Niveli: MasterNiveli: Master

MARKETINGU NDËRKOMBËTARMARKETINGU NDËRKOMBËTAR 2 2 Moduli: 3Moduli: 3

Prof. dr. Ali JakupiProf. dr. Ali Jakupi

UNIVERSITETI I PRISHTINËSPRISHTINË

Stategjitë e marketingut ndërkombëtar për Stategjitë e marketingut ndërkombëtar për penetrim në tregjet e huaja penetrim në tregjet e huaja

KOMPLEKSI I STRATEGJIVE TË KOMPLEKSI I STRATEGJIVE TË MARKETINGUT NDËRKOMBËTARMARKETINGUT NDËRKOMBËTAR

Strategjitë në sistemin e marketingut Strategjitë në sistemin e marketingut ndërkombëtar paraqesin një kompleks të ndërkombëtar paraqesin një kompleks të tërë, me qasje, teknika dhe taktika, të tërë, me qasje, teknika dhe taktika, të përshtatshme dhe fleksibile, varësisht nga përshtatshme dhe fleksibile, varësisht nga situatat që mbretërojnë në tregjet e situatat që mbretërojnë në tregjet e huaja.huaja.

Strategjitë e marketingut ndërkombëtar Strategjitë e marketingut ndërkombëtar përmbajnë elemente komplekse në përmbajnë elemente komplekse në shkallë të caktuara, deri të zgjidhja e shkallë të caktuara, deri të zgjidhja e problemeve, mundësisht në mënyrë të problemeve, mundësisht në mënyrë të volitshme në ndërmarrje.volitshme në ndërmarrje.

Nga aspekti i shkallëzimit, strategjitë mund të Nga aspekti i shkallëzimit, strategjitë mund të rangohen në këtë mënyrë:rangohen në këtë mënyrë:– definimi dhe të kuptuarit e mjaftueshëm të definimi dhe të kuptuarit e mjaftueshëm të

strategjive,strategjive,– diferencimi për t’iu përshtatur situatave dhe diferencimi për t’iu përshtatur situatave dhe

veprimtarive të ndërmarrjes,veprimtarive të ndërmarrjes,– veprimet deri në afrimin tek qëllimi i parashikuar,veprimet deri në afrimin tek qëllimi i parashikuar,– përsëritja e mjaftuar, optimale, sa për t’u përsëritja e mjaftuar, optimale, sa për t’u

realizuar objektivat,realizuar objektivat,– implementimi i pjesërishëm në përfshirjen e tërë implementimi i pjesërishëm në përfshirjen e tërë

procesit të biznesit në mjedise të caktuara,procesit të biznesit në mjedise të caktuara,– sublimimi i rezultatsublimimi i rezultateeve që janë kurorëzim i ve që janë kurorëzim i

implementimit të mirëfilltë të strategjive të implementimit të mirëfilltë të strategjive të zgjedhura.zgjedhura.

Strategjitë e marketingut ndërkombëtarStrategjitë e marketingut ndërkombëtar janë janë komplekse edhe kur është fjala për marketingun komplekse edhe kur është fjala për marketingun miks.miks.

STRATEGJIA E MARKETINGUT STRATEGJIA E MARKETINGUT MIKS NDËRKOMBËTARMIKS NDËRKOMBËTAR

Strategjia e marketingut miks ndërkombëtar Strategjia e marketingut miks ndërkombëtar ka kuptim të gjerëka kuptim të gjerë

Instrumentet, secili syresh duhet të jenë të Instrumentet, secili syresh duhet të jenë të afirmuara dhe të përballojnë afirmuara dhe të përballojnë konkurrencën.konkurrencën.

Në portfolion e ndërmarrjes, përfshihen Në portfolion e ndërmarrjes, përfshihen disa etapa, me të cilat vlerësohet programi disa etapa, me të cilat vlerësohet programi i prodhimit.i prodhimit.– E para, bazohet në studimin e E para, bazohet në studimin e

mundësive të rrites dhe të përmirësimit mundësive të rrites dhe të përmirësimit të portfolios aktuale,të portfolios aktuale,

– E dyta, shqyrton hedhjen e produkteve E dyta, shqyrton hedhjen e produkteve aktuale, të moentit në treg,aktuale, të moentit në treg,

– E treta, ka të bëjë me lancimin e E treta, ka të bëjë me lancimin e produkteve të reja në tregjet aktuale, produkteve të reja në tregjet aktuale, të njohura,të njohura,

– E katërta, merret me shtrirjen e E katërta, merret me shtrirjen e protfolios, duke depërtuar në vende protfolios, duke depërtuar në vende të reja, në segment të njëjtë, ose në të reja, në segment të njëjtë, ose në segmente të reja,segmente të reja,

– E pesta, përfshinë studimet e E pesta, përfshinë studimet e depërtimit të njëkohshëm të tregjeve depërtimit të njëkohshëm të tregjeve të huaja, me segmente aktuale dhe të huaja, me segmente aktuale dhe potenciale.potenciale.

