Unigraphics NXProgressive Die Wizard NX 1.0.2

Progresif Sac Kalıp SihirbazıEğitmen : Melih DİZDAR

Nedir ?

• Progressive kalıplar ;sac parçalar üzerinde yer

alan bükme,delme,kesme gibi işlemlerin basamak

basamak istasyon adı verilen bölümlerde

oluşturulduğu kalıplardır.

Kullanılan İkonlar

Feature Recognition

Project Initialization

Design Setting

Blank Layout

Feature Pre-Process

Scrap Design

Strip Layout

Force Calculation

Die Base

Insert Group

Standart Part

Relief Design

Pocket Design

BOM

Drawing

View Manager

PDW Tools

Feature Recognition

Progressive Die Wizard ile bir parçanın kalıbının yapılabilmesi için saç

metal parçanın Unigraphics Sheet Metal ikonları yardımıyla çizilmiş olması

gerekmektedir. Feature Recognition ,Unigraphics ortamı dışında çizilmiş

olan katı parçalar ortama çağırıldıktan sonra onlara otomatik olarak

parametre atamakta kullanılır ve parça Die Wizard ortamında kalıbı

yapılabilir hale gelir. Parametresiz olan bu transfer edilmiş datalar(İGES,

STEP,PARASOLID,vb) bu tool yardımıyla otomatik olarak yeniden

işlenerek sheet metal algoritması kazandırılır ve parçadaki bükülen

kısımların açılım hesaplamaları da kolaylıkla yapılabilir. Esas kullanım

amacı parametresi olmayan sac parçaları parametrik hale getirmektir.

Feature Recognition

Örnek sheet_metal.prt•İkonu tıkladıktan sonra part management ok ok

•Taban yüzeyi olarak Pembe yüzeyi seçiniz.

•Auto Recognize’a tıklayınız.

•Feature builder’a tıklayınız.

•Build All’a tıklayınız.

•Two views sekmesini seçiniz.

•Son olarak da parça yapıldıktan sonra “ Unform All”a tıklayınız.

Project Initialization

Bu ikon yardımıyla progressive Die

Wizard Modülü’nde kalıbının yapılması

istenen parça ortama çağırılır. Burada

projenin oluşturulacağı klasör ve projenin

ismi belirtilir ve Unigraphics gerekli olan

dosyaları kendisi oluşturur.Ayrıca daha

önceden tamamlanmış bir proje de yine

bu bölümde açılabilir. Assembly

mantığını kullandığı için parçalar montaj

yapısına uygun şekilde parametrik yapıda

otomatik olarak oluşur.

Design Setting

Die Wizard modülünde önceden standart olarak yapılan ayarların belirlendiği

yer.Örnek olarak kalıbın kapandığı andaki yüksekliği,zımbaların geçtiği

yerlerdeki sıkılık ve boşlukları verebiliriz.

Feature Pre-Process

• Burada öncelikle parçanın açılımı otomatik olarak alınır ve daha sonra kalıpta yapılacak eğme,delme,kesme ve bükme gibi işlemlerin sırası belirlenir.Örneğin bir Z-Bend bükme işlemi varsa bunun tek istasyonda mı yapılacağı veya belli bir açıya kadar bir ön bükme işlemi yapıldıktan sonra 2 istasyonda yapılacağı belirlenir.Burada Sheet Metal ortamında yapılmış olan bütün işlemler otomatik olarak tanınmaktadır. Burada önceden tanımlanacak işlemler sol taraftaki menüden birlikte seçilerek sağ tarafa geçirilir ve standart işlemlerden seçim yapılır.

• İlk olarak Create Blank’e tıklanarak parçanın açılımının alınması sağlanır.Bunun yapılabilmesi için öncelikle bir açılım yüzeyi seçilmelidir.

• Yan tarafta örnek olarak bir Z-Bend işlemi 2 istasyonda büküm yapılacak şekilde tnaımlanmıştır.

Blank Layout

• Bu kısımda kesme ve bükme işlemi yapılacak olan sacın

boyutlandırılması ve kalıbı yapılacak parçanın bu saç

üzerindeki yeri belirlenir.Parçanın kalıbının çift ya da daha

fazla sıralı olması istendiği taktirde bu kısımda yer alan

tool’lar vasıtasıyla blank seçilerek kopyalanabilir,silinebilir.

Burada Pitch değeri hatve

değeri olarak kabul edilir.

Pitch

Scrap Design

• Parçamıza şekil vermek için kesilmesi

gereken artık malzemenin

boyutlandırıldığı yerdir. Bu bölümde

zımbalarla kesilecek kısımlar, pilot

deliklerinin yeri gibi kısımların neresi

olacağı tanımlanır.Bu aşamada çizilen

ekstra eğriler yardımıyla sacın nerden

kesileceği belirlenir.Daha sonra bu sac

da yine kendisi içinde alt bölümlere

ayrılabilir.

