nietzsche-boyle-buyurdu-zerduşt

8/22/2019 Nietzsche-Boyle-Buyurdu-Zerdut

1/204

B YL E BUYURDU ZERDT

F riedrich Nietzsche

eviri: Korkut Ata

ilgi klt r sanat

Cep Yayn No: 10

Byle Buyurdu ZerdtFriedrich Nietzsche

Genel Yayn Ynetmeni / Ahmetzci

eviri / Korkut AtaEditr / Taner Dileklen


2/204

Tasarm / Adem enelKapak Fotoraf/Dr . Serhat Demirolu

Kapak / Yunus KaraaslanT . C. Kltr Bakanl Sert ifika No:14111

lgi Kltr Sanat Yaynck 2010lgi Kltr Sanat Yaynck

ata leme Sokak. No: 27/10Caalolu /STANBUL

Te l: 0212 526 39 75Belgegeer: 0212 526 39 76

www. ilgiyayinevi.com

[email protected]

indekiler

BY LE BUYURDU ZERDT ............................................................................................1

NC BLM ZERDTN BALANGI SYLE V...........................................6

ZERDT N SESLEN.................................................................................................16

Deme stne...........................................................................................................16

Erdem Krsleri stne....................................................................................................17

te Dnyallar stne.......................................................................................................19

Bedeni Kmseyenler stne..........................................................................................21

Sevin ve Tutku stne.....................................................................................................22

Solgun Sulu stne.........................................................................................................23

Okuma ve Yazma stne..................................................................................................25

Dadaki Aa stne........................................................................................................26

lm t leyenler stne................................................................................................28

Sava ve Savalar stne................................................................................................29
mailto:[email protected]:[email protected]:[email protected]:[email protected]:[email protected]:[email protected]:[email protected]:[email protected]:[email protected]


3/204

Yeni Putlar stne............................................................................................................30

Panayn Sinekleri stne................................................................................................32

Namusluluk stne...........................................................................................................34

Dost stne.......................................................................................................................35

Bin ve Bir Hedef stne....................................................................................................36

Yakn Sevgisi stne........................................................................................................38

Yaratn Yolu stne....................................................................................................39

Gen ve Ya Diicik ler stne........................................................................................41

Zehirli Y lan Sokmas stne............................................................................................42

ocuk ve Evlilik stne....................................................................................................

43Serbest lm stne.........................................................................................................45

Armaan Veren Erdem stne..........................................................................................47

II. BLM ..........................................................................................................................51

A yna Tutan ocuk.............................................................................................................51

Mutluluk Adalarnda.........................................................................................................53

Acyanlar stne...............................................................................................................

55Rahipler stne.................................................................................................................56

Erdemliler stne.............................................................................................................58

A yaktak stne............................................................................................................60

Zehirli rmcek stne....................................................................................................62

nl Bi lginler stne........................................................................................................65

Gece Trks

....................................................................................................................

66Dans Trks ....................................................................................................................68

Mezar ark....................................................................................................................69

Kendini Yenmek stne....................................................................................................72

Ycensanlar stne........................................................................................................74

Kltr lkesi stne.........................................................................................................75

Lekesiz Kavrama stne...................................................................................................77

Bilginler stne................................................................................................................79


4/204

airler stne....................................................................................................................80

Byk Olaylar stne.......................................................................................................82

Falc..................................................................................................................................84

Kurtulu stne................................................................................................................86

nsan Kurnazl stne....................................................................................................89

En Sakin Saat....................................................................................................................91

III. BLM .........................................................................................................................94

Gezgin...............................................................................................................................94

ehre ve Bilmece stne..................................................................................................96

stenmeden G elen Mut luluk...............................................................................................

99Gne Domadan ............................................................................................................101

Kltc Erdeme Dair ...................................................................................................103

Zeyt in D a stnde........................................................................................................107

Ge ip Gitme stne........................................................................................................109

Dnmeler stne.............................................................................................................111

Yurda Dn...................................................................................................................

114 K tlk stne..........................................................................................................116

rln Ruhu stne.....................................................................................................119

Eski ve Yeni Levhalar stne.........................................................................................122

yileen H asta..................................................................................................................134

Byk zlem stne......................................................................................................139

Dier D ans

ark...........................................................................................................

140Yedi mhr veyaevet vemin ark..........................................................................143

IV . BLM ....................................................................................................................146

Bal Kurban.....................................................................................................................146

Yardm steme .....................................................................................................148

Kral larla Konuma..........................................................................................................150

Kum Sl ....................................................................................................................153

Byc ............................................................................................................................155


5/204

Hizmet D.....................................................................................................................160

En irkin nsan ...............................................................................................................163

Gnll Dilenci ...............................................................................................................166

Glge..............................................................................................................................168

le Vakt i .......................................................................................................................170

Selamlay.......................................................................................................................172

Akam Y emei ................................................................................................................175

Yksek nsan stne.......................................................................................................176

Gam ark.....................................................................................................................183

Bil im stne...................................................................................................................

187l Kzlar Arasnda........................................................................................................188

l Byyor: Yazk l Gizleyenlere! ............................................................................189

Uyan.............................................................................................................................193

ek Bayram..................................................................................................................195

Sarholuk ark.............................................................................................................197

aret...............................................................................................................................

202


6/204

N C B L M

Z E R D T N BAL A N G I S Y L E V

1

Zerdt otuz yandayken yurdunu ve yurdunun gln brakarak daaekildi. Orada on yl

boyunca bkmadan, usanmadan ruhunu dinledi . Amasonunda gnlnde bir deiklik duydu.

Bir gn tan kll nda kalk t, gnein karna get i ve onayleseslendi:

Ey byk yldz, aydnlatacak bir eyin olmasa yazgn ne olurdu? On yl var ki buraya,

maarama yorsun. Eer ben, kartalm ve ylanm olmasaydk ndan ve yolundan

bezerdin. Fakat biz her sabah seni bekledik . In fazlas a ldk ve bunun iin seni

kutsadk. Bak; ben, fazla ba l toplamar gibi uzanacak ellere muhtacm.

nsanlar arasnda akll lar de liliklerine,

fakirler de zenginliklerine bir defa daha sevininceyekadar armaanlar paylarmak ist iyorum. Bunun i in alara inmeliyim. Nasl ki sen

cmert yldz, akamlar denizin arkasna iniyor ve arka dnyaya k gtryorsan ben de

senin gibi, inmek istediim insanlarn ara larna inme liyim.

Ey, en byk mut luluu bile kskanmadan grebilen tok gz, beni kutsa. Tamak isteyen

kadehi kutsa ki iinden su,a ltn gibi aksn ve mut luluun parltlar her tarafa tan. Bak,

bu kadeh yine boalmak, Zerdt yine insan olmak ist iyor.

Zerdt n inii byle balad.

2

Zerdt , yalnz olarak dadan aya indi ve kimse ile karlamad. Fakat ormann iine

girince karna ya bir adam kt. Bu adam ormanda kk toplamak iin kutsal

kulbesinden km.ht iyar, Zerdt eyleseslendi:

Bu yolcu bana yabanc gelmiyor, bir ka yl nce buradan gemit i. Ad Zerdt t, fakat o

demi. O zaman kln daa gtryordun, bu gn ateini vadi lere mi tamak ist iyorsun?

Kundakk cezasndan korkmuyor musun? Evet, Zerdt tanm. Onun gz saftr ve

nd

ahibir kin gizl

enm

ez

.

Dans

eder gibi yrm

esi ond

an d

eil mi

?

Zerd

tde

mi,

Zerdtocuk olmu. O uyanktr; imdi uyuyanlar arasnda ne yapacak? Yalnzlkta iken bir

deniz iindeymi gibi yayordun ve deniz seni tayordu.imdi ne yazk ki karaya kmak

ist iyorsun. Ne yazk k i gvdeni yine kendin srklemek ist iyorsun.

Zerdtcevap verdi: nsanlarseviyorum.

htiyar dedi ki; Benim ormana ve yalnzlaekiliim neden, insanlar pek ok sevdiimden

deil mi? imdi tanr seviyorum. nsanlar sevmiyorum. nsan, bence olduka eksik bir

eydir.nsan sevmek beni yok edebilirdi.

Zerdt dedi ki; Ne diyesevgiden bahsediyorum,

ben insanlara bir armaan gtryorum.


7/204

ht iyar; Onlara bir ey verme. Onlardan al, daha iy i. Onlardan bir ey al ve onlarla beraber

ta, daha iy i. Bu onlarn houna gider, yeter ki senin houna gits in. Eer ki onlara bir ey

vermek istersen sadakadan baka bir ey verme. Ve bunun iin de onlar di lendir. dedi.

Zerdt; Hayr dedi.ben sadaka vermem. Sadaka verecek kadar fakir deilim.

ht iyar, Zerdt e gld veyle dedi:

yle ise hazinelerini kabul et t irmeye bak. Onlar yalnzlaekilenlere kar gvensizdir ve

bizim, armaan vermek i in geldiimize inanmazlar. Bizim,sokaklardaki admlarz onlara

ok sessiz ge lir . Gece, gnein domasndan ok nce , yataktayken, bir adamn ayak sesini

itse ler kendi kendilerine bu hrsz nereye gidiyor?; diyesorarlar.nsanlara gitme, ormanda

ka l. Hayvanlar arasna gitsen daha iy i. Neden benim gibi olmak istemiyorsun? Aylar arasnda

ay, kular arasnda ku.

ht iyar, ormanda ne yaparsn? diyesordu Zerdt.ht iyar yle dedi:

Ben ark lar besteleyip sylerim veark lar bestelerken gler,alar vesylenirim. Bylece

tanr verim. ark syleyerek, alayarak, glerek tanr, kendi tanr verim. imdi

syle baka lm bize get irdiin armaan ne?

Zerdt , bu sz iit ince iht iyarselamlad veyle konutu:

Size verecek neyim olabilir? Brakn,abuk gideyim desizden bir ey almayaym.

ht iyarla Zerdt ik i ocuk gibi, glerek ayrldlar.

Zerdt , ya lnz kalnca kendi kendinesylendi: Nasl oluyor da ormandaki bu kutsa l iht iyar,

tanrn lm olduunu daha iitmemi bulunuyor?3

Zerdt , ormann eteklerinde bulunan en yakn kasabaya vardnda halk, bir ip cambaz

seyretmek iin ge ldikleri pazar yerindetoplanm buldu. Zerdt halkayleseslendi:

Ben size nsanstn ret iyorum.nsan,almas gereken bir eydir. Onu yenmek iin ne

yaptz?imdiye kadar btn varlklar kendilerinden stn bir varlk yaratt lar. Siz bu byk

yaratn gerisinde mi kalacaksz? nsan aacaz yerde hayvanla dnmeyi mi terc ih

edeceksiniz?

nsana gre maymun nedir? Glnecek veya ac bir utan verecek bir ey. te insan da

nsanst ne gre byle olma lr. Glnecek veya ac bir utan verecek bir ey. Siz,

solucandan insanla kadar yol a ldz ve iinizde birok ey hl solucandr. Bir zamanlar

maymundunuz veimdi bile insan, her maymundan fazla maymundur.

inizde en yetkininiz bile, yalnz bir ot ve haya l karr. Ben sizin hayalet veya ot mu

olman isteyeyim?

Bakn size nsanstn ret iyorum.

nsan

st

dnyann,

yaamn amacr.

radeniz deme lidir ki: nsan

st

dnyann,

yaamn amac olmal.


8/204

Size yalvaryorum kardelerim, dnyaya, yaama sadk ka ln ve size br dnya

mit lerinden bahsedenlere kanmayn. Bunlar bilerek veya bilmeyerek zehir saanlardr.

Bunlar, yaam a grenlerdir, lm halinde olanlardr ve kendileri zehirlenmilerdir.

Yaam, bunlardan usanmr. Brakn gitsinler.

Bir zamanlar tanrya isyan,en byk gnaht. Fakattanr ld ve onunla birlikte bu gnahlar

da ld.imdi en korkuney, yaama kar gnah ilemek ve bilinmesi mmkn olmayan

yaamn amac ndan stn tutmaktr.

Bir zamanlar ruh, bedeni alard ve o zaman bu kmseme byk bir beceriydi. Ruh;

bedeni cz,irkin vea grmek isterdi ve bylece bedenden ve yaamdan syrlmak isterdi .

Ah, bu ruhun kendisi czd, irkindi veat; ikence de bu ruhun ehvet iydi.

