nieuwsbrief soemba - nummer 278 - september 2020...- de kas (mail 18 oktober of 10 november)...

Nieuwsbrief Soemba - Nummer 280 – maart 2021


Inhoud In deze papieren Nieuwsbrief treft u het volgende aan: 1. Helda Kahi Atandima 2. Een stukje over mij (Helda) 3. De Zondag School van PPH het Kerk 4. Het Avondmaalsviering 5. Oktovianus Wadu Ratu 6. Ertho 7. Belalang en COVID-19 8. Het beleid

De jaarvergadering is gepland op zaterdag 29 mei 2021.

Ed van der Vlis

1


Helda Kahi Atandima De papieren Nieuwsbrief is in de Nederlandse taal gesteld, maar wordt ook op Soemba gelezen, ook door lezers die het Nederlands niet beheersen. Dat is niet zo verwonderlijk in de huidige tijd met zijn digitale mogelijkheden. Zinnen worden in een vertaalprogramma geplaatst en zo overgezet naar de eigen taal. Best mooi dat dat kan. En op deze manier komen er niet alleen complimenten naar Nederland, maar krijgen we ook wel eens op ons kop. Deze keer was ik aan de beurt. Wat is het geval? In de vorige papieren Nieuwsbrief stond bij het ‘Kort (concept)verslag van bestuursvergadering 10-10-2020’ het volgende: “D. Een PC voor Helda? Helda noemt in een e-mail het ontbreken van een eigen computer. Is er sprake van een impliciete wens? Zij is één van de weinige die regelmatig schrijft. Moeten we dat faciliteren? Ron meldt dat er nog wat geld over is van een eerdere inzamelactie voor een laptop (voor Bunggul). Ed benadrukt de behoefte aan informatie en correspondentie. Helda schrijft uit zichzelf en zowel de inhoud als het Engels is goed. Ed zal informeren bij Bunggul.” Daar is op zich niks mis mee. Overduidelijk gaat het over Helda Kahi Atandima. Ik had bij deze passage een foto geplaatst en ik was ervan overtuigd dat dat een foto was van Helda. En daar zat ik fout. Het bleek de foto van een zekere Helen Kahi Atandau te zijn, die familie is van Bunggul. Nou … die fout is mij goed ingewreven; ik kreeg e-mails en tekst- en gesproken berichten via WhatsApp. Gelukkig alles met een vriendelijke toon. Alle reden voor mij om hier excuses te maken voor de verwarring. Sorry! Laat het duidelijk zijn: het ging om het inzamelen van geld voor een PC voor Helda en niet voor Helen. Helen zal misschien ook een prima persoon zijn, maar ik heb nog nooit schrijfsels van haar hand gekregen en ken haar verder ook niet. Maar … misschien leest ze dit wel en gaat ook zij een correspondent worden vanaf Soemba, zoals Helda K.A. en Wila Bunga zijn. Dat zou nog eens een mooi resultaat van mijn fout zijn. Het ging bij de inzamelingsactie dus om Helda. Op de binnenkant van de omslag heb ik een foto van haar geplaatst die ik van haarzelf heb gekregen. Moet dus goed zijn. Naar aanleiding van de oproep in het vorige papieren nummer is er een dikke Euro 350 binnengekomen. Vervolgens heb ik in de digitale Nieuwsbrief van februari gevraagd om aanvulling naar het dubbele toe. En dat heeft u gedaan. Er is inmiddels meer dan Euro 700 binnen en het schijnt dat er nog wat onderweg is. Nou, van het totaal kan Helda een goede pc kopen en dan kan zij verder groeien in haar correspondentschap, waarin zij zichzelf graag ziet en dat voor ons in Nederland interessante verhalen oplevert. Hartelijk dank aan alle gulle gevers! Ondanks dat Helda nu vaak leentjebuur moet spelen om een pc te hebben om een verhaal te maken, is Helda er opnieuw in geslaagd een verhaal aan te leveren. Het is in het Engels geschreven en dat beheerst zij goed. Ytje heeft het vertaald. Die vertaling ‘Een stukje over mij (Helda)’ staat hierna.

