

Giaù reû phù hợp với người có thu nhập thấp.

Thích öùng vôùi tính linh hoaït cuûa tìm kieám vieäc laøm.

Nhaø cho thueâ ñang laø moâ hình giaûi quyeát nhaø cho ngöôøi coù TNT phoå bieán nhaát treân TG hieän nay.

Hieän nay, Hoa Kyø coù khoaûng 39% nhöõng ngöôøi TNT hieän soáng trong caùc caên nhaø cho thueâ. Taïi Ñöùc tyû leä naøy laø 37%, Phaùp laø 40%, một số nước như Comlobia, Mexico, Venezuela... tỷ lệ này là 52%- 54%

Nhà cho thuê phù hợp với đối

tượng là học sinh, sinh viên, người

lao động trong các khu công

nghiệp, khu chế xuất

Page 13: Nhà ở cho người thu nhập thấp - Giáo trình ĐH Kinh Tế

Baøi hoïc 2: Moâ hình nhaø thueâ (tt)

Vì sao nhà cho thuê không thích hợp với đối tượng là các hộ gia đình có thu nhập thấp

- Tâm lý của người Việt Nam là muốn an cư, các hộ gia đình muốn sở hữu 1 căn

nhà chứ không muốn thuê nhà >< quan niệm của các nước phương Tây

Thích hợp với đối tượng học sinh, sinh viên, người lao động trong

các khu CN, khu CX vì chỉ có nhu cầu thuê nhà trong ngắn hạn

- Nhà thuê không có động lực sửa chữa, cải tạo căn nhà và giữ gìn an ninh, vệ

sinh trong khu vực khu nhà mau chóng xuống cấp, mất vệ sinh, mất an ninh...

Thích hợp với đối tượng học sinh, sinh viên vì đối tượng này có ý

thức cao trong việc giữ vệ sinh, trật tự an ninh

Thích hợp với đối tượng công nhân trong khu CN, khu CX vì các công ty dễ

dàng kiểm soát được vệ sinh và an ninh của đối tượng này

Page 14: Nhà ở cho người thu nhập thấp - Giáo trình ĐH Kinh Tế

Chỉ số giá nhà ở

Chỉ số giá nhà ở là tỷ số giữa giá nhà ở so với thu nhập bình quân của một hộ gia đình

trong một năm – là chỉ số đánh giá khả năng tiêu thụ nhà ở của mỗi quốc gia

Với mức thu nhập bình quân của một

hộ gia đình tại khu vực đô thị ở nước

ta khoảng 4 - 6 triệu đồng/tháng (48 -

64 triệu đồng/năm)

Với giá mua một căn hộ chung cư với

mức giá trung bình hiện nay vào

khoảng 800 - 1.000 triệu đồng

Chỉ số giá nhà ở/thu nhập của Việt

Nam ở vào khoảng 15,6 - 16,6

Page 15: Nhà ở cho người thu nhập thấp - Giáo trình ĐH Kinh Tế

Chỉ số giá nhà ở

Chỉ số giá nhà ở

Châu Âu 6,56

Bắc Mỹ 6,59

Mỹ Latinh và Caribê 2,38

Trung Đông 6,62

Châu Phi 2,21

Nam Á 6,25

Đông Á 4,15

Đây là nguyên nhân cơ bản

làm cho đại bộ phận những

người lao động ở nước ta,

bao gồm cả những đối

tượng hưởng lương từ ngân

sách Nhà nước và những

đối tượng làm việc trong

các thành phần kinh tế rất

khó có điều kiện để tạo lập

chỗ ở

Page 16: Nhà ở cho người thu nhập thấp - Giáo trình ĐH Kinh Tế

Malaysia là một trong những tấm gương thành công nhất trong chương trình nhà

ở dành cho người nghèo ở các nước đang phát triển, thậm chí là so sánh với các

nước phát triển

Tình huoáng 2 : Tình huoáng Malaysia

MOÄT SOÁ TÌNH HUOÁNG GIAÛI QUYEÁT NHAØ ÔÛ CHO NGÖÔØI COÙ TNT

Các điều kiện về kinh tế - xã hội của Malaysia tương đương

Việt Nam

Giá nhà rẻ hơn Việt Nam rất nhiều. Ví dụ khu nhà của Tập đoàn

Gamuda xây dựng cách Thủ đô Kuala Lumpur 38km với diện

tích từ 65- 85 m2 có giá khoảng 10.000 USD

Tại sao người Malaysia lại mua được nhà rẻ như thế?

