observational study mission on solar e nergy 6 7 % 28 ... · 5 mr. meiji sato nippon steel &...

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอรหสโครงการ: 13-IN-84-SPP-OSM-B

ช%อโครงการ: Observational Study Mission on Solar Energyระหวางวนท% 28 ก.ค. - 1 ส.ค. 2557

ณ เมองโตเกยว (Tokyo) และ เมองคาโกชมา (Kagoshima) ประเทศ ญ%ปน

จดทาโดย ดร.กอบศกด� ศรประภานกวจย หวหนาหองปฏบตการเทคโนโลยพลงงานแสงอาทตย ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต

วนท) 1 ต.ค. 2557

สวนท% 1 ขอมลท%วไปของโครงการ 1.1 รหสโครงการ: 13-IN-84-SPP-OSM-Bช)อโครงการ: Observational Study Mission on Solar Energy1.2 ระยะเวลาสถานท)จด: ระหวางวนท) 28 ก.ค. - 1 ส.ค. 2557 (5 วน) ณ เมองโตเกยว (Tokyo) และ เมองคาโกชมา (Kagoshima)

ประเทศ ญ)ป น1.3 ช)อเจาหนาท)เอพโอประจาโครงการ:

Mr. Masaya AmauProgram Officer, Industry DepartmentAsian Productivity Organization (APO)

1.4 จานวนและรายช)อวทยากรบรรยายวทยากรท)บรรยายในการอบรมครงนมทงหมด 11 คน จากหนวยงานตางๆ กนทงหมด ตามรายช)อ และหนวยงาน

ดงสรปในตารางท) 1

ตารางท) 1 รายช)อและหนวยงานของวทยากรบรรยายในโครงการ

ลาดบ ช)อ resource persons/experts หนวยงาน ประเทศ

1 Dr. Tsuyoshi Fujita National Institute for Environmental Studies (NIES)

Japan

2 Mr. Christophe Inglin Sustainable Energy Asso. of Singapore (SEAS) & Phoenix Solar Private Ltd

Singapore

3 Mr. Ikumasa Kojima JPEA, and Mitsubishi Electric Corporation Japan

4 Mr. Makoto Sudo Studio Del Sole Inc. Japan

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ 13-IN-84-SPP-OSM-B Kobsak (2014).doc หนา 1 ของ 26

5 Mr. Meiji Sato Nippon Steel & Sumitomo Technologies Japan

6 Mr. Takakazu Tom Miyahara ELM Inc. Japan

7 Mr. Yuichiro Ito Governor of Kagoshima Prefecture Japan

8 Representatives Kyocera’s Kagoshima Mega Solar Power Plant Japan

9 Mr. Takaya Kamitahira Nanko Company Limited Japan

10 Mr. Keisuke Murakami Ministry of Economy Trade and Industry (METI) Japan

11 Prof. Takeo Kikkawa Hitotsubashi University Japan

1.5 จานวนผ เขารวมโครงการและประเทศท)เขารวมโครงการจานวนผ เขารวมโครงการนมทงหมด 23 คน (รวมผสงเกตการณ 2 คน) จากทงหมด 16 ประเทศ ตามรายช)อ

หนวยงานและประเทศ ดงสรปในตารางท) 2

ตารางท) 2 รายช)อและหนวยงานของผ เขารวมโครงการ

ลาดบ ช)อ หนวยงาน ประเทศ

1 Mr. Sushen Chandra DasAdditional Secretary

Ministry of Industries Bangladesh

2 Mr. Kim RithyChief of Planning Monitoring and Evaluation Office

Rural Electrification Fund (REF)Electricity of Cambodia (EOC)

Cambodia

3 Ms. Yu-Ting ChenProject Engineer

Taiwan Environment Management Association (TEMA)

Republic of China

4 Mr. Yatesh Prakash SinghTechnical Assistant in Consumer Electronics/Industrial Automation

Fiji National University, National Training and Productivity Centre

Fiji

5 Mr. Rajesh Kumar Jain Additional General Manager (Solar)

Solar Energy Corporation of India India

6 Mr. Shailendra ShuklaChief Executive Officer cum Director

Chhattisgarh Renewable Energy Development Agency (CREDA)

India

7 Mr. Angga Almada PT PLN (Persero) Region Mollucas and North Indonesia


Junior Technician of Information Technology

Mollucas

8 Dr. Rasool YarahmadiChief Executive Officer

Ministry of Industry, Mine and TradeTehran

IR Iran

9 Mr. Yi Dou Associate Special Researcher

National Institute for Environmental Studies Japan

10 Mr. Souphy SidachanhHead of Electrical Department

Polytechnic College Lao PDR

11 Ms. Wahida binti Abdul RahmanSenior Deputy DirectorElectrical & Electronics Division

Malaysian Investment Development Authority (MIDA)

Malaysia

12 Ms. Enkhtsetseg DavaatserenHead of Division R&D

National Renewable Energy Center Mongolia

13 Mr. Aftab Khan MasoodDeputy Manager (Senior Energy Auditor)

National Productivity OrganizationMinistry of Industries, Production and Special Initiatives

Pakistan

14 Mr. Khalid IslamDirector General

Pakistan Council of Renewable Energy Technologies

Pakistan

15 Mr. Noel G. Delos SantosProject Manager

Solar & Wind Electric Power (SWEP), Inc. Philippines

16 Mr. Rodel Abraham SalvadorElectrical Engineer

Sibol ng Agham AtTeknolohiya (SIBAT), Inc. Philippines

17 Mr. Kukulage Kapila Chandana Kumara PereraVice Chairman

Ceylon Electricity BoardMinistry of Power & Energy

Sri Lanka

18 Mr. Wijayasinghe Pathirannahalage Sujeewa WijayasingheProprietor

Tritech International Sri Lanka

19 Dr. Kobsak SripraphaSenior ResearcherSolar Energy Technology Laboratory

National Electronics and Computer Technology Center

Thailand

20 Mr. Winai Naknam Power Plant Development Planning Division Thailand


Engineer Level 10, Renewable Energy Development Department

Electricity Generation Authority of Thailand

21 Mr. Nguyen Ninh HaiDeputy Director

Renewable Energy DepartmentGeneral Directorate of Energy, Ministry of Industry and Trade

Vietnam

22 Mr. Osamu Tomita**ObserverGroup Manager Overseas Engineering Group

Photovoltaic Systems Promotion Div. Transmission & Distribution Systems Div. Toshiba Corporation Social Infrastructure Systems Company

Japan

23 Ms. Eky Yenita Ristanti**ObserverStaff, Research and Development Division

Center for Plantation Based Industry (CPBI) Ministry of Industy

Indonesia

สวนท% 2 เน Nอหา/องคความรจากการเขารวมโครงการ (ตองมความยาวเพยงพอกบเน�อหาสาระ องคความร และประสบการณท ไดรบ โดยเฉพาะใจความสาคญจากการบรรยาย เอกสารประกอบการบรรยาย และการศกษาดงาน ท�งน� เพ อประโยชนในการเผยแพรองคความรและประสบการณใหกบผสนใจ โดยจะนาเสนอผานการจดพมพในวารสาร APO Digest และ/หรอเวบไซตของสถาบน การเผยแพรน�จะเผยแพรเพยงรายงานอยางเดยวไมรวมไฟลเอกสารประกอบการบรรยาย การศกษาดงาน และกจกรรมกลม)

2.1 ท)มาหรอวตถประสงคของโครงการโดยยอสบเน)องมาจากปจจบนมการใชพลงงานแสงอาทตยเพ)มขนอยางมากท)วโลก เน)องจากเปนพลงงานทดแทนท)

สะอาดและปราศจากมลพษ กอรปกบประเทศญ)ป นนบเปนประเทศผผลตและใชงานเซลลแสงอาทตยมาอยางยาวนาน นอกจากนยงมเปาหมายท)ชดเจนจากรฐบาลเก)ยวกบการใชพลงงานแสงอาทตยเพ)อการผลตไฟฟาจานวนมากในอนาคตอนใกลเพ)อทดแทนการผลตไฟฟาจากพลงงานชนดอ)น เชน พลงงานนวเคลยร หรอพลงงานท)ผลตจากเชอเพลงประเภทท)ใชแลวหมดไป โครงการนมวตถประสงคเพ)อท)จะใหผ เขารวมโครงการไดศกษาถงสถานการณเก)ยวกบพลงงานแสงอาทตยในประเทศญ)ป นและประเทศท)รวมโครงการ นโยบายสนบสนน ปญหาและอปสรค รวมถงการเขาเย)ยมชมและรบฟงการบรรยายจากหนวยงานภาครฐ บรษทเอกชนตางๆ (เนน SME) ท)ทาธรกจท)เก)ยวของกบพลงงานแสงอาทตย ดานการประหยดพลงงาน หรอการสรางนวตกรรมใหมๆ ท)เก)ยวของ การเขาเย)ยมชมโรงไฟฟาพลงงานแสงอาทตย (Solar farm) ขนาดใหญ การเขาชมและฟงการบรรยายในนทรรศการท)เก)ยวของกบพลงงานแสงอาทตยและพลงงานทดแทนอ)นๆ รวมถงการไดพบปะแลกเปล)ยนความร ประสบการณ ปญหา และยงเปนการสรางความสมพนธกบผ ท)เก)ยวของดานพลงงานแสงอาทตยทงจากหนวยงานภาครฐ ภาคเอกชนจากประเทศญ)ป นและประเทศอ)นๆ ท)เขารวมโครงการ เพ)อนาประโยชนท)ไดมาประยกตใชในแตละประเทศตอไปและยงเปนจดเร)มตนของการเกดความรวมมอตางๆ ท)อาจเกดในอนาคต


