nhanh +cuc+hay+ +do+xuan+hung

8/3/2019 Nhanh +Cuc+Hay+ +Do+Xuan+Hung

1/77

Book.Key.To [B].k GV : Xun H

Cc ph ng php gip gii nhanh bi ton trc nghim ha hc 1

CC PHNG PHP GiP gii nhanh

bi ton ha hCPh ng php l thy ca cc thy ( Talley Rand )

Cc em thn mn !!!Vi hnh thc thi trc nghim nh hin nay,trong khong thi gian t ng i ngn(

trung bnh 1,5ph/cu ) cc em phi gii quyt mt s l ng cu hi v bi tp t ng i ln,

trong bi tp ton ha chim mt t l khng nh. S liu thng k t k thi tuyn sinh

H,C va qua cho thy bi tp ton ha chim khong 50% tng s cu trc nghim ca

thi. Do vic tm ra cc ph ng php gip gii nhanh bi ton ha hc c mt ngha ht

sc quan trng. Trn c s cun sch Cc ph ng php gip gii nhanh bi ton trc

nghim ha hc ra i nhm gip cc em c th n tp v tp dt tr c khi b c vo k thituyn sinh H, C nm 2008. Trong mi bi ton thy phn tch v gii theo hai ph ng

php: ph ng php thng th ng v ph ng php gii nhanh cc em thy c u im ca

vic p dng cc ph ng php gii nhanh gii bi ton ha.

ng thi thy xy dng 100 bi ton v c v hu c c th gii nhanh lm cu

TNKQ nhiu la chn cc em luyn tp thm.

Cng trong khun kh cun sch ny thy cng xut mt s nguyn tc v vn dng

tnh qui lut trong qu trnh p dng cc ph ng php gii nhanh vo vic gii bi ton hahc.

Thy xin chc cc em hc tht tt, t c nhng kt qu cao trong nhng k thi sp ti

khng ph cng mong i ca gia nh v bn b cc em.Sau cng xin cc em hy nh

rng: Trn b c ng thnh cng khng c du chn ca k l i bing v nhn ti l

99% lao ng m hi v n c mt, ch c 1% t cht bm sinh

Mi thc mc ca cc em xin lin h thy hoc c th gp trc tip bng cch gi vo s

s my : 064.962.988 0982.70.40.54Tr ng THPT Nguyn Vn C

Bin Son: GV Xun H ng


2/77



2.1. Mt s ph ng php c th gii nhanh bi ton ha hc

2.1.1. Da vo nh lut bo ton nguyn t v bo ton khi l ng.

* H qu 1: Trong cc phn ng ha hc, tng khi l ng cc cht tham gia phn ng

bng tng khi l ng cc sn phm to thnh.

PHH: A+ B C + D

Th mA + mB = mC + mD* H qu 2: Gi mT l tng khi l ng cc cht tr c phn ng

Gi mS l tng khi l ng cc cht sau phn ng th d cho phn ng xy

ra va hay c cht d ta vn m S = mT.

H qu 3: Khi cation kim loi kt hp vi anion phi kim to ra cc hp cht (nh

oxit, hiroxit, mui) th ta lun c:

Khi l ng hp cht = khi l ng kim loi + khi l ng gc phi kim .

H qu 4: Khi cation kim loi thay i, anion sinh ra hp cht mi s chnh lchkhi l ng gia hai hp cht bng s chnh lch v khi l ng gia cc cation.

i vi cc bi ton hu c cng s dng nh lut BTKL trong qu trnh gii mt s

bi ton, ngoi ra cn s dng bo ton nguyn t trong bi ton t chy.

Khi t chy 1 hp cht A th:

222 00 O()OH()COtrong(onnn t chy)

=>222 000 O()OH()CO(

mmm t chy)

Gi s khi t chy hp cht hu c A (cha C, H, O)

A + O2 CO2 + H2O

mA + OHCOO 222 mmm

mA = mC + mH + mO

Trn c s ni dung v cc h qu ca cc nh lut trn, thy tin hnh xy dng mt

s bi ton gii nhanh lm cu TNKQ nhiu la chn ng thi phn tch, so snh vic p

dng nh lut vo gii cc bi ton vi cch gii thng th ng( ph ng php i s t n).

V d 1: Cho 24,4g hn hp Na2CO3, K2CO3 tc dng va vi dung dch BaCl2 . Sau

phn ng thu c 39,4g kt ta. Lc tch kt ta, c cn dung dch thu c m(g) mui

clorua. Vy m c gi tr l:

A 2,66g B 22,6g C 26,6g D 6,26g

* Cch gii thng th ng: Cc em tin hnh vit PTHH, t n s tnh khi l ng ca

tng mui sau tnh tng khi l ng.


3/77



PTP: Na2CO3 + BaCl2 2NaCl + BaCO3

K2CO3 + BaCl2 2KCl + BaCO3

t s mol Na2CO3 l x

K2CO3 l y

)mol(,,

nBaCO 20197

4393

Theo u bi ta c h ph ng trnh:

10

10

20

424138106

,y

,x

,yx

,yx

mol,nn CONaNaCl 202 32

=> mNaCl = 0,2 x 58,5 = 11,7(g)

mol,nn COKKCl 202 32

=> m KCl = 0,2 x 74,5 = 14,9 (g)

=> m = 11,7 + 14,9 = 26,6 (g)

* Cch gii nhanh: )`mol(,nn BaCOBaCl 2032

p dng nh lut bo ton khi l ng:

2BaClhhmm = mkt ta + m

=> m = 24,4 + 0,2 x 208 39,4 = 26,6 (g)

=> p n (C) ng.V d 2: Ha tan 9,14g hp kim Cu, Mg, Al bng mt l ng va dung dch HCl thu

c 7,84 lt kh X (ktc) v 2,54g cht rn Y v dung dch Z. C cn dung dch Z thu c

m(g) mui, m c gi tr l:

A 31,45g B 33,25(g) C 3,99(g) D 35,58(g)

* Cch gii thng th ng.

PTP:

Mg + 2HCl MgCl2 + H22Al + 6HCl 2AlCl3 + 3H2

Cht rn B l Cu

Dung dch C l MgCl2 v AlCl3.

)mol(,,

,nH 350

422

8472

t: nMg = x


4/77



nAl = y

662724

7032

5421492724

3502

3

,yx

,yx

,,yx

,yx

Gii h ph ng trnh:

20

050

,y

,x

Theo ph ng trnh: )mol(,nn MgMgCl 0502

=> )g(,x,mMgCl 754950502

)mol(,nn AlAlCl 203

=> m = )g(,,,mm AlClMgCl 453172675432

* Cch gii nhanh:

)g(,,,,x,),,(mmmCl)MgAl(

453185246653570542149

Vy p n (A) l ng

V d 3: Ha tan hon ton 10g hn hp 2 kim loi trong dung dch HCl d thy to ra

2,24l kh H2(ktc). C cn dung dch sau phn ng thu c gam mui khan. Khi l ng mui

khan thu c l:

A 1,71g B 17,1g C 3,42g D 34,2g

*Cch gii thng th ng:

K hiu 2 khi l ng A, B ha tr n,m. Khi l ng nguyn t l A,B l M 1. M2, s mol lx, y.

Ph ng trnh phn ng: 2A + 2nHCl 2ACln + nH2

2B + 2mHCl 2BClm + mH2


M1x + M2y = 10

nx2 +

my2 = 10

422

242,

,

, => nx + my = 0,2

p dng nh lut bo ton khi l ng ta c:

2HHClBABClAClmmmmmm

mn

Thay s vo ta c:

m = 10 + (nx + my) 36,5 0,1 x 2

= 10 x 0,2 x 36,5 0,2 = 17,1 (g)


5/77



* Cch gii nhanh:

Theo ph ng trnh in li 20422

2422 ,

,

,xnn

HCl

=> mmui = mhKl + Clm = 10 + 0,2 + 35,5 = 17,1 (g)

=> p n (B) ng

V d 4: Trn 5,4g Al vi 4,8g Fe2O3 ri nung nng thc hin phn ng nhit nhm.Sau phn ng ta thu c m(g) hn hp cht rn. Gi tr ca m l (g).

A 2,24(g) B 4,08(g) C 10,2(g)

D 0,224(g) E Kt qu khc.

*Cch gii thng th ng

2Al + Fe2O3 Al2O3 + 2Fe

S mol: 0,2 0,03

Phn ng: 0,06 0,03 0,03 0,06Sau phn ng: 0 0,03 0,06

mhh sau phn ng = 0,14 x 27 + 0,03 . 102 + 0,06 x 56 = 10,2 (g)

* Cch gii nhanh: Theo nh lut bo ton khi l ng: Tng khi l ng cc cht tham

gia phn ng bng tng khi l ng sn phm:

mhh sau = mhh tr c = 5,4 + 4,8 = 10,2(g)

Vy p n (C) ngV d 5: t chy hon ton m(g) hn hp X gm CH 4, C3H6 v C4H10 thu c 4,4g

CO2 v 2,52g H2O.

m c gi tr l:

A 1,48g B 2,48 g C14,8g

D 24,7 EKhng xc nh c


CH4 + 2O2 CO2 + 2H2OC3H6 + 4,5O2 3CO2 + 3H2O

C4H10 + 6,5O2 4CO2 + 5H2O

t4 3 6 4 10CH C H C H

n x ;n y ;n z

Ta c h ph ng trnh

x + 3y + 47 = 0,1 (1)

2x + 3y + 5z = 0,14 (2)


6/77



p dng nh lut bo ton khi l ng ta c:

16x + 42y + 58z = 4,4 + 2,52 (2x + 4,5y + 6,5z) x 32

=> 80x + 186y + 266z = 6,92 (3)

Gii h ph ng trnh ta c nghim l

x 0,03

y 0,01

z 0,01

=>

4

3 6

4 10

CH

C H

C H

m 0,03 x 16 0,48(g)

m 0,01x 42 0,42(g)

m 0,01x58 0,58(g)

m 0,48 0,42 0,58 1,48g

*Cch gii nhanh:

X C H

4,4 2,52m m m x12 x2 1,2 0,28 1,48(g)

44 18

Vy p n (A) ng

V d 6: Cho 1,24g hn hp 2 r u n chc tc dng va vi Na thy thot ra 336

ml H2(ktc) v m(g) mui natri.

Khi l ng mui Natri thu c l:

A 1,93 g B 2,93 g C 1,9g D 1,47g

*Cch gii thng th ng

t cng thc ca 2 r u l R OH (x mol)R1 OH (y mol)

PTP: R OH + Na R ONa +12 H2

x x 0,5x

R1 OH + Na R1 ONa +12 H2

y y 0,5y


(R + 17) x + (R1+ 17)y = 1,24 (1)

0,5x + 0,5y = 0,015

x + y = 0,03 (2)

=> Rx + R1y = 1,24 17 x 0,03 = 0,73

Khi l ng mui natri:

m = (R + 39)x + (R1 + 39)y


7/77



= Rx + R1y + 39(x+y) = 0,73 + 39 x 0,03 = 1,9 (g)

*Cch gii nhanh:

2H H

2

n 0,015mol n 0,03(mol)

1R OH Na R ONa H

2

Theo nh lut bo ton khi l ng:

m = 1,24 + 0,03. (23 1) = 1,9 (g)

Vy p n (C) ng

V d 7: Cho 3,38g hn hp Y gm CH3OH, CH3COOH, C6H5OH tc dng va vi

Na thy thot ra 672 ml kh( ktc) v dung dch. C cn dung dch thu c hn hp rn Y 1.

Khi l ng Y 1 l:

A 3,61g B 4,7g C 4,76g

D 4,04g E Khng xc nh c v thiu d kin

* Cch gii thng th ng:

CH3OH + Na CH3ONa +12 H2

CH3COOH + Na CH3COONa +12 H2

C6H5OH + Na C6H5ONa +12 H2

Ta c 2H 0,672n 0,03(mol)22,4

2Na H Nan 2n 0,06(mol) m 0,06x23 1,38g

1Ym 3,38 1,38 0,03x2 4,7g

* Cch gii nhanh hn:

2H Hn 2n 0,03(mol) . V 3 cht trong hn hp Y u c mt nguyn t H linh ng

2

2 0, 06( )Na

molHn n

Theo ph ng trnh, p dng nh lut bo ton khi l ng:

1Ym 3,38 (23 1)x0,06 4,7(g)

Vy p n( B) ng

V d 8: Chia hn hp 2 anehit no n chc thnh 2 phn bng nhau:

t chy hon ton phn 1 thu c 0,54g H 2O

Phn 2 cng H2(Ni, t0 ) thu c hn hp A.


