Drammen, 20.3.2014

Kjell-Arild Madssen, 1. amanuensis

Hilde Osdal, høgskulelektor

Avdeling for humanistiske fag og lærarutdanning

HVO

Norsk 1 og 2 i GLU 5-10

Formål og mandat

2

Å finne ut om innhaldet og

vektlegginga i dei ulike faga

medverkar til å innfri krav i

Forskrift om rammeplan for

grunnskolelærer-

utdanningene (2010)

Vi ser på iverksettinga av

GLU-utdanninga i

norskfaget, GLU, 5-10

(60 stp, valfritt)

Vi undersøkjer

formuleringsarenaen

Utval

3

Fem institusjonar

Fire små eller mellomstore høgskular

Eitt universitet, norskfaget i ei

masterutdanning

«No1»: 40 stp + «No2»: 20 stp

Er utvalet representativt?

Studentgrunnlaget – noko smalt?

2013/2014: Kvalifiserte søkjarar:

50 + 12 + 50 + 25 + 39 = 176 studentar

Primærsøkjarar:

Per plass, snitt landsbasis 1, 47 - Vårt utval: frå 1,34- til 0,9 Kvinnedel på landsbasis 59,3 % - Vårt utval: frå 61,5- til 68,8 Karaktersnitt på landsbasis: 41,83 - Vårt utval frå 41,3 til 42,6 Kvalifisert del, snitt landsbasis: 67,9 - Vårt utval frå 58,4- 69

4

Analysepunkt

Profesjonsretting – den integrerte lærarutdanninga?

Didaktikk vs. fag eller disiplintenking

Praksistilknyting i form av arbeidskrav, eksamen,

pensum osb

Vekt på grunnleggande ferdigheiter

Kva vert vektlagt til eksamen?

Fag vs. fagdidaktikk

Typar eksamen

Prøving av målform under eksamensvilkår?

5

Analysepunkt

6

Volum i pensum

Tal på lærings-

utbyteformuleringar

Internasjonale/fleir-

kulturelle/fleirspråklege

perspektiv?

Forskingsbasert

undervisning?

Oppdatert pensum?

Arbeidskrav som

føreset at studenten

samlar data (empiri)

Analysepunkt

Høg eller lav grad av likskap mellom

institusjonane?

Eigenprofilering?

5-10: Er målgruppa i fokus?

Finn vi i tillegg eit kvalitetsanalysepunkt?

eit spesielt moment som seier noko om fagleg

kvalitet?

7

Funn – presentasjon og planar

8

Læringsutbyteformuleringar

I hovudsak er formuleringane

kopiar frå dei nasjonale

retningslinene

Ein institusjon utmerker seg

med eigne formuleringar

med tydeleg

danningsperspektiv

Ein institusjon har ei

opplisting av innhaldsemne

under læringsutbyte

Presentasjon og planar 5-10: målgruppa i fokus

Eit avvik: Studenten skal kunne gi begynnaropplæring i lesing og skriving

Internasjonalisering / det fleirkulturelle?

Samisk vert nemnt spesielt, elles kopi av nasjonale retningsliner

Profilering av institusjonen i presentasjonen: To institusjonar legg vekt på det samiske

Ein profilerer seg gjennom å legge vekt på lokalmiljøet og det utvida klasserommmet

Ein legg stor vekt på det digitale klasserommet

9

Presentasjon og planar Den integrerte lærarutdanninga?

Tilhøvet til praksis er tydeleg, nokre døme: Studentane skal arbeide med grunnleggjande ferdigheiter

(…) Slik skal norskfaget i lærarutdanninga gi ei djupare forståing av samanhengen mellom fag, fagdidaktkk og praksis.

Under arbeidsformer: Praksis er ein del av norskfaget i lærarutdanninga, og erfaringar studentane gjer i praksis, må vere utgangspunkt for drøfting og analyse i studiet

Ein annan legg vekt på samanheng: Studentane får i praksisperioden høve til å prøve ut opplegg som heng saman med undervisninga i dei to studieåra. Røynslene frå praksis dannar saman med fagleg kunnskap og fagdidaktikk, og refleksjon i studiet den naudsynte lærarkompetansen med norskfaget i sentrum.

