nieprzyjemny zapach z ust
DESCRIPTION
BOŻENA KĘDRA ZAKŁAD CHORÓB PRZYZĘBIA I BŁONY ŚLUZOWEJ JAMY USTNEJ UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO w BIAŁYMSTOKU 2009/2010. NIEPRZYJEMNY ZAPACH Z UST. NIEŚWIEŻY ODDECH HALITOSIS FETOR EX ORE BAD BREATH OZOSTOMIA ORALMADOLOR STOMATODYSODIA. WYSTĘPOWANIE PRZYKREGO ZAPACHU Z UST - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
NIEPRZYJEMNY ZAPACH Z UST
BOŻENA KĘDRAZAKŁAD CHORÓB PRZYZĘBIA I BŁONY ŚLUZOWEJ JAMY USTNEJ
UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO w BIAŁYMSTOKU2009/2010
NIEŚWIEŻY ODDECHHALITOSIS
FETOR EX OREBAD BREATHOZOSTOMIA
ORALMADOLORSTOMATODYSODIA
WYSTĘPOWANIE PRZYKREGO ZAPACHU Z UST JEST ZWIĄZANE Z OBECNOŚCIĄ W WYDYCHANYM POWIETRZU
LOTNYCH ZWIĄZKÓW SIARKI /LZS/:
metylomerkaptanu, siarkowodoru, siarczku dimetylu oraz innych, np.:
putrescyny, kadaweryny, kwasu masłowego i propionowego, indolu, skatolu
Związki te powstają na skutek proteolitycznego rozkładu peptydów zawierających siarkę oraz aminokwasów zawartych w ślinie, złuszczanym
nabłonku, płynie szczelin dziąsłowych, płytce nazębnej oraz resztkach pokarmu.
ZA PRODUKCJĘ TYCH ZWIĄZKÓW ODPOWIEDZIALNE SĄBYTUJĄCE W CHOROBOWO ZMIENIONYCH REJONACHOKREŚLONE GATUNKI BAKTERII BEZTLENOWYCH, NP.:
Porphyromonas gingivalisPrevotella intermedia / nigrescens
Fusobacterium nucleatumTanarella forsythia
Treponema denticolaPorphyromonas endodontalis
Bacteroides forsythus / melaninogenicusKlebsiella pneumoniae
Eubacterium
K L A S Y F I K A C J A H A L I T O Z YI. HALITOZA PRAWDZIWA
Wyczuwalny wyraźny nieprzyjemny zapach z ust o intensywności nie do zaakceptowania
I.A HALITOZAFIZJOLOGICZNA
Nieprzyjemny zapach z ust wynika z procesów gnilnych w jamie ustnej. Nie stwierdza się choroby lub zmian patologicznych mogących być przyczyną halitozy. Miejscem jego powstawania jest przede wszystkim grzbietowa tylna część języka. Należy wykluczyć przyczynę dietetyczną
I.B HALITOZAPATOLOGICZNAa) PRZYCZYNA HALITOZY W JAMIE USTNEJ
Nieprawidłowa higiena jamy ustnej, Stan uzębienia / próchnica, pozostawione korzenie /, długotrwałe nieotwieranie jamy ustnej /po porannym przebudzeniu/, Xerostomia , obfite naloty na języku, zmiany grzybicze, nowotworowe, zapalne, Infekcje oraz zapalne i wrzodziejące zmiany w obrębie jamy ustnej
b)PRZYCZYNA HALITOZY POZA JAMĄ USTNĄ
pokarmy o ostrym zapachu, palenie tytoniu, alkohol, zaawansowany wiek, zaburzenia żołądkowo – jelitowe ( choroba wrzodowa, refluks, przepuklina rozworu przełykowego, nowotwory), schorzenia laryngologiczne ( zapalenie zatok, śluzówki nosa, migdałków), zapalenie płuc/oskrzeli, gruźlica płuc, nowotwory, cukrzyca, białaczka, marskość wątroby, odwodnienie, gorączka, zaburzenia psychogenne – depresja, schizofrenia, hipochondria; niewydolność nerek L e k i: przeciwnadciśnieniowe, antycholinergiczne, moczopędne, przeciwdepresyjne, przeciwhistaminowe, pochodne amfetaminy; Leczenie naświetlaniami; głodzenie.