Fakat kardelerim,siz syleyin; bedeniniz ruhunuz hakk nda ne diyor? Ruhunuz, fakirlikten,

kirlilik ten veacnacak bir rahat dknlnden meydana gelmi deil midir?

Gerekten, insan kirli bir nehirdir, kirli bir nehri kirlenmeden i inea labilmek i in bir insann

deniz olmas gerekir.

Bakn, size nsanstn ret iyorum. O , ite bu denizdir ki iinde byk kmsemeniz

batabilir.

Grp ge irebileceiniz eylerin en by nedir? Bu byk kmsemenin zamanr.

Mut luluunuzun,akln veerdemlerinizin desize iren gelecei zamandr.

Benim ansm nedir ki? O; fakirlik, kirlilik, acnacak bir rahat dknl. Fakat yazgm

varlnasahip kmalyd diyeceiniz zamandr.

Benim aklm nedir ki? O; bilgiye kar bir aslann yiyeceine duyduu iddet li istei

duyuyor mu? O; fakirlik, kirlilik acnacak bir rahat dknldr. diyeceiniz zamandr.

Benim erdemim nedir ki? O , henz beni ldrtamad. yilik ve ktlklerimden ne kadar

ktm. Bunlarn hepsi yoksunluk, kirlilik veacnacak bir rahat dknldr. diyeceiniz

zaman.

Benim ada let im ne ki? Alev ve kmr olduumu grmyorum. Oysaki adil olan, a lev ve

kmr olur. diyeceiniz zaman.

Benim ac mam nedir ki? Acma, insanlarsevenin akld bir armh deil midir? Oysak ibenim acmam henz bir armha gerilmedi. diyeceiniz zaman.

Byle konuuyor, byle bayor muydunuz? Ah sizin byle bard bir iitebilsem!

Gnahz deil , kanaatkrlz gklere hayk yor. Gnahn iinde bulunan cimriliiniz

gklere hayk yor.

Diliylesizi yalayacak yldm nerede? Sizin alanmanz gereken cinnet nerede?

Bakn,size nsanstn retiyorum. O , bu yldmdr; o , bu deliliktir.


9/204

Zerdt, szlerini bit irince halk tan biri bard: p cambazn sz lerini ok dinledik , imdi

artk kendisini gsterin bize ve btn halk Zerdt e glyordu. Fakat bu sz lerin kendisine

yne ldiini sanan ip cambaz, iinin bana get i.

4

Zerdt, halkararak bakt. Sonrayle konutu:

nsan bir ipt ir ki hayvanla nsanst arasna gerilmit ir. Uurum stnde bir ip!

Tehlikeli bir ge i, tehlike li bir yolculuk, tehlikeli bir geri ye bak, tehlikeli bir rperi ve

duraklay.

nsanda byk olan ey nedir? Bir ama deil, bir kpr oluudur.

nsandasevilebi lecek ey, onun bir ge i ve bir bat olmasr.

Ben o adamlar severim, nk yaamay bilmezler, ola ki batanlar olsunlar, nk onlar

karya geenlerdir.

Ben byk kmseyicileri severim, nk onlar sayglardr ve kar kya duyulan

zlemin oklarr.

Ben o adamlarseverim,nk batmak ve kurban olmak iin ancak yldzlarn ardnda bir yer

aramazlar; aksine, kendilerini yaama kurban ederler, ta ki yaam bir zaman gelip

nsanstnn olsun!

Ben o adamseverim,nk anlamak iin yaar ve nsanstnn ge leceini anlamak ister.

Ben o adam severim, nk nsanstne ev yapmak ve ona toprak, hayvan ve bitki

hazrlamak iin a lr ve keif ler yapar. Bylece kendini yok etmek ister.Ben o adamseverim -ki o kendi deerlerini sever; nk deerler, kendini yok etmenin ve

z lemin bir okudur.

Ben o adam severim, nk kendisine bir damla bile fikir ayrmaz, aksine tamamen

erdeminin ruhu olmak ister. O, bylece fikir halinde kpry geer.

Ben o adam severim ki; erdeminden ask ve fe laket ini hazrlar: O bylece ancak

erdeminin hat iin yaar ve daha fazla yaamak istemez.

Ben o adamseverim ki; ok fazlaerdemesahip olmak istemez. Bir erdem iki erdemden daha

fazlaerdemdir. nk o erdem be lann asld dmdr.

Ben o adamseverim ki; ruhunu harcar, teekkr beklemez ve hibir ey geri vermez. nk

o, daimaarmaan verir ve kendisini korumak istemez.

Ben o adam severim ki; zar kendi lehine dt zaman utanr ve sorar: Ben bir hilekr

m? nk o harcanmak ister.

Ben o adamseverim ki; iinea ltn sz lerle balar ve verdii sz lerden fazlas yerine get irir.

nk o yok olmay ister.

Ben o adamseverim ki; gelecek

tekilere yakr ve gemi

tekileri kur

tarr

.

nk o var olandurum yznden harcanmak ister.


10/204

Ben o adam severim ki; tanr hkm a ltna alr. nk tanr sever, zira o tanrn

gazab yznden yok olmalr.

Ben o adamseverim ki; ruhu, yara land zaman da derindir ve kk bir macera yznden

harcanabilir. O , bylece kpry severek geer.

Ben o adamseverim ki; ruhu dolup tar, yle ki kendisini unutmutur ve her ey onun

iindedir. Bylece her ey ona lm get irir.

Ben o adamseverim ki; ruhu ve ka lbi zgrdr. Bylece kafas yalnz kalbinin kabr,ama

ka lbi onu yok olmayasrkler.

Ben btn o adamlarseverim ki, insanlarn stndeas duran siyah buluttan tek tek den

r damlalar gibidirler. Onlar yldn gelmekte olduunu haber verirler ve haberc i olarak

yok olurlar.

Bakn, ben bir yldm habercisiyim ve bulutun ar bir damlasm. Amma bu y ldn ad

nsanstdr.

5

Zerdt bu sz leri syledikten sonra yine ha lka bakt ve sustu; kendi kendine: Orada

duruyorlar ve glyorlar; beni anlamyorlar, ben bu kulaklara uyan az deilim. dedi.

Gzleriyle iitmeyi renmeleri iin kulaklar m pat latmal?

t leyenler,aklabanlar gibi yaygara m yapmal? Yoksatepinenlere mi inanyorlar?

Gvendikleri bir eyleri var. Bu gvendikleri eyin adna ne diyorlard? Ona kltr diyorlar;

onlar ke i obanlarndan ayrteden eymi bu.Onun i in kmseme ke limesini iitmeyi sevmezler. imdi ben onlarn gururlarna

sesleneceim.

Onun iin en kmsenecek eyden bahsedeceim,ama bu,son insandr.

Ve Zerdt , ha lkayleseslendi:

nsann bir amaedinecei zaman gelmit ir.

nsann en yksek umut larn tohumunu ekecei zaman ge lmit ir.

Henz toprak buna yetecek kadar bereket lidir. Fakat bir zaman olacak, bu toprak fakirleecek

veartk hibir yksek aa yet it iremeyecek.

Yazk, insann zleminin okunu, insan zerinden aramayaca ve yayn gerilmeyi

unutaca bir zaman gelecek.

Size diyorum ki: dans eden bir yldz dourabilmek i in, insann iinde uzlamayan bir yan

olma lr. Size diyorum: inizde henz bu vardr.

Yazk, artk insann hibir yldz douramayaca zaman ge liyor. Yazk, kendi kendini

nemsiz , deersiz gremeyen en zaval ladamn zaman ge liyor.

Bakns

izes

on insananla

taym:

Ak nedir? Yarat nedir? zlem nedir? Y ldz nedir? Son insan bylesorar ve gz krpar.


11/204

O zaman dnya klmtr ve stnde her eyi klten son insan sramaktadr. Son

adamn cinsi,toprak piresi gibidir, kk kurutulamaz. Son adam,en uzun mrldr.

Son insanlar biz mutluluu kefett ik derler ve gz krparlar.

Onlar yaanmas g semt leri terk etmilerdir. nk gereklidir. Henz komu sevilir ve

onasrtnlr,nk gereklidir.

Hasta olmak, gvensiz olmak, onlara gre gnahkrlktr. ht iyat lrlar; ayrca aya talara

ve insanlarataklan, de lidir.

Arasra biraz zehir! Bu, ho ryalar verir vesonunda biraz fazlaca zehir , ho bir lm get irir.

Henz a lr,nk ielencedir . Fakatelencenin zararl olmamasna dikkatedilir.

Ar tk zengin ve zrt olan yoktur. Her ikisi de sntr. Ar tk hkmetmek isteyen kim,

itaatetmek isteyen nerde? Her ikisi desntr.

oban olmayan bir sr! Herkesayneyi ister, herkes birdir. Baka bir ey isteyen, kendi

arzusuylatmarhaneye gider.

Eskiden btn dnyalgnd. En ince leri byle der ve gz krparlar.

Akll rlar ve olan her eyi bilirler. Bylecesonsuz alay konular vardr. Henz dv vardr.

Fakatabuk barrlar. Yoksa mideleri bozulur.

Gndz ve gece i in birer kk keyifleri vardr. Fakatsasayarlar.

Biz mut luluu kefett ik . Son insanlar byle derler ve gz krparlar.

Zerdt n balang sylevi burada sona ermit i. nk bu anda ha lk n hayk onun

szn kesmit i: Ah Zerdt diyorlard bu son insanlar bize ver,

bizi bu son insanlardanyap. nsanst senin olsun. Btn halk, lgn bir nee iinde azlar aprdatyordu.

Fakat Zerdt kederlendi ve kendineyle dedi:

Beni anlamyorlar, ben bu kulaklara uyan az deilim.

Sanm dadaok fazla ka lmm. Irmaklarn veaa larn sesini ok fazla dinlemiim.imdi

onlara, ke i obanlarnasyler gibi sesleniyorum.

Ruhum, hareketsiz ve dan kuluk zaman gibi aydnl k.. . Fakat onlar sanyorlar ki; ben

souk bir insanm ve korkunaka lar yapan bir da lgacm.

imdi bana bakyorlar ve glyorlar ve glerken bana kin duyuyorlar. Glleri buz gibisouk!

6

Burada azlar susturan, gzleri donduran bir olay oldu, nk bu arada ip cambaz ie

balam. Cambaz, kk bir kapdan km ve iki kulearasna, ha lk n ve panayn stne

gerilmi olan ipin stne gelmit i. Cambaz yolun yarna varnca kk kap bir dahaald.

aklaban bir herif oradan srayarak hzl hzl,cambazn arkasndan yrd:

leri! Mis

kin,

t

opal,

tembel hayvan

,

hdk! Yr ki ayamsana arpma

sn

.

Bu iki kulearasnda iin ne? Senin yerin kulenin ii. Seni oraya tkma l. Senden daha ustasn yolunu


12/204

kapyorsun! diye hayk yor ve cambaza yaklayordu. Fakat ara larnda bir adm uzaklk

ka lnca her asusturan ve her gz donduran korkun bir ey oldu; arkadan gelen,eytan

gibi bir k koparm ve nndekinin stnden at lam. Rakibinin zafer kazand gren

birinc i cambaz; dengesini kaybetmi, s e linden brakm ve sndan nce ; bir kol,

bacak kasrgas ha lindeaya dmt. Panayr ve halk , frtna kopmu denize dnmt.

Herkes birbirini ineyerek kam ve cambazn vcudunun arpaca yer bsbtn

boa lm.

Fakat Zerdt yerinde ka ld. Cambazn vcudu henz canl, fakat parampara bir ha lde onun

yanna dt. Bir an sonraadam kendine ge ldi ve Zerdt yannda diz km halde grd.

Orada ne yapyorsun? dedi . oktan biliyordum ki eytan benim baca kracak.imdi

beni cehennemesrklyor. Onun elinden almak m ist iyorsun?

Zerdt; erefimlesylerim ki dostum,sylediin eylerin hibirisi yoktur.eytan yoktur ve

cehennem yoktur. Ruhun, bedeninden daha nce lecekt ir. Artk hibir eyden korkma. dedi.

Adam, gvensizlikle gzlerini at. Sylediin doru ise dedi, hayat kaybetmekle bir

ey kaybetmi olmayacam. Ben, dayakla vea lkla oyun ret ilmi hayvandan pek fazla bir

ey deilim.