2.2 เนอหา/องคความรท)ไดจากการฟงบรรยาย พรอมแสดงความคดเหนหรอยกตวอยางประเดนท)สามารถนามาปรบใชในองคกรหรอประเทศไทย (จาแนกตามหวขอและระบช)อวทยากรบรรยาย)

• หวขอ “Environmental Technology and Systems from Japan and for Future Collaboration”ผบรรยาย Professor Dr. Tsuyoshi Fujita

Director of Social Research Center National Institute for Environmental Studies (NIES), JAPAN Visiting Professor United Nations University

วทยากรไดบรรยายถงท)มาของปญหาเก)ยวกบส)งแวดลอมและมลพษท)เกดขนในประเทศญ)ป นเม)อในอดต โดยยกตวอยางปญหาเก)ยวกบสภาพอากาศท)เปนพษในระหวางป ค.ศ.1950-ค.ศ.1960 ท) เมอง Kawasaki เน)องจากมอตสาหกรรมตงอยมาก ซ)งหลงจากนนทางรฐบาลและประชาชนไดมาตรการและแนวทางแกไขปญหาดงกลาวจนกระท)งปจจบนเมอง Kawasaki เปนเมองท)ไมไดมปญหาทางมลพษอากาศเชนเม)อกอน ความสาเรจท)เกดขนนเกดจากการมการกาหนดแผนการทางาน แนวทางการแกปญหาและกรอบเวลาท)ชดเจน วทยากรไดยกตวอยางในปจจบนท)ทางญ)ป นไดมการกาหนดเปาหมายในการมงสเมองท)เปน Low-carbon society โดยมเปาหมายท)แนนอนทงในระยะกลางและระยะยาว ซ)งการนาไปสเปาหมายดงกลาวนนจะตองมการกระบวนการอยางไร ตองพฒนาหรอใชงานเทคโนโลยดานไหนบาง สามารถสรปไดดงแสดงในรปท) 1 ซ)งตรงนหากเปรยบเทยบกบประเทศไทยกมแผนการทางานท)คอนขางชดเจนเชนกน เพยงแตยงขาดการประชาสมพนธหรอส)อสารใหผมสวนไดสวนเสยรบทราบในวงกวาง นอกจากนยงไดยกตวอยางเก)ยวกบการท)สงคมของประเทศญ)ป นไดตระหนกถงการใชพลงงานไฟฟาจากนวเคลยรหลงจากเกดเหตการสนามเม)อป ค.ศ.2011 ทาใหมการวางแผนงานท)จะหยดการใชพลงงานจากนวเคลยรและมงสการใชพลงงานทดแทนตางๆ แทน เชน พลงงานจากแสงอาทตย พลงงานลม เปนตน ซ)งการใชงานพลงงานทดแทนตางๆ กจะขนอยกบศกยภาพของพลงงานทดแทนท)มในพนท)นนๆ รวมถงการพฒนาเทคโนโลย/องคความรตางๆ ขนมาเพ)อรองรบกบการใชพลงงานใหมประสทธภาพ เชน เร)อง Local energy management, Rebuilding community support system, Local transportation support และ Smart hybrid center ซ)งเปนเร)องท)นาสนใจมาก และประเทศญ)ป นไดมการศกษาเร)องนมาหลายปแลว

รปท) 1 แสดงตวอยางของแผนการทางานท)จะผลกดนใหประเทศญ)ป นใหเขาส Low-carbon society


• หวขอ “Robust urban PV growth” (หวขอมการเปล%ยนแปลงจากกาหนดการ)ผบรรยาย Mr. Christophe Inglin

Sustainable Energy Association of Singapore and Phoenix Solar Private Limited ในหวขอนวทยากรไดเร)มตนบรรยายเก)ยวกบขอมลท)วไปและสถานการณปจจบนเก)ยวกบพลงงานแสงอาทตยใน

ประเทศสงคโปร ราคาตดตงระบบผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตย ปรมาณความตองการใชไฟฟาในประเทศ ศกยภาพพลงงานแสงอาทตย รวมทงนโยบายสนบสนนการใชพลงงานแสงอาทตยในประเทศสงคโปรท)ไดมการตงเปาหมายไวท) 2.5 GW (กกะวตต) ภายในป ค.ศ.2025 โดยเนนการตดตงแบบบนหลงคา (Roof top) ซ)งจะแตกตางจากประเทศไทยท)สวนใหญการตดตงเปนแบบบนพนดน (On ground) จากนนไดบรรยายถงปจจยสาคญท)จะทาใหสงคโปรประสบผลสาเรจในการสนบสนนใหมการใชงานระบบผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตย ซ)งกคอการทาใหโครงการมความนาสนใจในการลงทน (มผลตอบแทน IRR สง) โดยมองคประกอบตางๆ ดงนคอ ตองสามารถคาดการณผลการคนทนได (Predictable return) มความเส)ยงในการลงทนต)า (Low risk) และหนวยงานท)เก)ยวของตางๆ มความสามารถในการแขงขน (Competent sector) ดงแสดงในรปท) 2 นอกจากนวทยากรไดบรรยายเปรยบเทยบถงความแตกตางระหวางนโยบายสนบสนนการใชงานแบบ Feed-In-Tariff (FIT) กบ แบบ Power Purchase Agreement (PPA) วาแตละแบบมขอด ขอดอยอยางไร (แสดงในรปท) 3) ซ)งในความเหนของวทยากรนโยบายสนบสนนแบบ FIT จะดกวาแบบ PPA เน)องจากเปนการนโยบายท)เปดโอกาสใหผสนใจตดตงเขาถงมากกวาแบบ PPA (ประเทศไทยพ)งมการเปล)ยนนโยบายการสนบสนนโดยการรบซอไฟฟาคนแบบ Adder เปน FIT เม)อป ค.ศ.2013 แตกยงเปนแบบท)ตองของ PPA กอน) นอกจากนวทยากรยงไดแสดงถงผลการศกษาพฤตกรรมการใชไฟฟาของประเทศสงคโปรวามความตองการใชงานสงในชวงเวลากลางวน (จากการใชเคร)องปรบอากาศ) ซ)งจะตรงกบพฤตกรรมการผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตยอยางพอดท)จะทางานไดประสทธภาพสงสดในชวงเวลากลางวน รวมถงการศกษาเร)องการท)พลงงานไฟฟาท)ผลตจากเซลลแสงอาทตยซ)งมความไมตอเน)อง (ขนอยกบคาความเขมแสงอาทตย) จะสงผลกระทบกบเสถยรภาพของระบบสายสงไฟฟา ซ)งปญหาดงกลาวกเกดขนกบประเทศไทยเชนกน ท)ในบางครงมเมฆกอนใหญลอยผานโซลารฟารมกจะทาใหไฟฟาท)ผลตไดนอยลงทนท ซ)งสงผลกระทบตอกบเสถยรภาพของระบบสายสงไฟฟาเชนกน และในชวงทายวทยากรไดยกตวอยางของงานวจยท)เก)ยวของกบพลงงานแสงอาทตยท)ดาเนนการโดยหนวยงานวจยของประเทศสงคโปรคอ SERIS (Solar Energy Research Institute of Singapore)

รปท) 2 ปจจยสาคญท)ทาใหมการใชงานระบบผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตยอยางย)งยน (กรณประเทศสงคโปร)


รปท) 3 เปรยบเทยบมาตรการการสนบสนนการใชงานระบบผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตยแบบ FIT และ PPA

• หวขอ “Status of dissemination of PV in Japan”ผบรรยาย Mr. Ikumasa Kojima

Japan Photovoltaic Energy Association(JPEA), and Mitsubishi Electric Corporationวทยากรไดแนะนาขอมลของ Japan Photovoltaic Energy Association (JPEA) ซ)งเปนสมาคมท)เก)ยวของกบ