Page 17: Nhà ở cho người thu nhập thấp - Giáo trình ĐH Kinh Tế

Tình huoáng 2 : Tình huoáng Malaysia

Quy ñònh giaù traàn moãi caên hoä cho ngöôøi TNT vaø duy trì trong 15 naêm

Giao đất cho các công ty khi xaây nhaø cho ngöôøi TNT vôùi giaù traàn quy ñònh.(chính phủ trực tiếp phân phối các khu đất ven đô cho các công ty, tư nhân có thể

tham gia bằng cách góp cổ phần hoặc thầu xây dựng)

MOÄT SOÁ TÌNH HUOÁNG GIAÛI QUYEÁT NHAØ ÔÛ CHO NGÖÔØI COÙ TNT

Khu vöïc ngoaïi oâ laø 25.000 ringgit/caên hoä (56m2) (khoảng 125 triệu VNĐ)

Khu vöïc môùi ñoâ thị hoùa laø 35.000 – 40.000 ringgit/caên hoä (56m2).

Khu vöïc ñoâ thị hoùa laâu ñôøi laø 60.000 – 75.000 ringgit/caên hoä(56m2)

Cung öùng cô sôû haï taàng cho caùc döï aùn naøy (ñieän, nöôùc, ñieän thoaïi…) vôùi giaù thaáp.Giá bán mỗi căn hộ giá rẻ ở Malaysia khi trừ hết chi phí, các doanh nghiệp tư

nhân hưởng phần chênh lệch chỉ từ 0 đến 10%

Page 18: Nhà ở cho người thu nhập thấp - Giáo trình ĐH Kinh Tế

Khuyeán khích xaây nhaø cho coâng nhaân löu truù baèng caùch giaûm thueá thu nhaäp doanh nghieäp.

Các dự án phát triển dân cư phải dành ít nhất 30% hạng mục là xây nhà giá rẻ

Tình huoáng 2 : Tình huoáng Malaysia

MOÄT SOÁ TÌNH HUOÁNG GIAÛI QUYEÁT NHAØ ÔÛ CHO NGÖÔØI COÙ TNT

cải thiện hệ thống phân phối nhà

Chính phủ

thường

xuyên

xem xét lại đường lối chỉ đạo để tăng dự án phát triển và giảm chi phí

khuyến khích nghiên cứu và cải tiến kỹ thuật xây dựng

tư nhân hóa phần đất cho các dự án xây nhà giá thấp

Nhà nước Malaysia xem tư nhân là lực lượng nòng cốt trong việc xây dựng

nhà có giá trung bình thấp và giá thấp ở Malaysia

Page 19: Nhà ở cho người thu nhập thấp - Giáo trình ĐH Kinh Tế

Tình huoáng 3: Tình huoáng Haø Lan

Nhaø nöôùc hoã trôï cheânh leäch tieàn thueâ nhaø (giöõa giaù thò tröôøng vaø giaù traàn qui ñònh).

Nhaø nöôùc hoã trôï kinh phí cho caùc coâng ty tö nhaân (các nghiệp đoàn) cung caáp nhaø ôû xaõ hoäi vaø giaùm saùt chaët hoaït ñoäng cuûa caùc coâng ty naøy.

AÙp löïc lôùn leân ngaân saùch vaø laøm naûn loøng ñoái töôïng chòu thueá,caùc ñoái töôïng TNT coù taâm lyù yû laïi vaøo nhaø nöôùc.