Ed van der Vlis

2


Een stukje over mij (Helda) Momenteel werk ik in een hotel-restaurant genaamd Pondok Wisata en café Elim. Ik werk daar nu een jaar. Ik werkte in eerste instantie als gastvrouw bij de front-office en sinds kort ben ik gepromoveerd tot assistent-manager en heb ik meer verantwoordelijkheden gekregen.

Helda Kahi Atandima in de front-office

Hotel Pondok Wisata en café Elim liggen in een buitenwijk van Waingapu dichtbij het vliegveld. Het complex ligt pal aan de oever van een rivier, een gebied vol groen. De lucht is koel, mooi en schoon, dus het uitzicht is werkelijk prachtig. Zeker nu het regenseizoen is op Sumba; dus alle tuinen, velden, bergen en alle planten op aarde zijn groen en sieren op prachtig wijze het land Sumba. Het hotel-restaurant is nog relatief nieuw -het is twee jaar geleden gebouwd- en daarom ziet alles er nog erg mooi uit.

Pondok Wisata Elim en het uitzicht

3


Coronavirus op Sumba Hoewel het coronavirus endemisch is, is dit hotel niet gesloten. Alle activiteiten gaan gewoon door en al het personeel is aan het werk. We hebben wel strengere procedures dan voorheen, zodat we kunnen voldoen aan de gezondheidsprotocollen die zijn opgesteld door de overheid en het ministerie van Volksgezondheid. In alle steden op Sumba neemt het aantal gevallen met COVID-19 dagelijks toe. Veel mensen zijn besmet met het virus. In totaal zijn op dit moment 11 personen overleden. Op dit moment, 25 januari, zijn 125 personen positief getest. In verband met de steeds meer ongecontroleerde overdracht van Covid-19 in het district Oost-Sumba, is het noodzakelijk gebleken om strenger te handhaven op het naleven van de gezondheidsprotocollen. Daarom heeft de lokale overheid van Oost-Sumba een verordening uitgevaardigd over grootschalige sociale beperkingen om het bewustzijn van de bevolking te vergroten. De gemeenschapsactiviteiten moeten worden beperkt om de lokale overdracht van Covid-19 te beheersen en te minimaliseren. Bijvoorbeeld over de markten: op dit moment mogen alle markten alleen geopend zijn van zeven tot tien uur ‘s ochtends en vervolgens van vier uur ’s middags tot acht uur ‘s avonds. En alle winkels en hotels of restaurants moeten sluiten om acht uur ‘s avonds. Alle burgers moeten zich aan de gezondheidsprotocollen houden en aan degenen die zich er niet aan houden, worden sancties opgelegd door de autoriteiten. Een mening

Rechts zit Delvy en links zit ik

Zoals gewoonlijk bracht ik na het werk mijn middag door in een huisje van het café om even wat bij te komen. Ik nam bewust plaats in een hut helemaal aan het einde van het café, precies aan de oever van de rivier, zodat het gemakkelijker zou zijn om naar buiten te kijken en te genieten van de schoonheid van de natuur. Het luchtte mij ook een beetje op om de drukte van de voorstad te zien. Dan weet ik weer dat deze stad niet is 4