Hayr, dedi Zerdt sen mesleini tehlikeden yarattn. Bunda kmsenecek bir ey yok.

imdi de meslein yznden lyorsun. Bunun iin seni kendi ellerimle gmeceim.

Zerdt bunu sylediindeson nefesini vermekte olan adam,artk seskarmad; yalnz,sank i

teekkr etmek iin Zerdt n e lini aryormu gibi e lini kldatt .

7

Bu aradaakam olmu ve panayr karanla brnmt. Halk dalm. nk ararma ve

dehet i in bile bir yorulma gerekir. Fakat Zerdt ,toprak stnde yatan lnn yanna oturdu

ve dnceye dald. Bylece zaman unuttu. Fakat sonunda gece oldu ve bir souk rzgr,

yalnn stnden esmeye balad. O zaman Z erdtayaa kalk t ve kendi kendineyle dedi:

Gerekten, Zerdt bugn gze l bir balk av yapt. Bir insan yakalayamad, fakat bir cenaze

buldu.

nsann varl korkun, yine deanlamszdr. Bir aklaban onun yok olmasna neden olabilir.

Ben, insanlara varlklarn anlam retmek ist iyorum: Bu anlam nsanstdr. nsan

denen siyah bulutun yld

Fakat ben henz onlara uzam. Benim dnce lerim onlara hitap etmiyor.nsanlarn gznde

ben, deli ile l aras bir eyim.

Gece karanlk, Zerdt n yollar karanlk.. . Gel, souk ve kat yoldam! Seni e llerimle

gmeceim yeretayaym.

8


13/204

Zerdt bunlar kendi kendine syledikten sonra ly srt lad ve yola koyuldu. Daha, yz

adm gitmemit i ki, yanna bir adam sokuldu ve kulana bir eyler fldad. Hele bak, bu

adam kuledeki aklaband. Zerdt , diyordu, bu ehirden uzakla, burada ou kii sana

kin duyuyor. yi ler ve adiller senden nefret ediyorlar. Seni dman sayyorlar, sana hor

bakyorlar. Hak dinin mminleri senden nefret ediyorlar veseni halk iin tehlike sayyorlar.

Sana glmeleri , hakknda hayrl oldu. Gerekten, bir aklaban gibi konutun, l kpee

yanamak hakknda hayrl oldu. Bylece ala lmak sayesinde bugn iin yakay kurtardn.

Fakat bu ehirden uzakla, yoksa yarn senin stnden de at larm, bir canln bir l

stnden at lay gibi.. . Bunu syleyen, kayboldu. Fakat Zerdt karanlk sokaklardan yoluna

devam ett i.

ehrin kapnda mezarclarla karla. Bunlar fenerlerini Zerdt n yzne tuttular. Onu

tanlar ve a lay ederek dediler ki: Zerdt, l kpei alp gtryor. Zerdt n mezarc

oluu ne iyi! nk biz e llerimizi bu lele kirletmek istemeyiz. Zerdt , eytann e linden

lokmasalmak m ist iyor? ok iyi. Afiyet olsun! Bari eytan Zerdt ten daha usta bir hrsz

olmasa. eytan ikisini de a lar; ikisini de yer! Bunu diyenler ba baa vererek

glyorlard.

Zerdt buna bir ey demedi; yoluna devam ett i. Ormanlar ve bataklklar iinden iki saat

kadar yol a ldktan sonraa kurt larn uluyular duydu. Al hissett i. Bylece, iindek

yanan bir evin nnde durdu.

A lk beni bir haydut gibi bastyor.

A lk; ormanlar ve bataklklarda ve de derin geceiinde beni bastyor.

Aln tuhaf kaprisleri var. ok defa yemekten sonra gelir . Bugn, btn gn hi ge lmedi .

Acaba nerde kalm?

Zerdt bunlar diyerek evin kapa ld. Elindek tutan ya bir adam kt vesordu: Bu

gelen kim? Uykumu bozan kim?

Bir l ve bir diri, dedi Zerdt.. . Bana yiyecek ve iecek ver. Gndz yemeyi unuttum.

Alar besleyen, kendi ruhunu ferahlatm olur. Hikmet in gereidir bu.

ht iyar uzakla. Fakataz sonra yine geldi. Zerdt eekmek vearap get irmit i.Burasa lariin kt bir yerdir dedi.Onun iin burada oturuyorum.nsan ve hayvan bu terk edilmilie

rar. Fakat yoldana da yiyecek ve iecek ver. O senden daha yorgun. Zerdtcevap verdi:

Yoldam ldr. Ona yedirmek ok gtr.ht iyar mldanarak: Bana ne, dedi .kap

a lan, verdiimi alma l. Yiyin ve rahatza bakn.

Zerdt bundan sonra ik i saat daha yol ald. Yola ve yldzlarn na kendini brakt. nk

o, gece yrmeye a lkt ve uyuyanlarn yzne bakmay severdi. Fakat tanyeri aarrken

kendini kuytu bir ormanda buldu. Hibir yol grnmyordu. Orada ly bir aa kovuunun


14/204

iine yerlet irdi. nk onu kurt lardan korumak ist iyordu. Kendisi detoprak ve yosun zerine

uzand. Az sonra yorgun bir vcut vesakin bir ruhla uykuya dald.

9

Zerdt uzun zaman uyudu. Uyku i inde yalnz sabah deil kuluu da ge irmit i. Fakat

sonunda uyand. Ormana vesakinliine hayret le bakt. Sonra birden kara grm bir denizc i

gibi hzla doruldu ve bir sevin kopard; nk yeni bir geree ermit i. Kendi

kendineyle dedi:

Gzmde bir k akt! llere ve istediim yeretayabileceim cenaze lere deil,canllara

ve yoldalara iht iyacm var. Kendi arzularyla ve benim istediim yere kadar beni izleyen,

canl yoldalara muhtacm.

Gzmde bir k akt: Zerdt ha lka deil , havari lereseslenmeli . Zerdt bir srnn oban

ve kpei olmamal.

Srden birok lar ayartmak! Ben ite bunun iin ge ldim. Halk ve sr, varsn bana

zsn. obanlar Z erdt e haydut desin.

Ben onlara oban diyorum. Onlar kendilerine iyiler ve adiller diyorlar. Ben onlara oban

diyorum,ama onlar kendilerine Hak Dinin Mminleri diyorlar.

u iyilere ve adillere bakn. En ok kimden nefret diyorlar? Kendilerinin deer tablosunu

randan, para layandan. Fakat o, yaratr.

Yarat; yoldalar arar, ller aramaz. Sr ve mminler dearamaz. Yarat, yeni levha lar

stnde yeni deerler yaratacak ortaklar arar.Yarat, yoldalar ve hasat ortaklar arar; nk her ey onda hasada olgundur. Fakat onun

yz oraa iht iyac vardr. Bunlar olmaynca baaklar dker ve zlr.

Yarat, yoldalar arar. Oraklar bilemesini bilenleri arar. Bunlara yrt diyecekler, iy i

ve kty yok edici diyecekler. Fakat onlar hasat yapanlar ve bayram edenlerdir.

Zerdt , yaratma ortaaryor. Zerdt, hasat ve bayram ortaaryor. Onun srler,obanlar

ve llerle ii ne?

Ey benim ilk yoldam, hoa kal! Seni aa kovuuna iy ice gmdm ve kurtlardan iyice

sakladm.

Fakatsenden ayryorum, vakit ge , ik i sabah arasnda ben bir geree vardm.

Ben,oban ve mezarc olmamalm. Ar tk bir daha halk la da konumayacam, bir lye de

son defaseslenmi oluyorum.

Yaratanlara, hasatlara ve bayram edenlere katlacam. Onlara gk ku ve st insana

karan merdivenleri gstereceim. ark yalnzlara ve ift ya lnzlara syleyeceim.

it ilmemieyler iin kula olann, ka lbini mut lulukla dolduracam.

Ben hedefime varmak ist

iyorum,

ben kendi yolumu yryorum.

Gec ikenler ve mzmzlarzerinden at layp geeceim. Bylece benim yrym, onlarn bat olacak.


15/204

10

Zerdt bunlar kendi kendine sylerken le olmutu. Bu srada bir ey arar gibi gklere

bakt. nk ban stnde bir kuun keskin duymutu. Bu kimdi? Havada bir

kartal, geni daire ler izerek uuyordu. Boynuna bir ylan,av gibi deil, bir dost gibi aslm.

nk ylan kartaln boynunasarlm.

Bunlar benim hayvanlarm! dedi Zerdt ve gnlden sevindi.

Yeryznn en gururlu hayvan i leen akll hayvan. Bunlar haber almayakmlar.. .

Haber almak ist iyorlar. Zerdtsa m? Gerekten, ben hl yayor muyum?

nsanlar arasnda olmak, hayvanlar arasnda olmaktan daha tehlike li . Zerdt, tehlike li

yollardan yryor. Bana hayvanlarm yol gsterme l i.

Zerdt bunlar sylerken ormandaki azizin konumas hatrlad. ini ekerek kendi

kendineyle dedi:Dahaakll olabi lsem, ylanm gibi,ok akll olabi lsem

Fakat olanaksz bir ey ist iyorum. Onun iin gururumdan, da imaaklmla beraber yrmesini

di leyeyim.

Ve bir gn aklm beni terk ederse -ah o kamaysever- o zaman gururum de liliimle beraber

uma l.

Zerdt n inii byle balad.


16/204

Z E R D T N SESLEN

Deme stne

Size, ruhun demesini anlatacam. Ruhun deve, devenin aslan vesonundaaslann ocuk

oluunu!Sayg, dayankl ve kuvvetli bir ruhun ar ykleri vardr. Onun kuvvet i, da imaa veen

ister.

r nedir? Dayankl ruh bylesorar. Deve gibi diz ker ve iyi yklenmek ister.

Y iit ler, en ar ey nedir ki omuzuma a laym ve kuvvet imesevineyim? Her trl cefay

ekebilen ruh bylesorar.

Kibrini zede lemek iin a la lmak m? Hikmet iy lea lay i in de liliini bell i etmek midir?

Yoksa zaferini kut layan bir davadan ayrlmak,ayartayartmak iin yksek dalarakmak

r?Akl erdirmenin ayr ve otu ile ge inmek ve gerein ayla ruhtaa lk ekmek midir?

Hasta olmak ve tese lliye geleni geri evirmek ve senin istediini hibir zaman duyamayan

sarlarla dost luk yapmak mr?

Bizi hor grenleri sevmek ve bizi korkutmak isteyen hayaleteel uzatmak mr?

inde gerek var diye kirli sulara da lmak vesouk kurbaa lar, scak yenge leri itememek

midir?

Btn bu en g eyleri , dayankl bir ruh yklenir . Ykn a lm ve l yolunu tutan bir

deve gibi, o da kendi lne doru yrr.

Fakaten ssz lde ikinc i deme olur. Ruh,aslanlar. Hr olmak ve kendi lndeegemen

olmak ister.

Burada son efendisini arar. Son tanrna dman olmak ister ve zafer i in byk devle

bomak diler.

Ar tk ruhun efendi ve tanr olarak tanyamad byk dev nedir? Byk devin ad Sen

yapma lndr. Fakataslann ruhu ben isterim der.

Sen yapma ln onun yolundaa ltn klcmlaryla parlayan pullu bir hayvandr ve her pulun

stndealtn bir parlt ilesen yapmaln parldar.

Bu pullarn stnde binlerce yllk deerler parldar ve devlerin en gls yle der: Btn

deerler bende parldar. Btn deerler yaratlmr ve btn yaratlm deerler benim. V e

gerekten,artk ben isterim egemen olmalr. Dev bylesyler.

Kardelerim, ruhun aslanlamasna ne gerek var? Dayankl ve sayg yk hayvan neye

yetmez?

zgrleermek ve greve kar da kutsal bir hayr diyebilmek! Kardelerim, ite bunun

iin aslan gereklidir.


17/204

Yeni deerlere hak kazanmak! Bu, dayanakl ve sayg bir ruh iin a lmalarn en

korkuncudur. Gerekten de bu, onun iin bir e l koymadr ve bir yrt hayvan iidir.

Bir zamanlar o en kutsa l ey o larak sen yapma lnseviyordu.imdi sevgisinden zgrlk

a labilmek i in her eyde cinnet ve keyfilik bulabilmelidir. Bu el koyma i in aslana iht iya

vardr.

