nowotwory skÓry i inne nowotwory...w polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601)...
TRANSCRIPT
![Page 1: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/1.jpg)
PRZYGOTOWANO W KATEDRZE ONKOLOGII AKADEMII MEDYCZNEJ, WROCŁAW 2008 r.
WYKONANO W RAMACH NARODOWEGO GRANTU: „MODYFIKACJA I WDROŻENIE PROGRAMU NAUCZANIA ONKOLOGII W POLSKICH UCZELNIACH MEDYCZNYCH”
NOWOTWORY SKÓRY
![Page 2: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/2.jpg)
Nowotwory skóryRak podstawnokomórkowy skóry (carcinoma basocellulare)
Rak kolczystokomórkowy (carcinoma spinocellulare)
Czerniak skóry (melanoma malignum)
Rak gruczołowy skóry (adenocarcinoma) z elementów przydatków skóry
Włókniak nawracający guzowaty (dermatofibromarecidivans protuberans, dermatofibrosarcoma recidivans)
Mięsaki
Mięsak Kaposiego (sarcoma Kaposi)
Choroba Bowena, pozasutkowa choroba Pageta
Przerzuty innych nowotworów do skóry (sutek, żołądek, jajnik, nerka)
![Page 3: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/3.jpg)
W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowań na
czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim
spowodowanych (OS<50%)
Rak skóry jest najczęstszym nowotworem ludzi rasy białej – występuje ok. 10x
częściej od czerniaka skóry. W 2006 roku w Polsce zarejestrowano 576
zgony z tego powodu (przy zarejestrowanych 7230 zachorowaniach)
EPIDEMIOLOGIA
![Page 4: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/4.jpg)
CZERNIAK - EPIDEMIOLOGIA
Czerniak skóry w USA w 2008 r.:
Nowe przypadki zachorowań: 62,480
Zgony: 8,420 (OS=86,5%)
![Page 5: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/5.jpg)
Rak skóry
Rak skóry w USA – dane z 2008 r.
Nowe przypadki: ponad 1,000,000
Zgony: poniżej 1,000
![Page 6: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/6.jpg)
Wyniki leczenia czerniaka skóry w Polsce i innych krajach europejskich (1990- 1994)
87
60,4
77,6
56,5
52,1
84,7
73,9
88,2
78,1
89,9
57,9
65,6
90,6
89,8
0 20 40 60 80 100
Austria
Czechy
Niemcy
Polska
Słowacja
Szwecja
HiszpaniaKOBIETYMĘŻCZYŹNI
EUROCARE III
![Page 7: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/7.jpg)
Wyniki leczenia czerniaka skóry w Polsce i innych krajach europejskich
EUROCARE IV
lata 1995 -1999
![Page 8: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/8.jpg)
PORÓWNANIE WYNIKÓW EUROCARE 3 (1990- 1994) I EUROCARE 4 (lata 1995 - 1999)
![Page 9: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/9.jpg)
Wyniki leczenia czerniaka skóry w Polsce są wyjątkowo złe. Wynika to z:
braku programów profilaktyki pierwotnej i wtórnej na skalę populacyjną
niewystarczającej świadomości onkologicznej zarówno wśród pacjentów jak i pracowników ochrony zdrowia.
Efektem jest niska średnia wyleczeń o około 30 % niższa niż w Europie
![Page 10: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/10.jpg)
Doświadczenia innych krajów
W USA współczynnik umieralności w czerniaku skóry:
po wieloletnim (1973 – 1990) wzroście (o 1,7% rocznie),
zaczął spadać o 0,4% rocznie w latach 1990 –1995
![Page 11: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/11.jpg)
Doświadczenia innych krajów
Ocenia się, że ten spadek może byćspowodowany wprowadzeniem różnych programów wczesnego wykrywania czerniaka lub jego profilaktyki pierwotnej
Wingo PA, Ries LA, Rosenberg HM, Miller DS, Edwards BK: Cancer incidence and mortality, 1973-1995: a report card for the U.S. Cancer 1998, 82(6), 1197-1207.