STRATEGJITË E SEGMENTIMIT TË TREGUT STRATEGJITË E SEGMENTIMIT TË TREGUT DHE TË DIFERENCIMIT TË PRODUKTEVEDHE TË DIFERENCIMIT TË PRODUKTEVE

Në marketingun ndërkombëtar ekziston Në marketingun ndërkombëtar ekziston strategjia e segmentimit dhe të strategjia e segmentimit dhe të diferencimit të produkteve.diferencimit të produkteve.

Në tregun botëror, përkatësisht në Në tregun botëror, përkatësisht në mjedise dhe në tregje të huaja, shkalla e mjedise dhe në tregje të huaja, shkalla e heterogjenitetit, si e ofertës, ashtu edhe e heterogjenitetit, si e ofertës, ashtu edhe e kërkesës, është mjaft e lartë. Për të arritur kërkesës, është mjaft e lartë. Për të arritur deri të një shkallë e mundshme e deri të një shkallë e mundshme e heterogjenitetit të kërkesës, nevojitet të heterogjenitetit të kërkesës, nevojitet të bëhet segmentimi i tregjeve të huaja.bëhet segmentimi i tregjeve të huaja.

Nevojiten të gjenden mundësi për definimin Nevojiten të gjenden mundësi për definimin e strategjisë për segmentimin e tregut. Në e strategjisë për segmentimin e tregut. Në këtë rast, segmentimi përkufizohet në tri këtë rast, segmentimi përkufizohet në tri tërësi:tërësi:– në segmentimin e tregut masiv,në segmentimin e tregut masiv,– në segmentimin e tregut të koncentruar,në segmentimin e tregut të koncentruar,– në segentimin e shumëfishtë.në segentimin e shumëfishtë.

Në segmentiminNë segmentimin e tregut masiv zbatohet e tregut masiv zbatohet marketingu i padiferencuar, që e ka marketingu i padiferencuar, që e ka domethënien e përpjekjeve të ndërmarrjeve domethënien e përpjekjeve të ndërmarrjeve për të ndërtuar segmente me kërkesa për të ndërtuar segmente me kërkesa homogjene.homogjene.

Marketingu i koncentruar aktivitetin e vet e Marketingu i koncentruar aktivitetin e vet e përqendron në disa segmente të zgjedhura, përqendron në disa segmente të zgjedhura, në të cilat ndërmarrja ekskluzivisht i forcon në të cilat ndërmarrja ekskluzivisht i forcon aktivitetet e veta.aktivitetet e veta.

Strategjia e shumëfishtë është pjesë Strategjia e shumëfishtë është pjesë përbërëse e marketingut të përbërëse e marketingut të shumëfishuar. Përfshihet një numër i shumëfishuar. Përfshihet një numër i segmenteve të tregut ku plasohen lloje segmenteve të tregut ku plasohen lloje të ndryshme të produkteve.të ndryshme të produkteve.

Matja e dallimeve në mes të Matja e dallimeve në mes të segmenteve të tregjeve të huaja segmenteve të tregjeve të huaja paraqet një prej çështjeve të paraqet një prej çështjeve të koklavitura.koklavitura.

KONKURRENCA NDËRKOMBËTARE KONKURRENCA NDËRKOMBËTARE DHE MARKETINGU NDËRKOMBËTARDHE MARKETINGU NDËRKOMBËTAR

Strategjitë e konkurrencës në Strategjitë e konkurrencës në marketingun ndërkombëtar janë të marketingun ndërkombëtar janë të karakterit të koordinimit dhe të karakterit të koordinimit dhe të sinkronizimit të instrumenteve të sinkronizimit të instrumenteve të marketingut miks.marketingut miks.

Njëkohësisht, ekziston strategjia e Njëkohësisht, ekziston strategjia e mobilizimit dhe e thellimit të motiveve për mobilizimit dhe e thellimit të motiveve për punë, si dhe strategjia e aftësimit për punë, si dhe strategjia e aftësimit për manaxhim dhe shtim të interesimit për manaxhim dhe shtim të interesimit për mësimin e lojërave të konkurrencës.mësimin e lojërave të konkurrencës.

Produkti duhet të këtë variable të cilësisë Produkti duhet të këtë variable të cilësisë konkurruese.konkurruese.

Çmimi duhet të jetë në harmoni me Çmimi duhet të jetë në harmoni me cilësinë e atributeve të instrumenteve cilësinë e atributeve të instrumenteve tjerë.tjerë.

Distribucioni dhe logjistika e Distribucioni dhe logjistika e marketingut duhet t’iu përgjigjet marketingut duhet t’iu përgjigjet specifikave të shumta.specifikave të shumta.

Promocioni transmeton informacione Promocioni transmeton informacione dhe porosi për konsumatorin.dhe porosi për konsumatorin.