Fakat syleyin kardelerim, aslann yapamayp da ocuun yapabilecei ey nedir? Y rt

aslan niin ocua dnmelidir?

ocuk bir gnahszlk, temizlik ve bir unutmadr. Bir yeni balama, bir oyun, kendiliinden

yuvarlanan bir tekerlek, bir ilk hareket ve kutsal bir evett ir.

Evet kardelerim, yaratn oyunu i in kutsa l bir evet gereklidir. Ruh, imdi kendi

iradesini ister ve dnyay kaybeden, kendi dnyas kazanr.

Size ruhun demesini syledim: Ruh, nasl deve oldu, deve nasl aslanla vesonunda

aslan nasl ocuk oldu?

Zerdt byle dedi. Bu ,Alacanek denen ehirde oluyordu.

E rdem Krsleri stne

Zerdt e, uyku veerdem hakk ndaok iyi eyler syleyen bir bilgini vdler. Bundan dolay

o,ok sayg ve kabul grrm ve btn genler krssnn etrafndatoplanrlarm. Zerdt

bu bilgine gitt i ve krssnn nne oturdu. Bilgin yle diyordu:

Uykuya kar sayg ve utan duymal. in ba budur. K t uyuyanlarn ve gece uyank

duranlarn yolundan ekilin.

rsz bile uykuya kar utan duyar. Hrsz, hep gece, sessizce a lar ve kaar. Fakat gece

bekisi utanmazdr, utanmazca ddn tar.

Uyku kolay bir sanat deildir. Onun hat i in btn gn uyank durmak gerekir.

Gndzn kendini on defa yenme lisin; bu, iyi bir yorgunluk verir ve ruhun uyuturucusudur.

Y ine on defa kendinle barmaln,nk yenmeacr ve barmayan kt uyur.

Gndzn on gerek bulmaln, yoksa gece de gerei ararsn ve ruhun a kalr.

Gndz on defa glmeli ve nee lenmelis

in.

Yoksa geceleyin mide

,

bu keder babas,

seni

rahatsz eder.

Bunu bilen azdr. yi uyumak iin btn erdemleresahip olmak gerekir. Yalan yere tanklk

? En yakndaki k zaehvet mi duyacam? Btn bu dnce ler uykuyu bozar.

Btn erdemlere sahip olsan bile, bir eyi iyi anlamal; bizzat erdemleri de tam zamannda

uykuya yollamal. Ta ki bu uslu diiler,senin yznden birbirleriyle didimesinler.

Tanr ile ve komu ile bar. Bu iyi uykunun artr. Komunun eytan ile de bar halinde

olmal. Yoksa geceleyin senin evrende dolar.

Benim i in en iyi oban, koyununu en yeil yamacasrendir! yi uyku ile bu badar.


18/204

Neok eref ve ne de byk servet isterim; bu, zihni karr. Ama iyi bir n ve kk bir

kasayasahip olunmaynca da iyi uyunmaz.

Kk bir topluluk, bence kt topluluktan daha geerlidir. Yeter ki tam zamannda gits in ve

gelsin.yi uykunun bir art da budur.

Kafaca yoksul olanlar da houma gider! Bunlar uykuyu kolaylar. He le kendilerinesrekli

hak verilirse mut ludurlar.

Erdemlilerin gn byle geer. Gece olunca uykuyu armaktan ekinirim! Erdemlerin

efendisi olan uyku,almak istemez.

Aksine, gndzn ne yapt ve ne dndm hatrlarm. Bir inek gibi sabrl, gevi

get irerek sorarm: Senin on zaferin ne lerdi ve kalbime huzur veren on barma, on gerek, on

glme nelerdi?

Bunlar dnrken ve bu krk dnceye dalarken, erdemlerin efendisi olan uyku,

almadan, birdenbire beni bastr.

Uyku gz kapaklarma dokunur; orasarlar. Uyku ama dokunur; orasak ka lr.

Gerekten, bu hrszlarn en sevimlisi, yumuak ke ler stnde gelir ve dnce lerimi a lar;

o zaman u ders krss gibi budala kalakalm.

Amaartk uzun zaman ayakta kalamam; artk yatarm.

Zerdt bilginin bu sz lerini duyunca kendi kendine gld: nk gznde bir k akm.

Kendi kendineyle dedi:

Bu krk dnce li bilgin,

bence bir de lidir.

Fakatsanyorum ki uykuyu iy i anlyor.

Bu bilginin yaknda olanlara ne mut lu! nk byle bir uyku bular, kaln duvarlar

arasndan bile bular.

t krssnde bile bir by var. Genlerin bu erdem sylevcisinin karnda oturmalar

bouna deilmi.

Onun hikmet i u: yi uyumak iin uyank durmak. Ve gerekten, hayatn bir amac olmasa

ve bir samalk semem gerekirse bencese ilmeyeen layk bu olurdu.

Zamannda,erdem ret icileri aranrken ne ler istendiini imdi tm aklylaanlyorum: yi

bir uyku ve uyuturucu etkisi yapan erdemler aranyordu.Btn bu vlen krs, din t leri verenlerin hikmet i ryasz bir uykuydu. Onlar hayat

iin baka bir anlam tanyorlard.

Bugn de bu erdem t leyic isi gibi dnen bazlar var. Hatta onlar bu kadar itenlikli bile

deil ler. Fakat onlarn zaman gemit ir. Ar tk uzun zaman ayakta ka lamazlar! te yatyorlar

bi le.

Bu uykucular mut ludurlar. nk yaknda balar decekt ir.

Zerdt byle dedi .


19/204

te Dnyallar stne

Zerdt de bir zamanlar, btn te dnyallar gibi, insann tesi kuruntusuna kapld. O

zamanlar dnya bana,strapl veeziyeteken bir tanrn eseri g ibi grnrd.

O zaman dnya bana, bir rya ve bir tanr iiri gibi grnrd; ilahi bir memnun olmamn

gzleri nnde, bir duman gibi grnrd.

yi ve kt, haz ve elem, ben ve sen; yaratn gzleri nnde renkli bir duman gibi

grnrd bana.

Yarat, kendisinden uzaklamak ist iyordu; o zaman dnyay yaratt.

Aceken iin strabndan uzaklamak ve kendini kaybetmek lgn bir haz verir. Bir zaman

dnya banalgn bir haz ve bir kendini kaybetme gibi grnrd.

Bu dnyasonsuz , sonsuz bir e likinin rnei, mkemmel olmayan bir rnei - mkemme l

olmayan yarat i in lgn bir haz- dnyay bir zamanlar byle gryordum.

Bylece ben de btn te dnyallar gibi, insann tesi kuruntusuna kapldm. Gerekte,

insann tesi nedir?

Ah kardelerim, benim yaratt m bu tanr, btn tanrlar gibi bir insan eseri ve kuruntusuydu.

O , bir insand hatta zava ll bir insan ve bir ben!

Bu bana kendi kl vealevimden ge liyordu. Bu hayalet bana gerek te dnyadan gelmiyordu.

Ne oldu kardelerim? Ben kendimi, strap ekeni , yendim. Kendi klm daa tam. Ve

kendime daha parlak bir a lev buldum. Ve bakn, o zaman derha l haya let kayboldu.

imdi benim i in,

hastalktan yeni kalkm biri i in,

byle hayalet lere inanmak dert vestraptr. Istrap ve hakarett ir. te dnyallara bylesesleniyorum.

Btn te dnya lar yaratan,ac ve ik t idarszlkt. Ve ya lnz en ok acekenin duyabilecei

sa bir mut luluk kuruntusuydu.

Bir admla, bir lm adyla son duraa varmak isteyen bir yorgunluk, artk bir ey

isteyemeyen zavall ,toy bir yorgunluk. Btn tanrlar, teki dnyalar yaratan duygu!

Bana inann kardelerim, vcutt an ylgnlk gsteren vcuttu! O , varl n kendisinesesleniini

dinliyordu.

Ve bylece kafasyla ve yalnz kafasyla deil , btn varlylason duvarlarn arasndan ge ipte dnyaya gmek ist iyordu.

Fakat te dnya, insanlardan iyi gizlenmit ir. O , ilahi bir hi olan insansz ve insanca olmayan

dnya. Ve varl k insana hi hitap etmez, meerki insan olarak bunu yapsn.

Gerekten; her trl varlk g kant lanr ve g sylet ilir. Syleyin kardelerim, en iyi

kant lanan ey,en acayip ey deil midir?

Evet bu ben ve ben in kar ve karkl en iten olarak kendi varl ndan sz eder. Bu

yaratan, isteyen ben-ki her eyin ls ve deeridir.


20/204

Ve bu en iten varlk, ben; bu vcuttan dem vurur ve hattaiir syledii, hayal kurduu ve

k kanat larlatitredii zaman bile bedeni ister.

Ben gitt ike daha iten konumas renir! V e rendike beden ve hayat iin daha fazla

sayg duyar.

Benim ben im, bana yeni bir gurur rett i. Onu insanlarasylyorum:

Artk ba kutsa l eylerin gizine gmmeyin. Tersine, onu zgrce tan. Yaamaanlam

kazandran bir kafatan.

nsanlara yeni bir irade ret iyorum:

nsann kr krne gitt ii yolu tutun, onu onaylayn. Hasta lar gibi ondan sapmayn!

Bedeni ve hayat hor gren tanr kat vekurtar kandamlas bulan, hasta lardr. Fakat

bu tat l ve karanlk zehri bile, bedenden ve yaamdan alyorlard!

Sefalet lerinden kamak ist iyorlard. Fakat yldzlar onlara ok uzakt. O zaman i lerini

ekerek; Ne olur, baka bir varlk ve mut lulua ularacak tanrsal yollar bulunsa! dediler.

Bylece kendi kmazlar ve kanl ikilerini bulmu oldular.

Bu nankrler, bylece bedenden ve yaamdan syrlabileceklerini zannett iler. Oysaki bu

yrn arpnt ve neesini kime borluydular? Vcut larna ve bu topraa!

Zerdt hastalara kar efkat lidir. Gerekten, onlarn tesell i tarz larna ve nankrlklerine

zmaz. Tek, hasta lktan kurtulsunlar ve yenenler arasna katlsnlar ve kendilerinden daha

stn bir varlk yaratsnlar.

Zerdt,

kendi kuruntusuna dikkat le bakan ve gece yar,

tanrn mezaretrafnasokulan,

hastalktan yeni kalkm olanlara kzmaz. Fakat bence onun gzyalar da hastalktr ve hasta

bir bedenin eseridir.

a irler ve tanrlgnlar arasndaok hasta lar vard. Bunlar anlayanlardan veerdemlerin en

genc i olan itenlikten iddet le nefretederler.

Onlar da ima geriye, karanlk zamanlara bakarlar. Fakat o zaman kuruntu ve iman baka bir

eydi. Akln lgnl klartanr benzerl iiydi vephe gnaht.

Bu tanr benzerlerini pekiyi tanm. Onlar kendilerine inanlmas isterler. Vephe gnahtr

derler. ze llikle kendilerinin neye inandklar pekiyi bilirim.Gerekten, onlar daen ok te dnya lara ve kurtaran kandamlalarna deil , bedene inanrlar

ve onlarca kendi bedenleri ,mut lak varlktr.

Fakat vcut onlarca hasta bir eydir ve vcuttan syrlmak isterler. Onun iin lm

t leyenlere inanrlar ve zellikle te dnya t leri verirler.

Kardelerim! Beni ,salam vcudun sesini dinleseniz daha iy i, bu ses, daha iten daha temiz

bir sest ir.

Salam, mkemmel, dik vcut daha iten konuur ve yaamn amacndan sz eder.

Zerdt byle dedi .


21/204

Bedeni Kmseyenler stne

Bedeni kmseyenlereseslenmek ist iyorum:

Bildiinizi det irmeyin ve bana yeni bir ey retmeyin, ya lnz vcudunuza hoa ka l

deyin , yani susun.

Ben, beden ve ruhtan ibaretim. ocuk byle der. Neden ocuk lar gibi konumamal?

Fakat uyank ve bilgin adam yle der: Ben tamamen bedenden ibaret im. Baka hibir eyim

yok . Ve ruh ancak bedende olan bir eyin adr.

Beden; byk bir akl,tek hedefli bir okluk, bir sava ve bir bar, bir sr ve bir obandr.

Kardeim,senin kk akln da bedeninin bir parasr. Ruh dediin ey byk akln bir

paras ve oyuncar.

Ben diyorsun ve bu ke lime ile gururlanyorsun. Fakat bundan daha by ki, sen ona

inanmak istemezsin, bedenin ve onun byk aklr. O ,ben demez. Fakatben i oluturur.

