ocak 2017 e-bÜlten sayi:4 ekİm, kasim, aralik · bu İŞ Çocuk oyuncaĞi deĞİl e-bÜlten...
TRANSCRIPT
OCAK 2017 E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Bir kız ccedilocuğunun oumlnuumlne beyaz bir kağıt koyup sıradan bir guumlnuumlnuuml ccedilizerek anlatmasını istesek sizce nelerle karşılaşırız Herhalde birccediloğumuzun aklına aynı resimler gelir Okula giden bir kız ccedilocuğu ya da oyuncak bebeği ile oynayan bir ccedilocuk ip atlayan ccedilocuklar bahccedilesinde buumltuumln ailenin bir arada olduğu kırmızı kiremitli evler dağların arasından doğan kocaman bir guumlneş
Peki bunların yerine traktoumlr uumlzerinde tarlaya giden topladığı mahsulleri sırtında taşıdığı boyundan buumlyuumlk sepetin iccediline dolduran bir atoumllyede dikim makinelerinin başında ccedilalışan ya da kendisinden yalnızca birkaccedil yaş kuumlccediluumlk kardeşini guumln boyunca kucağında taşıyan bir ccedilocuk goumlrmek Hiccedil de beklediğimiz resimler değil oumlyle değil mi Peki bu resimlerin Tuumlrkiyersquode yaşayan yuumlz binlerce ccedilocuğun hayatlarını yansıttığını soumlylesek
Hayata Destek Derneği olarak Ccedilocuk Koruma Programımız kapsamında işbirliği iccedilinde olduğumuz Terres Des Hommes (TDH) adlı ccedilocuk hakları kuruluşu yanı sıra Kindernothilfe ve Save The Children gibi uluslararası kuruluşlar duumlnyanın farklı boumllgelerinde bir kampanya başlattı Ccedilalışan ccedilocukların oumlykuumllerini derlemek hayatlarına dokunabilmek iccedilin 25 uumllkede suumlrduumlruumllen kampanyanın bir ayağını da Tuumlrkiyersquode Hayata Destek Derneği olarak biz yuumlruumlttuumlk
ldquoŞimdi Konuşma Zamanırdquo adlı kampanyanın temeli duumlnyanın her yerinde birccedilok farklı sektoumlrde karşılaşılan ccedilocuk işccedililiği sorununa ccedilocukların goumlzlerinden bakmaya sorunu ccedilocukların kendi ifadeleriyle tanımlamaya dayanıyor Buguumlne kadar yetişkinlerin ldquotanımladıklarırdquo ve ccediloumlzuumlm uumlretme ccedilabasına girdikleri ccedilocuk işccedililiği sorunu bu kez konunun oumlzneleri olan ccedilalışan ccedilocuklar tarafından tarif ediliyor Ediliyor ki ccedilocukların sesleri onların hayatlarını ve ccedilalışma koşullarını ilgilendiren kuumlresel politikaları şekillendirebilsin Yani ccediloumlzuumlm tepeden inme değil de aşağıdan yukarı ccedilocuklardan buumlyuumlklere doğru gelsin ve ccedilocukların yaşadığı gerccedilekliği kapsayabilsin
Ccedilocuk Koruma ekibimiz işte tam da bu nedenle İstanbul Hatay Urfa merkez ve Viranşehir boumllgelerinde ccedilalışan ccedilocuklarla bir dizi odak grup goumlruumlşmesi yaptı Onların yaşam oumlykuumllerini oumlğrenebilmek ve duumlnyalarına iccedileriden onların goumlzuumlyle bakabilmek amacıyla ccedilocuk işccedililerin ccedilalışma koşullarını onların ağzından dinledi
Bu goumlruumlşmelerin merkezinde iki ana aktivite bulunuyordu İlk olarak ccedilocuklardan kendilerine dağıtılan kacircğıtlara bir iş guumlnlerinin zaman ccedilizelgesini ccedilıkarmalarını istedik Ccedilocuklar saat saat neler yaptıklarını yazdılar ccedilizdiler Tarlalar sepetler ccediladırlar bulaşık leğenleri traktoumlrler ingiliz anahtarları tornavidalar patronlar ve yetişkinlerin duumlnyasına ait daha birccedilok imge ccedilocuk eller tarafından betimlendi
İkinci aktivite ise ldquoVuumlcut Haritasırdquo adını verdiğimiz yine ccedilizim uumlzerine kurulu bir ifade tekniği Bu defa ccedilalışma daha ccedilok ccedilocukların ccedilalışma ortamlarına odaklanıp iş yaşamının ccedilocuklarda hissedilen etkilerini ortaya ccedilıkarmayı amaccedilladı
Bir ccedilocuk bedeninin sığabileceği buumlyuumlkluumlkte bir kacircğıdın uumlzerine katılımcılardan birinin vuumlcut kalıbı ccedilıkarılarak bu bir tuumlr harita olarak kullanıldı Bedenin bir tarafı olumlu diğer tarafı ise olumsuz duygu ve duumlşuumlncelere ayrıldı Vuumlcuttaki belli uzuvlar kullanılarak goumlruumlntuumller sesler kokular soumlylenen soumlzler uumlstlenilen sorumluluklar yenilen yemekler yapılan işler uumlzerinden iş yaşamının fiziki ve duygusal etkileri deşifre edildi Oumlrneğin ldquoİş yerinde neyi duymak hoşunuza giderrdquo diye sorduğumuz ccedilocuklar ldquoPaydos sesinirdquo yanıtını verdiler
Ccedilocukların soumlzluuml anlatımlarında ilk goumlze ccedilarpan şey ses tonlarındaki sıradanlık ve kabullenmişlikti Ccedilocuklar aslında kendilerine oldukccedila yabancı olması gereken işleri tıpkı okula gitmek ya da oyun oynamak gibi kabullenmiş durumdalar Gerek ailelerin gerekse işverenlerin onlara yetişkin gibi davranması ve omuzlarına ancak bir yetişkinin kaldırabileceği sorumluluklar yuumlklemesi onları ccedilocuksu ilgilerinden yoksun bırakmış bir tuumlr zorunlu ldquoerken yetişkinliğerdquo mecbur kılmış durumda Verilen yanıtlar iş yaşamının ccedilocuklar iccedilin ne kadar ağır yıpratıcı ve kabul edilemez olduğunu goumlsteriyor Gelin bu ldquoŞimdi Konuşma Zamanırdquo buumlltenimizde ccedilocukların seslerine siz de kulak verin Ccediluumlnkuuml Bu İş Ccedilocuk Oyuncağı Değil
HİJYENİKOLMAYANKOŞULLAR
CcedilALIŞMASAATLERİ
EĞİTİMDENKOPMA
RİSKİ
GOumlCcedil
ULAŞIMRİSKLERİ
ŞİDDETİSTİSMAR
CcedilOCUK İŞCcedilİ
SAĞLIKSORUNLARI
İŞ YERİNDE AYRIMCILIK
EV İCcedilİEMEK
lsquolsquo rsquoŞşşt Suriyeli getir Suriyeli goumltuumlrrsquo diyor patronrsquorsquo
lsquorsquoPaydos sesiniccedilok seviyorumrsquorsquo
lsquolsquoDikiş makinesibenim hayalim değilrsquorsquo
lsquolsquoAkşamları ccediladıra varıyoruzsonra ben uyuyorumrsquorsquo
lsquolsquoİşte kaza goumlrmektennefret ediyorumrsquorsquo
lsquolsquoSabah sekiz buccediluktabulaşıkları yıkıyorum yalnız başımarsquorsquo
lsquolsquoSaat uumlccedilten sonra kızlarayapılan taciz beni uumlzuumlyorrsquorsquo
lsquolsquoHasta olmaktankorkuyorumrsquorsquo
lsquorsquoİş yerinde elektrik hava yer kokular hepsi koumltuumlrsquorsquo
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
İş yerimin kapısında bir levha var uumlzerinde lsquoCehenneme Hoşgeldinrsquo yazıyor
Merdiven Altı Tekstil Atoumllyelerinde Ccedilalışan Suriyeli Oğlan Ccedilocukları
İstanbul Suriyeli nuumlfusunun en yoğun olduğu şehir1 Metropolde yaşayan ccedilocukların kolaylıkla iş bulabildiği sektoumlrlerin başını ise tekstil ccedilekiyor Hayata Destek Derneği olarak 2015 yılında yuumlruumlttuumlğuumlmuumlz araştırmalara goumlre İstanbulrsquoda ccedilalışan Suriyeli ccedilocukların yarısı lsquomerdiven altırsquo tekstil atoumllyelerinde ccedilalışıyor Her doumlrt Suriyeli ailenin birinde ise en az bir ccedilalışan ccedilocuk bulunuyor2 Ccedilocuklar uzun saatler boyunca sağlıksız ve tehlikeli koşullarda hem yurt iccedili hem yurt dışı pazarında satılan tekstil uumlruumlnlerinin yapımı iccedilin emek veriyor Bu sektoumlrde ccedilalışma olanağını ise genellikle arkadaşları veya tanıdıkları vasıtasıyla buluyorlar
Tekstilde ccedilalışan ccedilocukların soumlzlerini size taşıyabilmek iccedilin İstanbul Hayata Destek Evimizde sekiz Suriyeli tekstil işccedilisi ccedilocukla buluştuk Bir guumln boyunca sohbet edip aktiviteler yaptığımız ccedilocukların en kuumlccediluumlğuuml 13 en buumlyuumlğuuml ise 17 yaşında Hiccedilbirinin eğitime erişimi yok daha doğrusu ailelerinin geccedilimine katkıda bulunmak zorunda oldukları iccedilin okula gidemiyorlar Yine de Tuumlrkccedile oumlğrenmişler ve savaştan kaccedilarak sığındıkları İstanbulrsquoda onlara sunulan hayatı bizim dilimizle anlatabiliyorlar Yetişkinler iccedilin bile oldukccedila ağır koşullarda ccedilalışan ccedilocuklar her şeye rağmen başka bir duumlnyanın muumlmkuumln olduğunu biliyor
İSTANBUL
copyST
L20
17
Ccedilocuklardan bize iş hakkında kendilerini mutlu ve mutsuz eden konuları anlatmalarını istedik
) )
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Mutlu
ldquoOumlğrendiklerimi arkadaşlarıma oumlğretmeyi seviyorumrdquo
ldquoTemiz havayı ve yemek kokusunu seviyorumrdquo
ldquoKendi paramla aldığım yemeğin tadı daha guumlzelrdquo
ldquoHep ayaktayım Kan dolaşımımı artırmak iccedilin ayaklarımı hareket ettirmeyi seviyorumrdquo
Mutsuz
ldquoGeleceğimden hayır yok hep bunu duumlşuumlnuumlyorumrdquo
ldquoSuriyeli şunu getir bunu goumltuumlr diye bağırmalarını sevmiyorumrdquo
ldquoMesaiye kaldığımızda ağır yuumlk taşıdığımızda veya tehlikede hissettiğimde mutsuz oluyorumrdquo
ldquoBazen ağrıdan bacaklarımı hissedemiyorumrdquo
Tekstil atoumllyesinde ccedilalışan 13 Yaşındaki Haydarrsquoın bir iş guumlnuuml
Nerede Ne Yapıyor Ne Diyor
Saat
Evde
Yolda
Tekstil Atoumllyesinde
Tekstil Atoumllyesinde
Tekstil Atoumllyesinde
0700
1900
0800
1400
1300
Uyanıyor
Eve doumlnuumlyor
Ccedilalışıyor
Ccedilalışıyor
Yemek yiyor
ldquoGuumlneşi goumlremiyorum ccediluumlnkuuml buumltuumln guumln işte oluyorumrdquo
ldquoİşte en iyi guumln maaşlarımızı aldığımız guumlnrdquo
ldquoHayallerimizi gerccedilekleştirecek şeyler yapamıyoruz ccediluumlnkuuml ccedilok ccedilalışıyoruz ekonomik zorluklardan dolayı zamanımız yokrdquo
ldquoBelki daha az ccedilalışsaydık ya da tatillerimiz haftada bir guumlnden fazla olsaydı yeteneklerimizi geliştirmek iccedilin uğraşabilirdikrdquo
ldquoHer guumln aynı şeyi yiyoruz pilav Belki makarna olsaydı farklı soslar koyabilirdik değiştirebilirdikrdquo
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
İş yerinde şiddet goumlrmemek benim hakkım
Tahta Atoumllyelerinde Ccedilalışan Suriyeli Kız Ccedilocukları
Hataylı ailelerin birccediloğu savaş başlamadan oumlnce sıklıkla Suriyersquoye gidip geldiklerinden ve iki uumllke arasında bulunan dostluk ilişkilerinden bahseder Suriye sınırına yakın olan bu şehir belki de bu sebeple muumlltecilerin en yoğun olarak sığındığı illerden biri Ancak Suriyelilerin yoğunlukla yaşadığı her ilde goumlruumllduumlğuuml gibi Hatayrsquoda da aileler gelir kaynağı bulmakta zorlanıyor ve ccedilocuklar ccedilalışmak zorunda kalıyor Hayata Destek Derneği olarak 2015rsquote yaptığımız araştırmalar goumlsteriyor ki Hatayrsquoda yaşayan Suriyeli ailelerin doumlrtte birinde en az bir ccedilalışan ccedilocuk var3 Ayrıca ailelerin 41rsquoinde okula gidemeyen ccedilocuklar bulunuyor ldquoŞimdi Konuşma Zamanırdquo kampanyası kapsamında Narlıca Toplum Merkezimizde okula devam edemeyen ve haftanın altı guumlnuuml ccedilalışan 11 kız ccedilocuğu ile bir araya geldik En kuumlccediluumlğuuml 13 en buumlyuumlğuuml 17 olan ccedilocuklarla bir guumln geccedilirdik Kışın marangoz atoumllyelerinde yazın ise pamuk hasadında ccedilalışan kız ccedilocuklarının ccedilalışma şartlarını duygularını beklentilerini onlardan dinledik
HATAY
copyST
L20
17
Ccedilocuklardan bize iş hakkında kendilerini mutlu ve mutsuz eden konuları anlatmalarını istedik
) )
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Mutlu
ldquoİş yerinde oturabildiğimde mutlu oluyorumrdquo
ldquoBenim yeteneklerime uygun iş verilince seviniyorumrdquo
ldquoİşte o kadar da hızlı ccedilalışmak zorunda değilimrdquo
ldquoPatronum bana saygı veya anlayışla davrandığında mutlu oluyorumrdquo
Mutsuz
ldquoKızlar taciz edildiğinde mutsuz oluyorum bazen bize yanlışlıkla ccedilarpmış numarası yapıyorlar ama oumlyle olmadığını biliyoruzrdquo
ldquoİş yerinde benim fikirlerimi kimse duymuyor Boumlyle olunca sinirleniyorumrdquo
ldquoİş yerinde su bardağına rakı koyuyorlar kazara su yerine bize vermeye ccedilalışıyorlar Alkol kokusunu sevmiyorumrdquo
ldquoKoumltuuml kelimeler duymayı sevmiyorumrdquo
Hatayrsquoda tahta atoumllyesinde ccedilalışan 15 yaşındaki Zehrarsquonın bir iş guumlnuuml
Nerede Ne Yapıyor Ne Diyor
Saat
Evde
Marangoz Atoumllyesinde
Marangoz Atoumllyesinde
Otobuumlste
Marangoz Atoumllyesinde
0530
1200
1300
1830
0700
Uyanıyor
Oumlğle yemeği yiyor
Ccedilalışıyor
Eve doumlnuumlyor
Ccedilalışıyor
ldquoSabahları kahvaltı yapacak vaktim olmuyor ama işe gidince oumlğle yemeği yiyorum sonra eve doumlnuumlnce annem bir şeyler hazırlıyor onu yiyorumrdquo
ldquoOumlğlenleri hep aynı yemekleri yiyoruz ve yemekler acı oluyorrdquo
ldquoCcedilalışırken koumltuuml şeyler goumlrmeyi kan goumlrmeyi sevmiyorum goumlzlerimize kıymık kaccedilabiliyorrdquo
ldquoEve doumlnduumlğuumlmde uumlzuumlluumlyorum ccediluumlnkuuml ailemle vakit geccediliremiyorum ccedilok yorgun oluyorumrdquo
ldquoHaftada altı guumln ccedilalışıyorum Ağır kutular taşımayı sevmiyorumrdquo
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Plastik toplamak benim hayallerimi gerccedilekleştirmeyecek
Sanayide Sokakta ve Hizmet Sektoumlrlerinde Ccedilalışan Suriyeli Oğlan Ccedilocukları