Berwick M, Begg CB, Fine JA, Roush GC, Barnhill RL. Screening for cutaneous melanoma by skin self-examination. J Natl Cancer Inst 1996, 88(1), 17-23.
Friedman RJ, Rigel DS, Kopf AW: Early detection of malignant melanoma: the role of physician examination and self-examination of the skin. CA Cancer J Clin 1985, 35(3), 130-151.
![Page 12: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/12.jpg)
Doświadczenia innych krajów
Największe osiągnięcia w tej dziedzinie dokonały sięw Australii, gdzie przy najwyższych na świecie współczynnikach zachorowania na raka i czerniaka skóry osiągnięto najwyższe współczynniki wyleczalności.
Bez wątpienia jest to efekt programów profilaktyki i wczesnego wykrywania
Marks R: Two dekades of the public health approach to skin cancer control in Australia: why, how and where are we now? Australas J Dermatol 1999, 40,1.
![Page 13: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/13.jpg)
Rak i czerniak skóry - profilaktykaRozpoznanie raka i czerniaka skóry badaniem fizykalnymnajczęściej nie nastręcza problemów, leczenie we wczesnych stadiach zaawansowania jest zazwyczaj nieskomplikowane i przynosi bardzo dobre efekty.
American Cancer Society zaleca dokładne badanie skóry co 3 lata u osób w wieku od 20 do 40 lat oraz coroczne powyżej 40 roku życia.
Polski Komitet Zwalczania Raka: coroczne fizykalne badanie lekarskie u osób po 14 roku życia oraz propagowanie samobadania skóry.
![Page 14: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/14.jpg)
Koszt badań przesiewowych
Współczynnik koszt / efektywność czyli koszt przedłużenia życia o 1 rok jako efektu badańprzesiewowych wynosi:
29 170 USD dla nowotworów skóry
32130 USD dla corocznej mammografii
46 410 USD dla badania cytologicznego (PAP) co 3 lata
Freedberg KA, Geller AC, Miller DR, Lew RA, Koh HK. Screening for malignant melanoma: A cost-effectiveness analysis. J Am Acad Dermatol. 1999 Nov;41(5 Pt 1):738-45.
![Page 15: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/15.jpg)
Pacjenci skierowani do usunięcia łagodnych guzów skóry
ZMIANY ŁAGODNE
samodzielnie62%POZ
9%
dermatolog29%
![Page 16: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/16.jpg)
Pacjenci skierowani do usunięcia złośliwych guzów skóry
NOWOTWORY ZŁOŚLIWE
samodzielnie27%
POZ40%
dermatolog33%
![Page 17: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/17.jpg)
Czerniak skóry
![Page 18: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/18.jpg)
Czerniak skóry
![Page 19: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/19.jpg)
Czerniak podpaznokciowy
![Page 20: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/20.jpg)
Czerniak podpaznokciowy
![Page 21: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/21.jpg)
Czerniak skóry
![Page 22: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/22.jpg)
Czerniak skóry
![Page 23: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/23.jpg)
Czerniak skóry
![Page 24: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/24.jpg)
Czerniak skóry
![Page 25: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/25.jpg)
Czerniak skóry
![Page 26: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/26.jpg)
Czerniak skóry
![Page 27: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/27.jpg)
Czerniak skóry
![Page 28: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/28.jpg)
Czerniak skóry
![Page 29: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/29.jpg)
Czerniak skóry
![Page 30: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/30.jpg)
Czerniak skóry
![Page 31: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/31.jpg)
Czerniak skóry
![Page 32: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/32.jpg)
Czerniak skóry
![Page 33: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/33.jpg)
Czerniak skóry
![Page 34: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/34.jpg)
Znamię barwnikowe wrodzone (tzw.kąpielowe)
![Page 35: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/35.jpg)
Czynniki, które zwiększają ryzyko zachorowania na czerniaka skóry