MOÄT SOÁ TÌNH HUOÁNG GIAÛI QUYEÁT NHAØ ÔÛ CHO NGÖÔØI COÙ TNT

Tại Hà Lan, Chính phủ can thiệp trực tiếp vào lĩnh vực nhà ở và xác định nghĩa

vụ và trách nhiệm của các lực lượng tham gia trong xây dựng nhà ở Chăm lo

nhà ở cho đối tượng thu nhập thấp là trách nhiệm của chính phủ:

Chỉ thích hợp với những quốc gia

phát triển, nguồn ngân sách dồi dào

Hệ thống thông tin tài chính minh

bạch, cơ chế giám sát có hiệu quả

Page 20: Nhà ở cho người thu nhập thấp - Giáo trình ĐH Kinh Tế

MOÄT SOÁ TÌNH HUOÁNG GIAÛI QUYEÁT NHAØ ÔÛ CHO NGÖÔØI COÙ TNT

Tình huoáng 4: Tình huoáng Singapore

Singapore không chỉ là ngoại lệ của châu Á mà còn là ngoại lệ của thế giới trong vấn đề

giải quyết nhà ở cho người có thu nhập thấp – toàn bộ nhà ở cho người có thu nhập thấp

đều do nhà nước đảm nhận.

Bối cảnh dân số 1,6 triệu người

Trước những năm 1960 1/4 dân số sống ở các khu nhà ổ chuột

1/3 người khác sống trong các khu nhà tự phát ven thành phố

Hiện nay

91% người dân Singapore sở hữu nhà

83% người dân được sở hữu nhà ở giá thấp

Page 21: Nhà ở cho người thu nhập thấp - Giáo trình ĐH Kinh Tế
Page 22: Nhà ở cho người thu nhập thấp - Giáo trình ĐH Kinh Tế

QUÁ TRINH PHÁT TRIÊN NHA ƠXA HÔI CUA SINGAPORE

Xây• dựng càng nhiều căn hộkenton node càng tốt để phụcvụ cho việc tái định cư vàchỉnh trang đô thị

Ch• u yêu la diện tích 50 – 60 m2 / căn hộ

1960-1970

• Xây dựng nhiều căn hộvới diện tích lớn hơn(khoảng 70 2)

1971-1980

Page 23: Nhà ở cho người thu nhập thấp - Giáo trình ĐH Kinh Tế

QUÁ TRINH PHÁT TRIÊN NHA ƠXA HÔI CUA SINGAPORE

• quan tâm về chất lượngsống và môi trường sốngphù hợp cho người sử dụng.

1981-1990

Xây• dựng các chung cưhiện đại, cao tầng, chútrọng đến cơ sở hạ tầng, không gian và môitrường sống

1991 Đến nay

Page 24: Nhà ở cho người thu nhập thấp - Giáo trình ĐH Kinh Tế

CUC TÁI THIÊT

ĐÔ THIURA

Quy• hoạchchiến lược pháttriển đô thi

Ph• át triển Quy đất công

CUC PHÁT TRIÊN NHA ƠHDB

• Lâp kê hoạchphát triển nha ởcông

Nâng• cấp,cảitạo các khu nha , đô thi cu

QUYTIÊT KIỆM

TRUNG ƯƠNG

CPF

Cho • vay muanha ở xa hội

Page 25: Nhà ở cho người thu nhập thấp - Giáo trình ĐH Kinh Tế

CUC PHÁT TRIÊN NHA Ơ - HDB

Th anh lâp ngay 1/2/1960.

Cuc phat triên nha ơ (Housing &

Development Board - HDB) thuộc Bộ Phát triển

Quốc gia

Đư ợc sự hô trợ về mặt chính trị lân kinh tế.

Môi năm HDB nhận được từ ngân sách Nhà

nước bình quân khoảng 1,2 tỷ USD để xây dựng

nhà ở xã hội

Page 26: Nhà ở cho người thu nhập thấp - Giáo trình ĐH Kinh Tế

Tình huoáng 4: Tình huoáng Singapore

Singapore thực hiện chương trình Nhà ở Quốc gia

Thành lập Cục nhà ở và phát triển (DHB) chịu trách nhiệm chính và có nhiệm vụ giải phóng

mặt bằng tạo quỹ đất sạch; tái định cư, quy hoạch các khu phố mới; thiết kế, xây dựng và phân

phối các căn hộ; trợ cấp và cho vay đối với người mua nhà ở với giá phải chăng

Lập Quỹ tiết kiệm Trung ương (CPF): Quỹ này phụ trách các tổ chức tuyển dụng lao động

đóng 13% và người lao động đóng 20% tổng số lương hàng tháng vào quỹ như một khoản tiết

kiệm theo lãi suất ngân hàng để sử dụng mua nhà. Số tiền người dân đóng góp quỹ được trừ

dần vào tiền mua nhà trả góp, thời gian trả góp lâu nhất là 25 năm

Những người dân đóng góp vào CPF được Chính phủ hỗ trợ mua nhà giá rẻ hơn hai lần và

những người này có thể bán những căn hộ của mình theo giá thị trường (1) . Trong đó người có

thu nhập thấp được ưu tiên mua trước và thông qua các hình thức bốc thăm, người dân được

mua căn hộ chỉ được sở hữu không quá 90 năm (2).