weggevaagd door het coronavirus, maar er dat er nog geleefd wordt, al is het wat minder druk dan voorheen. Ik nipte aan mijn hete thee terwijl ik een beetje ging verzitten. Het gospellied ‘Damai Bersama Mu’ ofwel ‘Vrede Zij U’ speelde zachtjes op de achtergrond in het café. Telkens wanneer ik de behoefte voel om mijn hoofd leeg te maken na een vermoeiende dag, kom ik hier genieten van mijn favoriete hete thee en gebakken banaan. Ik kom hier om over veel dingen na te denken omdat het zo heerlijk rustig is. Plots verscheen er een meisje in een keurig uniform. Ik schrok op uit mijn mijmeringen en ik schoot in de lach omdat ze een goede bekende bleek te zijn. Ze werkt hier namelijk ook. Ze heet Delvy en werkt in de keuken als hulp van de kok. Ze werkt hier bijna een jaar. Ze ging voor me zitten en ze vroeg: "Wat doe je hier alleen?" en ik antwoordde: "Ik denk aan wat ik in de toekomst zou moeten doen" terwijl ik van mijn hete thee genoot. Ze lachte lief naar me. Ik moest denken aan iets over de kerk waarvan ik lid ben, de Gereja Bebas. We raakte er samen over aan de praat. Er is iets bijzonders aan de Gereja Bebas. Dat is dat men zich afkeert van oude tradities en gebruiken, vooral de 'Belis’ of bruidsschat bij een huwelijk. Andere kerken op Sumba gaan nog wel mee in die oude gebruiken. Ik heb zo goed mogelijk uitgelegd waarom de Gereja Bebas dit niet doet, namelijk omdat die gewoonte nog steeds oud cultureel erfgoed is, wat tegen de wil van God is. Ik was benieuwd naar haar reactie en toen heb ik haar mening hierover gevraagd. Delvy antwoordde: “Ik hoor dit nu voor het eerst. Het lijkt me iets goeds. Dit betekent dat de Gereja Bebas flexibel en tolerant is. Ze denkt heel licht in huwelijksaangelegenheden. Er wordt niet geëist dat de traditie wordt beoefend, omdat het tegen Gods wil is. Dit is heel bijzonder. Dit betekent dat deze kerk gehoorzaam is en God vreest. Ik hoop dat deze goede regel ook voor andere kerken kan gelden en dat de Gereja Bebas opnieuw erkend zal worden in de bredere gemeenschap, zodat meer mensen de waarheid van de Gereja Bebas zullen leren kennen". Ik was aangenaam verrast door haar mening over de Gereja Bebas. Ze sprak er positief over, ook al gaat ze naar een andere kerk dan ik, waar andere regels gelden dan in onze kerk. Toen zei ik: "Ja, de Gereja Bebas is misschien wel de kleinste kerk in Oost-Nusa Tenggara, omdat ze alleen op Sumba bestaan en niet verspreid zijn naar provinciaal niveau. Hoewel het een kleine kerkgemeenschap is, hebben ze een goede leer en goede regels. Het is bijzonder waarheen de gemeente wordt geleid als het Woord van God wordt gevolgd. Bovendien, in deze tijd van de Covid-19 epidemie wordt iedereen economisch geraakt. Als er dan mensen zijn die willen trouwen, hoeven ze zich niet bezwaard te voelen of in de schulden te steken vanwege gebruikelijke hoge kosten". (ik moet lachen) Ik vervolgde: "Wat het werkelijke betekent, is dat we willen leven volgens Gods wil en niet de wil van de wereld. We behouden het goede van onze cultuur, terwijl wat niet goed is, moet worden weggegooid". Delvy knikte instemmend. “Ik denk dat ik me maar naar de keuken moet haasten. Ik moet door met mijn werk.”, zei ze. “Zeker, leuk om vanmiddag met je te kletsen.” Ik stak mijn hand naar haar uit. Ze pakte mijn hand en knikte weer met haar hoofd. “Wil je nog niet naar de slaapzaal?” vroeg ze, terwijl ze haar tas onder de stoel pakte. “Nog niet, ik wil 5


hier nog even zitten en ontspannen” antwoordde ik. “Oké. Tot de volgende keer Rambu Helda.” Ik glimlachte beleefd. “Tuurlijk. Tot ziens lieverd.” Delvy stond op van haar stoel en liep het café uit. Ik zag haar figuur verdwijnen. Even later haalde ik een boek uit mijn tas en zakte terug in mijn afzondering om te lezen. Mijn hand roerde de thee die koud geworden was. Ik wendde mijn blik naar buiten en zag de oever van een lange rivier vol met verschillende groene bomen waardoor het er prachtig uitzag. Ik genoot van het mooie moment.

de schrijver, Helda Kahi Atandima

De Zondag School van PPH het Kerk Vanaf het e-mailadres van haar man (Michael Mila Meha) kwam er op 13-11-2020 een bericht binnen van Asnath in het Nederlands: Parai Puluhamu het Kerk heb elke week de Zondag School voor de kinderen. Dat is door de Zondag School lerares gedaan. Er zijn vijft mensen die de Zondag School lerares worden. Namelijk: Hamu Mila Meha, Nur Afni Oktaviana Djami Lele, Dorkas Day Atandima, Ana Konda Ngguna en mij. Wij leren om 04.00 - 05. 00 uur s'Avonds op Zaterdag en Zondag. De Zondag School worden door ons gemaakt in enige plaats. Ik met

