nhỮng rỦi ro thƯỜng gẶp trong cÁc dỰ Án phẦn mỀm

8/3/2019 NHNG RI RO THNG GP TRONG CC D N PHN MM

1/7

NHNG RI RO THNG GP TRONG CC D N PHN MM(*)

D n c thc thi trong mi trng thc vi nhiu bin ng, do ri ro l iu khng thtrnh khi. Ni cch khc, khng c d n no khng c ri ro. Ri ro nu khng c nhndin v kim sot tt c kh nng lm d n hon ton tht bi, hoc ch t cng lm pht sinh

nhiu vn kh khn, lm hao tn nhn lc v thi gian, bo mn lng tin ca khch hng,gim li nhun. Do , vic nhn din v kim sot tt ri ro lun l mt trong nhng cngvic quan trng bc nht trong vic qun tr d n.

Mt trong nhng v d kh ni ting v vic kim sot ri ro km, sinh ra cc rc ri ln vcui cng lm d n tht bi l trng hp d n nh m Virtual Case File ca FBI (M).D n khi ng t nm 2000 vi mc tiu hin i ha c s h tng cng ngh thng tin(CNTT) gi nua ca FBI, tht bi thm hi, gy tai ting ln cho FBI v b loi b vothng 1-2005 sau khi tiu tn t nht 100 triu -la ngn sch(**). C rt nhiu ri ro trong dn khng c kim sot tt, hai trong s cc ri ro hng u l: ban lnh o FBI v phmvi h thng thay i qu nhiu, c bit trc v sau s c tn cng khng b ngy 11 -9-2001.

Trong thc t, kh nng xut hin cng nh tc hi ca cc ri ro nhng d n khc nhau lhon ton khc nhau. C nhng ri ro xut hin trong rt nhiu d n, nhng tc hi gy ra likhng ln, hoc ch ln trong vi d n. Ngc li, mt s ri ro ch xy ra trong nhng iukin hoc d n nht nh, nhng tc hi do chng gy ra l rt ln, hoc tc hi c th don v ngn nga c. C nhng ri ro c th trnh c nu ta pht hin sm, c nhngri ro buc phi chp nhn v phi c hnh ng i ph hoc khc phc.

Cc ri ro rt a dng v chng xut pht t nhiu ngun khc nhau, t bn ngoi ln t ni bd n hoc t chc. Theo phn tch ca Vin cng ngh phn mm M SEI(**), thng thng

cc ri ro xut pht hoc phn loi t ba nhm sau.

1. Nhm cc mi rng buc v cam kt (Program Constraints)

Bao gm cc ri ro lin quan n cc mi rng buc bn trong ln bn ngoi. Ri ro xy ra khicc mi rng buc ny c gi nh s xy ra (hoc c thc hin) nhng khng xy ra,hoc ngc li c gi nh s khng xy ra nhng trn thc t xy ra. Thng thng, ccmi rng buc bn ngoi c th lin quan n vic khch hng khng thc hin cc iu camkt, yu cu thay i qu nhiu, chm phn hi. Trong khi , cc mi rng buc bn trongc th lin quan n ngun lc yu km, vic thay i nhn lc gia d n, s h tr ln nhaukm...

Cc ri ro thng xoay quanh cc vn sau: V ngun lc, cc mi rng buc bn ngoi tcng n thi gian, nhn lc, ngn sch hoc phng tin ti tr cho d n. V hp ng, cciu khon rng buc cam kt trong hp ng gia hai bn, thi hn thc hin d n, ccyu cu nghim thu, cc yu cu v phm vi d n v cc thay i. V i tc, bao gm iucam kt v rng buc khc i vi khch hng, thu ph, ban gim c.


2/7

Minh ha cho nhm ny, mt s ri ro thng gp trong thc t bao gm:

Thi gian thc hin d n qu gt:Thi hn thc hin v bn giao sn phm qu ngn, xuthin ngay t u d n, hoc c kh nng xut hin cao trong lc thc thi. Cc ri ro ny linquan n cc iu cam kt cp cao, hoc do qu thiu d liu c lng, hoc do d n s

dng cng ngh mi, phc tp cao do ri ro hu nh c nhn thy trc.Thiu thi gian cho kim nh:Kim nh (testing) l mt khu kh quan trng v chim nhiuthi gian, c bit cc giai on cui. Tuy nhin, trong nhiu d n, thi lng v nhn lcdnh cho cc tc v ny li kh hn ch. Cc yu t dn n ri ro ny thng lin quan ntnh cht c th ca d n nh kh nng sinh li cao, hoc do d n c yu cu thay i qunhiu.