STRATEGJIA E STANDARDIZIMIT, STRATEGJIA E STANDARDIZIMIT, E AGREGIMIT, E DIVERSIFIKIMIT E AGREGIMIT, E DIVERSIFIKIMIT

DHE E ADAPTIMITDHE E ADAPTIMIT Zgjedhja e standardizimit të një ndërmarrje Zgjedhja e standardizimit të një ndërmarrje

mbështetet në hipoteza të ndryshme:mbështetet në hipoteza të ndryshme:– homogjeniteti i nevojave të ndryshme homogjeniteti i nevojave të ndryshme

botërore,botërore,– ekzistenca e segmenteve në tregjet globale,ekzistenca e segmenteve në tregjet globale,– një parapëlqim i përgjithshëm për produktet një parapëlqim i përgjithshëm për produktet

me çmim të ulët dhe me cilësi të pranueshme,me çmim të ulët dhe me cilësi të pranueshme,– ekonomi e shkallës në prodhim dhe ekonomi e shkallës në prodhim dhe

marketingu në vende të ndryshme,marketingu në vende të ndryshme,– një sinergji e planit botëror (transferi i ideve, një sinergji e planit botëror (transferi i ideve,

strategji e biznesit e tjerë).strategji e biznesit e tjerë).

STRATEGJIA E AGREGIMITSTRATEGJIA E AGREGIMIT

Me strategjinë e agregimit nënkuptohet Me strategjinë e agregimit nënkuptohet shtresimi i pjesëve strategjike dhe të shtresimi i pjesëve strategjike dhe të taktikave, ku produktet e taktikave, ku produktet e standardizuara kumulohen në madhësi standardizuara kumulohen në madhësi më të mëdha, për të zënë vend, më të mëdha, për të zënë vend, pozicionim më të qëndrueshëm në pozicionim më të qëndrueshëm në pozitat e ndryshme të tregut.pozitat e ndryshme të tregut.

Strategjia e agregimit mund të Strategjia e agregimit mund të kundrohet në raport me strategjinë e kundrohet në raport me strategjinë e segmentimit.segmentimit.

STRATEGJIA E DIFERENCIMITSTRATEGJIA E DIFERENCIMIT Strategjia e sgmentimit përfshinë qasje dhe Strategjia e sgmentimit përfshinë qasje dhe

metoda, ku qëllimi është që me më shumë metoda, ku qëllimi është që me më shumë produkte të penetrohet në segmente të produkte të penetrohet në segmente të tregut.tregut.

Strategjia e diferencuar jo e centralizuar Strategjia e diferencuar jo e centralizuar mundëson penetrim relativisht të shpejtë në mundëson penetrim relativisht të shpejtë në tregjet ndërkombëtare.tregjet ndërkombëtare.

Strategjia e diferencuar e decentralizuar ka Strategjia e diferencuar e decentralizuar ka të bëjë me plasimin e produkteve nëpër të bëjë me plasimin e produkteve nëpër grupe të shumta e të ndryshme të blerësve, grupe të shumta e të ndryshme të blerësve, por që gjenden në makrosegment të por që gjenden në makrosegment të ngushtë.ngushtë.

STRATEGJIA E ADAPTIMITSTRATEGJIA E ADAPTIMIT

Me strategjinë e adaptimit nënkuptohet Me strategjinë e adaptimit nënkuptohet qasja për përshtatje të produkteve me qasja për përshtatje të produkteve me kërkesat e tregjeve të huaja të kërkesat e tregjeve të huaja të caktuara.caktuara.

Implementimi i strategjive të adaptimit Implementimi i strategjive të adaptimit imponon premisa të shumta, që imponon premisa të shumta, që paraqesin problem në fushën e paraqesin problem në fushën e përshtatshmërisë.përshtatshmërisë.

STRATEGJITË E KOMBSTRATEGJITË E KOMBIINUARA NUARA TË MARKETINGUT NDËRKOMBËTARTË MARKETINGUT NDËRKOMBËTAR

Strategjitë e marketingut ndërkombëtar Strategjitë e marketingut ndërkombëtar kombinohen për shkak të nevojave për kombinohen për shkak të nevojave për përputhje dhe përshtatje me elementet përputhje dhe përshtatje me elementet e mjedisit ndërkombëtar.e mjedisit ndërkombëtar.

Elementet e mjedisit ndërkombëtar i Elementet e mjedisit ndërkombëtar i përkasin kulturës,situatës përkasin kulturës,situatës makroekonomike, mjedisit politik, makroekonomike, mjedisit politik, juridik, sociokulturor e tjerë.juridik, sociokulturor e tjerë.

Në mjediset dhe tregjet ndërkombëtare Në mjediset dhe tregjet ndërkombëtare ekzistojnë rreziqe të ndryshme, të cilat i ekzistojnë rreziqe të ndryshme, të cilat i kanë shkaqet dhe pasojat e veta. kanë shkaqet dhe pasojat e veta. Rreziqet kanë të bëjnë me shpronësim Rreziqet kanë të bëjnë me shpronësim me kompensim apo pa kompensim.me kompensim apo pa kompensim.

Strategjitë në programin e marketingut Strategjitë në programin e marketingut ndërkombëtar iu referohen ndërkombëtar iu referohen veprimtarive kërkimore, të gjetjes së veprimtarive kërkimore, të gjetjes së metodave dhe të strategjive të metodave dhe të strategjive të programit të prodhimti, ku përfshihen programit të prodhimti, ku përfshihen instrumentet e marketingut miks instrumentet e marketingut miks ndërkombëtar.ndërkombëtar.