Şanlıurfa İstanbulrsquodan sonra Suriyelilerin en yoğunluklu olarak goumlccedil ettikleri ikinci şehir4 Akşamları şehrin uumlnluuml Balıklı Goumlluumlrsquonuumln etrafında şoumlyle bir tur atarsanız sokakta mendil veya simit satan Suriyeli ccedilocukları farketmeniz uzun suumlrmez Urfarsquoda ccedilocuklar restoran ve fırınlarda ccedilalışarak hizmet sektoumlruumlnuumln de bir parccedilası haline geliyor Ancak diğer illerde olduğu gibi Şanlıurfarsquoda ccedilocuklar madalyonun goumlruumlnmeyen yuumlzuumlnde yani sanayi ve enduumlstri sektoumlruumlnde de yoğun olarak ccedilalışıyor Hayata Destek olarak 2015 yılında yaptığımız araştırmalar goumlsteriyor ki sınır illerinde yaşayan Suriyeli ailelerin 47rsquosinde en az bir ccedilocuk okula devam edemiyor eğitim hakkına erişemiyor Ailelerin 15rsquoinde ise en az bir ccedilalışan ccedilocuk var5 Plastik toplayıcılığı simit satıcılığı araba tamirciliği veya dikim yapan ccedilocuklardan yedisi ile Haliliyersquode bulunan Toplum Merkezimizde buluştuk En kuumlccediluumlğuuml 11 ve en buumlyuumlğuuml 15 yaşında olan ccedilocuklara hayatlarını ve ccedilalışma koşullarını sorduk Yaşamlarını onların ağzından dinledik
ŞANLIURFA
copyST
LŞa
nlıu
rfa2
016
Kere
m Y
uumlcel
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Mutlu
ldquoDikiş makinesini nasıl kullanacağımı bildiğim iccedilin mutluyumrdquo
ldquoMuumlşteriler bana iyi davranınca ve işverenim bana saygılı olunca mutlu oluyorumrdquo
ldquoBabama para getirmek ve aileme yardım etmek beni mutlu ediyorrdquo
ldquoİşe giderken kısa mesafeler yuumlruumlyuumlnce mutlu oluyorumrdquo
Mutsuz
ldquoBana bağıran muumlşterileri veya patronumu sevmiyorumrdquo
ldquoEt yağ plastik ve ayakkabı kokularını sevmiyorumrdquo
ldquoİnsanların ayakkabı tamircilerine nasıl baktıklarını goumlruumlyorum buna uumlzuumlluumlyorumrdquo
ldquoİnsanların plastik toplayıcılarna nasıl baktıklarını goumlruumlyorum bu beni mutsuz ediyorrdquo
Oto sanayide ccedilalışan 14 yaşındaki Baranrsquoın bir iş guumlnuuml
Nerede Ne Yapıyor Ne Diyor
Saat
Evde
Oto Sanayide
Oto Sanayide
Otobuumlste
Oto Sanayide
0700
1330
1345
1830
0745
Uyanıyor
Yemek yiyor
Ccedilalışıyor
Eve gidiyor
Ccedilalışıyor
ldquoSabahları 0715rsquote evden ccedilıkıyorum 0745rsquote ise işe varıyorumrdquo
ldquoOumlğle yemeği aramız sadece 15 dakikardquo
ldquoOnu (işvereni) hiccedil sevmiyorum bana bağırıyor işimi de hiccedil sevmiyorum Bana bağırması bana kendimi ccedilok koumltuuml hissettiriyorrdquo
ldquoİşim hayallerimle uyuşmuyor Ben aslında fizik bilimci olmak istiyorumrdquo
ldquoBen oto sanayide ccedilalışıyorum duumlkkanı accedilıyorum etrafı temizliyorum sonra arabalara servis yapmaya başlıyorumrdquo
Ccedilocuklardan bize iş hakkında kendilerini mutlu ve mutsuz eden konuları anlatmalarını istedik
) )
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Onlar oynuyorlar Biz neden oynayamıyoruz
Mevsimlik Tarımda Ccedilalışan Tuumlrkiyeli Kız Ccedilocukları
Ccedilocuk işccedililiği ve tarım sıklıkla aynı cuumlmle iccedilinde kullanılır hale geldi Ccediluumlnkuuml mevsimlik tarım işccedililiğinin yapıldığı her boumllgede ccedilalışan ccedilocuklarla karşılaşılıyor Aileleriyle beraber yılın neredeyse dokuz ayı Tuumlrkiyersquonin birccedilok boumllgesine goumlccedil eden ccedilocuklar yoğunlukla Şanlıurfarsquonın Viranşehir ilccedilesinde bulunan evlerinden yola ccedilıkıyor Yediğimiz her besini kullandığımız her tarım uumlruumlnuumlnuuml bu yollarda tarım işccedilisi ccedilocukların elleri ekiyor biccediliyor topluyor Aylarca hasadın yolunu tuttukları iccedilin 50rsquosi okula gidemiyor Okula kaydı olanların ise 57rsquosi duumlzenli devam edemiyor6 Hayata Destek Derneği olarak Adanarsquoda yaptığımız araştırmalar goumlsteriyor ki mevsimlik tarımda ccedilalışan kız ccedilocuklarının okula devamlılık oranı erkek ccedilocuklara oranla daha da duumlşuumlk Uumlstelik kız ccedilocukları erkek ccedilocuklara goumlre ccedilifte mesai yapıyor tarlada ccedilalışmanın yanı sıra kardeşlerine bakıyor ve ev işlerine yardım ediyor789 Tarım işccedilisi kız ccedilocukları kış ayları iccedilin Viranşehirrsquoe doumlnduumlklerinde buluştuk onlarla Yaşları 10 ve 13 arasında olan 10 kız ccedilocuğuna tarlada ccedilalışmanın nasıl bir iş olduğunu neler hissettiklerini sorduk
VİRANŞEHİR
copyST
LKA
YSER
İ201
4SE
RVET
DİL
BER
Ccedilocuklardan bize iş hakkında kendilerini mutlu ve mutsuz eden konuları anlatmalarını istedik
) )
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Mutlu
ldquoCcedilay yerine kola iccedilmek mutlu ediyor Patronlar falan getiriyordurdquo
ldquoPatronun elleriyle başımızı okşaması ya da babamın başımı okşaması beni mutlu ediyorrdquo
ldquoCcedilalışırken bir anda yağmur yağınca yuumlruumlmek guumlzel oluyorrdquo
ldquoSen daha kuumlccediluumlksuumln deyince mutlu oluyoruz oumlzellikle annem siz kuumlccediluumlksuumlnuumlz deyince mutlu oluyoruzrdquo
Mutsuz
ldquoYılan goumlruumlnce mutsuz oluyorum Bayırlar var İnsan bakınca korkuyor Koumlyluumller de bizi sevmiyorlarrdquo
ldquoPatron sesi mesela kızınca Hızlı ccedilalışın buguumln bitirelim diyor patronrdquo
ldquoCcedilalışırken biri oumllduumlğuumlnde Koumlpruumlye gittik bir adam oumllduuml kalbimiz kırıldırdquo
ldquoFındık topladığımızda diken batınca ısırgan otuna değince ya da ellerimiz buz gibi olunca mutsuz oluyorumrdquo
Fındık hasadında ccedilalışan 12 Yaşındaki Asyarsquonın bir iş guumlnuuml
Nerede Ne Yapıyor Ne Diyor
Saat
Ccediladırda
Bahccedilede
Bahccedilede
Bahccedilede
Traktoumlrde
Traktoumlrde
0500
0630
1200
1300
1700
0530
Uyanıyor
Fındık Topluyor
Oumlğle yemeği yiyor
Fındık topluyor
Ccediladır alanına doumlnuumlyor
Tarlaya gidiyor
ldquoCcediladırlarda herkesle erkeklerle aynı tuvaleti kullanınca uumlzuumlluumlyorumrdquo
ldquo15 yaşın altında ccedilalışamaz diyorlar ama ccedilalıştırıyorlar Bizim buumltuumln arkadaşlarımız evlerde apartmanlarda Biz tarladayız Onlar oynuyorlar Biz neden oynayamıyoruzrdquo
lsquolsquoOumlğle yemeğini tarlada yiyorduk Onlara (anne babası) tarlada su ccedilay veriyordumrsquorsquo
ldquoHep oyun oynamak isterim Hep ders ccedilalışmak istiyorum Bu kadarrdquo
ldquoSonra eve gidiyoruz Başka bir şey bez boumlluumlmluuml Soğuk oluyor Soba dışarda var Uumlstuumlnde yemek yapıyorlar Orda kalıyoruzrdquo
ldquoTarlaya giderken deniz goumlrmek bizi mutlu ediyorrdquo
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
2013 yılından bu yana toplam 236 ccedilocuk iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi10
Son beş yılda sadece 232 iş yerine ccedilocuk ccedilalıştırmaktan ceza verildi11
Ccedilocuk ccedilalıştırmanın cezası 1560 TL12
Ccedilocukların bir yılda bir iş yerine kazandırdığı gelir bilinmiyor
Bunları
biliyor muydunuz copyST
L20
15D
İYAR
BAKI
RNA
TALI
A SA
NCHA
copyST
LAD
ANA
2016
KER
EM Y
UumlCEL
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
2015 yılında Ccedilalışma ve Sosyal Guumlvenlik Bakanlığı tarafından toplam27 işletmeye asgari yaş altı işccedili ccedilalıştırmaktan vaka başına 1560 TL ceza kesildi
cocukoyuncagidegil
coyuncagidegil
buiscocukoyuncagidegil
buiscocukoyuncagidegilcom
Bu İş Ccedilocuk Oyuncağı DeğilHayata Destek Derneğirsquonin
ccedilocuk işccedililiği ile muumlcadele kampanyasıdır
buişccedilocukoyuncağıdeğil
HİJYENİKOLMAYANKOŞULLAR
CcedilALIŞMASAATLERİ
EĞİTİMDENKOPMA
RİSKİ
GOumlCcedil
ULAŞIMRİSKLERİ
ŞİDDETİSTİSMAR
CcedilOCUK İŞCcedilİ
SAĞLIKSORUNLARI
İŞ YERİNDE AYRIMCILIK
EV İCcedilİEMEK
lsquolsquo rsquoŞşşt Suriyeli getir Suriyeli goumltuumlrrsquo diyor patronrsquorsquo
lsquorsquoPaydos sesiniccedilok seviyorumrsquorsquo
lsquolsquoDikiş makinesibenim hayalim değilrsquorsquo
lsquolsquoAkşamları ccediladıra varıyoruzsonra ben uyuyorumrsquorsquo
lsquolsquoİşte kaza goumlrmektennefret ediyorumrsquorsquo
lsquolsquoSabah sekiz buccediluktabulaşıkları yıkıyorum yalnız başımarsquorsquo
lsquolsquoSaat uumlccedilten sonra kızlarayapılan taciz beni uumlzuumlyorrsquorsquo
lsquolsquoHasta olmaktankorkuyorumrsquorsquo
lsquorsquoİş yerinde elektrik hava yer kokular hepsi koumltuumlrsquorsquo
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
İş yerimin kapısında bir levha var uumlzerinde lsquoCehenneme Hoşgeldinrsquo yazıyor
Merdiven Altı Tekstil Atoumllyelerinde Ccedilalışan Suriyeli Oğlan Ccedilocukları
İstanbul Suriyeli nuumlfusunun en yoğun olduğu şehir1 Metropolde yaşayan ccedilocukların kolaylıkla iş bulabildiği sektoumlrlerin başını ise tekstil ccedilekiyor Hayata Destek Derneği olarak 2015 yılında yuumlruumlttuumlğuumlmuumlz araştırmalara goumlre İstanbulrsquoda ccedilalışan Suriyeli ccedilocukların yarısı lsquomerdiven altırsquo tekstil atoumllyelerinde ccedilalışıyor Her doumlrt Suriyeli ailenin birinde ise en az bir ccedilalışan ccedilocuk bulunuyor2 Ccedilocuklar uzun saatler boyunca sağlıksız ve tehlikeli koşullarda hem yurt iccedili hem yurt dışı pazarında satılan tekstil uumlruumlnlerinin yapımı iccedilin emek veriyor Bu sektoumlrde ccedilalışma olanağını ise genellikle arkadaşları veya tanıdıkları vasıtasıyla buluyorlar
Tekstilde ccedilalışan ccedilocukların soumlzlerini size taşıyabilmek iccedilin İstanbul Hayata Destek Evimizde sekiz Suriyeli tekstil işccedilisi ccedilocukla buluştuk Bir guumln boyunca sohbet edip aktiviteler yaptığımız ccedilocukların en kuumlccediluumlğuuml 13 en buumlyuumlğuuml ise 17 yaşında Hiccedilbirinin eğitime erişimi yok daha doğrusu ailelerinin geccedilimine katkıda bulunmak zorunda oldukları iccedilin okula gidemiyorlar Yine de Tuumlrkccedile oumlğrenmişler ve savaştan kaccedilarak sığındıkları İstanbulrsquoda onlara sunulan hayatı bizim dilimizle anlatabiliyorlar Yetişkinler iccedilin bile oldukccedila ağır koşullarda ccedilalışan ccedilocuklar her şeye rağmen başka bir duumlnyanın muumlmkuumln olduğunu biliyor
İSTANBUL
copyST
L20
17
Ccedilocuklardan bize iş hakkında kendilerini mutlu ve mutsuz eden konuları anlatmalarını istedik
) )
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Mutlu
ldquoOumlğrendiklerimi arkadaşlarıma oumlğretmeyi seviyorumrdquo
ldquoTemiz havayı ve yemek kokusunu seviyorumrdquo
ldquoKendi paramla aldığım yemeğin tadı daha guumlzelrdquo
ldquoHep ayaktayım Kan dolaşımımı artırmak iccedilin ayaklarımı hareket ettirmeyi seviyorumrdquo
Mutsuz
ldquoGeleceğimden hayır yok hep bunu duumlşuumlnuumlyorumrdquo
ldquoSuriyeli şunu getir bunu goumltuumlr diye bağırmalarını sevmiyorumrdquo
ldquoMesaiye kaldığımızda ağır yuumlk taşıdığımızda veya tehlikede hissettiğimde mutsuz oluyorumrdquo
ldquoBazen ağrıdan bacaklarımı hissedemiyorumrdquo
Tekstil atoumllyesinde ccedilalışan 13 Yaşındaki Haydarrsquoın bir iş guumlnuuml
Nerede Ne Yapıyor Ne Diyor
Saat
Evde
Yolda
Tekstil Atoumllyesinde
Tekstil Atoumllyesinde
Tekstil Atoumllyesinde
0700
1900
0800
1400
1300
Uyanıyor
Eve doumlnuumlyor
Ccedilalışıyor
Ccedilalışıyor
Yemek yiyor
ldquoGuumlneşi goumlremiyorum ccediluumlnkuuml buumltuumln guumln işte oluyorumrdquo
ldquoİşte en iyi guumln maaşlarımızı aldığımız guumlnrdquo
ldquoHayallerimizi gerccedilekleştirecek şeyler yapamıyoruz ccediluumlnkuuml ccedilok ccedilalışıyoruz ekonomik zorluklardan dolayı zamanımız yokrdquo
ldquoBelki daha az ccedilalışsaydık ya da tatillerimiz haftada bir guumlnden fazla olsaydı yeteneklerimizi geliştirmek iccedilin uğraşabilirdikrdquo
ldquoHer guumln aynı şeyi yiyoruz pilav Belki makarna olsaydı farklı soslar koyabilirdik değiştirebilirdikrdquo
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
İş yerinde şiddet goumlrmemek benim hakkım
Tahta Atoumllyelerinde Ccedilalışan Suriyeli Kız Ccedilocukları
Hataylı ailelerin birccediloğu savaş başlamadan oumlnce sıklıkla Suriyersquoye gidip geldiklerinden ve iki uumllke arasında bulunan dostluk ilişkilerinden bahseder Suriye sınırına yakın olan bu şehir belki de bu sebeple muumlltecilerin en yoğun olarak sığındığı illerden biri Ancak Suriyelilerin yoğunlukla yaşadığı her ilde goumlruumllduumlğuuml gibi Hatayrsquoda da aileler gelir kaynağı bulmakta zorlanıyor ve ccedilocuklar ccedilalışmak zorunda kalıyor Hayata Destek Derneği olarak 2015rsquote yaptığımız araştırmalar goumlsteriyor ki Hatayrsquoda yaşayan Suriyeli ailelerin doumlrtte birinde en az bir ccedilalışan ccedilocuk var3 Ayrıca ailelerin 41rsquoinde okula gidemeyen ccedilocuklar bulunuyor ldquoŞimdi Konuşma Zamanırdquo kampanyası kapsamında Narlıca Toplum Merkezimizde okula devam edemeyen ve haftanın altı guumlnuuml ccedilalışan 11 kız ccedilocuğu ile bir araya geldik En kuumlccediluumlğuuml 13 en buumlyuumlğuuml 17 olan ccedilocuklarla bir guumln geccedilirdik Kışın marangoz atoumllyelerinde yazın ise pamuk hasadında ccedilalışan kız ccedilocuklarının ccedilalışma şartlarını duygularını beklentilerini onlardan dinledik
HATAY
copyST
L20
17
Ccedilocuklardan bize iş hakkında kendilerini mutlu ve mutsuz eden konuları anlatmalarını istedik
) )
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Mutlu
ldquoİş yerinde oturabildiğimde mutlu oluyorumrdquo
ldquoBenim yeteneklerime uygun iş verilince seviniyorumrdquo
ldquoİşte o kadar da hızlı ccedilalışmak zorunda değilimrdquo
ldquoPatronum bana saygı veya anlayışla davrandığında mutlu oluyorumrdquo
Mutsuz