częste i krótkotrwałe, ale intensywne ekspozycje na słońce (np. cotygodniowe pobyty na działce rekreacyjnej)
oparzenia słoneczne (efekt ten wiąże się z promieniowaniem ultrafioletowym B, obecnym w promieniowaniu słonecznym)
fenotyp wrażliwości na słońce (osoby o blond włosach, niebieskich oczach, jasnej karnacji skóry i skłonności do łłatwych oparzeń słonecznych)
rodzinny zespół znamion atypowych (ang. familiaratypical mole syndrom; FAMS)
uprzednie zachorowanie na czerniaka i predyspozycje genetyczne
![Page 36: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/36.jpg)
Postacie kliniczno-patomorfologiczne
– czerniak szerzący się powierzchownie (ang. superficialspreading melanoma, SSM) obserwowany u 30-40% chorych (w USA stanowi większość – 70%),
– czerniak guzkowy (ang. melanoma nodularis; NM) najczęściej rozpoznawany w populacji polskiej (50-60%),
– czerniak z plamy soczewicowatej (ang. lentigo maligna melanoma; LMM) o mniejszej agresywności biologicznej niżpozostałe typy czerniaka i występujący rzadko (5%), przeważnie w skórze twarzy starszych kobiet o jasnej karnacji,
– czerniak podpaznokciowo-podeszwowy (ang. acriallentiginous melanoma; ALM) występujący w obrębie łożyska paznokcia lub skóry dłoni i podeszwy stóp i obserwowany rzadko (5%) w populacji rasy białej (najczęściej tj. w 70% przypadków rozpoznawany jest u osób rasy żółtej i czarnej, wyjątkowo chorujących na czerniaka)
![Page 37: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/37.jpg)
Biopsja wycinającaBiopsji wycinającej nie wolno wykonywać z cięćpoprzecznych do długiej osi kończyny
Długa oś wrzecionowatego ubytku skórnego powinna byćzawsze:
równoległa do długiej osi kończyny
w położeniu na tułowiu skierowana do najbliższego spływu chłonnego
![Page 38: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/38.jpg)
Marginesy wycięcia czerniaka
cienkie czerniaki (≤ 1mm nacieku) należy wyciąć z marginesem 1 cm zdrowej skóry
wszystkie pozostałe (o grubości nacieku > 1mm) z marginesem 2 cm
![Page 39: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/39.jpg)
Technika wycięcia czerniaka skóry
skóra
powięź
![Page 40: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/40.jpg)
![Page 41: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/41.jpg)
![Page 42: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/42.jpg)
![Page 43: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/43.jpg)
![Page 44: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/44.jpg)
Koncepcja biopsji węzła wartowniczego (ang. sentinel node biopsy)
polega na przyjęciu dwóch założeń:
– poszczególne obszary skóry cechują się drenażem chłonki do ściśle określonego węzła chłonnego najbliższego spływu (najczęściej pojedynczego, rzadko dwóch lub więcej)
– rozsiew ogólnoustrojowy jest poprzedzony najczęściej (ponad 80% chorych) przerzutami drogą chłonną do najbliższego spływu limfatycznego.
Zgodnie z definicją, węzeł wartowniczy jest pierwszym i najbardziej prawdopodobnym miejscem przerzutu czerniaka skóry do regionalnego spływu chłonki.
![Page 45: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/45.jpg)
Do biopsji węzła wartowniczego kwalifikuje się
chorych na czerniaki skóry tułowia i kończyn po biopsji wycinającej, z czerniakami o grubości nacieku powyżej 0,75 mm
bez objawów klinicznych przerzutów
z minimalnym ryzykiem powikłań znieczulenia ogólnego.
Nie kwalifikuje się chorych
- na czerniaka błon śluzowych i gałki ocznej
- po wycięciu czerniaka, z zastosowaniem przesuniętych płatów skórnych
- z przeciwwskazaniami do znieczulenia ogólnego
- kobiet w ciąży
![Page 46: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/46.jpg)
Postępowanie z węzłami chłonnymi
W grupie chorych niepoddawanych biopsji węzła wartowniczego zalecana jest obserwacja
W przypadku powiększenia węzłów chłonnych regionalnego spływu, konieczne jest wykonanie BAC, której dodatni wynik wskazuje na konieczność limfadenektomii danego spływu
![Page 47: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/47.jpg)
Leczenie uzupełniające
Standardowe stosowanie uzupełniającej radioterapii lub/i chemioterapii w codziennej praktyce nie ma uzasadnienia naukowego.