2. Nhm v k thut pht trin phn mm (Product Engineering)

Bao gm cc ri ro lin quan n k thut pht trin phn mm. Cc ri ro c th lin quan

n cc chng hay nhm tc v lin quan n k thut ca d n nh cng ngh mi, yu cukhng r rng, thit k khng tun th cc tiu chun, quy trnh ca khch hng kh hiu,phc tp, h thng c thiu ti liu, thiu cng c kim nh theo chun mc

Cc ri ro thng xoay quanh cc vn lin quan n yu cu ca d n: thng gy ra shiu lm gia hai bn, hoc c s cch bit ln so vi nhng c lng t ban u. K n lthit k. iu ny xy ra khi thit k khng phn nh ng yu cu ca phn mm, hoc phnmm vn chy nhng km hiu qu, khng phn nh ng cc mi rng buc khi s dngphn mm. Ri ro lin quan n k thut cng pht sinh khi vic pht trin d n khng phnnh ng cc thit k, v chng trnh cha ng nhiu li ni ti mc n v. khu tchhp v kim nh, sn phm cha ng nhiu sai st khi tch hp, hoc cha ng li tim n

do kim nh cha ht cng dn n nhng ri ro v k thut. Cui cng l cc yu cu cbit khc, thng l v tnh an ton ca phn mm, tnh n nh trong mi trng vn hnhthc, bo mt d liu.


Yu cu kh hiu, nhiu thay i:Ri ro ny bt gp trong rt nhiu d n, v l mt trongnhng nguyn nhn ph bin nht lm cho d n ko di v thm ch tht bi. Ri ro lin quan n nhiu trng thi dn n vic hiu sai, b st hoc b qu ti cc yu cu v thay i cad n, thng thng bao gm cc yu cu:

- Khng , khng r rng, vn phong tru tng, thiu d liu.- Mu thun nhau, thiu cht ch hoc qu s si.

- Thay i qu nhiu v thng xuyn (hng ngy, hng tun).

- Thay i st lc hon thnh d n.


3/7

- Ti liu yu cu qu s, do nhiu ngi tham gia.

Kim nh mc n v (unit test) ngho nn:Ri ro ny kh ph bin trong nhiu d n. Kimnh mc n v phi do lp trnh vin (developer) thc hin trc khi bn giao sn phm tch hp v kim nh mc h thng (system test). Cng vic ny i hi thi gian, do nu

khng gim st cht ch, n thng b b qua hoc lm chiu l. Ri ro ny s dn n nhngli phn mm tim n rt kh pht hin v chnh sa khi phn mm i vo hot ng, hoc nuchnh sa s tn rt nhiu cng sc.

3. Nhm v mi trng pht trin d n (Development Environment)

Bao gm cc ri ro lin quan n cc iu kin htr v bo m d n c thc thi tt.Chng hn cc ri ro lin quan n bt ng ngn ng, mi trng pht trin vi k thut qumi, phong cch qun l khng ph hp, mi trng v cng c truyn thng km, thiu phnmm do b rng buc v vn bn quyn, mi trng lm vic cht chi, nng bc, thiu hthng backup d liu v ngun in d phng

Cc ri ro thng lin quan n bn vn sau: th nht l quy trnh, bao gm k hoch phttrin d n, ti liu, s rng buc tun th quy trnh, truyn thng gia cc nhm, phngphp pht trin d n, kh nng ca trng d n, s gim st ca cp trn hoc ca khchhng. Th hai l k thut, dng pht trin d n, ngn ng, phn mm c bn quyn, cc bgi lp, bin dch, h thng my tnh; cng ngh mi. Th ba l mi trng lm vic nhvn ha, thi quen, thi , tinh thn lm vic, s hp tc vi nhau ca nhn vin. Ri ro vmi trng, lut php, s n nh v chnh tr. V th t l nhn lc nh trnh , k nng vkinh nghim ca ngun lc; bt ng ngn ng; cc xung t.


Nhn vin thiu kin thc v kinh nghim:Ri ro ny lin quan n vn trnh , kin thcv kinh nghim ca nhn vin d n yu km (nht l nhn vin mi), khng p ng cyu cu kht khe ca d n, c bit l cc d n s dng cng ngh v k thut mi, phctp cao, d n c pht trin da trn h thng c sn, i hi nhn vin phi am hiu.