ldquoKızlar taciz edildiğinde mutsuz oluyorum bazen bize yanlışlıkla ccedilarpmış numarası yapıyorlar ama oumlyle olmadığını biliyoruzrdquo
ldquoİş yerinde benim fikirlerimi kimse duymuyor Boumlyle olunca sinirleniyorumrdquo
ldquoİş yerinde su bardağına rakı koyuyorlar kazara su yerine bize vermeye ccedilalışıyorlar Alkol kokusunu sevmiyorumrdquo
ldquoKoumltuuml kelimeler duymayı sevmiyorumrdquo
Hatayrsquoda tahta atoumllyesinde ccedilalışan 15 yaşındaki Zehrarsquonın bir iş guumlnuuml
Nerede Ne Yapıyor Ne Diyor
Saat
Evde
Marangoz Atoumllyesinde
Marangoz Atoumllyesinde
Otobuumlste
Marangoz Atoumllyesinde
0530
1200
1300
1830
0700
Uyanıyor
Oumlğle yemeği yiyor
Ccedilalışıyor
Eve doumlnuumlyor
Ccedilalışıyor
ldquoSabahları kahvaltı yapacak vaktim olmuyor ama işe gidince oumlğle yemeği yiyorum sonra eve doumlnuumlnce annem bir şeyler hazırlıyor onu yiyorumrdquo
ldquoOumlğlenleri hep aynı yemekleri yiyoruz ve yemekler acı oluyorrdquo
ldquoCcedilalışırken koumltuuml şeyler goumlrmeyi kan goumlrmeyi sevmiyorum goumlzlerimize kıymık kaccedilabiliyorrdquo
ldquoEve doumlnduumlğuumlmde uumlzuumlluumlyorum ccediluumlnkuuml ailemle vakit geccediliremiyorum ccedilok yorgun oluyorumrdquo
ldquoHaftada altı guumln ccedilalışıyorum Ağır kutular taşımayı sevmiyorumrdquo
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Plastik toplamak benim hayallerimi gerccedilekleştirmeyecek
Sanayide Sokakta ve Hizmet Sektoumlrlerinde Ccedilalışan Suriyeli Oğlan Ccedilocukları
Şanlıurfa İstanbulrsquodan sonra Suriyelilerin en yoğunluklu olarak goumlccedil ettikleri ikinci şehir4 Akşamları şehrin uumlnluuml Balıklı Goumlluumlrsquonuumln etrafında şoumlyle bir tur atarsanız sokakta mendil veya simit satan Suriyeli ccedilocukları farketmeniz uzun suumlrmez Urfarsquoda ccedilocuklar restoran ve fırınlarda ccedilalışarak hizmet sektoumlruumlnuumln de bir parccedilası haline geliyor Ancak diğer illerde olduğu gibi Şanlıurfarsquoda ccedilocuklar madalyonun goumlruumlnmeyen yuumlzuumlnde yani sanayi ve enduumlstri sektoumlruumlnde de yoğun olarak ccedilalışıyor Hayata Destek olarak 2015 yılında yaptığımız araştırmalar goumlsteriyor ki sınır illerinde yaşayan Suriyeli ailelerin 47rsquosinde en az bir ccedilocuk okula devam edemiyor eğitim hakkına erişemiyor Ailelerin 15rsquoinde ise en az bir ccedilalışan ccedilocuk var5 Plastik toplayıcılığı simit satıcılığı araba tamirciliği veya dikim yapan ccedilocuklardan yedisi ile Haliliyersquode bulunan Toplum Merkezimizde buluştuk En kuumlccediluumlğuuml 11 ve en buumlyuumlğuuml 15 yaşında olan ccedilocuklara hayatlarını ve ccedilalışma koşullarını sorduk Yaşamlarını onların ağzından dinledik
ŞANLIURFA
copyST
LŞa
nlıu
rfa2
016
Kere
m Y
uumlcel
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Mutlu
ldquoDikiş makinesini nasıl kullanacağımı bildiğim iccedilin mutluyumrdquo
ldquoMuumlşteriler bana iyi davranınca ve işverenim bana saygılı olunca mutlu oluyorumrdquo
ldquoBabama para getirmek ve aileme yardım etmek beni mutlu ediyorrdquo
ldquoİşe giderken kısa mesafeler yuumlruumlyuumlnce mutlu oluyorumrdquo
Mutsuz
ldquoBana bağıran muumlşterileri veya patronumu sevmiyorumrdquo
ldquoEt yağ plastik ve ayakkabı kokularını sevmiyorumrdquo
ldquoİnsanların ayakkabı tamircilerine nasıl baktıklarını goumlruumlyorum buna uumlzuumlluumlyorumrdquo
ldquoİnsanların plastik toplayıcılarna nasıl baktıklarını goumlruumlyorum bu beni mutsuz ediyorrdquo
Oto sanayide ccedilalışan 14 yaşındaki Baranrsquoın bir iş guumlnuuml
Nerede Ne Yapıyor Ne Diyor
Saat
Evde
Oto Sanayide
Oto Sanayide
Otobuumlste
Oto Sanayide
0700
1330
1345
1830
0745
Uyanıyor
Yemek yiyor
Ccedilalışıyor
Eve gidiyor
Ccedilalışıyor
ldquoSabahları 0715rsquote evden ccedilıkıyorum 0745rsquote ise işe varıyorumrdquo
ldquoOumlğle yemeği aramız sadece 15 dakikardquo
ldquoOnu (işvereni) hiccedil sevmiyorum bana bağırıyor işimi de hiccedil sevmiyorum Bana bağırması bana kendimi ccedilok koumltuuml hissettiriyorrdquo
ldquoİşim hayallerimle uyuşmuyor Ben aslında fizik bilimci olmak istiyorumrdquo
ldquoBen oto sanayide ccedilalışıyorum duumlkkanı accedilıyorum etrafı temizliyorum sonra arabalara servis yapmaya başlıyorumrdquo
Ccedilocuklardan bize iş hakkında kendilerini mutlu ve mutsuz eden konuları anlatmalarını istedik
) )
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Onlar oynuyorlar Biz neden oynayamıyoruz
Mevsimlik Tarımda Ccedilalışan Tuumlrkiyeli Kız Ccedilocukları
Ccedilocuk işccedililiği ve tarım sıklıkla aynı cuumlmle iccedilinde kullanılır hale geldi Ccediluumlnkuuml mevsimlik tarım işccedililiğinin yapıldığı her boumllgede ccedilalışan ccedilocuklarla karşılaşılıyor Aileleriyle beraber yılın neredeyse dokuz ayı Tuumlrkiyersquonin birccedilok boumllgesine goumlccedil eden ccedilocuklar yoğunlukla Şanlıurfarsquonın Viranşehir ilccedilesinde bulunan evlerinden yola ccedilıkıyor Yediğimiz her besini kullandığımız her tarım uumlruumlnuumlnuuml bu yollarda tarım işccedilisi ccedilocukların elleri ekiyor biccediliyor topluyor Aylarca hasadın yolunu tuttukları iccedilin 50rsquosi okula gidemiyor Okula kaydı olanların ise 57rsquosi duumlzenli devam edemiyor6 Hayata Destek Derneği olarak Adanarsquoda yaptığımız araştırmalar goumlsteriyor ki mevsimlik tarımda ccedilalışan kız ccedilocuklarının okula devamlılık oranı erkek ccedilocuklara oranla daha da duumlşuumlk Uumlstelik kız ccedilocukları erkek ccedilocuklara goumlre ccedilifte mesai yapıyor tarlada ccedilalışmanın yanı sıra kardeşlerine bakıyor ve ev işlerine yardım ediyor789 Tarım işccedilisi kız ccedilocukları kış ayları iccedilin Viranşehirrsquoe doumlnduumlklerinde buluştuk onlarla Yaşları 10 ve 13 arasında olan 10 kız ccedilocuğuna tarlada ccedilalışmanın nasıl bir iş olduğunu neler hissettiklerini sorduk
VİRANŞEHİR
copyST
LKA
YSER
İ201
4SE
RVET
DİL
BER
Ccedilocuklardan bize iş hakkında kendilerini mutlu ve mutsuz eden konuları anlatmalarını istedik
) )
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Mutlu
ldquoCcedilay yerine kola iccedilmek mutlu ediyor Patronlar falan getiriyordurdquo
ldquoPatronun elleriyle başımızı okşaması ya da babamın başımı okşaması beni mutlu ediyorrdquo
ldquoCcedilalışırken bir anda yağmur yağınca yuumlruumlmek guumlzel oluyorrdquo
ldquoSen daha kuumlccediluumlksuumln deyince mutlu oluyoruz oumlzellikle annem siz kuumlccediluumlksuumlnuumlz deyince mutlu oluyoruzrdquo
Mutsuz
ldquoYılan goumlruumlnce mutsuz oluyorum Bayırlar var İnsan bakınca korkuyor Koumlyluumller de bizi sevmiyorlarrdquo
ldquoPatron sesi mesela kızınca Hızlı ccedilalışın buguumln bitirelim diyor patronrdquo
ldquoCcedilalışırken biri oumllduumlğuumlnde Koumlpruumlye gittik bir adam oumllduuml kalbimiz kırıldırdquo
ldquoFındık topladığımızda diken batınca ısırgan otuna değince ya da ellerimiz buz gibi olunca mutsuz oluyorumrdquo
Fındık hasadında ccedilalışan 12 Yaşındaki Asyarsquonın bir iş guumlnuuml
Nerede Ne Yapıyor Ne Diyor
Saat
Ccediladırda
Bahccedilede
Bahccedilede
Bahccedilede
Traktoumlrde
Traktoumlrde
0500
0630
1200
1300
1700
0530
Uyanıyor
Fındık Topluyor
Oumlğle yemeği yiyor
Fındık topluyor
Ccediladır alanına doumlnuumlyor
Tarlaya gidiyor
ldquoCcediladırlarda herkesle erkeklerle aynı tuvaleti kullanınca uumlzuumlluumlyorumrdquo
ldquo15 yaşın altında ccedilalışamaz diyorlar ama ccedilalıştırıyorlar Bizim buumltuumln arkadaşlarımız evlerde apartmanlarda Biz tarladayız Onlar oynuyorlar Biz neden oynayamıyoruzrdquo
lsquolsquoOumlğle yemeğini tarlada yiyorduk Onlara (anne babası) tarlada su ccedilay veriyordumrsquorsquo
ldquoHep oyun oynamak isterim Hep ders ccedilalışmak istiyorum Bu kadarrdquo
ldquoSonra eve gidiyoruz Başka bir şey bez boumlluumlmluuml Soğuk oluyor Soba dışarda var Uumlstuumlnde yemek yapıyorlar Orda kalıyoruzrdquo
ldquoTarlaya giderken deniz goumlrmek bizi mutlu ediyorrdquo
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
2013 yılından bu yana toplam 236 ccedilocuk iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi10
Son beş yılda sadece 232 iş yerine ccedilocuk ccedilalıştırmaktan ceza verildi11
Ccedilocuk ccedilalıştırmanın cezası 1560 TL12
Ccedilocukların bir yılda bir iş yerine kazandırdığı gelir bilinmiyor
Bunları
biliyor muydunuz copyST
L20
15D
İYAR
BAKI
RNA
TALI
A SA
NCHA
copyST
LAD
ANA
2016
KER
EM Y
UumlCEL
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
2015 yılında Ccedilalışma ve Sosyal Guumlvenlik Bakanlığı tarafından toplam27 işletmeye asgari yaş altı işccedili ccedilalıştırmaktan vaka başına 1560 TL ceza kesildi
cocukoyuncagidegil
coyuncagidegil
buiscocukoyuncagidegil
buiscocukoyuncagidegilcom
Bu İş Ccedilocuk Oyuncağı DeğilHayata Destek Derneğirsquonin
ccedilocuk işccedililiği ile muumlcadele kampanyasıdır
buişccedilocukoyuncağıdeğil
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
İş yerimin kapısında bir levha var uumlzerinde lsquoCehenneme Hoşgeldinrsquo yazıyor
Merdiven Altı Tekstil Atoumllyelerinde Ccedilalışan Suriyeli Oğlan Ccedilocukları
İstanbul Suriyeli nuumlfusunun en yoğun olduğu şehir1 Metropolde yaşayan ccedilocukların kolaylıkla iş bulabildiği sektoumlrlerin başını ise tekstil ccedilekiyor Hayata Destek Derneği olarak 2015 yılında yuumlruumlttuumlğuumlmuumlz araştırmalara goumlre İstanbulrsquoda ccedilalışan Suriyeli ccedilocukların yarısı lsquomerdiven altırsquo tekstil atoumllyelerinde ccedilalışıyor Her doumlrt Suriyeli ailenin birinde ise en az bir ccedilalışan ccedilocuk bulunuyor2 Ccedilocuklar uzun saatler boyunca sağlıksız ve tehlikeli koşullarda hem yurt iccedili hem yurt dışı pazarında satılan tekstil uumlruumlnlerinin yapımı iccedilin emek veriyor Bu sektoumlrde ccedilalışma olanağını ise genellikle arkadaşları veya tanıdıkları vasıtasıyla buluyorlar
Tekstilde ccedilalışan ccedilocukların soumlzlerini size taşıyabilmek iccedilin İstanbul Hayata Destek Evimizde sekiz Suriyeli tekstil işccedilisi ccedilocukla buluştuk Bir guumln boyunca sohbet edip aktiviteler yaptığımız ccedilocukların en kuumlccediluumlğuuml 13 en buumlyuumlğuuml ise 17 yaşında Hiccedilbirinin eğitime erişimi yok daha doğrusu ailelerinin geccedilimine katkıda bulunmak zorunda oldukları iccedilin okula gidemiyorlar Yine de Tuumlrkccedile oumlğrenmişler ve savaştan kaccedilarak sığındıkları İstanbulrsquoda onlara sunulan hayatı bizim dilimizle anlatabiliyorlar Yetişkinler iccedilin bile oldukccedila ağır koşullarda ccedilalışan ccedilocuklar her şeye rağmen başka bir duumlnyanın muumlmkuumln olduğunu biliyor
İSTANBUL
copyST
L20
17
Ccedilocuklardan bize iş hakkında kendilerini mutlu ve mutsuz eden konuları anlatmalarını istedik
) )
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Mutlu
ldquoOumlğrendiklerimi arkadaşlarıma oumlğretmeyi seviyorumrdquo
ldquoTemiz havayı ve yemek kokusunu seviyorumrdquo
ldquoKendi paramla aldığım yemeğin tadı daha guumlzelrdquo
ldquoHep ayaktayım Kan dolaşımımı artırmak iccedilin ayaklarımı hareket ettirmeyi seviyorumrdquo
Mutsuz
ldquoGeleceğimden hayır yok hep bunu duumlşuumlnuumlyorumrdquo
ldquoSuriyeli şunu getir bunu goumltuumlr diye bağırmalarını sevmiyorumrdquo
ldquoMesaiye kaldığımızda ağır yuumlk taşıdığımızda veya tehlikede hissettiğimde mutsuz oluyorumrdquo
ldquoBazen ağrıdan bacaklarımı hissedemiyorumrdquo
Tekstil atoumllyesinde ccedilalışan 13 Yaşındaki Haydarrsquoın bir iş guumlnuuml
Nerede Ne Yapıyor Ne Diyor
Saat
Evde
Yolda
Tekstil Atoumllyesinde
Tekstil Atoumllyesinde
Tekstil Atoumllyesinde
0700
1900
0800
1400
1300
Uyanıyor
Eve doumlnuumlyor
Ccedilalışıyor
Ccedilalışıyor
Yemek yiyor
ldquoGuumlneşi goumlremiyorum ccediluumlnkuuml buumltuumln guumln işte oluyorumrdquo
ldquoİşte en iyi guumln maaşlarımızı aldığımız guumlnrdquo
ldquoHayallerimizi gerccedilekleştirecek şeyler yapamıyoruz ccediluumlnkuuml ccedilok ccedilalışıyoruz ekonomik zorluklardan dolayı zamanımız yokrdquo
ldquoBelki daha az ccedilalışsaydık ya da tatillerimiz haftada bir guumlnden fazla olsaydı yeteneklerimizi geliştirmek iccedilin uğraşabilirdikrdquo
ldquoHer guumln aynı şeyi yiyoruz pilav Belki makarna olsaydı farklı soslar koyabilirdik değiştirebilirdikrdquo
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
İş yerinde şiddet goumlrmemek benim hakkım
Tahta Atoumllyelerinde Ccedilalışan Suriyeli Kız Ccedilocukları