Duyunun hissett ii, akln anlad, kendiliinden bir sonu vermez. Fakat duygu ve ruh her

eyin amac olduklarnaseni inandrmayaa lrlar. O kadar kibirlidirler.

Duygu ve ruh,alet ve oyuncaktrlar. Bunlarn ardndaasl varlk vardr. Bu varl k; duygularn

gzylearar, ruhun kulaklaryla dinler.

Bu varlk srekli arar ve dinler. K yaslar, zorlar, fetheder, tahrip eder, hkmeder ve Ben in

de hkimidir.

Kardeim, dnce lerin ve duygularn ardnda kudret li bir amir, mehul bir egemen vardr.

Asl varlk budur.

O,

senin bedenindedir,

o senin bedenindir.

Senin bedeninde hikmet inden fazla kavray vardr. Ve kim bilir bedenin, bu en keskin

hikmet i neama la kullanr!

Bedenin benine ve onun gururlu sraylarna gler. Fikrin bu sraylar ve uular

niye? diye sorar. Benim amacm iin bir dolamba l yol . Ben, benin ipini tutan ve ona

anlamlar fldayanm.

Beden, bene yle der: uranda a duy . O a duyar ve daha fazla a ekmemeye

bakar.te dncesi yalnz bunun i indir.

Beden bene der ki: urada haz duy. O zaman sevinir vesk sk sevinmeyi dnr. tedncesi bunun iindir.

Bedeni hor grenlere bir sz sylemek isterim: Onlarn hakaret leri sayglarr. Hakaret i ve

sayg, deer ve iradeyi yaratan nedir?

Bizzat yarat, sayg ve hakaret i yaratmr. Haz ve elemi yaratmr. Yarat, beden

iradesinin eli olsun diye ruhu yaratmr.. .

Bedeni hor grenler, de liliiniz ve hakaret inizle bile vcudunuza hizmetediyorsunuz.

Size derim ki, bizzat bedeniniz lmek ist iyor ve hayattan ayryor.


22/204

Artk en ok sevdii eye gc yetmez: Kendinden ileri bir varl k yaratmak. O en ok bunu

ister. Btn istei budur.

Fakatartk zaman gemit ir. Vcudu hor grenler,artk vcudunuz gmek ist iyor.

Varlz batmak ist iyor. Onun iin vcudu hor grenlerden oldunuz. nk artk

kendinizden i leri bir varlk yaratamazsz.

Onun iin hayata ve topraa kyorsunuz. Kmsemenizin baknda uygunsuz bir

skan lk vardr.

Bedeni hor grenler,sizin yolunuzdan gitmiyorum. Siz bence nsanstne kpr deilsiniz.

Zerdt byle dedi .

Sevin ve Tutku stne

Kardeim,senin bir erdemin varsa ve bu senin erdeminse bunda hi kimse ile ortak deilsin.

Tabii, sen erdemine ad takmak ve onu okamak istersin. Onun kula ekmek, onunlalenmek istersin.

Bak,imdi onun adna ha lk da katlm bulunuyor. Vesen erdeminle halk la vesrlemi

oluyorsun.

yle desen daha iyi olurdu: Ruhumaelem ve haz veren, vcudumun susadey,adszdr

veanlatlamaz.

Erdemin, isimlerin gizine smayacak kadar yce olmal. Eer ondan sz etmeye mecbur

kalrsan, keke lemekten utanma.yle konu ve keke le:

Benim i in iy i budur, onu beeniyorum. Onu seviyorum. Bu iyi eyetek bamasahip olmak

isterim.

Onu bir tanr buyruu, bir insan yasas ve ktl olarak istemem. O benim iin evrenin

tesine vecennet lere yol gsteren bir ey deildir.

Benim sevdiim, yaamsa l bir erdemdir. Ondaaz kurnazlk vardr. Ve kamu akl ndan pek az

ey vardr.

Fakat bu ku benim yanmda yuvas yapmr. Onun i in onu sever ve korurum. imdi

yanmda vealtn yumur

talarn

st

nde ot

uruyor.

te bylesyleyerek erdemini vme lisin.

Bir zamanlar tutkularn vard ve onlara kt diyordun. Fakat imdi yalnz erdemlerin var.

Bunlar senin tutkularndan yet it iler.

En yksek hedefini bu tutkularnaemanetetmit in. Bylece bu tutkularn senin erdemlerin ve

sevin lerin oldular.

ster deve kinlilerin, ister ehvet li lerin, ister iman lgnlarn, ister int ikamclarn soyundan

ol. Ne olursan ol. Sonunda btn tutkularn, erdemlerin oldular. Ve btn eytanlarn da

me leklerin oldular.


23/204

Bir zamanlar mahzeninde azgn kpekler vard. Fakat sonunda bunlar kular ve sevimli

ark lar oldular.

Zehirlerinden kendi iksirini kaynattn. Gam ineini sayordun.imdi memelerinden tat lst

i iyorsun. Veartk senden ktlk ge lemez. Meerk i erdemlerinin savandan doan ktlk

ola.

Kardeim, ansn varsa tek bir erdemin olur ve daha fazla olmaz. Bylece kpry daha

abuk geersin.

ok erdemesahip olmak ayrca lkl bir eydir. Fakat g bir yazgr. Nice leri le gitt iler ve

kendilerini ldrdler. nk erdemlerin savaa lan olmaktan yorulmulard.

Kardeim,sava vesavamak kt mdr? Fakat bu ktlk gereklidir. Erdemlerin arasnda

skanlk, gvensizlik ve ift ira gereklidir.

Bak erdemlerinin her biri nasl en yksek hedefi arzular! Her erdem btn ruhunu ister; fke

de, nefret de,sevgi de btn kuvvet ini ister. Ruhunun rtkan olmak ister.

Her erdem baka erdemi kskanr. Ve kskanlk korkun bir eydir. Erdemler de kskanlk

yznden yok olabilirler.

skanlk aleviylesarlan,sonundaakrep gibi zehirli kuyruuy la kendi kendisini sokar.

Ah kardeim, bir erdemin kendisine if t ira ett iini ve kendisini hanerlediini hi grmedin

mi?

nsan,almas gereken bir eydir. Onun iin erdemlerini sevmelisin. nk onlar yznden

yok olacaksn.

Zerdt byle dedi .

Solgun Sulu stne

Ey yarg lar ve kurban edenler! Hayvan, baemeksizin ldrmek istemiyorsunuz. Bakn

solgun sulu baedi . Gzlerinde byk kmseme beliriyor.

Benim benim, almas gereken bir eydir. Benim benim bence insann byk

lamasr. Bu gzler byle konuuyor.

Kendi hkmn kendi verdii an,

onun en yksek anyd

.

Bu yce lik ann bayaadnmesine izin vermeyin.

Kendi kendinin acekeneartk baka kurtulu yok tur. Meerk i tez bir lm ge le.

Ey yarg lar sizin ldrnz bir acma olmal. Bir alma olmama l. Dikkat edin ki

ldrrken siz kendiniz yaamaya hak kazanasz.

ldrdnzle barmanz yetmez. Kederiniz, nsanstne olan sevginiz olmal. Hayatta

kalmaya byle hak kazanrsz.

Dman deyin , kt demeyin. Hasta deyin, rezil demeyin. De li deyin, fakatcani demeyin.

Ve sen ey kl yarg, kafann iinden geenleri aa vurman gerekirse herkes ylehayk r; Defol ey haere, zehirli solucan!


24/204

Fakat fikir baka,eylem baka,eylemin biimi baka! Bunlar arasnda balant yoktur.

Bu solgun adamsolduran, bir hayaldi. Suu iledii zaman onun ustasyd. Fakat iledikten

sonra onun grnmne dayanamad.

Ve artk her zaman kendisini bir eylemin faili olarak gryordu. Ben buna de lilik derim;

ist isna onun varlna brnmt.

Bir el srme tavuu hipnot ize eder; onun iledii fiil, zavall kavray balad. Hipnot ize

ett i. Ben buna fiilden sonra ge lmi bir de lilik derim.

Dinleyin yarglar, bir baka de lilik daha var; bu, fiilden nceki deliliktir. Ah siz ler, bu ruhun

derinliklerine bence yeter derecede dalamyorsunuz.

l yargyle der: Bu sulu neden ldrd? Bir ey a lmak ist iyordu da ondan. Fakat

ben size diyorum: Onun ruhu kan ist iyordu,a lmak deil, o baktaki mut luluasusam.

Onun zavallakl bu de lilii kavrayamad.Kanda ne var? dedi. Hi olmazsa ldrdnden

bir ey a lmak, bir almak istemez misin?

Ve o, zava ll aklna uydu. nk akln hkm onun stne kurun gibi yklendi . Ve

bylece ldrrken a ld da. O deliliinden utanmak istemiyordu.

Veimdi suunun kurun yk, yine onu eziyor. Ve zavallakl yine yle durgun, inme li ve

r.

Kafassa llayabi lse yk stnden yuvarlanacak. Fakat bu kafay kim sallayabilir?

Bu insan nedir? Ruhun iinden dnyaya yaylmak isteyen bir hasta lklar y! Bunlar

avlanmak ister.

Bu insan nedir? Birbiri yannda ender olarak sakin durabilen vahi ylanlardan bir yumak!

Bunlarn her biri darkar ve dnyadaav arar.

Bu zavall vcuda bakn, onun aclar vearzular bu zavall ruh, kendisine greaklad.

aktaki mut lulua duyulan kat ilce zevk vetutku diyeaklad.

imdi hasta olan ktlk bast r. O , kendine ac veren eyle ac vermek ister. Fakat baka

zamanlar da vard. Baka bir ktlk ve iyilik de vard.

Bir zamanlar phe ktyd. Ve irade bizzat kendisiydi. O zaman hasta, byc ve c in

olmutu. Vecin olarak acekerdi. Veac vermek isterdi.Fakat bu sizin kulaza girmiyor. Bana diyorsunuz ki; bu sizin iyiliinize zarar verir. Fakat

sizin iyiliinizden bana ne?

K tlkleriniz deil birok iyilikleriniz bana bulant veriyor. Ah sizin de bu solgun sulu gibi

bir de liliiniz olsa da o yzden bo yere harcanasz! sterdim ki c innet iniz gerek bak

veya adalet olsun. H lbuki sizin erdeminiz, yalnz uzun yaamak ve ac nacak bir rahata

kavumak iindir.

Ben, nehir knda bir parmaklm. Tu tunabi len bana tutusun. Ama ben sizin topal

deneiniz deilim.


25/204

Zerdt byle dedi .

O kuma ve Yazma stne

Btn yazlmeyler iinde, yalnz kanla yazlm olanseverim. Kanla yaz! Fark edeceksin

ki kan,

ruhtur.

Yabanc kan anlamak kolay deildir. Avare okuyuculardan nefret ederim. Okuyucuyu

tanyan,artk onun iin bir ey yazmaz. Daha yzyl okunsun, bizzat ruh da kokuacak.

Herkesin okuma renebilmesi, zamanla yalnz yazmay deil, dnmeyi de bozuyor.

Bir zamanlar ruh tanryd. Sonra insanla.imdi hatta ha lk layor.

Kanla ve zdeyilerle yazan, okunmak deil ezberlenmek ister.

Dada en ksa yol tepeden tepeyedir . Fakat bunun iin uzun bacaklarn olma l. zdeyiler

tepeler olmal ve muhataplar iri yar olmal.

Hava temiz ve hafi f, tehlike yakn ve ruh, ocuksu bir neeyle dolu.. . Bunlar birbirine iy iyarar.

Ben etrafmda c inler isterim. nk cesurum. Haya let leri datan cesaret , kendisine caniler

yaratr. Cesaret glmek ister.

Ar tk sizinleayneyleri duymuyorum. Altmda grdm bu bulut , beni gldren bu siyah

vear bulut.te bu,sizin frtna bulutunuzdur.

Ykseli istediiniz zaman siz yukar bakarsz, ben a bakarm. nk ben ykselmiim.

Sizden kim,ayn zamanda gler ve ykse lmi olabilir?

En yksek dalaratrmanan, btn bu dramlara ve dram ciddiyet ine gler.

Cesur, kaygz, dalga geen ve zorlu Hikmet bizim byle olmam ister. Hikmet bir

diidir vesrekli zafer kazanansever.