MOÄT SOÁ TÌNH HUOÁNG GIAÛI QUYEÁT NHAØ ÔÛ CHO NGÖÔØI COÙ TNT

Page 27: Nhà ở cho người thu nhập thấp - Giáo trình ĐH Kinh Tế

Tình huoáng 4: Tình huoáng Singapore

MOÄT SOÁ TÌNH HUOÁNG GIAÛI QUYEÁT NHAØ ÔÛ CHO NGÖÔØI COÙ TNT

(1) Số tiền lỗ hàng năm của HDB sẽ được Chính phủ hỗ trợ bằng vốn ngân sách hoặc trích từ

quỹ CPF

(2) Sau thời hạn này, Chính phủ sẽ thu hồi không bồi thường để xây dựng lại chung cư mới,

người dân sẽ được ưu tiên mua lại căn hộ trong chung cư mới trước khi hết quyền sở hữu nhà

ở tại chung cư cũ Việc bán có thời hạn là nhằm hạn chế tranh chấp về sau khi nhà nước

thu hồi các chung cư cũ và thuận lợi cho việc xây dựng lại đồng bộ các khu chung cư

Doanh nghiệp tư nhân tham

gia vào xây dựng nhà ở cho

người thu nhập thấp

thường xuyên nhận được sự hỗ trợ của Nhà nước

được hỗ trợ thủ tục hành chính rõ ràng và nhanh chóng

giá bán nhà do doanh nghiệp tự quy định

thu hút được nhiều doanh nghiệp sẵn sàng tham gia góp sức cùng Chính phủ chăm lo cho

người nghèo

Page 28: Nhà ở cho người thu nhập thấp - Giáo trình ĐH Kinh Tế

MOÄT SOÁ TÌNH HUOÁNG GIAÛI QUYEÁT NHAØ ÔÛ CHO NGÖÔØI COÙ TNT

Tình huoáng 5: Tình huoáng Thuïy Ñieån, Philippine, Chaâu Myõ La tinh, Nam AÂu vaø Nam Myõ

Moâ hình hôïp taùc xaõ nhaø ôû cho ngöôøi coù TNT raát phoå bieán.

Đáp ứng được nhu cầu về nhà ở cho người có thu nhập thấp và trung bình, tạo

cơ hội cho họ mua được nhà tốt với giá cả hợp lý.

Giải quyết được các bức xúc trong việc quản lý các chung cư, tránh tình trạng áp

đặt các mức phí từ doanh nghiệp và đảm bảo việc cung cấp các dịch vụ an sinh

Các nghiệp đoàn xây dựng (trực thuộc HTX) xây dựng các công trình nhà ở và giao lại

cho các HTX nhà ở địa phương.

Các xã viên HTX nhà ở địa phương được quyền ưu tiên mua nhà ở này dựa vào mức điểm

đóng góp tích lũy.

Mức phí đóng góp hàng tháng này được sử dụng vào việc duy tu bảo dưỡng khu nhà và

cung cấp các dịch vụ an sinh.

Page 29: Nhà ở cho người thu nhập thấp - Giáo trình ĐH Kinh Tế

PHÁT TRIÊN NHA Ơ XA HÔI ƠTHUY ĐIÊN

Page 30: Nhà ở cho người thu nhập thấp - Giáo trình ĐH Kinh Tế

HTX nhaø ôû ñoøi hoûi 1 soá ñieàu kieän:

3) Coù khaú naêng veà thu nhaäp nhaát ñònh vaø ñieàu kieän töï quaûn toát.

1) Töï nguyeän hình thaønh

2) Trình ñoä nhaän thöùc töông ñoàngRaát khoù aùp duïng ôû Vieät Namdo nhöõng xaõ vieân tieàm naêngcuûa hôïp taùc xaõ coù thu nhaäpthaáp, khoâng oån ñònh vaø khaûnaêng töï quaûn keùm.