Hataylı ailelerin birccediloğu savaş başlamadan oumlnce sıklıkla Suriyersquoye gidip geldiklerinden ve iki uumllke arasında bulunan dostluk ilişkilerinden bahseder Suriye sınırına yakın olan bu şehir belki de bu sebeple muumlltecilerin en yoğun olarak sığındığı illerden biri Ancak Suriyelilerin yoğunlukla yaşadığı her ilde goumlruumllduumlğuuml gibi Hatayrsquoda da aileler gelir kaynağı bulmakta zorlanıyor ve ccedilocuklar ccedilalışmak zorunda kalıyor Hayata Destek Derneği olarak 2015rsquote yaptığımız araştırmalar goumlsteriyor ki Hatayrsquoda yaşayan Suriyeli ailelerin doumlrtte birinde en az bir ccedilalışan ccedilocuk var3 Ayrıca ailelerin 41rsquoinde okula gidemeyen ccedilocuklar bulunuyor ldquoŞimdi Konuşma Zamanırdquo kampanyası kapsamında Narlıca Toplum Merkezimizde okula devam edemeyen ve haftanın altı guumlnuuml ccedilalışan 11 kız ccedilocuğu ile bir araya geldik En kuumlccediluumlğuuml 13 en buumlyuumlğuuml 17 olan ccedilocuklarla bir guumln geccedilirdik Kışın marangoz atoumllyelerinde yazın ise pamuk hasadında ccedilalışan kız ccedilocuklarının ccedilalışma şartlarını duygularını beklentilerini onlardan dinledik
HATAY
copyST
L20
17
Ccedilocuklardan bize iş hakkında kendilerini mutlu ve mutsuz eden konuları anlatmalarını istedik
) )
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Mutlu
ldquoİş yerinde oturabildiğimde mutlu oluyorumrdquo
ldquoBenim yeteneklerime uygun iş verilince seviniyorumrdquo
ldquoİşte o kadar da hızlı ccedilalışmak zorunda değilimrdquo
ldquoPatronum bana saygı veya anlayışla davrandığında mutlu oluyorumrdquo
Mutsuz
ldquoKızlar taciz edildiğinde mutsuz oluyorum bazen bize yanlışlıkla ccedilarpmış numarası yapıyorlar ama oumlyle olmadığını biliyoruzrdquo
ldquoİş yerinde benim fikirlerimi kimse duymuyor Boumlyle olunca sinirleniyorumrdquo
ldquoİş yerinde su bardağına rakı koyuyorlar kazara su yerine bize vermeye ccedilalışıyorlar Alkol kokusunu sevmiyorumrdquo
ldquoKoumltuuml kelimeler duymayı sevmiyorumrdquo
Hatayrsquoda tahta atoumllyesinde ccedilalışan 15 yaşındaki Zehrarsquonın bir iş guumlnuuml
Nerede Ne Yapıyor Ne Diyor
Saat
Evde
Marangoz Atoumllyesinde
Marangoz Atoumllyesinde
Otobuumlste
Marangoz Atoumllyesinde
0530
1200
1300
1830
0700
Uyanıyor
Oumlğle yemeği yiyor
Ccedilalışıyor
Eve doumlnuumlyor
Ccedilalışıyor
ldquoSabahları kahvaltı yapacak vaktim olmuyor ama işe gidince oumlğle yemeği yiyorum sonra eve doumlnuumlnce annem bir şeyler hazırlıyor onu yiyorumrdquo
ldquoOumlğlenleri hep aynı yemekleri yiyoruz ve yemekler acı oluyorrdquo
ldquoCcedilalışırken koumltuuml şeyler goumlrmeyi kan goumlrmeyi sevmiyorum goumlzlerimize kıymık kaccedilabiliyorrdquo
ldquoEve doumlnduumlğuumlmde uumlzuumlluumlyorum ccediluumlnkuuml ailemle vakit geccediliremiyorum ccedilok yorgun oluyorumrdquo
ldquoHaftada altı guumln ccedilalışıyorum Ağır kutular taşımayı sevmiyorumrdquo
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Plastik toplamak benim hayallerimi gerccedilekleştirmeyecek
Sanayide Sokakta ve Hizmet Sektoumlrlerinde Ccedilalışan Suriyeli Oğlan Ccedilocukları
Şanlıurfa İstanbulrsquodan sonra Suriyelilerin en yoğunluklu olarak goumlccedil ettikleri ikinci şehir4 Akşamları şehrin uumlnluuml Balıklı Goumlluumlrsquonuumln etrafında şoumlyle bir tur atarsanız sokakta mendil veya simit satan Suriyeli ccedilocukları farketmeniz uzun suumlrmez Urfarsquoda ccedilocuklar restoran ve fırınlarda ccedilalışarak hizmet sektoumlruumlnuumln de bir parccedilası haline geliyor Ancak diğer illerde olduğu gibi Şanlıurfarsquoda ccedilocuklar madalyonun goumlruumlnmeyen yuumlzuumlnde yani sanayi ve enduumlstri sektoumlruumlnde de yoğun olarak ccedilalışıyor Hayata Destek olarak 2015 yılında yaptığımız araştırmalar goumlsteriyor ki sınır illerinde yaşayan Suriyeli ailelerin 47rsquosinde en az bir ccedilocuk okula devam edemiyor eğitim hakkına erişemiyor Ailelerin 15rsquoinde ise en az bir ccedilalışan ccedilocuk var5 Plastik toplayıcılığı simit satıcılığı araba tamirciliği veya dikim yapan ccedilocuklardan yedisi ile Haliliyersquode bulunan Toplum Merkezimizde buluştuk En kuumlccediluumlğuuml 11 ve en buumlyuumlğuuml 15 yaşında olan ccedilocuklara hayatlarını ve ccedilalışma koşullarını sorduk Yaşamlarını onların ağzından dinledik
ŞANLIURFA
copyST
LŞa
nlıu
rfa2
016
Kere
m Y
uumlcel
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Mutlu
ldquoDikiş makinesini nasıl kullanacağımı bildiğim iccedilin mutluyumrdquo
ldquoMuumlşteriler bana iyi davranınca ve işverenim bana saygılı olunca mutlu oluyorumrdquo
ldquoBabama para getirmek ve aileme yardım etmek beni mutlu ediyorrdquo
ldquoİşe giderken kısa mesafeler yuumlruumlyuumlnce mutlu oluyorumrdquo
Mutsuz
ldquoBana bağıran muumlşterileri veya patronumu sevmiyorumrdquo
ldquoEt yağ plastik ve ayakkabı kokularını sevmiyorumrdquo
ldquoİnsanların ayakkabı tamircilerine nasıl baktıklarını goumlruumlyorum buna uumlzuumlluumlyorumrdquo
ldquoİnsanların plastik toplayıcılarna nasıl baktıklarını goumlruumlyorum bu beni mutsuz ediyorrdquo
Oto sanayide ccedilalışan 14 yaşındaki Baranrsquoın bir iş guumlnuuml
Nerede Ne Yapıyor Ne Diyor
Saat
Evde
Oto Sanayide
Oto Sanayide
Otobuumlste
Oto Sanayide
0700
1330
1345
1830
0745
Uyanıyor
Yemek yiyor
Ccedilalışıyor
Eve gidiyor
Ccedilalışıyor
ldquoSabahları 0715rsquote evden ccedilıkıyorum 0745rsquote ise işe varıyorumrdquo
ldquoOumlğle yemeği aramız sadece 15 dakikardquo
ldquoOnu (işvereni) hiccedil sevmiyorum bana bağırıyor işimi de hiccedil sevmiyorum Bana bağırması bana kendimi ccedilok koumltuuml hissettiriyorrdquo
ldquoİşim hayallerimle uyuşmuyor Ben aslında fizik bilimci olmak istiyorumrdquo
ldquoBen oto sanayide ccedilalışıyorum duumlkkanı accedilıyorum etrafı temizliyorum sonra arabalara servis yapmaya başlıyorumrdquo
Ccedilocuklardan bize iş hakkında kendilerini mutlu ve mutsuz eden konuları anlatmalarını istedik
) )
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Onlar oynuyorlar Biz neden oynayamıyoruz
Mevsimlik Tarımda Ccedilalışan Tuumlrkiyeli Kız Ccedilocukları
Ccedilocuk işccedililiği ve tarım sıklıkla aynı cuumlmle iccedilinde kullanılır hale geldi Ccediluumlnkuuml mevsimlik tarım işccedililiğinin yapıldığı her boumllgede ccedilalışan ccedilocuklarla karşılaşılıyor Aileleriyle beraber yılın neredeyse dokuz ayı Tuumlrkiyersquonin birccedilok boumllgesine goumlccedil eden ccedilocuklar yoğunlukla Şanlıurfarsquonın Viranşehir ilccedilesinde bulunan evlerinden yola ccedilıkıyor Yediğimiz her besini kullandığımız her tarım uumlruumlnuumlnuuml bu yollarda tarım işccedilisi ccedilocukların elleri ekiyor biccediliyor topluyor Aylarca hasadın yolunu tuttukları iccedilin 50rsquosi okula gidemiyor Okula kaydı olanların ise 57rsquosi duumlzenli devam edemiyor6 Hayata Destek Derneği olarak Adanarsquoda yaptığımız araştırmalar goumlsteriyor ki mevsimlik tarımda ccedilalışan kız ccedilocuklarının okula devamlılık oranı erkek ccedilocuklara oranla daha da duumlşuumlk Uumlstelik kız ccedilocukları erkek ccedilocuklara goumlre ccedilifte mesai yapıyor tarlada ccedilalışmanın yanı sıra kardeşlerine bakıyor ve ev işlerine yardım ediyor789 Tarım işccedilisi kız ccedilocukları kış ayları iccedilin Viranşehirrsquoe doumlnduumlklerinde buluştuk onlarla Yaşları 10 ve 13 arasında olan 10 kız ccedilocuğuna tarlada ccedilalışmanın nasıl bir iş olduğunu neler hissettiklerini sorduk
VİRANŞEHİR
copyST
LKA
YSER
İ201
4SE
RVET
DİL
BER
Ccedilocuklardan bize iş hakkında kendilerini mutlu ve mutsuz eden konuları anlatmalarını istedik
) )
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Mutlu
ldquoCcedilay yerine kola iccedilmek mutlu ediyor Patronlar falan getiriyordurdquo
ldquoPatronun elleriyle başımızı okşaması ya da babamın başımı okşaması beni mutlu ediyorrdquo
ldquoCcedilalışırken bir anda yağmur yağınca yuumlruumlmek guumlzel oluyorrdquo
ldquoSen daha kuumlccediluumlksuumln deyince mutlu oluyoruz oumlzellikle annem siz kuumlccediluumlksuumlnuumlz deyince mutlu oluyoruzrdquo
Mutsuz
ldquoYılan goumlruumlnce mutsuz oluyorum Bayırlar var İnsan bakınca korkuyor Koumlyluumller de bizi sevmiyorlarrdquo
ldquoPatron sesi mesela kızınca Hızlı ccedilalışın buguumln bitirelim diyor patronrdquo
ldquoCcedilalışırken biri oumllduumlğuumlnde Koumlpruumlye gittik bir adam oumllduuml kalbimiz kırıldırdquo
ldquoFındık topladığımızda diken batınca ısırgan otuna değince ya da ellerimiz buz gibi olunca mutsuz oluyorumrdquo
Fındık hasadında ccedilalışan 12 Yaşındaki Asyarsquonın bir iş guumlnuuml
Nerede Ne Yapıyor Ne Diyor
Saat
Ccediladırda
Bahccedilede
Bahccedilede
Bahccedilede
Traktoumlrde
Traktoumlrde
0500
0630
1200
1300
1700
0530
Uyanıyor
Fındık Topluyor
Oumlğle yemeği yiyor
Fındık topluyor
Ccediladır alanına doumlnuumlyor
Tarlaya gidiyor
ldquoCcediladırlarda herkesle erkeklerle aynı tuvaleti kullanınca uumlzuumlluumlyorumrdquo
ldquo15 yaşın altında ccedilalışamaz diyorlar ama ccedilalıştırıyorlar Bizim buumltuumln arkadaşlarımız evlerde apartmanlarda Biz tarladayız Onlar oynuyorlar Biz neden oynayamıyoruzrdquo
lsquolsquoOumlğle yemeğini tarlada yiyorduk Onlara (anne babası) tarlada su ccedilay veriyordumrsquorsquo
ldquoHep oyun oynamak isterim Hep ders ccedilalışmak istiyorum Bu kadarrdquo
ldquoSonra eve gidiyoruz Başka bir şey bez boumlluumlmluuml Soğuk oluyor Soba dışarda var Uumlstuumlnde yemek yapıyorlar Orda kalıyoruzrdquo
ldquoTarlaya giderken deniz goumlrmek bizi mutlu ediyorrdquo
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
2013 yılından bu yana toplam 236 ccedilocuk iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi10
Son beş yılda sadece 232 iş yerine ccedilocuk ccedilalıştırmaktan ceza verildi11
Ccedilocuk ccedilalıştırmanın cezası 1560 TL12
Ccedilocukların bir yılda bir iş yerine kazandırdığı gelir bilinmiyor
Bunları
biliyor muydunuz copyST
L20
15D
İYAR
BAKI
RNA
TALI
A SA
NCHA
copyST
LAD
ANA
2016
KER
EM Y
UumlCEL
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
2015 yılında Ccedilalışma ve Sosyal Guumlvenlik Bakanlığı tarafından toplam27 işletmeye asgari yaş altı işccedili ccedilalıştırmaktan vaka başına 1560 TL ceza kesildi
cocukoyuncagidegil
coyuncagidegil
buiscocukoyuncagidegil
buiscocukoyuncagidegilcom
Bu İş Ccedilocuk Oyuncağı DeğilHayata Destek Derneğirsquonin
ccedilocuk işccedililiği ile muumlcadele kampanyasıdır
buişccedilocukoyuncağıdeğil
Ccedilocuklardan bize iş hakkında kendilerini mutlu ve mutsuz eden konuları anlatmalarını istedik
) )
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Mutlu
ldquoOumlğrendiklerimi arkadaşlarıma oumlğretmeyi seviyorumrdquo
ldquoTemiz havayı ve yemek kokusunu seviyorumrdquo
ldquoKendi paramla aldığım yemeğin tadı daha guumlzelrdquo
ldquoHep ayaktayım Kan dolaşımımı artırmak iccedilin ayaklarımı hareket ettirmeyi seviyorumrdquo
Mutsuz
ldquoGeleceğimden hayır yok hep bunu duumlşuumlnuumlyorumrdquo
ldquoSuriyeli şunu getir bunu goumltuumlr diye bağırmalarını sevmiyorumrdquo
ldquoMesaiye kaldığımızda ağır yuumlk taşıdığımızda veya tehlikede hissettiğimde mutsuz oluyorumrdquo
ldquoBazen ağrıdan bacaklarımı hissedemiyorumrdquo
Tekstil atoumllyesinde ccedilalışan 13 Yaşındaki Haydarrsquoın bir iş guumlnuuml
Nerede Ne Yapıyor Ne Diyor
Saat
Evde
Yolda
Tekstil Atoumllyesinde
Tekstil Atoumllyesinde
Tekstil Atoumllyesinde
0700
1900
0800
1400
1300
Uyanıyor
Eve doumlnuumlyor
Ccedilalışıyor
Ccedilalışıyor
Yemek yiyor
ldquoGuumlneşi goumlremiyorum ccediluumlnkuuml buumltuumln guumln işte oluyorumrdquo
ldquoİşte en iyi guumln maaşlarımızı aldığımız guumlnrdquo
ldquoHayallerimizi gerccedilekleştirecek şeyler yapamıyoruz ccediluumlnkuuml ccedilok ccedilalışıyoruz ekonomik zorluklardan dolayı zamanımız yokrdquo
ldquoBelki daha az ccedilalışsaydık ya da tatillerimiz haftada bir guumlnden fazla olsaydı yeteneklerimizi geliştirmek iccedilin uğraşabilirdikrdquo
ldquoHer guumln aynı şeyi yiyoruz pilav Belki makarna olsaydı farklı soslar koyabilirdik değiştirebilirdikrdquo
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
İş yerinde şiddet goumlrmemek benim hakkım
Tahta Atoumllyelerinde Ccedilalışan Suriyeli Kız Ccedilocukları
Hataylı ailelerin birccediloğu savaş başlamadan oumlnce sıklıkla Suriyersquoye gidip geldiklerinden ve iki uumllke arasında bulunan dostluk ilişkilerinden bahseder Suriye sınırına yakın olan bu şehir belki de bu sebeple muumlltecilerin en yoğun olarak sığındığı illerden biri Ancak Suriyelilerin yoğunlukla yaşadığı her ilde goumlruumllduumlğuuml gibi Hatayrsquoda da aileler gelir kaynağı bulmakta zorlanıyor ve ccedilocuklar ccedilalışmak zorunda kalıyor Hayata Destek Derneği olarak 2015rsquote yaptığımız araştırmalar goumlsteriyor ki Hatayrsquoda yaşayan Suriyeli ailelerin doumlrtte birinde en az bir ccedilalışan ccedilocuk var3 Ayrıca ailelerin 41rsquoinde okula gidemeyen ccedilocuklar bulunuyor ldquoŞimdi Konuşma Zamanırdquo kampanyası kapsamında Narlıca Toplum Merkezimizde okula devam edemeyen ve haftanın altı guumlnuuml ccedilalışan 11 kız ccedilocuğu ile bir araya geldik En kuumlccediluumlğuuml 13 en buumlyuumlğuuml 17 olan ccedilocuklarla bir guumln geccedilirdik Kışın marangoz atoumllyelerinde yazın ise pamuk hasadında ccedilalışan kız ccedilocuklarının ccedilalışma şartlarını duygularını beklentilerini onlardan dinledik
HATAY
copyST
L20
17