Ro cn ngn ng:Ri ro v ro cn ngn ng mang tnh t nhin v xy ra trong hu ht ccd n lm cho i tc nc ngoi. Trong thc t, ri ro v ting Anh l ph bin nhng cc dn c th khc phc c do hu ht k s u c th lm vic vi ti liu ting Anh, mt skh khn ln nht thng ch lin quan n giao tip trc tip. Ngc li, ri ro v ting Nhtv Php c lu c bit v mc nghim trng ca chng. Hu ht k s khng th hiuv lm vic trc tip vi ting Nht v Php, u phi qua trung gian l cck s cu ni(Bridge Engineer). Chnh t vic thng qua trung gian ny xut hin kh nhiu ri ro nhtruyn thng chm chp, hiu sai vn ...

Ri ro l iu khng th trnh khi trong cc d n phn mm, nu khng nhn dng v kimsot tt, cc ri ro tt yu s dn n cc kh khn tht s cho d n, lm cho d n tht bi.Trong bi vit sau, chng ti s tip tc phn tch cc kh khn thng gp trong cc d n,


4/7

cng nh cc nguyn nhn ph bin, t c th kim sot d n tt hn.

Ng Vn Ton

(*) Xin xem t s bo ra ngy 25-2-2010.

(**)Ti liu tham kho1. Taxonomy - Based Risk Identification - Software Engineering Institude (SEI) - CarnegieMellon University (http://www.sei.cmu.edu/)

2.http://en.wikipedia.org/wiki/Virtual_Case_File

Hiu cng vic v c k nng mm

Tng thc hin hn 60 d n khc nhau, ti cho rng ri ro thng gp khi lm d n bao gmba loi: Th nht l s thay i nhn s ca i d n. Do cc thnh vin trong i d n nm vng cng vic v lm vic vi khch hng mt thi gian di, nn khi c thay i thnhvin th vic bn giao mt nhiu thi gian; c bit vi cc d n trin khai bn khch hng th

vic ny cn b nh hng bi cc thnh vin mi cha hiu r c cc thi quen, cch lmvic ca khch hng. Th hai, c s thay i nhn s ca d n khch hng. Khi c thay i v tr ngi qun l d n ca khch hng, vic xt li cc yu cu ca d n cng rt thngxy ra. Th ba l vic thiu k nng mm ca i d n, c bit l i trin khai. C mt scn b lm vic rt tt ni b, nhng khi lm vic vi khch hng th cn thiu cc k nnggiao tip, iu ny gy nhiu kh khn hn trong qu trnh trin khai d n vi pha khchhng.

mt d n thnh cng, gim c d n cn bo m rng i d n nm vng cng vic mnh ang thc hin, c k nng mm v bit tn dng s h tr ca khch hng, c bitl s hp tc ca khch hng vi i d n.

Nguyn Minh Nht, Gim c Trung tm Gii php phn mm ngn hng - ti chnhthuc Cng ty H thng Thng tin FPT

Hiu nhu cu v chin lc kinh doanh ca i tc

Vi 10 nm kinh nghim trong cng vic, ti cho rng cc loi ri ro ng ni nht gm: thnht, yu cu ca i tc thay i thng xuyn, c bit nhm khch hng khng chuyn vlnh vc phn mm. i vi h, nhu cu thay i ty thuc vo t chc v nhu cu ca thtrng hoc chin lc kinh doanh. iu ny dn n s thay i trn thit k v nh hngn c tin ln cht lng ca sn phm. Th hai, yu t con ngi trong d n. Vi nhng

d n di hi, vic lu gi li nhng kinh nghim ca nhng thnh vin nng ct l iu vcng quan trng i vi s thnh cng ca d n. Vi cc d n ln, khi nhu cu v nhn stng cao, vic tuyn dng thnh vin cho d n c k nng cn thit cng khng n gin vth trng nhn lc CNTT ca Vit Nam cha mnh cung cp ngun nhn lc di dov ng yu cu.

Mt gim c d n cn phi hiu r nhu cu v chin lc kinh doanh ca i tc, gip hnh hng pht trin theo ng hng v kh nng h tr ca cng ngh. Bn cnh , gim
http://en.wikipedia.org/wiki/Virtual_Case_Filehttp://en.wikipedia.org/wiki/Virtual_Case_Filehttp://en.wikipedia.org/wiki/Virtual_Case_Filehttp://en.wikipedia.org/wiki/Virtual_Case_File


5/7

c d n cng phi trang b cho mnh kh nng gi lin lc vi i ng pht trin v khchhng, vi cc nhm lm vic... y l iu quyt nh i vi mi quan h vi i tc, cngnh tinh thn lm vic v s kt dnh cc thnh vin trong nhm. Cui cng, gim c d ncn p dng quy trnh cht ch v hp l theo di d n, cn iu chnh tc ng ngay khic biu hin bt thng v nhng d liu cng nh mi trng ca d n.