Nur leren de Zondag School in Parai Puluhamu. Ik leer op Zaterdag voor de kinderen die vijft jaar en meerder dan vijft jaar. Nur leert op Zondag voor de kinderen die under vijft jaar. Hamu leert op Zondag voor de kinderen in Pau Lai Kahora. Ana leert op Zaterdag voor de kinderen in Pekungadu en Dorkas leert op Zaterdag ook in Proyek. Zij leren de kinderen of under vijft jaar of vijft jaar en meerder dan vijft jaar. Ierder de beginning van de Zondag School nodingen Wij uit de kinderen om wat loflied van de Zondag School te zingen. Vervolgens zingen wij een psalmen en bidden (bidden door de Zondag School leraar). Daarna de Bijbel verhaal worden door ons vertelde. Voordat de Zondang School gesloten, zingen Wij weer een psalmen. De Zondag School wordt door een Zondag School kind gesloten.

Asnath Asnat Yowa Hunggu Hau

6


Het Avondmaalsviering Met deze titel kwam er op 17-11-2020 een e-mail binnen van Michael Mila Meha. Een tekst in het Nederlands en diverse foto’s:

Op Zondaag hebben Wij het Avondmaalsviering in Wairara het Kerk gehad. Het is het laaste Avondmaalviering voor ons in dit jaar. Wij wordt door Pdt. Enos Balanggandi gediend. Hij preekt uit Matheuw 21:28-32. Er twintig mensen die aanwezig zijn. Namelijk: 13 rechten, 4 dopen en 3 hoorders. De eredienst is om 01.00 uur s'Middags begonnen. Het is te laat want Pdt. Enos dient nog s'Morgens in Parai Kalala het Kerk.

Michael Mila Meha

7


Oktovianus Wadu Ratu Inleiding Er is eerder en al best vaak geschreven over de jongeman met deze naam. Een kleine stamboom die op hem ziet, staat aan de binnenkant van de omslag van de papieren Nieuwsbrief van mei 2019. Oktovianus is medio 2012 naar Jogjakarta gegaan om daar computerkunde te gaan studeren met sponsorgeld van u via SOS. Doel van de sponsoring was dat Octo les gaat geven aan de SMP in Parai Puluhamu. Er is vele malen gedacht dat Okto ongediplomeerd zou blijven en wellicht zelfs helemaal uit zicht zou verdwijnen. Maar Okto heeft iedereen versteld doen staan: in augustus 2019 bleek hij aan alle eisen

te voldoen om af te studeren en zich dan dus ‘S. Kom’ (Sarjana Komputer – bachelor in de computerkunde) te mogen laten noemen. Wij van SOS zijn het inmiddels gewend dat het officiële afstuderen (de inwijding) heel wat maanden achter het informeel afstuderen aan kachelt; we hebben dus geduld gehad. Maar ja … toen brak er een pandemie uit en dat gaf een nieuw obstakel om officieel af te studeren. Inmiddels is het er toch van gekomen. Wila Bunga is zo

goed geweest aan de inwijding een e-mail (3-12-2020) aan te wijden. Het bericht was in het Engels gesteld; de vertaling daarvan in het Nederlands staat hieronder. Guru-Injil Amos Bunga (een jongere broer van Wila) stuurde op 15-1-2021 een WhatsAppbericht in het Engels. De vertaling daarvan in het Nederlands staat achter het verhaal van Wila.

