observationes qiwedam,1436488/fulltext01.pdf · observationesqiwedam, circa collisionem...

16
OBSERVATIONES QIWEDAM, circa COLLISIONEM JUR1S COMMUNIS CUM PROPRIO, quas, CONSENT. AMPL. SENAT. PHILOS. UPS. PR.ESIDE MAG. JOH. PETRO SLEINCOUR, Moral. Et Polit. Profess. Reg. Et Ordin. IN AU DIT. CAROL. MAJ. DIE XVIII. JUNII Anni MDCCLXVIII. Η. A. M. S. dissertatione academica VENTILANDAS EXH1BET SAMUEL JAC. HAGMAN, ÖSTRO- GO THUS. UPSALI jE, Afud Johann, Edman , Reg» Acad, Ty*ogr.

Upload: others

Post on 02-Oct-2020

8 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: OBSERVATIONES QIWEDAM,1436488/FULLTEXT01.pdf · OBSERVATIONESQIWEDAM, circa COLLISIONEM JUR1SCOMMUNIS CUMPROPRIO, quas, CONSENT.AMPL.SENAT.PHILOS.UPS. PR.ESIDE MAG. JOH.PETRO SLEINCOUR,

OBSERVATIONES QIWEDAM,circa

COLLISIONEMJUR1S COMMUNIS

CUM PROPRIO,quas,

CONSENT. AMPL. SENAT. PHILOS. UPS.

PR.ESIDE

MAG. JOH. PETROSLEINCOUR,

Moral. Et Polit. Profess. Reg. Et Ordin.IN AUDIT. CAROL. MAJ. DIE XVIII. JUNII

Anni MDCCLXVIII.Η. A. M. S.

dissertatione academicaVENTILANDAS EXH1BET

SAMUEL JAC. HAGMAN,ÖSTRO- GOTHUS.

UPSALI jE,Afud Johann, Edman , Reg» Acad, Ty*ogr.

Page 2: OBSERVATIONES QIWEDAM,1436488/FULLTEXT01.pdf · OBSERVATIONESQIWEDAM, circa COLLISIONEM JUR1SCOMMUNIS CUMPROPRIO, quas, CONSENT.AMPL.SENAT.PHILOS.UPS. PR.ESIDE MAG. JOH.PETRO SLEINCOUR,

till

krono · befallningsmannen,ÅDLE OCH HÖ,

IL, ELIAS EKEROTH,SAMT

comministern,ÅREFÖRD/GEOCH

IL, SAMUELSE V EN IU S»: '

mine högtårade herrar morbröder.

/12[ten plågfed, inga affigter hafva förmått mig, attnyttja Edra namn, då jag framgifver detta ungdomsförföket. Om jag derigenom höde till, att fkaffa det [am¬ma något fortroende, hade jag Ja mycket floire fkaZ dertill,/om Edra dygder och förtjenfler åro (lorre, ån många an¬dras, fom ined flora namn och åhretitlar lyfa. Jag hardock vågat det, allenafl i den affigt, att de, fom tagade[Ja hlad i fina händer, och dem igenomögna, må fe, attjag är en, af Eder gynnad, med ömhet och vålgerningaromfattad och upphjelpt, fornt årkanfom Jlagtinge, Jom, ån-nu oförmögen till något annat tackfomhets prof, framhäv-dar att vara

eder

Qdmjukafie tjenaresamuel j. hagman.

Page 3: OBSERVATIONES QIWEDAM,1436488/FULLTEXT01.pdf · OBSERVATIONESQIWEDAM, circa COLLISIONEM JUR1SCOMMUNIS CUMPROPRIO, quas, CONSENT.AMPL.SENAT.PHILOS.UPS. PR.ESIDE MAG. JOH.PETRO SLEINCOUR,

