nợ công ở việt nam
TRANSCRIPT
Good Policy, Sound Economy
Copyright © VEPR 20111
Nợ công ở Việt NamMột số phân tích và thảo luận
TS. Nguyễn Đức ThànhTrung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR),Trường Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội.
TP Hồ Chí Minh, 9/ 2011
Good Policy, Sound Economy
Copyright © VEPR 20112
Thực trạng về nợ công ở Việt Nam Nợ công nước ngoài ở Việt Nam Rủi ro liên quan đến nợ công nước ngoài Giải pháp kiểm soát nợ công và hạn chế
rủi ro
Nội dung chính
Good Policy, Sound Economy
Copyright © VEPR 2011
Một số khái niệm
Nợ công: phân loại theo người đi vay1. Nợ của chính phủ (trung ương)2. Nợ của chính quyền địa phương3. Nợ do chính phủ bảo lãnh
Nợ công: phân loại theo chủ nợ1. Nợ trong nước2. Nợ nước ngoài
Nợ nước ngoài (nợ quốc gia): phân loại theongười đi vay
1. Nợ công nước ngoài2. Nợ tư nước ngoài
3
Good Policy, Sound Economy
Copyright © VEPR 2011
Thâm hụt ngân sách và nợ công của Việt Nam, 2000 – 2010 (%GDP)
4
Nguồn: Dẫn lại từ Phạm Thế Anh (2011)
Good Policy, Sound Economy
Copyright © VEPR 2011
Nợ công ở một số nước, 2009
5
Nguồn: Dẫn lại từ Vũ Quang Việt (2011), http://vneconomy.vn/20100607050557798P0C6/lieu-viet-nam-da-tinh-dung-va-du-no-cong.htm
Good Policy, Sound Economy
Copyright © VEPR 2011
Nợ nước ngoài của Việt Nam, 2000 – 2010 (%GDP)
6
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
MoF
IMF
ADB
Nguồn: Phạm Thế Anh (2011)
Good Policy, Sound Economy
Copyright © VEPR 2011
Nợ nước ngoài của Việt Nam và một số nước, 2010
7
0
20
40
60
80
100
120
140
160
Good Policy, Sound Economy
Copyright © VEPR 2011
Nợ công nước ngoài của Việt Nam, 2000 – 2010 (%GDP)
8
0
5
10
15
20
25
30
35
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
MoF
IMF
Nguồn: Phạm Thế Anh (2011)
Good Policy, Sound Economy
Copyright © VEPR 2011
Một số chỉ tiêu chính về nợ nước ngoài, 2006-2010
9
Nguồn: Bản tin Nợ nước ngoài Số 7, MOF (2011)
Good Policy, Sound Economy
Copyright © VEPR 2011
Cấu trúc nợ công nước ngoài, 2006-2010
10Nguồn: Bản tin Nợ nước ngoài Số 7, MOF (2011)
Good Policy, Sound Economy
Copyright © VEPR 2011
Nợ nước ngoài của CP phân loại theo chủ nợ, 2006-2010
11
Nguồn: Bản tin Nợ nước ngoài Số 7, MOF (2011)
Good Policy, Sound Economy
Copyright © VEPR 2011
Nợ nước ngoài của DN do CP bảo lãnh, 2006-2010
12
Nguồn: Tính toán của tác giả từ Bản tin Nợ nước ngoài Số 7, MOF (2011)
Good Policy, Sound Economy
Copyright © VEPR 2011
Phân tích rủi ro Rủi ro nguồn thu Rủi ro tỷ giá Rủi ro lãi suất Điểm xếp hạng tín dụng quốc gia Hệ quả chính trị và kinh tế dài hạn
13
Good Policy, Sound Economy
Copyright © VEPR 2011
So sánh quốc tế - tỷ lệ thu từ thuế và phí, 2000 – 2009 (% GDP)
14Nguồn: Phạm Thế Anh (2011)
Good Policy, Sound Economy
Copyright © VEPR 2011
Tỷ trọng nợ công nước ngoài tính theo các đồng tiền khác nhau, 6/2010
15
Yên Nhật39%
USD22%
EUR9%
SDR27%
Khác3%
Nguồn: Bản tin Nợ nước ngoài Số 7, MOF (2011)
Good Policy, Sound Economy
Copyright © VEPR 2011
Tỷ trọng các khoản nợ nước ngoài theo các mức lãi suất
16Nguồn: Phạm Thế Anh (2011)
Good Policy, Sound Economy
Copyright © VEPR 2011
Xếp hạng tín nhiệm của Moody đối với Việt Nam
15/12/2010: Hạ xếp hạng tín nhiệm xuống mức B1; triển vọng tiêu cực 15/01/2010: Xếp hạng Ba3 cho trái phiếu quốc tế của Chính phủ Việt Nam 21/12/2009: Tiếp tục duy trì mức tín nhiệm Ba3 cho Việt Nam 04/06/2008: Mức tín nhiệm của Việt Nam là Ba3; triển vọng tiêu cực 15/03/2007: Triển vọng tích cực 06/07/2005: Nâng hạng tín nhiệm cho Việt Nam từ B1 lên Ba3 11/05/2003: Nâng nức tín nhiệm từ B1 lên B3; triển vọng tích cực
17
Nguồn: Đinh Tuấn Minh và Đặng Ngọc Tú (2011)
Good Policy, Sound Economy
Copyright © VEPR 2011
CDS của trái phiếu Chính phủ Việt Nam và các nước trong khu vực, 2006 – 2010
18Nguồn: Phạm Thế Anh (2011)
Good Policy, Sound Economy
Copyright © VEPR 2011
Cấu thành tín nhiệm quốc gia (S&P)
19
Good Policy, Sound Economy
Copyright © VEPR 2011
Thách thức nợ công
Thu ngân sách Chi ngân sách1. Tính minh bạch và chính danh2. Vấn đề các đoàn thể3. Doanh nghiệp Nhà nước4. Chất lượng đầu tư
Khuynh hướng tăng nợ nước ngoài1. Nợ công nước ngoài để bù đắp thâm hụt kép2. Nợ tư nhân nước ngoài trong bối cảnh khó khăn và đặc điểm của
chính sách tiền tệ (như hiện nay)
20
Good Policy, Sound Economy
Copyright © VEPR 2011
Ảnh hưởng của nợ công
Giảm tốc độ tăng trưởng trong dài hạn Lấn át trên thị trường vốn Lấn át trên thị trường ngoại hối Tích lũy rủi ro quốc gia Sự lệ thuộc về chính trị
21
Good Policy, Sound Economy
Copyright © VEPR 2011
Giải pháp Thực hiện kỷ luật tài khóa: thực thi giảm thâm hụt ngân
sách một cách cứng rắn theo lộ trình rõ ràng (VD: thâm hụt 3% GDP trong thập kỷ tới)
Ưu tiên kiểm soát chi, tạo điều kiện giảm thu Thu hẹp khu vực doanh nghiệp nhà nước Hạn chế ngân sách mềm cho các tổ chức đoàn thể “nhà
nước”? phát triển xã hội dân sự và cơ chế tài chính cho khu vực này
Ổn định kinh tế vĩ mô để giảm rủi ro Nâng cao chất lượng đầu tư công, thu hẹp đối tượng
đầu tư công theo đúng nghĩa Tăng năng suất của nền kinh tế
22