MOÄT SOÁ TÌNH HUOÁNG GIAÛI QUYEÁT NHAØ ÔÛ CHO NGÖÔØI COÙ TNT

Tình huoáng 4: Tình huoáng Thuïy Ñieån, Philippine, Chaâu Myõ La tinh, Nam AÂu vaø Nam Myõ (tt)

Một số khó khăn khi áp dụng ở Việt Nam

Page 31: Nhà ở cho người thu nhập thấp - Giáo trình ĐH Kinh Tế

NHAØ CHO NGÖÔØI THU NHAÄP THAÁP TAÏI CAÙC ÑOÂ THÒ VIEÄT NAM

19% hoä gia ñình soáng trong nhöõng caên hoä taïm bôï.

15-20% hoä gia ñình taïi caùc khu vöïc ñoâ thò vaø treân 70% coâng nhaân lao ñoäng taïi caùc khu coâng nghieäp taäp trung thöïc söï gaëp khoù khaên veà choã ôû.

32% soá hoä gia ñình caùn boä, coâng chöùc, vieân chöùc coù nhu caàu ñöôïc caûi thieän choã ôû.

Treân 30% caùc hoä gia ñình thuoäc khu vöïc ñoâ thò coù dieän tích nhaø ôû döôùi 36m2

Nhu caàu caûi thieän choã ôû cuûa ñoái töôïng coù TNT ôû caùc khu ñoâ thò Vieät Nam raát cao.

TPHCM chæ môùi giaûi quyeát ñöôïc 2.780 caên hoä trong khi nhu caàu nhaø ôû cho ngöôøi TNT laø 25.000 caên.

Haø Noäi coù 4 döï aùn vôùi hôn 1.560 caên (voán ñaàu tö khoaûng 50 tyû ñoàng) nhöng ñeán nay chæ môùi hoaøn thaønh 168 caên cho 1.700 coâng nhaân thueâ.Bình Döông thì caû 12 döï aùn vôùi khoaûn ñaàu tö 194 tyû ñoàng ñeán nay vaãn chöa trieån khai.

3 ñòa phöông Haø Noäi, TPHCM vaø Bình Döông laøm thí ñieåm nhaø xaõ hoäi

Khaû naêng ñaùp öùng nhu caàu nhaø ôû cho ngöôøi TNT ôû caùc ñòa phöông raát haïn cheá.

Page 32: Nhà ở cho người thu nhập thấp - Giáo trình ĐH Kinh Tế

GIAÛI PHAÙP ÑOÀNG BOÄ GIAÛI QUYEÁT NHAØ ÔÛ CHO NGÖÔØI TNT

Giaûi phaùp 1: Hôïp taùc xaõ nhaø ôû - Moâ hình quaûn lyù nhaø ôû phuø hôïp vôùi ngöôøi TNT

Döï aùn hôïp taùc giöõa Trung taâm veà Hôïp taùc xaõ (HTX) nhaø ôû cuûa Thuïy Ñieån (vieát taét laøKFPC) vôùi Lieân minh Hôïp taùc xaõ nhaø ôû Vieät Nam (VCA) veà vaán ñeà nhaø ôû xaõ hoäi cho ngöôøiTNT ôû Vieät Nam theo ñeà xuaát cuûa beân Thuïy Ñieån nhaèm:

(3) Ñaûm baûo moät moâi tröôøng töï nhieân vaø xaõ hoäi toát trong khu vöïc nhaø ôû.

(1) Cung caáp nhaø ôû lieân tuïc vaø laâu daøi cho xaõ vieân vôùi giaù thaáp coù theå ñöôïc.

(2) Cung caáp caùc dòch vuï toát nhaát cho xaõ vieân vôùi giaù thích hôïp nhaát.