/. λγ. 7·ξ. I

'i Deus eft, omninm, fana rarioneuon aburenrium, fententia, ens fim·plicicer & iine conditione necefla-rium; ita etiam, vi hujus praeftan-ci>,continet rarionem exfiftendie ΓηίΕin fe ip o) adeo ut exfiftat per ef·

fentiam, ur dicirur , fen naturam fuam* Ex hacpoteftace Divina derivantur & Deo tribuuntur o-mnes ac lingul# perft&iones, tam naturales, quammorales, qn# conjun&im conftituunt perfe&am acabfolucam illius majeftatem. Ut excellentiffima haecvis clariifimis argumentis ac iignis luceret, hörni-nem Deus creavir, qvem rands ornavit perfe£tio-nibus, quantae in hoc ens finitum cadere poterant,quas nequicquam vel fruflra non e(Te datas, facileunusquisque animadverdr, fed inprimis eo tende-re, ut gloria Creatoris illuftretor & felicifas homi-nis in ampliorem gradum promoveatur. Cum au-tern deploranda experienda fatis fuperquc docear,horrendam mukitudinem criminum, maximanque

A pro

Page 4: OBSERVATIONES QIWEDAM,1436488/FULLTEXT01.pdf · OBSERVATIONESQIWEDAM, circa COLLISIONEM JUR1SCOMMUNIS CUMPROPRIO, quas, CONSENT.AMPL.SENAT.PHILOS.UPS. PR.ESIDE MAG. JOH.PETRO SLEINCOUR,

@ ) * c @

proclivitacem ad mala patranda ab ipfa infantia es-te contraftam, nunquam fåne cum fapientia, fanfti-tate & bonitate Dei > ut entis perfeftiflimi, conne-ftere poflumus )( illum homines , tot tantisque im-perfeftionibus laborantes, tot vitiis obrutos condi-difie. Refta itaque diftitat ratio, hominem propriaculpa ac fcelere % Dei jura violafle, Ejusqne maje-ftatem keilfle* quo miieriam hane fihi attraxeritr.Deus autem, qnse Illius fumma eft bonitas, eos, quiin apertam perniciem incurrerunt, non prorfus de.feruit, fed, ne fine fuo excideret, i tios fuperitttes &fatvos, voliiir. Ut pernicies igitur & interitus ho-minis Deo difpHcuit, quod ex ftne creationis & ccn-fervationis facile colhgitur; i ta quemlibec fummaope niti decet, ut ad hunc mundi Opificis ac JE.dificatoris fcopum collineat, & ftatum fuum perftce-re feiicioremque reddere poilit , de eo totos diesnoftesque cogirare. Hinc prono veluti alveo fluurttobligaciones, homini injunftae, quae nibil aliud funt,quam neceffitaces. morales agendh Ex obligacioni-bus oriuntur jura, (inequibus obligationibus fatisfic-ri nequir. Sunt vero haec jura, alia communia, quaeomnibus hominibus con,ven tunt j alia propria, quaefacultatem concedunt omnes alios ufu rei excluden-dt. Cum haec ipfa jura communia ac proprfa faepecolliderc ac fecum pugnare videantur, & fere o-

'

mnium iit Centen tia, hac vincere illa; c irea hane do¬ft rinam brevicer ilriftimque aliqua monere mihie.il animus.. Quam parum valeant exigui mei inge-nii vires iatis Centio; Benignitatem itaque tuam hu-

ma-

Page 5: OBSERVATIONES QIWEDAM,1436488/FULLTEXT01.pdf · OBSERVATIONESQIWEDAM, circa COLLISIONEM JUR1SCOMMUNIS CUMPROPRIO, quas, CONSENT.AMPL.SENAT.PHILOS.UPS. PR.ESIDE MAG. JOH.PETRO SLEINCOUR,

• ) 3 ( ®

manitatemque B. L* expeto, qua? mihi pollicetur,(i quid minus ornate, minus apte, de horum ju-rium pugna excudero » te nimis feverum non a"Gurnm efie cenforem.