10

Presentasjon og planar

Grunnleggande ferdigheiter:

Ein institusjon: I løpet av 2. studieår skal studentene

delta i tverrfaglig temaarbeid om betydningen av

grunnleggende ferdigheter for barn og unges

læring. Samtlige fag skal bidra som likeverdige

partnere.

Interessante funn:

Ein institusjon: studenten skal kunne undervise i

nynorsk som sidemål

Ein institusjon: I No2 føreset ein at mange

didaktiske emne er gjennomgått i Norsk 1

11

«Pensumkanon»?

12

Barnelitteratur, sjangrar og

teksttypar, av Birkeland,G og

Mjør,I

Norskdidaktikk, ei grunnbok,

Smidt,J

Lesedidaktikk: etter den første

leseopplæringen, Roe,A

Grammatikken i bruk,

Iversen,H.M og Otnes,H

Norsk litteraturhistorie,

Andersen,P T

Å skrive i alle fag, Lorentzen,R

og Smith,J

Mening i tekst, Austad,I

Fagbok i bruk, Helgevold,L og

Engen L

Diktboka, av Kaldestad,P.O og

Knutsen,H

Elevens tekst, Skjelbred,D

Funn – pensum

Volum: stor variasjon i mengd og utval

i liten grad høve til eige val

Profesjonsretting:

Kanon – dei fleste bøkene er tydelig profesjons-,

didaktisk- og praksisretta.

Oppdatert / forskingsbasert:

nytt om samansette tekstar, store lenkjesamlingar

på nett

mykje litteratur er henta frå dei ulike nasjonale

sentra, forsking er ofte knytta til desse

13

Pensum

14

5-10: er målgruppa i fokus?:

Roe, A: Lesedidaktikk: etter den første

leseopplæringen

Litteraturhistorie med vekt på vaksenlitteratur

Grunnleggande ferdigheiter:

Å lese i alle fag, Å skrive i alle fag

Internasjonalisering/det fleirkulturelle: lite synleg i

primærlitteraturen

Samisk skjønnlitteratur og forskingsartiklar skrivne

av samiske forskarar

Funn –arbeidskrav

15

Obligatorisk frammøte

Tal på arbeidskrav?

frå 15 til åtte i svært ulikt

omfang

Fag vs. fagdidaktikk: Mest

alle arbeidskrav har eller kan

ha ei didaktisk vinkling

Kva vert vektlagt?

Samansette tekstar, digital

mappe, lesestrategiar, arbeid

med vurdering og respons,

munnlegheit i klasserommet,

men også ”tradisjonelle

sjangrar” som litterær analyse

og elevtekstanalyse

Arbeidskrav

Prøving av kunnskap i begge målformer?

på tre institusjonar vert nynorsk berre sikra

vurdering i samband med arbeidskrav eller til

heimeeksamen

Studenten som forskar: få arbeidskrav krev

empiri

På ein institusjon: eit arbeidskrav om munnlegheit

vert knytt til eit Fou-prosjekt i første praksisperioden

Nokre arbeidskrav kan kombinerast med/ verte ein

del av bacheloroppgåva

5-10: er målgruppa i fokus?