W części prospektywnych badań klinicznych wykazano, że podawanie interferonu-alfa może wydłużyć przeżycia bezobjawowe, ale pozostaje bez wpływu na przeżycia ogółem tych chorych
![Page 48: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/48.jpg)
Rak skóryCzynniki etiologiczne:
Ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe(najczęściej występuje w obrębie skóry narażonej na promieniowanie słoneczne).
Największe ryzyka zachorowania występuje u ludzi narażonych na promieniowanie słoneczne (rolnicy, żeglarze, drwale), albinosów, ludzi o jasnej karnacji, jasnych oczach , jasnorudych lub blond włosach.
Promieniowanie jonizujące.
Produkty smoły pogazowej, związki arsenu,
Blizny po urazach, oparzeniach, wrzodach tropikalnych.
U ras ciemnoskórych rak występuje rzadko, najczęściej na podeszwach i dłoniach lub są to raki kolczystokomórkowepodudzi powstałe na podłożu przewlekłych blizn.
![Page 49: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/49.jpg)
Rak skóry
![Page 50: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/50.jpg)
Rak skóry
![Page 51: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/51.jpg)
Rak skóry wieloogniskowy
![Page 52: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/52.jpg)
Rak skóry
![Page 53: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/53.jpg)
Owrzodzenie typu Marjolin –nowotwór w bliźnie
![Page 54: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/54.jpg)
Rak skóry
![Page 55: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/55.jpg)
Rak skóry
![Page 56: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/56.jpg)
Rak skóry
![Page 57: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/57.jpg)
Rak skóry
![Page 58: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/58.jpg)
Rak skóry
![Page 59: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/59.jpg)
Rak skóry
![Page 60: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/60.jpg)
Rak skóry
![Page 61: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/61.jpg)
Rak skóry
![Page 62: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/62.jpg)
Rak skóry
![Page 63: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/63.jpg)
Rak skóry
![Page 64: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/64.jpg)
Rak skóry
![Page 65: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/65.jpg)
Rak skóry
![Page 66: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/66.jpg)
Rak skóry
![Page 67: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/67.jpg)
Rak skóry
![Page 68: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/68.jpg)
Rak skóry
![Page 69: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/69.jpg)
Rak skóry
![Page 70: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/70.jpg)
Rak skóry
![Page 71: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/71.jpg)
Rak skóry
![Page 72: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/72.jpg)
Rak skóry
![Page 73: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/73.jpg)
Rak skóry - stany przedrakowe
Skóra pergaminowa barwnikowa (xeroderma pigmentosum) –prowadzi nieuchronnie do wieloogniskowych raków lub czerniaka skóry, chorzy umierają w młodym wieku
Rogowacenie starcze (keratosis senilis) – w 20% prowadzi do powstania raka kolczystokomórkowego skóry
Róg skórny (cornu cutaneum) – w 10% u podstawy powstaje rak kolczystokomórkowy
Dermatozy (arsenowe, popromienne) – przeważnie rak kolczystokomórkowy, wieloogniskowy