อตสาหกรรมเซลลแสงอาทตยท)ใหญท)สดในประเทศญ)ป น โดย JPEA เร)มกอตงในป ค.ศ.1987 ปจจบนมจานวนสมาชกรวมทงสน 156 บรษทจากภาคธรกจท)เก)ยวของกบพลงงานแสงอาทตยตางๆ กน เชน ผ ผลตเซลลแสงอาทตย ผ ผลตอปกรณประกอบรวม ผ รบเหมาตดตงระบบฯ และบรษทท)ทาธรกจดานพลงงานตางๆ วตถประสงคของ JPEA ครอบคลมตงแตการศกษาและทางานวจยเก)ยวกบการผลต การใชงาน สรางมาตรฐาน และสนบสนนการคาท)เก)ยวกบระบบผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตย รวมถงการใหคาแนะนากบผ ท)เก)ยวของกบธรกจดงกลาว การสรางความรวมมอทงในและตางประเทศ กาจดสมมนา งานแสดงนทรรศการตางๆ การสรางองคความร เชน การจดทาคมอ หนงสอ และการใหคาปรกษากบผ ท)สนใจ เปนตน(ซ)งในประเทศไทยกมหนวยงานท)ทาหนาท)คลายกบ JPEA คอ สมาคมอตสาหกรรมเซลลแสงอาทตยไทย (Thai Photovoltaic Industries Association, TPVA) โดยกอตงเม)อ พ.ศ. 2555) วทยากรยงไดใหขอมลเก)ยวกบสถานการณเก)ยวกบเซลลแสงอาทตยท)วโลกรวมถงประเทศญ)ป น ดงขอมลท)นาสนใจอาทเชน ระหวางป ค.ศ.2012-ค.ศ.2013 ปรมาณการตดตงระบบผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตยในประเทศแถบยโรป เชน เยอรมน อตาล และเสปน ลดลงอยางมาก (อาจเน)องมาจากสภาพเศรษฐกจท)ชลอตว) แตอยางไรกตามในบางประเทศเชน จน สหรฐอเมรกา และญ)ป น กลบมการตดตงใชงานมากขน ตวอยางเชนในประเทศญ)ป นในป ค.ศ.2013 มการตดตงใชงานทงหมด 6,900 MW (เพ)มขนจากป ค.ศ.2012 ท)มการตดตง 2,000 MW และป ค.ศ.2011 ท)มการตดตงเพยง 1,296) ทงนเน)องมาจากเหตการณสนามเม)อป ค.ศ.2011 ท)สงผลกระทบกบโรงไฟฟาพลงงานนวเคลยรท)เมองฟกชมาไมสามาถทางานไดตามปกต สงผลใหรฐบาลญ)ป นตองมองหาแหลงผลตไฟฟาจากพลงงานอ)นๆ เขามาแทนท)การผลตไฟฟาจากนวเคลยรซ)งพลงงานแสงอาทตยเปนตวเลอกหลกๆ ท)ประเทศญ)ป นมองไวเน)องจากมศกยภาพและมอตสาหกรรมในประเทศรองรบอยแลว ทาใหประเทศญ)ป น


เปล)ยนนโยบายจากเดมเปนผผลตเซลลแสงอาทตยเพ)อสงออกเปนผ ใชงานเซลลแสงอาทตยเพ)อการผลตไฟฟาภายในประเทศเอง ดงแสดงในรปท) 4 นอกจากนยงมประเดนท)นาสนใจเก)ยวกบการตดตงใชงานระบบผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตยในประเทศญ)ป นกคอนบตงแตป ค.ศ.2011 เปนตนมามการเปล)ยนแปลงรปแบบการตดตงจากเดมท)สวนใหญผตดตงจะเปนเจาของท)พกอาศย (Residential) มาเปนกลมท)ไมใชท)พกอาศย (Non-residential) เชน ภาคธรกจ โรงงาน หรอโซลารฟารม ทงนเน)องมาจากนโยบายสนบสนนการใชพลงงานทดแทนแทนท)นวเคลยร เชน มอตรารบซอไฟฟาคนแบบ FIT ท)สงพอท)จะสรางแรงจงใจใหกบผสนใจ การประกาศแนวทางการปรบลดคา FIT ลงเพ)อใหสอดคลองกบราคาของระบบผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตยท)ลดลงอยางตอเน)อง รวมถงการสนบสนนใหมการตดตงระบบผลตไฟฟาขนาดใหญ (มากกวา 10 kW) ใหมากขน การสรางความตระหนกในการพ)งพาตวเองโดยการใชพลงงานทดแทนท)สะอาดและปลอดภย ฯลฯ โดยมาตรการดงกลางมการประกาศแผนการทางานอยางชดเจนและมความยดหยนในการปรบเง)อนไขตางๆ ใหสอดคลองกบสถานการณท)เปล)ยนแปลงตลอด สงผลใหมการใชงานระบบผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตยเพ)มขนอยางมากในประเทศญ)ป น

รปท) 4 สรปสถานะการสงออกแผงเซลลแสงอาทตยของภาคอตสาหกรรมในประเทศญ)ป น

รปท) 5 ผลการตดตงระบบผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตยในประเทศญ)ป นและการคาดการณจนถงป ค.ศ.2030


ในชวงทายวทยากรไดกลาวถงประเดนตางๆ ท)ตองคานงถงเพ)อใหการใชงานระบบผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตยเปนไปอยางย)งยนดงแสดงในรปท) 6

รปท) 6 ประเดนตางๆ ท)มสวนสาคญในการสนบสนนใหมการใชงานระบบผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตยเปนไปอยางย)งยน

• หวขอ “Mobile PV Systems” ผบรรยาย Mr. Makoto Sudo

President, Studio Del Sole Incorporated, leading SME in solar power battery Japan Photovoltaic Energy Association(JPEA) and Mitsubishi Electric Corporation

วทยากรซ)งเปนประธานบรษท Studio Del Sole Inc. ไดแนะนาขอมลท)วไปของบรษทฯ วาบรษท SME ในประเทศญ)ป นโดยกอตงเม)อป ค.ศ.2000 และเนนธรกจทางดานการออกแบบ พฒนา และจาหนายผลตภณฑท)เก)ยวของกบการประยกตใชงานแผงเซลลแสงอาทตยในรปแบบตางๆ เชน ท)ชารจโทรศพท ท)ชารจแบตเตอร)ขนาดเลก (ถานไฟฉาย) ท)ชารจอปกรณไฟฟาขนาดเลกตางๆ (Mobile off-grid PV system) เชน กลองวงจรปด ตวสงสญญาณ GPS ท)ตดตงในทนลอยกลางทะเล เซนเซอรตามรางรถไฟ ชดตรวจวดสภาพอากาศชดเตอนภยแผนดนไหว Parking meter โคมไฟ หรอแมแตออกแบบและสรางรถเคล)อนท)ท)มชดกาเนดไฟฟาจากเซลลแสงอาทตย ฯ ดงตวอยางท)แสดงในรปท) 7 จดเดนของบรษทน ^คอบรษทจะไมไดทาธรกจเก)ยวกบการสรางตวเซลลแสงอาทตยหรอประกอบแผงเซลลแสงอาทตยในรปแบบท)มใชท)วไป แตจะเปนงานท)เพ)มมลคาผลตภณฑใหมากขนคอเอาตวเซลลแสงอาทตยมาออกแบบ พฒนาใหมรปแบบท)สวยงามผลตภณฑของบรษทจะไมเนนไปท)สาหรบตวแผงเซลลแสงอาทตยสวนใหญจะเลอกใชแบบฟลมบาง (Thin film) ท)สรางบนแผนฐานรองท)โคงงอได (Flexible substrate) ซ)งจะมขอดตรงท)แผงเซลลแสงอาทตยจะมนาหนกเบา โคงงอได ทาใหแตกหกเสยหายยาก (อยางไรกตามแผงเซลลแสงอาทตยชนดนมขอเสยตรงท)จะมประสทธภาพการผลตกระแสไฟฟาต)ากวาแผงเซลลแสงอาทตยชนดผลกซลคอน) โดยผลตภณฑบางชนของบรษท (Violetta Solargear VS01) ไดรบรางวล Good design award ค.ศ.2001-ค.ศ.2002, small and medium enterprises ในประเทศญ)ป นดวย

ในความเหนของผ เขยนรายงาน บรษทนมความสนใจตรงท)เปนบรษทขนาด SME แตสามารถหาจดแขงของธรกจของตวเองได โดยเนนไปท)การออกแบบผลตภณฑใหมความสวยงามและหลากหลายตอการใชงาน ซ)งเปนการเพ)มมลคา


ใหกบผลตภณฑใหสงขนโดยไมจาเปนตองแขงขนดานราคากบบรษทขนาดใหญ ซ)งภาคธรกจ SME ในประเทศไทยควรศกษาแนวทางการทาธรกจในลกษณะดงกลาวโดยการหาจดแขงของผลตภณฑของตวเองขนมาใหได

รปท) 7 ตวอยางผลตภณฑของบรษท Studio Del Sole Inc.

• หวขอ “Environmental-solution” (หวขอมการเปล%ยนแปลงจากกาหนดการ)ผบรรยาย Mr. Makoto Sudo

Nippon Steel & Sumitomo Technologiesในหวขอนวทยากรไมไดบรรยายโดยตรงแตเปนการพดคยแลกเปล)ยนความคดเหนในรถระหวางท)เดนทางจาก

สนามบน Kagoshima ไปยงบรษท Elm Inc. โดยวทยากรไดกลาวถงภาพกวางๆ ของการพฒนาท)ย)งยน (Sustainable Dvelopment) วาหมายความถงอยางไรและประกอบดวยอะไรบาง จากนนวทยากรไดยกตวอยางถงเมอง Kitakyushu ในยคป ค.ศ.1950-ค.ศ.1960 ท)มอตสาหกรรมตงอยเปนจานวนมาก ซ)งสงผลทาใหสภาพแวดลอมเปล)ยนแปลงหลายอยาง ทงมลพษทางอากาศและมลพษทางนา ซ)งทางเมอง Kitakyushu รวมถงรฐบาลกลางไดดาเนนการหลายอยางท)จะแกปญหาดงกลาว ยกตวอยางเชน ภาคอตสาหกรรมกมการปรบกระบวนการผลตใหสะอาดขน มมาตรการควบคมมลพษท)ปลอยออกมาจากกระบวนการผลต การเปดโอกาศใหคนท)อาศยในละแวกโรงงานเขาไปตรวจสอบการทางานของโรงงาน การอบรมใหความรกบคนท)เก)ยวของ เปนตน ซ)งผลจากการใชมาตรการดงกลาวทาใหเมอง Kitakyushu ปจจบนมสภาพแวดลอมท)ดขนแตกตางจากชวง ค.ศ.1950-ค.ศ.1960 มาก ดงแสดงในรปท) 8 จากนนวทยากรไดกลาวถงโครงการ Eco-