Bana diyorsunuz ki: Hayat srklemek gtr! Fakat tan aarrken ge len gururunuz ve

akamki teslimiyet iniz neye yarar?

Hayat srklemek gtr. yleyse pek nazlanmayn. Biz hepimiz dayankl erkek ve dii

ekleriz.

Vcudunun zerinde bir damlai var diyet

it

reyen bir gl goncasyla or

taklaa neyimiz var

?

Gerekten, hayatseveriz. Fakat yaamaya deil sevmeyealz i in.

kta daima biraz cinnet vardr. Fakatcinnett e de her zaman biraz akl vardr.

Hayat seven bana da; insanlar arasnda ke lebek ve sabun kp ve bu eitten olanlar,

mut luluu en iyi anlam grnyorlar.

Bu yufka, lgn, narin, hareket li ruhcuk lar t itrer grmek! Bu, Zerdt gzyalarna ve

arklara boar.

Ben ya lnz dansetmesini bilen bir tanrya inanabilirdim. Veeytan grnce onu ar, derin

veciddi buldum. Bu,arl n ruhu idi. Onun yznden her ey der.fke ile deil glmsemeyle ldrlr. Haydi ,arln ruhunu ldre lim!


26/204

Ben yrmeyi rendim. O zamandan beri kendimi koturuyorum. Ben umay rendim, o

zamandan beri kldamak i in it ilmeye iht iyacm kalmad.

imdi hafifim, imdi uuyorum, imdi kendimi altmda gryorum, imdi i imde bir tanr

dansediyor.

Zerdt byle dedi .

Dadaki Aa stne

Zerdt, bir delikanln kendisinden ekindiini grmt. Bir akam Alaca nek denen

ehrin etraf saran dalarda ya lnz yrrken, bu de li kanlya rast geldi. Gen; bir aaca

yaslanm yorgun bir bakla vadiyi seyrediyordu. Zerdt, de likanln yanndaki aac tuttu

veyle konutu:

Bu aace llerimlesallamak istesem bunu yapamam. Fakat bizim grmediimiz rzgr, onu

zer ve istedii tarafaeer. Biz en ok , grnmeyen eller tarafndan eilir ve yoruluruz.Delikanl nlkla ayaa ka lk t ve Zerdt n sesini iit iyorum, ben de onu

dnyordum, dedi. Zerdtu cevab verdi:

yleyse ne korkuyorsun?nsann ha li de bu aa gibidir. Ykseklere veaydnlklarakmak

istedii oranda kkleri topraa; aya, karanla, derine ve ktle da lar!

Evet ktle! dedi delikanl. Benim ruhumu nasl oluyor da kefediyorsun? Zerdt

glmsedi veBaz ruhlar hi kefedi lemez. Meerki onlar ilk bulan biz olalm. dedi .

Delikanl bir kez dahaEvet ktle! diye bard.

Zerdt ,sen doru sylyorsun. Ykseklerekmak istediim zamandan beri artk kendime

gvenemiyorum. Ar tk kimse bana gvenmiyor. Bu nasl o luyor?

Ben hzla deiyorum. Bugnm dnmle zt dyor. Merdivenleri trmanrken ok defa bir

iki basamak birden at lyorum. Bunu hibir basamak balamyor.

Yukar nca kendimi srekli ya lnz buluyorum. Kimse benimle konumuyor. Ya lnzln

buzu beni t itret iyor; ykseklerde ne ist iyorum?

Benim kmsemem ve z lemim beraber byyorlar. Ykseklere ktm oranda,

ykse lenleri km

s

yorum.

Yksek

te onlarn ii ne

?

Ykselmemden ve sende lememden ne kadar utanyorum! Solumamla ne kadar alay

ediyorum! Uanlardan ne kadar nefretediyorum! Ykseklerde ne kadar yorgunum.

Delikanl buradasustu. Zerdt yanlarndaki aaca bakt veyle dedi:

Aa bu yksek dada yalnz duruyor. Boyu insan ve hayvan ar. Eer konumak

isteseydi onu anlayacak kimse bulunmazd. O , o kadar boylanmr.

- imdi bekliyor ve bekliyor- Neyi bekliyor? O, bulut lara yakn bulunuyor; herhalde ilk

ld bekliyor.

Zerdt bunu syleyince deli kanl heyecanl bir ifade ile bard; Evet Zerdt,sen gereisylyorsun. Ben yksekleri dileyince batmam istemi oldum. Ve benim beklediim y ldm


27/204

sensin. Bak, sen grne li beri ben neyim artk? Beni harap eden, sana kar duyduum

skanlktr. Delikanl byle konutu veacacalad.

Fakat Zerdt kollar delikanlya dolad, birlikte yrmeye baladlar.

Bir sre beraber yrdkten sonra Zerdtszeyle balad:

Bu , benim ka lbimi para lyor. Kar karya kaldn tehlikeleri gzlerin, sz lerinden daha

iyi anlatyor.

Sen henz , zgr deilsin. Sen henz zgrl aryorsun. Bu aray sana uykusuz gece ler

ge irtmi.

zgr yksekleri ist iyorsun. Ruhun, yldzlarn zlemini ekiyor. Fakatsenin kt hisselerin

de zgrlesusamlar.

Vahi kpeklerin serbest olmak ist iyorlar. Ruhun btn zindanlaramaya urarken, onlar

keyiflerinden mahzenlerinde havl yorlar.

Sen benim gzmde henz zgrl dnen bir tutsaksn. Ah, byle tutsaklarn ruhlar

uyank, fakat hilekr ve kt olur.

Ruhu zgrle kavuan datemizlenmeye mecburdur. Onda henz ok hapis ve batak vardr.

Onun gzleri detemizlenmelidir.

Evet kar karya kaldn tehlikeyi biliyorum. Fakat sana sevgim ve midimle yemin

veririm; Sevgi ve midini terk etme.

Henz kendini soylu hissediyorsun. Senin usandn ve sana kt gzle bakanlar da henz

seni soylu buluyorlar.

unu bil ki herkesin yolunu bir soylu kesmektedir.

yilerin yolunu da bir soylu kesmektedir. Hatta ona iyi dedikleri zaman bile onu yok etmek

isterler.

Soylu olan, yeni bir ey ister ve yeni bir erdem yaratmak ister. yi ler ise eskiyi isterler ve

eskinin devam etmesini isterler.

Fakatsoylunun kar karya kaldtehlike, onun bir iyi olmas deildir. Bir kstah,alayc

ve y olmasr.

Ah, ben en yksek mit lerini kaybeden soylular tanrdm. imdi onlar btn yksek

mit lerini inkr ediyorlar.imdi ksa zevk leri iindelgnca yayorlar. Gnlk hedeflerden bakaeme l bilmiyorlar.

Ruh biraz da ehvet t ir, diyorlar. Bylece ruhlarn kanat lar kyor; bu ruh imdi yerde

srnyor ve kemirerek kirleniyor.

Bir zamanlar kahraman olmay dnyorlard.imdiyse keyif dknleridirler. Kahraman,

onlara gre korkun ve hazin bir eydir.

Fakat sevgim ve midimle sana yemin veririm; ruhundaki kahraman terk etme. En yksek

midini kutsal tut.

Zerdt byle dedi .


28/204

lm t leyenler stne

lm t leyenler vardr. Dnya, hayatt an ekilme lerini nerdiimiz byle leriyle doludur.

te byle gereksiz insanlarla doludur dnya. Bu fazla lar yznden hayat bozulmutur.

Bunlarsonsuz hayatsz leriyle kandp bu dnyadan ayrmak gerek.

lm t leyenlere sar veya kara diyorlar. Fakat ben onlar size baka renklerde de

gstermek ist iyorum.

te ilerinde vahi hayvan tayan, keyfetmek ve kendini yemekten baka bir ey yapamayan

korkunlar! Onlarn keyifleri de bir kendini yemedir.

Bu korkunlar, daha insan bile olamamlardr. Varsn lm vaaz ets inler ve kendileri de

gsnler.

te ruhu veremliler; daha domadan, lmeye balarlar ve yorgunluktan bir tarafa ekilip,

kendi kendine z lem ekerler. Onlar lmeyi ist iyorlar. Bizim de onlar n bu arzusunu

onaylamamz gerekir. Bu lleri diriltmekten ve bu canltabut lar zedelemekten sakna lm.

Karlarna bir hasta, bir iht iyar, bir cenazeksa hemen hayat botur derler. Fakat kendileri

ve varln yalnz bir yzn gren gzleri botur.

Youn bir kedere brnm ve lm get irecek kk rast lantlara inanp, byle beklerler ve

dilerini grdatrlar.

Veyahut ekerleme lerine uzanrlar ve ocuk laryla alay ederler: Bir saman p gibi olan

hayat larna asrlar. Ve bir saman pne as durmakla alay ederler. Onlarn hikmet i

udur; Yaamak isteyen delidir.

te biz bu kadar deliyiz ve hayatt aen byk delilik budur.

Hayat ya lnz acr. Bazlar byle derler ve bu ya lan deildir. yleyse yalnz ac olan bu

hayatn bitmesinea ln!

Erdemleri onlara u d vermelidir: Sen kendini ldrmelisin. Sen kendini bu hayatt an

ekmelisin.

lm t leyenlerden bazlar,ehvet gnahtr! derler.Brakn, kenaraekile lim veocuk

yapmaya lm.

Bazlar da: Dourmak gtr derler. Ve niye dourma l? Btn doanlar mutsuz

oluyorlar! Bunlar da lm tleridir.Y ine bir kmlar; Acmak gerek. Neyim varsa aln. Ben ne isem a ln ki hayata daha az

balanaym. der.

Fakat tam merhamet li olsa lard en yaknlar hayattan bktrlard. K t olmak, onlarn

gerek iyilikleri o lurdu.

Fakat bunlar hayattan ekilmek isterler. Baka lar zincirleri vearmaanlaryla hayata daha

balanmaktan ne bekliyorlar?

Hayat lar vahi bir a lma ve huzursuzluktan ibaret olanlar,siz ler, hayattan pek yorgun dei l

misiniz? lm tleri iin pek olgun deil misiniz?


29/204

Vahi a lmay, ace leyi, yeniyi, yabanc seven siz ler, kendinizden memnun deilsiniz.

a lmanz, kendinizi unutmak i in arzu ve bir kamadr.

Hayata daha fazla inansaydz, kendinizi ana bu kadar kaptrmazdz. Fakat beklemek

i in, hattatembe llik etmek i in bile yeteri kadar isteiniz yok.

Her yerde lm t leyenlerin sesi nl yor ve dnya, kendilerine lm t lenmesi gereken

byle insanlarla doludur.

Yasonsuz hayat? Bence onlar i in uygun, yeter ki tez gsnler.

Zerdt byle dedi .

Sava ve Savalar stne

En iy i dmanlarz tarafndan esirgenmek istemeyiz. Keza gnlden sevdiklerimiz in de bizi

esirgemesini istemeyi z. Bylece brakn size gerei syleyeyim:

Savataki kardelerim; sizi gnlden severim. Ben sizdenim ve sizin en iyi dmanm.rakn size gerei syleyeyim:

Kalbinizdeki kini ve kskanl bilirim. Kini ve kskanl tanmayacak kadar byk

deilsiniz. Bari bunlardan utanmayacak kadar byk olun.

Geree ulamann azizleri olmazsanz bile hi olmazsa onunla savaan olun. Bunlar o

kutsiyet in yoldalar ve ncleridir.

ok asker gryorum. ok dman grmek isterdim! Giydikleri eye niforma diyorlar.

Fakat niformann iindekiler tek t ip olmasa!

Gzleri da ima bir dman, kendi dmanarayanlar olun.inizde bazlarzda ilk bakta

bir kin vardr.

Dman aramalz. Kendi fikirleriniz iin kendi zgrlnz aramalz. Fikriniz

yenilse bi le itenliiniz zafer kazanma lr.

Bar yeni savalarn arac olarak sevme lisiniz. Ve ksa bar uzun bartan fazla

sevme lisiniz.

Size i deil sava neririm. Bar dei l zafer neririm.iniz sava, barz zafer olsun!

Ancak okla yay elde bulunduu zaman,

s

us

ulupsakin o

t

urulabilir.

Yoksa gevezeli k edilir ve

ekiilir. Barz zafer olsun.

Diyorsunuz ki sava kutsal klan ey iyi bir davadr. Ben size derim ki her davay kutsa l

yapan ey iyi bir savar.