Blizny (popromienne, po oparzeniach, w przebiegu tocznia lub inne długo gojące się, narażone na przewlekłe drażnienie) – rak kolczystokomórkowy, wrzecionowatokomórkowy, mięsakorak. Nie stwierdzono przemiany złośliwej w bliznowcach
![Page 74: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/74.jpg)
CHOROBA BOWENAMORBUS BOWEN
Występuje zwykle pojedynczo, czterokrotnie częściej u mężczyzn
Jeśli dotyczy kobiet to najczęściej rozwija się na kończynach dolnych
Lokalizuje się zarówno w okolicach odsłoniętych jak i osłoniętych
Przebiega w postaci płaskiej, często policyklicznej zmiany rumieniowej o chropowatej, łuszczącej się powierzchni
Zmiana jest dobrze odgraniczona, a w jej obrębie mogą rozwijaćsię nadżerki
Nie leczona zawsze przechodzi w raka kolczystokomórkowego i powinna być traktowana jako stan przedrakowy, choć okres transformacji nowotworowej jest zwykle długi
![Page 75: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/75.jpg)
![Page 76: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/76.jpg)
CHOROBA BOWENAMORBUS BOWEN
Częstym makroskopowym objawem raka jest pojawienie sięzgrubień i owrzodzeń powierzchni
Postępowaniem z wyboru jest biopsja chirurgiczna
W razie nie stwierdzenia w badaniu histopatologicznym raka dopuszczalna jest powierzchowna ablacja różnymi metodami z regularną kontrolą miejscową ze względu na ryzyko nawrotów
W razie obecności utkania raka zalecane jest radykalne wycięcie zmiany z pełną grubością skóry i marginesem tkanek zdrowych
![Page 77: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/77.jpg)
Rak podstawnokomórkowy skóry
najczęstsza postać raka skóry – 75-80% przypadków
skóra powiek, nosa, czoła, policzków, wewnętrzny kąt oka – nigdy na dłoniach, stopach, błonach śluzowych
złośliwość miejscowa, sporadycznie daje przerzuty
w 10% występuje pod postacią naciekającą w głąb (często wzdłużnerwów), niszczącą i naciekającą tkanki, trudną w leczeniu, dającą nawroty. Postać ta najczęściej występuje w wewnętrznym kącie oka lub na bocznej powierzchni nosa
rokowanie dobre – 98% wyleczeń
![Page 78: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/78.jpg)
Rak kolczystokomórkowydrugi co do częstości występowania nowotwór skóry – 20%
rozwija się w każdym miejscu na skórze, najczęściej w skórze twarzy, owłosionej skórze głowy, grzbietu ręki, sromu, prącia i moszny
przerzutuje najczęściej drogą naczyń chłonnych, rzadziej krwionośnych (w postaciach niedojrzałych). Przerzuty występują w 5 – 30% przypadków
rokowanie pomyślne w przypadkach bez przerzutów – 90% wyleczeń, w przypadkach z przerzutami do okolicznych węzłów – 40-50% wyleczeń, rokowanie zależy od grubości nowotworu
Choroba Bowena (carcinoma inraepidermalis) –śródnaskórkowa –postać raka kolczystokomórkowego. Występuje jako pojedyncza, brązowo czerwona, o nieregularnych granicach zmiana na skórze tułowia lub twarzy
![Page 79: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/79.jpg)
Rak skóry - leczenie
podstawowym sposobem leczenia jest zabieg operacyjny
radioterapia
selektywne usuwanie zmienionych przerzutowo węzłów chłonnych
w przypadku potwierdzenia cechy pN+ należy przeprowadzićuzupełniającą radioterapię okolicy operowanej
![Page 80: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/80.jpg)
INNE NOWOTWORY SKÓRY
![Page 81: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/81.jpg)
MIĘSAKI SKÓRY
![Page 82: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/82.jpg)
MIĘSAKI SKÓRY
![Page 83: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/83.jpg)
RAK WARGI
![Page 84: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/84.jpg)
Edukacja onkologiczna!
