nieuwe verhoudingen in het financieren van woningen · 2015-11-06 · conclusie voor de korte en...
TRANSCRIPT
![Page 1: Nieuwe verhoudingen in het financieren van woningen · 2015-11-06 · Conclusie voor de korte en langere termijn 23 -Huidige discussies richten zich op de wijze waarop de hypotheken](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050400/5f7e03bf7cb7b163c871e6a8/html5/thumbnails/1.jpg)
Naar nieuwe verhoudingen in het Wonen OTB|Platform 31 Wooncongres 2015
Nieuwe verhoudingen in het financieren van woningen
Paul de Vries Senior Woningmarkteconoom Rabobank Kennis en Economisch onderzoek 3 november 2015
![Page 2: Nieuwe verhoudingen in het financieren van woningen · 2015-11-06 · Conclusie voor de korte en langere termijn 23 -Huidige discussies richten zich op de wijze waarop de hypotheken](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050400/5f7e03bf7cb7b163c871e6a8/html5/thumbnails/2.jpg)
Agenda
2
• Wie verstrekken hypotheken
• Wat is er aan het veranderen
• Waarom wijzigen de verhoudingen
![Page 3: Nieuwe verhoudingen in het financieren van woningen · 2015-11-06 · Conclusie voor de korte en langere termijn 23 -Huidige discussies richten zich op de wijze waarop de hypotheken](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050400/5f7e03bf7cb7b163c871e6a8/html5/thumbnails/3.jpg)
Marktaandelen
![Page 4: Nieuwe verhoudingen in het financieren van woningen · 2015-11-06 · Conclusie voor de korte en langere termijn 23 -Huidige discussies richten zich op de wijze waarop de hypotheken](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050400/5f7e03bf7cb7b163c871e6a8/html5/thumbnails/4.jpg)
Er zijn 112 hypotheekaanbieders, een aantal grote en vele kleine
4
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
06 07 08 09 10 11 12 13 14 15
Marktaandeel in % Martkaandeel in %
![Page 5: Nieuwe verhoudingen in het financieren van woningen · 2015-11-06 · Conclusie voor de korte en langere termijn 23 -Huidige discussies richten zich op de wijze waarop de hypotheken](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050400/5f7e03bf7cb7b163c871e6a8/html5/thumbnails/5.jpg)
Er zijn 112 hypotheekaanbieders, een aantal grote en vele kleine
5
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
06 07 08 09 10 11 12 13 14 15
SNS Bank ABN AMRO ING Bank Rabobank
Marktaandeel in % Martkaandeel in %
‘Oude’ aanbieders ‘Nieuwe’ aanbieders
![Page 6: Nieuwe verhoudingen in het financieren van woningen · 2015-11-06 · Conclusie voor de korte en langere termijn 23 -Huidige discussies richten zich op de wijze waarop de hypotheken](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050400/5f7e03bf7cb7b163c871e6a8/html5/thumbnails/6.jpg)
Sinds herstel koopwoningmarkt groeit het marktaandeel van de ‘nieuwkomers’
6
![Page 8: Nieuwe verhoudingen in het financieren van woningen · 2015-11-06 · Conclusie voor de korte en langere termijn 23 -Huidige discussies richten zich op de wijze waarop de hypotheken](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050400/5f7e03bf7cb7b163c871e6a8/html5/thumbnails/8.jpg)
Is er sprake van marktconcentratie?
8
0
500
1000
1500
2000
2500
0
500
1000
1500
2000
2500
06 07 08 09 10 11 12 13 14 15
HHI HHI, geconsolideerd
HHI, marktconcentratie HHI, marktconcentratie
weinig geconcentreerd
sterk geconcentreerd
matig geconcentreerd
![Page 9: Nieuwe verhoudingen in het financieren van woningen · 2015-11-06 · Conclusie voor de korte en langere termijn 23 -Huidige discussies richten zich op de wijze waarop de hypotheken](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050400/5f7e03bf7cb7b163c871e6a8/html5/thumbnails/9.jpg)
De laagte van de rente is een factor van betekenis
9
0%
1%
2%
3%
4%
5%
6%
0
500
1000
1500
2000
2500
06 07 08 09 10 11 12 13 14 15
HHI HHI, geconsolideerd rente nieuwe contracten
HHI, marktconcentratie Hypotheekrente (%)
weinig geconcentreerd
sterk geconcentreerd
matig geconcentreerd
![Page 10: Nieuwe verhoudingen in het financieren van woningen · 2015-11-06 · Conclusie voor de korte en langere termijn 23 -Huidige discussies richten zich op de wijze waarop de hypotheken](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050400/5f7e03bf7cb7b163c871e6a8/html5/thumbnails/10.jpg)
Om hoeveel geld gaat het?