Town ซ)งเปนโครงการท)รฐบาลญ)ป นผลกดนใหเกดขน ซ)งในการพฒนาเมองท)เขารวมใหเปน Eco-Town นนจาเปนตองมการสนบสนนจากทกภาคสวนทงจากเมองทองถ)นเอง จากรฐบาลกลาง สถาบนการศกษา รวมถงภาคเอกชน /อตสาหกรรมตางๆ ท)เก)ยวของ ปจจบนมเมองตางๆ ในประเทศญ)ป นท)เขารวมโครงการประมาณ 26 เมองท)วประเทศ รวมถงเมอง Kitakyushu กเขารวมในโครงการนเชนกน สาหรบกลยทธของเมอง Kitakyushu ในการมงส Eco-Town สามารถแสดงไดในรปท) 9

รปท) 8 แสดงภาพตวอยางของเมอง Kitakyushu ในป ค.ศ.1960 (ชวงท)มปญหามลพษส)งแวดลอม) และปจจบน

รปท) 9 แสดงแผนกลยทธของเมอง Kitakyushu ในการมงส Eco-Town


2.3 เนอหา/องคความรท)ไดจากกรณศกษาของประเทศสมาชก (Country Paper) (ถาม) พรอมแสดงความคดเหนหรอยกตวอยางประเดนเชงเปรยบเทยบกบบรบทประเทศไทยและ/หรอประเดนท)สามารถนามาปรบใชในองคกรหรอประเทศไทย (จาแนกตามรายช)อประเทศ)

ในวนสดทายของการอบรมครงน (1 ส.ค. 2557) ทางผจดงานไดใหผ เขารวมการอบรมจากแตละประเทศนาเสนอวาแตละประเทศมเปาหมายเก)ยวกบการใชงานพลงงานแสงอาทตยอยางไร (ถาม) พรอมทงจดทา แผนปฏบตการ (Action plan) เพ)อนาเสนอใหผ เขารวมการอบรมทราบวา จากความรและประสบการณท)ไดรบจากการอบรมครงน จะดาเนนการอยางไรเพ)อใหแผนปฏบตการท)จดทาบรรลผลตามเปาหมายของประเทศท)ไดตงไว โดยแบงเปนเปาหมายระยะสน (ภายใน 6 เดอน) และเปาหมายระยะยาว (ภายใน 1 ป ถาเปนไปได) และแตละประเทศตองการการสนบสนนอยางไรจาก APO/NGO ซ)ง แผนปฏบตการของแตละประเทศสามารถสรปไดดงน ^

◦ Bangladeshตวแทนจากประเทศบงคลาเทศไดนาเสนอขอมลท)วไปเก)ยวกบสถานการณการใชพลงงานแสงอาทตยของประเทศ

วารฐบาลมเปาหมายสนบสนนใหมการใชงานระบบผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตย โดยในป ค.ศ. 2015 นาจะมการใชงานมากกวา 800MW โดยมรปแบบการใชงานทงแบบ Stand alone, Mini-grid และ Grid connected (Roof top และ On ground) นอกจากนจะม Incentive ใหกบภาคอตสาหกรรมท)มการใชพลงงานทดแทนอกดวย โดยตองการการสนบสนนจาก APO ในสวนของงานวจยและการจดอบรมใหความร

◦ Cambodiaตวแทนจากประเทศกมพชาไดนาเสนอขอมลท)วไปเก)ยวกบสถานการณการใชพลงงานของประเทศวารฐบาลม

เปาหมายสนบสนนใหระบบไฟฟาเขาถงประชาชนมากขนโดยเฉพาะในพนท)หางไกล ซ)งการใชงานระบบผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตยกเปนอกทางหน)งท)จะเสรมเปาหมายตรงนได โดยรปแบบการใชงานท)เหมาะสมจะเปนแบบ Stand aloneและมเปาหมายใน 1 ปนบจากนคอชกชวนนกลงทนใหเขาไปลงทนตดตงระบบผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตย สาหรบความตองการการสนบสนนจาก APO จะเปนในสวนของการสรางองคความรดานเซลลแสงอาทตย

◦ Republic of Chinaตวแทนจากประเทศไตหวนไดนาเสนอขอมลท)วไปเก)ยวกบสถานการณการใชพลงงานแสงอาทตยของประเทศวา

ขอมล ณ เดอน พ.ค. ค.ศ. 2014 มการตดตงใชงานระบบผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตยประมาณ 416.3 Mw และไตหวนมทงอตสาหกรรมเก)ยวกบเซลลแสงอาทตยท)ครบทง value chain ตงแต ตนนา (ผลต silicon wafer) กลางนา (ผลตและประกอบเซลลแสงอาทตยชนดตางๆ) และปลายนา (ตดตงใชงานระบบฯ รวมถงอปกรณประกอบรวมอ)นๆ)

◦ Fijiตวแทนจากประเทศฟจไดนาเสนอขอมลวาเน)องจากสภาพภมประเทศท)เปนเกาะ รฐบาลไดใหความสาคญกบการ

ผลตไฟฟาจากพลงงานนาและพลงงานลมมากกวาพลงงานแสงอาทตย อกทงตนทนของการใชระบบผลตไฟฟาดวยพลงงานแสงอาทตยในประเทศยงมราคาสง อยางไรกตามกมการใชงานระบบผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตยอยบาง แตสวนใหญจะเปนขนาดเลก (kW) ซ)งใชตามบานเรอน (ไมไดตอเขากบ Grid) และยงไมมการใชงานในขนาดใหญ (MW)


สาหรบความตองการการสนบสนนจาก APO จะเปนในสวนของการสรางองคความรและการจดหลกสตรอบรมดานเซลลแสงอาทตย

◦ Indiaตวแทนจากประเทศอนเดยไดนาเสนอขอมลวาประเทศมเปาหมายการใชพลงงานแสงอาทตยระหวางป ค .ศ. 2014-

2017 ดงน • ตดตง Grid connected PV system 10,000 MW• ตดตง Off Grid/Roof top PV system 1,000 MW • ตดตงระบบทาความรอนดวยพลงงานแสงอาทตย (Solar thermal) 15 Million Sq. meterสาหรบความตองการการสนบสนนจาก APO จะเปนในสวนของการพฒนาบคลากร การสรางองคความรและ

การจดหลกสตรอบรมดานเซลลแสงอาทตย

◦ Indonesiaตวแทนจากประเทศอนโดนเซยไดนาเสนอขอมลวาประเทศมการใชพลงงานแสงอาทตยคอนขางนอยมาก เน)องจาก

ใชถานหนเปนการผลตไฟฟาหลกของประเทศ (ประมาณ 51%) อยางไรกตามกมเปาหมายภายใน 3 ปนบจากนคอการสนบสนนใหมการใชงาน Solar home system ขนาดเลก (50-100 W) ใหมากขน สาหรบความตองการการสนบสนนจาก APO จะเปนในสวนของการพฒนาบคลากร การสรางองคความรและการจดหลกสตร การอบรมดานเซลลแสงอาทตย

◦ IR Iranตวแทนจากประเทศอหรานไดนาเสนอขอมลวาประเทศมศกยภาพดานพลงงานแสงอาทตยด และขอมลเม)อป ค .ศ.

2011 แสดงใหเหนถงปรมาณการใชพลงงานแสงอาทตยประมาณ 67 MW ซ)งถอวาคอนขางนอย อยางไรกตามกมเปาหมายในการพฒนาเทคโนโลยอ)นๆ (รวมถงพลงงานแสงอาทตย) เพ)อลดการใชนามนและกาซธรรมชาต โดยการสรางความรวมมอกบผ เช)ยวชาญ สรางองคความร การอบรม ฯลฯ รวมถงมาตรการสนบสนนดานตางๆ และตองการการสนบสนนจาก APO ในสวนดงกลาวเชนกน

◦ Lao PDRตวแทนจากประเทศลาวไดนาเสนอขอมลวาการใชงานระบบผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตยในประเทศยงมนอย

เน)องจากราคาคอนขางแพงและประชาชนยงขาดความร อยางไรกตามกมบรษทเอกชนท)ทาธรกจเก)ยวกบระบบผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตย 2 บรษท ซ)งเปนบรษทตางชาตทงคคอ บรษทจากประเทศญ)ป นและประเทศเยอรมน สาหรบการใชงานระบบผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตยจะเปนแบบ Solar home (Off grid) เปนสวนใหญ ซ)งใชตามบานเรอน และยงไมมการใชงานในขนาดใหญ (MW)

◦ Malaysiaตวแทนจากประเทศมาเลเซยไดนาเสนอขอมลวาประเทศมเปาหมายและนโยบายการใชพลงงานทดแทนท)คอนขาง