A – asymetria
B – brzegi zmiany nieregularne
C – ciemny kolor
D – duża średnica
E – elewacja zmiany
F – fenomeny czuciowe
![Page 85: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/85.jpg)
A - asymetria
![Page 86: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/86.jpg)
B – brzegi zmiany nieregularne
![Page 87: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/87.jpg)
C – ciemny kolor
![Page 88: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/88.jpg)
C – ciemny kolor
![Page 89: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/89.jpg)
D – duża średnica
![Page 90: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/90.jpg)
D – duża średnica
![Page 91: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/91.jpg)
E – elewacja zmiany
![Page 92: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/92.jpg)
F – fenomeny czuciowe
![Page 93: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/93.jpg)
A + B + C + D + E + F
![Page 94: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/94.jpg)
NOWOTWORY ŁAGODNE SKÓRY
![Page 95: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/95.jpg)
Znamiona barwnikoweRyzyko transformacji nowotworowej jest bardzo niewielkie (według niektórych autorów 1 na 100.000), częściej dotyczy znamion łączących, prawie nigdy znamion skórnych
Ogromną większość znamion można pozostawić do tzw. uważnej obserwacji: samobadania raz w miesiącu i profilaktycznych wizyt kontrolnych raz na 6-12 miesięcy
Nie ma onkologicznej konieczności usuwania znamion niepodejrzanych i stabilnych
![Page 96: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/96.jpg)
Znamiona barwnikoweUsuwać należy znamiona o podejrzanym obrazie klinicznym, wyraźnie zmieniających się rozmiarach lub morfologii i w przypadku pojawienia się punktowego świądu w obrębie zmiany, a także ze wskazań profilaktycznych (okolice przewlekle drażnione, dłonie, podeszwy, fałdy skóry i okolice narządów rodnych) i względów kosmetycznych
W przypadku powyższych wskazań chirurgiczne wycięcie zmiany w granicach zdrowych z badaniem histopatologicznym jest najbezpieczniejszą metodą postępowania dla znamion łączących i złożonych, wycięcie styczne z elektrokoagulacją podłoża można stosować dla znamion skórnych
Zastosowanie kriodestrukcji i ablacji laserowej pozostaje przedmiotem kontrowersji i nie jest powszechnie akceptowane
![Page 97: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/97.jpg)
ZNAMIĘ DYSPLASTYCZNEStwierdza się je znacznie częściej u dorosłych niż u dzieci, pojawia się zwykle w okresie dojrzewania, u młodych dorosłych oraz w czasie ciąży
Najczęściej występuje pojedynczo, rzadziej tworząc zespółznamion dysplastycznych, który zwykle ma charakter dziedziczny
Najbezpieczniejszym sposobem postępowania jest chirurgiczne wycięcie zmiany z pełną grubością skóry i marginesem tkanek zdrowych w osi spływu limfatycznego, wraz z badaniem histopatologicznym
W przypadku znamion mnogich usuwa się zmiany najbardziej podejrzane, niestabilne i klinicznie niejednoznaczne, a pozostałe kontroluje się według ścisłego schematu: samobadanie raz w miesiącu i badanie dermatoonkologiczne raz na 6 miesięcy najlepiej z dokumentacją zdjęciową
![Page 98: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/98.jpg)
![Page 99: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/99.jpg)
![Page 100: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/100.jpg)
![Page 101: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/101.jpg)
ROGOWIAK KOLCZYSTOKOMÓRKOWYKERATOACANTHOMA
Wywodzi się z mieszka włosowego i zwykle lokalizuje się na skórze okolic odsłoniętych, głównie na twarzy, przedramionach i grzbietowej powierzchni rąk
Zmiana częściej stwierdzana jest u mężczyzn, rzadko dotyczy osób przed 50 rokiem życia
Zwykle występuje pojedynczo
Cechuje się szybkim kilkutygodniowym wzrostem i skłonnością do samoistnej regresji trwającej do około 6 miesięcy
Przebiega w postaci kopulastego guzka z kraterowatym centralnym zagłębieniem wypełnionym często uwypuklonymi masami rogowymi
![Page 102: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/102.jpg)
ROGOWIAK KOLCZYSTOKOMÓRKOWY
![Page 103: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/103.jpg)