II. PSEUDO- HALITOZA
Nieprzyjemny zapach z ust nie jest wyczuwalny przez otoczenie, ale pacjent uparcie skarży się na jego występowanie . Stan można poprawić poprzez konsultację - udostępnienie piśmiennictwa, szkolenie i wyjaś-nienie wyników badań oraz proste zabiegi higieniczne w obrębie j.u.
III.HALITO-FOBIA
Po zakończeniu leczenia halitozy lub pseudohalitozy pacjent jest nadal przekonany, że choruje na halitozę. Nie stwierdza się objawów halitozy w wywiadzie jak i badaniu przedmiotowym.
DIAGNOSTYKA HALITOZY
- I. Powstrzymać się od spożywania aromatycznych pokarmów na 48 godz, antybiotyków na 3 tygodnie,
- Na 3 godz papierosy, kawa, guma do żucia, nie jeść, nie myć zębów, nie używać płukanek
II. testy organoleptyczne:- Test dłoniowy, nadgarstkowy- Test łyżeczkowy- Test z nitką
0 – brak nieprzyjemnego zapachu
1 – zapach dyskretny, trudny do określenia
2 – niewielki, ale wyraźnie rozpoznawalny
3 – umiarkowany, ale zdecydowanie obecny
4 – silny, wyraźnie stwierdzony, do wytrzymania 5 – bardzo silny, nie do wytrzymania w trakcie badania
Skala organoleptyczna wg prof. Rosenberga
R O Z P O Z N A N I E
BADANIE ORGANOLEPTYCZNE polega na wąchaniu i ocenie zapachu z jamy ustnej
/wg skali od 0 do 5/ z odległości ok. 20 cm od twarzy pacjenta.
Pacjent nie powinien otwierać ust przez 3 min, powstrzymać oddech na 30 s,
po czym delikatnie chuchnąć.
Aby badanie było mniej krępujące poleca się pobieranie
wydychanego powietrza do torby PTFE, o poj. ok. 2 l.
R O Z P O Z N A N I E
TEST SCULLY & MAAYTAH’A
polega na mocnym zetknięciu jak największej powierzchni grzbietu języka z grzbietową powierzchnią dłoni
i powąchaniu jej
po 2 min.
R O Z P O Z N A N I E
ZAPACH TYLNEJ CZĘŚCI JĘZYKA
ocenia się zbierając z niej nalot
pałeczką do wymazów lub skrobaczką do języka.
Zapach ocenia lekarz z odległości ok. 3 cm
R O Z P O Z N A N I E
BADANIE ZAPACHU ŚLINY
pobranej na płytkę Petriego, inkubowanej
przez 5 min w temp. 37
R O Z P O Z N A N I E
CHROMATOGRAFIA GAZOWA
metoda najlepsza choć nietania
R O Z P O Z N A N I E
BADANIE HALIMETREM
o występowaniu halitosis świadczą wartości LZS w granicach 80 -100 ppb
DIAGNOSTYKA HALITOZY III. Pomiary lotnych związków siarki:
- ZŁOTY STANDARD - Chromatografia gazowa siarkowodór, merkaptan metylu, siarczek dimetylu
- Monitor przenośny Halimeter – j.w. prosta obsługa, niski koszt- Ppb: - 125 – 75 – : 2 – 1 – 0 (organoleptycznie)
- Kalorymetryczna metoda ninhydrynowa – niskocząsteczkowe związki aminowe w płynach ustrojowych( np. w ślinie - pośrednia ocena aktywności metabolicznej bakterii odpowiedzialnych za halitozę i ilościową ocenę aminokwasów stanowiących pulę substratów do przemian
- Test BANA – pośredni – ocenia obecność bakterii rozkładających trypsynę: Treponema denticola, Porphyromonas gingivalis, Bacteroides forsythus;
L E C Z E N I E
Właściwie poinformować pacjenta o dolegliwości
Wyeliminować przyczyny pochodzenia zębowego, wyleczyć stany zapalne błony śluzowej jamy ustnej
Umotywować pacjenta do utrzymywania codziennej higieny jamy ustnej, również języka i uzupełnień protetycznych
Zalecić stosowanie past do zębów i płukanek z CHX,
triklosanem, olejkami eterycznymi, chlorkiem cynku.