ชดเจน โดยมการสนบสนนแบบ FIT และมเปาหมายการตดตงระบบผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตย ภายในป ค.ศ. 2015 จานวน 65 MW และลาสดรฐบาลไดใหความสนใจกบพลงงานแสงอาทตยมากและกาลงอยในระหวางการวางแผนและจด


ทา Roadmap อย โดยคาดวาจะแลวเสรจภายในเดอน ม.ย. ค.ศ. 2015 สาหรบความตองการการสนบสนนจาก APO จะเปนในสวนของการจดทา Roadmap รวมถงการเสรมสรางขดความสามารถใหกบภาคเอกชนและอตสาหกรรมท)เก)ยวของเนน SMIs

◦ Mongoliaตวแทนจากประเทศมองโกเลยไมไดรวมการนาเสนอขอมลแตอยางใด

◦ Pakistanตวแทนจากประเทศปากสถานไดนาเสนอขอมลวาประเทศมศกยภาพดานพลงงานแสงอาทตยดและมเปาหมายใน

การใชพลงงานแสงอาทตยท)คอนขางชดเจน โดยจะมการตดตงระบบผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตยทงแบบ Solar home สาหรบบาน 250,000 หลงคาเรอน รวมถงตดตงระบบขนาดตงแต kW จนถง GW (ดงแสดงในเอกสารแนบ) สาหรบปญหาหรออปสรรคจะเปนในสวนของการไมมอตสาหกรรมท)เก)ยวของเลยในประเทศ คณภาพของสนคาท)ใชงาน (นาเขา) และไมมหองปฏบตการทดสอบแผงเซลลแสงอาทตยในประเทศ สาหรบความตองการการสนบสนนจาก APO จะเปนในสวนของการชกชวนใหภาคอตสาหกรรมของประเทศญ)ป น สรางความรวมมอ แลกเปล)ยนเทคโนโลย และการลงทนตงโรงงานผลตเซลลแสงอาทตยและอปกรณประกอบรวมอ)นๆ ภายในประเทศ

◦ Philippinesตวแทนจากประเทศฟลปปนสไดนาเสนอขอมลวาประเทศมการสนบสนนการใชงานระบบผลตไฟฟาจากเซลลแสง

อาทตยท)คอนขางชดเจน โดยมเปาหมายการตดตง 50 MW ซ)งปจจบนมผ สนใจย)นขอการตดตงประมาณ 80 MW ซ)งรฐบาลมการสนบสนนแบบ FIT รวมกบการใหการสนบสนนกบผสนใจแบบ First-come, First served policy

◦ Sri Lankaตวแทนจากประเทศศรลงการไดนาเสนอเปาหมายการใชพลงงานแสงอาทตยของประเทศวาภายในป ค .ศ. 2020 ม

เปาหมายการการใชพลงงานแสงอาทตยท) 161 MW และในเรวๆ นจะมการตดตงระบบผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตยขนาด 10 kW เพ)อเปนตนแบบเชงสาธต การมหลกสตรการเรยนดานพลงงานทดแทนและระบบผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตย รวมถงการสรางแรงจงใจใหมการสรางโรงไฟฟาพลงงานแสงอาทตยขนาดใหญ การผลกดนใหมอตสาหกรรมเก)ยวกบเซลลแสงอาทตยภายในประเทศ อยางไรกตามแผนการใชพลงงานแสงอาทตยอาจมการปรบแกไขในอนาคตได สาหรบความตองการการสนบสนนจาก APO จะเปนในสวนของการสนบสนนทางดานเทคโนโลย องคความร การจดประชมระหวางภาคเอกชนของประเทศญ)ป นกบประเทศศรลงกา และการลงทนตงโรงงานผลตเซลลแสงอาทตยและอปกรณประกอบรวมอ)นๆ ภายในประเทศ

◦ Thailand(ผ เขยน) เปนตวแทนจากประเทศไทยในการนาเสนอเปาหมายการใชพลงงานแสงอาทตยของประเทศวาภายในป

ค.ศ. 2021 รฐบาลมเปาหมายการการใชพลงงานแสงอาทตย (PV+Solar thermal) ท) 3,000 MW แตสวนใหญของการตดตงระบบผลตไฟฟาจากพลงงานแสงอาทตยท)สามารถผลตไฟฟาและตอเช)อมเขากบสายสงไดจะเปนเทคโนโลยเซลลแสง


อาทตย (PV) และในเรวๆ นจะมการประกาศผลการพจารณาใบอนญาตซอขายไฟฟา (PPA) ท)ยงคงอยใน bottle neck อย ซ)งแผนการใน 1 ปขางหนานจะเปนการพฒนาหลกสตรรวมถงการสรางองคความรเก)ยวกบ มาตรฐานการตดตงระบบผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตยบนหลงคา (กอนหนานการตดตงระบบผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตยของประเทศไทยสวนใหญจะเปนการสรางโรงไฟฟาขนาดใหญบนพนดน) ซ)งในสวนนอาจตองการคาแนะนาทางดานเทคนคจาก APO และประเทศญ)ป นซ)งมประสบการณดานนมายาวนาน สาหรบความตองการการสนบสนนจาก APO ในสวนอ)นจะเปนการสนบสนนทางดานเทคโนโลย องคความร ดาน smart grid ซ)งตอนนประเทศไทยใหความสนใจอยางมากเน)องจากมโรงไฟฟาพลงงานแสงอาทตยขนาดใหญอยเปนจานวนมากและอาจสงผลตอเสถยรภาพของระบบสายสงของการไฟฟาไดในอนาคต

◦ Vietnamตวแทนจากประเทศเวยดนามไดนาเสนอถงสถานะการตดตงระบบผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตยของประเทศวา

ปจจบนมปรมาณการตดตงอยประมาณ 4MW ซ)งถอวานอยมาก อยางไรกตามรฐบาลมนโยบายท)จะสนบสนนใหมการใชพลงงานทดแทนใหมากขน เชน พลงงานลม พลงงานจากชวมวล ท)จะมการปรบเปาหมายการใชงานใหมากขนภายในป ค.ศ. 2030 แตในสวนของพลงงานแสงอาทตยยงไมไดอยในแผนการปรบเปาหมาย และกาลงพจารณานาระบบสนบสนนแบบ FIT มาใชงานเชนเดยวกบประเทศอ)นๆ

2.4 เนอหา/องคความรท)ไดจากการศกษาดงานแตละแหง (ถาม) พรอมแนบภาพประกอบ• การเย%ยมชมและศกษาดงานบรษท Elm Inc., เมอง Minamisatsuma, จงหวด Kagoshima ในวนท% 29

ก.ค. 2557ผบรรยาย Mr. Takakazu Tom Miyahara และทมงานผ เขารบการอบรมและเจาหนาท)จาก APO ไดเขาเย)ยมชมและศกษาดงานท)บรษท Elm Inc., ซ)งตงอยท)เมอง

Kagoshima โดยมประธานบรษทฯ คอ Mr. Takakazu Tom Miyahara และทมงานใหการตอนรบและกลาวแนะนาขอมลเบองตนของบรษทฯ บรษท Elm Inc. กอตงเม)อป ค.ศ. 1980 โดยเปนบรษท SME ท)ดาเนนธรกจเก)ยวกบการผลตอปกรณทางไฟฟา ปจจบนบรษทมพนกงานทงสน 54 คน (ขอมล ณ เม.ย พ.ศ. 2557) และมธรกจหลก 3 ดานไดแก

• Outsourced development and design of electronic equipment

• Design and manufacturer of industrial labor-saving machines

• Computer application developmentโดยผลตภณฑของบรษทฯ มหลากหลายดาน อาทเชน

• ผลตภณฑเก)ยวกบ LED เชน หลอดไฟ LED และ ระบบควบคมการเปดปด LED ตามสญญาณเสยง (Color Kinetic Japan)

• เคร)องซอมแผนดสก (Optical disc repair)• ระบบตดตามดวงอาทตยสาหรบระบบผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตย (Solar tracking solar

power generator)• ระบบตดตามการดาวเทยม (Automatic NOAA weather satellite tracking)• เคร)องแพคเกจผลตภณฑการเกษตรอตโนมต (Flat net automatic packaging machine)


• กงหนลมท)ใบพดสามารถปรบตามความเรวลมได

• ฯลฯ

(ก)

(ข)

รปท) 10 ตวอยางผลตภณฑท)นาสนใจของบรษท Elm Inc. (ก) Color Kinetic Japan และ (ข) Solar tracking system


ท)นาสนใจคอถงแมจะเปนบรษทฯ ขนาดไมใหญมาก แตบรษทไดใหความสาคญในการวจยและพฒนาผลตภณฑใหมๆ ดวยตวเอง ดงเหนไดจากการมแลปวจยภายในบรษทฯ เองซ)งชวยใหบรษทสามารถสรางองคความรเพ)อพฒนาผลตภณฑใหมๆ ท)นาสนใจออกสตลาดไดและมจดเดนท)สามารถแขงขนกบบรษทขนาดใหญได ตวอยางผลงานท)ไดจากการวจยและพฒนาของบรษทฯ ท)นาสนใจอาทเชน การพฒนาระบบควบคมการเปดปด LED ตามสญญาณเสยง (Color Kinetic Japan) ซ)งมการตดตงใชงานท)อาคาร หรอสถานท)ตางๆ ในประเทศญ)ป นหลายแหง หรอการพฒนาระบบตดตามดวงอาทตยฯ ท)มรปแบบของการเคล)อนท)ตดตามดวงอาทตยใหม กลาวคอแผเซลลแสงอาทตยจะถกตดบนโครงสรางท)วางฐานบนรางวงกลมและใชลกกลงชวยในการขบเคล)อน ทาใหมขนาดเลก ลดการใชพนท)ตดตง และใชพลงงานในการขบเคล)อนนอยกวาแบบเดม ดงตวอยางแสดงในรปท) 10