• Yan tarafta atılacak sac farklı bir renk

ile gösterilmiştir.Yine bu aşama

içerisinde bu sac da komutlardan “split”

yardımıyla birbiri içinde parçalara

ayrılabilir.İlerleyen bölümlerde de bu

parçalar için zımbalar oluşturularak

kesim yapılması sağlanacaktır.

Strip Layout

• Bu kısımda öncelikle parçanın kaç

istasyonda tamamlanacağını

belirlenir.İstasyon sayısı belirlendikten

sonra sıra işlemlerin bu istasyonlar

arasında paylaştırılmasına gelir.Bu

bölümde seçilen işlemler istenilen

istasyona kolaylıkla aktarılabilir.İşlem

tamamlandıktan sonra tüm kalıbın

simülasyonu izlenebilir.

• Yan tarafta çeşitli işlemlerin istasyonlara

ayrılmış şekli görülebilir.

• En son aşamada ise kalıptaki tüm

işlemlerin bitmiş görüntüsünün yer alacağı

simülasyon oluşturulur.Yanda parçanın

saç levha halinden son haline gelene

kadar geçirdiği aşamaların yer aldığı

simülasyon görüntüsü verilmiştir.

Strip Layout

• Bu aşamada ilk yapılan işistasyon sayısının kaç olacağının belirlenmesidir.Bu sayıyı sisteme

girdikten sonra yaratılan ortamda işlemler istasyonlara bölüştürülerek hangi işlemin hangi

istasyonda yapılacağı belirlenir.İstenilen büküm,kesim gibi işlemler aşağıda istasyon

görünümüne seçilerek aktarıldıktan sonra “Move Process Feature” yardımıyla istasyon

adımları arasında taşınabilir.

• Yöntemlerden Absolute ile istenilen parça istasyonun numarasını vererek taşınır.

• Relative yöntemi ile birer basamak geri ya da ileri sürükleyerek taşıma yapılır.

Strip Layout

• Operasyonlar istenilen istasyonlara yerleştirildikten sonra Tools Simulation ’a

gidilerek istasyonların son halinin simülasyonu izlenmelidir.

• ToolsSimulationStart Simulation şeklinde simülasyon oluşturulur. Yapılan

herhangi bir değişiklikten sonra yine aynı penceredeki “Clear Simulation”

tıklanarak kalıbın simülasyonunu yeniden oluşturmak için silinebilir.

Force Calculation

• Bu kısımda presin parçaya uygulayacağı toplam kuvvet otomatik olarak hesaplanır.Hesaplamanın yapılabilmesi için başlangıçta parça malzemesi seçilmek zorundadır. Bu sayede hangi operasyonun preste ne kadar kuvvet gerektirdiği ve parçanın tamamının işlenmesi için ne kadar kuvvete ihtiyaç duyulduğunu bulmak çok kolaydır aynı zamanda oluşacak olan kuvvetin merkezini de otomatik olarak verir.

• Kuvvet hesabı için sol taraftaki operasyonlardan istenenler (ya da tümü) sağ tarafa atılarak “Calculate Total Force” tıklanır.

Die Base

• Bu kısımda bandın içinde yer alacağı

kalıp seti oluşturulur.Standart kalıp

setleri mevcuttur ve seçildiği an

otomatik olarak parçalar

yerleştirilmeye başlanır.Burada ilk

önce kalıbın boyutlandırılabilmesi

için çalışma alanı belirtilmelidir.

Pick Work Area

Burada Top görünüşte dikdörtgen bir

alan belirtilir ve setin boyutları bu alana

göre ayarlanır.Kalıp seti seçimi de

yapıldıktan sonra “OK” tıklanır ve set

oluşturulur.

Insert Group

• Bu kısımda bükümler,delikler,kabartma

gibi işlemleri oluşturacak elemanlar

standart kütüphaneden getirilerek

yüzeylerin formlarına göre oluşturulur.

• Zımbası ya da büküm aparatı yapılacak

olan operasyona ait yüzey seçilir.Daha

sonra da kütüphaneden standart bir

zımba seçilir ya da yüzey formunda bir

zımba oluşturulur.

• Dikkat edilecek en önemli husus ise

bükme işlemlerinde büküm yukarıya

doğru ise Die kısmında da Punch

kısmında da UP, aşağıya doğru ise

yine her iki kısımda da DOWN punch

ve die seçilmelidir.

Insert Group

• Zımba Ekleme : Zımba yapılacak

yüzey seçilir.

• Yüzey formu standart zımba şekillerine

uygun değilse sonuncu ikon olan “User

Defined Punch” tıklanarak kolayca

Punch oluşturulabilir.

Insert Group

• Büküm Aparatı Ekleme : Büküm aparatı

eklemek için öncelikle bükümüm blend’i

seçilir.Daha sonra bükümün Up’mı Down’mı

olduğu incelenerek bu yönde bir Die ve Punch

seçimi yapılır.

Büküm Tipleri

Öncelikle büküm blend’i seçilir.Daha sonra Punch

kısmına gelip Up Punch seçilir ve “OK”e tıklanır.