Ccedilocuklardan bize iş hakkında kendilerini mutlu ve mutsuz eden konuları anlatmalarını istedik
) )
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Mutlu
ldquoİş yerinde oturabildiğimde mutlu oluyorumrdquo
ldquoBenim yeteneklerime uygun iş verilince seviniyorumrdquo
ldquoİşte o kadar da hızlı ccedilalışmak zorunda değilimrdquo
ldquoPatronum bana saygı veya anlayışla davrandığında mutlu oluyorumrdquo
Mutsuz
ldquoKızlar taciz edildiğinde mutsuz oluyorum bazen bize yanlışlıkla ccedilarpmış numarası yapıyorlar ama oumlyle olmadığını biliyoruzrdquo
ldquoİş yerinde benim fikirlerimi kimse duymuyor Boumlyle olunca sinirleniyorumrdquo
ldquoİş yerinde su bardağına rakı koyuyorlar kazara su yerine bize vermeye ccedilalışıyorlar Alkol kokusunu sevmiyorumrdquo
ldquoKoumltuuml kelimeler duymayı sevmiyorumrdquo
Hatayrsquoda tahta atoumllyesinde ccedilalışan 15 yaşındaki Zehrarsquonın bir iş guumlnuuml
Nerede Ne Yapıyor Ne Diyor
Saat
Evde
Marangoz Atoumllyesinde
Marangoz Atoumllyesinde
Otobuumlste
Marangoz Atoumllyesinde
0530
1200
1300
1830
0700
Uyanıyor
Oumlğle yemeği yiyor
Ccedilalışıyor
Eve doumlnuumlyor
Ccedilalışıyor
ldquoSabahları kahvaltı yapacak vaktim olmuyor ama işe gidince oumlğle yemeği yiyorum sonra eve doumlnuumlnce annem bir şeyler hazırlıyor onu yiyorumrdquo
ldquoOumlğlenleri hep aynı yemekleri yiyoruz ve yemekler acı oluyorrdquo
ldquoCcedilalışırken koumltuuml şeyler goumlrmeyi kan goumlrmeyi sevmiyorum goumlzlerimize kıymık kaccedilabiliyorrdquo
ldquoEve doumlnduumlğuumlmde uumlzuumlluumlyorum ccediluumlnkuuml ailemle vakit geccediliremiyorum ccedilok yorgun oluyorumrdquo
ldquoHaftada altı guumln ccedilalışıyorum Ağır kutular taşımayı sevmiyorumrdquo
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Plastik toplamak benim hayallerimi gerccedilekleştirmeyecek
Sanayide Sokakta ve Hizmet Sektoumlrlerinde Ccedilalışan Suriyeli Oğlan Ccedilocukları
Şanlıurfa İstanbulrsquodan sonra Suriyelilerin en yoğunluklu olarak goumlccedil ettikleri ikinci şehir4 Akşamları şehrin uumlnluuml Balıklı Goumlluumlrsquonuumln etrafında şoumlyle bir tur atarsanız sokakta mendil veya simit satan Suriyeli ccedilocukları farketmeniz uzun suumlrmez Urfarsquoda ccedilocuklar restoran ve fırınlarda ccedilalışarak hizmet sektoumlruumlnuumln de bir parccedilası haline geliyor Ancak diğer illerde olduğu gibi Şanlıurfarsquoda ccedilocuklar madalyonun goumlruumlnmeyen yuumlzuumlnde yani sanayi ve enduumlstri sektoumlruumlnde de yoğun olarak ccedilalışıyor Hayata Destek olarak 2015 yılında yaptığımız araştırmalar goumlsteriyor ki sınır illerinde yaşayan Suriyeli ailelerin 47rsquosinde en az bir ccedilocuk okula devam edemiyor eğitim hakkına erişemiyor Ailelerin 15rsquoinde ise en az bir ccedilalışan ccedilocuk var5 Plastik toplayıcılığı simit satıcılığı araba tamirciliği veya dikim yapan ccedilocuklardan yedisi ile Haliliyersquode bulunan Toplum Merkezimizde buluştuk En kuumlccediluumlğuuml 11 ve en buumlyuumlğuuml 15 yaşında olan ccedilocuklara hayatlarını ve ccedilalışma koşullarını sorduk Yaşamlarını onların ağzından dinledik
ŞANLIURFA
copyST
LŞa
nlıu
rfa2
016
Kere
m Y
uumlcel
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Mutlu
ldquoDikiş makinesini nasıl kullanacağımı bildiğim iccedilin mutluyumrdquo
ldquoMuumlşteriler bana iyi davranınca ve işverenim bana saygılı olunca mutlu oluyorumrdquo
ldquoBabama para getirmek ve aileme yardım etmek beni mutlu ediyorrdquo
ldquoİşe giderken kısa mesafeler yuumlruumlyuumlnce mutlu oluyorumrdquo
Mutsuz
ldquoBana bağıran muumlşterileri veya patronumu sevmiyorumrdquo
ldquoEt yağ plastik ve ayakkabı kokularını sevmiyorumrdquo
ldquoİnsanların ayakkabı tamircilerine nasıl baktıklarını goumlruumlyorum buna uumlzuumlluumlyorumrdquo
ldquoİnsanların plastik toplayıcılarna nasıl baktıklarını goumlruumlyorum bu beni mutsuz ediyorrdquo
Oto sanayide ccedilalışan 14 yaşındaki Baranrsquoın bir iş guumlnuuml
Nerede Ne Yapıyor Ne Diyor
Saat
Evde
Oto Sanayide
Oto Sanayide
Otobuumlste
Oto Sanayide
0700
1330
1345
1830
0745
Uyanıyor
Yemek yiyor
Ccedilalışıyor
Eve gidiyor
Ccedilalışıyor
ldquoSabahları 0715rsquote evden ccedilıkıyorum 0745rsquote ise işe varıyorumrdquo
ldquoOumlğle yemeği aramız sadece 15 dakikardquo
ldquoOnu (işvereni) hiccedil sevmiyorum bana bağırıyor işimi de hiccedil sevmiyorum Bana bağırması bana kendimi ccedilok koumltuuml hissettiriyorrdquo
ldquoİşim hayallerimle uyuşmuyor Ben aslında fizik bilimci olmak istiyorumrdquo
ldquoBen oto sanayide ccedilalışıyorum duumlkkanı accedilıyorum etrafı temizliyorum sonra arabalara servis yapmaya başlıyorumrdquo
Ccedilocuklardan bize iş hakkında kendilerini mutlu ve mutsuz eden konuları anlatmalarını istedik
) )
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Onlar oynuyorlar Biz neden oynayamıyoruz
Mevsimlik Tarımda Ccedilalışan Tuumlrkiyeli Kız Ccedilocukları
Ccedilocuk işccedililiği ve tarım sıklıkla aynı cuumlmle iccedilinde kullanılır hale geldi Ccediluumlnkuuml mevsimlik tarım işccedililiğinin yapıldığı her boumllgede ccedilalışan ccedilocuklarla karşılaşılıyor Aileleriyle beraber yılın neredeyse dokuz ayı Tuumlrkiyersquonin birccedilok boumllgesine goumlccedil eden ccedilocuklar yoğunlukla Şanlıurfarsquonın Viranşehir ilccedilesinde bulunan evlerinden yola ccedilıkıyor Yediğimiz her besini kullandığımız her tarım uumlruumlnuumlnuuml bu yollarda tarım işccedilisi ccedilocukların elleri ekiyor biccediliyor topluyor Aylarca hasadın yolunu tuttukları iccedilin 50rsquosi okula gidemiyor Okula kaydı olanların ise 57rsquosi duumlzenli devam edemiyor6 Hayata Destek Derneği olarak Adanarsquoda yaptığımız araştırmalar goumlsteriyor ki mevsimlik tarımda ccedilalışan kız ccedilocuklarının okula devamlılık oranı erkek ccedilocuklara oranla daha da duumlşuumlk Uumlstelik kız ccedilocukları erkek ccedilocuklara goumlre ccedilifte mesai yapıyor tarlada ccedilalışmanın yanı sıra kardeşlerine bakıyor ve ev işlerine yardım ediyor789 Tarım işccedilisi kız ccedilocukları kış ayları iccedilin Viranşehirrsquoe doumlnduumlklerinde buluştuk onlarla Yaşları 10 ve 13 arasında olan 10 kız ccedilocuğuna tarlada ccedilalışmanın nasıl bir iş olduğunu neler hissettiklerini sorduk
VİRANŞEHİR
copyST
LKA
YSER
İ201
4SE
RVET
DİL
BER
Ccedilocuklardan bize iş hakkında kendilerini mutlu ve mutsuz eden konuları anlatmalarını istedik
) )
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Mutlu
ldquoCcedilay yerine kola iccedilmek mutlu ediyor Patronlar falan getiriyordurdquo
ldquoPatronun elleriyle başımızı okşaması ya da babamın başımı okşaması beni mutlu ediyorrdquo
ldquoCcedilalışırken bir anda yağmur yağınca yuumlruumlmek guumlzel oluyorrdquo
ldquoSen daha kuumlccediluumlksuumln deyince mutlu oluyoruz oumlzellikle annem siz kuumlccediluumlksuumlnuumlz deyince mutlu oluyoruzrdquo
Mutsuz
ldquoYılan goumlruumlnce mutsuz oluyorum Bayırlar var İnsan bakınca korkuyor Koumlyluumller de bizi sevmiyorlarrdquo
ldquoPatron sesi mesela kızınca Hızlı ccedilalışın buguumln bitirelim diyor patronrdquo
ldquoCcedilalışırken biri oumllduumlğuumlnde Koumlpruumlye gittik bir adam oumllduuml kalbimiz kırıldırdquo
ldquoFındık topladığımızda diken batınca ısırgan otuna değince ya da ellerimiz buz gibi olunca mutsuz oluyorumrdquo
Fındık hasadında ccedilalışan 12 Yaşındaki Asyarsquonın bir iş guumlnuuml
Nerede Ne Yapıyor Ne Diyor
Saat
Ccediladırda
Bahccedilede
Bahccedilede
Bahccedilede
Traktoumlrde
Traktoumlrde
0500
0630
1200
1300
1700
0530
Uyanıyor
Fındık Topluyor
Oumlğle yemeği yiyor
Fındık topluyor
Ccediladır alanına doumlnuumlyor
Tarlaya gidiyor
ldquoCcediladırlarda herkesle erkeklerle aynı tuvaleti kullanınca uumlzuumlluumlyorumrdquo
ldquo15 yaşın altında ccedilalışamaz diyorlar ama ccedilalıştırıyorlar Bizim buumltuumln arkadaşlarımız evlerde apartmanlarda Biz tarladayız Onlar oynuyorlar Biz neden oynayamıyoruzrdquo
lsquolsquoOumlğle yemeğini tarlada yiyorduk Onlara (anne babası) tarlada su ccedilay veriyordumrsquorsquo
ldquoHep oyun oynamak isterim Hep ders ccedilalışmak istiyorum Bu kadarrdquo
ldquoSonra eve gidiyoruz Başka bir şey bez boumlluumlmluuml Soğuk oluyor Soba dışarda var Uumlstuumlnde yemek yapıyorlar Orda kalıyoruzrdquo
ldquoTarlaya giderken deniz goumlrmek bizi mutlu ediyorrdquo
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
2013 yılından bu yana toplam 236 ccedilocuk iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi10
Son beş yılda sadece 232 iş yerine ccedilocuk ccedilalıştırmaktan ceza verildi11
Ccedilocuk ccedilalıştırmanın cezası 1560 TL12
Ccedilocukların bir yılda bir iş yerine kazandırdığı gelir bilinmiyor
Bunları
biliyor muydunuz copyST
L20
15D
İYAR
BAKI
RNA
TALI
A SA
NCHA
copyST
LAD
ANA
2016
KER
EM Y
UumlCEL
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
2015 yılında Ccedilalışma ve Sosyal Guumlvenlik Bakanlığı tarafından toplam27 işletmeye asgari yaş altı işccedili ccedilalıştırmaktan vaka başına 1560 TL ceza kesildi
cocukoyuncagidegil
coyuncagidegil
buiscocukoyuncagidegil
buiscocukoyuncagidegilcom
Bu İş Ccedilocuk Oyuncağı DeğilHayata Destek Derneğirsquonin
ccedilocuk işccedililiği ile muumlcadele kampanyasıdır
buişccedilocukoyuncağıdeğil
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
İş yerinde şiddet goumlrmemek benim hakkım
Tahta Atoumllyelerinde Ccedilalışan Suriyeli Kız Ccedilocukları
Hataylı ailelerin birccediloğu savaş başlamadan oumlnce sıklıkla Suriyersquoye gidip geldiklerinden ve iki uumllke arasında bulunan dostluk ilişkilerinden bahseder Suriye sınırına yakın olan bu şehir belki de bu sebeple muumlltecilerin en yoğun olarak sığındığı illerden biri Ancak Suriyelilerin yoğunlukla yaşadığı her ilde goumlruumllduumlğuuml gibi Hatayrsquoda da aileler gelir kaynağı bulmakta zorlanıyor ve ccedilocuklar ccedilalışmak zorunda kalıyor Hayata Destek Derneği olarak 2015rsquote yaptığımız araştırmalar goumlsteriyor ki Hatayrsquoda yaşayan Suriyeli ailelerin doumlrtte birinde en az bir ccedilalışan ccedilocuk var3 Ayrıca ailelerin 41rsquoinde okula gidemeyen ccedilocuklar bulunuyor ldquoŞimdi Konuşma Zamanırdquo kampanyası kapsamında Narlıca Toplum Merkezimizde okula devam edemeyen ve haftanın altı guumlnuuml ccedilalışan 11 kız ccedilocuğu ile bir araya geldik En kuumlccediluumlğuuml 13 en buumlyuumlğuuml 17 olan ccedilocuklarla bir guumln geccedilirdik Kışın marangoz atoumllyelerinde yazın ise pamuk hasadında ccedilalışan kız ccedilocuklarının ccedilalışma şartlarını duygularını beklentilerini onlardan dinledik
HATAY
copyST
L20
17
Ccedilocuklardan bize iş hakkında kendilerini mutlu ve mutsuz eden konuları anlatmalarını istedik
) )
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Mutlu
ldquoİş yerinde oturabildiğimde mutlu oluyorumrdquo
ldquoBenim yeteneklerime uygun iş verilince seviniyorumrdquo
ldquoİşte o kadar da hızlı ccedilalışmak zorunda değilimrdquo
ldquoPatronum bana saygı veya anlayışla davrandığında mutlu oluyorumrdquo
Mutsuz
ldquoKızlar taciz edildiğinde mutsuz oluyorum bazen bize yanlışlıkla ccedilarpmış numarası yapıyorlar ama oumlyle olmadığını biliyoruzrdquo
ldquoİş yerinde benim fikirlerimi kimse duymuyor Boumlyle olunca sinirleniyorumrdquo
ldquoİş yerinde su bardağına rakı koyuyorlar kazara su yerine bize vermeye ccedilalışıyorlar Alkol kokusunu sevmiyorumrdquo
ldquoKoumltuuml kelimeler duymayı sevmiyorumrdquo
Hatayrsquoda tahta atoumllyesinde ccedilalışan 15 yaşındaki Zehrarsquonın bir iş guumlnuuml
Nerede Ne Yapıyor Ne Diyor
Saat
Evde
Marangoz Atoumllyesinde
Marangoz Atoumllyesinde
Otobuumlste
Marangoz Atoumllyesinde
0530
1200
1300
1830
0700
Uyanıyor
Oumlğle yemeği yiyor
Ccedilalışıyor
Eve doumlnuumlyor
Ccedilalışıyor
ldquoSabahları kahvaltı yapacak vaktim olmuyor ama işe gidince oumlğle yemeği yiyorum sonra eve doumlnuumlnce annem bir şeyler hazırlıyor onu yiyorumrdquo
ldquoOumlğlenleri hep aynı yemekleri yiyoruz ve yemekler acı oluyorrdquo
ldquoCcedilalışırken koumltuuml şeyler goumlrmeyi kan goumlrmeyi sevmiyorum goumlzlerimize kıymık kaccedilabiliyorrdquo
ldquoEve doumlnduumlğuumlmde uumlzuumlluumlyorum ccediluumlnkuuml ailemle vakit geccediliremiyorum ccedilok yorgun oluyorumrdquo
ldquoHaftada altı guumln ccedilalışıyorum Ağır kutular taşımayı sevmiyorumrdquo
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Plastik toplamak benim hayallerimi gerccedilekleştirmeyecek
Sanayide Sokakta ve Hizmet Sektoumlrlerinde Ccedilalışan Suriyeli Oğlan Ccedilocukları