• การเย%ยมชมและศกษาดงานท%เมอง Kagoshima และรบฟงการบรรยายในหวขอ “Renewable Energy Policies of Kagoshima Prefecture” ในวนท% 30 ก.ค. 2557ผบรรยาย Mr. Uichiro Ito และทมงานผ เขารบการอบรมและเจาหนาท)จาก APO ไดเขาเย)ยมชมและศกษาดงานเก)ยวกบดานพลงงานทดแทนของ

จงหวด Kagoshima ณ ท)ทาการจงหวด Kagoshima โดยม Mr. Uichiro Ito (Governor of Kagoshima Prefecture) และทมงานใหการตอนรบ โดยในชวงแรกจะเปนการแนะนาใหทราบถงขอมลท)วไปของจงหวด Kagoshima มการแลกเปล)ยนนามบตรระหวางผ เขารวมฯ กบ Mr. Uichiro Ito จากนนเปนการบรยายสรปเก)ยวกบสถานการณดานพลงงานและนโยบายเก)ยวกบพลงงานทดแทนของจงหวด Kagoshima ในชวงแรกไดมการกลาวถงวานบจากเกดเหตการณสนามท)เมอง Fukushima ทาใหมการปดโรงไฟฟาพลงงานนวเคลยรท)วประเทศ (ทงปดทาการและปดเพ)อตรวจสอบสภาพ) ซ)งสงผลใหความตองการใชไฟฟาไมเพยงพอ ทาใหตองมมาตรการประหยดพลงงานไฟฟาตามมา เชน การขอความรวมมอใหอาคาร สถานท)ของภาครฐควบคมอณหภมของเคร)องปรบอากาศใหไมเกน 28 oC ซ)งกไดรบความรวมมอเปนอยางด อยางไรกตามขณะนรฐบาลกาลงทาการศกษาความเปนไปไดในการท)จะเปดโรงไฟฟาพลงงานนวเคลยรอกครง เน)องจากปญหาการขาดแคลนไฟฟาตามท)กลาวไปแลว รวมถงการใหความสาคญในการใชพลงงานทดแทนใหมากขน ดงตวอยางของเมอง Kagoshima นกมโรงไฟฟาพลงงานแสงอาทตยหรอโซลารฟารมขนาดใหญท)สดในประเทศญ)ป นตงอย นอกจากนวยากรไดบรรยายถงขอมลการใชพลงงาน ผลการศกษาถงศกยภาพของพลงงานทดแทนแตละชนด ตงแต พลงงานแสงอาทตย พลงงานลม พลงงานความรอนใตภภพ พลงงานนา และพลงงานจากชวมวล เปนตน (ดงรายละเอยดตามเอกสารแนบ) เปาหมายและความคบหนาของการใชพลงงานทดแทน ดงแสดงในรปท) 11 ท)นาสนใจอยางมากคอเม)อเดอน ก.ค. ป ค.ศ. 2014 ไดมการปรบเปล)ยนเปาหมายใหมในสวนของการใชงานเซลลแสงอาทตยจากเดมตงไว 592 MW (ในป ค.ศ. 2011) เปน 1,000 MW ในป ค.ศ. 2020 ซ)งขอมลท)นาเสนอจะเหนวาขอมล ณ สนป ค.ศ. 2012 มการตดตงระบบผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตยอยท)ประมาณ 147.34 MW หรอคดเปน 24.9% เม)อเทยบกบเปาหมายเดมท)ตงไว (592 MW) โดยจะเนนการตดตงระบบผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตยในสเกลขนาดเลกถงขนาดกลาง (kW) มากกวาขนาดใหญ (MW) เพ)อหลกเล)ยงผลกระทบท)อาจมตอสายสงไฟฟา (เน)องจากการผลตไฟฟาจากระบบผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตย พลงงานไฟฟาท)ผลตไดจะไมแนนอนขนกบความเขมแสงอาทตย ดงนนอาจมการเพ)มขนหรอลดลงของพลงงานไฟฟาท)ผลตไดอยางรวดเรวซ)งอาจเกดจากการมเมฆกอนใหญเคล)อนท)ผานบรเวณท)ตดตงระบบผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตย ทาใหเกดความไมเสถยรภาพของไฟฟาในสายสงได ซ)งเหตการณนมกเกดขนกบโรงไฟฟาพลงงานแสงอาทตยขนาดใหญมากกวาขนาดกลางและขนาดเลก) และในตอนทายเปนการยกตวอยางของการตดตงใชงานพลงงานทดแทนรปแบบตางๆ ตามท)กลาวในขางตนในจงหวด Kagoshima รวมถงกระบวนการสนบสนนการใชงานพลงงานทดแทนฯ ดงแสดงในรปท) 12


รปท) 11 เปาหมายและความคบหนาของการใชพลงงานทดแทนของจงหวด Kagoshima

รปท) 12 กระบวนการสนบสนนการใชพลงงานทดแทนของจงหวด Kagoshima

• การเย%ยมชมและศกษาดงาน “Kyocera’s Kagoshima Mega Solar Power Plant” ในวนท% 30 ก.ค. 2557ผบรรยาย ทมงานตอนรบของ Kyocera’s Kagoshima Mega Solar Power Plantหลงจากเสรจสนการเย)ยมชมและรบฟงการบรรยายเก)ยวกบนโยบายและการสนบสนนการใชพลงงานทดแทนใน

จงหวด Kagoshima ผ เขารวมไดเดนทางตอไปยงโรงไฟฟาพลงงานแสงอาทตยของบรษท Kyocera ซ)งตงอยในบรเวณพนท)รมทะเลของจงหวด Kagoshima โดยการเย)ยมชมโรงไฟฟาพลงงานแสงอาทตยฯ ครงน ทางบรษทไมไดอนญาตใหเขาไปในพนท)ท)ตดตงแผงเซลลแสงอาทตย แตไดพาเขาไปในอาคารแสดงนทรรศการซ)งเปนพนท)ท)แสดงขอมลเก)ยวกบพลงงานแสงอาทตยและโรงไฟฟาพลงงานแสงอาทตย ท)มาของโครงการ ภาพขณะกอสราง ตวอยางส)งของและอปกรณท)


ใชในโครงการดงกลาว โดยในสวนของการแสดงนทรรศการจะทาในรปแบบท)สามารถใหคนท)วไปเขาใจไดงาย ซ)งโรงไฟฟาพลงงานแสงอาทตย Kyocera’s Kagoshima Mega Solar Power Plant นถกคาดหวงวาจะเปนท)ทองเท)ยวและศกษาเรยนรทางดานการผลตไฟฟาจากพลงงานแสงอาทตยดวยอกทางหน)ง ปจจบนโรงไฟฟาพลงงานแสงอาทตยนนบวาเปนโรงไฟฟาพลงงานแสงอาทตยท)มขนาดใหญท)สดในประเทศญ)ป น มพนท)ประมาณ 1.23 km x 1.70 km มขนาดการตดตงแผงเซลลแสงอาทตย 70 MWp (MWdc) เทยบเทากบไฟฟากระแสสลบ 63.5 MWac สาหรบแผงเซลลแสงอาทตยท)ใชในโครงการจะเปนแผงเซลลแสงอาทตยชนดผลกซลคอนของบรษท Kyocera ซ)งเปนบรษทผลตแผงเซลลแสงอาทตยชนนาในประเทศญ)ป นทงหมดประมาณ 290,000 แผง ในสวนของอนเวอเตอรซ)งเปนอปกรณการแปลงไฟฟากระแสตรงจากแผงเซลลแสงอาทตยเปนไฟฟากระแสสลบในโครงการนเลอกใชของย)หอ SMA ประเทศเยอรมน

รปท) 13 ภาพการเย)ยมชม Kyocera’s Kagoshima Mega Solar Power Plant

จดเดนของโรงไฟฟาพลงงานแสงอาทตยดงกลาวคอมการออกแบบใหรบความเรวลมท)คอนขางสงถง 100 kph การใชฐานรากแบบคอนกรตเพ)อใหการตดตงงายและรวดเรวขน รวมถงไดพฒนาอปกรณยดแผงเซลลฯ (Mounting bracket) ซ)งมนาหนกเบากวาแบบเดมขนมาโดยเฉพาะ (สวนนจะกลาวถงในหวขอถดไป) และทายสดเน)องจากบรเวณพนท)ดงกลาวอยใกลกบภเขาไฟซ)งในบางครงจะมฝ นจากภเขาไฟท)เกดการประทลอยมาตามอากาศ แผงเซลลแสงอาทตย