Sava ve cesaret , yakn sevgisinden byk eserler yaratmr. imdiye kadar kazazede leri,

acmanz deil cesaret iniz kurtard.

yi nedir? diyesoruyorsunuz. Cesur olmak iyidir.u sz kk kzlara brakn.yi ey hem

gzel hem sevimli olandr.

Size ka lpsiz diyorlar. Fakat yreiniz saftr. Ve ben iten utanc severim. Sizmeddinizden utanyorsunuz, baka lar cezirlerinden.


30/204

Siz irkin misiniz? Pekl kardelerim, yleyse irkinin mantosu olan yce y i giyininiz.

Ruhunuz byd zaman cokun olur. Sizin yce liinizde ktlk vardr. Sizi tanm.

K tlk detanlaender karlar. Fakat bunlar birbirlerini anlamazlar. Ben siz i tanm.

Sizin, kin besleyecek dmanlarz olma l. Fakat hor grlecek dmanlarz olmamal.

Dmanzla gurur duymalz. O zaman dmann baar dasizin baarz olur.

Yaslanmak Bu klelerin kibarlr. Sizin kibarlz sz dinleme olmal. Emirleriniz bile

itaat olma l.

yi bir dmann kulana sen yapmaln, ben isterimden daha ho ge lir . Vesevdiiniz

her eyi kendinize kumandaet t irmelisiniz.

Hayata olan sevginiz en yksek midinize olan sevginiz olsun. Ve en yksek midiniz, en

yksek hayat dnceniz olsun.

Fakat en yksek dncenize, brakn ben kumanda edeyim. Bu kumanda udur; nsan

yenilmesi gereken bir eydir.

Bylece boyun eme vesava ierisinde mrnz srn.

Uzun yaamada ne var. Hangi dman esirgenmek ister?

Ben siz i esirgemem. Ben sizi gnlden severim,savataki kardelerim.

Zerdt byle dedi .

Yeni Putlar stne

Baka bir yerde henz uluslar vesrler vardr. Fakat bizde yok tur kardeim. Bizde devlet ler

vardr.

Devlet nedir? Pek l; imdi kulak verin. nk size uluslarn lmnden bahsedeceim.

Btn souk maddelerin en sounun ad devlett ir. Onun ya lan dasouk tur. Veandan u

ya lan szar: Ben devlet , ben halk m.

Bu, yalandr. Uluslar meydana get iren yaratlardr. Onlar bu uluslarn stne bir iman ve bir

k gerdiler. Bylece hayata hizmetett iler.

Birok lar iin tuzak kurup buna devlet diyen bozgunculardr. Onlar kit lelerin stne bir k

ve yzt

ut

ku astlar

.

Henz halk var o lan yerde devletanlalmaz bir eydir. rf ve hukuka kar kt bir kast ve

bir gnah saylarak ondan nefretedilir.

Sizeu iaret i veririm; Her ulus kendi iyi ve kt snden bahseder, bunu komu anlamaz.

O , dilini rf ve hukukunda yaratmr.

Fakat devlet, btn iyi ve kt dillerle yalan syler. Nesylese yalandr vesahip olduu her

ey a lmadr.

Onda her ey sahtedir; bu rgan a lnm dileriyler. Barsaklar bi lesahtedir .

yi ve ktde dil karmakark! Size devlet i byle tari f ederim. Bu iaret lm iradesine iareteder. Gerekten, lm t leyenlerini ar.


31/204

Gereinden pek fazlaadam douyor. Bu gereksiz ler iin, devlet yaratlmr.

Bakn devlet bu gereksiz leri nasl ayrtyor ve nasl gevi getiriyor:

Dnyada benden byk bir ey yoktur. Ben, tanrn dzen veren parmam. O vahi

hayvan byle homurdar. Ve diz kenler, yalnz uzun kulakl ve ksa grller deildir.

Ah ey byk ruhlar; o, ya lanlarsizin iinize desindirir. Ah, kendilerini harcamasseven

cmert gnlleri avlar.

Ey eski tanr yenenler, o sizi de bulur. Siz savata yorulmutunuz.imdi yorgunluunuz

yeni puta yaryor.

Yeni put,etrafna kahramanlar ve namuslular dizmek ister. Bu souk hayvan, iyi vicdanlarn

nda gnelenmeyi sever.

Bu yeni put , kendisine yalvarrsanz size her eyi vermek ister. Bylece erdemlerinizin

parlt ve gururlu gzlerinizin baksatn alr.

Ey gereksiz ler, o sizi yemlemek ister. Evet bunun iin cehennemi bir sanat bulmutur; lahi

ereflerin ss iinde parlayan bir lm an.

Evet, birok lar i in bir lm bulunmutur ki kendisini hayat gibi ver. Gerekten, btn

lm t leyenlerineesasl bir yardm.

yi ve kt btn zehir ienlerin bulunduu yere, devlet derim.yi ve k t herkesin kendisini

kaybett ii yere devlet derim. Herkesin yava yava lmne, hayat denildii yere devlet

derim.

u gereksiz lere bakn; kif lerin eserlerini ve egemenlerin hazinelerini a larlar ve burszlaeit im derler. Ve bunlarn hepsi onlara dert getirir.

u gereksiz lere de bakn! Daima hastadrlar ve safralar kusarlar ve buna gazete derler.

Birbirlerini yutarlar. Fakat hazmedemezler.

u gereksiz lere bakn; servet ler kazanrlar ve bununla yoksul larlar. kt idar isterler ve nce

ik t idarn kerpeteni olarak ok para isterler. Bu ac iz ler!

u evik maymunlarn trmanna bakn! Birbirlerinin stnden ap trmanmak isterler ve

bylece bataa veukura yuvarlanrlar.

Hepsi taht a ulamak isterler. Mutluluun yalnz taht zerinde bulunduunu sanrlar! okdefatahtn zerinde bataklk vardr veok defataht, batakln stnde durur.

Bunlarn hepsi, bu trmanan maymunlar ve bu azgnlarn hepsi bence delidir. Put lar pek fena

kokar. Bunlarn hepsi, bu putatapanlar, bana fena kokar.

Kardelerim, enelerinizin ve tutkularn dumannda m boulmak istersiniz? Daha iy i,

pencere leri kn ve dar frlayn!

Fena kokunun yolundan kan. Bu insan kurbanlarn dumanndan kan.

Byk ruhlar i in dnyaimdi deaktr. Henz etrafndasakin denizlerin kokusu esen birok

yerler, yalnzlaekilenler iin bo duruyor.


32/204

Henz byk ruhlar iin zgr bir hayat vardr. Gerekten,az eyesahip olanaaz hkmedilir.

Yaasn bu kk fakirlik!

Ancak devlet in bitt ii yerde, gereksiz olmayan insan balar. Gerekli adamn trks veesiz ,

biricik ark burada balar.

Evet kardelerim, onun bitt ii yerde nsanstnn gkku kprs balar.

Zerdt byle dedi .

Panayn Sinekleri stne

Dostum yalnzlna ka! Seni byk adamlarn grltsnden sersemlemi ve kk lerin

nesiy le didiklenmi gryorum.

Orman ve kayaseninle vakur,susmay bilirler.

Sevdiin geni da ll aaca benze yine! O , denizin kenarnda susan ve dinleyen bir tavrla

durmaktadr.Yalnzln bitt ii yerde panayr balar ve panayn balad yerde byk art ist lerin

grlts ve zehirli sineklerin vlt balar.

Dnyada en iyi eyler bile, gsterecek kimse bulunmazsa, bir eye yaramaz. Halk bu

gstericilere byk adam der.

Halk , bykten pek anlamaz. Byk, yaratr. Oysaki ha lk yalnz byk dava larn

gstericilerini veart ist lerini tanr.

Dnya, yeni deerler yaratanlarn etrafnda dner. Grnmeden dner. Oysaki ha lk vehret

art ist lerin etrafnda dner. Dnyann gidii byledir.

Ar t ist in zeks vardr. Fakat zeknn vicdan zayftr. O daima en ok inandrabilecei eye

inanr.

Yarn baka, br gn baka bir eye inanr. Onun duygular halk gibi ve hava gibi sk deir.

Devirmek! Bu ona gre kantt r. ldrtmak! Bu ona gre iknadr ve kan ona de lillerin en

salam grnr.

Yalnz duyarl kulaklara szan bir geree, yalan ve hi der. Gerekten, o ancak dnyada

byk grlt

yapantanrlara inanr

.

Panayr atafat l aklabanlarla doludur ve halk bu byk adamlarla vnr. Onca zamann

egemenleri bunlardr.

Fakat zaman onlar baskaltnaa lr, byleceseni baskaltnaa lrlar vesenden de bir evet ve

hayr isterler. Yazk, bu leh ve aleyh arasnda m yer almak ist iyorsun?

Ey gerek a, bu sokulganlar ve dnekleri kskanma, gerek hibir zaman bir dnein

kolunaaslmamr!

Bu bktran, usandranlardan kendini koru. nsan ancak panayrda evet veya hayr la

bastrlar.


33/204

Btn derin kaynaklarn duyuu yavar. Derinliklerine den bir eyin ne olduunu anlamak

iin uzun zaman beklemeleri gerekir.

Gerek byklkler panayn ve hret in tesindedirler. Yeni deerlerin yaratlar da ima

panayn vehret in stnde bulunurlar.

Dostum, yalnzlna ka . Seni zehirli sineklerle didiklenmi buluyorum. Sert vesalam bir

havann est ii yerlere ka!

Ya lnzlna ka . Sen kk lere ve acnacak adamlaraok yakn yaadn. Onlarn grnmez

lerinden ka . Bunlar senin i in ten baka bir ey deildirler.

Onlaraartk el kaldrma! Onlar sayzdr. Vesinek avcsana dmez.

Bu kk ler veacnacak yaratklar sayzdr. Ve nice grkemli yaplar, yamur damlalar ve

vahi ot lar harap etmit ir.

Sen bir kaya deilsin, fakat damla larn okluu seni oymu bile! Damlalarn okluundan

atlayacaksn.

Zehirli sineklerden seni yorulmu gryorum. Yz yerinde kanayan yara lar a lm

gryorum. Ve gururun fkelenmek bile istemiyor.

Onlar senden masumiyet le kan isterler. Kansz ruhlar kana hasrett ir. Onun iin btn

masumiyet leriylesokarlar.

Fakat ey derin adam, sen kk yara larn da ac pek derinden duyuyorsun ve daha ifa

bulmadan ayn zehirli slk vcudunatekrar sokulur.

Bu pisboazlar ldremeyecek kadar gururlusun.

Fakat sakn ki,

onlarn btn bu zehirlihakszlklarna dayanmak sana be la get irmesin!

Onlar seni verek deetrafnda vldarlar. Y klk onlarn vdr. Onlar senin derine ve

kanna yakn olmak isterler.

Sana bir tanr veyaeytana yaptklar gibi yrlar. Bir tanr veya eytan karnda olduu

gibi ac rlar. Fakat neye yarar? Onlar dalkavuk ve mzmzlardr. Baka bir ey deil lerdir.

ok defa kendilerini sana ho gsterirler. Fakat korkaklarn kurnazl her zaman bu

olmutur. Evet korkaklar, kurnazdr.

Dar ruhlaryla seni ok dnrler. Sen onlarca her zaman dndrc bir eysin. okdnlen her ey, dndrc olur.

Bu erdemlerin i in seni ceza landrlar. Aslnda ya lnz hatalar balarlar.

Sen sakin ve drst olduun i in dersin ki; Bu kk varlklar susuzdur. Fakat onlarn dar

ruhlaryle dnr: Btn byk varlklar suludur.

Sen onlara efkat li olsan bile kendilerine hakaret ett iini zannederler vesenin iyiliine gizli

aclarla kark verirler.

Senin sessiz gururun onlarn zevkini bozar. Bir defa da gururlu olacak kadar a lakgnll

olursan seni ayartrlar.


34/204

Biz bir adamda bulduumuzu alevlendiririz de! Onun i in kk lerden sakn!

Senin karnda kendilerini kk grrler vea laklklarsana kar grnmez bir kin halinde

yanar,tutuur.

Kendilerine yaklan zaman nasl sustuk lar ve kuvvet lerinin, snm bir atein duman

gibi kaybolduunu hissetmedin mi?

Evet dostum, sen en yaknlarn iin bir vicdan azabn; nk onlar sana layk deil lerdir.

Bylecesenden nefretederler. Ve kanemmek isterler.