§. ILJus a moralis Philofophiae DoGoribus multi-

plici iumitur feniu* Nobis jam infervic fignifica·tus, quo definitnr per facultatem moralem agendi.Tum enim dicimus jure agere» quando, fal va a&io-nis rcGicudine, quod bonis moribus ac finibus con-veniat, agimus; nulio autem agimus jure, fi quidfuicipiamus, quod ianEUcati Dei ac rerum finibusrepugnet. Hinc porro dividunpjr jura, in Univer·falia vel fivgularia, conata vel accfuifitcty Ahfoluta velfiypotbetica, Primitiva vel Derivativa, Ρerfetta vellmperfetta , Comfflunia vel Propria; Simul eriampatet tot dari jura, quot obligationes, quie ad feinvicem femper referuntur, adeo ut, nec jura fineobligarionibus, nec hx fine illis, concipi ac incelli-gi pofiint. Quoniam Deus O. M# hominem crea-vic, ideoque voluic illum exfiftere, non bruteri1nianimalium more^quae licet ordinem fervent, indin-Gumque naturalem fequantur> tamen, ut fine intel¬ligentia ) fic fine juribus ac obligadonibus vivunr, fedut vitam fapienter & commode tranfigeret. Qnodautem Deus vult, vult iapientiffime. Qvarenus fi-nem voluit, voluit etiam fubfidia ac adjumenta. Fi-nis a Deo intentus obcineri non potuic, fine cerrisviis ac rarionibus. Quatenus homo a nafura obli-garetur ad gloriam divinam illuftiandam, fuamquc

A 2 &

Page 6: OBSERVATIONES QIWEDAM,1436488/FULLTEXT01.pdf · OBSERVATIONESQIWEDAM, circa COLLISIONEM JUR1SCOMMUNIS CUMPROPRIO, quas, CONSENT.AMPL.SENAT.PHILOS.UPS. PR.ESIDE MAG. JOH.PETRO SLEINCOUR,

@ ) 4 ( ·& aliorum falatem amplificandam, tot facultates nc-ceifario concedi fas erat,rquot requirerentur ad fatis-faciendum obligationi naturali. His remediis & in-flrumcntis uti licet, donec non cönjun&a fuerintcum offenfionc Dci, & aliörnm injuria ac Isefione- Siautem jura unius, cum aliorum cujus demumcun*que generis juribus collidantur, exceptio eft facien-da, & quidcm ita, ut jus minus cedat majori, &majus vincat minus; quod ipfum non tam intelli-gitur, ut vulgaris eft fententia, ex praeceptis adfir-mantibus vel negantibus, fed ex iocietatum feu con-jun&ionum finibus eorumque majori vel minori con-venientia cum civitate Dei maxima; adeo ut ne qui-dem regula ifta, Sibi quilibet efl proxfmus fempervaleat) nifi officia, nobis & aliis cribuenda, fint e-jusdem juris & ordinis.

III.Inido rerum, hominibusin communione nega¬

tiva, ut dicicur, viventibus,nemini jus eratalios uiurerum difideratarum excludendi, quod non foluminnuere videntur Sacrae Litterae, G. I. v. 28) 29.Sed etiam docent veteres fcriptores profani, fuin-ma lande extollentes faeculum hoc anreum, quorumPrinceps Virgilius ita quoque canic, Georg.I. v.ny*

Nulli Jubigebant arva coloni,Nec fignare quidcm, aut pnrtiri iimite campmn,Fas erat: in medium qucerebant: ipfaque tellusOmnia liberiusy nullo pofcente, ferebat.

Negant, ullos agrorum tunc fuifle fines, ulloslimites, pofitis adhuc in mediQ rebus» ac univerfi

bu-"

■· ./ - .v

Page 7: OBSERVATIONES QIWEDAM,1436488/FULLTEXT01.pdf · OBSERVATIONESQIWEDAM, circa COLLISIONEM JUR1SCOMMUNIS CUMPROPRIO, quas, CONSENT.AMPL.SENAT.PHILOS.UPS. PR.ESIDE MAG. JOH.PETRO SLEINCOUR,