![Page 11: Nieuwe verhoudingen in het financieren van woningen · 2015-11-06 · Conclusie voor de korte en langere termijn 23 -Huidige discussies richten zich op de wijze waarop de hypotheken](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050400/5f7e03bf7cb7b163c871e6a8/html5/thumbnails/11.jpg)
De hypotheekschuld schommelt rond de 625 miljard euro
11
450
500
550
600
650
700
450
500
550
600
650
700
06 07 08 09 10 11 12 13 14 15
Duiz
enden
€ mrd € mrd
- Dit is de bruto hypotheekschuld.
- Netto schuld (gecorrigeerd voor oa spaarhypotheken) is circa 590 miljard
![Page 12: Nieuwe verhoudingen in het financieren van woningen · 2015-11-06 · Conclusie voor de korte en langere termijn 23 -Huidige discussies richten zich op de wijze waarop de hypotheken](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050400/5f7e03bf7cb7b163c871e6a8/html5/thumbnails/12.jpg)
Omzet 2015 circa 60 miljard euro, waarvan 48 miljard voor aankoop
12
![Page 13: Nieuwe verhoudingen in het financieren van woningen · 2015-11-06 · Conclusie voor de korte en langere termijn 23 -Huidige discussies richten zich op de wijze waarop de hypotheken](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050400/5f7e03bf7cb7b163c871e6a8/html5/thumbnails/13.jpg)
Waarom zijn verzekeraars actief
13
![Page 14: Nieuwe verhoudingen in het financieren van woningen · 2015-11-06 · Conclusie voor de korte en langere termijn 23 -Huidige discussies richten zich op de wijze waarop de hypotheken](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050400/5f7e03bf7cb7b163c871e6a8/html5/thumbnails/14.jpg)
Hypotheekverstrekking en funding
14 van 18
Bank
Woon-consument
![Page 15: Nieuwe verhoudingen in het financieren van woningen · 2015-11-06 · Conclusie voor de korte en langere termijn 23 -Huidige discussies richten zich op de wijze waarop de hypotheken](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050400/5f7e03bf7cb7b163c871e6a8/html5/thumbnails/15.jpg)
Hypotheekverstrekking en funding
15 van 18
Bank
Verzekeraar
Pensioenfonds
Woon-consument
![Page 16: Nieuwe verhoudingen in het financieren van woningen · 2015-11-06 · Conclusie voor de korte en langere termijn 23 -Huidige discussies richten zich op de wijze waarop de hypotheken](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050400/5f7e03bf7cb7b163c871e6a8/html5/thumbnails/16.jpg)
Hypotheekverstrekking en funding
16 van 18
Bank
Spaargeld
Investeerder
Woon-consument
Financiering op basis van leverage extern
![Page 17: Nieuwe verhoudingen in het financieren van woningen · 2015-11-06 · Conclusie voor de korte en langere termijn 23 -Huidige discussies richten zich op de wijze waarop de hypotheken](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050400/5f7e03bf7cb7b163c871e6a8/html5/thumbnails/17.jpg)
Hypotheekverstrekking en funding
17 van 18
Verzekeraar
Pensioenfonds
Premies
Investeerder
Premies
Woon-consument
Financiering op basis van eigen vermogen
extern
![Page 18: Nieuwe verhoudingen in het financieren van woningen · 2015-11-06 · Conclusie voor de korte en langere termijn 23 -Huidige discussies richten zich op de wijze waarop de hypotheken](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050400/5f7e03bf7cb7b163c871e6a8/html5/thumbnails/18.jpg)
Hypotheekverstrekking en funding
18 van 18
Bank
Verzekeraar
Pensioenfonds
Spaargeld
Investeerder
Premies
Investeerder
Premies
Woon-consument
Financiering op basis van leverage
Financiering op basis van eigen vermogen
extern
extern