Strategji prioritare në këtë drejtim Strategji prioritare në këtë drejtim është ajo që bënë homogjenizimin e është ajo që bënë homogjenizimin e mundshëm të segmeneteve të mundshëm të segmeneteve të diferencuara të tregjeve.diferencuara të tregjeve.

STRATEGJITË E SHTIMIT STRATEGJITË E SHTIMIT TË VËLLIMIT TË EKSPORTITTË VËLLIMIT TË EKSPORTIT

Orientimi themelor i strategjisë së zhvillimit të Orientimi themelor i strategjisë së zhvillimit të ndërmarrjes, nëse nuk ka pretendime tjera në ndërmarrjes, nëse nuk ka pretendime tjera në kyçjen e rrjedhave të marketingut kyçjen e rrjedhave të marketingut ndërkombëtar, posaçërisht bëhet me forcimin e ndërkombëtar, posaçërisht bëhet me forcimin e aktiviteteve për eksport.aktiviteteve për eksport.

Çështje fundamentale është zgjedhja e Çështje fundamentale është zgjedhja e problemeve të brendshme, të cilat do të problemeve të brendshme, të cilat do të reflektohen në sendërtimin e eksportit.reflektohen në sendërtimin e eksportit.

Në marketingun eksportues përfshihet edhe roli Në marketingun eksportues përfshihet edhe roli i bankave dhe e institucioneve tjera financiare, i bankave dhe e institucioneve tjera financiare, të cilat i ndjekin transakcionet përkatëse me të cilat i ndjekin transakcionet përkatëse me pjesëmarrjen dhe financimin e proceseve të pjesëmarrjen dhe financimin e proceseve të ndryshme, me kushte të favorshme.ndryshme, me kushte të favorshme.

Strategjitë e shtimit të vëllimit të Strategjitë e shtimit të vëllimit të eksportit janë të suksesshme nëse eksportit janë të suksesshme nëse ndërmarrja paraprakisht ka oferta ndërmarrja paraprakisht ka oferta atraktive për tregun vendor.atraktive për tregun vendor.

Strategjitë për ekaport, si dhe për Strategjitë për ekaport, si dhe për shtimin e vëllimit të eksportit të shtimin e vëllimit të eksportit të ndërmarrjeve, janë më të përhapura, ndërmarrjeve, janë më të përhapura, kundrejt formave tjera të aktiviteteve të kundrejt formave tjera të aktiviteteve të bashkëpunimit në saje të marketingut bashkëpunimit në saje të marketingut ndërkombëtar.ndërkombëtar.

STRATEGJITË E MARKETINGUT STRATEGJITË E MARKETINGUT EKSPORTUESEKSPORTUES

Ndërmarrjet e orientuara për në tregjet Ndërmarrjet e orientuara për në tregjet e huaja, fillimisht i ushtrojnë aktivitetet e huaja, fillimisht i ushtrojnë aktivitetet e eksportit.e eksportit.

Ekzistojnë forma të shumta të Ekzistojnë forma të shumta të bashkëpunimit të marketingut bashkëpunimit të marketingut ndërkombëtar. ndërkombëtar.

Forma më e përhapur gjendet të Forma më e përhapur gjendet të transakcionet tregtare: eksportet dhe transakcionet tregtare: eksportet dhe importet.importet.

MOTIVET PËR EKSPORTMOTIVET PËR EKSPORT

Eksporti mundëson shtimin e shitjes Eksporti mundëson shtimin e shitjes nëpër tregje të ndryshme të huajanëpër tregje të ndryshme të huaja

Ndërmarrja i shfrytëzon më mirë Ndërmarrja i shfrytëzon më mirë kapacitetet e instaluarakapacitetet e instaluara

Mundëson degresionin e shpenzimeveMundëson degresionin e shpenzimeve Mund të zgjatet cikli jetësor i produktit Mund të zgjatet cikli jetësor i produktit

në tregnë treg Mundësohet transferi i teknologjive, si Mundësohet transferi i teknologjive, si

dhe prodhimi i produkteve cilësoredhe prodhimi i produkteve cilësore

MOTIVET SELEKSIONOHEN MOTIVET SELEKSIONOHEN SIPAS PRIORITETEVE:SIPAS PRIORITETEVE:

– së pari, ndërmarrja verifikon motivet së pari, ndërmarrja verifikon motivet dhe mundësitë vetjake për eksport,dhe mundësitë vetjake për eksport,

– verifikohet çmuarja e motiveve dhe e verifikohet çmuarja e motiveve dhe e mundësive për eksport,mundësive për eksport,

– verifikohet çmuarja e rëndësisë e verifikohet çmuarja e rëndësisë e secilit motiv sipas rëndësisë së vet,secilit motiv sipas rëndësisë së vet,

– poentimi bëhet për secilin motiv veç poentimi bëhet për secilin motiv veç e veç,e veç,

– përfundimisht, ndërmarrja zgjedh përfundimisht, ndërmarrja zgjedh motivet që kanë rëndësi prioritare.motivet që kanë rëndësi prioritare.