Trng nh Quang, Trng phng Qun l d n, CSC Vit Nam

25 B QUYT QUN L D N

c rt nhiu sch bo vit v phng thc v k thut qun l d n hiu qu. 25 b quyt di y c ckt li t l thuyt v kinh nghim qun l ca cc chuyn gia AMA (American Management Association)mt tchc phi li nhun ni ting v o to Qun Tr Kinh Doanh

1. Xy dng mt i nhm on kt cng gii quyt vn . Nu khng bn s kh c th a ra gii php ng nhoc s to ra nhiu tranh ci v mc tiu ca d n

2. Hy lun ghi nh v tun theo cc mc tiu ra trong sut qu trnh d n

3. Xy dng mt chin lc t c tt c cc mc tiu ca d n


6/7

4. Gim st v kim tra nh k bo m rng d n lun nm trong mc tiu ban u ra.

5. Xc nh r cc ct mc v chun nh gi: kt qu mong mun, cc tr ngi, lp ra cc chnh sch s gip bnt c kt qu nh mong i

6. Cp nht thng tin t tt c cc Stakeholders (l nhng ngi c lin quan, dnh lu hoc b tc ng bi cc hotng ca d n) trnh mu thun v mt li ch sau ny

7. La chn thnh vin thch hp cho d n l nhng ngi c th ng gp nhng nhn nh v thng tin c chcho d n ch khng ch n thun l ngi c th hp tc lm vic nhm.

8. Lm vic theo nhm. Nu tt c cc thnh vin ca mt i/nhm lm vic c lp, sn phm sau cng s khngn khp cng ging nh nhng g nhm th hin.

9. Hy thc t v s lng d n m bn hoc t chc ca bn c th m trch v cc mc tiu ra.

10. Lp k hoch d n theo cch tr li cc cu hi nh: phi lm nhng g ? Ai lm ? Bao nhiu ? Khi no ? Lmnh th no ?

11. a ra tht nhiu gii php la chn (brainstorming), sau chn ra ci ti u nht da trn cc thng s thit lpban u (Vd: da trn chi ph, thi gian, mc tiu )

12. Hy thng lng khi cn nhng ngun lc/ti nguyn/yu t c rt t hoc kh tm kim.

13. Hy bn giao nhng phn c th theo tng ct mc chnh ca d n, nh vy m tin trnh s c th c olng d dng hn

14. a ra chun nh gi, nh lng, c t tt c cc yu t c th nh hng n gi tr ca cc chun ny.

15. ng lp thi gian biu cho bt k cng vic no c thi gian nhiu hn t 4 n 6 tun. Thay v vy, hy chianh ra thnh nhiu tc v d qun l.

16. Tip tc t ra nhng cu hi. Cng c nhiu cu hi, bn s cng tm ra nhiu cch gii quyt cc vn hockhm ph ra nhng vn i lp vi nhng g nh ngha ban u.

17. Trnh s cm d c gng hon thnhxut sc mi vic iu s dnh cho phin bn sau ca sn phmhoc b phn dch v.

18. Hy dnh thi gian d phng trong trng hp xy ra nhng tnh hung khng mong i hoc nhng vn cha c d tnh.

19. Lm tt c mi th m bn c th gi cho cc tc v theo ng lch trnh, mt s sai lm no y c thlm sa ly d n hin ti

20. Lun cnh gic cc ro cn phong ta trong qu trnh d n (roadblocks) v hy hng n hot ng chuynnghip (pro-active), ng phn ng li chng m hy gip cc thnh vin trong d n hon thnh nhim v ca h.

21. Xem nh cc thnh vin trong nhm ang thc hin cc nhim v quan trng, do , h s khng th c gnglin tc thc hin thm cc cng vic khc.

22. c ra nhng thnh vin c th thc thi nhiu vai tr khc nhau trong qui trnh qun l d n.

23. ng cc thnh vin i n st nt mi bt u thc hin nhim v. Khi , nu vn pht sinh, skhng cn thi gian trng sa cha v s b tr hn bn giao.


7/7

24. Hy lun ghi nh 3 ln sc p: hon thnh d n theo ng tin , kinh ph, mc tiu v mong i ca khchhng.

25. Hy ghi nhn li kt qu ca cc d n: xem xt li c nhm lm vic v cc nhim v thc thi.

nhỮng rỦi ro thƯỜng gẶp trong cÁc dỰ Án phẦn mỀm

Documents