8/77



Nu t chy hon ton A th th tch kh CO 2 thu c( ktc) l:

A 0,112 lt B 0,672 lt

C 1,68 lt D 2,24 lt


t cng thc tng qut ca 2 anhit l CnH2nO (x mol)

CmHmO (y mol)

PTP:

P1: CnH2nO +3n2 O2 nCO2 + nH2O

x nx nx nx + my = 0,03

CmH2mO +3m1

2 O2 mCO2 + mH2O

y my my

P2: CnH2nO + H2 0Nit CnH2n+2 O

x x

CmH2mO + H2 0Ni

t CmH2m+2O

y y

CnH2n+2O +3n2 O2 nCO2 + (n+1) H2O

x 2 nx

CmH2m+2O +3m3 O2 mCO2 + (m+1) H2O

y my

=>2CO

n nx my 0,3

2COV 0,3x22,4 0,672 lt ( ktc)

*Cch gii nhanh:P1: hn hp l anehit no n chc

2 2CO H On n 0,03(mol)

Theo nh lut bo ton nguyn t v bo ton khi l ng

1C(P ) C(A)n n 0,03(mol)

=> 2 2CO (P ) C(A)

n n 0,03(mol)

2CO

V 0,672lt(dktc)


9/77



p n (B )ng

V d 9: Tch n c hon ton t hn hp X gm 2 r u A v B ta c hn hp Y gm

cc olefin. Nu t chy hon ton X th thu c 1,76g CO 2. Vy khi t chy hon ton Y

th tng khi l ng n c v CO 2 to ra l:

A 2,94g B 2,48g C 1,76g D 2,76g

* Cch gii thng th ng

Khi tch n c t r u olefin. Vy 2 r u A, B phi l r u no n chc.

t cng thc tng qut 2 r u l C nH2n+1OH (x mol)

CmH2m+1OH (y mol)

PTP: CnH2n+1OH 2 40H SO

n 2n 2170 CC H H O (1)

x x

CmH2m+1OH 2 4 0H SO

170 C CmH2m + H2O (2

y y

CnH2n+1OH +3n2 O2 nCO2 + (n+1) H2O (4)

y my

Y: CnH2n v CmH2m

Y + O2

Cn

H2n

+3n

2O

2

nCO2

+ nH2

O (5)

x nx

CmH2m +3m2 O2 mCO2 + mH2O (6)

y my

Theo ph ng trnh (3), (4) ta c:

nx + my =1,76

0,04mol44

Theo ph ng trnh (5), (6). S mol CO 2 = nx + my = 0,04

=>2CO

m 0,04x44 1,76 (g)

S mol H2O = nx + my = 0,04 => 2H Om 0,04x18 0,72 (g)

m = 2,48(g)

p n( B) ng

* Cch gii nhanh:


10/77



2H OX Y

2 2C(X) C(Y) CO (do X) CO (do Y)n n n n 0,04 (mol)

M khi 2OY s mol CO2 = 2H On = 0,04 mol

2 2CO H Om 1,76 (0,04x18) 2,47(g) Vy p n( B )ng

V d 10: Hn hp X gm r u no n chc A v 1 axit no n chc B. Chia thnh 2

phn bng nhau.

Phn 1: B t chy hon ton thy to ra 2,24 lt CO 2(ktc)

Phn 2: c este ha hon ton v va thu c 1 este.

Khi t chy este ny th l ng n c sinh ra l:

A 1,8g B 3,6g C 19,8g D 2,2g

* Cch gii thng th ng:t CTTQ A: CnH2n+1OH (x mol) => CnH2n+2O ROH

B: ' ' m 2m 2n 2n 1C H COOH (ymol) C H O R' COOH

m = n' + 1

P1: CnH2n+2O +3n2 O2 nCO2 + (n+1)H2O ( 1)

x nx

CmH2mO2 + 3m22 O2 mCO2 + mH2O (2)

y my

P2: R OH + R' COOH 2 4H SO R' COOR + H2O (3)

' ' n 2n 1n 2n 1C H COOC H

x y x

' '' ,

n 2n 1 2 2 2n 2n 1C H COOC H O n n 1 CO n n 1 H O (4)

x (n + n + 1)x

Theo ph ng trnh (1), (2) ta c : S mol CO 2 = nx + my = 2,24/22,4 = 0,1 mol

Theo ph ng trnh (3), (4) ta c : S mol H 2O = (n + n + 1)x = (m+n)x = mx + nx

= nx +my = 0,1 mol 2H O

m 0,1 x18 1,8(g)

Vy p n( A )ng

*Cch gii nhanh:

P1: 2CO

n 0,1(mol)


11/77



Theo nh lut bo ton nguyn t v bo ton khi l ng

2 1C(este) C(P ) C(P )

n n n 0,1(mol)

Este no, n chc 22 2

OH O CO C(este)n n n 0,1 mol

2H O

m 0,1 x18 1,8(g)

p n (A )ng

Nhn xt: nh lut bo ton khi l ng, nh lut bo ton nguyn t ng mt vai tr

quan trng trong ha hc. Vic p dng cc nh lut ny vo qu trnh gii bi ton ha

hc khng nhng gip cc em nm c bn cht ca cc phn ng ha hc m cn gii

nhanh cc bi ton . Nu cc em khng ch ti im ny s i vo gii ton bng

cch t n, lp h ph ng trnh. Vi nhng bi ton nhiu n s m thiu d liu nu

cc em khng c k nng gii ton tt, dng mt s thut ton: ghp n s, loi tr th s

khng gii c cc bi ton ny. Nu cc em p dng tt cc ni dung h qu ca nh

lut bo ton khi l ng, cc em s suy lun ngay yu cu ca bi trn c s PTHH v

d kin u bi cho, thi gian gii bi ton ch bng 1/4 thi gian gii theo ph ng php

i s, qu trnh tnh ton ngn gn, d tnh.

2.1.2. Da vo ph ng php tng gim khi l ng

Nguyn tc: Da vo s tng gim khi l ng khi chuyn t cht ny sang cht khc

xc nh khi l ng mt hn hp hay mt cht.

C th: Da vo PTHH tm s thay i v khi l ng ca 1 mol (A B) hoc x mol A

x mol B. ( Vi x, y t l cn bng phn ng). Tm s thay i khi l ng (A B) theo bi

z mol cc cht tham gia phn ng chuyn thnh cc sn phm. T tnh c s mol cc cht

tham gia phn ng v ng c li. Ph ng php ny th ng c p dng gii bi ton v c v

hu c, trnh c vic lp nhiu ph ng trnh trong h ph ng trnh t s khng phi gii

nhng h ph ng trnh phc tp.

gii bi ton mt cch nhanh chng i vi bi ton v r u, axit, este, axit amin tacng c th vn dng ph ng php tng gim khi l ng gii. C th l:

* i vi r u: Xt phn ng ca r u vi Na

R(OH)x + Na R(ONa)x +x2 H2

hoc ROH + Na RONa +12 H2

Theo ph ng trnh ta thy: c 1mol r u tc dng vi Na 1mol mui ancolat th khi


12/77



l ng tng 231 = 22g.

Vy nu u bi cho khi l ng ca r u v khi l ng ca mui alcolat ta c th vn

dng tnh s mol ca r u, H 2 v xc nh cng th phn t ca r u.

* i vi axit: Xt phn ng axit vi kim

R(COOH)x + xNaOH R(COONa)x + H2O

hoc RCOOH + NaOH RCOONa + H2O1mol 1mol m 22g

* i vi este: Xt phn ng x phng ha

RCOOR' + NaOH RCOONa + R'OH

1mol 1mol khi l ng mui l 23R'

V d 11: Ha tan 10g hn hp 2 mui XCO3 v Y2(CO3)3 bng dung dch HCl ta thu

c dung dch N v 0,672 lt kh bay ra ktc. C cn dung dch N th thu c m(g) mui

khan. m c gi tr l:

A. 1,033g B. 10,33g

C. 9,265g D. 92,65g


PTP:

XCO3 + 2HCl XCl2 + H2O + CO2 (1)

a a

Y2(CO3)3 + 6HCl 2HCl3 + 3H2O + 3CO2 (2)

2CO

0,672n 0,03(mol)

22,4

t 3 2 3 3XCO Y CO

n a ; n b


X 60 a 2Y 180 b 10a 3b 0,03

aX + 2bY + 60(a+3b) = 10

aX + 2bY = 10 1,8 = 8,2

M khi l ng mui (m) =2 3XCl YCl

m m

m = a(X + 71,5) + 2b(Y + 106,5) m = a(X + 71) + 2b(Y + 106,5)

= aX + 2bY + 35,5(2a + 3b) m = (aX + 2bY) + (71a + 213b)


13/77



=> m = 8,2 + 71(a + 3b) = 8,2 + 2,13 = 10,33 (g)

* Cch gii nhanh: Vn dng ph ng php tng gim khi l ng.

Theo ph ng trnh ta c: 1mol mui 23CO > mui Cl th c 1mol CO2 bay ra l ng

mui l 71 60 =11g

Vy theo bi m mui tng: 11 x 0,03 = 0,33 (g)

mmui clorua = 10 + 0,33 = 10,33 (g)V d 12: Nhng 1 thanh nhm nng 50g vo 400ml dung dch CuSO4 0,5M. Sau mt

thi gian ly thanh nhm ra cn nng 51,38g.

1. Khi l ng Cu thot ra l:

A 0,64g B 1,28g C 1,92g

D 2,56 E kt qu khc.


2Al + 3CuSO4 Al2(SO4)3 + 3Cu

x 1,5x

t s mol Al phn ng l x

Khi l ng vt sau phn ng = m Cu gp + mAl cn d

= 1,5x x 64 + (50 27x) = 51,38

x = 0,02 (mol)

=> khi l ng Cu thot ra: 0,02 x 1,5 x 64 = 1,92g

* Cch gii nhanh:

Theo ph ng trnh c 2mol Al 3mol Cu khi l ng tng l: 3 x (64 54) = 138g

Vy khi l ng tng: 51,38 50 = 1,38g 0,03mol Cu

mCu = 0,03 x 64 = 1,92 (g)

Vy p n ( C) ng.

V d 13: Ha tan 5,94g hn hp 2 mui clorua ca 2 kim loi A, B, (A v B l 2 khi

l ng thuc phn nhm chnh II) vo n c ng 100ml dung dch X. lm kt ta ht ion

Cl c trong dung dch X ng i ta cho dung dch X tc dng vi dung dch AgNO 3 thu c

17,22g kt ta.

Lc b kt ta, thu c dung dch Y. C cn Y c m(g) hn hp mui khan. m c

gi tr l:

A 6,36g B 63,6g C 9,12g

D 91,2g E Kt qu khc



14/77



ACl2 + 2AgNO3 2AgCl + A(NO3)2

BCl2 + 2AgNO3 2AgCl + BC(NO3)2

t2 2ACl BCl

n x ; n y

Theo u bi ta c:

(A + 71) x + (B + 71)y = 5,94

2x + 2y = 0,12 => x + y = 0,06Khi l ng mui khan gm A(NO 3)2 v B(NO3)2

m = (A + 124)x + (B + 124) y

= Ax + By + 124(x+y) = 1,68 + 124 x 0,06 = 9,12 (g)

*Cch gii nhanh: p dng ph ng php tng gim khi l ng

C 1mol MCl2 to ra 2mol AgCl th m 53g

Vy nAgCl = 0,12 mol

m mui nitrat = mKL + m = 5,94 + 3,18 = 9,12 (g)

p n (C) ng

V d 14: Cho 2,84g hn hp 2 r u n chc l ng ng k tip nhau tc dng va vi

Na kim loi to ra 4,6g cht rn v V lt kh H2(ktc)

1. V c gi tr l:

A 2,24 lt B 1,12 lt C 1,792 lt

D 0,896 lt E Kt qu khc

2. Cng thc cu to ca 2 r u l:

A CH3OH , C2H5OH B C2H5OH, C3H7OH

C C3H7OH , C4H9OH D C2H3OH, C3H5OH


t CTTQ chung ca 2 r u l:n 2n 1

C H OH

PTP: 2n 2n 1 n 2n 11

C H OH Na C H ONa H2

Theo ph ng trnh ta c:2,84 4,6

14n 18 14n 40

=> 2,84 (14 n +40) = 4,6 (14 n + 18)

39,76 n + 113,6 = 64,4 n + 82,8

24,64 n = 30,8


15/77



1

2

n 1n 1,25

n 2

l CH3OH v C2H5OH

(x mol) (y mol)

Theo ph ng trnh ta c:

H Ph ng trnh 32x 46y 2,84 x 0,0654x 68y 4,6 y 0,02

2H

1 1n 0,5x 0,5y 0,06 0,02 0,04 mol

2 2

2H

V 0,04x22,4 0,896 lit

Vy 1. p n (D) ng

2. p n (A) ng

V d 15: Thy phn 0,01mol este ca 1 r u a chc vi 1 axit n chc tiu tn ht

1,2g NaOH. Mt khc khi thy phn 6,35g este th tiu tn ht 3g NaOH v thu c 7,05g

mui. CTPT v CTCT ca este l:

A (CH3COO)3C3H5 B (C2H3COO)3C3H5

C C3H5(COOCH3)3 D C3H5 (COOC2H3)3


V phn hy 0,01 mol este cn 1,2g NaOH

Nn thy phn 1 mol este cn 120g NaOH hay 120 3(mol)40

)

Este c to bi r u 3 ln r u

t CTTQ ca este l (RCOO)3 R'

PTP (RCOO)3 R' +3NaOH 3RCOONa + R' (OH)3

120g 3 (R +67) g 7

3g 7,05g

120 x 7,05 = 9 (R +67) R = 27

t R l CxHy x,y nguyn d ng

y 2x +1

12x + y = 27

x 1 2

y 15 loi 3 tha mn


16/77



Vy R l C2H3 hay CH2 = CH

* Tm R'

C (71,3 +R') g este cn 120g NaOH

6,35g 3g

R' = 41

R' l gc HC no ha tr 3 nn CnH

2n 1= 12n +2 1 = 41

n = 3 CT R' C3H5

Vy CT ca este l CH2 = CH COO CH2

|

CH2 = CH COO CH (C2H3COO)3C2H5

|

CH2 = CH COO CH2

* Cch gii nhanh:V nNaOH = 3neste este 3 chc (R u 3 chc + axit n chc)

t cng th este (RCOO)3R'

(RCOO)3R' + 3NaOH (RCOONa)3 + R'(OH)3

Theo PT: c 1mol 3mol 1mol th khi l ng tng

23 x 3 R' = 69 R'

Vy 0,025mol 0,075mol 0,025, th khi l ng tng:

7,05 6,35 = 0,7g

0,7 = 0,025 (69R') R = 41 R': C3H5

Meste =6,35

2540,025

mR =254 41 44 x 3

3 = 27 R: C2H3

Vy cng thc ca este l (CH2 = CHCOO)3C3H5

p n (B )ng2.1.3. Da vo ph ng php khi l ng phn t trung bnh , s nguyn t cacbon trung

bnh xc nh CTPT ca hp cht v c v hu c.