16

Arbeidskrav

Grunnleggande ferdigheiter:

Ein institusjon: munnlege ferdigheiter som tema for

arbeidskrav, både framføring og teori

Praksisretta til ei viss grad:

Eit arbeidskrav om munnlege ferdigheiter vert knytt

til eit Fou-prosjekt i første praksisperiode

Eitt arbeidskrav er lagt rett etter ein praksisperiode

for å gi høve til datainnsamling og for å nytte

praksiserfaringar

Ei praksisrelatert oppgåve med tema lesestrategiar

17

Funn – eksamenstypar

18

Skuleeksamen: Ein institusjon: fire sekstimars

skuleeksamen Tre institusjonar: to

skuleeksamenar Ein institusjon: ein tradisjonell

skuleeksamen Heiemeeksamen: Ein institusjon: ikkje heimeeksamen Fire institusjonar: to heimeksamenar kvar av ulik lengd og omfang - ein i form av digital mappeeksamen Munnleg eksamen: to institusjonar

Funn – eksamen: innhald og vinkling

Fag vs. Fagdidaktikk /praksis:

Oppgåvene, særleg No1,inneheld både tradisjonelle og utradisjonelle didaktiske vinklingar:

skisser eit undervisningsopplegg

gi respons på ein elevtekst

korleis legge til rette for den utforskande litterære samtalen i klasserommet

korleis skape positive haldningar til språkleg mangfald

Ingen døme på å trekkje inn praksierfaringar

I No2 er det døme på reint faglege oppgåver og arbeidskrav

- felles eksamen med studiefaget?

19

Eksamen – innhald og vinkling

20

Oppgåveformuleringane er tydeleg retta mot målgruppa 5-10. Dette kjem tydelegast fram i den didaktiske delen

- …drøft korleis du kan jobbe med noveller i ungdomsskulen

- …drøft konsekvensane av situasjonen med to målformer i norskopplæring i ungdomsskulen…

- …den vidare lese- og skriveopplæringa etc

Nye eksamensformer knytte til heimeksamen/mappeeksamen:

- digitale /multimodale tekstmapper

Mange oppgåver har ein kortsvardel der faktakunnskap vert testa

Eksamen – prøving av begge målformer

21

Berre to av institusjonane sikrar prøving av begge målformer under tradisjonelle eksamensvilkår

Dei tre andre let anten studentane velje målform, eller dei bed om nynorsk på heiemeksamen og bokmål på skuleeksamen

ei spesiell ordning: Ein tekst frå arbeidsmappa, vald av faglærar, går til eksamensvurdering. Studenten vel målform

Kva er nytt?

Ei tydelegare profesjonsretting med vekt på

fagdidaktikk

Større variasjon i pensum, men mindre

variasjon i eksamensformer

auka litteraturutval pga større

forskingsaktivitet?

meir vanleg med faktakunnskapstesting til

eksamen (kortsvar)

22

Kva er nytt?

I tillegg til ny sjef:

23

Multimodale tekstar

Meir munnleg aktivitet

Sensur: intern sensur,

men krav om ekstern

kvart tredje år

Meir vekt på norsk

som andrespråk og

språkmangfald

Forskingsbasert

undervisning – ser vi

dette anna enn på

plannivå?

Kva ser ut som før?

Det er dei same institusjonane som ikkje testar

begge målformer under skuleeksamensvilkår

Lite eller ingenting av fleirkulturelt / internasjonalt

perspektiv i pensumlitteraturen

nokre døme på svensk primærlitteratur

Som før – uklart samband mellom praksis og

teori i pensum, eksamen og arbeidskrav?

24

Kva er likt /ulikt mellom

institusjonane?

Tal på læringsutbyte: nokså likt på grunn av kopi

av dei sentrale?

Tal på arbeidskrav varierer mykje

Nokså lik eksamensordning, mangfaldet ligg i

arbeidskrava

Eit kvalitetsanalysepunkt?

ein institusjon merkjer seg ut med eit svært

omfangsrikt og variert pensum

stor vekt på språkmangfald og fleirspråk

25

Konklusjon

26

Norskfaget i GLU 5-10 står fram som eit nasjonalt

standardisert prosjekt

har høg grad av likskap i fagleg struktur, vurdert ut

frå dei sentralt gjevne styringsdokumenta

Faget på formuleringsnivå er eit klart

profesjonsretta studium

Norsk GLU 5-10: eit profesjonsretta fag med ein

etter måten høg grad av kjernefaglegheit.