![Page 19: Nieuwe verhoudingen in het financieren van woningen · 2015-11-06 · Conclusie voor de korte en langere termijn 23 -Huidige discussies richten zich op de wijze waarop de hypotheken](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050400/5f7e03bf7cb7b163c871e6a8/html5/thumbnails/19.jpg)
Hypotheekverstrekking en funding
19 van 18
Bank
Verzekeraar
Pensioenfonds
Spaargeld
Investeerder
Woon-consument
Financiering op basis van leverage
Financiering op basis van eigen vermogen
Vreemd vermogen
Eigen vermogen
![Page 20: Nieuwe verhoudingen in het financieren van woningen · 2015-11-06 · Conclusie voor de korte en langere termijn 23 -Huidige discussies richten zich op de wijze waarop de hypotheken](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050400/5f7e03bf7cb7b163c871e6a8/html5/thumbnails/20.jpg)
Kortom, banken, verzekeraars en pensioenfondsen opereren op eigen speelveld
20
• Banken maken gebruik van geleend geld waarmee zij het rendement op het eigen vermogen vergroten, verzekeraars en pensioenfondsen maken gebruik van 100% eigen vermogen
• Banken hebben te maken met “Basel”, verzekeraars met “Solvency”; De Nederlandsche Bank is voor alle sectoren de toezichthouder
![Page 21: Nieuwe verhoudingen in het financieren van woningen · 2015-11-06 · Conclusie voor de korte en langere termijn 23 -Huidige discussies richten zich op de wijze waarop de hypotheken](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050400/5f7e03bf7cb7b163c871e6a8/html5/thumbnails/21.jpg)
Verzekeraars en pensioenfondsen zoeken risicoarme investeringen
21
• Verzekeraars en pensioenfondsen zoeken risicoarm rendement. Normaal zijn dat bijvoorbeeld staatsobligaties. Maar die renderen niet meer. Second best zijn hypotheken.
• Doordat verzekeraars en pensioenfondsen met eigen vermogen werken, hebben zij geen fundingskosten. Ook zijn de verplichtingen anders, vooral verder weg in de tijd. Dit vertaalt dit zich in een ‘extra’ marge ten opzichte van banken.
• Deze marge is afhankelijk van de LTV-klasse, maar gemiddelde 1%-punt.
• Er is kritiek geweest vanuit De Nederlandsche Bank op de wijze waarop verzekeraars de hypotheekportefeuilles waarderen.
![Page 22: Nieuwe verhoudingen in het financieren van woningen · 2015-11-06 · Conclusie voor de korte en langere termijn 23 -Huidige discussies richten zich op de wijze waarop de hypotheken](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050400/5f7e03bf7cb7b163c871e6a8/html5/thumbnails/22.jpg)
Toekomst
22
![Page 23: Nieuwe verhoudingen in het financieren van woningen · 2015-11-06 · Conclusie voor de korte en langere termijn 23 -Huidige discussies richten zich op de wijze waarop de hypotheken](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050400/5f7e03bf7cb7b163c871e6a8/html5/thumbnails/23.jpg)
Conclusie voor de korte en langere termijn
23
- Huidige discussies richten zich op de wijze waarop de hypotheken op de balans worden verantwoord.
- Op korte termijn > concurrentie bij lagere LTVs.
- Op langere termijn > obligatiemarkten gaan renderen, verzekeraars ed verlaten hypotheekmarkt.
- De kans is groot dat verzekeraars dus in- en uitstappen.
- Dit heeft gevolgen voor woonconsumenten die bijvoorbeeld een extra hypotheek willen. Als de hypotheekverstrekker even ‘uit de markt is’, valt er geen hypotheek op te hogen.
![Page 24: Nieuwe verhoudingen in het financieren van woningen · 2015-11-06 · Conclusie voor de korte en langere termijn 23 -Huidige discussies richten zich op de wijze waarop de hypotheken](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050400/5f7e03bf7cb7b163c871e6a8/html5/thumbnails/24.jpg)
24
Bedankt voor uw aandacht
24
• Vragen?
• Paul de Vries, woningmarkteconoom, [email protected]
• https://economie.rabobank.com/