ท)ใชในโครงการนไดถกพฒนาในสวนของเฟรม (Frame) ใหมชองเลกๆ เพ)อใหสามารถระบายฝ นท)เกาะบนผวหนาของแผงเซลลแสงอาทตยไดงายขน ซ)งในสวนนบรษท Kyocera ไดพฒนาขนมาเพ)อใชงานในพนท)ท)มฝ นมากโดยเฉพาะและไดย)นจดสทธบตรเรยบรอยแลว สาหรบไฟฟาท)ผลตไดจะถกเช)อมตอเขากบสายสงการไฟฟาเพ)อปอนใหกบประชากรในเมองตอไป (ประมาณ 78,800 Mwh ตอป) โดยไฟฟาท)ผลตไดนจะเพยงพอตอความตองการใชไฟฟาของประชากรประมาณ 22,000 หลงหรอประมาณ 2.2% ของปรมาณความตองการใชไฟฟาทงหมดของจงหวด Kagoshima และในอนาคตโรงไฟฟาดงกลาวนจะขยายกาลงการตดตงเพ)มขนจาก 70 MWdc เปน 81.5 MWdc อกตอไป โดยคาดวาจะแลวเสรจภายในป ค.ศ. 2014 น และในชวงทายทางคณะฯ ไดน)งรถดบรเวณรอบๆ โรงไฟฟากอนเดนทางกลบ

• การเย%ยมชมและศกษาดงานบรษท Nanko Company Limited,ผบรรยาย Mr. Takaya Kamitahira และทมงานบรษท Nanko เปนบรษท SME ท)ทาธรกจเก)ยวกบการออกแบบและผลตอปกรณฮารดแวรตางๆ อาทเชน

ออกแบบ ผลต และตดตงงานโลหะตางๆ ออกแบบและผลตอปกรณสาหรบอตสาหกรรมยานยนต ออกแบบและผลตแมพมพสาหรบการป�มเขารปโลหะแผน (metal stamping dies) รวมถงธรกจท)เก)ยวของกบอตสาหกรรมการผลตเซลลแสงอาทตยและอปกรณอเลกทรอนกสอ)นๆ อาทเชน ผลตและประกอบอปกรณ/เคร)องจกรสญญากาศสาหรบใชในกระบวนการสรางแผงเซลลแสงอาทตยชนดฟลมบางซลคอน (รบจางผลตใหบรษท Applied material ซ)งเปนบรษทผลตเคร)องจกรผลตแผงเซลลแสงอาทตยชนดฟลมบางซลคอนจากประเทศสหรฐอเมรกา) ผลตและประกอบเคร)องจกรสาหรบการผลตแผน LCD (Liquid crystal display) รวมถงการออกแบบและผลตชนสวนท)ใชในการสรางโรงไฟฟาพลงงานแสงอาทตย ซ)งบรษท Nanko เปนผพฒนาและผลตชนสวนท)ใชในการตดตงแผงเซลลแสงอาทตย (Mounting bracket) ท)ใชในโครงการโรงไฟฟาพลงงานแสงอาทตย Kyocera’s Kagoshima Mega Solar Power Plant โดยชนสวน Mounting bracket ท)บรษทไดพฒนาขนนจะมจดเดนคอ มนาหนกเบา ผลตไดเรวกวากวา ลดตนทนการผลตไดประมาณ 40% เม)อเทยบกบแบบเดม โดยคงไวซ)งความแขงแรงของอปกรณเชนเดม (ชนสวนซายมอของรปท) 14 คอ Mounting bracket แบบเดมและดานขวามอของรปคอแบบใหมท)บรษทไดพฒนาขน) และในตอนทายบรษทไดพาคณะฯ เย)ยมชมภายในโรงงาน ซ)งพบวามความสะอาดและเปนระเบยบเรยบรอยดมาก ดงแสดงในรปท) 15

รปท) 14 Mounting bracket ท)ทางบรษท Nanko ไดออกแบบและพฒนาขนมาเพ)อใชในงานตดตงแผงเซลลแสงอาทตยในโครงการ Kyocera’s Kagoshima Mega Solar Power Plant


รปท) 15 รปบรรยากาศภายในโรงงานผลตของบรษท Nanko

• การเย%ยมชมนทรรศการ PV Japan 2014 Exhibition และเขาฟงการบรรยายพเศษ ณ Tokyo Big Siteหวขอ “Japan’s Feed-in Tariff Scheme: Review of 2 years Scheme and Future Steps” ผบรรยาย Mr. Keisuke Murakami, Ministry of Economy, Trade and Industry (METI)

เน)องจากการเดนทางจากสนามบน Haneda มาท) Tokyo Big Site ลาชา ทาใหเขาฟงการบรรยายในหวขอนไดแคในชวงทายไมนานนก (ประมาณ 10-15 นาท ซ)งพอสรปเนอหาการบรรยายไดดงน ^

• 90% ของโครงการพลงงานทดแทนในประเทศญ)ป นจะเปนโครงการผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตย• มการย)นขอตดตงการผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตยมากกวาท)คาดการณไวมาก (5-7 เทา) โดยเฉพาะ

อยางย)งกอนครบรอบปท)จะมการปรบลดคา FIT ลงจะมการย)นขอตดตงมากเปนพเศษเพ)อใหไดสทธ FIT เดมท)สงกวา

• เร)อง Interconnection เขากบสายสง เปนประเดนท)กลาวถงมากเม)อ 2-3 ปท)ผานมา• ในบางพนท)ของประเทศญ)ป น เชน Hokkaido, Okinawa แมจะมพนท)มากกวาในเมองใหญๆ แตกจะม

ปญหาเร)องระบบสายสงทาใหอาจไมรองรบกบการสรางโรงไฟฟาพลงงานแสงอาทตยขนาดใหญ (ขนาด MW ขนไป)

• ในอนาคตระบบ Smart system จะเขามามบทบาทมากในการใชพลงงานทดแทนรวมกบแหลงกาเนดไฟฟาแบบเดม

• การแกไขปญหา Bottle neck ของธรกจท)เก)ยวของกบพลงงานทดแทนคอ การเพ)มจานวนของ stak ◌าholder ใหมากขน

หวขอ “Japan’s Energy Policy and Photovoltaic Energy” ผบรรยาย Prof. Takeo Kikkawa, Hitotsubashi University

เน)องจากเวลาท)มคอนขางจากด ทาใหเขาฟงการบรรยายในหวขอนได ประมาณ 10 นาทเทานน ซ)งจะเปนการกลาวนาในภาพรวมท)วไป กอนท)ทางผจดงานจะใหคณะฯ ออกจากหองประชมเพ)อใหเขาชมนทรรศการในงาน PV Japan


2014 Exhibition ซ)งเปนนทรรศการท)ใหญและจดคขนานไปกบงาน Grand Renewable Energy 2014 International Conference and Exhibition ซ)งเปนการประชมวชาการและจดแสดงนทรรศการ ผลงานและผลตภณฑใหมตางๆ ของสถาบนการศกษาและบรษทชนนาท)ทาธรกจดานพลงงานทดแทน (พลงงานแสงอาทตย พลงงานลม พลงงานจากชวมวล รถยนตไฟฟา ฯลฯ เปนตน) โดยบรรยากาศของการเขาฟงการบรรยายพเศษและผลตภณฑท)แสดงในงาน PV Japan 2014 Exhibition สามารถแสดงในรปท) 16

รปท) 16 รปบรรยากาศของการเขาฟงการบรรยายพเศษและผลตภณฑท)แสดงในงาน PV Japan 2014 Exhibition


จากนนจะเปนการถาม ตอบ แลกเปล)ยนความเหน ประสบการณในชวง Business exchange โดยมตวแทนจาก JPEA ซ)งประกอบดวยบรษทชนนาตางๆ ในประเทศญ)ป นท)ทาธรกจดานพลงงานแสงอาทตย เชน บรษท Kyocera, Panasonic, Kaneka, Mitsubishi, Solar Frontier, Toshiba แนะนา ตว รวมตอบคา ถามและแลกเปล) ยนขอมล ประสบการณตางๆ กบผ รวมอบรมเปนเวลาประมาณ 1 ช)วโมง

2.5 เนอหา/องคความรท)ไดจากการเขารวมกจกรรมกลม (Group Discussion)หวขอ “Lessons learnt and preparation for the action plans”วทยากร Mr. Christophe Inglin and APOวทยากรไดบรรยายสนๆ เก)ยวกบขอมลเก)ยวกบความม)นคงของระบบสายสงไฟฟาและราคาคาไฟฟาของประเทศ

ตางๆ ท)เขารวมในโครงการ ซ)งขอมลดงกลาวจะสงผลตอการใชงานระบบผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตย ดงแสดงในรปท) 17 รวมถงการแบงกลมทางาน โดยมประเทศอนเดยและประเทศไทยอยในกลมเดยวกน โดยมโจทยจากผจดงานคอ

• What key insights did you learn?

• What inspired you the most?

• What was the most useful thing you learned?