Şanlıurfa İstanbulrsquodan sonra Suriyelilerin en yoğunluklu olarak goumlccedil ettikleri ikinci şehir4 Akşamları şehrin uumlnluuml Balıklı Goumlluumlrsquonuumln etrafında şoumlyle bir tur atarsanız sokakta mendil veya simit satan Suriyeli ccedilocukları farketmeniz uzun suumlrmez Urfarsquoda ccedilocuklar restoran ve fırınlarda ccedilalışarak hizmet sektoumlruumlnuumln de bir parccedilası haline geliyor Ancak diğer illerde olduğu gibi Şanlıurfarsquoda ccedilocuklar madalyonun goumlruumlnmeyen yuumlzuumlnde yani sanayi ve enduumlstri sektoumlruumlnde de yoğun olarak ccedilalışıyor Hayata Destek olarak 2015 yılında yaptığımız araştırmalar goumlsteriyor ki sınır illerinde yaşayan Suriyeli ailelerin 47rsquosinde en az bir ccedilocuk okula devam edemiyor eğitim hakkına erişemiyor Ailelerin 15rsquoinde ise en az bir ccedilalışan ccedilocuk var5 Plastik toplayıcılığı simit satıcılığı araba tamirciliği veya dikim yapan ccedilocuklardan yedisi ile Haliliyersquode bulunan Toplum Merkezimizde buluştuk En kuumlccediluumlğuuml 11 ve en buumlyuumlğuuml 15 yaşında olan ccedilocuklara hayatlarını ve ccedilalışma koşullarını sorduk Yaşamlarını onların ağzından dinledik
ŞANLIURFA
copyST
LŞa
nlıu
rfa2
016
Kere
m Y
uumlcel
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Mutlu
ldquoDikiş makinesini nasıl kullanacağımı bildiğim iccedilin mutluyumrdquo
ldquoMuumlşteriler bana iyi davranınca ve işverenim bana saygılı olunca mutlu oluyorumrdquo
ldquoBabama para getirmek ve aileme yardım etmek beni mutlu ediyorrdquo
ldquoİşe giderken kısa mesafeler yuumlruumlyuumlnce mutlu oluyorumrdquo
Mutsuz
ldquoBana bağıran muumlşterileri veya patronumu sevmiyorumrdquo
ldquoEt yağ plastik ve ayakkabı kokularını sevmiyorumrdquo
ldquoİnsanların ayakkabı tamircilerine nasıl baktıklarını goumlruumlyorum buna uumlzuumlluumlyorumrdquo
ldquoİnsanların plastik toplayıcılarna nasıl baktıklarını goumlruumlyorum bu beni mutsuz ediyorrdquo
Oto sanayide ccedilalışan 14 yaşındaki Baranrsquoın bir iş guumlnuuml
Nerede Ne Yapıyor Ne Diyor
Saat
Evde
Oto Sanayide
Oto Sanayide
Otobuumlste
Oto Sanayide
0700
1330
1345
1830
0745
Uyanıyor
Yemek yiyor
Ccedilalışıyor
Eve gidiyor
Ccedilalışıyor
ldquoSabahları 0715rsquote evden ccedilıkıyorum 0745rsquote ise işe varıyorumrdquo
ldquoOumlğle yemeği aramız sadece 15 dakikardquo
ldquoOnu (işvereni) hiccedil sevmiyorum bana bağırıyor işimi de hiccedil sevmiyorum Bana bağırması bana kendimi ccedilok koumltuuml hissettiriyorrdquo
ldquoİşim hayallerimle uyuşmuyor Ben aslında fizik bilimci olmak istiyorumrdquo
ldquoBen oto sanayide ccedilalışıyorum duumlkkanı accedilıyorum etrafı temizliyorum sonra arabalara servis yapmaya başlıyorumrdquo
Ccedilocuklardan bize iş hakkında kendilerini mutlu ve mutsuz eden konuları anlatmalarını istedik
) )
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Onlar oynuyorlar Biz neden oynayamıyoruz
Mevsimlik Tarımda Ccedilalışan Tuumlrkiyeli Kız Ccedilocukları
Ccedilocuk işccedililiği ve tarım sıklıkla aynı cuumlmle iccedilinde kullanılır hale geldi Ccediluumlnkuuml mevsimlik tarım işccedililiğinin yapıldığı her boumllgede ccedilalışan ccedilocuklarla karşılaşılıyor Aileleriyle beraber yılın neredeyse dokuz ayı Tuumlrkiyersquonin birccedilok boumllgesine goumlccedil eden ccedilocuklar yoğunlukla Şanlıurfarsquonın Viranşehir ilccedilesinde bulunan evlerinden yola ccedilıkıyor Yediğimiz her besini kullandığımız her tarım uumlruumlnuumlnuuml bu yollarda tarım işccedilisi ccedilocukların elleri ekiyor biccediliyor topluyor Aylarca hasadın yolunu tuttukları iccedilin 50rsquosi okula gidemiyor Okula kaydı olanların ise 57rsquosi duumlzenli devam edemiyor6 Hayata Destek Derneği olarak Adanarsquoda yaptığımız araştırmalar goumlsteriyor ki mevsimlik tarımda ccedilalışan kız ccedilocuklarının okula devamlılık oranı erkek ccedilocuklara oranla daha da duumlşuumlk Uumlstelik kız ccedilocukları erkek ccedilocuklara goumlre ccedilifte mesai yapıyor tarlada ccedilalışmanın yanı sıra kardeşlerine bakıyor ve ev işlerine yardım ediyor789 Tarım işccedilisi kız ccedilocukları kış ayları iccedilin Viranşehirrsquoe doumlnduumlklerinde buluştuk onlarla Yaşları 10 ve 13 arasında olan 10 kız ccedilocuğuna tarlada ccedilalışmanın nasıl bir iş olduğunu neler hissettiklerini sorduk
VİRANŞEHİR
copyST
LKA
YSER
İ201
4SE
RVET
DİL
BER
Ccedilocuklardan bize iş hakkında kendilerini mutlu ve mutsuz eden konuları anlatmalarını istedik
) )
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Mutlu
ldquoCcedilay yerine kola iccedilmek mutlu ediyor Patronlar falan getiriyordurdquo
ldquoPatronun elleriyle başımızı okşaması ya da babamın başımı okşaması beni mutlu ediyorrdquo
ldquoCcedilalışırken bir anda yağmur yağınca yuumlruumlmek guumlzel oluyorrdquo
ldquoSen daha kuumlccediluumlksuumln deyince mutlu oluyoruz oumlzellikle annem siz kuumlccediluumlksuumlnuumlz deyince mutlu oluyoruzrdquo
Mutsuz
ldquoYılan goumlruumlnce mutsuz oluyorum Bayırlar var İnsan bakınca korkuyor Koumlyluumller de bizi sevmiyorlarrdquo
ldquoPatron sesi mesela kızınca Hızlı ccedilalışın buguumln bitirelim diyor patronrdquo
ldquoCcedilalışırken biri oumllduumlğuumlnde Koumlpruumlye gittik bir adam oumllduuml kalbimiz kırıldırdquo
ldquoFındık topladığımızda diken batınca ısırgan otuna değince ya da ellerimiz buz gibi olunca mutsuz oluyorumrdquo
Fındık hasadında ccedilalışan 12 Yaşındaki Asyarsquonın bir iş guumlnuuml
Nerede Ne Yapıyor Ne Diyor
Saat
Ccediladırda
Bahccedilede
Bahccedilede
Bahccedilede
Traktoumlrde
Traktoumlrde
0500
0630
1200
1300
1700
0530
Uyanıyor
Fındık Topluyor
Oumlğle yemeği yiyor
Fındık topluyor
Ccediladır alanına doumlnuumlyor
Tarlaya gidiyor
ldquoCcediladırlarda herkesle erkeklerle aynı tuvaleti kullanınca uumlzuumlluumlyorumrdquo
ldquo15 yaşın altında ccedilalışamaz diyorlar ama ccedilalıştırıyorlar Bizim buumltuumln arkadaşlarımız evlerde apartmanlarda Biz tarladayız Onlar oynuyorlar Biz neden oynayamıyoruzrdquo
lsquolsquoOumlğle yemeğini tarlada yiyorduk Onlara (anne babası) tarlada su ccedilay veriyordumrsquorsquo
ldquoHep oyun oynamak isterim Hep ders ccedilalışmak istiyorum Bu kadarrdquo
ldquoSonra eve gidiyoruz Başka bir şey bez boumlluumlmluuml Soğuk oluyor Soba dışarda var Uumlstuumlnde yemek yapıyorlar Orda kalıyoruzrdquo
ldquoTarlaya giderken deniz goumlrmek bizi mutlu ediyorrdquo
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
2013 yılından bu yana toplam 236 ccedilocuk iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi10
Son beş yılda sadece 232 iş yerine ccedilocuk ccedilalıştırmaktan ceza verildi11
Ccedilocuk ccedilalıştırmanın cezası 1560 TL12
Ccedilocukların bir yılda bir iş yerine kazandırdığı gelir bilinmiyor
Bunları
biliyor muydunuz copyST
L20
15D
İYAR
BAKI
RNA
TALI
A SA
NCHA
copyST
LAD
ANA
2016
KER
EM Y
UumlCEL
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
2015 yılında Ccedilalışma ve Sosyal Guumlvenlik Bakanlığı tarafından toplam27 işletmeye asgari yaş altı işccedili ccedilalıştırmaktan vaka başına 1560 TL ceza kesildi
cocukoyuncagidegil
coyuncagidegil
buiscocukoyuncagidegil
buiscocukoyuncagidegilcom
Bu İş Ccedilocuk Oyuncağı DeğilHayata Destek Derneğirsquonin
ccedilocuk işccedililiği ile muumlcadele kampanyasıdır
buişccedilocukoyuncağıdeğil
Ccedilocuklardan bize iş hakkında kendilerini mutlu ve mutsuz eden konuları anlatmalarını istedik
) )
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Mutlu
ldquoİş yerinde oturabildiğimde mutlu oluyorumrdquo
ldquoBenim yeteneklerime uygun iş verilince seviniyorumrdquo
ldquoİşte o kadar da hızlı ccedilalışmak zorunda değilimrdquo
ldquoPatronum bana saygı veya anlayışla davrandığında mutlu oluyorumrdquo
Mutsuz
ldquoKızlar taciz edildiğinde mutsuz oluyorum bazen bize yanlışlıkla ccedilarpmış numarası yapıyorlar ama oumlyle olmadığını biliyoruzrdquo
ldquoİş yerinde benim fikirlerimi kimse duymuyor Boumlyle olunca sinirleniyorumrdquo
ldquoİş yerinde su bardağına rakı koyuyorlar kazara su yerine bize vermeye ccedilalışıyorlar Alkol kokusunu sevmiyorumrdquo
ldquoKoumltuuml kelimeler duymayı sevmiyorumrdquo
Hatayrsquoda tahta atoumllyesinde ccedilalışan 15 yaşındaki Zehrarsquonın bir iş guumlnuuml
Nerede Ne Yapıyor Ne Diyor
Saat
Evde
Marangoz Atoumllyesinde
Marangoz Atoumllyesinde
Otobuumlste
Marangoz Atoumllyesinde
0530
1200
1300
1830
0700
Uyanıyor
Oumlğle yemeği yiyor
Ccedilalışıyor
Eve doumlnuumlyor
Ccedilalışıyor
ldquoSabahları kahvaltı yapacak vaktim olmuyor ama işe gidince oumlğle yemeği yiyorum sonra eve doumlnuumlnce annem bir şeyler hazırlıyor onu yiyorumrdquo
ldquoOumlğlenleri hep aynı yemekleri yiyoruz ve yemekler acı oluyorrdquo
ldquoCcedilalışırken koumltuuml şeyler goumlrmeyi kan goumlrmeyi sevmiyorum goumlzlerimize kıymık kaccedilabiliyorrdquo
ldquoEve doumlnduumlğuumlmde uumlzuumlluumlyorum ccediluumlnkuuml ailemle vakit geccediliremiyorum ccedilok yorgun oluyorumrdquo
ldquoHaftada altı guumln ccedilalışıyorum Ağır kutular taşımayı sevmiyorumrdquo
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Plastik toplamak benim hayallerimi gerccedilekleştirmeyecek
Sanayide Sokakta ve Hizmet Sektoumlrlerinde Ccedilalışan Suriyeli Oğlan Ccedilocukları
Şanlıurfa İstanbulrsquodan sonra Suriyelilerin en yoğunluklu olarak goumlccedil ettikleri ikinci şehir4 Akşamları şehrin uumlnluuml Balıklı Goumlluumlrsquonuumln etrafında şoumlyle bir tur atarsanız sokakta mendil veya simit satan Suriyeli ccedilocukları farketmeniz uzun suumlrmez Urfarsquoda ccedilocuklar restoran ve fırınlarda ccedilalışarak hizmet sektoumlruumlnuumln de bir parccedilası haline geliyor Ancak diğer illerde olduğu gibi Şanlıurfarsquoda ccedilocuklar madalyonun goumlruumlnmeyen yuumlzuumlnde yani sanayi ve enduumlstri sektoumlruumlnde de yoğun olarak ccedilalışıyor Hayata Destek olarak 2015 yılında yaptığımız araştırmalar goumlsteriyor ki sınır illerinde yaşayan Suriyeli ailelerin 47rsquosinde en az bir ccedilocuk okula devam edemiyor eğitim hakkına erişemiyor Ailelerin 15rsquoinde ise en az bir ccedilalışan ccedilocuk var5 Plastik toplayıcılığı simit satıcılığı araba tamirciliği veya dikim yapan ccedilocuklardan yedisi ile Haliliyersquode bulunan Toplum Merkezimizde buluştuk En kuumlccediluumlğuuml 11 ve en buumlyuumlğuuml 15 yaşında olan ccedilocuklara hayatlarını ve ccedilalışma koşullarını sorduk Yaşamlarını onların ağzından dinledik
ŞANLIURFA
copyST
LŞa
nlıu
rfa2
016
Kere
m Y
uumlcel
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Mutlu
ldquoDikiş makinesini nasıl kullanacağımı bildiğim iccedilin mutluyumrdquo
ldquoMuumlşteriler bana iyi davranınca ve işverenim bana saygılı olunca mutlu oluyorumrdquo
ldquoBabama para getirmek ve aileme yardım etmek beni mutlu ediyorrdquo
ldquoİşe giderken kısa mesafeler yuumlruumlyuumlnce mutlu oluyorumrdquo
Mutsuz
ldquoBana bağıran muumlşterileri veya patronumu sevmiyorumrdquo
ldquoEt yağ plastik ve ayakkabı kokularını sevmiyorumrdquo
ldquoİnsanların ayakkabı tamircilerine nasıl baktıklarını goumlruumlyorum buna uumlzuumlluumlyorumrdquo
ldquoİnsanların plastik toplayıcılarna nasıl baktıklarını goumlruumlyorum bu beni mutsuz ediyorrdquo
Oto sanayide ccedilalışan 14 yaşındaki Baranrsquoın bir iş guumlnuuml
Nerede Ne Yapıyor Ne Diyor
Saat
Evde
Oto Sanayide
Oto Sanayide
Otobuumlste
Oto Sanayide
0700
1330
1345
1830
0745
Uyanıyor
Yemek yiyor
Ccedilalışıyor
Eve gidiyor
Ccedilalışıyor
ldquoSabahları 0715rsquote evden ccedilıkıyorum 0745rsquote ise işe varıyorumrdquo
ldquoOumlğle yemeği aramız sadece 15 dakikardquo
ldquoOnu (işvereni) hiccedil sevmiyorum bana bağırıyor işimi de hiccedil sevmiyorum Bana bağırması bana kendimi ccedilok koumltuuml hissettiriyorrdquo
ldquoİşim hayallerimle uyuşmuyor Ben aslında fizik bilimci olmak istiyorumrdquo
ldquoBen oto sanayide ccedilalışıyorum duumlkkanı accedilıyorum etrafı temizliyorum sonra arabalara servis yapmaya başlıyorumrdquo
Ccedilocuklardan bize iş hakkında kendilerini mutlu ve mutsuz eden konuları anlatmalarını istedik
) )
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Onlar oynuyorlar Biz neden oynayamıyoruz
Mevsimlik Tarımda Ccedilalışan Tuumlrkiyeli Kız Ccedilocukları
Ccedilocuk işccedililiği ve tarım sıklıkla aynı cuumlmle iccedilinde kullanılır hale geldi Ccediluumlnkuuml mevsimlik tarım işccedililiğinin yapıldığı her boumllgede ccedilalışan ccedilocuklarla karşılaşılıyor Aileleriyle beraber yılın neredeyse dokuz ayı Tuumlrkiyersquonin birccedilok boumllgesine goumlccedil eden ccedilocuklar yoğunlukla Şanlıurfarsquonın Viranşehir ilccedilesinde bulunan evlerinden yola ccedilıkıyor Yediğimiz her besini kullandığımız her tarım uumlruumlnuumlnuuml bu yollarda tarım işccedilisi ccedilocukların elleri ekiyor biccediliyor topluyor Aylarca hasadın yolunu tuttukları iccedilin 50rsquosi okula gidemiyor Okula kaydı olanların ise 57rsquosi duumlzenli devam edemiyor6 Hayata Destek Derneği olarak Adanarsquoda yaptığımız araştırmalar goumlsteriyor ki mevsimlik tarımda ccedilalışan kız ccedilocuklarının okula devamlılık oranı erkek ccedilocuklara oranla daha da duumlşuumlk Uumlstelik kız ccedilocukları erkek ccedilocuklara goumlre ccedilifte mesai yapıyor tarlada ccedilalışmanın yanı sıra kardeşlerine bakıyor ve ev işlerine yardım ediyor789 Tarım işccedilisi kız ccedilocukları kış ayları iccedilin Viranşehirrsquoe doumlnduumlklerinde buluştuk onlarla Yaşları 10 ve 13 arasında olan 10 kız ccedilocuğuna tarlada ccedilalışmanın nasıl bir iş olduğunu neler hissettiklerini sorduk