Veà cô caáu toå chöùc heä thoáng hôïp taùc xaõ nhaø ôû

Lieân minh HTX nhaø ôû quoác gia

(NHF)

Lieân minh HTX nhaø ôû caáp tænh (HCU)

HTX nhaø ôû cô sôû (LHC)

Lieân minh HTX Vieät Nam (VCA)

Lieân minh HTX caáp tænh (PCAs)

Ngaân haøng

Coâng trình nhaø ôû

Page 33: Nhà ở cho người thu nhập thấp - Giáo trình ĐH Kinh Tế

GIAÛI PHAÙP ÑOÀNG BOÄ GIAÛI QUYEÁT NHAØ ÔÛ CHO NGÖÔØI TNT

Lieân minh HTX nhaø ôû caáp tænh (HCU): laø thaønh vieân cuûa Lieân minh HTX nhaø ôû quoác gia (NHF)

Do Lieân minh HTX Vieät Nam (VCA) phoái hôïp vôùi Lieân minh HTX caáp tænh (PCAs) thaønhlaäp vaø chòu söï quaûn lyù tröïc tieáp cuûa Lieân minh HTX nhaø ôû quoác gia (NHF). Nhaän söïhoã trôï veà phaùp lyù vaø kyõ thuaät töø VCA.

Coù traùch nhieäm thaønh laäp caùc HTX nhaø ôû cô sôû (LHC), hoã trôï kyõ thuaät vaø caùc dòch vuï caàn thieát cho LHC

Quaûn lyù chöông trình tieát kieäm nhaø ôû (quaûn lyù tieàn tieát kieäm, toå chöùc vieäc xaây nhaø ôû vaø lieân heä vôùi ngaân haøng), kieåm tra hoaït ñoäng taøi chính cuûa caùc LHC.

HTX nhaø ôû cô sôû (LHC): do HCU vaän ñoäng thaønh laäp

Coù traùch nhieäm quaûn lyù khu vöïc nhaø ôû vaø cung caáp caùc dòch vuï cho xaõ vieân (baûodöôõng cô sôû haïng taàng, thu gom raùc, chieáu saùng coâng coäng, an ninh…), vaø traùchnhieäm phaùt trieån moái quan heä toát vôùi chính quyeàn ñòa phöông vaø coäng ñoàng.

Ñaïi hoäi xaõ vieân quyeát ñònh caùc vaán ñeà quan troïng cuûa HTX nhaø ôû cô sôû (theonguyeân taéc 1 ngöôøi 1 phieáu) vaø baàu Ban quaûn trò HTX.

Tuy theo quy moâ HTX maø Ban quaûn trò coù töø 3 – 5 ngöôøi

Page 34: Nhà ở cho người thu nhập thấp - Giáo trình ĐH Kinh Tế

Veà cô cheá hoaït ñoäng

GIAÛI PHAÙP ÑOÀNG BOÄ GIAÛI QUYEÁT NHAØ ÔÛ CHO NGÖÔØI TNT

Thöù ba: Xaõ vieân trong Hôïp taùc xaõ nhaø ôû coù theå tieát kieäm ñeå daønh cho con chaùu cuûa mình, taïo ñieàu kieän cho hoï mua nhaø cuûa hôïp taùc xaõ nhaø ôû trong töông lai.

HTX nhaø ôû laø moät toå chöùc tieát kieäm laâu daøi phuø hôïp vôùi ñoái töôïng coù TNT :

Thöù nhaát: Caùc thaønh vieân trong khu nhaø ñeàu laø nhöõng thaønh vieân tham gia tieát kieäm ñeå coù quyeàn mua nhaø cuûa Hôïp taùc xaõ nhaø ôû.

Thöù hai: Ñeå duy trì ñöôïc chaát löôïng cuûa caùc khu nhaø, phí dòch vuï haøng thaùng cuûa xaõ vieân seõ ñöa vaøo quyõ tieát kieäm döï tröõ daønh cho vieäc duy tu baûo döôõng khu nhaø.

Xaõ vieân seõ ñöôïc öu tieân mua caùc caên hoä cuûa Hôïp taùc xaõ nhaø ôû khi coù ñuû soá ñieåm caàn thieát

Soá tieàn tieát kieäm toái ña haøng thaùng: 300.000VNÑ = 3 điểm ñieåm toái ña 1 naêm laø 36 ñieåm

Soá tieàn tieát kieäm toái thieåu haøng thaùng: 100.000VNÑ = 1 điêểm ñieåm toái thieåu 1 naêm laø 12 ñieåm

Ñuû 180 ñieåm seõ ñöôïc öu tieân mua caùc caên hoä cuûa Hôïp taùc xaõ vaø ñöôïc caáp giaáy chuû quyeàn sôû höõu nhaø

Neáu muoán baùn nhaø thì caùc xaõ vieân phaûi öu tieân baùn cho HTX cô sôû. HTX seõ baùn laïi cho xaõ vieân khaùc sau khi ñaõ tröø ñi khaáu hao.