Ed van der Vlis

De inwijding van Oktovianus Wadu Ratu in Rende - Praipuluhamu Een paar dagen tevoren kreeg Oktovianus informatie van zijn campus dat de ceremonie in zijn geval online zou zijn. Vanwege Covid-19 bepaalde de campus in Jogjakarta op het eiland Java dat studenten die op afstand verbleven (zoals Oktovianus op Soemba) de ceremonie ook op afstand zouden beleven. Er moest natuurlijk een goede voorbereiding zijn: de apparatuur, een goede verbinding met de leidinggevende op de campus en duidelijkheid bij de vader van Oktovianus wat te doen met de kwast [aan het afstudeerhoofddeksel]. Er werd gezocht naar een ceremonieplek die kan worden afgeschermd en waar er een goede digitale verbinding kan zijn. Het werd de top van een heuvel vlakbij Rende-Praiyawang, op ongeveer 15 kilometer afstand van het huis van zijn ouders [Daniel 8


Ratu Ridi en Paula Lika inga – zie ook de foto op de voorkant van dit blad] in Pekungadu, Lai lanjang, en nabij Prai Pulu Hamu. Ik kwam met mijn vrouw [Merlyn Dida] op de motorfiets naar de plek, waar de ouders van Okto aanwezig waren. De offline ceremonie voor personen op de campus op Java begon om 10.30 uur en de online ceremonie begon om 12.30 uur, dus midden op de dag en dat in het droge seizoen. Het was 32 graden Celsius. Het was een mooi moment op 21 november 2020. Online werd uitgeroepen dat ‘Oktovianus Wadu Ratu de titel Sarjana Computer heeft’ en vervolgens verplaatste zijn vader Daniel de kwast aan het hoofddeksel van Okto van links naar rechts. Okto was bachelor! Zijn moeder huilde. Na de ceremonie maakten we een praatje. Moeder Paula zei: “Veel dank aan alle broers en zussen in Nederland die mijn zoon hebben geholpen om te starten met de studie, te blijven studeren en nu af te studeren. Prijs de Heer'. We hebben samen geluncht in een ‘Padang Restaurant’ in Melolo. Daarna keerden we

terug naar Pekungadu, waar enkele familieleden hadden gewacht. Om zeven uur 's avonds kwamen een diverse kerken familieleden bijeen voor een dankzeggings-bijeenkomst. Er werd gelezen uit de Bijbel. Jeremia 29 vers 11: “Want Ik weet, welke gedachten Ik over u koester, luidt het woord van de HERE, gedachten van vrede en niet van onheil, om u een hoopvolle toekomst te geven”. Deuteronomium

31 vers 8: “Want de HERE zelf zal vóór u uit trekken, Hijzelf zal met u zijn. Hij zal u niet begeven en u niet verlaten; vrees niet en word niet verschrikt”. Deze verzen werden voorgelezen door guru-Injil Amos Bunga in de bijeenkomst. Het is zoals Mozes het aan 9


Jozua meegaf: alleen God kan je beschermen. En dat zal Hij doen. Heb je al erkend dat God al de tijd met je is meegegaan? Opnieuw hielden de ouders van Okto een toespraak. Zij spraken hun dank uit aan allen die Okto hebben gesteund in zijn studie, in zijn gevecht.

Wila Bunga Opvolging Hallo Ed. Vandaag zijn we naar Panjir gegaan, een plaats vlakbij Parokut. We hebben Oktoviana Mariana Ly vergezeld. Zij gaat als lerares over van de basisschool van parai Puluhamu naar de openbare basisschool in Panjir. We zijn met een hele groep gegaan. Oktoviana is ambtenaar en zij moest gehoorzamen aan een verplaatsingsbesluit van de overheid. We hebben aan Oktovianus Wadu Ratu gevraagd om te helpen op de basisschool van Parai Puluhamu. Dit is de informatie die ik je kan geven. Dank.

Amos Bunga Van rechts naar links: Amos, Oktoviana, Lydia (de vrouw van Amos) en Galenka (kind van Lydia en Amos)

Ertho Lukas Kolo Lay is voorzitter van Deputat Perhubungan Gereja-Gereja Bebas Sumba Timur (GGBST). Ofwel: hij is voorzitter van het deputaatschap Betrekkingen/Contacten van de Vrije Kerken van Oost-Soemba. De indruk is dat hij die taak best serieus neemt en dat is in hem te prijzen. Zo af en toe laat hij uit eigen beweging wat van zich horen. Dat was ook het geval op 31-12-2020. Ik kreeg van hem een e-mail om 13.11 uur: “Goedenavond, meneer Ed. Prettige kerstdagen en een gelukkig nieuwjaar 2021. Blij dat we nog steeds de levensadem van God ontvangen. We vertellen dat de oudste zoon van goeroe's Injil Matius Katauhi Kulandima stierf op Bali en vandaag al in Sumba is. Weet 10