ROGOWIAK KOLCZYSTOKOMÓRKOWYKERATOACANTHOMA
Po samoistnej regresji może pozostawiać rozległe blizny, większe niż po usunięciu zmiany, co jest postępowaniem z wyboru
Jego związek z rakiem kolczystokomórkowym jest niejasny- być może jest stanem przedrakowym mogącym ulec zezłośliwieniu, ale może teżbyć atypową, indolentną postacią raka
Morfologicznie może przypominać raka kolczystokomórkowego, dlatego w przypadkach wątpliwych i niejednoznacznych konieczna jest wycięcie chirurgiczne w granicach tkanek zdrowych i badanie histopatologicznym
W przypadkach klinicznie jednoznacznych i niepodejrzanych zastosowanie mają różne metody ablacji miejscowej, z wyjątkiem zmian zlokalizowanych na małżowinach usznych i wargach, gdzie powinny być raczej usunięte chirurgicznie
![Page 104: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/104.jpg)
Włókniak miękki
![Page 105: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/105.jpg)
Neurofibromatosis
![Page 106: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/106.jpg)
ZWYRODNIENIA ROGOWE SKÓRY
ROGOWACENIE ŁOJOTOKOWE
ROGOWACENIE SŁONECZNE
Róg skórny
![Page 107: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/107.jpg)
ROGOWACENIE ŁOJOTOKOWE KERATOSIS SEBORRHOICA
Częstość występowania wzrasta z wiekiem, zmiana szczególnie częsta po 40 roku życia
Może rozwijać się w każdej części ciała, ale najczęściej lokalizuje się w okolicach łojotokowych, na tułowiu i w rejonie głowy i szyi
Często występują mnogo
Przebiega w postaci dobrze odgraniczonych, powierzchownych zmian o charakterze płaskich lub uniesionych blaszek, grudek lub guzków o zabarwieniu od żółtego (zmiany wczesne) przez brązowe do czarnego
![Page 108: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/108.jpg)
ROGOWACENIE ŁOJOTOKOWE
![Page 109: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/109.jpg)
ROGOWACENIE ŁOJOTOKOWE
![Page 110: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/110.jpg)
ROGOWACENIE ŁOJOTOKOWE
![Page 111: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/111.jpg)
ROGOWACENIE ŁOJOTOKOWE KERATOSIS SEBORRHOICA
Na hiperkeratotycznej powierzchni widoczne są łatwo dostrzegalne w dermatoskopii zagłębienia odpowiadające kryptom rogowym
Nie ulegają przemianie złośliwej
Leczenie chirurgiczne podejmowane jest tylko ze wskazańkosmetycznych lub w przypadkach klinicznie wątpliwych
W postępowaniu stosuje się różne metody powierzchownej ablacji, nie ma konieczności usuwania niezmienionej skóry właściwej
![Page 112: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/112.jpg)
ROGOWACENIE SŁONECZNEKERATOSIS ACTINICAPowstaje w wyniki ekspozycji na światło słoneczne
Lokalizuje się zwykle na odsłoniętych częściach ciała, szczególnie często na szczycie głowy, twarzy, małżowinach usznych, podudziach, przedramionach i grzbietach rąk
Częstość występowania wzrasta z wiekiem, zmiany te stwierdza się u ponad połowy ludzi w wieku ponad 40 lat
W większości przypadków występują mnogo
Przebiegają w postaci tarczek koloru różowego lub żółtobrązowego o chropowatej, łuszczącej siępowierzchni, nieregularnym kształcie oraz nierównych brzegach
![Page 113: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/113.jpg)
ROGOWACENIE SŁONECZNE
![Page 114: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/114.jpg)
ROGOWACENIE SŁONECZNE
![Page 115: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/115.jpg)
ROGOWACENIE SŁONECZNE
![Page 116: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/116.jpg)
ROGOWACENIE SŁONECZNEKERATOSIS ACTINICA
Zmiany te mogą podlegać transformacji nowotworowej, zaliczane są do stanów przedrakowych
W 5-13% są punktem wyjścia raka kolczystokomórkowego
W leczeniu stosuje się różne formy powierzchownej ablacji
Zmiany głębsze i podejrzane o transformacjęnowotworową powinny być usuwane chirurgicznie z badaniem histopatologicznym i mikroskopową oceną radykalności wycięcia
![Page 117: NOWOTWORY SKÓRY I INNE NOWOTWORY...W Polsce w 2006 roku zarejestrowano 2001(w 2000 r. - 1 601) zachorowańna czerniaka skóry oraz 1051 (w 2000 r. – 928) zgonów nim spowodowanych](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022071407/60fe56f2d2914744614d0802/html5/thumbnails/117.jpg)
Róg skórny