ซ)งคาตอบสวนใหญจากผเขารวมการอบรมฯ สรปไดดงน ^

• What key insights did you learn?◦ การมเปาหมายท)ชดเจนเก)ยวกบการใชพลงงานทดแทน (เนนพลงงานแสงอาทตย) จากภาครฐ และ

การมงสเปาหมายดงกลาวอยางจรงจง

◦ การปรบเปล)ยนเปาหมายของผ ผลตแผงเซลลแสงอาทตยจากการสงออกมงสตลาดการใชงานภายในประเทศ

◦ การมแรงขบเคล)อนจากทกภาคสวนท)เก)ยวของ ทงดานนโยบาย ภาคอตสาหกรรม หนวยงานวจย สถาบนการเงน และภาครฐทงจากรฐบาลกลางและทองถ)น

◦ บรษท SME สามารถพฒนานวตกรรมใหมๆ ท)เก)ยวของและสามารถตอบความตองการไดทก value chain

◦ การกอสรางโรงไฟฟาพลงงานแสงอาทตยท)มคณภาพสง

• What inspired you the most?◦ Kyocera’s Kagoshima Mega Solar Power Plant◦ Solar tracking system ของบรษท Elm

◦ ผลงานดานวศวกรรมท)มคณภาพและมาตรฐานสงจากผประกอบการในประเทศญ)ป น◦ นโยบายสนบสนนการใชพลงงานทดแทนของจงหวด Kagoshima ท)มการอพเดท

• What was the most useful thing you learned?◦ ภายใตนโยบายและกลยทธท)ชดเจน การลดการใชไฟฟาท)ผลตจากโรงไฟฟาพลงงานนวเคลยรก

สามารถเปนไปได


◦ นโยบายท)ออกจากรฐบาลกลางสามารถปรบตามความเหมาะสมไดจากรฐบาลทองถ)น (โดยไมกระทบกบนโยบายและเปาหมายรวม)

◦ การคดเลอกและพฒนาเมองท)เขารวมโครงการ Eco-town ท)มความแตกตางทางดานเทคโนโลยกนไปในแตละเมอง

◦ นโยบายสนบสนนแบบ FIT มประสทธภาพกวาการสนบสนนแบบ capital subsidies

◦ การใชพนท)ท)ไมไดทาใหเกดประโยชนแทนท)พนท)ในเมองในการทาโรงไฟฟาพลงงานแสงอาทตยขนาดใหญ

◦ นโยบายสนบสนนการใชพลงงานทดแทนของประเทศญ)ป นนาสนใจมาก อาจจะถกนาเปนตนแบบและถกตดตามในประเทศท)เขารวมการอบรมฯ ครงน ^

รปท) 17 สรปขอมลความม)นคงของระบบสายสงไฟฟาและราคาคาไฟฟาของประเทศตางๆ ท)เขารวมในโครงการ

สวนท% 3 ประโยชนท%ไดรบจากการเขารวมโครงการ 3.1 ประโยชนตอตนเอง

◦ ไดเรยนรเก)ยวกบนโยบายการสนบสนนการใชพลงงานทดแทน (เนนพลงงานแสงอาทตย) ของประเทศตางๆ โดยเฉพาะอยางย)งประเทศญ)ป นและประเทศสมาชกท)เขารวมโครงการฯ และยงไดตดตามเทคโนโลยท)เก)ยวของกบการผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตยรวมถงดานอ)นๆ ท)เก)ยวของ

◦ ไดเปดมมมองใหมๆ ในการเรยนรแนวคด ทศนคต และการทางานของบรษทเอกชนในประเทศญ)ป น โดยเฉพาะอยางย)งบรษท SME วามแนวคดในการทางานอยางไรเพ)อใหสามารถอยรอดได รวมถงการไดเรยนรถงความมระเบยบวนย การมความรบผดชอบตอตนเองและสวนรวมของคนญ)ป นวาเปนอยางไร

◦ ไดมโอกาสพบปะกบบคคลท)เก)ยวของกบงานดานพลงงานแสงอาทตยทงในและตางประเทศ ทงจากหนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน ภาคการศกษา อนเปนการแลกเปล)ยนประสบการณ ความรและเปนชองทางในการสรางเครอขายกบหนวยงานตางๆ ทงในและตางประเทศในอนาคต


3.2 ประโยชนตอหนวยงานตนสงกด

◦ ไดมโอกาสพฒนาบคลากรใหมความร ประสบการณดานพลงงานแสงอาทตยใหมากขน และยงสามารถถายทอดความรท)ไดใหกบบคลกรภายในหนวยงาน ภายนอกหนวยงานและผสนใจอ)นๆ

◦ ไดเผยแพร ประชาสมพนธถงพนธกจ บทบาทของหนวยงานกบบคคลภายนอก ทงในและตางประเทศ

◦ สามารถนาเอาความร แนวคด ทศนคต และประสบการณท)ไดรบมาปรบใชเพ)อพฒนาหนวยงานใหมขดความสามารถในการทางานใหดย)งขน

3.3 ประโยชนตอสายงานหรอวงการในหวขอนนๆ

◦ สามารถนาเอาความร และประสบการณท)ไดรบมาถายทอดหรอปรบใชใหเหมาะสมกบบรบทของประเทศไทย เพ)อเปนการพฒนาองคความรใหกบสายงานท)เก)ยวของตอไป

3.4 กจกรรมการขยายผลท)ไดดาเนนการภายในระยะเวลา 60 วนนบจากวนสดทายของโครงการ

◦ ถายทอดความร ประสบการณท)ไดรบจากการอบรมใหทมงานฯ ภายในหนวยงานใหรบทราบ3.5 (กจกรรม เชน การฝกอบรมภายในหนวยงาน การบรรยายใหกบทมงาน บทความท ลงจดหมายขาวใน

หนวยงาน เปนตน โดยสรปรายละเอยดกจกรรม พรอมภาพประกอบ และใบลงช อผรวมกจกรรม)

◦ ยงไมม3.6 กจกรรมการขยายผลท)จะดาเนนการภายใน 6 เดอนหลงเขารวมโครงการ

◦ (อยในระหวางการหารอ) หารอกบหนวยงานท)เก)ยวของภายในประเทศถงความเปนไปไดในการผลกดนโครงการศกษาผลกระทบของการใชพลงงานแสงอาทตยท)มตอระบบสายสงการไฟฟาและแนวทางแกไข เชน ใชเทคโนโลย smart system (smart monitoring, smart energy management) เขามาชวย ซ)งในสวนของเทคโนโลยท)จะนาเขามาใชในการแกปญหา อาจตองการท)ปรกษาหรอคาแนะนาจากหนวยงานท)เก)ยวของจากประเทศญ)ป นเน)องจากไดมการศกษาและทดลองใชเทคโนโลยในงานลกษณะคลายกนมาแลวในประเทศญ)ป นกอนหนาน ^

3.7 (กจกรรมขยายผล เชน แผนงานกจกรรมท จะดาเนนการ เปนตน โดยสงเอกสารสรปรายละเอยดกจกรรม พรอมภาพประกอบ เม อเสรจส�นกจกรรมใหสวนวเทศสมพนธ)

◦ ยงไมม

สวนท% 4 เอกสารแนบ4.1 กาหนดการฉบบลาสด (Program) (ตามเอกสารแนบ)4.2 เอกสารประกอบการประชม/สมมนา (Training Materials) (ตามเอกสารแนบ)4.3 ประวตโดยสงเขปของวทยากรบรรยาย (CV) (ไมม)4.4 รายงานกอนการเดนทาง (Country Paper-Thailand) (ไมม)4.5 เอกสารนาเสนอผลงานหลงจากเขารวมกจกรรมกลม (Group Presentation) (ตามเอกสารแนบ)

_______________________________________

หมายเหต1. ตวอกษรและขนาดของตวอกษรท)ใช คอ Cordia New 14 pt.2. รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ ตองจดทาเปนรายบคคล และมกาหนดจดสงภายในระยะเวลา 60 วนนบจากวนสดทายของโครงการ


3. การจดสงรายงาน สามารถดาเนนการดวยวธตอไปน ^ก. ในกรณเอกสารแนบเปนซอฟตไฟล ใหบนทกไฟลรายงานและเอกสารแนบทงหมดลงแผนซดและจดสงมาทางไปรษณย หรอข. ในกรณเอกสารแนบเปนกระดาษ ใหสงไฟลรายงานทางอเมล ([email protected]) และสงสาเนาเอกสารแนบทงหมดมาทาง

ไปรษณยท)อย ... สวนวเทศสมพนธ สถาบนเพ มผลผลตแหงชาต

อาคารยาคลท ช�น 12 เลขท 1025 ถนนพหลโยธน แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 104004. การเผยแพร สามารถตดตามการเผยแพรรายงานการเขารวมโครงการเอพโอหรอรายงานท)จดทาโดยผ เขารวมโครงการเอพโอในโครงกา

รอ)นๆ ไดท) http://www.ftpi.or.th/ โครงการระหวางประเทศ / บทความจากผ เขารวมโครงการ /tabid/106/language/th-TH/Default.aspx 5. หากทานไมดาเนนการจดทาเอกสารหลงการสมมนาตามเง)อนไขขางตน สวนวเทศสมพนธจะจดสงหนงสอแจงการขนทะเบยน Black list

ไปยงหนวยงานตนสงกด โดย (1) ในกรณท)ไมจดสงรายงาน จะขนทะเบยนรายช)อของทานเปนการถาวรและหนวยงานตนสงกดเปนระยะเวลา 2 ป หรอ (2) ในกรณจดสงเกนกาหนดระยะเวลา 60 วน จะขนทะเบยนรายช)อของทานเปนระยะเวลา 2 ป นบจากวนท)สงรายงาน ทงน เพ)อใชประกอบในการพจารณาเสนอช)อเปนผสมครเขารวมโครงการเอพโอในครงตอไป


observational study mission on solar e nergy 6 7 % 28 ... · 5 mr. meiji sato nippon steel &...

Documents