Nguyn tc: Dng khi l ng mol trung bnh M xc nh khi l ng mol cc cht

trong hn hp u.

M1 < M < M2 ( trong M1< M2 )

i vi bi ton v c vic dng M th ng dng trong cc bi ton xc nh kim loi,


17/77



mui hirxit, oxit ca hai kim loi trong cng mt chu k hoc trong mt phn nhm chnh.

Da vo khi l ng mol nguyn t ca kim loi trong HTTH t xc nh tn kim loi. Hoc

trong bi ton gii phng hn hp kh ( th ng ca nit) dng M trung bnh cng c th suy ra

CTPT ca hp cht kh.

i vi bi ton hu c th ch yu dng ph ng php ny. Mt khi l ng cc bi ton

hu c dng ph ng php khi l ng mol trung bnh , cn m rng thnh s nguyn t cacbon

trung bnh, s lin kt trung bnh, ho tr trung bnh, gc hirocacbon trung bnh.

V d 16: Hn hp X gm hai kim loi A, B nm k tip nhau trong cng mt phn

nhm chnh. Ly 6,2g X ho tan hon ton vo n c thu c 2,24lt hiro ( ktc).

A, B l hai kim loi:

A Li, Na B Na, K C K, Rb D Rb, Cs


PTHH: A + H2O

AOH + 1/2 H2B + H2O BOH + 1/2H2

t nA = x ; nB = y


Ax + By = 6,2

x + y = 2 x2,24

0,222,4

V A, B nm k tip nhau trong 1 PNC.* Gi s A l Li 7x + 23y = 6,2

B l Na x + y = 0,2

* Gi s A l Na 23x + 39y = 6,2 x = 0,1

B l K x + y = 0,2 y = 0,1 (tha mn)

* Gi s A l K A l Rb

B l Rb B l Cs

Vy A l Na, B l K* Cch gii nhanh.

t cng thc chung ca A v B l R

R + H2O ROH + 1/2H20,2mol 0,1mol

6,2M 31(g / mol)

0,2

A

B

M 23

M 39

l tha mn

y < 0 khng tha mn

hoc u khng tha mn


18/77



Vy p n (B) ng

V d 17: Ha tan 5,94g hn hp hai mui clorua ca hai kim loi A v B (bit A v B

l hai kim loi thuc phn nhm chnh nhm II) vo n c c 100 gam dung dch X. lm

kt ta ht ion Cl trong dung dch X ng i ta cho dung dch X tc dng vi dung dch AgNO 3

thu c 17,22g kt ta. Cng thc ha hc ca hai mui clorua ln l t l:

A. BeCl2

, MgCl2

B. MgCl2

, CaCl2

C. CaCl2, S rCl2 D. SrCl2, BaCl2

+ Cch gii thng th ng.

Vit PTHH: ACl2 + 2AgNO3 2AgCl + A(NO3)2

BCl2 + 2AgNO3 2AgCl + B(NO3)2

t:2ACl

n = x ;2BCl

n y

Theo ph ng trnh ta c: 2x + 2y =17,22

143,5

= 0,12 x + y = 0,06 (I)

(A + 71)x + (B + 71)y = 5,94 (II)

T (I) v (II) ta c: Ax + By = 1,68

x + y = 0,06.

Bin lun: gi s c 4 tr ng hp th ch c tr ng hp

A: Mg (M = 24) v B: Ca (M = 40) l tha mn.

* Cch gii nhanh: t cng thc chung ca hai mui l RCl2

M l khi l ng mol nguyn t trung bnh ca hai kim loi A v B.

5,94M 71 28

0,06

A

B

M 24 (Mg)

M 40 (Ca )

L tha mn.

Vy p n ng (B)

V d 18: Mt hn hp A gm 2 olefin l ng ng k tip nhau. Nu cho 4,48 lt hn

hp A ( ktc) qua bnh ng dung dch brm d , ng i ta thy khi l ng ca bnh tng thm

7g. Cng thc phn t ca 2 olefin l:

A C2H4 v C3H6 B C3H6 v C4H8

C C4H8 v C5H10 D C5H10 v C6H12

* Cc gii thng th ng:

t cng thc ca 2 olefin l CnH2n (a mol) Cn+1H2n+2 (b mol)

PTP: CnH2n + Br2 CnH2nBr2

Cn+1H2n+2 + Br2 Cn+1H2n+2Br2


19/77




4,48a b 0,2 (I)

22,4

14na 14n 14 b 7 (II)

Gii (I) v (II):

a b 0,214n a b 14b 7

=> 14n x 0,2 + 14b = 7

2,8n + 14b = 7

0,4n + 2b = 1 => b =1 0,4n

2

M 0 < b < 0,2 => 1,5 < n < 2,5

=> n = 2 => n1 = 2 => C2H4n2= 3 => C3H6

* Cch gii nhanh:

7

350,2

=> M1 < 35 < M2; M1, M2 l ng ng k tip.

M1 = 28 => C2H4

M2 = 42 => C3H6

Vy p n( A) ng.

V d 19: A, B l 2 r u no, n chc k tip nhau trong dy ng ng. Cho hn hp

gm 1,6g A v 2,3g B tc dng ht vi Na thu c 1,12 lt H 2(ktc). Cng thc phn t ca 2

r u l:

A CH3OH, C2H5OH B C2H5OH, C3H7OH

C C3H7OH, C4H9OH D C4H9OH, C5H11OH


t CTTQ ca A: CnH2n+1OH (a mol)B: CmH2m+1OH (b mol)

PTP: CnH2n+1 OH + Na CnH2n+1ONa +12 H2

a 0,5a

CmH2m+1OH + Na CmH2m+1ONa +12 H2

b 0,5b


20/77



0,5a + 0,5b =1,12

0,0522,4

a + b = 0,1 (I)

(14n + 18)a + (14m + 18)b = 1,6 + 2,3 = 3,9 (II)

Gii h 2 ph ng trnh (I) (II):

a + b = 0,1

a + b = 0,1

14(na+mb) + 18(a+b) = 3,9

na + mb =3,9 18x0,1 2,1

0,1514 14

na n 1 b 0,15 n a b b 0,15

a b 0,1 a b 0,1

0,1n + b = 0,15 => b = 0,15 0,1nM 0 < b < 0,1

0 < 0,15 0,1n < 0,1

0,5 < n < 1,5 m n phi nguyn

n = 1 (m) Cng thc ca 2 r u CH 3OH

m = 2 C2H5OH

* Cch gii nhanh: Theo ph ng php

2n 2n 1 n 2n 1

1C H OH Na C H ONa H

2

2R Hn n 0,1mol

R 1 2

3,939 M M M

0,1 M1 = 32

M2= 46

Cng thc ca 2 r u CH 3OH v C2H5OH

=> p n (A) ng

2.1.4. p dng ph ng php ng cho trong bi ton trn ln hai dung dch, hai cht.

Khi trn ln 2 dung dch c nng khc nhau hay trn ln cht tan vo dung dch cha

cht tan , tnh c nng dung dch to thnh ta c th gii bng nhiu cch khc

nhau, nh ng nhanh nht vn l ph ng php ng cho. l gii bi ton trn ln "qui tc

trn ln" hay "s ng cho" thay cho php tnh i s r m r, di dng.

Qui tc:


21/77



+ Nu trn 2 dung dch c khi l ng l m 1 v m2 v nng % ln l t l C 1 v C2 (gi

s C1 < C2)

m1m2

=C2 CC C1

+ Nu trn 2 dung dch c th tch l V1 v V2 v nng mol/l l C1 v C2

V1

V2 =

C2 C

C C1 S ng cho

C2

C1

C-C1

C2

- C

C

V d 20: Mt dung dch HCl nng 45% v mt dung dch HCl khc c nng

15%. c mt dung dch mi c nng 20% th cn phi pha ch v khi l ng gia 2

dung dch theo t l l:

A 1 : 3 B 3 : 1 C 1: 5 D 5:1 E kt qu khc


+ Dung dch 1: t a1 l khi l ng cht tan ca dung dch 1

t m1 l khi l ng dung dch ca dung dch 1

Theo cng thc: C1% =a1m1

. 100%

=> a = a1 . m1 = 45 . m1Dung dch 2: t a2 l khi l ng cht tan ca dung dch 2

t m2 l khi l ng dung dch ca dung dch 2

Theo cng thc: C2% =a2m2

. 100% a2 = C2 . m2 = 15 . m2

Khi trn dung dch 1 vi dung dch 2 ta c dung dch 3 c nng l 20%

C3% =a1+a2

m1+m2= 20 45m1 + 15m2 = 20m1 + 20m2

25m1 = 5m2

m1m2

=15

Vy cn phi pha ch theo t l 1: 5 v khi l ng gia 2 dung dch.

* Cch gii nhanh: p dng qui tc ng cho ta c:


22/77



HCl

HCl

45

15

20

20-15

45-20

=>m1m2

=525 =

15

=> p n (C ) ng

V d 21: iu ch c hn hp 26 lt H 2 v CO c t khi hi i vi metan bng

1,5 th2H

V v CO cn ly ktc l:

A 4 lt v 22 lt. B 22 lt v 4 lt.

C 8 lt v 44 lt. D 44 lt v 8 lt.


t th tch ca H2 l V1

CO l V2Theo bi ta c h ph ng trnh: V 1 + V2 = 26 (1)

2V1 + 28V2V1 + V2

= 1,5 x 26 = 2,4 (2)

Gii h ph ng trnh (1) (2) 1 2 1

1 2 1 2 2

V V 26 V 4

2V 28V 2,4(V V ) V 22

* Cch gii nhanh:

p dng qui tc ng cho gii:2

28

24

22

V1

V2

H2

CO

V1V2

=2

11 1

2

V 4lt

V 22lt

p n (A) ng

V d 22: Ha tan 4,59g Al bng dung dch HNO3 thu c hn hp kh NO v N 2O c

t khi hi i vi hiro bng 16,75. Th tch NO v N 2O thu c l:

A 2,24 lt v 6,72 lt B 2,016 lt v 0,672 lt

C 0,672 lt v 2,016 lt D 1,972 lt v 0,448 lt

E Kt qu khc.


PTP: Al + 4HNO3 Al(NO3)3 + NO + 2H2O


23/77



x x (mol)

8Al + 30HNO3 8Al(NO3)3 + 3NO2 + 15H2O

83 y y (mol)

x +83 y = 0,17

30x + 44yx + y = 16,75 x 2 = 33,5

Gii h ph ng trnh:

3x 8y 0,51 3x 8y 0,51 x 0,09

30x 44y 33,5 x y 3,5x 10,5y 0 y 0,03

VNO = 0,09 x 22,4 = 2,106 lt

2N OV = 0,03 x 22,4 = 0,672 lt

Cch gii nhanh:

Al 3e Al3+ 3NO 3e NO

3x x

3 22NO 8e N O

8y y

44

30

33,5

3,5

10,5

V N2O

VNO

2N O

NO

V 1 x

V 3 y

3x 8y 0,51

3x y 0

x 0,09

y 0,03

p n (B ) ng

V d 23: T khi hi ca hn hp kh C3H8 v C4H10 i vi hiro l 25,5

Thnh phn % th tch ca hn hp l:

A 50%;50% B 25%; 75%

C 45% ; 55% D 20% ; 80%



24/77



t:3 8C H

n a ;4 10C H

n b

Theo u bi ta c2

hhhh

H

d 25,5 M 25,5x2 51

p dng cng thc:

M =mhhnhh

=44a + 58b

a + b = 51

44a + 58b = 51(a+b)

51a 44a + 58b 51b = 0

7a + 7b = 0 a = b 3 8 4 10C H C H

V V

3 8 4 10C H C H

%V %V 50%

* Cch gii nhanh:

p dng qui tc ng cho ta c :

44

58

51

7

7

V C3H

8

VC4H

10

T l 1:1

p n (A) ng

V d 24: Cho hn hp X gm 2 este c CTPT l C4H8O2 v C3H6O2 tc dng vi NaOH

d thu c 6,14g hn hp 2 mui v 3,68g r u B duy nht c t khi so vi oxi l 1,4375. S

gam ca C4H10O2 v C3H6O2 trong A ln l t l:

A 3,6g v 2,74g B 3,74g v 2,6g

C 6,24g v 3,7g D 4,4g v 2,22g


MB = 1,4375 x 32 = 46 R u B l C 2H5OH

nB =3,68

46= 0,8 (mol) X: CH3COOC2H5

HCOOC2H5

PTP: CH3COOC2H5 + NaOH CH3COONa + C2H5OH

HCOOC2H5 + NaOH HCOONa + C2H5OH

neste = nmui = nr u = 0,08 mol

t s mol CH3COOC2H5 l x

HCOOC2H5 l y



25/77



4 8 2C H O

82x 68y 6,14 x 0,05m 0,05x88 4,4(g)

x y 0,08 y 0,03

3 6 2C H Om 0,03x74 2,22g

* Cch gii nhanh: nmui = nr u = 0,08 mol

mui3,68

76,75 g /mol

0,08

p dng quy tc ng cho:

82

68

76,75

5,25

x mol CH3COONa

y mol HCOONa

4 7 2

3 6 2

C H O

C H O

m 4,4(g)x 0,05x 5

y 3 y 0,03 m 2,22(g)

2.1.5. Da vo mt s im c bit

2.1.5.1.Da vo c im ca nguyn t khi

Xt v gi tr ca nguyn t khi ca mt s nguyn t c mt s tr ng hp hp c

bit. l nguyn t khi ca l u hunh (S = 32) gp i nguyn t khi ca oxi (O = 16);

Nguyn t ca Magi (Mg = 24) gp i nguyn t khi ca Cacbon (C = 12), Nguyn t khi

ca Cu (Cu = 64) gp i nguyn t khi ca l u hunh (S = 32), gp 4 ln nguyn t khi ca

oxi.