Yaknlarn daima zehirli sinek olacaklardr. Sende byk olan ey, onlar daima daha zehirli

ve daha fazlasinek yapacaktr.

Dostum ya lnzlna, sert ve kuvvet li bir havann est ii yere ekil . Senin ksmet in, sinek

kovalay deildir.

Zerdt byle dedi .

Namusluluk stne

Ormanseverim,ehirlerde yaama ktdr. Oradaok azgnlar var!

Azgn bir diinin ryasna girmektense bir kat ilin eline dmek daha iyi deil mi?

Ve u erkeklere de bakn; gzlerinden, dnyada bir kadnla yatmaktan daha iyi bir ey

olmad okunuyor.

Ruhlarn dibi bataklk! Bataklklarn bir de zeks varsa, ne yazk!

Bari hayvan olarak mkemmel olsaydz. Fakat hayvan olmak iin masum olmak gerekir.

Duygular ldrmenizi mi nereyim? Duygularzda namus neriyorum.

Size namusu mu nereyim? Namus bazlarnca bir erdemdir. Fakat birok lar iin hemen

hemen bir gnahtr.

unlar kendilerini tutarlar, fakat ehvet denen dii kpek, yaptklar her eyde kskan lkla

r.

Erdemlerinin zirvesine vesouk zek larna kadar onlar bu hayvan ve onun huzursuzluklar

iz ler.

Veehvet

kpei,

kendis

inden biraz et

es

irgendii zaman,

bir paraakl i in dilenmes

ini nasl

biliyor!

Siz dramlar ve kalp burkan eyleri seversiniz. Fakat ben sizdeki dii kpee kar

gvensizim.

Gzleriniz bana pek za lim gelir ve snt i inde olanlara ehvet le bakarsz. ehvet iniz

yafet det irerek acma ismini almad m?

Size u sembol de veririm: eytanlar kovmak isterken bizzat batakla gmlenler az

deildir.

Namus kime g ge lirse vazgeme li . Ta ki bir cehennem yolu olmasn. Bu, ruhun batakl veazgnlr.


35/204

Kirli eylerden mi sz ediyorum? Bence iin en kts bu deildir.

O lgun olan, gerein suyuna kirli o lduu zaman deil,s olduu zaman girmeyi sevmez.

Gerekten, tam anlamyla namuslu olanlar vardr. Bunlar temiz ka lplidirler. Sizden dahaok

ve dahasevimli glerler.

Onlar namusa da glerler venamus nedir? derler.

Namus delilik deil midir? Fakat bu delilik bize geldi. Biz ona gitmedik.

Biz bu konua barnak ve gnl verdik.imdi bizde oturuyor, istedii kadar kalsn.

Zerdt byle dedi .

Dost stne

Etrafmda daima biri fazla! Yalnzla ekilen kii byle dnr. Bir kere bir; bu,

zamanla iki o lur.

Ben ve beni sk sk unu grrler; Bir dost olmasayd nasl dayanrdk?Yalnz iin dost , daima ncdr. nc, bir mantardr ki iki kii arasndaki konumann

derinlere dalmas nler.

Ah btn ya lnzlar i in ok fazla derinlikler vardr. Onun i in bir dosta ve onun

yksekliklerine z lem ekerler.

Bakalarna olan imanz, kendimizde neye inanmak istediimizi aa karr. Bir dosta

olan zlemimiz, bizi e le verir.

ok defasevgi ile yalnz, kskanlat lamak isterler.

ok defatecavz ederler ve bunu gizlemek iin bir dman ortayakarrlar.

Hi olmazsa benim dmanm ol. Dost luk dilemeye cesaret edemeyen gerek sayg, byle

der.

Bir dosta sahip olmay isteyen, onun urunda sava gze almal ve sava yapabilmek iin

dman olabilmeli .

Dostundaki dmana dasayg gsterme li .

Dostuna, kendisine ulamadan yanaabilir misin?

nsan do

st

undaen iyi dman bulma l.

Ona kar koyduun zaman ka lbinle onaen yaknolma ln.

Dostunun karndaplak olmak m istersin?

Olduun gibi grnmen; dostunaeref vermeli . Fakat o seni bunun iin eytana hava leetmek

ister.

Olduu gibi grnebilen, ldrtr. plaklktan rkmeye bu derece mecbursunuz. Evet, eer

tanr olsaydz elbise lerinizden utanmaya mecbur olurdunuz.

Dostun i in ne kadar sslensen azdr. nk sen onca nsanstne ok ve z lem ifade

etme lisin.Dostunun ehresini grmek i in ona uyurken baktn m?


36/204

Dostunun ehresini baka nasl grrsn. O przl ve mkemme l olmayan bir aynada kendi

ekl inin grndr.

Dostunu uyurken grdn m? Dostunun grnm sana dehet vermedi mi? Ah dostum,

insan almas gereken bir eydir.

Sezmek vesusmakta dost usta olmal. Her eyi grmek istememelisin. Dostunun uyankken

ne yapt ryan meydanakarma l.

Senin seziin, dert ortakln olmal. Ta ki dostunun dert ortakledip etmeyeceini bilesin.

O ,sende belki keskin gz vesonsuz bakseviyor.

Dostuna olan dert ortakln, sert bir kabuk a ltnda saklanmal. Ve bir diin bu kabuu

rken klma l. O byletatlanr ve nefisleir.

Dostun iin temiz hava, yalnz lk,ekmek ve ila mn? Bazlar kendi zincirlerini zemezler.

Fakat dostlarn kurtarlarr.

Kle misin? Dost olamazsn.

Uzak mn? Dost olamazsn.

Kadn da pek uzun zaman kle olarak sakland. Onun iin kadn dost luu bilmez.

O , yalnz atanr.

Kadn andasevmedii her eye kar hakszlk ve krlk vardr. Kadn bilin li anda

bi lek yannda karanlk, yldm ve baskn vardr.

Kadn henz dost lua e lverili deildir. Kadnlar, henz kedi veya kuturlar. Olsa olsa

inekt irler.

Kadn henz dost lua e lverili deildir. Fakat erkekler, syleyin i inizde kim dost lua

yeteneklidir?

Ah, ey erkekler, sizin ruh cimriliiniz ve yoksunluunuz. Dostunuza verebildiiniz kadar

ben dmanma verebilirim. Ve bununla yoksul lamam.

Arkadak var, dostluk da olma l.

Zerdt byle dedi .

Bin ve Bir Hedef s

tneZerdt ok lkeler, ok uluslar grd. Birok ulusun iyi ve kt saydklareyleri rendi .

Zerdt dnya zerinde iyi ve ktden daha byk kuvvet bulamad.

Deer yarg olmayan hibir ulus yaayamaz. Fakat yaamak isterse komusunun

yarglarndan ayr yarglarasahip olmalr.

Bir ulusun iyi dediine baka bir ulus rezalet der. Ben byle grdm.urada kt denilen ey,

oradaerguvan bir ereflessl!

Komu komuyu hibir zaman anlamad, ruhu hep komusunun lgnlna ve ktlne

hayretett i.


37/204

Her ulusun stnde bir deerler levhasasr. Bak bu, o ulusun zaferinin levhasr. Bu , o

ulusun kudret iradesinin sesidir.

O ulusa , g olan ey geerlidir; e lzem ve g olan eyse iyidir. En kesin iht iya tan kurtaran

nadir veen gey, kutsaldr.

Hkmederek, komusunu kskandracak ekilde zafer kazanm olarak ve parlayarak yapt

ey; bu, o ulusa yce ,en nemli ve her eyin anlam veamac olan eydir.

Evet kardelerim, bir ulusun iht iyac ,topra, gn ve komusunu tanz m bylece

zaferlerinin yasas ve bu merdiven stnde mit lerine trmann nedenlerini sezmi

olursunuz.

Da ima birinci olma ln ve baka lar geme lisin, kskan ruhun kimseyi sevmemeli,

meerki dostun ola bu sz bir Yunanln ruhunu t itrett i, bylece bykln yolunu tuttu.

Doru sylemek, ok ve yayda usta olmak benim ismimin geldii ulus iin bu yntem

sevimli ve gt. O isim ki bana hem sevimli hem ar gelir.

Ana babay saymak ve ruhun derinliklerine kadar onlara boyun emek; baka bir ulus bu

zafer levhas zerineast ve bununla kuvvet li vesonsuz oldu.

Bak gstermek ve bak yznden kt ve bozuk eyler iin bile eref ve kan feda

etmek. Baka bir ulus bunu syleyerek zafere ula ve kendini byle zorlarken byk

mit lere gebe kald.

Gerekten, insanlar her trl iyilik ve ktlklerini gstermilerdir. Gerekten, bunu bir

yerden almadlar ve bir yerde bulmadlar.

Bu,

onlara gk ten bir ses gibi inmedi.

nsan kendini korumak iin ilk defaeyaya deer bit i.

yann anlam, insani anlam o yaratt. Onun iin kendine insanm diyor. Bu , deer bien

demekt ir.

Ancak takdir sayesinde deer meydana ge lir . Ve takdirsiz varl n anlam ka lmazd.

Yaratlar bunu iit in.

Deerlerde deme! Bu, yaratlarda demedir. Yarat olmaya mecbur olan, da ima y

olur.

Balangta uluslar yaratydlar. Sonra yarat insanlaraaz rast lanr oldu. Gerekten k ii enge bir yaratktr.

Uluslar, st lerine bir iyilikler levhas astlar. Hkmetmek isteyen sevgi ile boyun emek

isteyen sevgi birleerek byle levha lar yarattlar.

Srdeki keyif bendeki keyi ften dahaeskidir ve iyi vicdan sr ismini aldsrece,ancak

kt vicdan ben der.

Gerekten, kurnaz ve kar ok larn karnda arayan ben; bu, srnn kk deil,

bit iidir.


38/204

Sevenler ve yaratanlard ki; iyi ve kty yaratmlard. Sevginin ve kinin atei btn

erdemlerde belirir.

Zerdt birok lkeler ve uluslar grd. Zerdt dnya zerindesevenlerin eserinden byk

bir kudret bulamad. Bu eserlerin ad; iyi ve ktyd.

Gerekten bu vme ve yermenin kudret i korkun bir eydir. Syleyin kardelerim, onu kim

zorlayabilir. Syleyin bu hayvann bin kat lensesine kim kementatabilir?

imdiye kadar bin hedef vard. nk bin ulus vard. Eksik olan ey bin kat l ensenin

kemendidir. Bir tek hedef eksik tir: Henz insanln hedefi yoktur.

Fakat kardelerim syleyin; insanln hedefi olmaynca bizzat kendisi de yok deil midir?

Zerdt byle dedi .

Yakn Sevgisi stne

Yaknlarz i in srar ediyorsunuz. Ve gze l szler buluyorsunuz. Fakat ben size derim kiyaknlarza olan sevginiz, bizzat kendinize olan kt sevginizdir.

Bizzat kendinizden kaarak yakza syorsunuz. Ve bundan bir erdem yaratmak

ist iyorsunuz. Fakat ben bu zverinizin i yzn bilirim.

Sen, benden daha eskidir. Sen kutsal saylmr. Fakat ben henz deil! Onun iin

insan yaknasokulur.

Size yakn sevgisini mi neriyim? Yaknlardan kamay veen uzaktakini sevmeyi neririm.

En uzaa ve ge lecee olan sevgi, yakn sevgisinden daha yksekt ir. Eyaya ve haya let lere

sevgi; insana olan sevgiden daha yksekt ir.

Kardeim, nne koan bu hayaletsenden gzeldir. Ona neden etini , kemiini vermiyorsun?

Fakat korkuyorsun ve yaknlarna kouyorsun.

Siz kendinize dayanamyorsunuz ve kendinizi yeteri kadar sevmiyorsunuz. imdi yak

sevgiylealdatmak ve onun hatasyla yaldzlanmak ist iyorsunuz.

sterdim ki bu eit yaknlarza ve onun komularna kat lanmayasz ve bylece dostunuzu

ve onun tan ruhunu bizzat kendinizden yaratasz.

Kendi lehinizde konumak istediiniz zaman bir

tank ayor

s

unuz.

Onu,

hakkzdaiyidir demeye kandnca , kendinizin iyi o lduuna inanyorsunuz.

Yalanc, yalnz bilgisi karnda konuan deildir. ze llikle bilgisizlii karnda

konuandr. likilerinde kendinizden byle sz ediy

nietzsche-boyle-buyurdu-zerduşt

Documents