/

G ) ί ( Φhumani generis ufibus ita relikts, ut nullus earumufu, niii per nefas, excludi potuerit. Si inter pau-cos perftitiflet genus humanum,& ratione non ab-iifi fuifTent homines, non opus fuiile, primaevae com-munioni, de cujus exiiftemia, indole ac riiuturni-tate non muita habeo dicere, adhibere auxiliariasmanus, morumque & vitae mutationem facere, fa-cile patet; nec miier adeo hic fniifet ilatus, ut vo-lunt multi, non fatis aequi illius adHmatores, variasinterferentes rationes, vitae genus omnium primumdiflvadentes: nimirum inopiam, virium propriarumimbecillitatem, ruilicitatem incultosque mores, acartium, fcientiarum, multarumque vircucum igno-randamj ac bellum omnium in omnes. Sed haecomnia adeflent non per fe, fed vi aliena 5 & finedubio potius malitiae hominum, quam ipii flatui funtadfcribenda. Ratione re&rice, ac virtute duce, vi¬ta haec, fi voluiflent homines fuis deliciis non ca*

ruiilet;& neicio annon iirnplicior Si nacurae huma-nae convenientior confvetudo, cum aliis jungenda»prseferri deberet vitae nimis artificiofae, quae ita eft;vanitati adcommodata, ut falfae non minus, quatnverae neceiiicates diglutiant omnia, vivendique ra-tionem fat moleftam fufpe&amque reddans Exi*ftirnaverim igitur , nerainem negaturum, a Deo con»ceflum fuifle Jus, tantum de rebus, in communio*ne exiftentibus, earumque fru&ibus, fibi arripien-di, quantum ufus & necefiitas vitae poftulet; hurrc-que ftatum rerum fuifle fatis commodum, quamdiunulia adhuc inter homines malitia, nulla fraus, nul-

A 3 Is

Page 8: OBSERVATIONES QIWEDAM,1436488/FULLTEXT01.pdf · OBSERVATIONESQIWEDAM, circa COLLISIONEM JUR1SCOMMUNIS CUMPROPRIO, quas, CONSENT.AMPL.SENAT.PHILOS.UPS. PR.ESIDE MAG. JOH.PETRO SLEINCOUR,

β; 6 ( βla fuperbia, nulla invidia 3 nulla focordia, locunihabuit.

.ξ. IV.Sed poftquam cxfpe&ari non potuit, ut ratio

profit, appetitus obtemperenc, condicio illa fubii-itere non poteft: Qootidiana enim experiencia iatisfuperque docet, quoc fint capita, tot efte fenfus,in-duftriarn languefcere, mutuamque caritatem , legenaturali, omnibus etiamfi prafcriptam, ex animisamovcri, raramque in his cerris efTe avem ; ut ni-hil jam loquar de reliquis malis ac vitiis innume-rabilibus, quar fortem humanam adfligunr. Et quis,in hane malorum lernam oculos . conjiciens, non

concedat, homines in hoc ftatu, miferrimam träns-a&uros fuiife vitam. Praelertim, cum humanumgenus, ad i^numerabilem prope nlultitudinem cre-fcendo fnrgcret, & res communes omnibus fuffi-cere non poffent, nifi omnes sequo & aquali nifuad seq ales fru&us & commoditates, manus operam-que conferrent, quod a multitudine, ad vitia prona, nee exfpefhri, nec prseflari potuit. Neceflariaigitur fuit poiTeffionum ac domimorum origo , &eommunio prima* va non conftare potuit, ηιίϊ for¬te temporc illo recenti, quando largns rotius terrneiinus penusque, paucis paténs, fufficiebat. Mulrsefuerunc pnrcerea rationes, dominii introdii&ionemfuadentes: fecuritas nimirum, ucilitas ac jnftitia, quaslocnm non habcrent, fi quilibet fui efT-f jnris, ibJique ad omnia adirus pateret. Et quid multa?ci-vicatis neceffitas non alium agnofcit matrem, quam

ma-

Page 9: OBSERVATIONES QIWEDAM,1436488/FULLTEXT01.pdf · OBSERVATIONESQIWEDAM, circa COLLISIONEM JUR1SCOMMUNIS CUMPROPRIO, quas, CONSENT.AMPL.SENAT.PHILOS.UPS. PR.ESIDE MAG. JOH.PETRO SLEINCOUR,