Da vo im c bit , trn c s mi quan h gia nguyn t khi vi phn t khi

t ta c th xy dng mt s bi ton v c.

V d 25: Phn tch mt khi l ng hp cht M, ng i ta nhn thy thnh phn khi

l ng ca n c 50%S v 50%O. Cng thc ca hp cht M l:

A SO2 B SO3 C SO4 D S2O3

*Cch gii thng th ng: p dng cng thc tnh thnh phn % khi l ng ca nguyn

t trong hp cht ta s tnh c thnh phn % khi l ng ca S hoc O t s chn c

ph ng n ng.

SO2: %S =32

32+(16 x 2) x 100% = 50% %O = 50%

SO3: %S =32

32+(16 x 3) x 100% = 40% %O = 60%

SO4: % S =32

32+(16 x 4)

x 100% = 33,3% %O = 66,7%


26/77



S2O3: %S =32 x 2

(32 x 2) + (16 x 3) x 100% = 57% %O = 43%

* Cch gii nhanh: Da vo c im c bit ca nguyn t khi. y nguyn t khi

ca S gp i nguyn t khi ca O Cng thc M l SO2 => p n ng l( A)

V d 26: Cho cc cht: Cu2S, CuS, CuO, Cu2O. Hai cht c phn trm khi l ng Cu

bng nhau l:

A Cu2S v Cu2O B CuS v CuO

C Cu2S v CuO D khng c cp cht no.

* Cch gii thng th ng: Tnh thnh phn % khi l ng ca Cu trong tng hp cht,

sau nhn xt kt qu v chn ph ng n ng.

Cu2S: %Cu =64 x 2

(64 x 2) + 32 x 100% = 80%

CuS: %Cu =64

64 + 32x 100% = 92%

CuO: %Cu =64

64 + 16 x 100% = 80%

Cu2O: %Cu =64 x 2

(64 x 2) +16 x 100% = 89%

* Cch gii nhanh: Da vo nguyn t khi ca Cu (Cu = 64) gp 2 ln nguyn t khi

ca l u hunh (S = 32) v gp 4 ln nguyn t khi ca oxi (O = 16). T qui khi l ng ca

l u hunh sang oxi ri tm xem cp cht no c t l s nguyn t Cu v s nguyn t O nh

nhau. l Cu2S v CuO. y ta coi Cu2S s l Cu2O2 CuO

Vy p n( C ) ng

V d 27: Cho cc cht: CO2, CO, MgO, MgCO3. Hai cht c phn trm khi l ng oxi

bng nhau l:

A MgO v CO B CO2 v MgCO3

C MgCO3 v CO D khng c cp cht no

* Cch gii thng th ng: p dng cng thc, tnh phn trm khi l ng ca oxi c

trong mi hp cht so snh.

CO2 %O =32

12 + 31 x 100% = 72,7%

CO %O =16

12 + 16 x 100% = 57,1%

MgO %O =16

24+16 x 100% = 40%


27/77



MgCO3 %O =16 x 3

24+12 + (16 x 3) x 100% = 57,1%

Vy p n( C) ng

* Cch gii nhanh: Da vo c im nguyn t khi Mg gp 2 ln nguyn t khi ca

C. Ta qui khi l ng Mg bng 2 ln khi l ng C. Ta c:

CO2 1C : 2O MgO 2C:1OCO 1C:1O MgCO3 3C:3O

Vy cp c % khi l ng oxi bng nhau l MgCO 3 v CO.

*Nhn xt: Cc bi ton xc nh % khi l ng ca cc nguyn t trong hp cht hoc

xc nh cng thc phn t ca hp cht v c chng ta nn da vo mt s c im c bit

v gi tr nguyn t khi ca mt s nguyn t nu trn. Khi gp cc bi tp dng ny nu cc

em khng ch nhng im c bit s sa vo vic tnh thnh phn phn trm theo cngthc, dn n vic tnh ton di dng, lu, mt nhiu thi gian gii, c th kt qu cn nhm

ln. Do vic p dng c im c bit ny gip cc em gii rt nhanh chnh xc trn c s

suy lun.

2.1.5.2. Da vo nh lut bo ton in tch

nh lut bo ton in tch c p dng trong cc tr ng nguyn t, phn t, dung

dch trung ha in.

Trong phn ng oxi ha kh th tng s electron cht kh nh ng bng tng electroncht oxi ha nhn. Vn dng vo bi ton oxi ha kh ta c qui tc sau: Tng s mol electron

m cht kh nh ng bng tng s electron cht oxi ha nhn.

Trong phn ng trao i ion ca dung dch cht in li trn c s ca qu trnh bi tp

in tch ta thy c bao nhiu in tch d ng hoc m ca cc ion chuyn vo trong kt ta

hoc kh tch ra khi dung dch th phi tr li cho dung dch by nhiu in tch d ng hoc

ion.

Trn c s ni dung ca nh lut trn, thy tin hnh xy dng mt s bi ton lm cu TNKQ nhiu la chn.

V d 28: Ha tan hon ton 28,8 g kim loi Cu vo dung dch HNO3long, tt c kh

NO thu c em oxi ha thnh NO 2 ri sc vo n c c dng oxi chuyn ht thnh HNO 3.

Th tch kh oxi ktc tham gia vo qu trnh trn l: (H khi B 2007)

A 100,8 lt B 10,08lt C 50,4 lt D 5,04 lt



28/77



3 Cu + 8HNO3 3Cu (NO3)2 + 2NO + 4 H2O (1)

NO +12 O2 NO2 (2)

2NO2 +12 O2 + H2 O 2HNO3 (3)

nCu =28,8

0,4564

(mol)

Theo ph ng trnh (1): n NO =23 nCu =

23 0,45 = 0,3 (mol)

(2):2 2NO NO O (2) NO

1n n 0,3(mol) n n 0,15(mol)

2

(3)2 2O NO

1 0,3n n 0,075(mol)

4 4

2

O phn ngn 0,15 0,075 0,225(mol)

2O phn ngV 0,225x22,4 5,04lt (ktc)

* Cch gii nhanh:

Cu 2e Cu2+ O2 + 4e 2O2

0,45 0,9 x 4x

4x = 0,9 x = 0,225

2O

V = 0,225 x 22,4 = 5,04 lt

p n (D) ng

V d 29: Chia hn hp 2 kim loi A, B c ha tr khng i thnh 2 phn bng nhau:

Phn 1 tan ht trong dung dch HCl, to ra 1,792 lt H2(ktc), phn 2 nung trong oxi

thu c 2,84g hn hp axit. Khi l ng hn hp 2 kim loi trong hn hp u l:

A 2,4g B 3,12g C 2,2g D 1,8g E 1,56g


PTP: 2A + 2aHCl 2ACla

+ aH2

2B + 2bCHl 2BClb + bH2

4A + aO2 2A2Oa

4B + bO2 2B2Oa

nA = x; nB = y

ax2 +

by2 =

1,7920,08 (1)

22,4


29/77



0,5x(2A + 16a) + 0,5y (2B + 16b) = 2,84 (2)

Gii (1) (2): ax + by = 0,16

Ax + 8ax + By + 8by = 2,84

M M2 KL = Ax + By

Ax + By = 2,84 8 (ax + by)

= 2,84 8 x 0,16 = 1,56g

m2KL trong hn hp = 1,56 x 2 = 3,12 (g)

* Cch gii nhanh: p dng ph ng php bo ton electron ta c:

A,B l cht kh, H+, O2 l cht oxi ha.

S mol e H+ nhn H2 bng s mol O2 nhn

H+ + 1e =12 H2

0,16 0,16 0,18O + 2e O2

0,08 0,16 0,08

mkl hnhp u = (moxit mO) x 2

= (2,84 0,08 x 16) x 2 = 3,12 g

p n (B) ng

V d 30: Chia 38,6g hn hp gm Fe v kim loi M c ha tr duy nht thnh 2 phn

bng nhau:Phn 1: Tan va trong 2 lt dung dch thy thot ra 14,56 lt H2 (ktc).

Phn 2: Tan hon ton trong dung dch HNO3 long nng thy thot ra 11,2 lt kh NO

duy nht (ktc)

1. Nng mol/l ca dung dch HCl l:

A 0,65M B 1,456M C 0,1456M

D 14,56M E Tt c u sai

2. Khi l ng hn hp mui clorua khan thu c l:A 32,45g B 65,45g C 20,01g

D 28,9g E Tt c u sai

3. % m ca Fe trong hn hp u l:

A 60% B 72,9% C 58,03%

C 18,9% E Khng xc nh c v thiu d kin

4. Kim loi M l:


30/77



A Zn B Mg C Pb

D Al E Tt c u sai


PTP: Fe + 2HCl FeCl2 + H2

2M + 2aHCl 2MCla + aH2

Fe + 4HNO3 3M(NO3)3 + NO + H2O3M + 4aHNO3 3M(NO3)a + aNO + 2aH2O

t s mol Fe v M l12 hn hp l x v y

Theo u bi ta c ph ng trnh: 56x + My =38,6

2(1)

x +ay2 =

14,56

22,4(2)

x +ay3 =

11,2

22,4(3)

Gii (1) (2) (3):

56x My 19,3x 0,2

2x ay 1,3ay 0,9

3x ay 1,5

M s mol HCl = 2x + ay = 0,2 x 2 + 0,1 = 1,3 (mol)

HClM1,3

C 0,65(M)2

2. m mui clorua = mhh + mHCl 2Hm = 19,3+1,3 x 36,5 0,65 x 2 = 65,45(g)

3. nFe = 0,2 mFe = 0,2 x 56 = 11,2 (g)

% mFe =11,2

x100% 50,03%19,3

4. My = 19,3 56 x 0,2 = 8,1

M ay = 0,9 0,9

x 8,1a

0,9M = 8,1a M = 3a

a=3, M = 27 (tha mn)

* Cch gii nhanh:

1.2H

n = 0,65 (mol) nH = 1,3 mol nHCl = nH = 1,3 mol


31/77



CM = 0,65M

p n (A) ng

2. mmui = mKl + Clm = 13,9 x 1,3 x 36,5 = 65,45 (g)

p n (B) ng

3. p dng PPBT e:

Fe 2e Fe2+

0,2 0,4 0,2

M ae Ma+

8,1

8,1a

Fe 3e Fe3+

M ae Ma+

2H+ + 2e H2

1,3 0,65

2x ay 1,3

3x ay 1,5

3NO + 3e NO

1,5 0,5

x = 0,2ay = 0,9

nFe = 0,2 % Fe =0,2x56

x100% 50,03%13,9

p n( C) ng

4.n 38,1 2

x 0,45 AlM a M 27

p n (D) ng

V d 31: Dung dch A c cha 5 ion: Mg2+, Ba2+ , Ca2+ v 0,1mol Cl v 0,2mol 3NO .

Thm dn V lt dung dch K2CO3 1M vo dung dch A n khi c l ng kt ta ln nht. V

c gi tr l:

A 150ml B 300ml C 200ml D 250ml E Kt qu khc.



32/77



Ph ng trnh ion rt gn:

Mg2+ + 23CO MgCO3

Ba2+ + 23CO BaCO3

Ca2+ + 23CO CaCO3

Gi x, y, z l s mol ca Mg2+ , Ba2+ , Ca2+ trong dung dch A. V dung dch trung ha

in, ta c:

2x + 2y + 2z = 0,1 + 0,2 = 0,3

hay x + y + z = 0,15

23CO

n x y z 0,15(mol)

23 3

CO COn n 0,15(mol) 3

KCO

M

n 0,15V 0,15lt =150ml

C 1

* Cch gii nhanh:Khi phn ng kt thc, cc kt ta tch khi dung dch, phn dung dch cha Na+, Cl v

3NO . trung ha in.

3Na Cl NOn n n 0,3(mol)

2 3

NaddNa CO

n 0,3V 0,15(l) 150ml

2Na

p n A ngV d 32: m(g) bt st ngoi khng kh mt thi gian thu c12g hn hp cc oxit

FeO, Fe3O4, Fe2 O3, Fe. Ha tan hon ton hn hp bng dung dch HNO3 long thu c

2,24 lt kh NO duy nht (o ktc). m c khi l ng l:

A 20,16g B 2,016g C 10,08g D 1,008g

Cch gii thng th ng:

PTP: 2Fe + O2 2FeO

4Fe + 3O2 2Fe2O33Fe + 2O2 Fe3O4

Fe + 4HNO3 Fe(NO3)3 + NO + 2H2O

3FeO + 10 HNO3 9Fe (NO3)3 + NO + 5H2O

3Fe3O4 + 28HNO3 9Fe(NO3)3 + NO + 14H2O

Fe2O3 + 6HNO3 2Fe(NO3)3 + 3H2O

Gi x, y, z, t ln l t l s mol ca Fe, FeO, Fe 3O4, Fe2O3. Theo iu kin cho v da


33/77



vo ph ng trnh phn ng ta c:

56x + 72y + 232z + 160t = 12 (a)

x +y3 +

z3 = nNO = 0,1 (b)

y + 4z + 3t = nO =12m

16 (c)

Th (b) vo (c) ta c: 19,2y 4z 3t 0,12160

(d)

T (c) v (d) rt ra ta c m = 10,08(g)

* Cch gii nhanh:

nFe =m56 ; 2O phn ng

12 mn

32

;nNO gii phng = 0,1 mol

Theo nguyn tc: mol e

Fe nh ng = ne

cht oxi ha (O2, 3NO

) nhn:m56 =

12m32 x 4 + 0,1 x 3 m = 10,08 (g)

p n( C) l ng.

V d 33: Ha tan hon ton 17,4g hn hp 3 kim loi Al, Fe, Mg trong dung dch HCl

thy thot ra 13,44 lt kh.

Nu cho 8,7g hn hp tc dng dung dch NaOH d 3,36 lt kh( ktc).