Nga motivet e shumëllojshme për Nga motivet e shumëllojshme për marketingun eksportues, mund të marketingun eksportues, mund të bëhet klasifikimi i varianteve të bëhet klasifikimi i varianteve të strategjive, të cilat veprojnë në tri strategjive, të cilat veprojnë në tri grupe: grupe: – në formën bazike të marketingut në formën bazike të marketingut

eksportues (eksporti i drejtpërdrejt eksportues (eksporti i drejtpërdrejt dhe i tërthortë),dhe i tërthortë),

– në aranzhmanet e eksporteve në aranzhmanet e eksporteve partneruese,partneruese,

– në punët e lidhura në marketingun në punët e lidhura në marketingun ndërkombëtar.ndërkombëtar.

KLASIFIKIMI I EKSPORTEVEKLASIFIKIMI I EKSPORTEVE Eksportet dhe importet janë pjesë të këmbimit Eksportet dhe importet janë pjesë të këmbimit

ndërkombëtar, që kanë kahe të kundërta.ndërkombëtar, që kanë kahe të kundërta. Në aspektin e zhvillimit eksportet klasifikohen Në aspektin e zhvillimit eksportet klasifikohen

në:në:– eksporte klasike, ose tradicionale dhe,eksporte klasike, ose tradicionale dhe,– eksporte të avancuara, ose marketingu eksporte të avancuara, ose marketingu

eksportues.eksportues. Klasifikimi sipas mënyrës së angazhimit Klasifikimi sipas mënyrës së angazhimit

përfshinë:përfshinë:– eksportin e tërthortë dhe,eksportin e tërthortë dhe,– eksportin e drejtpërdrejt.eksportin e drejtpërdrejt.

Eksporti klasik tradicional gjenezën e ka në Eksporti klasik tradicional gjenezën e ka në epokat e hershme.epokat e hershme.

Karakterizohet me:Karakterizohet me:– spontanitet,spontanitet,– diskontinuitet,diskontinuitet,– pa aktivitete paraprake kërkimore,pa aktivitete paraprake kërkimore,– në masë të madhe me në masë të madhe me

ndërmjetësues,ndërmjetësues,– pa ekspertë të shquar nga vet pa ekspertë të shquar nga vet

ndërmarrja.ndërmarrja.

HYRJA NË TREGJET E HUAJA HYRJA NË TREGJET E HUAJA NËPËRMJET MARKETINGUT EKSPORTUESNËPËRMJET MARKETINGUT EKSPORTUES

Marketingu eksportues është shkallë më e Marketingu eksportues është shkallë më e lartë dhe më e përsosur e eksporteve.lartë dhe më e përsosur e eksporteve.

Të marketingu eksportues, politikat, Të marketingu eksportues, politikat, konceptet, kanë mbështetje në parimin konceptet, kanë mbështetje në parimin policentrik.policentrik.

Marketingu eksportues i ka format e veta Marketingu eksportues i ka format e veta strategjike.strategjike.

Në variantet strategjike të marketingut Në variantet strategjike të marketingut eksportues janë të njohura format bazike.eksportues janë të njohura format bazike.

Format bazike të marketingut eksportues Format bazike të marketingut eksportues degëzohen në: eksportin indirekt (të degëzohen në: eksportin indirekt (të tërthortë) dhe në eksportin direkt (të tërthortë) dhe në eksportin direkt (të drejtpërdrejt).drejtpërdrejt).

EKSPORTI I TËRTHORTË (INDIREKT)EKSPORTI I TËRTHORTË (INDIREKT)

Eksporti indirekt realizohet nëpërmjet Eksporti indirekt realizohet nëpërmjet ndërmjetësuesve, d.m.th. ndërmarrja ndërmjetësuesve, d.m.th. ndërmarrja realizon eksportin, por jo me aktivitetet realizon eksportin, por jo me aktivitetet e veta eksportuese. Ndërmjetësues e veta eksportuese. Ndërmjetësues janë ndërmarrje, shoqata, asociacione, janë ndërmarrje, shoqata, asociacione, konzorciume, që e kanë mbështetjen konzorciume, që e kanë mbështetjen ligjore dhe janë të specializuara.ligjore dhe janë të specializuara.

Hyrja në tregjet e huaja nëpërmjet Hyrja në tregjet e huaja nëpërmjet eksportit të tërthortë është një formë e eksportit të tërthortë është një formë e penetrimit në tregje të synuara me penetrimit në tregje të synuara me produkte të prodhuara në vend dhe produkte të prodhuara në vend dhe jashtë tij.jashtë tij.

Eksporti i tërthortë përfshinë tregtinë Eksporti i tërthortë përfshinë tregtinë eksportuese dhe ndërmarrjet eksportuese dhe ndërmarrjet eksportuese.. Sipas konceptit të eksportuese.. Sipas konceptit të marketingut, eksporti i tërthortë nuk ka marketingut, eksporti i tërthortë nuk ka ndonjë domethënie të veçantë, pasi që ndonjë domethënie të veçantë, pasi që mungojnë kontaktet e drejtpërdrejta mungojnë kontaktet e drejtpërdrejta me partnerin biznesor të jashtëm.me partnerin biznesor të jashtëm.