niet wanneer de begrafenis. Bedankt. vriendelijke groeten”. Van dat bericht schrok ik best wel, want als de naam van guru-Injil Matius valt, moet ik gelijk denken aan zijn zoon Chris (Chrisander), geboren op 15-12-1998. Chris heb ik ontmoet op Soemba in 2012 en ook in 2017. In de digitale Nieuwsbrieven van februari en maart 2013 is over hem geschreven en ook in de papieren Nieuwsbrief van december 2018. Tijdens het bezoek in 2017 werd duidelijk dat hij met een studie Engels wilde gaan starten aan een universiteit op Bali. Zou hij het zijn die – heel jong dus – is overleden? Het leek echter zijn broer Ertho te zijn; één jaar ouder dan Chris. Ook heel erg. Zo jong. Nog maar 23 jaar! Ik heb Lukas gevraagd om bevestiging of het Ertho was en hem gevraagd mijn condoleance over te brengen aan Matius, zijn vrouw Annahuta en aan Chris. Nog dezelfde (oudejaars)dag kreeg ik een e-mail terug van Lukas, om 15.15 uur en dus was het op Soemba toen 22.15 uur: “Het is waar dat zijn naam Ertho is. Hij ging met zijn vrouw en kinderen naar Bali. Ook met Chris. Hij ging naar Bali om werk te zoeken. Op Bali was hij ziek. Eerst werd hij met zinken nagels in zijn voetzolen gestoken, daarna braakte hij en at niet. Vervolgens naar het ziekenhuis gebracht en de resultaten van het doktersonderzoek was er een zenuwontsteking in het hoofd. En het plan was om geopereerd te worden, maar omdat Ertho's toestand onstabiel was, vond de operatie niet plaats. En uiteindelijk stierf Ertho op 28 december in het ziekenhuis. Hij was 3 weken ziek. Ik zal mijn condoleances overbrengen aan Matius, Hutar en Chris. Bedankt voor de snelle reactie. En bedankt voor het gebed. Een paar dagen geleden had ik buikpijn. En 11


ik heb een wond aan mijn been omdat mijn bloedsuikerspiegel stijgt. Maar nu begint het te herstellen. Hartelijke groeten van Pdt LUKAS en mijn kinderen”. Als toegift op deze e-mail van Lukas kreeg ik van hem een foto hoe het met zijn eigen been/voet is gesteld. Die foto staat verderop in dit blad. Dat ziet er niet fris uit. Bij dit soort verhalen en foto’s weet je weer waarom we nog steeds hulp geven aan de broeders en zusters op Oost-Soemba. Voor Lukas hebben we dat gelukkig al heel wat keertjes kunnen doen. Ik wijs voor het gemak maar even naar het artikel ‘Lukas Kolo in de medische molen’ in de papieren Nieuwsbrief van mei 2018.

Ertho is op 4-1-2021 begraven in Hanggaroru. Kennelijk was Lukas wel in staat om aanwezig te zijn op de begrafenis en daar het woord te voeren. Op één van de foto’s die bij dit stukje zijn gevoegd, staat Lukas met een roze stropdas om bij de baar. Die foto’s heb ik van facebook geplukt. Daarbij stond ook een tekst uit de Bijbel. Psalm 39 vers 6: “Zie, Gij hebt mijn dagen als enige handbreedten gesteld, mijn levensduur is als niets voor U; ja, ieder mens staat daar, enkel een ademtocht”.

Ed van der Vlis

Belalang en COVID-19 Sinds mijn bezoek aan Sumba heb ik zo af en toe via Messenger contact met Stepanus, de guru-Injil van Wula. Daarover heb ik geschreven in bijvoorbeeld de digitale Nieuwsbrief van oktober 2019. Het is best wel leuk om tussendoor wat contact te hebben. In de vorige papieren Nieuwsbrief stond dat het wat corona betreft redelijk onder controle is op Sumba. Op 22-10-2020 gaf Stepanus aan mij door dat code groen voor Sumba geldt. Maar Bunggul meldde mij dezelfde dag dat er echt nog wel wat gevallen zijn. Inmiddels is die situatie slechter geworden. Helaas! Op 5-2-2021 kreeg ik het 12


volgende bericht van Stepanus. “Goedenavond mevrouw Ytje ... We zitten momenteel in het regenseizoen. En we hebben maïs in de tuin geplant en bewerken de velden. We zijn blij dat de regens in dit seizoen stabiel zijn. Maar we hadden een onaangename ervaring dit jaar: sprinkhanen vallen aan en vernietigen de maïsoogst. En met betrekking tot