Vy nu cho 34,8g hn hp trn tc dng vi dung dch CuSO4d , lc ly ton b chtrn thu c sau phn ng tc dng vi dung dch HNO 3nng d th thu c V lt kh NO 2 (

ktc)

Th tch kh NO2 thu c l:

A 26,88 lt B 53,70 lt C 13,44 lt

D 44,8 lt E Kt qu khc


PTP: 2Al + 6HCl AlCl3 + 3H2

0,5x32 0,5x

Mg + HCl MgCl2 + H2

Fe + 2HCl FeCl2 + H2

t s mol Al, Mg, Fe trong 17,4g hn hp l x, y, z


34/77



27x 24y 52z 17,4 x 0,2

1,5x y z 0,6 y 0,15

0,75x 0,15 z 0,15

n hn hp trong 34,7 l nAl = 0,4; nMg = 0,3; nFe = 0,3

hn hp X tc dng CuSO4d

2Al + 3CuSO4Al2(SO4)3 + 3CuMg + CuSO4 MgSO4 + Cu

Fe + CuSO4FeSO4 + Cu

Cu + 4HNO3 Cu(NO3)2 + 2NO2 + H2O

nCu (4,5,6) = 1,5x + y + z = 0,6 + 0,3 + 0,3 = 1,2 (mol)

(7):2N Cu

n 2N 2x1,2 2,4(mol)

2NOV 2,4x22,4 53,76 lt

* Cch gii nhanh:

Al, Mg, Fe nh ng e H + + 2e H2 e H nhn e Cu nhnn n

H+ , Cu2+ nhn e Cu + 2e Cu 22H Cu

n n

2Cu Cun n

2NO Cun 2n 2x1,2 2,4mol

2NOV 26,88lt (ktc)

Nhn xt: i vi mt s bi ton oxi ha kh, c bit l nhng bi ton phc tp,

cc em nu p dng ph ng php i s (ph ng php cc em th ng s dng, nhng bi ton

ha hc c bn, n gin c th gii ngay c, nh ng c mt s bi ton kh th khi t n,

s n nhiu hn s, ph ng trnh lp c. Vic gii h ph ng trnh ny yu cu cc em c t

duy ton hc tt, dng mt s thut ton:ghp n s, ph ng php th mi gii c. Do

cc em gii theo ph ng php ny rt vt v, cch gii di, mt thi gian, ch ch v mt

ton hc, bn cht ha hc ch a c ch . Thut ton ha hc ln t bn cht ca cc hin

t ng, cc phn ng ha hc.

p dng nguyn tc bo ton e trong vic gii bi ton oxi ha kh gip cc em gii

bi ton mt cch nhanh v gn, chnh xc, i su vo vic nghin cu bn cht ha hc. c

bit khi p dng ph ng php bo ton e cc em pht trin t duy pht hin vn v gii

quyt vn mt cch thu o hn.

2.1.1.4. Da vo c im ca phn ng kh oxit kim loi bng CO, H2, Al.


35/77



Khi kh oxit kim loi bng cc cht kh nh CO, H 2, Al th cht kh ly oxi ca oxit

to ra: CO2, H2O, Al2O3. Bit s mol CO, H2, Al tham gia phn ng hoc bit s mol CO2,

H2O, Al2O3 to ra tnh c l ng oxi trong oxit (hay trong hn hp oxit) v suy ra l ng kim

loi (hay hn hp kim loi).

Khi kh oxit kim loi bng cc cht kh CO (H2) th CO (H2) c nhim v ly oxi ca

oxit kim loi ra khi oxit. Mi mt phn t CO(H2) ch ly c 1mol O ra khi oxit. Khi ht

s mol CO2 nO = nCO = nO ly ca oxit hoc ( H2O)

nO= 2H On . p dng nh lut bo ton khi l ng tnh khi l ng hn hp oxit ban

u.

V d 34: Kh hon ton 32g hn hp CuO v Fe2O3 bng kh H2 thy to ra 9g H2O.

Khi l ng hn hp kim loi thu c l:

A 12g B 16g C 24g D 26g E Kt qu khc


PTP: CuO + H20tCu + H2O

Fe2O3 + 3H20t 2Fe + 3H2O

t nCuO = x; 2 3Fe On y

Theo u bi ta c:

80x + 160y = 32 (I)

x + 3y = 918 = 0,5 (II)

Gii h ph ng trnh (I) (II) ta c nghim: x = 0,2 v y = 0,1

Vy mhn hp kim loi = mCu + mFe = 0,2 x 64 + 0,1 x 2 x 56 = 24 (g)

* Cch gii nhanh: V H2 ly oxi ca oxit kim loi H2O

Ta c nO (trong oxit) = 2H On =9

18 = 0,5 (mol)

mO = 0,5 x 16 = 8g mKL = 32 8 = 24 (g)

Vy p n ( C )ng

V d 35: Thi mt lung kh CO d i qua ng ng hn hp 2 oxit Fe 3O4 v CuO

nung nng n khi phn ng xy ra hon ton thu c 2,32 g hn hp kim loi. Kh thot ra

c a vo bnh ng dung dch Ca(OH) 2 d thy c 5g kt ta trng. Khi l ng hn hp 2

oxit kim loi ban u l:

A 3,12g B 3,21g C 4g D 4,2g E Kt qu khc



36/77



PTP:

Fe3O4 + 4CO0t 3Fe + 4CO2

x 3x 4x

CuO + CO0t Cu + CO2

y y y

CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O(4x + y) 4x + y

t s mol Fe3O4 l x; nCuO = y


3x 56 64y 2,32

54x y 0,05

100

Gii h ph ng trnh ta c nghim:x 0,01

y 0,01

moxit = 0,01 x 232 + 0,01 x 80 = 3,12 (g)* Cch gii nhanh: CO ly oxi trong oxit CO2

nO(trong oxit) = nCO = 2 3CO CaCOn n 0,05(mol)

moxit = mKL + moxitrong oxit = 2,32 + 0,05 x 16 = 3,12 (g)

Vy p n ( A ) ng

2.1.1.6. Da vo vic lp s hp thc ca cc qu trnh chuyn ha ri cn c vo

cht u v cht cui.

i vi cc bi ton ha hc hn hp bao gm nhiu qu trnh phn ng xy ra, ta ch

cn lp s hp thc sau cn c vo cht u v cht cui, b qua cc phn ng trung

gian.

V d 36: Cho 11,2g Fe v 2,4g Mg tc dng vi dung dch H2SO4long d sau phn

ng thu c dung dch A v V lt kh H 2 ( ktc). Cho dung dchNaOH d vo dung dch A

thu c kt ta B. Lc B nung trong khng kh n khi l ng khng i c m(g) cht rn.

1. V c gi tr l:

A 2,24lt B 3,36lt C 5,6lt D 4,48 lt E 6,72lt

2. Khi l ng cht rn thu c l:

A 18g B 20g C 24g D 36g E 40g


Fe11,2

n 0,2 mol56

nMg= 0,1 (mol)

PTHH: Fe + H2SO4 FeSO4 + H2


37/77



0,2 0,2 0,2

Mg + H2SO4 MgSO4 + H2

0,1 0,1 0,1

FeSO4 + NO

H2SO4 + NaOH Na2SO4 + 2H2O

FeSO4 + 2NaOH Fe(OH)2 + Na2SO40,2 0,2

MgSO4 + 2NaOH Mg(OH)2 + Na2SO4

0,1 0,1

4Fe(OH)2 + O2+ 2H2O 4Fe(OH)3

0,2 0,2

Mg(OH)20t MgO + H2O

0,1 0,1

2Fe(OH)30t Fe2O3 + H2O

0,2 0,1 mol

V = 6,72 lt

mcht rn = mMgO + 2 3Fe Om = 0,1 x 40 + 0,1 x 160 = 20(g)

* Cch gii nhanh:2H Fe Mg

n n 0,3mol V 6,72lt

2Fe Fe2O3 Mg MgO

0,2 0,1 0,1 0,1

m = 0,1 x 160 + 0,1 x 40 = 20 (g)

Vy 1. p n ( E ) ng

2. p n ( B ) ng

V d 37: Ha tan hon ton hn hp gm 0,2 mol Fe v 0,1 mol Fe2O3 vo dung dch

HCl d thu c dung dch A. Cho dung dch A tc dng vi NaOH d thu c kt ta. Lc

ly kt ta, ra sch, sy kh v nung trong khng kh n khi l ng khng i c m g

cht rn, m c gi tr l:

A 23g B 32g C 24g D 42g E Kt qu khc.


Vit ph ng trnh phn ng v tnh s mol cc cht theo ph ng trnh phn ng.


0,2 0,2 mol


38/77



Fe2O3 + 6HCl 2FeCl3 + 3H2O

0,1 0,2

Cho dung dch A tc dng vi dung dch NaOH d

HCl d + NaOH NaCl + H2O

FeCl2 + 2NaOH Fe(OH)2 + 2NaCl

0,2mol 0,2molFeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3 + 3NaCl

0,2 mol 0,2mol

Khi sy v nung kt ta:

4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O 4Fe(OH)3

0,2 0,2 mol

2Fe(OH)3n Fe2O3 + 3H2O

(0,2+0,2)ml 0,2mol

mcht rn = 160 x 0,2 = 32g

* Cch nhm: Trong m g cht rn c 0,1 mol Fe2O3(26g) ban u:

Vy ch cn tnh l ng Fe 2O3 to ra t Fe:

2Fe Fe2O3

0,2 0,2 m = 32g

p n ( B )ng.

V d 38: Hn hp bt X: Al, Fe c khi l ng 22g. Chia X thnh 2 phn bng nhau.

P1 + HCl d dung dch A + 8,96lt H2 (ktc) v dung dch A.

Cho dung dch A + NaOH d kt ta B

Lc kt ta nung trong khng kh n khi l ng khng i c m 1 cht rn.

1. m1 c gi tr l:

A 8g B 16g C 32g D 24g E Kt qu khc

Phn 2: Cho hn hp bt X vo dung dch CuSO4 d n khi phn ng hon ton thu c mg cht rn khng tan.

2. m c gi tr l:

A 12,8g B 16g C 25,6g D 22,4g E Kt qu khc


P1 2Al + 6HCl 2AlCl3 + 3H2

0,2 0,35


39/77




0,1 0,1

HCl + NaOH NaCl + H2O

AlCl3 + 3NaOH Al(OH)3 + 3NaCl

0,3 0,3

Al(OH)3 + NaOH NaAlO2 + 2 H2O0,3 0,3

FeCl3 + 2NaOH Fe(OH)2 + 2NaCl

0,1 0,1

4Fe(OH)2 + O20t 2Fe2O3 + 4H2O

0,05

t nAl = x ; nFe = y

27x 56y 11 x 0,2

1,5x y 0,4 y 0,2

m1 = 0,05 x 160 = 8g

P2: 2Al + 3CuSO4 Al2(SO4)3 + 3Cu

0,2 0,3

Fe + CuSO4 FeSO4 + Cu

0,1 0,1m = 0,4 x 64 = 25,6g

* Cch gii nhanh:

Al AlO 2

0,2

2Fe Fe2O3

0,1 0,05

m1 = 8(g)

nCu = 2Hn = 0,4 mCu = 25,6 (g)

Vy 1. p n (A) ng.

2. p n ( C ) ng

2.1.5.5. Da vo ph ng trnh t chy hp cht hu c.

Da vo ph ng trnh t chy hp cht hu c.

* Da vo s mol sn phm chy (CO2, H2O) xc nh dy ng ng ca hp cht


40/77



hu c.

C th: i vi hirocacbon.

Nu2 2H O CO

n n hp cht l ankan

2 2H O COn n H.C l anken hoc xicloanken

2 2H O COn n H.C ankin hoc ankaien.

i vi r u.

2 2H O COn n r u no

2 2H O COn n r u khng no

i vi anehit:

2 2H O COn n anehit no n chc

2 2H O Cln n anehit khng no n chc, ane ht a chc

i vi axit v este:

2 2H O COn n axit hoc este no n chc

2 2H O COn n axit hoc este khng no n chc hoc a chc.

* Da vo mi quan h s mol ca CO2 v H2O xc nh s mol ca hp cht hu c

em t chy.

C th: i vi hp cht:

+ Ankan:

n n 2 2 2 23n 1

C H O nCO (n 1)H O2

S mol ankan =2 2H O CO

n n

+ Ankin CnHn2 +

2 2 23n 1

O nCO (n 1)H O2

S mol ankin =2 2CO H O

n n

i vi r u no n chc.

CnH2n+2O +3n2 O2 nCO2 + (n + 1) H2O

S mol ca r u =2 2H O CO

n n

S mol ca oxi = 1,5 s mol CO2

i vi axit khng no n chc (hoc axit no a chc)

n 2n 2 x 2 2 2C H O O nCO (n 1)H O


41/77



S mol ca axit = s mol CO2 s mol H2O

* Da vo ph ng trnh t chy trn c s s mol CO 2 v s mol ca hn hp cht hu

c xc nh cng thc phn t ca cc hp cht hu c.

n 2 n 2 2a 2 2 2C H O nCO (n 1 a)H O

2CO

A

nn

n

V d 39: t chy hon ton hn hp hai hirocacbon mch h trong cng dy ng

ng thu c 11,2l CO 2 (ktc) v 9g H2O. hai hirocacbon thuc dy ng ng no.

A. Ankan B. Anken C. Ankin D. Aren


t CTTQ chung ca hai hirocacbon l:

2 2 2n 2n 2 2aC H O nCO (n 1 a)H O

0,5 0,50,5 0,5

0,5(n 1 a) 0,5nn n 1 a

a = 1

CTPT ca hai anken ln m

C H

* Cch gii nhanh: Ta c s mol CO2 = s mol H2O

Da vo ph ng trnh t chy 2 hp cht l anken.

p n (B) ng.

