Historical Revisionism reconstruct history

Abay kaluluwa / dua / 2

Suliranin sa Kasaysayan hango sa diagram ni Dr. Diokno

1. Kaganapang naobserbahan

2. Kaganapang naobserbahan at naalala

3. Kaganapang naobserbahan, naalala

at naitala

4. Kaganapang may naiwang tala

5. Magagamit at mapagkakatiwalang

tala

Sanggunian / Ebidensya

1. Nakasulat archival, printed media, atbp.

2. Oral interbyu, pasalitang panitikan

3. Biswal larawan, pelikula, atbp.

4. Arkeolohikal

5. Cyberspace

External Criticism who/when wrote

Internal Criticism motive

Epiko kasaysayan mula sa gilid

Westernized history from above

August Rizal, Bonifacio, Aguinaldo

IBALON

- Valid source - Ang rehiyon ng Bikol noong unang panahon ay kilala bilang Ibalon - Ibalon sa salitang Bikol to bring provisions

o Kalakalan

*Baltog

- pumatay sa higanteng babuyramo

- vs animals / environment

- struggle

- how to fight the environment

*Uryol

- diyos ng lahat

- iapis

*Handiong

- Hantik Volcano extinct

- 4500 yrs ago

- kulasi

- isalog

- kalikasan vs tao

- pagkakabati

- Hortikultura (pagtatanim ng gabi) patungong Agrikultura (pagtatanim ng palay)

- bigger settlement

TUMULONG KAY HANDIONG UPANG GAWING MASAGANA ANG BIKOL (Paano gumawa):

Kimantong bangkang may timon at layag (sail na may direksyon), araro, surod, ganta (used to measure standardization), yoke, bole, at hoe

Hablon maghabi nang may loob at bobbins

Dinahong palayok

Sural magsulat

Neolithic Period panahon ng pag-unlad

Arkeolohikal na Sanggunian ng Ibalon:

- Takip na tapayang libingan o Natagpuan sa Libmanan, Cam Sur o Mga bangkay ay nililibing sa lupa pagkatapos ng isang taon o Nililinis ang buto

- Vs Sarimaw

Dr. Zeus Salazar alam ang lahat ng Bikolano

Political Succession makikita sa Ibalon

- Handyong Bantong

Fr. Castao hindi nahanap

BIAG NI LAM-ANG

- Valid source - 17th century

o Pagpasok ng Espanyol o Diskurso sa pagitan ng Espanyol at Pilipino o Realidad o Kamalayang pusong Ilokano at Espanyol

History salaysay na may saysay

IBA PANG HALIMBAWA NG EPIKO:

HUDHOD NI ALIGUYON AT PUMBAKHAYON

- 7 yrs of fighting - Nanay tinatawag sila para kumain kaya napuputol ang labanan - Ifugao - Minimum of 3 - Pinapakita ang kahalagahan ng kababaihan - Gote (dowry) - Ang mga kababaihan ay nagtatanim at ang kalalakihan ang umaani (harvest)

SANDAYO

- Sandayo bidang lalaki - Bolak Sonday asawa / bidang babae - Patay ay nabubuhay - Tunay na mandirigma/leader ay masasabi kung gaano karami ang taga-sunod

(followers) o kayay nakipaglaban na walang namamatay, sumusuko lamang - Sindakan - Ang bidang lalaki at bidang babae ay pareho ng tungkulin

HINILAWOD

- Panay - Labaw Donggon leader - Pag-isahin ang Panay

o Taas o Baba (ilalim ng lupa) o Lupa

- Vs Saragnayan - Namatay - Pinagtanggol ng anak vs Saragnayan

o Sumasabit ang espada sa lupa, kaladkad o Sanggol pa lamang

Mga Diwata:

1. Nagmalitong Yawa Sinagmaling Diwata may asawa na Saragnayan o Pinapatay ang kabit na lalaki, hindi ang asawang babae o kayay magbayad ng

ginto o Ilalim ng lupa

2. Ginbitinan 3. Doronoon

MGA PAGKAKAPAREHO SA LAHAT NG EPIKO:

1. Ang mga bata ay lumalaban o Kahalagahan ng kabataan o Traditional Southeast Asia worship kids o Magellan Sto. Nio

2. Laging may Bangka o Simbulo sa kabilang buhay

Patronato Real Pamahalaan / Simbahan

Prayle tanging Espanyol sa probinsya

- *Walang Espanyol sa probinsya

Principalia kanang kamay ng prayle

- Datu (shift loyalty to Espanyol)

o Cabeza de Barangay (Barangay Captain)

o Gobernadorcillo (Mayor)

*Walang Espanyol sa Bayan dahil walang pagmimina

*Nasa Centro ang mga Espanyol

Mestizo mga anak ng Prayle

Intramuros centro noong 16th century

ILAWID

downstream (baybayin)

trade

source of protein

ILAYA

upstream

source of carbohydrates

patag

Munisipyo

SISTEMA SA PANAHON NG ESPANYOL

Peninsulares Espanyol born in Spain

Insulares / Filipino Espanyol born in Philippines

*Without China (Silk) and Mexico (Silver), there would be no colonization

Katutubo 40 days or a year

Tsinong Binyagan unang pinapadala pag may mga Gawain

Falla bayad

Peninsulares

Insulares

Principalia

Katutubo

Tsinong Binyagan

Tsinong Di Binyagan

SISTEMA BAGO DUMATING ANG MGA ESPANYOL

- flexible

Timawa merchants, freemen

Maharlika warriors, freemen

Freemen may freewill, may utang na loob, hindi pera

Aliping Namamahay mayroong monetary na utang

- may sariling bahay, alipin, lupa, etc

Aliping Sagigilid malaki ang utang na pera, walang sariling lupa

Aliping Bulislis mga nahuli

- sinasama sa kamatayan ng datu para may alipin siya sa kabilang buhay

- hindi pinapakitaan ng awa

- hindi kababayan

MGA PAGBABAGO SA PAGDATING NG ESPANYOL:

1. Espasyo

2. Katawan

3. Utak

Datu

Timawa/Maharlika

Aliping Namamahay

Aliping Sagigilid

Aliping Bulislis

CEBU MAYNILA

________________________________________ populated ______________________________________________

Spices kalakaran Galleon

1571 birth of International World Trade

- Nilipat ang centro mula Cebu to Manila

- Galleon trade

Seda/Silk China

Silver Mexico

Poblacion Bayan

- Munisipyo

Encomienda pinamumunuan ng encomiendero

- Land grant

- Buwis na masisingil

Probinsya

Bayan

Munisipyo/Pueblo

Bayan

Poblacion/Kabisera

Barangay

Alcaldia Alkalde mayor

Kapampangan kanang kamay ng Espanyol

Vandala compulsory selling to government

17th Maniago Pampanga against Sambal

- For survival (partnership)

*SOMETHING* SA GALLEON (route ata? =_=)

1. Based on wind easterlies, westerlies

2. Single Whip Policy silver (Mexico and Peru)

3. Mercantilism sa East

Amalgamation mercury

Pilak, Seda, Tao mga produkto mula Acapulco Maynila and vice versa

Indio-Chinos lahat Asians

Contramaestre ship right

Cagallanes Cagayan, putol ng kahoy

3 Kwarto sa Galleon para sa pinakamataas na opisyal:

1. Babae

2. Produkto

3. Para sa sarili

Tapar gumawa ng bagong religion

- Panay

- Ang nabuong relihiyon ay pinaghalong relihiyon ng katutubo at relihiyon ng

Espanyol

Binondo first commercial center

- Unang may aspaltong kalsada

- Unang pagpuputa

- Red light district

- Lugar ng mga Tsinong Binyagan

Tondo Urban slum

- Migrate

- Lugar ng krimen

- Labor pool

Maynila (Intramuros) nangibabaw na lugar noong 19th century

Divisoria tindahan ng mga nakaw na gamit ( second hand)

1897 Bureau of Public Health

- Kung saan pinapacheck ang mga prosti

Pildoras Holloway gamot

Zobel Family first owner ng clinic

Ilocos unang lugar para sa sugal at sabong