) 7 ( #

malitiam, fraudem vimque humanam. Et quoniamipfa Lex naturse injungit homini, majus bonum prae-ferre minori, iila ipfa, pofica hac hypothefi, domi-niorum introdu&ionem obligationibus addidit, atquefic res defierunc effe nullius , in propriecatem eomodo reda£laey ut tamen jas omnium commune nonfit exclufum, nemini quippe auferendum. Incfdi-mus ergo in quxfiionem, quodnam horum juriumalteri fit prieferendum, quando utrique farisfieri nonpoteft* Communiter ftatuitur in caiu colliilonis, jusproprium vincere jus commune; quod facilis eti-am darem, nifi hoc adfertum nimium generale >

nullisque fere terrainis éircumfcriptum aut finitumeftet*

ξ. V.Inprimis Illuftriifimus Wolffius, cujus merita

In Philofbphiam omnem fupra noflras laudes lon-ge funt pofita 5 nimis generalirer , nulla adhibita re-ftri£Honer dicit: Si jus omnium hominum commu¬ne cum proprio collidcitur proprium vincit commune yvid. ejus J. Ν. Tom. III. §. 323. Duo circa bancthefin obfervo, primum, quod illam admittat Illufi:.Vir fine probationej deinde, quod adeo generali-ter concedi non pofilr.. In demonrtranda fua fen-tentia dicit: qui jure communi uti vult, cedere po-tius debet eiy qui jure utitur proprio, quatn ut pra·tendere pojfit, hunc, in. gratiam Jui, juri propriocedere debere; Sed hoc ipfum efiet probandum, cumfundarnenti loeo fubfiernatur veritati, quam defen-dk; fed non probavih, Et ne quid difiimulem; en

Page 10: OBSERVATIONES QIWEDAM,1436488/FULLTEXT01.pdf · OBSERVATIONESQIWEDAM, circa COLLISIONEM JUR1SCOMMUNIS CUMPROPRIO, quas, CONSENT.AMPL.SENAT.PHILOS.UPS. PR.ESIDE MAG. JOH.PETRO SLEINCOUR,

A ) 8 ( fl»mexnm verborum: 6V inquit jus omnium bominttmcommune-, cum proprio collidatur s proprium vin-cit commune. Si enim jus tibi fuerit proprium 5

eodem excludis ceteros omnes §. ipa Sed non fem¬per. Si vero jus fuerit omnium horninum cåmmune,alias quicunque eodem te excludere nequit. Eciamhos exceprionem pacitur. Quod Ji ergo jus omniumbominum commune cum proprio collidatur, adeoquealiquid fieri debeat, vel contra jus tuum proprium,vel contra jus omnium commune (ξ. uo.Ont.) Quijure Lommuni uti vult cedere potius debet ej9 quijure utitur proprio, quam ut pr^tendere po(Jit, huncin gratiam fui proprio cedere debere. Exceptio ig i-tur, qu<e hic facienda ($. no.Ont.) cum fieri debeatpro jure proprio ; jus proprium commune vincit.Addit aliud magis dedu£tum, dicendo: Si jus com*mune cum proprio collidatur9 cum jus fit facultasmoralis agendi (§. 156. Tom. I. Ρbil. p, Univ.) Acliotibi licita, repugnat attui, quo alter, vi juris pro*prii te excludere potefl, non quide?n per fi>fed exaccidente, quatenus fcilicet illa patrari nequit9 nififacias, quod invito altero a te fieri baudquaquam pot«eft ( §. tip.p. 2. /. N. & 510· Ont. ) Quod fi ergo teeodem excludere voluerit alter, aut omittendwn eft,quod alias iicite facere poteras, aut faciendum, quodeft contra jus alterius , conjequenter injuria alterifacienda. Quonia?n igitur alter, jure fuo ufus9ne tu hoc facicis prohibet, atque adeo tibi injuriamnon facit; nemo autem alteri injuriam facere de·bet, tu ρöhus ab ufu juris abfttnere debes, quam al-

Ur5

Page 11: OBSERVATIONES QIWEDAM,1436488/FULLTEXT01.pdf · OBSERVATIONESQIWEDAM, circa COLLISIONEM JUR1SCOMMUNIS CUMPROPRIO, quas, CONSENT.AMPL.SENAT.PHILOS.UPS. PR.ESIDE MAG. JOH.PETRO SLEINCOUR,

Φ ) 9

ter, confequenter jus propriwn alterim vincit com*mune. Hane aifertionem vaiere interdum, amba-bus concedimus manibus, interdum autem non, ju-re contendimus. Si (ine examine illi adquiefcere-mus , verendum eflet, ne confeBaria humano ge-neri & damnofa & falfa inde deduci poflent, quip-pe quae> com in omnibus domimrnti pbdavtiae ar¬ma non facile excuti poffint, avaritiae latebram fubliciti involucro fatis fecuram, darent.