Eksporti i tërthortë gjen vend Eksporti i tërthortë gjen vend posaçërisht të ndërmarrjet që nuk kanë posaçërisht të ndërmarrjet që nuk kanë krijuar përvojë për kyçje në tregjet krijuar përvojë për kyçje në tregjet ndërkombëtare.ndërkombëtare.

EKSPORTI I DREJTPËRDREJTËEKSPORTI I DREJTPËRDREJTË Është formë e shitjes së produkteve dhe të Është formë e shitjes së produkteve dhe të

shërbimeve jashtë vendit, pa shërbimeve jashtë vendit, pa ndërmjetësues.ndërmjetësues.

Ndërmarrjet që eksportojnë me strategji të Ndërmarrjet që eksportojnë me strategji të drejtpërdrejtë, zhvillojnë aktivitetet e drejtpërdrejtë, zhvillojnë aktivitetet e shkallëzuara.shkallëzuara.

Fillimisht janë të interesuara produktet dhe Fillimisht janë të interesuara produktet dhe shërbimet t’iu shesin drejtpërdrejt shërbimet t’iu shesin drejtpërdrejt importuesve të vendeve të ndryshme, importuesve të vendeve të ndryshme, tregtisë me shumicë, hipermarketeve, tregtisë me shumicë, hipermarketeve, shtëpive të mallrave e tjerë.shtëpive të mallrave e tjerë.

Eksporti i drejtpërdrejt është një koncept Eksporti i drejtpërdrejt është një koncept më i lartë për internacionalizimin e biznesit.më i lartë për internacionalizimin e biznesit.

Zhvillimi i eksportit direkt ka të bëjë me Zhvillimi i eksportit direkt ka të bëjë me formimin dhe organizimin e qendrave formimin dhe organizimin e qendrave vetjake, ku kryhen shitjet në botën e vetjake, ku kryhen shitjet në botën e jashtme.jashtme.

Këto forma janë:Këto forma janë:– shitja nëpër përfaqësitë, të cilat nuk e shitja nëpër përfaqësitë, të cilat nuk e

kanë statusin e personit juridik dhe kanë statusin e personit juridik dhe nuk janë të regjistruara,nuk janë të regjistruara,

– shitja në përfaqësitë e regjistruara, shitja në përfaqësitë e regjistruara, pa cilësinë e personit juridik,pa cilësinë e personit juridik,

– shitja në ndërmarrjet që kanë status shitja në ndërmarrjet që kanë status të personit juridik.të personit juridik.

ZHVILLIMI I MARKETINGUT EKSPORTUESZHVILLIMI I MARKETINGUT EKSPORTUES Marketingu eksportues është kontribut i Marketingu eksportues është kontribut i

implementimit të marketingut ndërkombëtar.implementimit të marketingut ndërkombëtar. Në fazën e parë të procesit të marketingut Në fazën e parë të procesit të marketingut

eksportues përfshihen vet mundësitë e ndërmarrjeseksportues përfshihen vet mundësitë e ndërmarrjes Në vijim valorizohen shkaqet dhe motivet për Në vijim valorizohen shkaqet dhe motivet për

eksporteksport Plani duhet të harmonizohet me kërkesat e tregut Plani duhet të harmonizohet me kërkesat e tregut

të zgjedhur, me konkurrencën që mbizotëron në të zgjedhur, me konkurrencën që mbizotëron në mjediset përkatësemjediset përkatëse

Përfshihen rreziqet e mundshme që mund të Përfshihen rreziqet e mundshme që mund të paraqiten në të ardhën për ndërmarrjen.paraqiten në të ardhën për ndërmarrjen.

Eksportet mundësojnë realizimin e profitit të Eksportet mundësojnë realizimin e profitit të ndërmarrjes, si dhe krijojnë edhe përparësi tjera ndërmarrjes, si dhe krijojnë edhe përparësi tjera për ndërmarrjen.për ndërmarrjen.

PROCESI I MARKETINGUT PROCESI I MARKETINGUT EKSPORTUESEKSPORTUES

Fazat që e përbëjnë procesin e Fazat që e përbëjnë procesin e marketingut eksportues radhiten në marketingut eksportues radhiten në pesë nivele:pesë nivele:

1.1. revizioni (auditimi) i kapaciteteve revizioni (auditimi) i kapaciteteve eksportuese,eksportuese,

2.2. identifikimi dhe zgjedhja e tregut të identifikimi dhe zgjedhja e tregut të synuar,synuar,

3.3. definicioni dhe ndërtimi i strategjisë së definicioni dhe ndërtimi i strategjisë së marketingut,marketingut,

4.4. përgatitjet për eksport,përgatitjet për eksport,5.5. implementimi.implementimi.