V d 40: t chy hon ton 0,15 mol hn hp 2ankan thu c 9,45g H 2O. Cho sn

phm chy vo bnh ng dung dch Ca(OH)2d th khi l ng kt ta thu c l:

A. 37,5g B. 52.5g C. 15g D. 42,5g


t cng thc ca 2 ankan l CnHm+2 v CmHm+1

PTC:

n 2n 2 2 2 2

3n 'C H O nCO (n 1)H O

2

x nx (n+1)x

m m 2 2 2 2

3m 1C H O mCO (m 1)H O

2

y my (m+1)y

t s mol ca 2ankan l x +y

Theo u bi ta c:


42/77



x + y = 0,15 (1)

(n+1)x + (m + 1) y =9.4518 = 0,525 (2)

M s mol Cl2 = nx + my

B i (1) (2) ta c x + y = 0,15 nx + my = 0,375 (mol)

nx + my + x + y = 0,525

3 2

3

CaCO CO

CaCO

n n 0,375mol

m 37,5(g)

* Cch gii nhanh.

Theo ph ng trnh t chy ankan ta c:

nankan = 2 2H O COn n

2 2CO H O ankan

n n n 0,525 0,15 0,375(mol)

3 2 3CaCO CO CaCOn n 0,375mol m 37,5(g)

Vy p( A ) ng.

V d 41: t chy hon ton hn hp gm 1 ankan v 1 anken. Cho sn phm chy ln

l t i qua bnh 1 ng P 2O5 d v bnh 2 ng KOH rn, d , sau th nghim thy khi l ng

bnh 1 tng 4,14g bnh 2 tng 6,16g. S mol ankan c trong hn hp l:

A. 0,06mol B. 0,09mol C. 0.03mol D. 0,045mol


t CTTQ ca ankan: CnH2n+2 (x mol)

anken CmHm (y mol)

PTC: CnHm+2 +3n+1

2 O2 nCl2 + (n +1) H2O

x mol (n+1)x

CmHm +3m2 O2 mCO2 + mH2O

y my my

Theo u bi: nx + my = 6,16 0,14 (1)44

(n+1)x + my =4,14

0,23 (2)18

Bin i (1) v (2)

nx my 0,14x 0,23 0,14 0,09

nx x my 0,23


43/77



Vy s mol ca ankan l 0,9mol

* Cch gii nhanh:

Theo ph ng trnh t chy ankan v anken ta thy 2 2

2 2

H O(ankan) CO

H O(anken) CO

n n

n n

Vy nankan = 2 2H O COn n 0,23 0,4 0,09mol

Vy p n (B ) ng.

V d 42: t chy hon ton 0,1mol hn hp gm CH4, C4H10 v C2H4 thu c 0,14

mol CO2 v 0,23mol H2O. S mol ca ankan v anken c trong hn hp ln l t l:

A. 0,09 v 0,01 B. 0,01 v 0,09

C. 0,08 v 0,02 D. 0,02 v 0,08


t s mol CH4 l x

C4H10 l y

C2H4 l z

CH4 + 2O2 CO2 + 2H2O

C4 H10 +132 O2 4CO2 + 5H2O

C2H4 + 3O2 2CO2 + 2H2O


x y t 0,1

x 4x 2z 0,14

2x 5y 27 0,23

Gii h ph ng trnh ta c

x 0,08

y 0,01

z 0,01

Vy s mol ankan = x + y = 0,09

anken = z = 0,01

* Cch gii nhanh

Theo ph ng trnh t chy ankan v anken.

S mol ankan =s mol H2O s mol CO2 = 0,23 0,14 = 0,09 (mol)

M tng n = 0,1mol nanken = 0,01 (mol)

Vy p n (A) ng.

V d 43: t chy hon ton m(g) hn hp X gm 2 r u A v B thuc cng dy ng

ng thu c 6,27lt CO 2 (ktc) v 7,65g H2O. Mtkhc m(g) hn hp X tc dng vi Na d

thu c 2,8lt H 2 (ktc). Bit t khi hi ca mi cht trong X so vi H2 u nh hn 40.

CTCT ca A v B l:


44/77



A. C2H6O v CH4O B. C2H6O v C3H8O

C. C3H6O2 v C3H8O2 D. C3H8O2 v C4H10O2

Cch gii thng th ng.

Tnh s mol cc nguyn t C, H, O c trong mg hn hp 2 r u A v B.

nghin cu =2CO C

6,72n 0,3(mol) m 0,3 12(g)

22,4

nH = 2H O H7,65

2n 2 0,85(mol) m 0,85(g)18

mo = m (3,6 + 0,85) = m 4,45

Gi CTPT chung ca hai r u l R (OH) a

ta c ph ng trnh: R(OH) a + a Na R (ONa)a + a/2H2

nH =2,8

2 0,25 a22,4

Trong a nhm OH c nH: no =m 4.45

16 = 0,25

m = 8,45 (g)

Gi cng thc phn t chung ca hai r u l R (OH) a

Ta c ph ng trnh: R(OH) a + aNa R (ONa)a + a/2 H2

nH =2.822.4 x 2 = 0,25 = a

Trong a nhm OH c nH : no =m 4.45

16 = 0,25

m = 8,45 (g)

Gi cng thc phn t chung ca hai r u l an n 2 2k a

C H (OH)

PTP:

2Oa 2 2n n 2 2k aC H (OH) nCO (n 1 k)H O

1mol a(mol) 0,3 0,425

x 0,25 0,3 0,425

nx 0,3

x(n 1 k) 0,425

ax 0,25

Gii h ph ng trnh ta c x =0.1251k

x > 0 k = 0 x = 0,125

0,3n 2,4

0,125


45/77



a =0,25

20,125

M MA, MB < 80

Vy CTPT ca A C2H6O2 (M = 62)

B C3H8O2 (M = 76)

* Cch gii nhanh:

Ta c 2

2

CO

H O

n 0,3mol

n 0,425mol

2 2H O COn n Hn hp X gm hai ru no cng dy ng

ng

Theo ph ng trnh t chy:

CnH2n+2 + O2 nCO2 + (n + 1) H2O

S mol X = s mol H2O s mol CO2 = 0,125mol

M 2Hn 0,125mol X : r u no hai chc.

MA MB < 80

A: C2H6O2

B. C3H8O2

Vy p n (C )ng

V d 44: t chy hon ton a g hn hp hai r u thuc dy ng ng ca r u etylic

thu c 70,4g CO 2 v 39,6g H2O. a c gi tr l:

A. 3,32g B. 33,2 C. 6,64g D. 66,4g


t CTTQ ca hai r u ln l t l: C nH2n+2O (x mol)

CmH2m+2O (y mol)

PTC: CnH2n+2O +3n2 O2 nCO2 + (n + 1) H2O

x nx (n+1)x

CmH2m+2 O +3m2 O2 mCO2 + (m + 1) H2O

y my (m+1)y

Theo u bi ta c: nx + my =70.418 = 1,6 (1)

(n + 1) x + (m +1)y =39.618 = 2,2 (2)

M a = (14n + 18) x + (14m + 18)y


46/77



Bin i (1) (2) ta c

nx my 1,6 nx my 1,6

nx x my y 2,2 x y 0,6

Thay vo biu thc tnh a:

a = 14 (nx + my) + 18(x + y) = 14 1,6 + 18 0,6

= 22,4 + 10,8 = 33,2 (g)* Cch gii nhanh:

t CTTQ chung 2 r u:

2 2 2n n 2

3nC H O O nCO ( n 1)H O

2

2 2O COn 1,5n 1,5 1,6 2,4(mol)

p dng nh lut bo ton khi l ng.

a = 70,4 + 39,6 2,4 x 32 = 33,2 (g)Vy p n (B) ng.

V d 45: Chia hn hp X gm hai r u no n chc A, B thnh hai phn bng nhau.

Phn 1: b t chy hon ton thu c 5,6lt CO 2(ktc) v 6,3g H2O.

Phn 2: tc dng ht vi Na kim loi thu c Vlt kh (ktc).

1. V c gi tr l:

A. 1,12lt B. 0,56lt C. 2,24lt D. 1,18lt

2. Nu 2 r u n chc trn l ng ng k tip th cng thc cu to ca A v B l:

A. CH3OH v C2H5OH B. C2H5OH v C3H7OH

C. C3H7OH v C4H9OH D. C4H9OH v C5H11OH

*Cch gii thng th ng.

t cng thc ca hai r u l C nH2n+2O (x mol)

CmH2m + 2O (y mol)

PTC: CnH2n+2 O+3n

2

O2nCO2 + (n + 1) H2O

x nx (n+1)x

CmH2m +2O +3m2 O2 mCO2 + (m + 1) H2O

y my (m+1)y

Theo h ta c: nx + my =5,6

0,2522,4

(1)

(n + 1)x + (m + 1)y =6,3

0,3518

(2)


47/77



Bin i (1) v (2)

x + y = 0,1mol nx = 0,1mol

CnH2n+1 OH + Na CnH2n+1 ONa + 1/2H2x 0,5x

CmH2m+1OH + Na CmH2m+1ONa + 1/2H2

y 0,5g

2H

n = 0,5 (x + y) = 0,05 (mol)

2H

V = 1,12 lt (ktc)

2. V theo u bi 2 r u l k tip ta c m = n + 1

Thay vo ph ng trnh (1) v (2) ta c:

nx (n 1)y 0,25

(n 1)x (n 1 1)y 0,35

x y 0,1

Gii h ph ng trnh ta c

0,1n y 0,25

0,1n x 2y 0,35

x y 0,1

Bin lun vi n 1, n N

O < y < 0,1

Ta c:

n 1 2 3 Vy n = 2 C2H5OH

y 0,15 0,05


48/77



x1 = 2 C2H5OH

x2 = 3 C3H7OH

p n (D) ng

V d 46: t chy hon ton 5,8g anehit X thu c 5,4g H 2O v 6,72 l CO2 (ktc)

Vy CTPT ca X l

A. C2H4O B. C4H6O2C. C3H6O D. C4H8O


Gi s X l anehit n chc.

CTTQ X : CxHyO

CxHyO + O2 xCO2 + y/2H2O1mol x(mol) y/2 (mol)

5,8 0,3 0,3

12x + y + 16

y = 2x

5.812x + y + 16 =

0.3x

Gii h ph ng trnh:

2x y 0

5,8x 3,6x 0,3y 4,8

x = 3 y = 6 CT C3H6O (tha mn)

Gi s X l anehit hai chc.

CxHyO2 + O2 + xCO2 + y/2H2O

Ta c h ph ng trnh:

2x y 0

5,8x 3,6x 0,3y 9,6

x 6

y 12

C6H12O2(khng tha mn)

Cch gii nhanh:

Ta c 2 2H O COn n 0,3mol X l anehit no n chc.

CnH2nO +2 2 2

3 6

3n 1O nCO nH O

25,8 0,3

n 3 CTX : C H O14n 16 n

p n( C ) ng


49/77



V d 47: Mt hn hp lng X gm r u etylic v 2 hirocacbon ng ng k tip

nhau. Chia hn hp X thnh 2 phn bng nhau.

Phn 1: cho bay hi th thu c V ng bng th tch ca 3,3g CO 2 (cng iu kin).

Phn 2: t chy hon ton th cn 6,44 lt O2 (ktc). Sn phm chy qua bnh 1 ng

H2SO4, ri qua bnh 2 ng Ca(OH)2 d sau th nghim thu c 17,5g kt ta. Cng thc

ca hp cht l:

A CH4 v C2H6 B C2H4 v C3H6

C C2H6 v C3H6 D C2H2 v C3H4

* Cch gii thng th ng: t n, lp h ph ng trnh:

t cng thc ca 2 hp cht l:x y

C H (amol)

C2H5OH (b mol)

PTC: 2 2 2x y4x y y

C H O xCO H O4 2

(1)

a4x y

a4

x a

C2H5OH + 3O2 2CO2 + 3H2O (2)

b 3b 2b

Ta c: nhh = 2CO3,3

n44

= 0,075 (mol)

2O

6,44N 0,287522,4 (mol); 2 3CO CaCOn n 0,175(mol)


a b 0, 075 (I)

4x ya 3b 0,2875 (II)

4

ax 2b 0,175 (III)

Gii h 3 ph ng trnh 4 n: ta c nghim:

x 2,5

y 7

a 0,005

b 0,025

Vic gii h 3 ph ng trnh 4 n s nn mt rt nhiu thi gian, bin lun tm khong

nghim hp l mi cho ra kt qu ng.

* Cch gii nhanh: Da vo ph ng trnh (2): ph ng trnh t chy r u:


50/77



Ta c: 2

2

O

CO

n1,5

n

M theo u bi t s mol chung ca hn hp0,2875

1, 64 1,50,175

nn 2 hirocacbon phi l ankan.

ta c ph ng trnh iu ch:

1

2 2 2n 2 n 2

3nC H O nCO _ n 1 H O

2

2 2 hh2H.C O /c hn hp CO

n n n x1, 5 x 2

= [0,2875 (0,175 x 1,5)] x 2 = 0,05 (mol)

2 5 2C H OH CO (Rto ra)

n 0,075 0,05 0, 025(mol) n 0,05(mol)

2CO ( 2H .C)n 0,175 0,05 0,125(mol)

1 2 6

2 3 8

n 2 C H0,125n 2,5

0,05 n 3 C H

=> Cng thc ca 2 hp cht l C2H6 v C3H8

=> p n( C) ng.

Nhn xt: Qua mt s bi ton in hnh trn ta thy rng nu cc em khng ch ti

mt s c im ca phn ng t chy ca hp cht hu c th s sa vo vic gii bi ton

bng ph ng php t n s sau tin hnh ghp n s ri mi tm ra kt qu ca bi ton.