VI.Fatemur, fi attendamus ad verba Philofophi,

alibi confpicua, fummum virum hane fuam ien-tentiam cancellis circumfcripiiife, nos potius in a-nimum inducere debere, quam ut dicamus, illumin aliis locis iibi eife contrarium. Inter alia haec e-

jus leguntur verba: Oominia, ait, introduci nonpotuerunt, nifi cum tacita hac reftrtåiwne^ ut,fi incafu emergente contingat alicui penitus auferri ne-cejfarium rerum ufum, eidem jus aliquod com-petat in eas res, qua funt in dominio. Excipitheic, & coarBat juris proprii limites, communiconterminos ac finitimos, in maxime urgente ne.ceffitatis cafu 5 & quis non videt termini hujus x-quitatem, quam tamen faepifTime eife obfervandam,exempla, mox adferenda, funt probatura. Si quae-ratur igitur, quae rationes nobis facem praeferant, uthane rem refte decidamus,inque iingulis cafibus fcia-mus , quid juftum iit, vel fecus; quae fequuntur,rem fatis explicabunt. Primaria regula, quae infer-vic hujus generis quseftionibus enodandis, haec eft:

B : ' SiV . - ·- ' ·'"

Page 12: OBSERVATIONES QIWEDAM,1436488/FULLTEXT01.pdf · OBSERVATIONESQIWEDAM, circa COLLISIONEM JUR1SCOMMUNIS CUMPROPRIO, quas, CONSENT.AMPL.SENAT.PHILOS.UPS. PR.ESIDE MAG. JOH.PETRO SLEINCOUR,

Φ ) ΙΟ C @Si jus proprium & jus commune dire£fce fibi re-pugnant,& verfantur circa eandem rem , feu ut di-citur, idem habent objeftum, & prasterea jus pro¬prium per fe & naturam fuam fie circumferiptio,feu, ut Philofophi loquuntur, limitatio & reftriftioJuvis communis, per ipfam legem naturalem con-cefla, tum Jus proprium praeferendum eft juri com-muni» & hoc ipfum maxime vincic, in cafu colli-fionis; nam fic nihil aliud eft, quam confe&ariumquoddam Dominii, feu Juris proprii, pro arbitrionoftro, de re difponendi , & continet quafi ceftio-nem quandam ab omnibus in me derivatani, qua*una cnm portione mei Juris in illa communione,conftituit jus perfeftiifimum. Verum enim vero o-mnia non funt ira comparata, ut cedi poflint aliis:non eft nobismet dominium vitas noftrae, adeoqueillåm non poflumus confecrare juri alias proprio,quamvis perfe&iftimo , nifi fingulares accedant ra-tiones. Perfe&io noftra, quamvis ad eam quaeren-dam fit fenfus intimus, acerrimusque fti.mulus, gra.dus etiam habet fuos. V Quo plura confpirant ad ae.quandum ftatum noftrum, eo major evadit perfe-£Ho>quam harmonia, ordo & inde fluens roburcon-ftituunt» Quo magis & propius Creator & hominesinter fe conciliantur ac conjunguntur, & finibus a'£b'ones conyeniunt, eo altius tollimur & perfe&ioresreddimur. Et quum hinc non liceat nobis minusbonum prafterre majori, videndum eft, ne ceflio,feu limitatio juris communis fit iniqua, id eft, ta¬lis, ut obligationibus & juribus, ad perfe&ionem

no-v'

, \ - V ^ v — 7.