Khoaûng töø 5% - 10% soá nhaø coù theå ñöôïc baùn ra ngoaøi.

Page 35: Nhà ở cho người thu nhập thấp - Giáo trình ĐH Kinh Tế

GIAÛI PHAÙP ÑOÀNG BOÄ GIAÛI QUYEÁT NHAØ ÔÛ CHO NGÖÔØI TNT

Ñaùnh giaù

Ñieàu quan troïng hôn caû laø nhöõng ngöôøi coù thu nhaäp trung bình vaø TNT seõ ngoaøi cô hoäi ñöôïc mua nhaø traû goùp coøn coù cô hoäi tieát kieäm tieàn ñeå mua nhöõng caên hoä cho con chaùu mai sau.

Hôïp taùc xaõ nhaø ôû

Keùp kín töø xaây döïng tôùi quaûn lyù

Minh baïch veà taøi chính

Traùnh ñöôïc tình traïng ñaàu cô nhaø

Quan taâm tôùi moâi tröôøng soáng xung quanh

Giaûm ñöôïc raát nhieàu chi phí, ít nhaátgiaù baùn seõ thaáp hôn giaù thò tröôøngtöø 5 ñeán 10% neân khaû naêng seõ thuhuùt ñöôïc nhieàu ngöôøi coù thu nhaäptrung bình vaø TNT.

Moät ví duï ñieån hình cuûa moâ hình naøy laø moâ hình Hôïp taùc xaõ nhaø ôû Gia Phuù -TP. HCM (thuoäc Lieân minh HTX nhaø ôû TP. HCM, thaønh laäp naêm 2004). Hieän ñöôïc xem laø moät moâ hình raát thaønh coâng veà nhaø ôû xaõ hoäi cho caùc ñoái töôïng TNT.

Page 36: Nhà ở cho người thu nhập thấp - Giáo trình ĐH Kinh Tế

GIAÛI PHAÙP ÑOÀNG BOÄ GIAÛI QUYEÁT NHAØ ÔÛ CHO NGÖÔØI TNT

Giaûi phaùp 2: Giaûi phaùp cho cô cheá nhaø ôû cho thueâ

Moät löôïng lôùn lao ñoäng nhaäp cö coù vieäc laøm khoâng oån ñònh

Phaàn lôùn ngöôøi lao ñoäng TNT khoù coù cô hoäi tieáp caän vôùi nhaø ñaát

Phaùt trieån moâ hình nhaø cho thueâ laø phuø hôïp

Lôïi ích cuûa moâ hình nhaø cho thueâ

Tieát kieäm ñöôïc 1 löôïng tieàn lôùn trong daân, coù theå ñöa vaøo saûn xuaát kinh doanh taêng thu nhaäp.Nhaø nöôùc seõ haïn cheá ñöôïc tình traïng ñaàu cô nhaø ñaát.

Chaát löôïng coâng trình xaây döïng ñöôïc naâng cao vì coâng trình vaãn thuoäc veà sôû höõu cuûa chuû ñaàu tö.Nhaø nöôùc vaø doanh nghieäp khoâng bò thaát thoaùt taøi saûn vì quyõ nhaø naøy vaãn do nhaø nöôùc vaø caùc chuû ñaàu tö naém giöõ.

Haïn cheá cuûa moâ hình nhaø cho thueâ

Thôøi gian thu hoài voán chaäm hôn so vôùi tröôøng hôïp baùn ñöùt, neân caùc coâng ty seõ ít quan taâm

Nhaø nöôùc caàn coù nhöõng chính saùch hoã trôï cho caùc doanh nghieäp ñaàu tö xaây döïng nhaø cho thueâ. Ñoàng thôøi Nhaø nöôùc cuõng caàn coù vai troø chuû ñaïo trong vieäc xaây döïng vaø cho thueâ nhaø.