Hoc cc em c th dng ph ng php loi suy l a ra gi thit sau ph nhn hoc

khng nh. Cc ph ng php trn cng u i n kt qu cui cng nh ng trong qu trnhtm ra kt qu cc em phi vit ng ph ng trnh v cn bng ph ng trnh, vn dng gii

ton mt cch linh hot th mi tm ra kt qu ng. Do khi gii bi ton t chy mt hp

cht hu c c th no chng ta cn quan tm ti s mol ca sn phm t chy, mi quan

h gia s mol sn phm chy vi s mol ca cht hu c th vic tnh ton tr nn n gin

hn, tn thi gian hn t p ng c mt trong cc yu cu ca vic kim tra trc

nghim khch quan nhiu la chn.

2.1.5.6. Da vo quan h t l s mol ca cc hp cht hu c trong ph ng trnh

phn ng.

Da vo t l s mol gia hp cht hu c vi s mol brom hoc hidro xc

nh s lin kt pi trong hp cht

*Nu s mol Br2 hoc H2 = s mol ca A A c mt lin kt pi gc hirocacbon. C

th l:

i vi hir cacbon:


51/77



+ Anken + Br2

+ T l s mol anken:2Br

n 1:1

Nu2Br

n = 2nHC => H C l ankin hoc ankanien.

i vi r u:

+ S mol r u =2Br

n R u khng no c mt lin kt pi c CTTQ l C nH2nO

i vi anehit: + S mol anehit=2Br

n Anehit khng no c mt lin kt pi c

CTTQ l CnH2n2O

+ S mol anehit = s mol H2Anehit no c mt nhm chc c CTTQ l CnH2nO

+ S mol anehit =2 s mol H2Anehit khng no c mt nhm chc c CTTQ l CnH2n2O

i vi axit: +S mol axit =2Br

n axit khng no c mt lin kt pi c CTTQ l C nH2n2O2

Da vo t l s mol gia hiro vi s mol ca r u trong phn ng th bi kim loi

kim:

+Nu s mol ca H2=1/2s mol ca r u R u A c mt nhm chc OH

+ Nu s mol ca H2= s mol ca r u R u A c hai nhm chc OH

*Da vo phn ng trng g ng ca anehit vi AgNO 3 trong dd NH3

+ i vi HCHO v anehit hai chc th t l mol gia Agv anhit l l 1:4

+ i vi anehit n chc RCHO th t l mol l 1:2

i vi axit: Da vo phn ng trung ha

Axit n chc: naxit: Kn = 1: 1

2 chc : naxit : Kn = 1:2

i vi este: Da vo phn ng x phng ha

Este n chc: neste = Kn = 1:2

i vi axit aminnoaxit da vo phn ng trung ha

Axit amin A + NaOH

nA : nNaOH = 1:1 A c 1 nhm COOH

= 1: 2 A c 2 nhm COOH

A + HCl

nA : nHCl = 1: 1 A c nhm NH2

= 1: 2 A c 2 nhm NH2


52/77



V d 48: Mt hn hp kh gm 1ankan v 1anken c cng s nguyn t cacbon trong

phn t v c cng s mol. Ly m(g) hn hp ny th lm mt mu va 80g dung dch Br2

20% trong dung mi CCl4. t chy hon ton m g hn hp thu c 0,6 mol CO 2. Cng

thc phn t ca ankan v anken l:

A C2H6 B C3H8, C3H6

C C4

H10

, C4

H8

D C5

H12

, C5

H10


t cng thc ca ankan: CnH2n + 2 (x mol)

an ken: CnH2n (y mol)

PTP: CnH2n + Br CnH2nBr2

0,1 0,1

2Br

80x20n 0,1(mol)

160x100

CnH2n+2 + O2 nCO2 + (n+1)H2O

x nx

CnH2n + O2 nCO2 + nH2O

x nx

2nx = 0,6

x = 0,1 => n = 3

CTPT ca an kan v anken l C3H8 v C3H6* Cch gii nhanh: nanken = 2Brn = 0,1 mol

anken CnH2n 2O nCO2

0,1 0,1n

0,1n =0,6

2= 0,3 n = 3

Vy p n (B) ng

V d 49: t chy hon ton m(g) hn hp 2 r u ng ng lin tip thu c 0,66gCO2 v 0,45g H2O

Nu tin hnh oxi ha m(g) hn hp r u trn bng CuO, sn phm to thnh cho tc

dng vi AgNO3/NH3 d s thu c l ng kt ta Ag l:

A 10,8g B 43,2g C 2,16g D 1,62g


t cng thc tng qut chung ca 2 r u l:n 2n 2

C H O


53/77



PTP:n 2n 2

C H O +3n

2 O2 nCO2 + (n

+1) H2O

x 0,015 0,025

n = 1,5 x = 0,01 (mol)

n 2n 2C H O + CuO

0t

2n 1 2nC H CHO Cu H O

0,01 (mol) 0,01 (mol)

3ddNH22n n 1 2nn 1C H CHO Ag O C H COOH 2Ag

0,01 0,02

mAg = 0,02 x 108 = 2,16 (g)

* Cch gii nhanh: Da vo ph ng trnh t chy ta c:

S mol 2 r u =2 2H O CO

n n 0,025 0,015 0,01(mol)

3.......................O AgNO

R Anehit 2Ag

0,01 0,02

mAg = 2,16 (g)

p n( C) ng

V d 50: Cho hn hp HCHO v H2 i qua ng ng bt Ni nung nng. Dn ton b

hn hp thu c sau phn ng cc cht c th tan c, thy khi l ng bnh tng 23,6g. Ly

dung dch trong bnh cho tc dng vi dung dch AgNO3 trong NH3 thu c 43,2g Ag kim

loi.Khi l ng CH 3OH to ra trong phn ng cng hp hiro ca HCHO l:

A 16,6g B 12,6g C 20,6g D 2,06g


PTP: HCHO + H2 0Ni

tCH3OH

hn hp sn phm thu c gm CH 3OH v HCHO c khi l ng l 23,6g.

Cho hn hp sn phm tc dng AgNO3/ NH3

HCHO + Ag2O 3NH CO2 + H2O + 4Ag

nan =14 nAg =

14 x 0,4 = 0,1 mol

mHCHO = 0,1 x 30 = 3 (g)

3CH OH

m 23,6 3 20,6(g)

Vy p n (C) ng

V d 51: Chia hn hp X gm 2 axit (A l 1 axit no n chc, B l axit khng no n


54/77



chc cha 1 lin kt i). S nguyn t (trong A, B bng nhau. Chia X thnh 3 phn bng

nhau:

Phn 1 tc dng ht vi 100ml dung dch NaOH 2M. trung ha l ng NaOH d

cn 150ml dung dch H2SO4 0,5M.

Phn 2: Phn ng va vi 6,4g Br2

Phn 3: t chy hon ton thu c 3,36 lt CO 2(ktc)

1. S mol ca A, B trong X l:

A 0,01 v 0,04 B 0,02 v 0,03

C 0,03 v 0,02 D 0,04 v 0,01

2. Cng thc phn t ca A v ca B l

A C2H4O2 v C2H2O2 B C3H6O2 v C3H4O2

C C4H8O2 v C4H6O2 D C4H6O4 v C4H4O4


t cng thc ca 2 axit: CnH2n+1 COOH (CxH2xO2)

CnH2n1 COOH (CxH2x2O2)

PTP: CnH2n+1 COOH + NaOH CnH2n+1 COONa + H2O

CnH2n1 COOH + NaOH CnH2n1 COONa + H2O

2NaOH + H2SO4 Na2SO4 + 2H2O

nNaOH ban u = 0,2 mol

nNaOH d = 2 x 0,075 = 0,15 mol nNaOH phn ng (1)(2) = 0,2 0,15 = 0,05

Theo ph ng trnh:

nX = nNaOH = 0,05 (mol)

X tc dng vi dung dch Br2:

CnH2n1 COOH + Br2 CnH2n1COOHBr2

0,04 mol 0,04 mol

nA = 0,05 0,04 = 0,01 (mol)

(1) p n A ng

P3: CxH2xO2 =3x2

2 O2 xCO2 + xH2O

0,01 0,01

CxH2x2O2 + O2 xCO2 + (x1)H2O

0,04 0,04x


55/77



2CO

n = 0,01x + 0,04x = 0,05x = 0,15 x = 3

Vy CTPT ca 2 axit l C3H6O2

C3H4O2

* Cch gii nhanh:

1. Da vo cu to 2 axit. V 2 axit u n chc: nX = nNaOH = 0,2 0,15 = 0,05 mol

B c 1 lin kt i nB = 2Br6,4

n 0,04160

(mol)

nA = 0,05 0,04 = 0,01 mol

2. V A v B u c cng s nguyn t C

CxHyO2 + O2 xCO2 +y2 H2O

2Cl 3 6 2

X 3 4 2

n C H O0,15x 3 CTPT A,B

n 0,05 C H O

p n B ng

V d 52: Cho X l 1 amino axit. Khi cho 0,01mol X tc dng vi HCl th dng ht

80ml dung dch HCl 0,125M v thu c 1,835g mui khan. Cn khi cho 0,01mol X tc dng

vi dung dch NaOH th cn dng 25g dung dch NaOH 3,2%. Cng thc cu to ca X l:

C3H6

NH2

COOHA. B.

C2H5NH2

COOH

C H2NC3H5(COOH)2 D (H2N)2C3H5COOH


t CTTQ ca X l: (H2N)x R (COOH)y

PTP: (H2N)x R (COOH)y + xHCl (ClH3N)x R(COOH)y (1)

0,01mol 0,01mol(H2N)x R (COOH)y + yNaOH (H2N)x R (COONa)y + H2O (2)

nHCl = 0,01mol ; nNaOH =3,2x25

0,02(mol)40x100

Theo ph ng trnh (1):0,01

x 10,01

1 nhm NH2


56/77



(2) y =0,02

20,01

2 nhm COOH

Mmui =1,835

183,50,01

MR = 1835 (45 x 2) 36,5 16

MR = 41 C3H5

Vy cng thc X: H2NC3H5(COOH)2

* Cch gii nhanh:

S mol X = nHCl = 0,01mol X c 1 nhm NH2

nX =12 nNaOH X c 2 nhm COOH

Vy trong 4 ph ng n trn ch c C tha mn

Vy p n (C ) ng.

2.2. Mt s nguyn tc, qui lut trong qu trnh p dng cc ph ng php gii

nhanh vo vic gii bi ton ho hc TNKQ nhiu la chn

2.2.1. Vai tr ca bi ton ho hc

Bi ton ho hc c nhng tc dng sau:

Rn luyn cho cc em kh nng vn dng nhng kin thc hc, bin nhng kin

thc tip thu c qua bi ging ca thy thnh kin thc ca mnh.

Gip cho cc em o su v m rng kin thc hc mt cch sinh ng, phong ph,

hp dn. Ch c vn dng kin thc vo gii bi tp cc em mi nm vng kin thc mt cch

su sc.

Pht trin nng lc nhn thc, kh nng suy lun logic, ng thi bi tp ho hc cn

rn tr thng minh cho cc em.

2.2.2. ngha ca vic p dng cc ph ng php gii nhanh gii bi ton TNKQ

nhiu la chn

Vic p dng cc ph ng php gii nhanh gii bi ton TNKQ nhiu la chn c

nhng u im sau:+ Ph hp vi yu cu thi gian lm mt cu TNKQ (khong t 2 n 3 pht)

+ Gip cc em pht trin t duy, tm ti nhng ph ng n gii nhanh ph hp vi mi

dng bi ton

+ Phn ho c cc em trong qu trnh vn dng kin thc v gii bi tp

2.2.3. xut mt s nguyn tc, qui lut gii nhanh cc bi ton ho hc dng

lm cu TNKQ nhiu la chn

c th gii nhanh cc bi ton ho hc trn c s cc ph ng php phn tch, HS


57/77



cn phi tin hnh theo cc b c da vo mt s nguyn tc v qui lut sau:

B c 1: c k u bi

Vic c k u bi l thao tc quan trng gip cc em nh h ng vic gii bi ton.

Da vo yu cu bi ton m c th chn ph ng php thch hp.

V d 1:Ha tan hon ton 20g hn hp 3 kim loi A, B, C vo mt l ng va dung

dch HCl sau phn ng thu c 4,48l kh H2

(ktc) v dung dch c cn dung dch thu c n

(g) mui khan.

m c gi tr l :

A. 27,1g B. 34,2g C. 27,3g

D. 34,4g E. Khng xc nh c.

Nu cc em khng c k bi ton s sa vo vit ph ng trnh phn ng, cn bng

ph ng trnh t n. Do s n t nhiu hn d kin u bi cho.

Nu cc em dng thut ton gii s mt nhiu thi gian, kh ra kt qu chnh xc, c

mt s em thy ph ng n E c v hp l do s khng ng p n bi ton. Trong khi

yu cu ca bi ton ch tnh khi l ng mui sau khi c cn. Lc ny cc em ch cn p dng

ngay nh lut bo ton khi l ng tnh mt cch n gin, nhanh nht.

B c 2: Phn dng bi ton chn ph ng php hp l.

Qu trnh c k u bi cng gip cc em phn dng bi ton mt cch chnh xc.

Vic phn dng bi ton s gip chn ph ng php hp l gii.

Nu bi ton oxi ha kh gia hn hp kim loi vi dung dch axit hoc hn hp axit

gii phng ra hn hp kh th ng chng ta vn dng ph ng php bo ton electron gii.

Nu bi ton cho hn hp kim loi tc dng vi dung dch axit (HCl, H 2SO4...) gii

phng ra kh, yu cu tnh khi l ng mui th p dng nh lut bo ton khi l ng gii.