Covid-19 in Sumba is het een rode zone geworden, dus we zijn alert. Sjalom. Stepanus.” Van code groen op corona-gebied pijlsnel naar code rood. Dat is best wel zorgelijk. Daarbij moeten we ons goed realiseren dat de medische voorzieningen op Sumba niet op westers niveau zijn. Daar kan je niet even snel worden opgenomen op een afdeling Intensive Care. Maar ook het andere gedeelte van het bericht van Stepanus geeft zorgen: de belalang (sprinkhaan) laat weer van zich horen. De belalang kwam enkele dagen daarvoor ook al op facebook tevoorschijn. Guru-Injil Salmon Ga die een tuin heeft in Lahiru, toonde zich emotioneel bij de aanblik van zijn aangevreten tuin. Een vriend had daarop gereageerd met ‘wees blij dat je niet zelf

bent aangevreten; je hebt handen om weer op te bouwen en vertrouw op God’. Heel spannend of er toch nog maïs-opbrengst zal zijn in de tuinen van de guru’s-Injil. Bijgaand een foto van een deel van de tuin van Stepanus. Ik heb Stepanus nog gevraagd naar de rijst. Die zijn ze nog aan het zaaien en dus die is die niet aangedaan door de sprinkhanen.

Ytje Simons-Oosterhuis

13


Het beleid Op de website van de vereniging Steun Oost-Soemba (www.steun-oost-soemba.nl) staat een uiteenzetting van het beleid van SOS. Het is goed dit ook eens uit de doeken te doen in de papieren Nieuwsbrief, want niet iedereen heeft internet. Eerst maar even wat afkortingen en hun betekenis. SOS – de vereniging Steun Oost-Soemba. De vereniging heeft twee doelen:

*steun aan de GGBST

*contact tussen de NeGK en de GGBST

NeGK - ‘Nederlands(e) Gereformeerde Kerken’ = NGK en GKv

NGK - Nederlands Gereformeerde Kerken

GKv - Gereformeerde Kerken in Nederland (vrijgemaakt)

GGBST - Gereja-Gereja Bebas Sumba Timur [Vrije Kerken van Oost-Soemba]

Het beleid van SOS is gericht op het in de praktijk brengen van haar tweeledige doelstelling: het onderhouden van contact en het verlenen van steun.

CONTACT Het contact tussen Nederland en Oost-Soemba wil SOS non-stop houden: via WhatsApp, sms, telefoon, e-mail en papier. Een belangrijke manier van contact houden zijn de bezoeken over en weer naar behoefte en voor zover financieel verantwoord. In 2020 zijn heel wat berichten via sms, e-mail en ook telefoon heen en weer gegaan tussen Nederland en Soemba. SOS heeft in 2020 in elk kwartaal een papieren nieuwsbrief uitgegeven. Het is voor de ontvanger mogelijk om dit te vervangen door toezending van een pdf via de e-mail. Er is maandelijks minimaal één digitale nieuwsbrief verschenen. Al de nieuwsbrieven gaan naar adressen van NGK-en, leden van NGK-en, leden van GKv-en en naar leden van de GGBST. Een brede informatievoorziening via papieren en digitale nieuwsbrief versterkt de band tussen NGK-en en GGBST. In het voorjaar van 2015 waren twee broeders vanuit Soemba op bezoek in Nederland. Diverse NGK-en zijn bezocht. Ook hebben de beide broeders en een delegatie van het bestuur van SOS gesproken met een delegatie van de NGK-Commissie Contact en Samenspreking buitenland. Van eind mei tot en met half juni 2017 is vanuit SOS een bezoek gebracht aan Soemba. De wederzijdse relatie is verstevigd en het zicht van het SOSbestuur op de behoeften binnen de GGBST is verduidelijkt. In de Nieuwsbrieven is hiervan verslag gedaan. Van 10 januari t/m 5 februari 2020 zijn de twee Soembanese broeders die in 2015 in Nederland waren (Bunggul en Micha), opnieuw in Nederland geweest. Diverse ontmoetingen met kerkelijke instanties en particulieren hebben plaatsgevonden. De onderlinge band is duidelijk verstevigd door het bezoek.