Page 13: OBSERVATIONES QIWEDAM,1436488/FULLTEXT01.pdf · OBSERVATIONESQIWEDAM, circa COLLISIONEM JUR1SCOMMUNIS CUMPROPRIO, quas, CONSENT.AMPL.SENAT.PHILOS.UPS. PR.ESIDE MAG. JOH.PETRO SLEINCOUR,

nodram qua?rendam, repugnet. Rem claricrem red-dunt exempla. Ed mihi jus propritm impedien»di, ne quis irgrediatur in meum prarrm; interimhoc jus cedit Juri communi omnium, in eo cafu,pbi quis j ut iffngiar latrones, cogicur inrrare» utprofpiciat virae fuae; & fi fiegavero, Jus illi ed viingrediendi; Nam dominii proprieras introduci nonpocuit contra jus commune; nemini auferendum.($■ 40·

§. VII.Sed dicis: fieri tame η pcilet, ii Juri proprio

vis quiedam inferretur, ut maxima mala imminerentcapitibus dngulorcm hominnm,Juribus dominii mu·nitorum, adeo ut fsepe vita eorum perielitaretur*Quae praecedenti paragrapho addnximus, fatis pro-bant, nos ita minime extendere jus commune, quinin ejusmodi caiibus, quorum jam mentio injefra ed,re&e neget & impediat domintis > ii alter ingredivelie äc irrumpere, quando ejus cum periculo &maximo damno iit conjun&um. Adeoque diximus,fententiam Wolffianam, in opere majori defenfam,eiie veriflimam, cum jus proprium ed per fe & iuanatura limitatio, quae legitime juri communi impo-ni potuit: e, g. Ed terra, vel regio, anrea com*munis omnibus & venationi indituendie maxime ad-commodata; Pars hujus terrae, mihi propria ed fa-£fca; ergo nemini, nid mihi jus ed in hac terrae par¬te venacum ducendi canes. Vides heic jura circaeandem verfari rem. Contra vero fingamus, a-mnem eiie, in qua navigatio ed omnibus eommunis:

B a fin-

/

\

Page 14: OBSERVATIONES QIWEDAM,1436488/FULLTEXT01.pdf · OBSERVATIONESQIWEDAM, circa COLLISIONEM JUR1SCOMMUNIS CUMPROPRIO, quas, CONSENT.AMPL.SENAT.PHILOS.UPS. PR.ESIDE MAG. JOH.PETRO SLEINCOUR,

@ ) »a ( ®

fingamus etiam partem hujus fluvii ceffifle cuidati,lic ibi pifcationem inftituat; Tum hic ipfe, licetnunc aflu pifcetur, navigantes impedire non pot-efh Nam jus pifcandi illi concedi non potuit» η i Iifal va libercate & ialvo jure navigationis contmunis.In priori exemplo, Jus proprium & jns commune,ut mox monui, dire&e opponuntur circa idem oh.je&um: quare refte proprium viucit; Nam heic ex.cepcio auc rertri&io eft legitima Juris commanis.Sic navis vends agitata,per jus commune, tum pras^valiturum? ingredirur portum quemcunque, ut far*ta te&aque maneat; fed ii peite fueric infe&a, ei a-fylum re&e negatur; Nam portus infervire non pot-efVfaluci omnium iimul, in hoc articulo rerum.Ratio fatis eft in promtϋ, cur Jus proprium heicprasvaleat: nain eum in finem dominia funt intro-dufta, ut, in re eadem, palma iisdem iit deferenda.Et haec fuere, quse monenda e re duxi, circa col-liiionem Juris proprii ac communis. Fere eademcirca jus Prrefcriptionis, ubi eadem fpecies quredamJurium regnat, moneri poftent, ubi multum väcil-lanc Scriprores, quando quaeritur, quodnam fic ve¬rum ac legitimum fundamentum Ufucapionis, f.Praicriptionis. Ut de re omnes conveniunt, ficeandem etiam cum Woiffio fequuntur regulamil^natura dat jus ad eos affus, ftne quibus dominio-rum certitudo obtineri nequit. Sed cum haec regu-la fallat, tota demonrtratio eft lubrica: Nam cui,rem re&e ponderanti perfuafum efle poteft, Legemnaturalem darejus ad omne illud, quod dominium c

no-

\

Page 15: OBSERVATIONES QIWEDAM,1436488/FULLTEXT01.pdf · OBSERVATIONESQIWEDAM, circa COLLISIONEM JUR1SCOMMUNIS CUMPROPRIO, quas, CONSENT.AMPL.SENAT.PHILOS.UPS. PR.ESIDE MAG. JOH.PETRO SLEINCOUR,

