njerzit ne para histori
TRANSCRIPT
Njerezit ne Parahistori
Punoi: Alesia Zenuni
Shkolla Mrekullia
Periudhat ne Parahistori Periudha e parahistorise fillon nga 2.5 milion
vjet me pare deri me lindjen e shkrimit. Kjo periudhe perfshin brenda saj ngjarje te rendesishme si: shpikja e zjarrit , lindja e bujqesise, blektorise artizanatit e deri te shkrimi. Periudhat e parahistorise jane:
Periudha e Paleolitit
Periudha e Mezolitit
Periudha e Neolitit
Arritja me e madhe gjate periudhes se paleolitit ishte shpikja e zjarrit gje qe per njerezit ne parahistori ishte nje risi e pa pare ndonjehere.Zjarri mendohet te jete shpikur 400 mije vjet me pare
Ndryshimet në ekonomi dhe në organizimin shoqëror të kohës së neolitit ndikuan për zbulime të tjera Teknike të mëdha për lashtësinë. Njerëzit mësuan të punonin enët prej balte,të cilat shpeshherë i zbukuronin me një hije të vërtetë artistike, mësuan t’i tirrnin dhe të thurrnin pëlhura që i përdornin për veshje, shtrojë e mbulesë,filluan të ndërtonin kasollet epara që kishin dysheme të shtruara me argjil dhe ishin të rrethuara me thupra e kallama të lyera me baltë nga jashtë për t’u mbrojtur nga era e i ftohtit.
Evolucioni i njeriut karakterizohet nga një numër i rëndësishëm ndryshimesh morfologjike, fiziologjike dhe të sjelljes, që kanë ndodhur qysh nga ndarja ndërmjet paraardhësit të përbashkët të njeriut dhe shimpanzesë. Ndryshimi i parë morfologjik ishte zhvillimi i një sistemi lëvizës dykëmbor në vend të atij arboreal(nëpërmjet kacavirrjes në pemë),me të gjithë ndryshimet shoqëruese, si një gju që tendoset dhe përthyhet përpara, këmbë të gjata në krahasim me krahët dhe fuqi e reduktuar e pjesës së sipërme të trupit.
BESIMET NE PARAHISTORI
ANIMIZMI: besimi te shpirti I njeriut. Duke besuar se jeta vazhdon edhe pas vdekjes.TOTEMIZMI: besimi I njerezve ne lidhjen qe krijohej mes njeriut dhe kafsheve.MAGJIA: forme besimi qe u krijua mes njerezve me mendimin per te ndikuar mbi natyrenKULTET: kishin lidhje me adhurimin per objekte dhe dukuri te vecanta.
EGJIPTI I LASHTEEgjipti i lashtë ishte një qytetërim i lashtë në Afrikën Veriore lindore, i përqendruar në rrjedhat e lumit Nil, në atë që është sot shteti modern i Egjiptit.Qytetërimi egjiptian filloi të ngrihej rreth 3150 p.e.r
Historia e Egjiptit të lashtë ndodhi në një seri Mbretërish të qëndrueshme, të ndara nga periudha paqëndrueshmërie të njohura si Periudhat e Mesme. Mbretëria e Vjetër i përket Epokës së Hershme të Bronzit, Mbretëria e Mesme dhe Mbretëria e Re Epokës së Vonë të Bronzit
Nga fundi i periudhës Paleolitike klima e thatë e Afrikës Veriore u bë edhe më e nxehtë dhe thatë, duke bërë që popullsia që jetonte aty të mblidhej përgjatë luginës së Nilit dhe qysh kur njerëzit modernë gjahtarë-mbledhës filluan të banonin në këtë rajon në fund të Pleistocenit të Mesëm rreth 120 mijë vjet më parë, Nili ka qenë burimi i jetës për Egjiptin.Toka pjellore e përmbytshme e Nilit u dha njerëzve mundësinë për vendosjen dhe krijimin e një ekonomie bujqësore dhe një shoqërie më të centralizuar e të sofistikuar, gjë që u bë gur themeli për qytetërimin njerëzor.
HISTORIA
Faraoni ishte monarku absolut i vendit dhe, të paktën në teori, zotëronte kontroll të plotë mbi tokat dhe burimet e tij. Mbreti ishte komandanti ushtarak suprem dhe kryetar i qeverisë, e cila mbështetej në një burokraci zyrtarësh për të drejtuar punët. Në krye të administratës ishte i dyti në komandë, veziri, i cili vepronte si përfaqësues i mbretit dhe koordinonte studimin e tokavevendi ishte i ndarë në 42 rajone
Tempujt egjiptianë ishin shtylla kurrizore e ekonomisë
Greqia e Lashtë është qytetërimi që i përket asaj periudhe të historisë greke që zgjat nga Periudha Arkaike e shekullit të 8-të deri në atë të 6-të para Krishtit dhe deri në vitin 146 para Krishtit pas pushtimit nga Roma pas Betejës së Korintit.
GREQIA E LASHTE
Roma e lashtë ishte një qytetërim që u zhvillua prej një komuniteti te vogël bujqësor të themeluar në Gadishullin Italik që në shekullin e 10-të para Krishtit. I vendosur përgjatë detit Mesdhe, ajo u bë një nga perandoritë më të mëdha në botën e lashtë
ROMA E LASHTE
Në shekujt e ekzistencës së saj, qytetërimi romak nga një monarki adoptoi një republikë oligarkike dhe më vonë një perandori autokratike.
Sipas një legjende, Roma u themelua më 21 Prill, 753 para lindjes së Krishtit nga vëllezërit binjakë që e kishin origjinën nga princi trojan Enea.[2] Romuli dhe Remi
HISTORIA E KRIJIMIT TE ROMES
Romuli dhe Remi ishin nipa të mbretit latin,
Një ujkonjë (ose gruaja e një bariu në disa versione) i shpëtoi dhe i rriti ata dhe kur arritën moshën e pjekurisë, i rikthyen fronin e Alba Longës Numitorit.Binjakët themeluan qytetin e tyre, por Romuli e vrau Remin gjatë një grindjeje për sundimin si mbret i Romës, megjithëse disa burime thonë se grindja ishte për arsyen se emri i kujt do t’i vendosej qytetit