VİRANŞEHİR
copyST
LKA
YSER
İ201
4SE
RVET
DİL
BER
Ccedilocuklardan bize iş hakkında kendilerini mutlu ve mutsuz eden konuları anlatmalarını istedik
) )
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Mutlu
ldquoCcedilay yerine kola iccedilmek mutlu ediyor Patronlar falan getiriyordurdquo
ldquoPatronun elleriyle başımızı okşaması ya da babamın başımı okşaması beni mutlu ediyorrdquo
ldquoCcedilalışırken bir anda yağmur yağınca yuumlruumlmek guumlzel oluyorrdquo
ldquoSen daha kuumlccediluumlksuumln deyince mutlu oluyoruz oumlzellikle annem siz kuumlccediluumlksuumlnuumlz deyince mutlu oluyoruzrdquo
Mutsuz
ldquoYılan goumlruumlnce mutsuz oluyorum Bayırlar var İnsan bakınca korkuyor Koumlyluumller de bizi sevmiyorlarrdquo
ldquoPatron sesi mesela kızınca Hızlı ccedilalışın buguumln bitirelim diyor patronrdquo
ldquoCcedilalışırken biri oumllduumlğuumlnde Koumlpruumlye gittik bir adam oumllduuml kalbimiz kırıldırdquo
ldquoFındık topladığımızda diken batınca ısırgan otuna değince ya da ellerimiz buz gibi olunca mutsuz oluyorumrdquo
Fındık hasadında ccedilalışan 12 Yaşındaki Asyarsquonın bir iş guumlnuuml
Nerede Ne Yapıyor Ne Diyor
Saat
Ccediladırda
Bahccedilede
Bahccedilede
Bahccedilede
Traktoumlrde
Traktoumlrde
0500
0630
1200
1300
1700
0530
Uyanıyor
Fındık Topluyor
Oumlğle yemeği yiyor
Fındık topluyor
Ccediladır alanına doumlnuumlyor
Tarlaya gidiyor
ldquoCcediladırlarda herkesle erkeklerle aynı tuvaleti kullanınca uumlzuumlluumlyorumrdquo
ldquo15 yaşın altında ccedilalışamaz diyorlar ama ccedilalıştırıyorlar Bizim buumltuumln arkadaşlarımız evlerde apartmanlarda Biz tarladayız Onlar oynuyorlar Biz neden oynayamıyoruzrdquo
lsquolsquoOumlğle yemeğini tarlada yiyorduk Onlara (anne babası) tarlada su ccedilay veriyordumrsquorsquo
ldquoHep oyun oynamak isterim Hep ders ccedilalışmak istiyorum Bu kadarrdquo
ldquoSonra eve gidiyoruz Başka bir şey bez boumlluumlmluuml Soğuk oluyor Soba dışarda var Uumlstuumlnde yemek yapıyorlar Orda kalıyoruzrdquo
ldquoTarlaya giderken deniz goumlrmek bizi mutlu ediyorrdquo
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
2013 yılından bu yana toplam 236 ccedilocuk iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi10
Son beş yılda sadece 232 iş yerine ccedilocuk ccedilalıştırmaktan ceza verildi11
Ccedilocuk ccedilalıştırmanın cezası 1560 TL12
Ccedilocukların bir yılda bir iş yerine kazandırdığı gelir bilinmiyor
Bunları
biliyor muydunuz copyST
L20
15D
İYAR
BAKI
RNA
TALI
A SA
NCHA
copyST
LAD
ANA
2016
KER
EM Y
UumlCEL
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
2015 yılında Ccedilalışma ve Sosyal Guumlvenlik Bakanlığı tarafından toplam27 işletmeye asgari yaş altı işccedili ccedilalıştırmaktan vaka başına 1560 TL ceza kesildi
cocukoyuncagidegil
coyuncagidegil
buiscocukoyuncagidegil
buiscocukoyuncagidegilcom
Bu İş Ccedilocuk Oyuncağı DeğilHayata Destek Derneğirsquonin
ccedilocuk işccedililiği ile muumlcadele kampanyasıdır
buişccedilocukoyuncağıdeğil
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Plastik toplamak benim hayallerimi gerccedilekleştirmeyecek
Sanayide Sokakta ve Hizmet Sektoumlrlerinde Ccedilalışan Suriyeli Oğlan Ccedilocukları
Şanlıurfa İstanbulrsquodan sonra Suriyelilerin en yoğunluklu olarak goumlccedil ettikleri ikinci şehir4 Akşamları şehrin uumlnluuml Balıklı Goumlluumlrsquonuumln etrafında şoumlyle bir tur atarsanız sokakta mendil veya simit satan Suriyeli ccedilocukları farketmeniz uzun suumlrmez Urfarsquoda ccedilocuklar restoran ve fırınlarda ccedilalışarak hizmet sektoumlruumlnuumln de bir parccedilası haline geliyor Ancak diğer illerde olduğu gibi Şanlıurfarsquoda ccedilocuklar madalyonun goumlruumlnmeyen yuumlzuumlnde yani sanayi ve enduumlstri sektoumlruumlnde de yoğun olarak ccedilalışıyor Hayata Destek olarak 2015 yılında yaptığımız araştırmalar goumlsteriyor ki sınır illerinde yaşayan Suriyeli ailelerin 47rsquosinde en az bir ccedilocuk okula devam edemiyor eğitim hakkına erişemiyor Ailelerin 15rsquoinde ise en az bir ccedilalışan ccedilocuk var5 Plastik toplayıcılığı simit satıcılığı araba tamirciliği veya dikim yapan ccedilocuklardan yedisi ile Haliliyersquode bulunan Toplum Merkezimizde buluştuk En kuumlccediluumlğuuml 11 ve en buumlyuumlğuuml 15 yaşında olan ccedilocuklara hayatlarını ve ccedilalışma koşullarını sorduk Yaşamlarını onların ağzından dinledik
ŞANLIURFA
copyST
LŞa
nlıu
rfa2
016
Kere
m Y
uumlcel
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Mutlu
ldquoDikiş makinesini nasıl kullanacağımı bildiğim iccedilin mutluyumrdquo
ldquoMuumlşteriler bana iyi davranınca ve işverenim bana saygılı olunca mutlu oluyorumrdquo
ldquoBabama para getirmek ve aileme yardım etmek beni mutlu ediyorrdquo
ldquoİşe giderken kısa mesafeler yuumlruumlyuumlnce mutlu oluyorumrdquo
Mutsuz
ldquoBana bağıran muumlşterileri veya patronumu sevmiyorumrdquo
ldquoEt yağ plastik ve ayakkabı kokularını sevmiyorumrdquo
ldquoİnsanların ayakkabı tamircilerine nasıl baktıklarını goumlruumlyorum buna uumlzuumlluumlyorumrdquo
ldquoİnsanların plastik toplayıcılarna nasıl baktıklarını goumlruumlyorum bu beni mutsuz ediyorrdquo
Oto sanayide ccedilalışan 14 yaşındaki Baranrsquoın bir iş guumlnuuml
Nerede Ne Yapıyor Ne Diyor
Saat
Evde
Oto Sanayide
Oto Sanayide
Otobuumlste
Oto Sanayide
0700
1330
1345
1830
0745
Uyanıyor
Yemek yiyor
Ccedilalışıyor
Eve gidiyor
Ccedilalışıyor
ldquoSabahları 0715rsquote evden ccedilıkıyorum 0745rsquote ise işe varıyorumrdquo
ldquoOumlğle yemeği aramız sadece 15 dakikardquo
ldquoOnu (işvereni) hiccedil sevmiyorum bana bağırıyor işimi de hiccedil sevmiyorum Bana bağırması bana kendimi ccedilok koumltuuml hissettiriyorrdquo
ldquoİşim hayallerimle uyuşmuyor Ben aslında fizik bilimci olmak istiyorumrdquo
ldquoBen oto sanayide ccedilalışıyorum duumlkkanı accedilıyorum etrafı temizliyorum sonra arabalara servis yapmaya başlıyorumrdquo
Ccedilocuklardan bize iş hakkında kendilerini mutlu ve mutsuz eden konuları anlatmalarını istedik
) )
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Onlar oynuyorlar Biz neden oynayamıyoruz
Mevsimlik Tarımda Ccedilalışan Tuumlrkiyeli Kız Ccedilocukları
Ccedilocuk işccedililiği ve tarım sıklıkla aynı cuumlmle iccedilinde kullanılır hale geldi Ccediluumlnkuuml mevsimlik tarım işccedililiğinin yapıldığı her boumllgede ccedilalışan ccedilocuklarla karşılaşılıyor Aileleriyle beraber yılın neredeyse dokuz ayı Tuumlrkiyersquonin birccedilok boumllgesine goumlccedil eden ccedilocuklar yoğunlukla Şanlıurfarsquonın Viranşehir ilccedilesinde bulunan evlerinden yola ccedilıkıyor Yediğimiz her besini kullandığımız her tarım uumlruumlnuumlnuuml bu yollarda tarım işccedilisi ccedilocukların elleri ekiyor biccediliyor topluyor Aylarca hasadın yolunu tuttukları iccedilin 50rsquosi okula gidemiyor Okula kaydı olanların ise 57rsquosi duumlzenli devam edemiyor6 Hayata Destek Derneği olarak Adanarsquoda yaptığımız araştırmalar goumlsteriyor ki mevsimlik tarımda ccedilalışan kız ccedilocuklarının okula devamlılık oranı erkek ccedilocuklara oranla daha da duumlşuumlk Uumlstelik kız ccedilocukları erkek ccedilocuklara goumlre ccedilifte mesai yapıyor tarlada ccedilalışmanın yanı sıra kardeşlerine bakıyor ve ev işlerine yardım ediyor789 Tarım işccedilisi kız ccedilocukları kış ayları iccedilin Viranşehirrsquoe doumlnduumlklerinde buluştuk onlarla Yaşları 10 ve 13 arasında olan 10 kız ccedilocuğuna tarlada ccedilalışmanın nasıl bir iş olduğunu neler hissettiklerini sorduk
VİRANŞEHİR
copyST
LKA
YSER
İ201
4SE
RVET
DİL
BER
Ccedilocuklardan bize iş hakkında kendilerini mutlu ve mutsuz eden konuları anlatmalarını istedik
) )
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Mutlu
ldquoCcedilay yerine kola iccedilmek mutlu ediyor Patronlar falan getiriyordurdquo
ldquoPatronun elleriyle başımızı okşaması ya da babamın başımı okşaması beni mutlu ediyorrdquo
ldquoCcedilalışırken bir anda yağmur yağınca yuumlruumlmek guumlzel oluyorrdquo
ldquoSen daha kuumlccediluumlksuumln deyince mutlu oluyoruz oumlzellikle annem siz kuumlccediluumlksuumlnuumlz deyince mutlu oluyoruzrdquo
Mutsuz
ldquoYılan goumlruumlnce mutsuz oluyorum Bayırlar var İnsan bakınca korkuyor Koumlyluumller de bizi sevmiyorlarrdquo
ldquoPatron sesi mesela kızınca Hızlı ccedilalışın buguumln bitirelim diyor patronrdquo
ldquoCcedilalışırken biri oumllduumlğuumlnde Koumlpruumlye gittik bir adam oumllduuml kalbimiz kırıldırdquo
ldquoFındık topladığımızda diken batınca ısırgan otuna değince ya da ellerimiz buz gibi olunca mutsuz oluyorumrdquo
Fındık hasadında ccedilalışan 12 Yaşındaki Asyarsquonın bir iş guumlnuuml
Nerede Ne Yapıyor Ne Diyor
Saat
Ccediladırda
Bahccedilede
Bahccedilede
Bahccedilede
Traktoumlrde
Traktoumlrde
0500
0630
1200
1300
1700
0530
Uyanıyor
Fındık Topluyor
Oumlğle yemeği yiyor
Fındık topluyor
Ccediladır alanına doumlnuumlyor
Tarlaya gidiyor
ldquoCcediladırlarda herkesle erkeklerle aynı tuvaleti kullanınca uumlzuumlluumlyorumrdquo
ldquo15 yaşın altında ccedilalışamaz diyorlar ama ccedilalıştırıyorlar Bizim buumltuumln arkadaşlarımız evlerde apartmanlarda Biz tarladayız Onlar oynuyorlar Biz neden oynayamıyoruzrdquo
lsquolsquoOumlğle yemeğini tarlada yiyorduk Onlara (anne babası) tarlada su ccedilay veriyordumrsquorsquo
ldquoHep oyun oynamak isterim Hep ders ccedilalışmak istiyorum Bu kadarrdquo
ldquoSonra eve gidiyoruz Başka bir şey bez boumlluumlmluuml Soğuk oluyor Soba dışarda var Uumlstuumlnde yemek yapıyorlar Orda kalıyoruzrdquo
ldquoTarlaya giderken deniz goumlrmek bizi mutlu ediyorrdquo
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
2013 yılından bu yana toplam 236 ccedilocuk iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi10
Son beş yılda sadece 232 iş yerine ccedilocuk ccedilalıştırmaktan ceza verildi11
Ccedilocuk ccedilalıştırmanın cezası 1560 TL12
Ccedilocukların bir yılda bir iş yerine kazandırdığı gelir bilinmiyor
Bunları
biliyor muydunuz copyST
L20
15D
İYAR
BAKI
RNA
TALI
A SA
NCHA
copyST
LAD
ANA
2016
KER
EM Y
UumlCEL
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
2015 yılında Ccedilalışma ve Sosyal Guumlvenlik Bakanlığı tarafından toplam27 işletmeye asgari yaş altı işccedili ccedilalıştırmaktan vaka başına 1560 TL ceza kesildi
cocukoyuncagidegil
coyuncagidegil
buiscocukoyuncagidegil
buiscocukoyuncagidegilcom
Bu İş Ccedilocuk Oyuncağı DeğilHayata Destek Derneğirsquonin
ccedilocuk işccedililiği ile muumlcadele kampanyasıdır
buişccedilocukoyuncağıdeğil
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Mutlu
ldquoDikiş makinesini nasıl kullanacağımı bildiğim iccedilin mutluyumrdquo
ldquoMuumlşteriler bana iyi davranınca ve işverenim bana saygılı olunca mutlu oluyorumrdquo
ldquoBabama para getirmek ve aileme yardım etmek beni mutlu ediyorrdquo
ldquoİşe giderken kısa mesafeler yuumlruumlyuumlnce mutlu oluyorumrdquo
Mutsuz
ldquoBana bağıran muumlşterileri veya patronumu sevmiyorumrdquo
ldquoEt yağ plastik ve ayakkabı kokularını sevmiyorumrdquo
ldquoİnsanların ayakkabı tamircilerine nasıl baktıklarını goumlruumlyorum buna uumlzuumlluumlyorumrdquo
ldquoİnsanların plastik toplayıcılarna nasıl baktıklarını goumlruumlyorum bu beni mutsuz ediyorrdquo
Oto sanayide ccedilalışan 14 yaşındaki Baranrsquoın bir iş guumlnuuml
Nerede Ne Yapıyor Ne Diyor
Saat
Evde
Oto Sanayide
Oto Sanayide
Otobuumlste
Oto Sanayide
0700
1330
1345
1830
0745
Uyanıyor
Yemek yiyor
Ccedilalışıyor
Eve gidiyor
Ccedilalışıyor
ldquoSabahları 0715rsquote evden ccedilıkıyorum 0745rsquote ise işe varıyorumrdquo
ldquoOumlğle yemeği aramız sadece 15 dakikardquo
ldquoOnu (işvereni) hiccedil sevmiyorum bana bağırıyor işimi de hiccedil sevmiyorum Bana bağırması bana kendimi ccedilok koumltuuml hissettiriyorrdquo
ldquoİşim hayallerimle uyuşmuyor Ben aslında fizik bilimci olmak istiyorumrdquo
ldquoBen oto sanayide ccedilalışıyorum duumlkkanı accedilıyorum etrafı temizliyorum sonra arabalara servis yapmaya başlıyorumrdquo
Ccedilocuklardan bize iş hakkında kendilerini mutlu ve mutsuz eden konuları anlatmalarını istedik
) )
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Onlar oynuyorlar Biz neden oynayamıyoruz
Mevsimlik Tarımda Ccedilalışan Tuumlrkiyeli Kız Ccedilocukları