14

https://www.steun-oost-soemba.nl/de-vereniging/statuten/


Steun Steun aan de GGBST wordt permanent gegeven door SOS, mede namens de NGK-en, vooral in de vorm van gebed en het collecteren en zenden van geld. SOS maakt geld over naar de GGBST voor incidentele doelen en voor drie hoofddoelen. Incidenteel In 2019 is op incidentele basis steun verleend aan een onderzoek door Engineers Without Borders gericht op de oprichting van een waterverdeelpunt in Parokut op Oost-Soemba. Ook is in 2019 geld overgemaakt bijvoorbeeld voor het bijwonen van een conferentie in Indonesië voor predikanten door een predikant van de GGBST. In 2020 is bijvoorbeeld geld overgemaakt voor de aanschaf van een bromfiets door Stepanus, opdat hij zich makkelijker kan bewegen naar Magili om aan de kerk daar hulp te verlenen. Tot zover wat voorbeelden van incidentele steun. Hoofddoelen De drie hoofddoelen staan hieronder. 1. Het levensonderhoud van en de opleiding tot guru-Injil en pendeta Het bedrag dat jaarlijks onder de noemer ‘Soembanese kerken’ wordt gegeven, is vooral voor dit hoofddoel bestemd. Dat bedrag (enkele duizenden Euro’s) laat SOS elk jaar zakken om de Soembanezen wat meer op het pad van zelfvoorziening te brengen. Soms wordt de opleiding van een specifiek persoon gesponsord; dat is in 2019 en 2020 niet gebeurd. 2. Medische hulp Diverse jaren sponsorde SOS de medische opleiding van een jonge Soembanese dame; zij

heeft op 16-11-2019 haar opleiding succesvol afgerond. De bedoeling is dat zij een kleine medische kliniek inricht in Parai Puluhamu, opdat de broeders en zusters voor eenvoudige medische handelingen niet hele afstanden hoeven te reizen en ook ongelovigen in de omgeving kunnen worden geholpen. SOS maakt jaarlijks geld over voor de aanschaf van medicijnen (onder meer tegen tbc en malaria). Dit is een standaardbedrag, dat echter sinds 2020 jaarlijks lager zal uitvallen om de verantwoordelijkheid wat meer richting Soemba te leggen. Een enkele keer maakt SOS geld over voor de medische behandeling van een persoon. Bijvoorbeeld voor suikerpatiënt dominee Lukas Kolo Lay (op de foto zijn rechtervoet). 15


3. Scholing In Parai Puluhamu bestaat basisonderwijs (Sekolah Dasar - SD) en het eerste voortgezet onderwijs (Sekolah Menengah Pertama – SMP). Het is onderwijs op christelijke grondslag. En dat niet alleen voor de kinderen van de kerk van deze plaats, maar ook voor kinderen in de omgeving die niet naar de kerk gaan. Op deze manier is het onderwijs ook evangelisatiewerk. Het onderwijs kost veel geld. Deels wordt dat door de overheid betaald, maar omdat het ‘bijzonder’ onderwijs is, moet veel zelf worden betaald en dat wordt door SOS gesponsord. Tot zover het beleid van SOS. Alleen al in déze papieren Nieuwsbrief heeft u kunnen lezen dat het leven voor onze broeders en zusters op Soemba aanmerkelijk pittiger is dan voor menig persoon in Nederland. Alle reden dus om door te gaan met het beleid en steun te geven aan onze verre naasten.

Ron Borgdorff

Op 9-2-2021 vergaderde de kustclassis in het gebouw van de kerk van Waingapu

16

nieuwsbrief soemba - nummer 278 - september 2020...- de kas (mail 18 oktober of 10 november)...

Documents