VEÇORITË E MARKETINGUT VEÇORITË E MARKETINGUT EKSPORTUESEKSPORTUES

Eksporti, qoftë klasik apo sipas Eksporti, qoftë klasik apo sipas konceptit të marketingut eksportues, konceptit të marketingut eksportues, është forma më e përhapur e është forma më e përhapur e bashkëpunimit ekonomik në mes bashkëpunimit ekonomik në mes vendevevendeve

Marketingu eksportues është formë më Marketingu eksportues është formë më moderne se sa eksporti klasik.moderne se sa eksporti klasik.

Veçoritë e marketingut eksportues janë Veçoritë e marketingut eksportues janë të shumta:të shumta:– e shtojnë vëllimin e këmbimit tregtar,e shtojnë vëllimin e këmbimit tregtar,– e fisnikërojnë degën e tregtisë dhe e bëjnë e fisnikërojnë degën e tregtisë dhe e bëjnë

më të sigurt,më të sigurt,– është fundamenti më bazik i është fundamenti më bazik i

bashkëpunimit ekonomik në mes vendeve,bashkëpunimit ekonomik në mes vendeve,– është modeli më i mundshëm që hap porta është modeli më i mundshëm që hap porta

të bashkëpunimit,të bashkëpunimit,– e tjerë.e tjerë.

ARANZHMANET E EKSPORTEVE ARANZHMANET E EKSPORTEVE PARTNERUESEPARTNERUESE

Ekzistojnë:Ekzistojnë:– aranzhmanet e eskporteve partneruese dhe,aranzhmanet e eskporteve partneruese dhe,– punët e lidhura në marketingun ndërkombëtarpunët e lidhura në marketingun ndërkombëtar

Në aranzhmanet e eksporteve partneruese, Në aranzhmanet e eksporteve partneruese, format më të njohura janë:format më të njohura janë:– Eksporti konzorcional,Eksporti konzorcional,– Eksporti kooperues,Eksporti kooperues,– Piggy back,Piggy back,– Punët lohn (lon),Punët lohn (lon),– Punët e lizingut.Punët e lizingut.

EKSPORTI KONZORCIONALEKSPORTI KONZORCIONAL

Ndërmarrjet që janë të vogla Ndërmarrjet që janë të vogla bashkohen në konzorciume për bashkohen në konzorciume për të realizuar eksport të të realizuar eksport të suksesshëm.suksesshëm.

Konzorciumet për eksport Konzorciumet për eksport paraqesin një forcë konkurrueseparaqesin një forcë konkurruese

Nga eksporti konzorcional arrihen efekte, Nga eksporti konzorcional arrihen efekte, si për shembull:si për shembull:– grupet kanë ndikim më të theksuar të grupet kanë ndikim më të theksuar të

marketingut,marketingut,– konzorciumet janë më atraktive,konzorciumet janë më atraktive,– kanë mbështetje në organet qeveritare kanë mbështetje në organet qeveritare

të vendit,të vendit,– bëjnë mobilizimin dhe sensibilizimin e bëjnë mobilizimin dhe sensibilizimin e

anëtarëve,anëtarëve,– nndikojnë në zhvillimin ekonomik të dikojnë në zhvillimin ekonomik të

vendit dhe jashtë tij,vendit dhe jashtë tij,– mmundësojnë përballimin e undësojnë përballimin e

shpenzimeve dhe të rreziqeve,shpenzimeve dhe të rreziqeve,– I begatojnë resurset dhe mjetet I begatojnë resurset dhe mjetet

financiare të ndërmarrjeve anëtare të financiare të ndërmarrjeve anëtare të konzorciumit.konzorciumit.

EKSPORTI KOOPERUESEKSPORTI KOOPERUES

Është një formë e aranzhmaneve Është një formë e aranzhmaneve partneruesepartneruese

Kooperimi është formë e mundshme dhe Kooperimi është formë e mundshme dhe mjaft e përhapur e bashkëpunimit.mjaft e përhapur e bashkëpunimit.

Në këtë formë përgjegjësinë e mbanë firma Në këtë formë përgjegjësinë e mbanë firma që ka shkallë më të lartë afirmative, prandaj që ka shkallë më të lartë afirmative, prandaj ofertën e eksporton të përbashkët me ofertën e eksporton të përbashkët me kooperuesit, si të veten.kooperuesit, si të veten.

Industria kompjuterike në veçanti i ka tiparet Industria kompjuterike në veçanti i ka tiparet e eksportit kooperues.e eksportit kooperues.

Rëndësia e eksportit koperues është e lidhur Rëndësia e eksportit koperues është e lidhur me racionalizimin e shpenzimeve, me me racionalizimin e shpenzimeve, me çmime, me distribucion e tjerëçmime, me distribucion e tjerë

PIGGY BACK (MARKETINGU PIGGY BACK (MARKETINGU EKSPORTUES KOMPLEMENTAREKSPORTUES KOMPLEMENTAR

Me piggy back, përkatësisht me Me piggy back, përkatësisht me marketingun eksportues marketingun eksportues komplementar nënkuptohet forma komplementar nënkuptohet forma kontraktuese e realizimit të kontraktuese e realizimit të përbashkët të produkteve dhe të përbashkët të produkteve dhe të shërbimeve në tregjet e huaja.shërbimeve në tregjet e huaja.