Nu bi ton cho khi l ng hn hp ban u v hn hp sau phn ng c th vn

dng ph ng php gim khi l ng gii.

i vi bi ton kh oxit kim loi bng cht kh CO, H2, Al cn ch im c bit

ca phn ng l vic ly oxi trong oxit kim loi ca CO, H2

, Al s dn n tnh s nguyn

t oxi trong oxit.

i vi bi ton t chy hp cht hu c khi ch a cho bit hp cht hu c thuc loi

hp cht c th no, da vo quan h s mol CO 2 v H2O gip chng ta suy lun c c

im cu to ca n.

B c 3: p dng linh hot cc ph ng php vo qu trnh gii bi ton.

Sau khi tin hnh phn dng bi ton la chn ph ng php ph hp cc em tin


58/77



hnh vn dng vo gii. gii mt cch chnh xc cc em phi nm su, chc chn bn cht

ca ph ng php s dng, h ng tin hnh v cch th trin khai ph ng php gii cho linh

hot, chc chn.

Mt s bi ton khng ch gii nhanh theo mt ph ng php m cn c th s dng hai

hay nhiu ph ng php gii nhanh khc. iu quan trng l cc em phi bit s dng ph ng

php mnh nm chc nht, hiu su nht th mi c th gii bi ton nhanh nht c hiu qu

nht.

V d 2: Oxi ha hon ton 10,08g mt phoi st thu c mg cht rn gm 4 cht

(Fe2O3, Fe3O4, FeO, Fe). Th hn hp rn vo dung dch HNO3 d thu c 2,24l kh ( ktc)

khng mu ha nu ngoi khng kh.

Vy m c gi tr l:

A. 12g B. 24g C. 14,4g D. Kt qu khc

Bi ton ny c th dng hai ph ng php gii nhanh nu trn: ph ng php bo ton

electron v da vo nh lut bo ton khi l ng.

Nu dng ph ng php bi ton electron cc em phi nm chc bn cht ca phn ng

oxi ha kh, qu trnh oxi ha, qu trnh kh, ni dung ph ng php th mi gii c.

Fe HNO3, O2Cht kh Cht oxi ha

Fe3e Fe3+

10.08

56= 0,18 0,54mol O

2+ 4e 2O2

m10.088

m10.0816

NO3 + 3e + 4H+ NO + 2H2O

Ta c m = m cht rn m phi st

Theo ph ng php bo ton electron: 0,54 =m 10.08

8 + 0,3 = 12 (g)

Nu dng ph ng php bo ton khi l ng, HS phi xc nh c thnh phn cht

tham gia, thnh phn sn phm to thnh, ph ng h ng p dng nh lut.mrn = mmui + mno + 2H Om 3HNOm

M3 3Fe( NO ) Fe

n n ban u = 0,18 (mol)

3NOn to kh = NOn 0,1mol (1)

3NOn trong mui = 3

3NHOn 0, 45mol (2)

3 3(1)(2)

HNO NOn n = 0,1 + 0,54 = 0,64 (mol)


59/77



2 3H O HNO

1n n 0,32 (mol)

2

mrn = 232 . 0,18 + 30.0,1 + 18 . 0,32 63 . 0,64 = 12 (g)

p n (A) ng

Mt s bi ton c th s dng ng thi nhiu ph ng php gii. Th ng phi hp cc

ph ng php: ph ng php tng gim khi l ng vi ph ng php p dng nh lut bo ton

khi l ng phn t trung bnh.

Ph ng ph ng bo toan electron + ph ng php bo ton khi l ng.

Vy gp nhng bi ton ny trn c s nhng yu cu bi ton cc em bit chn cc

ph ng php ph hp, linh hot trong vic phi hp cc ph ng php gii nhanh nhng bi

ton phc tp.

V d 3: Cho hn hp A gm hai kim loi kim X, Y thuc 2 chu k lin tip c khi

l ng 17g. Ha tan hn hp A trong 200g H 2O thu c dung dch B v Vl H 2 ( ktc).

C cn dung dch B thu c 27,2g cht rn.

1. X, Y l hai nguyn t

A. Li, Na B. Na, K C. K, Rb D. Rb, Cs

2. Khi l ng dung dch Y l:

A. 10,82 g B. 108, 2g C. 216,4g D. 21,64g

3. V c gi tr l:

A. 2,24l B4,48l C. 3,36l D. 6,72l

Yu cu (1) ca bi ton l xc nh hai kim loi do dng ph ng php khi l ng

phn t trung bnh xc nh. Nh ng tnh M =mhhnhh

. Vic u tin phi i tm s mol

hn hp m u bi cho khi l ng hn hp kim loi v hn hp cht rn sau phn ng. Do

ta dng ph ng php tng gim khi l ng tm s mol ca hn hp. Vy cc em phi vn

dng lin lc hai ph ng php mi xc nh c tn ca kim loi.

Yu cu (2) (3) l tnh khi l ng dung dch B v th tch kh H 2 th p dng nh lut

bo ton khi l ng mi xc nh nhanh chng c th l:

mdd B = mhh kim loi + 2 2H O Hm m m 2H hh1

n n 0,15mol2

T s xc nh c khi l ng ca B v th tch H 2 mt cch d dng.

Trn y Thy xut mt s nguyn tc, quy lut, cc b c gii nhanh bi ton

ha hc da vo cc ph ng php gii ton nhanh phn tch.

Tuy nhin vic trin khai gii nhanh cc bi ton c thc hin hiu qu khng th ngay


60/77



chnh bn thn cc em cn phi trang b cho mnh kin thc ha hc y , chnh xc su sc.

Phi bit suy lun nhanh, c s phn on chnh xc, phi vn dng linh hot kt hp cc

ph ng php gii nhanh mt cch hp l th vic gii cc bi ton mi nhanh chnh xc c.

2.1.3. Xy dng h thng cc bi ton ha hc c th gii nhanh lm cu TNKQ

dng nhiu la chn

2.1.3.1. Ha i c ng.

Bi 1: Nguyn t nguyn t X c tng s ht bng 34

X l nguyn t:

20 12 2410 11 12A. Ne B. Na C. Mg

D. 2713 Al E. Kt qu khc

Bi 2: C oxit sau: SO2, SO3, CuO, Cu2O

Oxit no c thnh phn % O thp nht:

A. SO2 B. SO3 C. CuO D. Cu2O

Bi 3: Hai bnh cu c th tch bng nhau. Np oxi vo bnh th nht, np oxi c

ozon ha vo bnh th hai, p sut hai bnh nh nhau. t hai bnh trn hai a cn th khi

l ng ca hai bnh khc nhau l 0,21g.

Khi l ng ozon trong oxi c ozon ha l:

A. 0,63g B. 0,22g C. 1,7g

D. 5,3g E. Thiu iu kin, khng xc nh c.

Bi 4: tan ca KCl 00C l 27,6. Nng phn trm ca dung dch bo ha nhit

l:

A. 21,6 B. 20,5 C. 15,8

D. 23,5 E. Kt qu khc

Bi 5: Ly 20g dung dch HCl 37%, d = 1,84. c dung dch 10% l ng n c cn pha

thm l:

A. 27g B. 25,5g C. 54g

D. 80g E. Kt qu khc.

Bi 6: Ha tan 20 ml dung dch 0,05M vo 20ml dung dch H2SO4 0,075M, pH ca dung

dch thu c l:

A. 1 B. 2 C. 3

D. 2,5 E. Kt qu khc.

Bi 7: Ha tan 200g dung dch NaCl 10% vi 800g dung dch NaCl 20% ta c mt

dung dch NaCl c nng phn trm l:


61/77


62/77



ha hon ton v cho vo n c c mt dung dch. Cho dung dch ny tc dng vi dung

dch BaCl2 d thu c 4,66 kt ta. Thnh phn phn trm ca l u hunh trong mui sunfat

l:

A. 36,33% B. 46,67% C. 53,33%

D. 26,66% E. Kt qu khc.

Bi 14: Nung 11,2g Fe v 26g Zn vi mt l ng l u hunh c d . Sn phm ca phn

ng cho tan hon ton trong dung dch axit clohiric. Kh sinh ra c dn vo dung dch

CuSO4.

Th tch dung dch CuSO4 10% (d = 1,1) cn phi ly hp th ht kh sinh ra l:

A. 500,6ml B. 376,36ml C. 872,72ml

D. 525,25ml E. Kt qu khc.

Bi 15: Cho 1,53g hn hp gm Mg, Cu, Zn vo dung dch HCl d thy thot ra 448ml

Hr (ktc). C cn hn hp sau phn ng ri nung khan trong chn khng s thu c mt cht

rn c khi l ng l:

A. 2,95g B. 3,9g C. 2,24g

D. 1,885g E. khng xc nh c v thiu d kin.

Bi 16: Thi mt lung kh CO d qua ng s ng hn hp Fe 3O4 v CuO nung nng

n phn ng hon ton ta thu c 2,32g hn hp kim loi. Kh thot ra cho vo bnh ng

n c vi trong d thy to thnh 5g kt ta trng. Khi l ng hn hp 2 oxit kim loi ban u

l:A. 3,12g B. 3,22g C. 4g

D. 4,2g E. 3,92g

Bi 17: Cho 0,52g hn hp 2 kim loi tan hon ton trong H2SO4l d thy c 0,336l th

thot ra (ktc) khi l ng hn hp mui sunfat khan thu c s l:

A. 2g B. 2,4g C. 3,92g

D. 1,96g E. Kt qu khc.

Bi 18: Cho 2,81g hn hp A gm 3 oxit Fe2O3, MgO, ZnO tan va trog 300ml dungdch H2SO4 0,1M th khi l ng hn hp cc mui sunfat khan to ra l:

A. 3,81g B. 4,81g C. 5,21g


Bi 19: Thi mt lung kh CO d qua ng s ng m(g) hn hp gm CuO, Fe 2O3, FeO,

Al2O3 nung nng dn ton b kh thot ra sc vo n c vi trong d thy c 15g kt ta trng.

Khi l ng (m) ca hn hp oxit kim loi ban u l:


63/77



A. 217,4g B. 249g C. 219,8g

D. 230g E. Khng tnh c v Al 2O3 khng b kh.

Bi 20: Hn hp X gm hai kim loi hot ng A v B. Chia 4,04g X thnh hai phn

bng nhau:

Phn 1: Tan hon ton trong dung dch hai axit HCl v H2SO4 to ra 3,36l kh H2 (

ktc).

Phn 2: Tc dng hon ton vi dung dch HNO3 thu c Vl kh NO duy nht ( ktc).

1. V c gi tr l:

A. 2,24lt B. 3,36lt C. 4,48lt

D. 6,72lt E. Kt qu khc.

2. Khi l ng hn hp mui nitrat phn 2 l:

A. 2,062g B. 20,62g C. 8,22g

D. 82,2g E. 3,1g

Bi 21: Cho 19,2g kim loi M tan hon ton trong dung dch HNO 3 d ta thu c 4,48lt

kh NO ( ktc) dung dch A cho NaOH d vo dung dch A thu c mt kt ta B. Nung kt

ta B trong khng kh n khi l ng khng i c m(g) cht rn.

1. Kim loi M l:

A. Mg B. Al C. Cu

D. Fe E. Zn

2. m c gi tr l:

A. 24g B. 24,3g C. 48g


Bi 22: Chia 1,24g hn hp hai kim loi c ha tr khng i thnh hai phn bng nhau:

Phn 1: B oxi ha hon ton thu c 0,78g hn hp oxit.

Phn 2: Tan hon ton trong dung dch H2SO4long thu c Vlt H 2 ( ktc) v c cn

dung dch thu c m(g) mui khan.

1. Gi tr ca V l:A. 2,24l B. 0,112l C. 5,6l

D. 0,224l E. Kt qu khc.

2. Gi tr ca m l:

A. 1,58g B. 15,8g C. 2,54g


Bi 23. Hn hp X gm hai kim loi A, B hai chu k lin tip trong cng mt phn


64/77



nhm chnh. Ly 0,88g X cho tan hon ton trong dung dch HCl d thy to ra 672ml H 2 (

ktc). C cn dung dch thu c m(g) mui khan.

1. Gi tr ca m l:

A. 3,01g B. 1,945g C. 2,995g

D. 2,84g E. kt qu khc.

2. A v B l hai kim loi:

A. Be v Mg B. Mg v Ca

C. Ca v Ba D. Ca v Sr

Bi 24: Ha tan hon ton hn hp X gm 6,4g Cu v 5,6g Fe vo dug dch HNO3 1 M

thu c dung dch A v kh NO duy nht. Cho tip dung dch NaOH d vo dung dch A thu

c kt ta B v dung dch C. Lc ly kt ta, em nung ngoi khng kh n khi l ng

khng i thu c m(g) cht rn E.

m c gi tr l:

A. 16g B. 12g C. 24g

D. 20g E. Kt qu khc.

Bi 25: Ha tan hon ton hn hp gm 0,2ml FeO v 0,1mol Fe2O3 vo dung dch

HNO3 long d thu c dung dch A. Cho dung dch A tc dng vi dung dch NaOH d thu

c kt ta. Lc kt ta ra sch sy kh nung trong khng kh n khi l ng khng i

c m(g) cht rn, m c gi tr l:

A. 23g B. 32g C. 2,3g

D. 3,2g E. 48g

Bi 26: Cho 9g hn hp bt Mg v Al tan ht trong 200ml dung dch HCl thy thot ra

kh A v thu c dung dch B. Thm t hai dung dch NaOH vo B sao cho kt ta t ti

l ng ln nht th dng ht 500ml dung dch NaOH 2M. Lc kt ta, em nung n khi phn

ng hon ton thu c 16,2g cht rn.

1. Th tch kh A thu c ktc l:

A. 6,72lt B. 7,84lt C. 8,96ltD. 10,08lt E. 5,6lt

2. Nng mol/l ca dung dch HCl phn ng l:

A. 2M B. 4M C. 5M

D. 3M E. 2,5M

Bi 27: Kh h

nhanh +cuc+hay+ +do+xuan+hung

Documents