Ccedilocuk işccedililiği ve tarım sıklıkla aynı cuumlmle iccedilinde kullanılır hale geldi Ccediluumlnkuuml mevsimlik tarım işccedililiğinin yapıldığı her boumllgede ccedilalışan ccedilocuklarla karşılaşılıyor Aileleriyle beraber yılın neredeyse dokuz ayı Tuumlrkiyersquonin birccedilok boumllgesine goumlccedil eden ccedilocuklar yoğunlukla Şanlıurfarsquonın Viranşehir ilccedilesinde bulunan evlerinden yola ccedilıkıyor Yediğimiz her besini kullandığımız her tarım uumlruumlnuumlnuuml bu yollarda tarım işccedilisi ccedilocukların elleri ekiyor biccediliyor topluyor Aylarca hasadın yolunu tuttukları iccedilin 50rsquosi okula gidemiyor Okula kaydı olanların ise 57rsquosi duumlzenli devam edemiyor6 Hayata Destek Derneği olarak Adanarsquoda yaptığımız araştırmalar goumlsteriyor ki mevsimlik tarımda ccedilalışan kız ccedilocuklarının okula devamlılık oranı erkek ccedilocuklara oranla daha da duumlşuumlk Uumlstelik kız ccedilocukları erkek ccedilocuklara goumlre ccedilifte mesai yapıyor tarlada ccedilalışmanın yanı sıra kardeşlerine bakıyor ve ev işlerine yardım ediyor789 Tarım işccedilisi kız ccedilocukları kış ayları iccedilin Viranşehirrsquoe doumlnduumlklerinde buluştuk onlarla Yaşları 10 ve 13 arasında olan 10 kız ccedilocuğuna tarlada ccedilalışmanın nasıl bir iş olduğunu neler hissettiklerini sorduk
VİRANŞEHİR
copyST
LKA
YSER
İ201
4SE
RVET
DİL
BER
Ccedilocuklardan bize iş hakkında kendilerini mutlu ve mutsuz eden konuları anlatmalarını istedik
) )
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Mutlu
ldquoCcedilay yerine kola iccedilmek mutlu ediyor Patronlar falan getiriyordurdquo
ldquoPatronun elleriyle başımızı okşaması ya da babamın başımı okşaması beni mutlu ediyorrdquo
ldquoCcedilalışırken bir anda yağmur yağınca yuumlruumlmek guumlzel oluyorrdquo
ldquoSen daha kuumlccediluumlksuumln deyince mutlu oluyoruz oumlzellikle annem siz kuumlccediluumlksuumlnuumlz deyince mutlu oluyoruzrdquo
Mutsuz
ldquoYılan goumlruumlnce mutsuz oluyorum Bayırlar var İnsan bakınca korkuyor Koumlyluumller de bizi sevmiyorlarrdquo
ldquoPatron sesi mesela kızınca Hızlı ccedilalışın buguumln bitirelim diyor patronrdquo
ldquoCcedilalışırken biri oumllduumlğuumlnde Koumlpruumlye gittik bir adam oumllduuml kalbimiz kırıldırdquo
ldquoFındık topladığımızda diken batınca ısırgan otuna değince ya da ellerimiz buz gibi olunca mutsuz oluyorumrdquo
Fındık hasadında ccedilalışan 12 Yaşındaki Asyarsquonın bir iş guumlnuuml
Nerede Ne Yapıyor Ne Diyor
Saat
Ccediladırda
Bahccedilede
Bahccedilede
Bahccedilede
Traktoumlrde
Traktoumlrde
0500
0630
1200
1300
1700
0530
Uyanıyor
Fındık Topluyor
Oumlğle yemeği yiyor
Fındık topluyor
Ccediladır alanına doumlnuumlyor
Tarlaya gidiyor
ldquoCcediladırlarda herkesle erkeklerle aynı tuvaleti kullanınca uumlzuumlluumlyorumrdquo
ldquo15 yaşın altında ccedilalışamaz diyorlar ama ccedilalıştırıyorlar Bizim buumltuumln arkadaşlarımız evlerde apartmanlarda Biz tarladayız Onlar oynuyorlar Biz neden oynayamıyoruzrdquo
lsquolsquoOumlğle yemeğini tarlada yiyorduk Onlara (anne babası) tarlada su ccedilay veriyordumrsquorsquo
ldquoHep oyun oynamak isterim Hep ders ccedilalışmak istiyorum Bu kadarrdquo
ldquoSonra eve gidiyoruz Başka bir şey bez boumlluumlmluuml Soğuk oluyor Soba dışarda var Uumlstuumlnde yemek yapıyorlar Orda kalıyoruzrdquo
ldquoTarlaya giderken deniz goumlrmek bizi mutlu ediyorrdquo
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
2013 yılından bu yana toplam 236 ccedilocuk iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi10
Son beş yılda sadece 232 iş yerine ccedilocuk ccedilalıştırmaktan ceza verildi11
Ccedilocuk ccedilalıştırmanın cezası 1560 TL12
Ccedilocukların bir yılda bir iş yerine kazandırdığı gelir bilinmiyor
Bunları
biliyor muydunuz copyST
L20
15D
İYAR
BAKI
RNA
TALI
A SA
NCHA
copyST
LAD
ANA
2016
KER
EM Y
UumlCEL
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
2015 yılında Ccedilalışma ve Sosyal Guumlvenlik Bakanlığı tarafından toplam27 işletmeye asgari yaş altı işccedili ccedilalıştırmaktan vaka başına 1560 TL ceza kesildi
cocukoyuncagidegil
coyuncagidegil
buiscocukoyuncagidegil
buiscocukoyuncagidegilcom
Bu İş Ccedilocuk Oyuncağı DeğilHayata Destek Derneğirsquonin
ccedilocuk işccedililiği ile muumlcadele kampanyasıdır
buişccedilocukoyuncağıdeğil
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Onlar oynuyorlar Biz neden oynayamıyoruz
Mevsimlik Tarımda Ccedilalışan Tuumlrkiyeli Kız Ccedilocukları
Ccedilocuk işccedililiği ve tarım sıklıkla aynı cuumlmle iccedilinde kullanılır hale geldi Ccediluumlnkuuml mevsimlik tarım işccedililiğinin yapıldığı her boumllgede ccedilalışan ccedilocuklarla karşılaşılıyor Aileleriyle beraber yılın neredeyse dokuz ayı Tuumlrkiyersquonin birccedilok boumllgesine goumlccedil eden ccedilocuklar yoğunlukla Şanlıurfarsquonın Viranşehir ilccedilesinde bulunan evlerinden yola ccedilıkıyor Yediğimiz her besini kullandığımız her tarım uumlruumlnuumlnuuml bu yollarda tarım işccedilisi ccedilocukların elleri ekiyor biccediliyor topluyor Aylarca hasadın yolunu tuttukları iccedilin 50rsquosi okula gidemiyor Okula kaydı olanların ise 57rsquosi duumlzenli devam edemiyor6 Hayata Destek Derneği olarak Adanarsquoda yaptığımız araştırmalar goumlsteriyor ki mevsimlik tarımda ccedilalışan kız ccedilocuklarının okula devamlılık oranı erkek ccedilocuklara oranla daha da duumlşuumlk Uumlstelik kız ccedilocukları erkek ccedilocuklara goumlre ccedilifte mesai yapıyor tarlada ccedilalışmanın yanı sıra kardeşlerine bakıyor ve ev işlerine yardım ediyor789 Tarım işccedilisi kız ccedilocukları kış ayları iccedilin Viranşehirrsquoe doumlnduumlklerinde buluştuk onlarla Yaşları 10 ve 13 arasında olan 10 kız ccedilocuğuna tarlada ccedilalışmanın nasıl bir iş olduğunu neler hissettiklerini sorduk
VİRANŞEHİR
copyST
LKA
YSER
İ201
4SE
RVET
DİL
BER
Ccedilocuklardan bize iş hakkında kendilerini mutlu ve mutsuz eden konuları anlatmalarını istedik
) )
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Mutlu
ldquoCcedilay yerine kola iccedilmek mutlu ediyor Patronlar falan getiriyordurdquo
ldquoPatronun elleriyle başımızı okşaması ya da babamın başımı okşaması beni mutlu ediyorrdquo
ldquoCcedilalışırken bir anda yağmur yağınca yuumlruumlmek guumlzel oluyorrdquo
ldquoSen daha kuumlccediluumlksuumln deyince mutlu oluyoruz oumlzellikle annem siz kuumlccediluumlksuumlnuumlz deyince mutlu oluyoruzrdquo
Mutsuz
ldquoYılan goumlruumlnce mutsuz oluyorum Bayırlar var İnsan bakınca korkuyor Koumlyluumller de bizi sevmiyorlarrdquo
ldquoPatron sesi mesela kızınca Hızlı ccedilalışın buguumln bitirelim diyor patronrdquo
ldquoCcedilalışırken biri oumllduumlğuumlnde Koumlpruumlye gittik bir adam oumllduuml kalbimiz kırıldırdquo
ldquoFındık topladığımızda diken batınca ısırgan otuna değince ya da ellerimiz buz gibi olunca mutsuz oluyorumrdquo
Fındık hasadında ccedilalışan 12 Yaşındaki Asyarsquonın bir iş guumlnuuml
Nerede Ne Yapıyor Ne Diyor
Saat
Ccediladırda
Bahccedilede
Bahccedilede
Bahccedilede
Traktoumlrde
Traktoumlrde
0500
0630
1200
1300
1700
0530
Uyanıyor
Fındık Topluyor
Oumlğle yemeği yiyor
Fındık topluyor
Ccediladır alanına doumlnuumlyor
Tarlaya gidiyor
ldquoCcediladırlarda herkesle erkeklerle aynı tuvaleti kullanınca uumlzuumlluumlyorumrdquo
ldquo15 yaşın altında ccedilalışamaz diyorlar ama ccedilalıştırıyorlar Bizim buumltuumln arkadaşlarımız evlerde apartmanlarda Biz tarladayız Onlar oynuyorlar Biz neden oynayamıyoruzrdquo
lsquolsquoOumlğle yemeğini tarlada yiyorduk Onlara (anne babası) tarlada su ccedilay veriyordumrsquorsquo
ldquoHep oyun oynamak isterim Hep ders ccedilalışmak istiyorum Bu kadarrdquo
ldquoSonra eve gidiyoruz Başka bir şey bez boumlluumlmluuml Soğuk oluyor Soba dışarda var Uumlstuumlnde yemek yapıyorlar Orda kalıyoruzrdquo
ldquoTarlaya giderken deniz goumlrmek bizi mutlu ediyorrdquo
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
2013 yılından bu yana toplam 236 ccedilocuk iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi10
Son beş yılda sadece 232 iş yerine ccedilocuk ccedilalıştırmaktan ceza verildi11
Ccedilocuk ccedilalıştırmanın cezası 1560 TL12
Ccedilocukların bir yılda bir iş yerine kazandırdığı gelir bilinmiyor
Bunları
biliyor muydunuz copyST
L20
15D
İYAR
BAKI
RNA
TALI
A SA
NCHA
copyST
LAD
ANA
2016
KER
EM Y
UumlCEL
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
2015 yılında Ccedilalışma ve Sosyal Guumlvenlik Bakanlığı tarafından toplam27 işletmeye asgari yaş altı işccedili ccedilalıştırmaktan vaka başına 1560 TL ceza kesildi
cocukoyuncagidegil
coyuncagidegil
buiscocukoyuncagidegil
buiscocukoyuncagidegilcom
Bu İş Ccedilocuk Oyuncağı DeğilHayata Destek Derneğirsquonin
ccedilocuk işccedililiği ile muumlcadele kampanyasıdır
buişccedilocukoyuncağıdeğil
Ccedilocuklardan bize iş hakkında kendilerini mutlu ve mutsuz eden konuları anlatmalarını istedik
) )
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
Mutlu
ldquoCcedilay yerine kola iccedilmek mutlu ediyor Patronlar falan getiriyordurdquo
ldquoPatronun elleriyle başımızı okşaması ya da babamın başımı okşaması beni mutlu ediyorrdquo
ldquoCcedilalışırken bir anda yağmur yağınca yuumlruumlmek guumlzel oluyorrdquo
ldquoSen daha kuumlccediluumlksuumln deyince mutlu oluyoruz oumlzellikle annem siz kuumlccediluumlksuumlnuumlz deyince mutlu oluyoruzrdquo
Mutsuz
ldquoYılan goumlruumlnce mutsuz oluyorum Bayırlar var İnsan bakınca korkuyor Koumlyluumller de bizi sevmiyorlarrdquo
ldquoPatron sesi mesela kızınca Hızlı ccedilalışın buguumln bitirelim diyor patronrdquo
ldquoCcedilalışırken biri oumllduumlğuumlnde Koumlpruumlye gittik bir adam oumllduuml kalbimiz kırıldırdquo
ldquoFındık topladığımızda diken batınca ısırgan otuna değince ya da ellerimiz buz gibi olunca mutsuz oluyorumrdquo
Fındık hasadında ccedilalışan 12 Yaşındaki Asyarsquonın bir iş guumlnuuml
Nerede Ne Yapıyor Ne Diyor
Saat
Ccediladırda
Bahccedilede
Bahccedilede
Bahccedilede
Traktoumlrde
Traktoumlrde
0500
0630
1200
1300
1700
0530
Uyanıyor
Fındık Topluyor
Oumlğle yemeği yiyor
Fındık topluyor
Ccediladır alanına doumlnuumlyor
Tarlaya gidiyor
ldquoCcediladırlarda herkesle erkeklerle aynı tuvaleti kullanınca uumlzuumlluumlyorumrdquo
ldquo15 yaşın altında ccedilalışamaz diyorlar ama ccedilalıştırıyorlar Bizim buumltuumln arkadaşlarımız evlerde apartmanlarda Biz tarladayız Onlar oynuyorlar Biz neden oynayamıyoruzrdquo
lsquolsquoOumlğle yemeğini tarlada yiyorduk Onlara (anne babası) tarlada su ccedilay veriyordumrsquorsquo
ldquoHep oyun oynamak isterim Hep ders ccedilalışmak istiyorum Bu kadarrdquo
ldquoSonra eve gidiyoruz Başka bir şey bez boumlluumlmluuml Soğuk oluyor Soba dışarda var Uumlstuumlnde yemek yapıyorlar Orda kalıyoruzrdquo
ldquoTarlaya giderken deniz goumlrmek bizi mutlu ediyorrdquo
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
2013 yılından bu yana toplam 236 ccedilocuk iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi10
Son beş yılda sadece 232 iş yerine ccedilocuk ccedilalıştırmaktan ceza verildi11
Ccedilocuk ccedilalıştırmanın cezası 1560 TL12
Ccedilocukların bir yılda bir iş yerine kazandırdığı gelir bilinmiyor
Bunları
biliyor muydunuz copyST
L20
15D
İYAR
BAKI
RNA
TALI
A SA
NCHA
copyST
LAD
ANA
2016
KER
EM Y
UumlCEL
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
2015 yılında Ccedilalışma ve Sosyal Guumlvenlik Bakanlığı tarafından toplam27 işletmeye asgari yaş altı işccedili ccedilalıştırmaktan vaka başına 1560 TL ceza kesildi
cocukoyuncagidegil
coyuncagidegil
buiscocukoyuncagidegil
buiscocukoyuncagidegilcom
Bu İş Ccedilocuk Oyuncağı DeğilHayata Destek Derneğirsquonin
ccedilocuk işccedililiği ile muumlcadele kampanyasıdır
buişccedilocukoyuncağıdeğil
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
2013 yılından bu yana toplam 236 ccedilocuk iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi10
Son beş yılda sadece 232 iş yerine ccedilocuk ccedilalıştırmaktan ceza verildi11
Ccedilocuk ccedilalıştırmanın cezası 1560 TL12
Ccedilocukların bir yılda bir iş yerine kazandırdığı gelir bilinmiyor
Bunları
biliyor muydunuz copyST
L20
15D
İYAR
BAKI
RNA
TALI
A SA
NCHA
copyST
LAD
ANA
2016
KER
EM Y
UumlCEL
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
2015 yılında Ccedilalışma ve Sosyal Guumlvenlik Bakanlığı tarafından toplam27 işletmeye asgari yaş altı işccedili ccedilalıştırmaktan vaka başına 1560 TL ceza kesildi
cocukoyuncagidegil
coyuncagidegil
buiscocukoyuncagidegil
buiscocukoyuncagidegilcom
Bu İş Ccedilocuk Oyuncağı DeğilHayata Destek Derneğirsquonin
ccedilocuk işccedililiği ile muumlcadele kampanyasıdır
buişccedilocukoyuncağıdeğil
BU İŞ CcedilOCUK OYUNCAĞI DEĞİL E-BUumlLTEN SAYI4 EKİM KASIM ARALIK
2015 yılında Ccedilalışma ve Sosyal Guumlvenlik Bakanlığı tarafından toplam27 işletmeye asgari yaş altı işccedili ccedilalıştırmaktan vaka başına 1560 TL ceza kesildi
cocukoyuncagidegil
coyuncagidegil
buiscocukoyuncagidegil
buiscocukoyuncagidegilcom
Bu İş Ccedilocuk Oyuncağı DeğilHayata Destek Derneğirsquonin
ccedilocuk işccedililiği ile muumlcadele kampanyasıdır
buişccedilocukoyuncağıdeğil