Önemli !! :Sadece Apply’a tıkladığınızda parçanın şekli ilk etapta düzgün çıkmayacaktır .Düzgün görünmesi için

menüden çıkmanız gerekecektir.Ancak doğrudan OK’e tıklarsanız parçanız istediğiniz şekilde ekranda yerini

alacaktır.

Yan tarafta

punch’ın bitmiş hali

görünmektedir.

Bükümün Punch Kısmının Oluşturulması

Insert Group

• Bükümün Die Kısmının oluşturulması

Parça üzerinde aynı Blend seçili iken Punch kısmından

çıkılarak Die kısmına gidilir.Burada büküm yukarı doğru

olduğundan yine Up seçilip “OK” tıklanarak Die

oluşturulur.

Insert Group

• Kesici Zımbanın Die Kısmının Oluşturulması

- Burada Die Kısmı oluşturulmak istenen Scrap seçilirOluşan Die kısmı aşağıda görüntülenmektedir.

Insert Group

Zımbanın Dişisinin oluşturulması

Öncelikle dişisinin oluşturulması istenen scrap

seçilir.Daha sonra Die Cavity kısmına

tıklanarak Yan tarafta görüldüğü gibi boşluk

boyutlandırılır ve “Apply” tıklanır.

Standart Part

• Bu kısımda sac kalıpçılığında kullanılan çeşitli

standart elemanlar bulunmaktadır. İhtiyaç

duyulduğu taktirde bu kütüphaneden herhangi bir

parça kalıba eklenebilir. Kalıpta kullanılan standart

elemanların büyük çoğunluğu kütüphanede

parametrik olarak mevcuttur.

Standart Part

Kütüphaneden Parça Ekleme:

Öncelikle Kütüphaneye gidilerek

parça boyutlandırılırDaha sonra da parçanın konulması

istenen yüzey seçimi yapılır.

Devam

Standart Part

Sonra da eklenen standart elemanın yeri

belirlenir.

Standart Part kütüphanesinde yer alan

tüm parçalar bu şekilde kalıba eklenebilir.

Relief Design

• Kalıpta bükülen kısımların bir sonraki

istasyona hareket edebilmesi için,bir

sonraki istasyonda o kısmın boş olması

gerekir.Bu kısımda bu boşlukların

istenen profilde ve boyutlarda

oluşturulması otomatik olarak parçadan

algılanıp sağlanır. Ana mönüden

rölyefin profili ve parça seçilerek rölyef

oluşturulur ve kaç adet olacağı belirtilir.

Öncelikle Relief oluşturulması

istenen solid ve Relief’in tipi seçilir.

Daha sonra da gerekli offset

değerleri verilerek “Apply”

tıklanır ve Relief oluşturulur.

İstendiği taktirde relief seçilerek

Rotate edilebilir ya da istasyon

adımlarına aynı şekilde

kopyalanabilir.

Create Pockets

• Bu kısımda kalıp plakalarının içerisinde

kalan zımba gibi elemanlar ile daha

sonra kütüphaneden eklenmiş olan

parçaların bu plakalardan çıkartılması

sağlanır.

Kalıp Setinden seçilen plaka ya da plakalardan seçilen standart parçaları çıkartır.

Seçilen Plaka ya da Plakaların içinde bulunan tüm standart elemanları çıkartır.

Seçilen standart parça ya da parçalar hangi plakalarla kesişiyorsa oradaki boşluklar çıkartılır.

Modeling yardımıyla çizilen herhangi bir katıdan bir standart part’ı çıkartır.

Modeling yardımıyla yaratılan katı ya da katılardan başka katı ya da katıları çıkartır.

Create Pockets

Öncelikle Target olan parçalar

seçilir.

Daha sonra da Standart Parçalar seçilip “OK”

tıklanır.

BOM

BOM (Bill of Materials) kısmından kalıp

montajında bulunan parçaların dökümünü

alabilirsiniz.

İstendiği taktirde listede görünecek

kolonların isimleri ve özellikleri BOM

Field Edit vasıtasıyla değiştirilebilir.

Parçaların listede görüntülenecek

açıklamalarını ve detaylarını BOM

Record Edit ile birlikte

gerçekleştirebilirsiniz. Ayrıca Bu

kısımda Export Excel vasıtasıyla

da bu listeyi tablo halinde Excel’e

yollayabilirsiniz. Bu tabloyu daha

sonra kolaylıkla UG/Drafting

ortamına alabilirsiniz.

Drawing

Belirtilen 4 Görünüşlü teknik resim şablonuna göre kalıbın teknik resmini

çıkartır

View Manager

Kalıp ortamındaki parça sayısının fazlalığı dolayısıyla bu parçaların hangilerinin görünüp

görünmeyeceğini belirlemek için kullanılır. İstenen çalışma parçaları dışında ki parçaları filtreleyerek

çalışma kolaylığı sağlar. Aşağıdaki menüde de görüldüğü gibi kalıp plakalarının görüntülenip

görüntülenmemesini yanlarındaki kutucuğa “check” atarak sağlayabilirsiniz.

Teşekkürler !

Cem Alpay