@ ) 13 ( @noftrum redderet certum ac ftobile ? hoc praeftantfaepe fal fa fcripta, falfiteiles, utnihil dicam de fal-iis juribus jiirandis,, quae heic mnltum valent. A·Jiud igitur, ne abfurda admittamus, fundamentumerit, quo nitatur laudatum iliud jus. Quodnam ve-ro? Hoc fequens prudentioribus fe facile commen-dat: Lex naturalis nobis dat jus ad omne id,quodrios reddere poffit certos &convi&oss quod eajn-ra } quse poffidemus, ad nos jufte ac legitime per-tineant. In cafu dubio vero pro nobis pugnat, ίϊbon« fidei iimus pofleifores, & in pofterum futu-ri fimus. Nifi nos vel nimium flriäe, vel late ni-mis conciperemus regulas legesque, earumque ra«tionern indagare negligeremus, multas difceptatio·nes litesque exinlarent. Dc cetero etiam heic,, ucin reliquis negotiis humanis, confidera, non quidtibi fic utile in cafu fingulari, fed, quid juftum ho-nefhimque (it. Si vel annulum Gygis baberes,nbhil plus tibi licere putes, quam fi non haberes;

honefla enim bonis viris, non occulta*quamin tur.

SOLI DEO GLORIA.

& $

& &

Page 16: OBSERVATIONES QIWEDAM,1436488/FULLTEXT01.pdf · OBSERVATIONESQIWEDAM, circa COLLISIONEM JUR1SCOMMUNIS CUMPROPRIO, quas, CONSENT.AMPL.SENAT.PHILOS.UPS. PR.ESIDE MAG. JOH.PETRO SLEINCOUR,

Till AUCTORN.

Ful dett ti lerg, i dejfa lundar ,Jag tufen namn pd lagrar fkdr:Frdn ögat saknar , tills det blundar,.Mm mdfla kdnfla vänfkap dr.Ja, i Jielfva famnen ömmar\En fyn mig ter en dlfkad hamn,Med Honom talar jai i drömmarOch fracker ut en fdfdng famn.Jag (er det fällt, där Vettet krönes\Jag lärdoms Guden tala hör; -De blad hvaraf en Vän bclönesJag med den lyftna handen rör.Men fnart, ur dejfa lekar fluten,Jag vaken bort i öknen gdr :Min glade tid ar här förfluten,En fvdr och ovifs jörejlär.

Dock Du mäfl ömme Vän jag ägerj,Myn käre hälft, min andre jag,Det nöjet mim öfverväger,Att fe Dig lönt och nögd en dag.Dd jag frän helgda bigren fiänges,Sd btir jag fkadeslös i Dig:Ndr kränjcn pd. Din hjejfa hanges,Sd tycker jag man kröner mig.Jag kan ej måla har mitt hjerta\Ditt eget dr defs bild och tolk.Jag vet ej om det mig bör fmårtaAtt det ej kdns af annat jolk. * ^Jag- endafi dejfa orden Jfkrifver ,Till hugkomfl uppd gamla dar :En fuck Du vijl mitt minne gifver,Dd Du Ditt verk för rojkiill tar· -

JOHAN HUSS Abrahamsson.

A Γ Auteur> Son COUSIN.Il n'ya pas des liens plus Sacrés, que ceux du fang,mais feftime & la reconnoiilance les rendent plus forts.Vöus n' aves pas épargné vos dumieres pour eclairermon efprit & Votre exemple a gravé dans mon cocucles fentimens de vertu que je refpc&e en Vous. Pe-netré de la 'reconnoiilance que vos ioins in' ont in-fpiré > je ferai eternellement

Mon COUSIN

tiotre trésbumble JerviieurEREDRIQUE BROBERG.