Në këtë lloj aranzhmani janë të kyçur Në këtë lloj aranzhmani janë të kyçur dy partnerë: bartësi i punëve dy partnerë: bartësi i punëve eksportuese dhe anëtari shoqërues. eksportuese dhe anëtari shoqërues. Në anëtarin shoqërues mund të Në anëtarin shoqërues mund të inkorporohen numër më i madh i inkorporohen numër më i madh i prodhuesve.prodhuesve.

Piggy Piggy BBack nuk është i njëjtë me ack nuk është i njëjtë me eksportin konzorcional. Roli i tij ka të eksportin konzorcional. Roli i tij ka të bëjë me zgjedhjen e çështjeve në bëjë me zgjedhjen e çështjeve në tregjet e zhvilluara, ndërsa anëtari, tregjet e zhvilluara, ndërsa anëtari, komplementi, nuk posedon ndonjë komplementi, nuk posedon ndonjë afirmim në ato tregje.afirmim në ato tregje.

Anëtari e gjen interesin e vet dhe duke Anëtari e gjen interesin e vet dhe duke e ndjekur partnerin kryesor, ka mundësi e ndjekur partnerin kryesor, ka mundësi që të afirmohet.që të afirmohet.

PUNPUNËËT LOHNT LOHN

Është formë specifike e eksporteve.Është formë specifike e eksporteve. Punët e tilla janë të karakterit Punët e tilla janë të karakterit

përpunues, prodhues, manipulues e përpunues, prodhues, manipulues e tjerë.tjerë.

Me këtë formë të aranzhmanit në Me këtë formë të aranzhmanit në marketingun eksportues është fjala për marketingun eksportues është fjala për eksport specifik, të pjesshëm.eksport specifik, të pjesshëm.

PUNËT E LIZINGUT NË MARKETINGUN PUNËT E LIZINGUT NË MARKETINGUN EKSPORTUESEKSPORTUES

Punët e lizingut e kanë domethënien e Punët e lizingut e kanë domethënien e dhënies me qera (në qesim) të mjeteve dhënies me qera (në qesim) të mjeteve të ndryshme, mjetet transportuese, të ndryshme, mjetet transportuese, mjetet e paluajtshme, mjetet investuese mjetet e paluajtshme, mjetet investuese e tjerëe tjerë

Punët e lizingut realizohen në bazë të Punët e lizingut realizohen në bazë të kontratave në mes marrësit dhe kontratave në mes marrësit dhe dhënësit të mjeteve.dhënësit të mjeteve.

Nëpërmjet shfrytëzimit të formës së Nëpërmjet shfrytëzimit të formës së lizingut mundësohet shfrytëzimi i lizingut mundësohet shfrytëzimi i mjeteve moderne, metodat e reja, mjeteve moderne, metodat e reja, teknologjitë e avancuara.teknologjitë e avancuara.

FORMAT E PUNËVE TË LIDHURA FORMAT E PUNËVE TË LIDHURA NË MARKETINGUN EKSPORTUESNË MARKETINGUN EKSPORTUES

Format më të rëndësushme janë:Format më të rëndësushme janë:1.1.punët kompenzuese,punët kompenzuese,2.2.barteri,barteri,3.3.tregtia paralele,tregtia paralele,4.4.punët switchpunët switch5.5.faktoringu eksportues.faktoringu eksportues.

Punët kompenzuese e kanë domethëniePunët kompenzuese e kanë domethënienn e e realizimit të këmbimeve mall me mall.realizimit të këmbimeve mall me mall.

Mund të vjen në shprehje: kompenzimi i plotë, Mund të vjen në shprehje: kompenzimi i plotë, kompenzimi i pjesërishëm dhe kompenzimi kompenzimi i pjesërishëm dhe kompenzimi tringular.tringular.

Punët e barterit janë formë e këmbimit natyral në Punët e barterit janë formë e këmbimit natyral në formë të trampit. Këto punë janë të përhapura formë të trampit. Këto punë janë të përhapura nëpër vendet që kanë borxhe të shumta.nëpër vendet që kanë borxhe të shumta.

Punët e kontarblerjes janë të lidhura, që Punët e kontarblerjes janë të lidhura, që do të thotë se transakcionet tregtare do të thotë se transakcionet tregtare janë të kushtëzuara me shitje dhe me janë të kushtëzuara me shitje dhe me kontrablerje. Kjo përmban tregtinë kontrablerje. Kjo përmban tregtinë paralele.paralele.

Punët switch janë formë specifike në Punët switch janë formë specifike në marketingun eksportues, ku punët janë marketingun eksportues, ku punët janë të karakterit intervenues. Punët switch të karakterit intervenues. Punët switch janë lloj arbitrazhe ndërkombëtare.janë lloj arbitrazhe ndërkombëtare.

Faktoringu eksportues është mekanizëm Faktoringu eksportues është mekanizëm i veçantë, që e ka domethënien e i veçantë, që e ka domethënien e ndërmjetësimit me mjete financiare.ndërmjetësimit me mjete financiare.

KomenteKomentePyetjePyetje

PërgjigjePërgjigje