W celu neutralizacji nieprzyjemnego zapachu:
drażetki chlorofilowe do połykania / Fresh Natura /
tabletki z cynkiem do ssania / Hali-Z /,
gumę do żucia, miętę.
L E C Z E N I E
skierować pacjenta na konsultację specjalistyczną:
laryngologiczną, gastrologiczną,
pulmonologiczną
w przypadku utrzymywania się przykrego zapachu, mimo leczenia
P A M I Ę T A J M Y
Nieprzyjemny zapach z ust jest przypadłością bardzo wstydliwą i krępującą.
Dlatego też postępowanie lekarskie powinno być bardzo delikatne i przemyślane
Należy uświadamiać pacjentów o możliwościach jej leczenia, a stomatolog powinien być pierwszą osobą ,
która diagnozuje schorzenie i wprowadza leczenie
badanie gustometryczne
SMAKI
Słodki: cząsteczki organiczne; cukry, alkohole
Słony: roztwory soli, jony, np. kation sodu, wrażenie modyfikowane przez anion, np. NaCl i NaK
Kwaśny: cząstki organiczne; kwasek cytrynowy, jony wodorowe
Gorzki: cząsteczki organiczne; często trucizny
Umami: cząstki organiczne, mięso, sfermentowane sery; kwas glutaminowy (przyprawa: glutaminian sodu)
Wrażliwość na smak wynika z uwarunkowań genetycznych,
np. niektóre osoby silniej odczuwają smak słodki, natomiast jedna czwarta populacji
- zwłaszcza kobiety – jest szczególnie wrażliwa na smak gorzki.
Wrażliwość zależy od temperatury: optymalna to 20-30°C, wzrasta w czasie ciąży,
maleje z wiekiem.
Różnice w smaku potraw odczuwamy dzięki receptorom w kubkach smakowych, które są rozmieszczone w błonie śluzowej :
języka, podniebienia,
tylnej części gardła i górnych partiach przełyku.
Każdy z kilku tysięcy kubków (2-5 tys.) jest unerwiony przez 50 włókien nerwowych.
Docierają one do komórek smakowych, które są stale odtwarzane,
bo niektóre z nich żyją najwyżej 10 dni.
Na ocenę smaku potraw ma wpływ zmysł wzroku i węchu.
Mało kto zdecyduje się na spróbowanie niebieskofioletowego mięsa, bo w przyrodzie niebieski jest kolorem gnicia,
a fiolet ostrzega przed zagrożeniem.
Węch jest kilka tysięcy razy bardziej wrażliwy na stężenie cząsteczek chemicznych niż smak.
Bez niego (np. w czasie przeziębienia) wrażeniasmakowe są o wiele słabsze lub całkowicie zanikają.
dysgeuzja i ageuzjazaburzenia smaku
w chorobie Alzheimera w zespołach Turnera i Kallmana
w polineuropatii cukrzycowej w polineuropatii związanej z niedoborem witaminy B12
w chorobach endokrynologicznych: Addisona Cushinga
niedoczynności tarczycy
zaburzenia smaku
mogą towarzyszyć brakowi w organizmie witaminy PPmogą być ubocznym efektem stosowania niektórych leków.
po urazach głowy
w przebiegu chorób nowotworowych m.in. guzów ślinianki przyusznej
mogą być objawem chorób zapalnych mózgu- stwardnienia rozsianego
- udarów mózgu - objawem przewlekłej boreliozy
zaburzenia smaku mogą prowadzić do wtórnych następstw:
nadużywania soli kuchennej i cukru
spadku wagi ciała
zaburzeń układu odpornościowego
Informacje o zaburzeniach smaku może podać sam pacjent w trakcie wywiadu lekarskiego lub podczas badania klinicznego.
Podczas badania stosuje się roztwory 4 podstawowych smaków:
słodkiego - roztwór glukozy słonego - soli kuchennej
kwaśnego - kwasku cytrynowego gorzkiego - chininy
umami - glutaminian sodu
GUSTOMETRIA kolejny etap badania
to podawanie wzrastających stężeń roztworów dla każdego smaku